F Q O R D E N B O E K

V AD E K L A N U SC R

F QO R D E N B OE K :XV: D D'B L.

V A D E R L A N D S C H

AV O O R D E N B O E K ; O O R SP ltO N K L Y K V L R Z A M L L D

JA C O B U S K O K. V Y FeE N -T W IN T IG ST E D EE L.

P - R.

M ET KAARTEX, PLAATRN e11 POIJItTRAITTCX:

*.

@. *

2 a A M ST E L D A M , sg

J O I' lA N N 15 S A L L A lt T. M J) G c x c 1.

M A D ER L A N D SC H

AF O O R D E N B O E K .

OTTES(DJ) een Binnenwater. ofStroom in hetgedeelte van zuidl iolland, Schietand genacmd. Hct neemt zijnetl oorrprong in de drassge,velden , boven Bentt buizen , Ioopt

van daar door de Veenen,koomt, bijhetzo genaamde Hofpoortje, in de Stad RotterdtAm ,welke, van dit Watertje, kaaxen navm outleent,en ontlastzich, eindelijk,in o' e M aat. Zie JuNJu s en A LT lN G.

ROI'I' :RDAM, nccst Hmptrdam, ze mcgtigfle Koopflat l11 pe Verttnigde Gewesten, weleer geteld onder de llleine Ste-

den vcn Ilolland, oncler welke zij, evenwel den eerûel rang bellleeklde! doch . zedert, genoemd onzer de groote steden; van welke zij, ter Staatsvergaderinge$ i1! râ11g QIC zevellde plnats bekleedt. D0 St2d l egt 2:t1 del Noordlijken Arm van de M aaze, op eenen cffland van derdehalf uur gzan:

ten Zuik loosten Va11 De/ fïN ruim drie uuren V2113JG'rndYens-chieRaln . vier uuren van Gour la . J44:: anderhalf uur van t even zo verre van Dortlrecht en tlen ','/e/, en zea ut lre:

gaans van v îchoonhoven. Ongetwijfeld ontleentde Stad haaren naam van de Rotte . en van den Dam , wclke, clin vroege

tijden,in dezelve geflagen wietdt. ln foottgeli jken oorfprong iebbel verfcheiden nndere Hollal ytlfche Steden en Plaatzen de reden hcarer bencamingen, Beuzeltaalfs, derhrtlven. de m ee-

ning der zulken, die hier gedagtig zijn ann zekeren ROTHER, of RoTl. lanlus, welken men den tweplrtwîntigflen of dfieflw

twintigl len Koning van Fra3îkrijk noemt. Schrijvers vallnaam

hebben'tmeerdan twijfklagtig gemaallt, of'erimlllerdusdt lXï7. DECL.

C cce

llig

c

Ror fTERDAM . Y-

..-...--

<.-.- x- -

nig een Vorst beflacn hebbe. Niet gehcel onwacrfchijnlijk wordt de eerfle oorfprong der Statl toegefchreeven cqn eenige Scllippers en Visfchers, die, om de w elgelegenheid van den

oord tot hun bedri jf-el 1neeringe, zich can dn Rottehatldep lleergeflcgen. De kzr isfcnel'srltjk. leden tcn dagenogin wee. zen,kcn hier vcn den oorfprolg ontleend hebbelp. Gelijk.her emeenlijk gact,wanneer een zekere rcng van mellfchen voordeelzg is geplautst, dat, wel haast, anderen zich danr llevens VOegQ11, dit za1 ook de onderllelde Visfbhers en Schippers wetlerv,aren, en de Placts sldtls, van gerilge begil hfelen, tot

den tegenwoordigen flaat van aanzien en iuisterzijn opgeklomnnen. Te fpoediger kgn deeze opga' ng der Plcatze voortgaan.

jndien 't waarheid zij,tlct,op den grond vznhettegellwoor. dige Spinhuis,weleer,een Kcfleel, Bulger' jlcin genaamd, geIlaan hebbe, onder welks brfkhefming de eertle G wooner' s. zfch.hadden neergesagen.

Gansch onzeker, ictusfch. en, i' : de tijd van de eerie op komst der Plactzz. Hi er omtrent is 't men vrij eenpaarlg

t'er veelvroegerbewooners geweestzijn, dan men eells , da

den naam , i1 0t122 GetleDkfkhriften , vindt vermeld- BoxlloRx en GOUTIIoEvENN manllen V211 eflende ktllde.en trotlWeN ver-

zekeren,dat,in.den Jaare 1c7o,Roltel, dam bewald, datisx

veelligt, met eenige houten fhketzels vc. n buiten omringd isgepreeken zij, op het zelfda jaary van de OP' w ol-den.1 Ook f .

dragtvan Stek lelijke Voorregten c2n de opkoomendelfoopllad. Dit, altkans, fchijnt zeker, en geef: eenigep grond can l1t* gevoelen der twee gemelde lliflorierchrijveren , dat Rotttr.

z//izs.reeds in den Jaare Igoo,pandenOostllcnt,isuitgelegd geworden;a1s mede,datmell,luim zcstig jaaren laaters verfcheiden Szraatcn en Stegen noemle, cls de Bokelfleeg, de ' ieuwpoortx den Dam , de Vischlrarkt, de Itoornt N leeg, her Oosteicze,5VeSt-N' ieuwrlcnd, liet îvesteinde, de V/aagetlraat,. Ile Lomberdl lfctt, het Roode Zand, en veffcheidtn al nt leren. Ook vindtmen,op denJaare 136d' . van eene Pnrochiekcyk

gewag gemaal lt: A/ let dit alles zijn de oudfl' e Brieven, ter Kamer van Heeren l) 'urgenleesteren bcrtlstent le , van geene

vroegerdagtelleningedan va denJaare 1.3c2.

.. 2A....@ .-.... .....

..-.. ... .

R( 3TTER...D. A#. .

=. -- .. . . o. .x...-.% .-.....

---'--Y . ---

j

--&-''-' -'''-

Gelilk ltoophandelen Visfcllerijden eeroen gfpnd van Rotê:r#/rp gelegd hadden,fchijntmell, clvroag, op de uitbreldlnge van den eerstgenoel nden te zijn bedagtgeweest. 0% den toevoer van goederen na den Tvaterkantgemaklijk temaéken, deeden de Rotterdammers aanzoek, biiGraave wlcl-EAj DEN IV'j om eene Vaartvcn Os'elychka na hunne Stad te mo-

gen graaven. Zij verworven daûrtoe verlof, en volvoerdelt betOntwerp,indenJaare I340. Van toenarbegon hetgetûl der lnwooneren zo zeer toe tc neemen, t: j at men N Varl Mieuws, op eene vergrooting der Stad bedagt wierzt. De 6traaten en Stegen, boven genoemd, olltvongel) nu haar be-

ûaan. Van merl telijken dienst, tot deeze vergrooting, waj de milddacdigheid vûn Heere MrILLh:M vAN Nâilaows' ll, I' Ieere van Ilmatet.ingen , en deszelfs Huisvrouwe Joaxxa vapç T>:lz tINGEN. Het nog heden genaamkle W est-Nîettwland , wat

een gefchenk van Hertoge ALMR>:CI 4I-,in den *I cre 1380. #c Even aIs veele cndere Steden, deelde Rottevdaln, alvroegi

lt 1 de binnenlandfche oneenigheden. J4N vAN IjEArE' REN,gdi dunrende zijne vijandlijkheden tegen zijtle Nicht, JAIORA vA# :ILVEREN N het oog hebbende laAten vallen op Rotterdam j

ïuaalte 'er zich meestervcn, bij verrcsfing, op den tiende!t 0J 4oberde3Jacrs1418. Neg decrlTjker ramp trof deStadj twintig jauten lacter5'(was eeneverre uitziende oprcludding#

ia den céllvang desJccrs 1439, veroorzaakt door de duurtd #an Graanen en anderr mondbehoeften. Veelen fclooten it

lecven in, bij den oploop , anderen ontvongcn gevaarlijkë kwetzuuren. Tot bcete w ierdt, zedert, der Stede opgelvid, het betaclen van eene fomme gelds cal) de bloeclverwallten de# gefneuvelden en gakwet, flen. Dccrel rboven wierdtzijverTved-

àa11it1eene GeeFtlijke boet; bciacnde in hetdoen vcn plegtige gebetlen en hethollden van flaateli jke ommegcngen. Boven dit alles ol ltvlngen e1fdermeestfckultligen, meestcllel srme lieden, llet thans vreemtl luidend vonnisj het doen vaa

eenen Bedevacrt na

. %t. .74:4de C4C P7/:J/C//J, in Kçl. zp. /',ea

VOO1 .tshun leeven lcng uitlandig te moeten bli. iven. Al vroeg llck lt Rotterdam -aandeel in de befacmtle burgertwisten der

Jloekrcllen en Kabeljaauwfcllen. JAN VAN REIMERSWAALs bal jtlw der stad , hieldt het met de laatstgemel' k len. llee: C ccc z

>yol-

M

R CYC6R RAR1. v oez . w--- xzyr- %xxm -h aev 'r'- 'n .-

.

..- - --

Heer van Eeere, stadhouder 1:1a Ihllantl, eenen Dzgvcart te ' Rotterdaln befchreeven hebbende, begaven zich eenige I-loekrche Heeren derwaarts; doch de W OLFERD VAN BORSELEN ,

gemelde Baljuw weigerde hun den toegnng, en hieldt de

Stadspaorten voor btl.n gegooten. Naderhand , egter, brcgt H eer wol-pslto het Geregtshof,. uit 'sGr/zz vvypà/g:. derwaarts over, en zat 'er te regt, met eenige Hoekfcbe Raadsheeren, il) het St. Agnieten-Klooster, over zzaken, die , uit de Hoeksgezinden steden, voor Zjnen Vierf khaar gebrcgt wierdep. Van l torten duur, nogthcns, was des Heeren wol-FnRos

verbli jf te Rotterdam ; hij begas zich 1a zîjne stad Feene, n2a alvoorensdeStadvoogdijtehebbenopgedraagen :anJonkheere Joals, Bauas qrt szzya Bt.en l.ote,een Hoeksgezind Edel.

man,dievervolgens,inden Jacre 1480,doorden Aartlshertog MAXIMILIAAN,in zijlleWordigheid belestigd Wierdt.DOC; zfj' n bewind wcs vau geellen langen duur. W einige dcgen> zedert zijlle aantlelling, wierdtzijn Ampthem olltnomen,en butzelve opgedraagen can PI . IILIP:, Bnttaart r4a Brabant,

die de zijde der Kabeljaauwsgezinden volgde. Totmeerdere vefzekeringe der Statl, ontving dezelve, eerlclg, Bezettingy dien Aanhang toeget lcnn. Veel gert lgts m2a. I!rx(a # ten deezen ti jde, Jonkh. eer FRAN: VAN BREDERODE, Qel1 *I llgelillg Van tweeëltsvintig J*a2re11. +o D eez. e, tot hoofd der l' loeksgezinde Et lelen verkoozen, ver-

zamelde#in dcn Jaare 1483, eene Vloot van aclltenveertig schepen, bemand met tweeduizend Koppen. In de maand

November des gemelllen jcars, daar made in Zee geloopan zijllde,van S/ttt' s p:J'iaatîderen, zeilde h' .J - door een onbevaaren Diep , zel ,ert, nanr hem ,J *onker Franfen-Gat genaamd, ua dcn M oat l dar M aaz. e. Zijn waafe toeleg blcef niet lang verhsolel). Te Det h haven, alzoxda slacs, hooger op , was toegevroozen, met ruim achthonderd 5::1:,voet caly

land hëbbende gezet, trok hij,langsden Schiedamfchel)Diik. 1a eenigen tegenfland overregelrecht OP 1!a Rotterdam. N :

wclgzigden eenigen vcn zijn Volll, over de toegevroozell G,a'ft getrokken, de Schiedûmfche Poort, openden dezeive

voorJonkheereFRA. NS;die vetvolgellsNil1denllachtvan deq

negentien, Of,Vœlgen: alderen, Vau den eenentwinti gllen dar ge. *

AOTTEZDAM.

s

gemelde Macnd, zich v:n de Stad verzekerle. Niemanz, zo min aan de zi jde der Stedelingen :ls der Veroveraaren, hadt,

bij deeze Verrasf ing, het leeven ingefchooten. Terflolld den volgenden dag t lelde BREDEROI). E orde op de Regcering. Ool t

deet lthij, op flaanden voet, eenen canvang maaken met(!e verflerkillg der Stad: zodct men, in ruim eene Alaand tî jds, Gefchut op de nieuwe Vzstingwerken plnntte. Rotterdam wierdt clzo de algemeene Verzamelplaats der Hoeksgezinden,

die, ont ler 't beleid van l lnllheere Fl tANs, veelerhande ver*@t woestingena tegen.de lfabeljaauwfchen,ccnrigtten. Niet lang, egter,leedthet, of zijwierden in hunne werkzcamheden be,

leugell. De R oomsch -Koning MAXIMIL' IAIN , vernomen hebbende wat 'er te Rotterdam omgiog ,befchreef, in de maand JanuarijdeGJaars 1489, de H ollandfche Sleden 'tot eenen Dagvaut, en bragt aklccr te wege, dat'er tot eenen algemeenea S' tad Heirvaart .tegen Rottevdam wierdtbenooten , en om de ' ta water en te lande te ' belegerel). Miel haast zng men de M aas met Schepen bedekt, en de ' toegcrgen , can den Land-

kant, zo iacuw mogelijk was, ingeflooten. Intusfchen ver-

zuimde BREDLRODE niet, om de Szad, uit de nabuurige D orPen# van M ondbehbcften te V' Q1 *ZOrg,en, e! 1 'haar in flaat te kunncn dooriaan. Dit 2ellen, t)m een lcngduurig beleg te ' niettegenflaande en hocwel hi j, door herhaalde ultvallen, den belegeraaren> bi j wijlen , zwaare neepen gar, begon, evenwel, gm de langduurigheid des belegs, de leeftogt, van binnell, zeer fcllracl om te koomen. O1n nieuwen voorraad

te verkrijgen, befloot Jckheer FRANS toteenellScheepltogt langg de Lek. Doch de Schepen des Roomsch .Konings lagen .. lnsg e(* î* qJ xcs ul *et R. l *l. Zij ontmoet ten elltander bij Streefke:'k,

en wierden 'er handgemep ; totgrootnadeelder Rotterdammers, wier meeste fchepen verorooid wierden,of in 'svi jands handen vfelem Het verlies van manrchap was insgelijl t zeer

acumerkeiijk;van twcalfhonderd uitgetrokkenen, kcerden flegts

tlyiehondezd te rug. Tot deezen ramp flueg nog het verlies van eenige Schepen, met Grcanen en ' verdere mondbehoeften, van IFoerden na Rotterdam gezonden. Doch, hoewel het voornaame nadeel des belegs op de Stad zelve nederdaalde ,

r dere Stzzeu haddea 'ef insgelijlcsgcvoelvall. Op de erlw C ccc 3

fli ge

6

ROTTERDAM.. ROTTERDAM

tlige klagte van deeze, biji den POLHAIN, ii ge l thgtev cn d eeze, b jd en Heere Heere vvAN zN P OLHAIN, die diehet het

be vel ov er de belegering voerde, voerde, b eflom deeze deeze e enen kUIlI. kalg de belegering befloot eenen bevel over t wzagen, om de stedelingen, door door on tierhandelillg, t tee wangen, de Stedelingen, onderhandeling, tee doe doenn hand Tenn dien einde d~ede Rottergc1 de de h and Iwomen. l toomen. Te dien e inde d eedthij hijden den Ro tter~an

da mmeten , di tot ot de de gehoorzaamheid gehoorzaamheid aan can den den RoomschRoomlchoammercn, diee t Koning gefchrift, vergiffenis Ko nipg wilden wilpen wederkeeren. wederkeeren, bij bijg efchrifty v ergiFenis aanbieccnbiagien, Dittwas kragr. vierentwintign-en Junij ie n, Di qvasvan vank ragt. Op Op den den v ierentwintigRen J t ll êijdei de: Jaars floot menn een Verdrag, wanr biji BREDERODE bee .. J cars 1489 1489 f loot me eenVe rdmg, wc arb jB IRDERODEb -

l oofde, bi naen ze gen de de St ad t len overleveren, overleveren, me loofde, binnen zess da dagen Stad tee zul zullen mett agterlaating van aile Krijgsbehoefren. het ggterlcatillg v an a lle Kr ijgsbehoeften. Zes Zes ~aanden pacnden hade hzdt h ct beleg ge duurl '. Eenige Eenige voor naame I ngezeetenen moe sten hu nbeJeg gednurd. voornaame Ingezeetenen moesten hunvan den hals boeten, ne aankleeving De a anklevving v an Jonkheere JonkheereBREDERODE BREDERODE met metd enh alsb oeterq wass Ro Rotterdam, inn rijkdom enn a aanzien, Imusfchen Intusfchen wp tterdal., i rijkdom e nnzien, merkemerke1 Hi!} toegenolllen. Verfcheiden KoopJieden, welke, uit naan~ .i jk t oegenomen. Ve rfcheiden Ko oplieden,we lke,u it Kl aan#E 'z' :zl e anant, de rwaarts wa ren afgezakt, afgezckt, hadden hadden de duett enn Br Brabant, derwaarts waren denn b:lodel enn fcheepvaart wijJ enn zijd uitgebreid. Hier door h ankele fcheepvaartwf jd e zijd u itgebreid.Hi er d oortelde telde pen , b fnnen de de Stad, Stad , zeer zeer veele veele ve rmogende i nwooners, binnen vermogende inwooners. :plen. D och even even dit ditvermogen vermogen wa zaak, dae dat h aar t zwaarhaar tee zwaarDoeh wass de de oor oorzaak, Jaare den tien. der griefde gqrg riefde een een felle felleramp, rcmp,inin den den J aafe 1563. 1563. Op 0P d ent ien~el) Julij ont!l:ondt dee o onagtzaamheid 4e nJ ulij o ntRondt 'er 'er brand, brand , door door d nagtzaamheid van vaa ,eoen Kuiper, woonellde dee West -M Molenflraat. Met yvnen Kui per, woon ende in in d W estolenflraat. M et wIlt zt llk ee ne woede woede floegen floegen de de vlammen vlammen voor t, da getal der dez eelle voort, datt he hett getal I luizen, wel ke geheel gelleel l en pni llhoop ve randerden, op Huizen. welke inn e een pUillhoop veranderden, op Weinig minder zeveotweehonderdvijftig wordt begroot. y veehonderdvijftig wo rdtbe groot. W einig l ninder dan dan ze venmeer of mi min, befchadigd. Daarenboven honderd wierden, kon derd wi erden, me er of n, be rcllcdigd. Da arenbovea wee Kl oosters , de wier een prooi derr vlammen twee Kloosters, de w itrden den nog nog e en pr goi de vlammen t en de de Oo Oostpoort, de Dr Draaibrug, welke het$ fIoofdpoort Hoofzpoort en stpoort, de aaibrug,we lke van vcn he W esteuwlcnl in in de o genaamde genacmde Rf ptuîn was wcggeleid, geleid,e n, West - Ni Nieuwlancl de z zo Riptuin en, behalven dit alles, nog zestig, anderen fchrijven zesendertig yehalven dit alles, llog ze*tig, allderen fchrijven zesendertig zOlllmige welke gelaaden waren of in laading Slihepen, yçh vpvn, zo mmige van van we lke ge lacden wa ren of il 1l aading l agen. Om der der ongelukkige ongelukkige Stad Sud e elligzins t moete t eenigzins tee ge gemoete tee lagen. toamen, fchonk haar PHILIPS, ill maand yoomen, f chonk h aar Hertog Hertog pl qlslps, ï l1de de ma and Augustus Augustua des zelfden jaars, verfcheiden Vrijheden ennVo Voorregten. offb bed e, z elfden j aafs,v errclleiden Vr i jheden e orregten.o e, dee z zulke, van reeds inn 'ttb bezit was. In~ vestigde ve stigde d ulke, v an welke welkeN'zij zijr eeds i ezitwa s. I nw dien menn GUICCIARDYN moge gelooven, wier de a afgebrangi en me Gufcclal tovx mo ge ge looven, wi erden den de fkebranbinnen tijaverloop van j3ar, wederom dee Hu Huizen, g izen, b innen het het t ijzverloop v an een een j aar, we derom tee vooren, naameIijk in den Janre opgebouwd. Eenigen opgebouwdt Ee nigen tijd tijd t voorenxn acmelijk i nd enJ aare

4-55 7 .;d.(I Dep, gv vrke Qroor: lWa.r!>.t lWql 'k .t, eq11 verwulfc verwlllftge fla. 1~57 '. h h'ld~ men, gver 4le Groot, ~ een geib" *. * ?

geu, ge p,

ROTTERDAM. =

7 =

gen, en het Standbeeld van oesloERlus ERASMUSN lnboorlilg der Stad, daar op geplactst. l' let Beeld diens grooten M ans, in den *.Flaare I54p van houtgemaakt, wiertltthcns in blaauwen Arduinfleen veranderde NaadatdebefaamdeqTctergeuzell, in den Jazre 1572, den rtog vAN ALVA dell Briel haddelz bemagtigd, zondt de H . e Graaf vAN Bossu derwncrts, om de Stcd te herwirlnen. D0Ch

het hoofd geflooten hebbende, begqf hîj zich na Dortlrecht. en voortsna Rottek. dam.Hcer verzogthijclleenlijk den doortogt. Bezwaarli jk konde men daar toe beflulten. Eîndelijk was men hem ten wille1 doch onder voorwncrde, dat zulks

zoude gefchieden fleg. ts bij klelne benden teTel âs, V2n Vil 'folltwiBtig man, en met doove Lonten op . de Zinkroerem $7e' l ' hlast hadt men berouw van deeze toelaatinge. M3ant ncct ls v-

lijkshldden de vooroe spcnjcGTds, metden Grccve vAN BosSU aan het hooltl, voet blnnen de Poortgezet, ofzijwierden gevolgd van een vcel grooter hoop, dan de voorwaarde toeliet. Een Smid, zwAR' r JAN gellcamd, die biJ de Poort de Wzgt badt, en beweerde dat de Soldaaten m oesten gew eerd, en de Poert hut l voor 't hoofd worden toegeûooten , ontving van den Graave dit bits bercheid: H et J/JJ u f ' zr -t n;,

de$ffpr/p::volk te ts nllen; 'twelk flraksvan een doollijken fleek gevolgd wîerd' t. De Spanjcards, nu een gebaallden weg na bil pnen hebbende , ûreefden ter Stad in, mllordende en doodende cl wat hun tegeltiand zogt te bieden. De Burgemeester JAx Jaxszoox lteog, acn 't hoofd vnn driehonderd Burgers, moest,neveus dezelven, de kloef lmoedCgheidN in 't V0rG1Qoul 1*gell der Stad betoond nlet den dood bekoopen. lucgden en Vrouwen moesten den geilen lust der Soldngtt' n ten dietpûe flaan. Nevens de wreedheid en den geilel ) wel.

lusty fpcelde oolt het Bijgeloofof zo genacmde Godsdienstijver zijnen rol. Een Pl 'iester wees eenige Soldacten op het Stalldbeeld van ERASMUS, en verzekerde hun, dat de M an, welken het verbeelde, een Ketter was geweest. Straks flak

de fcuend- en wraaltlust zijne handelluit. slen bezwuddel -de hetBeeld metflijk en vuiligheden; men fchoot dacr op met Kogels; men haalk le het ollderœ del voet, beukte het met

hamers, cl1 ûueet het eindelijk in hetwater. Dc overrompeC ccc 4

ling

,

ROTTERDAM . ROTTERDAM.

-------_.--.. -

>s rsxzur-~--------

ling de stad vi elvoo negenden April Aprilde geme lden ling clerr Brad vie! voorr op op pe denn negenden dessgem elden Jaars De g gedagrenis diens voorvals dee Regeering J zûrs1572. isyc. De edcgrenisd iensv oorvalswilde wilded Regeerîng ?an de aakoomelingrchap ove rleveren, coor door een eell Opf chrif:, nan de n naakool1lelingrchap overleveren, Opfchrifr, bov en de tpoortg eneld,i volgende vi er r egelen: boven de Oos Oostpoon gefield, inn de de volgende vier regelen: " Den Grave Bosfu, mett de hloedgiedg, Den Gr ave van vcn Bo sru,me de Spanjaards Spanjacrdsb loedgierig, 'ttj jaar zevenrig (wee April " l In1 1' carz eventigt wee(1572) (157c)Ap rilden dennegenden negendendag, d2g, Lcnden hier hier als cls v riendt, kwam kwam ma ar fchoffierig fcboKerig ,, vriendt, maar ", Landen , V:!rmoordden burgers jammerlijk ">Va > rmoordden veel veelb urgersmet metj ammerlijk geklag." geklag. ''

H oe zwc ar de eze r cn Rotterdam we zer..w Hoe zwaar deeze ramp oak Wa ware, aanRotterdam weder zmp ook re, a Vi zrenN vn l ' Jeer nuts nt lts dan dan l lzdeels Wa zelve voor V00r de OP vaaren, vann meer nadeels wass de dezelve de opkoomende vrijheid. Want zulk roep verwekte de Spa Spaan. koomende v ri jheid. Wa ntzu lk eenen eenen r oep ve rwekte de anfche t rouwloosheid en ddaadigheid doo ntfche Land, Land, [che trouwloosheid en moor moorddaadigheid doorr ' 'ttga gamfche veeel len hart tot overrS Spanje hing, toC dart ve da en•, wiell wfen 't't ha rt t ot nog nog roe toe ove panjehi ng,t ot vndere ge';agcen gedagren ken nlen. Va er ook ook da su , weI welba ast, sndere kwamen. Vann hi hier datt Bos BOSSU, haas!, zijn omWcrp mOeH vaaren, Rotterdam aeHen zi jn ont werp moe st laaten laaten va aren, om Ro tteln dam re te f lellen tOt eellen Qenen Ze (Q1 v1 den Oorlog. Oor log. Naa Naa het het a anwendell van van tot zetel vann den aanwenden / vt ugtlooze poo gingen op op eenige eenige na buurige Plaarzen, Plaatzen. ve rliet vrugtlooze poogingen nabuurige verliet bij Scad, op de denn vijftienden Julij des gem elden jaars. hijde de St ad,op vijftienden J ulijd esg eme ldenj aars.Eene Eene truiminge, wa s, omd atde rtog v Ax derr redenen vann de de on omruiminge, was, omdat de He Hertog VAN de redenen vn ,ALVA,, de de Tr Troepen, welke aldanr inn bezettjng noodig ALVA oepen, we llle a ldaar i bezetti pg lagen, lagen, noo dfg van Bfrge12 Bergen in in S ep:gp/ zwér. Te Te f choon hadt tot hett be beleg He"elouwen. fchoon ha dt t ot he leg van flondr de k kans, I,, om zi zich van flondr nu nu de allg, voor voor Priore Prinre wrLLEM IVILLEM DEN DEN l ch v an eene tee v verzekeren, d,tth hiji deeze gele. e eneaanzienlijke aanzienlijl te Srad Stad t el' zekeAen, dan dan d, jd eezeg elegenheid zoude zoude l anten ve rlooren gaan. gaall. Nog vöör het het e inde lauren verlooren Nog v66r einde genheid derr maand zondr zijnen denn Graaf VAN DER DER de mâand zo ndthij hij z ijnen Stedehouder, Stedehouder, de GraafvAN MARK, inn naame van zijne Doorluchtigheid mankte MA RX,derwaans; derwnirts; i llaame v an z ijne Do orluchtigheid ma akte ier zich deez.: meester van. Zints tijd herflelde zich # er z ich de eze me ester va n. Zi nts deezen deezel)t ijd hv rflelde z ich piet c lleen de ad vc are geJeedene geleedene f chadeN maar mcar be gon aileen de St Scad vann hn haare fchade, began niet ze lf l lvcl -l uister en en vermogen, vermogen, door door de tbreiding van van den dcn haar luister de ui uitbreiding zelf Koophandel, haEd overr ha hand, toe tee ne neemen. Koop hal ïdel, ba rld ove nd , t oe y emep. Om tegen tegen vijandelijke berer tee zijn, wierdt Rotterdom, vi jandeli jke aanvnlen ccl pv. fllen b etergedekt gedektt zijn,wi erdtRo ttêr8am , : an de terk cnt, met a afden Wallen svalleg en cn Bol werken ververdenn wa water kant , met aarden Bolwerken san 1l:erkr, enn aan lar:dzijde mettee eenn f fieenen mettverpe rkrN e aan de de l andzijde me leenen Muur, Muur, me verf chviden Torens Torens be plant, omgeeven. omgeeven. Da arenboven on tving d e D3arenhovcn ontving de tcheiden beplant, Scad jke aan Rg' d eeue eenelIanmerkel val3merkelii j kevergrooting, vvrgrooting.,veoral vbol' ala Auden den Maaskant. Maaikgnt.

De De

ROTTERDAM .

p

De N ieulve Hcven en de Blaak , voormaclg Stav -ls Vesteny wierden nu tot Binnenhavens gemaakt.

M et het*vertrek der Spanjaarden, en de komstvAn Stnqtw fche Troepen, wcs de Roomsch-Katholi jke Godséienst niet terûond , in de Stad N verlietigd. Hi jbleefnog debtlventqrijvende beli jdenfs totin November des zelfden Jaars 1572. Thans, egter, nondt hcar ondergcpg voor de deur. Op den twaclfden dier M aand , vierde MARTINUS DONKANUS, P21,' : . )Or '

vnn dr.Ilippolipltsktrk te Delft, voor de lnctfle reïze,t!e Alisfe in de Hoofdkerl:. Met cen vermaande hi j, il1 cene Leerrede, welke hiiop dien d,g deedt,de burgers,zî , 1,3/./

den toch gcâpprz/t zpr: kînderen der Rppr z7fca le Kevke âlv ! /vcp. Docb zijne vermaaning vondtweînig ingcngs. w ant, op den tweeden d:g dzar naa, eene groote mensgte vol k omtrentcte Kerk verzameld zijnde. maakte men eenen 221:VR11g van hct beeldeflormen , en het fchenden der VOOrW0rPen vcn (len

Roomsch-Katholijken Eerdienst. Zo fpoedig ging deeze Kerkzuivering toe, dct, reeds 'sanddren dccg:, IIORXELTS llt' locTCIN de eerfle openbaare Preek, in gemelde Kerk, voor de H ervormden deedt. Eenige overbli jfzels van den clotlden Eerdienst, aan welke men thans niet cle hcnden floeg , wfarden N weggenomen op den twaalfden M aart desvolgentlen Jcars1573. Bij de reeds voorheen gemelde blijken, van den toeneeaendel) luister van Rotterdam , kwcmen , vcn tc j? totyiid, nog verfcheiden cndere. NccdatdeStad, in den Jaare $5:6,

onder de Demmende j. teden van Holland, il1 den zevenden rqng geplaatst w2s, wierdt men , eerlang , te raade , eenige fchiltkingen te bcracmen , omtrent de begunfligillg van den Koophandel en den Scheepvcart. De N ieus z-e-llaven en llet llcringvliet hcdden, vcn ouds, geene gemeenfchap met elkans der. M en baande daar ioe eenen weg, doof bet deorgraaven v,n een Erf, in den Jacre I5pJ. Desgelijkswierdt,in het

daar aan volgellde jaar, de Kaai, welke nan weerzijden der gemelde Binnenwateren lag, en tot nog toe van hout geureest

wcs, van fleen zeer fraaien ûeIk opgeletzeld. Viar jaarea lacter tnaakte nxel ) eenen aanvallg met het leggen der grontiflagen, eu vervolgens van het opmetzelen der beide I-loofdea aaa de Leeuwenhaven, en het verflerken van hetBolwerk,

Ccccs

bij

zo

ROTTERDAS C:.

bîjde Ooôtpoort,metûeenen muuren. Een cnzer bewijs v,n den welvaart der Stcd , en van haare zorge voor den Itoop-

handel, vertoonde de Wethouderfchap in den Jfare 1604. door het doen uitdiepen van de ûraks gemelde haven, en het

Ophqqlen van een fleenen muurc211wederzijden. N iet weinig wierdt het genoegen dcr Rotterdammeren, ult den toeneemenden handel en voorfpoed ontflaan , gefloord,

door de Kerkelijlle onluFten, welke, in betvoorfle gedeelte der Zeventiende Eeuwe. hctgcntfche Gewest beroerden. M eer dan eenige andere Stad hadt ltotlerdam cundeel in dezelve.

De Regeering hieldt meestal de zijde derRemonF' ranten,

en den Leeraaren, dier Gezinte toegelaan9 de hand boven

llèthoofd. Hier door wierdtde rust, eenigen tijd,gehandâaafd. M et ditclles, fchrijft BRANDT, ,, rzakte 'erde Kerw kelijketwist,naaetlijkemaandenfmookens,aan 'tbranden, 9, en wierp , van dag lot dng , vinnige vonken' uit-'' D e

naaste ccnleiding daar toe gafde handelwijze van eenen xohlzlalus GlsEl-lvs, Predikant in de Franfkhe en D uitfche Gem eente der Stad, en het Contrarelnonirantsch gevoelen toe-

gedacn. ln de mcand Jt lnijdesJzzrs 16i1, hcdtdeeze,op heterntlig bevelder Wetllouderen,callgcnomen, metzijne broederen in vrede te zullen leevel), en zich te gedraagen naar

ketbeGuitderIleeen Staatenvan Hslland enkKestfrieslantl, OP de Kerkel ijke verfchillen,kortte vooren, genomen. ATaar zijne gehoorzacmhcid wcs van korten duur; zo we1 op den prediltûoel, c1s in bijzondere gefprekken, begon hij,van lieverlede , tegen de Remonflfanten zeer hevig uit te vcaren. 't Gevolg hier van was, dat zommige Kerkleden, aan 'sl W ans optlookipgen gehoor geevende , niet alleen nietmecr ter pree-

ke gillgen bi j NIKOLAAS GltevlxltHovlus. het hoofd der Rezuonûranten binnen Rotterdam , maar zelf niet nlcer olltler 't

gehoor kwamen bij FltAxclscgs en SAMUJL LANSBERGEN ea cuRlsToellol tus HELLERUS, omdat deeze met de Remonflranten en hunnen Amptgenoot GRevlNl ll. lovllls in vrede wensch-

ten te leeven,nietlegentlacnde zij de bekende R.moyjlrantie miet ondertekend haddell. ln eenen Brief, welken de M'ethouders van Rotlerdam , eerlang, can de overige llollandfche ..Legea lietvn afgaan,deedeilze hun eyuûig. beklgg overdeeze : ()g., =

ROTTER DAM .

z!

pl lrnstfglleid des onhandelbcaren Leeraars. ,, Hij (GEsEL1us), ., ,

dus fchreeven ze, heeft de Gem eellte der Stad ilotterto m i11 '( gemoed ontrust, en die alrede ontrust waren , in hun-

,,1x onrustigheid geûijfd9 tragtende dè ' Kerken in fcheuring o te brengen , en de zwakken en onrustigen diets te manken, ,,

dat zijne lledebroeders in dienfle ollzuiver waren in de.

leere: zulks datmen met dezelve het AvondmcclmetVriJ -en 9) Confcientie, niet zoude kunnen houdcn.'' Vergeers bragt de M agiflraat, zo wela1s de Kerkenraad, hem onder 't oogm ,,

dat hij, behoudens zi jn gevoelen, en den iigteli jken voordragtvan hetzelve aan den Volke, metzi jne Medebroedersin eenigheid hadt te leeve' n, en tlie eenigheid , met de gemec e bediening der Sakrame- en, te betoonen. De hevigheid vcn

çEsElalus groeide daar tegen can, en te gelijk 'sM gns cankang. eé-weigerze hij, aan de vermacningen gehoor te geeven. D e Regeering, thcns gebruik witlende macken van haar

gezag,leide hem op, ten overflcallvan mi jne Heeren van de >Yet, a1s mede van den Nederduitfchel) en den Franfchen Kerkenraad, met GREvlxxHovlus, over de uitflaande gefchillen,

in een vriendelijk gefprek te treeden,op dataldus da Regee. ring mogt kennis neei nen vcn de oorzcnk der Stedelijke olllusten, en in flaat geûeld worden, tot weeringe vcn dezelve, ' de noodige fchikl tingen te berccmen. Alet het lccttle hcdt men geen oagmerk het Kefkregt te bencdeelen; men wille dgar omtrent het goevinden van den Kerkenrqad, zelf, des noou ' lJ, van cndeve Kerken inneemen. Gerugoeund van den bekenden AoRllwus sMouTlus, hadt GESELIUS ook hier geene ooren nc.

9t Gcvolg hter van was, eene nadruklijke betuigipg van mijne Heçren van de W etN waar bij zîj verklaarden ,.Dathet noch aan hun , lloch aan GREVINKHOVIUS hadt ontbroken,

om tot eene vriendelijke Onderhandeling te koomen,waar uitelk, 'tverfchilzelfhoorende, daar van nacr zijn eigen :9geweeten hadt kupnen oordcelen: niet twijfelende, of men :#zou 'tverfchilminder hebben bevonden,dan 'tnu bijden .

, gemeenell man wierdtgewaand; doordien men veelhoorde roepen van valfche en nieuwe leere, die, zo men voorgaf, in d. Rotterdamfclle lferk wicrdt ingevoerd, zonder

J#/yt p#n 'tregLte verfland daar van mogt weeten, en de ,)VQN

'â .

ROTTERDAM. D

:

e

,,verantwoording daar tegen hooren;datziJhferom degoede e vermcanden om zulke befchuldigingen tegen hun,, Gcmeect ay De Kerkendiellaaren voortaan niette gelooven, maar dezel. *: ve ia eere, en voortaan vrede te houden.'' Tegen deeze verklaaring deedt sMouTlus hooge betuigingen v:n kragt en geweld. Doch de W ethouderfchap, zich dazr aan nîet ûoorende, en gezind om verdere onrust en fcàeurîng te voorkoom en , olltzeide cesntlvs den Predikfloel, en voegde dzar Devens een verbod van xlle Kelkelijke verrigtingen, zo binnen de Stad,,als h=r regtsgebied. V,n toen cf begonnen zijne :anhangers zich de Kruiskerk te noemen en bijeenkomoen te louden in bîjzondere lluizen:cEsELlusûerkte hen cldaardoor zijne vermaaniugen, terwijlPredikanten, van buiten, 'er nu en dan eene IYerrede kwamen doen. Groot was hier, veelx1, de toeloop. De fcheurfng wierdt allengskens grooter.

Di kmaals be*eurde men duidelfjke tekens van Oproerigheid. O m den verderen voortg,ng des kwcads te ûuiten, vermaande de O vuheid der Stad Gesel alus,metvri endelijkewoorden,de

Yijeenkomflen nietmeerbijte woonep. Zijn antwoord was: 4, lk kan niet veyiaan, dct ik wettiglijk van mijnen Dienst >.verlaaten ben, inzonderheid omdat mijne Schaapen (zo $. :noelnde hij zijne acllhangers) mij van mi jnen Dienstniet .

a willen verlaatem Derhalven ben ik verbonden, dezelve met

,vermaaniagen,gebeden,zcmenfprcaken en andereKerkelijke , oefeningen te fpijzen. D,t kan ik niet nalaaten,zo lang >@ ze mij niet ontflaall.'' Vergeefa bragt men hem onder 't 90gy datzij ne zo genaamdeSchaapen, zonder reden, de GeD eente hadden verlaaten, en niet geregtigd waren, in weerwil der Overlleid, hem in dienstte houden. Zijlle tegenbetniging wasJ ,, lk kan de openbaare Kerk, hier ter Stedey voor de wcare Hervormde Kerk , of een Lid van dezelveq nieterkennen; maar wel de afgeweekenen.'' Geen allderen kans ziende, om 'sM ans hardnekkigheid te buigen, befloot

thausde W ethouderfchap, hem de Stad en dezelver Vrijheid te ontzeggen, metbedreiging van zwaarder flraFe, ildien hij wederkeerde. To> hij, ondanks den :andrang vcn etlijke burgers, voor '( overige hem niet ongenegen, gehoorzaamhefd

wcigerde aan tlitk vvl, deeden de Wx ethouderg,op delveer. tieg-

ROTTERDAM .

Tz

tienlenFebruarijdesJaars lK12, 'smorgens Vödrzesuure, doordenBaljllw en eenigeStadsdienaars,hem terStad uitleik den. Vier dagen daar naa zondt de Regeering van Rotterdam . can de Vroedfchappen van alle de Hollcndfche Steden, eenen

Rondgacnden Brief, om haare handelwijze te verdeedigen. Naa het vertrek van GESELIUS, uit Rotterdam , namen d' e.

heimeli jke Vergaderingen daarom nog gçen einde, hoewelde Regeering dezelve, bijherhaaling, hadtverbooden; metbi> voeging, egter, niet van meelinge te zijn, om door deeze keure, aan Hervormde Leeracrs van buiten, hetprediken bi>

nen de Stad te willen verbiedell, macr we1te mogen lijdens dat zozanige Kerkendiencars, met voorkennis van den Kerkew

rcad cldacr kwamen leeren:mids zich houdende acnhetjonp fla beûuit van 'sLands Staaten N op den vrede der Kerke ge. DOm Qn.

ln weexwilhier van4 zag men, van tijd tot tijls

veele burgery bi jde Contraremonircnten, op deeze en geen: D orpen, door di k en dun, door flof en Pijk, ter pregke

loopen:van waar hun, vervolgens, de ncam van Sltjkgeunen

wierdt cangewreeven. Zelf hielden eelligen van deeze het H. Avondmaal te Sc. biel 'Jvz, tegen een befluît van de Klcsfs.

waarbijzulks,zonder een behoorlijk Gettligfchrift,ûaande de gcfbhillen, verboodel) WaS. M et af- en toeneemende hevigheld bleeven de gefchlllen,.te ,

Rotterdam, voortduuren,tot in den Jacre 1615. DeWchouperfchzp, niets vuuriger verlangende, dcn een eînde te macken acn den twist, w ierdt thans te raade, op middeleq

to( een Verdrag met de Contraremonflranten be/gtte zijn, en , ten dien einde,metdezelven in onderhalldeling te treedeaw De Heer uuoo l' )e GRooe r wa! thans Penfionaris der Stid. 14 eenen Brief, door den geleerden M anq in de maand Noveo

ber dcs gemelden jaars, gezonden aan GERARPUS vossluss R egent van bet Stqaten -Kollegie te Leiden, is voorhalldens

een uitvoerig Verhaalv2n de bijcenkomf len, ondervrcagîngen en voorpagen, van de zi jde zo der Olerheid als desKerltem raads, om de Contraremonûrantfkhe Leeraars totzagtmoedig. heid en vred .e te beweegen, en over de Leerzars, die v:a kul)verfchilden, guntliger te doen oordeelen. D och het vem

welken vgn alleteeg:bijzondqfheden looptbuiten onsbeflek. lge

,4

ROTTERDAM.. ROTTERDAM

Intusfchen kunnen wijj n niet naalaaten. blljke vann de de bo be-lntusrchen k unnen wi ietnz âlaaten, ten tell bl ljke v:

f cheidenheid der der Rotterdamfche Rotterdamfche Wethouderfchup, W ethoudeffchap , t en deezcn deezelt fcheidenheid ten tijde, hier tee p plaatzen, fchriftlijken voorllag van t ijde, h ier t laatzen,een een f chriftlijken v oorflag v an dezelve dezelvd

. al1 d snoegde burgers, burgers, am om delelven dezelven z o ni et t ede te te aan dee mi misnoegde lo nice ree vt vtede ne llen , immel's immers een ecn wei nîg te te doe de hand hand ko omen: fiellen, weinig docnn :a aann de koomcn .. H etmerkwaardig merkwnardig Ge fchriftwas was va ezen i nhoud. Het Gefcbrift vantl de deezcn inhoud. ebben Bu ygemeesters, Schepenen Schepenen en en Vr oedfchappen ve r",, H Hebben Burgemeesters, Vroedfchappen veraaren goe te vi nden, " kl klaaren goedd te vinden, rkendienacr: deezer deezer St cde me de Asfill:enten Assflenten "N, Da Datt de de Ke Kerkendienaars Sterle mettde van de gers zullen zullen ber:tamen beraamen c en be kwaam f ormulier van vah ":4 Van de bur burgers een bekwaam formulier eeringen , di tot f ligtingeN vr ede e gerustheid van vcl; ",, l Ieeringen, diee me menn tot fiigtinge, vrede enn gerustheid

ns i eders Ge weeten zo ude mog en ge bruiken ov er de de ve " ee eens ieders Geweeten zoude mogen gebruiken over verr..w f ch i l l e nd e pun t e n . " fchillende punten. ts c lle de edikatien zo ude Tigten rigten n a:t '" Dat Dat me menn voor voorts aile de pr predikatien zoude naat Gods he ilig W oord . , Is de egel d er wa nrheid, e cat heilig Woord, als denn r regeI der waurheid, enn n naal' " Gods fesse, n 1s e en formulier forlnulier van van e enigheidy mitsgaders mitsgaders " de de Con Confesfie, als eell eenigheid, ",,n naar denn Christelijken Catechismlls, aarde Christelijke: Ca techismus. Da tde me a le voor de ezen i . "der Dat men deezen iss g gebeurd, aan we-' zij nnzoaile uld e 't'tgeen geen voor ebeurd,: gn We rgeeven9 e zo da ar iets iets ware, ware, da ar ep " derzijden zoude Vo vergeeven; enn zo daar daar 01' zoude meenen meenen da eeuige vol doening zoude zoude be hooren " me menn zoude datt eenige voldoening behooren :9 t gefchieden, da lzelve zo ude mog en worden w'ordell ge lleld tt tee gefchieden, datt he hetzelve zoude mogen ge£l:dd ",y tel' ollpartijdigeperfooner.. ter beflisllllge bellisfinge van van een!ge eenlge on parti jdigexperfbonen. ". Da Dattvoorts, bij den kenllisfe, 20 van , voorts,b jd ea Kerkenraad, Iferkenraad,met metk ennTsre,z o 't'tv aq #; nooden wa re , v, n Burge01eesrers Burgemeesters e Regeerders deezer deezût "nooden ware, van enn Regeerders .. Scad, aile mogelijke mogen worden gelleld; !j5 tadN a lle mo gelijke orde orde zoude zoude mo geh wo rden g eûeld: egen a lle be roerte en en ve rwarring i de Ke rk. tegen aUe beroerte verwarrillg inn de Kerk. ", t ook voortaan voottaan in in de rkiezing vn KerkentlrelauretlII: ", Da Datt ook de ve verkiezing vann Kerkcndienaaren , ., Oudcrlingen Diakenen, OI1panijdiglijk worden te: #, Ou derlingen en en Dl akenen , œ partijdiglijk zou zou wo rt len t rk ge gaan, zander zonder i emcnd ui den Dienst Dienst t eren en,, ",, we werk gegaan, iemand uitt den tee we weer ",t ter zaake zijn gevoelen verfchillende , er zc ake van vaa zi jn gc voelen over overde de v erfchillepde pumen, Pulltel, ",mits dat het zoude zijn eell perf oo alln Dc fiaande na waarell , mitsd ath etz oude z ijn e en pe rfo ande 1 1adell den wa ar:n " Ch Christelijken vrede. ristelijken v rede. etaanbieding canbiedingvall vanBa rgemeesteren, Schepellen Scllepelen en en VroedVroed,>. M Met Burgemeesteren, chappen, illin geval\e gevalle de enigheid, op op de ezen voe é, e 't " f fchappen, de c cenigheid, deezen voer, enn 't ", geen nog verder daar biji zoude kunnen worden ~ ,g een n og k erder d aar b j bedagt bellagt z oude ku nne: wo rden. " nc Ilaar gelegenheid tijds, konde getrolt'ell worden, zijl arge legenheid des dest ij, cls, ken de ge trol lkn wo rden,dat dctzi ' et aileen clleen de de voorzdde voorzeitle bt lrgers , vels R lldere bt lrgerss " ni niet burgers , ne nevens andere burgers f # lle goedertierenheid goedel -tferenheitl wi lden bv handelen, g laar oak ook da:lr~ dttût. w ": i ina a alle wiidell bc.:hllndelcn, 111aar "

e lb 1:11-

ROTTZRDAM'.

1:

enboven helpen bezorgen, zo veelin hun iq, clle verdere hulpmiddelen, diezouden mogen dienen om deKerken deezer Landen te brengen tot volkomene rust cn vredel' M et genoegen ontving de Kerkenraad deezen voorflag, en verklaardebereid te zîjn,zich naar denzelven te gedraagen. Doch de qnders denkenden zagen hetfluk anders in: zodctdefcheuring bleef voortduurelp. Het gevolg daar vcn was, d:t de argezollderde Vergcderilw gen niet flegts haaren gang gingen, macr telkens vermenigvuldigden. Onder andere hadt dit plaat:, ten platten Lcnde, in het Gevvest van Schieland. Burgemeesteren van Rotterk s . de middelen van zagtheid vrugtloos beproefd hebbende , vonden zich nu verpligt, tot weeringe van het k,wacd, ûcrker tg moeten doortasten. Over Scsieland waren ze daar toegerep

tigd, vermidsbetBcljtlwfchcp ûldûar,in hunctn nacme9wierdt

bekleed. Aan hunnen Penûonaris,den gemelden Heère hroo DE GRoo' r, gaven zehierom lasttothet ûellen vcn eenû Keurè,

om vervolgensdoorBaljue en A' lannenvcnSchielandtewordennaagezien. Lcngen tijd wederflondthijditbevel,clzohij meestgenegenwas,denwegvanzagtheidtebetreeden.Eindelijk evcnwel,moesthijvoorden erllfligenaandrangwijkenyen Qelw de eeneKeur, welke op deneenentwintigien Junijdeshar, ,616 , wierdt afgekondigd. Bij dezelve wierdt vetboodep eenigeVergadering te houden,totoeïlkning van deGereformeerde R eligie, anders i n in Kvrken en plaatzen, daar40e openlijk beflemd: op poene, dat het huis, fchuur, bcrg. :9 fchip 4 fckuit, veld of-audere plaatzell, alwanr zodanige ver. gctlerillg zoutle gehtmden wortlel), met'erdazd zouden vet. ,, Vtlllen c:n de Armen van hetAmbacht. . Daty dâsrenbo' . y, ven, de geenen, die in zodanige Verga/ ring zoudellhebbet :@ gepr edikt, Sakramenten bediend , voovgeleezen , of andere .

#:Kerkelijke verrigtingen gedccn,ofdoen,of i!)'thuisofde plaats hem tx k/omende, zodanige Vergatlering zou hebbeq laaten houden, zoude wlxden geboetflraft in de fomme &na. z driehonderd guldens, enz.''

Ten Nijke datde cfkondigirg van deeze Keure niet enkel diynde,om eenen fchrik gan te jaagen, maar dat de handl laau v1g van dezelve hull ernn W2#y deedtn Bnrgemeesteren een Sclluur,v

36

ROTTERDAM.

Scbuur, te Zevenhut' ztn, een Schielandsch D orp , a1w2zr de'

:fgezonlerden bijeen kwamen, toefpi jkeren. Maarz9 Verre ging de Routmoedigheid der misnoegde ContraremoBflrantenv d,t ze de Schuur met geweld openden. en hunne Dorpgenooke de GodsdienstoeTelling, in de openbaare Kerk, ten, wel in alle Jli lligheid bijwoonden, met bitze bejegeningen te keef ingell. ,, D e Predikant'', zeiden ze, te weeten, die in de afzondering voor hun predikte, ,, was hun toegezonden V:11 9:

de Lleeren Van Zmjletvam , die, indien Zij eenige boete

betaalden, dezelve hun goed doen , en aan de Gemeene M iddelen zouden korten; zij zouden derhalven in hun be,>fOnllen werk lroortgann, il1fpijtVal allel1,Wien 't lief of

:>leed wa:; zijvraagden 'er niet1:, Of Zijtwee Ofdrie i1 :9 d0 2221*5 000d011 V1i0g0P.%X Ztllk eene Ollbeffhzzmdheid en wçderflreeving van wyttige bevelen bewoog de R otterdamfche Ogerheid, nog fI)de zelfde M aand , eene tweede Keure

te doen afkondigen. Zij verboodt ,,allen Ingezeetenen vcn

bet Dorp Zevenhuizen of die dacr mogten koomen, elkcn59der , ter oorzaake van eenige gefchillell over den Godl-

enst, te miszeggen ofte misdoen; zelf ook nietfeitelijk :9 di g:n te randen de Overtreeders V:n de Voorheen zfgekondig-

.9de Keure,alware 'took datdezelve,even a!s te vooren, :9 zich in woordell zen mogten verloopen, mptr , de - of we OKcieren der Plactze, tegen cllen Oproer en Colltkfie,

ijk te lnaten voorzien.'' Gaarne zoude: Btlrgexees,. behoorl teren van Rotterdam foortgelijk eene Afl tondiging gedaanhebben in de Heerlijkheid Bleilwt jk , die Stad toebelloorende. M aar de Heerou tiRooT ontraudtle hun ztllks; hijbrngt, bovendien, te wege 5 d:t dcn cfgezonderdell het vergaderen en

prediken, bfnnen de Stsd, bijoogluiking, wierdtteegelaatelu Meer vrijheids bakwamen ook, zints dicn tijd, deeze lieden binnen Schieland. Eene nieuwe poogi ng deedt de RotterlamRbe Regeering,

gn den aanvang desJaars 16l7, om den af kezonddrdeContr> remonflranten genoegen te geevcn, en de fcheurillg, waa' r 't

znogelijk,te heelen. ln eene Afllondiging van den t-lf den Februcrijlas men, datDaljuîv, Burgemeesters, Schepellen en ;:Vroedfchappen der 5tad,bemel 'kellde,hoe de afzonderlijke ,> Vem

P.OTTERDAM;

lr

i: VergaderillgenN tot oeTeniN a

---

vc' n den Hervormden C-odàdjcyjs( ziJ-l) ûrekkende tot groote ergernisre en onrust vcd

de goede burgetije, en totvreugde (. 1v.r viianden van denu zelvell G0t14d1:11st, en zoekende $ door alle gevoegelijke' i> )Wegell van vergelijk; dezelve o' llaangellznmh'0t1011 el 1 meef' :1andere, die allderzins gefchapen zi jn te onttlatr, weg té ,, ,

,, Deemen en te vcorlloomen, to' r verfchciden maalen velmaand ,, en belast hadden, de burgerr, die zich, ter zaake t ler he4 iaagfche gefchillell, hadden afgezonderd vcn de publ y, denu ijkl' $9 Kerk, eenige ncamen V2n Kerkendienaartan voor te flellery nde Cell van dezelve, den Baljuw , Burgemeeteren, ;)ten ei i.Schepenen en Vroedr chappen aungctlaam zijlnde. iù de pg-'

i,blijke Kerk' Gods Woord mogrleefen,metcanbieding olï #$met overleg van denzelven Kefllendienaâr, en metkennik j, van de Gemeentej clles& 'tgeen verder de Kerkel tike rew j, geerfng en oc/f' dning van.den Godsdienst b' ctrof, te re' geleé ,.

totgerusthefd van eens ieders Geweeten en ollderhouùinj' .

j, vnn goede ordez'' Veel goeds beloofz 'e mel: zich val) dàt Befluit,llacdatverrcheidenContraremonflranten betuigden,.vad'

oordeel te zijn dct het b' ehoorde te worden cangenomel ;I vooral, toen Prins MAual' rs beloofde, die van de ttoltel'cndej dat i! de al' gezonderde Kerk te z' tlllen aanzeggen, datze zicff.

met den voorf , lag ' van de Llegren van Rfîtterdam , 'totbijleggi àng van zaaken, behoorden te vergenoegen. Om de eelig? eid te bevorderen 6 en elk eenen, zo veeld 'oenlijltwas, td

gemoete re koomen, wist de lleer Ilt/co oe Gltoo' r, Penfi â ncris der Stad, te bewerken, dat, om de misnoegde Colltraxêomol ltlrt llten #elig gC1OegQ11 te geevell, de Predikcnt N1xetAAS GREVINKI IGVIUS, Op Welken men het inzonderkeid hadf

gelaaden, vrijwillTg vcn zijnen dienst cffland zoudc doeu,il),

dîen lller meze de fcheuring kond: geweerd worlen.. Doc' : dit clles hadtgcen gevplg. Aldus bleeven, derhalven, de inwendige verdèeldheden e! ï gerchilleni tusfchen de geenen, die zCch gemeene L. .eden def flctvormde Kerke te Rp/lerz/zgrzz hoemden, ond,nll-: alle de' àallgemende poogingen , tot weerilzge vcn dezelve, b' eoendfg.

voorttlutlrena Nlidlerwijlruadpleegde men,van fijï -ltottil 'dg ttr staatsvergaderillge van het Gewe3ty Oyer 11. et houklea #aJ XXV.DEEL. D k$tld. à://

&8

'oTTirnD/îA k ., Te #N>Yvaa> r.- %>*
een N atiotlânl Fijnot 1e. Rottel-t lam verklcarlle zlch daar niet tegenN doch wil t le eenige vtlorwaarden bedingen. die,bijhet houclun der Kerkvergaderinge. zouden beheoren te wordel i. 1 agt gcnomer. Bzest zaIde Leezcr kunnen oortleelqn , ovef

de denhwijza van dc 'Vethout lerfchap der Stad,uitlletcdvism welk de Afkevacrdigden gelcst wierden, ter D' agvaal-t uitte brenl . jen. Onder c1e Aantekeningen det ltet blutîen van da blee-

ren Stccten van Hqlland en I' Vcstf;ieslaztl, ontmoeten,Nvijde' volgende verklcariag, vcn wegens Rottcr-dam gedacn, op t lel

vierentvciutigf len AugustusdesJaars I6I8. ,,Rottettlgm ,ge@,negan te doen, clles dat mogelijk is,dan metbeboudin: ,

vc: l de authoriteitder Provincien , en de zank gévontlen le'

worden bfjaccommodctie, en bij gecne deciûcq 'tbetltllt :, geen plcat: te hebben,dan bi j approbntie van hief,datge#,. 1etwerde op de groox theid dar Provillcie, en gebleeven bij .,s

de vrilhefd vcn dezelve; dct niemcnd gehouden is, a1s ge-

95 drong en door msgt, hel n 0.. pt le Sijuode ta vinden,maar o 1

N, ) vrilwillig, en zulks ook te weezal met hetbefluit, te vre-

55tl en zijndc op dien vo ,et de Sil :l:ocle in te willigen, bellou* tlens de hoop oheid en fouvereiniteit vt ln de Pl -ovl zlcl *e, e11

:9dat hct confcnt daal -ot *n eent wncarlgl' ljll :vc ,)rtle r oetlraar oep.%% Hlerop volgtle, 'scnc l serenclut lgs, eele ncdele verlllaaring vandeezen l -tlhoud : ,, De Gedej nuteertle -1 der k Q-tcd llottel-daln 4:hebben doar last van l tunne p, . 'incillu ' talen l neu'e beàvê ,ll! p o. d in '

hethouden vau een Siit roale l Nctioncal1 -11cont rormitei' tvan &, tla Vefklzarl -ug der 1' 1 -eercn E'tlelenN - w el verPkttë qlltle t 1 'ct die. o ' cane Zt 1tlt-3lttll d i ' u a 1 n d e u n z n w v c 1 c 1 t 2 r a , 3 t ' z L f : 1 d z , 1 c h b z à z F & , a a ï k l #' j' : T j )q I . l 5 r 1 : . $ :2 ) : t : cp cn vint la .1 te comni ; ! ref zren on lir as ' , fis t)t ' -s: ! )o. .k jz. ecl I: r,e Cl -> ., '&t z. en, daar toe door nlagt vc tln de :)verhtt . -d ni r . et zullen vror%> ttet 3 tnncu. ,4$1ro1)g . .2).,. uc

%1(tflu' tt ls de R f p?terv. , lv/i , ? fc, ?;JA.' f ,'u.u revacru e lftp c#clen, 1 *n 1)f at lactQ .e cd. .' # Yx :sN zich beroepen op de Verl:l aaring der Heeren 1!delea,cgten %M, rj - het n' tet ondientlig. hicr nevel)s te voe gen, op ht ae-o darjl g eenen voet en voorvvaardanm hat doorluchtig l-iclynam zich genegen tooipde ter besvilliginge in ecn N' atiol :aalSi-inot ltit ol11 de zelft le Vergztlcrillg der I' lollant lfcha Stactan, hadden i lula. ne Edelheden verklaard: ,, VooreerstN te hot Ttlen vtnor zf ?l:er .

> en ongetwijfelkly dat hoewel dq Lek lcn van iloliant l en &' :Jt.

*

. -

-

VVXXMMVVH @ . ... ..... .j.

.m .

1VS

-

.

.

.

. W X

kKesth'ksland dewaare GereformeerzeRelîglé gemeen heb*'. ben met de geunieerde Provincien ; c1s ook met cndere :%

Rijken en Landen# dat pogthallsdeopenbàarebefcbikkinj :# en g0Z2g OVe1 * Kerkelf jke zaaken , den Stanten van elke'

>$Provincie bijzonderlijk toebehoort, en lletzelva gezag big * ,, de Ge neraliteitnietnlag gebl 'uiktWorden, alsbijeek 'paarij confentvan alle de Provincien9verklcafen insgelîjks te ver. laany dat de uitrpraak of bepaaling over k 1e vijf Puntev' ,, f jl(alsfcakendealk de Gereformeerde Kerken) illzonderbeid j, de gemoederell in deeze landen, ter beide zijde, zo zeer #>zijnde vooringenomen (gepreoccupeert), nlet llehoort td iygefchieden bij eel Nationaal Sfjnode, maar weldatin hgt' . .

*

N zelfde Silnotle behoort gerbeid te worden , oln de zaak t:-

j,brengen tot zodanige accommodatie of vergelijk, die mqt' jy Gods woard bellaan, en overzulks met een goed Geweetet i .' inàangenom ellzoude kunnen worden. En indien hetzelve tgt' .

:#ollderlillg genoegellniet zoude kunnen gefchi,edx en (a1snf ag#:tllàn: wprdt verhoopt) maar dat dacr over eenige decifla' i.worde vereisch. t, dat in zulken gevaile een GeneraalFijnoL .

#5 de van de Gereforïeerde Kerkel zoufle behooren .toegz-

i,ftaap te worden, om aangaanda de vporzeide gerclltllen te' $&verklaaren, wat te hotlden is voor fondamenteelol.nietv' p en over it geene, 't welk niet fondamenteel zoude wordef

bevonden , te Ilellen eene fclllkkillg vcn Ckristlijk vergez Verlaan daarenbovel). dct geen aaen of befluit va#

,, ,, l ijkk

y, parliculiere of Naticnaale Sfl -node de Lnnden of lngezeetqnet

#:van 11p//4; cJ en kKeîtfrieslan:l zullen vcrbinden , zonder j,uitdrukkeiijke toef laml ning . o? goedkeuring van de S' taate: j,derzelvel ) Lcnden, daar toe wettiglijk befchreevek. Verr,. f lcûn mede, dat tot beleid van het Nctionaal Stllode de' staaten van Itolland en kkkstjkiesland zullen mogcn afvaar:,digen eenige Politijke perrooneny ten minflen dubbelgetal ncien, ten acnzien van de groot heit , tegen de andere Provi *

o

'

.

, van de Provincie van H olland en kH sçfkitîland, en des :, zelver zondel' llng belang in de zaaken; en dat deàelve Gez

j,deputeçrden nietbijfeprefentctie,macrhoo,fdelijk zullen bew :,foigneerellz Laatfleli jk vqrflaan haar Edele,nieteellige ver44anderillg toe 4e flaan van 't geen bij ulle handulingen e/ D'dd(!

s tt* l

co

Rt ' ATT' E'RDAWI.

'

'

' - -œ. -...uy ..v.-

..x - ...Nwa.wzw-

+-va* ..u-r-

'-

-

v, traktaaten is goedgevonden, te weeten, dat i1 Holland en'

Hreîtfrieslantleen iederparticulierin zljn.gevoelen enRew 9*ligie zal lllijven, en dat men nicmand ter zanke vcn de Religie.za1 lnogen agterhaalenN onderzoeken, ofeenige moy

lestie :211d0e11y ten Avare hij Z* IC1 f l cndere ordre vrijwillig onderwerpe:. onder welke verklaaring e11 befprehken, eu

N, anders.niat,hcare Edele te vrede zijn te bewillige:), in 't houden van de vooffchreeve X'Ationuale Sijnode.'' Vca elders is bekend , hoe t1e doorluchtige Rotterdamfchz P ensonarîs lsuso on GRoo' r, flaaùde tle Vergaderinge, in wel1te deeze advizen wierden ingebragt, in hegtenisfe wierdtgenom en.

ln grootannzien wasdegereerde Stcatqman bijdeRegee,

ring der Stcd. Van Lier, als mede omdct dezelve van oordeel was, dat de gevangenneeming was gefchied tegen de Voorreg-

tv an,datzij zich vervoegde bil 'Prias Mz AuRlTs,om'de loslaat ' ing, immers uit de Gevangenisfe , van hucren Afgevacrdigde te bewerken. In een Verzoeltfchrift, 't welk , kort naa, de

verztl tering,inde mccnd SeptemberdesJacrs1. 6l2,bîj'zijne Doorluehtigheid, wierdt ingeleverd, vertoonden deW ethouder; der Stad 1* Dat de HeerDë:GRoo' r, op hunnen lcst, ter Dag-

,,vaartwas gegaan,en overzulks een Lid zijllde der Heeren y, St caten vallIlollatld en lfvesth J YJfz ' zN#,di elsvtllg .ellsqllaar de oude'Vrijheid en Costamen van de zelve Lcnden,zijn D perfoon, geduurcnde dien Dagvcart, nikt mogt wort len be-

kommerd.en dat zijSupplianten den goedea raatl van den zelven DE Gl too' iaN in verrcheidellgewigtige zaken, hoognoo. van doen hadden; met verdzr verzoek dat zil -ne Door.

g y, di ,

luclltigbeid , a1s Stadhouder vân I' Iollanl, bij Haar Hoog ;a A' logende geliefde tusfchen beitle te treede 'n,en z' ijn cutllo, riteit te interpolleeren, ten eintle de gemeltle.DE Gl tao'r uit

qziànehegtenisfe mogtuzordenontflagen: ool:l1)e:annbiccling, :' dct ze denzelven os Gl too' r, binnen Rf kks/c/-Jza/z, in zijila .

zing of vndere verzekerde plaats zouvlen N, hui

doen bewacren,

:9oln zijne aaieu en al'tgeen hem doorl' iaarlloog Alogen. >' de zeude mogen te last geleid wortlcl, te vercntwoorden naar-behooren.'' Vcn elklers weet men den vrngtloozen uieu flag diens aanzoeks. OQl t w ierden, eerl ang, tle hekke'n, te Rcm

ROTTERDI 'M .

az

D -'-' u>awxawwcuwspunu r fykm x

Rotterrlant, geheel verll cngen, zillts de gewigtige veranderihg , welke, eelle maand claar nc' a, voorviel. Te weeten, Prins MA, URITS, te Lritlen en Haarlem , dz

Regeering, op een buitengesvoollellti jd,hebbende veranderd, begaf zicl) ook, ten zelfden oogmerkeN' 11aRotterdam.Op den

negenëntwintigoen Odober des meer gemelden Jva' rs' 1618, zondtzijne Dsorltlchtigheid twee Kompagnifn Soldaatel )in de Stad: de eelle wierdt geleid door Graaf ERNST , de andere

door GraafJAN MAN NASSAU.ZijWierden gevolgd Van 'SPrinfen Lijfkcgt, en, llog dien zelrden avondN vcn zî jne Doorltlchtigheid zelve, die, doorde W ethouderrchcp , op de Lloogllrna:, ontmoet en verwelkoomt l wierdt. 'sAnde elldaags,.den î r dûrtigtlen, begcr zich MAURlT3y VO. '3/r Degen tlure, na 't Stad-

huis,alwcar desvethoudcrs, op zij' n bevel, reezs vergaderd waren. Thcns ontfloeg 1lj hen allen uit hunnen eed en be-

dipninge. N iet mcer dan zeven Vroedfbhappen w ierden herfkld,doch Jn de . plaat, s der overlgen, nieutve verkooren. De Burgemeesters e11 Schepen wlerden allen vnn hunne cmpten veylcateu, en deeze, door den Prins, opgedraagen gcn z'àlllen, die thans buiten het bewind wcrcn. Als eene bijzonderheid ..1 vl*llut molly WegQ1S de verlactcne Rcgentel, cr lngotel tend, dct zlj# de afzetting van lunlle cmptell voor eere, veflfgting ea ontlasting rekcnende, ell m ndzr plegtig beloofden, den dertigg

ften dag vallOauber,, zijnde de dcg hu.nner clkettinge,hun leeven lang, jnaflijk6 te ztlllen vieren, door het houden vnn ecl l gelncecfcllappeiijken vroliiken maaltijd , en dat za Gott dankten voor hulzne verlosflllge van t' 1cn lastder Regeeringe

in die ongelukkige tijden. Naa de begeerde beflelling op f!e ltejael 'iug gemcakt te hebban , olltboodt de Stcdhoudcr de

Bevelhebbers der Schtlttcrijo. Aal 1 deeze verl tlaarde zi jne Doorluchtigheid, 9, niet gekoomen te zijn om iemnnd te ver19 drukkef ?, lnccr cm de burgerij in rust te brengel?.'. lliJ voegde daar nevelqs dc vraag Of ze . de zg. ,/iw,t ir#/g' M agipraat wilvlen ért'rlt ?4raltzw ztjn,en allenzzi4e#wz/helpenwye. ren? O. p deeze vraag ol ltving MAURITS een toeflemmelld ant-

woord, e1) maakte daarom , onderde $ ,chutlerij, geene vcrp, lêtfinp

D dt!. d3

Er

Na

R OTT 'ERDAM . M

'

E er nog de Pril /s Rottcr8am verliet, deetlt hijcldccr eene mltdellking, weika hem , tegen de voorgcande Regeering der Stad, en vooral tegen den gevangcn Penfional 'is DE GRoo' r, pog grooter misnoegen inboezemtle. De ontdekl ling lletroî het X edboek der Stcd. De Eed, welken men gewoon was den

Amptenaaren cf te neemen, was dnar in gefleld, in den tijd, Coen Prinfe wILLEM oEN l 'sLands Hooge Overheid was opgedrccgen , en, diensvolgel:s, in den Eed vermeld het gezJ-4C , jT#' te af; /r aan #:z;P' t 'in* ' fe.van Or4p/:. Naderhand hadt VAN OL DSNB ARNE V ZLD , tel)tijdea1shijhetPenûonariscmpt j -OAN van Itottei' datx bel tleedde, volgens befluit der Vroedfchap 4

in plcats van de woorden zz 'tza dek a Pz'/rfz van OrJpj:, ge. ûeltl aan Je Ilo/i ge Ovc?-Jcg' ?, /' van /p%//4s#. Ten tijde vcll ps cRoo' r, hadt men agter deeze w oorden, en ter verl tlaaringe van dezelve, gerclreeven, tiat z-J, de Stacten van f/p/Iwnrlv 2eermlsnoegd betoonde zich hitr over Prins MAURITS,

omdatdeeze bijvoeging tlreedt met de opvatting van zulkell, :l cn de Algtmeene Stcaten dellooge Overheid derLcnden,* > ec

vn alzo dçoeFeuil :g vcn (1e hoogt le magt, in tlebijzondefe Proviilcien, toel kllreeven. Sedert de veranderinge der.Regeeringe, te Rotterdam s en grak.s op den tweetlen dag naa dezelve, wierden aldaar eenige

fcllikkingen bert lamtl, bij welke de zulken, die, tot1111 toe, in hetKerkelijke,hetonderfpi?gedolven hadden,mcerruimte bgk.wamen, of liever, met de geenen, welke nog onlcngs d:

hovendrijval:de partijuitmaalten, in é1 ,ncn ranggeplcatstwierw t lvn;tetwijltevens de ltemonzrantsgezinden daar in genoegen X' mapen. Op den eerflen November, laamelijk,deedtde nieup-e îvetllouulerl khap, met overleg el1goedvinden vcn Prinfe A:At7ItITS, en met bewilllging van de Predikantell en den Ker-

K ieprcad, ter wederzijden, zo we1 van da ltemol,flranten als w n de CoutrctetnonRl t anten, van de Paije vcllhet Stcdluisy z eievzen eene Otttonlmlztie. bij welke bevolen wierdt ,, Dat ,

beide patti. len, voortaan , elk met hunnen Kerkelraad , in

p/ie Openbaare Kerken,over el1weder, bijbeltrten zonden. !' p rediken, et1 hunllel) G odsdienst oeFene:l; op zulk eelleq ,

t,voeta1s bijde V/ethoudars wa9 gc* raamcl, of riaamaalszou1.!de ' wortlen, met genuegen van b.eide zi l .dell. Doc à .,ge -raa.ml dl ?:. -:

ROTTE RDAM . ,,

13

de Vroegpretlikatie zeu, des Zonde ags,in de Groote Kerk,

:,alleell lliide Rel uollf lI' allten w-orclen bc.tlient' !. E1 4ditclles ,,

bij manier vtln voorraad, tot dat, bij. 4e i'feeren.Stautcn. ''

. ,. op de l keligionsvcrrchillel1, ordre zou w-eezan gelteld. ù' / let t lle Prettikantea, Keî-kenraaclen, gemccne Lidl ncl, bevel aan t ten. en alle nnderen, zlch da: 4r l paar te gedraagen; hen te

driagen in alle ûilheid en burgerlijke vretle onder den anz 'e,) ren, zotpder elknnder dacr itlne eenl -gen hinder, ovcrlast of :>geweld te doen , of tm- zaqke van tie verl khillenN met dell

,aanl tleeve, iemcnd te fchelt len of te vcrongeli jken N met a) woorden of met werken, of eenlge oproerige redenzn te. gebruiken; Alles met bctlreig@ng vall dacr over a1s vertloor-

ders vallde rustder Ftatl,t lan den lijvc of andefzillk s,' ncat )1 el IsclA vft n zca .l:cl), geflraft te wordcnw''

Ar lldlervq '5 .: ,1zat hctSijnode te &c/i.1-1ierhac1tlnen de zcak der 2el!1ot -t ' lrauten b5j de hcnd ' genoluen, en ecnig' e LeerzcfS

t

van dl -ell panl:ang vaa derzelvcr clnpten vervallen vcrklaard. De l' kottel-da:121c *110 Prec1ikn .1)t N1' 1OLAAS GCtEVINI IIIOV1US NV3S Qell ' v ':1 t*le. oze. D och toall lnen llt! hct gevelcle vonnis zou teD Uitvoer bl-el pge1, Vol lt R 't 11C11 Z, iC11 i11 s fP0el 10 kleine verlefelfne. 5/ 1, u: . t l1ool -z ue van het gl-t' lot wcetcl 11eluor)flt -antc -14 binne: de-u oattk l -, en de ous t vel ncene llgo-qr! . , : 7t jti( )Ck 1 itlftle, lvclke, t l -aor 7'en l de & t 'rf t )tttc m cerderl :eid t!er Genluente , tlen g' emclclcn Lceraar wicfdt tot ?s ' reclraagen. Naa laug'overlel &, vondt m en geractlen, den Pl' etlikcnt GRn.vlxlltlovlb' s, in de Ve.rgaderinQz-'e tler Ileerea Staaten, 111'JGi -' aatteîîàtro rc, te ontbieu'en, e1 hein t l12at lr het beu , !ul .t van l !et s) :j -l:ov , !e, . . ln1 t . loudena,e.z1 -, 11e afze(t1 lllz c o-N r$an te

kon(. l1 -e t) rcn. z ' Naau:v1; . jks u,as dt 7trtlgtb: 1ar o 'i ' e' b z'Ordeny f)f'el -ok:t2( Jnt ) ttlnt!t' ! k l0t TI -J -: ! (e b?5 1/00OPr a. )()t' ' neI >-1 -t $11oa * 111 de q .,t -1 t. E el .v aroote ! q' ozte hu , 1 s ; l n et t r c n ne n i n de o ( j D o .p' -a vot1 tsN':rztt ueltle olu en J -n zl -j11 @ # .lfw 1kf a . tO9 baw -' la11 e! 4 ftnaë .ltten hel n zomlnigcn , j1 -* lJ * 54.r! -< x :1, ( ' Po10t r:1 :k :11rj: .etzouduan .z . 'lyy r k r zq o .b fp(1311: :l10' QP0n 1 ** 1QPQDN ( latze zijtl%'e1-t'
dtll. 1( J11,d0yViJ ilzijz* lc14verzekerklh1 -eldzlld2211lelll :eïn zout le StaSt5k1ouz4ka1 :. 7-o hooo epen zelf ? de woorden el 1 clrei -oveme1 4o' li îen vatl een-I
:4

R OTTERDAA' 1.

zaw- .e<.

*-*

Ar=--AMKO

+

glqn 17c 'JHaz fe t e verbieden$ mcttoezeggfng van zîjn cgterklijv'en.bij'sLaldsStaaten en Prins M, AtTtITS, te zullen ver.

pnlfcl auldigel. l ï/ ien verhaalt, dat de beikalllde sI--A'r;US, t)lù-

trentdeezen tljtl,eelle Leerrede deedt, voor eenige hondcrMel) Remonirantsgezinden, onder den blaauwen hemel, cls @ijncle, volgelps hun zeggen, hunne Gelneente zo groot, dnt ge r gewoonli jlte Stads Predillplaatzen degelve konde $ ene de bevattep. ln den llage ontving mell, wel haasr, berigt van 'y geon 'er, te Itotters ialn ,gcande was. Verm@ds eenige ongefleldheid van Prinfe MAtpl tl' rs, die cnderzins, in eigen perfoon , het Ferk zoude verrigt hebben, begaven zich dermaartsy op del

veertienden NovemberdesJaarsI6I8,de eerfle Rcad IIROMgou' r en de R gadsheer Jt/xlus. llunne boodfchap hleltlt in, ket ccnwenden vcn poogingen, om de gemocderen alt laar tot bedaarea en in 1.11st te brengeu, c1s pede ordre te flellen OP ke: vergrootea van eene Predikpluats , tot beter gerief def Gemeel hte. Voorts moesten Ze GRE.VINIIIIOVIUS rtglqkondigell? h. et bevel om niet te mogen PredillenN noch i!1eellige Kerkel si jke Vergaderingen verfchijnen, zo binllen a1sbuiten de Stadt

Jndivn hij zich daar overbezwanrd vonzt, mpestmen llem Fijzen na hetSijnode te DordrechtN alwaarlli J -zijne redexn

plogt inbrcngen? e1)llatlere orcler cftvagten. -% Gccn men hadt verwngt, gebeurl? met 'er daad. De ltaalsheeren hadclen het beûait van 'sLands Stacten dcll Prcdikant lliet cangekondigd,

pfdeeze verzogt,de redencl )'zijneraoettlnge te mogenwee4en 9 die men, evenwelN niet goedvondt, hem te geeven. Al-

Jeenlijltzeiden de Afkevaardigde1,dathijhetbevelderHoogç 0 .verheid hadrnnn te koomen;'t geen hij, eindelijk, acnnam, Gcweld is, gelneellltk, hetzcad vpn hettoecccmqnde ge, 4al eens canhcngs. Zo ging her ook te Rotte:dam. Silts deq

Jlilflcnd van Gi tEvlxxllovlus,begollne: de ltrmonflranten meer n eenen dcg tot den cnde9P hunne zacken te lettent Van de : rell nazmell Ze t0e, i11 getfll çn I@J Ve1. N.ogtlluns ontmoettea

/egeenen tegenflalptlNin hctOeYenen van hunncn G0d1d1t l1st, .e llc: met llaar: bij de Svethouderfbl:ap. lntegendeel gefchied2 .

bewi litœti et nllee-n dat het Stads-llushuis t=t eene pre.l 'ng, ni s

l gats gereed gemqakt,mpcr datook de Prinfecl:urk biinsde rkpl

14-e.l f$ .

ROTTEItDAM . ... x

n5 ep

lyelrt vergroot wicrdt, om de menigte te kunnen bergen.

't Gebeur' v lc, op den eerien Kersdag des get neloen jcars,' dat dg plaats, in ' welke zij, tcr oefreninge van den Got lsdienst, zouclen zamenkoomen', de meligte, op eenig .e hondcrden na. n' iet kunnende bevntten, veeleu van dezelve na de Beurs flreefden. Veelen van dceze wisteny dat BERNERUS VESEKIUS, ee/ vermaard Renlonorantsch Leeruar, thans billjpen Rotterdann. W ZS. Door lang ccnhout let a bewoogen ze deezen, oi u OP de Beurs voor hun ta prediken. Wlefkeli lk ongenoegen verwekte

tlitbedrljf, zo welbijde Regeering der Stad a1sia 'sGrpz zvenllage. Spoctlig zag men daar van een bawijs,in eene Afkondiging,bijwelke alle Vergaderingen,buitellde Openbaare Kerken , verbooden, en , daarcnbovell, aan den Leeraar en toelAoorders, c1s mede aan de zulken , die dcar toe hunne hui. zen zouden leenen, eene geldboete wiardt gedreigd. l-let pre-

diken op de Beurs zeiêe hetPlaltaatgerchied te zijn ,,uit ,, puure lontere moede/il, en te flrellken tot groot fchcndcal van de R eligie, oneere der Regeeringe, en apparclte cnm,, motie onder den volke; 't welk niat behoort le gelceden,

:&m2;r geweerd en getlraft te wordcn: te meer (vervolgt

het Plqkqat) alzo men met diergelijlle maniere van doenq ,,nietalleen devrugten,die uitdeNationzaleSijatltletever,,

,, wagten flonden , poogde te verhinderen, en vrugtloos te

:.mzakenNmacrdctmen ook.fl?ar door cllerhcnde fchatlelijke ,, Se ktell, door bijeenrotting van ongeruste menfchen, tot #) openbaare exercitie zoude konnen brellgen.'' Daarcnbovell ontboodt de h'ethouderfchap de Remonflrantrche Pret likalltcn, die nog te Rottcrdwm waren, in haare Vergadering, om dezetven aan te kondigen, dat ze de Gemeente, over het hou-

den van dusdal pige zcmenltomoen, openlijlc hadden te beflraffen. Zij namen 't can; zo lang men htln openbaare Kerken zoude vergullnen. Nllar Jr z4r naa , zeide een der oponsboodelle lferkdienaarell, zal f; niet TJJJ/ZJZT/ J te ;rr#Jï.:a in

Jf l /ks/ kzi#ere i-orgat lerirgen , al rp/r: 't dat Je Gaz k voor Je

deur#4aJz.lntusrcl pen,fchrijftBRANDTN,,W2Sdeeze Wool*& r> voerder een der eerflen, die, toen de nood bet knelde, ,. y

in dien ijver bezweek, e11 zich tot belofte van zwijgel z

14 liet .ec *' . bewc oren.

D d(#d y

:ilt:

sx

ROTTERDAA X% w> ow- eG q ux-..u,u--œ:.- w+-A* -

---u---

- - -*-

Sll pts deezcn tijd begon de zank der Renlonf lranten,zo e!ders als ook te 11r 7;z4r#z;7z, agterwaarts te gaau. llet Natio'plaalSiwinode znt reeds te Dû;-(I:E'czi;, e11 mrl:l !5v';5 liet Oll1(tl11dig valldo lncatregels, d-1' L az u .1t 1 l/ -) <. ' .3 .1 x-g $ )( ' x n aux . n v1?ierdz ua1' 1. m z1 . ,a .-) ach .0' * > !. Jq: i ' ,ene! 1 ter Tf ':, 1tle11 Gtlk ' -, i Vt )Ilc ht111 drz 'igdeN beCx pw!. 3* 1%) ç r.)*u .7jj' )r g ypv l ' k to -4 fi 'rlo: 1n( -lh rot hvt houdep) van eene Vergc : .deringe 1 -1 de gemel-

destad, z -aij kwatu bij een op den vijfk lel ll --aaftdesJaal -: IKlp s en beûondt uit tien Prediknlzten vcl ui: ve:x f cheiden Gemeenten, nevens etlijke Otldariingea en Iliakenell uit tlcn W rJc/ en van H ool-u el1nlîmaar derwzarts gezondal. M en * was altlacr vcll 11f du a '111 1J # '' 0-N dat de Remolltlrantfche Gemeentqn möcsten trelloutlen 't g) , * J * ' ; .yj za hceltlen , en voorlgaap tOt meer. g dere v0r(1u ': -11:&rre; dat za s 1 :1 *ettegeno tlzzndo de Plakaaten daar tegen gemaakt of nt ag te maaken , moesten doordringen totaf-

gezonderde Goa'sdiellstod/ellinge, en dnthct nu de tijd was,. in Welkel zziy -de grondl 'ngen v211de lrrbjheid hunner Confcien-, tie m oestefl leggen , of cnderziqs, nevens hunne naakoomelin-

gen,voor cltoosflaaven blijvel. Voortsûelde de Ro. tterdxnfche Vergud 'ering, die,bijveelenNden naam van Ttgeu-gjgode droeg, baare bedenkingen in gef khrift, aangaande de toekoomende mcatregelen, ter iniandhoudinge van hun Lichaam x

en zondt dezelve, ter beoordeelinge, ann de getlagvanrde. Leergaren te Dordi'ecj't. Doch de Vergaderfng,eerlang rugt-

baar geworden,baarde perkelijk ongenoegen bijde Overheids die dezelve vtpor oproerig verklaarde. Van eldcrs is bekend, hoe het, zcpert hetD ordreclltfche. Sil -node, met de R emol' -lrcnten c fliet lallg, vall Mre-. *n ' , en, eer ,

gen cl ,e x â1s ' 2C1 )1e2l )e w otas 'ztc 'n, eene . A.CZontljgf , ng gefclliedu'ey bij, v'clk -e he: l:oudcl) van zal nenl .ornfëen , zo* in 't openbnar a1s : . llel l' 11ell *l 1:, diellendJ te1 *V00rt.1 7i2rztilltf 70 V1111 tl: Reillol lol -altl .olle -7 Lqerbcc iAo lnc ' bt aodcn wl -cralt. r l-e Rottti-t lam deedt men wkr .. n, vc: da aa fkondiWcsng, op Sct erdag den tt vz intigflen Julij des Jnnrs J6Iù$. Onder llet ûlleezen gebeurde het, dct een paerd, gaande langs de menigte,en duar vnn verfchrikt. begon te fprin<eD. Dit veroorzaukte eenige beweeging ondcr de omflanderF.. 6tru1ls ï l-loten eenige burgef ' s, uit vreeze voor de gevolgell,

hunne huizen. Eenige gemeene Vrouwliedenyeenen Schortel:/ek gan ecn flok gebont lei lhkbbcnde, liepen 'er meïe rond. rOC-

ROTTE'RDAM . rrr-r---œ-**---œ-M---e--n----- *u-A-e>-*u-xe*

' '--

27 oœœœe

-'-

r4epende:Içoom; p?; 'z,koamt f/j zt Jc/z1 onze vwp-/ s:f/ zlneltou-

/ pAJ.die pii ?rkoljs zoekt te â:pt,t ?sJ:7:.Doch z3jkreegen geene canhanéerz.N og dien zelf u llel1 dag ' y vierûlt de Prinf kllkerk, kvel-

ke nlel), eelq iigen tijsi tgeleedcn, telk behoeve der Remonflran' ten hatlt vergrlot, gekltltllell. 0 0k 13 .gtte luell, tlen volgeuden llacht, eeni ge ledell Van dien canhang, zo maunen a1s vrouwene Val hunne bedden, met ooglnerlly meent 1 RAell, Om der

Burgerije eenen fchrik aan te jaagen. Nogthans kwamen de

Remonftranten, 'sankerendaags, des morgens ten zes uure,

in goaden getale bijeelz, voor de Prinfbnl terk, m:t oogmel 'k ot n altlaar te booren prediken. l Wcnr zij vonden de deur gef looten: weshalven zij cenige Pftlmen zongen, tct dat de Ondefrckollthen kwam vcrjaagen. TO;g 112me11Z0 *b Gfl1g, re11 getale van wel viet -llonderd, na eenige ledige erven, om trent den Schiedamfehen Dil 'kN en begonnen 'er Pfhlmen aan te hcffel. De Burgemeesters JAhoB xt-aAszoox oulx cn KORNELIg MATELIEF, ztylks vernoluvn hebbcntle, begaven zich derwaarts,

om de menlgte uit elkakzcler te doen gacll. Oôdanks het Btlr.

gvmeesterlijkpevelgroeidedehoop totdrieduizendmenfchen, allen welberaaden om ,lliet zonder Prcek van dnar te fcheiden. Onder de menigte bevondt zich DIRK RàFz&Eu z ItAMPHUIZEN : toen Predikant te krlellten, in het Sticht van Utrec, bt. Deezen

eenen ltuitersrok cangezaan, en op eene ûellaadje van Biertonnen geplnatst hebbende, verzogten ze hem , de Gemeente

meteene Leerrede te fligten. Hij deedthet, ncarcanleidilyg van HL.B!1. 1V: 1') ,. Aleer dca eens zogt de Burgemeester DDIN den Predikant uit het volll te haalen , doch wicrdt telkens verhinderd. lnsusfchun zag men N wel haast, volgens heimelijke beielling van den Burgemeoster, vier Vaandelen

Soldauten,metgelaadene M llsketten,van twee zijdetl, op de Vergadering ccntrekken , onder een fchriltwekketpd geroep 1 Slagt z -/pdtf de Wr//ffr///glrE' nJ M erkeli jke beweeging , ontflontlt thalls onder de menigte; die, egter, haàre plaats niet veriiet;

zorgapde voorgt kamel? t jk datdc Leercar weg geholpellwierd4. Eenige Regellten, daar op toegek-oomen, riepen tot de burgers, 0./'z#'o.p Jt' z P.' akaat /;&z paiteu? M'aar oe iemand uit dell hoop , het Testamelit om hoog ûeekende , riep , D ig f Jvui #k 4Jr4#J.zl y'nule%ren begonnell,meteen Foestgefchfeeqw: v ' . VAR.

/3

R OT TP-R DAM . .-

...

>

v:n fleenen raapen te fpreekep. Hierop namen veele Remolzflranten de vlugt, t erw'ijlanderen flalhiellen, totdatzijeenige Pfàlmen hadden gezongen. De burgers en Solt laaten trok-' ken toen insgel ijks:tf. l' loch di ? opfchudcling vnn dlen dag liep daar meo'e nog nîet ten einde. In den r-camirldcg vergnderde. wederom , een groot fetal R emo;tt lrcntsuqezinden, op de Vilcl:markt, de plccts a1wccr thcos de Beurs tlaat. Niet lallg leedt het, of men zag Echout, Blll' gemtlesters en anu -lere leden vcn de Nvet, gevolgd

vallvijf Kompagnil .11gewapende Soldaaten, naderen. Het gezigthiervan deedt,evenwel, de m enigte niet uitelkander gaan,

zncar veel eer zolumigen vcrklacren,om geehe a:zifc, lJ/ een 14:: te zullen r:raezzca. P/len wildat eenigen van de Re. gentell, olll angs door Prins A, 1AURITS cangefleld, fpraken van onder den hoop te fchleten; doch dat de Bevelhebber van

lletKrilgsvolk, vreezende voor tegenflalld en bloedflorting, culks ontrfedt. Ten drie uure ging elk zijnen weg, zonder dat'er iet gewelddaadigs was voorgevillen. Burgem eesteren van Rotterdam verzulmden nic , reeds '!cnderenkacg!, in 'sHage kennis te geeven van 't geen 't ht lnnent was voorgevallen. H et Hof vcn Holland zolkdthierop den Rcat isheer PIETER ItOUCVENBURG derwaarts, tot het doen van olll 'erzoek omtrent den Predikant, en wie verder de Ver-

gadering caigemoedigd ol 'hadden bijgewoond. Hoedcnig ook des Raadsheeren verrigtingen mogen geweest zijn, waaromtrentwijgeen bercheid ontmoeten, nCetzo cffchrikkendc wardn dezelve, oi-. den volgenden Zpndag, vergat lerden, van

llieuws, eenige Remont lrautell, bij eenen ltunmolen, in.llet Runhuis,die >er Pfà' lmenzongell. Niet zo tclrijk w:s, egter, de Vergadering n1s voorheenx dewijldezelve wierdtgefloord tloor het Krljgsvolk,'t welk men,daarenboven,wijd e1 4zijd, door de geheele Stad zag rondgcan, om de zamenkoml lep te vcrhinderen of te flooren. Van het vöorgevallene gaven de Rotterdamfche W ethouders, wederom , kennis àcn de Gecom. mitteerde R aaden in 'sIlage; die, de zaak metPrins MAvltl' rs overleid bebbende, tot alltwoord given, dat de Alagit lract,

bJj openbaare afleezing, eenen ieder hadt te wacrfchuwens z' ick.van zlllke V, ery deringqn te onthouden,zelfom die nier tc

ROTTERDIM .

n' F

le koomen zient ; dnt, voorts, de W ethouders eenigen d' er b' zleggers van dusdanige Verguderlngen moesten tragteà in hegte-

llisfe te krijgen,om de aanflookers cldusop te fpooren. ln tegenflellfng van deeze maatregelen , vervoegden zich de Rotteydamlche Remonflraoten , op den zevpnden Augustus

desJaars I61p,met een Verzoellrchriftbij Prins MatlRlTs, vertoonende ,, wat zwaarigheid, verlies'vpll neering en well ,, vazren, berooving van goederen, en onfchuldig bloedtlorteî : ,, te verwcgten flondt, indien nlen hunne Vergaderingen met looren wild' e; en het heil dat uit het toelaaw ,, Soldaaten verf y; ten van hunne Vergaderingen ontiaan zou: met ernûig verzoek , datzi jne Prilpslijke Excellentie drtar in eenige goede en bekwaame orde geliefde te doen ûallen , tot' gerusthei ; 1: Van zo veele duizenden godvrugtige gemoederen en Colw ;>fcientien; opdat de geenen , die niets andel's zogtelt daî : Gods eere en hullner Zielen Zaligheld, in hun gemoed.niu ,,m ogten gedîvongen worden , of tegens Gods uitgedrula d, mitsgaders tegen de Nederlandrch' e Confesfie ge,, W oort

noodzcakthunneVergaderingen te verlacten,ten wnre zijli' jf ,,en goed in gevcar fielf len. Dat (zeiden ze)behoorde hua ,,

in hun eigen Vaderland niet over te koomens in 't welk

,,zijen hunne Ouderszo langduurigen,zwacrenen bloedigea ,,oorlog hadéen helpen draagen en uitûaan, om van den Con' -

fcientiedwang bavrîjd te worden. Dacrom verzogten ze dat ,, zijne Excellentie, overweegende, hoe men cltijd hcltgey,

n

houden en bevonden,, dat llet dwingen der Confcientien eea

s,zeer lnndverderflijk kwaad wcs, alsnog gcliefue op hun verzoek een guntlig belluit te neemen.'*Doch dlt vefzoeky even a1s clle andere, deedt geene bante.

Nogthans kontlen de Rott@ evdamfche Remonflraoten nTetbePuizell, huune onderiinge bsjeenkomûen na te lanten. Veilig. heidshalve beooot men dan , dezelve buiten de Stad te hoaw dcn; deels om de rulmte,-deals om niemalld, om het leenea

van zijn llufs, gal) boetvaliigheid bluot te ûellen. In eene Vergadering, bij Krooswî . jk, op dcn nagentienden Atlgustusy waren ruim tweeduizelld menfchen tegenîvoordig , en onder

d,eeze veele aanza ienlijke burgers. Niet lang daar llaa kergderke men agter '( 510tevan H onisgeny ten getale van meer dan

go

R' OTYE'RDAA,1.

dan drieduizend menfchen. De W ethouderr ckap , hier vct z verœittigdj zondt eeltige Wagells met gewnpend' e Solt icaten OP

de Vergadering cf, ouder 'tgeleide van zekeren IVijnkoper, die, voor 't leveren van . eeil Preklikant, i1 ballden van hct ï ( 0O t 0 f bmme gelclshadt bec loogelpk Doclt, bj tieregt, eene hnnn. e l tomst, was de Predikatfe gelindigd, en de Leercar vertrokken. Zeker oud nrm man, die in het Oude lWannen-

huis de kost hadtx om het bijwooncn van de Vergaderi wngé bijhetSlotvan llonîvgen,voor de Regenten ontbooden ZiJ 'lde, wierdt deswegen buiten het Hais en op flrant gezet.

Ongunt lig bleef alzo de toeûand der Remonflranten,gelijk elders, dus ook te Rotterdam , tot op den dood van ' Prinfé Sedert d1 e h nn a l t oo s d en voa t h a d t t l wa r s g e ze t . M AURiTSy

dien tfjd begonnen ze, vcn tijd tottijd,hunne Vergaderingen' êe hervalren, welke ziJ, om de ongnnst der tijden, hadded j waren aldazr zeer tclriik,e, n de lteR oeêen opfcàorten. Zi geering voudt zt vacriglleiklin het t looren der bi ji eenkomRen# :ls vreezende, met reclen, VOOr een bloedbal. O ok verklcaru

den de Afgevacrdigdell ter Dagvaart, vermogen noch gezintn de Plakaaten, in hunne Srad , tel)uitvoe/ heid 4e hebben. ol e brengen, waar omfrent, tcr Staalsvergaderillge, op flerk .ê

Ianhouden van 'tSijnode,gerccdpleegd wiardt. Eindeli: jk wierdt de ti jd gebooren,datden Remonf lranten9 ook te Rottz-ltlam ,' het bouwen van eene opelbacre Vergatlerplaa' ts wierclt toeg .eit viel voor i11den Jcnre 1628. Eaan. ll' N iet veetmerkwaartligs, de Galkhiedenisfkn 2er Stad afzon.

derlijk betreffenl q. e,ol ptmoetellwijvoo?lletJaar I6' ;z. Evcn xls ellers, raakte men otlk te Rotterdam in rep el1 roere, eerst over den* voortgang der Fr anfclle lYapellen iI1de Prc@ vîncie van Ilollani , e11 vervolgens Over de verllesl lg van wI L LE M DEN 1 1 I t ot de St a t i h oud e r l i j l t e wa a r d igheido, Prinfe t ldelijken aanvalop de Statl, wcs Uit vreeze voor een onmi m en te racle gewordcn. de burgeri ja tè doen vcerken can de J ) hïer mede eenea t 7J11%'t 10c br hndt gcV esten. Doch toen nlct a aal tt, ontflonden 'er lqevige klcgtan onder 't Vo11:, l'Ot-lrgtpdvende dat die arbeid I lun verdroot En wanneer da V/ethouk derfchcp? aan de klagten gejf' lor geeveadc, den arbeid wilde f' h.a1ien, befchuldigtle . m tm dei lolîr: Vê ti) I> -fa1 !SC1 :; -ezindheid, en,ï a. lL

ROTTDRbAH .

gr

af-lleer van O(.an) -e. E' en Vroedrchcp der Stcd verzogt V:n

zijnen postte mogen ontflcgzn worden,voorgeevende dathij de aanûelling van del! Prins vAN ORANJE Doodig lliddt Voûr

'sLands welzijn, doch geenen kans zag om dezelve te be-

werken. ZekereI-EONARD vAN NAARSEN. reet lsin denJul 'e' zKs3, om cenîge oproefige gefprellken, in regten betrokkenx verfcheen nu op het Stadhuis, den I-leeren voorhoudendey tht men vrede met Ei :gclautt konde hebben , indien men dea Prins Stadhouder maaltte , als zijnde diens bevordering d/ eenige beweegreden, wclke den Koning van E ngeland hadt bewaogen . om de Republiek te beoorlogen. Op een anderel z

tijd zag men eene groote menigte volks voor het Stadhuig zcmeufchoolen, en flraks & ar OP eenige Afigevanrdigden van hetzelve na bïnnen treeden, ()114 de W'ethoudefs te nooklzaakel: tot eene plegtige verltlaaring en belofte, om trent,de verdeediging der Stcd, even cls de burgers onclerlillg zich dacr toe verbo' nden hadden. De grond deezer afvotéeringe wasy ha vermoec len tegen eenige Regenten opgevat, zommige van wel. ke men op flraat aclpgerat ld , gercholdeu en gedreigd hadt.

