Faculteitsblad Elektrotechniek. Efteling. Thorlustrum. RadiooverFiber. Faculteitsnieuws

Faculteitsblad Elektrotechniek

Efteling Thorlustrum RadiooverFiber Faculteitsnieuws

Maart 2008

1

To make smaller chips... ...we are looking for the biggest brains.

ASML ontwikkelt de snelste en nauwkeurigste ic-productiesystemen ter wereld. Door continu innovatieve technologie toe te passen, kunnen we onze klanten – de grote chipfabrikanten – voorzien van systemen waarmee zij de Wet van Moore kunnen blijven volgen. Om de technologie van morgen waar te maken, is ASML op zoek naar de beste en vooral de meest gedreven technici, die in staat zijn om technologische grenzen te verleggen. Bezit jij (bijna) een bachelor-, master- of PhD-graad in natuurkunde, wiskunde, werktuigbouwkunde, softwaretechnologie, elektrotechniek, mechatronica of technische bedrijfskunde? En wil je jouw en onze grenzen verleggen? Stuur ons vandaag je cv.

www.asml.com/toptechnici

I Colofon J aa rg a n g 1 n u mm e r 1 Maa r t 2 008 De Connecthor is een uitgave van de elektrotechnische studievereniging Thor en de Faculteit Elektrotechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven. De Connecthor verschijnt 5 keer per jaar in een oplage van 1200 stuks en is gratis voor alle leden van Thor en medewerkers van de faculteit Elektrotechniek.

I H o o fd r e d a c te u r Femke Verheggen

Michelle Breemans

I Ein d r e d a c te u r Joris van Beurden

I Re d a ctie

Geesje Bargboer Martijn van Beurden Jan Blom Johan van Uden Jeroen Waarma

I Redactioneel

Twan Kamp Anton de Koning John Snoeijs Willem Burger Pauline van Gelder

V

I On tw e r p L a y- o u t Pieter Weterings

ol trots presenteren wij de nieuwe Connecthor, jaargang 1, uitgave 1!

I Fo to O msl a g

Barend van Liempd: Potentiaal gereflecteerd in Corona

I Dru k

I Re d a ctie a d r e s

Connecthor Technische Universiteit Eindhoven Potentiaal 1.15 Den Dolech 2 Postbus 513 5600 MB Eindhoven

I Co n t a c t : Telefoon: Telefax: E-mail:

Connecthor is een blad vol actualiteiten en bijzonderheden, diepte-interviews, maar ook amusement. Zo kijken we deze keer onder andere terug op mooie momenten van afgelopen jaar, zoals het lustrumjaar van Thor en het lustrumfeest in de Efteling voor alle medewerkers van de faculteit Elektrotechniek. Daarnaast staan we ook stil bij het feit dat we de afgelopen periode afscheid hebben moeten nemen van een van onze hoogleraren, Professor André Vandenput.

(040) 247 2422 of (040) 247 3223 (040) 244 83 75 [email protected]

I Vo l g e n d e e d i t i e : Deadline kopij:

2-5-2008

I We b :

http://www.thor.edu

http://www.ele.tue.nl

I Ad v e r t e e r d e r s : ASML Thales Heijmans Shell

Pagina 34 Pagina 37 Binnenkant kaft: Buitenkant kaft:

Door samensmelting van het studentenblad Orathor met het faculteitsblad Face is een nieuw blad ontstaan voor en door medewerkers en studenten van de faculteit Elektrotechniek. Een nieuw blad betekent een nieuwe lay-out, een aangepaste formule, een nieuwe redactie, nieuwe artikelen en dus een nieuwe start. Met een 13 koppige redactie, waaronder twee hoofdredacteuren en een eindredacteur, gaan we voor de volle honderd procent voor een prachtig faculteitsblad.

Jafra drukwerkservice

Binnenkant kaft: Pagina 10: Pagina 13: Pagina 28:

Helaas waren Jeroen en Pauline niet aanwezig bij het nemen van deze foto

TMC Océ Siemens Atos Origin

© Connecthor 2008 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie houdt zich het recht voor om artikelen in te korten dan wel te wijzigen. Een in een artikel verwoorde mening is niet noodzakelijk de mening van de e.t.s.v. Thor of de faculteit Elektrotechniek aan de Technische Universiteit Eindhoven.

Ook kijken we mee tijdens de excursies van Thor naar o.a. de Maasvlaktecentrale, Bottrop en Delirium Tremens. Verder volgen we de voortgang van de horizonsdiscussies over het onderwijs binnen de faculteit en we gaan dieper in op Power Quality als onderzoeksgebied. Twee leden van onze redactie nemen de zware taak op zich om een nieuwe gadget, de Wii, uitgebreid te testen en hun ervaringen met jullie te delen. Een ding is met de komst van dit nieuwe blad niet veranderd, het kan niet gemaakt worden zonder jullie input. Wij vinden het belangrijk om jullie, studenten en medewerkers, te blijven betrekken bij de invulling van de Connecthor. Dus heb je bijvoorbeeld altijd al de ambitie gehad om een pittige column te schrijven, een cartoon te tekenen of weet jij iemand die echt in aanmerking komt voor De Vlaai? Neem dan contact op met de redactie! Ons rest verder niets anders dan je veel leesplezier te wensen met deze allereerste Connecthor! De redactie...

maart 2008  | 01

IInhoudsopgave [01] r e d a c ti o n e e l [04] va n d e be s t u u rs ta f e l [05] va n d e p r e s i d e n t [06] i n me mo r i a m [08] n i e u ws [09] i n tr o d u c i n g [11] v la a i , s n e e u w e n ro kko s t u u m s [15] C o r u s F i e ld T r i p [16] H i g h - t e c h k a a r t j e s i n de E f t e l i ng [18] p o we r q u a li ty [21] e t e n i n e i n d h o v e n [24] E e n ge mi d d e ld da g j e u i t m e t t h o r [26] mi jn g a d ge t [29] e xc u r s i e d e le r i u m t re m e ns

11

vlaai, sneeuw en rokkostuums

De President vertelt op pagina 11 over zijn ervaringen tijdens de 10e lustrumviering

[ 30] e xc u r s i e ma a s vl a k t e ce nt ra l e [32] r a d i o o v e r fi be r [35] h o r i z o n d i s c u s si e s [36] i n r e s p e c t u g a u de a m u s [39] wa te r r a k e tt e n e n a nde re no v i t e i t e n [42] gr e n ze n v e r le g g e n [44] 50t h a n n i v e r s a ry p a rt y

Radio over Fiber

On page 32 PhD student Maria Garcia Larrode tells us about her thesis on “Radio over Fiber”. In the article she explains about her research and its applications.

Fa

32

cu

lte

its

bla

d

El

ek

tr

ot e

ch

nie

k

02 |  connecthor

Inhoudsopgave I

39

Waterraketten en andere noviteiten

Alexander Driessen houdt er in zijn vrije tijd een aantal interessante hobby’s op na. Lees op pagina 39 alles over zijn automatische lanceerinrichting voor waterraketten.

Corus Field Trip

On the 20th of December Thor finally paid a visit to Corus, the steel producing company in IJmuiden. Read all about it on page 15.

15

maart 2008  | 03

IFaculteit

Van de Bestuurstafel Door: Ton Backx

H

et doet mij veel plezier om voor deze eerste uitgave van ons nieuwe faculteitsblad “Connecthor” de column “Van de bestuurstafel” te mogen schrijven. Naar mijn mening is met het samengaan van “Face” en “Orathor” een belangrijke stap gezet in de richting van een betere onderlinge communicatie tussen staf en studenten binnen onze faculteit. Het nieuwe blad kan de rol van boegbeeld voor interne communicatie vervullen. Het is het symbool van erkenning dat we gezamenlijk de faculteit vormen en dat we als staf en studenten samen het gezicht bepalen van onze faculteit Elektrotechniek. Ik wens, mede namens de overige bestuursleden, het redactieteam van “Connecthor” veel succes met het positioneren en vormgeven van het blad. Een belangrijk aandachtspunt voor het bestuur is op dit moment de faculteitsbrede discussie over de invulling van het curriculum en het oplossen van knelpunten hierin. We hebben inmiddels met de stafleden twee“Horizondiscussies”gehad waaraan door een groot deel van onze stafleden actief is deelgenomen. Met de“Horizondiscussies” is het brede onderlinge overleg over het onderwijs duidelijk nieuw leven ingeblazen. Ook de studenten zijn middels enquetes, discussies binnen de Evaluatie Commissie en overleg in de Onderwijs Commissie betrokken bij deze brede discussie. Naar aanleiding van deze discussies hebben ook zij een gedegen overzicht gegeven van hun ervaringen en inzichten in het huidige curriculum. Dit is een goede ontwikkeling, die naar verwachting op korte termijn reeds gaat

04 |  connecthor

leiden tot breed gedragen voortstellen voor verdere verbetering van onze opleiding. De brede deelname aan deze discussies bevestigt dat een zeer groot deel van onze staf zich actief betrokken voelt bij onze faculteit en ons onderwijsprogramma. Deze hoge mate van betrokkenheid is zeer belangrijk om de gewenste verbeteringen van onze opleiding in aansluiting op de steeds sneller veranderende wereld te realiseren. Als Elektrotechniek voelen wij daarbij mogelijk meer nog dan de overige faculteiten binnen de TU/e de sterke druk die voortkomt uit de bijzonder hoge snelheid waarmee nieuwe elektrotechnische ontwikkelingen op voor de Elektrotechniek en voor onze maatschappij relevante gebieden zoals Micro-elektronica, Communicatiemiddelen, Energievoorziening, Medische Zorg, Automotive en vele andere zich voltrekken. De hoge snelheid van deze ontwikkelingen maakt het lastig om de opleiding volledig hiermee in de pas te houden: Studenten moeten een gedegen, brede basisopleiding krijgen en daarna moeten ze hun kennis kunnen verdiepen over een voldoende breed deel van de Elektrotechniek om volwaardige elektrotechnische ingenieurs te worden. Door het zeer hoge tempo waarmee de techniek over de volle breedte wordt ontwikkeld is het moeilijk om de opleiding continu te laten aansluiten op al deze ontwikkelingen zonder de studenten te overstelpen met werk. In de discussies wordt daardoor de vraag opgeworpen over op welk moment in de studie studenten zich kunnen gaan specialiseren. De kracht van de opleiding mag hierbij echter niet verloren gaan: Ingenieurs

afleveren, die op robuuste wijze goed functionerende, zeer complexe systemen, die bestaan uit zeer veel deelsystemen en componenten, kunnen overzien en ontwikkelen. Met de beoogde evolutie moet de opleiding bovendien beter herkenbaar en aantrekkelijker worden voor een veel grotere groep studenten dan de groep die nu voor Elektrotechniek kiest. Naast het bovengenoemde aandachtspunt is met het oog op de werving van nieuwe studenten ook de wijze waarop we ons als Elektrotechniek profileren naar de toekomstige studenten een belangrijk punt van aandacht. Door de turbulente en succesvolle ontwikkelingen die ons vakgebied de afgelopen decennia heeft doorgemaakt is de directe herkenbaarheid van het vakgebied voor toekomstige studenten grotendeels verdwenen. Elektrotechniek is in belangrijke mate verworden tot een “embedded” technologie: een technologie die een (essentieel) onderdeel vormt van een systeem maar zelf niet meer direct zichtbaar is. We moeten derhalve goed nadenken over de wijze waarop we ons presenteren. Een goede werkwijze in dit soort situaties is de beeldvorming te doen vanuit de toepassingen van de technologie. Dat wil zeggen eerst het brede maatschappelijke belang van deze toepassingen duidelijk zichtbaar maken en dan vervolgens laten zien welke technologieontwikkelingen hiervoor nodig zijn. Dit sluit uiteraard aan bij de profilering van onze faculteit in de drie thema’s: “The Connected World”, “Care and Cure” en “Smart Sustainable Society”.

vereniging I

Van de President Door: Joost Greunsven

D

e laatste tijd springen wij in Nederland van hype naar hype. Het lijkt alsof de Nederlandse bevolking niet langer dan een week de aandacht bij één onderwerp kan houden en dan weer naar de volgende hype springt. Een recente hype is bijvoorbeeld die van Joran van der Sloot. Deze zaak loopt al langer maar Peter R. de Vries initieerde deze hype met zogenaamd bewijs dat Joran de dader zou zijn van de verdwijning van Natalee Holloway. Joran is inmiddels en cultfiguur en overal op het internet zijn filmpjes, liedjes en parodieën van Joran te vinden. Een week later was het raak met Schiphol. Een journalist was erin geslaagd door de zogenaamd strenge beveiliging van Schiphol te komen en een nepbom te plaatsen in een vliegtuig. De media vloog hier op af als vliegen op stroop en intussen zijn er extra maatregelen genomen door en voor de beveiliging want dit was echt ‘belachelijk’. Dat een terrorist altijd wel een gaatje in het web weet te vinden en waarschijnlijk met hetzelfde gemak een bom de tweede kamer in kan smokkelen is slechts een detail.