Voorclllont lt in een lwncden reuk btj'tgemcen de Pensonaris PI>:T:l 1 o? GRooe r, Zoon v:n l z lt'Go DII Gl too' r; (leeze wcs, Van oordee)x clatde rust zoucle kt lnnen herfleld wortlen, door

het openbacr grijpen e11 flriflkn V2n de voornaamoe roervinw kel). Doch de ltegeeling w. as te befchroomd, om dus flerk te dtlrvelldtyostasten. 001: telde men than' s verfbheiden Re. genten op het Stadhuîss die de opfcl lucldloge onder do hc. M

begtlnt ligden, vel -mids zijvan dezelve hunue eigen vasèigbeid' ofllaoger bevf -l rdering verwag ten. met l11 eene getlatlige beweeg ng bleeven clpus de gemoetleren' -i

te Rl ttte:-t iaul, tot op den cchtetltAvflztîgtlen Jumij..D 'e Burgerhoplieu qenN op dlen dcg,-ilurgemccsteren gevergd hebben.

de, de Vroeklrcllap bî)een te roepen, dect len in dzzelve d' ea, voorflag'* om , van vvcf en de Stacl, eel)iga Gemao fytiû o Tden tg ri zùnden ha 'sCf' zgz y,/cphazt n4 en cléj x r dan Prr ,ns tot Stadhou<# dar van llolland te helpen bcvordercll. De vergat lel' cla Vrocf -l . f chzp kwcm , cli. cl : 2ag, tot gcen bet ltlit. Doch Nvanncer mcny. '

sanderentlaags, de tlrat pjevlag vn1) den ' l/ oren te v%chls a-lam zag waaien, was 'er gctn houden meer ' aa .n tte cml luimig hollcutle

gc'

ROYTERDAA' I.

lende Gemeenre. Een Bnrgerhopman, di e, bij'tuitgcan def' Kerke, de Groole llnrllt bezet hieldt, vraagde de liedeny welke

uit het gel aoorkwamen of z' Prins- dan qj Qz ' zszlgdzind waren? Zijncr bediellinge onwaardig was de rol,welketa de Predikant JAxoBus Bel tsrlusj bij deeze gelegenheitl,velvoerde. M eerdan cens, te voorell, hadthijzkjnen ijver betoond voor het Htlis van Oranje. deor der Gemeente, van den pretlil tioel, in 't oor te blaazen, dat veele Leden der R egeeringe den Lande ongetrouw wcren, en dat de reden val

hetkwalijk gaan van 'sLands zaaken was, omdat dun Prinfe geen hooger gezag wierdt opgedraagen. Thans, in de op-

fchudding, welke te Rotterdam plaats hadt, tradthij ont ler de hoopen volks, welke oproerig langs de Stracten trokken,.

lllTn vraagende ,.Ofzijnietbegeerden, datde Prins Stadllouder gel naakt wierdt? Of mea het Eellwrig Edikt nCet be-

hoorde te vernieti gt all? el 1 of menJen Prinsnietbehoorde 6$te onlflcall 'vallden Eed, welken dezelve, bij hetaanvacr, ,,

59 den van het Kcpitein Generaalfchap, hadt gedaan?'' Eene algemeene toeflemming weergalmde flraks onk l' er de menigte';

die voorts l1a het Stadhuis getrokl ten,zijnde, en hetOranjevaandel van hetzelve hebbende uitgelleken , de Vroedfchag noodzaakte tot het neemen van een toeoemmend befluit, raa-

kende den opdragt vall de Stadhouderlijke wacrdigheid cau Prinfe SVILLEM DEN 111. Nog dien zelfden nacht moest de aanfli elling door ontlertekening bellragtigd, en vnn de Pui je v:n t Stadhuis worden cfgekondigd. Nvare dit agter gebleeven y het ûondt gefchnpell, tlat een goed deel burgers den

Eed gefland zout len gedaan llebben$ bijwelken zij ondelling zich Plegtig verbondell hacltlen, den hals te ztlllel breeken aclz' de Regentcn, die weigerden te tekenen, en de fluizen plom deren vcn de zodalligen , die de Stad zouden'verlacten. 0m het uittrekktn der vzrdngte Regenten le voorkoomen, hieldt de Burgerij de Wagt aal) de Poorten,en dezelvejeflooten. ,,

om alzo de Ruiterij btliten te houdeny ter handhalinge van de rustder Stad defwaafts gezouden.

ilet &voelen hadtnaauwlijks zijnen zatbekoomen9 te Rotterdam , of 'er ollltlontlt, reeds in den ccnvalg der volgende mland, eene nivtlwe opfcktldt ling. Eenige Gemagtigden dkr' A..l t ja. y.

ROTTERDAM .

33

Cl UZL' t-2.U. .JCLZL' .L-..-7-. )

Algemèelle stanten, zekeren lasf zullende overbrengen acn den Admirzal DE RUII-ER, die met 'sLands Vloot op S6.%nnltêt'elJ 1ag, ncmell hunllen wcg over Rottel-o laîn. Gekoomen, met

hetJat-ht, aande Delafbhe Poort,wierden zealtiaarolltvangen , van de wagthoudende burgers, met cen woës? getoep

4at 'er /zr errrzzczler: in u' zarer. Het vcartuig 1ag naauwliiks ,an den wal, of eenigen vielen onverhoetls it) ' ae:zelvas vraagende u' aar de z. /:c,-rrz llccnen s' //,?ezJ? Op het culwrt . -ord, 7 dat men d6n u?// Iladt 2J4 'JIualitis /'zz ?, //, om f/ep Gt'kîeraal

DE RUITL 'R L' ! ,:N:72Jz' /' :f'l' an 'xL. 1nt Jî'b . niatn't s ' n te /J:f'tigt'n, begeerde men dien brief te leeztn. N iets bnarten de Vt-Artoope > n* raakende de ol :baloorlijkheitl van tlien eisc' p, en 1> ,e(gevaar der clgemeenmaalinge van den inholld. 1 31en ruytte 1)iet voor i wcs in handen vâl : eeneo def burgeen aleer de Bfief geielz ren N dle, met pl egtigen eeda, de g c -heimhtlud,)' to e beloofde. K .1! 1;o !:e Doch hi j hadt del) br@ef niet geleezizn4 ofv billnen !kv,oogenblikkeu, wisten de olnllanders tl 'en 1 -. 11 -201 . 10,, en vervt' )lgens de t .r ,eheele Stad. De grond der tec qwot?rttl ge onrtlstip ..el .ahe1 -d> was het ' t eruf -ercl )Ei' l cu?, :c' ' czlnan aflromPt -ir w? o't> vnn zek =, d: te verhacld hadt van tqzk-ce lt poy 7 ve' kf khe 5 ''ta' :, ' . sk 4 giejla: -lren vel -flk iaa te bebben. datzl li vcpli uaqt ht p.l-ten om met da o/ tqnten tlua Vrede te Qtlitcn, doch dat tleeze denzelven met gvetv'. eil ernsc ltliak de woede van 't fthu .euen te verlr tl )gel h. l7it $qertlLS' )t ol gemeen, ollder cllder' a tegen tle huizail van twep Vroetlfcl t êap 'Pen, die ge.p ol)'erd îvierdelp.' Dnnrcnboven ontworp de Ge-l 111C011:0 Zol Iere Dt !)(011, 3 /k'f . * 'l. 1:' . ;:ijdo u -r ttf ?) <. eer1ni ' , ' e voorh1e. 1dt. ?' . #- 1 tle1 l; ?( 10:1 1 ,i( 2: zft. ' kf. 1ff à -:1 V213 1' 111L)ere ftzlP-:zt )ar(' 1* 1aJ T * De PL1!)tell 1t7t. ,f)Q17t(!1 agvaql 't, 11et bekogm en vail r l1lz3 . gt ' ,n de handeliîpge1 ) nluc Frur'< 'rJ1k en /4 -kiwz.îev ' an, t, en llet P-uiten van een fpoediwc .ea Vr0-.. ? ,d l110t ' kk0t 1 a)l2tS(u s.C '!:(hel : nde 1x 'f :1 . 7 .1 -1 1tx -71j 1k, - verali(1e' f11o tn -1 -11 de h'etht)uderfcl1an ,i )e lw koog' he:d, den el115 n opo zravgt gk door zi '* r è: vk van alle de voc!r?eg'te' ) vrelke de S2ad' t )c .;uder> ooit jj rel)ad 11cdt len, a2n zt .ine l-ltlogl lel -d; voorts het 1 -1 hdgt s nee'nea v- eni Van eellig'e lkeg re' Jtcn, t)n: . 5 .er andc .re vnn dellPk o),flonat -is P1Erclt D' z GRoor, en her onbtkwal/ n verklaarer) val ? dezelve, en van ll un naageflagt, tot il' ht at Vierde Lid. 0111 irnlller C! a de lte. geering te kunnau koomen. llet laatt le punt Nvierl ' jt flrnks

volvoerd, en eenfge fdeel' en hetgann van he:S. 'adhuis belet. XX%. Dul !fa. 12 aeee ZTJl )e

n4 o

R OTTERDAM . r--c--

= = sr= .v -'>

Zijne Hoogheid, hier vcn kennis bekoomen hebbende, tuigde daaroverzijn ongenoegen,door eenen brief;die,egter, tv Rotttr8am voor verdagt wferdt aangeziell. Nogthan: w ierdca de cangehoudene H eeren ontpagen. De Heer De oRool-, een van dezelve , op flraat gekoomen, wierdt door Jemand uit den hoop, die het Stadhuis omringde, m et ecn mes gedreigd, voorts na binnen gedreeven, ïloch, op begeerte van bet Volll, fpoedig wederom ontgagen. Geduurende dit clles bleeven de oude Regentell n0g a1 op :et Kusfen, ondanks de herhaclde aanzoeken van zommigen

uan zijne Hoogheid, om de Stad met derzelvertegenwoordfgheid te vcreeren, tot hetmcaken der begeerde veranderinge.

Bijwijlellwierdtzijne Hoogheid verdrietfg over hetlastig uanl aouden, en g2f biijk daar vatl in de wijze, op welke hij de Afgevcardigden ontving. E enige Lcden der Vroudfchcpp ten gemelden eillde, in 't Leger bi j Bot iegraave, den Prinre toegczondenN wierden toegel aaten bij zljn@ Hoogheid, zittende te paerd en met gedel tten hoofde, en ontvingen geen ander

gefcheidNdallbetailts voord, hunN overfchouder, onzerhet NOOrtrijden,toegeroepen: Ik â41 u zo dikmaals Iaaten zel-

z koomen. VerfcheiEen dat ik s/cz koomen lJp ; ik kan pft' den vrugtlooze poogingen deetlen, zedert, die van Rotterdnm , om 'sPrinsfen gunstte herwinnen. Doch zo ras hadt men v:n het Ombrengen van de broedets De wl ' r' r de tijding niet ontvangen, of tvzaalf voornaame burgers, in zelceren her. ) een kgekoomen , zonden , uit het lnidden hunners berg bieenige Afgevccrdigden aan Burgemeesteren, met verzoek cm Vroedfchap te d()el 1 beleggen 4 can welke zij, voorts, het

fchriftlijke verzoek deetîell, cbt twaalf Vrocdfblzappenpdies zeiden ze, biJ ' hen verdagt waren, van derzelver posten mogten verlaa .ten worctf zl. Aan deezell Voorflng Wierdt f lrt lks voldat m , en de plaats der afgezcitten m et llieuwe Leden vervuld.

Onder deeze waren 'e1* eenigen , die openlijk ()' f-onder de hand de jonpfle belveegingel gevoed hatldell. De HeerPjeTER DE Gl too' r .reets te vooren ten Lcnde uit geweeken, el1

thans van zijn Pel pfionarisampt verlaaten, fchreef, zedert,uït Antwelpen,alwaarhijzich onthieldt, can ecner zijner Vrienden, dtè: ;p#:r de Jlfzl /wd Rqenten #uJ. ; twe.;:r/;p?;:a %'41-êl1,

R OTTERDAM .

?J

waren , die e p/ge goeReren 1 dt lên; terwtjlJ: nfi'4:,/:: /zs' p:'#/clzz/?ea, te zamen, pleer #an drie -f///4ep:p rijk

geweest waren. Naa deeze verandering kwam Rotterda* ,

allengskens, tottust. De Stad genootdeeze rust, t0ti1den Jazre 1690. Thcng olltvonkte ' ivederom het vuur der muitzucht ondet de groote e menigte ; n 't Dondt gefcb pen dat de vlammen ten dake zouden uitflaan. De aanleiding tot dien verre uitzienden 0Proer, was de mildheid vcn eenen Burger-Bevelhebber aal zijne Scbutters, die 'sncchts, tusfchen den ,cht- en negenfntwintigoen Augustns& de wcgt hadden op de hoofdwcgtva;

'tStatlhuis; can deezq hadtllijeen halfallkerwijn ten beste ijk te mcalten. gegeeven N Om 'er zich dien nacht mede vrol Eenigen der schuttertn, ui tgezonden om den wijn te haalen, W ierden m et deuzelven cangetast door de gebroeders VAN DER STEEN y Pagters der W ij nenN nevens hunne Oppasfers of zg genaamde Verklikkers. M en vvierdt hier op handgemeen , en een van 's Pagters Knegten, welke den Talnboer , die het Vaatje met wijlldroeg,hetzelve wilde cfileemen, door eenea der Schutteren dood geflooken.

Terûond hierop vervoegden zich de Pcgtersbijden Hoord-, fchout, den Heer JAIIOB vAN ZUILEN vAN NIEVEI -D. Zekerd

MTijnkooper, II,' ,SrERMAN genaamd, wieldtbijdien Heer cangebrcgt :1s fchuldig aaa den manflag, en 1)0, (lien zelfdell nacht in hegtenisfè genomen. Door Schepel ien onclervrcagd ,ea

verdere ktlndfchap ingewonne:)zfjntîe,bcleedt11il 'eerl ang,deœ moord gepleegd te hebben, qn wier' t ic voorts ren Zwaarde verlel volvoerde 134 ,t -'csnllqs, olluer een geweldigen SVQCZe1:g A/ gen Inorder ', datde Lljtler, door toevloed. waar van zommi sljnl nnl . -' .-s ktnt lopt, tegel) beter lvee't geweldig folteren des lten hcdt bekencl. 't Geen het Grap.ul? rog meer veroerkte lo-' def o, lde: ê, îva:, dat de fn den waan VRn de onfchuld des vert' ma alcn hetZsvaard do or o l l : f l e l t e n i s N A ' e r f c l l u i k ' l e n Scherpregter9 ceim oesi ' gebruiken , eer hij 'thoofd vcu cle11 romp korclefèl den. Hier bij kwam nog . dat men 't gerugt deedt loopen,

-nsgelijks 1 -1 :1 . :ck u .tel l1 -sre iloedegemeldeTrommelgager, zederlt1

'J tner c ngenisfe, gcrocpt a .n hadt gerackt, uit eell Venfler Z1 ..eva KOS TE RMAN on f c à ul d i g ve r oo r de e l d , e n hi j z el ve de js dat daaderwas.'' e2 A' Ieer J> :'ec ,

36 36 -

R OTTERDAM . ROTTERDAM. -a>

M eer wa er n ietnood ig om het aauw ,bui ten da eeds Meer wass ' 'er niet noodig het Gr Graauw, blliten dattr reeds op gters ge beeten, t ot ui terRen t en ov erflaan. He op de de Pa Pagters gebeeten, tot uiterIl:en tee do doen overfiaan. Bett r o1 op roerig.t op , en lreeft n es Pa gters P IEro1: oproerig tee ho hoop, en f ftretfc naa he hetthui huiss d des Pagters PIETER VAN DER STEEN, alwaar het a alles deerlijk plonderde elll TE R vA N DE RS TSEN, z lwaar het lies de erlijk pl onderde e 1 vercoestte. Vr ugtloos ha dden d urgemeesters, door oen dee B Burgemeesters, door * 't( d doen verwoestte. Vl'ugtloos hadden r oeren va om , een een :lamal cartal S chutters t ragten t erzeroeren vann de denn Tr Trom, ~ebutters tragten tee v verzaD elen, om d ien moe dwil t teugelen; ni emand q pilde z icll melen, dien rnoedwil tee be beteugelen; niernand wilde zich d aak e ens ge haaten Pa gters a antrekken. O' ea cnkomst. dee z zaak eells gehaaten Pagters aamrekkcn. Opp d de aankornst, egter, vann e eenen Burgerneester, verzeld van eenen van Stads e gterN Va enen Bt lrgemeesterN v erzeld va k) e enen va n St ads Se ltretarisfen, ve rfloof de de pl onderzuchtige me nigte. Oo k wi erSekretarisfen, verIl:oof plonderzuchtige rnenigte. Ook wierde n, ' llderendaags, op rzoelc der der Pa gteren, dr ie Komden, 'ssa auderendaags, op ve verzoek Pagreren, drie Kornpagnicn Ruilers en een goed getal Soldaaten nitt den Hage naa pa gnflll Ru iters e ne en g oed g ezal So ldaaten ui den H age n Rotterdam gezonden. h ottertlam ge zondel p. H et f cheldell en en r aazen, inzonderheid ilzonderheid op 0N Het fchelden muzen, op de denn Hoof Hoordd- OIIT. gang, e om cier VAN NIEVELD, ging ondenllsfchen zljncn enn kl klom cler vA x Nl svEl-o, gi ng ond ertusfclen zi jnen gang, Flen Il:rooide Drfaoide a lolml ne do or de de Stad Stcd llOe langer hoee hoo hooger. alarumc door l loe l alger hu ger. Men Schotfcnriften, opgevuld met d dee ha haatlijkl'w aantijgillgen, wl\ar~ ochotfchriften,o pgevuld met atlijltt le a antijgillgen,wa arbijj a1 dee f fchuld van hett dood doodvollnis KOSTERMtlN den bi al d chuld vc n be vollnis van van KO STERMAN de n Sehout tee l last geleid, en hijj zelve gedreigd Sc hout t cst g eleid, e n hi zelve met met den den dood dood ge dreigd wierdt. Op den vijfden valln s Wijllmaand Hage wi erdt. Op den vi jl den va viv illmaand nit uitden den Ha ge in in de de enn me mett z zijne enn Zt Zoon Stad koomende, St ad ko omende, e ijne Huisvrouw I' lttisvrouw e lon langs langs den den Buitenfingel wierdt hijjge gelien van eenigen ge-Bui tenûngelgaande, gaal3de, wi ert !thi zien v sn ee nigen nlt uith~t hetge me en, di m vo or e en Bi oedzîont/, een een s ibort ler van tosmeen, diee he hem voor een Bloed-Iol1d, M(lorder van I KOS· Tl'.RMAN fcnolJen, tot aan zijne wooning verzelden. De ;IIRMAN f càoldqn, en en t ot s an z ijne wool lil )gve rzeltlen. De Heer NlEVf.LD, zieh thalls zijns liifs veiHg oordee. l lf zurvaN vaN NI EVI' :LD,z ich t hnns z ijnsl ijfs niet niet v efligo ordeelende, ontboodt ecnige Soldaaten, om hem hem e enn zi zijn huis l ende, on tbootlt e enige Sol daaten, om jn ht liste te bef k-hermen. Doeh Doch di rkte niets niet: 31;ders anders ui t, dan dan dat dat de befchermen. ditt we werkte uit, de weloop en dee moedwil die" t wi oee lr oo tlt p . nog n Ve f ag rgegrooter, g erfs /ot zo er gt,lli e jnded opmo roerd ig wi elme d n îeig :tete tenlebaidaadiger btal wo daaodrit g len r wierdt. Vergeef" lOgt hij de oprocrige menigte met woorden te pa aien , e vall daar (lt lllf te te do doe rtfekl len. Zommlgen Zommigen za te paaicn, en11 vall enn Ve vertrel{ken. zag J men bunne bunne l Wesfen t rekllen, anderen anderen me lleenen op op de de f olmen Mesfen trekken, mett fl:eenen foldaarcn niet d aaten fmijten; fmij:en;die diehier hierop op verklaarden, verkl aardel,",,dat datinJicll inklienieder iedern iet erf lond zieb zich v an dc ar begaf, begaf-, hu ast medebragt, melebragt, ge weltl " t terf10nn van daar hUlln l last geweld et geweld geweld t keer te te gu an, e op de de menigte menigte met metfi::herp fcherp "## ul met tee l~eer gaan, enn op te f c' iklc?en.'' D och ' Graauw , in in f lecle va hier a an t " te fchleten." Doeh 'tt Graauw, flecle vann hier aan tee voldoen, beV,]l beval den del ) Soldaa Foldact en van van t laar te te ve rtrekken ; voor ten daar vertrekken; voor voldoen, rede!! ziii ze zelven redell geevende, geevellde, hoe hoe zi lven gefield gezeld waren wal' en om om voor voor de de ' Vea ;ll *of x) 1lel *(jde Stad te te Z/ rgell: veiligheid derr Stad zorgen.

TG Tot

ROTTERDIM.

27

UMLUM

Tot nog toe was het bij woorden gebleeven. De verzamelde menigte, niet'zwigtende voor de dreigementen der Soldaaten, hieldt de toegcngen na het lluis nog albezet. Thans volvoarden de Soldacten hunnen lastN en onder den hoop fchie-

tende,troFen ze, geli jk het meer gaatbijdiergelijke gelegenheden, den onfchuldigfle. n vqn allen , die . ter carde vcllende,

de raazernij der menigte zo heftig deedtontbranden, dctwe1 haast een hagelbui van Deenen op d,e Krijgsknegten nederdaalde, die insgeli jks van hunnen kant niet fchuldig bleeven; eenl gen wierden gedood, anderen zWaar gekwetst. D e gemoederen hier door langs zo lneer verbitterd w ordende. zwoeren de muitelillgen, wraak te zullen neemen van het

onfchuldig bloed, 'twelk voor hunne oogell vergooten w' as, ql zoude zulks hun eigen le even kosten. Straks begonnen ze / na middelen om te Zk:en , ter betooninge vcn hunne gevoeligheid. Eenigen floegal op weg om zekeren Valbrug op te llaalen , e11 clzo den Soldcaten het wederkeeren te beletten. Anderen flreefden na de W allen en haalden van daar drie M etizlen flukkel), wel ke zi j vulden met kogels, oud ijzer, ûrzctfleenen en 3t geen ze verder bijde haud vonden. Hi er mede fkhooten zè op het huis des Heeren vAN NIevEco , en OP de Soldaaten, die flraks hier op om een goed heen koomen zogten. Het huis des Hoofd-OKciers e. n eenige andere ' w ierden zeer zwccr befkhndigd. Burgemeestefen, oudertusfchen, met fcllrik en ontûaltenîs deeze hoog1oopelide bevveegingen vernomen hebbende , deeden clwat ze konden om de gelnoederen tot bedae aren te brenten,doorzagte middelen; doch deerq niets buctendeq namen ze de toevlugt tot zndere, die, nogthcnsN in 't eerst eene

flriJ 'dige uitwe . rkin 'g deeden. De qTethouders naamelijk deeden vier Kompagnîën Burgers in de Wapenen verfcllijnen, . en op de uîtzinnige menijte aanrultken, om , w:re ytmogelijk, deàelve het gefcllut afàandig te maaken, ,en verder tot bedaaren te brengen. Doçhw.na uwlijks hadden de muitemaakers de 'a ewapende Burgèl' s in 't oog gekreegen,of zij zwoeren, in'

.

.

'

.

dien ze ncder kwamèn, de Trompen van 't Gefchut te zullen omdraaien, en OP de Burgers loibranden.

Keee 3'

Btlr-

,

ROTTERDAM. =

>

>

Burgelneestereny overtuigd dathetwoedende Gra:uw ,eelb m aal aan zt hollen, voor geen geweld flaatN en zo veele Burgerg acn de uitzinldige woede niet willende waagen. wierden ç11211s te raade, eenen anderen weg in te flaan, in de hoope van langs dellzelven de r11st te zullen herflellen. D e Sekretari: WELSENES, verzeld van eenige Burger-Bevelhebberen, en OP eenigen affland gevolgd van de Burgemeesteren N drong dOOf tot dicht can het gerchut. Hier het volk totûilte vermacnd ,

en gehoorgekreegen hebbende,vraajdehij, wat JNs sqee#:a wal'e? '( Antwoord was ,,dat zij de Soldaaten uitd:

*9 Stad, en den Schout in handen wildçn hebben'';''er nevens

voegende, datindien de Burgerij naderkwam, zijOP haaf wouden losbfanden. D e ltegenten, geen anderen kans ter herûellinge vaa de

rusc zFende, bewillïgden fn het vertrek der Sotdaaten. 00k

rukten de Fchutters nietverdera:nN ,t z1juit vreeze voor 9t gefèhutN of omdat niemlnd den Schout wilde befchermen. N idlerwljlhleldtbetfchieten den gantfchen nacht can, inzondvrbeid op het huis van den Schout, die, den volgenden m orgen, ondet de aftrekkende Spldaaten, en ,1s een Soldaas vvrkter.d,nevenszijnehnisvrouw en dochters,medeterPoor4e uittrok. N:Rdat l1u de Sollaaten de Stad geruimtlhadden, fpeelle de

baldaadigheid nog meer hcaren rol. De Stukken gefchut, uit w elkö men den gantrchen 11aiht hadtgefchooten , wierden nu

over den Brug gehcald,en recht voorbethuisdesHootbfchouts geplaats), daarmen tertlond de deùropen en aan flenters fchoot. Straks ûoof men na biqnen, d r alles geplonsaa

derd, verfcheurd en in Nukken''wierdq g'ybyokenk. Vaarhier mvde hudlt1e rgazefpijnog nietuitgewèed. E.enlgen klommen ,

op het huîs& brakeù de ûeenen af, en wierpen dezelve nq

beneden; twee Musperfoonen en eenJongen verlooren hierbijhetleeven;anzeten wierden, dooy de nedervallende brok-

ken, zwaqr gekwetst. Dit plondèrkn en afbreeken duurde dien dag en den volgenden. zonderdatmen zich eenige rusy unde, voor datcllesverniyld ware.

J Ken anderehoop,midlerwijl,buitendeStad n,desHoofd. ft-llout: Lvstplaats çvllreefd, rvstse bsielijk, niet. vpordat 9QT

ROTTERDIM. ROTTERDAM. 'r

v

,4

gr ru = - ' -

Yr alles alles was was verwoesr. verwoesr. Een Een pragtig pragtîg en tn kostbaar kostbacr Tuinhuis Tuinhuist, 'er onderanderen, anderen4 wierdt wi' erdttot totop op de grond afgebroken, afgebroken, de de boo. booonder denn grond men beroofd men vernield vernield ell en de de fehoou!le fchoopfle wijngaarten wijngaarten b eroofd en en gefchongefchondem den. Onder Onderdit ditaBes ulleshadden hadden de de Wijven Wijven mede mede niet niet!lil ûilgezeeten; gezeeten; met geheele biji meteene eeneg eheelebende, bende, b jwelke welke zieh zich ook ook manlieden manlieden voegvpegden, trok trok op op n3 11a het het Stadhuis, stadhuis, en en eischte eischtealdaar uldaarde de loslaating loslaatin '$ den, Van aile alle de de gevangenen. gevangenen. nurgemeesteren, Burgemeesteren,voor voor nieuw nieulv geweJd geweld van ,bewilligden vreezende Vreezende, 'bewillilen inin deezen deezen eiseh. eisch. Door Doordeeze deeze bewil. bewilk liging !louter floutcr ge worden, trok trok vervolgens vervol gens het het fnood fnood gefpuis gefpuis na n: geworden, liging het Spi nhuis, e n vorderde vorderde de de l ollaating va alle de Tugtelinhet Spinhuis, en loslaating vann aile de Tugtelin. Men dit uitgezonderd gen. gen. l / len !I:ondt ûondtd itinsgelijks insgelljkstoe, toe,u itgezonderd van van de de zul. zulken, d ken, die den Zijj r rustten, ie op OP d en hals hals gevangen gdvallgen zaten. Zatel. Zi cstten, egter. egter, ni et, voor de deuren deuren der der Gevangcnisfe Gevangcnisfe open OPen g ezety eli e: niet, voor da ciatt de gezet, q l l e de ge v q n genen waren qvaren l osgelaaten.. alIe de gevangenen losgelaaten Een gerugt gerugtkort korthier hier naa nca ont ûaande, dat dat 'er 'er w ederom Rui. Rulont!laande, wederom . Een ters e daaten f lers enn Sol Soldaaten inn aantogt waren, neepte menn ' 'tt Ge Gefehur, 22Dt0gt Y izren# f leepte me fcllut& wa ar mede mede me n des des Sehouts Schouts hui gebeukt ha dt, nq de DelftDelftwaar men huiss gebeukt hadt, 11a de f che Poor t, e laadde he yzer e 1) f leenen, om Poort, enn laadde hett me mett yzer en !I:eenell, om he hett na na.fche derende volk buiten tee h houden. Wijders hieldt men ook de. d etende v olk bu iten t ovden. W ijders h ieldtme no ok d m Poo rten de tad gellooten. geqooten. Poorten derr S Stad Nog dien ze lfden da erdt. van vcn weg en de de W ethouzerNog dien zelfden dagg wi wierdt, wegen Wethonder~ f dhcp, q fgekondigd, d atde de Schout Schout va n zi jn Ampt rlacten, fchap, afgekondigd, dat van zijn Ampt ve verlaaten. ~n dee Pr Prefident -s Schepen wass a aangefield midlerwijl zijnen en d eûdentchepen wa angefleld om om mi dlefwijlz ijlle: pos ar . t en eemen. D rust wa lles no g ni et postt wa waar te neemen. Dee on onrust wass me mett di ditt a alles nog niet be daard. Het n ze keren Sc hep' en, a 1s me de v an e enen Het huf huiss va van zekeren Schepen, als mede van eenell bedaard. Pa gter, wi erdt me ondering ge dreigd. Al cn mompe lde om Pagrer, wierdt mett pl plondering gedreigd. Men mompelde he uwwapen de ochter va n de n He ere vAN EVELD uf bett Ro Rouwwapen derr d doehter van den Heere VAN NI NIE.VELD nitt de rk t llen h aalen; d och d e Re geering voo rkwam di e de Ke Kerk tee wi willen haalen; doeh de Regeering vocrkwam die doen weglleeheiligfchennis, door het bij djds van daar te heiligfchennis, door het bij tijds van daartedoen wegnee. mmen. em De Bu Burgerij, ziende dat ten zij de verdere voorrgang des De rgerij, z iende d ,t t en z îJd ev erdere v oortgcng d e& moe dwils kr agtdaadi g wi erdt be teugeld, de heele St ad gege. moedwils kragtdaadig wierdt beteugeld, de ge geheele Stad va ar va n pl onderillge zou oopen , be floot t hans me éf vanr van p!onderillge zou l loopen, benoot thans mett me meer n Va andel S chntters, vo or ' dreigde ijven tee ha handelen. Een Vaandel Schutters, voor 'tt ge gedreigde i jver: t ndelen. Ee bu is de hepens ge plaatst, b eloofde he e zu llen be fcher' hett t te zuBen befeher~ huis dess Sc Schepens geplaatst, beloofde me n, aall zo ude ' men, zoude 'tt o 001. koppen kosten. Dit deedt den oproer ok koppen kosten. Dit deedtden oproer allengskens bedaaren, en eindelijk geheel ophoude1'l, toen eeni~ il engskens be daaren,e ne indelijk te heelo/ haude:,t oenée niEEeee eee 44 ge n gen

40

R OTTERD AM .

gen der voornccmfle Oproerkracier! gegreepen, in verzollering genomen en voorts na den Iith';e gevuerd Wierden. Zommigen hebben acngetekend', (lat eellige voornczme aanûookers vcn. het wetks in Vrouwvn'- of M atroozengewaat verkleed , can kostbccrder onderktederen bekend wierden voor anderen. dan

zijzich ultgaven. D2t doet het als wanrfcbijllelijk voorkooiùen', dnt ontler deeze opfchuddipg eene andere beweegreden ' vetborgen lkl g , dan die dezelve eerst verw ekt hadt. M isnoegen<+ op zommige lelell der Regeeringe zal daar toe den voor-

naamtlùn grond geleid hebben. Dit wordtte aanneemelijker, omdat Koning wlf -uI :M y zedert, eenîge ledenzvan de W et ont-

floeg,e1l ailderr ? illde plccts llelde. Meerdere Qrengheid bij llle de R'ethouders zot l dien hoogloopenden muîtlust> en het pleegen vul) veele moedwflligheden, geweerd hebben.

lb den Jpure 1720 wîardtRotterdam , zo we1alsde over'ge l-loll clldfche Stedel,, gekweld vnn den duizelgeest des befaamden Aktiellalzdels. Onder dè harstknbeeldige vooruitzigten oP c -' ? ewil,. u'iide m en 1:' .er niet ledig zitten. Diensvolgens .,t .c .J m7 beGoot men tot de oprlgtîng v:n eene Conlpagnie #,s WJ/kw

of-' M cctfchappij van Verzekering. Op den tweeëntwintigftël)jtllij des gemlalt Ten jcars. op den middag,onder Bellrstijd,wierdtde intkhrijving dâar toè geopperd. Volgens #*##z/'Je

het Ol itwêrp dacr van gemaakr, zou de hoofdfomme ot*het ingeleide fkapitanl beflaal) uit hogderdentwintig tonnen gouds.

Eene aanmerliclijke lbmme ilqderdaad; tot welke . evenwel, = etzo veefe gracgte zich inttkenacr,aanbooden ,dat,reeds'sanderen dacgs, de Alttien of acndeelen met eenen winst van

vijfenzevelltig ten honderd verltogtwierdeg. Deeze cnndrîft bewoog de hoofdbelluurders, de Intekejling of de bijeen te brengene hoofdfomme met n0g dertig tonllen Go11ds te Vermeerderen9 zo mel 21s de voorgaande vondel ook deezey

bînnen ongelooflijk korten tfjd, deelneemers. Van elders is bekend, de i /oedige verdwijuing v:n deeze ijdele hcrsfenfchimmen.

Niet zonder merkelijke opfchuddingen verliepen ook te

Rotierdam de merkwaardigeJcvren ,247 en 1g48.Zowela1s elders,hadtmen ook hier, zints eenigen tijdy gefproken van deverheKng van zijne Hooghei d . PrinfewILLnz1osN IV tot de

ROTTERDAM. 7- -

''

à:

.

deStcdhouderlijkewa,rdigheid. DemeesteRegenten f londen

i.n een cnderbegri p; zij moesten cldus. door het Gemeen, bewerkt en tot andere gevoelells gebragt worden. Lcng wggtte men daar toe op eene dienf lige aanleidillg. Deeze wierclt

r booren , zo ras de Zeeuwfche M arktrchippers de ti dilg lj bragten van het besuit, in hun Gewest genomen. M en zag

niet, te Rotterdam , ze gemelde Schepen,metOrnnjevlaggenN de M aas opkpomea, pf een groote hoop Volks, meest Handwerk3lieden, begeeft zi ch na het Stadhuis, om der Regeerillge hunne begeerte bekend, te maaken. 't Svas thans de dcg der gewoone verénderinge,der Regeeringe: hierom begeerde meny alvoprens tot de verkiezing van nieuwe Svethouders over te

gaan, dat men zljne Hoogheid, den Prins vall Oranje, tot Stadhouder zou verklaaren. Burgemeesteren, met deezen eisch verlegel), gaven tot antwoord, dien niet te kunnen inwilli gen, zollder medçweeten der Staaten van Holland. Docll het Gemeen, met dft antwoord niet te vredeny floeg acn het mor-

ren,en dreigde een gevacrlijken 0p112nd, indien men aan hetzelve geene voldoening bezorgde. D it bewoog de W ethott-

derfchap,zo veel2e jtcd aanging, den Prins van Oraqje tot Stadhouder te verklcaren en door Afgevcardigden lller vcn

kennis te geeven in 'sGraavenhage. Nacuwlijks hadt men ditbetluit in de Stcd vernomen, of de lucht wa rgalmde van

èenfchroomlijk en fchrikwekkend gedruisvan Hval Oranjet De qen zogtden anderen den loefaf te fleeken metOranietoolzefs. Van tle voornacmie gebouwen wapperden OranjeVaandels; de algemeene Vreugde wierdtnog hoorbacrderaângekol?digd, door het luidellder klokken en het bulderen van hetgefcht lt vap Stads W cllen.

Zo gevaarlijk, ondertusfchen, dikmaals het wederRreeven V2n 'i Gqmeen is, zo veelW22gt men OOk menigma:len met

llet inwilli gen v:n deszelfs dringenden eisch. Dit bleek bij deeze gelegenheilt JHqtltotterda:fche Gracuw nu zijnen zin hebbeùde gekreegen met.opzigttotzijne Hoogheid, en meenende de Regeering onder de knie te hebben, Poeg voorts pver tot veelerballde baldaadiglleden. O nder den naam vaa

op de gezondheid van zijne Hoogheid zich te willen vrolijk maakenygingen ze rond bij de huizen om eenen drinkpennillg E eee g

le

4:

ROTTERDAM .

te verzoeken. Die niet genoeg gqven naar hunnen zîll, wier-

'

den gefcholden el1 fmaadelijk bejegend.- Zelf fchroomden ze ' niet, zan zoml llige bllizen, aan welke de geevende hcnd niet

wijd genoeg wierdtgeopend, geweldencrijen te pleegen. De fchrik, onder de vreedzcamen in de Stad, hier uit gereezen, bedcarde door de afkondiging van een 'ftreng verbod van :l1 e

foorzgelijke mocdwîlligheden. Een fchrikwekkend gerugt vervulde eerhng de Stad inet nieuwe opfchudding. Te weeten, op de: eerûen M ai ontving

men aldaar de tijding, dat eene Franfche vlopt, Rerk bijde veertig Schepen, aaa den Hoek van Holuni éene landing dreigde. Zonjer onderzoek te doen omtrentde ichtheib of

valschheid deezertijdinge,vergaderdeterflond deW ' ethoùderfchap, en verfcheen de Burgerij onder de W clenen. Strakt' maakte men toezel om na buiten te trekken, en den vijand te gaan opzoekem M et de grootfle teder' heid en aandoening x:m elk affcheid vut! zijne vrlenden en bekenden. Zo zigt'

Yua: was de fcbrik op elks gelaatte lde' zen, zo bijste 'rdeoptqdtenis in öe Stad, al3 of.reez:de vijandvoorhaarePoor-' w

P

tell NVare.

Te'midden deezer opfchaddinge bragyen'' anderl de gerust-

dellénde tilding,datdegewaandeFranfche Vlsotniets:nderx was dan eenfge Engelfche Oorlogfchepen1 of, geli jk andere verzekerden, dat de bedwelmende vreeze eenige Vischf chuiten

voor eelqe Vijandlijke Vloothadtdoet laanzietl. Hier van g:f de Wvthouderfchap kennis can 't gemeen; 'tgeen. pgter, mog al een kwaad oog oj de Regentçn hebbende, daar aal t w eigerde geloof te flaan, voor dat het meteigen oègen nader berigt hadt ingewonnea. D e dus ontdekte valsçbheid des ver-

fprtiden gerugts deedte1k in vfede na huis wederkeeren. De gemoederen , over deeze beweegîng ontrust, warell

mcquwlijks bedqvrd, of zi j ontvingen nieuwe floTe tot angstvailigheitl: deeze was de klagte van 't Gemeen over de beàwaarende lgsten; cl5 mede, het misnoegen, 't welk onder

hetzelve heerschte over de wijze, op welke de openvallende zo genaamde kleine Ampten vervuld wierden. Te w eeten op

den zevenëntwinrigien SeptemberdesJacrs 1747, begafzich e:î ) geed getal Ingezeetenen na het stadhBi:, meteen Verzoek.

ROTTERDAM.

4:

roekfchrift, behalven eenige klagten over de drultkentle lcs-

tel, welke thcns moesten worden opgebrcgt, wootdelijk val deezen inkoud :' le Ampten , Oëciën en Beneûciëtl vcn ,. Vooreerst, om al ,,

dezeStad en Jurisdiaievan diendepenzeerende,dietcgen-

4,woordFg opel) zijn, en in 'tvervolg van tijd open zullen. ,, Vallen , publicq op het R aadhuis dezer Stadt, op te veilen , ,. en aan de meest daar voor biedende te verkoopen, mi& ,, dat de kooper s van de Proteflantfche Religie zijn, en dct

#, llet hun zal vrijflaan, om hunne gekogte Ampten en 0Ili..ciën aan anderen te mogen verhlluren, of door anderen te enen, mits dat de huurders of bedienr lars mede ,, hten bedi ,: van de Proteflantfche Reli gre,en bekwaame Subjeaen zijnj om die Atpten en Oëciën te kunnen waarneemen: waar#: door bet za1 @ebeuren dat veele gegoede Lieden, 't zi j ,: VOOr hanr zelvè, of voor hunne ltinderen , twee, drie elt :, meer Aipten', Oëciën en Benenciln zullen komen te 1:0-

,,Pen? en dezelve aanmerken a1s Lijf-Renten, daar zijeene ,,

behoorlijke lôirestJaarefijksvan kunnen trekken. Ten tweeden: flelten zij aan de Edelmoedigheid van de

,,

baàrè ,, Ed: Acht

V.roedfchappen voor, of het niet heilzaam

,#en noodzakélijk ware, voor onze Stadt, dct de Heerea . 4

*

kuliere Ampten en die vcn bunne Kinp Regenteù hunne pirti ,, de ren en Fb:lliè' n (die,buiten inkomûen van dien,.door

#)' sllemels zegen, uit hunneeigen Goederen, àun rijkelijk ,, be Raan hebbta) dezelve korzaat tbt Teddgnge desLcnds, #>en flijvinge kei Finantîen' , oTèfeerden;wijtwi jTelen niet :9 ofzul ksroude vangewenschtegevoljenzi jn,en ondeiclle Welmeenende een naijver verwekken om doof zö eed ,,

Edelmoedig voorbeelt l aangefpoort, zich in 't geven der

,,' vijftigfle Pènning, zelf boven hunne #lichten vermogen te ijtel, devijl ieder die der zaken kundig is, en eenige N, kwp,znchy tot 'sLands welvaren heeft, hier dnideli jk uitzien ,: ,

kan, dat uit de penningen der geofereerde Ampten en

OKciën,en uitde penningen der Ampten, die biiverflerving vac:nt zllllen vallen, en waarin de andere. Steden de,

9,zer Provincie ons volgende, (waartoe wij groote hoope py

hebben;)'groote foinmen zqllen werkengeprovenicit,welo ke

44

ROTTERDAM .

,, ke penni ngen zuiver, zonder eenige :fhoudinge, vcn tijd ,.tot tf jd na 'sSy zgr, in de Schatkist dezer Provincle wom ,,

dende overgebracht, dienen kunnen totcflosûng van 'sLands fchulden , en verligting vcn Iasten, die hetlcnd en volk ge-

,,voelig drullken; wij twijfrelelldan nietof Uw Edele, on,. ze Achtb. Vroedfchap , door den zelve Pctriottirchen iever

,,cangedreven, zullen dit ons redelijk verzoek meteen kor,,

date en fpoedige Retblutie goedkeuren en bekragtigen , enz. 't W elk doende, enz.''

5Vijhebben ditGefchrirtwoordelijk geplzctst, om dathet kan dienen tot een ûccl van andere foortgeli jke opf leller, welke ten df entijdebijdeRegeeringen wierden ingeleverd. Nietweink ûondtde qretllouderfchap bedremmeldoverhet verzoek,in ditGerchrift vervat. In den korten tijd,welltO .

de Pritls her ytadàouderfchap hcdt bekleedN reedsgehoorzaamn heid aan zijnen wille geleerd hebbende, dprfden de H eeren kier op niets beouiten, zonder alvooren! .des Stadhouders

goedvinden veriaan te hebben5 die zich flrlkseene Lijstd,er. Ampten deedtter hand ûellen, om in tijtten wi jle dcurop de noodige fchlkkingen te beracmen : met vqrmaaning aan de

Burgers om zich midlerwijl flil en vreedzaam te gedraagen.: Dit, egter, fmaakre geenzins aan de driftigflg'n der Gemeentey . die, onder het wagten op cntwoord, een tweede Verzoek-

fchtiftopoelden, en in 'tbegin van November bijde Vroedfchcp inleverden, van een zo zonderlingen inhoud, datwi j mietkunncn n:lacten,hetzelvehter in zijn geheelte plactzenx tot een voorbeeld, hoe ûout en oneerbiedig men ten deezen.

ti jde de Overheid durft le aanrpreeken. ,, Z an

& f#: Groot zczlzl: Burgemens..

,,teren en #'/e,ei#f/ ;/; der Stad A/r.

vy trrdam.

1.

e Groot Achtb. Vroedfchcp , werd voor ea-st x, D e Edel ?? op heternfligfle verzogt, door allewelmeenende Patriottifche

ROTTERDAM . - .è -

- -

4: -

'

;)fche Burgeren der Stadt Rotterdam , als dat Haar Edele 91aanflonds, zollder eeni g delaij of verder uitûelN gelieven favorabel te dispollerell op 't Requesty door de Burgereq ,, voornoemt, aan U Edele Onze Achtb. Vroedfchap gepreember laatstleden, wegens het ,, fenteerd. op den 17 Sepl ,, verkopen der openvallende Ampten, Oll îciën en Benefciën. ,,en dat volgens den lnhoud vcn het voorfz. Request, zone dcaril) te maken, a1s alleen dat niemant ,, der eenige reflriai ,,meer als een Ampt, OKcie of Benefcie zalmogen komeq

,,tekoopen,hetwelk hem 'sJaarlijksterendeerenkomtIan ,,

inkomfle, de Somma van vierhondert Guldens. en daar bp-

>Jven:hetzj in Tradement en Emolumenten. ;# Ten tweeden

verzoeken de bovengem elde Burgerells

datdndelijk, zonlereenige d'e allerminfle uitoel, zalworer het Raadhuis uitgeflokcn het Ornnje Vaandel, $# den acht :1daarinne hetW apen vgn Zijne lloogheid,den HeerePrinfe van Oranje en Nzsfau,onzen hoogbemindea Stadhoudery Kapitein en Admiraal Generaal der Unie.

1l1.

Ten derden, dat immediatelijk, naar llet uitûeken v,n het voorfz. Vnandelvan zijn Hoogheid, zonder eenig vertoeven, annflonds hetklokje van Ilet ltaadlluiszalwordea :. Geluid, en dat wel zoo lang, a1s men gevoon is bijPubli 5:kytie te doen, en na dathetklokje za1komcn op te houden , van de Puije van het ltaadhuis, immedictelijk zal :9

>$

:1

werdep afgepubliceert. a1s dat de Vroedfchap heeft geconfenteert, geajpprobeert en gearresteert, i11 het verzoek VâR

:1de Burgerij der Stad:Rotterdam ,gedaan bj llun Request. als he: zellïe is leggellde, en OvergegeVen OP den %7 september lnatstleden, als voorfk. flaat. Z0O

lV.

v Tqq vierden verzoeken de Burieren, d4t leder Lid ia ,

de

4:

ROTTERDAM. ROTTERDAM .

.. de de Vr Vroedfchap, pl'efcllt vergadert zijnde, bet voorfz. Re-oedfchap, p refelltv ergadert z ijnde, h et v oorfz.Re :,.9 qu est za d.ertekenen mmet et hun ne g ewoone Ha nd Te kenin. quest zall on ondertekeuen hunne gewoone Hand Tekenin': ,

datt zi zijjop op h heden bebben geconfenteert, ":g ge:l; inhoudende, # . e;. ); i nhoudende, da eden he bb .en g econrenteerty

n ge zrrelteerty i let mç ergemelt le Re q .t lest "geapprobeert en gearresteert, inn l het meergemelde Request geapprpbeert e geren de adt Rot terdam , va nd ato d ell 17 p •. dc del'r Bur Burgeren derr St Stadt Rotterdam, van dato den 27 Se Sepo ember l 747 l aatstleden , we gens h et ve rkoopen va na lle " t tember 1747 laatstleden, wegens het verkoopen van aIle nvallende Ampt eny Ol licl ën e n Be neûcifn , omme ": ope openvallende Ampten, Officll::n en Beneficien, omme he hett '# d da arafkoomende, t rengen, zon der ee nige a fhou" Gel Geld daarafkoomende, tee b brengen, zonder eenige afhou$ ng, n aar ' ge, i n 'sLa nds Kas ebruikt t ,.9 di ding, naar 'ssHa Hage, in's Lands Kas,, om g gebruikt tee wor wor-zoo als zijn " d den tot defenfie van ons Lieve Vaderland, Gn t otd erenfie v an o ns Li eve Va derland, z oo : ls z ija > gheid za men goe d ttee v inden. 't# Hoo Hoogheid zall ko komen goed vinden. gers ve rzoeken , da an Ha ar e en g etekende Ce,. De De Bur Burgers verzoeken, datt u aan Haar een getekende Co. N. ", p pije zal worden overgelevert, van de preH!nt zijnde Vroed~ ijez a1wo rden o vergelevert,v an d ep refbntz ijnde Vr oedchappen. " f fchappen. og, wa nneer de ndere St eden i 11 de ovincie va n ": Ed Edog, wanneer de a andere 5teden ill de Pr Provincie van iand, ni et mo gten kome etzelve v oorbeeld t Holiand, niet mogten komenn h hetzelve voorbeeld tee vol vol-" Hol n, d aar d e Bur gers dezer dezer Stadt Stadt groote groote hoo p op op b ebbens 1-' ge gen, daar de Burgers hoop hebben, ", d dat die tijd, dee pe pellningen die zuBen wordell at geduurende geduurende d ie t ijd, d nningen d ie z ullen wo rdel) , provenieert van vcn aile alle openvaJiende openvaliende . Ampten , OKc iën e n ,), ge geprovenieert .Ampten, Officien en Beneficiln, da de voo rfz. pellningen, penningen, zo ol ang z ullen worwor":> Beneficien, datt de voorfz. zoo lang zullen t) g eûeld e n ge bragy voo kening vc n de rgers in in et " de den gelleld en gebragt voorr Re Rekelling van de Bu Burgers meen, i de WisfelW isfel-Ba nk de zer Stadt, Stadt, omme omme ultimo ultimo De· De. "5: ge gemeen, inn de Bank dezer ov e r Ra c n va n vi e r Ge de put e e r de ns ui ember 1748, " c cember ten overftaan van vier Gedeputeerdens uitt 1:49, ten gers, te te worden ot ont lasting Va H wordel) ge distribueert, t " de Burgers, gedistribueert, tot ontlasting van de Bur daar Burgerij zoo zwaar "9 Verponding 9de de Ve rpollding op op de de Huizen, Huizen,da arde de Bu rgerijzoo zwccr 3onder onderzit zittetezuchten, zuchten, e en nd dee Hu Huizen, lzen: b biji jnu nade de h helft elfti inn d dee "N wcarde zijn u gtldeclint:en, zelfs, verkoop t zijn ge declineert, tot tot nadeel nadeel z elfs, bij bij v erkoop, 59 waarde St a dt e n La nd . t> van Stadt en Land. V: D 13

7,

v. V, '0 Ten vijfden, zoo worden Ten v ijfden, dat dc:mede mede z oo zal. znl.wo rden gehandeft, gehandelt, met met alle zodanige zodanige Ampten. Ampten , Officien OKcië.n en en Beneficien, Benesciën ,die die door door de de " aile He e r e n Re g e n t e n ze l f s z ul l e n wor d e n " Heeren Regenten zelfs zullen worden afgeflaan, of dera f kef l a a n of d e rzelver Kinderen en Fam7liën ; # niet lI11een alleen uit ui( kordaatheid llordaatheid en eq ,~ zelver Kinderen en F2milien; niee genereulheid, inin nuvolginge navolginge vc onzen Hee'e Heere Stadhouder, Stadhouder, " genereusheid, vann onzen " den Prinfe van Ornllje en Nas~lI; maar zelfs den Prinfe vnn Orcoje en Nasiu; macr zelfs als a1s llrijdig ûr7 jdig " zijnde zijnde tegen tegenInmne hunneCaracters Carcaersen en Fatfoen; liatfoen; jaja zelfs zelfstot totgroot groot

As.,,) .dis-

ROTTERDAM.. ROTTERDAM

4: 41

srefpea va n eeer, er, gglorie lorie e n caehting, chting. va n o011ze, l3ze, zo o caan acw 'f di disrefpeCl: van en van zoo ..

y enli jke S tadt, St em iill l1St aat h ebbende, aals ls i e SStadt td: "yzi zienlijke Stadt, Stem Staat bebbende, issonz onze tterdam. " Ro Rotterdam. VI.

infe wvan n ., Te Ten zesden, dat zijn de Heere Prinre ,, nz esden, d :t z ijn lHoogheid, loogheid,d e He ere Pr Nasfau, onze geliefde Stadh.ouder, Capitein en ,,,'Oranje ,'Oranje eenn Na sfau, o nze g eliefde S tadhpuder, C apitein e a

miraal Ge neraal, e llz. en z. e nz. z al wo rden g ef lelt iill a " Ad Admiraal Generaal, enz. enz. enz. zal worden gellelt a l l e d e .. aIle de Amplen. Prerogativen en Digniteiten die Qoit zijll Amp t e n . Pr e r o g : t i v c n e n Di g n i t e i t e n d i e o o i t z l j a ,. " Vo Voor Vaderen hebben bekleed, en bij affierven (dal Godt orVa deren h ebben b ekleed, e nb ija fflerven ( datGo dt ,. verhoede) hetzelve recht ertfelijk ko .. ",g genadelijk noch lang , enat lelijlln och l ang v erhoede) h etzelve r echte rTelijk k ew " me me o op zijne Nazaaten, op dee Ma Mannelijke Defcendenten, eo pz i jneNa zaaten,o pd nnelijkeDe fcendenten,e a ", b bij manquement van dien op dee Vr Vrouwelijke, op de zelve ij ma llquement v an d ien o pd ouwelijke, o pd ez elve : , waarden c 1s doo e Ed ele He eren va n de dderfchae ".voor voorwaarden als doorr d de Edele Heeren van de Ri Ridderfchap n de rgcdering i rgeûelt. ":1 i in de Ve Vergadering iss voo voorgefielt. % wI1. VII.

datde h,b)Vr oedfchnp do orhur " Te Tenn ze zevenden, de Ed: Ed: Ac Ach'b: Vroedfchap door nlaree venden, dat deputeerden t er Ve rgadering va n Hunne Htmne Ed. Gr.M og. "9: Ge Gedeputeerden ter Vergadering van Ed. Gr. Mog. elieven voor voor te te f laan, e zaaken dc ar henen henen te te de ri",, g gelieven flaan, enn dç de zaaken daar deri. , . ge e r e n , da t a l l e Sc h ee p va a r t e n Comme r c i e N t u s f c he n dq ,. geeren, dat aIle Scheepvaart en Commercie, tusfchen de. van dezen dezen Staat Staat e Vrankrilk , ma wordeq "Onderdanen enn Vrallkrijk, magg worden ,: Onderdanen van , rboden; als 21s me de die die tusfchen tusrchen de ze Landen, Landen, en en de de zul. zul",ve verboden; mede deze ; ke,die die doo den Koning Koning van van Vr a n kr i j l r . z oo op ' de Ke î ze"' ke, doorr den Vrankrijk, zoo op de Keize. . :9rinne rinne f foninginne v an Hâ ngarijen, a ls op op o ns geconques. ' geconques,. Koninginne van Hongarijen, als OilS " teeft opdae enn fubiil1entie, teertzijn, zijll,o pdataile alle toevoer toegoer e fubfiflentie, die die de de Vij:l\l. Vijaa. den van van onzen onzen Staat, Staat, door door de de Onderdancn Onderdal len toegezondell toegezondea ,.:9 den " worden, worden,daar daardoor dooraf aftetefnijden, fbijclen,enz. enz.enz:' enz.'* Een VerzoekVerzoek- of of Hever liever Dwangfchrift, Dwangfchrift, in in zo zo dringende dringende en en Een dreigende bewoorclingen bewoorzingen vervat, vervat, vervulde vervulde de de Rotterdamfche Rotterdamrche dreigende R egeering met met vreeze, vreeze, angst cngst en en ontroering. ontroering. Die M e zulk zulk eene eene Regeering taal durfden durfden fpreeken, fpreeken, wierden wierden aangemerkt :angemerkt als a1s bekwaam bekwaam tot tot taal verdere verdere baldaadigheden. baldaadigheden. Door Door den den nood nood geperst, gepefst, en en met met re~ reden den beducht beducht voor voereen een zeer zeer gevaa.rlij gevacli jken ken Opl1and, Opfland, indien indicn de de eisch der der dringende dringende Burgeren Burgeren niet nietwiecd[ wiet -tlr inge.villigd, ingekvilligd, befloo. befloo. eisch wnze ze tot tothet hetdo doen en van van de de volgenLle velgentle Afkondiging. Afkonëiginw ten #>BUR_ Bgltm

"

48

R OTTERDAM . W

-

'

BURGEMEESTERS en REGEERDERS der Stzdt ROTTERDAM , #> lotiûceeren en maken bekelld bijdezen aan de Burgers en , lngezelenen dezer Stadt, dat hunne Ed. Groot Achtb. op den met goedvinden, en als daar toe door de Vroed,, hni ,,

fchap gequalificeertzijnde,hebben gerefblveertdatdeAmp,

yy ten, O Aciën en Beneûciën dezer Stadt, welke tot noch toe laan ter begevinge van de Heeren Burgemeestey, hebben get ,:ren in ieders Vierendeel jaar, en tegenwoordig open en

:onvergeven zijn9 a1s mede die van dezelve natuur in 't :# vervolg open Zul len komen te vallen, van tijd tottijd,op hei Raadhuis dezer Stadt publiek opgevdilt, en aan de ,, meest daar voor bfedende znllen werden verkogt. Dat niey mant meer a1s een Ampt, OKcie of Beneûcie, voor Zich n zelven zal mogen kopen en behouden ; en dat de kopers

, van dien moeten zi jn van de Protestantfche Religie: Dat , het hen za 1 vrfj flaall om die. hunne gekogte Ampten, ,,

Ol iclèn en Beneûciln aan andere te verhuuren , om die te bedlenen en waar te neemen, mits dat die H uurders van de

Protestantfche Religie,en bequame Subjeaen zijn. Datde yyPenningen bij de verltoping van de voorfz.Ampten,OK-

::

9: ciln en Beneûcifn , te provenieeren , zuiver en zonder

,, eenige afzondering, zullen komen ten profijte van deze Provincie, en van tijd tot tijd zullen worden gebragtaan

,.

het Comptoir Genernal van Holland, in 'sGravenhage, ten ,> voordeele van de Finantie van deze Provillcie, Of We1a1b ders te worden gelmpl oijeerd totgemeen nutvan de Bur-

gel s dezer Stadt, in gevalle bij de ltegeerillg van andere Stedcn' van deze Provincie in de Verkoping van derzelver en Beneficiën ten voordeele van deze Provincie, niet mede mogt wertlen gerefolveert''.

ln ,, Ampten, OKci

Deeze bewillking, genoegzaam in de zelfde woorden, in welkë het verzoek was gednan,z toonde ten duidelijkfle, hoe cngi lige vreeze de W ethoudertchap van Rotlel' dam voor de muitzuchtigc menigte hadt bevangen. 't Gemeen , ondertus-' fchen, betoonde eene uitgelaatene vreugqe over tleezen uitflag der zaalle; men wenschte elkander gduk m et het voordcel, welk melz den Lande hadtavlgebragt,

Val :

k'0TTER''DAW k. .. M

4p'

'Q''U 'L'.r C'r'''-'

W n korten duur wcs ondettusfchen deezd opgetogenheid.. Tw-ee Afgevaardigden, na den Hage gezonden', gaven vân 'g ljet vool evcllene kennîs can den Stadhouder, die het gezrcg

der Burgerije, of liever van het dringende gedeelte van dea zelve, zo etlvelopnam., dathij'*'da1Baron vAN wASSENAA:y Heer der beide Katwt jkeny en den Delftfihen Bcrgemeester .

vaw DER DussEN na Rotterdam zondt, tot het doen eeier

At-kolldiginge in zi jlen naame, in het flot van welke'de Afkondiging van Burgemeesteren en Regeerderen vnll Rotter#/w , op het fluk der Ampten N verklaard wierdt voor @

zTr;e anwettige W7ke overàrongen tn SX''2P:rJZn'ë/ dNs'' J âouL ien r/nr ntktt ' g :a van g:zrzkdr %q'aardn'; wordende voorti d' aarbll - ccn eenen iegelijk# van qealken flaat of rapg bijzog mogen weezen, op hvt allererntligoe verbooden, de Regenten

zler woorden :J daili ls 'n

stpfcez/ï, . j' ep # veel rzza in âtg'

leb viyid 1?,ê; zaaketî 1,z;n Rezeeringe dn s' :r te #eS:&, 1e

Jl#,/z/ger of J'zze/l zrr vz' /, 'r tlelil,eratien p: ernigerhandrwl yk zezejlrelnmen: metbedreigillg van 'sPrfnfen hoogfle indignatie, en de ûrasd ann.de rustvert loorders, bij ASLand: Pkw kaaten gedreigd, acn de overtreeders van dit gebod.

te v 'ol. ks lmd 4@ t zich i# n . til y jd. . s voor ff,4< Eene groote menk'. St . cdhuisvervoegd in de verwagting var?door 'sPrinfen'goed. keuring bet afgedç vongen benuit t. e zullen hooren bekragrigell. Maqr hoe grootwax shullne veriagesheid, wanneer zij# door den lllond der Afgevcardlgden, den Prins Stad 'houdef

iet gehouden gedrag openlljk hoorden afkeuren! Eensklnp# was het nu gcdaall met den Zegepraal,dien zij'onlangs oy de Regenten maenden behaal d te hebbell, Van h,ier ook dat'

llet Hr fanna in een vloekend Kruist J:- verkeerdee De verbittering ûondt op elks gelaat te leezen.. ln 't oogenblik

zag men eenigen htlnne Oranjr etoeizels van de hgeden nee. m en, dezelve ter acrde Werpell, en met voeten trappel, on.

der het roepen van Oran je onder? Zelf h' oorde men eenigo' zeggen:.. iveent tI6 Prt. ns :pJj die Jezzg Stwjl bguderérezprvk,z âelâep , le #T #J 'pJ:a? '; Z6J1 '4r nu nog ,&#e/J gqan. Op, folnl n@ge Plaatzen vondt men, 'sandcrendazgs, 'sPifnren'Af. kocdiging afgefcheurd, elders met dlek en vuillgliei d bemorste.

XXV.o' epse

17fff

Y Se, --

so

ROTTERDAM .

'tGemeell, egter, ziende dathetzijner Hoogheid ernstwa:

Qackte alle verdere moeite en beweegingen, en kwam eerlangx tot bedacren.

Hoewelmen, te Rotterdam ,gel ukkig vrljliep van de OP fchuddiN en, elders verwekt uit haat tegen de Pagters,.konde # eeD gal ltsch uitzinnig bedrilf van.zekeren Tabakskooper ligteli jk aanleiding gegeeven,hebben tot zecr oncangenaame gebeurtenlsfen. Op zekeren dag zcg meli bimnen de voorglnzen va@

zijn huis een Molik van'Strooy hebbende de gedaante van! een M ansperfoon9 hij . was gefloken in een pak oude verpeetene klederen, ep hadt een grooten Bril op den Neus. De

voorbijgallgers konden Zich geen delll tbeeld vormen, watz' e' van

deeze vertooninge maaken moesten. Het getal der cançchouweren groeide intusfchen hand over hand ; men maakte' allerlei gisfingen, de eene relellloozer en vreemder dan de andere. De Tabaksverkooper behoorde tot de Gezinte der RoomTchgezlndell. Van hier dat zommigen u'Tt den hoop , zich. verbeeldende dat het vreemd Postuur aldaar mer een.

fchimpend oogmerk was geplagst,weldra opeclijk begollnen te roepen: Daar 19/f/tlie PJJFXI: D...... zijne /;4,g& J -#

yzkgc vevbeelden,en zcJger l dat /;#-door #r Franpheng,. Jgj/y . fs. M eer dnn genoeg was dit geroep om de gemoedél be. ren gaande te maaken. 't Leedt ook niet lcng of mep fpeurde dea toeflel, om het huis can.te tasten e1 te plonde.

ren.,p.elukkig bekwam de Regeering biitijds.hler van berigt, die flraks het huis deedt bezetten et 1 den bewooner in hegte.

nisfe neemen. Bij zljne verhooringe voor mbjne Heeren vae n den Geregte verklaarde deeze, geen ander eogm erk gehcd te. hebben , dan o1n met deeze vert ooning ccn zijlle Butlreu, W elke tegen hem over woonden, iets te doen te gcevetl,Wtlaf

cn zij hunne nieuwsgierigheid hondell verzat ligen, a!s dïe Tuu den morgen tot dellavond teikens op zi jn hui:englazen. luurden. Zo crgdellkende is dikmcals het Gemeen; zo kan. een

onfkhuldig bedfijf zomtijds voor den uftvoerdcrheillooze

gevolgen hebben. ; zo dienflig is het geeven van gehoor aal)

de wacffchuwinge, zich ook voor den fchiju deskuraagste hoeden. Tea

VOTT'ERDA'M @ '

:1

T 'egen de verwagting van veelen, hieldt het èenigen i'jd àan, gedut lrende welken de beweegingen, iù andere Steclen,' over de verandering val Regeeringe, geenen invloed haddel t n a a d a t l ù è n e e n k op de insvooners van Rottert zam. Einleli jk, gen tijd heimelijk hadtgemompeld, floeg men,in 9tbeginva:

Oaobe' r des Jnars 1748, de hand aan betopflellen vâl jeeN Req' uest, om het vervolgens der Gemeente ter ondertekenibgf

àan te bietleb. De plaats, aleaàr de tekenink gefthiedde, e1 Men oot lltl en dan Vergaderingen hieldt, wàs hetlui: vaé zekeren GERRIT IN::L, Tabafisverkooperop de Boterfloot; bil -' .

1) .am v' oegden zich drie andere lieden, al zints eenigen tijd te' ltottevdam bij den naam van'Patyiotten bekend. Onde' r OP-Z'igt en gànprijzing val)deeze liede! l#efclliedde dè'tekellfnï&S Welke blnnen kort zo Veel opgangs m' qakte, dct men feed/

UP tlen ccllttiebtle' n def gèmelde M aand bil 'llz11s Zeîienhonderd Yekenair# teldev Ui' thet mi ' ddellVan deeze Wierden ZeSPeru foonen benoemd, om' , onder den nnàm van Gckommitteert len ,*

het Gefchrift aâ, n zijne Hooglleid te ovdrhandlgell, zo a1< o#' '

d' en hegenti' endel) gefchiedde--

De geheele inhoud. van d1t VerAzoekfchriftls ong'llieig6-

bleeken; macrdi(wel, dcieenigeLeden der'Yethouderfcha/ in hetzelve fthandelijk ten toon gelleld en vallflinkfche handeii Mgen befch' uldigd wierd' en. Ditbefltiten wijuith' etgeêragt der Heeren Excnsàsa' t' vAx ncauEc , Hoofdomcier, a-uEppdhvs tax TElcixcls24 en oyonmlt vax HOOGENDORP , Racde: fl f

de Vroedfchnp der Stnd Rot/ert/am-' l' eder afzollderlF jkg2kè# deez' e Heerell Advertelltien Jl1 't lJcht; de eerfle btkl' aagde' zlch over eene bkfchultli' ging, hem te laste'gelei' d,c1s ofhiJ zich fkhuldig hndcle gemnakt aan ùgtefhoudibg vaù het anhdkcf der Arl hen in de Geldboeten ,. en'llet trel lken van penninge/ vat) dk Roomrche llerkel binnen de Stad; de tweede, (Ia' r.

liijeeb gedeelte vcn Stads g' rond,agter zijn hulsgelegen', op' eene olbehoorlijke wijze zich hcdt toegefigend; de derdepv dathij, ib de hoedanigheid vali'Rentmeester vcu de P' ublieke' tterken de: Stnd, J 'aarlir jts eene z' ckere hoeveezherd Yurf ge.

b 'fuikte , zonder dat men wisf, ui t welke p' enningen dezklvd

betaald wierdt.. Elk deezer l' lepren beloof' cle eene cnnzlenlijk' : femmv gelds aan die hun de acngetijde misdaaden konden beu' Ffff 2:

WfJ 'zkn' -w w

yz

R OTTER DAM . .

- ... -. ----

'

-''--

-

'

wiizen. LAURENS vAN DER MEER, dlen wij voorheen reeds hebben leeren kennen , en die de hand gehad hadt in de AmRerdcmfclle Oprchuddingen , verzeld van nog zes zi jner M edeburgeren,verl tlaarde zedert, bijopenbacren druk, geen

deel geha) te hebben in deeze befchuldigingenp welke zii valsch en onwaar noemden.

HetVerzoekfchrfft was midlerwiilter hand geield acn z' ijne Hoogheid, die terflond hierop Genzagtigden zondt na Itotr:r#47JJ,om den toefland van zaaken in die Stad ncder te olw derzoeken. De Baron vAN wASSENAAR en de Raadsheer wII.LEM Paagvv bekleedden thans. wederom dien POSt. Zi jkwam en in de Stad OP den eenentwintigtlen, en namen hunnen intrek in het Gemeenelandshuis. Zo We1als de Burgemeeste.

ren en Leden der Vroedfchcp, hadden ook bii Hunne Edel M ogenden gehoor de bovengemelde, zo genaamde, Patriotz,p, opflellers vnn het hoonende Request.

M idlervvijl wierden bijlleeren Gemagtigden ilgeleverd twee Verzoeltfchriften vcn een goed aantalBurgeren. . in welke zij bunnen aflteer betuigden van den zwadder, dien de Lqster op zommige stads Regenten hadt uitgerpoogen ; met betuiging van htln genoegen over derzelver Stat h beftuury en verzoèk dat ze van hunne waardigheid en Ampten niet mogten verlaao als door eenige onrustige lieden wierdt beten worden, z. gcerp. AU. een cclltalbeN aadc de Heeren vâN WASSENAAR en PA. rîgten hadden iugenomen, deeden zijeenen keer naden IIa-

ge, om verGag te doen aan zijne Hoogheid. Bij hunne wederkomst wierden alle de Ledell der Vroek lfchap betlankt. doch terRond dcgr OP van nieuws sallgeReld, op vijfLedcn naN die vnn hunne wcardigheld verlaaten bleeven) onder decze bevonden zich de bovengemeide H eeren vAN BERXEL, vAN TKILINGEN en HOOGENDORP. De gemelde GERRIT sxy:L e1z wauaexs vax osa MssR geraakten zedert fn een opeubaaren

penneflrijd; doch deeze hadt geenellinvloed op derustder stad, die met de verandering der Regeeringe van lieuws her. lleld wierdt. Zints de verandering N op het heTen vcn 's Lcnds Gemeene

ATiddelenynaahetJqarI748,ingevoerd,befpeurdemen een. e :2n.

ROTTERDAM.

$j

sanzicnlijlte vermilldering ten aanzien vcn de lnkomienNvoortfpruitende uit de W ijnen en Sterke S7ateren. Reeds in den Jcare :7. 51wasmen hierom'bedagt, dezaaken op een anderen voet te fbhikken, om clzo het ledige in *sLands Schatkist aan te vullen. TeD di en einde wierden de Wijnkoopers op eenen Eed gebragt, van hun vorderende de beloike vaa

den lmpost op de %vijnen, L' Iee en Azijnen, mitsgczers op de Brandewijnen en Getlistilleerde Wateren gefleld , niet te zullen fraudeeren, of doen fraud' eeren. GrootlC jks mishaagde deeze Eed zo aan de Al nflerdamfche als ccn de ,Rotterdcm-

fche Wijnkoopers,a*lzo bijdeeze,algemeelerdan elders, het

fluiken in zwang g.11g'. Door de afkondiging van een ernflig Plakaat wierden de eerstgemelden tot reden , en het doen van den Eed gebrcgt, zonder dat 'er iet oproerigs voorviel. Niet

zo gemaklijk ging hette Rotterdam , qlwacr, bij deeze gelegenheld, eene geweldke beweeging voorviel. De Wijnkoo. per:, ter dler Stede, volhardden eenpnarig bi j de weigering om den Eed te doen. Dk deedtden W ijnhandel geheel flilflaan, dewi jlden Eedmeigeraaren de Bil jetten van Uit-ên 1nflag door de Kollekteuren geweigerd, en dus hunne Pckhuizen zo goed als geflooten gehouden wierden. Ni< te onregt deedt dit hun vreezen , dat hunne neerimg zou verloopen, alzo de

Burgers, die wijn begeel' dell te drioken, thans in de noodzaaklijkheid waren, delzelven van elt lers te ontbieden. DiL bewoog de Tvijlhandelaars, uit llet midden hunner, eenige Gelcszigden te zenden na den Hage, om vcn 'sLands Stqaten

ontflag v2n den Eed te verzoekell. Doch zijkeerden te rug, zcuder ii ets te hebben kunlpen uitwerken. Nogthans wilden ze de zaak niet geheel opgeeven. M en befootnu, eenige bezwcaren op het fluk van den Eed op het papier te f lelleu,

en dazelve tebrengen ontler'toog van Zi jne Hoogheid, om vervolgens door deszelfs voorfprazk bij de Hooge Ovetheid ontlerzeund ze worl n.

Tervcijl men met het opflellen der Memorie bezig waS, abeurcle 'er een voorval, 't welk zeer gewigtige gevolgen m a zich feepte. Ggntsch onverwagt befloot zeller voornaam

W ijnkooper, GERRIT HAGEDOORN genaamd, woollende in de :lerflrzat, den Eed te doen, OP den zcventienden Augustus F fff 3 de:

, 4

ROTTERDAAI,

#esJcars I7JI. Verfcàillende zijnde gisingen,watbem hie: /oe beqroogen lebbe. Waarfchijnlijk deedt hvm dccr toe koce pen?de dageli jkrche vraag om w, ijn, e11hetaanzienlijk voore Meel, 'twelk zich hem dus aaliboodt, Zeker is het, dathij tlraks dç llandçn yo1werk hadt, met het cfleveren v;n Nvije .

pzn. 't Kon pivt ui tblilven, oç ditmoestbijdeoverige W ijllb:ndelaars in 'toog l oopen; te meer, indien 't waarzij$ dat IIAqEDOORN , in ecne Vergadvring, twee dagen te vooren gehouden, zich . tegenden Eed verklaard hcdt. Hoe'tzij,bii w ierdt pver het doen van dcn Eed cangefproken & door zom-

pigen zijncr M edebroederen; dit lokte eene menigte volks, Mij>ijnewooningen Pakhuis,dxie telkensaangroeidg,zollder #at 'er eel :ige daadelijkheden voorvielen; totfn den cvond. wanneer de onweerswolk, dfe hem al lang hadt gedreigd,

yfçh ip een vre@ezelijk onweder over hem olltlastte. Eer de. yelve uitbrak , ln eenel) higelbui vcn fleenen , hadt HAGR.

oooRx zl .j n W oonhuis&en twee Pakhuizeu,die nccsthetzelve

apnden, geGogten,doch,in den haust en bedremmeling,dcn ieu.yvl in de deur vAn het eene lccten Qeeken. Een getrouw :llurmcp, itllks veynomen hebbende, trcdt toe, en hcalde deq .

ge gteluitde detlr. Eenigc: van 'twocstgerpuis, ditziende, Jî

vpggden hem, of hij het met HaGEoooRx hieldt, en hem gogs te befchermen? wacr op hi), voor eigen leed niette 9nregt bezucht, den Peutelweder gaû

Midlerwijlwcs de Voorgevel vcn het woonhuisbijkans ge. heçl v2n Zline gluzen beroofd, Doch vermids de woestelinZCD, onder hxet fchenden, vvrflondqn, dat het lluis door HAçEpoonx flegts in huur bewoond wierdt, keerdenzil shtlnne F qede na de Pakhuizen. Door midtlel van den Peutel hcdzen

ii în 'teene dcn vrijen toegang; door micldelvan een 1)c11$ !ameidcn ze de deur vallhetandere open, Nu hadtde bal-

pcadighçid en zwelgztlcht een vrijcn loop. StrakgPaatmen

sfen, Oxhoofden en Voedervaten. Tot :2D ?$ vernielen vall Fl .e

/en keel toe zoop men den gulzigen bnlg vol, dien men gç k's wczerom ontlcstte,om hem van llieuwste vullel. De * >a

kqsrbgarûe Wijnel! tw poelden, tot eene callmerkeliike hcogte, den, de Geg lantu tp llracr, ep vl ep dermaate, dat eenu .) .1 .( goat,

R OTTERDAM -

s!

:oot, leggende op fene plaats in de Haven ? élw:ar eene Geut uitl iep, bijkans boordevol wierdt. Dew3ll men, onder het gulzig zwelgen , de reden , waarom men voorheen het huis hadt gefpacrd, fcheen vergeeten te hebben , keerde het

fnood gefpuis thans zijne woede derwaarts,oln 'er uog verder zijnen moed te koelell. Doch dit wierd verhoedt deor

de àankomst van eene Kompagnie Burgers, onder het geleide van den Heere J. vAN ALPIIEN. Evenwel hatlt het gepeupd'

moec ls genoeg om zich eenigen tijd 4e verdeedigen , door ket werpen met iesfen en fleenen, met zulk eene woede. dat eenigen der Schutterà gzkwetst wierden , en zommigen ' begollnen te deinzen. D och door het voorbeeld des kloeken Kapiteins gemoedigd N en nog meer door de cankomst van tene tweede Kompagnie, vielen ze zo hevig can op de woestelingen, dat ze wel hacst, a1s fchuwe rekels, met ingetrokken ûaart,afdroopen. D e vcten, door het fchendziek Grnallîv , zo vernield a1J geledigd , w ierden ()p ruim twee-

,

konderd Oxhoofden,en de fchade,bi j uAGeoooRx geleeden,

'

begroot op achtduizend negenfnzestig guldens, dertien ûuivers, die hem , zedert, uit hetLcnds Kantoor binnen Rotter.

#:29;2, vcrgoed ziiî l. De V/ethouderfbhcp beloof' cle kort daAr

,

op eel Te betooning van duizend Guldensj aan den aanbrenger van den eerûen acnlegger der plonderi nge. Van eenige zeel 'veelgerugts maaltende voorvcllen, de Stad Rotterdtll n betreFent le , moeten wi joog verf lag doen. Het .

eerfle'gebeurde,in den Jaare $723,op den Verjacrtlag van zgne Hoogheid den Prilpfe Erft ladhouder. Reeds verfcheiden

dagen vt sör den gewlgtigen dag , hoorde men zeer veelfpree.

ken van toebereidzels tot Vreugdebedrijven op 'sPrinfen ver. J aardzg. Naar gelange de cchtûe M acrt nqderde wierden tleeze gertlgten meer en meer algemeen. M en luisterde e1kanderen in 't oor , d:t ellt Burger, zonder onderfcheitl, zou genoodzaaktworden, Oranje te draagen. Zelf gîng de fprack , dat ' het gerpuis reeds bezig was met rondloopen aan de huizen der Burgeren , om van dezelven geld te,vraagea tef eere vcn den Prinfe. De loopende gertlgten kwamen we1 haalt ter ooren.der

Zakkedrpgers, een talykjk Gild hierterstekle, enaltoosver12fff 4

mcgrd

:4

ROTTERDAM. = >

,

Durd doorhunnen ijver voorOranje. ln de tegcnwoordlge zrukte hetonbetcamelijk oordeelende flilte zitten. verzogten zijaan Burgemeesteren verlof,om van denStatlsTimmertuin te mogen haalen, eenen Eereboog, die, nu zeventien janfen geleeden, hadt gediend ter gelegenheid der inhuldiginge vaq den itadhouder, en aldaar zedertwas bewaard. Hetoogmerk v:n dit verzoek, Sva!, dien Eerelloog te plcatzen voor het

Zakkvdra,gerslluisje en vervolgenste verlichten. Burgemee#tqren bewilligden ia dit verzoek, buiten weeten der Leden

van de W et, aallwelke zij eerstnaderhcnd dacrvan kennis gaven, Op een Stcdswagensen door Stads bedienden wierdt de Eereboog ter betlemde plaatze gebragt. Eene dus ollgewoone beweeging bacrdz ondertusfchen geene tleiuv bekommerillg en verlegrnheid onder de goede Burgerij, ip de angltwekkende onzekerLeid , hoedanig een einde dit:1-

lrszonde ne:men. Nog bennauwderwierdtde angstbijveelep, gillts m'n vernam . dat men, :al' 1 verrcheiden buizell.

onder de dquren briefjes hadtgevonden,bij welke plondering #n de galg gedreigd wierden, Geen huis bleefvrijvan het heioek van 'tbedelende Graatlw ; niemand bijkan: durfde de ggngoqkers met ledige handen afwijzen, vooralzints hetrugtbaar wgs gemorden, dat een zeeracnzienlfjk Heer de verreg:ande milddaadigheid hadt geoeflend, om acn de rondloopen-

de ben/e vijftivn Dukcazep u1tte deelen. Op zommigeplact1en ging h:t vrcagen, of liever eifchen en dwingen, gepaurd wer d .eu itfpoorigtlebaldaadigheid. Zekere JuFrouw,o1n dat

/

gij, ncar den zin der bedelzaren ,nietgenoeg hadtgegeeven, wierdt gan hetlichaam mîshan/eld, en ontkwnln met moeite

44 handen van den onbezuisden hoop. Dacrmen de koenhei d hadt,.de rondloopers met ledige handen af te wijzen, ,

i 1 .çeg men hier en danr de glazen in. Daarenboven hoorde

penN b)jwîjlen, mompelen vallhetplondefen vnn de huizen van genjge voofnacme Koornhandelaars,om reden dct'er geen yeer groote voortaad vaa Koorn in de Stad, en het Brood

fvedseens en cndvrmaglwas opgepagen;clle 't welk, poor '$ onkvndige Gemeen, aan de flerke verzendinge na b .qitqq wi rdr toegqfçkreevqllq zç .

Jchrik

RROTTERDAM. OTTERDZ NM .

sy 57

' S-Schrik chrik een n E' vverv2ardheid eir l tvafxdl lil l , ei nd vr vvervulden, er ev dz ul a de amn, Bur on de gerrddit i ve tr aalles. la le ns gde , dde e ggeeonder te :/Jeele ele St Stad. ad. Elk iblen vreedzaam Burger verlangde, een 11 mmeende eende met egt tte e mo gen vverwagten, ervvagten, da er be teugelinge met rregt mogen
va n de eze ui tfpoorigheden, va n de jde de geeringe, de van deeze uitfpoorigheden, van de zi zijde derr Re Regeerbge, de ie rke q'
'

worden. Liep, Vrijdag wo rden. ''ttLi ep,eegter gter,,aan . aan ttot ot Vr ijdag aavond vond tten en hhalf alfzzeven even uure, 's d daags v66r den Verjaardag, eene Kompagnie uui e, % cags vl lr de n Ve rjaardag , eeer er e ene Ko mpagnie

Bu rgers op tadhuis wi erdt e ntbooden. Ee rlang wi erdt Burgers op he hett S Stadhui<s wierdt OIltbooden. Eerlang wierdt d e ze l ve ve r f l e r kt me t e e ne t we e de Ko mpa g n i e ; d e n ga nt f c hen dezelve verfierkt met eene tweede Kompagnie; den gantfche

n ccht z onden zzijiJ l tonden tdoor loor d tad. De n vvolg!!nden olgrnden ddag ag Ronden dee S Stad. Den nacht zonden llder de penen. bbleef .eef ook 1 elle Komp agnie Bur gers o ook e eelle Kompagnie Burgers onder de Wf wJlpenen. Eindelijk verfcheen de gevreesde Saterdag. Graauw, Ei ndelijkve rfcheend ellang ang g evreesdeS aterdag.IHet -letGr ccuv:

vc n de nt d er Bu rgeren ttot otnog oe g eenen t egenfland o ntvan denn ka kant der Burgeren nog t toe geenen tegenfiand ontmoe t he b be n de , v i e r de t ha n s de n r ui me n t e uge l a a n c l l e s , wa moet hebbende, vier de thans den rulmen teugel aan alles, watt l osgelaatene moe dwil e n ba ldaadigheid he tzelve i n he art g cf. en baldaadigheid hetzel'/e in hett h hart gaf. losgelaatene moedwil Wijven en Jongens, pror.kende mettOr Oranjevaantie!s opge. Wl jven e nJ ongens, p ronkendeme anjevacntlelsen eno pgerooicle boeden enn mu mutzen, Jiepen biji troepen door dee S Stad. l ooide h oetlen e tzen, l iepcn b jt roepen d oor d tad.

o m a gn d e hui zen ge ld t delen. De kkedrncger:, Ko ornom aan de huizen g.eld tee be bedelen. De Za ZakkedraJlgers, Koorn. meecers, Kruijers, Sleepers, Molenaars, alles wass me mett d die m eetersy Kr uijer:, S leepers, W lolenaars, a lles wa ie k leur ui tgetlreekel). De kleur uitgefireeken. De Vi Vischmarkt wass r rijidijk opgefehikt; schmarkt wa ijklijk o pgefchikt; de W cterpompen pr onkten met metKroonen Kroonen en en Opfehriften. Opfchriften. Al wie de Waterpompen pronkcen Alwie ze ke r. geen Granjc konde vertoonen, was zijns Jijfs niet zeker. wa s z i j n s l i j f s n i e t geen Oâ-anje konde vertooMn , Kantoorbediende., die die g geen hadt, Zeker Zeker Kantoorbediende, een Oranjelint Oranjelint bij bij zich zich h at lt, wierdt gehavend. Op d den Boterfloot dreigde ze· wierdt deerlijk deerlijlt g ehaventl. Op en B oterllootd reigde men menz ekeren keren Heef Heerillff1't't water watertete fmijtell, fmijten,indien indien hij hij niet nietden den oproe· oproezijnen hoedd te rigcn hoopp cen r igen hoo teD wille wille ware ware am om zi jnen hoe te tooien tooien met met cen Oranjelint, hiji zijncn Zclf e en Or anjelint, welk welk h jinin z ijnen zak zak hadt hadt.. . Ze lfliepen liepen de de Hellebardiers, llellebardiers, de de Lijfwagcen Lijfeagten der der Burgemeesteren, Burgemeesteren, niet nietvrij. vrij. m aar wierden wietdell door door geweld geweld gedwongen, gedwongen , zicb zich met met de de heerhecrmaar leuze te te fleren. ûeren. fchende fchende leuze uitgelaatenheid en en woedende woedende brooddronkcnheid broodfonkenheid dus dug Daar D aar de de uitgelaatcnheid f pe e l de, wa : me n n i e t zo n de r r e d e n be duc h r , dat hallren hnareu rol ro1 fpeelde, was men niet zonder reden bedueht, dat die dit alles alles ecrlang eerlang inin nog nog fnooder fhooder feitelijkheden feitelijkheden zou zou llitbaruitbcrvreesde voor voor plonderingen plonderingen van van deeze deeze en en geeDe geene fiell. ûel). Men M en vreesde Burgers. Sterk Sterk hoorde hoort le men men reeds reeds mompeien mompelen van van eenen eenen Burgers. gekveltligen «an eanval val op op het het huis huis van van den den fleere Heere AmbasfaAmbasfagcweldigen gs' ar vvax a:RKIIL. Doeh Doch die dit onheil onheilwierdt wierdt voorgekoomen voorgekoomen d.."Ur AN BERKEL. tlOQf hoewel dezelve, tot kporde d: gewapende gewaptnde Burgerij, bnrger i j , ho e we l d e z v l ve , totwceringe weeringe .. ff1-;;5 van f12fff v~n

l-:

ROTTERDAM.

van de overfge ol qgeregeldheden,,tot nog toe geene lland hadt uitgellrekq Behnlvell hetwagt houden en beurtelings aflosfen V2n eene geWnpende K Olllpagnie, hadt men de noodige maaw a gels beraamd , in gevalle van eene ondernomele plonderinge, *;n clle de twaalf Burger-Kompagniën terflond in .de wapens te doellverfcbijnem M en wildatdeqze fclqikking, hoe beilZ;2m e.11 pri jswraardig, beraamd en vastgeûeld was tegen het gevoelen VaD zeker voornaam Heer, die, in deezen onrustk gen tijtl de veiligheid .der Stad can de gewoone Burgerwags zlleen wilde hebben toevertrouwd. Op dat de Vl eeschhal.

die op ibterdag gemeeniijk tot elf uure open ûcat, :an het llollende gefpuis geene wapenen zou verfchnfen, wiertk dezelve reeds ten zes uure in den avond geiootem W as het gedrnk en krfoel langs de flraaten der Stad, zo lnng de dag lichtte, zeer geweldig en druk geWeest,nietmilw :er was hetzelge naa het valiell van den avond. Eenige oorden der Stad, vooral de agterbuuren, wierden ûaatelijk verlkkt, inzonderheid ook de Eereboog, door de Zakkedraagcs voor hunne vergaderpla&ts geplany. Op verfchdden plaatzen ag men vreugdevuuren brcllden, en hoorde 'er Zwervers en Nnaphuanan cffehieten. Trocpen van hond.erd,vi jftig tottweekonclerd' M annea îyfjven, Jol lgens, cllen met Orcnjelinten ven f lrikken bepronkt, zng men langsde Qraaten zwieren. Eeuigen gingen gebukt onder Eerebdogen of Kroonen ; anderen

zwcaiden metflesren, uit wtlke zij den drank zo rijklijllin

den gulzigen balg zwelgdenN dct ze eerlang.. fgifgbollcnde ter uarde flortten. su en dan vernxn men de klugligtle vertoe. r ningen , die het gefronste gelaat der bedrukte aanfchtm werg wel eens deeden ontrimpelen, en, hoq gepfangd het hart ook .wcr e, een onwllligell lnch afpersten. Dus Z:g lDell, onder xnzere, een M olenccrskar, met volk gelaaden, en in het m idden van hetzelve dep àlolenaar. draagende op hethoofd eene

groote Muts met Oranjelinten en ûrikken,en houdende een verûerden P:jP in den mond. N og meerfchrikwekkende in de omnandiglleden en treuriger in de gevolgen, w=s eene andere gebeurtenis, welke voor.

Fielop den derden AprildesvolgendenJazrs 1724. ln fchrifun,dicgdoofverdlenea, oatmo, eten wij, aangaandehetck $00$

R. OTTEItDAA' L w... .

.m-....-.>


toos gedenkwaardîg voorval,de volgenze bijzonderhe' t len. Het Voorgevnllene, op t len cchtflen van ARart-des Votlrgaandell jgars,1ag bijveelen,te Rotterdam ,11Og in verfçhe en fchrikwekkende geheugenisfe. M et cngst zng men nu w ederom tlfea

dag te gemoete,dewijlhetGemeen, hocwelbeteugeld,egter niet was 't onder gebrcgt, en llet flil gemompel of de opunbaar: uitflagen val ' l zommigen nicuwa tooneelen vcn Oproerig-

heden dreigden. M et regtwaren hierom veelen van oordeel,

dat, 't en zijdaar tegen ernflige en kragtdaadr ,ge maatrcgelea bercamd wierden, de menigte nu, veelligt, op middelen kon-

ze bedagt zijn om haarel flag gewisrer te neemen, en den fpijthAarervoorgcanzemislukkingevergoeden. 'tBleek. niet, hoewel de gevreesde Vreugdedag reeds op

lunden was,d,tacn de zijde der Regeeringe, tegen hetpleegen van geweld en tot het voorkoomen van opfchuddinge, eenfge middelen wierden in 't werk. geflcld. .Dit bewoog een

antal van honderdachtendertig nleestal annzienli jke Burgers, een Veyzoekfchrift te vçrvacrdigen , en op den tweeden llaart

in televerenbijScbont,BurgemeestersenSchcpellell,waar. bijzij te kellnen gaven, ni etdan metrchrik en verontwaar. ziging zich te herinneren, de ongeregeldheden , die , i11het

voorleedene jaarN ollder voorwendzel vcn Vreugdebedri jveny kudden phats gehad: w ccr door verrcheiden der deftigt le 111* gez.eetenen der Stad waren azngezet, Dm eolle Berjde vca

vrijwillige Schntters op te richten, om clzo diergelijke gcw weldige losbandigheden te voorkoomen of te bctengelen; en

datzij,uithoofde van eenige voortekenen,welke lnen reeds bef peurdeq met reden beducht zijnde voorfooytgelijke ongebontlene Vreugdebedrijven , en daar uit voortvloeiende verzooringe tler openbaare ruste, diensvolgens zich keerden tot

Hunne Ed.Gr.Agtbaarheden,meteerbiedig verzoek, datbij eelle openbaare Afkolldiging,.ofop eenigecnderewijze,mogt voorzien worden tegen de openbaare Vreugdebedriiven, cls die tot zulke verregaande buitenrpooriglâeden ccnleiding zou.

dcn kul lnen geeven.- Een tweede Verzoekfchril k, doch bij. kcns van gelî jken inhoud en tot het zelrda oogmerk,ondertellond door driell llkrtig perfoonen, wierdt, ten'zelftlen dage. Lî ' J d e Re g ee r i n g i n geleverd, Ondallks deeze verzoekfchriftenk * d. wierdt.

#>

ROTTD 'RDAM. ROTTERDAM.

enn tot Vlierdt, v zierdt,bij bijde deWethouderfchal", Nvethoutlerfbhar ,geen geen beiluit beiuitgenom genome tot het bet doen van van eene eene Af kondiynge. d och d aarom n iet v erzuimd, doen Afkondi/,ringe. doch daarom niet verzuimd,

he ncemen va ge aste maatregelen maatregelen ter ter we erînge van van oproeoproehett neemen vann gepaste weeringe r fghedem righeden. liep ten ten EindeJijk dee geduchte doch Efndeli jk verfcheen verrcheen d gedncht' e dag; dag ; d och hij hi j tiep 2V0Dd, me miflder onrllst, Ol lrtlEt, dan d211 veelen avond, mett minder veelen zich zich hadden hadden durven durven voorlellen. Re eds in in den den voormiddag voormiddag ten ten tien tiea uur betrok voorfl:eHen. Reeds uuree betrok eene Kompa gnie Bu rgers de de W agtop op 't'( Scadhuis. stadhuis, e eene Kompagnie Burgers Wagt en11wi wierdt, erdt, i vond, door door e ene a ndere a fgelost. Men M en za g , in in de inn den den a avond, eene andere afgelost. zag, de da ad, hi er en en daar, daar, vooral vocral in in de de Ag terâracten en en gemeenfie gemeenfle daad, hier Agcerfuaaten Buurten ,de de l iede etOranJefirikkcn Oranleflrikken pronken, pronken, G1 reboo. Buunen, lied enn m met en Ee Eereboo.

gen die's vonds verlicht wierden, gen oprichten, oprichten,d ie 'sv ondsv erlichtwi erden,terwijl terwijlden dengantgantf chen nacht, nacht,ter tere ere v an Oranje, Oranje,d kerIU5tig lustig rand rend g ing, fchen eere van dee Be Beker ging, mf cnderen zi ch v ermaakten me het aanhe1ren aanheYen der der be kende of anderen zich vermaakten mett het bekende de wa akznamheid des des Hoofdfchouts Hoofdfchouts voorvoorDeuntjes. Doch de waakzaamheid Deuntjes. Doch kmam of kwam buitenfporighedell. Zeker of belctte belette.verdere .verdere b uitenfporighedel). Zek er PresmeesPiesmeest erN op ler, ier koomende, Oranjeo' p den den middag middag , ter Beurze Beurze k oomende, met met cen cen Or anjeAr ik o flrik op zijnen welken hiji zommigen den pz ijnen hoed, hoed, we lken h jz ommigen onder onderd en neu~ nevs duwde fchampere vr aage, of dit nl etf rcai Rol ldt, cluwde,, me mett de de fchampere vraage, of dit niet fraai aondt, wierdt vriji onzagt de Beurs geholpen. gerugt hier wi erdt vr j:èon zagt van van de Beurs g eholpen. Het Hetg erugthi er van, enl dat deerlijk wassg geilagen, zich ijJoedig door dee w n, e 1d at hij hij d eerlijkwa eflagel),z ich So edig d oord & ad verfpreidende, verfpreidende, l okte een een grooten grootcn hoop hoop van vcn ' meen, Stad lokte 'tt Ge Gemeen, allen mett Oranjefirikken gerooid, dee Beurs; dochh alzo il en me OrcnjeRrikken ge tooid,na na d Beurs; doc alzo de de me este njkh r ei ed ds vertrokken wa meeste Koop/ieden reeds waren, Iiep die affz zoneenK igoeopl dfaeaddeli e . vertrokken ren, l iep d ita onder eenige daadlijkheid. 's'g And erzndacgs ve rfcheen & ' vcn der Ander~ndaags verfcheen, vall nieuws, Oranjedraagers op dee Be Beurs, enn v vraagn ieuwsNeene eene menigte menigte Or anjedraagers o pd urs>t rlagde , ,tameHjk onbefcheiden, deeien enn ge geenen, of men de tamelijk o nbefcheiden, aan aan d eezen e enen, of men hen tee v vooren PresmeestEr, van h eninsgelijks, insgelijks, zo zo als a1s daags daag: t ocren den den P resmeester, v an de Beurs zo u du rven a fkloppen. M en ve rzogt h ier op de Beurs zou durven afkloppen. Men verzogt hier op om bijl1:and aan de Regeering, firaks eenen mett b ijoand I an,X . Re geering,die dief lrakse enej lOnderfchout Onderfchoutme eenige londt. Hett infmijten glazen, inn di dien e enige Dienaars Dienaars zo ndt. He infmijten van van gl azen , i en ze lfden q vond, a an de huizen v o e enige Ko oplieden, wj erclt zelfden avond, aan de lmizen VllJl eenige Kooplieden, wierdt ge flaakt, zo ra e ene Ko mpagnie Sc hutters wa p de de be en gel1:aakt, zo d dra eene Kompagnie Schutters wass o op been ge koomen. gekoomen. bij herhaaling, blijken vall Zedert dien [ijd gaf de menigte, Z edertd ient ijd g af' de me nigte, b ijh erhaaling, b liiken v an haare denkwijze enn g gezindheid, vooral des avonds, bij het h aare d enkwijze e ezilldheid, v ooral d es c vonds, b ij h et ppt rekken d er.Bu rgerwagt. Doo rgaans wa lil, wa nneer optrekkcn der· Burgerwagt. Doorgaans wass he hett f ail, wanneer e.eu Kapitein, die geo~rdlleld wierdt aanl' '# j P PrinCen zijde over d eu Kq pitein,d ieg eovrdeeldwi erdt=l rinfen z ijdeo ver ttee

ROTTERDAM .

61

te hellen, de W agt betrok. Doch de Stzd wcs vo1 gewe lm zo dikmaals een Bevelhebber, welken de ncam naagik ng van Patriolsgezindheid, de posten moest bezetten. Als zodanig

ûondtJnzonderheid in een zeer kwaad blad, bij het gracuw , de Heer JAN JAKOB ElzzevlcR , ltapitein van de Kompagnie N o. IX , Raad in de Vroedrchap en Luitenant Kolonel der

Burgerlje, en daarenboven bekelld voor eea ijverig voorfhnder van hetvrfjcorps ofGenootfchap van Wapenhandel. Verfcheiden maalen,bijhetoptreltken der wcgt,hadtdeeze,nevenszijne Kumpagnfe, die in bedrevenheid, in lletbehgndelen van 't ges veer, boven andere uitmuntte, ten doel geflaaq :cn de fmaadheden el1 mishalpdelingen van 't woestgemeeD.

Vcn ti jd tottijd hoorde men onder den hoop denoproerkreet ?v:p , f/zt OPg:211: D e Prins lt 'lz/' cz-en ::z Krtjcolps onderr die Jer anslerî meent, dien jl aa Je Dbnt ier. Zo hoop liep zomtijds de moedwil, ket duwen en tlooten der cclydringende menigre, dat de Heer LEONARD VAN SWYNDREGT , op deq tweeët ltwintfgt len M aart, als Luitenant, de Kompagnie gelei-

dende,.op een kleinen afland vaa da Loopplaats, zijne M alw fchap moest doen halte houdel l en met Scherp laaden, om al-

zo eenen fchrik aan te jcagen en ruimte temaaken; 'twelk hem ditmaalook gelukte. Vergeefsdeedt de W ethouderfchap! twee dagen laater, eene V/aarfchuw ing cfkondigen , wacrbij de zulken, die de ter wngt trekkende Burgers, met woordea

ofdaaden, beleedigden, gedreigd wierdell, g1s verûoorders der algemeene rust, vol gells de wetten van den Lande, aan

den Lifve te zllllen geflraft worden. Het kwaad groeide veelcer onder deeze W aarfchuwing , en voorfpelde eerlang de fnoodie gruweldaaden.

Dewolk, welkeveelen, clzintseenigen tijd, hadden zien hzngen, ontlustte zlch eindeli jk , op den derden April, ia eenen der fchroomliikie Oproeren, van welke 'sLallds Ge. fchiedellisfen gewnégen. s' len hadt, reeds eellige dagen te

vooren,hierendaar,Ilriefjescangeplaktgevonden,in welke de zwacrfle dreigementell, tegen den Heere El-zEvli:R en des-

zelfs Kompagnîe, wierden uitgeflagen, metbijvoeging datdeselve, bij de eerfle gelegenheid, zouden volvoerd wordem Op den gemelden dag wa$ de$ avondsd: beurtaan dcn Luitellgl:t

6'z

ROTTEâU'AM .

tenant Kolonel, om de W vgt te betrekkenz 0' P àetgewoone uur der zamenkgmfle was de toevloed van volk , op de Loopk Plaûts,. gro' oter dnll lvcr gewoonte. Achtenveertig Adelbornen, die, benevens de OnderoKcieren de' r Kompagnie, zich' onlallgs hadden verbonden, ter beveiliginge van de rust def

Stad,hethunne te willen toebrengell#verfcheenellop de Vergaderplaats. De Luitenant VAN SWVNDIEGT Z0u thc' 1ls de' Flanfchqp opleiden. Dewi jldeolgemeene'toevloed van volk en het dreigende gehat van veelen bem fcheenen te voorfpel t let, dct'erietkwaads broeide, en de optogt,veefligt,kollk de verhindtrd worden, wierdt h; j te raade, de zotgezellen'# op flcqnden vllet, cf te zenden na de Poorten, OP dat deeze*

bijtijds bezetworden, en n. ietover den geWoolte; tij' d'Z0t14 den Open blijven. Met de Adelborûen wcsh1jnu voorneel mens den OptogtVoortte zetten Da hetStadllaisyde'110DfX

wagrder Scàetrerije. Op eelle zet ?r onacrgencnme wi-lze, wlerdt hij', een tij -d' '

hng , hierlh verhintlerd. Een gewellige candl -ang der fondqqande menigte. verzeld van een verdoovend gefchreetlw vàtf Hoezee? en Otahje:41,,p./ fcheen de Adelborûen uit elkander' te zullen dringen , el) belemmerde den Bevelhebber i1 hetgeeven van de poo' dige bevelen. D: Hee? VAN SwYNIIREGT tradf hierop'na het vozk, verzogt, met m inzcame woorden , en) herhaalde driemaalen di2 verzoek, om zzch 1lil te houdel) e11

plaats te maqken, herinnerende llun tevens de jongfle qrcarw fcbuwîng dtr Regeeringe; doch verzuimde tevens nlet, 'et' nevens te voegen, in'gevalle vcn wedcrhooîigheid. te zullel t'

genoodzaakt zijn, kragtclact liger middelen te baate te neew D CD..

ln Qede van het betloelda oogmcrk te b' ereiken, wrogtdeer' ze wnarfchuwillg des kloekmoedigen Luifenants h:t tegendeelk

I4etdriugen en fchreeuwen nnm hand overhand toe: terwijf mtn tevells. vcn ginds e1leldels, met vuiligheden zag werpen. Een onverlaat, i n 't bijzondbr, OP welken de Heer vAx SNVN'NDREG' Ps nl van den begillne, het oog hadt gehad, a1s hebbende den toon gezet aan den oproerkreet, drollg met gew eld. door; 9r g' een (len Luitenant helé deedt verzoekzll plnats vedkfvuatero' te mzakcn ., op dat hem niet iet ergers mogt r' 13och

'

ROTTERDAM .