In de zomer van 2007 is er zelfs een aap gebombardeerd tot hype. De overspannen reactie van gorilla Bokito op het glimlachen van een oud omaatje werd wereldnieuws toen hij over de ‘ruime’ gracht was gesprongen. Later dat jaar is zelfs het woord ‘Bokitoproof’, synoniem van ‘Thorproof’, opgenomen in de Dikke van Dale. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van hypes die wij de afgelopen tijd hebben gezien. Enkele andere hypes die we de afgelopen jaren voorbij hebben zien komen zijn bijvoorbeeld wuppies, smurfen, pokeren, slurptax, de Amerikaanse verkiezingen enz. enz. Maar wat wordt de volgende hype? Zou dat Thor kunnen zijn? Enig fantaseren levert wel enkele leuke dingen op: Kvasir organiseert excursies naar Guantanamo Bay waar we bekijken met welke moderne technieken gevangenen worden gemarteld; op de reis naar China versiert een Elektrostudent een Amerikaanse tiener en gooit haar vervolgens hevig schokkend samen met zijn schoenen over de rand

van een Sampan; bij de Open Huis Dag smokkelt een ouder een bom het Walhalla in en de CoCo (Computer Commissie) laat zien hoe makkelijk het is om in te breken in de computers van de belastingdienst en van de AIVD. Thor organiseert al jarenlang grote activiteiten die absoluut de moeite waard zijn om aan deel te nemen. Dat is niets nieuws en helaas dus ook geen hype. Wel proberen wij als bestuur de vereniging Thor regelmatig in de spotlights te zetten zodat iedereen weet wat Thor is en wat Thor doet. Laten we met zijn allen mooie activiteiten blijven organiseren die het verdienen om in de spotlight te staan zodat Thor eigenlijk één grote langdurige hype wordt! Veel Gedonder!

maart 2008  | 05

In Memoriam

André J.A. Vandenput (1949-2008) 06 |  connecthor

In Memoriam André J.A. Vandenput (1949-2008) We can no longer meet and talk to André Vandenput. He passed away on January 11. His contributions to our department and, in particular, to his own group have been considerable, valuable and are still and will continue to be visible. As we shared almost 18 years as colleagues, I will try to elucidate both him as a person as well as his contributions. Until 1991, when he was appointed as head of the Electromechanics and power Electronics group (now called EPE), he had been appointed in Leuven. From 1993 onwards we shared the same department and so experienced the many, ever changing managerial and strategic discussions and decisions. He disliked the many changes which, as he experienced, would change again within a few years. Even after so many years, he wouldn’t accept the sometimes confrontational Dutch way of discussing. He was very well-organized, had numerous dossiers on all his projects, meetings and committees. Often he supplied me and others with the required letters or reports which were lost in my own archives or those of the department. At meetings he was well prepared, all discussion topics indicated and all required dossiers at hand. It was impossible to have a row with him - he avoided quarrels and fights. He was a trusted and valued colleague. As a teacher, he was both stimulating and demanding. In his group he used the bachelor lectures to introduce students to the secrets of electromechanics and power electronics. Students liked him and awarded him with many prizes for his clear, stimulating and much-appreciated lectures. He recently received yet another award for his last lectures in 2007. His most remarkable achievement was to bring his group up from a relatively low performance to new heights. In the last international research assessment, his group received the highest appreciation for their relevance. EPE’s share in the department’s master and PhD students, publications and industrial projects increased considerably during his leadership. He turned the eternal financial deficit of his group into a surplus, allowing him to attract new staff and new equipment. André was a specialist and authority in field-oriented control of asynchronous machines, elucidated in many papers, invited talks and lecture notes. In recent years he and his group increasingly focussed on permanent magnet machines, as these actuators are being used as critical components in the high-tech industry in the region of Eindhoven. From being an add-on, from the shelf commodity, these actuators have become an integrated part of intelligent production machines, such as wafer scanners and pick-and-place machines. He and his group have been at the forefront of these developments, using space-mapping and multi-objective optimization as appropriate design approaches. Over the past few years, we have shared many research projects. They have always been appealing and challenging, but one project stands out for both of us. It was written as a challenge to design a planar motor for the semiconductor industry, ignoring all realistic concerns that it would be impossible to analyse, impossible to design and even more impossible to get into operation. However, the project was accepted and then the project dynamics took their own course to create this “flying carpet”. As project leader he assembled the right team and stimulated them to proceed into the unknown. Many assumptions turned out to be too optimistic. Murphy’s experience turned out to be true. He had to arrange changing agreements with the companies in order to enforce a fully operational planar motor. He strongly believed that a project without an experiment could never be convincing. In the end, he even personally acquired the last components when the time planning did not allow for any further delay. For me, this decisive behaviour during the project was an unknown side of his character. He enjoyed, with us, the many successful demonstrations for industry and the Board of our university. We are glad that, before becoming seriously ill, he could experience the admiration of industry and of his colleagues for successfully managing such a complex, high-risk, innovative research project. When his illness forced him to work only at home, he still cooperated with the formulation of a new project. It was nice to experience full industrial support for continuing in the direction envisioned by us. Then the discussions with him in Hasselt stopped definitively. The department and EPE have lost an honourable, loyal, capable, stimulating and knowledgeable colleague. He created a valuable group, which will continue in his research area. We will miss his soft voice and Flemish touch in our discussions. We are all devoted to bringing his ideas into reality in forthcoming projects. Paul van den Bosch

maart 2008  | 07

IFaculteit

Nieuws Schoolbezoek



Door: Gerard Jacobs

O

p vrijdag 10 januari 2008 was het Schöndeln College uit Roermond op bezoek voor een speciale cursus schakelalgebra. De begeleidende docent Mark Tinnemans, een oud-student van ons, geeft op zijn school wiskunde en probeert door het geven van speciale lessen in de exacte richting, scholieren te stimuleren in hun interesse voor exacte vakken. In dat kader volgden 23 leerlingen 3VWO een speciale cursus schakelalgebra in de instructiezaal schakeltechniek. Docent Lech Joswiak en afstudeerder Raymond Frijns hebben de leerlingen begeleid en die gingen ’s avonds vermoeid maar tevreden naar huis. De faculteit elektrotechniek probeert door middel van deze activiteiten meer leerlingen te stimuleren om voor een exacte studie te kiezen.

De Vlaai



Door: Michelle Breemans

D

e Connecthor redactie heeft woensdagochtend 20 februari zijn eerste vlaai uitgereikt aan Monique Hunck, secretaresse van het faculteitsbestuur. Afgelopen december heeft de faculteit een groots en spetterend personeelsfeest in de Efteling gehad ter ere van haar vijftigjarige bestaan. Monique heeft met veel plezier en enthousiasme dit feest georganiseerd (zie ook het artikel over het Lustrumfeest), vandaar dat zij van de Connecthor redactie de Vlaai ontving!

!

D e re dac tie is op zo ek naa r nieuwe inhoud. Wij zijn zo eken e en Columnist en e en Ca r to onist

Ben je creatief met de pen of het potlood? Of heb je over alles een duidelijke mening die je graag met anderen deelt? Stuur je kopij naar: [email protected]

08 |  connecthor

Faculteit I

I n t ro d u c i n g . . . M

y name is Thomas Ariaans, I am a Ph.D student with the Electrical Power Systems group at the Eindhoven University of Technology. I was born on the 17th of May 1982, in Nijmegen, the Netherlands. I received my secondary education at ‘Canisius College’ in Nijmegen. From 2000 to 2001 I studied Electrical Engineering at the Eindhoven University of Technology; however the transition from secondary school to university was too big for me. Therefore I switched over to the HAN-University in Arnhem for my Bachelor’s degree, which I received in 2004. My bachelor thesis was carried out in La Rochelle, France at Eigsi. (Bachelor thesis: “35 - 42 V Lithium-ion battery characteristics modelling using the DOE approach”).

O

n Jan 08, 1975, I was born in Hubei, P.R. of China.

I received the Electrical Engineering degree from Wuhan University, China in 2001. Now, I am working for my PhD at the Eindhoven University of Technology, the Netherlands. From 1996 till 2007, I was a lecturer with the Electrical Engineering department of Wuhan University, China. At Wuhan University, I offered lectures in subjects such as circuit theory and did some research in the fields related to lighting and High-Voltage applications. In the mean time, from 2004 to 2005, I was a visiting scholar at the Electrical Engineering department of Belgrade University, Serbia. From June 2004 until December 2007, I went back to the Eindhoven University of Technology for my Master’s degree. My graduation project was carried out at the Electrical Power Systems group. (Master thesis: “AC/DC Power Modulation for Corona Plasma Generation”). Since the 15th of January I work as a Ph.D. student on an IOP-EMVT project which is an extension of my graduation project. The subject is the experimental study of (the generation of ) corona plasma for pollutant abatement purposes. In my spare time, I like to do several things. Mountain biking and riding my motorcycle are two of them. My road trip in the United States has triggered my desire to see the world. Furthermore, I like to play drums, although I haven’t been able to combine this with my study. I also like to build things. The latest project I’m doing with some friends is building an amateur rocket. I’m really looking forward to my research project and I expect to develop myself both in a professional and human way. Thomas Ariaans

My research interests include lightning protection for electronics and overhead lines. My current project is a High-Voltage Disconnector. Chai Yajing

maart 2008  | 09

Careers get hightech where you find the Thales point Accelerate your career www.thales-nederland.nl

Photograph courtesy ADV RNLN

Thales Nederland is een toonaangevend technologiebedrijf actief in de sectoren Defensie, Aerospace en Security. Het ontwikkelen en produceren van Techniek en Systemen en het leveren van Services vormen onze corebusiness. Voorbeelden daarvan zijn radarsystemen en communicatie- en command & controlsystemen voor marineschepen. Voor de civiele markt ontwikkelt Thales Nederland communicatie-, beveiligings- en betaalsystemen. Spraakmakende voorbeelden van hightech uitdagingen. Thales Nederland, met 2400 medewerkers in 5 vestigingen, is onderdeel van de multinational Thales met 65.000 medewerkers in ruim 50 landen. Thales is een van Europa’s grootste elektronicabedrijven en heeft wereldwijd een uitermate sterke positie. Naast interessante carrièremogelijkheden biedt Thales Nederland studenten uitdagende stage- en afstudeerplaatsen. Interesse? Telefoneer naar (074) 248 37 33 of mail ons op [email protected]

MY THALES POINT “De uitdaging om als Microwave Design Engineer vermogensverhoging van een hoogfrequente mixer te realiseren: een nog grotendeels onbekende materie tot in detail onderzoeken. Je verder ontwikkelen in hoogfrequent ontwerpen en werken aan een rondzoekradar voor korte afstanden. Afwisselend en hoogwaardig werk, waarin je echt iets met je studie doet: daar leer je de basis, bij Thales valt al die kennis op zijn plaats.”

Vereniging I

Vlaai, sneeuw en rokkostuums Door: Joost Greunsven

\\ Ee n ko r t versl a g va n de l ustr um m a a nd van Th or

W

at hebben we er lang naar uitgekeken, de viering van Thors 10e Lustrum. Toen het eenmaal zo ver was, vloog het werkelijk voorbij! Als een dolle achtbaan vol activiteiten, zo heb ik het 10e Lustrum als President mogen ervaren en ik hoop dat dat voor jullie ook zo geldt. Hieronder stappen we samen opnieuw in de achtbaan om alles nog een keer te beleven. Onze Lustrummaand startte met de uitreiking van het Lustrumjaarboek. Er is tijd noch moeite gespaard door de Jaarboekcommissie om hier een schitterend naslagwerk van te maken. Ze zijn diep in de Thorarchieven gedoken en hebben daar allerlei interessante wetenswaardigheden uitgehaald die vele Thorleden allang vergeten zijn of waarvan zij nog nooit hebben gehoord. Zo is er allerlei informatie te vinden over de beginjaren van Thor, het ontstaan van het Walhalla en de

oorsprong van onze commissies. Daarnaast is er natuurlijk ook veel ruimte geschonken aan het jongste Lustrum en in het bijzonder aan de afgelopen twee jaar. Al met al is het een zeer interessant en dik jaarboek geworden dat volledig is uitgevoerd in kleur. Het boek verdient naar mijn mening een mooie plaats in je boekenkast en het is gratis af te halen bij de Thorkamer, dus kom er snel één halen als je dat nog niet hebt gedaan! Op dinsdag had ons draaistroomdispuut Waldur een groots symposium georganiseerd met als titel ‘HTSC Cable is Cool!’. Dit symposium behandelde het gebruik van supergeleiding voor energiekabels om een groot vermogen met zeer klein verlies te kunnen transporteren. Het was druk bezocht vanuit het bedrijfsleven, maar helaas rustig van de kant van de studenten. Toch mocht dit de pret

niet drukken, aangezien alle aanwezigen een zeer leerzame en interessante dag hebben gehad.

“. . . is e r wonde r boven wonde r sl e c ht s é é n g root onge l u k ge be u rd. . .” Op woensdag 28 november, de verjaardag van Thor, was er door de stuntcommissie een bijzondere activiteit georganiseerd. Wie jarig is trakteert en dus stonden in de hal van Potentiaal grote containers koffie en thee en was er bij Houwens vlaai voor de gehele faculteit vlaai geregeld. Maar liefst 36 vlaaien zijn er die dag verorberd door hongerige studenten en medewerkers.

maart 2008  | 11

IVereniging

Het Diesfeest: Bier en Frieten! Verder zijn er in de eerste week van ons Lustrum verschillende feesten georganiseerd in het Walhalla. Zo was er op woensdag een officiële Lustrumreceptie waarbij iedereen de mogelijkheid had om het Bestuur te feliciteren met het behaalde Lustrum en op vrijdag een feest speciaal voor alle medewerkers van onze faculteit. Maar naast deze kleinere feesten werd op donderdag het jaarlijks terugkerende grootse Diesfeest georganiseerd. Voor deze gelegenheid was het Walhalla tot 22:00u open en was er een frietkar geregeld die alle aanwezigen van snacks voorzag. Om de feestvreugde te verhogen zijn er daarnaast ook nog enkele gratis fusten weggegeven. Samen met een feestelijke aankleding en een hoge opkomst was dit een zeer geslaagd feest.

veel Thorleden lieten zien hoe goed ze dat niet konden! Niemand van de beginners vond het namelijk nodig om lessen te nemen: ‘We leren het onszelf wel!’. Dit heeft bij menigeen dan ook blauwe plekken opgeleverd. Met de gemiddelde motoriek van een Elektrostudent is er wonder boven wonder slechts één groot ongeluk gebeurd waarbij een sleutelbeen is gebroken. Naast het skiën was er ook meer dan genoeg tijd om in het bijbehorende ‘restaurant’ te eten en om feest te vieren in het café. Moe maar voldaan keerden we ’s nachts terug in Eindhoven. Wie weet volgend jaar weer?

Tenslotte is onze Lustrummaand afgesloten met de grootste activiteit van allemaal: een groot diner en gala in Kasteel Maurick te Vught. Een bonte mengelmoes van studenten, medewerkers en Oude Bokken kwam hier bij elkaar om een geweldige avond te beleven. Er was een luxe driegangendiner met carpaccio of tonijn, hertenbiefstuk of zeebaars en kaas of tiramisu. Verder hebben enkele prominente Thorleden speeches gehouden waarin zowel naar het verleden als naar de toekomst werd gerefereerd. Daarna trokken we ons terug in het kasteel voor een kop koffie of thee en werd in de tussentijd de eetzaal omgetoverd tot feestzaal. Bij terugkomst in de zaal gingen dan ook alle remmen los. Er werd vele malen geposeerd voor de fotograaf, er werd gegokt bij de Roulette en aan de Black Jacktafel en er werd gedanst en gefeest op de muziek van Nederpopband Kaas. Zij brachten vele covers van klassiekers ten gehore in hun lange set en het feest ging dan ook door tot ver in de nachtelijke uurtjes. De bussen stonden dan ook al weer veel te vroeg voor de deur om ons terug te brengen naar Eindhoven waar iedereen moe maar voldaan in zijn of haar bedje kroop. Al met al is het een geweldige maand geweest die Thor zich nog lang zal herinneren. Als blijvend aandenken aan het fantastische 10e Lustrum van Thor zal voor Potentiaal binnenkort nog een groots, met stenen ingelegd, Thorlogo verschijnen. Op naar de volgende 50 jaar!