Tg

Doch de kaerel, verrevan hier aan tekoldoen, li gttezijae hand ep, en floeg,metden fchroonllijke vloekrWatY#J;jy D..#.. me doen aezje Bajonet, zeer zwaare dreigemelw ten uit. Thans geboodt de Luitenant a:n de Dîenaaren der'

Justitie, die volgens cffpraakmetden Hoofdrchout,neveng eenen Onderfchout, zich cldaar bevonden, den booswigt ge#angen te neemen , en tusfchcn de Pelotons in bew.aaring te Dellen. Nieuee besveeging , zo cls. men ligt kan denkenm verwekte dit onder het flood gerpuis. M en deedt alle moeL te om den gevangene t0 (X)tzottoll1ZO d2t IXOD g01OOdZ2Rkt was, dè Gew eerèn te vellen om mees. ter te bl ijven van dea xoervink. Een der Geregtsdi enaaren wierdt, bijdiegelegenheid, door het muitende graauw gekwerst.. D e moed en bedaardlleid des bevelhebbendel Luitenants en'

zlàner onderhoorige h/ lanfchcp brcgt eindelijk te wege, dAt. ' met den optogt een aanvcng wiertlt gemaaltt. 011) de menigte'

dés Volks,'t welk,op de Nieuwmarl tten bij de Vleeschhaly gefcl :aard Qondt, el1 vermîds het lt aopenc!e gc1ug!, dat hetzele ve van middelen tot den canval koorzien en dccr toe gezinl'

Was, wierdtde I-leer VAN SwYI N7DREGT, tll:t ee11Q wijze voorz' igtîgheid en om Burgerbloed te fplarel:., zeer vci 'flcndig te'

raade, eenen omweg te neemen. Doch in zijcen optogtwas hij nacuwlijks in de Baaniract gekoomen, of dè menigte,die' op bem gewagt hadtN drong vcn sgteren 0p', loste eenige geweeren, wierp met fleenen Op de Kompagnie, en dreigde dezelve me( M esfen te verflrooietl. Dit deedt den Heer Luitex

hant aan alle zljden Front maaken, en hetcgterRe Peloton> 't welk den meesten drang moes. t verduuren , vuur geeveni, doch met zo vee' l beleid en omzigtigheid , dat de meeste' f' chooten boven den mcn gingen. Een der voornacmfle rocra vinken, om de woedende menigte nog mèer ccn te hitzen,. riep hier op , dat men flegts met 1os kruitl fclloot; doch: wierdt, om deezen moordl lreet, terllond in hegtenisfb gcno. m ell.

Onzertusféhen waS dit vuuren niec geheel zonder vrug.t geu weest; men hadt 'er eenige ruimte door gekrcegen, en begon' van nieuws den optogt. Tot een bl ijk van zijne bedccrdheitl eg beleid,.en in 'tbezefvan her dreigende gevaar, 't welk der

/4

ROTTERDAM.

der mcnhcfte Bende boven 't h.oofd h'ng, hpdt de wakkere' vAN STVYNDREGT vooraf ie= nd na het Stadhuis gezonden, om de kleine Alarmklok te doen kleppen, om zldus hulp te erlangen, en cndere Kompcgnifn op derzelver Loopplaatzen te doen vergcderen. Langzaamerhand en met de uiterfle moeite bereikte onze Kompagnie, door del aanhoudenden en zelf zneer en meer toeneemenden aandrang, het Stadhuis., 't welk

leriond, zo veeldeenlijk wcS, dooreen klein getalBurgers w ierdt bezet. M en leverde nu ook de twee gevapgenen' *VeC.

lvlitllerwijl vervoegde zich de bevelhebbende Luitenaat11 de Kamer van mi jne Heeren van.dv Wet, om van hetvoorgevallene verocg te doen. Doch hi j hadtzi jn berigtnog niet volledfg gedaan, of men kwam hem aanzeggen, dat men het miet langer konde houden , uit hoofde van het ca. nhoudesd' me t ie e n e n . St r c k s bc ge e f t h i j z f ch n c bui t e n ,wenkt Werpell het volk en verzoekt hetzelve om,ruilnte te maalten. M en. luistertnietnaarzil -ne waarfchuwioge; men d. rijftveeleer den. fpot met dezelve, en vacrt voort met bet Werpen VaD ee9 hageh ,bui van fleenen. Geellen kans ziende om der woede #D etster te worden, g2f thans,de Heer vAN STVVNDREGT bevel, ollder den hoop te fchieten. Aan den eenen kant kreeg .z nu11 hier door eenige ruimte, doch de aandrang wierdt te grooter aan de andere zijde. Een kaerel, houden' kle eenen

lleen in de hand, en gereed om dien te werpen, wierd: hicr în verzekering genomen.

Naa verloop van eenigen tljd kwam eindelil kk deKompcgnie No. X. tot bijfland aanrukken; welke ftraks hetStadhuisbev zette, terwijl de M anfchap van den Heere vAN SSVYNDREGT' de Hoofdwagt betrok. Het luiden vcn de groote Alarmklok,

inmizdelsN op last van mijne Heeren van de Tvet,gerellied. , deedt cllengskens a, 1le de twaalf Kompagniln in de wapenel

verfchijnen. De Heer Luitenant KoloneleczEvlmt, ondankz de dreigementen, welke men, ten zi jnen huize, tegen hem hadt uitgezagenN verzeld van zijnen lluisknegt en nog twee ,ndere perfoonen, begaf zicll insgelilks na hetStadhuisyalwaar hij metacndoeningen van hoogcgtinge ontvangen Jvierdty en zijne Manf bllap den verdiendeu 1ofgcf,wegel debetoonde kloellm ol i gheji

Een?

ROTTERDAM. **'J%w*'#'' ?>r*-.y.'v.fw - ' .

>-

%

'me

Eene heilzacme uftwerking hadt het opkooten der gewaPende Kompagnfën; de menigte week uit elkander; veele? begaven zich na hnnne hu?zell, en 'smorgens ten vler uura was alles l1il ln de Stad. Onder het Stadhnis, egter. olltPondt, van nienws, beweeging , door toedoen van eenige R otgezellen: well ce men hierom de wagt deedt rulmel) en t!, e Kompcgniën hielden pos! onder 't huis keeren. De tWt'

Stadhuis, tot'svoormiddag: ten tielluure,wapneer zij, door twee qndere, wierden qfgelost4 dit duurde, bij verwisfelingi totden volgenden Maandag, dellvijfden der maand. Dtlch4 even cls of l let muitende golk op zijneluimen lag, om bij de eeroe gelegenheid zijnen Eag waar te neemen, de laatie .

Kompagnie wasN 's' M aandag:. lliet van 't Stadhuis getrokllelv,

of'er ontiondt, voor 't huis van eenen derAdelborf ten dce Kompagnie van den lleere ELzEvlER , eene nieuwe zcmenrot.

ling, die, evenwel, door hetin da wapenen verfchijnellepner Kompngnle, fpoedîg verflrooid wierdt.

Wi j kunnen niet nalaaten hier c' nn te merken, en veele!l onzer Leezcrea zullen het met verwopdering verneemen,

datvan de Kompagnie, welke, 'sdaags naa dienfchroomlilw ken llccht, in de wapenen verfcheen , om de Kompagnie vaâ dcn Heere elazevlEl t ucn 't Stvdl Auis af te losfen , veelen met

Oranjelinten wnrel)u,tge:reeken.

ln deezell oproer wcren ze$ muîtemcck'ers gekwetst, eel

7an welke, weinige dagen daar ta:, aan zi jne wonden overleedt. M ct het flll/en van den opQaltd was de hcat tege: de Kom. paguie No. IX nièt uitgeroeid. Dit bleek eenige œeinige d,gen laater, wanneer een der Adelbllrtlen van dezalve, door

een vetmomd ' lcerel,bij avond,op flrzctverrâcderli jk aangevnllen en met eeil M es wierdt getroFen5 zonder hem , evello we1, eenig al lderletzel,d;n eene kleine kwetzntlre aan zijle eene hand, toe te brengen. Aan den scnbrebger van dien ver-

lwderlijken toeleg wierdt, 'sanderendaags, biJ openbaare A& kondiging, eene belooning van duizend Gulden, beloord; ter-

wijl tevens Hunne Ed. GrootAgtbaarheden de OKcieren en Adelborflen der meer gemelde Kompagnie in derzelver bijzonacl 'e befchermillg namen. XXV.ossc.

G grr

Schout,

(4

ROTTERDAM ROTTERDAM..

Sc tlout, Bu rgemeelters en en Sc hepenen ga ven, eenige eenige dc geq SellOut, Burgemeesters Schepenen gaven, dagen m: t.vo orv:l, , aa!) de de Staten Staten v an Ho lland ke nnis va Ulla, dl ~it, voorval, ,aan van Holland kennis vann hç hett

ge rde e:ze ne gebeurde, inhioeeen uitvoerigell inn we welks, flot ziji verklaa. reb neu ,;' Da,ti ui rtvoerigeq Brief, Brief, i lks.f lotz jve rkka.

ren ,i Dat hoe zeer z zij3 niet geheel buiten inquetude zijn. datt jni etge heelbui ten i nquetude zî jn,da fehrifdijke verzoeken herbaaling gedaan, ",eenige , eenige f cNriftlijke v erzoeken aon acn hun hun bij bijh erhaalilg g edaan,

. lke door door het het g rqot getal getal-.Re questranten, als c1s êr tngende t~y we welke groat Requestranten, dringende

nnen wor den a angemerkt; en en wel ke t endeeren, dat dat h et t'#', ku kunnen worden aangemerkt; welke tendeeren, het :: glement voor voorbe rps Vr ijwillige Sc huttersbi nnende ze " Re Reglemem hettco Corps Vrijwillige Schutters binnen deze

,,St ad nî mmer moge mogè worden worden ge approbeert, ma cr i ntegendeel ,. Stad nimmer geapprobeen, maar integendeel > , t i e opr e gt i n g va n l a e t z e l v e Cor ps ve r ni e t i gt " de opregting van hetzelve Corps vernietigt,, mogelijkaallmogelijk,cc11:. eiding z onden lmnnell kunnell geeven, geeven, da ust hun ner St ad " l leiding zouden datt de de r rust bunner Stad ":we wederom gevaar loop enn•. zij hClOpten, zoo veel derom ge vaar zoude zeude l oope zij h x pten, z oo v eel "kmoge mogelijk, daar tee ku kunnen waken, zich vleiden, , lijz k, dn cr tegens tegens t nnen wa ken, en en zl ch vl eideny

# d1 te l lunnen b ewacren : t en m inflen zoo ang ' er zich zich ge e"•# d" Iee te Imnnen· bewaaren: ten minfien zoo l lang 'er gee, lle r edencn kon dep apdoen, opdoen, om t vreezen , d et de efpec", oe redenCll konden tee vreezen, dat de r refpeeKompagniEn kunnen zijn, "# t tive # lve Ko mpagailn Burgers Btlrgers fchroomllgtig; fchroomagtigczouden zoudcn k unnenz ijn,

, Om z ig t ot de ndhaaving va n die die gewensehte gewensche r ust t aa. ", 0111 zig tot de ha handhaaving van rust tee l laa· !:t en g ebruil ten.'' ~~ ten gebruiken." Onder di op he GenootrchGp , ze er dittalles bleeven veeel len hett Genootfchap, zeer Onder clles bl ecven ve en,, op f elge beztqn, en en wa de Beer ileer vA N SWYNDREG'f. swvNoREGe r, ve iligkeidhalfel gebeeten, wass de VAN veiliglleidhal. ve, na Eenn verzoekfehrift, onder"t v e, 1 1a Amjlerdam Amjhrdam g'eweeken. g '' eweeken. Ee verzoekrchrift, o nder't menn r!lim naamen Ins, wierdt eerlung bij de welk weik me rllim vierhonderd vierhonderd n aamen l c!, wi erdte erlang b ij d e wanrin de Ondertekenaars Wethouderfchap. W etlouderrcltap,ingeleverd, ingeleverd , wa crin de Ondertekenaars verier-

klaarden. dee o oprichting van Bende vrijwilIige Schutten k laarden, d prichtfng v an eene eene Be nde v ri jwillige S chutt. erg t: e. m *n t erken als a1s vol flrekt olllloodig onl loodig t er We eringe v :n on rust; aan t~ mer\fen voH1:rekt ter weeringe vrm onrust;

t1s me dey d at het het mi snoegel en en de usten, we lke in in d e als mede, dat misnoegen de onl onlusten, welke de Stad plaats had den moesten toegefchreeven wordell Stad p laatsb add en,q eeniglijk eeniglijk mo estvn t oegefchreeven wo rdel lla\l zelve van het : waarom ;dji vercap de de oprichting opichting z elve v an h etVrijcorps Vrijcorps) wkaroln z jv er~ogten, dat het vernietigd, enn i inn b het toekoomelldll i ogten,d ath etVrijcorps Vrijcorps v ernietigd, e ett oekoomellde vlle z odanige Genoolfcbappen Genootfchappen mo gten geweerd gewecrd wor den. l aile zodanige rnogten worden. Inn Y 't. 12egin vann Mai vonde goed. nan dietve verzoek tee k'egin va Maive ndt de de R~geeriIlg Regeerillg g oed, : cn di rzoek t voldoen , bij eenpaarig beHuit van aile Leden. v old 'oen, bi jeen eene enpasrig b efluitv al)a lle de de Le den,volgens volgens * egeevenç v erlof, tot tot he oprichten va en Co rps ',_t. wel welkk he hett g gegeeveoe verlof, het$oprichten vann e een Corps vervolgenr, VO 0r 21 Vrijwillige Schutters. ingetro].ken, enn vervolgells, voor zoVr ijwillige Sc hutterss i ngetrokkel, e verre he gemelt le Corps Corps reeds reeds e enig. vlIstigheid vastigheid mogt bben verre hettgemelcie eenige mogt he hebben bekoomen,wi erdtve rnietigk. bekoomen, wierdt vernietigd. den zeifden deeden Hunne GI"".Agt AgtbaaT_ Omtrent omt rent d en ze lfden tijd tijd de eden Hun ne Ed. Ed.Gr ba,r. haden openlijk van dee Puije van h~ afkondigen ~ y edvn o pvnlijk v an u Puije v an h e4 Stadlmis Stgdlatki: a fkondigen. Qat d .at

ROTTERDAM ROTTERDAM.: !

z

67''

datt zi zij, bndetricht geworden iijnde, datt àf zQIllmige Burgers, dc J, bn deprfchtg eworden ki jndej dn r migp Bu rgers/

de chtwagt zt tlleï ldé hou den ond et he adhuis, i ù he de Na Nachtwagr zu!leilde houden onder hett St Stadhuis, in hett oPopenn a aftrekken, en detzelvet verblijf aldaar, zd e ftrekken, r n ggedl1urende èduurende d etzelvet v erblijf n ldaar, z :

door et dr aagen v an ge koléurde Li nten èn kàrden N a l: door h hee draagen van gekoleurde Linten en Ko Kokarden, als

d oo' re en o nbekend e nbehcorlijt g erchreeuw , q anleiding' door een onbekend enn o onbehdorlijk gefchreeuw, aanleiding gaven tot het aooren van de goede orde, welke zij verplig~ waren te handbaaven, om diee r reden weI1ê ernfiig verbooden, Wa ren t eh andhaave?, ( )1h di edel We rntlig V erboodenî draagen vim gekoletlrde Kokardell, op de W Wagt, door h bet door et dmn gen và ng ekoletlfde Klka rdenN P # dC zgt,

Zi ch Va ndefen t è Jnd ertèheldelt# On der be dreiglng VC D Ze zich vann c snderen Ie onderfcheicien, onder bedreiging van Z8-ke re dà ar op kere daar op g geifelde boeten. eflelde y oeten.

Ee ne kor ta t :n mt n: Eeoe kane tusfcheopooiing van !€almre volgde of> den usrchenpooâing # :n k almte v olgdeo jd

ven n1 te nigzln! b 'edaardel )f lorm ; l àaar # ene ka llte e eenigzins bedaardell iform; maar i[t wa was$ e eene kalritte, even a\$;

inn g gedl1chte onweders, diee c alleenlijk am tee i eduthte on weders, di lleenlijk diende diemdk o m kntgten kr*gten t

k erzàielen,e:s eerlang me rnieuwde woe de u ît t eeken nr verzamelen, 'en .ee:lang mettve vernieuwde woede uit tee bt breeke ,'

ti tgezönderd ee nige kl eine voo rve en e rfoonlijke'~ishan­ ltlisbaneenige kleine voorvallen enn pe per[oonlijke Uitgezonderd aenngen, ue er ,o t,,,.dam , d ?ie m'llanden, mvanden, v rij v as daadeJijzkadelijdelingcn, bleef Rotterdam, drie \lrij van ke proer. kenn o oproer.

' brak oh dcrtl tsfcAeffnt et, +tn defde S C' tz#, i ,h onrnsèbrlls'tt Ont Ontbrak oIiaeftllsfcnen niet, gemetde S'ma, 3an 1n ge tijegemoederell, gemoederen, die, dief uft ulte igen beweeging, beweeging , oç do* andered àndered' tige eigen of door daar toe aangezet, het fmeulend vuur, neimelijk, zogten aari daart o' ea vllgezet,l ietf mevlend v uurNh eimelljk, z cgte: é âl f teeblaaien, en, ware mogeltjk, metth berhatilde tell t blaazen, c à, wà re 't'tmo gelijk, me erh' llde woede. Woedejt el :

dake t uitnacn. . On der deeze deeze lun tte bove ncl uî t, dd dake teé doe doeal uitflaan.. Onder rinllltte bovenal uit, de d ùs befaamde, inn de w3ndeling KAAT MOSSEL gebe facl ùu le, i de wa ndelillg genaamde genaa' m de l lalT Aos sl rfai, ' dus geAeeten nc ar de de kbs twîtuîng, met met we lke zij zij zich zich geneerde. jeneerdee' heeten naar k6stwinning, welke Veelheefc heeftdeete deeze Vrollwsper[oon Vrouwsp,etfoon van vaùzich zich doen doen fpreeken. fpreeteno'Eer' Eer' Veel "ivtj rot be-Svijvoortgaan voortgna' nt oteen een berig't berigt wegeos vvegenqde de verdere verdere oproerige oproersge be wi}' het ondrel1,fiig; weegingen Weegingell rete Rotterdam. Rattert lam . ootdeeien otyrdeelen Wi jh etniet DiztO zdîeqflig/ haat bedtijf wedervaaren. den Leezer haat b edtijfen e1 We dervanrell,d ellSe ' ezefonder OILI' CV't'toog O' 0g tetebrenl'Tenwelke tet t*i oozer onze/ geu, ui echte en en geloofwaardige geloofkvaardige befcheiden. befcbeiden,welke geri, uittechte -n gekoomen'. kcnnîsce zijn zij gekoom-enl. kcnnisfe ' t S ' V a s d a n op Zondag, Zontlcg, den den dertienden dertienden van vzn Zomennaan& omcrmaand 't Was dan op des deJ Janrs Jaarj 1784. Jj24, dat datI{AAT Ilaà' r MOSSEL, MosjEL, in'11gezelfchap gezelfchop van van h~a'rd hcnid Dochter, Dochter, nevetlS nevvl i,dertclver derzelverVrijer, Vrijer, zekere zekereKEET AEE' / ,WENT(, swEN;f, mef mef' nog lVIanspetfoon àog cenci1 eencli M 'anjpefrx nen eneet! eeà Jongetje, J' ongetje,allen ailenmet 1etOranjelin. Oranjeliaten tenrij1rlijk tijlllijk uirgeffreeken, uitgcgrcekenNinin een een to zo gena:rmden genca'mden Janl"laifrerwaJn:plaifibrwa-, gel), ee'n ee' li togtje togtle deed d' eeden en na *sGrtlllvenhage. Gr/4#,pJ;g ,. Ten Ten rien ti' en ijrtre' qt lre' gelJ, on '1 hiel çlelltij ziJ -aldanr Jtldnàr fiil, flil' , op op de d' y Prinfegragt, Prinfelagt, voor voor het het huis lluîs var! valt hielden tooell PIERRE #IERRE L' L'AVOl'NE, AVOI' NEy eel1cn eet len van's V2* % Prinfen Pfinfel huisbedienden.<' llllisbek liefdele flellen G ggg 22 11kàf. Gggg l'll.-ef

K3

R OTR'ERDAM . @r

llier vert oeftlen zij omtrent een uur, reeden vervolgens n, de Pqrade, hielden 'er een l tort gefprek met zekeren Ifcpîtein van de Gardes DragondersN en nog een anderen Olcier van de Ilollandfcl ze Gardes, en vervoegden zich vervolgens, uit

hunnen wagen getreeden zijnde, recllt voor hct Front der optrekkende M anrchap. l'lier vertoefden ze totdathetKrilgs. volk was afgetrol tken: waar nca ze wederom in hct rijtuig

'

klommen en na ft I-luis in 't llosch reeden. Van d=r l teer-

den zete rug na'THage, hielklen hetmidïagmaalbijgemel. den L'avolxe. deeden dcar uaa eenen keer n, Schevenîngen ,

alyvaar zij een kopje Thee gebruikten, il 1 tle Herberg het

J/gerée, en keerden, tegen dun avo. ndyterug naRotter#4J/2. Veelgert lgts verwekte vdrvol gens d1tSpeelreisje il 1'sCrlltenhage;. men ltlisterde elkander in 't oor, men fprak zelf

overluid van veele zeer bedenkelijke voorvallen en bijzonderlleden, welke, te deezer gelegenheid, zouden gebeurd zi jn. Gekommitteerde Ract len kreegen 'er insgelijks de lt leht van: w

en vermîds de loopende gerugten een geloofwaafdiger voorkoomen hadden , dan loutere flraatvertellingel),. oordeel den zî j zich gellotltlen, daaromtrent nader onderzoek te doen. Diensvolgens gaven ze last, zo ccl i de R egeeringe.van 's(2r/z gpeizhagc. als aan den Prokureur Genercal van het Hofy t0t het inwinncn van noodlge kundfchap , en hun deswegelz te dienen van bzrigt. Het verhccl, door zekeren BARENB IAASy Kcsteleln in 't Heeren Logument, can de l' Iagx itlract van 'sHage gedaan, eq m et Eede 'bevestigd , llwaw m hoofdzaakli jk hier op neder: Dat hij, op dell gemeldell Zondag, het Boscll illgcandc,

19lcngs llet Kerkpad,Zi jne Hoogheid,verzeld van tsveeI'lec$5<en, hem bij nacme onbukeuv ' l, zcg vooruit gacn ta de Ny*Orcniszaal;dcthijvarderheef:gezien,dctZil -neHoogheid :9 gqkoomelfop de hoogte clwaar de Tenten flaan, IIAAT Mos-

53seu bljde t-eûten ûondtqen Ziine Lloogheltldoar llaar e1 5:haar gezelrchcp beleeftlwierdtgegroet;datZijae lIoogheitt dat gezt-tfèlpt)p toegefproken, d' -ch hij nietgehoorp hadts J$wat Zijne Hoogheit lzeitle, mnar van andere menfcken,die ,) di chtvlaarbijflonk len,welkehijnietkende,doch diehem .

,, VOQ12'a

R OTTERDAM . N

6: V-U-

,,voorkv w men fatfoenlijke lieden van Rotterdam te weezen, ,, hadt ve rflcgn, dat Zi jne Hoogheid zou gevracgd hebben ,,:an IIAAT MOCSEL en haargezelfchap ,ofzijnietvan R4H 51 r:r#/z?z, en met een W agen aan de Parade geweest waren; ,& yy

dat. hi jwijders heeftrezien, dateen van de twee Heeren, die Zijne Hooghefd verzelden , na: dat deeze reeds eenige

,, fchreden was

voo*ruit gegacn, eenige welnîge woorden hadt N,gewisfetd met XAAT MossEs, of iemand van hncr gezel,, ,,

fchnp, zolxler datl pij, egter, de woorden zelv' e hadtverfhan ; dct terwijl de twee mnnlieden van bet gezelfckap

> V2n ' KAAT M/SGEL in eene de2 Teiten war#n gegcan , om ,, een glas Bier . te drillken q zij zelve en de bijkebbende Vrouwsperfoonen voor llet buis hadden gewandeltl, groe,, tende inmiddels de Lckeien en Hel lebardiers , d' ie aldaar n f londen! dat hi j wijdersy nu verloop vqn ongeveer eett #, kl vcrtleruurs,een GanzenValgordijn vooreen derScktlif-

#; raamen hadt zien ophaslen , en vervolgens aan dit R aam verfchil 'nen eene Dame, die hem voorkwam Haare Konink,p

,. , :3

lijke Hoogheid te zijn, en kort dacr op, aan een ander Raam ,de lwee jonge Prinfkn, meteen lleer,di4 hen 011der 't wandelen altoos verzelt; dat xAAT Mosszlze11 haar

,#gezelfchap de jonge Prinfen beleerd gcgrou ,en,toen hcar, $* & or gemelden HeerNgevraagd wierdt, ofde jonge Prinfen niet bracf groeiden, geantwool' d hadden, datJe yonge Jf4,;J4Z '#' ,J,jnls J/z z4j Jl/r voorleeden jt a/r teA,m .

ter8am JJJA / gezîen . aeer wel reg' r4ez' # waren ; dat

daar OP de jonge Prlmfen van het Rgcm gewecken, en de Vroulvsperfbonen, naa nog een ksvartier toevens, met huar

,,gezelfkhap,op den ïvagen waren geklomlnen, rijdende den D Bezuidenhoutfchen Weg op , terwijl hij zelve het Boscll n$1 lnwandeldez' De W ethouders van 'sCrl/real/ge, daarenboven, vcrnemen hebbende, dat XAAT Mos3 j hacre komstten huize .EL, bi van L'AvoINE, aan deszelfs huisvrouw eenen Brief hadt. over-

handigt l,verklaarde deeze, daar over ondervracgd zijnde, en metde plegtige verzekering onder Eede ,,Datzijden Brief

ludtverbrcnd,doch dat dezelve doorzekereJuFrouw Dt

91Lzxot, woonende te Rotterdam , ondertekend , en door

Ggrg 3

,,haav

.p y

ROTTERDAM.

haargelve,althanà van haarvntwege,gefehreeven was1 d2t#

,,vpor go yvrre 4@j zich k.ollde herlllnerep, zonder .in de li cigal hevoordi ngen te willen behaald zijn> die Brief be?:jelJtle, d4t aJ7 , te weetqn Jufll -cnw D= LA&QE, 444

,, yAATJS mttl J:z' :<:/a-4a##:rJ hadt , zics z,c/z eustig t6 ##gelr- gda , en #/z zi j (Jtlfrouw DE LANqE) %er Nir;

;AATJ: hier /a deN S/ge kwam 1en dat YV x, Fp#r Wa$ Rat I 5:aan h4/r (dv huisvrouw van s'Avolws), hier per:r# i4

@'dên Dzfe/ loctond :4a genruk; G ..raffchrtf 't,op #:a Heer #> VAN DER C/P M..JaLEN , tnet S/'rz4'â 0111 âzizex: 1e'/4/7Je;; .

ieezen aan den Aeer EuLEa, den Fe/ida z3j Jp,/zegele-

:.

#enseid z: zullnn / z:éJ:< om XAAT MosssL . 1e aga-'' H etberigt, d.oor den Prokureur Genvragl ingeleverd, bee

helss niets vcd het voorgevallene bij het Huis in 'tBoschm pâz gr plleeuljk de volgepde bljzonderhed.en!NyD2t XAAT Mos:9 tEL , i l1 t begin vgn Zomermaand, gaoomen zijnde ac14 s van zekere IuTrouw IJUISMAN , woonende, te ,! het hni .

. ,

de D elftfche VaArt, Aldaar ontm oet heefr xekeren IGNATIUS JANSZI!N , Luitenantter Zee;die, onder

zsN OP #> R4zldr#al

#>pndçre, haar vraagze, of7 Aj,xaa' r MossEc, wel.gndermaal !? pj 'JHage zûu willen gaan; in welk geval h.ij,-JANSZENy ,?we1 alle de onkoiten zou wille!lhetnalen, en, denkelijk, ' >, metçen ander rijtuig, in perfotm , volgen; dct XAAT yOSe ,

9: s ar op hads gezegd, derwaarts niet te willen gaan N 't .ss da

j zekere KOR.NeLIA swewx medeging, en d:t:ij:ane 11 Qn 4i llRm , hetzelve can IORNELIA sweNK voor te f lellen; dat IR xaa T MOSSE: en KORNELIA s5vexy , vgrvölgens, op de9 ,

!4.egenden v,n Zomermcand, zi jn gekoomen in het.Loge,, m. enthet Zw#' aJà;,/##te Rotterdam , en aldaar den Luite-

nqnt JawszEl hebben beloofd , zich na 'sHage te zullen '

kegeeven;datJaxszEx daarop, aan XAAT xossElaen ItoR-

A swewx, voor de W agenvragt, hedk gegeeven negea :1 N:LI ,$* dens,ont lervoorwaarde datzij,den volgendenZondag, >: gul

k,?.yqorzeker zouden gaan, Alzl 'er een Heer was, die hcare en wilde, en da: hi jdesSaterdags vastbe1' lieden gaarne 4i

d zpude geçvvll, ofhijin perfoon zoude mezegcan: j> fchei Ay et-, in gevalle zulksnietkonde gefchieden, llij, JANIZEN, !!zou bezorgep dat zeker tweede Chkurgijn vm 'sLandx .

.

.

O.Or-

ROTR RDAM.

7t

Oorlogfchfp Ptins F/'e#er/l haar in 'J84g6 op de Paradt zou ontmoeten, om den Heer,die haarlieden Nvenschte te

zîen,te wijzcn;d:t vervolgens KORNELIA SWENKN WeiDige ,.dagen

:, ,,

vöör haar vertrek , was gekoomen ten huize v,?

Jufrouw os LANGE, a:n welke zij het bovenflcande verhaalde!dat JuFrouw DE LANGR hcnr dit Haagfchereisjê

,,ten flerkne lndt,fkeraaden, zeggende dct zij in den Haag niets te doen lladt, en'liever behoorde t'huis te blijven; halzo ditzondervrllgtwcs,JtiTrouw IAE LZNG:,haar , doc ,,opzet ziendd, gezegd hadt, hnar cen Brief acn iemand 11! del! 11zpgtz te.zullell medegeeven ,. zo :1s ook gefcbied .,

wsg, en dat zij dien Bfief ten huize van L'Avolxe hadt bj overlwndigdm''

Daaretiboven was :og der Haggrche svethoudetrchap g2bleeken , dat, op dien .zelfden Zontl cg. eèn gezelfchap vân xcht menfchen, ,te weeten , zeven Vrotlwen en dén mnnlperfooa , zeggende Rorterdcmmers te z@jn , zingende laug: de Praatgeloopen, doch, op de wcarfcht lwing eens Geregtsdidraars, zulks kadden nagelcaten1 doeh datz@j5 kort da,r na:,

hem gevraagd hebbende, of zij wè1in de NieuweKerk mog-

1en gaall, de ' manlperfooa zou gezegz.hebbcn: Ik v*pJwJ/e da# ik /f e$':r Leiden dan s, d#n /7# ;/g gegaah *4#1 igar a,4 ik zz nel pen. Ven deeze berCgtell gaven de Gekommitteetde Ra:den ke:nis aan de Heeren Staaten v,n Holland; die vervolpens de Regeeripge v,n A4zzerz /rz, ganfchreeven, om de ernRigoe ngvorfchingeà te doen omtren! het ggdrâg van *KAAT MOSSEL e11 wndere Rotterdgmmer:, en Hnn Ed. Gr. M gg. deswegen .t.

uienen van be .rlgt. IIAAT Nossl ts wiqrdr vervolgens in hegie-

misre genomeny en verfcheidel)maâ14! 1 voor miine Heeren v:n de W et verhoord. Men v 'erhaglt dat ziJ, op zekeren tijl, ,aa een lang verhoor, de omthnz 'ers, voor 't Stâdbuij vergâ-

dcrd, oabefchumdelijk en trotzeeretlze toeriep: A1e$':z7J #:J Jbomt K. ,#; 'er uit, tot />/J' ;.MaN he1 /5'z' /' r4rJ!? 'tls,zo1 j zijkwam èprlang u#thsare GevungenisfeteRotteroqqm5 doc: *m overgevoerd te worden na 'séo jd , . op de (l vatlgen#oo . rt. Haare gevangeclleeming, egter, en verhoo/ir,genxel1 'tgeec d- t op vol gde, w ierdan vooraf gegaal z'vgle . . *

G Z:ï 4

b' ip

rz

R OTTERDAM .

:erkatten oproer teRotterdam, wa,r van wî jnu de bijzonderheden znllen verhaalen. ln den avoj ld van Sâterdag, den tlenden Julij, nloestde

KompagnieNo.X1,op haare beurt,deW agtbetrekken. Zj vergaderde, ten diktn einde, voor hethuis des Vaandrigs, ac?

den Draaibrug bij de Beurs. Eenige, zo genaamde, ltotgezellen dier Kompcgnie, bewooners van de kualijkberugte Buurt, W -jrcr llet Ktooster geheeten, in flede V3D met de overigen zich i1 orde te fchccren, verzameldell zich ln eene troep aan den W aterkant, en hiel den 'er een kort gefprek. Terûond hier op kwawen ze, geliikerhand, aanfluiven, op e nen der Adelborien, uitgedolcht in de gewoone Unifbrme, ziinde witte Onderklederen en Slopkousfen en eene zwxrte Kokarde op den hocd. M et vloeken en fchelden gebieden ze

hem , de Itokarde vaa zrjnen hoed te moeten doen, metbo dtei ging van hell), in gevnlle van weigeringe, in 't water te

zullen fmijten. De aangevallene, ditweigerende, om redel dat bli dit teken droeg met toeûemming van Mijne Heeren van de W et, ûoegen de mult elingen overtotdaadelijkheden, m et ûoot eo .fchoppen en flicn. ' Tbans kwamelleenige Adelbxien en Rotgezellen derKom. Paï .nie toefchieten, om hullnen mishandelden Spitsbroeder te ontzetten. Van wegen den aangroeienden hoop vcn oproeri. :en, konden zi jgeene andere hulp toebrengen , dcn den gefchopten en gehavenden Adelborst uit de handen der aterlingen te verlosfen, en buiten de Kompagnie te brengen. Onder ditalles loeg men, over en weder, met de Snaphaanen , zo

dapper op elklnderN d:t de omthntlèrs, in de verbeelding dat 'er met Scherp wierdt gel:aden, uitmalkander weeken, ep om etn goed heenkoomen zogten, veelen met verlies vin

fchpenen, muilen e7 hoeden, eenigen zelf metgekwed e :rmen en beetei. De oproerkraciers, onder dlt alles, hun oogmerk gedeele

lijk . bereikthebbende, in hetveroorzaaken vaé verwarringea begonnen van nieuwg vuur te vatten. Eerst nùodzaakten zj

de Aue*orûen,die Eegts een klein'getaluitmakkten,de' Kom. pagnie te verlaaten, en hadden vervolgenj de floutheîd om op

hçtW.vankelAan te Vallen. DetlO:ciery die.hetzelve droeg;

.

droc.

ROTTERDNM . =

ga '

drongen ze , in plcats v:n de middenboede te hout len, voor

aan de gelederen op te trekken. Oranje (ditwasde klcur van bet Vaandel) riepen ze met een woest gefbhreeuw , eldraager, hier toe niet geiindy Snoest YoorgaGn. De Vcand.

verdeedigde, met weinige manfchap , zijnen post, zo lang hem doenli jk wcs; doch moest, ten laatflen, bukkende voor de overmagt, en onderoeund val) weinige Rotgezellen , bet Vaandelbergen, in een nabuurig huis, om cltlaar bewaard te worden. De muitzieke Rotgezellen droligen toen door de Adelborûen om vooraan te koomen in de Kompagnie, die voorts, geleid door twee Onderöf licieren, in groote wanortle en bij troepen, gzllg ncm 1a het Stadhuis. De AdelborltN die 't eerst was aangevallenN gaf terflond van hetvoorgevallene kennis a,n den HooftlöKcier, die vervol gens op de

Hoofdwcgt kwcm , zonder, zo als htj ncderhand betuigde, iemand der hgnddaadigen aan den moedwil te hebben kunnen opfpooren. De drie volgende dagen liepen vredig ten cvontl. M aar de nacht, tulrchen Dingsdag en W oensdag, was niet op handen, of men befpeurde de voortekens van hervatte oproerlgheden. De Kompagnie N o. I1. moelt, in dien nacht, de W agt betrekken, en was reeds aan de Hoofdwagt, toen eene menigte vol n agter het Klooster,oproerig zamenrotte. Drie vol.k, va wasfene manspertbomen bevonden zich ontler dezelve ; de

overige warel wijven en kinderen. Voor het Stadhuis verloofden deeze hetgehbor, door hetaanheTen,meteen woest gvfchreeu. , van den gewoonen kreet Hoezee, Oravje boven. ? Dd Burger, die op fchildwagt Dondt, verboodt hl ln dit getier, en vermacnde hen , zich van daar te begeeven.

Vergeefs: zijweigerden het, ollder het uitbrcaken van vloe. ken en hetuitGaan van dreigementen. Eenige OnderoKcieren en Adelborllen, OP het gerttgt toegekoomen, herhaalden dit bevel, hun tevells in de gedagte brengende , de fcherpe Af-

kondiging van Mijne Heeren van de W et, tegen allerleicpsoerlgheden.

Dit fcheen eenige baatte doel):zij weeken af, toyop den stciger; doch hadden 'er mauwli jkspostgevat, of zijherhagden het woest getieren gejuil,metnieuwe kragten.Thans 1

-

q

G ggg 5

4

ROTTERDAM:

geboodt de bevelhebbende OK cier, deeze w ederhoorî ge kna.. pen in verzekering te neemen. Spoedig wierdt dit verrigt# door eenige Adelboroen , een vsn welke , onder 't vctten.

zijne llandbezeel'de, âan een Ilzndbijltje, 't welk eeu,der

kaerel:, voor de borstj onder zi jne klederen> verborgea llalt. Dc H oofdoK cler, van het voorgevallene verwittigd, ver-

fchijlt vervolgens in de Hoofdwagt, ondervrccgt de gevangenen , doch ûelt terflond de wijven cn ki nzeren op viije maar geeft de mansperfoönen :ân den ' Cipler ter be. waaringe over. Bi j de verhooring,'snndefendaag:,over hen Vgetell,

gehouden, ontkenden zijN gefchreet lwd, gefcholdeb of gedreigd te hebbell. Zijwaren, zeîde: ze, Brtliloftsgâ:ten, en ladden eeh frisfchen teug i1 de mkag: en de v/olijkheid ia *t koofd gehad. M et deeze verantwoording liet de Hoofdw fchout zich te vredell flellen 9 te meer nog, zedert, uit de B uurt, in welke deeze lielen woonden, hetgetuigeni:*asin*

gekoomen, dat het Handbijltje tot eell gefcllznk v* r de4 Bruidegom morst dienen. Hoe 'tzij, llietmeêr d,n de op. fuiting ,voor een enkelen nachtq koltte deezen oproerkraail

fellhun bedrijf: W anty op hunne fraale verdeediging, wkrden zijontflagen. spjt en verontwacrdiging vervaldey ondertusfchen, de gem oederen der beste Rotterdamfche lngezeetenen. Het onjenrvftpleege: v,n de flrafwaardigfle N ldq:dizheden verwekte,

bijveelen,eenen :gterdogt,die gevolgd wierdt*:11Angstweb kende bekommernîsfen. V:n tijd tot tijd bleèf-men :og :1 koopen, dat& v:n wegen de Regeeringe, tegêh het Woelend en woedend kwaadyernRige maâtregels zouden genomen wor. Jen. Doch deezë blêeven agter, en du# h:t'ultzlgt, op d: herflelling w n de rtllt en goede urde der St:d , vall dien kunt, ongegrbnd. In deezen nood vondt mell zich g:drongen, de z:ck hdoger te bezoeken. Een gantglv:n zevenönnegemtig der i:n-

zielllijkfle Kcopiieden vervaardigdqn een Verzoekfchrift, ::n de Ilceren Staateq vàh H.II4hRàwâarin'zijverklaarden, l tiet di,l fch? aorvoctende tottleetên fhp te#zijn jekoomen; ma,r, ykfabd: zi ! j ', vëor k .4lln. fAmllitn e,te del kggezfettnen, bet .

'ie4

ROTTERDAM, .

..

.

.

lg * .O

'

** * 'U

nictzouden kunnen verantwoorden.indiellzijlangev rzweegen,

zich, nca alle het voorgetallene in hunne ïtak l, tlalskeerdcn tot H uu Ed. Gr, M ogellde, met eerbledig en ernoig ver-

zoek, om derzelver veelvermogende hulp, zonder w elke zij vçeesden, zich geene rust of veiligheld , binnen hunne muu-

ren,tekunnel)belooven. In 'tflotdrongen zijditverzoek nog naderaan,om dctzijbetuigden van oorded te zijn,dat de bronllen der heerfchende onlusten, mer weinige moeite. , zouden kunnen opgefpoord, en dus dc dacruitontiaane gQ> volgen voorkoomen worden.

Naauwlijks was djt Verzoekfchrift, ter Vergalerlnge v,n Hollasd. illgeleverd en geleezen, of Hun Ed.Gr, M ogellde pamen bqt befluis, den schouten Sçhepenen val:Ratterdatn ua te fchrijven, om binnen den tijd van achtdagen de Vergaderinge te dienen van berigt, en tevens te verklaarenN o:

gij ziçh i11 ûaat bevonden tot de handluavinge van de rust der Stad,dan of zi j de hulp van den Souverein daartoezotb den noodig hebben. De'B'ethogderfchap vayl Rotterdatz voldèedt cRn ditbevçl. HetBxerigt, wegells het voorgevallene, na 'JHage overgezonôen, wiefdt ras wvereldkundig, doch de inhoud daar van zodanîg bqvoiden, d:r veele lngezeetentn vcn Rotterdaln, eœ

Anderen: de zaaken dier Stud kufidig,tegen deszelfs nacuwv keurigheid en getrouwhe? , regtmaatige bedenkingen meenden le lsunnen iqbrengen. De Regeetit jg gif, van verre, hoewel piet onduistery. t e kenl len , dat zij de zulken , die meest klaagden over de onluiten , canmerkte als tot het ontllaan vcn deg, elve den weg gebaand ta hebba . Ziiverklakrde de gerngten, raakende de oproerige beweegingen , Vöor vergtoot en verre boven de wurheid uitgelueeten, Zij beriep zich OP de Regbters der Stad, ats getuigen van llzare zorge en poo.

gingen, en van de azngewende maatregelen, zints den tijd van ze/ jaareg, ter haadhaavinge van de openbaare rust en goede orde. Zij roemde haaren Hoöftloëci er, mls eenel J' leer, wieqs ol lgemeene wuakz= mheid en wctkzaamheid, id

bet b4vorderen der glgemeene ::1stia hazre Stcd. zeide zij. boven Z en lof verheven w:$. Slitditallex verzogtzijom ::, vfe!Krijgxvelk,,Rl$ têr haaret hulpe et 1 bijiand noodig $01)

z&

R' OTTERDAM . -

'-

'

-

' --R

zou worden gepordceld; hoeael zi j, bijkansin den zelfzen Rdem , hadt verkl aard , voor geene kwzade gevolgen van de

Xngfleonlustenbeduchttezgjn. Dc Rotterdamfche Regeering benoot , dft Berlgt, met de verzekering v:n het genoegen, welk hgar zou gefchieden, indlen de bovengemelde Requeslranlen hacr den weg wflden aanwijzen, ter ontdekkinge vcn de bronnen dœ onlusten en beroerten. welke dezelve, qls gemaklijk tc vinden,hadden voorgedraagen. Bijkans gelijkti jdig metdit Berigt der Rotterdnmrche R cgeeI ringe, wierden nog, ter tafel u n Hun Ed. Gr. M ogende. gebragt drle Verzoekfcbriften V:D Rotterdam. . Het eerie ' kwnm v,n den Heere ELZEVIER1 het tweede van eellgoed getal Luitenanten, Vaundrigs, OnderoKcieren en AdelborRen, beiden dienende tot een ncderen aandrang van het verzoek der

Koopli eden; hetderde wcs getekend door eeneaanzienlijke menigte alldere Rotterdgmmers, en behelsde een verzoek, om

te mogen acngemerktworde' n, :1shetSmeekfchriftder Kooplieden mede te hebben ingeleverd.

go drq deeze Verzoekr chriften, ten xsnzlen Wn den 1nkoud, zeer onderfcheiden ven het Berigtder R otterdâmfche

R egerîngea lli j Hun Fvd. Gr. Mogende warellgeleezen, be:ooten dezelge, Flie deeze Stukken , in het Groot Befoigne, Commisforlaal te mcaken, tn het onderzoek, reeds den voll genden dag, eenen canvcng te doen neemen. Het verzoek onl

Kiijgsvolk, waarop deWethouders van Rotterdam zo Derk drongen, wierdt tot nog toe v,n de hand geweezen , om dat

=en begreep ., vermids zij zelve, omtrent tIe gevolgen der olllustell, kleille zwcarlgheid fcheenen te maaken, dat een kort uitRelgeen nadeel zou kunnen aqnbrengeB. Intusrchen hadden verfcheiden OnderoKcieren, Adelborûèn en ltotgezellen van de Kompagnie No. 11, door een Smeekfchrift, zich vervoegd aqn Mijle Heeren van de W et, ter bekoominge van voldoeninge en verzekeringe, Nregens de gevatte perfoonen, met nevens gevoegde verkla,ringe , ingevalle :un geene verzekering wierdtgedaul, vcllniet te zullen bloot

gacn aan foortgelijken overlcxt, a1s llun onlangsw,smedervaaren, zii eeppaariglijk hadden beflooten, de volgende reize uiet ter W agt te znllen verfchijcen. Dit hadtten gevolge, CCn'C

ROTQ:RDAM.

rz

eene Afkondiging, bfjwelke beloofd wierdt, eene belooning van duizend Guldens, aan den canbrenger vGn de ûookers der

jongae oproerigheid tegen gemelde Kompagnie, > tlraFeloosàeid aan den handdaadige, welke zijne metlepligtigen canbragt. Terwijl men in den Hage bezig was met hetonderzoek der ingeleverde Stukken, en de Afgevaardigden van RottêrJovz verklaard hadden, het onderwerp der klagten te befchou-

wen c1s eene huishoudelijke zaak, enkel de Stad raakendep benoemde de Vroedfchap eene Commisfie van vier Heeren uit

llaarmidden, om, te gader mqt eenige der canzienlijktle Requestranten, het noodig onderzoek te doen, en, ware 't m@gelijk,allestotrusttebrengen. Doeh toell twee deezer ge-

mcgtigdeVroedfchappen,ten dien e7nde,zich vervoegden bii eenigen der yoornaamie Ondertekenauren, eu dezelven ter bewilliginge, hl het outwerp der Vroedfchap, zogten 'over te

haalen, ontvingen ze tot antwoord. d:t zij, hunne klagtea gebragt hebbende in den fclloot der Hooge Overheid, ook derzelver uitfpraak moesten afwagten, en, gevol glijk,in dien

tusfchentijd,in geenerlei andere onderhandeling kondea Iree. den.

A:nhetverlangen derRotterdcmfche Burgerijefcheen eiaw delijk te zullen voltlacn worden. Op den tienden Augustu, beûooten H un Ed. Gr. M ogenden, eenige-Afgevacrdigden te zenden na Rotterdam qom , met eI1nevens de Regeering dier slad, onderzoek te doen na de brollnen, uit wellte dd ul dacr voorgevallene oneenigheden1 opfclluddingen en oproerigheden waren voortgevloeid. Tot het bekleeden van dien gewigtigea post wierden benoemd, de Heeren :VILLEM HENDRIK TEDING

vAw Beltlluou' r, Schegen en Raad der Stad Dei ft; HSNDRIX BALTHAZAR vAN HALTEREN , Oud-Schepen en ltnad der Stqd Leidenù CAREL wourelt vlsscllnl tN Penfill lcris der Stcd z vz-

#erdcm ; ITEL IrJt>TDRILI Porrsv TURC:, Raadsheer in dea I' Ioogen Raad; en JOIIAN HRNDRIK MousEaus, Raadsheer in den flove van Hollani. ' J'ot hunnen Sektetaris benoemden deeze Heeren M r. Ruoofal z BAALDE, Advokaat voor de beide

Hoven vanJtlstitio. Nog vöö:heteinde van Alzgustus kwnm hetaanzienlijk gezel chap in de Slad, en wicrdt, overetnkomflig metdeizelfk ,f W icr-

/y

xo, rygp''p. a.x.

w aardlgheld en hoogel last, ontvangen: 'sDaags te voôre:

wgteu twee Eskgdrx s Gardcs te m erd, en éën BatailjY

Voetvolk; te Rottemlam aangfkoomen. . De genoemtleHeefetf ramen zedert hunnen inttek in het Gemeenelandshuis valt' ycflfeland, Hoewcl de verdete vertigtinge: der Heetel Gemagtigde?

llFétnoodzacklijk in ons plcn vallen, zulletlwii, egter, derMrt?ien,de vol gende bijzonderheden kortlijk ucnteketen, e ..

'sDpcgs llaa de vanl tomst van Hu11 Ed. M ogenden, wîefdel de;!e;1?' ? Pfaate11 -jk bêgroet, V2'l1 de twaalf Gekommitteefdel der Rotterdamfche Requestfanten, door den moud tin del T eaw -.% re .$oyz. A. ). VERST' OLCK vAN SOELEN , die , a1s Voorzitter,. vepe voortrefl zliike acnfpraak deedt, wel ke, door den l' leer 1. E:);iNG vAN seaxllot;T,heufchelijk beantwootd Wierdtz Vervclgens namen de Heeren zittillg il 1 de'Rekenkanler op 'i

stadhuis, te gelfjk met de J' Zethouderfchap, en deeden de' t:vee bovengemelde Vrouwsperfbonen R.âAe : Mosrtt en REET'

ETA/ -ENK, in eene Ci' vicle Gijzeling neemenN welk. e fpoedig it & evnc Criminiqle hegtenisfe wierdt veranderd. ZiJ - lleen en ,. .d fpqedlg den weg te ztlllen vinden om cgter 't geheim va5 de

acnleidingen totdemuiterijen te geraaken. Gewisfelijk',meenf men,zoc dit geluktzijn, waren zi jniktgedwarsboomd door Schout en Schepenell van Rotterdam , di e onverzettelijk bez' w eerden, dat het verhoor v:n de gevangenen aiet door der zamengevoegde Commisfiey maar door hen alleeâ moest get fchieden.

ileeren Gemagtigden, dt lix delijk bemefkende. dct, ftaAtde' dit gefchil, aan het oogmerk hunner llezendinge nivt zou ktln: cen voldnan worden, vervqegden zich hi ' er op'ccn llun'Ed., Gr. M ogende, met* verzo' ek tlat de ngtuur en uitgmreidheil van hunnen Lnst llcder mogt bepanld worden., Zedert zlg.

mentel)voorrclli ja kof llneneelle.menf gte'Rnpotten,Ber?gten' y. Vefzoellfkhriften en alldere Stukken, t: uitgebreid en menigw vuldig in getal9 om tloor ons vermelz te word' en. Nqa.veel

en lang overen wezerfbhril -ven, wieftl: eindelijk, ter Vergcv deringe van Ilbllazd, btlooten , dat d: Igformntiën zoudén' gepomen wtlrden, i13llet zamcllgevocgkl Collegie van Gemagww .1 tigden van 11 1 Et l. Gr. A '' Iogende cn scheat cn Sekepeneœ .1 VR11 '

ROTTERDNM.

ry

p 11Rolterda*. Zédertwiefdén de vergcderlngen voortgezety

en, vvn tljd,tot tij;, eenige verdagte perfoonen verhoord. D och de uitflag beantwoordde geenzins aan den toeiel. M el: ontmoette telkens zwaarigheden en tegenkantingen , die de groote zack, de ontdelking van den grond der oproerigheden,

s

traaglijk deeden voortgaan. Nca een verblijfvan bijkanstwee Jpêren; 'vertrokken da Gemagtigden, in Zomermaand d:s

Jaars 1)s&

Te perkwurdi g,ziln devoorvallen,welke, geduurendede jollgoe Staats. ea stadskrakeelen, ook.de Stad,Rottet' dam beroerden,dan . dat wij, van dezelve, hier geen ver. flcg zouden doen. M eteen bepigtdaar van znllen w'i jhetHiflorifche ' Aedeelle onzerStqdsbefchrljvinge befluiten.* De openbaar gerugt maakende bemoeijingen der Burgefije, met de zaakenp hetStedelijk bewind betrefende, namen eenen aanvang in de maand Odober dçs Jaars 1786. Sims een zeer lalpgen tljd hadt de RrqerRamfche Vroedfbhcp beoaan uitvîerenlwîntin .

perfoonen. D it klein getal mishaagde aan veelen, welke v:q oordeel wareny dat de luister en het vermogen tler Stad, O de groote mel ligte van rijlte lngezeetenel), een grooter cantzl. Vroedfkhapsleden vorderde. Te gegronder , dagten ze, was

ditmisnoegen,om dctzij op hunne zijde meenzen te hebbea de cloude Coniitutie . Hcndvesten en Voorregten , volgens w elke men niet minzer dan veertig Vreedfchcppen zou getell hebben. Naar hetvoorbeeld v:n andere Steden , llczt men ook hler,

uit de Ranzienll jktle Stedelingen, eenige perfoonen benoemd, onder den num van Gikonjlîtueevden, om de zccken der Burgeriien,.zo bij de Hooge Ovcrheid a1sbijmijne Heeren van de W et, te behartigen. Zij wuren veertien iu getal. ln de onderRelling, 4,tgeli jk het Veertigtcl,weleer, volgeg: Handvest van den Soukereln, was vaqtgelleld, dus ook da

hert lelling van hetzelve, voor dell zelft lell Vierrchaar? moest bewerkt w ortlen , vervoegden zich de Gekonflitueerden , ia

ge gemelde maand, met een Verzoekfkllriik biJ HRn Edele Groot A' logende d' e Strten van H oilant l en H7est-fïiesland.

Zij leilen aldaar de gronden bloot, op welke, raarhun begip: :: ! v .etigktld Y:n het . Vegztigtal van Vgoedrchappen 1-11;t-

eo

ROTTERDAM. .

>

==

rustte, &zeezen den weg a:n, langs welken de verminderipg ontllaal) was, en verzogten om herûelling vall het oude getal, en t qat, ten dien einde, de zestien open Daande VroedfchapF-

plaatzen, door onmiddelijke canflelling,bijHun Ed.Gr.M o. gendc, mogten vervuld worden. Van deezen flûp der (JekonNitueerden hadden de ' Leden der

Vroedrchap geene kkanis bekoomen, of zij vonden zieh 'erpligt, de kragt der aangevoerde bedenkingen te ontzenuwen,

en hetthans ûand grijpende getalte handhaaven.Ditgefchiedden, door middel van een uitvoerig Vertoog,, 't welk. op naam van Burgemeesteren en Vroedfchappen , in de maand Decemberdesgemelden jaars,terStaatsvergkeringe van H 01land. wierdt ingeleverd. ln dit Vertoog tragtte men, onder

andere, te bewijâen, deOnbevoegdheid der perfoonen, tot llet doen van een verzoek vcn dien aart, aIs door heo was Jngeleverd ; a1s mede , dat het niet flondt aan de Hooge

Staatsvergaderinge, het getal der Rotterdaorche Vroedfchap, buiten kennis oftegen den wi1 der tegenwoordige Vroedfchap, te vermeerderen. Hoewel op caam van alle de Regeerillgsleden ilgeleverd, behelsde, nogthans, dit Vertoog niethet eenpaarig gevoelen' .

ln een Berigt, welk, bijkans gelijktijdig met het Vertoog, wierdt ingeieverd, wederfprcken hetzelve twee regeerende en twee Oud-Bnrgemeesteren 9 ncvens vier Lelen val ) de Vroedfchap9verklaarende, dathetverzoek van Gekonflitueer. den hun even. bi llijk en nuttig als op rederen fleunende toe. fcheen, en diensvolgens hetzelve lnet hunne voorfpraak bekragtigende. De zelfde tcal fpraken ook de Leden van den

Grooten Krljgsracd, in een Gefchrift, waar mede zijzich, insgelijks in de maand December desboven genoemden jaars,

gay lletKolleg@e van Heeren Sclepenen vervoegden, om derzelver tusrchenkomsr, ter bewerkilge van de verl,ngde herûellinge. Een atndagtig oor leendell Heeren Scbepellen aan het

uitvoerig Vertoog. Twee zaaten wierden, vooral, bi j hen in beraad geleid: Fook' eerst ,, 0f eelle verl neerdering van de

Xroedfchap hunner Stad mocst gehouden worden, van die #;nuttfgheid el1 nootlzaaklijkbeitl ta zijn, dat zij het der ,,41oeire wagrdig oordeeltlen, valfkunne zijdemedete wer:J kcn,

ROTTERDAM .

2/

,#ken, om dezelve te bevorderen? Ten anderen$ Of hun legie geregtigd wnrej om zi4 il 1 te laat fn tot eetlver,, Kol ,, zoek van dien aart, cls in hetAdres aan hun wierdtvoor. ,.gedraagen ?'' Op b.eide Vrcagflukl len vieleen toeflemmend befluit. Hecren Schepenen gaven 'er kennis van aan de Vroef'fçl qap; 'er nevens voegende,dathet l 1ln om 'teven was, oc het ffollegîe van Schepellen vereenigd > t de VJoedfchap # dan deeze alleell, bi j 'sLands Hooge O. verbeid, de begeerde

verl neerderillg zogtte bewerken,midshetmetallenmogelijkea lloed en voortgang gefkhiedde. Nog verderwierdtde wensch derBtlrgerije,door de Gekotzitueerde cangekondigd , opderfchrnagd van een Verzoekfbllrirt, aan de Hoogen Krijgn-acd, .

van een Gezelfbhap or Confreri an eenige Ollder-Olcieren ve v

der Schutterije. onder klen naam van Uqie, onlangs te RntZ'rltvA, tot fland gebragt. ln de onzertlelling , zo als eenîge

Afgevaardfgden, i11 eene Aanrpraak aan dell Grooten Kriigslcad N zich verklaardeh, ,,dat let oogmt ae rk eenerwelingerigte ,,

Stedelijke Schuttefjje zich niet bepnalde,bij de bellaë addlii lg

,, val het Geî veer. lnaar ook ten oogmerl .t e hadt, oî n te dienell a1s eene Liifwagt voor & waarborgen van Regtea

en VrijhedenN en de bevorderaars van Grondwettige Her,>flellinge,''oordeelden zijzich geregtigd .,om ,op de zaaken van ltegee:inge, een wcakend oog te houden.

lntusfchen hieldthetbovengemeldelkllrijvcn v;n l ietKol/a-

gie van Schepenen vcn ftpzzez-z -' ,im de g' ppdplep''ingen hezig van de meerdcrheid van llllrgf'meesterell ei j Vroetilthr . p. De vrllg' t daar van was een Brle/', ii.. d:naanvang de8Jaars17t n7. cfgezcnden scan de Heeren Stzlnc.ptt len, moetende dienen tzr w etlerlegginge van het kngel toomen G-'el khg:ift, eu om de bew uste aangeboodene zamenwel'king te wiolzao van de hcndpclJ ieunende. meende m'en , op eeîkig-e m'/svftttip
fchillenda Leden der lttltterdaTnfclle Vroedrchap bijlItli)Edele Gr. Wlogende, eeligen met oogmerk om de beîvuste ver. meerdering te verwerven,aaderen,o1n t1a znak op den oudel 1 y voet te dpen berusten. ' l'ot de Bllrgeril, geli jk nattltlriilk was te vefwagten, floeg deeze verdeelclkeid over, vooral zedœt het opficllten van eenë Oral pJ -e-Societeit, el1 hut regt, XXV.osut,. 111111h welk

8 .7,

R OTTER DA M . c.

x

w elk deeze beweerden tc hebben , om zo we1 tegen, a1s êe Vaderlandrche Societeit om voor de 'mec gemelde'vermeerde.

ring te ijveren. Van dit regt mackten ze gebruik, met het inleveren vcn een Smeekfchrift call 'sLcnds Staaten , il 1 't icatstvan Janunri j des gemeldenjacrs. E1f Oud-Sehepenen% hoofden en lede. n der Societeit,hadden hetGerchriftondertekend. Van tijd tot tijd groeide nu de verwàidering tusrchen de Rotterdamfche W etkouderfchap , en klom , allengskens, 10t die hoogte, dat men , vall weerkanten , zich vervoegde tot de l-looge Rçgeering , om-derzclver uitrpraak in'te roepen. 0n1

den Leezer een denkbeeld te geeven van debewijzen,welke, van de ecne en aldere zilde, wierden aangevocrd, lust het olls, hier plaats te geeven aan de twee volgende Stukkell, zo van de Regeerfngsleden, welke voor de vermeerdering der

Vroedfchap wcren, als vAn de zutken , di 2 in een ander ge. voelen ûonden. Het Berigt vcn Burgemeesteren, Schepenen en Rccden, en slzo van die Leden, welke de verlneerderinge der Vroedfcllap

waren toegedcan,wcs gedagtekend den zesëiltwintigflen Jauuarij,el1van deezen illhond. EDZLE GROOT MOGENDE HEEREN !

:5Op den 1c Janucrijlt latstleden,isterKamer v,n Heerel Burgemzesteren dezer Stad ingekomen, en door den tweeclen Burgemeester, bij weigering vcn den Prxf ldentygeopal ptlU Ed. Groot A' Iog. A:isfiva vcn den zo , geadresfeerd san Barfemcest,cren, Schepellen en Raden der Stcd Rottûl. vlam . rcquirerende derzelvar llerigt, op eene daar in geûotene lïlisprve' van Btlrgel neezteren e13 Vroedfchappell derzelve St1 y ten

zelven dage biiU E'd,Groot Mog.ingekomen.

lccr :cn nict vol2 .'2an kunuelde worden, zonder de clllf *@ l voorfchreven Collelien te famen te convoceren Nen zulksech. ter door den Prt vfitlent Bllrgemeester lucHox gerefllfeerd,wordeude, heeft de tFeede Burgemçester p.BOOGAER'f, de Ver,

gadering vnn Purgepeesteren, schepenen en Raden, bi jBil. Jetten aan de huizen vzn alle de Ed eny door ew:Stads-Bodt rond

*<.œ- xu-xlm

VOTTER ,. g Ag :

=-

y*!.

DTD 'D' M

'

t#ol ldgebragt, behoorlil 'k belegd tegeli Suttlrdâg den 13 dezer, OP het Raadhuis, voormiddcgs ten halr tien uuren, op welkê

tijd en placts die Vergadering dan ook is gehotlden, e11 Ver. volgens andermaalop eene evengelijke Convocatie,doch wacf aan da bekende Veertien Leden zicl a telkens hebben onttrokken. De prefente twee Burgemeestere:, zeven zadenj tlltmâkende het medrdertal dcr Leden van de drie te famen geCO!:u voceerde Collegien , hebben dnn de vof lrfchreven M isûve welke ter Vergadefing vun Burgeteesteren en Vroedf, cllapren, door de bovengenoemde Veeltieù Let len is geartesteerd

lnet alle cttentie eerst door eene Commisfle i beflaande uit

Leden van de drie Collegiellj en voorts gezamentlijk gecxamineerd - - en dsenvolgeus hebben wîl ' thans de eere U Ed, Groot M og. te berigten t

1.,>D2twij metbevreemzing gezîen hebbe:, za. t e#elpjemelde Burgemeesteren en Vroedfchnppen fchijnen te willeq desadvoneren de qualirelt der Geconzitueeêden van mccr daa duizend hunner notabelfle x M etle-Burgers en lngezetenen deo zer Stad9 daar hdt volle Collegid #ân Butgemeesteren et l Vroedrchcppen op den 4 et1 1ô September 1/35 die Gccanzittleerden it 1 de Vroedrchaps-Kamer geabmitteerd en dezelvz

1t A dîe qncliteît. blijltens het annexe Extraa , erkend heeft. zondef bijvoeginp van eenige protestatien of ret krvesj noch bi j de Raportcl i der daur over gehot,dene Befoigles-, lloch bfj de Refolutlen dcar op geva/len,f?n de cntwoorden doof den P llfion'#crls w;ZDERBL7RGf. I, op exprcsfe last el1 in prxfentie .œe van de geheele Vroeclfchap nan die Geconflitueerden gegeven; .- wellle vcn die gebellrtenis ook gewck a hcbben gemankt b! J - lltln cdres acn U E d. G root t ' W ob o' . OP (lcn 9 November laatstletlel:ingeleverd, en MJ0. 3r OP eell gunflige Refo: lutie vnn U Ed. Groot l W og. i! gevolgd. 2. ., Dat de reflexie dat de meeste Ledell vnn den Burger-

Krijgsrnad tot de Conflituanten of Geconflitueerden' belooten, - door dien Krijgsraad zelven reedsgemaaktis, bijde *p

1

lntrotlcaie hullner M isfive can Schepenen van 27 D ecember laatstleden, en zoo welals de cllegatie, dat I let Collegie vcl x Sckepgnqn mel de Cqllfliluenten of Gecoxfti neerden in t le .t H1 8hh 2 mevst:

81

ROTTERDAM .

m eeste relatie flaan, doet zien, dct de benamlng van N ou tanele ;4#r-Burgers aan dezelve niet wel kallworden bea twist. - Hoe zeer mcar Dl k1K Vt lll de zeven Schepenen en dus geenzins de meerderheid derzelve, veelëin datgeheele Collegie , met de gemelde Conflituentel of Geconflitueerde

geparenteerd zijl. -

Drie der Schenen zijn we1 bevorela

Conûituenten en ét; $ zelf Geconflitueezde geweest. doeh heb-

ben,zoo dra zijscbepenen wierdell, dacr van bijNotariale lltûnuatie gezefit leerd, en huuue namen doen roijeren.. ,. E1 t 1e drie overige hebben nimmer in die of diergelijlle relatie geflaan en.behooren onder die weînige N otcbelen, wel-

ke men zejgen kan onder tIe Neutraaltle Bu' rgers dezer Stad

te zij1. ># slaar zouden 'er dallook geene Relat@en ttwfchen dc veertlen van ol ls verfchillende Vroedfclappen ontler eikandereY

z'jll! zi l 'll 'er geene Familie-Relatien,van Sckoonvcder en Sclloonzooll? vcn llom.en Neei-? van Huwelijken van den Zoon van klen eenen metde Dochter van deilcnderen' ? zijl ':r geene Politicque Relatien van bandel e11 dcnkensvvijze? zljn dle niet in htt Rapport van Hun.Ed.llug.da I' Ieeren CommîsfarislknvnnU Ed.Grcoth1Og.bijua op elkeBladzijtle te vlntleu? Zijn 'ergeene Relatiellmetden Otld-Schepen en Bewfndhebber J! ,N ceuxETs DE caoo' r , die zich cap '(

hooft der Al ltil 'oralen gefield lleeft? de bewijzcn v2n deze Relatien berusten in den fchoot vcn U Ed. Groot A' log. TViJ -' belAoeven die maar te noemen mcar 'er is eel le alltlere Relatie, mcn dwingt ons die open te leggel l, zij is Nan tl veel

ewigt om die te verzwijgen. icn Led.en hebben hunne ,, Verre de meeste der veert Vroedfchapj-Plactfel) en verf kheitlen lucratieve Posten ,grootendeels te danken aan de influelltie van del ) 0:, 3-Btlrgemeestar VAN oet l HEIM , die zedert l:66 , de ' dircaie daa. r vcl!

bijna zonder interruptie lleertin handen gehad. Vijl-van de-

zélve Leden hebbcn door hunne At lmiraliteits-Ampten me. elkanderen eene zoodanige betrekkilg gehad, datdcar can cl veel zoo lliet clleel kgn worden toegefqhreven, de.vertoo. . lling, welke onze Stad, gedurende de dif . fefel uen over 't cl '

of niet conveijeren tlerllontfchepen, ea dedaaropgevolgdes

ROTTERDAM. =

M

t: >

=

:e,voor > ze Stctlin vergelijking van ,ndere Steden,beEwarende ' Fwcnrche Ediacn en latere gebeurt:nisren , i!l tlfl Vergadering van U Ed. Groot M og. gchouden heeft;l vijzul. len deze materie lliet dieper intreden, en niet onderzoeken# of- een Btlrgemeester dezer Stqd had behooren te advireren,

e1 met alle magt van zfjne inpuentie op sndere Admiraliteits Amplenaren in de Vroedfdlap gebruik maken;*totfoutleh van een Sijflemg, dat hij :1s Stacts-A' linisterhad uitrvonden en daorgezet, en , 4 welke door die inf ltlentie zeeraparentelijk de ruïne der Comme. rcie dezer Stcd zoude na zich gefleqpt

hebben, indien zulks nog nieteven i1 trjds doorde cordate Aogingen der nu van ons verfchillende Heeren vAN . DElt HOEVEN , GROE?CTNX en MossEla, nevens cndere R egellten van dieq

, tijd.wa;beletgecorden. 'Omtrentdeze inouentie durven wij ous beroepen op de kenili:die veele Lelen van U Ek 1. G roo. t M og. Vergndering & ar van btbbcn gehad; en ep ' het geheugcn van de voorfchreven drie genoem de Heeren zelve. ,

lïfaar ja Ed. Groot A/ log. Heeren,wij willen weleene

Relatie tusfchen het Collegie van Fchepenen en de Coniituanten , en ' G econf litueerdelps erkennen : en î vcl zoo eene R elatiea die de overige berigters zich ook tot eene eer rekeuen met

xlezelve te hebkeng namentiijk., de vereenisng hunner pogin. gen om hetwelzijn van de Stady d:tisvcndeB' urgeren ea .

lngezetenen te behcrtlgen en uit te wtrkem Hadden de van ons verfchillesde veertien Leden ook dtoos deze Relctie de

bt lnne gerekend, dan, wij zeggen het met fikllltia, hadden ,

mimmer Geconflbtueerdens zich ' in de bresfe gefleld; nimlne, r was llet Collegie van Schepenen geadieertgeweest; en nimmer w aren U Ed. Groot M og. met âoo veele Contradi az e '!1 lastig gevallen gewordem 3.,. Dat het Ade vies en Dedarét6ir door den Bnrgemeester

,

soocz.Eltr in.da Vroedfchups-Notulen van den 8 Januvri j gedaall, infereren, en waar mede de Burgemeester vlxcERlloEo in nog zeven Raden z?ch hebbeo geconformeerd, in de voorfckreven M isfive der twpee andere Burgemeesreren en twaalf

ltatlen zeer gemutilecd word opgegeven, - waarom wj de vriiheid ncmen hetzelve in zijn geheeltendezen te' infereren: Jk conformver mij met het Rapport van die hflfke tier 11hh h 3

)) Le-

:4

ROTTERDAM ,

90Leden van de Commisse, met welke ik in het Befoiglle

,,geadvifeerd hebbe''

(namentlijk datde Vroedfchcp

behoorde te voldoen can het tweede Lid der Missve van Heeren Schepenen, en ten dkn einde hcq eerderhoe liever gan Hun Ed. Groot M og.een Adres te mnken. ten einde de VroedPhap door direde canflelllng van Veertien nieuWe Rn.

den, volgtns de voorbeelden van de Jccren 1:24 en'1. 580, werde geaugmenteerd, blijvende voorhetoverigeket Oaroij -szélfs geheel.) 59 En zoo delneer. vun del)Jaare J615 in de dezer Vroedfchap dcar t0e niet m ogt inclineren 4 nlcllox,als Prlûtlent N: V0fW2gt en begeer ik dat de Heer' d ,, derhei .

!> Burgemeester, tQn fpocdigoen zal beleggen eene Vergadezonder ring van Burgemeelteren, Scllepenen en Raad , jl ar over in deze Vroedrchap omvrgge te dotn , - dewi , da .

#;â:r de v/edrzkdrl:/l i, $ â/sr Sg ji lletna niet te' vergen lJk

:?hetJ:v#'a van zh' /, i evne #Qry w#:rl 'pg teJ:/ep refolveq 1*vqn. f/QzJr door z// zot i kunnen f
>' $?411 Schepenen NJfJZ of veer-re advoueerèn. - maar we/ om r: compareren @, alle zptl#/r/g: Vergaderingin

als zns#dr krealàbtle R:xàgzfcvan deF/',:#/:1J> belqd worden,in 1::/'e dan #7#,r LJ '# in zljn gdâed/ is,zp alle 4:znp#ap/ge fustenuen voor ze Ilellen,aIs JJ 7 oordeelt vdr##pligt te znwn. En dewijl ik begrijp, dathet Collegie #'

van Heèren Schepenen, even min a1s qen partîculier pnver.

hoord mag worden afgewezenN

en keen Collegie can

een ander Collegie van dien rang behoort re weigeren N het ineerde Vergaderingen ofConferenlien, :; houden van gecomll nog zich onttrekken :an de gelegenbeid , dat de een den

.

?,qnder kan overtuig' en,'..

pYotesteer ik ten flerkflen te-

:gç1 7 aile deliheratie of voteren over hetclofniethouden !:van de vergogte Vergadering, - declarerende tefens day :*dezelye , bij refus yall den Heer BlcHox , d .oor mij als &JVi e-Prefidel): zalworden belegd.'' . c 4. Dat in het Convocgtie-Billiet,cl mede in de evengo gezaan hebben de woorden olb p elde M isfive vervay, welker uitlating totniet! anderskan diehet R/J#JJ//J. 5,

gen, dan osp hette doen fchijnen,c1s of'er eenig defe: i.

hç$kelelgtpd.içrVergqdering hak plaatsgellvd.

@

:; '14. 4

ROT'PERDAM . U

87

-

Dit, Edele Groot Alog. ' Heeres, is het alles watwij gezamentlijk te berichteu hebben op de bovengemelde M isflVe, welke t' en opzigte'der mert' ta
behelst, tot Contradiaie der redenen in het Reque 'st v:l l G e. conflitueerdens can U Ed. Groot M op , en in hèt Adrts vaa

den Krijgsraad onzerSchptterij can Schepenenvoorgedragen, en door ons OP den Io dezer M aand aœn U Ed. Groot M og. vertoond en cgngedrongen.

W ijzouden derhalve ook hier mede kunnen eindigen, v doch naardien 'er in de meergemelde M isflve 11Og tWee Zeer odieure reflexkn voorkomen , wacr van-eene het Collegle vcll Schepenen en de andere tlat van de W ethouderfchap ' concer-

neerd., - hebben wij, om hetgetelvan bnderfcheidene Bcrichten of Adresfen niet te vermenlgvuldggen, ,

gemeend,

dat het U Ed. Groot Mog. aangenaamer zoude zijn, = ons antwoord, voor zoo veelwijdie Collegien comporeren# lnede in dit ons Bericht geplaatst te vinden.

De eerpe betrefthetAdres vcn Gecommitteerden uitde Unie der Schutterij aan Jea Gl' ooten A*rp' grr//# ; dat de Vroedfchap die .corporatie hield voor illegacl of im mers zon.

)er Authorifctîe van de Regering gecrec-erd,hebben Schepenen nietkunnen zien, uit de M isûve op den 8 dezer uit dù

Vroedrchap can Schepenen gefchreven

en 'wat dacr van

zlj,belAoerthier niet te worden onderzogt;- zullende hêt genoeg zijn U Ed.Groot Mog.te infbrmercn, datdie Uniex niet anders beRaat dan in bijeenkomflen vun Ongewapentle Leden der Schutteril e11 ondergefchiktisaan en geapprobeerd éoor den Grooten Jfrijgsraad,aan welkCollegie hetRegiment der schutterijdoor de W ethouderfchap isgèdemandeerd,zoo nojthans, dat dezelve nog geheelnog gedeeltelijk in de W apencn kan of mcg komen, dan op ordre vap de W eth, of van Burgemeesteren. Op da: Adres hebben de Veertien Leden dgr Vroedfchnp

geineend, bij voorfchreven Mistive de attentt-e van Schepe-*

nen temoeten opwekken, om de gevoeligheid derJtltliti e te doen blijken over de term'n daar in voorkomende, en bij hunne M isfive aan U Ed.Groot Mog. twee ysg:s iater y ':zondet't aandagt van U Ed. Groot M og' . tefchreven, de Dt H hh h 4 te

S3 :8

ROTYERDAM . ---------_._._--...-----ROTTERDAM.

=

= ==-

âc' rJ 1 zouden zouden vool'komen voorkomen tee moe moe t ten ver:cocken, datt d c:h1ar inl t en ve fzocken, om dc enn b buitenfporigheden, als zoodanige zoodanige/entimentcn pntîmenrcn e uitenfporigheden, c ls de de Schrij Schrijvers vers dier Mi,{ive oordee!en dat dee kragtigfte wijze dee d ier M isfive o ordeelel d at op op d kragtigt e wi jze door door d hl gewoone Jdfl:itle behoorden Ireteugeld te w~rden. gewooneJdflitiebehoordellb' etcugeldte worden. 5 chepenen, die dfe a ls me nfchelijke Re chters . n iet i de ":S Schepcnen, als menfchelijke Rechters, niet inn de h :rten k kunnenzien, unnen .zien, en en o over ver g gecne eene /entlmenten pntfmenten mogen mogen o 001'' orharten deelen, cillO uittde l+'oordl!n de be befchuldigden gebezigd. deelen . d qn ui de wo orRen door doorde fchuldijden g ebezigd, hebben op de acimonitie àdmonitie dc ertien Vr oedfchaps Le den niet niet del'r Ve Veertien Vroedfchaps Leden hebben op de ma gelqten het l iet be doelde Adres Adres op op nieuw nieuw t examilleren, am Ol n nagelaten bedoelde tee examilleren, tee b bepalen, off z ziji gelloegzamen vonden', am 'tt zich z ich t epalen, o jg enoegzamen grand grond v onden', o m' zelve in in h Andèn va den I loofl--OKc ier, ter ter wa arneming v2 zelve handen vann deil Hoofd Officier, waarneming vann het Recht del'rHo Hooge tee fl:ellen; be-ketRe cht de oge Overheid, Overheld, t flellen;_- -maar mcar zij zijbe t uigen ' dr n icts van lrun di ef la art i te hebben hebben kunnen kunnen vi nden, en en tuigen 'cr niets dief! aart inn te vinden, eaure 2e Zijl1 daar geworden, de l lecture del'r zi jl ! da ar Omtrt'nt omtrent verfl:erkt verllerkt ge worden, door door de Circulaire M ilfive , welke welke de zelûle Vr oedfchaps Leden Lelel l lebben Circulaire lVlisfive, dezelfde Vroedfchaps hebben kgn ilen goe dvinden, op zer, c an alJe alle de de Le cletl v an denn 1 I Iz de dezer, aan Leden van kunnen goedvinden, op de U E( Groot M og. Ve rgadering af af te te ze nden e in de RotEd.I. Groot Mog. Vergariering zenden enn in de Rot. terdumfche Cou rant va den 1 6 de zer te te doe catfen, e vall@ den· 16 dezer doenn pl plaatfen, enn terdamfche Courant welke wijjge getre-endhebbell, kcnnisfe welke wi t rœnd' hebben,bij bijdezcn dczcn tOt totke nnisre van vallU Ed. Ed. Gr oot M og. t ten brel1gen brergen en en t el ) di en einde einde nevens nevensdeze ieze tce moe moeten ten dien Groot Mag. daar uittco con11:eert dattde vermeende ll:rafbaartee "oegen, wiili t voegen,wi lda ar ui o eertda de ve rmeende f lrafbaarde GI;committeerden Vnie' word, heid hc id vall véll de Gttcommitteerdell der 2er Un ie'gededuceerd gededtlceerd wor d, ui ene getrullceerde getrunceerde op guve van van derzelver derzelver woo rden, we lke l1itt e eelie opg:1ve woarden, welke uitlatil1gen gelezen zjjnde, in Jn hun lltlp verb<1nd verband en en zonder zonder ui tlatingen gelezen zi jnde, een een%ge. ge, . heel ncieren zi l ui tlëveren. - Zij Zi J he bban zich zicll du tgebee I g 2!luCren Zi,1k uitleveren. hebben duss ui uirgedy ukt: - , . Ilet He ilig ReJt llelt t befkhermen e egen aile clle "Het Heilig tee befchermen enn t regen drukt: ,. (\anrandingen teehu heveiligen, iss grootfie tank van een Re. :j * 9c pub cnrl qi nd cains ngc eh n Su t bet ve ter il; ige voo n,ri dide t deRe gr coot htfi ls ehi tcj akve va fpl nTgt e en clt Re oqs ,1 publicainsch Schutter; voor dit Recht is hij verpFgt nltoos ..$t Iee wa waken, enn i'ern, diee he hett ze zelvc 9 kell, e hem , di lvc aanrand, ccnrand, :IIcl ware Nvnre hij hïi op de Stoelde re ge zeten, a ls e en ve rtreder van vcn ,. ook ook op denn Stael derr Ee Eere gezeten, als een vertreder "59dir Recht, indien hettde de n nood vorden, doorr zi zijn aitRe cht, i ndien he ood voi dert, het hetll:nal flcaldoo jn JI eerloos hart tee druklwn." zijji inmsfchen :9e erloos h crt t drukken-'' Het Hetzi ntusfchen Cdit (Jit voIgt volgt'er 'er onmidlijl{ op) ", Commirrencen ondergetee· ollmidiiik op) ,verre verre van vcn de de Co mmittenten del' der ond ergeteekendçn en en vc ootQe en en notabelfie notabelfle gc deelte de Schuy vann he hettgr groolne gedeelte derrSchut":1 Kenden ,.1t terij, dat zijjz zulke geweldige middelen Iee c ap_ : erij, d atzi ulke ge weldige mi cldelen zou zou begeren begeren t p",P piiceren, langg ( (dit hebhen Veertien Le-, liceretl,zoo zoo &a dith ebben de de Ve ertien Vroedfchaps Vroedfcllaps Le ,.'den flOg zagtere onbeproefd : den geomitteerd) geomittcerd) 'cr %er : / ?à' z agt l' e middelen -/##e/ca o nbep l'oej' kl .e , II'. Zijfl; maar zij meenen floGthans, dat, meergez . 1' n;'ma ar z #'me enen & ,#;à4pJ,d 4:, daa,. daar de de mt erge/* " &: melde

ROTTERDAM.

b

57 nlelde Mr,e##1rJJ Leden zl-rl zelven pifdr en zrr:r ntlt51maskeren,daar zf/ t/ îans Je grondzuilderlz * r#' ld/rnan. .

l' antlen z' , geheelApog:a om v:r te A'lzliero, men z!. :1. It= oz-sxn,as sx cswcsolsc aaxaaxolxoEx van /,,, ll .viè' ,' g Recht der Burgers. hun jle gts ;,c1,:l;r4I/:4?#,metgeene N, mindere flerke middelen behoorde tegen te gacn.'' er clle . de onderhaalde regels ni . et ftonden, ,, Indien '

en dtl: de niet v/z/zer jlerke pz/lf/e/t cs, in delaatie regel

gemeld,nooRzaakeli lk relatief gemaaktmoelten Worden, tot

t1e bevorens gementioneerde geweldige rz?'##:#p vat l hem , die l1G Heilig Rrcht canrand , en vertreed, il:dien de nood :et vordert, he4 Staal door het eerloos I -lart te drultkell, -dan - zou men de klagte der Vroedfchaps Leden welkun-

nen bîllilken.

9: Schoon dan nog in ccnmerking zou moeten komen , dct in die gereBrocheerde woorden dan eY cperte contrctliaie

gelegen zoude zijn, en bij gevolg de ware meening van de 6chrfjvers, niet dall door derzelver eigene expticgtie opgemackt zôu kunnen worde . Tvant hoe zou het can een hangen? het zij verre van de Committenten zulke ,,'getvelrligo -fff#:/:s te willen appliceren zoo lcnge 'er

nog zagtere voor handen zijny- mcarzijmeenen nop thcns dat geen rif:Ar perke middelen behooren gebruikt te worden. '' ,,Deze in 't oog loopende flrTjdigheid heert men it l de M isfive van Burgemeestertn en Vroedfchcppen gedeguireerd, met het zoo te doen voorkomea, a1s oi-de G ecom l mitteerdea

der Unie een twtederlei gevoelen@voorûelden, ncmelijk dat van het grootfle en nolabeltle gedxlte der Schutterij, 't welk nog tot zcgter mtddelen inclineert- en dayvan Gecommitteerd. en zelven , die meenen dat men met geene

minder

flerke mldlelen de bedoelde Vroezfchaps Leden te keer moet gcan.

9, Maar zoo diergelijke opzetlijke verdraaijinrell, ln Politîqtle Gerclriften ja . in Atlroren aan 'sLaat ls Souverein, mogen p' .aats vindel l, zekerlijk ma: eO Collegfe van ,

yttflitie'ergevngebrllik van makx.-H hhh 5

>

ROTTER DAM .

ln de Rechtkamers moet men de ' geheele , onveranderze, onverkorte gezegdens van een Befchuldigden in den famenhang

befchouwen en beoordjelen, en niet enkel den zin en fuk. Fantie,welke eene vooringenomellenvcrfloorde Pattijdacr xan gelieû te geven. Bij zoodanig neutraalexamen za1 o en bevicdcn , dat de Gvcommitteqrden dcr Unie , in de ge:eele voorfchreven periode Kiet fpreken@ v,n henzelven, maar

van hunne Committenten , en van dezelve zeggen: Dat zij verre zijn van zulke geweldige middelen (het gebruik der W4Pe110n legen eQr10OZe zegentelly klnranders e11 Vertreder:

van 'tlleilig Recàt) te willen cppliceren, zoo lang 'er nog

Iagter middelen oaberroefd zijn, maar dx zij (die zeWz Comt liittenteti) nogtlans meenen dat de openbare engeweldkeaanrcndingen vanhetvoorfchreven Rœht,(Faarvan zij de meergemelde Vroedfchap6, .Leden cccuferen) met geene Dinder zerke middelen, dan die aanrandingen zclve, datis, mede met vel'togen ann den Souverein, op llaam niet enkel

v3l1 pcrticuliere Gemagtigden der Burgerijy mcar vallColle. gien, tegengegcan bahoordcn te worden. -- - W elke intentie

alleçktcnrst conûeert uit het onmiddelijk d:cr op volgende dispt .' ûtief ofverzoek: ,.datde Krijgsraad . in dithoogstdrim zygend ti jdRip zkh de belgngen van Stad en Burgerij --,: t en #ez;#:a zou gelicvc can te trekken,en zich deg,,wege UP eene nadrukll jke wtize adret g ren , 't zij - bij ## den Souver ein # of bij zoodanig cnder Collegie als de , Kr ijgsrnad oordeelen zoude te behooren, ten. einde het chrift der Geconiitueerden en Conûituenten te #> Verzoekr f e c on de r e n, ofte cnderzins alzulke ûerkere middelen ye be. #>

4)ramen en te werkflelligbn als naar tijdsomRandigheden zul*11en bevonden worden cpplicabel te zijn.''. e dnnr, Ed.Groot M og. lleercu, allrs urnnr 'tge. ,, Zi beele fluk op lleêrkomt en Wanr uit men dus, de geptxmitteerde middelen behoort en verpligt is te interpre. teren; -.-.te meer - als men conûtlereert, dat hetniet ls een Verzoek direa c:n een R egeerings Collegie geadres-

feerd - - en ook uit dien hoofde niet :l, bedren kende kan worden opgevat

,- maar alleen eell voordragt v:n

sçl zyltrer: agl htlnn: eigene# en bij d: Regering geaccrediteer-

ROTTERDAAT. xur

4x

- A

4cerde Bevelhebb' ers,behelzende een Verzoek, om da atlgmontatie .tler Vyoetlfcllap te helpen bevordereny en ten hoogflell ellomen eeD zanbod of declnratoir Van bereidvz:ldigheid, OG des noods mede de hand te leenen totalzulke demcrches, :1g

t lie Bevelhebbérs, can wier dire6tie z 'ij Zich Volkomen ft lbmitteren, en V:l 1 Welke de Regering niets onbehoorli jlts te x vreezen heeft, zouden oordeelen te moeten onderncmen , tet cinde hetVerl cngen der vootnacmoe Bt lrgerijte feconderen. e of lhet Collegie van Schepenen hier ll1ele ,, M en oordeel niet gezuiverd is van de befchuldiging van inaaiviteit, in bet

a' v lminillreren derJuflitie, en of.nietallç indignatieverdiend de onëtlele poging der Veertlen Vroedfchappen, om de Luden van U Ed. Groot M og. door fcutieve allegatien e!1 geprmt l'o diteexde uitlatingen uit een Adreg hunner M ede-Burgers tcgen

dezelve, en te/ecstegel a den geheelen Krijpsracd en den vol. 1en Schepensbank lmnntv stad , te p:xveniëren en indispoDerell. ,, ATacr 1 n1sthler in verfchiltde thcns ftlcgerende W eth en Schepensbank met llunne denkbeelden: ïvij tragtpn caii - te zijn, wanneerhet'er op acnkomtdatde publîjke rustgevaqr Ioopt van te worden geooord; zt llke verfloringen trcgten wij voorte komen,te beletten,en teqraflkn: llcarwijnoemeq .

geene caiviteit geheele Corporafy'bnzer beste Burgers, die uit een goed principe bandelen , om eenige misfchien te ûerka of onvoorzigtige uitdrukkingen , tegens ong of Andere Leden.

op te oTeren, voor een onbezonnen Publi jk ten toon te tlellen, en dtls llulme gnklerzins nuttige Pogingen te vernietigen,

ofhunnen ijver uîtte blusfchen.

tlog. Heeren, daqr wijc11 :9 Neen, Ed. Groot l %n itl't OOg houden aan onzev Eed en Plicht te voldoen , pasferea

wij'fomtijds eenïte driftige uitdrukkingen,voor al wallneer ;ie door vorige'mishant lelingen en tegenûrevingen,den boezelq

gijn uitgedrongen,en hebben almeer dan eenmaalonder oyza Cdirkaie'ondervonden, dat'wij door zulke'geringe infchikke'lijkheden het vertrouwen wihnen, en ' men overtuigtis. dat wij onze magt niettot onze eige glorijofbelang, maar tot (le v,n ollge MèdeBurgersonpartijdig gebruiker.- iladlen /ç VçeftieR Lvden altoos even z9Q gehad elt, nimmer hadden Z1 i*

9z .

R OTTERD AM .

z;j zich de'' indignatie van zoo veelen OP dellhnls gellncld. M aar, en ditwlllen w9j voornclMentlijk metdeze allegatie te Qennen geven: dnt' lldfen hetzelve Adres cleen' ige bewijzen v:n gevoelfgheid had 'gemeriteert, zulks na alle de voorgevàllene tel nkantingen vall de duar over kl agellde Veertien Leden, zoo tegelB de inflelling eenernieuwe Schutterij, cls te-

gens het door zoo veele notabele liezen der Burgerijgedaane Verzeek tot vermeerdering der Vroedrchgp, minder kwalijk te duitlen of te expliceren is. - - Dan dit durvbn *ijrondborûig declareren , dat all e die Leden der Vroedfkhap . dat de millAe der Burgeren en lngezetenen, van ong in hunne Perrome= en Bezittingen.alle maintfen, hulp en proteaie verwagten kunnen, ,1s welke men van een wel ingerichte M agiflraat en

Juflitie-Collegie verwagten kan; en dat zoo wij den eenen tijd al eenfge meerdere caivfteit en.precautie zouden in 't wcrk flelen, a1s den anderen; dc:meerdere nltoos zijn zc1 tel) voardeele van hlln , die met ons in'denkbeeldellverfchil-

1en, omtrent dewelke wlj ons boven alles buiten reproche bouden wblen, als van onze Voorgalgeren geleerthebbende, v&n wat kwaad gevolg een tegenovergeûeld gedrag geweest is.

5:M â:r.wie zijn het, die in di(opzigtval hetCollegie vxn Schcpenen verrvcgthadden blijken van gevoelfgheid over AermeD, W:lr ill het Voor, fchrevel Request is gecoucheert?-

Hier diellen wj derzelver ncmen te uoemen : het zijn tk Heeren BICHON. 7AN DEK HEIM , vAN BEEFTINGH, VAN DEh NOEVEN, VAN DER STAAL , GROENJNX y D'ESCURY , VAN TEYZNSEN, MOSR L , VAN HO6ENDORP , VAN M IEROP , VAN STAVEREN ,

:ENN W1N AAIEL en VAN YZENDOORN , . en het is genoeg iunne llaœell te lloemen, Om U Ed. Groot M og. te herinne-

ren, welke daden door die of de meelte derzelver, blijkens lletRgpport van llun E(1. M og. Heercn Commisfarisf ellvan U Ed. Groot M op , dazen van aaiviteit worden gerekend

4e zi) -1 :. , ::#z. nlet min odieufe kunstgreep y welke mw1 ,, De zx' zich in de M issve der evengemelde Veeftiell Leden v:n de

Vroedfchap keeft veroorloofd , Js gelegen il de meldlnge * j, dat tle Vroeëfchcp, M candag den 8 dezer belegd zijnde, s. 0m ollkigr anêtren ook over d.e Misfive van sçllepenen te i#: del

.

R OTTERDNM . -- J

yg '-

-.

delibereren , de Leden der Vroedfchcp , qp goedv inden vcn % de Jvethouderfcllc' p , lzet R atlhuis door de Burgerwacht bezetgevonden hebben.'' lele Groot M ogende Heeren, is op zich zelvel ,. Dit, Et eelze qvaarhrid. - maar door de verzwijring, &vat totdat goedvinden der îveth canleiding gegeven had, - w ord het ,, ,,

eene onwaarneid, naamlijl tin daty:r#4a#, - wam-in elk

Lezer, lliets wetende van het geen reeds vödr dien M aandag binnell ODZQ Stzd ig Voorgevzll en, de voornoemde pasfage zou moetell Opvatten, lla&mlijk: ,, d;t de llurgerwsgt door de chcp onverwag: op het Stadhuis gevonden en clthar ,: Vroedf ,,geposteerd was,.om de vriie Deliberatien van de Vroey fchap te belemmeren of te getlerell.9: Hier tegen gelieven U Ed. Groot Mog.te zi jn geît :for-

meerd, dat gelijk . de Nvethouderlkhcp zetlettde Ereaie der rieuœe Sclutteril,bijalle gelegenheddn, getrcgtheeftde rust le bewaren, en nfet te Wagten tot dat het te laat 57::, Om daar toe eclle geloegzzme mngt in handen te hebben , reed: op den 4 Sept emberb, wannrer zi j waren gûïnformcerd, dat

Geconzitueerdens met Conflitucnten ? in grcoten get lle ten Stcdlluize zouden vettkhijnen, nie: allegn de wagt hebbende Compagnie aan de Hoofdwagt hebben doenbl ijven,maarzelr: cen Piquet vcn dyie Compagnien llebben doen in de lvapeneq

komen;

(!atzi jden volgenden Zondag, wanlleer zi jver-

romen hatldeu, dat Conflituanten zTch weder ten Stadhuize zouden fifleren, tot llet doen vcn eene dankzegging, wederom hebben gezorgs, dat de Compagnie can de Hoofdwagt gehouden , en zeifs .een Commando Schuuers op he4 Plein van 't Stadhuis geplaatst is, om de toegcngtn der Ita-

merstefecureren en vrijte houden; fchoon dat.zijbi jgeele van die beide gelegenhedea eenige informatie v,n kwade voornemens llebben gehatl; hct was op dit vom-bceld, ea

dewijl hetcanijdereen bekendwas, datop Mcanda/den 8 dezer M cand over dcn Brief van Schepenen can de Vroedfcllap zollde worden gedelibereert, en 'er ook bewegillgen in de Stad bqfpeurtwierden, dat de Tvethouderfchap Saturdag

ye voren bufloot,den Heer GEvqas,Scllouty te authtlriferenp

om ) wanneer eeljg: zamenrotting zich zonde ontdtkllen, of g. ron:

#4

ltOT' I' EkDAM . -

><&-G

grond zoude zi jn om te vreezen, dat de rt lst billnen dezc Stpd zpude wprdqn geioord, can den Oscierj de Hoofd.

wagtcolnmanderende, order te kunnen geven, om metzijllz pnderhebbende mallfchap onder de Wapenen te blijven, tot dat de Weth zou zljn vergad.erd, en dct fpeciacl met .-

betrekking tot Maandag den 8 Janqaril, wallneerdeVroedfçhap flond te delibereren overhetAdres van Heeren SchepenQn ,

concernerende de Augmelptatia val ) de Vroedfchcp, en

9er uit dien hoofde te denken was, da$ 'er zeer veele M en-

fchen ten Stazhuize zouden zamenvloeijen , de Compagnle Schutteren , welke Zondag avond de Hoofdwcgt zoutle l<.

trekken, onder de Wapenen zoudeblijven, totdatdeWetlj vergcderd en deswegensgedisponeertzoude zijl: ,, Da tdeze voorzorgell,welke doortien Leden derW eth# noalzaakliik, doch door dell Btlrgemeester Blcllox , onno'-

dfg, e1) door den Burgemeester vAN DElt HoEveN zoo ea/leelig jeoordeeld wierden, dat, naar zijn inzien,door diergllijke maatregelen, de rust eer verûoord dan bevorderd zoude kunmen wor den, - echter op zeer goede informatien geupmel *

waren, bleek reeds voor de daadlijke executie dier maatregee

1en, wanneer op Zondag del 7 dezer, na heteindigen eenef Avond-Predikatle, welke vecl gerugt heeft gemuak:y eel menfgt: Volks, vall de gerf ngfle Clcsfe& zi th vervoegde in e1

voor een ledfg Huis, nnbij hetStndl luis,cm aldcar te teekenel zcker Papier, hct wclk dienen moest tegen de verzogte Augmentctie van de Vroedfchcp , en zoo men meende, deg xnderendaags can dat Collegie geprefenteerd wutyde wbrt len,

doch het geen (denkli jk om datmen van cgteren begrepen kaeft dat de meeste dier Teekellaars can de Autheurs van

:ie onderneming weinig hltlp of eer konden toebrengen) tot heden ls cgtergebleven. W ellte ot ageregeldhcden, zco op diel Zondag , als op verfcheiden volgende dagen N hebben plaats gehad z:l ,an U Et lele Groot M ogenden genocgzaam conoeren uit de unllexe Verklaring van een aantal Deporanten en zoa m et meer3ere knnnen worden geprobeerd, indfen.het belang

derJuflftie llietvorderde,datde Hooft lO1' 1icierdezer Stad, #

de meer fpeciale infbrmativn, door hem ingewonnen, ofdie

11j

ROTTERDAM . .i.

C

N '

Ook hljverderkcnbekome N voorc1snog fecreteerde. menen wij,datdezeiaaltjesmeerdan geneeg ziàn, om eea Collegie van Politie, can het welk de bewaring der rust en hvt voorkomen van opfchuddingen is gedemant lêerd, te verpligten tot het emploij van middden, welker verzuim in de Jaren 1733 en 1384 vcn die fulestegevolgen voor onze Sta;

geeeest i:, welke bij 't Rcpport van de Heeren U Edele Groot M ogende Gecommitteerden in hetbreede zijn gedetcilleerd, en welke middelen aan niemand dan acn zulkçn, die kwade Voornemens hebbell, kunnen mishagen, en Val1 geeâ

Dideelig gevolgkunnen zijnN danalleen datzemoeiteentijdVerlies kosten 221 brave Schutters, die de oprechtûe en olb

Yermoeideblijken geven Van belangloozenijverVoordegoedt pogingen der welmenende R egentel). ette min beeft de W ethouderfchap M.oeten onder,, D es ni vinden, dar, wanneer M aandag namiddag den 2 dezer, uk

hoofde van een geweldigellaandrang van het gemeen voor de

Ho ofdwajt,gepaard metallerleieinfultes, eene extraordinqire Vergcderlng door den Hoofd-Schout wierd belegd, * Burgem eesteren

B' ICIION e11VAN DER HOEVEN , fchoon in de Stad en

op tlraatzijnde,hebsen kunnen goedvindencbrentte blijvenm en dusccn hetPl liik te topnen, hoe welnîg belang zijielden in de confervatie of beriellinge tler l 'ust1 - dat die zelft le twee H eeren, OP den tienden , hebben geweîgerd te concurreren tot, ja geprotesteerd tegen jfet eerfle Lid der Publikatie, welke de W eth op diell dag noodig oordeelde te

doen, nexeren)

n Exemplacr telldezen cn(en wacr vallwj ee' datde eerstgemelde Heer, fchoon het zijâ

loutbeurt was, zich ollttrok. om over de aflezinge te lhan: . dat die beide Heeren zich ook niet geliefden te conformeren met de Rerolutie der W eth, om de voorfchrevel oea Publikatie op Zontlag den 14 van de Predikooelell te d'

uflezen. Ja datdePrvûd 'ent-Bargemeesterhetaanaootli jk voorbeeld gaf',van op dien dag de Kerltte verlaten,juist op hettijdflip,datdie ciezing zoude gefchiedcn, - en'dlt

dezelve in diverfe Kerken is gedaan op zulk eenewijzeO

onder zoo veel gehoest, gekuch,gefLhofel, en cndey gccc,y

ketwellcoeganbliklijkpnah' eteindigen dierledgre,ophield@ da;

pd

ROTTER DAM .

dat het niet anders dan nan een moedwillig opzet van kwu-

li jkgezindpn toegefchreven kan worden, waar van he: ook weinig moeite zoude kosten meerdere blijken op te geven, intliel i.wij niet fchroomden de attentie van U Ed Grtnot M og., met zoo veele lcage meneës der Cabaal, wel -

ke ollze Stcd nu reeds zoo lange en aanhoudend heçft ontrt lSt, verder op te houden.