Een week later was op dinsdag de jaarlijks terugkerende Cantus in de Oude St. Joris gepland. Hier konden alle aanwezige Thorleden hun zangtalenten etaleren waarbij er voldoende goudgeel gerstenat aanwezig was om de kelen te smeren. Daarnaast zijn er veel nieuwe manieren ontdekt om dit magische brouwsel te nuttigen. Verder werd deze vrijdag de traditionele Oude Bokkenborrel gehouden. Veel Oud-Bestuursleden van Thor keerden terug naar hun vertrouwde plek om samen het Lustrum te vieren. In de derde week van onze Lustrummaand was er een bijzonder uitstapje gepland. Met een bus vol met studenten zijn we op transport gegaan naar Duitsland om de overdekte piste in Bottrop onveilig te maken. Voor slechts €30,- kon je hier de hele dag skiën/ snowboarden, eten en drinken. Dit zorgde er dan ook voor dat de inschrijvingen in een mum van tijd vol zaten. Op de piste hebben veel Thorleden laten zien hoe goed ze kunnen skiën of snowboarden, maar zeker zo

12 |  connecthor 

Gezelligheid op het Gala

Vereniging I

maart 2008  | 13

HET IS GEEL EN ZOEKT TALENT.

Ben jij op zoek naar een echte uitdaging? Meld je dan aan voor de Heijmans Masterclass 2008. En bedenk een innovatieve oplossing voor een complex vraagstuk. Geen verzonnen case, maar het echte werk. De beloning is de garantie op een afstudeeropdracht. Deze bijzondere ontmoeting van expertise en talent vindt plaats van 19 t/m 23 mei op het Oostenburgereiland in Amsterdam. Eén van onze binnenstedelijke herontwikkelingsgebieden waar

de expertise van de divisies Vastgoed, Bouw, Infra en Burgers Ergon succesvol samenkomen. Tijdens de Masterclass bieden we 18 talentvolle academici de kans om intensief kennis te maken met Heijmans en volg je workshops van Business Universiteit Nyenrode. Laat zien wat je in huis hebt, schrijf je snel in op www.heijmansmasterclass.nl.

Vereniging I

Corus Field Trip Door: Willem Burger

\\ Tho r v i s i t s t h e ste e l produci ng com pa ny in IJmu id en for th e firs t time

O

n the 20th of December, the day had finally come for Thor to pay their first-ever visit to Corus, the famous steel producing company, at their site in IJmuiden.

During the presentation, we were also given the opportunity to familiarize ourselves with the production process, which would be shown more in depth during the tour. After the presentation, we were given a bus tour of the site, and enjoyed the view of a blast furnace unloading thousands of liters of molten, glowing steel into a transport car, as well as an impressive overview of the activities performed on site. The best, however, was yet to come. Now I’ve seen my share of sights during Thor field trips, but the Corus production hall really tops it all. Enormous vats (weighing in at 300 kilograms, when empty) are moved around the room with utmost precision by crane operators, constantly loading and unloading molten steel, while workers cast huge slabs of steel, mostly by hand, and at great personal risk. The steel is marked by a robot on the way out of the facility, and as you see the slab passing on the conveyer, you canfeel the heat coming off of it. Truly impressive.

First off, some facts and figures: Corus is a subsidiary of the Indian Tata group, owned by industrial mogul Ratan Tata. It is one of the foremost producers of steel in the world, and gained its current form after a merger of the Dutch Koninklijke Hoogovens NV with British Steel plc. The headquarters are based in London and the company employs around fifty-thousand people worldwide, ten-thousand of which work in IJmuiden. The company nets around €750,- million a year in profit. For our visit to the IJmuiden plant we were first treated to an informing presentation about the company, in which the fact that the IJmuiden site specializes in producing very high-quality steel, and avoids the production of so called “Piss pot steel”, was mentioned prominently. The quality of the steel was evidenced further in the interior of the Dudok Huis, the location of the presentation, which was made up completely of steel produced in-house. It was however a pity that the presenter was not inclined to go in to the question of why the toilets on site were produced in-house, despite his stating of the contrary…

In another hall we were shown a machine which continuously (24/7/365) flattens steel slabs to about one millimeter in width, and rolls it onto enormous spools for transport. Yet another building contains a machine for coating and dyeing the spooled sheet-steel. The scope and size of the machines deployed at the IJmuiden facility is truly unbelievable, as is the pinpoint precision at which they are operated. I must say there is more than enough to work on and experience there for any electrical engineer, regardless of specialization. The tour was over far too soon, however, and after a few drinks with the staff who organized the day, we boarded the bus back to Eindhoven.

maart 2008  | 15

ITechniek

High-Tech Kaartjes in de Efteling Door: Yannick Tollenaere

\\ Ee n n i euwe ki j k op e ntre e bewi j ze n

N

atuurlijk hoeven we aan elektrotechnisch ingenieurs (in opleiding) niet te vertellen dat de invloed van elektrotechniek niet meer weg te denken is uit de samenleving. Als dit een promotieverhaaltje voor elektrotechniek was zou ik nu bijvoorbeeld je GSM als voorbeeld kunnen noemen, maar laat ik dat maar niet doen. Aan het eind van dit jaar zijn alle medewerkers van de faculteit naar Kaatsheuvel afgereisd om daar in wellicht het mooiste pretpark van Europa een feestje te vieren. Toen het park vijfenvijftig jaar geleden geopend werd was er nog weinig van elektrotechniek te zien, maar tegenwoordig is ook in de wereld van de laven, elfjes, sprookjes en achtbanen de invloed van de elektrotechniek

16 |  connecthor 

onmisbaar geworden. In het park zelf is die invloed echter kleiner dan op het eerste zicht zou lijken, vooral voor ons als elektrotechnisch ingenieurs. Als we kijken naar de verschillende attracties kunnen we duizenden voorbeelden vinden van zaken die eenvoudig met wat elektronica gerealiseerd hadden kunnen worden. In de werkelijkheid zal de elektronica die er achter zit echter vaak tegenvallen. Neem bijvoorbeeld de Fata Morgana, deze attractie werd in 1985 geopend voor het publiek. In kleine boten, waarin maximaal twintig personen kunnen plaatsnemen, maakt men een reis door een denkbeeldige, maar herkenbare Oosterse wereld. De reis begint als een

zoektocht door het oerwoud waarbij men onverwachts stuit op de poorten van de Verboden Stad. Voor de ogen van de bezoeker ontluikt zich de buitenwijk van de stad, waar bedelaars smeken om een paar geldstukken en in hun slaap gestoorde Arabieren uit het raam schreeuwen naar een ezeldrijver, die maar niet begrijpt waarom zijn ezel niet over de op instorten staande brug heen wil. Bij de chirurgijn staat men niet te dringen voor een behandeling met tang en diverse marktlui trachten allerhande koopwaar aan de voorbijvarende bezoeker te slijten. De geur van vers fruit prikkelt de zinnen van de bezoeker...

Techniek I De spanning in de reis wordt langzaam opgebouwd. Wanneer blijkt dat de Verboden Stad niet echt zit te wachten op binnendringers, wordt eerst nog gewaarschuwd om terug te keren. Later worden poorten plotseling gesloten tot er tenslotte zelfs op de bezoekers wordt geschoten.

van de bezoekers nog door de controleurs gescheurd en kon men alleen kaarten kopen bij de kassa of een aantal grotere bedrijven die als voorverkooppunt werkten. Nu is het voor de Efteling uiteraard interessant om te weten hoe veel mensen er binnen komen in het park en om inzicht te hebben waar ze hun kaartjes gekocht hebben. In de praktijk betekende dit dat er elke dag duizenden controlestrookjes, veelal handmatig gesorteerd en geteld werden. Op een park met 3,5 miljoen bezoekers per jaar is dat geen klein klusje, vooral niet in het hoogseizoen. Enkele jaren geleden is het toegangsysteem echter compleet op de schop genomen, de controlehuisjes zijn allemaal uitgerust met

Ook is het toegangsysteem gekoppeld aan de airmiles database. Wanneer je voldoende airmiles gespaard hebt kun je online kaarten bestellen voor de Efteling, je airmiles pas is dan je toegangsbewijs en binnen 10 minuten na bestelling kun je hiermee het park betreden. De laatste toevoeging aan het legertje kaartsoorten dat het systeem verwerkt zijn zogenaamde mobile tickets. Als bezoeker ontvang je een sms-bericht met daarin een 2D barcode (data matrix). Bij de ingang worden deze gescanned met een CCD scanner.

Na een bezoek aan de kerkers blijkt het nacht te zijn geworden. Via een drukke handelshaven varen de boten naar de voorhoven van het paleis van de Pasja, waar Scheherazade in haar boudoir haar duizend-en-eerste vertelling voordraagt. Ondertussen worden paleistijgers met moeite in bedwang gehouden om de argeloze bezoeker niet onverwachts van opzij te bespringen. Wanneer de gordijnen openschuiven, bevindt men zich in de troonzaal van de op dat moment feestvierende Pasja. Meer dan veertig gasten heeft de Pasja uitgenodigd, die smoezend, druk gebarend of lurkend aan een Oosterse waterpijp van het feest genieten. De buikdanseressen geven een staaltje lenigheid weg voor de gulzige ogen van de Pasja. Hier is het één en al rijkdom wat de klok slaat. Wanneer de bezoeker uiteindelijk zelfs weet door te dringen tot de schatkamer van de Pasja, loopt het verkeerd af: het zal de ondergang van de stad betekenen! Ze ontmoeten daar namelijk de reus Djinn die niet zo blij is met ongenodigde gasten.

een terminal waarmee allerhande kaartjes kunnen worden gecontroleerd. Alle kaartjes zijn voorzien van een unieke barcode waarmee in een centrale database vervolgens een zee aan informatie over dat specifieke ticket te vinden is. Wanneer het geldig is, voor hoe veel personen, waar het verkocht is, eventueel door wie het gekocht is, wanneer het al eerder gebruikt is en nog enkele bijzonderheden.

Een bijkomend voordeel van het geautomatiseerde systeem is dat de kaartjes niet meer

gescheurd hoeven te worden en in de winter de controleurs dus hun handschoenen aan kunnen houden. Een nadeel daarentegen is dat aan een kaartje niet meer kunt zien of het nog geldig is of niet. Wanneer je dus van iemand een kaartje over koopt zou dit al gebruikt kunnen zijn en heb je een papieren kat in de zak gekocht.

Veel elektrotechniek zou je zeggen zo op het eerste gezicht, maar dat valt enorm tegen in de praktijk. De besturing en de regelingen van de attractie zijn bijna volledig mechanisch. Via netwerken van kettingen en tandwielen worden de poppen bestuurd, alles is perfect getimed zodat de scènes voor iedere boot op het zelfde punt aanvangen. Elektronica zou eenvoudiger zijn geweest, maar heeft waarschijnlijk niet de charme die hoort bij de Efteling, ook al merkt de bezoeker niets van hoe de attractie precies werkt. De plaats met de meeste en waarschijnlijk ook modernste elektrotechniek is verrassend genoeg geen attractie, maar de hoofdentree. Tot een jaar of 5 geleden werden de kaartjes

mogelijk en namaken is nutteloos. Een kopie zou niet werken zodra het origineel gebruikt is en nieuwe barcodes kunnen door de vervalser niet in de database gezet worden. Het systeem heeft echter de mogelijkheid meer soorten kaarten te lezen als alleen gewone kaarten met een barcode. Bezoekers kunnen ook thuis via internet hun entreebewijs aanschaffen, dat vervolgens zelf uitprinten en met deze uitdraai het park te bezoeken. De website genereert na ontvangen van de betaling een unieke barcode welke op de kaartjes wordt afgedrukt, tegelijkertijd wordt deze code toegevoegd aan de database. Voorverkoop kaartjes van de Albert Heijn en Shell worden op een zelfde manier gemaakt. In dat geval worden de barcodes geprint op de kassabon die de bezoeker ontvangt.

Bij de ingang worden deze barcodes gescand en wordt de database direct ge-update. Dubbel gebruik van een ticket is dus niet

Het geautomatiseerde toegangsysteem heeft als elektrotechnisch systeem zeker laten zien dat het veelzijdig en handig in het gebruik is, het heeft alleen jammer genoeg niet meer de charme van een ouderwets toegangskaartje. Een charme die wel thuis hoort in de Efteling.

maart 2008  | 17

ITechniek

Power Quality

Door: Johanna Myrzik

\\ A n ew researc h l i ne a nd l a bo r ator y at th e Elec tric al Power Sys tems g rou p

The Power Quality Laboratory

T

he research fields of the group Electrical Power Systems (EPS) are divided in Pulsed Power, EMC and Intelligent Networks. Among others Power Quality is one topic of the research field Intelligent Networks.

What is Power Quality? Power Quality (PQ) is the combination of voltage and current quality. Voltage quality (VQ) is concerned with deviations of the voltage from the ideal frequency, amplitude, and waveform and is related to power supply. Current quality (IQ) is the complementary term to voltage quality: it is concerned with the deviation of the current from the ideal frequency, amplitude, and waveform and is related to the power consumption. The electrical power network is the place where the

18 |  connecthor 

grid operator (responsible for VQ) meets the customer (responsible for IQ), where VQ and IQ are influenced by the network parameters and where interactions and interferences take place between VQ and IQ. The overall definition is Power Quality. PQ can also include the non-technical aspects (e.g. contracts) defined as Quality of Supply and Quality of Consumption. The PQ phenomena are divided into events and variations. Events are larger deviations that only occur occasionally, distinguished by magnitude and duration. Variations are small deviations of voltage or current characteristics from its nominal or ideal value. Table 1 gives a short overview of the PQ phenomena.

Power Quality is rapidly becoming more and more of an important issue in the electrical power supply for the industrial as well as for the private sector, for device manufacturing and for research. There are several reasons why PQ attracts such attention today, including the increasing number of (power) electronic devices connected to the grid, the increased sensitivity of industrial processes and equipment, the increased interaction and interferences between network and connected devices and lastly that, because the liberalization and privatization of the electricity market, electricity has become more and more of a product with a certain (mostly based on standards) characteristic, changing the consumer role into that of a customer. In the following paragraphs examples are given concerning the changing role of PQ.