'Er blijft, Ed. Groot M og. Heeren N aan het Cclleg7e van Schepenen nog over te beantwoorden, de betoonde verw onderillg over derzelver ûilzitten , ten opzigte der Vroeöfcl wpsvermeerderîng,totna het Publijkgewordene Bericht dc Vcertien Leden. Dan , hoekonden Schepenen bevorens weten, tlat de meerderheid tegens die vermeerdering zoude bo

rfchten? Hoe konden zij bevcrens weten, dct die meerderheid ncn zoo eez groot aantal der notabelfle Burgeren zoude bedispu:eren het Recht, om aan den S' ouverein zoodanig verzoek te mogen doen? Daar nogthang de Privilegien Diet can de Regeerders, taaar can de lngezetenen gegeven zi J -ll? Toal

eerst elt toen clleen wcs hetde tijd Van Schepençl,zzch dit Privilegieaante trekken; en fchoon ziJalnietnoodig bcdden geool' decld dcar over vroeger hunne Dcliberatien aan te

leggen , konden noch vermogten zîj in allefl gevnllel zuiks aliet nclnzen , wnnneer cnn hun dcar toe door het Ligllaam

derSchutterijdezer Stad adres gemaakt wierd. A1s 'er geen verfcllil van felëtimenten over een te doen verzoek om Alterntie . Amplîatie of R eûauratie vnn eenig Privilegie tukfchen de drie Collegien plaats heeft, is het vrii onverfchillig, of

zoadanig verzoek aaa U Ed. Groot Alog. word gedaan door

cllen gezamentlfjk, of door Burgemeesteren en Vroedfchap. pen,of-zeifs door Burgemeesteren alléén,

- en daar'aan

l 2chrijven wij toe, datin den Jnare lgzo de Apgmentatie door Burgemeesteren en Regearders , en 3635 de diminutie der Vreedfchap door Btlrgemeesteren en V*oedfchappen is vcrzogt, zonder exprest k mentie van Schepenen q zoo

a1snu indezenJnare178: 7wcdar hadkunnengefcllieden, = saardien Scbepenen de discretie gehacl llebbel),.bij llunne AIisfive van 3o D ecember 1786 , aan de Vroetlfchap oger te lztqn, cm hct gepropenecr' v le vc:zoek eenig en allcen, llal nells de

2 *O' T 'TE1:'AM i

py'

T7C-

v ' 1e Vroedf bhcp dezet Stcdi a1à nuttijen nbodzqaklijk cuu tl

EJ. Groot M og. voor te drugen en te helpen eTeauaretl, al9

wanneer hunlle oflkrte (ol : daarovergezamentlijk teconfereren en zich op nccnl der drle Collegien a:n U Ed. Groot

N og.te cdresfereh) telldicuopzigtezoudezijnvervalleu. D itlladden Burgemeesteren en'Vroedfchap uitzichzelve 1(ull-

nen begrijpen,en had hen behooren te weerhoudeu, vat l catï Fchepenen te fchrijven3 dat de bloote lcduur der Oaroijea van 1g2o en 16ï5 genoeg was om hen te overtuigen , dat de

bevoegdheid totfoortgelijke verzoeken privativeli jk was gedevolveerd op het Collegie v,n de Vtoedfkhjp, en welfedert

de ereaie derRepublijk, . daar in heteerstgemelde Oc= troijvan 1580. en nog in een lâter val :637,deVrôedfchap of Raden even min genoemd worden al, s de Sehepenen.

-

Dan het fchijntd:tde veertien Leden, wcnneer goede crgt tmqnten te kortfchi tteny gewoon zijn dtlsdalligetotopvullinj Q;11 te V0erC!1. .,

M'iJ 'hebben gemepnd de nackte wcarheld ààll U Ed.

GrootMog. te mocten opellleggen; w9jhebben zulksgedaal!# en vertrouwen U Ed. Grobt Mog.te hebbefi gédonvln4eetd4 dat uit alles te famen gcnomen een vcn beiden zal moete: volgen : onze Stad moot door vkeîtien ccn elkunder vefbonden Perfontn despotiecq wotden geregeetd, en die 14 Perfoneq

moeten juistbiàna clle::4ie zij:,qrelke doorhetRapportvûtl

Heeren Col nmilfcrfsfen van U Ed. Groot ?,' 1oc -; c:n hoogsttleug Zel/e.genoegzizm kcllbûar gem //ordell zk @ l *n; of #er mot xtj * Illgee volge de door ons guul ak-e vcrtoo:,in
door U E( 3. Gr. iklogkVervult; tell eindc het gnlltfkhe Col* w pus dezer Stad zk ' )p in de Vergadering van U Ed. Grz A' fog, en de deliberatien over Staatszaken, a1s in de canflelliag der llagiflratutlr en verdere Stadqbelalqgany, tot'het plivctivë depcrtement der Vrocdfchap behoorcnde, te reprerenteten1 en

bet is 't laatlle dat wij to:nuten l' ustv:n onze Staçl, el1 t#r voltlozning acn dcllvtlj al gemeenel welscllvan velen dei . llotabelRe onzer lletle-Bergeren op het ijverigfle val U Ed.

Gf.àlog.blijven verzoeken, terwijlwijtle Pernicieufe fuite:#

welkeuiteen langere contiatlatie vgn heteerpe noot lîvendig, XKV.DSSL.

Iib;

zoc'

np

ROTTERDAH.

zoo we1 voor Land c1: Stcd, moeten Propueren, geruxl iiè acn het doorziend OOg en de overyveging van U Ed. Groot

M og.overlalel, en ons ui4di en hoofde vleijenzoo.weltet

een#oadlgeclsfavorabledispostie..

1* Vertrouwende hier m ede can de intelltie vcn U Ed. GrM og. e11 a,n ollzen pligt te hebben genoeg gedaan ein-

digen wij dit Berigt, met toewenfbhingevan Gods bercherlnitlge en hulpe over U Ed' . Gr. A5 . Perfbnen.eu vefrip .og tingtn, ons noemende,

U Ed.GrootM og.zeerGehoorzcme Dknaren, burgemeêsteren, Scnepenen :a A/Jey den Jkf;: Rottei'dam. SAM UEL vAN HOOGSTKATEN.>,

Loco #:cr:M z'/J '. Het Berigt, d' oor Burgemeeatera en Vroedfchap, ter hooge staatsvergaderinge , ingelever*d, behelsde deeze drie gewigti ge punten) z. Een betoog van de onbevoegdheid van hull, die Zch Burgemeester:, Schepenen.en Rcaden x emden, tot het

doen van hetdoor hen voorgezelde verzoek; c..Een bewijF van he( gebrek aao bevoegdheil van H unne.Ed. Gr. M ogçnde, om zich de zaak in gefchil raakende de vermeerderîng der Vroedrchapsleden, can te trekken; ?. Eenîge bedellkingert en bewaarnisfen over de buitenrpoorigheden', tegen hen ep hun gezag in 't werk geield. Over R een eq goder lieten

zïjzich in deezer voege hooren. EDELE GROOT SIQGENDE HEEREN!

logen. jhebben, bijgelegenheld'y datU Ed.G#ootA' ,, Wi ebbel op een Request. de ons een Bericst afgevorderd' h' door Jsaac HUBERT en M r. PIETER DE Moxcuy, Oud schepc. neà C. s.N concernerende de vermeerdering der Vroedfckcp Elhier,aan U Zd.Gr.M eg.voorgedrggen eene gmpele ouverlgrea

ROTTERDAM.R. O'TTRRDAM .-

##

M -

bhe ehe nz f:tieh een; kt fltai enq~ ztoo oJ op 2e t ure ,rc beheltende onze Refi, ttien 0)) -de dture, ema slz ve 4nd lleddo ve ooCon rConfldefatien noedde mde demarches vall de voornoemcle l Requestranren; op ht hlinne te q'uestrzntcn# :als 1sOP tnne 0We, lkd 4z;ij i1 ve rzoeken9f mi tsgade s dde e mi ddelen en ivenq ddewe1k" mitsgadt!rs middelen en P' p st fitiven, verzoeken we k kc' Confideratien ttot Ot ggrond rond vvan an ddezelve ezel#e vvootgaven,. ootgavené eenh b 'bijijWe k'Oo l pfiderztiel RefleCtien wiijh haofdzakelijk eenn Re oeaienjj wi cofuzakelijk hhebben ebben ddo~n oen zzietJ, ietl.((a's a!jzzijnde ijndd de wëé po inaen, op en dde e Vf oêdfchap vâ n ko tterdaî# de ttw€e poinflen, of! we weIlk ken Vto~dfchap van Rotterdatn de ttentleva n ddeze eze Ve tgadering: zoo eraaileen, lleeny tten en t n inoe de a attende van Vergadering; zoo'nf niet minfie moete" Vl'stilr'-'l1.) hhoofdzaaklijk, oofdzaaklijk,lmeende neende ttee mo ete? v t astiean.) 1 SAAC JHUBER't IUBERY eenn PPIETER IEI-ER rl)E ?e M' )*C'f1t tcym t llll /fu{s; k/l# I.@5 ":Da Dart I ISAAC M'H~tHY t ldaar Re questranten , wa ren oO1L(eqJalifiee,·rt, llveqaali ûceert. om an UU Ed aldaar Requestranren, wa~en om c aan Ed., Gro:)t iV1og. te doen hettve verzoek, tot h'ttwe welk z;jj h het Adre' Gr oatll og.t ed oen he rzt'ek, t ot hm lk z7 etAd ret ha ddeu g edcan) hadden gedaan; lII. I. , melze ve tzoeki d cot t lun à atj U Ed ", Da Oatthe hettge gemelde verzoek, door bun :Jaij Ed.. Gf Gr',. Mog. ge gedaan, zich zeif befchouwd een (>bj<'ct was. daE Mog. daan, iinn zl ch z eif'b efchouwd e en ( 'bjea u' as, d at t er d tzer ve rgadering ni et i n de libetutie ko nde a bragt wor ter dczer Vergadering niet in dt·]iberatie koode ~t . ;bragt wor~ den, zonder dartl het door de Vi \7'rot!.,fchap vann Ro Rotterdam zelve de n, z onderda etdo or de oe.afcbnp vc tttvdam ze lv: ter Tafel van G,',d M Mog. ~ele~t wa"s.. t er Tn fel va n U Ed. Ed. Gr og..z elegtwn "9Be Beide deze Pt()po(jtl~n Zii,l minf1:en zoo wijj f vet. 9 ide de âe pr opofitidl) zi i, : ten ten n ainden à co wi êftrouwen) door oos klaar overwige"d hewaeo, Ja, wi}/ t touwen) d oor o ns k laar en en o vcrcrligelrd b eîvezen,J a. wi mogen 'er weI1b bijvoegen, lOO vall dig, hE't ons weIlh had mo gen ' er we fjvoegen, z tlo v olld ig, dat datb et o nswe ad mog en ge beuren, ge ene verdere verdere moeienisfen meeienisren de swegen t mogen gebeuren, geene deswegen tee ont om·. moeren. m oetell, u, Edele 2defe Groot GrootA logende l lepren! n ccuwlij' ks Isj i deze! dezd "1$Da Dan, Mogende Heeren! naauwlijks onze Schriftelijke va!:t Reflec~ onze Sc hrirtelijke Communicatie Communicatie va -Confirler2tien ' Confideratiet lell eh Re zecz tien op op h et voorfchreve voorfchreve Adres, Adres, mits~aders mitsgcders vall van de de r edenen# tien het redenen, om om wtlken etlk-en wij wij vermeenen, vermeenen, dar dct op op bet het zelve zelve gecn geen tegnard reguard genomen konde konde worden; wordeny ref ter kenn:,fe kênnfsfe vall val)die die Requestrantel1 Requ' estrante: genomen en en hunnc hui :nc mede!1:anders mededander:gekom~n; gekomen6 of of wij wij ziju zîin'nieuwe nîeuwewoelin.. woelim os s zi ' l n ni e u& ve ona a ô ge tâ amho gen gewaar geworden; ons zijn nieuwe nnaaflgetaamhe-ge wa a r ge wo r d e n ; gen jjet heeft heea ons olls16 tot t0tOOS Ol1S groot groot1leed eedœe zen,, den wezcn den bejegend; bejegenz; - - het d c t de ve r me er d e r i ng dcr' ten duiddijkfien moeten blijken, dat de vermeerdering del' tcn duidelijkoen moeten blijken, Vroedfchapsleden, Vroedfchapsleden, zoo zoo als cls zij zij die did bij bijdat d:tgedaan gedcnnAdres AJ .resvetverzogt hadde~, hadden, een een voorwerp voorwerp vlIn van hegpent begeertu oil pijC'edg~ cel :fge weiniger weinigg zagl der derIngezetenen lngezetepen van val onze onzeStad Stadisisgewordell, gewordel ),het hetwelke w'elkezij. zi j, het koste koste wat wat het hetwilde. wilde, doorgedreven doorgedreven en entot totnand Iland gebrag' gebragç her willen willen hebben. hebbenz ,.4 ,Behalven Behalvende deblijket1, blljken,die dIe'er <erons o'nsdageJlj!rs dugelllksvan v:nzijn zllnVoor~ voorgtkomeny en rn nog nog voorkomen, voorkomen ,dragen drsgen'er 'erde defiukken, zukken, hier, hier, £ekomen, Ii ter Iij.ji. i7.Js :xr

zoo

R OTTE RDAM .

ter tafel vcn deze Vergadering liggende, zullte onwederrpreekw

lijke bewijzellvan,datde Leden van deze Vergadering dezelven mcar hebben in te zien,om 'er,even zeo flerk a1s wij, van overtuigd te wegen. Nvij zouden zelfs,in cndere tijden, en in andere omt landigheden, mooglijk clleen de in-

'lnllgd fpeaie van die Papieren verzogt, en niets meerder vel hebben. om ons vefzekerd te houden, da' t deze Sotl. vereine Vergadering bare indignatie over die f lukken niet terug gehouw den: en van ons op nieuw geen Bericht over dezelven gevergd zoude hebben. Dit echter gefLhicd zijnde en genegen aa'n 17 Ed.Gr. M og. zoo veel eclaircisfementen te gQVCD , a1s onze metleilptegrerende Leden van Staat, omtrent eene zaak, c1s deze is,

kullncn verlnrgen, vinden wi j ons, egen dzar door, in de verdrietelijke en moeielijke noodzakelijkheid, om ten tweedel nlale eenen crbeid OP te Vnttell, die voor ons te On2@l1gQ11> nler zal vallenN verlnits wijniet zullen ktlnnen nclaten, vall in eethi . ge digresûen te tretlen, omtrent zaken en gebeurtenis-

fen, welken wijliefst onaangeroerd zoudel)zijn voorbij'gegccn , en die, hoe kort behaildelkl', eclzter meer of mhz onb fagtigheid vorderen. *; D e pogingen, om het getal der Rotterzamrcl)e Vroey

fchaps-Ledet ), door eene J' /r: pzt le aanftelling v/a zestien wp/ zu,e Ledrn, te ,4, -p nil- U fJ ,#. Grool M 4J. zelve, van een gctal van vierentwintig tot een getalvan veertig te bren-

gen,ziin vercnderdvangedacnte, tefwijldebedoeling dezelrde is gebleven. -- Alen fihijnthet' op hetzltlz'esdervprige

Requestrnl ' lten.nncmlijltliahc I II7I SERT metde zijpen, rl iette dut 'ven latel) rondflaan, - daar dagen andere Lieden op , Par l f c u l i e n e n , zo o be tuiterlijk-fchijnt, maareen CpJDee. ' %B /e/J; dit is het, ': van Dz/J '#:Jzzd/?J/:êen* %cbenruen en RJZ fe,ct wetk het werk opv:t, en het verzoek,-te voi -en,door zekere Tretecfe Gecol/ tlitueerden gedacn, OP nieuk v ter deze Verga. dering vot nrdracgt. 5: Tegen dit Collegie zullen , zoo de tegenwoordipe R eqtlestranten zich Iaten verluiden , de redenen nî et gelclen.,

var, wei l ten men zich tegen de Geconjli.tueerden bediend *

hceft: dit C;:llapiie RECTIFIJEERT , ZO' 0 ZiJ Voorgevol , ht' l

dejkttf/dr quaiqkatievan liAac ZIU:IRT el1dezijnell.

%, ...$.< ,(, !j)

R' OTTERDAM . ROTTERDAM.

ro1 TOI

voorclragt vordert vordert over over zulks zullts van van ons, ons, Een zoodanige zoodznii ge voordragt " Een metbp.trekk.ing betrekking tot totdit" dit'nicuw nicuw Collegie, Collegie, dat datzich zich hier hier opdoet. met optloet, of om om nallwkeuriger ncuwkeuriger te te fpreken, fpreken,tot tot die die lamen fkmen gevoegde gevoegde Lie. Lieof den, welken welken zich zich bier hier qualifiteren qualificelen een een Cotlegie Collegie van van BurgeBurgeden, meeîteren,Schepcncn Scâepenen en en Rarit'n Raden uit uit te te ma ken, cen een llieuw llieuw bebe. meesteren. maken, wijs qualijicatic: wijsvall van non non ç l///f /czzrz-e. Jen enderhalven, derhalven,Edcle Edele Groot GrootMogenMogende de Heeren! Heeren!daar daarwij, wij. hij bijonze onze voorgemelde voorgemelde Schrifmre, Schrifture, Be· Ber icht of of Memorie, àlemorie, of of welke welke andere cndere be ncl ning c an Ollze onze fchrif· fchrifricbt benaming aan reflexien lelijke communicatie telijke co mmunicatie van vzn confideratien, confideratien, r eflex@en en en redenen, redenen, r akcnde he voorgemelde Adres Adres van vnn l sAac HUBERT HUBERT c um lids. rakcnde hett voorgemelde ISAAC cum fbis. rede ook gegeven worde, bereids, direete o ok g egeven wo rde, - daar daar wij wij b ereids, bij bî j eene eene di demonf lratiem ge toond hebben: hebben: demonftratie, getoond Dathet het verzoek, verzoek, he welk die dfe Lieden Lieden bf .. hett welk bijJ ,: Dat -hUll hullRequest ' equest R is, dat dat t er de. detailS zich befchouwd, ter txls doen, doen,in in zi ch zelf zelfbe fchouwd,een een ohject objea is, ze rgadering lliet uiet in in de liberctie kan kan gebragt zerr Ve Vergadering deliberatie worden, gebragt w orden, zonzonder da der datt he hett doo doorr de vann l Rotterdam zelve, de Vroedfchap kkoedfchap vq totterdatn ze tve, ter ter Tafel v an U E d. Gr og. gelegd gelegd i s; - - e qr, tegen Tafel van Ed. Gr.. M Mag. is; enn da daar, tegen deze betoogde betoogde wa arheid, Jliets, llfets, door door de iegenwoordige Verde tegenwoordige deze waarheid, VerDprerl i opperd, en en dus dus als a1s door door dezelven dezelven volkomen volkomen ererlooners iss ge geopperd, kend e avoueerd, a angezien e gehollden moe den, kenQ enn ge geavoueerd, aangezien enl1 gehollden maett wor worden. zoo zo zouden wijjblj onze voorgemelde fcluifmre kunnen perfizoo udec wi bijon ze voo rgemelde f qhrifture kun nen pe ffif leren, e %o lps b lotelijk t ot d ezelge r efererell, als cls v an z elve fieren, en OilS blotelijk tot cezelve refereren, van zelve de concluûa i nvolverende, dat p1 9 # dit dit z l, . /rp: de de conclllfie il1volverende, dat p ook op Aires derr genen, di ch no emen 'pr geizzt'esz:r,: S
gelijk biji regenfi:elJing waar, dat die verzoek, nu gefchiedcl1g elijk b jI egeqflelling wa ar, d at d it v erzoell,n ug erchieden-

de oor c ndere Pe rfonen, da n d oor de oedfchcp , g een de,, d door andere Perfunen, dan door de Vr Vroedlchap, geen poi na v an d eliberatie, en elmi ndqr va ene l tefolutie vt ln van deliberatie, en ve veel minder vann c eene Refulutie van poinct de ze Vc rgadcring k cn ui tleveren: e eze e envoudige r efltaie kan uitIevEfcn: enn d deze eenvoudige refiectil;! deze Vergadcring zoude overr zul zulks genoeg zijn ter overtlliging vann U Ed. Ed. Gr Gr.. z oude ove ks ge noeg zi jn t er ov ertuiging va

A ' log., da p di ieuw Ad les, e ven z oo wei nig aals ls op datt o op diet n nieuw AdJes, even zoo weinig op da daet l\log., van IlL'BERT &11111 , r reguard gcl1agen behoord te # an IISiI.i\C SAAC I IL7B/RT c . ttkn Jfuis ô/J' J4 eguard g eflzgen b ehoord t e

wo lk len. worden.

Ii i i 3

: lodl, ") Et Edoc11,

yog

R OTTERDAM ,

,, Edoch, EJ. Gr oot l' log ., H .eeren, dewijl het ccn die Vieden,dJe llier opkomell, als uitmakende een Collegie van Burqeyuecstel-en, sz-icpt z/zy-a en Rav len van Rotterdam , heeft

kunnell gelusten, onze privative bevoegdheid, om zulk een

pf foorfgelijke Verzlekun, ter tieze Souvereine Vergadering le doen , l,iet te contladlceren , mnnr-op eene indireae wi jzz te attcqueren , en inl ôewikkeld te rustineren, en voor te ge-

ven,datzijlieden daar toe de bevoeg/heid hebben,zt ' )o hebben wij nietwillt an afzijn van onsover deze fustenue in het biizonder te expliceren, en aal aU Ed. Gr.Alog.de noodigo pph elderingen destvegens mede te deelen. * 4 er enkelil k in con. ., Ten aanzien van dezelve zoude dan hi

Sizerutie llomen, en te diFcutieeren flaan, Of die fal nengevoegde Lieden gequcliiceerd zijn t0t hetwaken vnn lletAdre:, her welk zij ter deze Verga. ,, dering t egentgoordig doen? en of 2ijomtrenthet zelve .

:# nfet behooren cfgewezen te worden , zonder eenig reguard op het zelve hun Rdres te nemén?

En met eene demonirctie :an . de neptîve v;n heteerge,en v4n de c/rmctiva van hettweede Lid dierPropostie, knuden wij.Ed.Or,M og.Heeren,onzen taak voor volkopen afgehcndeld kunnen houden, ea daar bi jblijven berusten, m s hetnfet, dat wiJ dienflîg oordeelden, om il1 de tweede Plgar/ rgder ,an te dringen, ,, tl et defeft van bevoegdheid van U Ed. Gr. Mog.om zïch verder deze zcak aan te trekken9 En in tle derde Yplaats, Onze bedenkingen en bezw,arnlsfen over de excesfen, welken tegon ons el1 ons gezcg in het werk geûeld worden . onbewgmpvld U Ed. Gr. M op .voor oogen te hott. ,! den; yen einde onze medq-Stautsleden, van dezelve one

J1C qcrl'içten kundig sil -nde, eindlijk ons de hand leenen in llet x:a.t. ?n e!1 doell ophoudep vaa de ongeregeldheden: 3: dcor ll nmmige onrustigc perfonen gepleqgd wordende; ell

orize Ftct ldEar door te bcvtijden v2n die zoo verdernijkz woelirgcn, wel ke uithetgezag. hetwelk zij zich ::1p-a @kgelnactlgd hebbel), zijn voortvloeijende: of dat onze 91qlçke-3tpalilçdellziçk gtliefken Qgkqwsmpeld . te verklêren )) G7#l

ROTTERDAM .

1oq

,,over het geen wij ' w n lmn v*rderte wagten ofniette #,wagten àebben. ,, De eer ie wezendlijkRe, ell deciûve vraag,.welke daR llier te verhanzelen flcat,' is: 'n die Licden , die hi er voorkomen ,1s Burgemeàs.) ,, Zi ,,ters, Schepens en Raden, gequali fceerd tot het doen

,, vcn hetvel' zoek,het welk zij doen? 9)ZD d2;rOmtrentkomt. dan eerstizconflderztieiZiJ *nZij die geene, die zij voorwenden tewezen?Toonen zij,dat z@ j uitmaken ecn Collegte van A? zlgdzadclz:re?C, Scnepênen en Radez? W ij, Ed.Gr.M og. Heeren, kennen zulk een Collegie niet. Heti3 de eerûemaal, datwij 'ervcn hooren gewe gen,wîJ '' ignoreren deszelfs exi. zentie, en vragen 'erbewlj: VZZ.

'

Ondertusfcben , dat betzelve ons gefourneerd worde, R oet het ncar rcchten vast flccn dat hier ccn hurne zijde ont-

breekt, de qualiteit van den plfoony of de perfonele quallteit, van welke ill de eerfle plaats zou moeten confleeren, Om zoo hier ,1s elders, la dJe qualiteit gelloord te kunnen ficatie 16 zoo deciw orden: en . dk defea vcn perfbnele quali. fef, . dat l get alleen op zich zelf genoeg is, om te kunnen vorderen , dpt op hun Adres geen reguard genomen worde. .,

Dcn :1eensgeield zijnde,'tgeenwijnogt:llsten flerk-

qen ontkennen, dct 'er zulk een Collegie v:n Burgemeette. ren , Schqpenen en Raden te R otterdam exfleert. en dat het

rbjea ten dezen inqllœstie, o. p eene wettige convocàtie van àetzelve, àJj hetzelve Collegf e in dçliberatie isgebrag' t, daar over gevoteerd fn voorts geconcludeerd , om het v.ermeld

Adres c:n U Ed. Gr.M og. te doqn,qn daadlijk i: gedacn, gan blijft a1snog de vracg, i: hetCollegie van Butgemeextw rel,' Schepenen çn Raden tnt#f: daad gequaliûceert? behoort '

hetot s jeê , wa over zij hun Adres d'oen, . tosde cognilt-e. neoorReell' ng 4, heleîd van Jcz . Collegîe v#& Burgemeesttren , Schep.enen en Raden? Dit.moet, ln de tweede plzats , buiteg

contestatie zijp, 4ullen zij gN aalifceerd kunnen geachtwor:en tot het maken vxn 't Adres, hetwelk zijter Tafclvaa deze Vergadering gebrcgt hebben; en zij zouden de' qualiscaée van zoodanig Collegie tot datobjeétgetoond moesten hebli,ii 4

bea,

xo4

ROTTERDAM .

ben,om zich meteenig'gehoor te kulnen Vleijen,Ofhetzetve te kunnen Vermngten. W e1verre van can dit requiset voldnan te bebben , heb-

ben zij'erzelfsgeelle enkele poging toe galqgewend. 1* Zij boueen hunne pretenfe bevoegdheid op een pretens nveu,

qucfi door olls gedaan , eefst OPg0WOrPel1 door den

XFiJZSf22dy ez V0fVOIgQDSdoof lltln Overgelomen:Zijbedielo ZiC11 V2D ' dity t0f kW2dQf tfOVW0 VOOfZ0W0112 QVOCN 0R Zi1 doen het, na datwi jqan Schepenen bereids het cbufive V2n dit Voorgevellontler hetoog gebrggt hadden.

Zi j balen,fprekende van hetgefingeerd Collegie vanBl 4rgeltieeîtel'fê', Schepenen en Raden , uit de hlisfive VD1 SCIICPelell 22!1, deze Volgende Woorden; Welke tol gens#flW &âe

keln jker7-â' f?pZrriJtan J:Ledên #er F'n' oeêfcll4pâe1X'8CiG*I y4n #e M eerderhtid /z;hun Wtzr/câ; 5. ? az/7- 7, Ytln #YVT 1P;

guntfl-îîeCpr/z z. rvan Je ôn tai,âz/conpilutive Sledelijkevdrnrdeping pere/r,/àsz:zrl hetnen, en zij tcxeren kcrvolgen: de Vroedfchcp van ziclt z: onttrekken aan de voorfchreven Gecplaiffcccrde kkrgadering #4r dvie daar toe âfjhenzelven lLs COAIPETENT ERKENDE COLLEGIEN; alles bezîjden de wacrt heid: de woordenN ons aldaar toegefcllreveh, llaan noch op bladz. 7, loch OP eenlge andere Pj aats van ons Bericht1 011-

ze woorden zijn onhenychlijk verminkt, verdranid en in een* geheel anderen zill, dan wi j gefproken hebben, voorgezeld, gelijk het door eene'bloote lialezing van de aAlpgehaalde bladzijde te zien is. jdoen hetvooïkomen,a1sofwijgecdvoueerd hadden , ,, Zi dat 'er van ,r?#:, dat isy van de vroegoe ti jden pf, eellper-

mancnt Collegie van Butget neestel' en, Schepenen en Radcn:

xltijd, cls het Corpug vEn de Stcd reprefenterende, bijconzitutive Stadsverol ' dening in wezen zoude zijn geweeest, en ,1s nog zoude exrerenN vermits zijhelzelve a1s dadelijk exQerende, convoœ /ell, of ten minllpn op de convocatie van den Vice-Preûdelt Burgemeester helpell formeren': en in ons

Bericht i3 noch fchijn noch fchadaw van het gveu van de ewiflentie van zoodalli g Collegie te vinden.

w jj refereren ons verder omtrentdlç,pasfagleccn onze

Misfive, gan Schepenen op deu î Jannari) dezes Jaars; te* %12/

ROTTERDAM. ROTTERDAM.

1 o& 105

g lltwoorde O P di an de zelven, i n da to de o De cember amwoorde op diee v van dezelven, in data denn T 30 December y '

J786 gefchrevcn: alleenlijk achten wijj 'er tee moe moeten bijv'oe13 86 g efchreven: c lleenli jk c chten wi er t ten b ijvoegen, dat indien het eens waar mogte zijn, dat B, t !"gfll1l?esg en. d ati ndien h etcalle ens wa armo gte z ijn, d at Bu grmeesSchepen en Raden, zoo en en i inn d dien zin, zijj h het tfcr!, ers, Sc hepen e n Rad en, zoo ien zi n, aals1s zi at tee d doen voorkomen, en waar van zij het bewijs niet trachten t rachten t oen v oorkomen, e n wa ar v cn z ijh etb ewijs n iet

ui en pr etells , veu va oedfchap , mc cr ui tgtlz .e nitt e een pretens lIveu vann de de Vr Vroedfchap, maar uitt dt du:;t1Z
olsT no nog dot Ca Co/"PUS, derhalven kunnen ziji AL ALSs NoG NOG ai als ditt 4/ g JJz rpus, de rhalven kun nen zi ' s di Corpus repre(enterende handelen en tee we werk gaan. Co rpus r mre/àszeresyaha ndelen e nt rk g ac/. Op d dezelfde wijze zoude men knnnen concluderen, dat a's 0P ezelfde wi jze z oude me nk unnellc oncluderen, d at4% 110g nan den Schout van Rotterdam het gnntsch beleid van dee W; Sta Jd2 t 11 o3ek d o emt nS ,chzoo uotî V n;nzcRo kenttev rd ;a nmJuh se titie g acnlt sscvhanb e Po lei ll itiV a a &nd

11 Stad toekomt, 7.00 in zaken van Justitie als van Politie, 01 0111 d:u: van ouds Schouten mede belast zijn d az v an o uds de de S cbouten daar dcarme de b elastz ijn geweest; geweest;da lluw of of Schaut Schout vc otterdam d gemeesters vann R Rotterdam dee Bur Burtemeesters datt de de Bni Baillnw en S chepenen t ant no g zou de di enen c an t llen, om d at' en Schepenen tfl111 nog zoude dienen aan tee ûe fieHen, dac' van zulks gefchiede. t an ouds ouds zul ks ge fchiede. En , Ed. Ed. Groot Groot M og. He eren, wa ude me zeggen, i nEn, Mog. Heeren, watt zo zoude menn zeggen, in. di n de de Ba illuwen en en Sc houten tegenwoordig tegenwoordig pr ctel :deerdcn ~ien Bailluwen Schouten pretendeerdcn Ke Y al leen Vi erfcharen t kunnen houden, houdtn, om om de de Rechtsoeif.-:nlng Rechtsoeflldnlng aileen Vierfcharen tee kunnen t egen , om dat dat van )v#J'Bailluwen Bailluwen e Schouten c ll2en te te tee pl plegen, ,'an t ouds enn Schouten aIleen Recht z cten? q' at zo ude men men zeggen, zeggen , indien indien iemand iemand tans tans Recht zaten? Wat zoude kwame beweren, beweren , dat datdeze deze SOllvereine Souvereine Ve rgatlering zo ude die. diekwame Vergadering zoude llell om t reizen, om R echtte te oeffcnen, oeTenen, of daar we toe Ge. Genell tee reizen. Recht of daar c ommitteerdeas ze nden , om dat dat van van ouds 4JZJJ de de Graven Graven daar daar committeerdens zellden, ook toe toe omreisdell, omreisdellN en eu nllderhaud naderhand o ok hunne hunne misJi #J/. W dominici dominici ge· geb ruikthe bben? bruikt hebben? ûelden de de Graven Graven de de Bodens, Bodens, de de Scboolmees. Sctoolmees".: Fan ran Ov#$ Duds fielden ters, waarom ver· ters, de de I
-. -. .-- .

ROTTERDAM. ROTTERDAM. .-.

(.

'-. -''- .. -..

cdsverordenin2lldertngen tee kux kunnen in St~sof St Stadsverordenlnind edngea t en iil1voeren llveer. en l n St + !-df gen ~ o om gevestigde plaatshebbende van een g en, m g eveJtkde eenn p lactshebbende flChikkingen chikkingen v :n e en Be rgerfche t e aaltel'eren; ltereren; i ndien me o be lust i et lJarget!Chap te indien menn zo zoo belust iss op op h het primitive, waar-om dann n niet opgckIommcn tot het eerfte pritr imitive, wa arom da ietopg cklommcn t oth ete erflepr îmf zp e, e na lle go edereno a ls van N#z. ge meen g emcaktl mitive. en aile goederen, als van 4 I)ur/s, gemeen gemaakt r

Al le bu rgerzhappen t e ni ete ge daan, eenn ttot ot d en ûaa er .AIle Burgerl1::happen te niete gedaan, den fiaatt d der ee rze Gef lachtel a, of en de ilden, tterug erug ge keerd? of di dien derr W Wilden, gekeerd? eerfte Gefiachten, @ # H et tan /4'J f pre kt voo it l actfle ni et mi nder f lerk, "Bet van 4f ouds fpreekt voorr d dit laatll:e niet minder fierk, d: n voor ermeerdering dc oedfchaps Le den v atlRot dan voor œ de v vermeerdering dcrr Vr Vroedfchaps Leden van Rot-teTdam; en, zoo wijj a aIle die ridiculiteiten onder het Qog Vlln t erdam ;e n, z oo wi lle d ie r idkuliteiten o lller'h et0 og v 2n

U Ed og. b rengen , h et g efchied e nkel e na lleen, o ln Ed.. Gr Gr.. M Mog. brengen, het gefchied enkel en alleen, am e n U Ed. og. de utilitegt d er b egrlppen va ie ge ean Ed. Gr Gr.. M Mog. de f futiliteit der begrippen vann d oie ge-* De n , di e .zlrh : an U E d. Gr oJ. ve rvoegen me en v ernen, diezich aan Ed. Cr.. M Mog. vervoegen mett e een verzo ek y om ons ons col lcgie t ot e en ge tal vc rtig Led en t zoek, Collcgie tot een getal vann vee veertig Leden tee brengen ,nit boofde, di. getal yan ouds prim/tief b rengen, uit l loofde, dat dntd 1t g etalv an : ?:JJ en en pr imitîef

rl plaats agts he heeft eftge gehad, had, zoo zoo veel veelt tee tastbarer tnstbarrr t tee nl maken. aken. " Wij bier kunnell vragen of van ouds dee S Schepe,, îpijzoudell zoudellh ierku nlen v rngen o fv an.n rJ:d che/eoedrchappen wa ren? En En o f zi ' ni et 4 te geiijk Vroedfchappen waren? of zijl niet tee nenn n niet x iet t eg elijk Vr ge\\jk ziln geweest Vroeofchappen. dien tijd, dat men degelijk z ijn g eweestVr oedfcbappen,op op d len t ijd,d atme nd e-

ze lve vind vind on de. rd e .bencming va t. gemeestêren, Schep~­ S<â:/4zelve onder debenaming vanl Bu Buu;emeesteren, ven en en , : 1s he tC orpus vall van de de St ad med eprefentetlen en Rad Raden, Ills hetCorpus Stad medee r reprefeme. rende? Wiji vragen of ' her Wattmen aaox endeF W j zouden zouden kunnen kunnen v rngen of h etgeen geen *a men c antteft, ten aanzien van Schepenen. Ieer gelijk YrQ(Jdfehap zijneert,t en x anzien v an s cnrprnen. t zày: k rrnnttj' chn z ' )' &de, weJ1 -toepasfelijk gemaakt kan Schepenen, Je, we .toepasfelljk g emaakt k an worden, worden, op o?-S chepenen, geen Yroedfchap zijnde? eên / 4*:#41/, z i jnde? Wij Wij zouden zouden hunne hunne ofigerijmdheden dbkerijmdheden e doorr meerdere mpedere andere andere aanmerkingcn âAnmerkingen kun knnneu' nen do doen en ge gewaar waàr worwornen het het laten lqten be rusten bij bij eene eenebekende bekende Qen ,maar kunnen berusten den, , mur wij wij kun rei& ' als met metden den yinger vinger vorige bereids -als maxime, Raxime, in in onze onze vor ige Memorie, M emorie, be lleg ~ngewezen, ons niet baariegen, Ia ngev/ezen> en en die di e hier, hier, zoo zoo wij wi jo nsn ietb edrgegel, aalles ~fdoet; verordellingen vroegere mfdoetg naamlijk: M mlijk) "N,Dat Dat latere l4tere v eror&l lingeliaan aan v roegere derogeren in die zaken, welke ill latere verandering ' onder,. NA derogeren in die zaken, welke in latereverandering 'ondere n V 40r ZO0 V e r zi l d i e oa de r g a a na ' ' Z ' oo , die dw 7e ,. gaan, en voor zoo ver zij die ondergaan." Zoo, 4:. f22D& deze maxime, mcxime, die die t net de aa den den Uade Raze d er Requestranten, Requestranten, deze 'Van dec met de-zelfden Conjlituzelrden in in L. Z. 4.4.if. % de decotlfl. :4: /#.Prine. Ptinc.isisliitgedrnkt: ditgedrukt:Con/litu,tiDner po;ter{ores funt prtezNnes temp?f'e /ezpJ##' ep aîterNres pot;ores #4;/4reT f ' ullthis. AJ -J1qUte quteipfds f //R## rYcesferpU, csferytits niet nietgei'gnoreerd geiknoreerd hebben, hebben,zonden zouden.xij zijhebben hebben moemoezen nadenken, nadenken.,ilat dat het her van van ouds :v#J niet niettete pas pas kOIIl[, komt, Ills als 'er 'er la1alen tgr: COllfiitutiveverordcningen ro1121:u(i?e Verordeningen zijn; Z@ IJ #114 * -- En En,de , de zaak zaak wat wat tere tlio die·

ROTTERDAM. ROTTERDAM.

#o7

dieper wat) he been van , oud. plaats ged ieper iinziende, nziende . wa eft *'er :r ltach och van v* pl gats g 4-

lhad? lad ? .. I In den 1357 word gefproken van ol'loze goede nd enJJaare qcre 1 2Jz wo rd g efproken v :n o n%eJ4 e#,.Lui. Lul. den, zonder andere benaming. - l Inn d dee J Jaare '366 trefft!n # :a: z onder a ndere b enaming.aare , 2ö6 t reTen wijj i in zekere Ordonnllntie aan, een Bailhuw, et!n Schaut, wi nz ekere Or donn:ntie v an, ee n B, illluw , e en S chotlt,

ze ven A hepenen e n dr ie Raad slieden, me ûmmigen z / 'er Schepenen en drie RaadsJiedef/. mett z zommjgm der zeven

'

RrjkJlen en 'YroedJleu, twee uitten oosten vi, rendeel, R' jkfen : p #der er t l'oedpeu,t wee r frzel n osten v i'r :r4' rdJ.

ltwee wee xJ ' zz:s we tten : fpye, e nde t wee Ni zzep R îeuwpoort, d ie u;lten Ulesten tinde, ende lUlU uittpl1 Nieuwp'iort, die Ordonnantie maken, engevolglijk. offd den Prirft! van den ddee Or donllantiema ken, e nv gevolglijk.o en P rirfev an d ea

Lande o fd aar i ng ereprefenteerd h ebbea. ene Lande of dee Szd Sood d daar in gereprefenteerd hehben. - -l Inn e eene

'

clen Jaare 1373 vinden wijjd rlezelfde gequalifiConventie van Co nventie v an d en J 2are 1 3:3 v inden wi ezelfde g equclie G-

C eerde Pe rfonen, v an Bu illiu. , Sc hout, Sc hepenen e n Ra adsceerde Perfonen, van Bailliuw, Schout, Schepenen en Raads. lieden. In een Ordollllantie van dell Jaare 13~0 Cpreken l ieden.- -- l ne en Or donnqntie v an d en J aare1 3:0 f preken

Cc hout, Sc hepenen e n Rad wn d er St tde v an Rot terdcm . e n Schaut, Schepenen ell Radin der Stecle "an Rotterdam. en

oirkonden, dat a, zij 11Iet goede ende dee Ri Rijkoi xkonden, dat yn tetgd eyd 'Yoorzietiinge, voorzîenînge, e nde J jk~e;d rled S Stede (5c. Inn d den 1417 vinden wiij A ,f: binnen binnen # tede @ .c. I en Janre Jzare : 417 v inden wi

f n ze kere Or donnantie Sc hout,Sc hepenen e d.nin zekere OrdOllllantie Schout, Schepenen enn Raa Raad. - Twi Twin-

rig Jaaren Jater, komen ons voor Schout, BlJrgemecstefm» y ig J a. aren l ater,k omell o ns v oor S chout. ', ! :rJ:; =:eJ/e::J0. SchcpefJen ell gemetme rroea.!i:hnp binnen Stad Gcàenehcn e n Raden Ratlen en en geme - ef 'rdey/i/-, bi nnen de de St a; -Rotterdam, wordende Burgemeesters A otterdam , wor dende Bu rgemeesters geQe/d gefleld in in r~ng rnng voor voor egendeel pl aat: Schepeun, daar inn de vorige Handvesten hett t tegelldet!l plaats Schebemen, da cri de vor ige Ha ndvesten he b kâ e pe ne n en en negemien Jaaren later Burgemeesleren. Scheper-en en had; had;enlegentien Jcaren laterBnrgemeesteren. dc R4#>w : e nde aile alle die dfe go ede L'liden t' /f#ep ge meetie van van den &> de Raden, ende goede gemeetle Rotterdam, zijnue cerfleAcle» rroed/c/1ap der Froedfchap d er SledI' Sleg/: Ro tterdam z ijnde dit ditde de e eype W<,:x i 1 we lke de de Schaut Schout nk et voo rkomt. ln 1460 1460 vi nden we we ill1 welke niet voorkomt. - In vindeo we derom in in zekere zekere Briel'cn Brieb'en van Pr4'':;/ê> SJMJI. % i' '&'. Burge#%r' #:van Protecti", wederom -weeste,-en, dien ' seesleren, Srhepenen skhepen'n en en de de ROlldt, Raadt, maar maar na na d ien lijd tijd den ud1 Schout schoutniet nietmeer meer•. •, Bii zekere A&e vlIn Vrijdom aan Vrgjdom van v:n Accijs, Accijs,gegevell gegevenà an de de 'Hoo gheem rGden vall VM1 Schieland, Sçhieland, in i Hoogheemraden dell verfchij,1 1d en Janre I46T, T, v erf khiiJaare 146 der Stede Stede van van 11e11Burgemeesteren. Burgemeesteren, Schepenen Sçhepenen en end Raaden der llell dee Roaden ' Rotterdam, van Rotterdam : bij bijroade çaàde en en goedduden g,a###,;:* v 4n o"zen :A ,z:p Randen Raaden de de r467 en en ill in J1463 468 Luiden Luiden gemeenlij/r Je-deffi; van tan de #: i"toea{chap; #' '' 4:CV14/1 illil1 1467 Baqemeesteren . Scliepenen Sc&epenen ende 'ade Raaden; Raaden ; in ia vinden vinden wij, wij, Burgemeestel'en. ;3474. 474,Burgeme,estel"en Burgemqectertn melten ae/z:agemeenen geseenenVroedfchap; rrdezt&r l ,;in in1475, 147J, Burgemeesteren, Burgemeesteren,Schepenen Sckepenenmde ex. #: Raaden. Raahn,bij bijrl1ade, rq4de,content conlènt en VroedjG.lzap. c.a goeddunkenVliH goeddunken p#a -der 'der gemeene #e-,:r: oed/thap.-- In In 1478 147: * Fr Sttrqeuînlsnertn . vpr, den do t:em~enen ::-d::,> Gerechle. Gnrnih4n ---, In In den delt ~lIrlJeii1eeSferfflW1et

*:bijtekereaaev:n

Jaare J' aafe

zo: T

ROTTE RDAM . ROTTERDAM. 7.

m

7---.r

en e erflen r r4 483 z;et men wederom Schepenen eerilen rang. jjaare lsre 1 83 z letme n we derom S chepenen iinn dden ang,

vo ords Bu rgcmeesteren e n Raadt en ve rzoek doe en Butgcmeesteren en Raadt e een verzoek doenn om om e een voords OCl:rooi Vroedfchap, - Co Collegie hernieuwd te hebben, en bij Vr oedfcàapFllegie he rn@euwd t eh ebben, e nb ij Oar ooi da nr t oe v erl eend wor dt d ei nflelling e n ve rordening da ar va n, daar roe ver/eend worde de infie!ling en verordening daar van, ge/ijk mede die vann Bur Burgemeesters en Schepenen, en meer ge lijk me de di e va gelneesters e n Sc llepenen, e n me er in den andere zaken bepaald. Vervolgens vinden w:jj n nog a ndere z aken b epaald. -- Ve rvolgens v inden w: og i nd en

Janre 1518, en in den Jaare 1519 Burgfmeesters, Schepenen J acre 3 518, e ni nd en J aare 1 519 Bu rgemeesters, S chepenen enn Ra Rafltien; in den Jaare IS!24 Burgemeestelefl, Schepe~;en e a/ten9 i nd en J aqre 1 . 524 Bq rgemeesleten, S ehepenrn en de Randl edoch van den Jaare 1553 treffen wijjd de Sciree nd e Ra ud; e docl )v an d en J aare 1 553 t reFen wi eS che-

;# rca i ndvesten ni et me er a an. De este f lllkken prnen inn de de Ha Handvesten niet meer aall. De me meeste illlkken van dien tijd afrt tot nu t toe, dragen de b benaming vann Bul Burgeva nd ien t ijd u otnu oe. d ragen de enaming va . ge.

T z/eezzdr: e n Re zeertiers, e nzol lderheid he ivilegie 'Ini!t'Sler; en Rel!eerders, enn we wei1 i inzonderbeid hett Pr Privilegie dt!ll Ja aare 1580. Innh het O&rooij, inn d den Ja aare 1(515, van v an d en J are 1 520.-- l etOar ooij,i en J are 1 6t5,

m et b etrekking t ot h et g etal va erentwintig Vr oedfchappen, met betrekking tot hee getal vana vi vierentwintig Vroedfchappen,

BlJf'gemeeste1'S en rrOt4/chappen, desgeverleend. vintlen we But ve rleend,vi ntlen we gemeeuen' se n Mmr qckatpen,de sge1ijks inn t 1650, ell voorts inl 1658 Burgemee,ters. gemeene l ilks i 65o, e nv oorts f l1 :58 Bu rgcmeebters, ge t neêne Radden 171 , oed/chappen, het welk ook nog den Jaare Al rzdep en en Y e#/clyz//da, h et we lk o ok n og inind en J acre 1673 gevonden word. 1673 ge vonden wor d. " W Wij zullen, Ed.. Gr Groot· Mog. Heeren' ij zu tlen, Ed oot'M og.He eren! om deze deze ,onze onze Expo(itie, genoeg zal lIitdijen, niet nog volnEx tngtie, die die van van zelve zelve g enoeg z alu itdijen, n ietn og v olami neufer te te ma ken, ni et t redell i ene navorfching navorrching de oorniee tredet! inn e eene derr oormineufer maken, zn kon, we lken in in de rfonen, aan aan we lken de beheering va n zaken, welken de Pe Perronen, welken de beheering van za ken der der sad van Rotterdam Rotterdam wa toevcrtrouîvd. zoo le zoo ve vele zaken Stad van wass toevcrtrouwJ, mcar wij w iJ 'm eenen : an d e ve rfçhlllendheden doe tmoeten , maar aan de verfchillendheden doenn on olltmoeten. meenen opmerking van U Edele Groot Mog. bijzonderlijk te moeten opmerkillg vcn U Edele Groot Mog. bi jzonderlijk te moeten voorleggen, meer gev oarleggen, dat datSchepenen Sclltptnen me erdan d2n twee tlvee honderd honderd Jaaren Jzzren g efecludeerd concurrentie, fecltldeerd zijnde zijnde geweest geweestuit uit de de co ncurrentie,welke welke zij zijtetegenwoordig tee a amhieren, het zeer buiten haak fenwoordig fchljnen fchilnen t mbieren, h et z eer bu iten den den h apk Jiu concurrentie coe nc ren ie we OPlo is, op nieuw auetoritate willen is, di,: 11ur zu lkts np ieuz wooP,op"ia p dc l'n op igre iawi a j uz&o e.ri atl: atz eijtetehe wi tl t le cn invoeren y ell zlIlks wei op zoodanige wijze, ah zij het ten invoeren, dezen nagten ttagteD t bevverken, vermits vermits tot tothet het'doen ' doen herleven herleven van van dezen tee bewerken, die concurrentie concurrentie allenthalve cllenthalve geen geen me,er mqer red rede militeerd ,dan dcn 'er 'er die enn militeerd. om de Regeering te te uHen zetten op op dell den ook tevens de Regeering ook t evens zoude zoude zijn, zi jn, om voet, ais ais die die was was in in het het een voet. ;dn of of ander anderder dervorige vorige tijdpertijdperken. ken. Ed. Groot Groot lVIog. M og. gelieven gelieven flegts iegts te te r eoeaeren, dat dat "$: U Ed. refle&eren, Bungetneesters gemeeslers en en Regeerdel Rqeerde,s, s , of of Bt/I Buigemeesters getneeîters en en Raden Raden BUI en zoo als diee bellamingen, ep rroedjchappen, kr rneqcltappen , zQo a1$ di benamingen, dezelfde dezelfde gequagequa-

liiJlifi·

j

ROTTERDAM .

1K

lficeerdePerfonen,vooralfedertdenJczre 1J80desgnereBde, voorkomen, zonder concurk' entie A r Schetenen, hetbewind geattacheerd can het reprefentatief Cllayaaer van het Corpe der Stede, g' ehad en geoeTend hebbep. ende zulks wel,oP,

en ingevolge van een deugdelijk verzogten verkregen Privilegie9 dat zij in deposresfie daar van zijnde gebleven totnu toe, zi j dusmeerdan TwEe HOXDERT J,&REN, c1s uitmakende

de pkoedfchap ALcsex enPRIVATIVSLYX hetCollcgiehebben

gecompufeerd,hetwelk bijtlen Souverein erkend en gehou-

den is,a1J gequali fceerd,tothetreprrfentekea vanhetCor-

pus der Stede Rotteydam , en uit dien hoofde privativelijk bevoegd. bij wijzevan Oécie(een OKcie aan hutnenStcat privativelijk gedelllandeerd)der Jz,#: Pl' ivilegien ze bewaren en onderhoutlen ,gelrouwli jk ie raêen ea te v:rJer's des Graven :lA zk jnezpprfcirevea Steede ooirbaar en profz jt' enz.- W i J mogen 'er welbijvoegen, dat U Ed.Gr.M og. .

zelven, metde daad getoond hebbell, daar van overtuigd te

zijn, het Berichtover hetRequest van Geconûitueerden x1leen afvorderende van 't Collegie van de Vroedfchap . ea nietvan datvan Burgemeeueren ,sckepenen en Raden,nocN

ook niet v,n Schepenen afzonderli jk,*n datoverzulks,het een en andcr gcconûdereerd zijnde , het Adres van hetpre-

tens Colleg:e van Burgemeesteren, Scltepenen en Raêen,

vooreen haydtastelijken aanval op de *Rechten*der Stad van R otterdam en van derzelver Vreedfcllap aangemerkt mx t worden , n1s ultloopende OP een tentam ell, Om eene COllct1!= rentie van Schepenrn met de Vroedfchnp te willen invoerea; eene bekloeling v/ederirevende het uitdruklijk vefbotlvan dM

souverein,e11die,haarbeflag krijgende, de Conflitutievun den Staatdezer Provilcie,zoo als dezelve bij de afzeering der Graafliàke Regeriltg grondwettig is erkend geworden , zou/e fubverteren. :9lmmersN Ed. Groot hlog. Heeren ! alles wel ingezîea

ziiatle . komt het hier elikelijk nelr op deze eellvoudige vraag : of een gescquiesceerde posterieure Stabsverordening van bewind , twee llond.erd Jaren l ang onclerhet oog van den Souverein Diet alleen haar vreemdzaaln beélaall gel ll lxey

bende, maar door itefgtive daden #Rl 1 (telt Souverein zijnde *,i 11 ' ï1 ! 2 .' .. 11 2 k , ! ' j 1 I k . , ( : . !: 1 ,j :p , j . .-. p

41a

ROTTERDAAC.

5LT

<--

geadvoueerd,geoaroijeerd, geordonneerd,geconfrl neerà el bekragtigd, met gebod van de geoaroijecrden daar $zra te 1:4::/.en8e m gedoogen rusteltjky vredeltjk epy: volkomen-

f/ j; genl' eten en4egehruiken,//J 'oent leende rtzlft':'r:ay:allr

Jtvt'z,ninder :p#J mocienisfc ;er contrarin1 of, zeggen wij# ztlodangge verordening vaq Stedelijk.bewind niet is gefubï .1 :(reerd io plaats van alle vorige verordeningen? dezelve heelk

vervangen? aan dezelve, in zoo verre zijvan dezelve isafWilkende,oietheeftgederogeerd en doen cesfkren? dan ofdie glkrerieure verordeli ngen flegts zijn blijven flapen, om bij de

eertle wlilekeurigheid. van dezën of genen wev ' lerom in trein grtlrzQt fe kunnen wonlen? Zoo evident a1shet eerûe is, zoe p'-ftprd l -: het laatRe; daar niet alleen de eerfle elementen vcn *

t publijk recht, maar ook de daagli jkfche ondervinding on&

1ekrt, dat alle posterieure verordeningen v1 inflellfngen uan-.an.

terieure dert kerell, deze abrogeren en doen cesreren, voor z(1t1@vttre acn dezelve bijdie posterieure eenige verandering. t,k A'ter:tie word toegebragt.

O verzulks, hoe ook in vroe-

ser tilden Stads couiitutiemoge zijn geeeest,hettegenwcor. dlq clleen de Vroedfchap is, aan welke toekomt, datbeleid

der Stedelijke belangens van Rotterdam , 'tWelk can hetreprefentatkf Chcraaer van de Vroedfchap fs verknogty en

dnar =1t veortvloefd, met fecluse van alle anderen, wie zij zi jn mogen, .gevolglijk ook van Schepenen: zijqde gevolglijk de Vroedfchap uît dien hdofde dan ook alleen bevoegd, om zoodanig verzœ k ter Tafelvan U Ed. Gr. Mog.te brengen â1s.meergemelde Requestranten ten deze voordragen. ,. Kn, d aar boven dien foortgelijke verzoeken federt Twee Honderd J:ren door niemantanders gedaan zijn,dan door

het Callegie van de Vroedfchap , en derhalven d1t Collegie

dacrve is in eeh Tœeehonderd Jarige dengdlijkeposresse, buiten alle celltradiae en oppostie, zoo vermeenen wij, d:t nimmer eo e propofitie tot eene evidenter demonaratie ka5 gebragt worden dan d:t de nleuwe Requestrantell, ,1mzaktea

zij uiteen Collegie v:n Burgemeesteren,Schepenen en RaJzp , des neen, dcn al s cog totdithun kre:nietzijt lge. qualilkeerd noch bevoegd. .

'#W c .

ROTTERDAM. ROTTER.DAM. n ma nifestiis, s, ar di t aalles lles zoo lpcbel een .. Dc Daar dit zoo pa pa\pabel manifest :9

nz doat qthe tggem eN net

wijj h bet ehten wi et oovertoUig, vertollig,iinn eeentg eDk ttegenfpraak egenfpraak lHjden ijden kkan, ax n, caehten

oonderzoek nderzoelt tte e ttreden, reden , o of f nniet iet o oudtijds u' dti/ -s aaile lle ddee Le Ledet'l d' en -vatt SSchepensbank chepensbcnk Ra den een n Vr oedfcbappen wc ren, &en iin n de Raden Vroedfchappen waren, de Re Re-

ffolut'en, otut'en,Aae n eenn No tulen vvan an ddee Fr oetlfcnap aaileen lleen hhonoris onorh Aftcn Nomlen Vroetlfc/zop Jr /zïz/'dden en ttieu! ltulvc n sSchepenen ckepenen dr agen, ev en cals 1s nog en ku igratia van dragen, even nag t ten huidi gen ddage nge Bu: , gemeebtertn : ze ker iis. s he t, d ct ol ls ddaar aar vvan aR Ru:-gemeesteren: zeker her, dat OilS digeo

i n de 6de E euw be wijzen voo rkolnen, wa crom he , qn nIlie~ le; in de 1 J6de Eeuw bewijzen voorkomen, waarom hettd <jan no c b a a o d e t e ge n woo r d i ge Ve rvreemd behoef[ te fch:jnen, noeh aan de te,:enwoordige Vervreemd behotf:te fchijnen,

dt me ni nd e Ve rzoeken of tooners te fl:ade kan k')men, men in de Verzocken of Re Re~ t ooners 1 ' e ûz de k' n ko lnen, ddat de r Vr oe dr c h a p, Qt l z Vl o e df c ha p ' , OX Oar oi j e n o f' questen q tlesten der Vroedfchap. qua VlOedfchap, om Oftroijen *of ien t iid de nn cxA Privilegien van de Gr Graven te obtineren, dieD did den naant Pr ivilejien va n de cven t e obt ineren,iinn d

S cn beS pcehe nap nene ui de l dje e Bu rvo rg lgee rn ijs,wa nneer b ij l ater t i; -; Schcpenfll vind, terwijl vervolgens, wanneer bij later did van va ntvi nn d,bt eik rwi !rv

enom' e; wi erden, he t Scbepenen uit Q(!n buik der Bnrgerij g genomen wierden, het geen biji dee Pr Privilegien faeultatief gelaten is, die is g een b jd ivitegien f acultatiefg elœten 5 6, d ie ttiwl:uure itulature i s be ginnen t sreren, e n da cr vo or i ep laxs g ekomen di e inn d de pla:u:s gekomen die begiooen tee ce cesferen, en daar voor vc n Bur gemeestel.en e n Re geerders , of trgemeesteren e a van Burgemees>teren ell Regeerders, of Bt Bllrgemeesteren ell Rade n1 o f Bu rgemeesteren e oetfclappen,di pl niscur Raden, of Bur{!,emeesterm enn Nr Vroetifchappen, dieepr PYf)l1zist:ul!' gebruikt is, gelijk uit dee Oar OCl:roijen vall J6 615, 1650 en g ebruikti s,g elijk u it d oijen v an 1 15, I KJO e n 16SS: 1dJ8' tee z zien is: - d dan hier achten wijjo OilS nader l iea i szan h ierbij b1jc chten wi nsnog nog verpligt verpligtn ader marches t oonen, welke welke t egendé di de e exorbitance vann de de de demarches tee t coonen, tegen de xorbitance va otterdam.i n dezen dezen be flaan worden. worden. - Wij Vroedfchap vann R Rotterdam in bellaan Vr oedfchap vc Wij worden genoopt, cnn wi wijj n acbten 'er toe worden 'er 'er toe toe g unoopt, c chten ' er DOS onst oe vcrpligt, vcrpllgtv om dat dat de dc zelierhe:d zekerlleid van van onze onze Lands Lands--Confl:itutie, Coniitutie, die die vaa vaa. om onz Privilcgizn, van vcn ollze onzeRechten, Rechten,va onzeEigendomtnen, Eigendommo ' y oozee Privilegien, vann onze J a van van ol l:IJeven, Leven, van u n het hetgeeo geen wi -op OP de de W eereld Zijl1, zi l 'n #'er *œ ODS wijJ Weereld ja van van afhangt, afhcngt, en en wanneer wanneer wij wij zt'zgen zorgen ons, :rJ, zoo zoo verllaan veroacn wij w%*' duar me de, niet nCet aileen alleen ons ons VRORDSCHAPPEN, VROEDSGIAPPEN , ons ons BURGEREN BURGEREN 1!1r rw rlaar mede, INGEM TENEN van van Rotterdam, R otterdam , maar maar van van ons ons LEDEN LEDEN D'EZEIt pu cR INGEZETENEN IIOOGE VERGADERlt'lG, VERGADERING , EN EN VAN V3N .IILLE ZLLE DIE D1E GENEN, GENEN # DIE DIE Wi' W &e REltl. 1I00GE PRESENTEREN. PRESENTEREN.

Heeren! met metde de Sterle. stetlw 99Hoe Hoe het bettoeh, toch, Ed. Ed. Groot GrootMag. M og.Heeren!

It

Hjke lijk .e Regeriogen Regeringenten ten tijde tijdeder der'Graven, Graven, wanr waaromtrent omtrentde tle His~ I' Ik. w wrien lorien OilS onsleeren, leeren,dat dat van van tijd tijdtot tottijd tijdmerkeIijke merkelijkeveranderin. veranderin. zoo moet moetdit dîtevenwel evenwd gen en zijn zijn voorgevalleo, voorgevcllen, moge moge wezen, wezen, zoo onder onderons onsvast vast[ban, flaan,dat datwij, wij,[eden federtde deerccrie ereaieder derRepubUjk Republil verordeningen hebben hebbengeadopteerd, geszopteerd, We '!> 'er 'ertoen toen die tieStedelijke Stedelijlteverordeningen plutshad hatl den,,en enQffitrellt Omtl -elltwe.lken wdken deze· dezeSouvere.ine soiverKneVerglldering Vergcdering plaats dell

zic: zien

zzz

X OTTERDAM . -U

T

zich'geëxpliceerd heeftin den Jcare :J8:,bijeeneDedua?d: waar in Hoogstdezelve zegt, den wettigen Staat der Landell van Holland en W est-Friesland te openen ; dcar leestmen1 llge,te :, de Steeden hebben meestal, élne form van Regeeri ,, weeten, een Collegie van Raden of Vroedfchappen, gecon#, f lftueerd

zijnde van de notabelllen uitten middel van de 9, gnntfbhe llurgerije,deze zijn in zommige Stedea van veer,, tigh, in anderen van zesendertigll, in anderen vnll tweeëngh, zevenentwintigh, vierentwintigh, ofte twintigh Per,: derti ,, ,,

foonen, ende zijn de Collegien vcn dezelven zo oudtals

de Steden, ofte immers dat geen M emorie en i: van haare beginfelen: de Perfoonen ééns verkoren ziinde,dienen haar even ofte Poorterfchnp lang geduurende9 in plcatfe van den :, l ,, geenen d1e ûerven , ofte haar Poorterfchcppen verlaaten, wordeu bi j 't zelve Collegletothgaren gelievevefkooren ,, andere perfoonen uit het midden der Burgeren, totvervul'

.9#linge vcn 'tgetal.- Bijdeze Collegien (vcn Rcaden ov ,, Vr oedfchcppen) alleen, is de macht omme te adviferen, 5, refolveren, ende disponeeren van alle zaken . concerneeren,, de den Staat N'an den Lande, ende der Stetlen refpeaivel , N: Ende wat 't zelve Cvllegie ,#v/./â':r;, n-elblveelz ende t/' /-

,,poneert,lerl J#'8eJwazfrâeBltvgerg j gevol ght,daarte>, gen nooit eenlgen inbreuk ofte oppofitie van de Burgeren Js gevaller.'' ,,

Bij deze vcrklaring ofopening kullnen svijvoegen, het

geen gezegd word in de Remonflralltie van den Hoogen Rade van den 2o M aart l6I7, in we' l ke getoond word bet onderfcheid tusfchen het recht, cuaofiteit en direale vcn Burgemeesteren, R egeerders en Vroedfchappell van de Steden , cn

tnsfchen het ampt van Schepenen, el 1 waarbij, evena1sin ëe boven ccngehnalde Deduéiie van U Ed.Gr. Mog., in het flot van het 35 Arr. gezegt word dat her cmpt van de eer-

flen, namell jk van Burgemeesteren, Vroedfchappen, Raden

kegeerders van de Steden, zich extendeertover Jfriczgeen ke zaken dcr Steden in g?(,.t /)zgr?J-,?//:r betrçft zoo dat het tentamen, 't welk dooi - het pretens Collegie van Bg1'g6yzz:ezzert ?p , SCHBPENEN e11 Ruvlen hcer gedaan word, om eena concurrenlie veor Sclleneîii.n te obtifltren in zaken Ialtendp, niek

ROTTERDA'. A'. '

y1 ' .J

hfethetDudicilele s4d' ,iJustlct -êele,mcar h:t5eIeiJ, gai-

ucheerd can 'trep:'efentalief C' zez'zzclt ?r #an (le Vroedfchap# tot niets andtrs is diellellde, dan om san de Conftitutie,'

zt oo a1s die bij voornoemde Daducile is kefchreven , eelï wezenlilken breuk toe te brengen , de Privilegien ten dof lld te flellell aan allerlei foort van atteinte:, en eene algemeene

onzekerheid van rechten en verpligtingen te introtlueeren, -Ja,' zelfs cnn de zekerieid, de wettigheid en vastigheid van deze onze Vergadering , zoo wel als aan die van alle llovelï

v2n *I stitfe e11andere Rechtbanken, Collegien e1) gevestigde' #u Lichamen den bodem in te flaan9 vermi tr het niet zwaar zai

valleù,om op foortgelijke grolden, à(s tanstegen oll, sb@j de hand genomen worden,aan de zoo wijsli jk et l voorzigtig. gevestigde Cont litntie van Stedeu en.Dorpen allerlei mi svormingen te doen ondergaan , en met behulp van zekere alou-

#, en primîtive inûelli ngen , onzen geheelen Burg. erlijked liact ter dlscre:ia te flellen van eenigq onrustige en'woulzfeke perfollen. $*E11 wij vrngen, Ed.. Groot M og. Heeren;, of'et krd' édn der Ledea dezkr H ooge Vergadering is, het welk de'

verl noedeli jllheid e11apparentie dezer gevolgen zond: durvca' negeren? en door het b' eguuftigen val) zulke Adresf ' -a ter e

éezer Vergcdering, aan het invoeren en ûacd grijpea val f deze algcmeen' e deso' rtle in den' Staa. t willen medewerkeuf A% .'ij vertrouwen'cn hopal))E' d.(11 -.'Alog;Heeren!Na. n neen.Eindeli jk moeten wij, Ec1. Gr. A/ lop'I-leeren!totnog.ver/ r1* . ,1ij -k zoo 'er iet aan haperde , van de onbevoegdlleid valr Schepenen Om. z1 'ch te'immi' sccren i. n foortgelijke verz' eeu. ken , als hfer L' -ij het,prrtens èollegie van B'urgem'eesterea# schepenen en Raden gedcan word , al medk onder lfet oog. '.

van U Ed.Grm'Alog. krengen d' en bijzonderen Eed, welke door sclttpenen gedaan word; dezelve .is cls vzolgtt

j:Dat.b' eloovell en zweren Wij,, tla: wi)'schepenes àufl e: j'zijn van: lèotterdcm ,. dat wi j de Staten van Ilolla a. .nd e West-FrC lesIcud, zijnde onze H' ooge'ende Soukereine ()ve.. gbeid :3 ri

van dezetve L' ande y gehouw e5 getrou .M? z' ullenh F onze Vonnisfen 5viJ -ze11 zull. en naàr inhoù' d' dt 'f. Handvesten en Keuren tkzer Stad y ende fpeciaal van livt r :17: pussz K k kk, :. s . a -. !)< x t ..

19 W CZCD

1,4

R OTTER DAAI. è

' ' U

UO

Ptivilegie bil - hooger Alemorie Hartog wlLl-nM vAx 1:A-5;#: REN , a1s Grave vcn Holland, op den co Augustu, T4lz ,, aan de Stad verleend medebrengende, dat niemcnd z:1 bakken, brouwen, lcppen , nocllte cllders geenderhande ne#$rfngen doen mogen, op drie honderd gaarden, ofte roeclen, ,,na de voorrchreve Stcd , op den 3 Jcnuarij 166ïisgeëlu,, cidecrd: ende dacr het de Keuren ende Handvesten niet en ,,fcheidenN dat wij dat zullel )fcheiden bijonzer zielen, en. ,,

51 de naaronze wetenfchnp, encle datwij het zelve om niemands wille zullen laten; datwij kamerdicht zullen wezell @: van zaken , die hier gehandeld w orden , en dle gezwegen :# behooren te wezen.''

De FroedRhappen z' kveran: 5*

5: Dat belove en zwrcre ik , dat ik wczen za1Vrcetlfèhcp ende Rcnd dezer Stede van ltotterdam dct ik de Sta-

,tel) van Hollalld c1) Svest-Friesland, zîjnde mijne Hooge

#; en Souvereine Overigheid ende die Stede van R otterdam $:goed ende getrouw wezen zal, eno'e A rzc/lz:r Landen :> de Stede Ptivilegîen ende Rechten #dwfzrea ende ,/1#/r,,

llouden z//, getrouwlijk ter kamer komen ende kamerdicht

wezen za1; ende te kamer te komen , a1s ik , een weet gehad heb , ofke a1: men die Raadsklokke luidt.'' wee Eeden, tegen elkanderen ingezien, confirme, Deze t ren het ConRitutioneel onderfcheid, 't w elk, cltans federt de

ereaie van de Republijk, geoeld is in de objeaen, welken can de fullaien van deze twee bijzondere Lichcmen of Colle. gien onderworpen zijn,,en in clle opzigten mede llet geen

deswejedoorden Hoogen Rcdeinden Jaare 1617 is cnngewezen: de bloote infpeaie dezer Eeden levert dan alwetler-

ôm een rieuw bewijs uitN dat Schepentn geen bevoegdlleid hebben te concurrercn totfoortgelijke verzoekea, als over welken hier getproken pQrd.

5:Nvijzoutlen, Ed. GrootMog.Heeren! hier :1 wederon een einde van deze onze voordragt van zaken e.n reckten. zoo wel a1s van ons betoog van de volflrekte onbeiaanbaarlleid der demarches, dolr het pretens Collegia van Burgewzer6rtar:r, x bchebeslen en Raden, ten dezen gedcan , kunnen

maken ; maar hetisnoodig dqkwijnog de ongepastheid vgll (lie

ROTTEZDAM, ROTTERDAM.

1T!

L'A- LZZL- - - QL M Y''M

dfe demarches demarches UU Ed. 2c1. cr oot Mag. M og.wat wat van #an nader nat letbi] bijd oelt die Groot uoel1 opmerkea. opmerken. datonze onze M emorle, Berigt Berigtof ofExpofitie ExpoGtievan vân ConfideC 'onldd":9Na Na dat MemOl'ie, r ztien , Refiexien Reiexien en en Redenen, Redenen, gevallen gevallen op op he meermalen gehett meermalen geratien, me ld Request Reqtlestvan van J ERT'cum' -cum'luis, /r. //,q a an de de ke hnisvan van 'cft meld I..HUB HUBERT aan kennis Publijk Publi jk wa wass ge gekomen, komen, fchijllen Requestranten fchi jnen deze deze Re questranten door door de de evidentie der welken wii, van het eerae evidentie d erredenen, redenen, we lken wi j, ten ten betoge betoge v an l lete erie der t wee poinCtcn, poinden, tot tot voorwerpen voorwerpen van van ons onsVertoog Vertoog geIl:eld. geoelz# der twee Da amlil 'k hu nne p4 péi/z, z///ca/p , c angevoerd hebben, hebben, 2 alidell de: naamlijk hUn/Ie 110nqualijicatie, aangevoerd aall uitiag hu nner ondernellling onderlleming te te he bben gaan llitDag hunner hebben gaan wanhopen. wanhopen.~' Rustloos nogthans nogthans en en van van hu Voqrgenomell opzet OPZQtn let wi lRustloos hunn voor§!"enomen niet willende afzien, worden 'er wegen ken l endea fzien,wo rden ' erandere anderewe gen ingeflagen, ingeflagen.wei welk enzij zij zich verbecld zwarighezich verllloedelijk vermoedelijk ve rbeeld hebben, hebben, aan acn de de vorige vorige zwa righeden teezij naa h het inleveren vall d en nict nietonderhevig onderhevîg t zi jn.n. - - Kort Kort n eti nlevtren v a; onze Memorie zien eenn a auder cali. on ze Memor ie z ien wij wijdan dan Requestranten Requestranten van vàn ee ntterc aliber opd zgen. ber opangen. HLDEBNAND #J. ",, J.J* PH. J..R RAAF, F..BRtJSSELAAR, A..VAl'4 PH,IIIILDEBRAND, J.J 3A#,# BRUSSELAAR, A VA# DEft zoo zi ziijZe zeggen, derr Cp ComDER HART HART en en J.J.BUYSER, BUYSEi, Leden, Letlen, zoo ggen,de / rmisjie der Rotterdam, t nifle uit f zl; de de Unie Unie d er Schutterij &Jz:Jz:r#'van van Ro tterdam , (eene (eene Commisfie en eene die aan dee Vr Vroedfchap dezer Stad C ommisfle e ne elle Utlie, Unle, d ie : an d oedrchcp'd ezer S tcd niet hijj ge geruchte bekend is) maken een Adres den ni et dan dan bi ruchte be kend i s) ma ken e en Adr esaan ccn d elt Grooten [{rijgsraad Js rr/./glrsl? Groaten van enn door Krijgsraad fv an Rotterdam, Rotterdam .e doordezen dezen Kr ijgsraad w ord wederom wederom e en Az res aan aan Schepenen Schepenen v an di ad ge een Adres van diee St Stad ge-word mc akt, welken welken da ar op op den den 3 oD ecember l aatstleden c cn on : maakt, claar 30 December laatstleden aan on~ ge fchteven hebben hebbea e ene M issv e, tenderellde. tenderendey ge[chreven een e lVIisG ve. Omme - ,onder favellr zij Zl.'g'gen) van , Omme pnder f aveur (zoo (zoo z ij z eggen) v :n een een declaratoir: voo , declaratoir, voorr c :Iff. doo doorr he henn bii (1iee Mi lVlisGve gedaan. , bijdi sûve ge daan, ,#be behelzende, dat uilaniem vann be begdp zijn, dattde de helzende, d at zij zij ui ianiem va grcp zi l in, da ,9n nuttlgheid en1nood noodz3:1klijkheid vann e eere augmentatie clerr uttigheid e1 zaaklijkheid vc ene a ujïlentatie de Vroedfckcp de ad Rotterdam, Rotterdaul, door door de in he lrcg , Vroed[chap derr Sr Srad de in hett At Adres , van aan Schepenen a311gevoerde , van den den Grooten Grooten Krijgsraad Krijglraad a an Sc hepenen c anjevaerde , r red enne enn z zoo duidlijk bewezen word, l1:a· çde oo du idlijk be Wezen wor dN.dat .dat zij, ziJ, tot totf lv. ng v an d ie f ustenue, g eeà q ndere no erdere a rgu, vi ving van die [ustenue, geeh andere nogg me meerdere argu. J me lllenren behoeven tee b brengen, d~~r over ten aInten b ehoeven bij bijt tengen, -- d qcr o vert en a 1. erfpoedigflel me s .i onferentie t reden , t en , l Icrfpoedlgflen mett on OilS inn c conferentie tee t treden, ten , ;,e einde, op dee g gefchikfte· wijze, namens Burgeme'esceren, înde,o pd efchikfla'wi jze,n cmensBu rgeme' esteren, hepenen e 11 l tcden , c 1s ui tmnkende di nen, we l; Sc Schepenen en Raden, als uitm3keude diee ge genen, wel,ken het gamfchcCorpus dezer Scad bij coni1:imtive ken het gantfchc ' Corpus dezer Stad bij conflitutivê J kk1(kk c , $leKH ~ , SIC-

I16 z ld

R OTTER DAM .• ROTTERDAM .en So uverel .n StedeIijke VerordeningetJ reprefenteren, Souvereis St edelijke Ve rorlenillgen r eprerenteren, dden ,, t erzoeken, he legie de V roedfcllap de zer St ad tee v verzoeken, hert Col Collegie derr ' Vroedfchap dezer Stad ngmenteren ttot ot he etal va eertig or cnig , t te: a augmenteren hett g getal vann v veertig of zood zoodanig nder g etal, cals ls t cn nu tte vc rfchreven on ze St cd , n ander getaI, tcn Ilutte vann voo voorfchreven ooze Stad #, z a1 g coordeeld wo rdcn ( hooren, e el t en O Pzal geoordeeld worden tee be behooren, en11 u' weI ten ops•

vall dee o ontbrekeflde plaatfell, biji directe aan!1:el. , z ziehle , ichte v an d ntbrekenzep laatfel, b Jd irethe a ani lel-

: ing va oot Al og-, c lles i ngevolge d e koorJ l ling vann Hun Hun Ed. Ed. Gr Groot Mog., niles iflgevolge de , voor, b beeldell, welken bijj d diergelijke nugme11l3!ien inn v vorige eelden; we lken bi iergelij. ke c tlgmcnlatien i orige , t tijden hebben plaats gehad, enn we welkcn door ons fjuaji , ijden h ebben p laats g ehad, e lkeld ooro nsq uafn

.n ons richt wo :-den ge aliegeeî-d',, , i in ons Be Bericht wordell geallegeet'd' Clan onzee ve verkiezing nicttemin overlatende, of wi wiijh het gemel, *an onz rkiezing ni ettemin ove rl stellde, of etge mel-

de erzoek e enig e na lleen , n alnens de oedfchap o nz. er de v verzoek eenig en aileen, namens de Vr Vroedfchap onzer Stede, ais enn r noodznaklijk nan den Souverein willen St ede. a ls Ilut!ig nutti ge oot lzcaklijl c an d en S ouverein Wi llen

voor dragen e elpen effet'tL1i!ren, eFeatll -ren, e nz. voordragen enn h helpen enz. OP d zen Br ief, we lks voo rl qcg e nkelil -k r ustede op " Op Op de deun Brief, Welks voor17ag enkelijk rustede dee ,, edicnd nbL1five asfertien, waar van Krijgsraad zich bedicnd cbulve a sfertkn,wn ar v an de de Groote Groote I frijgsraad z ich b ntwoord c all voor noemde had, hebben wijj een elucidatOir aan voornoemde l pad, h ebben wi een e lucidatoir cantwoord

wijj oo oordeelen. Schepenen laten toekomen, voldoende, zoo Sc llepenen l aten t oeltolnen, vol doende, z oo wi rk leelen, henn va vann c alle verdere bemoeijingcn deze zaak tee de detourom he lle ve rdere be moeijîngen in in de ze z cak t tour-

l lkren :deze deze St tlkken~s be reids alhier alhier ter ter R' afel va ze L loontret1: Sml1ken hereids Tafel vann de deze Hoo, ge Vergadering gebragt zijnde, r"ferer~ll wijjon onss a~n dezclvell: geVe rgcdering g ebragtzi jnk le,r efereren wi acn da zt llvell: U Ed. E'd. Gr. Gr, Mog, R' log.zuilen zullell 'er *er uit uitzien, zien , dat d2t ee ne er roncufe 0Pecne errollcu[e opvattilg en en e ene infidicu[e iafidieufe i qterpretatie vn onzewoor dell,zo o vatting eene i~wrprctatie vann onze IVoorden, zoo :ls di rgedl' cgen wordell &vorc -le11 in in hc re: van vnn de ooten Ills diee vo/ voorgeJragcn hett Ad Adres denn Gr Gronten Kt ijgsraad a an Schepcnen, Schepenen, en en door dezelve Sc hepelicn ~'cder· wedcrKrijgsraad aan door dezelve Schepelicn om ge adopteerd , en gebrsgtî hunne voornoenide voornoelùd 'e Misfive M issve van vall om geadopteerd, en gebr~gt inn hunne den 30 3, o Dec ember 1 786, da t, ze ggen we, we, e ene erroneufe erroneufe opopden December 1786, dat, zeggen eene vatting en cene inlidieufe interpreratie woorden, va detrtz in eglve r nl e t etn ee flli j n kf eil dieu nfedu in id ter lp ijr kecrnntie onzer onzer wo ortlen, tegen tegell zin, den den geheelen geheelen g rolld derzelver letterlijken en duidelijkcn zin, grond uitleveren, opp we welken hebben eeuc nieuwe u ltleveren,o lken zij zijgemeend gemeendh ebbene enun ieuwepaging poging i dezen tete kunnen kunnen aanlVenden. aanwenden. inn dez.en En wat watheeft heef t men, men,om daar daar in in te te f lngen, be!1:aan? balaan? - ",& En flagen, * Wii W ij.hebbell hebben bet het"bereids bereidsgedeeltelii\{ gedeeltelijl ter terkeunisfe kennisfevan vcndeze dezeVerVergaderiilg van dezer, gaderiag gebragt, gebragt,bij bijonze onzeMbfive Misfivev anden den 10 lo d ezer,en enmoemo> ten het hethier hier na dervoordrllgen. voordragen. nader ten "%:Scbepenen schepenende deSmkken Stukken(bij (bijbunne hunneMisfive Misfive van val den den30 CoDeDew cember cember Iaatstleden lactstleden aan can ons ons gefchreven gefchreven vermeld) vernpelcl) op op den den 2,/ cz dier diermaand maalld ontfangen ontfangenhebbende. hebbende,vragen vragea op op deu dev 29 2p bij bij,Burge. Burgem ees mees· +

.

ROTTERDAAI. RœJ .

1z7

-7'

Deestorel l' 00Qe Cxtrzordlllnire Vroetlrchcps-Convocatie ten allerfpoedigpen; de Vrocéfbhap word daar op geconvoceerd, en vergcderd den volgellden dag!9 Ter dezer onzer Vroedfchnps-Vergcderlng kdmt in de

bovengemelde Nlisfive val)Schepznbn metda Biqlagen daar zij gewag vcn maakt. . Daza.M isflve in de Vroedfchap gelezen

zijnda, word daar op commisv tbriaal gemaaktmetde Lezen behoorende tot hetgroot llcfoigne. $5 Op Dondertiag den 4 Jaluzri - werd bijBtlrgemeesteren l vnstgefleld 11et Befbigne des Saturdags den 6 te zullen 1101den, en ten. zelven dage werd 'er il)Burgemeesters Kamer, door dc lleeren BOOGAERT en VINGERHOEDT voorgedragen om

(zonderdatmen den tlitflag tlerdelibernticn vanbetBefbigne wist, - zonder dat men derhclven vcist of-het Befbigne ook

zouze moeten gecontlnlleerd worden) dc abf kpte Leden van

de Vroedfchnp i1 'sHage in Commisfif a zijlde , tegen Maan. dag dnaraa! 1volgende ter Vro.eJ rfcl lnp tc dt nen befcll 'ijven. urtlng de:l 6 wdrd het voorfclrevel a Befoigne gehou9: Sat den, èn is dnar van op M ncndng del ) 8 een tweeledig Rap-

portin de Vroedfchnp uitgebrzgt,zijltqe de Pp' vegr i, . gx ent Ji/rge. 3neester en nog 6 cnflefe Let len vûn gedpgten geweest, dct de conferentie, door H eeren Schepenen voorgeoald , behoor.

de te wordèn gedeclineerd, gelijk mede het cnder clternatief van Schepeuen4 namele ljk, om namells t !e Vroedfchnp het verzoek to: vermeertleripg der Vroedfchap te doen. De klcr#;v,./;s,r7; Btlrgemeester en 6 andere Leden van dat Befoigue wcren van getlcgten geweest, dat pzcz etv.t leCJ' J derJ<J ': /zv4 van dc, lprt zr oea neh .n przp te Tppro r gcdeclineerl, #f ?c, 6 . zouv lc. zich cnzi fp? -&z, : >r-t?f : met ât . ?r twtede z' J# . namelij1 :, dat de Vroetifkhcp ofzondevli jk het meergemelde verzoek van cugmentatie van Vroedfchcps-Leden zoude doan.-- Na het uirbrcngen dezer tweeledige Rapporten ad l' Jzzg gcande, av lvi-

y' àz'f'z r / k' roEx de k' i'cr-prtefidentBurgemeesterBooGz lEa' r:,,dct . . '

:3

hiJ van den Przfident lltlrg.eme t ester zlcuox eiscllte en be.

geerde,zonder daarop omvrage te willen lijden, datdez 'e tzn fpoedigtlen Vergadering t'eet beleggen van Burgemees-

:1zcrcrN v bknepcnen en Jt, zrt?zz,'' metkijvoeging, NNdat, in$)kqizn de Pl'afitlellt-Bufgemeester daari11dilk-culterde, hij-, K kkk 3

c1s

,!:

R OTTER DAM .

a1s Tgcç-Prqft lent.zoodanige Vergaderlng zou doen belcgv ,, gen.'' < Bi j p1uraliteit der verdere vota wierd gecon. cludeerd, eell declinatoir antwoord aan Schepenen te fchri j. Ven,

wnar na de Prsfldent-Burgemeester BICHON VOOrf1Oeg,

de propo jkie van den H&r BOOGAERT tot hetbeleggellvan poodanige Vergadering van Burgemeesteren, Schepenen en Raden commisforiaal te maken: doch daar tegen oppofeerde zich de.vice-PrmûdentBtlrgemeester BOOGAERT,en bijzonderook de Burgemeester vlwGERuoEo' r, fustinerende deze dat 'er geen propoûtie gedaan, maar flegts een cdvisuitgebragt wcsv

en dat een advisgeen objea was' om commisfol .iaalte maken; fommige der Leklen meendea vervolgens, datde deliberatien van de Vroedfchcp cfgeloopen waren, anderen, dft 'er omyrage moest gedaan worden over zoodanige advizen, a1s virip///z:r propofities lnhlelden1 'er gefclied omvrage: alle de

Leden, die geconctlrreerd haddeu tot de conclufie,

om can

5 .chepenen de bovengemelde Misûve te fchrijven, begrepen, datde deliberâtien overdie materie waren afgeloopen, en de-

wijl de Heer BooGaep' r had te kennen gegeven, dat hi j, bij mangel van den Prœfldent, een zoodanige Vergadering zou doen beleggen, declareerden de mecrdere Leden der Vroed-

fgbap,datzij zodanige Vergadering hielden voor illegaal, en gI wat 'er befloten goude worden, voor nulen van onwaar-

/e, met referve V;D daar tegen zoodanige mefures te zullen

als geraden zouden vinden; en verkl aartlen wijders, flay :!jop tlezelve Vergadering nietzouden komen.' Di4 11()!13(,1)y

niettegqnt laande.heefsde BurgemeestqrnOOGAERT kunnen goed.

vindeny om , na dat de Vroedfchaps-Vergadering gefcheidea wasy zoodanige wettelooze Vergadering te beleggen , door

Siljetten v:n den volgenden illhoud:

De Heer Vroedfchap . Vergadering val Burgemees#1teren N Schepenen eD Rade# * nN op Maandag den 8 @Ianuarij !: 17$7, 'Snamiddags ten vijf uren, over de M isfive vau

Schepenen9aan ke Vroedfchap van den 3o Decelnber Iït6, f?X l ,erd tloor

(reteekqnt. l) P. 9OO Gh ERT.

ntP4,-

ROTTERDAM. r7=

.

>

= r= ')'

1I, y > '

Pasferende de meni gvuldige aalûootlî jlte ollgeregeldheden e1 infbrmaliteiten, di e ten ,anzien vcn ditgcntsch gedrcg jegens ODS bij tQDQ fmpele overweging in 't oog m oeten 100pen, en deze convocctie, zop vvel cls het gecn 'er op volgt, en in dien pretenfen Raad van Burgemeestertn, Sc, b. bpenen en Raden verrigt ls, can eene vol:agell nulliteit doen lzboreren,

zullen wij alleen verzoekenN dat U Ed. Gr. M og. gelleven in ccht te nemen , dat bier de Vice- P-yœflzent, door eene

bloote convocatio een nieuw Collegie in onze Stad cre: '' er' t.

van welks exiflentie wij nimmer te voren een woord llebbO hooren reppel l: doch, zoo ûcrk fchi jnen onze M ede-Broeders de kkap door een flikkeritlg vcu een gewcrtnd gunstig f r Vroedf

lkhtgetrofkn te zijn gewcest, datzij,ziende datScèapenens Bur k gemeeslet.en en Raad. bijvtoeger tijzen te famen verzoeen aan tlen Souverein gedazn bebben, dat'er ducdl ijk zoo-

danig gecomblnecrd Colleg./t ? in wezcn was geweest; geen ccht flacnde, dat deze dric gequalificeerde Colleg .i en of Kamttrs N'atl Burgemcesteren , Schcpellen en Radell te Etment, mzt elkatlderen een Vek rzoek zouden hebben ktlnnen doen, Zont lorjuist een gecomblneerd Collegie te l nal .r en, en nog nlitlder ccht

flaande op hetgeen alzoo gebeurtkan zijn,ten tijde, datde Schepenell zelve Vroet ircl cnppen wcren, wanneer zij nevells de antlere Rcden tot dezelve delibt -ratie en fpaciccl.tot het

doen van ft3ortgelijke verzoaken, in haare laqtstgemelde qualiteit van Vroetifchappen, geroepen warem

,, Ni ets mecr dalltleze llorte canvoeringe llodig zijnde,tcn bli jkcn, dctde Vlcc-PrzfidentBOOOZERT geen Collegie heb-

benule kunllen convocercn, dat niqt exfleerde, nog 1Kt zelve. t l qoor een b' icote :: 71)%r002. :: $C, cy:u . :n ugowuN en dat dus het Cc/1 .1e-

gie, clhier verrcllijnendeN is een nierunl éwgl?zdrzl di' ;l, zullen wijnog i lcgts met een woord de ridiculiteitvan deze convocatie, en het geen 'er mede beoogd i3, ganvoeren. ., l lacrblijklijk gefchieëe die, en hetbilletje bragtbetmede,on1 te Jcz '/âdrelea ov6,rtle Jz y/héfz: van&:? i .cpenen r,?ylge

vRonoscflf lp, en te refolveren , welk antwoord acn Schepe-

nen, t lf lûrJr lv ' koeoqr chap te geven:datis;hetgefchiedeom Scllepellell te doell collcurreren tot een deliberatia over den inhoud van laun e7 .gel l vlisfl 've, het welk OP zich zelven nbl1L1k -1 t1 :4 furtl

:e* -

' ROT TE'RDAM .

*

.

furd i:, om Schepenen te doen concurreren tot hct fixere: A

vap =en plttîvoord can llun zelven te geven, dct nog cbfardor is; . om dotli .1 .lut beleggen van et xn Vergcderillg val : ccn

Colleg3ez ccn wiell de lk/ lisûve.niethicld, lletbcantwoordcl van dipn Brief af te trekkcn van de Vrocdfcllcp, aan wclka .

die A' lisflve ge' s'gt was, en du9,op een indirkaa wijze can t1 ,ft rl i:ukv gcfcbrrceert Coilcg ,ie over t: brengen, .de faculteit? pm op zoodcnig een voorflel van Schepelen te cntwoort len? het Avelk uiet minder abrurd is: en dital . bef lact mel:, 1)a dat men de Vroedfbhap had geclrongen om Vroedfclap te hou.

dell, tcn eil ide over die Alisûve te delibereren.'te refblverea en te concluderen, wat 'er op die M isfive door #c 1' r;::2-

fcnap behoorde gedactl te worden, hetwelkmedeeen tast'b ,a re ontprijmlkeid is;ditclles, zeggenwe, beflaat men op

grond, dut in zekere ti jtlel)vallda Graafli jke Regering door Schepenen met en benevens Burgetneesteren en ltaad , verzoqk 11,rakende hetStedelijk bewind. gcdcan zijn. ,.e e abfurditeiten zullen nog flcrker gevoell worden, a1 ,. Di .g

mel: blà voorondertlellitlg zich eens verbeeld, dat Schepcnen k ,u nnen Bflef, can een daadiijk in wezen zijnde Collegie vap Ilurgemeesteren, Sèhepenen en Raad hadden geadresfeerd, immers zonden in zoodanig gevcl Schepenen , wanncer ovez hunnel Brief de Daliberafien flondellcaugevangen te worden: J

zicl ; van llctbljîconen derzelve moeten excurerqn,zich voor flgvp tfjd uit de Vergndering cbfenteren, om da Deliberatien ' piette belemmeren en de vota'g vrijte laten. l/ îaar peen: hier is mqn VoG/tgegaan, en dit Voortgiztl llerftgeproduceerd hetAdres, overhetwelk wij hier bezig

#ijn, ; de zack midlerwijle wasbijt le Vroedfchap reelscfge4 ,pn;

pver het cntwoord was gedelibereerd, hetzeltre,

' t vc; gerefolveerd, gearrestceyd en flond cfgezonden te wor-

genqde Vice-PrefidentnOOGAERT,die in hetBefbignegevoleerd hakl, niet tot eeD collcurrelt Verzoek V2!1 Sçhepol:ol),

1113ûZ tot ecn afkonderlljk Verzoek door dil Vrooéfchnp te doe nt j itad in de Vroeclfchnp tqAt een çonctlrfeutieelllet SCh0. h 'e P n efter 2G'viQ: -.i -ent le, daar mede, neven: de cntlere dislen. ne '-

l erenk1e Leie11,Zij1 ZQu P' ,C uells cehad:Z1 *j' lièlc1d0D, Off' hlloon b1 *11 -l -

.

1 leerie-re. S fyeta yr . y ,ttak u,,g em m e.11 QVQC1V 1el)): o iej. tj;)uj .ry: , ( ., z .,ODî .l * JV w. ( pf-

ROTTER DAM .

Tc!

ufgedcal. En niet te m in, gcan de disrentferent1c Leden cler Vroec lrcllap met de Schepenen, die eelell voortlcg ccn tle . Vroetlfkllap b: , J Alisfive gednan en een declinatoir cntwoord vnn dezelven bekomen hadden , eene Vergadering over die M ilûve beleggen , e11 zulks nog w el tegen eene expresfe Vroedl khnps-Refolutie. 9)î' 7ij Tveten nict, Ed. Groot M og. Heeren! of'erooit tcr deze Hooge Vergndering een fchnkelvan zoo veel Cncon-

fkqtlentlt zn is voorlekomen;vastis hetbij ons,dat nooiteen

(liergelijk bedrijf de attentie van deze Souvereine Vergaferil rg zoodanig lleef: gewekt, van 'er c1s 't wnre, eeli Proces communicatoir vcn te luallel, tuzfchen t-k ' 6n hunner metle-illtegrerende Lezen, aan de t'éne zi) -de. en eenige Porticulieren. zich qucliûcerende dan eens Gecovif litueerden, dan eens da dzll eens Turgemeeste. ryfzlf/r/zlf/ ï van de /5,.oedfc. bt' l.p '-

,:r,Schepenen en Raden. catlde andere zijcle; van ann dezelven termt-nen te f' ixeren om te Berichtenq en 'erzich langs dien Weg eelle Judbcatureoverann te trekkcl. . Alog. gelievel) het ons tel goede te dufden, .. U EJ. Gr dat w e, gevoelig over die behandeling, niet ongeroerd kunnen

laten hetbezwaar, om ons een termijn van veertien dcgen te fxeren, ten .eintle te dienen van Bericht op Sttlkken, wier

refutatie voor ons can geen tijtlbehoorde gebonden te zi jn, vallende het in zullte zaken, even als in cndcren, llgter,,een hoop wartacl op -een-te-zNmelen , dan die wartcal uit elkan-

derea te ontbindel), en 'er ' de eigentlfjke beduiding van te doel lbevatten - - WiJ hebben bijonze vorige M emorie de ongevoeglijkheid dacrv211bereîds4e kemlen gegevell,daarwij fpraken vcn de kortheid van e:n termljn van zes weken, om OP den geheele: inhoud van het Request der Gçconflitueerdel

onze gedagten uitte brengen:d7 .t,hadden wijgehoopt, zoude x/ vnt jndruk op deze Souvereille Vergadering gemcakt hebben. En hoe moeten wijous dannietverœonderen,dat olls eel termi jn Van vecrtien #4J
cver ee3le zoodclligc handelwi jze onze gevoeligheid te moeten yQe, l)blijkenyvoornaamlijk,om dath:tinonsnatuurlijk eena K kkk y

bv.

zaa

ROTTE'R DAM .

bedenking moet-doen opkomcn,offomwij len hetflellen v:n zulk een llorten ti jd zoudc m octen .-gecttribueerd worden can teD VOOrl 10me11, Dm bcrzamdo Ziken te precipitcren, en ons de gclegcclllleid tc bellemen , van ovcr de gefourneerde Stultken zoodnnige eclairciyfementen te kunnen geven. , a1s 'er zouden 1Dt4g0'1 Vërt lischt Worden , Om deze Hooge Vergadering au

Jzz/z te 4t1t.û,'irztaD vcn clte de welerrechtelijkheden, die in de moeijenisfell tegen de Vl-oeclfchap opgeooten liggen, en wccr .

.

door lloogstdezeive zouden kunllen of moeten bewogellworden , om deze moci jenisfea eindeli jk elcacieuslijk tegtn te gRRD en te doen cesfbren. & IJ zeggc1, Et. l. Groot M og. Heeren f Partîculieren , vermits hut U E, ?,. G1'. iWog. niet minder dan aan on: bekeld is, dat het en wat fbmmige Leden van een Collègie af kon. ge

derlijk, uit hun zelve buiten Commisfie, en zondervoorafgannt la Refbltltie van dit Collegfe, doeu en ondernemen, zij dn2r iI! llietanllgezien of gehouden kunnen worden , dan flegts voor Particulie)cp. ilet is ons wel ni et onbekepd, want dngelijks hooren

wij'eyvallreppen, dat de Collegien gefplitstwordellin twce deelel. van welke het eene de lueerdel-heîl eu het cndcre de

niînab' rbt ,itl 'gellanmt word. Aianr wij gelooven egtcr niet, dat U Ed. Gr. r îl 'o,g. die nienwerwetrche lnode van een snoy-t !'/ llgl :naln of perfoon te befchouwen, zullen cdopteren,

paar me( ons, volgens een algemeen anl lgenomen bejrip der stuatlundigen intlemmen9 dat een Collegle, tanquam it'r/ipz g ntovaltss maar taén eenig individueel is, het welk evell zoo weinig in afzonderlijke deelen gerplitst kan wo.rden , s1s het l:ghaam van een melisch. De werkingen val dat ligl:nnm z' tJ!l 1 4et ilnmers gllecn . welke, of door eenpcrigheid , of t' toor de meerderheid bepapld worden; en de uitwerkzels daar ui: vlocii JendaN worden gehouden, af te komen,nietvan de meerdzl' tteil mcn. r van het gantrche lighaam , in welk de minderheid ilaare kragten reeds geoeTend heeftN e11 door die vcn de m eefdtfl paid goabfbrbet ard zizi n gewort len: dacr zijn ook door dcze fluuge Verga' v!ering geell Berichten gevracgd, nog van de vzfp trz-t /c' :h6id, nog vat l de mt 'lllei'ht.l' t k; dit zoude abfurd

zija gtwcçst, gelijk hetllbfurtlis, Catde mistlnvneititegen de

ROTTERDAM .

zc?

de Concluflen vcn ecn lighncm , tot 't welk bet behocrd ,

cpf la. om zijne kragten op nieuw buitellhetlighcam ta beproeven, ten einde zich boven de meerderheid te gerhccun; onze GedeputecM en zitten hier ook niet cls Gelicputet-rdcn van de meerzerheid,. maar ale s Gedeputeerden van 14et gantsc: ei 1 vo1 Collegie van de Vroedfchap. 9: TviJ - igcoreren tiet, Ed. Groot M og. lleeren! dat 'er gevallen zijll, in welke de mcerderheid der flelnmen valt cen Collegie of Vergaderillg niet kunnen nog mogen aalgen. amea el 1 gehouclen worden voor de flel ' n, wil en begeerte vcn l4et gzntfche lighccm ; SviJ - ignorercn , zeggen wqe, de gevallelz

niet, in welken het zijn kcn. dct overûemming geen placts heeft, maarwij ignoreren even zoo weinig, dat'çroiets gemckliàker is: dun disfentien in Collegien te verwekken, e;1 dvt, zoo het voor een maxime moet gelzen , dat de mindcr-

heid kan opflaal), tegen befluiten b!j meerderheid jT )p wDf)m2D, en afzonderli jk. hcnre Ilem doen hooren,tegen de ûem der meerderheid, of liete? tegen dç flem van het Collegic zaifk :tT Jrt l de Coilegien a1s dan vnn hunnen aart en D;ttltl1* VCrb:1'

worden; en datmen jegens dezelven, cls dan flegtsbehotfd in 'twerl t te ûellen hetbekende dîvide @ impera. 5: 0m ltlaar en verflaanbaar te fpr, eken , dan behocfc ' l 'cr maar tweedragt get lookt te worden in de Collegien dezer

Provîncie, en in het bijzonzer van dl Vroedfchcppen, om deze Souvereine Vergadering een gelegenheid te geven, vaa de beflnitel) dier Collegien, geen meerdere oç verdere kragy tc lloen erlnngell, dan voor zoo veel dezelve ûrooken lnet dq begrippen van deze of geene, ol 'ook wel overeenkomen met zekere beraamde oogmerken en inzigtel l, welken men gqarne tot fland.gebragt zag: 1$el1 beleid vcn zaken , het welk,

zoo 'tons voorkomt, vooralin een Vrijen Staat, zorgvuldig vermijd behoorze te worden. loteliik zijn de flappen in deze tegen ons gedann!-N, Aanf aanflotelijk zijn de AdresfenI maarnog aanflotelijkerzijn de motiven e11inzigten.- Zij geven een nieuwe reden aan de band, waarom de Requestranten, wel verre van gehoord , grgewezen behooren ye worden, ., Ea

:a4

R OTTERDAM .

er medc hou, den wij het eerie Poit;a q hetwelk ,, En hi wii to: een voorwerp van'dcze onze nndere ouvertures en

eclaircisfementen geoeld hebben, volladig é11 btlitea clle wederfpraak betoogd: 1122tnl1 -J -I 1t e famengevoegde Let len,.xyélke hper c1s uitma,. Dnt dr kzellde een Collegie van Burgemetsteren q Sci bept'çlrn en /zzz, het gemelde Atlres hebben in,, Raden van A4zzer#r

,geleverd, ongequalificeerd zi jn tot het doen vcn evn .. verzoek , het welk zij ter deze Hooge Vergcdering

59 hebben voorgedrcgen, en afgewezen bebooren te worden , zonder eenig reguard op hetzelve hun verzoek te Ny Dem en. ,

W fj gaan nu over tothettweede Poina onzeropgevat-

te Confilera:ien, beflnallde ln eene overweging op d van deze. Hooge Vergq,, H et defeét van bcvoegdhef ng , om zlch verder die zaak acn te trekken. ,, derf ,s S vacromtrent wij, zcngezicn deszelfs gewigt, ons wct Meerder zullen moetenuitlatep,dan wijhetin onsvorig ver-

'oog ovcr het Adres der eerûe R equestranten gedaan hebben.