Techniek I Table 1: Overview Power Quality phenomena Voltage Quality (coming from the grid)

Current Quality (coming from the customer)

Events

Transient over-voltages Noise Voltage steps Frequency transients (generator) Voltage dips Short and long time interruptions

Over current Current peaks Short circuits

Variations

Voltage harmonics Voltage variations Unbalance

Current harmonics Slow and quick voltage variations Unbalanced currents Reactive power Flicker

Increasing number of (power) electronic devices It is impossible to imagine our daily life without electronic or power electronic devices. We find them everywhere in households, offices, industrial and public environments and in decentralized energy generation. Particularly in households and offices, our dependency on and use of such equipment, as well as its proliferation, have become so commonplace, that we cannot imagine that the use of electronics can have an impact on the quality of supply. All electronic devices inject current harmonics into the grid according to the appropriated standards. Single devices have minimal influence. However, through the massive use of such devices, the injected harmonics can amplify each other and resonances can appear. These occurrences are measured by Continuon in the Holydaypark

power. Typical currents are shown in Figure 3. Reactive power can cause overloading in cables and transformers as well as additional losses. Of course, the massive implementation of LEDs and other such equipment will save a lot of active power noticeable for each household. From the overall system point of view, however, the energy saving effect will be disputable and the grid operator will have serious problems handling the amount of capacitive power. Both examples make it obvious that an investigation taking the overall system into account is necessary.

Source: Sjef Cobben, Continuon

Figure 3: Single phase current (red) of a LED lamp versus phase voltage (green)

Figure 2: Current measured at 10kV-transformer Holydaypark Bronsbergen in Bronsbergen where around 150 solar inverters are installed. These measurements are shown in Figure 2. Harmonic currents lead to harmonic grid voltages and overloading of transformers and cables. Another example is the massive introduction of energy saving equipment like LED lamps. Besides injecting harmonic currents, some of them also inject reactive power into the grid which is more than 20 times higher than their use of active

a solar inverter without and with disturbed grid voltage. Concerning the standards the harmonic currents of solar inverters are measured at clean sinusoidal voltage, however, under the aspect of massive implementation the harmonic voltages will play a significant role and these existing standards become worthless. The mentioned example stays for all electronics and it is obvious that both new measurement methods and new standards have to be developed.

Interaction and interferences between network and connected devices As mentioned above the massive implementation of electronic equipment and inverter systems used by decentralized generators will influence the quality of supply by injecting harmonic currents into the grid. These harmonic currents are influenced themselves by the harmonics of the grid voltage: the sinusoidal voltage is disturbed by nonlinear grid components (e.g. transformers). Measurements at solar inverters in the field and lab have shown that the voltage harmonics amplify the injected current harmonics, leading to the question if the existing standards can still satisfactorily fulfill the demands of mass implementation of electronic devices. Figure 4 shows measurements on

Figure 4: Injected solar inverter current (red) measured at a) clean grid voltage (green) and at b) disturbed grid voltage (THD = 5%)

Grid operator, manufacturer of devices, customer: three different interests at the point of connection To illustrate this point, consider the following situation: At the point of connection the customer (e.g. household) connects several LEDs (as described above). He paid a few euros more for the LED lamp but saved 37W compared to a 40W incandescent lamp.

maart 2008  | 19

ITechniek

Quality of supply

Voltage Quality Current Quality

Network (grid) quality

Quality of consumption Definition of Power Quality The manufacturer, for his part, developed the electronics in such way that it is cheap and the lamp is attractive to buy for the customer, the manufacturer is for all intents and purposes ignorant of the consequences of his development for the grid. The grid operator at the other side of the point of connection becomes unhappy because the additional injection of reactive power overloads the network components and increases the voltage level. He starts to increase the electricity price in order to be able to mitigate the problems.

inverters are integrated in 6 house installations which are connected to 100 meter reallife low voltage (LV) cable. The house installation makes it possible to connect all kinds of households and office appliances, for study. Figure 5 shows a photo of the Power Quality Laboratory. The research on PQ in the EPS group is focused on the interaction and interferences between devices and the grid. The consequences of these various phenomena, such as malfunctioning, and additional losses will also

be investigated. In addition to this, the consequences of mass integration of decentralized generators like solar and wind energy and micro-CHP concerning PQ are a major item. Based on this, new measurement and mitigation methods will be developed for flicker and harmonic distortions. The research is done in close cooperation with the grid operator and industry. Power Quality, however, is more than the measuring and mitigation of PQ phenomena such as flicker, voltage dips and outages, harmonic distortion, unbalance and voltage variations. Often the dividing line between system reliability, EMC, and the efficient and rational use of electricity is not as strict as a simple standard. It is important not to stop at a single solutions but to integrate them into the whole system to see the system response. Therefore, mathematical models (evaluated in the lab) play a major role in the research Students and other interested people are always welcome to visit the laboratory. The research on PQ offers students a lot of opportunities for internships and the development of a Master Thesis. Depending on the skills and interests of the students, there are projects available both of a more practical as well as of a more theoretical nature. For further information feel free to contact dr. ir. Johanna Myrzik at 040 247 3453 or [email protected].

This is apparently a malcontented situation. Grid operators, manufactures, clients, government institutions and (international) standard organizations are not ready to react satisfactorily to the changing role of PQ. The solution for the described situation can be found in a social-economical optimum where all three parties carry a part of the responsibility for good PQ. Therefore intensive research should be done to investigate the interaction and interferences within the grid, as well as the resulting consequences enabling new electronic development and satisfying standards.

Current research in the Power Quality Lab at EPS. The heart of the PQ lab is the 45kVA, 400V grid emulator. This device can emulate all kinds of grid voltages, complete with harmonics, dips, flicker and outages. Furthermore, the lab consists of a compliance measurement device, 14kW resistive and 9kVA programmable loads, a wind turbine emulator, micro-CHPs (Combined Heat and Power) and several solar emulators including solar inverters. These

20 |  connecthor 

The Power Quality Laboratory

Varia I

Eten in Eindhoven

Door: Pauline van Gelder-Hoen

\\ Afs ch ei d va n t we e re da c ti e l e de n J a n va n Gu rp en S u s an d e Leeu w

Van Jan van Gurp wisten we als redactieleden al een tijdje dat hij afscheid van Face zou nemen in verband met zijn vertrek bij de

pers rolde en dat het Face team de handen ineen zal slaan met het team van Orathor. Resultaat van deze fusie is het nieuwe blad Connecthor.

“... offe rde n w ij ons a l l e n op om de inho u d va n he t d oos j e voor ha a r te ha l ve ren” faculteit. Jan heeft een leuke functie geaccepteerd bij Unit 4 Agresso. Van Susan hoorden we pas later dat ook zij haar functie graag overdraagt aan anderen. Nou wil het feit ook dat in december 2007 de laatste Face van de

Kortom er was reden genoeg voor een leuk afscheidsdiner op dinsdag 15 januari jl. De Face redactie schoof aan tafel in Grand café Berlage met als stralende middelpunten Jan en Susan. Jan hadden we als team al op 19 november 2007 uitgebreid bedankt voor zijn jarenlange actieve bijdrage aan de Face middels bloemen en een theater- en concertbon. Susan werd die avond door Suzanne Udo toegesproken en bedankt voor haar werkzaamheden binnen de redactie. Zij ontving hiervoor een doosje Leonidas bonbons en een theater- en concertbon. Omdat Susan de bonbons niet in haar eentje wilde opeten, offerden wij ons allen op om de inhoud van het doosje voor haar te halveren (per slot van rekening zijn wij de beroerdsten niet).

Voor velen van ons was het bezoek aan Grand Café Berlage de eerste keer, zeker wat dineren betreft. Het is ons absoluut niet tegengevallen, integendeel zelfs. Het eten smaakte heerlijk, de bediening was vriendelijk, vlot en correct.

De sfeer is er erg ontspannen, de prijs–kwaliteit verhouding is goed (misschien voor de meeste studenten wat aan de hoge kant). Maar bovenal was het gezelschap aan tafel die de avond maakte. Wij waren wel heel erg gezellig met z’n allen. Kortom een zeer geslaagde avond, die naar meer smaakt.

maart 2008  | 21

IVereniging

Een gemiddeld dagje uit met Thor... Door: Sjors Santegoets

\\ Tho r m a ak t p l ezi e r bove n op e e n vui l ni sb elt

Bottrop is een mooie stad

E

en flinke eer kwam mij toe toen ik gevraagd werd een leuk/informatief stukje te schrijven over een lustrumexcursie van Thor. Gelukkig is er ook in dit nieuwe format van de samengevoegde FACE en Orathor plek voor dit soort geschiedschrijving. Laat ik de lezer echter alvast waarschuwen: Ik ben niet gevraagd dit stukje te schrijven omdat ik zo accuraat ben in geschiedschrijving. De reden waarom juist ík gevraagd ben voor dit stukje heeft waarschijnlijk iets te maken met de vraag naar sensatie van de gemiddelde lezer. Dit is niet de plek om uitgebreid de hele lustrummaand van Thor te beschrijven of te evalueren. Ik wil echter wel mijn versie van de activiteit op dinsdag 11 december 2007 met u delen. De organiserende commissie had een touringcar geregeld en ’s ochtends stonden ongeveer vijftig man klaar om in te stappen. Uiteraard was niet iedereen op tijd en na twintig meter gereden te hebben besefte men dat

24 |  connecthor 

we wellicht niet compleet waren. Een presentielijst is toch niet meer nodig als we eenmaal aan de TU/e studeren?

Botbreukbieren

Twee uur later arriveerden we in het Duitse Bottrop, waar we na een flinke portie slechte Duitsergrappen met dezelfde circa vijftig personen uitstapten bovenop een oude vuilstortplaats. Onze oosterburen blijken erg innovatief te zijn en zij hebben jaren geleden op deze berg oud vuilnis een indoor wintersporthal gebouwd. Dit soort hallen hebben we in Nederland ook, dus hoe trek je al die Nederlanders naar een dergelijke accommodatie? Even innovatief als het ontwerp bedachten de Duitsers hier een all-inclusive arrangement voor. Kortom: Skiën/snowboarden, eten en drinken voor een eenmalige, uiterst schappelijke prijs. De touringcar werd verder betaald door Atos Origin en Thales. Deze dag kon op voorhand al niet meer kapot…

Vereniging I Thorlid met een gebroken sleutelbeen met een taxi naar het ziekenhuis moet, omdat een andere snowboarder tegen hem aan botste op de piste. Dit spectaculaire verhaal zou dit stukje niet geloofwaardiger maken en zou zo tegen het einde van het wintersportseizoen gewoon één van de vele ongelukverhalen zijn. Dit zou niet interessant zijn en daarom laat ik dat nu achterwege.

“... wa a r we me t deze l fde ci rc a v ij f t ig pe r sone n u it s tap te n bove no p e e n o u de vui ls tor t pl a at s.”

Thor trekt de aandacht Laat ik eerst wat meer vertellen over het prachtige stadje Bottrop. Behalve een mooie sneeuwhal hebben ze ook een mooi ziekenhuis, goedkope taxi’s en roekeloze snowboarders. De laatst genoemde zaken zouden een uiterst mooi en spectaculair verhaal kunnen vormen waarin een slecht Duits-sprekend

Vlak na het middaguur waren de eerste stoere Thor-ego’s al gekrenkt, kozen de eerste sportievelingen al het hazenpad richting de bar en werden records gevestigd op de piste of aan het buffet. De Eindhovense gemoedelijkheid was ook meegelift. Beginners kregen een lesje snowboarden van de mensen die dachten dat ze het wel konden, de nodige Thorstickers vonden een mooi plekje in de hal, en na een ongelukkige botsing hielp men elkaar omhoog en dronk men er later een biertje op. Ondanks al het gecontroleerde drink/eet/pistegeweld ging er toch het een en ander goed

Eten en drinken is niet het enige dat de Thorleden kunnen

mis. Het gros van de lezers zal zelf ook wel eens op de piste gestaan hebben, ik bespaar u daarom de clichématige pisteverhalen over stoere bochten en spectaculaire stunts. De innovatieve aard van de oosterburen werd al eerder geroemd in dit stukje. De oplossing die men daar had voor een kortsluiting in de elektra verbaasden zelfs de aanwezige zwakstroomliefhebbers. Als een overfanatiek Thorlid een gloeilamp uit de armatuur kopt en vervolgens kortsluiting veroorzaakt wordt de stroom uiteraard vanzelf uitgeschakeld. Hier in Nederland is dat vervolgens een hoop gedoe: Eerst los je de kortsluiting op, vervolgens zoek je de stoppenkast en vervang je de stop. In Bottrop schakelde een uiterst geavanceerd, autonoom systeem de stroom na een paar secondes vanzelf weer in. Enkele Thorleden zagen hier een studieobject in, en probeerden dit experiment te herhalen. Helaas leverde dit enkel wat bulten op de hoofden op en werd het aanwezige horecapersoneel steeds chagrijniger. (Het feit dat al het witbier opgedronken was zal er ook wel iets mee te maken hebben.) Deze plek is gereserveerd voor...

Het uitstapje naar Bottrop was naar mijn mening weer enorm geslaagd. Hopelijk kan Thor dit soort excursies in de toekomst herhalen en komen we ook dan met minstens zo spectaculaire verhalen thuis. Ik kijk elke dag nog terug naar deze dag. Elke dag sta ik voor de spiegel en zie ik twee littekens op mijn linkerschouder staan. Dankzij dit uitstapje ben ik twee operatie-ervaringen rijker en heb ik een aantal heel lieve zusters in het Maxima Medisch Centrum leren kennen. Maar bovenal hebben we met zijn allen vooral erg veel lol gehad om ons eigen lompe gedrag.

maart 2008  | 25

IVaria

Mijn Gadget

Door: Willem Burger en Johan van Uden

\\ D eze keer i n Mi j n G a dge t: D e Ni nte ndo Wii

N

intendo. De naam alleen al doet menig elektro-hart sneller kloppen. Als sinds 1889 houdt het bedrijf zich bezig met entertainment, al was dat destijds uiteraard niet met de spelcomputers waar we Nintendo tegenwoordig van kennen. Nintendo begon namelijk ooit als producent van met de hand vervaardigde speelkaarten. Halverwege de 20e eeuw stapte het bedrijf over op allerlei soorten nicheproducten, zoals een taxibedrijf en zelfs een “love hotel”, de functie daarvan laat zich raden.

wat uiteindelijk leidde tot de onwikkeling van de Famicom, of Family Computer, in de rest van de wereld bekend als de “Nintendo Entertainment System”, of “NES”. Het behoeft weinig uitleg dat deze spelcomputer revolutionair was, tot nu toe beweert Nintendo er meer dan 60 miljoen van te hebben verkocht. In de loop der jaren bracht Nintendo om de paar jaar een nieuwe spelcomputer uit, wat in 2006 leidde tot het uitbrengen van de Nintendo Wii, wat ons gelijk brengt naar het onderwerp van dit artikel.

Dat stond echter allemaal te veranderen, toen Nintendo in 1977 de zogenaamde Color TV game uitbracht. Op deze vroege spelcomputer stonden 6 soorten van het legendarische spel Pong, en werd een onverwacht succes,

Ik ben zelf sinds november een trotse eigenaar van dit eigenaardige stukje speelgoed, en speciaal voor deze eerste editie van Connecthor ben ik gevraagd om iets te schrijven over mijn ervaringen ermee.

26 |  connecthor 

Voordat ik verder op mijn (en mijn compaan Johan’s) ervaringen met het apparaat, zal ik eerst even ingaan op de techniek er achter. De Wii is namelijk vooral bekend om de revolutionaire manier van spelbesturing. In tegenstelling tot met een of meerdere gamepads worden de spellen van de Wii namelijk bestuurd met de Wiimote, een soort afstandsbediening, die via Bluetooth met het basisstation communiceert. In deze Wiimote zit naast deze Bluetoothmodule ook een gyroscoop, een versnellingssensor en een infraroodcamera. Dit levert, zoals te verwachten valt, een breed scala aan interessante toepassingen op.

Varia I De gryoscoop en de versnellingssensor zorgen ervoor dat als je de Wiimote kantelt of beweegt dit ogevangen kan worden door het basisstation, zodat deze informatie gebruikt kan worden voor spelbesturing. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het vliegen met een vliegtuig, in dit geval wordt de orientatie van het vliegtuig ten opzichte van de grond in het spel door de stand van de Wiimote bepaald. Dit levert een bijzonder intuitieve en gevoelige besturing op, waardoor het spel echt tot leven komt. Hetzelfde geldt voor de versnellingssensor. Deze kan in combinatie met de gyroscoop gebruikt worden om in een spel de beweging van een potje bowlen te simuleren. Naast deze high-tech functies is de Wiimote ook uitgerust met een aantal “gewone” knoppen en een kleine luispreker die de spelbeleving nog een extra dimensie geeft.

Naast de Wiimote wordt ook een aantal accesoires gebruikt, die extra mogelijkheden toevoegen. Een voorbeeld hiervan is de Nunchuck, met een analoge besturingsstick en een aantal extra knopjes. Deze Nunchuck wordt gebruikt voor spellen die meer knoppen en functionaliteit nodig hebben dan dat door de Wiimote geboden wordt. De Nunchuk bevat ook een versnellingssensor, net als de Wiimote. Verder zijn er onder andere ook een stuurwiel voor racespellen en een “klassieke” gamepad als accessoire te verkrijgen. Om dit artikel ook wat praktische relevantie te geven, hebben Johan van Uden en ik, in het kader van serieus onderzoek, de Wii een avondje samen getest. We zijn begonnen met het spel Rayman: Raving Rabbids. Het verhaal van dit spel is vrij belachelijk, en eigenlijk zelfs ronduit oninteressant (iets met gestoorde konijnen of zo), maar dit kan de pret niet drukken. Het spel is een bonte verzameling idiote minigames, die uiteenlopen van dansen op de maat van “Girls Just Wanna Have Fun” via koeienwerpen naar varkens verzamelen met een enorme vleermuis. Hierbij moet uiteraard ook niet het spelletje vergeten worden waarin je de deuren van vier WC-hokken dicht moet zien te houden, omdat er anders een konijn een WC-ontstopper tegen je hoofd aan gooit.

In alle spellen worden zowel de Wiimote en de Nunchuck gebruikt, en ieder spel is er op ontworpen om een andere vaardigheid qua controle op de proef te stellen. In een spel moet je bijvoorbeeld een balletje in een gat zien te rollen, terwijl je onderweg obstakels omzeilt, hiervoor moet je de Wiimote zo kantelen, dat de bal de gewenste richting in rolt. In een ander spel moet je met de Wiimote op het je televisiescherm richten en met behup van je WC-ontstoppergeweer hordes konijnen afschieten.

Vervolgens hebben we even gebokst. Hierbij is het de bedoeling om met je Wiimote en Nunchuk in de hand slaande bewegingen richting je televisie te maken. De versnellingssensor zorgt ervoor dat hoe harder je zelf beweegt, hoe beter je klappen aankomen bij de tegenstander. Verder kan je ook op een zelfde manier klappen afweren en ontwijken. Helaas voor ons bleek dit spel zeer vermoeiend, en na 10 minuten hadden we het alweer gezien. Voor de geinteresseerden: Johan won.

microgames). Deze spelletjes volgen elkaar in hoog tempo op, zodat je in staat moet zijn om in luttele seconden over te schakelen van domweg met je Wiimote om je heen zwaaien naar heel precies en poppetje door een doolhof sturen. De spelletjes worden steeds moeilijker naarmate het spel vordert, doordat de tijdsdruk en de varieteit aan bewegingen voortdurend oploopt. Een leuk detail is dat een serie microgames gebaseerd is op allerlei spellen uit Nintendo’s lange geschiedenis, een waar feest van herkenning. Zo moet je als Mario een paar muntjes verzamelen en ga zelfs helemaal terug naar Nintendo’s roots en moet je een potje kaarten. Naast dit soort maffe verzamelingen minigames zijn er ook wat “serieuzere” spellen te krijgen. Zo krijgen oude favorieten als Mario en The Legend of Zelda een interessante nieuwe invalshoek dankzij de speciale besturing. Johan en ik hebben deze spellen even links laten liggen, omdat deze geen multiplayeroptie hebben.

Uiteindelijk kan worden geconcludeerd dat de Wii echt een ervaring biedt die je niet zomaar met iedere spelcomputer kan evenaren. Het feit dat je eigen bewegingen vertaald worden naar het spelscherm zorgt ervoor dat je je veel meer betrokken voelt met het lot van je spelpersonage, waardoor de spelervaring veel intenser wordt. Het is jammer dat de graphics van de spellen wat achterlopen bij de andere populaire spelcomputers van tegenwoordig, maar dat is van slechts minieme invloed. Uiteindelijk zijn Johan en ik het er over eens dat Nintendo met de Wii ontzettend mooi product heeft afgeleverd, daarmee hun reputatie als absolute gametopper bevestigend. Nu was het de beurt aan WarioWare. In principe lijkt dit spel in veel opzichten op Rayman, met als voornaamste verschil dat de spellen nog maffer zijn en het verhaal nog nietszeggender. Ook hiet is het dus de bedoeling om met je Wiimote allerlei kleine spelletjes te spelen. Het verschil zit ‘m in het feit dat de spellen allemaal maximaal een seconde of tien duren (Dus geen minigames maar

!

Heb jij o ok e en mo oie gadget waa r je iets over wilt ver tellen?

Neem contact op met de redactie: [email protected]

maart 2008  | 27

Kun je van de wind leven?

Deze windsurfer uit IJmuiden vindt van wel.

Surfen op open zee met, pak ’m beet, windkracht zeven kost behoorlijk wat inspanning en energie. Kijk maar naar Linde, die geeft echt alles wat ze in huis heeft. Thuis is ze heel wat bewuster met energie. Ze is dan ook een groot voorstander van bijvoorbeeld windenergie. Net als Shell trouwens. Voor Shell is de wind een onuitputtelijke bron van energie. Niet voor niets investeert Shell honderden miljoenen in de ontwikkeling van windenergie. Samen met Nuon bouwen we aan een windmolenpark in zee, ongeveer tien kilometer uit de kust bij Egmond aan Zee. Daar is het praktisch nooit windstil. Het park gaat duurzame energie leveren aan ruim honderdduizend huishoudens. Ook voor het huis van Linde. Ontdek hoe wij mensen nu en in de toekomst van brandstof voorzien. Kijk op www.shell.nl

Vereniging I

Excursie Delerium Tremens Door: Willem Burger

\\ Tho r m a ak t kenni s m e t e e n va n de be ste b ieren ter wereld kwamen we terug in het brouwcafe, waar wij blootgesteld werden aan een uitgebreide productconfrontatie, waarbij alle soorten bier die op de brouwerij gebrouwd worden aan bod kwamen. Ook de medewerkers van de brouwerij mochten graag een biertje meepikken en het werd een gezellige bedoeling.

D

elerium Tremens. Het woord alleen al zal menig alcoholist schrik aanjagen. Het is de aandoening die geassocieerd wordt met overmatig drankgebruik en is een van de weinige vormen van ontwenningsverschijnselen die een dodelijke afloop kennen: 5% van de gevallen overleeft zijn ziektebed niet. Prima ziekte om een biertje naar te vernoemen, lijkt me.

Wij kwamen op 13 december aan in het dorpje Melle en al snel stonden we midden in de brouwerij. De gids ter plekke leidde ons door het volledige brouwproces, inclusief hun nieuwe bottelarij. Niet al te lang daarna

Om ook de thuisblijvers tevreden te stellen wist de CW (Commissaris Walhalla) een vat Delerium Tremens mee te scoren en werd ook het Walhalla overgeleverd aan deze slopende ziekte.

Delerium Tremens, in al zijn verschijningsvormen wordt gebrouwen in Brouwerij Melle in Huyge, België, en dat was ook de bestemming van de bierexcursie van dit jaar. Het bier zelf werd op 26 december 1989 gelanceerd, en nadat het bier in 1998 uitgeroepen werd tot beste bier ter wereld, ging het de brouwerij ineens voor de wind.

maart 2008  | 29

IVereniging

Excursie Maasvlaktecentrale Door: Jesse Kavelaars

\\ D e st ro o m m o et toch e rge ns va nda a n komen ? Th or g in g kijken waar...

I

k kan me nog goed herinneren dat in mijn tweede jaar door de docent van het vak ‘Inleiding elektriciteitsvoorziening’ een excursie werd georganiseerd naar de Amercentrale in Geertruidenberg. Ik had graag meegewild met deze excursie, niet alleen omdat ik vind dat je als aankomend elektrotechnisch ingenieur best wel eens een elektriciteitscentrale hebt mogen bezichtigen, maar ook omdat deze centrale vanuit mijn woonplaats (Rijen – toch zo’n vijftien kilometer hemelsbreed van Geertruidenberg) met goed weer vanaf bepaalde plaatsen zeer goed zichtbaar is. Tot mijn teleurstelling waren alle veertig beschikbare plaatsen voor deze excursie destijds bezet en stond ook de reservelijst al vol. Een herkansing om een centrale van dichtbij te bewonderen kreeg ik tijdens de studiereis NEXT van studievereniging Thor toen een

30 |  connecthor 

bezoek gebracht werd aan een kerncentrale in Zweden. En ondanks het feit dat een bezoek gebracht werd aan een nagemaakte controleruimte (om bepaalde noodsituaties te kunnen simuleren) en informatiecentrum en er een rondritje rond de centrale zelf gemaakt werd, kreeg je toch nog geen duidelijke impressie (wat bij een kerncentrale misschien ook maar goed is).

Gelukkig werd er tijdens de lustrummaand van Thor een excursie georganiseerd naar de Maasvlaktecentrale. Tot mijn grote verbazing (gezien de eerdere volle deelnemerslijst van veertig) gingen we ditmaal met slechts negen personen op stap. Maar voordat ik verder uit zal wijden over het verloop van de excursie zal ik eerst wat meer over de centrale vertellen. De in de jaren zestig gebouwde centrale draaide aanvankelijk op aardgas en zware stookolie, maar werd in een ombouw in de jaren tachtig een poederkoolgestookte centrale om zodoende de afhankelijkheid van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening van het relatief dure olie en gas te verminderen. De centrale bestaat uit twee productie-eenheden die beiden 520 MW produceren en is zo ontworpen dat het bijzonder geschikt is voor het bijstoken van bijvoorbeeld biomassa.

Vereniging I Ook aan het milieu is gedacht: de centrale ligging geeft een aantal voordelen op milieugebied en de centrale is uitgerust met tal van zuiveringsinstallaties om de schadelijke stoffen uit de uitgestoten lucht te halen. Dit heeft een aantal opmerkelijke uiterlijke gevolgen voor de centrale, waar ik nog op terug zal komen.

We werden verwelkomd met een presentatie over de elektriciteitsvoorziening in Nederland, de rol van E.ON hierin en de centrale zelf. Vooral de ligging van de centrale blijkt optimaal te zijn: het naburige bedrijf blijkt een kolenoverslagbedrijf te zijn, dus de kolen die daar per schip aangeleverd worden, gaan voor een deel direct naar de centrale. Resultaat: minimale logistiek. Een ander naburig bedrijf blijkt gipsplaten te produceren met als grondstof de gips die ontstaat na de zuivering op zwaveldioxide van de uitgestoten lucht met kalk. Ook werden een aantal toekomstplannen gepresenteerd: er zal een derde productie-eenheid komen met een capaciteit van 1040 MW.

installaties. Deze installaties hadden geen decimeter groter moeten zijn, want men heeft deze apparatuur er met moeite tussen gekregen. Nadeel hiervan was ook dat de druk op de uitgestoten lucht afnam, waardoor de rook niet meer uit de oude, hogere schoorstenen kon komen. Men heeft dit opgevangen door lagere schoorstenen aan de centrale toe te voegen.

“De ce nt r a l e be st a at u it t we e produ c t ie - e e nhe de n d i e b e ide n 5 2 0 MW produ ce re n. . .” Op 19 december vertrokken we dus met negen personen richting Rotterdam en ietwat te laat, de goede weg vinden op de spaghettibrij aan snelwegen rond Rotterdam blijft lastig, viel me al direct iets op. Wanneer ik in Rijen met goed weer de Amercentrale kan bewonderen, dan zie ik met name het grote ketelgebouw, de schoorsteen met gigantische rookpluim en de koeltoren. Dit laatste ontbrak echter bij de Maasvlaktecentrale, aangezien hier gekoeld kan worden met zeewater wat in de zomer lang niet zo warm wordt als rivierwater. Dit gegeven levert zowaar een energiebesparing van 0,3 – 0,5 procent op.

Vervolgens begon, nadat iedereen voorzien was van helm en veiligheidsbril, de rondleiding waarbij de generatorruimte (weinig van te zien) en de ketelruimte (nog minder van te zien) werden bezocht. Bovenop de zeventig meter hoge ketelruimte heb je wel een prachtig uitzicht over zee en over het containeroverslag bedrijf waarbij alleen de allergrootste containerschepen aanmeren (helaas was er op dat moment niet zo’n schip aanwezig). Ook zijn er bovenop de ketelruimte metalen bakken aangebracht die geopend kunnen worden wanneer er iets misgaat binnen de centrale: zo kan men in noodgevallen snel al de warmte binnen de ketelruimte kwijt.

Al met al was het een interessante excursie, waarbij in ieder geval ik een beter beeld heb gekregen van de omvang van de centrale en van hoe het op een elektriciteitscentrale te werk gaat (veel beter dan na het bezoek aan de kerncentrale). Ik ben dan ook blij dat ik mee geweest ben. Na tweeëneenhalf uur kon de reis naar huis aanvangen, maar niet voor geconstateerd te hebben dat de centrale “Thor-proof” was: de teller was op 412 blijven staan.