99W ij -zijn hetjzoo wijmeenen, Edele GrootM og.Hee-

zen! onv -ler de Ledcn van deze Hooge Vergcdering ééns, ten

mintlenwj cchten hetJénstemoeten ziln,datwiâallierdç Souverefne Vergnderlng dezer Provfllcke llitmakende, geen be-

voegdheid hebben, o' m , het zijbijmeerderheid, hetzijbij nnanimileit,de Rechtel !valliemand, wie hij zij,teverkorten:tebernoeijenofteverijdelen;maardctwijintegcndeela :1s den Souverein uitmakcnde, gehouden en verpligtzijn, dfe R echten te befchermcn en te lcndhaven.

*

W iJ -zijn, Edele Groot Abogende Heeren! zoo wij vcrtrouTven, hetJtns, tea mintlcn wijccl:tcn dct wiihct belloo. -

ren ëéns td ziin, dat de Collcgien derVroedfcllcppcn.VO0r2j

fezeztde Eredie der Republijk,gehouden zijn voor de Re,re72J;zzJ;J-r: Lichcmen van-de gcntfche Gemeentedersted l, , el

gdijk in de Deduaie der Stctel) van llolland isvertoond,en

ook in de Remonirantien vandenHoogenzaadvallt lcnJaare zKig , te voren vermeld , gelezen word; en het is uit de te-

lvJ 'urvsn de Privilegfell en Oéiroi jen, can de Stad Rolterlam vvrlecnd , illgondrrheid t: ziea , dat die Vroedfcàap , doorden

tijd

ROTTEVDAM. ROTTERDAM. =

1,:

-U

tijd, tljd, isis helast belcsten enbevoegd bevoegd gemaakt, gemaakty om nm der der Steden JJ,#eP Rechten Rechten en Privilegien Privilegîen Ie te bewaaren. âdsw/rep .getrouw getrouw Ie ': Raaden. Raaden . en en der #:r en vorderen ; enz. enz.-- deze Stede J' rc/roorbaar oorbaarell ep Prrfijte PrtfjleIetevOf"deren; dezelast lastop op de VroedCchap Vr be hl c va ne# Rotterdam gelegd de R~tterdam endie diebevoegdheid àevoegdlleld aan aan foe egdefV lpzvan i jnd gelegd en kaar gegeven zijnde, isi haar shet hetook ook zeker, zeker, bij bijeen een noodzaaklijk, noodzaaklijk, gevolg a dat datde de beoordeelitl!'" heoordeelt 'ng , van van het hetgeen geen moet m oetfirekken ûrekken tot tot gevolg, bevorderillg van vun het hetgeen geen dat dathanr haar isis toevertrouwd, toevertrouwd , aan ,an haar haar bevordering pcivctivalijkisisgelaten gelatenen en gedemandeerd, gedemandeerd,als a1seen een middel, liddel,zan. zonprivativelijk der tler hetwelke hetwelke zij zij aan can haare llaare last lasten enampE clnptof ofwaardigheid wccrdigheidn,iet l uet voldoen voldoenkan: kall:en engevolglijk gevolglijk isishet hetbuiten buiten allen allentegenCpraak tegenrpraak,dat, ,. dat de VroedCchap Vioedfchap dat datCoUegie Collegie is, ix, he weo aIleen alleen moet moet oardeeoordeede bett wen, Ien 4 wat wat dec def Stede Stede van van nut nuten en dienst dienst kan kan wezen, len, watthaar Wezen , wa haar oorbaar en welke welke wegen weg,en tot tot het het obtiobtiootbacrende enzeprofijte prof ijte vereischt, vereischt, en nerel i van van he tzelve doo hcar behooren bahooren ingeflagen ingeiagen te tk worden. worden. llcren hetzelvc doorr haar Niet zoo, (geliik mennhet velijk lqietz oo,( gelijk me hetabuG cbuûv eliik voorgeeft) voorgeeik)als alsof ofgeene geene Burgers gedachten over Bu rgersof ofBurger Burgerzijne zijne g edachten ov erbet hetoorbaar oorbcarende enoepropro' fIjte SInd, enn de toe langs f jte van vaD de de S fad, e de middelen middelen daar daar t oe dienende, dienende, l angs gO P;Ste wegen, W0ge11, t llllel R Zot lde 1 Dogel1'K i leVell; ---- niet niet zoo, Z09, gepaste tee ke kennen zoude mogen geven; g1so jaldjd zlti jd z ouden mo etea z wi jgen,Pols alsz jme enden abuiabui:lIs offz zijf zouden moeten zwijgen, ziji mecllciell zen gewaar tee wo wordell; niet zoo, ofcz zij' tegen veronz en g etvacr t rdeg; - n ietz oo, Ills clso ij't egen v erongelijkingell en verkortillgen niet zouden mogen g elijkîlzgel e n ve rkortingen hunne hunne Stem Stem ni et zou den moge l ve rhefdn; - ' erre va daur: -- mc cr i n dl ervoege, d at verheff,"n; - v verre vann daar: maar in dlervoege, dat eindelijk aan de Vr Vroedfchap toekomt u:t.::rlijke beoordeeling e indelijk c an de oedfcbap t oekomt de de uï tcrlijka he oordeeling en beflisfing van bet. geen voor dee S Stad het Iluttigfie enn b bet" e nb tpis hkg v an b et.g een v oord tad h etl luttigflee et' di enstlgûe i s; wa este k an ûr eltken t ot be vordering dienstigfl:e is; watt he bett me meeste kan firekken tot bevorderiug va 1.car.o vann 1 haar oorhaar cnde profijte: wat voor voor hn haar noodzaakofbcar e nde pr oûjte: - wat ar n oodzaaknd it g eval, - of or Jijk i5, en mitsdien o oJ, , i in die gevaJ, of he hett vo vooe l i jk i ' s, - f n ml tsdien oo k, de ad nu nnut, -- n de St Stad nutt of of o Ollllut, noodzaaklijk ofc n niet oodzaaklijk o iet nnoodz'lIaklijk oodzqaklijk iis, s, d zt h et ve rzoek, t dat het verzoek, tot eene vermeertiering ,'an 16 Raden ot T e'e va rtneertleripg ' p Jr l ; Rad en#.. go or p z: Ho oge P orpgfer/zg dlrect zaan lzis tIee .#e door deze Hooge VergaderingrJlTect flellen, geda:lll, & a, ge dvw , e nd aar do or caallJeiding anleiding t ot di anûelling ge geven wor de. en daar door tot diee a aanllelling gegevcn worde. "9 D1 DIetR RECHT der VroedCchap genen twijffd 9 ECHT d er Vr oedf khap aalln an g enen t wijTel oonderhevig lpderhevig k uunende ge maakt wo rden , zoo zet oa k vg st flh~fI, han, da e kUllnende gemaakt worden, zoo moe moett l het ook vast ciat z,leze kze Sou vereine Vc rgadcring ggccn een be voqgdheid hheeft, eeft, om Souvereine Vergadering bevoegdheid om oc: 0115 dittAE RECHT, zelfs Iliet bij dUi veel minder îinn di CIIT,ze lfs l h ietbi j eeenparigheid. esparigheitl,eenn dt l: ve elmi uder tlleerderlzeid, maar is bbijî j me erdel-heid, tIee vvcrkorten, erkorten, mg arggehouden ehotlden eenn vverpligt erpligtig oom m ol ls d &ar iinn ttee be fchermen, ttee ffiijven li jven eenn t v ffierken; lerken; t n, OilS aaar beCchermen, te en,

#kf halven, kdat lat hher etgo coeg iissp1 t ' ktdoo r Qn letvv fzoek, hhet et ~\erhalven, gcnoeg dIlt door onss l het verzoek, lweill: rclk

1c4

LOTTEZDAM.

welk Sckepenen bi j hunne voorgenlelde M issve wiltlen, dat W jJ e doen zauden, niet gedcal) worde, om zich te verzekefellN dar de Vroedrchap zoodanige verandering in hnar Collegie ongeraden en ondienstig, en dus veel meer niet noot lzcak. liwyll osrtt.elt: -. derhalven lnoest het ook voor deze Hooge

Vergadering genoag zijn,datwij hetlneergemelde verzoek stzt doen, om zfch geperfuadeerd te houden, dat zoodanige veranu ' lering voor de Stad van Rotterdam ongeraden en ondienflig i$: want wij meenen niet minder REcllT te hebben, dat

onze Mede-Staatsledçn ons erkennen enhou' dellvoordeug-

dige Bezorgers van onze stad , daa zi jvallons kunnen begeren, datwij'erhen voor aanzien en houden, met betrekking tot hunne Steden.

Sederteenige Jaren heeft mea meer dan tekorel :1 doen

klinkcl) de woorden vcn Rekrœgntanten en van Volks-#dw , en eene wcarheid herinnerd , wel ke alvaa oude tijden bekend isgeweest. - Tvijwillen deze Souvereine Vergadering hier lhiet lastig vcllell met eene dfscusfie, in hoe verre die uitdrukkingen, naar onze melling, in deze Landen behoorel) opgevat

te worden: - . wij zullen enkelijk ccn U Etl.Gr.M og. ons begrip deswege bloot leggen, en mitsdien zeggen .k in de latwij ze Hooge VergaklerillgN a1s mede in onze Vfoedfchap

een Rtprvegntati .ef gezag,refpeaivelijkbefchouwen,ct linitteren en adopterel. M nar W11t brel:gtditRvprvefèntatîef Z0Z2g mede? - Dat wijl tcquesten, Z0O als 'er tans zoo nlet ligvtlltlig geprœfenteerd zij n, en geprxfenteerd worden, zullên of moeten aallnemen, voor uitdrukkingen vRn de Stemme z/es Volks? Van des Volks begeerte? Van deS A;/IJ wille? .- En datwi jdie ztlllen houden voor de n ole'X/J: ' VOO1'd0D regel Val 01 18 BeWind e1 Adminiûratie?fVnn ons doen e' nl aten? -.Wijvertrouwen, Ed.Gr.Mog. lleeren ! dat alle Leden vnn deze Hooge Vergaderlng te ver-

lichtziin,om niet metonsovertulgd te wezenN dnt' zulken: die 'er cldus over oordeelen, weinig wetell wat een Reprw-

fdrz/z/:f gezag ofeen ReprœRntative Souvereilitelti:. Het Rebrœfentaiive in den Souverein brengt(onzesbedun-

kens) dit lnede, dntlliibet lendig gadeflatlealgemeene incli'natie .V;n de gantfcl T :e Natie, e1 daar-aan voltloe, voor z4> vecl

ROTTERDAM .

r2r

veelde Grondwetten Stattsrechten en bilzondere Rechtea van ' anderen hem permitterehq dgar can te voldoen. oku algemeene inclinatie openbagrt zlch niet doorRequeften, veel-

cl opgefleld door lieden,dîe zetotbljzondere inzigten willelz gebrtlikcn, . en geteekend worden door menfkhen, die 'er

den iahoud niet van weten llog veroaan; - zij openbaart zich niet deor vcrzoeken van Geconflitueerden . zonder voorkennis van Conflîtux ten, aan den souverein gedaan; nog ook door Adresfka , van welken de inboud is boven de ltennls en bevatting der gèren , die 'er hunnen naam onpetfchril -vell.

Zulke foorten van blijken eenerVolksinclinctie,Ed.Gr.Mog. Heeren,ziin meer dan bedriegl 1ijk, en 'tis ook mcer dan geVzarlijk van ze op dfen voetacn te nemen. . Dacrzija qndere merkteekenen van eelle clgamèene Volks-inclinntie, op dewelke met meer zekerheid kan worden doorgegacn.- U

Ed. Gr. Mog. weten, dat de ltecl lten ons die ccnwijzeny wanneer zij ons van de krcgt van eenen confephtsJrzefw-/tus en conjknl' ùs rvcf 'zfy: onderrigten.- De mensch isbeter

door zijne daden,'tzijgoecle 't zij kwade, dan aan zijne w oorden te kennen, - dus ook llet Irolk. - Deszelrs dage-

lijks bedrijf,o' mmegang en verkceri' ng doetzijne inclinatie vrij beter kenl zen, dan alle dîe opgeloopene, callgezogte en niet

zelt len cfgebedelde onderfchrijvingen van Verzoeltfchriftellen diergelijke lnflrumenten. Regenten, welken'weren wct Regering is, en vooralzulken, welka weten w,t een R@ rœ-

fentativs'Regering is,zullen(U Ed.Gr.Mog.zijn 'erzoo we1a1s wijvan overtuigd) bijaanhoudenheld oplettelldezijny op de dcden en bewegingen dcr 111- en Opgezetenen, in ha-

reu flillen en digeli jkfchen ommegangy en dnaruitderechtv7,J;/j* en J:i#4z' /. / )' ;r al gemeene ZWKWW/Z/,, cn dus de ge* hoor $?dr#ferep#: volax-STEM opmaken y en aan dezelve geen verboor weigeren, voor zoo veel dcar can voldaan kan en nlcg worden. 'Het is oolc inzonderheid, ten einde dîe geùerale inclinatle, lang:deze zekereenni etbedrieglilkewijze,

zoude kunnen worden geobrerveert,en b1j den duur'gade geflcgen, da:'ert lnartoeReprœfel staliveC://càrJ' :;;zijlgeconnitueerd,naamlijk de Froedlthappev. ,, Ver

1c8 ='= =rM

ROTTERDAM'. L-

=-- - '57* '

:5verre is het9er nu van af, Ed.GrootMog.Heererf dat wijondqrde Ingezetenen en BurgerijvanRotterdam zotr-

den befpeurd hebben, een algemeene inclinatie tot, of goedu keurilg van al wat 'er met betrelking vnn onze Stad is gere. folvcerd , en voorts werkzellig gemaakt; het is verre vaq daar, dat de genernle inclinntie der lngezetellen van Rotter-

dam favorabel zoude zijn can de inzigten, welken fn deze Atlresfen tot vermcerdering der Vroedfckappellgemanifestecrd

worden.

ln tegeadeel,wi Jzi jnvooronszelvevolkomen

cvertuigd en kunnen he2 geru:t verzekeren, dat zeer verre te meerderheid onzer Burgers en Ingezetellen z@cll de grflo' fecnzints conformeren met het verzock om vermeerderîag van vrocdrchcps-Leden , en inklien U Ed. Gr. M og. deze onze informatfe niet geheel, niet volkomcn mogtell goedvinden aan

te llemen, willen wij U Ed.Gr.Mog. welgevraagd hebbea, o. f het met het verlangen vân U Ed. Gr. Alog. zouda ovet-

eenkomcn, datwij de Stemme des Volk. s, Nnnen onze Efatl# op een legale wijze zouden oproepen,waar toe wi j tothier toe nietbebben verkozen over te gaan,op datwj dnnr door lliet op nfeuws met verkeerde verdenkillgen zouden bezll'aart worden, als ofwtj hctwaren, die zulke ongewolle nlitlt lelel t

bij der hand wilden genomen hebben, daar dezelve bij de M agiflraat, . (die zich omtrent ditverzoek tot vermeerdering der Vroecirchap reeds zoo opentlijk tegens ons ge:x. pliceerr heeft) wel in zoot lcllig liclltzouden l cunnen worden voorgel flell, dnr dacr uit de nadeeligfle illatiellen confequentien teq

onzen prrjuditie zouden kunnen werden getrokkép.. 99 Dan het kenneli jk verlangell van U Ed. Gr..A:0g. ons gebleken z. Cjntle,zouden wijdeze en c' ndere bedenkingen,die ons daar van tot hier toe wederhiel den, des te'gereeder ltuu-

nen voofbijzien, en wijhoudqn ons op gronden van fuf' licieate informatien volkomen geconvinceert, dat aIs J/J; #: s' reAzM e o = s v oL11s zich i. n zoo een menigte ten nadeele val : dat gedacn verzoek der Requestranten , eoneefnerenze de. vermeerdering.van Vroedfkhappen, zou doen hooren, dat het. getal der zoogenaamde Conflitualltell11iet ill aall Derking zoll-, de ltmluel) komen.

; ?#t't !ech' x .

R0 'TTBRDAM.

26p

j, Pdoch, Ed. Gfoot M ogz Heeren! al was het :1 een, :oo, tlat in de verfchillendheid van begrfppen tusfehen Bur.

.gers en lngezetenen overheynutofonnut,- over de nood-

zakeliikheid of onnoodzakelijkheid van iets, in de Stedelljke

l Conflitutie plaats hqbbende, de meerderheid desw#gens flonj di e a a n d e n S ouv e r e i n e e n Ad r e : qan de zijde der gcnea, zouden gemaakthebben. watzout le 'er uit volgen? ' Daq zoude het immers nog caa ons te L-eoordeeten flaan , watte ' verkiezen ; om dat het Deoordeelen & ar van aan onzen StaatN aan ons Ampt, aan onze Bediening , aan onze Funaie vcq

Y -oerscnap ig opgedragen en gehegt: om datwijtoihetbeanordeeltn daar vankzijn Geconflitueerd; om datonshetheoor. J:E'/:r en bevorderen van Stads Rechtel), Privilegien en welw varen in 't. algemeen is opgetlragen. Vraagt men naar eene reden van billil 'kheid van zoodanig eene Verordening,

ook deze ls nietverre te zoeken,en wijllebben die i11ong vorig Bericht beteids aangeduid. D ezelve is gelegen daar in: dct tIe Ingezelenen doorgczns gene genoegzame kensis of on.

dervilpding hebben, om over die objeaen te kunnen oordee. len. geli jk het doen kunnen zulken, die overeen gemeene

zaak getlelt l, een algemeen bewind yoeren, hetgeheelin desa

zelfi famenhcng geduri g ontler het oog hebben # en telken: kunncn gadeflcan. 55-D it cl paraaeriltCcque ls (ncat onze bekcttlng) geaoeg, om te doen vallen, alle de odieure ref luaien en inûmulatien, welkel het grootze gedeelte der twee voorgemdde Adresfen,

naamli jk dx van de Commislle de Leden van de Unie, e11 datvan den Grooten Krlksrzcd uitmaken: wijmeel pel, cgtgr

Ed*Gr.Mog.lleeren! 'er nog ecne.refleaie totdgmpleeter

betoog te mogen bijvoegen, om i!1eenssan lletcanhoudenj gefborvan nuten noodzcaklijkheid de kragtte benemens $9.Het verzoek der Geconflitueerzen tendeeft tot eene verz

andering, het begeren van eena verandering voorondqriel; noodwendigNin hetgeen watmen verzndertwilhebbea,eell gebrck, wacr door bet verhlnderd word te voldoe: aan da's

eiùde, waar toe het is verordendtcls'et llu b1jhettoonen w n eene begeerte tot eellige verandering om iet vcbet,erd t4

hebben,een middeltQtvcrbetering Forttvoorgefleld,danmoct XX7aDiTZL. 1-1ll h4ç

13o

' R OTTERDAM .

hetook blijltbcar zij/, datdJtmiddeljaistgefebiktzijy oms datgebrek yveg te nemen. I' let verzoek tot vermeerdering van 't getœl d' er Vroedfcllnps-Ledea voorolyderfleld derhclven een gebrelt il1 hetgetal

dervierentwintig Leden,wcardoorhetzsvebeletzotlde worden te goldoen aan het einde, wacrtoe de Vroedfehap verordent is; eI1dgarword totverbetering voorgelle1d eene vermeer-

derjng vanzestien Leden,doorU Ed.Gr.M og-direa âan te Pell en: de vraag i: dan eerst, laboreert het Vroedfèllaps-Co1' legie aap eenig gebrek? Vao alle middelen.door welken men in flaatk:n wprdeœ gefletd, om deze vraag te becntwoorden, en doorWelken men' zien en overtuigd worden kany of een verordenîng can gebrek

hboreert of niet, is (zoo wijhet welinzien) een befehouwing,of zij aan hcar doeleillde voldoet,de beste en zekerIle, en voor dit laatie is 'er geen beter llog zekerder, dan de' ondervinding. Tvat leertnu'de ondervindfngy'nlet Pecht: vall t'élN V;n

tien, van twintgg, mcarvan mcerdcn Hbnderd'Vi jftig,J* Hollderd Zeventig Jzrell,metbetrekking tot hetgetalV:n df Vroedfchcp:-Leden? datde Stcd kwalijk is geregeerd'gewor-

den? datStadsFicantien agtèrwcard: zijn gegcan?d:tdeNel 'ilw gen en Hal :dteringen zijn gedeterioreerd? datde Stad totverva1is gekomen?dat hétVroedfbhaps-Collegie,in vierentwin-

ti g Ledo bef b cnde , aan z' ,jn doeleinde niet heeft voldann. ? neen. Het contrnrie van dien is waar. lvord 'er getoond, dak hct een of 'tander gcdeelre der Adlnàliflratîe, welke aan Je

vl toEnsckAp heeft geflaal en nog flaat, fs verwaarloosd? Tliet ncar behooren is bezorgd? niets van dit allep. De Stad beeft

toegenomen in Neringen,in Commercie;dezelve isVolkrijker' el1 Fiorifanter geworden, en nimmer is 'er geklaagd over ver-

zt lim ofverwaarlozing van dit of-dct objeék derptlbijke A' d. m inifltatie vcn het Cbllegie van de'Vroedfchap. W ncr fs dan' het gebrek , 'twelk verbeterd zoude moeten îvortlen ? of zou

hetblilkenuiteene belccceliike optelling vnn mcerdan Honw

<'<#

*'

-

-

'

écrd Ampteh,welke men voorgeeftbijdevierelltwintig vrocd' k fchappell te Wordeî ) Waargenomel, 5Vzzr V211 %0r nleer dal Z>

vvlltigzijla, diezoodanig e:n naRm yVeelmin de beœl lcliisdca: 2*B

'

*. h

'#'#>**% j> v

AOTTERbAM j . . ,

1jt w-wxa:yM

Van kunnell dràgeh? W lJDotzeelelldat'oodlnigd futlliteitd geen cntwoord merlteren.

N#Hetisil 1de Staatkttnd: een erkende nlc&i*d @âtmenj ln eene verördening, tot geen vercnderilg Moet kgmen, dad

bTj hooge nooszcaklijl theizj en dat ha veiliger i!, biJeene verordenlng,alhad d;é aleelig lterkelijk gebrek,te blijgen, dall zich bloot te ûellea, om dooê eene veratdering dezelv: nog gebrekkiger te makeni TViJ ' vînden die maxlme ucngewef0l 1doorULPIANUSin 1.2:X4deC:&#.P(.I3lc. In rdâl: ny

:'& conjlituendt' s e#/; /:aJ efe J 4//Sz4, debet, p: vecedatup VJJJP/Jest. #9Diti1 'talgefneen waurzijndej moet'het llog,ve' elMdef waarzijn, met betrekkillg toteene vqrordening, welke doof 41 eoJN/':.quod J/J /inttttm

de experientîe van meer dan Anderhalf Eeuw uangeraclen el1 cangeprezcn word: weshalven het een volpagen dwaasheid t11:leverd in dezelve eenige verandering illgevoerd te willdn heb, ben; doende llet hiets ter zake, of fommige Ledeh andete Amptell, Bedieningen, oi-svaardighczen beklaeden: dacr het enkel nankomt, of de zaken , ter Adminiûrstie van de Xtoed-

fchap flaande,welofkwalijk beheerd worden: ln ditlaatfle gcvalzoude nog moeten gezien worden,of een nugmentatic val)Vroedfclaps-Letlell, zoo c1! d1e verxogt

is, hetgercllikst remedie tothare betering zoude zljn? Elj daaromtrent vragell wij lliet het bewijs, tnncr Pegt: eenige wactrchijnlijkheidN dateene vermeerdering vallVroedfdhapy. Lede: , 'bij eene direae Aanûelling door U 2c1. Gy# llogl van nieuwe Leden, de zaken van de Stcd in eene betete be.

heel 'ing zoudebrengen, dan i11welke zij1111is) 99 Het laatf le geval allenthclve niet exRerende , en tlergejl:

ecnig verzuim 'of verwacrloozing aangetoond zijnde, komt eene verandering niet van pas, en dus ook geen vepmeerdering van Leden. w ijtteden,gelijk U Ed.Gr.Mog.zien4 in een dlsetll,

tle,die vetdergcat, dan hetobjea van ditveytoog het zoua de fchi jnen te'vereisrchen; wijdoen het,om de haatlijke re. gexiell,de injurieufe infimulatien, en de valfche gantijgingen, tlie over ons gedrag opgeworpen en verrpreid wol -den , ea m et welken men vooral(1e goede lngezetenen vgllRotterdar L 111 2 zoekt

z3z

R OTTERDAM . 7

q--

zoekt te begochelen en te verfcàalken, niet oncangeroerd ke laten, en daar tegen onze Ware gevoelens te uiten. #> Zoo verre, Ed. Groot Mog.Heerel! :1 s wijzljtlj van :R de goede lngezetenen der Stad Rotzerdam te willen betwisten de zoo nctuurlijke bevoegdheid van denken en fpre-

ken.en hunne gedagten op eene behx rli jkewijz: voorte dragen, zoo yerrezijnwi jook va:hetlxgrip, dathenniet

zoude roekomenderecurfl tî4# Principelny hetulninum ptw

f'gt -ttmndelaatA toevlugtdergenen,diein eenLcnd,door M agizraten of cnderell, beledigd mogten wordel l, en geen

rechtkunnen vinden. W j zijllverrc van ann dc goede lngezetenen der Statl Rotterdaln het recht te willen tegelprpreken van Ad:esl kn aan den Souverein of aan M agiûracts-Colleglen

te maken; maar wij beweren, en houden flaunde, datdaar toe moeten zijn gepaste redenen, en dathetmoetgefcbieden doorConn'itutioneelemidklelen; datispêr juqtos, legitîlnos, W /gMp< Reipuhlicte X/p#/zzzcazzg//ll d,Rrfnitos & consitu. :pJ lramîtesz dat is; naar de form , en langs de wegen, welke de fundamenteele Staatswetten cn verordeningen daar loe bepaald en vastgefleld hebben, daar m oet nietvan zfgeweke' n worden, a1s men gehoor wi1 erlangen en vcrhoord woyden. Zoude nu , Ed. Groot M og. l' Ieeren! léén éénige on. we zer M ede-Leden willell ûaande houden, dat bet formgren , teekenen en prefenteeren van Requesten, zoo a1s bet fedeyt

eenigen tijd isgefchied,een middelis, dat door onze Staatsw etten en verordeôillgen is gecollûitueerd, om eene fnclinatie van het volk te doen kennen, om de VolksRem te doen uit-

brengen en hooren ? Zijn wîj niet allen van het tegentleel overtuigd ?

ls hetnietcan de diferente Collegpen, het zlj van Poli -

cieq het zij van Justitie,hetzijv,nanderezaken. d=röe belanghebbende zich il 1 de eerfle plaats aan moeten ct lresfercll,

zoo zij iet te verzoeken hebben? 1211wanneerzi jzich bezwcard vinzen m et de een of undere di spostie van zoodallige

Collegien,flaat llethun dcn nietvrij'om hoojer te gaan? W ij willen eens vx ronderzellen, dct de Stad Rotterdam , door verlof ;p vall zaken in vervalrcaktc , cI 1 de lllgezetenen van R otterdam il1'tbegrig vielen,datditgefchiede, om dvt

brJ

ROTTEItDAM .

13z

het getal van vierentwilltig Vroedrchaps-Leden te mln wag

om Stadszaken waartenemen, of d' atStads ziken duâdliik niet waargenomen wiertlen: iâ zoodanig gevalzouden wii kunnen aznnemel, dat Burgers Adresfen deden om daar in eellige voorzieninge or redres te kti jgen; macr tell kns zouden

wij meellen, dat zij zich in de eerf le plaats zouden moeten adresreren aan de Vroedrcllap zelve. ; en niet als na eene ongunstip dispoûtie van de Vroedrchap acn den Souveiein. ,, I n zoodanîg gevnlzouden wi j ootdeelen, dateen redea van noodzaaklijkheid, opgeleverd dporeen daazlijk vervalvan de St2 , veroorzaakt door verzuim of verwaarloozing kan

zaken, zoodalligen reculfJ gJ ad 'rfrr/cp a zoct !e wettigen; m aar ge enztnts in een geval,hetwdk 'erljnrerttegen over fhat. :9 Dccr ligt, zegtmen, ni etsConpituit -onclsJn hetbepalen van een getal Vroedlkhappen. ** ,, IJ zeggen , d,t allesConjlîtutt *oncelis, watbi l *Staatswetten of andere LcndsverorA l lilgen, het zijvoor de Ste-

den, hzt zij voor het plAtte Landa is gerchiktellingeoeld: datis,geconpilueerd. :9Voor dat 'er Oaroij verleend wcs, - voor datde Graaf Veertig, vierelltwintig, of zesendertig Raden geoarai.

kerd, gepriviligeerd en geordösneerd had, wcs zekerlijk het bepaald getalvan R:den nietConjlitutîonee/; ma. ar naderlsand, toen het getal gtfxeerd wierd op veertig, toen wierd dit ge-

ta1Conoitutioneel. gelijk ncderhand betgetalvan zesendertîg en dat van zestien Conpttutioneel 1 geworden, zoo rasde Graven d#e getallea Cqnjliluacrden; e, n dus is ook he:getal van vîerentwintig Cûnllilutioneel geîv/rden, zoo ras doorde.

ze Hooge Veygalring, in deu Jacre IKJJ, uîthal' reg' z: v:ttnjthap , volkomen zzi/g' z en Souvereine 4J/zJ4rj' ;:p Rer' stad Rotterdam gecanRnteerd , geaccordeerd , en voor z44

veel&znoo) zJ 7,van S// IJ ZT PJgeoarot jeerd da geprivîlt keerd is, voortaan ze gnogen J///rda genruiken â:;getalvzv vlni.XTwINTIG Perpnen. tie A sTao ROTTERDAF , ALs VIIO:D. .

SCiI.&PPEN ZULLEN REGEEREN.

## I4et doet on: leed, Ed. Groot M og. H- en ! de attentîe van U Ed.Gr.M og. met zulke teftexim te moeten occu. L l11 3 peren;

z!4

R OTTERDAM .

Perqll; mvcrdaar -s hetAdres van hetpretens Collegie vcll Surgemeç. îteren,Scnepenen el1Raden van Rotterdam ,metdq

Mijlpgen door U E(1, Gr. Mog, zijn toegezonden, nietom onze colpfiovrntiel en regegien,zîonze informatien en eclair. çistkmentea te Vernemel lq VO0r Z0Q VeelWijzondellOOrIQCe len die te kunnen of te moeten communzceren , of tot eenig

dlergelijk,naar ons begrip,gepcsteinze9maar om deze Vergcdering tlaar op te #/,#2t ,a van , W,,. /gz, en daarwij vooraf nietwclkunnen meten, waar.aan deze of geene onzer M ele-

Staatsleden zouden mogen blijven halgen, hebbell wij ons verpligtgevonden,om onsbij deze bi jzontlerheden w:top te hpqden, en hetverveele U< Ed.Gr, Mog, niet, (lctwij ill jeropenhartfg voordragen vcn onze meellillgen voortgGan, ., Wi j hebben, Etl, Groot Mog, Heerzn , al meer dcn vens in dege souvereine Vzrgadering, door dezen en genen, met nadruk hooren uitroepen,'dat men cordaat moest uitkor pen! rondborstig zijnc gedagten uitten! en wat c1 meerder

woordlijke prikkels gebruiktzijn, om tothetvrijmoedig fpree ken aan . te fpooren; zelfshebben w;jtotde ulae vlz;Indem' piteit zien convoceren, om onbehacld wegen: de bewoordillv

gen en uitdrukkillgen, die mellzoude gebruik.en,te blijven, Vgrtrouwende derhalven,dathet onbewimpeld, ongçveinslel3

/el çordaat uitbrengen en communiceren vall onze gedcgten gie zekerheid en datwelbehagen zullen vinclen, datons zoo

lien 'ijk en flerk is afgefckilderd, zullen wi j, Ed. Gr.M og. H eeren , ufteen onbedwollgen barst,gonder bewlmpelillg,oll.

Fe verdere Confideratien OP he$gqep, wipr over ons:erigy

jj gevorderdNcommuniceren. ,.

Deze Hooge Vergadering,clwaarwijtansfpreken,aldus

verga# rd, çonflitqeert dell Souverein, en vervat de Souve,

reiniteitdezer Provii lcie. - W ij gel ooven cllenthalven dayde Leden van degelve. metons,ditdenkbeeld van deze Hooge Vergadering vormen.

M aar toch, Ed. Gr.M og.Hee-

fep! . g eli jk wii4 zoo wij vertrouwen, hetdaar omtrentéén,

yijp:goo dienen wijhetook.nietminder1én$rezjnnopex ke begrippen van den aart eener Souverviniyeir, en van de qualiteitvcn eenen Souverein, zoo als die ingonderheik door ::44 VeyçAkçriqg rd g çompofeerd, t wo J'te q

!, $Vi.1 *

R/TTERDAM . >

.

A3g l

.

44 Wi j hebben, Ed. Groot M og. Heer zn! fedœt eenipen tijd zoo menigmualdepltnitudp Anzevlzl lfumœ-, hetfum-

'

JZCJZ? P impcriuuu, de volheid vc' n' hetopperûe gezag, de Sou-

vereinitcit,en yooral,bijgelegenhed,dat'er terdeze I-looge Vergadering in overweging .is gebragt, of de Commis' fi. e, met w elke d.e Stad van R otterdcm is bezogt geworden, om een politiek
kwalijk genomen kcn worden, zoo 9er zich b!j on5eellige fchroom opdoet, of niet wel in 94 geval, dccrwij' tansla verferen, eenig abuûef begrip van d.le qualiteitbijeerligevaa ol lze M ede-Leden van staat mogte opkomen , en d*t wij daarom ouze gevotlens over. dit teeder onderwerp ol lbewimpeld uitem *

,.DeSouvereinîteitlsdaarNj(voorzoo veelw1j' het1m zlen) op Zch zelu ssn , zoo ' veelemodïfcatien onderhevig; de denkbeelden, dëe fommige menfchen van eenen Souverein

en van de Souvereiniteit maken, z:jn zoo verfchillende4 en zelfs âian zijbijkundigen fomwijlenzoo wankelende,datwij het dacrom nog te dienstiger en te noodzaaklijker geoordeel; hebben, dezelven te nemen toteen objea van onsnadenken, 4en einde onze gedagten met die van onze M ek le-Staatsledtn

xe fixeren, . 0 daar door te bewerkel, d' at wij verzekerd mogen zijn, wn metU Ed.Gr.M og. œne eenparfge wijze van denken omlrent dezelven te hebben. as Het wocr d Souvereln, gelijk U Ed.Gr. Mogkweten, word bij fommigen opgevat, :1: beteekenende zoodanig een

mensch , of zoodanige menfchen, tot één ' L'ichclm vetgatler; of te fb mgebragt, can welken toekomtge potestas#e Repu-

:licJ .d L- ejusC/#/JJ/:nro. /J/1fzv dt -sponendi1 en, ongelukkig voorhet menschlijk gezacht; verbeelden de Souvereinen zîch veeltijds.. en welgemeenlijk, dati11zulk eenemvgtdeSoavereinitdt gelegen is: -

anderen, en onder deze HUGO Dt

ct to, or,in zijn Traaaatover J,; rechtm#r Gorlog cp Erede; vernaan 'erdoor defaculteirofzedelijkebevoegdheid om da Bnrger-Maatfchappijte beûieren, in welken zin de Snuverein dcn eigentlijk is de u gtaatLbeznrger, om het meteen enkel koppelwoord ui t te d'rukken ! dtar men de vorigtn onderL l114 fcàeidx.

736

R OTTERDAM .

fche. izs-halvev, Heerfchapptn ofLandheeren zoudekunnen goemen.

Ons, om deswegen geen verdere uitbreiding te

maken, bijdeze twee verfchillende begri% en van Souverein en Soub'erehittcit bepalende, zullen wij alleenlijk voor een

flandvastig begrfp dezer Hx ge Vergadering daarûellen , dat

wij hier niet zitto :1s Heerjtbanpen en Landâeeren , maa? g1s Staatsàezorgclm Doch, vermits de Staatsbezorging kan ûacn en verbleven

gljnann hetvosè' ektg44##xa&a vaa diengeen,Welker'er m ede belaot is, en ook we1 integendeel door zekere Regelen, die m en Grontlw4tten van Staat noçmt, nepaatd s''z'p, is

hetnietgenoeg,Ed. Gr. Mog.Heeren, dqtwijons aanzien, giet als . Heerjcnappen , maar :lg StaatïhezorgersJ -- lvij dienen ook n0g te weten, en hetonderons élts te ziin,Of bnzeStaatsbnorglng.onzeSouvereiniteit,aan onsvost-ekt

(oeddunken is vefbleven qn Qaat,danaan Wetten e11Regelz 1; gesonden. N aarde bevatting vcn de Vroedfchap v,n Rotterdam , fs ODze $ .ouverélniteit niets :nders dallde faculteits om #: Pro. tiqcie 'e àesieren naar A rz:/lzer Gronêweiten en Ferprr/ep/l2g:,;en de Souvereilltlie geen,,an wien toekomthetver-

mogen ofdefaculteitnm #:Provinciez:bepieren naar#:rAnlver G/'t ppyk 'w:zzt 'a en Staats-Veroraeningen : - daar uiy vlpeid ùu voort, d:t clle dzden , die daar tegen aanloo-

pen, ille Rerolutien etl Dispofltien, die daar van cfwijken, 'k

j piet aangezien nog gehoud en k. unnen worden voor ' w ettfge be-

& ijven van den Souvereif l. , vcn eenen Staalsbezorger, mcar voör Nbnûve bedrijva , wèlken geena legclekragtkunnen oeffenen, en gevolglijk, datvoor zoo veel een Souverein halw -niet Melttegen deGrnniwttten en Staats- Verordeningen, lli) kcn gezegt worden ee1 Souvereine daad te plegen, alzoo het

jdé: van zî jn gez'g en vermogen in zoodanig gevalverdwijnt. En zullellwî j danN Ed. Gr.Mog. Heeren! in deze Hooge Vcrgâderilg'kzlldelenN a1s de k gouget' et* nl*teiê ill Zich bcv:ttel N

dc,dan behooren wijook behendig de Grondwetten enStaat>

Vqrordel lilTgen il1 he:oog te houden, ons zorgvuldig fe wag-

jen voor' glles watdnar van cfwijkt; dezelven niet fchelldenp

mgar handhhvqn,
.

Dezo

ROTTERDAM . 7

tbT

UUUU U '-CU

Deze eeuvoulige grondregels van eelle gezantle en wel

*

doordagte Stactkunde, Ed. GrootM og.Heeren! hebben wij gemrent hier te moeten rnroeren, oé onze A' lede-StavtjLeden levend'g te herinneren en voor oogen te ûellen, dat

hetmetden aarten natuurvandeze Stacts-vergadering flridig is, S'erzoekrchfiftel te admitteren encnderebedrijven te sdöpteren, welken tegen de Grondwetten en Staats-Verorler/pr'a awnloopen. en Concïûen te formeren, even als of zulke onwettige demarches wettig waren: met zsch op

zoodamige wijze te gedragen, zoude men toonen,of, geen idée van de ware. souvereiniteit te hebben, - oPy de Souve-

rûinitelt.z*oo aIs die bij onsplaats heeû , te befchoqwen c1s e*n gezcgy het welk ons bevoegd àoudemaken eigendunklijk, naar onze veranderli jke en willekeprfge begfippen, te kunnen disponerell over de belnngens en recl lten vall de 111-en Opgezetelen dezerProvincie, daar nogtans deze belangens en rech-

t2n (wijherhxlen hetom het gewigt derzake) onderolls bef1 .ier niet verder of cnders llacn, dan om dezelve te bewaten, te berchœlpen en te beveiligen volgenî #c Grcndwetten van den Staat en J:rzd/pzr Staatt-Irêrert lcningen. -- En hier uit volgt d:n ook , Ed. Gr. hlog. Heeren! 2at deze Hooge

Vergzdering,llog minder, dan ooit de Graven in hunnen tijd hetzijngevee,t, bevoegd kan zjn,om befluiten tenemel,, ûrijdende metde Rechten,Vrijdommen en Privilegien der1nen Opy zetenen de; Lands, en dezelve tot executie te leg. feB. :9 lmmer:, Ed. Groot M og. lleeren! moet het onzer onz

geen contestrie olderhevig zijn,dat,wanneer een Stxd tooct een Privilegle te hebben , en 'het zelve reclameert, de Dêoor-

J'e/'/; v:n de nuttigheid of-noolzakelijkheid vun dctPrivilegie nietkan worden een objea van deze tegenwoordige Souvereine Vergadering. ,, lmmers, Ed. Groot ATog. Heeren! moet bet ter deze Hooge Vergadering geen, contestatie li j. dzn, dat Stedelijke Pri-

vilegien, eens gegev. en zijnde door den Souverein, vooral zonder de Clat lfkle tct wederzeggens z:r , ' vooral gegeven

zonder rl //rfa/c, niet zijn bli jveu ûaan ten believe van do jouvereip,om naderhlmd overdezeiven w edqrom ,in weerwil ,

L l1l 5

4z' = ' = .=

R OTTER DAM . ROTTERDAM. '' >

= r

.E 1 : 1 : 1 : I 1 ' i k ! , 'g enen, aan aan wien uHen het het ge geven is, is, t eo ordeelen . or of de w .vnl die genen, gegeven te oordcelcn. de-z el ve n we l o nd i e ns t i g o f on n ào dzelven nuttig noodzaaklijk. dan nuttig of of no odzaaklijk, d an weI ondienstig of onnood-

zaaklijk za:klijk zijn. z. lJ -a. Immer6, Ed Groot M og. Hee ren! be hoord he er deze t leze ". Immers, Ed.. Groot Mag. Heeren! behoord hett t ter Hooge V@rgadering een principe cee zijn te Tlooge Ve rgadefing e en geadopteerd geadopteerd p rincipe r zijn en en t e plijven, datt de de faculceit vant beoordeeJing hettve verleenen hl ijven, da faculteit va l be oordeeîing he rleenen van v:n ee nigen GUl1stbrief Gunstbrief vooraf vooraf isis g egaan; e 1 dat dat de reil', gegaan; en! de Souve Souverein, eenigen m et het erleenen va een l 7rivilegie, ge cbdiccerd he eft de met her v verleenen vann een Privilegie, geabdiceerd heeft de faculreit om dee n nuuigheid ofi noodzaaklijkheid het zelve Rculteit o md uttigheid o -n oodzaaklijkheid vall van h etz elve aan beoordecling tee trekkell? anwederom we derom c an zijne zijne ne oorteeling t trekken ? - Was qFas bet hela nders , dan dan zoud mmers he rleenen v, n Privilegiell Privilegien ee n ders. zoudee i immers hett ve verleenen van een ijdeJe .daad de Souverein dee v verleende i jdele , dacd zijn, ziln. vermlts vcrmit:d eS ouvereind erleende PrivilePrivilegien. onder dat onlluuig zijn ~ g ien,o nt ler voorwelldzel, voorwelldzel,d atzij zijo nnuttig of ofondiT!nstig ondilnstig z ijn, leiker,s en van dag tot jaa v van totuur, zoude kuntelken:e nv ,n d ag t ot dag, dag, j cn uur uur t otuur, z oude k unme n he rroepen,iIltrekken illtrekken of rnietigen. Ilen herroepell, of ve vernietigen. Cry di lcr de aven zelven zelven vi nd me komen , Ont Onder de Gr Graven vind menn 9 'er, diee vol volkomen he 1 4 t p o l e n ge t oo nd va n d e g r o nde n v a n di ( o n# fsrecllt, we lnel,hen geroond van de gronden van die ons San Sraarsrecht, wei. kef; wij hier toucheren, overtuigd te zijn. _ Daar zijn meken wijhfer toucheren, overtufgd te zijn.-=- Daarzi jn meni gte voorbedden voorbeddell voo hnnden, d :t'er 'cr ov er Pr ivilegien, ze lfs nigte voorr h:mden, dat over Privilegien, zelfs usfchen mett be betrekking tot hett Privilegie nons ev evocfllido, tusfchen me trekkillg t ot he Privilegi e de de p4 ocagêo, t d .en Gr aaf e nen, we ken ee n Pr ivilegie E llegueerden, Den Graaf enn di diee ge genen, weIlken een Privilegie allegueerden, ge fchil isis ont flaan: - - En En wa s.'er 'er he volg van van gt gefchil ontfiaan: watt i is. hett ge gevolg ge-w eest? -'' De Gr acf he eft zich zich ni et toege1Hgend toegeëigend d beoorweest? - De Grauf heeft niet dee beol)r. deeling over het of onnut vann he bettPr Privilegie. bijj #: e/J 'rg ov er l iet nut nut of onnutva ivilegie, '''-- hi beeft zijne plenitudo potestatis, tijtel van niet h ceftz ijne p lenitudo / ,/ez;JJ= , zijn zil -n uj telv cn SOllverein Souverein ni et ingeroepen, om het Privilegie als of ji:hade/ijk te ill rxdepe ll, v egrean ren ,t o emalt hee rt erePr nio vi flet gF eeve a r 1: oiondieflStig e ot nig di ee nnt ;nq bqijof heJ eè fhaR tzic ehjkzet le veranderen, te alrereren ofte vernhnigen; hij heefe zIcIt zeIoger h et : iet du adve ltit;t aangemarigd aangematigd de de he nordeeling over venu !'itt };eo()rdeeiing het al1of of n niet daadl' jk e xfteren van van het het Privilegie, Rrivilegie.l nur' heefttoegelaten, toegelatell,d: maar .heeft datthe bett lijk exfleren ge fchii zot jde gedemeleerd gedemeleerd en en ge decideerd wor den door n getChil zollde gedecideerd worden door de den weg \'an de ordinaire. J Llstitie; alwaar IIlsdanniet gcventileerd weg van de ordil paire,Justitie; clwacr alsd:n nietgeventileerd is geworden de qu qnestie, of h het dienstig of,eo ()ndiefJJ~ is ge worden de estie, of et Pdvilegie Privilegie y/ zplzf' g of ndiettir Ii;: e!1kelijk, of''e err a z()()danig Privllegie, von zoo~ z i> :'was, was, maar mzare nk'ele -'k.yG 4n#z ze Pr ivilegie, v4 n a< danigen f ,. 'àf?&JQi Je Geprivilegeerden Geprivilegterdên .Justineerden danigen it,houd "alss de Iee he};J;,J//IC-r#:& ' â4he it, was En het het isis Di et zelden zelden ge beurd, dar datd Graafin in be;:, was.. En niet gebeurd, dee Graaf die Pr oc:sfk'n f Li ccumbeerde: - - - Ee rkwaardig voorvoorProCeS[en f:ccumbeerde: Eenn me merkwaardig die beeld i er van vcn i t khil over bet het Co ngie Geld (. le/# t en Da beelct iss ' 'er inn he hett ge gefchilover Congie tell na·. dcele d' uele v van zn K Karel .a rel:e den11V. V. , t doo doorl d dell ellRa Raad ad va vann M Mechelen . echelen ge gewewe-

gel u

Pj 1x. Pm-

ROTTERDAM.

x?p

o PIIILIPS DE I1. heeft gemeent dien weg te kunnel : verla-

len,hijhect t gemeent de nuttiglleid of onnuttlgntnt'd der Pri. vilegien gcn zi jne beoordeeling te kunllell-oltlerwerpen,e11dezelgen, naar mxte. dat hijdie nuttig ofonnuttig begreep te wezen., te Iaten fubfifleren of te aboleren. M aar ook is het

om ditwanbegrip van dien kwali jk befadenVorst, en om da gevolgen, die 'er uitzijn voortgevloeid, dathij zijne Graaflijke waardigheit l over dcze Provincie verloren heel k en a1: Grac.f is afgezworen. Voor den vuist gerproken, Ed, Groot

A' Iog,Heeren!kan 'er welgevaarlijker indyagtop de vrijheid der lngezetenen gerchiezbn, dan dîsputen te verwekken over de nuttigheid of ondienstigheid van Viggrknde Prigilegien, ell op Privilegien z fleullende Verordeningen, of oMer de nuttigheid

qn noodnaklljkheid om die door Souvereine dispofitien te veranderen of te alteren. Zoo w einig dan a1s het, na een verleend Privilegie, aan den Grncf geflacn heeft, om ziclz

over de nutligheid of ondiensttkneid van hetzelve eene 5e. dprz/vef/rg :an te matigen. zoo weinig, ep-nog vge) minder, kaa het . flaan k cAn deze Hooge Vergaderiug . om zich zulk eene Rculteit toe te eigenel l. W ijgeloovçn en vertrouwen, Ed. G. r.M og. H eeren ! dat alle de Leden dezer Hooge Ver-

gadering niet=der:dan wij,denken. ,,

Hier knn dan alleén vallen de qut estfe anj f: 'er eeq

Privilegie? Zoo 'er dat is, dan is 'er geen objed ..meçr van Jcli .beratie,

Ontûaat 'er verfchilover deszelcs inhoud, zulkskan elt mobç in deze Souvereine Vergadering niet uitgemcakt, mzar ga' n de ordinaie re Justitie overgelaten worden. D eze Hooge Vergadering kan zich geene materien van de ordi naire Juititie

gRntrekkes deR' ethtbaokcn zij ,n daartoe geconnltueerd. Eq wannerr de zqak fn gefchil deze Holge Vergadering zelve

mqgt raken,da. n' bzhoord zij, gelijk de'Graven te meermalen gedaan hebben, de di Kzasûe daar van œ renvoijeren aan de

ordinaire Justitie,

.

:% T' en canzien derllalven van de zcsk, welke ons de voor,

gemelde gr . onden vcn ons Staatrechtaa het geheugen van U

pd.Gr. M og.doen r>ppelleren,moet. hetdan ook vastoaan,

g#r h .rivr' rer degtr Soqvçrvine Vergazering enkelijk tebezieq ï .l a:$#

I4o

ROTTERDAM.'

haat, ofde stad van R' àtlerdam heefteen Privilegîe, bijhet

welk ten Fr<:#ycâ//,uCollegie, BESTAAND? IN VIERENTW INiIo PERSONEN,isingeield,jc dcnneen?Zooja? Gelijk het daadli jk is,dan.valt'er terdezerSouvereineVergaderingniets meer te delibereren. Alle overwegingen, bedenkingen,fpeculatien en d' eliberatien, àoo over de meer of mindete nuttig-

heid,denstigheid, nogdzacklijkheid of gevoeglijkheîd van dat Privilegie,zelfin zijn geheel;van de fntlellilzg en verordening van het Vroedfchaps-Collegie, en van llet getal van deszelfs

Leden in 't bijzonder,als over het geen in vroeger tijden hee/t klaats gehad of niet. kunnen nietkol nen ter beoorêecIîng van deze Hooge Vergadering, veel mînder doordezelve gededdeerd worden, en nog veelxminddr door eenige Leden van deze Vergadering, die tot zulk een beoordeeling en deci-

ûe bijmeerderheid zouden willen toetreden. :9 jJ - zeggen hier, Ed. Groot M og. Heeren! met ôpzez,

door rentke Z:#:s, om datde Graaf, a1s zijnde eellenkel Perfoon, alti jd disponeerde, ,1s men het een: zeggen kan, =el eenparigheid van gegoelen , QD datnOg wel ten aanzien va: Onderzcœn, dcar hier eenige mede-L' eden over de recht:n K n een mcde-Lid , llaar goedvinden, zouden dispongrew ,.

W ijetkennen deze Vergadering a1: eene Souverefne Fer-

gwè tîng; maar niet in dien zin en in die kragt, van zkh in

de Stedelijke Regeringen dezer Provincl te kunnen immisceren, hetzijop een Adres van eenige zoogenaamde Geconû:

tueezden Van

eeD

meer dcn dulzelld gjtalveelalonknndige

of bevooroordedde Ingezetenen, a het'zi / op een naderAdreà van e n gcfngeerd Collegk , de caueele ondienstigheid v:n

tene Stadsverordening voorwendende , het zij om tusfchen eenige Leden, die d. e radicale bevoçgdheid der Vroedrchnp van Rtxterd:m ,tegen den teneur v:n een vigerend Privil egie, ainrvd'en, en derzelver wettig tez:g ufurperen ann de eene '

zijde, en de Vroedfchap aan de andere zijde cIs Rechter te

zitten , of al: Sot lvereil : te disponeren, of aaa hetCongtuuç tîoneel Rzcâ; en gezàg der Vroedrchappen eenige atteinte te

kunnen toebrengeh. Mrij houtlen on) zelfs verzekerd,dat,

ildien U Ed. Qr.Mog. kan het nietpnwezen van eea Colkgia . van Bursçmnuteren, Scltenrven en Iàaèn, kundig waren

ROTTERDAM.

k4kz

T. . J.2--- . )

ren geweex , illdien de ui terlijk'e rfchijningjvan zoodsnlg * ve gesngeerd Collegle het Vertrouwen Vcn U Edele Groet M > gende niet verrast had , # I a Relîgîon #J /Souveraip ;:'4v4f; pasd/Jfurpl.t Te, (om deze zoo wel hier voegende uitdrukking der Franfchen te gebrui kep,)U Ed.Gr.Mog.ook niee :an een exflerend Collegie zouden hmebben laten afzenden Stuk-

ken,om daar op van llunne zijde te dieno van Bericht. ,, W i j zeggen, Etl.Groot Nlog.Heeren!Conpitutioneel reçhten gezag, en wijverwag4en niet, duteenig Lid deztr Hooge Vergndering onsditza1tegenfpreken, c1shijzich herx innerd de volgende woorlen van d, reeds gemelde Detluai: v:n den Jaare 1587, cfgekomen van dezezel fde Stactsvergqu

deringy van welke wij tans Leden zi jn:

,,Bij deezg

legien van M agiflraatea worden ABSOLUTELN'K bericht de :, Col l te g eeringe der yteden van H ollaldty W estvrieslandt ende ,, zndt, meest cl genoech op eenen voet, zonder dct de N, Zeel

ncen van den LJa#da JTJ;tle Rq eeringr x4a de dw r 9: Pl-t-

$:den eentkftnts J:J-â:r ondevwondcn , axoelts oax lx 'T STELLEN VAN EENEN OFFICIER , die OP heuren naame de

',Justitieheeftgevorderd. . - Ditisi, n'tkortedewcm-zcv

, tige gelegentheid van de Regeeringe der Sleicn van 1101landt ende Zeelcndte'' Ilct is waar,Ed. GrootAfog.IleerenIwi J zl jn Jn dez:

tvrbulente tijden hier il1op velchillende wfjzen geturbeerd geworden.

D an, wel verre, dat deze tnrbctien op de

Voorrecbten en Vrijdommen vcn de Burgers tn lngezetenen êerStad Rotrerdam kunnen flrekl:entotcen KjtelN om dezdven in hunne Privilegien verderte benadeelen, zoo zijn dezelve voor ons, zoo veele redenen tc meer, om alle verdere indragt tegen te gaall en te lluiten , Y niet te dnlden, dat de q' cdicale Collltutie der Stad R otterdim ter befcheidenheid va? deze Hooge Vergaderillg, of van eenlge Leden derzelvt, ge-

ûeltlwortle; e1)d' istle reden waarom wij getredeu hebbea .

i11een zco gedetailleerd betoog, 1*Van he$ dqfea van bevoegzheid van deze H oog, Vergattering, om zich dgze zaak verder acn te trekkew 't welk het twçed, PQina uitl paakt, dat wij voorgw

,, nomen hpdden in (lezq expofltie te veràandelen,en 't

,,welk wijm, eepenal3113vollelg te hebbenbewezen-'' '

.

44u

ROTTERUAM,

,N W i jzout len sa,Ed.GrootMop Heerenfmoeten evergaan torllet derde Poina ;namelljkt

,9 0 . n ze bedenkingen en bezwaarnisfen over de exdtsfen , welken tegen cns en ons gezag in het wetk ged worden, onbew impeld U Ed.Gr.M og.veor te ,, ûel houdex'' 1:

,,

Doch ditderde gedeclte van hetgeen wij'gelneend heh-

ben aan U Ed. Gr. M og. te moeten communfceren# b9 jge-

brek van den noodigen tijd, niet hebbcnde kunnen worden bewerkt,moeten wij vertrouwen, datbi J ijderdcr Leden uit den geheelen toedragten den fchakelder genoeg bekende ge-

heurtenisfen,zints eenigen tijdNmetbetrekking totonzeStad: ter dezer Vergcdering zelve geventileerd, ligtelîjk zalkunnen worden opgemaakt- en hoe glarce w1jden ccndachtvan U Ed. Gr. Mog. dcar bij wenschten te bepclen, kunncn wij eehter voor het tegenwoordige dit ons verlangen nietvoldoem . Wi j moeten ons vergenoege: meteene terugwîjzing zoe ep AL dat voorlrRene - nlJ bfjzonder op hetgebeurde ter

dezer zake, zoo verre dit uitonze Schriftpren genocg don-

ûeert,- en eindelijk op tleStukken,bij dezegelegenheid ter Tafelvan deze Vergadering gefarneerd, waar onderN om deszelfs voorbeeldelooze buitenfporigheid , inzonderlleiq uitmunt het Stuk derSchutteri j W2;ri1 3 PQIIQt221gevoerd Word#

die wij lpimmer geloven kunnen, dat bij U Ed. Gr.M og. zoude worden gefcvorifeerd , of de lieden, die zulke prlnclPes voeden, aIs daar i11 voorkomen, geprotegeerd; - vcel M eer Vertlr uW en

WjJ *, dat U Ed. Gr. Mog. geredelijk met

ons zullen concurreren, om daartegen de noodige voorziening

te doen. Openlijk worden wijdaar bijgetaxecrd valz Tolks A'ertirlzll>:r, te zijn, die Jr zaa: Ampten #pn?' Z'u1ît:r Jeerzcâzpgz/gc princtp.es s-,f kr/rr. g terbeurd JeâJ?:p. OpellliJ -lt komt men 'er dan ook vooruit: ,. dat het de lnnk vcl :

,,eenen Schutteris, om hem ,die hetrechtderBtlrgerijaan:5ralld''(nietvolgensdelldoorU Ed.Gr.Alog.vastgeflelde erde vcn Recàtspleging aan te fpreken) ,,maar cl ware ., hi j op den Stoel der eere gezeten, a1seen vertreder vaa :. d:t recht,

indien het t !e nood vorderd, HEr STAAL .oooR

,zvx.EuRsoosuAltrTs nauI(IIsx.'' - Terwi jlmen in zin ça

ROTTERDAM. ROTTERDAM.

:4j

of f choon her het gr oothe e q en daar bij voegr, dar fchoon grootfte en en fubaamie fubfhntie d zarb ijv oegt,d at " of mi d d e l e n ", notabelile gedeelte der Schutterij nog tot zagter middelell , notabqlfle gedeelte der Schutterij nog tot zagter nclineerd1y die die zi ch me ericl ,. inclineerd ziC'h mett he hett B' Berichli die Vroedfchapsleden, Vroedfchapsleden, die ,, i .. O over dee Vermeerdering Vroedfchap biji Ed..Groor: ver d Vermeerdering der der Vr oedfchap b jU U Ed Groot # Mog.i ngediend, hebben hebben ge conformeerdy me en minier zr/r#zr ,.' Mog. ingediend, geconformeerd, mett ge geen r#t?w.'' "# jlerker Iee vp worden." >pe rker mida'elen -J '#4. e/:a behooren nekooven ltegengefJ4fln egengegaan t Of Gruuwt het niet vall ijder deF genen, bier ge:# Gr uuwt h et hart hart n ietv alli jder d erg ene! l, die die h ier g ekthnen en en g gezeten zijn, om's Lands welzijn tee b bcilartigen" kamen ezeten z ijn, o m 'sLa nd:we lzijn t ehartigenv t ramen, te te overleggen, overleggen, om het het algemeen âlgemeen r echt der der l nga£ee be bemmen, recht lnge~ zetenen tot tot e en Bol sverk e veiliging t llrekken ;;ruuwt zetenen een BoJlVerk enn be beveiJiging tee firekken - g gruuwt hun het hart niet, waoneer zulk Ieezen , i inn h het h un h et h art n iety wa nneer zij zi ulk eeoe eenetasl tacll zen', et kj z Ad res de genaamde Commisfie commisfiw e van . van t Ie Un ie onz er oieu. nieuAdres derr zoo zoogenaamde de Unie onzer waar bij men openlijk we Schutterij we d igdSc na hu artteornis j lvoorkomende, ' v eoo ven rkome te fl nd ane ny ,i wc nda ie rnb wi ijjme onnso ni pee tnli n jt kenaankoo~ aMk bewe ondigd naar ons leven te fiann, indien wij ons niet laren bewe. gen, om biji Advizen tee d denlfen zoo g en, o mb jooze onze Ad vizen inin de de Vroedfcbap W oedfcbnp t enken z o@ als ziji zoo oos a lS z j denken, denken, en en tete halldelen, llaudelen,, z oo alszij alszijgoedvin~n gotdvfndfn0 n: voor te ? veor te fchrijven fchrijven? ",. \vij kunnen geloven, - wl wijj k Imnnen ons niet verWij k unnen niet niet g elovenNunnen o nsn letv erbe elden, dc er onder onder de Leden de zer Vergadering Vergadering zouden zoudea 'er de Leden dezer heelden, datt ' tee v vinden zijn. die bet affchuweEjk inl gru. t inden z ijn,d ie h e:a frchuwelTjk begrip, begrip,vervat vervati 1die dîeg ruweJijke waorden, niee mettafgrijzen aanhooren, en zullen daar we l i j k e wo o r d e n . n i e t me a f g r i j z e n c a n h o o r e n , e n z u l l e n d aar ' maar deze ooze liefst geene bijvoegen, l iefst g eene verdere verdere aamnerkingen aanlnerk3ngellb ijvoegen, ma ar d eze o nze ve rhaaste Con fideratiell, refleCtien reieaien e lefrcisfcmenten ov et 'f!erhaaste Confiderariell, enn ec eclaircisfcmcnren over de nhoud de ullken', we lken U Ed. Ed. Gr og. ' ons he b-. denn i inhoud derr St Stukken, welken Gr.. M Mag. on5 hebbe aten t oezenden, om da cr o p. te te d ienen va ?richt, vaor voor benn l laten toezenden, daar op dienen vann Bt Bt'richt, ke egenwoordi ge beGuiten, befluiten,OilS ongr eferverend' e dezdven, dezvlven,zulb zull a hett t tegenwoordige referverende ge raden vi ndende, t ampliiceren. geraden vindende, tee amplificeren. "., s \Vij dezelven Tafel, Ed..Groot Mog. vij brengen brengen d ezelven hier hier ter ter Tc fèl, Ed GrootM og; ltls wijji inn d deze Vergatiering erkendell het verHeeren, niet He eren,n ietz ls.of of w; eze Ve rgadering e rkendellh etv erm ogenN om ls Summus summus f -/:r/zzl, t usfcàen on en zoo gew am,, c als im/,errms, tusfchen onss en zoogemage!}, n aamde Geconfl:itueerden, deconflitueerdeny mi tsgaderxdie dieLe den,die die z ieh a bt o naarnde mitsgaders Leden, zich abaHvelijk enn Ra Raden, a1sl ivelijk titulerel1 tituleren Burgemeesteren, Burgemeesteren, Schepeoen Schepenen e den, a 1> voor Ed. Gr. Mog. gemaakte en fisccrende fstcrende Pa Panhijen. eenevo or U E, d.G 'r.M og. ge maakte en rthijenye ene D ecifie te te kunuen kunnen ui tbrengen; maar macr a lleen, om aan onze onze M eDecifie uitbrengen; aHeen, am aan Mede Staatsleden de oodige informatie iuformatie t ven,- om on zê de - Staarsieden de n noodige tee ge geven, ODze M ede--s tcatsleden t nflrueeren va Rechten, te te com. comMede Stnatsleden tee i infirueeren vann onz ollzee Rechten, municeren onze ODZe bezwaarnisfen, bezWzarllijfel, t VertoonellOD ZC ongelegen. ongelegeptee vertoonen ooze municeren hedcnIj te te e xpûferen de de e xceslbn , we egeD o l): b efhqn heden expoferen excesJim, weilke kenn t tegen ems beftaan W tlr. wor.

z44 - -

ROTTEZDAY . ...

.. - -

. .

z. 1

.e

'*!

wordenj de irregulariteitex, diz 'er gepleegd worden, en d' e qbfurditeiten en futiliteiten , wcar mede âl dit wallgedtag beglimpt en bepleisterd word; en om onze M ede-Staatsleden kot eene concurrentie te bewegen , om den Voortgc g van die excelfen te fluiten, en ons, in onze qualiteit en ongeûoovd

bewilld te helpen handllaven, flijven en flerken. E11hiermede meenen Fijgenoeg . gezegd te hebben, om over hetgeen. waarop hethier aankomt,aqn U Etl. Gr.M og.genen twijl' el ofhzfitatie over te laten, dâarwijbewezen hebben : 1. ,, Dat de gemelde Geconflitueerden ongequaliûceerd

zijn,tothetverzoek in dezen door hen gedaan;

ll. Dat de Lieden, die onder den l mam van BurgeN erl/:razz: Schepennn en Raden, het zelfde verzoek doenv daar toe even zoo weinig als de Geconûitueerdo gcqualit û-

ceerd zi jn; 111. ,,Ilat de Vroedrchcp der Stad zotterdam alleen bevoegd en geqllaliûceerd is zoodgnig verzoek te doen ; lV. ,, Datdeze Vergadering onbevoegd i:, om over zoodanig verzoek, voor en alëer het door de gemelde Vroedfchap ter Tafel van U Ed. Gr. M og. is gelegd, te delibereren en te disponeren q

V.,,batoverzulks de meergemelde Gcconzitueerzen,en het voornoemde pretenfe Collegie van Burgemeestero '. Schepenen en ltaden geen gehoor verdknen, en op ht ln. verzoek geen regncrd behoord genomen te worden; V1. ,, Dat dezelvell ovefznlks, zonder verdere Deliberatien (lver hunne gemankte Adresfen, afgevezen dienen ta worden; terwijl bijditclles de Excesfen, tegen tle Yrozdfchap gepleegd, deze Collclufie ten allerflerkRen aandrilgep. En defllalven zullen wi j,Edele GrootM ogenze Heerent

deze onze expofitie van redenen, waarom wijblijven il )1lo ren, dat uan die genen, welke zich abuûveliik qualifceren Burgemeesters, schepenen en Raden , a1s mede can de meergemelde Gçconflitueerden,terdezer Vergadering,geen verder gehoor over het verzoek, door hen ten dezen getlaan, ver-

leçnd za1 worden,macr dezelven Requcstrantenafkewezen, befluitcn , in de verwagting, dat door deze Vergadering da@ 'an :g1wordqn voldaap. $7::7

hOTT 'Ek'gAA', yk

tjj <

U J.7è..t '...Jll.L:--L--&.l

Mlaur mede w1j U Edele Groot M ogende bevelen il tde befcherminge Godes,en blijven U 2dele Cr.M ogende Onderdanige Dienaren# #UR G EM EXST ERE N EN V RO EDSCHA PPEN D Eh ST AD R OTT ERDA M:

Ter Orzonnantle van tlezelve,

(geteekenz)

f1'.;. Jn $,4z;Berckel.

ererwsl 'lmeld,tè Rotterdam , Metongedulz td gemoet zug: den uitflag der racdpleegingen vnn H ull Ed Gr. M ogellde:

bmtrentdekerlteerdefinj derVroedrclnap, hietden decantlzgt

der Gekonflitueerden twee zaaken beàf g: de eenë was, het begeeven vctl Stat l! Ampten en Benel icien alleen azll gebootell Burgers of Burgeresren , imlners aan de zulken, die, een Ze? ker getcl van jaaren , Stads Lcsten lladtlen l4elpen dtact en, -r ïl net uitfluititlg van Vreemdelingellj dé allt lete betref dQn vooru flag , onlahgs door dè stad H aarlem , ter Stnatsvergaderinge,

gedaan, inhöudencle om met den eerf leli eene Commisfie td benoemenN om de than? algelneen aajlgevoerd wordensla bedelkingen,xangéantle de algemeeneReprefentatld val ;llet.Volk, 2o als dezelve4 tolgens de geflk qldheid van dlt Gemeenebest: ulhier ZOt1 behooren plaatq te hebhen, te toetzen) en teTeng te onzerzoeken, op hoedanig eene wijze,ingevolge derConDitutie el1.'sLands wacre belangen, eenige gerieraale mcximell* omtrent den invloed, welke, uFt hoofde vall een Regeerilrg ,s.

form bij Repref kntatie,natuurlijk aan 'tVolktoekoomt,zoutlen bebooren te worzen vastgefield. M etdien ijver trokkeq zlch de Gekonflitueerden de beide olldei-werpen aan, datzi j, ten behoeve van het ecrfle, zich bij de Overheid dep Stadx ellOmtrelt hct lactfte bi j Hun Ed.Gr.Alogende vervoegklen. Geene geringe blijdfchap befpeurde m ell . te Rt?:?eJ.-#t' J/2j bîj den thans genoemden Patriotfchen Aunhcng, op het be. koolziellvan de tijdinge, hoe, in 'JHage,deraadpleegingen, faakende de Vroezrclppsvermeerdering , overeenkomfli g deda

XXV. ossf u,

M m 14m

zelfk

146 ..

ROTTERDAM . ROTTERDAM. -

LQ

zelfs verlangen Verlallgen waren Waren uitgevalJen. uitgevallel. Te Te weeten, Weetenj op op Saturdag. Saturdng . zelfs d& zeventienden zeventienden IVfaan, M aart, hadt hadtde de Raadpen!ionaris, Randpenfloncri!, ter d~ Vergater Ve rgade finge van van HUll Hun Ed. Etl. Gr. Gr.Mogende, M ogende:vcrOag vefflag doende doende van van het het deringe onderzoek van van het lletGroot GrootBefoigne,' Befbigne,*omtrem omtrentde de ingekoomene ingckoomcne onderzoek Stukken, berigr, berigt, hoe hoe de de Heeren Ileeren Gekommitteerden Gekommitteerden van van gedaggezagStukken, tenre Nvzren folveer", e,ndat , datHun Ilun Ed. Gr. lVIogende Alogende zouden zouden bthooren behooren te te ten waren Ed. Gr. Om het het Collegie Collegîe der der Vroedfchap Vfoedfchcp van van de de SInd Stad " refolveeren, om tterdam te te augmemeeren cugmenteeren ror tother hetpr imitief Confiitutioneel Conflitutioneel ">$ Ro Rotterdam primitief getal van "geml Val1 Veertig Veertig behoorlijk behoorlijk volgens volgeas de de oude oude Privilcgicn Prlvilegien gequalificeerde perfoonen; perfoonen ; als a1s mede, mede, om t otdat dat e inde de de " gequalifieeerde tot einde zestien d'aar tlar aan aan n ontbreekende plaatzen plaatzen rete vervullcn vervullcn b ij " zestien nuu ontbreekende bij eene di reae aallfteliing aalltlellillg van van I 4ullEd. Ed.Gr. Gr.IVlogende Alogentle zelve." zelve.'' "59 eene diretl:e HUll Nu verbeeldde verbeeldde men men zich, zich , zoude zoude aan aan he verlangen van van veelen veelen bettverlangen Nu f k tlig'voldaan voldaan w orden. Doc fpoedig worden. Doehh men inn deeze poe men bedroog bedroog zich zich i deeze verwagting. Twee Tskee Ge fcllriiken wederhidden wederlllelden de :1: verandering verandeving verwagting. Gefchriften van ingebragte Rapport inn e een daadelijk fIeet van het heti ngebrcgte Rc pporti en d aadelijk Staatsbet1u't. Staatlbeguêt. He eene- Gefchrift, Gefchrift, ' welk t elijk met met h et Rapport Xapportwi erltinineene, 'rtwelk tee g geJijk her wierdt geleverd , wa fleld door door da Rotterdamfche Afgevaardigden Afgevanrdigzen geleverd. wass ge gefteld de Rotterdarnfehe t er Dagvaart, Dagvzart, e helsde de de gronden gronden e redenen, am om we lke ter enn be behelsde enn redencn, welke me n , hu ns oordeels, oordeels, ee egengefteld Adv is ha dt be hooren men, huns eenn t tegengefteld Advis hadt behooren uitgebragt t ebben. Het Het anuer ander Pa pier was was een een VerzoekVerzoelttee h hebben. Papier uitgebragt f chrift nan can Hun Hun Ed Gr. M ogende, ge oeld op op na am va Ed.. Gr. Mogende, geO:eld naam vann fchrift Gekonjlitueerdm der Rotterdammers, welGc konpitueertlen d er andersdenkende andersdenkenze Ro tterdammers, we lklein g ke de ge en klein etal uî tmcakten, en en geen geen ge ringen l uister ke me mede geen getal uitmaaktcll, geringen luister on tleenz 'en va ne lf 0t 10 --Sc hepellen, d ie zi ch we an derzelderzelvan elf Oud SclJcpenen, die zich wei1 a aan ontleenden ve fd hc dden wi llen pl aàtzen. Te an derfleuninge v venn hoo hoofd haddcn willen plailtun. Terr on onderftenninge van hun rzoek , ii enende om h et ge tal der der Vr oedfcllap op del: hun Ve Verzoek, dienende het getal Vroedfclwp op dell dee i inleveraars bij Bur~ ouden voet tee l laaten, vervoegden zich o utlen v oett aaten,v ervoegdenz ich d nleveraarsb ijBu r. Z emeesteten c oedrchappen, , en ei nde I lun Ed. gemeesteren enn Vr Vroedfchappen, ,., t ten einde HUll Ed. Gr Gr.. tbaarhadcn, de tlergelekenden e n hun ne Co ntlitualtelz ,. Ag Agtbaarhedcn, de On Ondergetekenden en bunne Conllitulmell et mi nder a gtende da nne :mdersdenkende cntlersdenkende M etlebur" ni niet minder ar,;tende dann hu bunne Medebnrrzoeken de aatstgemelden zo uden d lageene verzoeken derr l laatstgemelden zouden dis"9 g gers, op ge : ers, OP elle ve : eeren of ezelve he lpen b evordèren . zo nder d d Ont ler,.1pon poneeren of d dezelve bdpen bevorderell. zander de Ondertekerdan, i n ht l nb eltlng eenn da an h unne Con flituanten, gctekel'd211, in hun behmg datt v vall hunne ConfHtuanten. " ge da c r . t l p t e he b be n g e h oo r d. ' ' " daar' op te hE'bben gehoord:' Al dlls f fonden de aken t lotterlam , wa nneer me alz Akms Crondell de za zaaken tee l Notterdl1m. wanfleer mennv " a :Ian triotsgezinde Bur geren, t ot e en be lltlit kwa m @• de z zijde derr Pa Pntriotsgezinde Burgeren. tot een belJnit k wam de ijde de wn mr v an, f poek lig , he lltfche Ge weit r waar van, fpoedig, hett ga gamfche Gewest ~ewaagde. In kwugde. l n tde lg . 01\. ORa

''

ROTTERDAY y;

z4r

onderflellilgd:tàetdrzalen van gcenvvrngtzoudezijn,Dof. deelde men het noodig, zo cls men het uoemde, ûerker td Moeten doortasten: Op Zondag, tweefnlwintigflen van April

desJaars 17$7, vergaderde de GrooteKrljgsraadderRotterdamfche Schutte/f je. ln deeze Vergadering wierdtedn Adre: ontworpen en vaszgeieldjom 'sanderendaag's in deKanleêdet

Vroedlkhap te worden ingeleverd, hoofdzaakelijk ûrekkend: om van de Vroedfchap te begeerell de verluting vall dergel-

kzt polten van Zeven Leden.welke bijllaam: genoetd wierden, om van nu at-can niet meer al. s Ruaden in de Vroedfchap erkend te worden1 alsmede, dat, nog vöör dd tcheiding der Vergaderillge, de open gevallena 11aad:plaatzen be*

hoorlijk zouden worden nangevnlds Om het vermoeden,a1d of zi j eene geheele verandering va: $sLands Regeerlngsfornt beoogden, van zich te weeren$ deeden de inleveraar: vall het Adres, in hetflot dcat vnn, de volgeàde 'plegtlge bettJi-,

gingen, 9,datz1jlaetStcdhotlderr-Ampt nietvernietigdjnoclî op een cnderen Perfoon overgebrcgt, noch ook tot een

, i jdelen eerti jtel, zonder magtof ' -nvtocds gemcaktwilded 9,hebben; dat zij de heerfchcnde Kerl tmede nietben:f, deeld, rncct integendeet W1 'lclert gehqndhccfd ll ebben bij. dd Openlijke God:dienstoeltning en Leere in het l&atfle Na-

tionaale Sll -node te j 'lortz' ?-es., ît' vastgetleid behouden: dd

-nten.y ,,Cbristlijke Vetdraagzaamht -id 1qgeiqn de andere C-czl :#welke bil ' den Souverein ziilptoegelqctea ofgee'onniveerdI jyeindelijk. dathun voornaâmtle vt.rlangûl ûrekte# om eend -

.

j:R egeering te hebbeti, bc'f 'lonntle uitPetefoouel i, die hunn: 99ûénf lelt' .ng nis ot cctleenen Sta/hvötttler, of eenig ander lndi?

#,vitlt l, aan wien zij uit dlcl 4 ilszofde verpllgten dusâfhan$,keiijk zijn, te danken hebben, mccr alleellaan de ngting; zj en gelegenheid, kVelke z1 -,i* door hunne talentell.en daa-

den, bijhunne Medeburgers hebben verkreegen en behx . 4, den.&< Om het inleveten #an dit zkdres gepasten lalsleten krcgt bij to Zettel# vergaderden , 's anderendaags , M aaltlag deu antlfche So. drieëlltwillti gfleny meest alle de Leden der Vaderl

tieteit, naa d2tclvooren:, op past van tijne Ileeren vcu dê

W gt,de oorden derSudy van welke men eenigen legenzan; M mm m 2 had:

:42 -.

.

ROTTERDAA :1. -7- .TQ2 U7-. J

hcdt te duchten , met geWzpende D'nrger-Kompngniën bezes Y/a/Cn. Eer nog de fl aatelijk optogt,van hetiluisderVatler-

lalldrche Societeit, gûllg llam 112 het Stadhui' s, deedt een deF Gekontlîtueerden eene Aanrpraak tot del zameagevloeicle menigtef , behelzende eenellaantlrang op de noodzaakl l ijkhh eid vc .l den ap , welkell men doen zoude, Devens eene vermacning tegen het pleegen van ailerlaiongeregeldheden of belcedigillgen tcgen de perfoonen, wek.l k -e uit het bewilld zouden gezet worden. N og meer gemoeï 'igd door deeze Aanfprcalc, begon. ten tien uure, de optogt, bezcancle uftde Commiyfie vall den

Krijgsraad,nevens deeGelIonflitueerden en een grootgetalLeden der Vaderlandfche Socicteiz, de laatzen allen in het deftig zwart gekleet l. Eene bentie gewzpende Schutters opende el1 floot den.Trein. N aa het voorleezen van het Adres, doot den Sekretaris vcn den Kril jgsrccd,can da vergaderkle Vroed-

fchap,mcalttedeeze, in'teerst,merkelijke zwaarigl:eid,deels Om da voorafgezetverklcardeltegenten, op flaanden vozt, de vergadering te doell Verlaaten, dcels ook om terflond over te aan tot het vervullen der opengevallene ltaalsplaatzen. Ten laatfle voldeedt mtn , i11 beide Opziglen , aan het dringende

#erzöek;gelijk ook cqn een defde, hetterug roepen dertege11WOordige , en het zendell van andere Afgevaardigden ter Vergaderinge V2! 1 1lO1la! 1d. Van l torten dut lr N intusfchen , w,s de Zegcprccl vcn den Kfijgsraad,derGekonflittleerdea envan die'tmet dezelven hieldel n. De11011stvcn eellannziel llijkgetalPrnisfifbhcTroepea,e11 de daar op volgende Omîventelilgx dcedt hetgebcxuw , olllangs opgetrokken # Wederom nederflorten. De Volks Regenten wierden van hunl:e posten verlacten, en de afgczvtten lleerden weder tothtllne Voorgazi lde ))OStel1. Verluhei' ulan ltotterdanlfche Burgel's, Welk-a de hal2 ' gehad hat lden in de Statls en staatsbeweegingfn , verlieten bunne w oonpiaats en vatlarlalltf.

Docll tot een verlaalvaî l'tverdervoorgevallcneztiilen wij ons niet inlacten, oordeeiende het meestgeraadel,degebellr-

tellisfen, zet lertvoorgk qvcllen,metfiilzwijgen voorbij te gaaa: tameer. dewijl wij, methetaltijd getlenkwnnrdig tijtlflip, dcn draad ouzer Hiiorirche befchrijviuga van Rottervlam zeer fevoegelijk knnnen afbreeken. W ijgaan over tet een meer bij -

ROTTERDAM . DT

r

y4p -

bijzondcr berigt wegens c le gebôuwen en verdere tegenwoordige gefleldheid der vermacrde Koopf lad. '

Zeervermacklijk is de legging van Rotterdam , lcngs dç riNier de Jfzzze z:, welke, ongevecr vi jfuuren beneden de Stad, zich in de Noordzee ontlast. M en roemt, inzonderheid , het gedeelte der Stad, aan die riviere gelegen, pronkende met eene reeks H tllzen, vnn wellre het eene het ander in canzien

en fraciheid overtrefr. Den naam van de #4n/)œ/:& draagt deeze oord, omdat dezelve beplant i. s met een rije hoope

.

boomen, clecar zicà Burgers en Vreemdelingen met wandelen kunnen verlustigen. H et gerilgfle voordeel, intusfchen, is de

.

vermaaklijl te gdegellheid der Stad. Grooter is d;tder gulflige leggillge tot den Koophandel. Van wegen de diepte der Riviere, en van verfcheiden llavens, vall welke de Stad w ordt doorfneedena kunnen gelx dene Schepen, zelf die veertien of

vijfkien voeten diep gann,billnen wefnige uuren uitZee,met den vollen lastN voor de Pallhuix n fchieten. De lucht, wel-

ke men te Rotterdam inapemtNwordtvoorgezond gehouden. Veel dbet hier toe het verrche Rivierwaier, welk door de Grnften en llavens flroomt.

De Stnd heefttien Poorrell; zeS ccn de Landzi jde,envler qan den l vlaaskznt; zijzijn de volgende: de Delgfoe ofst.

r:r/àép4r' ;,gebouwd in denJcareï545, voorzien, aan dca buitenkant,meteen Torentje, Klok en Uurwljzer, en, dnarenboven Nop elken hoe, k, metnog kl einer torentjes pronkende. Het Ho fîoorfe, voorheen een Toren op Stat lsWallen. Van binnen, langs eeX lange en breede Straat, dcn 0J .pcrt

genaamd, macktditPoortje eene fkaaie vel 'tooning,van wegen een hoogen Naald , welke daar boven uit ûeekt. De

cpf/#fcle Poort,gebouwdindenJaare 1642.DeOost-poort, geaigti . n de Jaaren I6I2 en z<13.De Oaster-Oft#e-HoofdsPoort,can denMacskant,gebouwdindenJgare1. :98,meestl van blaauwen Arduinoeen, meteen Torentje,Slagklok cq Utlrwijzers. ln eene Kamer, lx ven deeze Poort, wortl:het Zeeregt gehouden; in eele andere Vergzderen de Commisfarisfen van de Broozweegers. Wi jders heben hier de Bakkers

eu de schippers hunne Gil/ekamers. De W ester-Q?d;e-J. DJ/#JIoooi.t,geY tlwd i11denJaare T65g,pronkende, aan den bàl11m m m.3

netw

î#o

ROTTCRDAM ,

penkanten aan dl buitenzijde,metvierwitte ronde Hardieenen Kolommvn. De Oolter-Niettwe-Hoofa' t-poort, gebouwd jn denJzare 1664,en de Wester-Nt' euwe-Hoofls,poort; bei. den zeer fravie gebouwen, el1 ontworpen, nevens de twee laatst voorgemetden, door den Bouwkunûenaar JAKOB L012.

M etrègtwordtde laatstgenoemde Poortvooreen meesterûuk

van Bouwkunde gehouden.Zijisgeheelvanwitten Hardûeen, G Pronkt,can alle zijden,methalve ronde Kolommem Men ziet 'er vier Voorgevels of Frontefpicen, uit welke een To-

rentje, laataarnsmijze, optijst. In hetzelve iseen Slagklok, met vier U urwi jzers. Het Torentje isgedektmet eene Hepelglöbe, op welke deZeegod NEPTUNUS, metzijnen DrieyAld. zit, De twee overige Poorten zijn, de Schiedamfche of Dtjk-Poot't '. met eell Torentiey 'twelk œn Scheepje tot W indwijzer beeft. en de Drlfthktvennhe of BinnenwegfchePoûrt,gebollwd i!)den lftare T624. Volgens de aloude wl . l .ze 4ervertlerkioge vcl)Sta. ien, lladtmen, eertiids, in de M uu.

t

.

.

ren der Stgd , op vov, ) ?zaqme afflanden ,-Torens opgericht.

Uier èn dnar zietmen daar vcn nog eenige overblil -fzcls.

Bij (. e opneeming vat)hetgetalderHuizen,in den Jcâre :7 '32 gedaal 3, wierdt hctzflve bevol,den te zijn zesduigend gesh4nderd eenëntwktig, van wellle Verponling wierdt bew SAAld. D a fomme, welke tegenwoordig , aan Verpondingen, wordt opgebragt, w tlrdt Ilt lgroot pp honderzzeventiendulzend negenhonderd ywei î lclertig Gulderls. llERsssnooM fchatte het petql ,der irzwooners op zesenvijftigdtlfzend. De grx d, wel-

keg Rotterêcm ,i!3denJacre I63z, befloeg, wordtgerekend

OP hbnperdvierenveertig tvbrgens en vierhonderdvijfendertig F-o' etlen. Verfcheiden zeer ccnzievlijke Gebouwen ontmoet men in geege s .tad, zo Gce. çtt:'ke als W ael -eldiijke. W ijbeginnen ons Mkrflag mey de eerstgenoemden, naa, alvoorens, te hebseu opgçnoemd de Kltloters en foortgelijke Geû .igten, welke men !çr eertijds,plagtte hebben.

Vooreerstkoomt,op deeze'lijstN in aanmerking hetDomînb

ll/s:rrà'Iootter, geûigt in den Jacre 1444, doordevlamgyen verteefd il dell zwaaren brand van den Jaare 1563., dgçk qqcçfhal)u w4kerpm oygçb.o- d. I-lvtzondtin de Hoogm flrgct.

ROTTERD/M . =H

=

:sI

' = = . m

ïlraat. Toen, naa de vercnlering der Regeeringey dit Geoigtq aan oude behoeftige llannen, ter bewooninge, wierdt inge-

ruimd, he ft mel, midden door den q'uin en den Vijver, eene Straatcclgeleid, die , nog heden ten dage, den naam

van deVijverflraatdraagt. ln het zelfdeJaar 1444 W2s het Franciskaaser of M inderbroeders-ff/pplzdr gefligt, en drie

jaaren vroeger het Cellesroeders-Kloasterqzedertin hetLatijnt khe School verunderz. HetKloosterder Karmelîteslèn, ofZusters-forza://zda. iq den Jaare 1482,in de Oost-en Goudfche W agenflraatgebouwd, wierdt,naderhand,verplactst,

op den grontl, bij StadsWallen, nlwaar thanshetWeeshnis flaat. lletzo genacmde Prinpnhof, omlat*de Prins Stadhouder, wanneer hi j zich te Rotterdam ontllieldt, aldaxrplzgtle huisvestenN in de Graaveflraat, wa:, bi j ouds, lletKonvent A r Zusteren van #:w derden Regel van St. Fzlpr/l
144c. Het t ît.?gJ;:J- of st. z
Q t der kkltte Zusteren genaamdN iondt in de W est-Svaage-

flraat. De tijd der ûigtinge is onbekencl. Het moqt reeds

vötir het Jcar-I4Ko in weezen gewee6tzijnNvermidshet, in datjacr,doorde î7ethouderfcllap , mctverfcheizen Voorregten wierdt.begiftigd. Het laatfle Klooster was het St.z//g. 1en -Konvent, ook wel hetZuîtrrenhuis genanmd. Het was

gebouwd în den Jcare 1472,en 2olldtil1deKfpflraat. Ouder dcn alle de nu gemelde Ge%gten was hetBagijneâ4/',ook wûlhet I' A/rJJJ : /Jgencamd, en hetwelk tegenwoorw dig voor een Lomhardhuis verirekt; ,1s zijllt le gefligt ia denJcare 1372. Men vindtdaarvan nog een overblijfzelia den naam van de Bagt jnejlraat. In den *laare t497 overleedt, in hetBcgijnehof,zekefe Vrouw ,GERBERGA genaamd: î11den ouïerdom vallhonderddrielntwinti g jaaren en vijfmaandqn. Zi j was gebooren te M onthort, enhat ltin hetBagijnehof z' tvenëntachtig jaaren gewoon/. Zo ûerk waszij#na lichaaul en zintnigen, datzij, tot kort vlör haaren dool '. allerlei fchrift zonder Bzil kondq Ieezem

Behalven deeze gefligten, hadt men, eertijds, te Rntner#4Jz/, de St. zJ/2#r9J'-Jfyz/d; en de < %t. XSNJJJJJ///PJ-liàpel,

on, daarenbovea, drie Gasthuizen: het &t.faù' JJ',;âJ'-G, ' J. r> fM mmm 4

lkuis -, #

T4:

R OTTER DAM . ROTTERDAM.

JJ:J 'J,ter terplaatze, plaatze,meent meentmen, men ,alwaar alwaarthans tllanshet hetStadshuis Stadshuis{bat; flcct; huis, he t St . . 4 pz , r ; f J Gas t hui s , e n he t st . St. Antonis-Gast!zu;s, en het St. 'JakobsGasthuis. het h Y/lpls-Gasthuis.Van Van q e t l a a t f l e i s d e na a m n og ov e r ge bl e e ven ininde deSt. St. ,)akobshet laadle is de naam nog overgebleevell praat. 2)41:>Jjlraat. DeKerkgehouwen, Kerkgebouwen, en De en andere cndereGeestlijke GeestlijkeGelligten, Geûigten,welke welke wen thans thallsteteRotterdam Rottevdam heeft, heeft,zijn men de volgende. z ï j n d e v o l g e n d e . D e Gr~ole Groote of of St. . 9t.Laurenskerk. Laurenskerk. De De fligtingeisi: De djd tijd der der Iligtinge on be k e nd . Vol g e n s zo mmi gen zou zou het, het,ininden denbeginne, onbekend. VOlgens zommigen beginne,[legts ûegts Cen houten houten Loots een Lootggeweest eweestzijn. zijn. Waarfchijnlijk W aarrchljnlijk heeft heefl men, men, =et den den Kerkbouw, Kerkbouw , €len met eellen eD aanvang 2;11V21g gemaakt, gemaakt, inin den den Jaare Jacre M en vindt vîndt aangetekend, aungetekend , dat dat de I41J.I. Men de Bakkers Bakkerr het het hooge hooge 141 Altaar aan can de de Ketk Kerk vereerd vereerd hebben, hebben, zedert, zetlert, door Altaar door RUDOLl' RUDOLE VAN DIEPHOLT, Bisfchop van Utrecht, VAN DI E P HO L T , Bi s f c ho p va n Utrecht,aan aan de de H. H. l\1aagd M aagd gegeœ ?' wîld. N aa het het voltooien voltooien der der Kerke, Kel' ke, verliepen Ner nog wild. Naa verliepen 'er nog eenige eenige juren, opbouw jaaren,cer termen men tot totden den o pbouw van van €len eenToren Toren belloot. beftoot. Dit Dit vie voor Jaare. VAN WAVEvieIlv oorilli11den den J aare1449. I44p. Jonkheer JonkheerALBRECHT ALBRECIIT v AN wA vep:N en en H qer Aootl oE HAAS, HAAS, Pa floor de Kerke, Ieiden JtEN Heer ADOLFz DE Palloor derr Kerke, de leiden de ywee e erfle lleenen. fleenen. Men twee eerlle aangeEekend, RotterM ellvindt vindt c njlgetekend, dat datde de Ro tterdQ1tJ[cke Burgers, uit godsdienllige liefde, delln Tor Torend awl fche Ws rérdrl,u itg otlsdienflige l iefde, aan aan de enbouw •*de de h and f laande, onder ondcr he eken de bouw hand flaar.de, hett ie lleeken derr Trompetten, Trompetten. he oeren van van den dei)Tr om eenn h et g eklcnk va naarenfpel, a an Trum het geklank valln S Snaarellfpel, aan het4r roeren e nv an h et we rk g eleid wi erdell. He en van het werk geleid wierd!!n. Hett we werk, tot aan de X eerrk , t ot a Rn de f1 ,l ez oldersng zi jilde o pgetrokken, wi erdtme en h outen k ap zoldering zijude opgetl'Okken, wierdt mett e een houten kap ge flooten, do ch , n aderhand , ttot ot a cn de el' flen Omg ang, geflooten, doah, naderhand, aan denn e eerllen Omgang, me ellwerk op getrokken. Na derhand f lelde me aar b omett ûe fieellwerk opgetrokken. Naderhalld fielde menn d daar bove n e e n h out e n f pi t s va n ve e r t i g voe t e n, di e ,Voo r e e r s t , Ze ven een houten fpits van veertig voeten, die, vooreerst, ze-en vervoIgens lIog eens vijfenveertig wierdt vvenl!ndertig, enëndertig,e nv ervolgensn og e elsv ijfenveertig vvoeten oetenwi erdt ve rhoog DDe hoo ge h out ffpits, pit sn, be nnaa av aon ve rn loop va hooge houten verloop vann e eenigen verhoogd. ted. zwu keen he th ou ten ver gc a de enigen djd, zijllde, t i jp9 re zwak en het hout verga an bevonden zi jnde, fllelde leld' e me n ddaar aar voo weeënveertig voe ten St eenwerk i n dde e pl aats. men voorr ttweeenveertig voecen Steenwerk in plaats. deeae Kerk, in den Jaaontlleltenis ondlondt J:aijllere ' lijflere on tûeltenis o llttlondt''er, er,iinn de eze Ke rk, i nd enJ aarre e1 651, enen 'on dag, on der de nbaare Go dsdfenst165 J, op op e ecnen Zondag, onder de ope openbaare Godsdienstne hhevige evige fl otl n wa oe f> illge. Ee aiende ui 'ld-WWesesoeJfeninge. Eene norm. waaiende uitt he hett zu Ztiidytell, ep, ddeed~_ eed n Tor en, va n dr iehonderd ze sentwintig Tr appea . ( de den Toren, vall driehonderd zeselltwintig Trappen bhaag, ao. g,we ie een n eeeo en hhalven alven voe oordoostwaarts ov erzelweIIdr drie voeetNNoordoostwaarts overze&t e n . He $ k r c a k e n va n hk t g e bo uw , ne ve n s h e t v a l l e n vvaa aa ten. Het kraaken van hOet gebouw, nevens het vallen ' ka lk een n ûe enen va n he tKe rkgewelf, ve rvuldeeelk 1k me chrik ":\talk fieenen van het Kerkgewelf, vervulde mettffchrik ten q gQ~trQerin~. qttoefinr. Vv rreefs Zo gt. de rkleeparsSOETIUS osrlusde Vergeefs zogt de Ke KerkIeel'llar de gœ gemeentfi\ Vi eontq

ne

R OTTERDAM . .

,JJ

7 '''U

meente tot flaan te brenyn, door zill) rocpea) Ik J2? 2je, wtjk toch ppr. -gtV zultppzjlerven rnpr uwen z#V.Deeen

floof over den cnderen, om een goed heenkoomen te zoeken.

Eindelijlt kwam de menigte totbedaaren, toen,zi jgcene verdere gevolgen zag. W e1 haasr maakte men eelen nanvnng

met het ontblooten 4er fondamenten, het uithcaiell van de oude en inflaan van nieuve paalen. Tot verbcczinge v:11 7 veelen, welke dusdanig eene kunstverrigting nooit gezien lra/.leny wicrdt de Toren wederom recht en in 't lood gczct. Ilet kunflig Klok- en Speelwerk wierdt, zedert te wceten in 2ea Jaare 1662,inden f' oren geplaatst. W at de Kcrk zelve canbelangt, het is een ruim , groot en deftig gcbolïw. blen zag 'er , eertijds, twee Orgels; doch men liecft het kleinfl'e, na

ruim vijftig jaaren geleeken, weggenomen. H2tgeen men 'er nog tegenwoordfg zfet, wordt voor een Kunstflt lk, ;: -zi . jne

foort, gehouden. Het Koor der lferke praalt met een , -raai Koperen Hek, en deuren van het zelfze metaal in de prngtige marmeren Poort. Verlkheiden Pfaalgraven van doorit lcbt7re Zeehelden vindt men in deeze Kerk. De befaamde Mool L&MPERT , van welken wij D eel XXII bl. zs gewaagden, en welks ûerftljd on3toen niet was gebleeken, legt in llet Koor begraav.en. Hi j ùveyleedt op den zeventienden Maart de: Jaars162J. Op 'sM ans Graf leest men de volgende regels: Hier legt i1 't grcrt Een H eld manhaft, M ool LAMBERT, llendrikszoon,

Die in zijn tijd, ;'TotSpanj, aards fpijt, ,,

Haar trots heqû 't hoofd guboon.

,.

Zijn deftighqid

d #% W as ook verbrei $: Onder de Turkfe natie, ,

,

Die hijdikmaal, Doorzijn metaal,

Verwon in korte fpatie. Naervriend van lïlars, ?' Elz Neptuin bar/,

M m 14m $

&,Een

TJ4

ROTTERDAM . Een kaetfer van dea Doi er,

#>Kanarijtuigt, Sint Thomas buigt,

Gijbralt,Duinkerkers wx der. Peilder der Zon, #: D ie niemand Won; M aar altoo: heeft VerW ollllen # Door fchoot, nog floot, M aar d'alder doot, Heefthem op 'tlaatx verionnepl. t Gebiedt ter Zee# 9: ' yj Washi jn: mee, t,

Vijs..Admira,lkloekhertîg,

Heefttrouw hetLand 9:Gedientkonfhnt

ntDe jaaren zes en dertig9 #'Dog doen hijheefs Alhier geleeft

'tZeventfg en vi jfjaaren, N aar goeze faam #*lsuit''tlichaam ,,

De Zielbij God gevuren: M :artzevvntien,

99In 'tjaar zestien, :) Hondert e: twintig viJ ' T. (lerust eerba,r 99 Ende daar naar

1à'tgrafgelegthetlfjû A,n den Noordkantder Kerke,insgelijksin hctKoor, ontmoetmen de pragtigeGr,fflede van RGBZRT Maeuszoox xoa-

TENAAR,Lieutenant-Admiraalvan Holland en W estfrieslanR, in eenen Zeeflag tegen de Engelfchen gefneuveld, op den veer-

tiendelJunijdesJaar!I6KF. HetPraalgrafvertoontdellZew

held9 in eene leggende gezalte, geharnast, rultende, methqt hoofd,op een Quk Gefchut, en houdende den Bevelhebbersûaf in tle hand. Aan eenen Standaart hangen 'sHelds Borstharnas, W eellfclgld ea gepltlimd Htlmvt, omringd vall Scheeps-

ROTTERDAM .