De rondleiding werd vervolgd langs de zuiveringsinstallaties. De lichte asdeeltjes worden afgevangen in elektrostatische vliegasvangers, die zich tussen de schoorstenen en de ketelruimte bevinden. Nog voor deze vangers bevinden zich andere, later aangebrachte

Na het busje geparkeerd te hebben, werd onze aandacht al snel getrokken door een bord met de volgende mededeling: “Er heeft al 412 dagen geen dodelijk ongeluk plaatsgevonden”… als de teller na afloop dan maar niet op nul zou staan!

maart 2008  | 31

ITechniek

Radio over fiber

By: Maria Garcia Larrode

\\ D is tr ib u te d A n te n n a Sys te m s fo r i n- b ui l d i n g B ro a d b a nd Wirel ess S er vic es

Future Home Network

O

n Tuesday 4 March 2008, the public defense of my PhD thesis “Radio over Fiber Distributed Antenna Systems for in-building Broadband Wireless Services” takes place in the TU/e Auditorium. The research work for this thesis has been carried out in the ElectroOptical Communication Systems (ECO) group within the framework of the IOP GenCom Program (Senter Novem), and in collaboration with Delft University of Technology. The main goal of this project is to design system concepts for high-capacity wireless in-house networks, comprising the physical layer design of a point-to-multipoint radio-over-fiber network (TU Eindhoven) and the development of suitable access control and mobil-

32 |  connecthor 

ity management mechanisms to create an in-building seamless network environment (TU Delft). The growing demand for broadband services among residential and business customers has fueled the research and development of numerous wire-line and wireless technologies to satisfy those demands in the last years. On the one side, we have witnessed a massive penetration of x-DSL and cable internet access in business and household environments. Fiber-to-the-home (FTTH) deployments are nowadays also becoming very popular as a future-proof infrastructure to provide high speed and triple play support. On the other side, wireless LAN systems like

IEEE 802.11a/b/g (commonly known as Wi-Fi) have made broadband wireless access a reality with the proliferation of cheap and easyto-deploy access points in buildings, airports, shopping malls, and households. Emerging broadband fixed wireless access systems like IEEE 802.16 (WiMax) aim at enhancing these broadband capabilities with innovative approaches in the sub-11 GHz band and in the millimeter wave region (up to 66 GHz). Also ultra-wideband technologies are being feverishly developed to enable license-free wireless operation with extremely high data rates and featuring low power consumption, un-harmful interference and coexistence with other systems in the same band.

Techniek I in multimode fiber transmission, and can be easily integrated in last-mile optical access networks by means of wavelength division multiplexing. A new flexible implementation of OFM based on a polarization interferometer is proposed and validated, and, thanks to OFM’s robustness against modal dispersion impairments, transmission records of radio signals at mm-wave frequencies are achieved over long multimode fiber links.

By combining both the high capacity of fiber optics and the flexibility of wireless access, radio-over-fiber (RoF) distributed antenna systems have been long recognized as enablers of a flexible, cost-effective and versatile wireless broadband access infrastructure. RoF systems propose the consolidation of the radio access control and signal generation and processing at a centralized control station with the delivery of the radio signals transparently to simplified remote antenna sites that contain only RF modules, via optical fiber. They take advantage of fiber’s inherent properties of low loss, light weight, immunity against electromagnetic interference and huge transmission bandwidth to employ fiber as a reliable transmission medium for the distribution of microwave and millimeter wave radio signals. Their immediate benefit is therefore the potential cost-effectiveness and flexibility offered by reducing infrastructure cost and complexity. As a PhD candidate in the Electro-Optical Communication group since March 2004, I have been involved in the study of a particular RoF technique, namely the optical frequency multiplication (OFM) technique, and its application to the physical layer design of a costeffective and reliable RoF-based wireless access infrastructure. The work presented in my thesis encompasses novel system concepts, theoretical analysis and experimental demonstrations from technology and transmission level to link and networking levels. The OFM technique, patented by TU/e, has the advantage of generating high frequency harmonics with a single laser source and employing low-frequency electronics. As demonstrated in my thesis, OFM is tolerant to chromatic dispersion in single-mode fiber and robust against modal dispersion

At link level, many versatile system concepts exploiting OFM’s characteristics are engineered towards the design of a RoF physical layer which comprises bidirectional RoF transmission, remote local oscillator delivery, increased cell capacity allocation, support of multiple radio standards and an in-band control channel for dynamic radio link adaptation and remote antenna control. These concepts are experimentally validated as well. Furthermore, the impact of such a RoF link on various wireless medium access control protocols is analyzed, which represents a pioneering contribution to the radio-over-fiber research field.

Finally, at networking level, the previous RoF link design is extended to point-to-multipoint distributed antenna systems (DAS). Two network designs are proposed and tested successfully in laboratory trials. The first network design is a compact RoF-DAS which combines the use of agile phase- and wavelength-tunable lasers with arrayed waveguide gratings and which enables dynamic wavelength allocation for providing flexible radio capacity on demand. The second network design takes advantage of the OFM robustness against modal

dispersion impairments to build a full-duplex multimode fiber ring network for distributing broadband wireless services, which is implemented by means of an all-fiber multimode add/drop node based on a narrowband multimode fiber Bragg grating. This latter design represents the first ever reported (to the best of my knowledge) point-to-multipoint DAS over multimode fiber, showing that the OFM technique is uniquely suited for application in multimode fiber in-building networks. In conclusion, RoF distributed antenna systems based on OFM can be accommodated in any kind of fiber-based (single- or multimode) infrastructure and can be smoothly merged with typical broadband optical access network topologies by wavelength division multiplexing mechanisms. This offers the possibility of implementing common radio resource management strategies for efficient dynamic spectrum allocation and seamless mobility algorithms to enable ubiquitous wireless connectivity. Therefore, their application to in-building network scenarios has prospects for a future home network (figure)

where the bundle of fixed broadband services and the mare magnum of current and emerging wireless communication systems and applications can coexist, yielding a truly service integrated communications environment for the user, a promising direction for further research.

maart 2008  | 33

TMC: het 'Walhalla' + + + +

Langdurige arbeidsrelatie Individuele winstdeling 1-op-1 carrière coaching Werkzaam in een gespecialiseerde, ondernemende businesscel = 100% werkondernemerschap

Bart Smet 100% TMC werkondernemer Een (oud-)collega van mij was op gesprek geweest bij TMC en was laaiend enthousiast. “Het zal wel”, dacht ik. Ik had niet zo’n positief beeld van ‘detacheerders’ namelijk. Maar nadat ik zelf op gesprek was geweest en gehoord had over het coachingstraject, de loopbaanbegeleiding en de winstdeling, zat ik binnen een paar maanden in de dynamische omgeving van ASML. Ik werk bij ASML aan de betrouwbaarheid van de huidige generatie vermogensversterkers. Dat betekent niet alleen bezig zijn met techniek. Ik werk ook veel samen met collega’s van logistiek, planning en customer support. Ik zocht namelijk een functie die niet alleen was toegespitst op techniek. TMC had al snel een passende opdracht voor me gevonden. Tijdens mijn studententijd, toen ik nog achter de bar stond in het ‘Walhalla’, had ik veel contact met klanten. Tijdens mijn eerste baan miste ik dat contact, ik zat vooral tussen ontwikkelaars. Dankzij TMC heb ik nu weer een baan die meer bij me past. En als ik een andere richting op wil, hebben ze zo weer een andere opdracht gevonden. Bovendien heb ik eens per zes weken een afspraak met mijn personal coach om mijn ambities helder te krijgen. Als je op zoek bent naar een uitdaging, loop dan zeker binnen bij TMC! Wat heb je te verliezen?

TMC Industrial Automation is begin 2007 opgericht vanuit de marktvraag naar hoog opgeleide specialisten in de industriële automatisering en electrical engineering. TMC Industrial Automation ondersteunt technische organisaties met het ontwikkelen van hard- en software door het projectmatig inzetten van specialisten binnen deze twee domeinen en richt zich daarbij op het topsegment van de markt. Binnen het domein electrical engineering zijn wij momenteel op zoek naar werkondernemers met kennis en ervaring in: > > > > > > > > >

PCB design Power electronics design Analog en digital design VHDL/FPGA design Hard- & software engineering Electrical architecture System engineering IC design RF design

Ook geïnteresseerd om als werkondernemer bij TMC Industrial Automation werkzaam te zijn? Bekijk dan ons vacature aanbod op www.tmc.nl of neem telefonisch contact op met Henrie Pulles (040 239 2260 of [email protected]).

TMC Industrial Automation is onderdeel van TMC Group, House of Employeneurs. Sinds november 2006 heeft TMC Group een notering aan Alternext Amsterdam.

TMC Industrial Automation B.V. Flight Forum 107 – Postbus 700 – 5600 AS Eindhoven – Tel. 040 239 2260 – Fax 040 239 2270 – [email protected] – www.tmc.nl

Faculteit I

Horizondiscussies

Door: Michelle Breemans

\\ D e f a c ul tei t g a at de di sc ussi e a a n: Hoe verb eteren we h et s tu d ieren d emen t? op verder te bouwen. “Ballastvakken” zouden kunnen verdwijnen of verminderd worden. De studie kan daarnaast mogelijk versmald worden, zodat er meer specifieke aansluiting is tussen het WO en het bedrijfsleven. Aan de andere kant moet het dan niet té specifiek worden, want de Elektrotechniek is nu eenmaal een groot en breed veld waar veel veranderingen in plaatsvinden. Het is in elk geval raadzaam om meer naar studenten te luisteren over wat zij van de opleiding vinden en er kan zeker gekeken worden naar andere universiteiten: hoe het daar opgebouwd is en wat de studenten er daar van de studie vinden. Delft bijvoorbeeld heeft maar vijf vakken in het eerste jaar. Ten slotte zou er meer reële voorlichting aan studenten gegeven moeten worden.

D

e afgelopen jaren zijn veel acties ondernomen om het onderwijs van de faculteit te verbeteren of het aan te passen aan eisen van buiten. De maatregelen die afgelopen jaren genomen zijn, staan vermeld in de Memo Haalbaarheid, geschreven door de Opleidingscommissie (OC). De maatregelen hebben echter niet geleid tot een Bacheloropleiding die door de studenten als haalbaar wordt ervaren. In de Elsevier enquête van 2007 kreeg de opleiding Elektrotechniek aan de TU/e de laagste cijfers met betrekking tot de haalbaarheid en studeerbaarheid van de opleiding. Op 14 november heeft het faculteitsbestuur daarom een eerste “Horizondicussie” georganiseerd rondom het thema haalbaarheid. De bijeenkomst werd goed bezocht, waaruit opgemaakt kan worden dat het onderwerp en de bijbehorende problemen herkenbaar zijn voor veel medewerkers. De reacties uit de zaal waren bij deze eerste bijeenkomst duidelijk. Er moest gezorgd worden voor meer onderlinge afstemming tussen de diverse leerstoelen en het curriculum. Bovendien is er de afgelopen jaren veel vernieuwing geweest in de opleiding en werden er op die manier steeds

onderdelen aan vakken toegevoegd, waardoor de vakken ook steeds zwaarder werden. Ook hebben studenten te kort de tijd om de stof te verwerken, waardoor ze als ze met een vak lang bezig zijn, minder tijd en inzet hebben gehad voor het bestuderen van de stof van een ander vak. Er kon hierdoor geconcludeerd worden dat de structuur wat uit het Elektrotechnische onderwijs verdwenen is. Een ander belangrijk punt was dat de studenten ook veranderd zijn de afgelopen jaren. De instroom is nu anders dan dat het vroeger was. Daardoor moeten de verwachtingen eigenlijk ook bijgesteld worden: Elektrotechniek is nu anders dan tien jaar geleden. Ten slotte viel op te merken dat de aansluiting met het voortgezet onderwijs, met name bij de wiskunde vakken, nog niet optimaal is. Uit deze discussie viel ook een aantal conclusies op te maken. Men vraagt zich af of de verwachting van studenten over de opleiding bijgesteld moet worden. Er kan duidelijk aan studenten uitgelegd worden wat ze te wachten staat. Het tweede belangrijke punt is dat het programma gewoonweg minder veel en minder vol moet worden. Er moet wel een stevig fundament in het eerste jaar gelegd worden zodat de studenten een goede basis hebben om de studie

De eerste Horizondiscussie was er daarmee een waarin veel gebrainstormd werd over de opleiding, de studenten en de toekomst van Elektrotechniek. Om te kijken naar een oplossing voor de lage haalbaarheid en slechte studeerbaarheid binnen de opleiding, is de opleidingscommissie, in nauw overleg met het faculteitsbestuur, hiermee gestart. Binnen de OC zijn verschillende werkgroepen bezig: een werkgroep “knelpunten” dat probeert zo goed mogelijk te inventariseren waar op dit moment de grootste knelpunten in het curriculum zitten. Een tweede werkgroep“vergelijking”gaat onderzoeken hoe andere faculteiten en onze zusters het probleem van haalbaarheid benaderen. Een derde werkgroep “visie” probeert het einddoel en de missie van de Bachelor opleiding preciezer te formuleren, uitgaande van het huidige curriculum en bestaande criteria voor academische vorming. Daarnaast zijn, op verzoek van de OC, nog 2 werkgroepen bezig, die een inventarisatie maken van de vaardigheden en de OW projecten en de status van de huidige lijst van maatregelen in kaart gaat brengen. In de tweede Horizonbijeenkomst zijn leerstoelhouders door de werkgroep“visie”gevraagd een aantal vragen te beantwoorden. Hieromheen ontstond een uitgebreide discussie. Met de opmerkingen is de OC aan de slag gegaan en de diverse werkgroepen draaien op volle toeren om zoveel mogelijk informatie boven water te halen. De OC heeft hiervoor zelfs extra vergaderingen gepland. Het is de bedoeling dat de bevindingen van al deze werkgroepen besproken zullen worden in de derde en laatste horizondiscussie van 23 april.

maart 2008  | 35

IVereniging

In respectu gaudeamus Door: Jesse Kavelaars

\\ D e j a arb o ekco mmi ssi e schi j nt hun l i cht op d in g en d ie h et jaarb oek n et n iet h aald en

‘L

aten we plezier hebben bij een terugblik’ blijkt uiteindelijk een zeer fijne titel te zijn om een stukje als deze te schrijven waarin we deels kunnen terugblikken naar onze inspanningen als jaarboekcommissie. Terugkijkend kunnen we rustig stellen dat het deel uitmaken van een jaarboekcommissie een tweetal hoogtepunten kent. Na maanden voorbereiding van het bedenken van een passende titel, het aanschrijven van mensen, het controleren van artikelen, het nogmaals aanschrijven van mensen die te lam zijn een stukje op tijd te schrijven en, in ons geval, doorspitten van het archief van Thor, eindigend in een climax van drie weken lang heel wat (nachtelijke) overuren maken, komt uiteindelijk toch het moment dat het geheel naar de drukker toegestuurd moet worden.

36 |  connecthor 

Wanneer dat achter de rug is, volgt een periode van gelaten afwachten op wat het eindresultaat zal zijn. Het tweede hoogtepunt dient zich aan op het moment van uitreiking, waarbij je al je harde werk beloond ziet worden door mensen die vol interesse door het eindresultaat bladeren. Zo kan het gebeuren dat je als jaarboekcommissie na afloop van de uitreiking op 26 november in een enigszins euforische toestand laat ontvallen dat er, ook al hebben we ons best gedaan een zo compleet mogelijke geschiedenis van Thor neer te schrijven, nog best veel interessante feitjes zijn die het jaarboek net niet gehaald hebben en waarover we eventueel nog zouden kunnen schrijven in de Orathor (of na de laatste ontwikkelingen: Connecthor). Je kunt er natuurlijk vergif op nemen dat je uiteindelijk aan

je uitspraken gehouden wordt en zodoende schrijf je, in een beduidend minder euforische bui, een bijdrage. Bij het nazoeken van ‘de best veel interessante feitjes die het jaarboek net niet gehaald hebben’ kan niet anders dan geconcludeerd worden dat ‘best veel’ in dit geval wel erg relatief opgevat moet worden. Desondanks kunt u nog een aantal opmerkelijkheden in de geschiedenis van Thor lezen in het vervolg van dit artikel. U zult begrijpen dat dit geen doorlopend verhaal zal zijn en voor een volledig overzicht verwijzen we u dan ook graag naar het, naar onze mening, prachtige lustrumboek.

Vereniging I In 1963 werden de eerste operationele ballistische raketten aan het arsenaal van de Verenigde Staten toegevoegd. Deze raketten kregen de naam ‘Thor’ mee en dat vond de studievereniging maar wat mooi. Op de 12e ALV besloten een aantal Oude Bokken en Ereleden aan het nieuwe bestuur een Thorraket aan te bieden in de vorm van een verroeste uitlaatpijp. ‘Wat moet je met een verroeste uitlaatpijp?’ was waarschijnlijk de gedachte van de toenmalige president en hij zei dan ook dat hij de raket liever vervolmaakt zag voor hem vol waardering te aanvaarden. Vervolgens werd dan ook een meer adequate Thorraket, die verdacht veel op een gasfles leek, aangeboden. Deze wordt in dank aanvaard. Dit object kreeg al snel een symbolische waarde en toen de ‘raket’ dan ook door één van de leden als grap meegenomen werd, leidde dit tot een heftige discussie tijdens de ALV welke grappen wél en welke grappen echt niet kunnen. De oprichting van de IEEE Student Branch Eindhoven is verweven met de geschiedenis van Thor. In 1980 ontstond onder leiding van dr.ir. A.J. Vonk de zogenaamde Joint Student Branch (JSB). Destijds probeerde IEEE namelijk contact te leggen met de studenten door samenwerkingsverbanden aan te gaan met al bestaande studieverenigingen. De JSB kon worden gezien als een ‘joint venture’ tussen studievereniging Thor en IEEE. In de periode van 1980 tot 1983 was de JSB een actieve organisatie. De hierop volgende periode werd ook wel een identiteitscrisis voor de student branch genoemd: men wilde niet in het vaarwater van Thor komen en men wilde niet voor reisbureau spelen. IEEE SBE werd een stuk zelfstandiger en begon zich op dat moment meer te richten op internationale meetings. Eén van de ereleden van Thor, prof. van Trier, had de positie van minister van wetenschapsbeleid in het kabinet Van Agt-I vervuld. Thor mocht er best trots op zijn zo iemand als erelid van de vereniging te hebben, temeer het maar zelden voorkomt dat een hoogstaande wetenschapper in de techniek een zo hoge positie in de landelijke politiek bekleedt. Het was voor Thor dan ook een grote eer om te vernemen dat na het overlijden van prof. van Trier in 1983 dat het zijn uitdrukkelijke wens was dat studenten van Thor bij zouden staan bij de begrafenisplechtigheid. In het lustrumboek is in het geschiedenisoverzicht in ieder geval één commissie over het hoofd gezien: de TRC of, voluit, de Thor reünistendag commissie. Aanvankelijk leek deze commissie enkel een leuke, geslaagde dag voor de Oude Bokken te moeten organiseren in het kader van het zevende lustrum

in 1992. Al snel bleek dat het bestand met de gegevens van Oude Bokken al lang niet meer up to date was en zodoende moest men aan de bak om de gegevens weer kloppend te krijgen. Uiteindelijk kreeg men het toch voor elkaar de meeste Oude Bokken te bereiken en een geslaagde dag te organiseren, met een hoop positieve reacties achteraf.

hoogte waren van de naam voor een biermaat, in het verkeerde keelgat geschoten. Er kwam een paginagroot verslag in de Cursor en twee dagen later verscheen er zelfs een artikel in ‘De Telegraaf’, oplage: 800.000. Dit is natuurlijk niet de manier om landelijke bekendheid te verkrijgen en de Publico had meteen voldoende om handen.

Ook over de Publico, de publiciteitscommissie uit 1994, valt wat meer te vertellen. Eén van de taken van deze commissie was zich bezighouden met ‘Public relations’. Maar hoe zet je een vereniging als Thor neer? Elektrotechniek staat toch vooral bekend om zijn nerdgehalte en het lage aantal vrouwen dat de studie volgt. Kijk dan niet raar op wanneer deze mensen een server uit het computerpark van Thor naar ‘Freya’ vernoemen, de godin van de liefde in de Noorse mythologie. Of een biermaat in

Tenslotte: het creëren van een jaarboek brengt op zichzelf al een geschiedenis met zich mee. We willen u niet vermoeien met een overzicht van onze activiteiten, maar één gebeurtenis is toch zeker wel het vermelden waard. Het maken van een jaarboek brengt, zeker met de deadline in zicht, een zekere sleur met zich mee die zo nu en dan doorbroken dient te worden. Met de sinterklaasperiode voor de boeg, en dus een grote voorraad pepernoten in de buurt, mag er best een potje ‘pepernootbal’ gespeeld worden, wat nog het best omschreven kan worden als softbal met pepernoten. Spelregels zijn er niet, maar het volgende advies kunnen wij als ervaringsdeskundigen wel meegeven: bij aanvang van het spel dient gecontroleerd te worden of alle in de buurt liggende laptops de schermen neergeklapt hebben. Verzuim je dit te doen dan is de kans aanwezig dat één van de laptops in de loop van het spel een ster in het scherm oploopt. Ondanks dit ongeval, en nog een aantal onvermelde incidenten, hebben we toch zeker plezier gehad in het maken van het jaarboek en zijn we erg trots op het eindresultaat.

“ Ve r vol ge ns we rd da n ook ee n me e r a de qu ate Thorr a ke t, die ve rda c ht ve e l op e e n ga sfl e s l e e k , aange bo de n.” het Walhalla een ‘vrouw’ noemen, zoals sinds het vierde lustrum van het Walhalla het geval is. Soms is het erg moeilijk dit soort zaken aan de buitenwereld uit te leggen en kan soms ronduit tot problemen leiden, zoals in 1994. Net na de introductie van ‘de vrouw’ werden posters opgehangen met de opdruk ‘Gratis vrouwen in het Walhalla – zolang de voorraad strekt’. Deze uitspraken zijn een aantal mensen, van wie de meesten niet eens op de

maart 2008  | 37

‘Als medewerker van

R&D probeer je technologie voor Océ te ontginnen. Dat vergt veelzijdigheid, innovatief denken en creativiteit. Je leert als het ware jezelf vleugels aan te meten en die vervolgens uit te slaan. Daarbij bepaal je voor een groot deel je eigen koers en de toekomst van Océ.’ René van der Meer

Why walk when you can learn to fly?

Electrical Engineering... Beyond the Ordinary

Printing for Professionals

Mechatronica Ontwerper

Digital Electronics Designer

Je werkt samen met collega’s uit vakgebieden als werktuigbouw, fysica

Je werkt aan de dataverwerking tussen scanners en printers, het

en informatica en komt tot een optimale oplossing ten aanzien van

digitale datapad. Intelligente hardware met imposante rekenkracht

o.a. functionaliteit, servicebaarheid, produceerbaarheid en integrale

om bij snelheden tot meer dan 100 pagina´s per minuut filtering,

kosten. Je kent als geen ander de verbanden tussen de vakgebieden

colorspace conversie en halftoning algoritmes toe te passen.

fijnmechanica, regeltechniek, digitale elektronica en software.

Elektronica Ontwerper

Elektro Architect

Je houdt je bezig met het realiseren van functie-eisen in elektronica.

Je zet de functionele eisen van een product om in een hardware-

Daarbij gaat het om geavanceerde (real-time) meet- en regelsystemen,

architectuur, je decomponeert de systeemspecificaties naar

Mixed Signal Asic Technologie voor printkoppen, sensoren en

functiespecificaties en je stemt interfaces af. Je werkt hiervoor in

interface elektronica.

een multidisciplinair team.

Wil je meer weten over deze of andere functies bij Océ, kijk dan op www.oce.nl/jobs Richt je sollicitatie aan Océ-Technologies BV, Afdeling HR R&D, Postbus 101, 5900 MA Venlo of [email protected]

Techniek I

Waterraketten en andere noviteiten Door: Alexander Driessen

\\ Ee n t weedej aa rsstude nt ve r te l t ove r z i jn p as s ie voor h et kn u ts elen aan allerlei ap p araten

O

p een dag kwam een vriend met zijn eigen gemaakte waterraket bij mij thuis. Het was een simpele waterraket bestaande uit een kurk, fietsventiel, fles en fietspomp. Vol enthousiasme gingen we naar een in de buurt gelegen grasveldje om te lanceren. Eentje hield de fles met kurk goed vast en de ander pompte de fles op. Zoeeeeefffff… daar ging hij. Vol vreugde renden we naar de fles om vervolgens nog een keer te lanceren. Maar op een gegeven moment vonden we het wel goed, we wilden eigenlijk wel meer. Het probleem was dat er veel water en lucht ontsnapte gedurende het oppompen, en het vasthouden van de fles was ook maar niks. Dus dacht ik, laat ik eens betere waterraket bouwen, eentje die niet lekt en gecontroleerd lanceerbaar is.

Ik ben toen begonnen met het ontwerpen van een uniek klemmechanisme voor de fles. Dit bestaat uit twee klemmen die de fles aan de hals vasthouden. Verder gaat er nog een rond stuk rubber in de flesopening, die vervolgens uitzet, zodat het water- en luchtdicht afgesloten wordt. Het grootste probleem was dat ik niet wist hoe ik aan dit stuk rubber kon komen. Uiteindelijk heb in een rubberen hamer gekocht en deze in mijn kolomboor uitgedraaid. Het was eigenlijk de bedoeling om het simpel te houden, maar het is volledig uit de hand gelopen tot een groot project. De bouw heeft dan ook uiteindelijk ruim anderhalf jaar geduurd.

Vanaf de bouw van de waterraket is het eigenlijk begonnen met mijn hobby. Ik zat toen in de vierde klas van de middelbare school en sindsdien is mijn interesse alsmaar gegroeid. Thuis hadden we wel het een en ander aan gereedschap, maar dat was bij lange na niet voldoende om een waterraket te bouwen. Dus begon ik langzamerhand met het sparen van gereedschap en materialen. Een van de eerste dingen die ik kocht, was een kolomboor die ik ook als een soort van draaibank gebruikte. Het kwam wel vaker voor dat ik ronde voorwerpen moest maken. Ik boorde er dan eerst een gat in, en met een stuk schroefdraad klemde ik het dan in de kolomboor vast. Vervolgens hield ik dan een rasp/vijl langs het draaiende voorwerp, wat niet altijd heelhuids afliep.

maart 2008  | 39

ITechniek Na haast drie jaar aan mijn waterraket gewerkt te hebben, was ik het wel een beetje zat. Ik wilde eigenlijk nog een lange raket maken met een parachutesysteem en hoogtemeter, maar dit viel nogal tegen. Ik heb toen nog wel een eenvoudige raket ontworpen die zo’n 100m hoog komt, maar daar is het bij gebleven. Tevens ging ik naar de universiteit waardoor er maar weinig tijd overbleef. Af en toe krijg ik nog wel eens een aanvraag voor een waterraket demonstratie, maar verder wordt hij niet meer gebruikt.

“ To c h is he t o ns niet ge l u k t o m e e n fat s oen li jke c onst r u c t ie te m a ken , o mdat de motor ie ts te de st r u c t ie f wa s.” De tijden waren veranderd, ik kluste nog wel, maar ik had niet echt meer een project. Tevens werd mijn werkhokje op zolder na al die jaren toch wel echt te klein. Er was zoveel bijgekomen dat ik me soms amper kon bewegen. Gelukkig gingen we verhuizen en kreeg ik mijn eigen werkhok in de kelder, een hele verbetering waar ik nog altijd erg tevreden mee ben. In en om het nieuwe huis was genoeg te klussen, en mijn werkhok moest nog ingericht worden, weinig tijd voor projecten dus.

Rond die tijd begon ik bij mijn familie en kennissen te klussen, dat is toch wel een van de leukste dingen die ik nog altijd doe. In het begin was het nog allemaal wat lastig omdat je niet zoveel gereedschap, materiaal en ervaring had. Na verloop van tijd ging het alsmaar beter, sneller en werd het leuk betaald werk. Van dat geld kon ik weer gereedschap kopen en mijn project voortzetten, beter kon haast niet. Nadat ik mijn lanceerbasis voor de waterraket gebouwd had, wilde ik toch graag meer bouwen. Het maken van de raketten zelf vond ik niet zo spannend en grote rakketen kon ik niet in de buurt lanceren, daar was het

40 |  connecthor 

grasveld te klein voor. Daarom besloot ik om een aanhanger voor mijn waterraket te maken voor achter de fiets. De aanhanger moest wel eenvoudig aan de lanceerbasis te koppelen zijn. Het punt was echter dat de aanhanger daardoor zeker twee meter lang zou worden, en de as helemaal achteraan zou komen te liggen. Het nemen van bochtjes zou daardoor enorm lastig worden, en dus besloot ik om de as van de aanhanger mee te laten sturen. Uiteindelijk heeft het ruim een jaar geduurd voordat deze aanhanger gebouwd was, maar: hij reed perfect. Het leukste is als je met de aanhanger aan het fietsen bent, al die mensen die je met vragende ogen nakijken.