!J<

gce epsvlaggen ,en Oorlogstuig. Dit clles ig van frcli wit lfarmer, en wordt gedekt val ! een Kcp of Frontefpice vaa zwartAlarmer, die van vier Kolommen onderrlculld wordt.

en het îvapen der Veréénigde Nezerlanden aan da Voorziide drcagt. Opde Graftledesdiebinnen eenijzeren Hek befloolen is. ,leestmen de volgellcle vier fraaiç dichtregels. De Heldt der Afaas, verminkt ,an oog en regterllcntlt, #% En echœr'tOog van 'tRoer, de Vnistvan 'tVat l. erlandt, ,:

,, o

De grote IloaTsxaaa ,de Schrik van 'sViju 'l nt ls vlt atcn, D'Ontfluiter van'de sond, leid in dit grai-beloten.

Agter de Grafiede van den H cre KORTENAAR , ontmoet men, i1 eene oude Kapel,den Grcfkelder oî Bcgraafpliats vna het alowd Geflagt der Heeren vAN KRAI-INGEN. Naa hf -t uirRerven diens Geflage , he 'ef( de Ileer R'fLLEM BASTIAANSZ. 'cl lEtazps, Ridtler van #: Osm' e ,,4r J Dt ri çt,â/ogzc. da Kcpelle gekogt, van de Stad Rotterdam & cls Ambagtsheere vcl) Kra-

f/pg' es , voor de fomme vcn vijfentwintighondcrd Gtltdens.

ln den Jaare I7o4 wierdtde Heerscunpe-Rsaldccrlatzraavem.

'sM ans ncagepagt is verpligt, voor het onklerhoud van het

ijzeren Hek, alsmedevanhetDak en Glcs tezorgen.

-

Eene andcre Begraafplaats, in deeze Kerk, is die van deq Heere wlTTe I toRxELuzoox l)e WITTE, Vfce-Admfl xal van

Holland, wiens bedrijven wij, op een cfzonderlijk Artikel, zullen verhcaleq. Zij beûaat uit eene Tombevan witRlarmerNwaarin,konûiglijk,û' a:tafgebeeld lwtZeegevegt.voorgevallen in de Sonll,op d 'en cchtehtwintigtlen November des

Jaqrs 1652, waarin deZeeheld hetleéven liet. ',Mal tsdaaden worden vermeld in een Latijnlch Oplèllrift,op zwarten Tqqtst lqen. Nevens aadere bi jseraaden, zietmen 'erlletW qpen v:n de Admiraliteit, dat ;er Stad Rotterdam . als Mede vaq Ih lland.--- Agter de laatstgemelde Graftombe ontmoet

mep,in eene bijzon&rq Kapel. de Begfaafplcats van 'sLcnt ls Vice-Admiraal JoulN nil LIEFDE, rusteqde onder een veràe-. vel len Zarktleen, in den rand van welken men hetvolgenda Oprchrift leest:D'Ed., HeerJOHAN De LIEFDR,Af#//er,H ce-

W#?=ir46f v4n Sp//4?;: tn //'eJr-FrfTiàlli#?pnrf r /ppreen X4-

zJ5

ROTTERDAM.

= = .= .*

=

=

Kanonskogel fa 't eerupe gcj z:ck t6gc #: Vloten pr twer

Koningen (van Frankrfjk en Engeland), in 't J/JJ/;?Cvan Aze Kusten, dex eerpen Wv. j'/ ZJJJ/J des yaars 16/3. De '

vermaarde Dichter J. ANTONIDES vAN oER GoEs vereerde 'sHelds naagedc- nis met het volgende Loffchrift, 't welk onder deszelfs W apen, op den Steeay ûaat u1t gehouwen. ,,

:,

DE LIET'DE , d'eer der M aas, rust onder dezen Deen ,

Die in uchtKrijgen,en vervccrlijke Oorlogstochten,

y, Den Teel ns, de seine, en Sond , en Iberheeft bevochten ,

En winnaar aan ddn Taag,vertoonde zijn'tropheen. er grafzerk ,: De Faam . t

van den Zeeheld uitgeborflen, Strekt hem een tombe lang verfchul digtaan zijn zwaard.

:#Vervuld al't aardrijk metzijn glorie,en vervaard :: Nog metde f chrik zijnsnaamsde viiandliike Voroen.

4,Alwierdtde zee geverftmet zijn doorluchtig bl oedt, En 'tlichaam hiervergaat;nogleefthJjdoorzijn'moedr.

,,

Bij de optelling der Praclgraven v:n de St-Laurens-Kerk mogen wij niet verzwijgen dat van den Heere JOHAN vAN BRAKEL, gefneuveld, in een Zeegevegt tegen de Franfchen ,

op den tienden Julij desFars Id9o. OP de Gfafzerk lecst nlen dit Opfchrift. H 1E R ltU ST D E 11E E R

j0HA N VAN BR AK E L,

sCHQUT BY NACHT

V A N :1O L L .&N D T E N W E ST VR IE SLA N D T ,

G ESCH OTEN IN DE BETALJE TE GEN DE 12RA N. SC H E K 0 N IN G SV L 0 OT.

nEN 10 JUL1U S 16#0.

'sMansbeeltenis, zijnze een BorstRuk van w1tMarmer, praalt, in den omtrek, met een Lauwerkrans, lnet het Ko-

ningseapen vanwILLEM osN lI1,en een Latijnsch Oprchrift daar onder,nevens de volgelde dichtregelen.

Door

ROTTERDAM.. ..

vsg .-

.u.

..

#; D oor Ketens,donder, loot# en fhal qn blixemûraled ,, Te vl iegen,en een roofop 'sVijands grond te halen, N, WasBl taltEt,swerkydie zijn triomfrukte uitden brandt. ,,

Zijn naam en krijgsdeugtflertzijn grafen Vaderlandt.

Behalven de reeds gemelde, rusten nog in deeze Kerk# = . der Praalgraven , overeeniemmende met derzelven Vaderlandn

liefde en treT' elijke dienflen, de QoFelijke Overblijfzels vcl AART en JAN vAN NEs,'en verfcheiden andere uitmuntenze >

verdienûelijke Zeehelden. De tweede Kerk te Rotterdam , is de Zuidev-rdr*. Zi* )

was, eertijt ls, een houten Loots, en diende toteene Verga der- en Vertoonplaats der befaamde Rederijkers. Zedqrtde verandering der Regeezinge , hier te Lande, en omdatde He1= vormden te talrijk waren, om in ééne Kerk hunnen Godldieny st te kunnen'oeFenen., wierdt de Loots tot eene Predikplaatj gereed gemcckt. De Schotten bedienden *er zichj eeni-

gen tijd,van ten godsdieniigen ooglnerke. Op dvn dertienden

september des Jaars 1651: dcg,welke,llierteLcnde,der dankbaarheid can Gode wag gewijd,tergelegenheld van dta zcryâsg,, gelukkigen afloop der Groote Vergcderinge in 's(lrs/l kielden de Nederduîtfclle Hervormden , voor de eerfle maals hunne openbaare zamenkomst in deeze fferk. Van wegen het sangroeiend getalvan inwooneren, lvierdt het geboum , in de8

jaare jKg;,lnerkelijk verbeterd en vergroot,en, eenereeks vanjcaren lacterNmeteen Torentja verûcd.

Prinpn-Kerk is de n;2B' V2n de derde Kerk der Nederduitfche Gereformeerden te Rotterdam. Zij flcataan de Boterfloot, en ontleent, llznr mel w1l, dien Danm V2n K Q oud Gebouw , 't welk, eezti jds,daarncastplagtte flaan,het

Jlrfll/à#k/ipf geheeten, en, i11nog vroeger dagen,hetSt.Agnietenklooster was. De tegellwoordi ge Kerk verflrekte voo.r hetzelve tot eene Kapel. ln den 2211V211g del 'Voorgaande Eetlerdt dezelve veranderd in eene Godstîienflige VergaderW e wi plaats V00f de Hervormden. De twee lbanden, w elke men ten Noorden en ten Zuiden ziet, wicden, op onderfèheidea emend getal der IngezeetenenN daar nctijden, om het toene' vens gevoegd: te W eetcB, ill deJaaren163p vl 1l659. 11a hotl-

1!8

ROTTERDASI.

houden van zamenkomflen, #tn wegel de bouwvalligheid dey geûigtsj voor ollveilig gehotlden wordende, heeft men, ntt

rufm vijftig jaaren geleeden, hethliddenpand der Kerke geu heel vernieuy vd, e11 tevens dezelve , van binnea, merkeli jk verfraaid.

De toeneemende bloeidesKoophandels lokte, allengskens4 een grooter aantal lngezeetenen naRotterdam , en onder deeze veele Hervormdell. Om hun gelegenlleid te geeven tot het waarneemea van den Openbaaren Eerdienst, hadt men meerw der ruimte lloodig. Hierom befloot men. i n denJaare 1ö2o, tot het bouwen v,n eena vierde Kerk , welke, :ls dc laaBt gefligte, den naam bekwam van de Nieuwe ffpri. Op dell

acllttienden Novemberdes gemelden jaars wierdtdanracn de eerie ûeen geleid. De plegtige inzegening gefkhiedtle op den

eerften dag des Yl crs !682: Hetis een ruim e1!luchtig geFa bouw ,hebbende vier D euren of Poorten, en een fraaiOrgel.

Vier Kelders, tot begraafplaatzen voor de Lfjken, heeftmel 'er van binnen.

D evier opgenoemde Kerken worden bedlend door e1fPrddikanten, behoorellde onl ler de I(lasf1a van Schieland. A,fel heert 'er dertien Ouderlingen en twintig Diakenen. Gezament-

lijk macken deezeden GrootenKerkeraad uit. Behclven de Nederduitfche.heeftmen ookN teRottêrdnm # een goed getalIlral p he of Fk'atf'he Gereformeerden. Nogthanshebben zijnietmeer dan téne'Ilerk. W eleerzou deeZe,meenymen,de Kapélvan een verdîveenen Klooster, ell, zedert, eene Vergaderplaatj van zo genacmde Engelfche Koert-

lieden geweestziln. Ten dienne van deeze wzerdtzij, in dea

Jcarc 1625:uitgebreid. 1)elloertlieden hielden 'erhunne zamenkomflen tot den * I are z6lz, wanneer zij den Fl' cnfchz #a .

H ervormzen ingeruimd, en tevens vergroetwierdt. Van de

franfche Vlugtelingeny die. in de Jaaren 1686 e111/8g,fll merkelijkengetale,indeNederlcnden eene wijllplaatszot gten, begaven zich'veele na Rotlerdam. Hunne Vergaderplaatg m oest, in gevolge daar vcn, vergroot worden. Dit gerchied-

de c:n de Oostzijde. Zedert heeftzij, uit-en inwendig, de gedaante van een geregeld Kerl tgebouw , pronkende met een

f:aaiellToten,.en van binnenmetfiellijkgefkhillerde glazel : eo

ROTTERDAM.

1J)

en een frcai Orgel. De W zlfche Gemeente wordtdnprNier Predikanten bediend, en heeft acht Ouderlingen, nevens evqa zo veele Diakenen.

Al zints langen tijd drœven deEngefchen veelKeopha/-

dels op Rotterdam. Veelen diqr Natie zetteden 'erzich neder

metderwoon, zo wel leden dervastgelleldeBi. fcâoppeln jkg

Kerke, a1s die totde Preistjteriaanen behoerden. Ten behoeve van e1k dier Gezinten is 'er eece Kerk geoigt. >

Episkopaale ofBiszhoppelijlteKerk,ûaande qanhetOosteicde van het Haringvliet,en hebbenie een zeerbevalligaanzien langs het W atery is eep fraai, vierkant Gebouw > ten wienz

dake een fierlijk Torentje uitûeekk. Van binnen pronktde Kerk metbekwaame Gefloelten en een keurlijk Orgel. Door éénen Leeraar wordt hier dq D ienst waargenomen.

Niet verre van daar, can de Noordzijde vanqhet Haring-

vliet,ûaatde PreshijteriaanfcheKerk,opdengrond,meenr men, van eenige Pakhuizen. Het is een ruim en luchtig Gebouw , hebbende Toren en Uurwerk. Twee Predikanten neemen hier den Dienst waar. M en heeft'er? daarenbpveny vier Ouderlingen en even zo veele D iakenen. Fraaier dan de nu gemel den,isde Schotph'Kerk. Voormaals oeTenden de Cllristenen van dien Aanhang hunnen Ged/ dienst in deSebastiaans-lo pel,flaande in d:Lom berdiraat.fa

hetlaatstder voorgaandeEeuwe bouwden zijeene Kerk, eenen grond bijde Schiedamrche-Px rt. Het is een fierlijk Gebouw , pronkende, van vooren, met eentn Gevzl van w it.

ten Hardûeen. Uithetdak rijsteen fpitsTorentjë. Van bin. nen rust het Gebouw op vier Kolommen. De Predikfloel wordtvoor een fraaifluk w erk gehoudc . Twee Predikantea verrigten hierhetwerk der bedieninge.

De Kerk,in welkedeLullterphen than:hunnenGodsdiensl oefenen,iseen Gebouw,nog geenezestigja:r47oud.Hunne eerûe Kel 'k, welke aap Stads Vesten plagt te ûaan , wierdt

in den J:are 1651 geoigt, en pronkte met ftaai befchilderd: Glazen. Etn van dezelve, ec gefchenk van den Zweedfchen Koning, muntte boven alldere uit. Doth deeze Kerk is tlmnJy in haar voorgaqnde gedaante, niet meer in weezen. De Rat-

g:ryspp/ileLuthcrphnn maakten, ia de mapgd Oa:her dt# JaA<:

:6o

ROTTERDAM .

Fars 37':3,eenencanvang meteenen nieuwenKerkbouw .oF de Blaak.,Rulm drie jaarel laater begoh men de Kerk teA beflemden eogmerke te gebrniken. Het werk der bedieninge . wo rdthier dtlor twee Predikanten waargenomen. De gunfiige behandeling,welkede Remonjlranttn,in den

canvallg der Nederlandfche Kerktwistell, bij de Regeefing te R ottertiam , meer dan elderr, ontmoetten, w'as oorzaak, dat

die Gezinte, ten allen tijde! gelijk nog heden, aldaaê Zeer talrijk was. Van hier dat ziJ twee Kerken hebben; bekdejj kort can elkander,. digt bij de Beurs. De eene Kerk, de Groote genaamd, was eerti jdseeneBrouwerij,dr Belgenaamd. Zijkan veele menfchen bergen,alszijnde ruim 4 en hebbende twee Gallerijen.:veinig ûeraadsbefpeurtmenin ditGebouw y behalven een Orgel. Van weinig aanziens is de Kleine

fferilzîjheeftûegtsééle Gallerij. DeRenionFranten W0:den door vier Leeraars bediend. Voorheen plagten de DoopsgezinRen, td Rotnerdam . drle

Vergaderplaatzen te hebbel,allea zeernet en zindelijk; twee van dezelve behoorden aan de Vereeljigde Vlaal nrchen el 1 W aterlanders, de derde cal) de zo genaamde Danlzigers. ln de jongstverloopene jaaren is de Gemeente der laatstgeloemzen uitgeûorven. De eerflen maaken flegts txt.ne Gemeente uit. Door eene canzielllijke erfmaaking van den Heere Blsscllop: Lid der Gemeente, daar toe in flaat gelleld , hebben, Yoor eenige weinige jaaren, de Opzieners dier Gemeente, in de i eeuweflraat, eene geheel nieuwe Kerk doen timmerell. I1 fraaiheid ez n inrigting van Orgel, Gefloeltell, Predikfloely e11 vertlere opzfgten, lmunt dit Gebouw uit boven Alle andere, van die Gezinte, in de Verténigde Gewesten. Vrij talrijk was, in vroegere dagen,teRotte:-dam ,het Ge-

mootfchap dcrRhtjnsnulgersofKollegtanten. 12 .vengelijk e1ders, plagten ze ook hier hunne zamel' ,koml len te houdea in eene der Doopsgezintle llel'l tell, of ook we1 ln de Ker-

kenkamer der Remonflrantf khe Kerlle. l:1 lcctere tijden beraamden ze gndere fchikkingen. Ee11 Hui:, 't welk nletcen ang op de Hoogoraatuitkoom:,wilrtl: toteene plaatzevall Opellbacre Gotlsdienstoeff' utlinje gereed gert rr fakr. l, '-'ilij'igtillg

b.outlt tot heden toe ftand ; doch kct get# der Voerflanders van

.

'

.

PxO TTE R D AA .v %i

l; 1 , k

v ban dien Aanhang nadert, metrasre rchreden, dëverdwijniùpe. e Kwakers,die insgelijks,in onzeStgd,eeheVergàderplqats .

plagten te hebbel, hebben reeds di(lot ondete gann. Vier Kerken hebben de Roomoch.#'cz/rz/cp te Rtttertlatnt

Twee vcn df azelva l Achooren a 'an de *F. , zp/à 'kii. qten. Val 1 de

twee andere wordtde eene dt ' .l or Ikpndzi'i bl-oe, lers of bkal icisu kaantn , de cndere door Dominikcaner Priesrers betliendi Dd

R O0mfche Kerk,ftaande in tle Leeuweftraat, recht togellof. rof dàe der Doopsgezinden, ie een nicuw en biiuitfteel tendheik l ' fraqi gebouvv. De Predikf loelmoet,in zijrle foort,voor eel Ktlnstfltlk gehouclen worden: De laattle Kûrk , welle wi jnog moeten metlen, 1 is deSîja

r/gpge van Hoogt lut 'tfcheJ>/pz/t ?a;zijflantondarde zogeJ noemïe Boompjesjen iseen zeerfraaiGebouw ,zo we1uita welldig , cls van binnèn.

14 Op de Werken lauten wl J, in eone llctutlrlt.lke, Ordej volgen, eene optelling en korte-befchrijving vcn qndere G. 1#J= dicykpigefleJ4? . ?!4'cp.Opdeezelijstkoomt,itèdeecrt ' teplqctz# '

in aanmerking het Di/lkonielluis. l4et flqct op deu Schiedami

fcllea Dijkî en wierdtin denJaare 16.81 geoigt, om teöianen ter h .uisvestinge, zo van oude liet len, A, ' lat lnel en Vrouz wen , c1s van Kinderenj de eerflen leden der H ervormde Ga. meelte, en der laatflen van welke de Ouders jndgelijk: bed

lijdenis vallden Hervormd 'en Goclskï '/dnstgedaan hebbel. Het is een groot, ruinl ', vferkcnt (;et7()uL v, bï. vattende cea groot ; uantal wclgeregelde Vertrekkun, z' o ter bewoonînge c1s .tot andere noodweltdige gehrulkf nn d' iene'sde. Zes Regenten hcb'.

ben daar over het opzigt. l11eenelzl 'leen, in den Gevelv.# llct l-lnis, leest men het velgcnde

G E U E N K S C H R I f'Tk j: Gotlvruchtz gheit en zedctugt %; Haat z or looc iheit z'onder zt lgt, .ge j, -

9, :J'1 w;I,, mct hier (Ie zorg t'aauvaten4 ;# Verlatekonnof'1e nietverlptell, jy En ondertterttlï,tlu -n ou,deu ftt-.k, ,:

X'!X7' DsEJa

Svelll d'ouuen (lag dien t' let,n onttrokz

Nn1n

No:

1C?2

R OTTI' / aRDi XA' , I. ' -=+%lxeua2v-.yexoke- -

.--

''''' '=

2A 'G' rreàœ-- -.

Nog ucnzienlijkcr Gefllgt,danhetvoorgccnde,islpetïlletu â;/) -:. Ool' fproultlijlt diclyde het Gebouw tot een NonnenFxlooster. onddr del naam van St. z// zpcz ,-Zujteixlltti.:. Zedcrt vcrflrekte llet tot een Pesthuis. en wiertlt ncderlland tot een îveeshuis bekwaam gclnackr. Op ' een llotlten X'afelte!, met vergulden letters bcrchrceven, wordcn de lorgevallen N'ap .

heeHuis,.i1 hetvolgend' e Ilrculxll -ijm : vermeld. M E 11 O R 1 E.

Decs plcct,eertijtlsbewoontbij gceJtelijke vnn Rcm y ,, En ,, ,. ,, ,,

was eenraem (llt A'lnq en fklsterg getledlceert.

Seven en vijftig en viiftien hontlerti oo iltraul n; etW orde geheten hetPelthui!bijzijnen naelo, Als zi jnde bequaem voor die ziekte geerdineert. ,4lsden' tienflenJuli J-doordenbrand g.edeirueeft; ::Van 't .Jaar drie en festig nmeert,ellI ninnea tweejaer Al weer tot een Pesthuis ter nootgefepnreert. ,y

,, ;#

Nu cnllo vijftien hondert'tnegentig ccht feer klaer Raemdentmijn eerfume Heeren de Vroettkhap Aclttbcers

Ol1 z de Nveezkens te w orden geCQVQn Tot een huis, dle hondeft feS bier qtlamen A'oorwaeK Te woonen den eerflell April, Vintmen gercllreven ; #, En doell regeerden a1s W eeslltl. ismeester in 't leven ,

Ru:tig ea evcn,CornelisJanszoon pui jk wgseell;

#> Den twceden Ysbrant Brouîver daer beneven ,

#'Alsnog lvillem Letterhvis,. GijsbertGerritsfoon ferteeny $, M aar Godtgeefthaer allegaerhier naer een plaatsvan vreen.

:1Godtisaltijt. Ilet Huis, flacndo in ds GoutlfkheW ageoraat, iseen zeer ruim gebouw , vootal z' tnts men hct, om het toeneemclltlg-

ta1 van kinderen, in de Jaaren 1663. I66p en 163g,ntet drie Pcnden heeft vergroot. iloewelde gedikante van eell e)1kel Gebouw hebbendes is het, van binnen, door mfdtldl van

qen lloogea Muury in tweetanvertleelk l:cellJongells-el1eel ! z Alw-l !.

x

.

ROTT'ERDAM. -

. ..

se

1#1 '

--.

M eisl -eshuis. M idden in hetGezigtheeftmen een ruilu o'pell

làlein. Het >7eeshuis flaat onder het Hoofdbefluur vàn nege: R cgenten, cn e?Q11ZO veele Regentesrcn. tzl1velt- en hetOudc-v;p! f l-letOudrï-sl' zw:;;/2vI. <,111de floogtraat, hoewal aan elkanderbel cndende, zijn, nogthcn!y tmed onderfcheidene gebollsvcn. Te gader ûaan ij op den grond: e1 hebben 11Og eelige Ovcrllliifzcl!bahoudenz van hetgeWeezell ltlooster der Domint'kaancn of Prcdikbcercn. lletoude 31'a>Kennuts ishet oudfle, en wierdt, kort nca de vetandefböp def Reg e e r inge hl ,er te Lande, totzijl tcganx h s voardig gebruik be-

wccm gemaakt, lïlen heef: 't-r verfcheidcn zegt bekw-avme wooningen, a1s mede eene rtlime legplaats voot Turf, Wêlkz

bier, jaarlijks, aan de llulszittcntle armenj ten beloope van

eenige dufzenden Tonnen, wordt uitget leell: Vier Regentel oesenen hier hethooflbewindg - Svat Iaater dal) het voorgaant le, te weeten in del )Jaare 16:;NwierdthetOl!a't ,=#'hpsw

w'tapâr zl' . rin zi jnetegenwoorzige gedaàntegebrcgt. De levering der BotlwfloNkn wierdtvoor tiencluTzend Gukdens aangenomend

lletheef:zijneeigen Regenten,vierin getal. Een gedeelte des grondsval het ûraksgelljell . e Kl olstnt bdnaat, nog bovelldicn, het Gai:tbuiî. 11% is ouder dan de twed voorgaande Gebouwen , a1s zil fncle geûigt in den .laare jsL6' .

Alenbouwdedaaropeenen Toren,ip dènJacre:624. Rechl agter llet tegellwoortlige St:tlshuisplagtinsgelijkseellCasthuis te ftaall. Docllhier vallzi/l geene overblijfzels meer voèthanden.

Buiten de Delûrche Poort hecftmen een frûalProj'enlçvsJtj/,, ook welhetLtproozr'., 7;,2fzgentamd j omtlathet, vau ouds,diellde terhuisvestinge van ongelukkigenNmet Leprory of M elactsheid bezogt. ' fot l ier eerMgemeit le oogmcrk wierdt

hetbellwacln gemaaktin tien Jaare I620. Zedert wierdthe( Gebouw merkclijlt verfraaid en verbererd, en dicntthanstot een aangenaam ve+lijf,vooralnaa datmen de ruime Binnelll plaatsmetffaaigeboomte zeerflerlijk heeftbeplant. DeVoora evel pronl tt met verfcheiden l vvapens. Twee . 1 701- en Pcsthuizeu heeft men te Rotterdant, hes een bincen, het cnder buiten de Stad. Het eerûe flaatop dd

Hoogtlraat,nusthetGasthtlfs,en wierdt,in denFzre 1599y N nn11 2

go

l64 * * '

ROTTERDAM . r-œ- -. .

k.

' '

rabouwd. S'an eene bui?cIlgemeene tlerfte out ler tle mellt khen',

v-elkeq in deJaaren 1t$24 el1)( ' ;cJ. te Rottet' t laên, heerschte, heeft men de llazgeclagtellis beWacrd in cen O pl khiift i1 den Agtergevel, vermeldende, hoe van den zesklell Aprilvan lleteerstgenoemtle tot op den zelfden dag van hetlaatstgemelde

j: )ar, in het 11tlis gebragt wiert len zeshonderd drieêllzestig kranken; van welke één . meer dan de helftdiells getals overleedt, en de anderen heroeld wierden. D'ellnlven llet gemeltle gebruik , dient ook dit Gefiigt tot een Vefbetefhuis vall merRht fn van een flegt gedrag. -- I' let ancler Pesthul s, een gelèigt der teu oenwoordiga E euwe, ilact op een lsiland in tle

lïlaas, Fiienoort l, of gemeenli jk de 2Vpp/'# genaamd, cnn tle overzi jde der rivicre.

rl'otin den Jnare 1784,vonk ltmcn.te Rottel'dam,geen dier C-ebouwell, elders onder tlen naatn van Il ', ' fles bekelt !. De l'Ieer DE IIOI IER, M al van groot vermogel in dcll Burgerflaud, en bel d hellbende tot de Gezinte der Christe. oor

ncn, welke men Kollegianten of Rhtjnsl'urge.', lloemtm dcetlt. in hetgemelde jccr, den grond leggen vnn dusdanig een Gefligt,zedert,naardesStigrers naam ,het Tf/ ilt c/' J-Ilt fje genct èmt l. Het fl -aat aan den Buitellfingel, ttlsfcllen het Hoi l

Poortja en dc Gouclfc ort. HetGebouw is zeerruim , . ha-Po cl 1 is metvrij acnzîelli jke voordcelen begiftigd voor een calw zlenlijz k eetal pc?foonell, tli.a 'c? lltlisvestilg kulpnen vipclen. N-aa dus de Kerken en Godsdiengige Geûigtell befchcuwd te hubbcn . gann wijover totda lklqel-cldlijke (T ltpâpi/wyp.

OP j 1eezc lijstc freevt ?n wij dellvoorrsng can hetStadshlttn Intllen het Vivrlaalvan den flcere vApc DER SCIJELLING gogrontl z5j - , zou nlen , vo-o'r het tëgenwoork r lige, reecls een nlltl0 -r stadlluis gtz . kctl hebben. In een Gebouw , lnande op het kkr eLt-h'ieuw//; z rt f, zoll men, cl lang naa dqt het 1 -11 hant ' ldll lrt i' n gelrt Y mcn W2S, DollrP-11 llebbel g vall bsj iz. O11d2re Cigellir . evollt lfi:, met de Opfb ultrifien SCH> LPEN. q-1(AMr' , a , en cndere vaa o rza3/1e Stef lel1 -1 'tli1 t 1 n. t 111l (Glld* 1g c'e! lt12. diell Cicît, 1let Vo0Tf .k G bebl ryuni k ge l tragt zou tlit verhan! ontvangen , i. l( . lie,l door htr

k %t-,dt-llui. b,jlaq'nule4, 'z ï -ln'st-h'ieub s'lanrl ,, eea eigc ,nlij1:dug gencamd Stcdshuismoetverftaan wordejl. Hoe 'tzi j, hettcgel twoordige stadshuis flagt op de ilo/gfll 'nar. De tijd der

i*(jf o px

R 0TTERDâA t1. V'*='''e ewe le*

- - +> &*

16o .

Y oj msvo

iligtinge danr van Is onbckend. Voorzeker is 't een ou2 gc-

bouîv. Dk blijkt u@t het llitwelldig aanzfell,'a1s meda'tlit ccne alouda anntekeninge, volgenswelke het, in dellJnare 16/6 , = n vooren en vql l agteren vernieuwd, en, in 't vol-

gentle jaar, (le Toren, die eertijtlsblootflondt, van onleren met een dil tken mullr geflevigd is. M en koomt, vcn de Strcct, OP het Stapshuis met twintig 'I'rappen met vier Leeubven verf ierd. De Vertrekkell, mecst cllen met TapijtW erken en cndcl -e behangzels voorzien, ziin melqig dig in .vul getal. Het pronkt, voorts , met ecncn fpitzen R'oren van boven met lood gedekt. De Kcmer van Burgemeestcren pronkt met het Afbceldzel vzn den vermacrclen ltotterdamfchen i!1-

boorling np:sloEnlusERASMCF.I-letwierdr,inden Jnnre 1. 5:6, door Ar-nsl k' r DLTRER, nsur 't leeven g' efchi/derd, e11 door t q .en lful lstmilqnenden Heer GERARD vax Pzîpswnf tor'cft, Oud-Pl'ef1-

dent-Schepcn van zimjlergam , cnl Burgemeesteren van Rotzcrt , lt gl zz,in den 4lare Ig4o,vereerd. Eel der fraait le gebouwenq in zi:lle fbort, is de Beul-s.

De eerfle Bottcra' amjt. be Beurs floni ' lt op zen gezt?elte van den grond van het tegellwoordige Atlllirf ?litflitqllof, en was ge.

bouwd in den Jaare 3591. N'caderhqnd wi. 'rtltdezelve nada Blnak verplaatst. De Vergcderplasts der Kooplieden j in den

Iaare 1720, te klein bevonden wordeade, b&loot men to)

*F

llet opbotlwen vnll eene grooter Beur:, en teven: m0t het vermopan der Stcd beter overeenoemmende. Van buiten, aaa del) Voorkclit, heeft h2t Gebouw een zeer deftig aauzielp. De Voorgevel Pronkt, in *t midden, met een vierkant Itoepel-

dall,tlit hetwelk ecn r jaorentje, in de gedaante van eel Lalltaarn, uitt leekt. rl'er wederzijden van dit A/ liddenfluk heuft rnen twde deftige lngcngen, el 1 op elkcn hoek wederom eeu

afzonderli jken Gevel, een weillig laagerdan hetA' lidtlenvak, doch ipsgelijks met een vierkant Koepeldak, hoewelzonuqer Torentjes.gedekr. Aan twee kanten,te weetet)can de Ogsren lrestzil -tte, gelijl took van binnen, aan alle kanten, is het Gebtluw van Benthemcr of Hardlleen opgetfolllleu. D e ruiizle

vierkante Binlpenplaats, op welke de Kooplievlen bijeen l ;(. lcmen, wordt omringd van breedq Gacnderijen, die op wktte I-lazdlleenen Pllaafen rusten. Bovende Gaant .terijenheaji. 11:t,11

.

13p111)11' J

..w N sj .' q w

z66

ROTTERDAM .

vetfchelden zgloelijkeVertrekkell, totonderfclleit lenecogmer. ken'bet lelntl! Bellalvel) de nù gemeltle, hecft mcn ' er uok v' ene Koornheurs, een geheelovfrdekt geboul .v.

Het Athniralinivshof flantaan hetTvesteindevanhetllarillgvliet.111 vroegere dagen hat ltmen foortgelijk een gebouw , gefligtin den Jaare ï567,op deNieuwe-Markt,terplactze, glwcar yhans het Turfdrcagershuis flaata llet tcgenwoordige G ebouw , hebbellde een zeer deftig aanzfen, wïerït gefligt voor weinige J*zQre!ly en beflnat uit een goed aantaldeftige Vertrkkken, dienende ter Vergaderplaatze der Leden vall llet Edale M oj jellde Kollegie ter Admiraliteit, en t0t andere gebrlltken. 11) anvlere oorden der Stad heeft hetKollegie twee Ze2k * aallzfealljke ivagazifnen. Ilet eene, gebouwd in den

Jnare Jdf'o,llaa:aajldeNkeuwe Haven;hetalpt ler,tweeiuaren laater gefligt,l ' laatbijde Oostpoort. De zldt niraliteitt%cheeprttmmerwetf legt in 't Oostli jk gezeelte der Stad, aan ie A:aaze. E.en zeer prngtfg Geboqw , is llet Oostlnélhchsuh , of de

Vergat lerplaatpv,nBesvindhebberen en l ietMagazijn derOostindirche Flaalfcllappii. Het Pnnt in de Boompjesy cn wortlt voor een der hotlgfle W aerelt llil -ke Gebotlwen in de Verétnigde Gewesren gehouden.; ' tvordende deskelfs hoogtu, boven den grond. begtopt OP rt lim Vieyenzestig VOetel l. De eertle ûecn

daar van wi erdt geleid op den zevendenSeptemberdeSJcars

:6p5. A/ fen arbeidde'errulm vierjaarenaall,eerhetgeheel

volrooid was. De Ingang pronkt met eene deftigë Hardfleenen

Poort, gedekt van een ûaatelijk Bnlkon, 't welk van vier Pilasters wordt gefcàraagd. Dicrgeli jk eene Pooftheefthet Gebouw aan d'e agterzijde, op de Schœ pmdakersbaven N a1472:7 men de Wlagazi jnen en Pakhuizen vindt. Wlit ltlen in 't geboue legt een opeu Pleinq 't welk vatlverfcheiden Vertrek-

ken, tot onderfcheidene oogmerken belcmtl, omrillgz wordt.

DeScheepstimlnerwelf 4erMaatfchappije heeftmenbuitende

0. ostpoprt. Van veel minder aanziw s, dan het voorgaantle, i: het ' K stindischhsts.' Hey ftaaç op llet Hariv vliet, ea is eeg Ztor Qud geboqrv.

Het

T

-

-

ROTTERDAM.

- - - ..'.',- =

- ' ' '' '

y
Hat gebotlqr, welk thans voor eene Lamsaard of 13492* q'an L ecpfrt q' : dient,was,eerti jc ls, ecllgedeelte vallhet84-

gî;' n'enlp/. l' Ict wierdt dxartoebekwaam gemaakt, kort11;R

de verandeiing der Regeeringehier te Landen.

Even c1s il1 de meeste Ilollallzlkhe Stelkll, hceft m pn O' Ok ' t dc Rotteriam eene Dozle, d;e van St. y eo'ts genagmd. Zi) -

îent,zints veele jaaren,nietmeer t0tlletoorrpl' onklijk Oop

m erk, macr el lkel tot een voornaamen llefberg. ln eelpige kuntlige Schllderijen wordt gter, log k1 t gedcgtcnis dCr ., e eerlle Jnrigtlnge bewaard. De v b-t.J-p?J 'â-Ltoele, Ptaal:de Liet verre van t1e D elftfche-Poort, wiert latnde geb' lbu n den J32rQ 1622N tlocl 3, in let lat ltst der l'oorgq l 'ewd tlwei , mcfl teliq -k vergroetN e11 eene deftige Zanl daar can gelimmerz 111 fle Glasraamen van de groote Zaal ziet men'de hvapen: van Verfchdtletl voornaame Gcflagtelq. Da Scloorfieenmantel dizr Zaale wordt voor een meesteritlk van Bccltlhonvvktlnde g' Phoudenw Delelve vertoont, onder cndere, de lxelfenisfen vnn drie StadhoudersN te wecten van l7lilkfb w :(.!wEM DUN l. en deszelfk beide. Zaonen , Prinfb MavalTs (?ï1 Pllnt a VREDRIK t f l r xl t l r c . H a l t b . e e l d vn n s x . l e r l s N dc n l l l ' a c k doo fzeekendeq ' ( welk thsns in het Voorbuis (laat, f tondtcetti jds in een Portaal, 't welk men voor de Groote Znal plcgl te hebben, doch

voor ongeveervijftfg jnarzn is weggellomelh Ilet l' ttgt- of Hrerknuîs verdiellt Jnwsgelijk:genoemd te worden,onderdc il1'toog-loopenzeV/aereldtijlleGabouwen.llet

ftaat acn bctM/estein: le van de HoogRraat, digtbkl 'de Frnn. fkhe Kerk. ln '( cefst dicnde het tot teu ander oogmzrk ,

doct l wier' v !t, ïn den Jaare 1664. in de tegenezoordige gednantc gcbragt. ltetis eelldeftig Gebouw ,vof nrclzilts meny

n tl ongeveer vijftig jnaren geleezen, dea Voorgevcl gehecl verllr euwo heeft.

,

Het Lv qttjhfcnr kvcsoolfsèel)groot en rlpim C irboulv , c1s sijnde llet zelfkle, 't geen eertijds tot een Kloostervoor de ,

lztavct jkaaner-slonpilocn of skindersroeakt's diepze 9 q' 2;r vcn llog de gedagten@s wordt belvnard in den llaat 11 van dd Bloederjleeg, al/aar he4 Scllool flaat. lletzelve is vertbecl' v l

in vijt -Klasfen, in welke onderwij! worztgegezvén doort' ell Rektor, Konrekter en drie Preceptooren. N nn11 1

Neg

:-:8

ROTTL.RDAA Z1.

Nog verfchelden andere Okenhaal'e Gel.ouu'en ontmoet meq 111ig ncl1* te Rottel. zîaln, tloch , vermids dezclve, v2c1al, $1'2-

ziens hebben, zullen wij 'er niet afzonderlijl :van fpreekell: maar i' lleënlijl t n. ng verflag doen van ecll zeer trchkli jk el 1 aallzienlijk Gebouw , een doorluchtig fieraad der Stad, 11t ?4 'Gezaeenét-ipatitlshut ' s van #câJ' E' /4a# genaamd. Nacsthe:Am . flerdamfèhe Statlslltl7s befchouwen-veelen dir a1s het prcgtigflz

Gebouw i11de Veréénigde Gewesten. Voor deezellvergak ' l:rde klel 5 Hett rtn van ôkltîeland in cen Iluis op de I' ioogflraat? pîet vetle vallde zo gencamde Luizemarllt. l-let tegenwoordige Gebouw laat op den Sclliedamfchell Di jk,op de lloogte

vzndeDeli' tligverlfehe ofBillllenwegfchePoort. Op deq laatllen

dag van Oaober des Jaars 3661 wierdtdaqr van de eerfle

ûeen geleid. Zo veelfpoeds maakte men 'er meze, dat het,

reeds in het volgende jaar, voltooid wcs. Men ltoomt tot het H uis over een ruim Voorplein , 't welk ,rondsom , me4 ven ijzeren Hek, van den gemeellel Weg is afgerchooteq. Diergelijk een Plein of Plaats legtook agter het lluis, vall een hoogen fleenen sluur omvangea, en methoog opgaande

Lindeboomen fierlijk beplant. WathetI-luiszelve betreft;t1q Voorgevel, van witten l-lartlfleen geheel opgetrokken, praalt met qen deftig Ball ton , waar i(1 men het S' vapen van Schielani giet, en rustende op vier Kolomlnen, el 1, aan den l tant van éen muur, op vker platte Pilasters. Het gemeldeW cpen wordt

vastgehoutlen in del )klaauw van eellen Arend,welke,in zijnen buk, vast kcef: de bovenfl e paerlder Keizerlijke lfrooe het Vfapen van Schielantl dekt. Niet minder dall ne > di tweeëndeftig Pilasters of Koiommen, ailen vall de lonitkhe Of Korintbiikbe O,' Je, telt mzn in tlellVoorgevel, en , laryg: clte dc vier t ' tluureii, zo il1den Voor- en Aytergevel, a1s ia ke Zijmuurcn , meer datl tweehollderdvijftig Venllcrs. De

Voorgevelis vooruitgebouw'd, zijnde gedektme(een F1-ol lfefpice, waar van de l 7fies vefiidrd is metllunûig Lofs verk, #( walk. door.vier lfupidoos wordt vastgehouden. Onder het

palkon ziet mzn ijzeren Trnlievverk, zeer ktlnûig gelinecd, vn metkjcdertjes, allerlûibloemen, vrugtcn, getlraaide17ilncv fçn çn and.erq f cpraadea fraai doors verkt. Langs een defkigelz .i

(lpgpug k ..Q.omt mell i . n lles. Voorhuis? wel1 (s Zoldefing met % (Fe. .

ROTTEItDAM . >

lôp

>

geflieeden Lofvyrrk pronkt, en door franîc Kolomm en en P1lcsters onclerllellnd wortlt. ln dit Voorhtlis zfet men veflkheiden Deuren, den toegcng geevende tot eene reekà liacic Vertrekken, praalende met ûerli jke behangzels,ki arlllige fcbiideriJen, groote fpiegels en andere deftige fiefaaécn. 1à2 llalller, il 1 welke de Vierfchaar vall Schieland wordt gcfpcllnan, munc boven alldere uit. De Schoorûeen , van rotld M armcr met witte cdûrs doortrokken, treltt het opmerkel:d cog. Zo doet

ook een ovefkunflig gawerkt Uurwerk. Van Dijkgfaave ea llooghccmraaden van Schieland zullen wijelders guwag mcaken. Hier merkellwijalledn aan, datde Vonnisfen,llierge. veld, geen hooger beroep toelaaten. Verfcheidel)M arkten heeftmen te Rotierdam 1 onder deeza mul lten uit de Nieuwe J. /z aréz en de Gyoote JN z'âz. Op da laatfle flaat het beeld van DESIDERIU: ERASMUS; waarom zjJ *

ook,zomtljds,de EIwJz72&J-ivan' kt' gelloemd wordr. De olllusten, over de oprichtillg van llet Jleeld , te ltottertlaz n ont-

llaan, zija boven,op 'sl' / lans Artikel, verhctt lkl. Da Dichter

joosT vAN VONDEL fchreel-y bijdaezegelegentieid,heçvolyende Klinkdicht.

Nvat qTijsheitlLatit lm en Gl'iokel )hield beflooten Begreep gai lsch Christenri jk,lba ras Erasmusquam , En fchot lk metfijllen naem ,aen 'tnedrigh Rotterdam ,, Een naem , naer dien hij was ui(haeren fchootgefprooten. ,,

De Statlt, verheughtom d'ecr van fullc een foon genooten, Noch rottentle gebeent noch t ltlwende-csfche nam ;

$:

,,

Maer rechteeetzûeeJsen beelklt.Dellijkltfi aoog vieren vlam, 011 haeren fuigeling vall 't hoog altaar te flootell.

, Da noch,dfe Grqotekeertfich aietaen nijdtnoch fpijt. #1Geen grafbeflulptfijn faem. l' lijheldettmctdcn tijdt. t)Sijn kransgroenlouverwelkt,en bloeit, voorcfgunst veilig,

$1 Die onlangs was vnll ûeen. nu glinûert van m etael:

sn fbo de Nijdt fich ûeurtael dees' verdi. allde prnel, #, TViJ -rietea ticlt van gollt!tdien Rotterdamfkhcn l' lciligl).

N 111115

BiJ

vo =

R OTTER DAM . ==

Ilij 't geen, op hetgtqoemde Artikel, isQerhaald,voegen wijllog betOplkhriff,cal ) hetcgtcrûe Voétftak,vefmeldenk le de lotgevallcn van het Praalbecld. llen leest aldaar het vol-

y nde. DnSIDERIUS ERASMICS geboren te R otterdcm den ZB

,:O&ol)er14679geftorventeB&t klden zc Julij1:36; met een houlen pronkbeeldt vereert IJ4p; i! 1 ecn blaauw àrzuil pûecn verwisfelt 1557; 't zelve van de ,, Spanj aardg tc neler geworpo 15721 federt weder-

,,om i11ûandt gebragt; eindelijk van l toper cfgegoten ,. en opgerecht 1622; onl hetbouwvallig brtlg-gewelf ,, en brellk der voetûuk Rfgenomcn 1674 ; isclztls her-

ûelt 1677, s!s Burgemeesters waren Balthczzr Mk,, ,, ,,

beek, Dominikus Roosmalen, Jakob de Ilraauw N Pieter de Aïeij. Fabrijltmeesters Leonard van Narsfen, Bartllnlomeus van den Velde.

Te thocn zijn de regels, welke men,ccn eœe cndere z1Ju de vnu hctVoetfluk, leest, dan dntwijons kunnen wederhoudcn em dczelve hier te plactzem D lls luiden ze: H iar ree: tlle grote Zon, en gîng te Bcfel onler.

De lk7jkûadteer en vierdien Hellig in zijn grai -;

Die 't tk vede leven geeft, die 't e rfte leven gaf. A' Iacr'tlichtdeî -talea,'tzoutderzeden,'theerli jklvonder, vtlar metde LiefdjenVreed, en Godgelcerdheitplaalt, ,s l7èrdtmetgcengrafgclert,llochmetgeen breldtbetaclt. *# Dies moet hier 't luchtgewelr IIRASMUS overdekken,

Nadien gceù minzet-plaats zijl)rl'elnpelkan velflfekken. MFijgaan over tot eel l llort befigt wegensde RLGEERING van Rottcrdanl. Dezelve beftaat uit een Kollegie, ui' ijne ffdcrci, 1'z;r de f/'è' ; genacmd, zamengeûeld uît Baljuw of H ooft lfkhout, vier Burgemeelteren en zeven Schepcncn. Danrenboven heert men 9er tog een Kollegie v:n vierë .ntwinti g

Vroedfbhappen. Als eene merkwacrdige bijzonderheid vindt luen aangetekend, dat de Regenyqn, in den Jacre J43: 0F z.t4oygtlastwierden,ollder eetlt (evœlrlp.nrel, oqder andere,

ROTTERDAM .

z71

rc, datzij,ter vcrkrîiginge vcllhun ampt,llqtlc' erz r f:l::ti oz/. w4cl Roen âpz'#ep. l7e gerchillen, en ( len uitt lag vcn dezelve, sver de vermeerlering vcn bet getal der Vrtledfchcppen, van

vierentwintig tot veertig,indeJaaren 1786 en 1787, voor-

evallen, llehben wil -, op de Hitlorie der Stad, verhaald. Eene openvallellde Vroedfcàcplplcats moetbinnen den ti jd vnn lfchnl . : zes weeken vervuld worden. Die tot Lid in de Vroar

oordt verltoozen# moet, ten mintle, zevellëntwintig icarea oud zijn. De Baljuw of Hoofzfchout, die twee Subk lituitof Ouder-Scllouten onder zich heeû,ontvcllgtzijne c3n: . ' .e1ling voor den tijd vcn drie jaaren. De Burgemecsters en Schepenen blijven twee jaaren fn hetbewinl.l. 3enegelzlrWllltiglle van Aprilis de gemoone tijd der Vercnderinge vnn Regeeringe. W ijders heeft men 'er twee Ihvfaule iers en Prie Fasrnjkmenters; welke laatflen eenen Bouwmeester ollder zich hebben. Dacrenboven zijn 'er vil -fRekenmeeste:' s en vier kkketmêêsters& zi jnde gemeenlijl t Leden van de Vroelfbhap. Die elders den naam draagen van Kommisfarisren van Kleine *P ** Zaaken, worden hier Vredemaakel' s genoemd. @1*!, z-sjn v1)f in getal: een Oud-Burgemee6ter, twee Oud-Schep: t3pi ?n en

tweeperfoonen uitdeBurgerije. Zij ontleenen hunleuraum van hetafdoen van geringe gefcllillen voorncalleli jk over geldzanken; die, evenwel, niet hooger dan tor driehonderl guldens mogen loopen.

Voorts beiaatde RotterdnmrcheScbuttert q uittwee Regimenten, ieder van zes Kompagniën , wzllte hcaren vrzonder-

lijken Kapitein, Luitenant en Vaapdri g hebben. Geduurel qdq de jongstvoorgaalule Staatsgelkhillen, heeftmén veele paogingen gedcan, om de Schuttefijop een andeten, en,geli jk men ziçh verbeeldde, eenen beter voet te brengel). M et de On1-

wenteting zijn de 'eraal ude fchiklingen meestal wederom illgetrokken.

Rotterdam,ncastdmperdaln,ipdeVerétnigde Gewesten, de meest vermaarde Koopflad,dri jfteen uitgebreiden bandel, op de mee
zdrJl/rfcl:Bier w2s,alzint;vroege tijden,vgrwaard. Van

ïz:

ROTTERDAM , enz. .....- ...

- xw. -.-..--- -- .= .... ..w-.--

. .

.

de veelvuldige verzelldillge kunnen iiog heden gettligenis drca.

gen de acnzîenlijke BrouT vefijen;eene van dczelve,een prcg-

t1g en l fieuw Gebouw , mul :t vooraluit onder dezelve. Rotzdz-ze /z krf is, in de Nederlcnden N de eenige Stad , welke uog

fen overblfjfzel hceft behouden vcn let berugte Aktîejaar 172O. Het bef lnct in eene Alaatpka?ptj van Wf 'urantîe, w elke hacre bi jzonlere BeRllurders en Bediendel heeft, el1 nog jnarlijks eanc zekereUitdeeling doer. Naar gclange van het acng*r oeiend verlnogen der Stnd, heeft .

. dezelve, van ti l tl tot ti jdy eenige Heerlijllhelcn, in eigen-

dom , bekoomen. Tegenwoordig bezit Rotterdam , cls Ambagtsheer, de volgen' klc: Hillegont lsherg en R
deelte val Kattendrecnt, Beukelsdîjk,04Jr- en f' //J;-BIoezrJ7-J#/J?l, gencamd Iiool, Kralingen of klbnîngen , Floer-Ka-

nelt' e en Je f' Y lt le-R'eneu,Bleiswî jk,lvoorddrccltt en BentJ? ?;'z:a. Rollera' am heeft verrchelden geleerde'Manno en l reFelljke verl pufkellvoortgebragt. D e doorltlehtige'DESTDERIUS ERASMU: slleel l kcn honderden opeeegen. Dnnrellbovell zagen hfer het eerfle licht ZDRTAAN en PIDTER wALENBPRG, Jzllonug BRASSIca of I toos, wlLt,EM DIEMENS, HUBERT oulFul/ls, DAVID vAN

HOOGFTRAàEN , en , in Icctere tijden, verfcheiden der vern aardt le N ederlandfcha Dichters , slll' rs, DE HAAS, en an-

deren.

Het Nvnpen vnn Rotterdam is een Zilveren Bacr op een groen Veld, verbeeldende, naar men wil, de Rotte, gelekt van turee zqzarte en twce rooze leggende Leeuwen, op een veld vnn Goud.

Z3 .eG.vAN SPAAN.Rr fchrîjt'înz van S4tterdam ; Scj-ielandjcv be Ov. 4i, -#cpl als mede, uit eenige hiedq edceldn #erJ ' Jten.

Rovnxlus,(pull -lppus) gebooren te Devênter.wierdtvervolgells Aardsbisfchop van Pllilli ppt ', en Appstolirche Wkaris in tle Nederlanden. M en heeft van hcm verfcheiden werkell, .

pnder anëcre een Werk, getjteld de Repuhlica C9rJ' JZJ' J&,

of

ROVENIUS. (PHILIPPUS)

Irâ

of het Cllristlijk Gemeenebest,gedrukt in den Jaare 1642. Tea behoeve van de zulken omzer Leezeren, die Latijl verflaan , lust het ons, uit dit Gefkhtift, eene plaats aan te haulen, om te dienen tot eene proeve der Geheimzinnige taale der N onnen en andere Geest lijke Zusters van ZJ i-nen tijd# lvier geveinsdheid en dweepzucht ROYENIU: llaar Verdienoe gispt, en met flerke kleuren fchildert. ,, Non raro etiam ftl,,perbium cliquam conjul laam habent, ut ambulcnt in /magnis ,. ,, et mîrabilibus l' uper l e, ut vilescant illis ork 'linaria pietatis exercitf a approbata ab Eccleûa, ve1 a Patribus commendatq; nihilcrepent nifi ul liolles cum D' eo , cum ulliantur pro-

,,prio (fi non pejuri) fpiritui; jaaent transfubfl. antatione: s, myflicas, cordis concentrationes: potentiarum , imo omni: hilntionem , connnbium eflentim'creatm et D i ,, fui effe, anni #4 vinitatis : fpirituale Sacramellttlm inl kparabilitatfs, fomnium ,, olnnium uTefkionum , abforptionem et liquefadionem i: amx plexls fponfi, triplicem cnimx hiercrchi am , orationem in * quiete paFfiva, ebrietntem fpirîtualem , cordis ûlentium ,meu ?, ditationes negativagy ulliol les fup%reslkntiales, puteum et N gurgitem cnnililatiollis, nlnoreln Deifictlm , trallFformcntem , unientem ,flringenlem,cmplexantem,lilnvitatem cornulkl 'entemx em fponfi ubera, ruminantem collnm , abfbrbelltkm eny, fugent #> thufiasmum , infenfibililatem etoblivionem omnium Jllduceau #, tem , abysfklem cp lln Deo identificationem , conf ricctionem . Deifïcaln,incent lentem et conftlmentem coz r: elevationeln ad fuavitatem coeleilem ex infernali lallguore, introversoncl n ft lpercoeleflam , caliginem et ul nbram llei, sllocntiones in, ternasy elevatione: incogllitas, extenflones et applicatfones ,, amorolàs, allimr fuspenfiolles, deliqtlium , ftlspiria, m ortem fcnftlum et omliium aflt aé.t,111111, ecflaflltl continucm , juftitsnl :1

ratiocinii, cortlis contcétum et Paterpdionem y lbquefcaio.. infuxuln , inflanllnationcln, afll altll: qui fcrri1)0qllev

#, 110111,

ant, Penetrationog cd intima, vlll neratîoncs, crllqflriaiolles, alligationes infcparcbiles, cfpcatls pelletrallrcs et oblcdtantcs, voces tremnlâs, murmura Cùltfmbina, g 'tlfl' lls f -uavisfimas, #> odores gratisfilnos, aud@tus melodim coelalles-, hypermiflfccs Dei et animr perîchorefes, inlplldenrinln fpirrtllalem .p :> afpiratiolles M yfantropicasy igoem fine Carbolle, flt lnlmnm

5:

':l)a 98 # k.

j74

ROUIfENS,ROUKEXS,(DIRK) enz. E

-

,, ûne corpore, holoccuoum meridianum , ln vlrceraliet me,,dullari penetrabilitate, contaanm -mirabilem et ftlavisûmum , ,,obfcurz noais gaudia et caliginem. H2c et fimilia fesqui,,pedali, verba in nova pietatis fchol:, inter fponte eleaos lros, et dircipulas curiofas, adeo freqnenter tenero ,, M agil ,, profuruntur pal ato, ut intimis in vifceribus fentiantllr.''

ZieBA&'ce,Dia.fW#.etCrit. ROUKENS. Bi j deezen naxm is bekend een oud en aatw zienlijk'Geflagt, in Gelderland. zo verre de aantekeningen

voorlichten, hebben deszelrs Lezen, ten minze geduurentle

een tijdverloop van meer dun tweehonderdjaaren,binnen Ntb zzzeg'a, de aanzienlijkfle Ampten en wcardigheden bekleed. Nog heden ten dage is datG eflagt, in de.gemelde Stcd, il1

eere en canzien,gelijk uithetvervolg zalblijken. T' vijagten Ons gelukkig, volgèns cchte opgaven,uitoorrpronklijke bronDen, de volgreeks der Ld cn, in ons I F oordensoek, te ktln:

nen lnededeekn. De eerfle,welke on4 voolkoomt,is R oultlNs, (DI RK) gebooren in den Jaare 1$22. llijwag

een man van aanzien en vermogen: a1s zijnde Hopman der Nijmeegfche Schutterîje , en gctrouwd met METGEN ROEST, dogter vcn N.N. Roest, Schepx en der Stad, en vcn Anna Canis. DIRI IRotrllExswaseell fjverig Vooftlander dcrgezllf. verde Leere, & flelde alles te werk om dezcl ve,in zijne

Vaderûad,fmacklijk te maaken. Doch deeze ijver l twam hem

duurte flaan. Tvantin eenen zwaaren oploop der Stcd,voor-

gevallen op den vijfentwilltigien SeptembcrdcsJlars 1g66, wierdt hij, door eenen zijner eigel ) Serjeanten, met eenen Hellebaart, dermcate gekwetst, dat hij het, eeige weinige uuren daaruaa, beaorf. ilijhadteenen Zoon,genaamd

ROUXENS, (wILHELM) gebooren in den Jlare l5K4,eea zeer gcleerdMan,enVoork?tyerderGemeente. Hkjwas eel)(ler ijverigae Voorûanders.van de dus genacmze Armiainanfche, Faaie ia den aanvang derviorgaande Ectly ve,e1llaalkle zEch. tlor

M [email protected]* --

<' '-.v --''

.w- p. . xez w< x' e''e-. . ..

.-.-

yZ.XZ Z

'

,,

x

x

..>... -.

'

N

- .- . .v. - . *

x

xx

e' .

wG s'j.

.--

,

-

-

l

Xk

ï$ % j

x$.-.t.'A*Jk!zk< c-w $7 '

j

$ $

j

>J* p w î l . ' r . .1 -::. '. . . -.: e. w ' -4 3 :3 : : , . :.-)7 r J ' E 5 E ' z 4t j; *.r .---. . y : 1 ; '. 5 ; , : : , : ,, '; r . .. w.. . . , . . 1 . , . 1 f: , ê

?/

//

( j'9/4' f/$

..

/I J 1

/,

C hN xk .... .

t

jf( j 1 1 /( I1 1 fj

-rz . #-x p (it $.-11 * s .,a-'. t ,. II/ jp >l (/t /

x

.N s ' %w $ . ' , z

=-

I

!h ll

---

1ï h h ï Ij

I

I

j

'

hs. k$. . .-.---:. --

,

sNs '

. .>. -. -*'

t/

,j

-.....-.-. -.- qxxXx4

/ ??,, ,? '/: ) /, .;,

' //!; /. ' z ( / ' z ' / zz g/

y;S?

/ .

1tM' x '' .

% h N. w' x<

xm

.- a-.-.- ...-- .-.. .'*..

-- >

- -- - -

-. - -

-

-= .- .-

'

4 / ' ? . , ,

.-' .e. IJzw::.-

Xw

- * .. ..-.. .. ... -... .Nxx h -.---.. -

1 ,

. j

r

. N. N x YNNNh

Y.

. ----.N .N.h N

j

1 I I :I!

l

$,-.pt .-,,v' h

,

hh sî q

-

@

..e ' .'

?s,i ;)j 11# ,yh ? . 4 +? .;i :. zl 9 t' .. ,y

sb

$ j,

/-.'

: # I ..j$,a ' !%.. .4 ke <. ' 'f? 1. t1 *j , ? . .$tt y41re e'' . ,.' -

ïh

1.$

b

)4j , /,,,, ''p- .-,' -J, .)(l'j'4 .p.h ùt 1iI/ !jIIe ,. ,

h'

hj i

. , -- , .' q ,','/' z , '/ );); ' ' j ' , .t . çI t '' ' 7' ? '' ,r?t ,-

.: :-q -r .z-..*

*

% $

. ! N

. -::; tz -z .. ,z .. jt. ,:c ..

.. *

j

%$x

u. 'k

.e--

t

.

-... .. .. .. p ' .- .- '.'. '-* ....

wN

=

,,,M

./

lp

'

x

:

/

*l . .JI@

N.N . N<.

'

-

'' -?

.

* *

A' . .M e

..-..-. ..w '. F - .. -. .-

z' ?

.-,'e

--<

> v'>>...

. .-

-..-.w - -. ...-.. .. -.. -.

> *

..M''-R,'

. . - a.

-

Xz 'ezVV zJ' az ,,z'

.....'- > *

'

--*

--

'' -'

---' --''-' -

..<. -zsv

e z :# # MX W,.; #e . . . wx .-..u .. '=<> x ., . z.=.-U.. .. o. v . > W . .e v

A< w.-

, , z

z

.

- --. -

.

'- . v' -* ...-* .. .

- -- -- - - - -- -L--

- I - -s .'j1/i 1 -2 , .; 1l1) -4( qL . $1?l ;--1 1 :l-k' .14i !1-i r -1 1r ' --' - --1rl '! 'Ii h' '4 1 '!(j 'I1 9fl iII1'p .1.1( 1! 1II-1.I '-iI 1 l1.l I1)i l1 t! 1,!Il(h flfl -!l )!l ,1 ll:?l ! h . I II II ? ! #ùf i hp, iII I1 l

'(Illli I).!Il(-jljI I.IlI. lI'lf!l!IljI (l'tI f4('jl I'lttIl# 1lfi 'I1lI' fl I -I (i lt fIi 1 l I!I(lll1 , 1 !? 4I!III lli(-,1 (1IlI6 -$(k$ -(t6(l4 ! ,I-l I1I t.? ,k' ! ll( l 1l, -Ii ') 1 $ 6 l t ' l (1l -il -l((tl. , (l3l l l $ .11(1 (jrI l iI tl It(l i !,jI tlIl !ll . t 1d.8-'',

l -i!! l(r 1 tIl-I - (!,t ?, .l l--l 4t l1j ll l'1,I ,j'j()? j(!l4 il!(l lItf,1t I)lIIl I!fII,,IIjfI,Ij!IIjrl)Ij,,I,j,,ç!;,jIj)Ij j,jjIIjI lI1llIf?lItIl ,pI,r ,!),, ,lt4(!!!;!j!1! ,, i( rlJ1l!! pl! It l !,

4,t,j!,$! ?,?l) !(.lIlI -

.l.v.x ,)%z''wp-..'.:>ze.c :krr.v*we#t. $'.t'.zz. at zz.4, ' zz,,.. :e:-/. . u

k-

c

,

* a .a...z. . p <.? . '. , L. c.,.t% 2z v J

ROUKBNS ,(WILHELMIROUKENS,INIR.JACOB)e nz.'75 J-= . .. '''' daar door het mislloegen van Prinre MAURITS op den hulx ;

wordende van zijne Ampten verlaaten , a1s befchllldigd, zo nietde Ileller geeeest te zijl, althans in order gebr xgttF hebben hetProtest of de Remonarantie der Oude Regeeringa tegen de buitengewoone Regeelingsverandering, door gem el

den PrinsMAURIT:,i11dqn Jzire 1617,te Ntjmqen gemaakt. Hij was getrouwd mqt ToylAsxE vAN MEKEREN, dogter v,n

Jonkheere yan van Mekeren, ileere van Meijerswijk ,en

van Hilleke lz/z y der A#'pai ;. en hadt, bijdezelve, twee Zoollen verwekt:JAKOB el J@1IAV.

RouxEas, (MI..JAKOB) wak een dEr zeven Regeeringsl . eden,welke,naad4tde Fr/z/ :cheKrijgsben&n deStadNtjme::/ :hzddenverlaatea, op den twaalfden JulildesJaar: 1674, door Afgevaardigden van Prinfe :VILLEM oEN I11, benœ m; wierden, Om , bi j voorf:ad, de zacken van Regeerfnge ea Julitie, de Stad betreTende, wacr te neemen. Van elders is 't bekend, hoe, OP den zestîenden Februafij des volgentleq

jaars, dit getal met nog dertien Leden wierdtvermeerderdy en dat de Regeering der Stcd, zezert, op plen voet bleef, geduurende he: overige leeven van den Stadhouder. Da Hec JAKOB ROUKENS, dell llaam Va! 1 Wiens huisvrouwe wi j lllet

vermeld vinden,deedt,in denJaare 6699,afïl=d vnn zllnea post,ten behoeve van zijne zoone

Rovl axs,(Mt-.DIRK) doch t hie daar van ontzetwierdtx en vervolgens, zijn leeven lang, ook verlczten llleef. in den

Jaare 1704,teg1 ,. ,ermetzijnen Neer,denllurgemeesterwmLEN RouxEws, van wien wijlraks zullen fpreekeu.

.

ROUKENS, (JOHAN) Zo01 V:11 WILHELM, en broeder VâQ 3A1toB, beiden bovell yerl nçlpy bekleeûlt le, nog jong zijnde. den post van Advokact-Fiskaal, doch cverleedtin den blod

ziiner dagen, nnalaatende, bij zljne Echtgenoote axwa vax ANsohl, twee Zoonen: wlcllEM ep TllEoooftus.

Roultuxs,Lsfr.wIl-î I>::1)of,gelijk men, indien ti jd,ge-

Foou was de Advokaaten te noemen, Dnkter wltsF- RovEENS ,

176 x

-... m ..

ROUKENS. (MR. WILHEM) VOUI (C.NS. ( MR .WI LHBX ) .

-----~~

------------.

.u ..u

xl xs, Zoo n dc gaanden, wc en z eer b eroemd Reg tsw KENS, Zoon dess voor voorgaanden, wass e een zeer beroemd Regts-' ge leerde, eenn be kend vo or ee er gr ootfle OCostumiers, stumçers, ot geleerde, bekend voor eenn d der grootfle of' KKenners enners vc nd e Cos tumen o fc loude Ge woonten vc n Ce ldervan de Cosmmen of a/oude Gewoonten van Gelder. land. N~a zich, alvoJrt!l1s, inn z zijn Vader/and, op dee i Regts/ Jz ;#. Np az icll,a lvoarens4 i ijn Vl derland!O Pd tegt> ene r eize na ankw leeh hebbell toegeleid, deedt reize nil Fr FI·rmk.~ geleerdheiJ g eleerclneid t ebben t oegeleid,d eedthbijijeeene

e f jk, e l1b eklom t 'leans d en Tr ap v an MMeester eesteri 1e Re grijk, en beklom tee Ot OrleatlS den Trap van innt de RegNaaa z zijlle wedt!rkomst in Vaderland, en bij op' tten. en. Na nb ijddee o pi jlle we derkomst i n hhet etVa derland, e erdt hc m de 2 d e Aka demie t richtiul!: Vdll de Akademie tee A' iVijmegen, wierdt hem de r ichting Vd t jmegen, wz gleeraar f n de gtsgeleerdheid z van Hoogleeruar in de Re Regtsgeleerdheid aangewaarJigheid wa arl 'igheid va n Hoo allgebooden. Doehh h hij wees die aanbieding van dee h hand, als meet' boo den. DOC ij We es di ez allbieding Va nd and,2 1sme eê be haagen vi ndepde i nd en pos ng eyvoonen Ad vokaat, we lbehaagen vindende in den postt va van gewoonen Advokaat, wel-

ken hij, lllet eell luistcrrijl.en opg:lng enn c algemeenen lof, ke nh ij, l nete en l uf sterrijken o pgang e lgemeenen 1 of, waarnam. Hert l leedt, egter, niet of l hij wierdt, inge· wc arnam. He cedt, e gter, n ietlang, lang , of lijwi erdt.i nge-

vol ge he R eglement op geering, op natie v an.d en volge hetth Reglement op d dee Re Regeering, op Nomi Nominatie van den R cad, doo tadhouder t ot Wl edeRaatl, e nv ervolgens, Raad, doorr de denn S Stadhouder tot Mede - Raad, en vervolgens, den Jaare nevens den Burggraaf JAKOB VAN RANDin i nd en J care 170Z, Igoz, n even!d en Bu rggraafJ Al toB v 3N R AND-

WYK, tot verkoozen. Niee lang, bekleedde hij W YK, t ot 13urgemeestcr Bnrgemeester ve rkoozen. Ni etl angy be kleed/e h ' fj . de eze wa ardFghefd. deeze waard;gheirl.

beweegingen, terfl:ond Bekend zijn Be kend zF jn de , de oproedge oproefige b emcegingea, t erllond naa nna den den

do od vu infe w' ILJ-: M oEN 1l,t timegen voorgevallen, voorgevallen, dood vann. Pr Prinre WILL EM DEN 1 Ill, tee Al Niitnegel1 geen voor om;en doodlijk waren. In1 de de ge_ en die die v oor onz en Burgemeesttr Burgemeesturdoo dli jk wc ren. l me l de St g d on t f l ol l de n , zo we l a 1 s e l c l e r s , v e e l e r h a n de l t l ngmelde Stad omfl:ouden, zo weI als elders, veelerhande king· t en ov er de de l tegenten, me d:t g evolg , dat dat dez elve, i ten over Regenren, mett dat gevolg, dezell1c, inn de de D1:land des Janrs 1702, be'ovid ge. ma and JUllij Junil 'd esJ acrs 1 702, met metgeweld geweld u:t u!thet hetb cwind g e.

ze t, e cntleren i rzelver plants plaats ge(l:eld gefleld wierden. lvierklen. Te Te weeweezet, en11 ancJeren ina de derulver ten, inn een opzetrelijk Verroog, bcwecrd t en,de de Gemeellfluiden, GemeenFllliden, i een opz ettelijk Ve rtoog, bc mecrd ' liebbendt! her van gem Vorst, llebbende'dat, dat, lla3 nca h etoverlijden overlijden v an g elnelden elden Vo rst, zij zijde de pagthadden hadden om aIle nlle Rege"rell lt 'egec'ten te te kUllnen kt lnllan afzetten, cfzetten, en en dar dataall aall :r,nagt hUll aileen, gantfche hun a lleenN als a1s venegenwoordigcnde szertc' gelzîlroo:' cligelde de de ga ntfehe Burgerij, Burgcrij, claar HOllch ditt't of da cr toe toe de de kens keus l londt maakrcn, mcakten, van van di 'tzij zijdan ( lan weI welof kwalijk rt!~l kwa lij kegegrond gle r e t gcbruik, op op den Jen llegent'1twinrigfien eme ld ngar aojpn ddJu klji jt.gcuruik, negenëqtwintigf lender der et reweld r' cwel' . 3 wkrdt wierdt de gemeestet Met de But Burgemeesret gemelde maand JU:lij. hl %. ROUKENS, door ee'Ji~e Gemeenslicdi'n en Gemeencn, ROUKENS, door ee?liçe Gemeelèslicdpn en Gemeenen,van van zjjzijne waardigheid aan ne wa ardjgheid Ol1tz::t, optztlt, om om r(!d~1l l-kt d?l! dat dat hii hii a cn de de Regeel'ing ltegeering was ïvasgekoomell, gekoomen#terwijl tert vFjlZlj;l ziJ -; ' 10(11: Ot?1:1,JACOB JAconROUI(ENS ROUIIEN:inil)Schepel~"" scllepel êl u geftoelte zat. zct. DiergeJij!{ Lliergelii iot ondcrgingen ondefgingen de do Buf gomedstelg gefl:oelte BurgemC:r.'SLels ,k int T. BEl ';1l31z1Ns ECK V-AN PANTH,.U()N, PZNTHS'.LION , PIl'Tr;R PIICTPR CORNELIS CORNELIS Bl::EKq BEEII1'. BEEK~lAN" Eel{ VAN M. IN.y JOIIAN JGIIJN VAN V=N L£EliW!~N I# Zl ' 2UîVf:i ' Q en ell JOIl[,N JQIILN VERBOET: VERBOET : om om redan., redeqv )\Ji\N, :.1.0

,

.u

ROUIIENs.(Mx:tV 'ILIIEM )

17/ ##

zo alspén voorga/j omdat àij9 ten tilde hunnet bevotdelitige, elkander te l)a ia dcn bloede badden beflaan; ddch u'elkd

' hedenjtell tljde der laalfleàanflelllngej hletmeer ?ankragt ddaattige wijze gefch: . édde deeze geYreest &vgsg Op eene gewel

qfzetting: Vergeefk brâgt Bnrgemeelterwe ROU&EN! da:r tegen inj dat alle Regent eni il 1 den Jcare 1699,OP t llellW Wcrell

xangefleld, en dat zijn flocl toet alvot'r cen7gen tijd ovetIeeden'wa!; da( hi j nevens zijne lotgenoote: zich ten goepd regt wilde ûellen; a1s mede, da(< Volgzl qs det) Niauwen zo

*e1 âls den Oaden Privifegiebrief, lel tcnd. eens tct Raa;

verkoore: zijnde, dien post zijn leeven latlg loelt àlijve: behouden,teh zijhij#olgepsrejïrel dzt!r î'PtlOlltzet œierdr. Teraond llier nua, wic.raen, uitdd 43at1: Regcrlten; acngd. E'eld èRANS RoMFw'INkEL., JUS' /CNU: li Bh ,F k , VAN pf Wz ïfwtj #aN HEESTj VERMF.EX , l,Eyl)p:ItIlRR tAN SANT'IIAORT JNGE.J Noen.,vAN LEEUWEN , #AN DEN àFRGH #AN DEl t LYNDBN #

DIRI ROUKENS en vERneIoENz *IUSTINU: b: BRVER bedallktd voor den opgedraagen post.met oogmerksevenwel, om :ijz :en Zoon Jlcoé DE AFYZR ziine #iactste'doen vervullent >t .

w elk hel d ook gelukte) DIRK ROUKENj en #ERfIEIDtN deede: even eens. Vervolgens wierdt de ltaad nog vermeerd:fd 1et SINGENDONCI t, #IETEk VERSYFGEN # ToMas lilas, #a# DlsstN : î KNI/PINJ , de meeste van welke: o> NORMONDT , MURREE: él langs,de Burgerijhadden èpgezet. ef ell te à' eb'tp 'dti: Ncé zidhy cndermcalj ten fOeden fégte y' .l

vervoegden zichdeontzette'Leden,op denachttiendenJulij;

ter Vergaderillg #an de Lcôdfchap; dfe$noj ten gelrden dc-,

ge,een Befluilnam , bij welkede geho' udene handelwijze :fgekeurdj en de afgezette Regeeriôglleden herûeld,. en'j daat-

enbovenq het Hef Provlnciaal nevens zes Adjundum , . Eedea der.Lcntlfchcpj gelastigd wierden'àl: 11egtetâ, en de M omw

boiraom de Oproermaaker: geregtelijk te vervolgeni mitsl?

ders om derzelver uitgegeevene Bezwc:ren te doen vetbranden. Recds op den vierden Aagustus,ollder fchut en fcber?

van eenig gewzpend krijgsvolkjnamen zijwederom bezitv:q :t lnne pestenj wordend:.nietlan' g daar na:,Vonnibfen uitgéw fproken tegen de begunfligers der àfzettinge van de Ondz Regenten. Nevengde onderfcheidene Refolviea va ' #Lauôt XX7.pgisd Q oeg #' 4m

278

ROUKENI. (51:.IVILI' IEMI

Staaten,hebben wijdiel:tlig geoordeell,dezel' zeaan I leteirlde van ditAftikel in te lasfchen. Ligt is het te denken , dat den Nieuwe ltegcntcn, tca zo kort eene proeve van het zoet van regeeren , de mond ra:

za1 gejeukt hebben, om zich beter te verzadigem Daar toe fleeds op hunne ltlimen leggenda, meenden ziJ te Nate te moeten neemen de afweezigheid der Krijgsbezettfsge, llaa d2. t dezelve, tot het beleg van Venlo. was uitgetrokkel. Tegen den tild der gewoonl ijke Vernnderinge van Regeeringe, van de Oude Regenten geëfscht hebbende, dat het bewind aun hun zou worden cfgeflacn, gebruikten ze geweldtlaadige middelen , toen deeze einch hun wiefdt afget lagen. (lllt luimig, .

ùproerig en metgeweld verdrecvellze de doorhetI-cndfcbnp scugetlelde Regenten van het Staûlshuis, eù l qamen t nezit vcn de Raadkamer. llnnl tDr, IXGENOEL en va lx DER LVNDEN gint e ve u s t o t de Ni e uwe Re g en t c n ov e r . Kommerlil '11 moet, gen ' ten deezen ti jde, geweest zijn de toeûang der StatlNljmejfleren hcat, bij het Gemeell, onze Burgemeestelly en in bi ter ROUIIENS.

Het graauw liet hetnietbi jbloote dreigemen-

ten. maar wierp na hem met fleenen; door eencn v:n welken

hij aan zijn hoofd gekwetst wierdt. Daarenboven hatltlen de Out le Regenten, en onder deeze ook onze Burgemeester,

zich op den Burgtbegeevén,van waar zij, methunne tegenflreevers, een Verdrag zogten can te gazn. D och, in tledç 'an aan hunt :e vqorflcgen het oor te leenen , wgerdvn ze 'er genc gzacm belegerd gehouden, en gedreigd, dat hunne bcenen hen niet leevende van daar zouden.draagen. H oa ewel voor overmagt hebbende moeten buklcen , hadc len, egter,de cfgezette Regenten allen moet niet verloorep. Aca

'thoofd hebbende ollzen Dr.ROUKENS,vervoegden zij.zicl)y l:n de Landfchapsvergatleribge. mct hun beklag over 'thgezet Verweld en ollregt, 't geen men hun hadtaangedaan. ln l'

toog,welk zij, ten dien einde, illleverden, zogten ze acn ta toonelt deels de wettigheid bunner Regeerillge. deel: de on. gegrondheid der flellillge vpn zommige Burgemeesteren, nllof-,

zints het overlijden van wijlen den StkhouderI3y' ilfe wJr .I.Ee Dsx lII, alle RegentenN welke toen op het knsfen zaten. vtu hucne Regeeringsposten vervallen waren. Ter

#k A.<> .. u.. - ex.... - x

ROURENI.(Mà.WILREM''j

tAp

Terwijl hiet ovdr geraklpleejd wietdt, gaven die v:n de :ieuwe Plooi eeù dàadel ijk beWi ls #a: huhne vie--- en ontzag voof dd bekwaamhejen van Dr. K6vKs9s, ea hde zij#an oordeel wardn j datde dndere Aanhang l kerkelljk zou ver-

liezen,ind .ien dëeze daaf vjn konde worlen alketrokkenl Zfi booden aan , te willen bewerken, datde Heer kogKExs tot

R aadsheerwierdtbevorderd,in & plaatà vatlddn okerlèedenea' H eere FAAN, RoMswjsxEt-, ïi djhtJkèorafb:loofdd, lijnz vrienden ea medeflànders te zullen verlàcten. boch de eer-

lijke M an wees zulk èene àtnbietling volirékt#an de hand. Niet weinig, veelllgtj zal deeze weigerinj gehotpen hebben

tothetBefluit,welk, âedert,bi j da tegenWoofdigeRegeering van Nihnegqn wierdtgenomèn,kolgen' s 'tw' elk br.RO*IIENS, en zijn Neef blRk'RotitlExs, boven jeàoemd, hekeà' s de' Heerea VERIIEYDEN, BAEIIMAN , nkk&o' àRs en Ecl l S'AN PzN#HALION uit dd stad en her S' chependoï geb. anqe' n',en'tlvee-

>onderd Rijkldaaldets beloofd Wierde' n ain elt , dic àeceë

derzelve: in handen van hetGerettwistie leverenk Eene flrijdige nitwerking met hunne bedöulingen, tttedel t'

àlledeeze geweldenaarijenkDe gebànnen Regenten haddeù not veele vrienden in de Stad, welker getal ùog toenaM door'

mezedogefl met dd gewelddaadfghedelj tegen hen geplée' gd; Onder hul lne Vrie' lden bevonden zic'h de Sekretéris sINGsx.. roxcl t en de Raadslleer WILLEM #AN LOON q beldel nfflgebledvene Regenten, doch in geeDea deele eenlgevbellg met dleê van de nieuwe Plooi. Deeze, retlefkt van veyfchei' den Ga-

zneenslieden en Burgets,zfch grondende op de Verklàaringdeg

Landfchapsj bij wûlke zij voo' r wettige Regenten verkl aurkt waren, deeden telkens canzoek bi j Dr.Rouflnxsea de overfge ballingen, om in de Stcd te rug te keeren, en beâit t: secmen van hunne waardighedenN met toezcgging va? halpe

en befcherminge tegen de opgeworpene Regeaten. Niet beu Iland tegen zo veelaanzoek! en beloovellsy tam men', eindea jijkjh' etbe:lit1eenen kans te wacgen. - Te Lint begqven zilzich over de WTaal, op den zevenden Aegustes desJ' anrt

j1o5,en namen vervolgens gang na de Statlx' Reeds bevondt

idh aldasr,cp'hetStadshuis, een aantalvan vijf entwilltfg 0ç'

de/yig.Jollgelingeny gll el vrienden van Dr. Rprznws en de O ooe q

*7C!! @ *n

18o

ROUKENS. (Ma.FILIIEM h ,

overige ballingen, el1 hadden altlaar den bovengemelden Raadsllecr wI?-LEu vAN Loox voor Bnrgemeester verklaard , naa alvoorens die van de nieuwe Plooi nit de Raqdkamer verdreeven, e11 na de dus genoemde Zut fenfche Kamer de wijk te hebbea doell neemen. Dcck zi jzaten 'er nfetlang. Op 11ul > roepen om hnlp , kTvamen hunne Vriendel)toelkhieten , en veflosten ze vnll dcar.

Onder dit alles was Dr.Roul lEys, metde zil -nen, in aan-

togt langsde Groote Straat. Hier wierdthijgervucrfcluwdp J er da( de onderneeming miFlukt wa:, en reeds ecnigen ZPn h e gt e ni s f è g e no me n wa r e n . Ge du ur e n de het medellanders in gefprek, l twam een der nieuwe lkegenten, IIEERDEN getyaamdy aaurukken, aan 't hoofd cener zemengeracpte menlgte. Ee/ onverlaci u1t den woesten boop, den Snaphacn op Dr.Rorxews aanleggende, zou hem gewisfelijk doorfchootcn hebbenm hadkle niet de llopman LEONARP VERSPYI L, i jlillgs toefchietende. z' ulks geweerd. Toen llocg men geweldige hnllden aaq den.Doktcr, voerde llel11 na he: Slcdshuis, e11 flelde hem il het zo gencamde Emaus in bewrringe. Vier der gevxlge-

nen wîerden, :0g dien zelfdep avond, biJ tooztalicàt,tlit de Venflers van het Stadshuis, Opgehangen.

> Burggraaf Jzcon vAN RANDTVYK, beducht dat zijnen, t boven 't hoogâ voorgzandel Amptgenoot diergelilk een lo' ijk,afte weeren,vervoeghing, om hetzelve,ware 't.mogel l huize van PETER VRRSTEGEN, eellell der N . k ,< l euwe de zich tel Hi j brngt a l wa a r ook de ove r f g e n bi j e e n wa r e n. Regenten, .hadden toe te zien , om zlcll hull onder '( 006, hoe zeer hj oed, vooral niet methetblocd eensNijm et geen Burgerbl smedc,dctzi jhel n meegfèhenBl rgemeesters,te bezoedelen;c1 *: in.'tleeven fpaarende, hoewel in hegteniâtk', meerzouzen kunnen uitwerken, tot bevorderinge van rust en vrede, onder de.

Gemeente' , dan indien zijaan hem geweldige handen êoegen. D eeze ret lenen fcheenen ingang te vinden : althans gaven ze hun woord , den Burgemee3ter RoullENs te zul lel) fpaaren.

Doch z' ij bielden 11l1n woord nietlang. W'cnt, in den naamiddcgq door den wijn verhit, en van wranklustbrandendep uamen ze, nog dien zelfden avond, een Raadsbelluit, om Dr. kouKzx:, 'sanderendaag: gvond:, OP de Binnenplaats Van het $1ais-

ROUKENS. (AIR.W ILHEM )

)8I

&

Stazshtlis,te doen onthalzell. Zonder verlloor of form van Pleitgedillg wierdtdit beflt lit genomen, en we1 den ncam van den Raad, welke geen Regtsgebied heeft, of ooit beweerl

lleeftte hebben in lijft lraûklijke zcaken. NaadathetVonnis,'twelk wijaan hetflotdeezeàArtilcl; gevoegd hebben, den Burgemeester ROUKENS, door den Se-

kretaris SlxoExooxc!l, was voorgelcezen, zeide hijtot dellzelven:Neef,IeesJzz/7'( le/zz/zl:PeliotleJ':J eets lzppr-. Dit gerckied zijnde,wcs zijn wezerwoortl: IsdatC,&:. #.#,:r4J/e?

v' drz/ ik dtts paszerlpr ' ?rl q'el. aorti leeld, daar ik J4/ t ge$ta)

piet ::p, tegèrwool' tltk gr:vcclr hen? Zich verder willende verantwoorden, wicrdt hem , door Burgel neester VERSTEGEN , toegebeeten: Hmeg, weg Aw/ z/r? t ht g' J hier #e plavtts hiet. Hier op verklaarde de oude M all: Ik*gaa gel'ust /:/-doadb

saar -l)' Jf, geheele Az//#zg/J îs, tegen ::& vtïrsod in z/z

Stad g:ier aew te zt jn, waar,/pgzene#,. /#)bept qalt l' wJz. M et een herbaald weg . weg ntaar wierdt hem het vertler

fpreeken belet. A1s ee= blijk van gerustheîd vcn gemoed en onverfchrokkenheid, bewacrt 's M ans naageûcgt, als echt en onlochenb,:r , de volgende overleverîug. Gekoomen zlà tlde 'OP de Bi nllelplakts van het StadJhuis, clwacr het Vonnis zotl volvoerd worden,hadtde Grijzaait de bedaardheid, de gou-

dcn Knoopen, welke hijfn zijne Handmouwen droeg, dsar uitte neemell, en dezelve te overllnnt llgen'cnn zljnen knegty welke bem tot in het uiterûe verzelde, met bevel om ze te

bewaaren en te drugen, a1s een gedenkteken van zijnen onthalsden Heer. Om den veroordeelden, cls 't ware, eenige gl lnstte betooV e r z og ! me n d en Ke r kl e e r c a r BR aco xl E R , hem in ziJ 'l 9en , -t 'den. Doch deeze weiuiterie bijte ûaan en voor llelp te bi. gerde zich dacr tOe te laaten gcbruiken, zeggende z;//lJ ta ./;. ta w/f/t'p Jp:a, n' cden dat #d H eer Roukunne. 10ou

:eNs, donr zî )'JO: aa:' dsvijandên, a' ie,-4W4r:pâpr:?;,vojgen,

geJ, /4z/es,gernnRdg/erlovei.Jerp zkont len of fzl4gzcs zil 'n, gn s,: wetdsv:râpf iye/ .,veroorv leeld w. zJ. Vergeefshielfltmen

an, bij den Lecraar, om der Rgeel 'inge ten wille ziln. 1. --: Ileernlthcoxlj :R bleef-volflank ' lig kijzi jne weigeringe:wesllalV#.n W t. n geuoodzaaks was, eqnkn alld rqren re ontkigtlçnt die O ooo 3 zick

,?,

ROUKENS. (MR.WILHEM)

xcçh Iies gezegge:. Ondanks het Verzogte uitoel, Wierdt het gemelt l: V/l ll pisNbiJh'etlichtvantweetoortzenN ten uitvoer

gebragt, en 'sdaags daar aan het Lijk aan de familie tcegego H nden, welke het in de Groote Kerk deedt begrc,ven. De . e er M r. wll-ueu Rouxexs onderging dit yrellrig lot, in he4 SwgçDxnzeventigt .l ve j aarzijnsOuderdoms.

E .#fRlcr ult J4z L.anlacâs R4<,#

vn F&/#'1702,

Mal. tit#:a Ip yultj Tgoz. DE STATEN DESFURSTENDOMSGELRE RN GRAEP ;CHAPS ZLITPH N ,met d'uijterie bevremdinge voorgeko. pel)zijnde de disrcntien e1 tweedragbten,die ûgh voor eenik ge dagen en clnogh in de Stedel!Nijmegqn,Thielen Bommel pp d: napm van de Gemeensluijdet len Gilden derfelverSteden tegens pç Rlpgizraaten van dien hebben opgedaan, en fulx oh Prgte#t el Y00rgqVeD dat (1e Gemeentens eenigen ti jdt herw aertz in haerq Oude .

Voorreghten en Privilegien foude veN ç0 .rt qn henadeeltwefen.en datook eenige Regenten van dien

0 ,nwqttigllqn hietbehoorlijk gequaliûceertfouden fijn de Ma-

gioratqre en Schepen-t loelaldaar te bekledel! en dat vervolu

gensdefceken in devoorf.Steden foo verre fjn ui jtborûen dat

lefsa.o fondereenigç voorgaanzeklaghten aendeStaeten dew

rçr Prqvinti:,en bijgevol gebui jten eenige form ofsgurevaa rejb ,z splejinge de Magiflralcn van dien in 'tgeheeloftendele vAn b,ere bedieninge fijn ontfet en wederom nieuwe in derfelver plaatfe aengeflelt, oock fommige van d'oude nq voorgaende

pedankinge in eennieuweneed fiju aengenoomen. En : geconfldereertdit faeken fijn valld'uijterie Confequen' .

yîe, waerinne tot Confervatie van de gemeene 'uste ten fpoe-

Mighfle behoort te worden voorsen: foo is 't dat iaerEd1 Mog:hebben goedgevonden çn verûaan, gelijk dezelve goedvioden en vetflaanbijdefen, d,td'onfettingederRegenten in

# St/epNijmegen,TielenBommelàoor deOemeensluijden 4n Gildens gedcen is Onwettigh en informeel,defelvevervol-

j..rnx kr aaçhte de, f .es imp obe renke çn. a.,jlgullerende, x de dq ylr *e

.

..

.

bqxeq.-

.

ROUKENS.(MR.WILHEM)

!8J

hovengem.rerp.Nlngiflraten en R egenten in haer volle reght, :uthoriteijten betlieningen hernellende. D2t V0fdel 's de M omber Of eQn Qllder i11 dcsfelfs Pliztfe f2l

werden geautllorireerten gelast, om ûgh excdelijk t'informeeren na die geene, tlie defb bewegingen en opfchuddingen 0nder de Gemeentens veroorfkekten verweclct kebben. om tè-

gens dezelve voor'tHof Provîntiaelmet fes Adjunae Leden uijt de Landt khap, na bevindingc val faeken te procederen en te concluderen na behoofen, om vervolgens na rechten gefentelltieert te W0rdQ11. Dat Oolt na de herflellinge alle die geena, d:e tegtns de Statuten, Conventien en Privîlegien der voorû Stedep, foo

ten resefke vnn Verwantfchap, Borgerrchap of andeffints in de vool' f Af lagiflraetell moghten aangefleltfijn, daerinne niet lgnger fullen continueefen , en dct ten dien ei jnde de rerp. Gel neensluijJen van de voorr. Steden, of die daar toe berech-. tightfijn.billlellden tijtvan dîie daegen,na ontfangene Notil icatie dcfer,fullen hebben t'exhibefen haerevermeijnde grieven en rçdenen, waar op vermeenen gefundeertte ûin,dat ..

de M agiflraeten in 't geheel of fommige Leeâen k,n dien on-

gequalificeertfijn de*Wlcgittraez te bekleden.

Dat de voorû Grieven gefleltfullen werden in hlcden v1n.

de geinteresfkerde parthijen, om binnen drie daghen peremptoir te dieqen van bericàt;Dat'tfelve ingecomen fijnde,daar over bij 't Hof ' Provinticelmetfe3 Adjunaen als boven gemelt ficalijk nadenteneul 'der vlàorn.Privilegien en Convenlien op mondelijke pleijkloije tle plano geduerentle de fesse' dafer Lantrchaps Vergaedetinge fa1 gedisponeert en gefententieertwerden. Verbiedentle verk lers alle Burgers en Ingeretenen defer Pro-'

vintie welfcherpelijl t in 't toecomende fnlkenogh diergelijcke fei jtel ijckheden meert'onderneemen, bijpœne dattegens haer door de M omber defer Provintie c1s tegens Verioorders der gemeene ruste op 't rigourieuie falgeprocetleert werden.

Eijndelijk dàt het Ilof Provintiael in Naemevan de Lqntfchcp het gedisperfearde Libel, geintituleert Grieven en Be.

fwaeren van d'oude en de vrije Burgerije der Stadtvan Ni jmegen, fondûr naam gedfucllt, a1s een verfoeijelijck pasquil O ooQ 4

en

),4 . w

ROUKENS.(MR.WILHEM) .

'MQ 'J A'' QRAAW??**

. .4

1 fe( ' i 9l @tI *e ls . I. zè *t y' tcj te!) overflaen vgn de M omber defer Provin-t den Scherprigllter met ten aldereerflen 1ie d .oor llallden publivq zaI lnetell varbranden, op foodaene plaets binnen de btaut van Arnhem alslletwelgem.Hoffalgoetvinden, waey foq de M agiflrget7an wqlgem. Stcdtaerdgunninge heeftgecv çordeert. E11 worden het Hof Proviptiael,d'OKcieren en M agiflrne$en gelast, om 't inquireren na (l'Autheurs, Drnckers en Sep inateurs van 't voorf Libel, o1n daer tegens te procederen :1: ppe exigenrfe van faecken fullen bevinden te bellooren; .

Rllepde tot ondeckinge van defelve, door meer gemelte H0f .

met ten aldereerflen een publicatie ctlm Premio vAn jjouarrç

Silvere llucatons gedaen Nvorden. l' Iaar Ed M ()g.peûnnen hetHofProvlntiuelom den M ome h#r dezer Lantfçhap te gelasten notiicatie van de bovenflaende refolutie :en de oude Regenten, prmtenfe nieuwe Regen-

4en en Gemeenslui jden of onder fodgenigen naem a1sfjfch foqden willdn qualisceeren, bfnnen de StedenNîjmegen,Tiiel vn gommel te geven, en van fijn vzedervaeren in defen mek !#n eerflen rgpportte doen. pie van de Graeffchap Zutphea hebkellwelin de boven#,ende refolutie gecondisfendeert, dogh verllcen, datden 4 Artiçvl v,n gem.refolutie beginnende, d:toolt, niet fpecicel paer geterael behoort geflelt te worden en daerom defelve

#oen infereren op volgendemanier. Dat vervolgenz, dfe gecne foo fustineren eenige griegen of

hçfwze? tegen: (e Leden van welgem. Magiflraeten in '(gepeen:pftegenseenke in 'tbijfonder te hebben,d,ttotdien eijnd# defelve de gem,grieven tegens . . . . aen de Landthap fqllen exhiberen w1 vervolgens geûelt in handell van

yarthij, om binlen drie dcegen peremptoire te dienen vaa beright, fcllende a1: dan na bevindinge van faeken bJj d. Lvndtfchcp of het Hof Provinticel n' efreus fes Adjnaden ui jt ke Landtfchcp, reduijrende de fesûe van deze Vergaederingq #edslponeerten gefententioneertworden na behoorcn. pogh Hendrick van W es4erholt tot Hackfort,uijtde RJd:erfçkap,de :urgzrm. Diemen,Goltflein en :ecker, en dq

'lrçrp.DAp. pawvc/ dç sw2$Dovtiçom hehhen fich g:# C/n.

n.OUKENS. ROUKENS.(MR.. (MR.WILHEM) WILIIEM)

1s<

eo fr or e ting in ae ll poi aen n.met metde de refolutie eonformeert poinCl:en 9uoa t.me Ni jr me tnaile neVe lunwe refblntie van vandedetwee twee Quart. Nijmegen en Veluwen. Mer&ur, Mercury 19zpJuly yuly1702. Igoz.

post poqt (l/il1. 4#J. Gerapporteert{jinde, dctde deMomber Alotnberdefer deferLandtfehap Gerapporteert Gjnde,dat LantltrchapDr. Dro Davidten tenHove Hovefigh ûgh gee~ufeert geexufeerthe heeft eftde deTefolutie refolutievan van haer hcerEd. E(!. David M og.op op gisteren gisteren genoomen genoomen teT yerexeeutie executie te te leggen: leggen: Heeft Heet k de 2a Mog. Lantfchap goetgevonden goetgevonden en en gerefolveert gerefolveertde de Perfonen Perfbnen van van Dr. 13r. Lantfehap jacob Coets en en Dr. Dr.Andreas Andreas van van Dam Dam refp. rerp.tot totSubf1:;tuijt Stlbfl;tuijt Jacob Coets M ombers dezer dezer Lantfcbap Mombers Lantrchap aan aan te te ilellen, ûellen,geJijk gelijkfijfijrefpl'Cl:lve refpcaive daertoe toe aenge!l:elt aengeReltworden worden bij bijdefen, defen,ijder ijtlerop op de dehelft helftvan van'c% daer traCi:ement, traaement,voor voprdefen defenbij bi jden den Sub!l:ituijt SubRitui jtMomber Mombergenoten, genoten,tete gelijk v cst !l:eliende, flellende, d ct een een v an beijde beijde deze deze t wee voorlJ. voorn. van twee geliik vast dat t'overleij. nieuws nieuws aange!l:elde zapgeflelde Sub!l:ituijt Subûituijt Mombers Mombers eoomende coomende t 'overleijden,de de lallgstlevende langstlevende van van beijden beijden a lleen Sub!l:ituijt SubtlituijtM omber den, aileen Momber Rl Jn e nv ervolgen: d att raaementaileen alleen t recken: e datde de tal f ftjn en vervolgells dat traCl:ement treeken, enn dat M omb e r s pl q a t s va c a n t v a l l e n de , de t we e voo r n pluts vacant vallende, de twee voorn. Sub!l:ituijt Mombers . M Subûituiit ombers a 1s d, n me er be ijde d e voo rû Mombers Momberye SubMombers als dan mettha haer beijde de voort: enn Sub. Ei tuijt Mo mbersplaatfe-o nder l laer b eijde f ullen b edienen, e a en llituijt Mombersplaatfe' onder haer beijde fullen bedienen, i nf v anen Cas Cas , ijder v, n ha er b eljde ge nieten d rechte in fodanen -ijder van haer beijde genieten dee ge gerechte helfte van 'tt ec «nCl:emenr van de M MOqlber en Subfiituijt MODI. he lfte va n' aementv, n de opber e n lu bflftui jtM ombe r: ku nnende d iee olgens h et Hof rovinticeln fgegevene ber: kunnende dieIWolgens het Hof P Provintiael naa c afgegevene Co mmisûe u ijtk ragtvvan an ddefe· ere,r efblutle d e ttwee wee vvoorn. oorn.S ubiide Sub!l:i. Commisfie uijt Imgt refolutle t uijt M ombers t otde engem. f peciale e na lle a ndere v oorluijt Mombers tot de bov bovengem. fpeciale en aUe andere voor. va llende ffaeken aeken o p i nllruaie vq n we lgem, Ho ve eenn d ie vvan an vallende op inllruCl:ie van welgem. Hove die d errekeninge el teninge d ezer P rovintie r erp.i n bhaere aere qqualheijt ualitei jteelDploije. mploiiede dezer Provintie refp. in rren; en; ffullende ullende va nd eze eextraCl: xtraa aaan an ' w elgem. Hov e eenn di e vvan an van deze cwelgem. Hove die de ekening ge fondeq wor den om e ûr eckea ttot ot d vrfelver gefondeQ worden om t te firecken derfelver de r rekening nnaerichtin~e. aerichtinge.

â4rrcury CKjluly 1zo2. Hur . MMog. og.he bben iin n aachtervolginge chtervolginge va n de rrelver rrefaefgHaar Ed Ed. hebben van derfelver lUlie van den 18 dezer goetgeyonden en ver!l:aeIJ bij defen te lutie v:n den 18dezer goetgeyonden en verû:en bi jdefent: çCi)mmiuceren vmmitteerea e: avdhoriferen d' ordinarig eell a e~'r. xlr. Ra eden ca Ct'aucthoriferen d'ordinari. Raeden

OOQOO @oo J5

vvan :a

tM:4G UUUUU*

ROUKENS .(MR. WILHEM ''U ) ' U W

O

U U

v,n den llove Provintiael en dner en boven de volgende Ge-

comm. ùijtde Lantfchap, met naeme Johan de Cock,van Delwijlen Heere tot Wadenoijen en Arnt J:n Vijgh uitde Ridderfchaps des Qts.van Nijmegell,bijlotingegetyoclten; feijade voor defe reijfe, ten verfoeke van de twee andere Quartieren, twee Gecomm.ui jtdeRidderfchap van'tQuarticr van Nijmegen gemcakt; Alexander v?n der Capellen tot llaegen uijtde Ridt lerfchap,enAndries Steven van W inshem , W ilh. val Hcarfolte tot Yyst uit de R*%idderfchap en Hermanus

Coets bij desfelvs abfentiê Johan op tqn Noorth,refp.Borgerm.en Schepen derStadtArnhem uitdesteden desQuay-. liersvan Veluwen, om dgoude onrette en nietweederin eed genomené ltegenten binnen de Steden Nijmegen,TielenBom. mel in hcere refp. furlai en voort werkeli jk te herllellen: die igh diesnîetonweerdigh moghten gemacltthebben. AIsmeede om eenige van de Principaelûe Oproermakers in de welgem. Sleden in verfekeringe binnen de Stad van Arnhem te doen brengen, voorts Paghtervolge en t'executeren al'tgeen ïn haer

2d.Mog.bovengqlloemderefulutie is yermelt,en om verder: te.doqn al '' t geene het welgem. Hof Provintiaelen Gecomm.

11a qccnrentie van faeken fullen oordeçlen tekehooren)Ook de Condu'tes vcn de Secretaris Frederik van Heukelom omtrent

lefe faecken gehouden t'examineren, en na bevindinge van fae. tendaerin te doen. Voorts hebben Haer Ed.M og.goetgevœ den d,tpe Rceden ort linvyis en extraord. defes Furfleldoms en Graaffchaps e11 de

fesGeazjungeerdentegensaenûaendesaturdaghdeklockethien uî jrenop d, eLqntfcllapsCxner in de Vergcederinghevcn haer Ed.M og. fullen hebben te erfcheijnen , alwaer'haer Ed. f kl wordell-gelefen deze refolutie en die vap den )o dezer, over

e' n terfkekevan gerefknetumultuaire disordresin deStetlenNij+egen, 'lxielen Bommel, genomen. en waer bij in âecken, voolû,om reghtenJuûitie t'adminiflreren en voorts te doe/ wattotmciltien vandehogqgceghtigbeijtvan deeze Proviqtie tk1nodigbbevondenwerden,geauahorireeft5jnbrederbijop.

'

@ J1. refolutien geextendeert.