Tussendoor heb ik wel nog een zeppelin gebouwd van lasdraad. Lasdraad is gemaakt van verkoperd ijzerdraad, dat goed soldeerbaar is. Verder heb ik van Lego een buigmachine gemaakt om perfecte cirkelvormen te kunnen maken van deze lasdraad. In totaal heeft het een aantal weken geduurd om de honderden verbindingen te solderen en vervolgens te spuiten. Het bouwen van de zeppelin was

Techniek I

echter niet bepaald technisch. Voor mij was het meer een vorm om mijn kunstzinnigheid te tonen. Het bouwen van de zeppelin was voornamelijk veel werk, en daarom wil ik de volgende keer iets complex maken zoals een vliegend paard of arend, maar die vlaag kunstzinnigheid is er nog altijd niet geweest.

gaan zoeken hoe een tesla coil nou precies werkt. In principe zijn het twee gekoppelde LC-kringen die in resonantie staan, een resonantietransformator. Door verschil aan te brengen in beide inducties, is het mogelijk om de spanning enorm te verhogen zodat er vonken overslaan. Na wat onderzoek naar de bouw van een tesla coil kwam ik op internet een mooie neontransformator tegen voor maar een prikkie. Toen ik deze besteld had, kon ik beginnen met het berekenen van de overige onderdelen van de tesla coil. Na lang rekenen en simuleren was het duidelijk wat ik allemaal nodig had en hoe mijn tesla coil zou worden. Volgens de simulatie zou de lengte van de vonken 80 centimeter zijn, dat vond ik wel erg veel van het goede, met de helft zou ik al tevreden zijn.

Prettig was dat we door de verhuizing dicht bij de Maas kwamen te wonen. Samen met mijn broertje kwam ik op het idee om een bootje te bouwen. Met wat balken, platen en een hoop kit is het ons gelukt om een drijvend bootje te maken. Samen met een goede vriend en mijn broertje zijn we een aantal malen op de Maas gaan roeien. Met een benzinemotortje dat we nog thuis hadden liggen en een centrifugaalpomp wilden we proberen een motor op de boot te zetten. Toch is het ons niet gelukt om een fatsoenlijke constructie te maken, omdat de motor iets te destructief was. We hebben het project toen laten liggen aangezien het niets werd en het goede weer afliep. Wel zijn we van plan om er komende zomer weer aan verder te werken. Al met al waren het leuke en leerzame projecten die vooral gericht waren op het bouwen van projecten. Tussen de projecten door ben ik voornamelijk bezig met knutselen. Af en toe kom ik iets interessants tegen dat ik wil proberen of iets dat gerepareerd moet worden. Maar een tijd geleden kwam ik weer in aanraking met een tesla coil. De eerste keer was op de middelbare school toen een paar klasgenoten zelf een tesla coil hadden proberen te bouwen voor hun profielwerkstuk. Ik vond het ontzettend gaaf, maar ik durfde er zelf geen te bouwen, omdat ik toch wist dat ik zeker kennis en ervaring te kort kwam. Toch wilde ik er ooit een gaan maken en aangezien in thuis nu wel het een en ander aan hoogspanning had liggen, kon ik wel even wat proberen. Na wat knutselen lukte het mij om een vonk te maken van één centimeter. Met goede zin als tweedejaars student en het vak velden niet gehaald, ben ik dan toch begonnen met mijn tesla coil. Eerst ben ik eens

vind ik het interessant, omdat het je inzicht geeft in draadloze energieoverdacht. Over een paar weken hoop ik zover te zijn dat ik de eerste test kan uitvoeren. Als die dan succesvol is, ga ik de tesla coil afwerken en afstellen zodat die bruikbaar is voor demonstraties en proeven. Wat ik na mijn tesla coil project van plan ben, weet ik nog niet. Ik ben dit jaar ook nog begonnen met het bouwen van een torenkraan van lasdraad. Deze moet ongeveer een hoogte en spanbreedte hebben van twee meter en volledig bestuurbaar zijn. Maar hier ben ik tijdelijk mee gestopt, omdat ik nog niet weet hoe ik de overbrengingen wil realiseren en hoe ik eraan kan komen. Maar zodra ik nieuwe ideeën heb en weer zin, zal ik daar zeker aan verder werken. Ook heb ik al een nieuw project bedacht, namelijk een zingende tesla coil. Mocht mijn eerste tesla coil goed bevallen, dan wil ik daar wel mee beginnen. Het is een geavanceerdere tesla coil die met een H-brug werkt. Door met elektronica deze H-brug aan te sturen, en dus de frequentie, is het mogelijk om geluid te produceren met de vonken.

Tot nu toe heb ik al een groot deel van de benodigde onderdelen verzameld. Op het moment is de secundaire spoel al gewonden en ben ik de torus aan het maken die als condensator dient. Deze torus moet op maat gemaakt worden. Aangezien ik niet iemand kon vinden die dit kon maken, heb ik ervoor gekozen om er zelf een te maken. Deze maak ik uit een frame van lasdraad bedekt met glasvezel en aluminiumfolie, waar ik al een heel eind mee op gang ben. Verder moet ik dan nog de primaire spoel winden, condensatorbank in elkaar zetten, vonkbrug maken en een filter ontwerpen om de transformator te beschermen. Sommige mensen vragen mij wel eens, wat moet je met een ding dat vonken maakt? Ik vind het wel leuk om eens een project te hebben dat wat meer met elektro te maken heeft. De tesla coil is een mooi apparaat waarmee je mooie aspecten van elektro zichtbaar mee kunt maken, zoals een tl-lamp die opgloeit als die in de buurt komt van een tesla coil. Verder

Hoe dan ook, ik zal altijd iets te knutselen moeten hebben. Ik vind het belangrijk om praktisch bezig te kunnen zijn, zodat je ervaring kunt opdoen en later kunt gebruiken. Maar het belangrijkste vind ik nog dat op deze manier iedereen zijn eigen creativiteit kwijt kan, welke hobby dat ook zijn mag. En denk niet dat het je niet lukt, je kunt meer dan je denkt.

maart 2008  | 41

IAdvertorial

Grenzen verleggen Door: Bryan Tevreden

\\ “ To boldly go where no man has gone before!” Deze overbekende one -liner is natuurlijk afkomstig van de Star Trek series. En het is geen toeval dat deze afkomstig is van een Science -Fic tion serie. En wat is nu eigenlijk science fic tion?

42 |  connecthor 

Advertorial I Science fiction is niks anders dan science die nog wat tijd nodig heeft om werkelijkheid te worden. Robots werden voor het eerst beschreven in science fiction verhalen. Hetzelfde geldt voor reizen naar de maan en satelieten die in een baan om de aarde draaien.In die zin beschrijft het vaak de grenzen van het voorstelbare en nu nog niet mogelijke. En dat laatste is dus slechts een kwestie van tijd. Alternatieven voor fossiele brandstoffen? Een kwestie van tijd en van keuzes. En dat maakt het leven als engineer nu net zo boeiend. Als je niet de instelling hebt “to boldly go where no man has gone before!” dan kan ik je alleen maar aanraden om nu je studie af te breken en iets anders te gaan doen. Iets waar je niet innovatief en/of baanbrekend bezig hoeft te zijn. Innoveren zit in je bloed. Als de desktop op je laptop er nu nog steeds hetzelfde uitziet als een half jaar geleden moet je je toch zorgen gaan maken. In dat half jaar heb je ongetwijfeld taken moeten uitvoeren. Sommige uniek en een groot deel terugkerend en herhalend. En je hebt een hekel aan herhaling. En dus ga je op zoek naar een oplossing om die herhaling te voorkomen. Programma’s die automatisch opstarten, het gebruik van keyboard short cuts, zelf een script/tool schrijven, je stapt over van Windows naar Linux/Mac OS, etc. En waarom eigenlijk? En je leven is een reflectie van jouw engineerzijn. Dus die laptop is slechts een voorbeeld. Als je met je vrienden nog steeds dezelfde grappen maakt en onderwerpen bespreekt als een half jaar geleden mag je je gerust achter de oren gaan krabben…

En mocht dit je allemaal als heel vermoeiend in de oren klinken lees dan vooral niet verder. Je hebt namelijk je antwoord al of een echte engineer bent of niet! Goed, je bent er nog. Welkom in de Science Real wereld van Atos Origin Technical Automation. Je bent vanmorgen wat vroeger begonnen omdat je wakker werd met dat wonderlijke Eureka-gevoel. Jouw team is al een week aan het stoeien met verschillende mogelijke oplossingen voor een connectivity probleem voor het mobile platform dat jullie aan het ontwikkelen zijn voor de klant. En vanmorgen, in het schemergebied tussen slapen en wakker zijn, verscheen ineens heel helder de oplossing voor je ogen. Je moest jezelf dwingen om toch goed te ontbijten want het liefst was je meteen in de auto gestapt en naar het lab geraced. Tijdens de daily stand up meeting, heb je je oplossingsrichting meteen gedeeld en gevraagd wie er met jou die richting wil onderzoeken en uitpluizen. Teveel vrijwilligers en dus was het kiezen. En nu zijn jullie met z’n tweeën bezig om die oplossing te implementeren. Samen achter 1 machine, 2 brains die elkaar uitdagen, stimuleren, scherp houden, stormen, vastlopen, stap terugzetten, kleine doorbraakjes en voor jullie het doorhebben is het tijd om even te lunchen. Na de lunch meteen weer aan de slag. Het mobile hardware platform lijkt daadwerkelijk dat te gaan doen wat je in gedachten had en de code om hem tot leven te wekken vloeit uit jullie handen. Vlak voor 3-en haasten jullie

je naar de conference room voor een phone conference met jullie Amerikaanse hardware partner. Ook hij is enthousiast over de mogelijke oplossing en via een remote login test hij de source die nu in de repository zit. Tegen het eind van de dag maken jullie samen even de balans op. Er zit weer schot in de zaak, de oplossing die jullie aan het implementeren zijn lijkt heel veel belovend. Nog niet alle roadblocks zijn verwijderd maar dat lijkt een kwestie van “even naar kijken.” Je zit in de auto op weg naar huis en je voelt de euforie van die dag nog nazinderen. Je besluit de resterende road blocks voor het moment maar even te parkeren en je nu even te concentreren op het verkeer. Je weet ondertussen dat sommige problemen zich alleen laten oplossen door er niet mee bezig te zijn. Deze niet fictieve dag zul je in allerlei varianten meemaken, of je nu aan de slag gaat als developer, tester, configuration manager, architect, team- of projectleider. In alle gevallen ben je aan het creëren, ben je keuzes aan het maken. Heel veel keuzes, kleine en grote, makkelijke en moeilijke. En dat is waarom de keuze juist op jou is gevallen. Je bent namelijk een creator en durft die keuzes te maken. Jij bent die engineer waarop we bouwen en vertrouwen. Is dit ook jouw wereld? En ben jij die engineer die die wereld helpt creëren die nog niet bestaat? Ir Bryan Tevreden (TU/e Elektrotechniek generatie ’84) Process Improvement, Agile Coach en Recruiter Atos Origin Technical Automation

maart 2008  | 43

IFaculteit

50th anniversary party Door: Monique Hunck

\\ Pa r t y to c el ebrate the 5 0 th a nni ve r sa r y of th e Dep ar tmen t of Elec tric al En g in eerin g The laughing was also due to the ‘shoeshiner’ with an authentic eastern shoe-shine kit who went around making sure our shoes were clean. And we shouldn’t forget Joesoef Ali who ensured that every visit to the toilet that evening was a real experience.

A

t last – after months of preparation and many telephone calls to Esther and Anjo (contacts from the organization in Kaatsheuvel) we were standing at the entrance gates of the Efteling. The weather was on our side. It was a crisp, frosty evening. The camels were also in the mood - before anyone could climb up to sit on them, our ‘dessert friends’ had to make an extra trip around to temper their enthusiasm. Everything went according to plan and like a true dessert caravan we walked to the beautifully illuminated, fairy tale Fata Morgana Palace.

dinner buffets were opened at seven thirty and most people took immediate advantage of the opportunity to sample the wide variety of interesting dishes.

Looking back, it was a really great evening for both Peter and me. Not simply because of the organization, the food or even the chocolate fountain but because of everyone’s efforts to make it a real party – at the end of the day, a party is what you make of it yourself.

“And we shou l dn’t forge t J oe s o e f Al i w ho e nsu re d that eve r y v isit to t he toi le t t hat eve ning wa s a re al ex pe r ie nc e.” The music for the evening was provided by Gin Fizz who created a good party atmosphere and surprised us with various music styles. I would like to use this opportunity to thank all the partygoers for their help: no lingering around when leaving the room at the end of the evening and all in the bus and ready to leave within 10 minutes!

When we arrived, the first surprise was a glimpse into the world of ‘A thousand and one Nights’ by boat. There was much to see, hear and smell in this Hidden City. Our senses were working overtime to take it all in. We entered the palace and with a welcoming drink in our hand we listened to a short speech by our Dean to officially open the party. Two

44 |  connecthor 

It was good to see so many colleagues and their partners enjoying themselves. There was a lot of dancing, talking and laughing.

The Efteling informed us that it is more than willing to entertain us as guests again in the future although many of the guests expressed their wish not to wait until the 100th Anniversary of the Department to do this again. It was a fantastic end to a celebratory year!

Siemens Studentendag Den Haag, 11 april

Siemens Studentendag Gefascineerd door technologische innovaties? Kom dan vrijdag 11 april naar de Siemens Studentendag en ervaar hoe het is om mee te werken aan de wereld van morgen. Technische en financiële talenten zullen samen aan een case over offshore windenergie werken. Durf jij de uitdaging aan? Meld je aan en maak kans op een verrassende prijs! www.siemens.nl/studentendag

STREAMING INTERNET MOGELIJK MAKEN IN JE AUTO? …gewoon een kwestie van de juiste mensen. Dankzij Atos Origin is het mogelijk om via je radio internet diensten te gebruiken in je auto. Als Top ICT werkgever, werkt Atos Origin voor talloze toonaangevende opdrachtgevers. Internationaal, maar ook dicht bij huis. Voor de Business Unit Technical Automation van Atos Origin zijn we op zoek naar:

Junior Software Engineers met een passie voor techniek. Junior Software Engineers zijn betrokken bij het gehele traject, vanaf het opstellen van requirements en design tot en met implementatie. Heb je een bèta achtergrond op academisch niveau, enkele jaren ervaring in de ontwikkeling van embedded en real-time software, kennis van C, C++ en C#?. En ben je enigszins bekend met het ontwerpen in OO/UML of Hatley & Phirbai? Dan zijn we op zoek naar jou. Tevens heeft Atos Origin een doorlopend opleidingsprogramma post-graduate Academy Technical Automation (ATA). Kijk voor meer informatie hierover op www.ata.nl. Bij Atos Origin zorgen we dat het werkt. Dat geldt ook voor jouw loopbaan. Spreekt dit je aan? Stuur ons je CV, [email protected]. Je kunt ook contact opnemen met Patricia Verkerk, telefoon 06 30319889. Advance your career | www.atosorigin.nl/careers