En op dztd'eenofandereparthijevaj ldegoedeJuflitie ia dezjlfadl ninitlrerenfQ4 veel te meer moghtggeperfuadeerten fw 'l œn :' *

ROUKENS .(MR .W1LHRh1) * '* ** '''* '

l!r

5gh verfeekerthouden, foo fullen welgem.Raeden Orzinaris

wl Extraordincris negens de Adjtlnaen in hoc fpecialietexyraordinario Cafa den volgenden eed prœfleren.

W ikbeloven en fweeren datwij de refoltltien van de Lantfchcp vcn den I8 en c6 JuliiI7oz il 1alle haere poilqal-nen delen getrouwel ijk zullen naecoomen . en in deefen fonder .

gellfchouwinge van Perfoonen Goed en Onvertogen rechy d.oen, fonder door gunst ofte vrientfchap , hact ofte ongunst ons te laten bewegen, of te eenige giften ofgaven, direaeliik

pfindireaelijk voor ofte nae de fententîen t'ontfangen en lliei le revelleren wat omtrent dvfe faelten in 'tgenerael, ofbij d'advifen in 'tparticulier falcoomen te pcsferen, voorts alles

yeioenwvtoprecktevngoedeJufticierstoeflaetengebeurt. S0 0 W AER H/LPE ON s GODT.

Voorts hebben haer Ed.Moà. veriaen dat n'cmant v,a

g'Ord. nogh Extraord. Raeden nogh Adjul'aen flgh de VergRderingen in CaF voirf fal mogen onttrecken& nochte figh

geduerende debefoignesabfenteren,ten waerehijeenigewettige redenen foude kunnen cllegeeren, bet welke f l4ttlaan tot

Cognitie van de Stayen defesFurflendom en Graeffchnps.

En is vervolgells mede goetgevonden dathetparthilen fal vrijflacn en toegelaeten worden in fpecie met de nomfnatie van de perfoon oT perfoonen, maer niet in genere tegens het eheele Collegie, foo onrdeelden da$ eenige van de geauahorlfeerden; in defen totR eghters niet fouden kunnen of vermo-

gente lijn kaere redenen van fufpeaatie tegqnsdezelvefn te brengen, en parthije hinc inze daer over gehoort, ft lllen g'overige en nietgefufpeaeerde Reghteren,of he$gepofcerke na reghten relevant is, daar over decreteeren.

Eijndelijk word het Hof en Adjunaen welgemeltcanbzvool .e n om de Suppoojten,dfe in deefellftlllengeemploîjeertwor-

:en den ee0 van fecretesfen af te neemen.

ls wijdersgoetgevonden en gerefolveertd:t ter oorraek van g'onflaane feditieufe bewegingen binnen de Steden van Ni jmagen, ' l' iel en Bommel, aan haar Ed. M og. gef khreven en

ggnick yrvuuelijk v4rfbghs wordun: ow deq Gqnrl. die de trûq-

xs#

ROUKENS.(MR.WILHEM )

troupes van den Staat in oç naast can deze Provintie is Com-

mandeerende, bij een fpecinle sae te willek)ordonneren, om op kâer Ed. Aïog. gefinjlen en begeercn tot executie van 'sLantfcbcp reft nlutien, cn 't geene verderl Juu -j omtrent fal worden gerequîreert de flerke hant te biaden, e: : diel l ccn-

gaande Haar Ed.Mog.ordre!te pcreren; ten eijnt le 2l1e gcvreesde disordres mogen voorgecoomer , e!1 deze Prov-intie fa

haere auaoritefjt en hooge gefagh magh gemaintineert wordell.

En eijndelijk dat dîe bovengem. ,a: Haar Ed.M og.ten fpoedighRen mcgh toegefonden worden, om figh daer van ter

behoorlijkertijttekunnenbedienell. Haar Ed. M og. confidererende dat de vac,ntie vcn den H ove Provintiael canûaande is, hebbea ten regarde van de

tegeniwoordige op tapijt zijnde faeken goetgevon& n welgem. Hof bij defen te gefinnen die vacantie geen aanvank te doen neemen voor dat de gelegentheijtvallti jten geken fulks fa1 permittaren: alles met dien veriande noghtalll, d,t îvanneer

de voorû vncalltie falfijn begolnen, defelve fo langefa1duercn a1$ ordinafls.

M arth I Augntti Jgoz. pott JSJ.

Haer Ed. M og., inhmrerende derfelver refolutien v,n den 18 en 26 .!ul ijjongstlvden,verfhan d2tde herRellfngevcn de .

A egenten binnen de Steden Nijmegen, Tlelen Bolnmel,invoegetl als il1 de voarr. refolutfen vermelty fa1 gefchieden

:oor d'Ordlncri ' s en Extraord. ltaeden en de fes GeadjungeerdeLezen uijtde Lcntfkhde ap. felve eenige van d'oproermckers i: Dat door ordle V2n vefrekeringe fullen g2D0mel 1 worden, het fj voor ofna de te

doene hefflellinge foo en als welgem. Raeden en Geadjum

geerde fkllen oordeelen te behooren.

Datdea eed, bij meer welgem.Rceden en Geadjungeerden a!s ltightefs in defen fal afgeleght wordell foo a1s delèlve i:

wrCiedergtielt;Dogk worden nijt'bêfozdere redeaen en conû2v<

ROUKENS. (Mn.WILHEM )

1#y

fcleratien omtrent deze Rekea geexcufee/tGeorgh R ipperda Heer tot Verwoelde, Arnold vaj) Eck, en W ill em van Looa

Ordlnaris Raeden, en Jacob van Ralldwijck Heere totRo> ftlm , Gameren , Beek, Extraordinaris Raad.

Dat wgjders vaa d'overige Raeden Ordinnris :ls Extraord. en Geadjungeerde in 'tadvifeeren over perronen die haerrefp. in Yerwanffchpp ofSwagerfchap tot de vkerdegraatincluijg beflaan,ftlllellgeexcureertlijn. Ende eijnkielijk datt!e Heerq Grave vcn Ncsrcu Lieut.Generaal van d'frfanterie vpll ttçn Staat er Gtmverncur van de

Steden en FortelldesQuarriersvap Nil -megzlqfp!verfchreven worden om tegz ens morgen ten e1f ui jren mede voor haerEd. Mog.t'erfclleijnen. .

M ercur: a Zuguui Igoz. De Heere Grnve van Ncsrau Lieut. Generaal vnn d'infante-

rije vcn den Staat en Gottverneurvan de Steden en Fortea des Quartiersvan Nijmegen, vclgensaanfkhrijvensvan Gisteren alhier in haer Ed. Mog. Vergaetleringe erfcheenen ûjndej heeft op den eed cen dc Lcnde gedaen cengenomen ende belooft tc fallen fecreteren 't geene met den felven, rakende dd

feditieufe bewegingen bjnnen de Steden van Nijmegeny Tlllel en Bommel oalangs voorgevallen falgefF ooken en geconfem tecrt W Or

En heeft vervolgens cangenomen en belooft te fullen Obedieren aen alle 't geene hem omtrent defe faeken vall wegen: 11:% Ed. M og. fal geordonneerdt worden. De Ordingris en Extraord. Raeden van den Hove Provil.

tlael, , a1s mede fes Geadjtl ngeerde Leden ui jtde Lantfchap#. tot Reghters aengeoelt in faeken concœ nerende de feditieufe'

bewegingen ' onlangs binnen de Steden vIn NijmegenyThielel

pommel voofgevall en4 volgens Haer Ed.M og.refolutie vc' :

gisteren ter Vergaederilge gecompareert fijnt ia hebben gefau mentlijk den eed, in hner Ed. M og. refolutie van den aJ, jongstledenveTmeit,met opg. eflaafd.vingeren ak.eleght,mdt Qomft:

R:e. -

1%

ROUKENI.(M&.WILHEX ) Itaeden.

Pîeter N#/ 7. e&. H . enrick tan Es fen. Caspar van & J tot o a dr vapeplvrgâ.

Bu/yh van der ffJ' /tat de //4&1,:p 6n C&:éJ:z1.

ipâzks van lraé:w Ipere van Ropndaelz,z HaifdJ# fzzpz/zlr' pzz van Fe/àvt' r;:

yohan vanYsa#er. yahun van 1/pr. e4 totJ:Marscâ Zaaayril,dtr Jricfichap ya scnouusz,,zutpneg. GeadjungeerdeLeden uijtde L,ddfchcp:

.ohandeCockvan Dp/vl F ys,aHcertotc /#cp:ly:w zlrdz;z Yjgh. ?/dx/a#:z'van A r Capellen z4, Iêaegenv A a#rpl Stephen v,a kn ' nsl telk.

JF 'illem van J/:Z' JPZ:totrrz;Rtkhterdet Jzlz Zl.nst*' ds in Fe/#u'ea44w4 Coeti.

En is goetgevcndeu, dat âcl 1 derelve de nuvolgeltde Cû> misfie en Auahorifatie falworden verleent.

DE STATEN DES FURSTENDOMS GELRE EN GRAZFSCHAP ZUTPH EN , Committered en Auaàorlferen krnght defes d'Ordinaris en Extraordiaari: Raeden vaa den Hovd

Provintiael en fes Geadjungeetde Leden uijt h:erEd.Mogz Didden, ol ïlin tlame en vcn wegensde iloogheijtdeferProvintie, de Regenten binnen de Steden Nijmegen, Thiel ql t Bommel, onlangs dooreen fetidieufe beweginge ontfet,weikeli jk wederom te herflellen, en omtrentdie faeken metde: xencleven van dien ingevolge haer Ed.Alog tefolntlen vân dea :8en 26 Julijjongstledenals Rfghters te handelev. Lastende

vlle en eell ijder, die defe voorcomen fallenfd vooln.Gecomm. en ltighters daar voor t'erkennen, en voor te colnen dat nogh aen defelve noghte aen de Griqier vcn den Hevé

:ogh aen de twee SubilituijtM ombefs, n/gh derfelver StlpP0O>

ROUKBNS.(Mn.WILHEM)

r lp .. !

Poosten en bedienden , oi- 't geene haer aengaet eenige dq minle verhindernisfe, belet ofte quade ontmoetinge defen a>-

gaande gerchiede; bijpoene niet alleen van onfe hoogie indignatie maer ook van anderen ten exempel rigoreu: geflraft te fullen warden. Is na deliberatie mede goeygevonden en verRaan dat aan de Ordinaris en Extraordinaris Raedel van den Hove Provintiael

en de fes Geadjungeerde Leden uijt haer Ed.Mog.midzenp qIs Rigters in faeken concerneerende d'onlangs ontlhane fedi.

tieufe bewegingen binnen de Steden Nijmegen,Thielen Bommel, en reprefenteerende de Heeren Staeten dezer Provintie

in defens een Aae fal worden gegeven waer bij de lleere Grave van Nasfhu als Gouverneur des Quarti ersvanNjmeM ilitaire OKcieren binnelldeze Provic. gen, en alle verdere .

tie feijnde, geordonneertword haere ordres in defen t'obedieren en te pcreren even als or wel gem. Heeren Grave en verdere OKcieren dezelve direa van de Lantfchap gegeven Aoierden9welke Aae alhier is geinfereeyt.

D E STATEN DES FURSTENDOM S GELRL EN GRAEFSCHAP ZUTPHEN ordonneren den Heere Grave van Nasf ah

Gouverneur van de Steden en Forten desQuartiersvanNij-. megen, en alle verdere M ilitafre OKcieren binnen defe Pro-

'

vintie fijnde,d'ordres van de Ordinarfsen ExtraordinarfsRxw den van den Hove Provintiaelen Geadjungeerde Leden uijt de Lantfchap als Righters in faecken van d'onlangs ontoaene

fedetieufe bewegingen binnen de Steden Nijmegen,Thielen Bommel, voorgevallen, t'obedieren ende te parercn even of' welgem. Ileeren Graven en verdere OKcieren de l'oorû ordres direa van haer Ed.M og. gegeven wierden en aan welgcm. ltighters, a1s reprefenteerende in defen de Lantfkhap da, trefpea te geven, 'twelck de Heeren Staçtup dezerPro..

vintie en Corpsvergadertfijnde,competckrt.

yovis 3 Auguîti Igoc. Voorgebrncht fjnde hoe en wser d'Ordillarls en Extraord. Xaekcn van den I' loveProvintiaelen de Gea/jtlngeerdeLet leu VR!I

:jN

ROUKENS.(M..WILHEM)

van de Landfchap llaere vaeatiefj, veêteringen en rijlcostem: :1s Righters in faeken van de feditieufe bewegingen binnen dg yteden Nijmegen, Thiel en Bommel onlang: ontflaell,fulleu ontvalgcn: Is goetgevonden ende verfhen dat die van de Ree

keningen ter faeken voorf bi j provifie Joo gln.fullen doe: tellen, e. n dat door dezelve, onder afcbrtinge van de voorf. 5oo gln. de fpecls'cqtiea en declaratien dien âangae' nde'fullea

worden betceltt met dien verflaande lloghtans dat bijildiel f eenige Collfscatie vall goederen over 'de bovengem. faekel

moghte voorvallen 'tfelvefa1fijn ten profjtevande Domeijnen defer Provintie.

M anth az Juguttl xzoz,

Gehoortlletmondelijk fappcrtv:: d'Ordfhcri's en zxtrved.. ltaedcn van #len Hove Provintiaelen Geadjullgeerde Leedel uijtde Lcndfch:p totvoldoeninge van 'sLandfcàap:refolutfsl

van den ;8en .6 Ju11J-beilde jongstleden totde herfl'cllinge

I J@B1ex t.en# o der ontferte Regenten a1s cndersnts ia de Stedm jj.j. R a e de n en Tiel en Bommel fijll geweest) worden welgem.

Geadjunqeerde Leden voor derfelver genomene moeijte in dew fen bedankt: fullende op de Geràpporteerde poirlaen naede) r

werden gedelibereerta1shet fchriftelijk verbaeldiellaangaandl gehouden,aan de Lanllkhap fa15jn ovdrgelevert. M ercurii :2 Zugusti J>o2.

flaer Ed. M og. hebben l)a deliberatie goitgevonde: qndd

#erflaen dat de vetmeijnk le grieven en redenen, waer op de refp.Gelneensluijden van de Steden Nijmegen,Tielen Bomme1ofdie daertoe gerechtich fljll, vermeenen gefundeqrtte wefen dat die M agiûraeten in 't gehûel of fommige Leedea

van dien ongequaliliceertfijn de Magillrateur te bekleden,aaa 'tHofProvintiaelen Geaejungeerde Leden uijtdeLcntfchcp nietclleen fullen werden ingedient,maer oollden termijn vna inzienen dcr vo,rf vermeljnde grieven en redenen,waervaa in haer Ed.Mog.refblutie van den 18JulijI7oz vermelrs bijwclgem,HofProvinliaelen GeadjlngeerdeLeedeaâ1mo> :eq

ROUKENS. (M &.WILHD'51)

19':

jen W.orden geprolongeert foo en a1s defelve fullzn bevintle: te belloorenj

Aualloriferenge haer Ed. Ll.og;lletmeer welgel u.Hof prg. klntfcel en Geadjungeertle Leelït?n wfjders, deœijl de refpg Gemeensluijdel z van dë Steden Nijmegell,'l'hielen Bommel# of 'diedaar toe berechtigh fijn,totlloch toe haerevermeijnde grieven niet hebben ilgedient, daar onttrent fot laene ordre td

beraemen, hetfijmet hetflellel)van een rlaedere peremptoire ti jt,ofte fodaenigh a1s defelvefuilen bevinden tevçreijfchen. Haer Ed. ikog .. hubben goetgzvondcn enda gerefnlvrerthet protest op de naam van Borgerm. Schcpenen en Raed mits-

gaders de Gemcenslt lijdcn derStcdthijmegen,te(letleaitl11a1den vaù wclgem.Hof cn Gea/juug .eerdeLeden,tenei jade,on: daeriune te doe oo el a c1s def' elve ûlllenodrdeelentebehoorenz % n f 1-1aer2'[email protected]. hebben nletle goetgevonden en vul'flman het ontlaene diTerellt tusrchen de Leedell van de t ïlagillrat at der Stadt Bommel, over d'eleaie van Arent Gori s tot Schepe:

lùede te renvoijeten cen 't llof Ptovinticelen Geatla it lngeztdd Le(l' an metauahorifbtie,om d' aar in te disponerel. f-#jlldelijk hebbta Ilaer Et1kAlogk medegoJctgevonden endd gerefolveert àelj het merfgem. llof Provintlael en Geadjt ln..

geerde Ledcn te' renvoilerel) clla de fl ' teken de bekende ontflaene bewegingen binnut)de Steden Xliznegen, Tàiel en Bom. m'eleenlgl lflnfs c' olicvrïierpnde. en@ Mvatdiell aangnande Tvi.fders #oorvallen lnoghte. î)idt : 1' -'u t n tl' lt/rir tg k:ie, oln na corlct lrrentie el z b 'ek-indiilge V211 ftlekf zflk12 1 . :2 t)11(Ye11t t' e dispOllerellfoa als beJ VMinden fulletl tu bzlttloren. -r:çe;tcntitnn k4# 'dl ' J/ptl e z?'en' . t.ens d. -)/ 9/.pc/'?as/ crrl q'an f:oz-o . . yy . v y j a y , p # . g g %1XS813 1lIX*l5' 11%?9â , . 6 JP ./J ' yg,yyy jyj.j ,g jyss/ j, . xvy gy. z

)'ttn '/ 2 L:<' //t n72 pi; #t' Lau/ 7clo' p é:e; J' . ::/t ?r, I'il3ue Z'-ut/àca a' en J Dec.1' k 7t 32. '

d # r. tr ans R4 v/l:v/ri>uzx'. R ced în it110$ fc 'l jl .t pll 'l .g ceù fe -dl , 2 tl .:j.

.'

vl -lependic en ollo aelloorftlell'hel l -t' ttte-qens de Laflt lt -utfle,t a xeii ll z art l: .jke I-l-ooc ,cl - - ket-valien van alle C>,' rcll el . f ca D-5q1 11 -ti1 -ten, en inhcbiel vo' ar fi11 , lt ?ve1ï g.'obaill 1e' op ptjttlle vaù de D' uud, en gecondullneert î1 èen boete vat) coooo Gls.

ZX -'V. p/El,:

Pppp

Ip4

ROUKENS.(MR.WlLl-1BM )

Dr. Ilenrik J/agray,p,, om de felfde misdacden - inho-

bielen voor fijn leven gebannen, op poene v:n grbitraire correétie en boete van csoo Gls.

'J/'&lr vanfv'rl,Nllqraefdes#e#err#' l 1J-Walt,Tln

x

W/gezzpc/en Fransvan Jcr Li jnien, Raeden en Sclleejxnen der Stad

, fchuldig gen inobedientie , diyre-

fp -ût%, en veragtfng der Landfurflelijke Iloogheijd vervgllel van haer Cllarges en bedieningen -- olltlkg-

çing voor haer leven der inwooning i11 dc Provilttie

tel W22re op de ceffle L:lntleli jke Vergadering hunne

föuten bellennen e!)leetweeren daer over toonen , wcl1-

neer tlefLzlvellna de tijd vallfcs jaaren wctlerom eligibel fijl en zdmifibel tot cbarges. Voorts ider gecondemn. il1een boete vall sooo Gls. ki. 1' llem ;4 p;, vervallell van 't Borgerfchap , de Kfngifàraet fn

deVierfchaar t: bidden om vergilFenisfè, totdien tijd de Provintie ontfygende, voorts gecolTdemp.in eeu boete van loo D ucatons. Alle die Boetens ten profii' te t ler

Domijnen. G.rziz;Ul.lnon:len Ilenrik Piek, bijproviûe om bEjrondere

reedeneu dejaak in t laatgelloude. Von. nîs over M r. WJLI IEM ROI JIENJ,

Burgemeester :zJ Rauvlz,Ntjlntgt' r.

Alroo het Got !t Almagtig gelîert heeft den Eerbceren Itcedk

uijt een overgroot perical, haer op gisteren in de RaedtCamer doctr een onyehoort tumult en gekveldadigen oproer 1 qugetaerdp ,ge meufchen en gewapende bï . j . ek zul . ge j. u.oj. lt: .euLe , pi

* l 'ongeiuijdell moetvvill:gjiick cengedaell,geluckelijk te vej'los-

fetl, elk de fakel h ol lder kl -t ?stf ?lf: genatlig beftier in dien ûact :#)( ?r J,e dar 34pere ûantvastîgl peit 0l 1 gelrotlîve frebragitt, dat (J b N'iy' liantie van hare j ' o' f$. z' . te fù-u ,rg -k ?ril -e eenige belhanaels ea hoor-

t1 . *11 Va: 1 Voorf. ollgeh ,oordell ttlmuite e11 V1 -olellte11 Opfoer f1jtl ge<

ROUKENS. (MR..W WILHEM) ROUKE NS.(MR ILSEM)

1û$

n na e ve rdienoe g eflrlr g eWœden , af geapprehencleert en nae verdienlle g-eflraft geworden t Wa waat ge apprellendeert e door n aandere ndere g oede v &orfieninge di efelve ttumulte umulte e n op roer door ç ~11 goede vl')orfieninge diefelve en oproer iinn f oo ve rre iiss g eflilt, da efe n aght f onder e enigh on geluk foo verre gefl:ilt, datt d de[e naght fonder eenigh ongeluk at h aar Ed htb. we i rireecken e epasfeert, e iss ve verfl:reecken enn g gepasfeert, enn d dar haar Ed.. e enn Ag Aghtb. we·derom bij den anderen fijn gecomen om verden tegens dier~ de rom b nellve rj fl c re ikk lijn keo onde v errne dee rmi st n : i Ol er 1œ f i lll g coe me m eggeenn:r1d ij d ell a nder gelijcke dangereu[e g eli jcke d angereufe en ver[chrikkelijke onderneemingen rigonte voorfien en d dee g goede Borgerije ten gerreufelijk eurelijk t ev eorfien & oede Bo rgerijet eneeenemaal enemaalg erust tee f fieHen, van inl 'ttt toecomende ann foodaue vreefelijke r ust t lellen, v an i 1' tlecomende a al)f oodane v reefelijke lk aall t )tl g eene onheijlen enn o ogenfchijnlijcken bl\let~)at, hett we welk nu geene o nheijlen e genfchijnlijcken b loetbat4 he der goede borgcren maar alleenlijck ecnlge clerr ge l1:eweldadigers d er g oede bo rgeren ma ar c lleelllijck e enlge de we3d:diger:

l leef: ge troflkn, ond er d en f egen va den He ere Al mcgbeef[ getrofFen, onder den regen vann God Godtt den Hecl'e Alltlagt igh ni et we der ge exponeert e ootgeflelt mo gen w erden, tigh niet weder gee};poneerc enn bl blootgefielt mogen werden, maar eenmaal een gewenfte rust en eenigheijt leve. ma ar e ellmcalin in e en ge wenRe r uste ne enigheijtI eve. Haar Ed. en Aghtb. vervo]glijck illl aendachtige overwegitt. Ha ar Ed. en Ag htb. ve rvolglijck i 1a endccàti ge o #erwegld-

ge eer f erieufe a anmerkinge ge nome n h ebbende da ge e enn f [eer ferieufc aanmerkinge genom en hebbende datt Dr Dr.. Willem Rouckens gedetineerde alhier onophondelijk heef't biji î villem l touckens g edet@neerde a lhier o nophoudelijlth eeftb j aJIe onbehoorlijcke en we wegen gc[racht, deze jegcn. g lle on behoorlijcke mnnieren mnuieren en gen ge trackt, de ze j egen-

woo riige R egeeringe t enverferen e verre t rpent, woordige Regeeringe tee r renverferen enn om verre tee we werpen

in e en geduirige geduirige en duer door fe St adte gaufcbe l lorgeviie in en daer door de dele Stadt enn ganfche Borgerije eell w

ol1trusting, foo als huijten tee ho houdel1, ont rusting&f oo van van binnen binnen a ls V3n vanbui jtent udell-

Da m ge deze e andere r edenen A . 'oörhee: detineerde om dele Datt he hem gedetineerde enn andere redenen 'oorheell hepenbij refolutie van Eerbaeren Raedt enn Sc Scbepenbijr efblutie v an den den Ee rbaerelll tcedtdeze dezeSr1dt Stndte dom om[eijt. Oatthij gedetineerden olJaengefieu dom isis on treî jt. Da hijge detineerden op op g'steren g'yteren ol laengefiel voorgeroerde refolutie J~lfi.l~n djdell voor geroerde r efolutie ten ten f elfden t lidel) en en uire ufre wanl1eer wnnneer hec he( geweltlatligh tumult tumult en en ongehoarde ongehogrde f ec ' !itia wiert wiert werck!1ellig wetckoellig geweldadigh f\:!diti~ ge maekt, f igh hi er binnea billnell d"ze duze Stadt Stadt met met fiJlli! fslna verdelc verdete comcomgemaekt, 1Igh hier Plicent heeft heeltl aten vi nden en get rppl' ellendeert isis gewor. geworplicent laten vinden en ook ook ge~pprehendeert den; hertweIck ninde tlen; alul he welck f ijnde pernicieufe perllicieure en en feer feerabominable abomincblefeijfez -l -lell we1cke inn een landt tel en en van van de de aldclllij aldet' t3ij((errie tteri èe ;.;evl"j~:ell, gt ,vt; , lu f !' en,we lcke i een l andtell eu Starl[, juil:rie vigl1eerc get-nen stat lt,claar daarbehoo,Jijke bebooriijlk -e j ufl. 'tievi gceertin in ge enen dee!cll deelen ge·ol~ ge.01leretàyt, maar maar t otweringc weringc WG - !cdlen dlen fonder fonder aanfien aanfien van van per[ooPerfoelerec'rt, tot men moeten moeten ell en behooren behooren ge:;rnft gertrnttt wordennen tee worden. Seo isis 't't da Borgerm., Scliepenen Schepenen en en Raedt Raedt defer def kr Seade Stadt Sao dart Borgerm., mctcenpnrige eenparige ijcmmen fielnlnen htbl)en hebtAen glletil;evonden got ttgevontlen en en gerefolveert. gerefolveert, met datden den Ge::Ietineerde Ge:letineetde Dr. Dr. Willem W illel n Rouckens, lloucl ten:. a!s al:een een houf[ hooften ea dat principael Aucleur Auaeur va meergem. ongehoort Ollgehoort t t lmlllten en gcwel. gelvel. principael vann meergtm. tumult dadiyen oproer oproer and..:ren andcren ten tetl exempd exempel ell en affchrick affchrick m'=t met den dea dadi~el1 :waert la door doorden den Scherp Scherp H 14igter Tgter fal f klworden worden geexecuteert geexecuteel .:dar dnt £wael'de P P P P q ' Pppp ~ '* .

tr .xl J %

ROUKE NS.'(MR<.TlIEODOR .' US) e'

Y.

'cr de doot navolgt9 hem gedetineerde om fondeflinge conji-

dcratielldefe min fchanzeli jke dootj of fchoon anders heeft gelllel *iteel et, Vergllllllelde. Aldus gepronulptieel 't en geexecuteert den 8 Augusti 17cJ

des ntmikldaghs de ktocke llalf Iks. RoulcENs5 (llr.' Jl. lEoooltt's) Zoon val A/ lr. JOH-!. N Rotw

NENCN en broeder vall del l ontllalsden ftraks gemelden Surgem eêsrer, oeleqde zicl) il1 de Reglsgeleerdheitl. ta Lcitien, en

beklûm aldaar tlen Trap vnl) M eester in die Sveetcnfchap. ln

den Jaafe 1(' ;9J :viertltllijtotSellretarisvan Schupenen czn1: tlclt ' l. De ongel -e ukkige verdeeltlhet len, Tvelke zijlle Vatlerllad, in het begin t lcezcr Eeuwe, beroert lun , cn die, voor zijt len Broeder, zo cls vegmeld i3, dooc lelijltAvaren, kosttea hen: inFgelijks zijne betlierding. Ztlnder hem gehoord, ot-eenige redelten gemeld te hebben, deeclt mell1' 1c'l q), door eenen

Roefedraagt?rNofStads llode, zanzeggell,datl( volgels ba1)uitdur Regderillge, van zija Amptvervalldl)u/asverkiaard. Vergeefsch wearen de tegenbetuigillgep l, Tvelke hij ijll' lrpgtteg0T1 eele dtis &vecqerregteiil -le hantlelwijze. ' ( 1! kz 71 cfeee.

zlgheid vat : den Sekretaris, op 'endc men voorrs dc .szellr s Pu1Pit of Lesfenaar op het Stadkuis, wccr in bewaard wierzen de pellningeny voortfpruitende uitden Ontvangstvan den Veertigtlen Pent ying en van de Collaterncle Succesûe; van weàlte

penningen,illdiclltijd,fipgts 0111de drie J 'aaren,relldnipg en verantwoording Wierdt gedaan. Voorts maakte nlen zich mœ ster vnn de gemelle penningen , mizsgaderl v:n de Boeken y r'apieren en Aantekeningen , onder verklacring,'datN van dit clles, eel lllventcris zoude gelnaal tt wortlen. Docll de beloai -

de Lijyt is nimmer te voorfchijt l gekoomet p. Dccreubov en * heeft lncn nooit kunnen ontdekken , wat'er van zePe1)111< , fr 0n

gcworl ien zij. 'tAlgemeen gerugt hieltltin, dntziigf?bruskt Nvtertlcn ten behoeve van het geîneene Volk, en ot n hetzel. NJ0 , i n, .,ie flcgel) val) verwgrringe , c1s i11eelle geduurige dr()41. 4

ka,i tchrtp te boutlen. Naa het treurig 1ot, zij, len llroet lcr edctvncrellj bcztqf Zi ch THZODORUS ROUI IEN!, mêtder îvc Atlll, ur

n;t-./J-777 ?cv. '. l' lier vervoecde hij zicllbijtle staatcn vnjlllet Lulvlfkllap, mer eel Vertoog,illhotidelld.e Cell verzoeky om her-

-J''. --

ROUKENS. MICHIBL) ROUKE NS.((MR. Mn .JlOBAN OHAN MI CHI K<'-><) *<-A*- e e - hv eu =

!p:7 <

iJerilelli!lg zijn .Ampt, waar A mpt,wn cr :nit )lthhijijttegen egen :IIllen lle11rregt egteenn rreden ede; be rflelling iin11zi jn . ggezet ezet l,vas. vas. lNiet Niet on gelttkkig fflaagde laagt le hi n ddie itaaanzoek. anzoek. IInn ongeJukkig hijj i in I? de gemoedercll eenigzins wnren. dden enJJaare aare z 7IIO, o,ttocn oen d eg emoedere' ne enigzin:bbedaard edaardwn ren.

sr. Dt ach oomving ntving lhij liJ -de oezegging va n hherfiellinge erflelli nge iin n zziJn~n ilne.llpo de ttoezegging van post. Dach Ihij IC' J ova r l ë e dt ko r t da a r n a n . De I l e e r r ' HEo oo Rr i s not : T l #îpts overlcedt kort claar naa. De Beer THEODORUS non{C:~:s

was mettC CATIIARINA wc s ggetrouwd etrouwd me ATHARINA vVAN a> DDER ER NNOEN, osN, eenn lIiet ietbbljJjddeezelve eenen Zoon na naa. z clve e enen Zoon a,

tootpte RRel"(t~· ect!ROUK!lNS~ (Mr. JOHAN MICHIEL) der l touxcxen en baezemvriend van den ver;r~p.r· g eleerden vvan an zzijnen ijnen ttijd, ijd ,e nb oezemvriend v aB de ..

ERII. d en Amf lert lamt kllen Ad vokaat HE RMANUS VAN den Arnllerdamfchen Advokaat HERMANUS VAN NOORDX NOORD;mRK.

Hij wass g gebooren op d den zesentwintigllen Januarij des Ja~rs I lijwa ebooren op en z esentwintigien J anuarijd esJ cnrs

1 702. De at, wc ar me de zi jn Ge flagt< elaalen,1 :ar1t!e 1702. De ha haat, waaf mede zijn GeOagt was: b belaaden, l1adtle hem, inn z zijnc eerfre kindsheid, bijkans het leeven Om h em ,i ijne e crfle k lndsheid,b ljkans h etl eeven ggekosr. ekost. 01 1

he nnozel wi gt t hout len, i n e ene d rcigende opf chîldhett o onnozel wigt tce be bellOuden, in eene drdgende opfcl11Jd. hu i s on t f l a a n , be r gd e me n hc t zc .lve. ding, inn he hett Vs Vaderlijk huis ont!laan, bergde men hctzelve. d itlg , i tlerlijk *@ leg, o ver d en muu en Tu in, i 1! l eggende i Jeggende inn % zijne Wieg, over den muurr va valln d den Tuin, in 1J2Q W he is v cn de ere B: ron vA N RaNo wvcx. De rouden hett hu huis van denll He Hcere Baron VAN RANDWYCK. De g gronden der vooral het Latijn, dee lange JO:IAN d erTaalkennisfe, Taalkennisfe,v ooralvan vanh etLa tijn,Ieide leided JongeJ o:l&N denn v vermaarden Rektor CAt\NE.· MJCHIEL, onder onder de ermaarden Nijmeegfchen Nijmeegt khen Re ktor CA xpkl r-

MJCHIEL.

egtsgeleerdheid g enoot hi -, t l iden , be GIETER. Inn de de R Regtsgeleerdheid genom hij, tee Le Leiden. hett GI ETER. l onderwijs de be beroemde GERARD NO0D' NOOnI', vnn de roemde Hoogleeraaren Hoogleercaren GERARD I', ond erwijs van ViTRIARIUS N~aah zijne tot Meester VITRJARIIJS en en anderell. cnderel). Nc zi ijne webevordering bdee vo rr1) daerz in i jgnet ot GeA b# oe oerste tefl r' stinJ l. n

de ltegtsgcleerdheid,.keerde lkeerde hij weder ua zijne Geboorrei.acl. de Regrsgeleerdheid, Welhaast hee dat een W ellaast ondervondt ondervondt hij hij h et genoegen, genoegen, d :t hem hem e en Ampt Aln7 -t

vergoedinge de zeelen e fchndcn, wierdt derr na nadeelen enn fchdcp.. wierc!t opgedrllagen, opgedrccgen , in in vergoedinge den Jaare welke zijn welke z ijn Vader Vaderhadt hadtgeleeden. geleeden. In ln d en ) azre1745 )745 v(.rheeg verlkrccg hij zittkg hijzi ttsrg illi!1den den Raad. Rcal.In ln het hetvolgende volgende jaar J -aarontving ontving hij l âijla,t. IaFt, van wegen 4vegen het lletGewest, Gewest, om om de de veertienduizend veertiendtlizend man man I-Iullo\'er. llallovervall fche Hulprroepen Hulptroepen door door het het Kwartier Kwattier te te geleiden. geleiden. Nog Nog hoog-er llooger fche eere eeregenoot genoothij, hij,illinden denJaare Jaarq1748, I748,wanneer wnnneerhij, hi l -, van vanwe,:en tvegen de de Smd Stad Nijll1egen, Nfjmegen, wierdt wierdt benoemd, benocmd,am om zijne zijneDoorluchtige Doorluchlige J-loogheid , den den tegenwoordigen texgenwoordigen Erfftadhouder, Erfiadàouder, W[LLE~1 wIL(,EAIm~'" DptN Hoogheid. V , over over den den Doop Doop tete houden. houden. Aangaande Aangaande een een Regent, R egent,dlH dus V, rneteere eere en en aanzien annzien bekleed, bekleed , zau zou men men verwagt verwagthebben, hebben , <':;t t'at met ni e t t e n het onl'ustig JUlir 1748 niet ten zijnen nadeele zou gewerilC zijnen nadeele zou gewerl ,ft het onru3tig Jczr l)48 hcbbell. Dit Dit gebeurde gebeurde even evenweI. wel. De De Beer H eer ROUKENS ltouxENs was vxrcscell cea hebben. der zeven zeven Regenten, Regenten, onder onderde de twaalf, twaalf, welke welke van vaa hllll1lC' ht llilik ?;{". Ttz. ~er P PpP 33 Pppp ~:.:

19 yn82

ROUKE NS..(MR. ROUXENS (Mn.JOHAN JOHAN MICHI MICHIEL) EL)

gee errhl gyposren pos enetverlaaten ve rladaate geerillgs hi me detni vol an ll:wierden. wi me erde n n. Het Hetonfiuimi onûuimi gemeen was w:s gg gemeen hier mede niet voldaan: men dreigde zijn Buis met pion d r e i g d e z i j n Hu i s me t p l o n dede. ring, en en den den dood dood aan aan alal wat wat 'er 'er binnen binnen leefde. leefde. 's'sMans rbg, M cls Echcgen Echtgeno ote lag oote l:g thans thans in în het hetkraambe krccmbed de, en dde, en was was l1egts flegtsdrie drie dcgyen geleedel geleeden verlost. Het dti;en i verlost. Het woest woestgepeupe gepeupel voer het hetHuis Huig l,, voor vergade vergaderrd, d , de de Voorde Voordevr met geweld, geweld, geopend ur,y met geopend hebbend hebbende, e, Ereefl frraks ftraks V: Lireefc binnen , en 01 wcrpt W0rPt een eell hagelbui hagelbtlivan vcl1fleenen fieenen oa binnen, door de de glazen door glazen der der Kraamk Krcrtmkc mer: zodat zodat eenigen eenbgen nedervie nedervielen len amer: OP de W ieg ,in in welke welke het hetKraamki Kraamkilld nd lag. lag. Gelukki op de Wif'g, Gelukkigg lag 1ng dit dit met =et het àet boofdell hoofdelle inde n ie zijde, zijde, v gn welke welke de de fteenen ûeenen tinde lIa, d die van vloogen,, en en wierdr eierdr alduB aldus door door de der Wieg W ieg befchut. befchut vloogt'n denn Ka Kapp der Jntusfgcen en vonde vondtme n in . Intusfcn men, het Voo rhui s, eenige eenige manden manden me Voorhu is, , in het mett wijn. Wi jn. Het Het gujzig guizfg tete Iijve lijve n a a n v a n d e e z e n d e e z t d e p l o n z e r fiaan van deezen deedt de plonder. W otde no er ontl1el"k ontâeeke n. Aan wotde nogg me meer en. het verbrijze van Meub Aan hh et verûon brijêe zelen len v an M etllvn en en Huisgera Huisgerallden gdens,di or de de hand and f1:onrlen n ,,zi;nen belen diee vo voor zat be z i à n e n z at ekoome hebbendee,, ma akte men men de toebereidzels dzels om om tot tot in in bekoom enn hebbend maakte de toeberei de Kraamka h'raamkame te dr ingen. Te de merr door door te drlngen. Terr goe der uur wierdt goeder uuree wierdt zulks zul k : b e l e t d oor e e a / ge we lgezinde de gewapel gewapen de Bur gers,, die belet door eenige welgezin Jde Burgers d die den en pl onder- e moordzfeken eken ho op verdreev verdreeve n; we lke, daar. plonder. enn moordzi hoop en; daarwelke, e nboveM ,, va chflk be vangenn wi erdt doo eenen f poedig op enbove'h vann f fchtlk bevange wierdt doorr eenen fpoedig op-. koomenden den f lormwind : zo da t ni e ma n d zi c h o p f l r aatdu rfde koomcn ftormwi nd: zodat niemand zich op ftraat durfde waagen , ui uitt'vreeze waagen , vreeze voor voor het het i nûorten van van fchoorfte fchoorûeenen enen e inftorten enn De dervallende lende Da vpanue n. ntdcrval DaKpan nen. l>ee He er J OI 4AN MI CHIEL ROUKENS ROUKENS 5 <:g Heer JOH,'\N MICHIEL ~s grondig deD rondig e rvaren i ervaren inn ennis v an de de a de k kennis van aIgemee ne enn b bijzonde reeAe ltegten; verfcheid lgemeene e ijzonder gten;v erfcheiden en Ve rhgnde lingen kun Verhand elingen nen h iervc tuigellis is dr aagen, kunnen hier vann ge getuigen draagen , o onder nder n nan· dere di .rr den den D/ dere diev O! Ol'er Dilkbri ef v "lIn de4 Oo Ooy. ,/ *Jr/:/ an 1 y. Da arenboven ovenb eDaarenb be. zat hiji eenen poeedfch geest, z a$ h je ellen p oletîrchen en g eest, e erpoosdde, e, b j wi jlen, enn v verpoos biji wijlen, ~ijnen gewoone letterarb eid, door z ijnen g ewoonenn l erterarbe id, d oor h etz amenûel len v :n L: het zamenfte llen van La-lijnfche of Nederdu itfche l jjnfcheo fNe zerdui yfche Va erzen. verleedt pd en t i enVaerzen . Hi Hijjo overleed to op den tien. den April des Jaars zijode d en Ap rild tsj aars I77'}., zggz,z ijnde g etrouwd eweestme Ggetrouw d g geweest mettA AGfilETA JEANNET TA VEL FK TA J EANNETTA SPYCKI[., d ogter v an LE OK3RD V ERSPY-CKK.# VER.SPYC dogter van LEONARD VERSPYC Ontvallg err Ge Generaal des$Ni On tvange lceraalde jtneegf khenl fwartier s, eenn vg Nijlneeg fchen Kwartie rs, van Vroun Vr ouwe aV8t:&TA INGENO EI.. d w e HI IBSRTA I NGENOEU, ogter va n de n Bu rgemeeester ester J OHAN dogter van den Burgem JORAN lNGJl.rlOE L e enl va van JOHANNA T xoswoss n J OHANNA T kE:BE: t:S,, g ebooren ertl gflen REBBER geboore n de denl d dertigfie n Novemb err d des Jaars 1705 enng geftorve Novembe e:J aars 1 705e eflorvenn o pd en a chtentwi nti p op den achtentw intig~ Ren Malj des Jaars 1787. av n Ma Tjd e:J aar; 1 787. Twe onen z ijn u itd ith nweTweee Zo Zoonen zijn uit dit huweJijk Ilaagebl AUNT ANl'HONY I jjk n Ragebleeeveu: oven; A K&FT a N' $' I$QNV' R QUIIENS e nT IIEQDORU : 1I.0ViE,NS en TliEODOR US kK* J.l!:O-

ROUKENS.(MR.JOHAN MICHIEL)

1)p

I-EONARD RouxExg. De laatstgenoemde, gebooren op den zes-

entwintigflen Februcrij dcs Jaars j753, isreedsoverleezen, in den bloei zijner dagen, op den zesentwintigflen Maij des

Jaars 1722. llij was een pefroon van meerdan gemcene b:gaaftlheden,en kundig Regrsgelearde. Hijfchreefeenige Verhandelillgen, welke door den druk zzjn gemeen gemaâkt, on-

'

der clldere in Zt?r#:rp GERIIARD. I Nooo' r, en De lrt zt/zpzu

Novioeagenp. Daarenboven heeft men van hem eene Speeling desVernufts, zijnde eene OratioJ -a Laudem FeJécp'/f/fnnis, ,, Lof van den Vledermuis'',in den fmaak van den Lo f y:r Zotheid f//a ERASMUF. De eerstgenoemde, de Ileer ATr.ARENT ANTHONY ROUI IEN!,

gebooren den negenfntwintigflen Odober des Janrs I747, Ieeftnog,bekleedende de aanzienlijke W nardigheden van Bt lrgemeester,Schepen el1Rnad in zijne Geboortezad. Hij iSgatrouwd geweest met Vrouwe ADRIANA JOJIANNA vA& BEst lz:xx e JONGBLOET,dogtef vcn den HeereM r.lAcon JoNcnl-oEr,R trn'

van Heq en :4tr#'c4@ , en van Vrouwe MARIA ERNIT vAN

BssseNN JONGBLOET; gebooren den ccbtticmden JuliidesJaars 1754,en overleedep dendrielntwintigftenDecemberdesJaars Igpoa Uitdithuwelijk zijn gebooren r. .JOHAN MI CHIEL, gebooren d:n eenfndertlgoen Augustus 178. 1.

z.MARIAJAcoBz,gebooren den dertlenden Jznuârflde:

Jaars T)t)3, doch, kortdxarn:a, fn den ouderdom val 11e-

gen mzvllden overleeden.

3.AGNE' IA JEANBTTA, gebooren den dertienden Jantlarc j zgz+

4.jacoB FREDERIK, geboorcn den zesden Februarljde: Jaars Iï87, doch op denzeventienden daar aan volgende' gezorven.

5.JAcoB THEODORUS? gebooren den driemltwintigoen Murt des Jaars z728, doch, nog in het zelfde jaar, gezorven.

6.Jaco: WILLEM THEODJRU3,geboorendeneenëntwlntgp 2 . : ,enJvnijde$Jaars 178#. Uit Tc1z4M edêgekeldê W:r/J;>. PPPP 4

Rov-

t .x a-x

ROUKOOP,(Hulste)XOUSSET.(JAN) ***

< e*- R e

Rouxoola. t -Ilut -s te) ook wel sliddelgeeît genacmd, i:

ven: vwmaaklijke Lustplauts, i11 Rht jnland, onder ;%6lJc. %oIen , tusfchen de Vliet en den HeerewegN wet ke vcn Leiden

na Dejt loopt, Meteer,e' Laan lloomthetHuisop dien weg uit, en is voorts met acllgenaame wandelingen , hoven en

boomgaarden kenrlijk verserd. Hey Huiste Roukoop is der opmerkik lge waart lig, om dat'het. eenigen tijd, ter verblijfPlzatze diende voor den vermaarden geweezen Aardsbisfchop

rn Keurvorsrvan Koukn, GEBI IARD TauxEs,naa dathij,in dep Jaare 1577, ziipen,Godsdiel 1stverlaaten, zich meteene Gmavinne vAx wflxfleltscflslo in 'thllwelijk begeeven, en, ollder d.e befcherming der Stazten van Holland, in deeze Gewestel: eene fk uilplaatshadlge4ogt, Zie benedqn op 'sMcns .h

/t .tikel,

Rf JUS. CETy (Jôx) toegenaamd oE Mlssv, van geboorte een Franschmanq zeer vermcard door eene menigte kleinegefchriften,ten tijde derRegeeringsveranderil3ge, hier te Lalde, ill de jaaren l747 el 1 1748. lneest al ten voordeele van het H . avi s van O' 'ac/r Hij hadt zijne woonplaats te Jmjlerdam , vp wi-dt geoordeel de de hand te hebben in zommige ,d me paamlooze pnpierell. in welke eenige Staatsleden, vooral de

Raadpenfionaris Glul-ss, fchandelijk wierden ten toon geoeld. DaArenboven hieldt men h . e m verdcgt van overbrievinge, na

%ngelt 4ndb van 'tgeen, l :aarzîjne'meening,op de Bredafche

.

Vredehandeling , aaylgaande eene Neutraliteit voorviel. Hoe

'tzij, zeker is hetdataousll' r, ten tijde c1s de ltaadpen#onaris ziine verantwoording deedtwegens de gerugten, ten iijnen. nadeele verfpreid-,teZt nflerdum geligt,11a '$Graaven#/ge gevoerd, cn in de Kasteleinij van den Hove in bewaafing wierdt gefleld. No? i ' -tllalps duurde zijne opfluiting flegts ççnige'Feinige weekenl. Naa 'sPrinfen verheKng tot de Stadhpuderliike wacrdigheida en deqzelfi komst in 'sGraavenhage. hçkwam hijftfaks zijne vrijbeid. 's.M a1)s bedreevenheid in da

QçfçhiedenisfenNen cls mede ia de Regtsgeleerdheid, zcl,zepety. z gijne Hoogheid bewoogen hqbben , om hem met dçn .

litel van zi5inen Buit.en'ze oneLn Raad eJy Iii#ao e*'lèhri'//vev *'F wo ' ' ri

t: Yçfplçp, YFp eenig opgsel? to4 de lgatstrenoeadellôedarig.

ROUSSET,(TAN) ROXENISSE.

cor

lpiglleid betreltkelijk , is ons nimmer eenig blijk voorgekoomen, Zijllen voornaamf len tijz beoeedde hi j ccn het optlellen van X'eekrchriften y handelendeq inzonderhel ' d . over Staatkundige onderwerpell. Vooral hadt hi j het, in dezelve, zeer 1.erk OP de Pagters gelaaden, tegen welke hiJ, nu en dan, geer fclerpe aanmerkingen uitfchoot. ln flet le vcn langer te dulden, dat zi j zich vet mestten methct zweetel1bloed der Rhamel .e Gemeenye, bvhoorde men dezelve, meende h)i. 112 het Leger te zellden, om het Lclld te helpaa vertleekiigel). Dacrenbovely wierdt ltovsse' r gehoudel! vöor eenen der voornaemfle werkmeesteren, die, onder de hantl, de ltegee's' ttgsverandering te zw-/lert o pzz zogten te bewerken. Door 'let

een en ander baande hij zich den weg tot eigen verd' erf. Zijne Hoogheid, eènig mlslloegen tegen hem febberde opqevat,deedthem , il)demaandJuni jdes laars1;4p,deAkre v,n Hifloriefchtijver wederom afkortleren. Om hetfchlJjven van zeker Nieuwspnpier, waar il 1 hij zich verfcheiklen zeer fcherpe uitdrukkingen tegen uitheemtkhe l/ logendheden, voor..

altegen den Kùning vAn nkankrîik, veroorloefb 'e, oort leelde de Regeering yan Amaerv lam , 9s l/lans Pen te lnootell tletetl-

elen. 'tGeregtder Stad,hem vrugtloos in zijt l huis gezokt hebbende, wierdthi j,zedert,openlijk ingedaagd, en hetl'itb geeven van eenigell zijner fcllriften, zonder vooraf Jnar toa eklbmen verlof, verbooden. Doch Roussee r wa4 den flt lg,

die zijnen perfoon dreigde,bijtijds ontweeken. llijontl hikiklt glch zedert buiten de Stat l. Zi jneverdere wedervaaringen zi ja niet tot ollze kennisz gekoomen.

RoxENI!sE ? een Ambagt of Polder, 111 bet gezeelte vnn Zqldholland, 't Land vlzlk' oorn genaamd, zi jnde, meer be-

paaldelijk, hetW . estlijkfle getleelte v' allhetEiland O,'e1-F' /#kI% o

àée. R4xepffd.l, egt aan a' qJ/JJJ,overwelkemen,bi jhoog

wzter, van he4 Eiland na het Lnud vcn Coêdek'eede vqart,

dèch, bij laag .watér, kaà rijden. In de bedijlkil rg bejL cctde R'

Polder ruim derti-g méten Lalldsmeer, dan waarop dezel'v% Ge

4

.

ye,op de LijstderVefpondingen,ûaataangefchreevel. Vt?1gens de eerfle teltmen driehont lerd vijfenzestig,o' p de laatlle friehogderd vierendertig Gemeten. Voll ns ALKEAIADE zt lu, PpPp 5 wel-

Ioz ----. - - .7

RUBENS. (PIETER PAULUS) RUBENS.( PIETER P AULUJ) *

'*

weleer. deezen Polder, klein Dorpje gelegen hebben, we leer,in in d eezen Po lder,een een k lein Do rpje g elegen l lebben, de B/a(Juwe Kamer genaamd. Doehh hier zijn geene de Bl aauwe f flprrr g enaamd. Doc hiervan van zi jn ge ene de de minfl:e voorhanden. mi nfle overblijfzels overblijfzllsv oorhanden. ZieeALKEMADE, Befchrijv. van den Brie!. Zi ALKEMADC,Be fcârîjv.v an # 4> Br îel. RUBENS, (PIF.TER PAULUS) of, naam RUB ENS,( /IETZR P Aucus) o r, gelijk gelijk zommigen zommigen dien dien n aam fehr:j ven, RUBBENS, hoewel gebooren hettge gebied fchri jv en,Ru snsxs, hoe wel niet niet ge booren binnen binnen he bied mogen nogthans, niet der Vereenigde der Ve rt'énigde Gewesten, Gewesten, mo gen wij, wij, n ögthans, n iet ververzwijgen. deels om's Mans oak hier tee Lc Lande. zwi jgen, de els om 'sMa ns vermaardheid vermccrdheid ook hiert ndas deels om zijn Geboorteplaats, eertijds, mett d eels o m dat dat z ijl Ge[]agt Gegagt en en Ge boorteplaats! e ertijds, me ol ls Va derland i auwe betrekking betrekking 11ondt. ûondt. Zi ln Vader, Vaderq J AN on5 Vaderland inn na naauwe Zijn JAN RUB E NS , Re gt s ge l e er de , za t , t e Ant we r pe n , me e r mc a l e n , RUBENS, Regtsgeleerde, zat, te Antwcrpen, meermaalen, i inn he floclte va Schepenen, ze lf, vol ns zommi gen, in in de hett ge gefl:oelte vann'Sehepenen, zelf, vol ge gens zommigen, denn Raad Brabant. derr t tijden deedt hem Rnad van vall Br anant. De De ongun~t ongunst de ijden de edt he m de de wijI. Keu/en. Zijne zwangere huisvroulV verzelde wi jk neerneD neemcn na na Ke ulen. Zi jlle z wangere h uisvrourv v erzelde enn beviel aldaar, op den aehtencwintigfien Julij des Jaars h\:m. hkm,e tieviel@a ltlaar,o pd enc chtentwintigienJ ulild esJ zar: 1577, dag, vann eenen z577, ziJlJde zijnde Pieter Pieier en en P~U/Uf fhzl/l zr--R ags va eellen Zoon. Zoon. Men Men noeinde hem hem naal' naar de de beide beide Apostelen. Apostelen. Den Den ou derdom , t ot noemde ouderdom, tot het ontvangen van onderwijs hadt hiji nauwlijks heheto ltvangen v an o nderwîjsgefehikt, gefchikt, h adth jn auwlijks b ereikt, off zijn Vader zondt hem hiji reikt, o zijn Va der z ondt h em ter ter fchoole; fchoole; alwaar alwacr h jzo zo ongem~ene vorderingen maakte. dat het Latijn o ugemeene v orde?illgen ma akte, d athij, hij,fpoedig, fpoedig,h et Lq tijn vaardig kon de fpreeken. fpreeken. vanrdili konde A: .a: dc magtiging và twerpen, door rtog v AN I\aa de be bemagtiging vann ân 11ntwerpen. door de denn He Hertog VAN PAlH1A, van RUBENS, KoningsgeP ARMA,k"erde keerde fie je Vader Vaderv an R t7BeNs,een een ijverig ijverig J fonlngsgezinue, tee rug. Thans zijn Zoonn bekend zi tlde, derwaarrs derwaarts t rug. Th ans wierdt wierdtzi jn Zoo bekend N, lgemaakten en raai aan dee Gravinne DE LA LA LAI LAIN , di diee de denn we welgemaakten en f fraai cal) d Gravinne os cre Pa gie verkoor. verkoor. Doc gC:llanierden Jongeling voorr ha hasre Pagie Doehh b hiji g e: alan7erden J ongelil qg voo j v~rLet, dt!ezen dienst, fmaak hehbende ve fl' set,weI welhaast, hacst,d eezen d ienst, als ctsgeenen geenenf maak Vb bvnde inn c aea l luijleJigc, dikmaals lcevenswijze. Inmidi uijledigc,d ikmaals ongebondene ongebondene l eevensMrijze. l nluiddds overkedt zijn Vader. Deeze hadt ht:m voorbefchikt dtls o verlëedt z ijl Va der. De eze h adth em v oorbefchikttot tot de beo(;ff~'inii Regtsgeleerdheid. Jongelings de be oufferri .n g der derRe gtsgeleerdbeid.Doeh Doch 's'sJ ongelingshoofd. hoofdseigiug ha dt s ltoos ove lgeheld t otde de TekenTeken- e hildèrkunneigiolg hadt ahoos oveq~eheld tot enn Sc Sehilderkun· de.. zl Z!jne i\JOeder, bot vier dee,, befreedde de jne à ' loeder, deezer deezer neiginge aeiginge bot vieren end beDeedde bem AD,\M VAN NOORT, een vrij goed doeh h et n bil bkj A ozM v AN NO ORT, e cn v ;j g oed Schilder, Schilder, d och wiens weI1haast. wi ensQi,gebondene ok'gebonklene leevenswijze leevenswijze den denjonge jollge RUB&NS, RUBRNS,we haast, ZoO iter k tegen den horst hiji z ot ltyk tegeld <1b orstaonde, zondk,dat dath j van vaa Leermeester Leermeenerverver-

a nderander-

RUBENS. (PIBTER PAULUS)

:o3

nnzerde, en een leerl ing w ierzt van ocT, 1Mlo VAN v7. ,EN Nnlet ' xlleel ) groot lfunflenacr, maar ook een A' 1a1 Van goette zetlen.

f3el ouderdom van drlef'ntwintigjacren hnclthijbereikt,ea ii 1 zijlle kunst uitfleekendé vorderingen gemaakt, toen hij bev . J-l #lle op. floot. ecne reize te doen pa Fronkl'ijk en Ita1î('. Zl voeding en berchaurdheid , zo wel c1s ziin kllnstvermogccp bezorgde hem ,overaldaar hijvertx fde, openen toegang tot liaden van het eerfle ccnzîen. VINCENT DE GONZAGUE , f1ep1oI van M antua en Aff izlz /krrl;, bediellde zich Dietf legtsvzn

zijn Penfecl, matr ook van zi jne ltupdigheden in cnclele zaaken. Ondœ cndere zondthi j RUBENS na .@4/#, c, om an0 den Koning plllLlps oEN I1l, van wegen den l' Iertog ,eenige aal:D e 1VI 3I *ZQ op eelke zienlijke gefchenken ter hand te flellen.

hij zich van deezen list kweet, bezorgde llem des Koning: hoogagting. 't W ;s op bevel des voornoemden Hertogs, d,t RUBENS eene reize l1a Rome deedt, en van daar, vervolgens, na Vewdzf:, om , in de laatstgend aemde Stcd, TlTlaax en PAUL v:RoNezl de kunst si- te zien. Daarenboven deedt bijeenea keer na Genua, cl wcar lhij lalger, dan ineenige ccdefe Stad

van Italie, vertoefde. Overal liet hijblijken cgtcr van zija zonderling vernnft, door het fchilderen vnn.Altaar- en andere ûukkcn, als mede van Portretten van hellige el1doorlnchtige

perronaadjel- Daarenboven beoe/ende hij de Bouwkunde, vervaardigende , voorts, de ontwerpen vcn verfcheiden fraaie

Kerken en heerlijke Paleizen. TerwijlRUBENS te Genua zijn kunstvermogen ocfcnde.olqtving hijde tijding van eene gevaarlijke kfankte,in well te zijne M oeder was geflort. Pligt en liefde deeden llem llraks de reize 113 Xnlwetpen aaöneemen, in den Jaare l6go. Doch.

bij zijne aankomst in de gemelde Stad, was zijne Moeder

overleeden. Zo diep griefde den tedergevoeligen M an dit

ûerfgeval,dathij, om in den Godsdienst daar tegen troostte zoeken, zich, een tijd lang, opfloot in de Abtdij van &t. M ichiel,zijne dagen llijtende met godsdienflige verrigtingea en met de bezigheden vnn zi jn wonderdoend P.enfkel. Der optekeninge niey onwaardig is llet, dat RUBENS, vnn zi jnu ltgliunfcke reiz' e wederykeerd, e11 geyraagd zijnde naarde 0n$.

so4

RUBENS. (PIETER PAULL3') '>

I

ontwerpcn en aftekeningen, welke hij van danrhadtmedegebragt, Pzgts eenige weiligen vertoonde; 'er l pcvens voegende

tlat allel' 4 or:z. yg.c/zi;g Jz, ; 1L 'cizine: swr;zi jn GcJt' l/lea 1pJken ,éq gt/pprtrr. Toen nu aunnxs zi ln lced, over het gemelde ûerfgevcl, eenigzins verzet hatlt, wflde hij na Italie wederkeeren. Llot ccnzoek van liezan van den eerflen rcllg, zelf van de Aartlshettug .et1ZLBI IRTIJS en ISâBELLA , deedt hem van befluit vernnderen, en vastflell4n om zich il1 zi jn Vnderland te vestigen.

Daar toe wierdtlij te raade, zich in 'thuwelilk tebegeeven; ten welken einde zijn oog vielop ELIZABDTH BRAST, dogter van den I'ievra BRANT, Griler van Zntwtrpen- Hethuïs,

welk hij,zedert, bctrok, wekte de candagtvcn clle liefhebbtran , van wegen de menigte en den goeden fmaak van zeld-

zaamhedën der 1(llllst, lnet welke bijlletvan binnen verûerde. Tàans leide zich RUBRNS,uitc1zijl)vermogen, toe om zijn Yaderlat ld te begiftigen, met die onnnavolgbaare Kunstfltillken, weike de verwonderlng.van alle Eeuuzen Zullen gcall.

da macken. Om den ti jd, welken hF j aan het fchilderen be. fleedk le, dubhelnuttig door te brellgen, deedthijzich, intusfcllen, 't een of ander van kunst of fmank voorleezen. Zijne

bedreevellheid in zeven taalen,welke hijnietalleen verflondt, maar eok fprak, bcalde hem den weg om zijn vo'ordeelte doen met de vrugten des vlijts en des vernufts v:n alle befchaafde Jantlen des zardbodems. Ondur ditalles ontviel hem , naa eenen echt van flegts vfer J ccren. zqjl'e fluisvrouî ve; een flag, die hem zo zwaar trof, dat hijj ter verligtilge van boezemrmarte, eenen keerdoor H ollantt 'deedt, om de beroemde Kunflenaarsvcn dien tijd te.

bezoeken, en z:ch, iu het bezigtigen vcn derzelver werltt ltk-

ken,te vgrlustigen. Zedertllervatte hijhetPenfzel, uithet-. wrclk vervolgens vloeitlen die vethevene Kunstgewrogten,wel-

ke 11; ,zjel cn Zztwerpen nog heden, als onwgardeerbaare

fchatten , bewaaren. M AaIA I)E Mzolcls Olltbootlt bem , eer.

lang, te Part j. q, om eene der Gallerijen van haar nieum Paleis van L' 4xemsurg te befchilderen.

Totr/og toehebben wijRPBENSalsSchilderbefkhonwd. In Nn auk terlichtmoeten wijhem nu nog voordrangen. Onder de

RUBENS. (PIETER PAULUS)

zog

de menigte van voorwerpen, met welke zijn uitgebreid vernuftzicll bezig hielA , was ook de Staatkunde, [email protected] ecne naauwkeurige kennis van den toetland en de belcngcn dcr N1. derlandfklle Gew-esten. Voor de lnfante, met welke I ktlBEys

dikmaals in gefprek was, konde dit niet verborgen bli jven. Thansvorderde het belallg des Kol lings vcn Spanje, dct dezelve van den toefland van Flaanderen en allt lere Pl -ovincien

nk tauwkeurig onderrigtwierdt,omtrent'tgeen de dicnstzijner Llajclleit voro rz 'e. Op Rusuxs viel clnar toe het oog der Aardshertogillne; hij kweet zich van dien lcst mct zo veel ijvers en bekwaamheids, dat'zijle Katlloli jke M ajezeit, ten blijke vcllgenoegen, hem met eene heimelijke boodfchap be. lastte, met een Dfamant van groote waarde begiftigde, en, daarenboven , den titel fchonk van Sekrttaris van den Gehdm en Raad des Konings. De gelllkkige uitzag deezer bezenzinge was de grond deg vertrouwensq w elk men in 14cm fleltie omtrent zaakcn van nog

hooger cqngolegenheid. E;;j. c/JJ :# en vîpanj .c wclcn thans in Oorlog. Vuurig verlangt le men na vrede, ian de zl . jçle vaa hetlactstgenoemtle Koninkrijk. Docl)de wijze, om daar toe den weg te baanen, was eene zack vallveel overlzgs. Eindc-

lijk kwam lnen tothetbefluit, RtqBsxs na L' i: geîaltt z l te zenden, ollder voorweodzcl dztlliidiercize onderoam uiteiy .' cn beweeginge, en om zcaken, zijne kunstoefl kl:ilg bctré'fl knde, doch illt lerdaad om hem zijn llorte d()ell manktrn bijKolling XAREL oEN I, en op eene l1stij? ,2 - w': ,j, (e deSzelt -s # s'ezil itlceltt omtrent eene Vredehandeling met Si'/ v 'n.ie te pt olzzn. L' 1en

voorzag hem , tell dien eintle, van Gcloofsbrieve:1, c'm , b7j voorkoomende gelegenlleid, vcn klezelve te k-uilncn gt otll' uik' kl âeiden zamenkol lqz 'en luet dcll1. *01 : :$l.f )1 . mccken. Naa vert Lr y v: Fngeland,i11welke me14O' Jer (te Scllll tlcrkunstcl1alltlei'aonverfchillige zaaken 1 :a(!t gefprokk ' in , b' e(liellde zzct l Rt/unp-s ctp '

zekere: tijd, vcn den keer urelkcll llût tzûfprtik 12c!)3, ou zijner llajefleit de g' czintliel -tl van dcn Kolling ziil pen Aleestcr onder 't 0Og te brengell. 17*( :n gtjI:fl1 -gr ttor 1cc1 :(1.1e 1(o1 :irS z ' KAREL agll de ul -tget lpgene lel,ze, en vracgsle , o ,f- ItI-ncnxs(ll7g tlit eigen beweeging , dan op hoogdn lûht fprck. Tvaarop (!z

Mk . leJe vervolgdey dat 11i j tilanî de mt zntlw' a. s :'allzi jne 1(atlltz-

co6: .

RUBENS. (PIETER PAULUS) '''''' - = %=

tbolijke Mnjeflcit, en met een zijne Geloofsbrieven ten voorfchijn bragu Koning XARUL , om te toonen , boe welkoom hem deeze ti jding ware, omhing hierop den Stcatkundigen Kunstfchilcler met de tekens zi jner Ridderorde, fchonk hem een Ring vnn groote waarde en benoemde, voorts, eenige Ledel1van ztnen Raad, om metRUBENS,over de voorwaartlen vall den Vrede, in onderhandeling te treeden. M et zo

veel beleid k' Aeet hi j zich van zijnen polt, dat de Vredey nog vtdr heteinde des Jaars 1630ygtoooten wierdt. Tot belooninge van zi jne diellflen, floeg hem de Engelfche Koning niet ûegts tot Ridder, maar vereertle llem ook mat het Zwaard, waarmede hijdie plegtigheid verrigt lladt; voegende daar nevens eel ) ltostbaar Tafelrervies van Zilver. Van den

Koning van u bpapje ontving hijinsgelijks,behalven de bevestigicg vande Ridderlijke waardigheid, verfcheiden blijken van unst en hoogagt. ênge. De goede uitiag,welke dit werk bekroolld hcdt, wcsoor-

zaak, datRL, BENS, nietlang daar 11g2, t0tfoortgelijke Onderhandeling elders wierdt gebruikt. Tusfchen de Stcaten der Spaanfche Nederlanden en die der Veréénigde Gewesten, was,

in den Jaare I6?c,eeneVerhandeling geopend. Van de zijde der eerstgemelden badt men Gemcgtigden benoemd , om it1 'sffzag: . over het gewigtig onderwerp , te handelen. slet

eenige nieuwe vooriagen der Algemeene StaatenN wafen zij, can het eillde des gr znoemden jaars, na Btusjel te rug gekeefd. 'tZfjom den gelukl tig volvoerden lastaan hetEagelfche Hof, of om eenige cndere reden , naa de wetlerkomst der Afgevaardig ,den, begoot mell, gall het Bfusfellklle llof, met goedvit ltlen Van dat Van K i' #//Z J-', RUBENS 11: I1( )t Vt @n6I te

zenden, om over Beoand te handelen. Brieven van Vri jgelaide, van de Vert êtnigde Stactell, wcren , voor hem , ver-

kreegen. en tot zijne reize de nootlige toebereidzelsgemaakr. D e voorgaande Afgevaardigzen wafen , in tqen aanvang des

Jzcrs 1633,bem reedsvooruitgcraisk ' l. Eerst in 'Jllagever. flondcn ze,dctmen Rtpnap:s insgclijks cldrcr hadtte verwngten. llier over toonden zi j z'ck kîvaiijllte vret lcn,en namen hcteu' .' .elop, tl,t een ant ter 'tweïk , klttcll -hen cange7nngelly

zou voltrckkœl.Zo veelvermogte (1crek lenen)wclke zij,desWQg f' Q:4>

.

%= . '

-

RUBENS. (PIBTER PAULUS)'

' =

g n7 .

wegen, bij de A,rdshertogen, inbragtea, d,t de reize.vAn RI JBENS geenen voortgang hadt.

Onder zo veelv en vsrfchillende werkznamheden, gevxlde onze Ridderlijke Ilunstfchilder de verzwakkingen des toeneemenden ouderdoms. Vooral wierdt hijgeflremd il 1den loop zi jller vervaardiginge van wondergewrogtell Zjns Penfcels, door eene beeving in de hgnden, van wel ke hijwierdtaangetast. Niet gewoon om immer ledîg te zitten.bepaaltlehij zich nu totkleine Stukken, welke hij, met behlllp van den M aalflok, op den Ezel fchilderde. Eindeli jk overvielhem de jongfle krankte, welkey op den dertigflen Febrtlarij, of, gelijk anderenfchri jven,op den dertigflellAlni jdesJaars1640, ) oueen einde maakte van zijnen welbefleeden leeftijd, in del derdom van bijkans vierenzestig jaaren. 'slvlans floTeli jke overbli jfzels wierden bijgezet, te Zntwetpen, in de Kerk van St..7 'an, meteene flaatelfjkheid, aan zijne vermaardheid en voortreFelijkheid evenredig. En zwart fluweelen Kusfen, waar op de vergulden Ridderlijke Kroon 1ag,wierdthetLijk vooruitgedracgen. Een t alrijke floet zo vallGeestlijken, als van Waereldlijke Heeren van den hoogûen rangy en van beroemde Kunflenaaren, volgde danr pgter.

ltuBEwsis tweemaalengetrouwd geweestt eerst,gellkwJj boven meldllen, met ElalzAneTfz BRAN' I-, bij welke àijgeene kînderen heeft verwekt; vervolgens met IIELENA Fonuowo ,

Vrouwe van uitmutltendefchoonheid. Bijdeeze verwektehij onder andere, eenen Zoon , ALBERT genaamd; M an van uitge-

breide geleerdheitl, en Geheimrchrijver der staaten van Brabant. Vcn hem zien verfcheiden werken hetlicht: ol lder an-

dere eene Velhantlelillg da ;'e Vepiarfa ,;deIa:of' /k e gr:;cls mede ecnige Lctijnfche Gedichten. De Perklwaring #$'er z/< M unten tler(l#' 441'ea van H///ilr, door zommigel)can den Vader toegefchreeven, was, volgens den geleerden vosslrs, eene lettervrugt vcn ALBERT RUBI INS.

Door den wijdRrekkenden roem , welken Rvnnxs hcdtverworveu, en de hooge waarde,in welke zi jne Kunstflukken,

reeds in ziilpen levltijd,gehoudel wierden,hûdthijeen nnnzienlijken rijkdom verzameltl. Tot getuige hier val1kan vcrûfekkeny zijn Pragtig hnis te Antweypen, vzn eene ketlriijke beuwr-

zbj

RUDOLF vAN DIEPHOUT.

bouworde, M en volldtdaur in eene Zaal,nagr de wijze vafï de Rotonde te Rome, die alleen door openingen in bet D ak licht ontvil,g. Deeze Zaal bevatte eenen fchat van de beer-

lijkfle voortbrengzelen der kunst,welke Italie,FranklJyl'e! A deh-st ierta,.d' en opleverdell,ook eenige vrugten van zijn eigea Penfeel. M eer dan zestigduizend Gultlens hadt hem ditbuis# m et hetgeen 'er in was, gekost. M en wil dat de Hertog vaa

BUCKINGHAM, metwelke ItuntNs, geduurel pde zijn velblijfte Parils, kennis en vriendfchap hadt gemaakt, zedeft, uit deeze Zaal, voor zestfgduizend Guldens can Kullstûukken heef: gekogt.

ZiQ IIQUBR. AKEN eD B' ELLONI.' R UDOL: vAN DIE*HOUT , Bisfchop v1n Utrecht, de'driaën-

vijftigfle in rang, indien zijn mededinger zwy -oea vAN I1rIlaewsulto in die hoedanigheid erkend w orde. Zcer onrustfge

ti jden beleefde deeze Kerkvoogd, ea hadthij, jaaren lang# m et aanhoudende tegenflreevingen te worflelel l. ' l-e weetel,.

naa het overlijden van Bisfchop FREDERJK vAN 3LAN; 1El14Eln# voorgevallenin demcand OaoberdesJaars1424,ontftonden'# binnen Utrecht, hoogloopende oneenigheden, over de verl ciezing vall eenen Opvolger. 'De nabuurige Kerkelijke en Nvae-.

reldlijke Mogendheden preezen bij. na elk een bijzont lervoorv/erp cal :, tothetbekleeden der Bisrchoppelijke waaldiglleid: De AardsbTsfchop van Keulen , drollg op de verkiezil:g van.

zijnen Broeder. wALRAVEN vAN Msuas:de Bisfë cllop van,Luik op die van ALBRECIIT vAx IIt;Y: de Heëtog vAM BERG droeg. OERARD vax KLEF-VE; allderen wierden door anderen aauge-ter Pfeezell. Doch onder alle de metledingefs nair den mi) kwanlen meest in cûnmerling RUDJAI.F VAN DIEPHOUT , Kallun. 11ik te hh'ultïn, en zwilrlEl t vAN Kt)ûI-l, .i N::;RG 9 Domproost te Utreckt.R'uooll- htdt de meeste frt'mmen il1'tKspittzl, zelfs die van ZWEDER , welke verklacrd hadt dct men geel1beter

Bisfcllop zou l tunnellvintlell. ltUDor:-vciert ltdan, bijlneerr gevl aeid van flemmen , veïkooren. lvlen gcf flen Patls, A, ;al tvvx I;1 . ?x V , teff lond kûllllis vt ln deeze verkiezilg, en vere Zogt hem den verkool'vn bisfubop te willellbvveiligën.D oc% l4i) -

* '

v&1 1o

*

*

l

l

k

$

QNN x 2N. Q.. N ' Xy hq N>' .. . . .. h ' tN. . .x .N1. .x. hxx

NxNh

-<

-.N. w...' ' *: . 2: ) 3 . N

; , , I JI11pj'jIlIl:.. ! . I 1 t j ' I IIf,T 1 #k II' l l-I.1.' p1,!j! l ( '!I11l'î ! ' p)I! -1 ',' 1 h ' 11 . k1

#

'V-

e' ..'' .., . .It

i

'' .'

i

lj(1 1)f l i i

' %w..c4x4hx $.%, .h , -... xh x.. sNx.x. . 'q' $ .47 .h k >> --'x ''X '.S .' . -...:-':rMN'.hk.<. ..:k w? .N .% N ..' h .' . N.s iN % h

s-....x-$q' h%NGN. ,1 '. 11 ,z' ' f.

:

!

' 1. j,' .

@ 1I $li llk1' i(

'

$! /T j$ .l

i.

j h '1

î .-= -I - . -!

j

:, ee ' ,'? z, z x- n Nx tœ

-'

. jjj I

1 .p jj 1/

;l ) .z,-

.a m=s cr--IJ=$ c

I

.

/pl

j j ,i ..

/.y,.

l

l ,,''../ ,I,..

, . ,? lt 1

l

-.

I I1

...

.*'

k

-

-'

.zn ye.> z '

-.-.. . . v.....-.= . ...e..< .-w e''e '-.. -.. ,....,.eJx..-,zzz.z z. x -. . o o s h..-zgg .,$/ . - .. -. -x -. -. x-...... ->. . -e' .h .............s.,s., ..

2

,

-N ''--x -,'' z/ # hm.w x . ez ee-..-

'j $ .

.

hd

l # 11

.a -' .-'h .'vx.

I . -.- *xssx ... w u 'Nx .'q'X. s e, z , . -,'I''j''. hN'N' % ;/T'.

j

,

. --- .

x Q.<>h N hz x

.

A '. ;#

1

r' -w- v .. ------. -=X .-- -'* s--. .. w.-

.I'

I

x

:

wI

1. ,i ga. ' ,r- q*- .

k

.

--

-

Y' .,

k.

.A

-

.. ,

'=

.. -

'' -

-h

c Ns 6* ss x. N , ' .:N'.Nxh tN hss N: %% N N K' xN < .

N1

.-.-.- V N$..% l

l

*

I yN

.$hN$. N$

xN NN.

.

N.

.zR..)& 'q, Ae,% :.'.' c' .2zu,z.z.1:'/--

?J Jh,, J

I

!

'

,

, . . # . *'

1'

tI

N

h 1l

lII/

,

.I

/

-

# , .

.='< =- r<-''Q-.MX

lp& l 'hlI ',, , t d .' . ./ I/ ?*,, l/ ... ..I 11 1 1 l r l . 1 j ) ! z 1 1 l ' JI I1 I/ 'I! k III .' , . ', e / 1 !p ! tl .

- ..- --

% . * ' %

,

'

' /! !, !' j, 4

.e

., ,

--<. . .-

'm<.N>.

%+

xWx .x .N '

N

.q A*tzz..A-o7&w-Jefr.b .gt ':uuJze',zv ;œ
MUR GEM EESTEX PRO OIS TA5ITTR ECIITIN EM IO OA D .

.

l

RUDOLF vAN DlEPI1OI)T.

zoy

J

àijvoldtongeracdell,culiditverzoek td voltloen, en droeg; korthierna:,hetBislom vcnUgrêchtöpacn RA:AN,Bisfkho; van Spiers, die, verllaznd.c tlat.hetSti gtîh llevigc partijfkhzp-

pen vcldeeld wasN zig ligtelijk beweegen lietom zi jt lregt tdt het Bisdom aan ZSVEDER vztx I lulf aEwl luRo af tc flaan9 dle hed

daartcen zijne Doloproostdi j overdroeg; ZWTEDF-R Vervoegde zig hi erop atlll'tI'lofvcn Rome, daal -1 )ij'sPausfen bevestiging in de flisfchoppelijkc wanrdigheit lverwizrfdoor zerchenken. De Geestelijkhei ' d van Uvbrecrît onderwierp zig silt .

!Pausren we1lbehaagen , en erkcnde zlvEoElk voor Blstkhopk D och llet overig gedeelte vzll't Stigt llieldt het llo' g lnet RU1

rol -r, el1bcfiep zig van de uitfprack vallPaus MAI/YN ej eene Kerkvergadering en op dell Pau;, die aldagr zi jn zou? A' IARTYN nnm dit zo euvel, dat h' f j clle Kerkelijke dienfle: verboodt, in allc Plcntfen van 't.Stigt. dnar men zîvEnE: t lqff ?t erkende. Zommigen ouderwierpen zig can di' t beve!uit ol ptz zag voor den Paus; doch aldcren fchroomden niet, den diens!

te bli jven-waarneemen, A/ lidlerwij!, hcdt Bisfkbop zTvsoEf t ;r'. r?. 001: lcedt hei xîg m eestet gemcakt vaù het slot ter f7, of l l o odz c q k r e de S t e k l e n Rhe cnen en Amerkz niet lang, hij '

fbort om heln a1s Bisfchop te OntV:llg'Q2. Rtrootê, dîe zij te Utletht onthieldt, bevreesd voor zijne ktamsr, week in Pilte ter Stcd uit. ZwEDE! t, iI 1 Augustus des Jnars z4aJj.

heimeli jk in Utrecnt gel:oom' en, brayt, volgen: het gebruik

dier tijtlen, zelk eel greotgetalvan ballingen motzig in dd' statl, dat'er een geweldige oploop ult ol ltflondt5, it ! welken' al tsxfl P:toaw , die t 1e ziJ -de vcn prlloty' de Burgel neester Il' gehouden hadt, el1 ntl krallk te beclde lag, gevacl ' liil cgewf lndy en# terwijlI zijde laatfle Kerkgeregfen ontving, vall't lvevcn beroofd w ierdt. Sommigen verhaalen,. dat zsvEoElt zelf j;04 Poogd hct lt de hgnclcn te fkcn can den 11tlrgemecster; tlocN 'tr in belet gev vorden wa:4 Vas t cathet)dn(Lijalw' at'er .4 d .ien dag verrigt *was, voor zij ne rekening.llcm , en aIs wd& L. A. gadaan verdeedigde. Blsfchop zweDu!t zat tien mcanïctl tc' '

&fvecht, bknllen v lken tijd*. hij.weekelijks zijnellnlekieoïn. *ve ( ger RuoocF vloekte en in den ban deedt. 0014 verboadr 12j)' zig eerlang metde Kabbel jaauwfchen in Ilollanl,dretetfiolll hua we!k.maaliten om de aallhangers van Bisrchup Itt/ous: itt' ,

,

'

'

'

Xx7' . 'o2us, .

Qqqq'.

Alo

RUDOLF vAN DlD'PIIOUT. &

..m

-

-- = r

pt stigt, df e te gelijk vrienllen der I' loekfchen

wcrell, gewcldiglt -jl t aan te taaen. Zx . s'EoaR, zig door den tijd zeergela:t gemack: hebbentle ta Utt-ec, qtt liet z1g , in tlen Zomer de:

Jaars 1426q door zommigen, die llem zogten te ontzetten

van 'tbewiad,overhaalen,om zig vooreenen tijd na zlmeri/ 74:, /, R' beenen en 't Slot 1er llorst te llegeeven . wccr toe

113j., om de kosten zijner hofholldinge te befpnarel, belloot. Ruoot.F ontllieltltzig, tea deezen tijtlc,heimcli jk op 'thui: te lthlven , wagtellt le op gelegcnhe: ' d om zJg van lzrcclz mvcster te mnaken. E11 zwEllER wal zo kll -a niet uit Utl-echt vcftrokkcn, of JAN VZN nENESSE b'an /tE' J;pJ/yl' :;ytfok, aan 't hoofkl van eenige mal:lkllap y ter Stad in. verioeg het Gilt le

der Vleescllhotltverell,datzwEoirlts zijtle hielët&en zig tegen h:m verzet llctlt, e11 liet RUDOL: den volgenden dag in de Stacl. Z'wEDER, vernecnlentlq Y?3t 9er gcans watc, bcgcf zig

tertlocd te rug na Utrecht. vcfzeld vall eenig Klijgsvolk; dccll men floot hem de poort voor 't hooftlt waâr op lliJ ',

na zlmeisjtort gelcerd, met moclte Nnnen de Stat lraakte. Korthiernaa, wisthi j, bijvcrrasglig, Geltlerlbhe manrchap jn de Statl te kri jgen, die egter, eerlang, mcthtllp van dîe ,

vcn Ulrtcbt en Emmenes, na buiten gedreeven wicrdt. M itl-

lerwijl,wcsBi zfkhop RUDOLF, eerstdoorde ltidtlcffkhop cn ytu van Utrccht, dcar na door de Riu ,iderrcbap en Stazen

van Uverijslèl> e11 eindelijk ook door de Geestelsjkheid tot Pastulaat, Ruyvanrd en Befkhermer 7Jn At Disdom nal igello-

men. Z,wsonlt witrdtalle Regtsgebled ontzcid. HJJ'w:snli kit imer. foon't geeeeken, en bevondt zigdan eenste âb utz ecr bt /:rkâ?/>g . dan eens te Hrnhem . en ook wel te Dordl. verzzld'van de Kallukhniken, die z1J *11e zijde hielklen. ln 'k

vplgende jaar, ûoothijekn Verbond met>'1L!es, flertog vca Botkrgondie, die zig,.wat laater, het Graaflijk bewintlover Holland wist te verkrijgen, en ntI, vcn altxoro vzr?EGxoxp, I' l. efyog van Gzldcr, geholpeny die van Up rreci q; en

Jmet. sfoort vijandelijk begon te bejegenen; legen hen ontfloken zijnde, om dat Bisfchop RUDOLF, wicns zijtle zfjaa> kleefden , zig met Vrot swe JAI IOBA en haaren I' Ioekfcàen aam hang vp erbonden hadt. Hertog yjslps qoeg, cerlang, het be1eg vx r Amcrtv fbart, daar die vaa Jzzzclz, onlangs, nog dtk.

4 ,.

'

>% a

m e

RU DOLF ''v' ax' DIEPHOUT. --- -.--... x-..

'e r

F

*

1. fé t

.t

driehonderd Schuttets in geworpea hadden: De Y legerden:

die zig wakkerli jk kweeten, wierden, tct driemaalen toe$ van de wallen nà binnen gedreeven. Doch dë Utreéhtrch:

Schutters, van de Amersfoortfèhe vrouwen geholjeni gillgeà de belegetaars,itl'tflormen, met:iedend kalkwatet te kee/; e11lloodzaakten heaNeindeltkjdeStad teverlaaten; 2ijhad? den ier ào veel volks voor verlooren, détâi jVolle éehtdgge; bezig waren om de lijkeù uit de gtaften te hcalen# et ltef <arde te beiellenl Terwijl't beleg nog dutlrde, kwcmen dd llabbeljaauwfdhen te fchepe voor Spaakenburgy eù bemcgtigden Bunp haoten, waar naa z3 j de belcgernarsvoorâage: v:G Monda en krijgsbehoefteaî De Amllerdammers in 'tbijàohdet .

hielden eeligtoo: lfatfchi p in den mond vak)dd Eem . o?

den toevoer na Zmers /bok' t le water af tè fn %il @deb; Rul yot: #aN svEstlsRllERx: voer 1et eellig lfriigsvblk de Vegt opj doch wierdtj àan lat ld getteden, door de Sricâtfche Boeren* tegengettokkeù, en,eerlang doot dle vaà Utrecht, tett' ilel-

kelijk vei-liejNop de vlugtgejaagd. Van de Utrechtfdbe zijzë wierdt de Betuwe afgelcopen. Doch deeâe togt bekwad tlell

Utrechtfchen kwrali jk. Die va: A'i meqen tfokken hun. tege:: @l e ' en dreeven hen# lllet groot verlies, uit de Betus#e te tug:

Ondertuslehenj ttof men,van tijd tottijd,een Befland,zocR

nietvoorJantlarijdesJaars:430 eenevàsten Vrede:Bisfdhop

KUDOLF Verbondtzîg,bijdenzelvenjol tlverâeld van de W'et< houderfchap der Stichtfl-11e St' eden, Hertog #lLlrsj eene tl -alvd mi jlbuiten Utrechn, ilnielende, om vergiirenis ta zullen koom en lkzeekenk Ook zou men hem met kruisfen en vaanen te'

8tad in haalehj en zijnd baniet, drie dcgeu àgtereeàj helle: op dé poorten #an Utrec. b-t, Zlncrî fool' ien Rheenenz Donf

deezeltVrede,wierdt de tust metdenabuùrea herfleldjdoc: de fcheuting in de Utredhtfche Kerke bleefhOg eeneù getulmen tijd dtluren: Bisfchop Rpoolae vervèlgde egter zi jne :aék zo ernfllg aan it Hof van Rome, dath@ j, eindelijkj dobf Pâus EUGZEN DEN IV , in 'tBisdold bevëltigd Wierdt: Dbc' h

Bisfchop zweoER, ongeziud om âig can '!Péufen uitfplaàk t; onderwerpen, beriep zig van dezelve oj de Kerk#ergaklerlngy die toen te Bazeiânt. Zelfs begaf hij zig in perfoolldet. waayds, doch overleedt 'er5in 'tvolgende l -aar. De Kà bu:, -

Qqqq z

tj!, 3 ' , tk aq .J

m:e

RUDOLF vAN DIEPHOUT.

nikcll, die 't met hcm llieltlen, verkooren NVALRAVEN vAa' Meults in ziine flede, die, na 't afzetten van EUGEEN oEx lV. door FELIX DEN V , in 9t Bildom beves. tigd wiert lt. Hi j vex-

tigcle zijllen zetel,te Dordt. echt, en daar nau te zlrnhem : doch a' lzo hij nimmer eenig bewind in 'tS'tich: kon nlagtig w orden, wierdt lliJ 'hiar te Lcnde iegts van wehlfgen'erkend) . Bisfchop RuDol-F, U'ie, ondertusrchen 't volkomen gebied over 't Sticht in hcnden llat lt, oefentle ( lrenge flrcflk over dz

voornacmflen., dié voorheen ZWEDERS zij' c !e gchouden hatltlen. 001(leit le bîJzig vlij' tiglijk toe op lletherflellen der vervallen *

zaaken van 't Bisdom , en op het verbeteren der Sterkten en

Sloten zijnsgebieds. Doch eenige jaaren hier nca, raakte hij in twist met de Stad Utl.ecr bt. over 't befleeden van 't Alor-

gengeltl. Andere redenen kwcmen hierbij: zo verre ging eindelijk de ol leenigheid, dat die vall Utrecllt toeleg yncaktcn om Bisfchop*RDDOLF' eerst ter Stad uit te lokken, en hem ,

vervolgens, geiijk zijzwEoeR voorheen gedcan hctlden, daar bpiten te houden. 'tGeviel,eerlang,dat Ilii,bij zekere gelegenhaid', ter Stad uit getoogen zijnde, daarniet weder in komen kon,dan heimelîjk en biinagt: wacr naa hijde poort voor 'ivolk, welk hem verzelde, opende. Toen zig ep de

markt kl flàgov rde gelleld hebbende, wiertlt hij vinnigli jk te keer gegaan van eellen grooten hoop burgeren, onzer welkea ook eenige ,: tnzienli-il te luiden waren. h' len rcckte in een hevig gevegt. Doch de Bislkhoppelijl ccn wierden der clldere

yartije te ûerk,dia ten deele getlaagen, ten deeie gevangen, en of outhalsd , of gebannel) wierdt. De Hecr vgx cAAssEEu,die onder de gevangenen waS, kogtzîg vrîj,door den

cftland van //-V1 teD/ /cz' #:? A en A' nkoude, vallwelke Hecrli jkhedel hij.clleenlijk het inkomen behieldtzo lang hijleefde, en eene fomme gelds daarenboven. Niuot,aAs, Kardinaal

van Ctfa, w2. t lzater doot -den Paus af kezondlell, om dea flaat der Kerken deûzcr Landen te onderzoeken, maakte zja werk om de twee verkooren Bisfclloppen van Jzl-yclz, RuDOLF en AVALRAVEN . te bevredigeg mçt elkallderen, en daaz door de fcheuring in 't Sticht te heelen. îVALRAVXX lfey zig

ligtelijk beweegen, om , voor een jaarlijltsch inkomen, benew w ns den tienzen penning van de bedea dcr Geesteljkktid, <* te

R UDOLF vAx DIEPHOUT.

2T3

te flaan van 't Bisdo' m : en Ruoon' lz bewillFgde riet alleen il

deeze vool 'vvaarde; maar hi j fpilt le federtveelgelc v om ziinen . mededingcr te helpen aan 'tBisdom van Munner, welk men hem , in de plcats van dat van Utrecèt, hadt bezorgd.

l-1iJvoerde, ten dien einde, eenen kostbaaren krfjg tegen de hlunllertkhen,dien hîjin perroonbij:voonde. Dtdchhijflcagde ollgeltlkkigiijk. Ondertusfèhen, hat!t de M unflerfèhe oor. log den ûcat zilner geldmidf zelet n zo zecr agteruit gezet, dct

hij genoodzaakt wicrdt, de Geestelijkheid van Utl-echt, vaa tijd tottijd,metz:vcare betlel te belastell. Zij hctltde Gilden e11 'r gelnaen op llaare zijde. Doch de Racd der Stcd, zo 'tfcllijnt, oictopgcarne ziende. dat de weelt le (ler Gzes. telijken een weinig befnoeid wicrtlt. hielclthetmetden Biskhop. De vijf-Kollegien te Utrcèt bt weigerden, ten laatfle, ':Bisfchops Beden te vol doen; decdcn e!k , die ze llun dtlrfde cfvorderen , in den ban , zolltler egter den Blsfchop of

' iemand in 'tbijzonder te ncemen,en litpt el, bedagtvoorballingfchap 01-gevangenis,hunne VergcH .erplaats bijl pagtbewccken door llandwel 'ksltliden , oie lltlcne zijt le hielden. De Bist khop was, ltort te vooren. getoogcn 11: 't Slot ter Nprsr.

De Raad der Stad, euvel neelnelqfle datde Geestelijkheid zo ûerk liet waaken, zogt hcar te beweegen o11 het na te laaten.

Doch ditvermeerderdehaaren agrcrdogt.Zf jbepoot,derhalven, geharnastbijecn te komen it lde Doml terk,gelïl -l :zij op dea

vilfentwintlgflen Jalual 'ijdeSJaal -s1455 deetlr. DeGelneente vergaderde hier, insgeli jks, in merkefijken getale. ( M en trol c gelijkelijk na 't Stadhuis, en nootlzaakte den Raat l tot hct vastûellen en cfkondigen van Keuren,nacr den zin derGecs.

telijkheid e1) der Gemeente. De afkondig@rg gefchiedde, ten overllaan dec Geesteiijken. De Cemeente kenrde, insgelijks, tlat menN voortacn, i11 elke voornaame ûraat, een bel tken houddn zou , op da: meu 'tvolk , a1s men 'tgoedvondt, ten

getale van vi jf of zesduizentl man, zou kullnen doen bijeenu komen,en alles in de Stad l khikken naar zijllwelgevallen.Ia deazen flnnd dar dilgen, overleedt, op den vierfntwintigflen A/ laart, Bisfcllop rtpnotlz, 't z? . J - op 't Slot te I' rol?ennove, of

op '(slotJc 7r Hnrst; want hierin verfchillen de oude Schrijvers. Een Scllrljvûr der Zestiende Eeuwe mcldt, dat cene

9QQQ 3

WO2'

yt4

h . UDOLFU! AGRI COLA. %

.

won/g. in 't beleg derStctlVreden in Munperlavllbekoo. pen, oorzcak van 'sBisfchops dood geweesti,. Zijn gewee gen me/edipger, TVAI-RAv;N vaN Msblps, overleedt te Zrn-

èf* .ip'(Volgflldq jaAr. RvootFr:AORICOLA, ecn der verlnacrdf le Geleerden vcn

ge Vijftiende suuwe, was gebooren binnen de Veréénigde N qdetl anden,meerbepcaltlelijk te Bt so,een dorpvnnweinfg .

pcnziens Sn de ProvincieStad en f/a#e. 11 dellJaare 1442

.

g,g hij aldzar het eerie licht. Nca. il 1zijn Vaderlantl,dq grppdgp dœ Taal kennfsfe geleid te hebbel, wierdthij. volgens de gewoonte vcn dien tijd, gegonden na het Hoogefcioolvan Leuvenb Hier vertoefde hij ecnîge jzarqn. Dacr 31:: dvedthijeene reize door Frankvîjk en Italîe. Te Fer, raro hoorde hijde LeSfen vau den clom vermaarden TuEooo. .

Fv; gA4A , door den Hertog, met groote moeite en kostel),

v,n Connantînqpole na Ferrare gelokt. Naa ecne uitlandlghçid vgn etlijke jparen, keerdeAGRICOLA terugf1 zijn Vaderlgpd: met oogmel 'k om in de Stad Grontngen gi jne wooping rg Vcstigen. Zijne vefmaarklheid en verkreegene kundighr/çp wgren oorzaak, datbem , welhAast, eene nictonaangirplijke bediening wierdt opgedraagen. Nietlallgcr dan zes pjpndep?hadtbijzijnenpost bqkleed, toen bijq van wegen .

/e jtad, ,:n Keizer Mxx1M'lLIAaN wierdt ufgevaardigd.

iijn reillust wasoorzaak,dathijdien l , astgretig aanvcardze. jr/ertPeethijzijnenmeestenleeftijdteIlcidelhrrg en// '4r>zJ, ln de verstgenoemde Stad ondefwees hiJ - eenigen tjd , de Vpijibcgeerte. .Te kKorpis zat thans op. den Bisrclloplijkea itqqlJOHAN Pw 1LBVAG, eertijtlppe leerling,zedertde gemeem ycvmv vriend van AtlRlçoLA. De Kerkvoogd hgdt can zi jn kpf ,een gelçerden Joodq vooral ddol .ervaren in de Ooster. fche ygcl en, Schoon reeds veertlg jacrcn oud, deedt A()Rtçoy; zich door hem itjde Hehreeuwrche tcale onklerwij.

@ellt Van natuurq met ootdeel, vernuften een vasthoudcqp jeheugep b .egaafd, en, daareuboven, onvermoeid in hetber

yrl r .ei lep van ullerlei weetectkhappell, yerworf hij dell naam , #u oo: de daad zelve,van eenen der grootfle Geleertlcn wq

li jllfn ,,#jtiî NiJ ' !Y2 .s #Q .n,pçejt ,e' ri ,. d .e welfpreek .endheid, /gQf-

RUDQLFU! AGRICOLA, RUGGB. .

aï5

:100r0e1:nd Regtggeleerd, serlrjk Dichter. Het Grieksch ec .

Lqtijn veriondt hîjin die volkomenheid, en fchreef zo zuiverillbeide tz:len, ald9f hi j in de belte lijden van a;ùrrz en Rome leerde. Om zijle glirenger bezighedea te verpoozen,verlustigde bijzich, bijwi jlen, meteen Schilderkunde, waar in hijmeer d2n gemeene vordericgcn hadtgcmaakt.Tot ongeluk voor bet Gemeenebest dcr Letteren, bereikte hij geenen hoogen Ouderdom. l13Joverleedtin dcn bloeizijf ler i c c r e n , t e Hc t z l e / s e t ' g , o p d e n A ' i j f e n t w r l n t i g t l e n Odo b e r d eS *'e

Iaars ,485, en wierdt,in die Stag, in t!e Kerk der M in)rften , bcgrccven. De gelecrde ztAllot/s van Wv' :r//zzp/becfl .#

'sllansfchriftenbijeen verzameld-;en indenJlare 1529,ill twee Srukken in Oaavo , te lk uulen lacten drukken. h' len vindt voor dezelge een verhaal vnn 'shlans leevensloop.AGRIcoLA voedde eenige begrippen, wclke, zcdert, zo veel gerugtg,maakten y en cintl elijk uitllepen op de llerkhervorming.

Ot ldanks zi jne onverzcadelijke zuchtzot weetrnfchnppan ei1 geleerz .heid, was bi j zeer cangencam in den omggng,en zeer gezien llij de vrot lîvelijke fzxe. Om deeze tc vermaaken,. fchreerlijeenige Vaderlandf khe Gezcngen,welke hij,bij het jkheid , voor dezelve fnaarenâael, met eene ongemeene lieni zong. Alet dit all esw,shijzeergeregeld vanzedenreneen viland van:ïles,wct eenigzins het voorkoomen hsdt vzn 10:bandigheii llij is nooit getrouwd g' ewecyt, hoeeel hi j, 't eenigelijt leyzulik;Voorneemen:was. Zle VAL.AxoneAs, Bzbl. Btlg. MEl. cmok

aoau9Bavse,pfa.kli(l.elGt' t& . R UGGe, een Polder, in Zuîdâplland, in het Land vJl

Mpc/' p,groot, in zijnen omvcng, volgen:de lactfle tlakrvan bekenze opgave, elfllonderd achttîellGemeten en bondtt rdzeslorp y lnt 'ar alennegentig Roeden. M en vindt 'er geen Kerkt Ieexlijk een Gqhugt, de l' iltte gencamd. H ier Ptaar;ot lgcveqr detig lltlizen, meteelle Aleellraplloos ll1 (ldezelllioltler, na den kant van den #v. / -a/, en liet verre van die Stad, lt a gt evne'Beerewooning, het Zt' ekl tl tis genas o d. lfet l'eelélrel ttls

Qqqq 4

vv'ordt

&16 a1 : -

RUGGE,,RUI RUIKHAVER. (NIKOLAAS J RUGGE KIIAVER.( NIKOLAAS) .-

-

.

..

...

QM

U>

w ordtdir ditge houden vaor voor he otlds be kcnde Huî zrwardt geJtauden hett va vann auds bekende H:tiss t Iee Rz Rug. fJ en ! Nabij of i in1 denn omtrek vann he herzelve pingr, weilee eer, tee 5e Na bij of 1de omtrek va tzeive pl cgt, we r.t Jeggen Klooster Kanllr.niken, door HUGO ) eggen een een Kl oostervan van'Ka nnnniken, d oor Heer Heer H UGO VAN vAN flEENVLIET, inn den r404, gelligt. Inn d den p peNvslE' r, i den Jaare Jccre z 4ô4, g elligt. l en grond, grond,op op

weil ken het Geiligr genaan vindt menn n nog Over~ we k en h etgewijde gewijde Ge fligtg eûaanheeft, heeft,v indtmc og Ov efr blijfzels van oude zelf nog van gepleisrenJe Grafb lijfgels v al)o ude gewelfzeIs, gewelfzels, z elfn og v an g eplcisterde Gr zffledde enn, • mogelijk, behoord hebbende tor eene ParoXe mngelijky weleer, weleer, b ehoord h ebbende t ote elle Pn ro-

ç hièkerk y we lke hier hier gellaan geflacl lh eeft, e aan de da H. 11. Mnagd M cagd gege~hiekerk, welke heen, enn aan wijd was. Inn Go Godsdienilige eerbiedenisfe nog heden, wijd wa s. I dsdienllige e erbiedellisfewordt, wordt,n og h edell, hij dee RoomschgezindelJ, oord, gehollden bijd Roomschgezindea,inin deezen deezen oo rd,ge houden een een Put. I3ut, d ~ie den van Heilige voert, gelegen inn e eene Weide. , ie d en bijnaam bijnaam v an de deHe ilige v oert,g elegen i eneW eide, nabij ded fl:raks gemelde begraafplaatzen. De Opgczeetenen nabij d flraks g emelde b egraafplaatzen. De Opgezeetenen va n van Rugge hunnen openbaaren Godsdienst inn de Stad $ ,J' feRu / e?gge ofinoeffenen oeh fl e ki ne Do nh r punO ne on îtyo op oe t-nb .aarellGo dsdiensti de S ta4 :j!riele ~ of in het Dorp Oost'Voorn. Zie ALKEMADE, Be[chrijJ'it;g van (/Cif Zi ,e AL IIEMADE, Be fcllrti .-y zl-r$ ev an # e>.

Bl 'êeI!' lJ.,riei RPlGBROEK; enn RUI RVIGBROEK. RV JCnROEK; zie zie WYNCMAlWEN IVN'N@AJItDEN e GBROEK.

RUIIHIAVER , ( (NII{OLAA$) gebaorell tee Ha Hoar/em, Rt uxuAvER, NIItOLAAS) g ebooren y arlem , vol volgens gens

doch WAGENA(\R. niet tee onregt. eenp #ooF' r1 do ch bij bijN vAg!:yaiR , en en ni et t onregt, voar vo< ee Amfterdammer gehouden; Man, bijj a alle minnaars clerr VaderAmf terdarnmer g ehouden, ; Mp nN bi lle mi nnaars de Vaderlandfche Vrijheid, illn gezegende vall wegen l zndfche Vr ijheid, i gezegende naagedagcenisfe, naagrdagtenistb , v an we gen :fijne nevens diee va valll xijne medewerkende medewer .kendqkloekmoedige kloekmoedigepoo~ingen, poogjngen,n evens di :andere Voorvegters, om he hett Spaanfche dwangjuk vann t den Andere Voor vegters, om Spaanfche dwa ngjlk va leq l!alzli inn 'de uitvoering vana la lz: tete ii:huiven fèhuiven;;declgenoot declgenootf de daaJelijke dacdelijke ui tvoering va

HOOFT,

,

#cn Omwe rp , 't't we lk Prins Prins wI LLI!M DE raad ell en met met ,ecn Ontwerp, welk WIf-Ll!M DR II~! op op raad cudere ku ndige St aatsmannenNhadt hidt be rcanld. Ui pverleg valln andere kundige Staatsmannell, ber~amd. Uiet pverleg V2 IS Lands Gefchiedenisfen is's bekcnd, hoee de de > gtlTI21de Vorst. fsLc nds Ge fchiedenisren i bekend ho i vtmald 'e Vor st, ill' oodt:fneemingen tee La Lande !Jaagende, het i a ZljllC zkjlpe œ derneemingen t nde rampfpoedig ramprpoedig f laagende,I let be ûtlir 1 âalll, op aaz, o nder g nt lere, va ix -rapfLhen Ad befillit nal1l, op r raad, onder andere, vann de dena Franfcilen Ad-m;raal m; COLlGNJ, zijll tee Ze beee t t,e Ce.mi raalou coLtcs' l, zi jkl geluk geluk t e beprocvcn. , bepl'oeven. 't'tGe ~olg' hij, verlcheidcll, zo ge gevlugte vo lg hier l'ier van val was, was, ciat datl lij, aan artl ver fcheiden , zo vjugte ieven va zellinge u itgaf', :t:delen als aan Koop:iedell. BrievCll vann Be Bdh:llinge uitgaf, h-delen a Is a at ) Ko oplietlel), Br pmm t ter vrijbuit, vijandlijke tee mo llJogen p er v rijbuit, op op de de v ijandliji te Schepen, Schcpen , t gen vaavag4 T, ( ' )p hœ l Ar p i k . el y v a T 1 I t G z z c x , n a am , we l k e hun A f~~ Or htbl Ar\ikel W A T Ii: R G l u U ZEN, GaalU, welke hun ~ , zeaugry . xedertt

RUIKHAVER. (NIKOLAAS)

zIz

gedert, acnhing , ztlllen we daar vcn breeder verflag doen. N li louaAs aulxuavER , die, a1s Koopman, een eigel Schip voerde was eell van de zl llken, die, in gemeide hoedanigheid zich in 'sPrinfen dienst begaven.

HeteerRe bedrijr, tot afbteuke van 'sLz11t 1sVijand, Welk wiivan hem vermeld vint len, wa!,dat hi z j,ncvenseenen JAN

Jallzoox vAN oER wvExBuho, in de maand N ovembcr des

Jaars 15g'0, zich meester maakte van hetslarkttkhip,welk van 'st1 -t ?rzpgesz-pst. i op zhtwerpcn voer. Grootliîks diende deeze bemagtiging ter aanmoedigillge totverdere onderneemi> lnt, behalven een canmerkelijken voorraad van allerg#n. Nvt k i Koopgoederen, vonden zi j, in hetScllip, eenzn buit van

vi jfenveertighcndefd Rijksdaalderscangerecde pcllningel):eene paazienlijke folnme fl1dien tijd, in vergelijking Van den tegenwoordigen. zillts'dix ti jd was llij op zich zelven (1e uitYoerder, of hadt, nevens nlderen, de I lantlin de herhaaldq

ganzagen op de spanjuards of spaanschgtzinden, die als tot zo veete voorfpellen dienden der toekoomentle roetnrugtigc

ketlrijvqn vgn der flaavernije moede gewordcn Nederlanders, Dus, 't gqen hem yot onvergankelijkq eere verûrekt, vindt men zijnen naam genoemd,ond .er de Helden. t lie gezegd mogen worden,hetijs gebroken en den weg gebaalld tqhebben. to: herllel V21 1 Vrijheden . en Voorregten, door de befaamze kemagçiging yan de Stad vlen :/z':/, in den Jaare ï57a. 0P het Artikel van die stad, kgl ) de Leezer eel berigty wegen:

hetzonddrling en heîlfpellend voorval,vitlden. 's M ans edele inborst, fraaie hoedaniglledeu en beproefde

Jappefheid deeden Rtilîlllavcit, van dicn tij4 cf, meer en meer '$Prinren gunit verwerven. Velbeven tot den post va: KolonelofHopman, bediende men zich van hem totonderlig waren. neemingcn , in welke kunde en vertrouwen nopt va n de n / . ? r J < / , h a k l oe l l ve r f k he idan 1-101Naa de bempgtiging *t O RANJ e po or t e q g e o pe nd ; doch wzd e landfche Steden voor

ren, kprtdaarnaap door dç Syanjqards wederom b.emugtigd. oi-wierden door dezetve met een beleg gedreigrl. Hut eerfl:

was hetlotvan Llaal' iêm ; her allker hxillg Alkmaar boven 't hoofd, 'twelk zich wc1voor den Prinfe verklaard, doch tqt taq l ,e s qOï (Qe geweig#rd 1):2t, bezetting te ontvangen. O1n d

Qqqq': x * 1 -

16

1y: .

ItUJKHAVER. RUIKHXVER.(NIKOLAAS) (NIKOLAAS)

Z '

te bezetten, bezetten,werwaarts werw:art:Don Don FREDE1HK, FI ?EDECIK, Zoon Zoon van van den den Herrog Hertog te

#AN AiavA, eene eene alnzienlijke aqnzienlijke bendc bende hadt badt afgevaardigd, afgevcqrdigd4hadt hGdt Zijne Ziine Doorluchtigheid Doorluchtigheid bevel bevelgegeeven gegeeven nan c,n .lonkheere Jonkheete JAKOB J?,IOB ]{lIBELJAAUW. XABELJAAUTV, om om zich, zicll, met metzijne zljnebend bendenen,,bij bijHel/oo Ilellooen enEgEp VAN AI.VA,

-
VER

JMUW

laaten te te worden. worden. EindeIijl verkreeg bij verI of, om binnen laalen de Stad Stad te te koomen, koomen, tot tothet hethouden houden van vaneen een mondgefprek m ondgefprek met met de de Wethouderfchap. W ethouderrchcp. Hopman Jlopmcn RumnAVER RuJIII,AVER verzelde verzelde hem, hem ,ne· ned'e VCDS eenige e e n i g e a n de r e Dc ve l he b be r s . Lc l l g h c z t me n r e e ds ge vens andere Bevelhebbers. Lang hadt men reeds ge- * .t . $t, over N over he ofniet nietbinnen blnnen l ccten van van Sta:nfche Stactfche Kc eg:l.wist, hett al:1 of laaten Knegx W1 ten , wanneer ten, uitva!, gewcnnecrRUlKHAVER, RUIKHAVER, door dooreen een fchielijken fchieliiken u itval,het hetg eding be fllste. Be zefknde het hetgevlIar, gevg:r, we lk 'er 'er thans tb,ns in in zamzcmding beOiste. Bezeifende welk melen borst hiji uit: Iha11s melen en en draalen draalen flak, flzk,b orsth jgramfl:oorig gramfloorigu it:'t'tWas If?/Jt hans geen lijd. kal1uU'en: :: :p t t jd, om om lang Iang o)'er :1.:r len een hejluil âe//i//zIetek aauwen:lort kortmoest rr<'rr men llntwoordm. of. woord hade idem bij3 den me nJ pzu/,r#'zi, (Jl1n aan of of r / Die Ditwo ord h adtk lem b jd en Btlrgemzcster FLORIS FLORIS VAN ILTNGEN. s terklaard hebbende, hebbende, Burgemeester VAN TE TEILINGEN. Verklaard tee zijn Prins enn d dee Burgeu tee l Jeeven enn gezind g ezind t zi jn om om met metden den P rinse Burger,t eeven e tee ûe fierven, rreedt verzeld van RVmHAVEIl, ten t rven, t reedthij, hij,v erzez v an R UIEIIAVZR, t en Stadhuize Stcdhuîze zaame mengevloeide Burgers, enn P fireeven zij tee ga::f, door z fN d oor de de z ngevloeize Bu rgers, e reeven z ijt gcde de Ff iefche Poor t, we lke de de Bu rgemeesterl let open open derr na na de Friefche Poon, welke Burgemeester liet P: an , e rts d csrcufche be nden dur nnen t rekken. fJaan, enn voo va om dee N Nasfaufche benden daar bi binnen trekken. N iet l ang ve rtoefden ' er de Sqldacten. M et n ulxuavER en en lang vertoefJen 'er de Soldaaten, Met RUlKHAVER Niee à ndere Be velhebbers a :n h ethoo fd,f nellen z ,kpde nneandere Beveihebbers aan het hoofd, fnellen zee Er firllks de Ke Kenne* merpoort uit, en verjaagen den vijand uit de Voo~flad, daar me rpoort u it, e nv erja,gen d en v ijnndu itd e Vo oriad,d aar dezelve reeds hade pOStt ge gevat. Eene voornaame oorzaak wass de zelve r eeds hc dtpos vat. Ee ne vo ornc,me o orzcak wc 1Iidus RUIIUlAVER van dee b bezettinge, en wijders het be-a ldus R UIKHAVER v an d ezettinge, e n wi jders vvan :n h etbe ho ud va n Zl kmaar, voo eze r eize. A laag ho eg root. m oet houd van Alkmaar, voorr de deeze reize. Maa, hoe groot ,moet dee f fpijt, hoe grievende het hartenleed diens VrijheidijveIliet u ietd pijt, h oe g rievende h eth artenleed d iensVr ijlleidijvegeweest zij n,, t toen hij, zedert. mett z zijne bellde YrUrs aarsg eweestz ljn oenh ij, z edert,me ijnebe llde eelder.s lder. s lteenen getrokkell, ten tijde het beleg door soke enen g etrokkeu, t en t jtle vvan an h ethhervatte erv:tte b eleg d oors oNo y, St cd% uder va ll NNoordholland, oordâolland, de ad ttot ot hul pe ge NOY, Srndhouder van derr St Scad huJpe ge·zo nden , v an we gen h et ve rlies v, n eeenen enen S chans, ni et k onde zonden. van wegen het verlies van Schans, nlet konde doo rbooren!! doorbooren Kon n niet uitblijvell, of RUIJ{I1AVF.R moest, om deeze ''ttKon iet ui tblijvell, o fn clxuAvnR moe stN o m de ezeeenn verrigtingen, zich den ha~t en de ve vervolgingen rfoortgelijke oortgelijka v errigtingen , z ich de nh att e n de rvol gingen ## nd :R Hc rtog v4N A o p de n ha lzt l a:deà. ' : y~n den Herto, VAN ALY "loVA op den halze Iaaden. 'e(Wa Wass i ill

gge. t-

RUIKHAVCR. (NIKOLAAI) -

.- .

aî# y

:evclgehiervan, datreedginde maand X1,1jdegvoorgnsnUen Jaars147:,opuîtdrukkelijk beveldcsHertogg.teJnjlerJlzr was ingeda,gd, om voorts zich voor den R nnd der Beroerten te koomen verantwoorden, NIIOLAAS RUIKHAVER, llevens verfcheiden ,pdere Scheepsoverien en Bevelhebberl.

Deslots.welk hethunne zou gewordellzijn,bewust, fndfea zijzich daargefleld hadden, wagtte zich RTJIKHAMER, neven: de cnderen, zorgvuldig om voor den Rcqd der Berocrten te

verfchilnen. 't Gevolg was, dathij, ncvens de overigenv

gebannen, en met vcrbeurdverklaaring van goederen wiertlt geflrafç De verovering vcn het 'sHertogenbosfcher M arktfchip,

daar wij boven van gewcagdcn, wcs een bedrijf,welk llun qllen wiertlt te lagt geleid; doch ,,11 zommzgen , en onder

deezewierdtRvluuavsl tbîjnacmegenoemd.dctz9jKapitefns of medehelper: geeeest w cfen op de Oorlogfchepen, welke

ke Prlns vAN ORANJ:, onder llevelvnn ztinen broeder, GraaVe LODEWYK VAN xAssag, te Rocn-elle hadt doen verzcmelen,

om de fcbepen en onderzcdten van zijne M njeoeit, den Ko-

ning vgnSpanje,teovervallen en teberchcdigen.

Verre vzn zijnen meed neder te fl,an,'deedtveeleerbet gcûreeken Banvonni:RulxHavEhsijvervuurnog meerontbrcqdea. Voor den fpfjt, bij llem gelceden, in de teleurRelling om het Ontzet vcn Alkmgar te bevorderen , bezorgde hfJ gich,eerlcng,eene rijkli lkevergoeding.Bekend fsdeScheepflrijd, in de maand September des Jcars :573,tusfchen de Noordhollcndfkhe Vlont en die v,n den SpGAnfche; Admira,ls Grgave vaN Bossu, op deZuiderzecvoorgevallen.Rt7IIIIAVE: baflt, met eene bende Soldncten, z7ch begceven cnn boord vàn den st:atrcllen Admîracl IIORNIILIS DIRQSZOON VAN MONNIXENDAM, Nevel ls eenlge cnderpa hadt deeze de opgcmelde

Gfaaf aan boord gekl cmpt. Met zeerkorte, en llaauwlijkg noemensvaardige tugfchenpoozen, duurde het gevcgt cchten-

rwintig uurea,en hadtBossu,op veertlen ofvijftien man nay pl zi jp volk verlooren, wannecrhi jzich genoodzaaktvondt, in onderhandeling te treek lcn. Ncvel ): den Admiraal xoRxELlz DIRKSZOON ell de CG eldigell Pr0VOO5t JOACHIM NIEUWWNII, genoot Rulullz tvsR de eere, d:tde Grgaf v1N BOSSU zich cca

ke* gvvriafqbed.ingqnde, boye, l, jfdbehoqdenk vooralledé Si.#

zzo

RUIKHAVER. (NIKOLAAS)

zijllen, voor zich zelven, da:renboven. eene graûûijke Gevangenis. ' l'e grootmoer zig vanIaart, te gevoelig voor de betponde dapperheid , was onze Hopman, zo wel aI s de ande-

r:n,dan da:z5j d1:bedingstnfetzouden inwiliigen. Hoe veelaandcel: Rull tl4Avp:R gehad hebbe, om den vijan;

op te houtlvn,geduurendehetbeleg vanLenrlen, in denJ2:re 1574, vinden wij ngeytlpgvtekend; dit wel, d:th;j Jen jngezeetenen van 'sGraavenhage,omtrentdien tijd ,een zeer gewigtigen diensx t deet ït. Hfj lag met zi jn Vaandel aan de .

Geestbrug. Don l-ouls GACTAN na het vlek zoekende door te dringea, trok hi jdeuzelven te gemoetN en hieldt hem zo Iang

pp, met fchermutzelen, dat de Haagenaars den tijdVhadden, pethunne meeste gn kostbaarfle tilbaare haave,naDeftte vlugten.

Drcigende was hetgevaar, en bijkalls wonderdcadig de ontkooming uit hetzelve, val onzen RUIKHAVER, in de maand N ovember de,s fl ralts genoemden jaars. Te weeten, Prins

AyILI-:M D: I hadt thans aan zjme koarde een eedgefpan binren Antwrrpen, ow de Stad , thalls bezetbijDon Lot/lsDL np:f êussl sxs, in zijme handen te leveren, MaltTkN NI/YBN,gezwooren Klerk en GriKer van de Rekenkamer, Vader van

den vermacrden PaterIAN N:YEN,die, in den J22re 1609, lltt Bezcnd tusrchen Spanje en de Algemeene Stuten hielp betniddelen, was aan 't hoofd der zzmenverbondenen. ln 't

geheim des Ontwerpsbevondtzich insgelijks Aleester TVILLEM uaal-lx: , Gri/er der Stcd. Het vertrouwen, welk zijne .

Doorluçhtigheid in ltulullAvsa flelde, was de reden dar dezel-

ve hem naZntwerllen,heimelijk,llcdtgezonden, te gaclermpt Josua VAN.ALVERINQEN y Ileer I'JN Ihfwetgên.teneindeom y indien hetplnn gelukte, beliyvazme can-en uitvoerders bij2e halld te hebbel :. A/lrn weet, hoe de callflag mislukte , en

eenige hantlt ' laadigen,door pijn en foltzriilgen Ngenooptwierden tot de bekentenisfe van den grooten callhang vcn vreem.

dekiugen,hier en danr, bi j de burgçrs, in de Stad verfchoo. lcn, welke , zo drg mt ln qen opcn zAg, to: de volvoeringe de lsa:ld zouden leenen. Om decze uit te vost khen, ol ltvilg

pe Nvei èllouderfchap beveltotecne algdmeene huiszoeking, te I laginnet)app tiie van d: V/et, op dat 'er de Gçmeente zich t#. 1 nder %,a . b2: -ge: ' 1 p* -: ,' J-t ' 1 .' -> . ;' axZ:p.+%

A

RUIKHAV~R.

AUIKHAVXR.(NIKOLAAS) (N1KOLââb)

&>: .

WIARTININgeJijk MARTINI. gelijkboven bovengezegd gezegd'is. is,hoewe[ hoewelop opbern, hem Ntot totno: nog t oe geen vermoeden vermoeden viel, viel, wist wist van van 'e't geheim geheim der der zamenzamel b toe.q geen zweeringe.Zelf zweeringe. Zelfhadt hadthij, llij,ten tenzjjnen zijnenhuize, huize,geherbergd, geherbergd,onzen onzeq RUIKHAVER , nevens nevens den de n Heer Heer VAN vAN HOFWEEGEN. HoFwEEoex. Het H et fi:raks flraks RUIKHAVER. i

gemelde gebod gebod was was der der Wethouderfchap w ethouderfchap niet niet aangekondigd, aangekendigd, gemelde of Ma , R r l xl . f poe d de x z l c h l 1 a hu i s of MARTlNf fpoeddezich na huis·., om om die ditzijner zijnerhuisvrouwe huisvrouwe aan te te kondigen, kondigen ,en en beaeHing beoelli ng tete maaken maaken tot totverfchuilinge verl khuilinge van v*n aan Zijne veege veege Gasten. Gasten. Geweldig Geweldig oorzette, Qntzette,iain't'teem, eerlt,van van deedeezijne Z2 maare nlccre Mevrouw Alevrouvv MARTINI, MARTJNIq door door mededogen lnedezogen met met haar.e: hacta ze hmdgeneoten. hndgenootel),als alszijnde zijnde zij zijeene eene Hollandfcbe Hollandt kheVrouw, Vrouw ,dogtllr dogter van den den Heere Heere VAN vAN KALSLAGEN. KALSLAGEN.Ylings Yling: wederom Wederom moed moed fchep4 fcbepvan Pe l ptle,ruIn ruktde de kloekmoedige kloekmoedige Vrouw Vrouw eenen eenen Kastafel K'agtaf x elopen, open,de de pende, Pa pieren,welke welke ha ur man' man'daar daa' r in in bewa arde,'er 'eruit, uit,en en werpt werpt papieren, haar bewaarde, die i ne kist kistdaar dacr ond er. Straks S' traks be veeltze ze RUI!UiAVER RwlI(HavER e die ina ee eene onder. beveelt ena HOFwEEGEN zi ch in in de Kas't geeven.'t't W erk wa naauwHOFWEEGEN ZJch de Kas tee ba begeeven, Werk wass naauwHjks offd dee h huiszoekers koomen lijksverrigt. verrigt,o uiszoekersk oomen binnen Nnnellcreeden. treeden. Naa Nu het r uigfle doorzien, doorzien, en en geen geen vermoeden vermoeden omtrent omtrentde de Tafelku Tafelku bet ruigfl:e t bben opgevat, Opgevat, treeden treeden Ze metMAR TINI i rzg, We tee he hebben ze met MARTINI inn Ove overl.eg. wc4ener Af kondiginge t er Ultlokkinge ultlokkinge van vca aan· a,ngens hett doe doenu e cener Afkondiginge ter ge ns he br engers.de dverwanten', door door d lofte v an groote groote < brengers derr ee eedverwanten, dee be belofte vall bel ooningen. De ûven genoemde genoemde Tafel, Tasel, welke wellte RUlKIIAVER RUIKIIAVER e q looningen. De b boven en HOF NVEEGEN ve rbergde, di ende t ot Le ezenaar om he twerp HOFWEEGEN verbergde, diende tot Leezenaar heetOn Ontwerp tee û fiellen; wierden zij bij naamen daar ill genoemd., ",Me Men t ellen; en en wi erden z ijb ij n aamen d aar f ng enoemd.., îz inze n u,'' f chrilft uo oye r, "j, h oe 1 1, ull t ede mog k l ' pe peinze nn," r"hriJfe HOOFT, hoe hull tee mo moede moghc: " z zijn, d;en 'rtmi minfl:e gewagh van reppen, kllchen, ouftnnieijn,d ien' nfleg ewagh v an r eppen, k uchen, o im ., z zen, eell' doodtfnik was, en hoe wi wijdt dnsdanigh bellaan en, e en'd e ' oodtfnik wa s, e n hoe jdt du sdanigh be iazn. "1a alIe foorten van aanUaaghen, ill akelijkheit en gevaar teeb boo-: lle f t norten v an a anoaaghen, i nc kelijkheite ng evaart o, en g' zt. "> V ven gllar." Eell gruwelijk bedrijf, nit diepgaallden angst gebooren,.. waEe renbig j ka ruwe nslf he jktb gee dvrol ijf g,ge ui we tedl stepg vacla lld de en ezea n zo gsu tdeg re lb inoor g/ebney. ware bijkans het gevolg geweest van deeze zOllderlinge beho udenisfe. PNevens çevens d et wee aanderen, nderen, ha dtook noemdg hondenisfe. de ewee hadr ook de de ge gcnoemde XA RTEN xs yEx iinn ' ç huî MARTEN NEYEN 't lmiss de dess Gr Griffiers eene fcbuilplaats geiKers e ene f chuilplaats'g ezo gt, eenn iin n eeen en g ct va n dden en S choorûeen di e ggevondell. evonden. De zogt, gat van Schoorfieen die De hui szoekers wc ren ni et v ertrokken, eenn R' vlI(l 4avEh me hniszoekers waren niee vertrokken, R\JlKHAVER mett HW HOF-wWEEGEN SEGEN.unit it hu nne opf laiting gc kroopenN of raden îin n ov ep hunne opi1uiting gckroopen, of ze ze ttraden over~ lleg, eg, met ene zzagte agre ffiemme, lemme, wa n me t NEYZ N zzou ou bbegin. eginmet e eene wart me men met NEY EN ge n.Te aage-me dagten lh.1dden xqdtlen zzee va n zzijne ijne kl oekmoedlgheids nen. Te l laage' ogedagten van kloekmoedigheid, ddan gn ddat at zzee hhem e4 ' t'verbergK vvan an zz;jnen ijnen a llg:tvv.ertrouwden, erlrenvdens 'tverbergill aJl~se

en

t1:

RUIKHAV' Ek, (NlR0LAls) ènz

endat'hij,terpijnigingd gebragt,zijnemedeRandersnietzott rugtbaar macken. Naa lang beraad, viel bet fchrikwekkend be4 Euit, XARTEN NEYEN in een Keldet te doe: daalen, aldvur af te maaken , en onder de aarde te lloppen: M et een vordert

=en del)elendigen uit den Schoorûeen,en biedtùem veiliget fchuilhoek aan. Iloch deeie weigert zich derwaarts te.begeevenl voor reden geevende, dat hij hun opzet wist, g1s die hun gefprek belui,terd hadtz Tevensfpreekthi j Mannentaal> en verzekerthun van zijne en zijner vrienden velligheid, indien ze hem flegts , in vermomd gewaat, bezorgden in het liuisvan zekeren Broodbakker,welken hijnoemdey Dit hadt

klem , en deedthet boos ontwerp ter zijde flellell. Hetlaa:flz bedrijfvan huII(I1AvER,behalven dathij, î: d: Jaare: 3575 e: 1576, zo lang hem doenlijk was, Zierikzee hadthelpen verdeedigen,waszijn canflag op Amjlerdam, il denJclre :577. Tegadermetden KolonelHERMAN HELLING voer Je hij daar over het hoofdbewind: Het beloop en de uitflag diens voorvals fs uit de Gefchiedenisfen dier Stcd bd-

kecd. Wat RCIIIHAVER betreft, tekenen Wi j hieê alleenlijk :an, dat, bij't keeren van den kans ten nàdeele de: toclegg, ' hj geweekén zijnz 'e in zekerhuis,op de hoogte van de Oude Haarlemmer SluisN aldaar betraptwierdt door zekeren iemand#

welke hem een bijzonderen haattoedroeg, en ûraks daar op# blettegenûaande hem groot losgeld wlerdt aangebooden , deR Hopman, i11koelen bloede,vermoardde.

Zie àoa en lloo#t.

kt/llay(ALBERT) Penûonaris van Haarlem, wcg eeli def àes Staatsleden, welke, door 1'rins WILLEM DEN 1Ij OP eene '

wederregtelijke wijze,in verzekering genomen, e11vervolgen: ù, den Kerker van Staat, he:Slot Loeve/lein, wletden overgevoerd. De vijf ovkrigen waren JzlKoB Dz wlT' r, BurgeMeester van D orRrecht . Vader van JAN en 11oRwEL1s p: wl' r. r; Jax ps waaL, Burgemeester van ilaurlnm ;J. 1x I)pI5' j-

vAN VOORIIOUT , Btlrgemeester V211Del jt; NAXNING J:IZER# Penûûnaiis vgll kloorn; en lilxofuAzs STELLINGWEIIF, Penso. gari:

RUIL,(ALBERT) ZUISCH.(PREDRII) a naris van M edenslik. De Heer RUIL. even a1s zi jne lotge.

nootsn, wierdt, eerlang, i n vri jheid %erfleld,mids doende tf-

flaud v:n zijn Ampt. Nier lang evenwelbleef hij buiten be. diening. De Stadhouder hadt n:auwlijks den geestgegeeven, of dq H eer RulL wierdt, binnen weihige dagea, herfleld ia

zijne bedicning,envoortsook in zijne eere,dooreene Verklaaring van etlijke Steden , naderhund bekrggtigd door eeq wettip Stactsbefluit, bij welke alledezesgekerkerd geweast zijnde Heefen erkend wierden voor getrouwe liefhebbets de: Vaderlant ls, die, in allen opzigte, voldaan hadt len ccn de in-

zîgten en befluiten d:r Stedell, uit nacm van welke zijte< hooge Staatsvergakleringe, of in andere Kollegien, waren afjee vaardigd.

Z1e alTzsxa en Réolutlên van S,& Ianl.

Rvlscll, (FhsoRIx) een beroemd Ontleedkundlge v:: de voorgaande en de tegenwoordige Eeuwej wierdt gvbooren iq 'sGrrzgvesâzzge,op denddeëntwintigienMacrtdeaJaars1633. Zijn Vader was Il:xRII(RulscH,doch vinden wijvan deszdf: be ije fo fonkdaerl a rrge ell oe nndnei r c in den ke-ber3gt. Eerst leide b ijdrd gr lkt dee Ta klk 3ff eàef zlijn geboorteplcar:, el vertrok voorts na Lcilen s èm 'er zich in de Ontleed- en Ge-

xeeskunde te oefenell. Hij hadt, in die weetenfchappen, toç Leermeesterden geleerden Xmûerdammer JoaxxEs vAN uoRxt. Daarenboven maakte hijhier eenen aanvang van de beoefeniqge der Kruidkunde, in welke hijy zedert, zeeruitieekendz' vorderingen maakte. Het Hoogefchool te Franeker teldethan,.

onder zijne Hoogleeraars,mannen van wijdklinkende vermurdheid,in die weetenfchappel),tot welke dejongeecylijîige Rglscu zîch bovenal benccrfligde. Door hunnen roem gvlokt bcgaf hij zich nadatHoogerchool, en beklom 'er, eerlang p v den trap vall Dokter in de Geneeskunde.

Voorzien van een rijken voorracd van de vereilchte kundlgEeden, keerde hij 11u te rug nazijne geboorteplaat:, om 'k# de kunx te oefenen. Behzlven andere naafjr norilgen,totwelkehij, vzn zTjn werkdaafg bezoep, dwl fj4 konde uitfpa>. rtq .

,G -

RUI SC' H.(FRED-RIQ'I' !

.

ten,hieldtthansvoornaamlijk zijne aandagtbezigNhetvettlef voortzetlell van eene ontdekkinge, van welke hij, nog Stuu dentte Leiden zi jnde, de eeffle blijken meendebefpeurd te hebben. lk heb hetoog op de Klapvliesjes, in de W ei-en Y elkvaten vall alle Lichaamen, zo van dieren a1s menfclen. Eene herhcalde ontleeding van allerleidoode lichcamen beves-

tlgde heln, langs zo meery in zijll gevoelen , en wieré! :ij,eerlcng, vaa deszelfsgegroudbeid zo volkomenovcrtuigd, dcthij,in eene Verhcndeling, in de Lntijnfche taclgerchreeven, zijne Ontdekking.aan de geleerde waereld mededeelcle. be titelderVerhandelinge is Dilucidatt -o Valvularum J'a L%H #;Iymphaticisen /Jt%t,J -J. D1tvielvboril 1den Jaare 166J. Geen kltinen lDfbehaalde Rulscl . lmetdeeze ontdekk ng, e1 . i

de wijze, op welke hijzijn gevoelen voorzroag. De Bezorers vcn hetDoorluchtig School, te Amllerdnm wierden 'er' door bewoogen, om hem tot Hoogleeraar in de Ontleed- el

lleelku' àdete beroepen,'sjacrs naad,thfjzijlleVerlandeling hkdtin 'tlichtgegeeven., RrlscH bereikte thans'weil>ig mter -aaren.. Naa dellcallleg dan dèn ouderdom van achtêntwintig J

S'an den Hortus # :4' /<sJ, ot Artzenilhof, in de Plantaadje, wlerdt hcm , twintig jcnren lnater, ook let onderwijsim (% Ktuidkund' e opgedraagen. Over die weetel:rchap hklfthij,il1 getelden llof,des Zomers, lesren. Eene naamliàstder zcldv z' aamde gewcsfen , cldaar voorhcnzen , in het Nederduitscbj

opgedeld door JoI. IANNEs coMuetlx, wierdt doorham ,nevens eenen FRANS KIGGELAAR , in 't L:tiJ *11 Vertzzll,

lntusrcheu bleef, bij nanhoulendheitl,deOntl eedkunde zi jll: leest geliefde weetenfc:zp. 0m zi jne bcdreevçnhe' id in de-

zelve verdervoortte zetten,hadthij', te Amjlerdam ,overw vloetlige gelegenhett l. De Lijken van misdaadigen, die met den tlood getlraû waren, en van allerlei foort van Kranken' ,

die in llet Gasth 'uis overleeden, wierden, zo dikmaals bljde4

zelve verlangde, ten zijn. en huîze bezorgd. D aarenboven, ofn de kellnisvan hetdierli jk maakzelnog vetder uîtte brei. den,onlleedde hij,van tijd tottijd,honden,kalvers,lloeien, osfen, paerden, fchattpeu en andere dieren. Den dag befleedo

de hij aan 't bezoeken vallKranken, die, in menigte, àem voor hun, ne Ziekbedden riepen ; *en vroegen morgenflond , ZOJN

h'.UISCH.(F2.E'DR111 '1*

â:#

éomtijds eeg ge' deelte va'n den nacl/t wjdde hi j aan hetop' ed fnijden, doorwroeten en b' ezigtigen van Lijken.' De HeerRrlscflbezatde kunst,'hem.bijzondereîge:,om ; door zekere bereiding, de Lijken'in flaar te flellen, eene feeks van jaare' n te'kunnen bewacrd worden- Zijhûdden he'd

voorl toomen, op het eerfle aanzienN alsof ze hog leefdell ea in eea zagtenflaap lagen. D eHeeren Ds Bllas en #AN . oEl twlE5' hadden, inderdaad,hier toa den weg gebaand. en onzen Ont-. leedkundige; nlet hunne waarneemingen ! voorgelrclîté Docl )# met dit alles , kan de eere van verdere voortzettinge def

1(u1 1st, càn del t f, leére Rtjtscu, nktbetwistworden. D' aaren?

bole: wistonze'Hoogleeraarecn middel, (ym yin de Lyjken# den locp der #ogten in menscàlijke lichanmel, èp ee-ne zîgtw' g te vertooneD.' Teà dien dipde bl-agt' baare wijze can hctOO' kij, dobr infpuiting, eene zekere floFe, vcn e11 met wnFc: zamengefleld etl bereid, in de kleinfle baisjes en vnatjes, etj deedtalzo dezelve âeer duidklijk en œlderfcheidenlijltzlgtbaar' wordenz V:n de Hcefen D5: GRAA? en SwAMMRRDAM, zi jnd boezemvrienden,h' adthijdeezc kunst geluerd' , docl l, vervolgens, do' œ eigen oeflktling, dezelve toi grocter v' olkomenbeid gebrngt. Behalven di ' t clles, ontdekte de Heer RUISCH. doof ollvermoeîd otltleedel:van mensdhlijke lithacmen, veelerlu nde:

bijzonclerheden, en plaatfle dezelvë 1 ' n e' en klanrder l?cht, dît voorheell of geheel onbekend geTveest waren, of aallgannde w alke men f' 1egts ecnige clgemeelle vermoedens hatlt gevoed. Onder zo veela werkkacmheden behielk . lt de Fleet RUIFCW

een zeer fterk geflel, en hadthetgcluk, b' ijbetgenotzlz iner .*' zintuiger, cp te klitnmen tot eenen hcogen oudcrdom: Hi) overleedtOP den twintigflcn Febru.arijde$sJ2' âfS l73I,ötld# op ttne maand ôa, driefnnegentig Jacrenz De Ileet ntlscfl..

geduurende zijnen làng uitgerekten lceftïjd, gelegenheid gelt lts

hebbénde tot ' het doen van veelerhande verzamcEngeni hzê:é met voordeely daar van geb' ruik gemaakt: Ontler c' nderen VOW -' ne gedeellel raad van cllerlei toebereidillgen van ondeffckeide'

des menschlijke' n lichzams, bczat hij cene Verzameling,vaœ ongebcorene vrl tgtjea, gcnoegzccm van het eeroe oonenblikderontvankenisfe,totop hettijdzip c1s zi j,v/ardeg' tbeati' lz, zijn til -p geworden: De eerfle evel :azrdcnz in grûortT.4, l

XXV.Dl tDfed

Rtrr (

kh, -'

o-

cr ;

RUISCH. RUISCH.(FREDRIK.) (FPXEDRIIV '' I

1711 ce11en 7.:mdkorrEl. , 7..nnt)'kori-e1. In.111den jka1:scenen dcn voortgang bijkans opklimming Voortging enen opklimming deezervrugtjes deezer VrtlQ $7 :tje3, ,v0rtoont V0Ft0(;!)tzich Z1 *C11dedenlkngskens cllcngslteustoeneemende touueemande vortlerlnr ' . xin1 -n wasciom. q'asc 1o1n. Inln de de kleinfle kleinfle ziet ziet men men Ilegts flegtseen een vordering ruuIV ' ruuîvenenongevormd ongevotmdklompje. klompje. Vervolgcns Vervolgensvertooncn vertoonenzicb, zicb,ter ter plaatze,alwaar clwacrde de:lrlllell crmenen enbeen beane zittea, kleine pla2tze, ennzinen, llleij pehoogten hoogtenor of uittlekken, die diezich, zichy ongevoelig, on< ge > voelft œ a olltwikkelcndc, ontwikllelentlë , ten uittl:ckken, tenlangcn langen laatilede t ie fchouders, fcllauzers,anTI c71 nenall,, hUlld"lI, l:al:dun,lmiten, kuiten, b"cnen beellen en envoe· voelautil:e t e n ve r t oor l c n . Czc a r Pne -i ql 1 DE pE GROOTE GROOTe kogt, kogt, van ren vertoollcn. Czaar PE-:'"R vclA O!lZen onzcn l' loogleei -car, dccze dccze verzameUng> vcrzameliligy ei] Hooglee,'anr, eî1voerde Vozrcle dezelve dezelve n:l 12aPe#Jzcrfk izg/g. z y u s r c % . t x s j u . ) 1 2 y : ( l . L t a z & 1 j * 2 1 . t ' Q t ' l = k l . 0 I . : 3 I C l 1 ' k j 1 0 s , 1 ' n e 1 ) S c : k ) . en \"0:aj&~1~t kel!(i,:~ zij ~ne de dC2lcn des lnenscb@ q*% >*,0.<' >. )'it uut. i ·;;f;'ll':~:\~\~s:,:. < ' : a vvc::n'Jndt, k ' ::. f1k . l( , ' . 1t!:N bDOllen o&-u an d{Een, -e11, dde : u a11 ,u1s liji-;::::.lj c.~J kUl1st, t, ' î\'/clke ;,t a .1ke zzij i3 %V:·.H T'. *. ', 1-l '

t;,:.: .•1

s ': f -! : -a ', rcl*o01n l n 1: -f 1 > lIeen tde le oonder{chcidt:ne r;tle1 -, -c1 ' ' 1t' s1 (.lt! V,-l;'!CCl" tj:;~~~ ' ~:'(·kerd, l1iet ('lIken t Zf e ptrt 1)e . . Ag... .

e -1

#- . p 3 7 :a z t) Ok lfIE: i e t . ),:.H):JC r)' . t,q , a.1. s J01 . ! -j , tCjx 1 . *t* l a *! j s k re 1 flic:haunen @ *f 2! I -I' Jf a11e11 1: t)t -)t i.~n, 1 1;',. \'.i? OOt': d:-. r:1en~:chlijke voar . t r ) * . # 5 ' . ) j + j q * j . t ' j .z..t 1 K i. . ,'-at. ft.'h: 4.21%a -*1i 11.' ' •.,,",'::';l'·2:1. ' 'vw ,, .,.x. 4 %Voorts roortshe eitde -aer Rul l scï. l Vverfi~beie1fu -1:e1 -. het 1',::,\;;;[ heer, del' Heer RUISCH 3 >1 %t v-. ' -v ' ! ! . '.a)die w bij .* de (Kenners x yin j1 ij t(' t : ,. :/ .$ ., 7(ijx r! ..) ::L. z 5. 'f. 'l.tu'.

. aw j4p 1* .q >.. vey* 'x et <. .. 1& V' K t x w. . w w.u. kw..

ee:e

r :<'' * 1 L; .z'

7 /, 'tf8 / : ..., +v m.v v1 FREDERICI nUIscII, #z~/'dte k' .'ct ' .'. $It! kz -7-r/tarZOJJ t-v, tlpp FRED1 %111CI P
ku ?v,vJ '(,JO .'~i!ct Jrc JOANNE iumER1CO SCllRElllE:W. /:NZiE L 1fAE DERICO SC IIREJBE ,. 'to. --t.

PRmSCH, uu15cl. !s

Rulscl-t,(HR&7lk)RUISCH.(klCI1EL) ccy ltulscl . l, (HENRIK' . ).gebooren te Zmersfoort. zonderdat# egter, 'sA' lalls geboorte-'of ûerflaar onsgebleeken 1:. Ilij was een man van cdelijke afkomtle, Ridder van de Orzpevan )' eruzalcm , e1 Kommandeur te Ingeîl. ilenl gaat de ncam .: naaq vcn een groot voorflander e!1weltlccdig bercltermer ge-

weest qe zïjn van Celeerdlleid en Geleerdell. Zolnmigcn zijjl van meeninge, ?ct hij de- Vader geweestisvct )den 140(.f zaunt le Arti kelverleeraar FREDARIK R0ISCIIy 111 11et licastvoors

meld: Een Glasraam , doorhem can de st. Ioriskerk, in zijneGeboortetlad, vereerd,heei slangen tijt l'si ' klansncagedagteu llis bewaard. Ontler 't fbàiiderpuk lcs men den llrct lpelea regel, d1e, l2n2t de meening des maaler:, voot eell vaers mocst te fcheep koomel.

Dpava fpar/c/ R' uy:ch,Commant latarh z;;Zlgenà Zie 11ooo s' i-l7 -AT12xz

R 'ulscllN(RAcfil !t) dogter Va1 dellbovet AVermellc. n A<,-. f 'lerëamfcllen Hoogleeranr FREDERIK llU1scI l, Zedett hanr huqvelilk metden Kunstfchilder JURRIAAN PotlL, gemeenlffk RA-' c 'ëlf tla R.. 7lscll POOr a gennnmtl, 12WJ)m te J.1. ' 1;-4'z'z /zzrJz !r et u'ae-.

reId,1 -n den Jaare l664.- Eene cangebk lf lrt?lle z:: ,c* l)2tctd:

teken- en fchilderl tuust, die. 1 -n hca .r, z: -c? ).alvrt )e' aru %m > epcnba de bcwoog hcaren Vazer,ftlaczer ncl -r ' illg' z bot tc vicreI 1. De. -z vermaarde Bloem- en Fruitrckilv rlc.r c-ulr-Luu? ,lo vhw Aats. r 4vicrkIt hccr Leerl neestel -o ,z 'Llcare onp q tcmeale vorcle). 7rka e n , y l j -z -l

d1 -tva11derkunst,bezorgden h' -' ûr zo Avijt litlirk' ltel;o'evernlanrdx

hceiu 1, (l .ctzij, 1 -1dan Jnzre I7C0,bevolt lertiAvierzttotHoffcn 'iltl : erest re vallden Keurvorst val: (Ieo z r . :, >, , ' :z. D t') -t n, 1e::ckg .:a-

flaan' u le hieldt zij hanr vist vtè rblijfte z7/?2#t ,z-z?z?' J2, (. )n over-

lec2 -t.c! xu!acr, l11den J' acre j?o
Cas-Cumptoir, agtvr de ltegenten-Ilamer, in het gômel, k !c ltr$ -r 2 J-ini:,

2,8

RUl : -DAAL. (JAKO1)) W * %%- *<.pwkm. wqA- *<:N iœ o

-

.4ewu*w -.llxl.aewmo

*+#

lluis,hangt een fcbildertlakiedoorhem uitgevoerd, en voort:

aan het sveeshuis ten gûfcllenke gegeeven. Ter gedagtenisfe

zijnerOpvoedinge, heefkbij, inheCSchilderij, zich zelvea inzijneNveeskkeding, afkebeeld. : Zie vz NN GooL,Nituwt & #:J ï14'JgrJ.,

RDISDAAS, (JAI éoB) gebooren te Naarlem, fn lletvoorfle gedeelte derjongytvoorgaande Eeuwe,lloewel,oorrpronltli jk, tot de beoeffeninge der G eneeskunze beiemd, wierdt, egter, door de drift der n,tuure genoopt, een bekwacm Scbilder.

Zijn Vat ler,lloeweleen handwerksmcn, c1sdie zich geleerde lnet bet mcaken van Lijsten v&n Ebbenhout, in ziànen leerti jd v&n algemeen gebruik, zo tot randen van fcl7ilderijen a1g totcndere oogmerken,fcllijnt,nogthcns, een Malvaneenige middelen geweestte zi jn. Althans zondthijzijnen Z' oon JAxoB op 't Lctijnfche Sc1 4f lol, mer oogmerk, zo aIs l poven is gezeg .d, om hem zich op de Geneeskunde te doen toeleggen.

Hij voldeedtN in zo vefre, aan dit oogmerk, datki . ', eer) lang, bekwanm wierdt geoordeeld, de kunst te mogen ocTe-

nen. Om daar mede zijn voordeel te doen. zette hij zicl neder te Ampert lam. Navens de Geuees- fcllijl pthijook de H eelkunde gepacrd te hebben. lmmers vindt men wegelps

hem aangetekelld, d:t hij vel 'fcheiden heelkundige bewezkingen, met 1of en een goeden uitflag, heeft verrigt. Intulfchen, zo aIs boven is pangekondigd, was de Schilt lerkunze bij hem eene krcgtig werkende natuurdrifk. Dazr caa beûaedde hijalden tijd, welke hem , van zijne boofdbezlig-

heid,overrchoot. Zekif fchijnthij, in 'tIaatfle tiàdperk zijns leevells, welk hi j in zijfle Geboortefladheeftgefleeten,daar van zijn hoofdbedrijf gemackt te hebben. Gelijk de meeste Schilders,zo hndtook RUISDAAL eenen fmaak, hem 'bijzostler eigen. Deeze viel OP het fchilzeren van Lcndgezigten , zo

in-als buîtenlandfche, vcaralde zulke, in welke hijloopende , ruifchende of nedertlortende wateren wist te hrellgen.

Dus wist bij eellvoorkoomen, a!s of hetleeven hndde,te geeven ain water, al fcàviwende eg brlifchendey van dea eeneq

R(713D'AAL, (SALOMON) . erz.

:cp

= deren nederNortende. Het zelfde vooru Qollen rots OP den ' koomell gct -h!j aan de onfluimige Zee, klotzende tegen klippen en duinel l, ofeolltler de gedacnte vcn zo gellaamde brandinge. ' O nze Schilder- en Geneesheer overleedt te Haakw lem . I 6 8 1 . in den Jcare Hijisnoortgetrouwd geweest. Een Vaderlievend hnrt, en dus, althans in zo verreq een lafmaardig

'

kal 'akter, moethij bezeeten hebben, indien'twaarheit lzija 'tgeen van hem verhaald wordt, te weeten, dathijzich de geneugten van 't gehuwde leeven ontzeide, alleen met oo>

merk, om daar door te meerhulpe te ltunnen bieden a:n zjl:en ouden Vader, wien! tijdlijke zaakell, in den klimmenle Ou/erdom ,minder gunl lig flonden. R ulsoAAs (sAcoMox) broeder vun den zo evdn Z0me1den, was, even uls deeze, een ktlnflgg Schilder van Landfchappen. Niet de eenige bekwaamheitl, nogthnns, was dee.

ze,doar welke hijeenen naaf n verworf. Hooge? klom zijne vermtard' heid,doorzekere uitvitldiog, om datdezelve,inzij-

nen leeftijd,micder algemeen was. Hijhadt, maameliîk, het geheim ontdekt, om nllerlei ' foort van M crmer zoêcnig nca te bootzen, dct zeer weinigell in flaat warel). bet ncagemaakte

van het natuurlijke te onderlbheiden. Daar toe diende hem eene zekere gemengde floTe, welke lli j, terwijl zj llog èeek was, me1 verfchillende kleuren, in cllerhande vormen w'st te

kneeden. Veelgelds won hii,in 'teerst,met deeze onrtlekkit âg, tot dat hetbekend wiett!t, dnt de Kuntlenaar onechte

waur verkogt. Hij overleedt, vöör zijplen bA en genoemzea

broeder,inden Jaare j67o. RrITER,(ENGZL D:) naar de Ridzerlijke wacrdFgheid, dle

>sj bekieetlt le, yonken ENGEL gebijnaalnd,wnsdeZoon vcn den grooren Admiracl, van welken wijbeneden zullen fpreeken; verwekt, in deszelcs tweeden echt, met I toauEnla Ex-

OELSDOGTER, van Vliftngen, en gebooren op den tweeden

Maij des Ja:?: 1K49. ZO r2s hijeelige gronden eènerbc. fchaafde O pvoedinge geleid hat lt, en eenigzins i!1 flaat wns,

om op zich zetven te kunnen cgtgeeven, koos hiiden zee-

dienst. Zijnen eertlen togtdeedthij onder zijlls vadersoog' ikrrr 3

en

ygp

PvuITER.(ENGw DL oE)

- m-xee. c k

''' ---- - *-- eoYeu Nxaeuewe>

.

.$

#n op deszelfs. fcllip , na de Alicldellcllt lfche Zec. Den out J ler* .2

% n van v' dol -jf ttit ?l ) .. acrqn hadthij .toen nog nletbcrel .kt. ln yt . gaar aajlvoige' l)dt tjL.' ?1-, zich lleviIltlenf -c natlt' 1 tektlstvcnG'ltr r r26;c, verkrucg hijt' cn Vaandel,onder de Zec-solv -acten.' l Ziql ' Vader,in tlen jaktre 1. 966, eelige pc .rfoonen bcnoemd hebbene ie,c1u den Hertog o'auslox' r, te Bo. ulogne, te gccn bcgroe-

ren, ûezde ollttcr di: getal zijncn Zoon ENG.EL. Uitcgtinge voor den Admi raal. wrierdt hijmetgroote minllelîjkheitlonrvaan g q n , e a v o v f a i 'd 'eftig on:llaald. li 1 zijn achttiende jaar1(1011) , .

*

.

.il op totden rang val)Kapitein-Lieutenant, op het Schip h

Van V3N DE11 gAAN , en wiefdt'sJ 'aars d2:r 2al1 met een SCIIiP

hegiftigd.ln de hrielanigheid van Kapitein deedthij,dcarmek le, penen togt na L. -. ', zelant I om den Heer MEERMAN y Gezant hJ van H.. 11. Alogm/den. cf te haalen. llier ontmoett . e hi j.ten llove, cel:e zeerhcufèhe bejegelâing ec wierc lt'er, (lcaren,

joven,t .otltiw ' ldergetlagen. 111den Jccre 1622 voerde . ?f //zle heer ENGEL llvt bevel ovcr een Sclâfp,.onder zijlls Vaders >lpaldecl', il ) den befnnmden Zceflag, voor Soulssaat', tegen ge vel -eeuigdû Fz'altfche en Ellgelfche Vloot. Uitieekende

'

Proeven,van dappethejd vertoonde hijhier, il 1zijn.gevegttegen een g .. yaar El pgelsch Oorlogfkhi p. Behalven eenige grond'

wo ,

fchcoten, eT :mnrkelijke fchatle can zijn Gefchut, mitsgaders asten en 1* . , -'.lkveyk,ontving hiJ -,in zij11eigen lichaat nNeene '

$rvcafe llhî k rctzuttre, ttoor eena.n Splinterv w'ell te hem tegeq ;e .n borotvio, 'g, e)3vcrfclleid -en dage11ha .tadel n haalen nler.

1lcliJ' .:'belei ulnefde. Sedert zijnde opgeklomwen totden rang van Schout blj nacht, liep hij met llegel Schepel) i!l Zee,

9m in het lv -aaaai te llrtlizen. 1 :. 1erkelijke onrusten bekol n. 1st. Teq pering vervvekte hij hier mcde OP de Frcnfche 11:.

rijda als. J *ps*ziccr Exgcr-ol RUITER, in den Jcare 1668, ilp f; , ;, . z/ ?, (cr.J, tot lkl' ïder was gef lagen, hadt hii - deswegen chrii tiellJ il ' :batoog ontvangel). Ditbekwam hij, nna 1:e4 geen f f ' e#n vau dezl Vrede, in eenell OPe11brief, llaRtelijk bezee &1 ' >ui K t peld, waar in, tevens, aan de verdiellûen van zijnen Vader ijk getuigenis wierdtgegeeven. 'tJs bekelld, hoe :4n treFed

pe Kotlin 'g van kk punje, yel1 tijde aIs de lleer xlculns og F! JJ' JP:R gîj en laatael)en voorhel n doocelijken Zeeflaghicldt. .n 8ç!1xç1 . Ve .p 4Q$Jleftpg hat x ltve .rkooren,mçta eç.n41jaarlfjkschin,

.

w

ko ..q-

RUITER, (ENGEL D::) enz. = *

mv- -- ee - 7-MM' *w**%M* - -**.%W*-&v- -e-

cgI **

koomen vAn twreeduTzend Dt llrcaten. De ti jdîllg vcn bet fneuvelen des Heltls bckoomcn hcbbcnfe, wilde zijne A:cjefèeit dat de titel, nevens de wedze, zotlde overgcan op den Zoon

en deszelfs ncageflagt, zo v/elin de Vrouwelijle a1s l Wanlijke

.

Linîe. y ':fzllccr ENGEL canvacrdde de gnnst, bcgeerenda c1-

leenli jk, uit zedighcldy dat tle titel van Iltl' tog in dicn van 'zzrpa mogt veranderd Mvorklcn. llijdeezûlleeretitel, kwnm y D na.a weînige jcarel), de opdrcgt vnn eenen hooger Zccran n *g i zilll Vaclerlcnd. Zo wel uit acnmarking van 'sl:ans eîgen

verdienflen,alsom inhem tle gedagteriisvan zlànen Vader te vereeren , beflooten 'sLands Stacten hem te bevortleren tot den rang van Vice-Admirncl van 11 ,://zzr# en //,' t, Jz./' i& Jf ? zJJ2#.

Hijontving daar van da canf l' ellillg op den negentiendan Ot1aber des Jcnrs 1672, older her Etlel A' logende Kell egie ter Admiraliteit te Zlu, lei-6Itl:ll. .7 -'pzrï-. e idcr Ex'( 7EL overleedt,wcinige jaaren daar llaa, ongehtlwc l. 'lhans bclnagcle het dell ltoning van v b' panl -e, uit zonderlcnge gunFt, den titelvcn l!a-

ron. neveus de jaarlijkfche inkomstvcn daboven gcnoemde loele JOHAN fomme, te fchenken ccn eC11Q11 ZOO1:e V2n Uen I' D: w lT' I.E , Kapiteill vcn ceua I tolup7. s ' !l j1' a L' ,00-S, ; 71d,sctel' l, ge % . huwd acn eene Zuster van k poiîkleei'e ENG1? 2I ,; welke Neef den 11z2m V211 MICHIEL DE V/ITTE DE RUiTER hzt lt ca:lgenolnen. N iet lalg, nogthans, haclt deeze het genot der KolyJl qk-lf y 'lre

goedguntligheid,clzo hij,in den Jaare 1623,il1eene fchf pbreuk vcn een van 'sLands Schepen, vcrongelukte.

Zie GERARD BRANDT , Iueven van & /; Zdmiraal M . A. DE auITsa.

RVJTER,(HERMAN DE)'sHertogenbosfchennnr, vcn bedrijf ecn oklknkooper, en dus niet opgeleid tothetcanvcllcncn bemagtigen vall Sterkten en Kcfleelen , flaat, nogthaus , ia f lorieblcderen bekelqd, om eene daatl, dia lnccnig 'sIzcnt ls . Hi ecn, in den kri-ig opgebragten gri js geworden, nictzou be-

ûacn llebban, e1 hcm een pnverganklijke vcrmccrdhuid lâceft VerW orvell.

Bekelld is de legging van het Slot Locveyf ?:/c,

c:n 'r einze van den Bommeltrwaart, ter plaatze nlurnar da It1-rr 4 /* 1 r :ï a/3J

asg

ItU' ITER.(HERMAN n:j '7-U= .

*

''ol4drtchel n e, M assea ke Waalzamcnloopen, tegen over //

Gotdcit 'k w , en alzo zecr gclegen om dien oord tc betlri jken. IIERMAN I;s Rtil. rEl t, den Pri ntk vAN oaaNlE:toegetlaan, en kelknende de aaugelegenheid der Sterkte, voor den bezitter, pm in dcn omtrek den meester te fpeelen, kfeeg,in 'tla. ltst

vgn denJaarc 1570,den icvalom dezelve voorzijneDoorv luchtiglleid (e verzekeren. Nzet door openbacr geweld , want

hier toe was zjn vermogen te gering, maar door listmoest het fluk volvoerd wordelq. Ann den Grnar . '' , e vAN DEN BERGE, '&Prillfen Zyvcgcr, deelthi jgijn ontwcrp mede. Van deezen iaar toe verlofbekoomen hebbende, met toezegging vallhul-'

pe,indien hij gelukkig flaagde, ollderneemten volvoerthij petveelgewaagd bedrijfyop devolgenlle wijze. Vcrzeld vcq grëe andere ûoute gasten, begeeft hijzich nabetSlot, gekooken in een Monnikskcp, cn verzoekt binnen gelaaten te wprden, onder voorgeeven van ecne boodfchap aan den Slot. voogd. Hi j wgs 'ernaguwlijksbinnen, of.hijmaaktdcn Bevelhebber der sterkte af, en verzoekr voorrs, op een gegeeven tekqn, a;11 Graave v;N oEN BERGE om hulp; die, egter,

/nor de Vorsten het llooge bovenwater('twas in demaand Npvember) verhinderd wierdt, hem dezelve toetefchikken. pendapperrn De RUITER oltzillktdaarom demoedniet.Voorv ivcde dût mçn hem wel hcast de bemagtiging zoude zoeken

te twîstcll, en hebbel pde, in èf. be

cllcrijl. vierëntwinyig man bij

4en gekreegen, Qaat hi j cAn lleyyerflerken van hetSlot,zo

gocd hem doçllijk wcs. Hct gertlgr van zo flouteene dcad '

Vloog welhaast 11a 'JRertoepnoscâ, vall Wzar d .e Hertog 'Aw ayya d n Spaanfkhen Ilopman LoRExzo I'EREA derwaart: .e

yondt, metdriehonderd Spanjaartlen, nevels eenigq qrbeiders pkt Goçicsem en IFoutlrichetn, oln hetSlot te herneelnen. De

spa njgcrt!g vreemd vindende d@t men hem purfde afvvagten, F :e berSlqt op; doch barsch befcheid bekoomei hebben#)Sç1 ,)

f1ç,doet hij'er 'tgrof gef khut op fpeelell, Thansroelt Dz yUITEItzijlle Jotgerpot xen yç hoop,en boezemthun, metklem #g7 wqor .dell, zulk qenep geest vcn onverzcagdlleid Jn , d,$

>ij?va .T 1e .en'f .clqllt . le. lij 'kcl dood,pfhetlofl' l-k llerven onderde V a#.pcneu, pr la keur namen, nevens qen ovpze 4 r g f e' v .o 7 ' e l 'at *l * t . e l b l o e k s t : v e ee d f g e n, Oq, #p1 xi .r .d -ç k . tpt .dep 1 .: .ltnfn . dro,pp . . . .

kv .4

RUITER , (HERMAN nz) enz.

z34

& rditullesbccllden zich deSpalljaards,lal êgsLazzers, cenen Weg overd. e Glafœn, cn beklommc de Vesten, terwijldie v. al) bî nnqn be4ig waren om de bfeuk te heelen. Een fchroom-

lijk bloedbad ontiondt'er nu binnen t le Sterkte, en fheuvelde 'er menig man,zo can de eene als cndere zijde. Eéne zorge badt nu I)E RUITE:;''twas om zijn leeven ten duurflen te verkoopen. Dicsbegeeû hijzich in ecn Binnenvertrrk, hebw bende den grond vooiaf beirooid met busfekruid, en flinge-

rende zijn Slagzwacrd metbeide vuigten,wederflacthijalleen d .e n geheelqn aanval, en doet 'er meenig eenen door zilt le

kloekheid en ûerkte fneeven. Eindelijk voor de oveîmcjt moetende bukken, ûeekthij den brand in het Buspoeder, ea doetzich gelven en zî jne tegenflreevers,metéénen Ilag,in ke luchtvliegen. Hoewel nietvrijte fpreeken van onbezonnenheid, eeflijker behandeling, nogthansb dan hem bejegcndey hadtDe RUITER dx r d!tbedrijfverdiend. De Spanjaard;,zija hoofd vgn onderden hoop geknotte lichacmen en verfclleurde ledemaaten heb ,bende doen opzoeken , deeden het, te 'JHer-

?,geséplci, can den Galg fpijkeren. De Hertog vAN aLva. gaamelijk , 'sPfinren aanhangers niet hooger aanziende dan voor een hoop muitemaakers, wildé dqzelven geqn Kïiigsyegt #oellwedervaaren. Zie :Qp en 11o0FT. R. ul TeR. (MIcI 4IEL ApRlAAxszoox nE)Vethertezlch immer iemaud, door eigen vetdiellllen, uit het floi -totden hoogtlea stvr vn vermaalx dbeid, die, beflaanbaar metzijn trzp van lui karakter van Burger of Ingezeeten , in een Gelneenebkst kan

bereikt worden, 't is de Held vcn onverganklijken ncame, wien wijthansonshebben nedergezet,een Artikelvanvoegzaame uitgeflreklheid tQe te wijzen. De Vader van onzca Zeeheld,ADZIAAN MICIIIELSZOON genzamd, W2Sllietdraiger te

Flis htngen,denaam zi jnerMoeder,geboorentelï liddetbai'g, Auloa JANSDe RPITER,naar men wi1,dusgebijnaamd,om dat haar Vader den Lande, in die hoedcuigheid , gediend lsadr.

)Jkm huwelijk . v3elvoor op den twintkûen MlnTttle!Jccrs ît:rz #

1601.

'

're o1 . j1 'I i1 1

1j (t1.1# ) r I( 4I !1

*

e

o'.x

y

' -' -X--* *

91', = I 1? .l Ir dp, --=; 6' jIyj ''Ng 1 p.zi .'>-a 1 1 1 l( ( h9I. 1

(,1'

''

<x - -

-

)i .1j

.,. .

j I Ljk 1j 1j 1 I

!.

-

jy . ,y... j .F'jmy.y . y)y -

j =-&=

Id

-. .

1 ' 91 4 ( i lk J ' !1l I $4,1

=v=.

-' -

. 1' -' -. F=-E -I. -u ,'j-jyT jfr ajt -l -%-:-. z. r , . -n-.. 'kOgr-J==. ' I/ Ll a xu c. œy >= avszMts ; r . qr., s tu .u .. , y : '= .:. : .; , .. .r* <x> .. ,. ,. I > V = . I A.. = -.i w .. -.L1.wt wL' l.

--

I ;k 1j

,

,)!' !

k i k' !. . .

-

--

= c.-..

?

.

1

,. . .. ,so . 6., . a. . =, .n .. &a .,

clt ' llt:r-c j,,k-

'

l4 :.p I .. -:1 ïI

.. .... iN

%$, Ji. : j 1 'f nlk I, '/

'.x-

$

w. x, , ;xx.wx . ... .' -

f

Xs -X Xxxk 'q t'.'x

#' z'' . '. , '.' .F

//?/I'

I ., ' '' ' , . pl rt l

!

p

e

,.

i .b ' I . $t )r!!'k kj u'. k ! ti à', I s ?l 1 ,#??'jt l î? 1/ ij . j5 !/? 6jj 4

j

..

,

.

. '. ' ..x

11

ss u

.

-

$ !%

, t . . . ,. / .? f. . 4? 1' /f j#f 'i f f ; # C F # 8

N .v .

tz I;!'' f//;

s

- >'< w '

'$ 1 >k%

hj

q .

%

/l lV / .I f

. !r?l h *

. s x' > kY' NN % A ' 1

- '. . .x. . xN N2x.

'

#

*W

.6/-*vz.a'ot'.d'C:ZQ.L-'.+tz'.4' .

/

N

J. 'A< y q 5p Ax' kt - VN . .

. '

-2-7- '

.

j/ ae . l!

,.' # V .

-

)7 f J1

. .

V.

N . ..eI' >'.ê %... Z#

, >;e.v..z ..

.

. ..

...

'/ ,1' lI. l/t

.

N,j I Ii ' t. 1$ ; iI ,. ,,

1/ I. 1p' 1 I , I . ..l d .f.,.$ jj . ( zt (k...N '' i %: * j*

#z '9>'

i'

.z f'

xNxx ' .. ,.

k, :----F-jj -I

.t .. . ''%'

.

!' . . za lt 4

, ..1 Ilf ; L.. r '.. z Nx - I ..: z )f . .,, ', /,I . : Nx ' ', --, , 'j1 , I K. N l z . Nxx. N .x' N ) t/ jl , . ; . . 4 ' .. /' l ,. w .h5 . ., Ij ?! . N

- y7.2r-..:ac-;.-,.

q''s $ m

z o . 1 j I *

l p : I :-:'*l '.t * #. '* 1 . I z .e* ' ' -

.

.u.. -..-.

- ! ..

r j . t / .' a 1 ., 4

,.

' j1 '.' l lï -. z,,) #.i'. I't b*l tI tr.. . I . j, ,' I.,1I ' . ! ., . ) 1 T,. .)1 .'. f. . 1* -

tI Jp-.I'

j -! I ' Ij

-. œ

,, . , , , -z.,j- . j' , Ij.(u sv (. p #( j' j( k+ x' , I I (. ./ .q . l l ,i k CI, 4&. # 1I $ >lI/. . ',1 I t<. , I r '.kA (, , zl e .lIy ;: ' , ll ), y , j J q 1 l ( , ' # ' j l j 1 t ! I ' ))' 'JrI p r . 'I hII' $jIk1.j,Iii , , , . . . jI ? , J , .. * j, w'. .'IiI'.s ,Ii I'!. ''I < j2< 14. t j dI h I I u ' , . ' Tj; ju1I I,.y... ', jI(d 1r 11 i! t! p'1i1I) j l '. t . lkhk j,j j ,'

.

.<' ; Km lf '* '' k .- .7 4 7. 'I# ' >* I.'. jltj t A.e %' k*Ki ,r 4-,, v l '.f,f''1,1:t,*,-r'..tq'% .% ' 1/ , N *. 'N# ' . .r) :* j!i.h '$ li .-.z . '

>N ,>.

$

,' 1 ,r rn :j- i I)-T.cq1k!: ,

. -,-

.

yïthF .dr- r -. .j .!:1-- - .

u1-' sq .y 1,j 1 , '> 'j .t .;1

k

=c-

<-

$.--

-

1ltIl

-

- -

r'--rr

.-

., qi jJ

l 1I j 1 l '

-

O s. .---> ,w c

W '* 0 '

2.#t.dj 'd..)za,g2. g4s,;4*i.I::.,. /*.J', %

IIE XM AN rarX IJI'1'ISIIS STf)r TE Ilutakr olaA OEY E STE lN o

ca4 '.'- *

RUITER. (M , 'Cl1lEL ADRIAANSZOON oz) - 5**r

reW =O woO - v- w''*''- ''---'-

* >- - - ''-œ.-''''''''''''-- '''''----. -'

j
OP zijn tiencle jaar,pterwijlcan den hoogen lferktcrpllte klis#?2g:/;ietsvermacktwicrdt,klom hiJ optotden ronden Kloot

.

der Spitze, en dcalde onbezeerd na beneden, hoebvel de werku liezen,intusfchkn,denLadlerhaddenweggenomen.De Afees-

ter,bi jwelken hijtellfchoole was gezonden',metham geenen raad weetenda,zondtMlcllfus can zijneOuderen thuis. Altooj liephijbijde jtraat, zijne makkersncnfpoorende totvegten, en daar in zich alsccnvoerder gedracgende. Eiàdelijk belelt le mcn hem tn eellc Lijnbcct pe der Heefen IIORNELISen ADRIAAN LAMPSENS,cltvaar hijzes flnivers ter wceke trok ;nleer nog. fhansuitgu11st,dan uitverdienfle :want, doorzijne baldnndigheitl, wierdt men hem pot hier we1dralnoede, en ontzeit le o jong c1slllJ -Ttas,vonden'dan de Ouders llcm de Lijnhacl. Z' zlchgenoodzcaltt, httnlién-àkI ' cllleL ter''zeaie kenden.

A1s I' Iogg-Bootsmnns jonge deedthijzijlie eerûen togtyi1 a

denJcarelKl8. Nu wash ijinzijn elemen:Nfll1en leerzcam, # '

en alroos cnnt lcgtfg'op ziln Mkerk. Thans maakte hij kennis mct eC1e11 geWcezel l N cgo1 'flizf, Z0JC1 'tgedooptmet dellll2r 1m

van J, &N KOMrANY,dien wijelders in beterflaat zullel)cnntrefl fcn. Drie jnaren dac? naa diende Dn RUITER c1slfonllnpe!,Jn hct Land Va11 Kleef onder Prii ls MAURITS. O1n L'ergen :; zlen Zt ?nw tegen deSpanjcartlstedekken,ruktehij,mctantler volk,dcarbinnen,en deedt,me:een Paerd,wclk hij g'ckog .t badt, m eenig' moet ligen uitval. Om zi jne dapperllebd wierclt hii1::1,hoev/clûegtsvil -ftien jaarvn oud, op lvlansfoldijgeflelr l. Nog in het zelfde J -aar ging hiJ -wederom terZee. Op

eenendervolgende togten,ontving hij,in 'toverfpringey oj eensrijan/ t llf jk fchfp,meteene halve piek,eenewondeinzil -c hoofd.de eerfle, en ook dc eeni ke wonde,meent men,dJe

hijzijn leeven lcng, behalvel)de laattle,bekoomen heeft. Op

ven anzeren togtwierdthetfchip,waar' op hijvoorMatroos Voer,

R UIYER.r kA' IICIIlEL ADRIA1N -7SZO0,N nI!) .

z7<

*-suQ+' *s* % * rC+'*'' -u''''<-*œc'R*M''''>*. W* W' ê- x K'Yt**o'->'m'œ=#ra. *Q*.a>' n-ww.'*.e g-uv. ,z - ..u. . eN. -.>. -. -... x.-, zp>':- .-.-.-

voer, gc.nol neny en moest l1iJ *, met eeligel 2ij lner l ' nckkcrcl )N

te Voat,en zomtijt lszip -en noodtlruftbeddlende,dourF)auk. ,. J)* 1-na hetVaderland wederlleercn. Siliys diell tijd voer D1 : RUITER, etlijke jaaren, meestter Koopvaardij, cls gemecn matroos, in dienst van de Heeren LAMPSENS; oellkncllde zich N intusfchen , in alle (le iloodige kundighcdenN die een bekwaamel)Zeemcn vormelt. Dir deedt

hem, eetlallg, totden rang van Stuurman opl tlimmcn, terwijl

llijzich,inmidzels, in den Jcare l631, in denechthadtbegeeven met MaRla vnsrzRs ; docll die hem , tien maaipdan

daar naa, nevens 't kind, welk zij gebccrd hczt, door den dood ontviel.ilijbel -trouwde, zcde-rt,metIloRNuL. la I' -NGELS,

in den Jaare IK3K,en verwekte, 1n cen veertl-ell:laarioren echt met dezelve, onder andere, den boven vermeltlellJonl fhder -

ENGEL os RulTEa.In den tusfchentijd hadthijtogten gedaaa rja verfcheiden waereldoorden, onder andere na Gl' oci:ltznd, en na de Strcat le M 4f,-: , atln den Zuidhoel c vnn zlmenika.

XsJacrsnaa zijnelactstgemeldehuwelijksverbintenis,canvaardde bE RUITBR het bevelover een Kccperfchip , e11maql tte eenkga

prijzen. Van 'sMans bedrijvell, geduurenze de Jccren !638 en IKlp, vinden wij geen befcheid, macr wel, dathij, it )

den Jacre :640,a1sSchlpper,indienstvandeHeerenCANJpgExs,eene reize deelt11a Brafglt 'e, en eene tweede in 'tvol. gendejaar, wanneer h;j tevens eenen u' itRap deedtna eenige W estindifche Eilanden..Zo veelervarenheids hadthijnu reet ls in de Zeevaartkunde opgedaan, dsthijveyfcheiden misllagen in de Zeekacrten verbeœrtle. Van den tweeden togtwas DE RUITER llzûuWlil-ks te rug ge-

keerd N of hem wierdt een ccnziel :ijker post opgedraagell. 'sLcnds Staaten naameli jk bepootellhebbende, Jngevolge eel qs Verdrags met den nieuwen Koning van Pol. tugal, eene Vloot

yan vijftien Schepen cf te vaardigen, flelden niet clleen o. gt;ITER cls Kcpitein op een van dezelveny mcar benoemden

kem ook tot Schoutbijnacllt, op hetSchip dc blaaze. ln augustus liep de Vloot in Zee. Op de hoogte van Kcap JN?;rent ontmoetten ze den vijand,en wierden met hem ' lpanlgeween. Hoewel niet ongelukkig, beter, nogthans, zon di(ge,

't lgt zijn uitrevalleny indien allç de Itapiteinen,zfch a1so: RUI-

a3:

RUITZR.(MICHIEL ADRIAANSZOON oR)

Ruzl' el t gven dupper geltweeten hadden. Nevens cnderen ontvzng hij, van den Konillg, ten gefchenke, een Gouden Gedenkpenning, hargende aan een Keten van het zelfd cal, , e met

ter waarde van teeehonderdvijftig guldens. Nog vötsr het einde desjaarskwam hijteFtishkgen terug. Om welke reden oe RUITER thans 9sLands dienst verliet,

vinden wij niet vermelz. Zeker is het, dathij vervolgens, wederom cls Koopvcgrdijfchipper, il 1 dienst tradt van zjne oude Lleesters, de Heeren LAMPSENS, en,fn hettljdverloop van het Jaar 1643 tot il 1 den Jaare 165z, eene reeksvan togten deedt na v' erfchillende gewesten des aardbodems, inEu-

ropa,Zfrika enzlmerika. Op eenendiertogten, nam hij, in naam der Algemeene Suaten, bezitvnn het Eilacd St.M ar-

1in,naadat het,door dc Spanjaards,wns vefla,ten. Verfcheiden ontmoetingen badt DB RUITER op deeze togttn,

van welke wijeenigen, c1s 'sM ans aart en inbofst kenfchetzende, zullen verhaalen. Een groot Spaansch Schip , in eea

gevegt,in den grond geboordhebbende,bergde hijhetVolk nevens den Kcpiteill, en vrangde voortsaan deezell, ofhij insgeli jks dtls bermhartlg zou geweestzljn?Neen,wcs'ta!)twûord,maar hijzou clle de Hollanders hebbel)laaten verdrinken. Toen bevcloe RUITERjden trotsa:rt,metcl zijn volk, i1 Zee tewerpen;'twelk dmlSpanjuard deedtom genade bidden; welke DE RUITER , wiens Alleea dlthet zoeken wasNhem

gereectelijk vergunde. Zomtljdsbedicnde hijzich vanlist, om den vijand te ontkoomea. ()p zekeren tijd,meteene lcading Boter,uitIerland koomende, terwi jàde Zee van Dninkerkfche ltooverskt -ielde,bezigde hijeen zeldzaam behoedlniddel, om den vijand,indien hijzulksbef londt,hetenterentebelettcn. Nevens het $7a11d, deedt hijlletSchip, van buiten cn cp hetdek , mct llcter befmeeren. N iezlang dcar naa klampte

een vijcnklLem cc11boord.Doch de overgefprongenel),geenen va(kebbende aan de touwen, en OP het Schip niet kul lllende

flcvll,keerdenfpoedig vaflduar zijgekoomen wcren. Terwijl zijtle A' îallkers,door cngst, il1de havensbleeven leggell,bragt ne Rtple rslt ziju fchip, zo belloterd a!s het was, bellouden te kliiplngeu , en zich zvlvea e1) zijllen lWeesteren geell klein Voçryeel kan.

Q

KUITER.(MICHIEL ADRIA&NSZOON Ds) '!et

Uit:verfcheiden Zeegevaaren,en uit de magt dervij andeq,

was D= RUITeR, in alle ziine zwervingenp zomtijds biillnnç wonderdaadig behouden, en hadtte gelijk een goed kapltaal overgeîvonuen. Des hijte raade wïerdt, zijne dagen in rust doorte brengen;in welk opzethem nog meervelfletkte zijn derdehuwrelîjk, in denJaare :651, met A, NNA vAN GELDER aangegaan. Doch,@'de Oorlog metEngnlancl, 'sjaars daar aaa uitgebroken,maakte veranderiag in ditbefluit.'sLcndsStnatew beflooten hebbende,behalvendeVloot,welke,onderden Luitenac Admiraal MARTEN TROMP, reeds il 1 Zee wss, nog eene cndere Vloot, ter beveiligirlge der Koopvaardijfchepel:, in Zee te

brengen,lieten aanzoek doen bij oe RUITER,om alsKommandeur de Oorloglfchepen te gebieden. M et veele moeite liet

hijzich daar toe overhaalen. Met hetSchip Neptunus, vaa achtëntwintig Stukken , en bemand met hondcrdvierendertig

koppen, kwam hijin de maand Augustus, omtrentde f/l' eIînnen,alwaarde Vlootgeankerd lag. Op zijne klagte, over den zwaklten toeûand der Vlooty eellige vefûerking bekoomeq

hebbende, zeiltle hij, eerlang q met de Koopvaardiàt khepea doorhetIfanaal,koershoBdende digtlangs d% Ffanf khe kust. Op de hoogte van P31lm0utltontdekte hijde EugelfcheVloot. onder den Admiraal Gnoat;n ASKIJE, ûerk veerlig Schepen. wsar onder eenigen van de groottle fèort; DE RL/TTER haa qegts dcrtîg onder de Vlag. doorgaan: half zo zwaar a1s de

El:gelfchc. Dcarenboven w2s hijbelelnmerd metzestig Koopvaarders. Ondalpks tleeze ongeliîkheld,betloot de llommandeur den vijano afte wagten. Ten vieruure in den naamidd,g van tlen zestantwintigllen Augustus raakten de Vlootea van elkal3der. Dz RUITER flréedtin 'tmidzell,en boortle tot

twee maalen door den v7iantlheenen. Hadde lij de loefkunuen winuen, 't ware, meent men, met de Engelrchen gedaaà

geweest; die, evenwel, 'savollds nga@ zeven uure de wijk

gapen om de N oord, en voor vervol ging beb-oed wierdeny%

door de zorge,welke de HollandfcheKommandeurvoor zijna kostbaqreKoopvcartlijvlootmoesydtaagen. Twee dagen llaa ditgevegt, en toen men nu tle Schepen, V211 bekoomene fèhake , hadt herfleld , wierdt, ill eenea

gcheepstaad: :vn u:M IT:RSboork, beloeteny den vijani. die

ujj

RUIYEk.(MICHIEL ADXIA'ANIZOON ok) .

'

'.-..-.--''='-=-Y-

die binnen Plijmouth wa: geweeken i!1 die Zeehcven acn te tasten-, Het draaien van den W ind deedt dit.ontwerp misltlku ken. Kert daarOP O2tviDg ODZQ Kommindeur betigt, datde E ngclfche AdmifcalBLAItE, me: een Vlootvan tweecànzcveu-' tig-Scllepen,bijBeveflel.wasyezien.. Het voor onbezonnen? lleit1 /aanz1 -s:lt 4 ze zulk eelle overmagt l11 den mond te 1oopen ZOVt D hi j dezelve te ontwijken: te meer,.daar demolld en, krijgsbehoeffen fchraalbegonnen om te kooiuen, en llij, bovendien, zo a1s hijin eel ?en Briefcan 'sLandsStaatenklaagi de, onder zijne Vlootmetveele onwillige ofonktlôtlige Bevelhebbers te doen hadt. Zijn moed klom eenigzills, ncadat -

het hem gelukt was, ondallks den Engelfchen Admiraal, zich met dcn Vice-Admiraal wlrrs I toltwEl-lszoox D: NVITTS tc vereenigefl; zilllde thals de geheele Vlootvie:t-nzestig Sche-

pen flerk. ln 't opgcan van d' e Hoohlen, ten westen vcn llet Kallaal, wierc lt deeze, op den achtflen O&ober, hanlgemeea m et den Admîraal BLAIIE die 2Cx htu Xnzestio ç r Schepen , allelz grooter en beter hemand dan de Staatfche, ollder de Vl;4 hadt. Lfen vogt, to: da: de dllisterllls van den nacllt ecn eia. de luaakte. Ds wITTE Mviltle 'sanderelltlaags het geveze- hervctten; doch oE RulrEl t ontrccdde hem dit, ork1 dttt %'te l1* -1CwA5 *:1LT 1 den Stactrche Knpizeinell, in den nacllt, fchc1u'el' t) :lt wcrc -! 1 ftt 'L gedroopen , en dus de reeclszwaklte Vlootnot g:h-meer vcrzyvakt lladtlt zl q. lNog vtiör het einde der n3cand kf ael 'clc dt ?' V-îot?t na de Vat letlandfklle Zeehavens, e11 kuram ss RIJ11-i !It bu' nu,-?'..2,e11

te kr tïj 'z ' >zrr. Thans vernieuwde hr jzi jn befltlit, om nie: lncer de Zca ta bouwcn. llehalven de miclclelen, welke h1 -J - hctls over/ ïelvol w nen, ruim gQ100gom hem inrustzi jnedagcl tc doen flijten, bewoog hem vooral dcar t0e de q'2! 1J ) -l11' 1St Vtln verfcheiden .T Kcpiteiuen, cll -e luet ni1dikt ) . c oogen aci,zat ïen, dat op z RUITER , W

hoewel door loutek -e ve rtiien' lcn, htln was boven 'tlloof ' d ge' * wa s r e n . Zo k r a gt i g N vr ol t ' t d t t e z e f l .,l ' i t t o p c e n e n va n hu n ' . , da: l -hem uitdaagde t0t een Tîvcegevegt; 't welk , cgterp vttûllJ antlig wierdt van cle hallt l gtkweezen. Ool t blc .ef D!!lkt7lrca'

Mietlallg.bijziitlbefltlit; hiju-iarf it daarvcn te rt ig gebrag:,. door de tusfcht ?rifprûclt van verfclleidcn Stttthtsleklcn, ()',Ja Jzajn

van zi jlle zsvaktl te ziJ1de aantasttc .1,mc.tdebeë 'elikk -ng naalne.

1* 1) *j . :.4

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANSZOON >n) n ji' .....

-u- -' '-U--L...U-L)...---

''

'

*x--- -

- -- --- .--x- --

- -=-.--

lijk,dat lletheilvan 'tVcderland'zijnendienstvorderde-Niet befland daartijtn,vertrok lij,nog vdörheteinde desJaars

I6Jc, na 'sLands Vloot, onder den Lt. Admircnl MAIITEN TROMP , wclke hem eenen Lastbrief zondt van Oppcrhoofd over het Smaldeelvan den Vice-AdlniraalDE wlr' rz, die, oa ziekte, ccn land wasgebleeven. DeVloot, ruim zeventigSchepen flerk, moetende dienen tot geleide van ruim driehonderd Koopvaarders, liep den zevenden DeccmberN uit het Goereew fche Gat, in Zee. D rie dcgen lccter ontmoetten ze de E!w gelfche Vloot onder BLAIIE, en wierden 'er mede hcnfgemeena,

l7ewij, lzeerveele HollandfcheSchepen K'etkonden oplIoomen, m oestDE DUITER, Devells den Lt. Admzraal e11 den Vicc-Ad-

nlr lrtlalJAx EvsRrszEx , inzonderhefd de fpitsafbjten. Door 't moetlig vegten deezerHeldcn, wierdt de vijandlijke Vloot uitZee gejaagd,en totaan de Theemsvervolgd. DE RUITER verltlacrde, zetlert, van oordeel te zr 1t J l, dat de Ilecr Tnozlr, met behul p vcn nog tien of twtulfSchcpcn,deE'pgcll khen volkomen zou verflagen hebben. lntusrcllen bezorgtle deeze zege'

acn de ilollandlbhe Koopvcardefs, ecn tijd lal:g, een vrijen Vaartna F'.ankrijk en verder om deV/est. N iet lcng naa dit gevegt, ontf totl. cltde bafacmpe Zceûrijd van drie dao cen. D e I' lecr Tl lozzl: ncamelfl :k eena Vloot van

tweehonderdvl -jftig Koopvacrdzl' s naqhetVndel' lcnd gcleidende> ontmoettc,op den lactflellFebrnzri j,op de hoocta vcn P,/-> iantlN den Admiracl Bcz .zle, die zi jne jon* af Rlf$ 2 fclal è le herfleld hebbenz 'e , van nietlws qvas in z/ûe gcloon zen. Ds R:JIR-ZR.

kweet zqch llicr l uet zijne gesvoone ltloektnoetllgheid. Eea groot Ellgûlscllfclip gec anterd hebbende, fprong hijover met zijllvolk,doch moestte l -ug kecren.lli j.decrltllettcntweew de macle; doch tondt zich welerom genoolzaakt te deinzen,

vooralom de lcfhartiglleid van eenigen,diegeene tijdige hulp' booden. Vervolgens van twintig vijnndjljke Schepcn onnfèlle1d,en 'ergelukkig door geflag't ?n zil ntle, krec.g ltijte doen. met vijf Schepen, die hem deerlijk haveli, tien. ln den svoncl. telde hijruim dertig dootlen,el 1 @llog meer gekwetflen. Aka, k' n den nccht,zijn Scllip,zo goetlllem doenlijk Nvns,llerflelkl tahebbenN vogthij 'santlerendnags,olutrentdzn Lt,At hniraal A' RoAîI?,mctztllk eenewo.etle,dathi jzijnSchip,in'denna a111. it 1-

:4*

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZJON ok)

m iddag, niet meer w ist te wenden of te lteeren :waarôm cad Kapitein JaN oulx belcst wierdt, des Kommandeurs Schip td treilea of op he( fleeptouw te neemem ln deezen ftaatbleef hij - nog al liet in gebreke, om op'delj derden dag deel te neemen in 't gevegt. Zö Veelleedtnu z. il -l SCIIiP,d2t'er bijkans niets geheel op en aân was. Het getal van dooden wa: 1u tot bijkans veertig gekloz mmcm Tot zijn geluk maakte

de avond een einde van den flrijd: waar na, hi j zich na de Vlaamfbhe Banken begaf Hier viel, den volgenden dag, e' erst

zijn rooteneng,vervelgensdeBezaan 'smcst,eneîndelijk de Groote Alast over boortl.. Om nog eenig zeil te knnnen voe-

ren, deetlthijeen ûomp oprigten en kwam alzo, met zijn reddeloosfchip,op den vi jfden Maart,voorVlishkgen. Tilcls ontving De Rl/le ree l t de kcnnelijke blijken der goedkeuringe van 'sLcnds Staaten over zijne betoonde dapperheidz Achalvel) een gefchenk van,vi jftienhonderd Guldells, wierdt bcm , daarenboven, die totnog toe hetLalld zonder llefoldlging gediend hadt, eene wedde van tmçehonderd Guldeng

*smaands toegeleid, haaren canvnng neemende ïetden tjdj zlntswelken hFjnIs Kommandeurgetlielld'hadt;datisfzedert dennegenlntwintigflenJulijdesJaars1652.Bovendien wierdt kij verzogt om ter Algemeene Vergaderinge te vergchijnen, om cldaar de plegtige dankbetuigitlgen v:n Hun Hoog slogenden te ODtvangel.

lçiet lang vertoefdehij:cnlcnd. Xog'vdörhctehlde vc' n AprildesJcarslKJ3 ging.hi l -'canboord van'tSclli g'dcGr-. k' rd,zld:Liçfde, vanzesllldertigStukkeuGcfchuten honderdvfjf-. envcertig koppen. Vnl 1nieuws voerde hij,'tbevel, c1s Itollu mandeur. over een Smald .eel onder den Lt. Atlmircal MARTI I/

saoA:p. Op den twaalrtlen Jtlnijontmoetten Zede El lgelfche VloètN en hi. elden methaar tbhutgevcarte, op de hoogte vcl. Nieuwpoort,doch metmcerer11stjdea volgenden dag, voor Duînkerken, alwaar DE RUiTER, naar gewoonte, zo'dapper

vogt, dat hij de rest va' n 'tkruid# welk hijvan de: voar. gaandendag hadtbehouden.çeheelverfchoot. DeEngelrclle

l'lootonthieldt zich thans op de Hollandfkhe Kust, zw-anger' van het ontwerp eeler landinge. Hier op volgden de gevep ten, op tkn negenden en tiendcn Avgtlstus, eerslvooç S.z'rTl' :7' #,

RUITER.(MICI-IIEL ADZIAAA t' ,JZGON'DF. *j

,41

*U **k.daal'naa voor de M aaze, 't-ls bekend datde dc/petd Mz ql tl-lîx IlaRpizRl-szoox l-RoAlp, op den lnctlen dag, het leea ven liet, zo als op 'sM ans Aftikelbrcetler* za1 verhncld w ora dell. D E RUITER bevondt zich telkens in ': lleetfle vnn deJ fll -ijd, en nlaalte een zo Qllrikweilkend vuur, dct gelleele

Eskadersvnn den vijand vcor lem plactsmacllteh.Doch deedt hij veele fchade, hijIeet itdie insgelijls. Drieénveertig dooa dcn en vijfendertig gekwetllen hadt hij binnell boortl. Zijtl Fokkemast en groote Steng vielaa ovef bootkl. De Bezacns. l m ast bleef alleen onbetkhadigdx Niet langeê Zee knnl lenze hou. j zich na de Maaze laaten fkcpen. ' u 'o o coed den, moest hi

hem doenli jk Was na binnen willenlle zeilen, luzam b;jhem een Galjootaan boord,nletlglt om op hetzelveoverte gaan# en 'sLcnds Vlootop te zoellen. Hij von' dtdezelve iflTexelj ove r l a nd , de r e i z e n a ' J Ilage callnam daar V;n waar hij. , hem 'sLcnds Stanten, eerstbijmonde, ea dcar nua fchriftelijk, vogr zi jn gellouden gedrag bedcnkten. M et een wierdt laam de begeerle van ilun Hoog llogenden aûngekondigd . o!u

wet lerom Zee te.k1:zen. Eenen lteer n: Zeelantl, bi) echtgcnoote en kroost,gedaan llebbetlde, liep hij,în September, in Zee, o' nkler het opperbevel val ' l dcn Vice-Admiraal na w1rel l : , dt e t l l a l l s ve e r t i g Oo r l og f c h c pe n on dc r d e Vl a g ha dt , ol < . dtieholltlerd zevelltig Iloopvaarders ta gdeid 'en. N aa de wedtl'komst van deezell togt, nevens andereny voor Texe; tefl gnker leggent 1e, 1ie13 2lJ;11r, i11 P 'el1ZWûirel 2orm j D2'Ruf. x

' l-stsfchipzeergrootgevaaf;dochhijkwam geltltkig vri jmet den fuhrik. 't SMas op den cen' f -ntwîntlg( lell daûr qan volgent!e, dat 1j:

hulrslt, verzllce' nen zijnde in t1e Vergadering van I-lolland6 olIAverflag te doen van hetjongfle Zeegevegt,vervolgcnavau I-lttn lt ldelz Groat M ogende vetnam , derzelver gunfllg Be. tlaitN onlangs tel zi jllen opzigte genomen, behelzende zijnd aant lelling tot Vice-Admilaalv:n H olland, ondcr het Kollegie

tcr Atlmircliteit te zlmjlerWam. Eer hij zich daar omtrent bcpaall 'e, verzagt hij ' verlof,lnetzijne Vl 'ient len i11Zeelantt tla zaak te mogel overleggen. 't Verzoek wierdt hem toegt, i û7 ,al1, en eerlcng gevolgd vav een wcigerend antwoord, vlcz dende hi j zwzarigheid in hetaanvaarden van dienPOSN -zNp*g'k X lx 'V @DILISL. S$gs :1 . ): h1 ' ):

44:

RUITER.(M ICHIEL ADRIZtANSZOON Ds) .

m ew- .

'KV

thans Iierhijzich ovcrhcclcn,door een hcrllanltlcanzock vvl' t

Hun Edele GrootLlogendcn. 1l 1 de maand AlaartdesJacrs z6, s4 deedt hij den Eed ter Ilollnnclrehe Stcatsvergadelinge, en verloos,zederf,metzi j '1gezia,zijne woollplaatste W/xw

perdal?î.

Niet lallg daar nan wiçrk lt het Vrcde met Engeland. D îeg

zonden 'sLcl)d; Staaten onzen lleld, om eene Koopvaardijvloot na de M iddellantifche Zee te geleizell, en eene andere van dnar te hnalcn. Zii n last behelsde, onlcr cnlere, zi jne Schepen door gecna Ka .ningsfcl repcn tc laaten doorzoellen, m 22r, des nootls, mct geweld zicl dccr tegon te Verzettelll, Op den zeventienden Jul lijlkop lli) -in Zec. Naaverfcllûiden

havens bezogtte llebben9kwam hij, l11't laatst val September voor ff/z /lx tell arâker. llier ontvipg hij de betle vzl t

eenige N ederlalldfcke Schippers, uit derzclvcr gevangenistb te Salée, om 11el 1 uit dezelvc te koomen vcrlosfall. I3e redcn kunncrflcavernije waa, hetmisnoegel! van den Snnttqit!rStad,

opgevâtom hcrncemen van een Scllip, door den schoutbj mccht XORNELIS Taozlpy met Afoorcn bclaaden. Ds Rul' rea zeilde dk ln derwnarts, en flelde del Sant te vrecle. hlag vödr bet einde vcl N ovumber hadttle Vice-Admiraalzi jnc .:1togt volvoel -d. @ lIeer DE RUCTER den W inter 1*erîvijlde bij dc zlînen fleet, ondervondt hij een blijk van de boogagtipge der ltegeertnre

van Amjîert lam , ;1)hetgefchf znk van hetgrootF ?tlrgerçchap

hem il1 de maanl A/ ' Jacrt gedacn. Dncr naa ontving l:iJ'lnevel, y van 'sLnnds Stccten, tot het doen van eenen togt tt agen de zoovers van 1% vzl//a , d l gt. ers, lL::ts ea Tl.ipolt', e1? om mct die vall Salée een verbond te fltiten. 0p den cclltticnden

* Iulij,voerende :13.At -lmiraal( . !c vlag van boven,1icpllijin Zee,lnet uog zeven Oo. rlogfchc-pel ) en twee jachten;waa; bi j zich., eerlang, olpgevecr vijl -tig Koopvcardijvat lrk' lersvtl egu F .

den, na ondeffclleiv wlel 1 llavens l)aPtemtl. Op de kust van 1. ' v1.. lf dr .atvontithijdellEllgelrcllen. Aclmiraal IILAIIS, 1n,?t welkely

hijnu verfcheitlen beleeftlheden &$;islzltle. Voorts zijilel(otlpvaarders tat in kle ll, ititiullandl khe Zee geleit l hebl pentle, TveJ lt l-

tle bij den û' even na a4lgiers,.()l n te zien of-2lklanl'cellige ltx ffcllepen lagen. HiJ ' vondt 'tr vijfscàepen op (!e Itee, œ1'

RUITER. RUITEZ.(MICHIEL (51ICHIEL'ADRIAANstOON ADRIAXNSZOON ' DIt) pâ) P T'TT'-

ad'

:'--7-7( 'L'

--

'

è '

~4j J4J '-

e11 zeven en zeven oinnen binnen de da Modje. Moclje. Doeh Doch hee het ondoenlljk endoenlljk vinclende vindendd om om tegen tegen dezelve dezeive iets icts tete onderneemen, onderneemen,teildc zeildc hij llj na naSalte. .b' aléew Olider weg ureg nam nam hlj hlj eene eel seTurkfche 'l-urkfcheBark, Batkqmet mettwintig twintigl\;1'Jo.. $10N Onder ren, onder onder bevel bevel van van een een SpaRI,fchenRenegaaq Spaat,fcllen ltellegact; wei welken ken hlj hfl ren, deedt deedtophaugen, ophangen, tcrwiji terwijlhi,i hiide delVIooren lWooren tetelI1ol/oga hlutltlga verlwgt. verkagte' NaJerh~t!J hijjjagt Naderhalld maakte maaktehi jagtop op den denAdmirnal Admirct )tvnn van A/gift">, zJ/gJ Kz' J,vaevoerende een een groot grootHollandsch Hollanclsch fchip; fchip; doch docl :hetz,'Je, lletza crve, :ils c1:te te digc digt rende aan =an land land zijnde, zijnde, niet nietkunnende kunnendem3gtig mcg:ig worckn, woldtt lâ. dr'
# iîs£ n SiS .l

'f

,44 -

..- ' .

RUITER. (A' 1lCI'1lE'L ''ADR IAANSZOON r)s) ----- .- - ..=w. r-k= % '''''......''--''' .--..- - -

.

't leed deedt, derwaatts zou geleitlell; verzekerende voorts, op zijn woord van eere, dnt de Scllcpen Zilver noch cndere

onvrije goederen billnen boortl hadden. Dus vervolgde hij verder onverhinderd ziitlelk togt, en kwam in 't begill vcn

A' Iaij, teZmjlcrdam, alwacrhijvandeIlceren ltcn' v len voor zijne getrouw'e dienllen wiercltbedankt. En, voorwaar, niet zonder ret . len. Tvant op deczcn togt hadt onze Vice-A. (1miraal zes ltloeke Rggffcllcpcn cn twce lsnrken veroverd , il 1 den gfond gefcLooren, vcrt nl -al âd of verlyiel d ; dfie Scllepel : l

van de l' looren llernonrcl, en Ltt )tegren hett lfaï âd gejaagd; een gfoot getal Christell flcaven verlostN en een grootell fcb2, t van Zilvcr, il1 weurwil tler Engelfchcll, in hct Vadcrland gebraqt. 'Veilige dagcn wcs de Vice-Aklmqracl ccn lnnd geweest, toen hij bevc.l ontving 0211 mct de meest gereedû Schepel :. llet oogmefk va11 deezen togt Was, w ederom Ze: te kiczcl zich l1: DantYJ' J te. Begcaven, en dia Stad te beveiligcl: tegen de Ont lûrneenlillgen dcs Z w-eedfchen Konfrlgs, welke tllalis lnet len Ocstelfc1 4cl dîen vcll ?6'/T& il 1 Oorlog wns. Vn11 wrcgen (-

handcl, hndt de Stnat grootbelallg bij hctLAcllol lclvan deeze Stad. A, 1et vijflntwintig Schepen, liep hijy in 't lcctstvan ' A' Ia. kJ -desJaars Itn -g;,uithctl' rt' ie, in Zec, om eerlallg van den Lîeutencnt-Au llnifccl o' noz tu , cls Op .pel -bcvellqcbber, geVO1.gd te woi -dcD. J11 da Z'.-.411tl op'ekf-ltnmel), (lcetlt 13I: .RIJITER

ecllen l reer na Iloppcn$l?7c4 o >z, cleaar lli) -val' )den Ik 'oll: tllg min.

zccm bejegend, en mot de R idclerorde van den Olilql1t om-

hcngcn wierdr. ln 't lnatst vall *FJtlllil 'kwnm de Vlootvoor p aptzt g ten cllkerN geliik ooll de Llger OBDAAImetllog eeTlig'e -

fchepel. D0 calzielllijke Zeclllngt hielklt den Zweed in batlwang, en bevorderde het fluitel van het Vcrt lfcg vatl EJ. Dt -ng. p:aa het doorflann 3'n1) een zwaaren ftt lrm , lrwnz oa RVITER , in 't begin val November, in bet iz'tie bckoujgll binneB. Kort van dullr wcs de rust, vvelkc de Vice-Atlmiraal 1)ierop genoot. Gewelclig veel nadecls deeden thans aan dcn 1101landrchen Koophandel. vooral in t!e Abitldellnnflbhe Zca, de Franfcllè llaapers. A' Jen reliende dct zij, van tljd tot lij,ls ' over de driehollderd zo groote als kleine fclqepen aaagehoufleq Q!l

RUITER.(MICI-IIEL ADRIAANSZOON nz) c4; en geplonderd , en hicr door de Verk lt rnîgle Gewesten eene fcllade van ruim dertig millFoelen guldens haddel toegebrcgt. Bij den wcg vàn regtspleegipgen vondt men geene baate. I-lierom beflooten 'sLqnt ls Stacten, hunlpen Dpl RUITER te zenden,

tot het beteugelen van dien verderflijken moet lwil. Zijn lnst behelsc le verder, op alle andere Rooffchepen een waakcnd oog te houden# de Deenfchc Koopvcqrders te berchermen, en cen keer na Salte te doen, om aan hetVerdfng de laatle hplnd te leggcn. Voorts zou hijN ook 1:u wederom N cls Admiraal de vlag vall boven voeren. Boven d7t clies hadt DE RUITEL geheimen lzst van de Admircliteit, om de Engellkhen, in ge-

valla zi jbet lonl 'cn,zijneonderhebbelêtleKoopvaarderste doorzoeken,ontler fchijn dntzîj Sp .aalifclzc goederen ovel '&-oerden# met geweld af te keeren. ln 't l ncdtlt !n van (. 1e macnd lleccmber vervoegde zich de Vica-Adlnirpàl OP de Vloot in Texel. Tel -wijlhijaldaar 1ag,wierdthein , val wegen 'sLcnk'ls Staatel :, de last, rcakende de Etlu' celfcllf ?n, welerom at -gevraagt l. Alettegenzin gafllij dien te rngt ? :lcagde 'er zo ernflig t-le, en l over5*in eenen bl-ief acn de A u'mlrcliteit, dat hcln , eerlat pg. 4

eene gelijke ûrtl. ar,hoevvel1 -n cnderc bcsvor nl.t li xugen, door de Atll nr .ral: zteit wk -tprdt toagezondcl). 'sDaar K,s voor Kerstijk l l1 ,ep hij npet eellik z. 2e Oarlot oyfcllepen 1 -11 Zee,geleitlende ecl1a Vloot van omtrent tcchtig Koopvnarders.

Op den tsvintigflen Janui w rij des Junrs 1t JJ7 kkvnm hijvoor Kadix. Van wegen dcla ilertop MI ZDINA cEralen d4n Bevelllcbbetder Stad,%vierdthij bogroet; Vt ' . lt 3rts een1 -ge kelagte3) Vûn Ilollallt ifche

.! w.:ti.) ,n.<ar j<

!toa)411eclen en Scl' lîtAz thtks veteTend hebbende, zeilt1 , e hij da 7 ! îl *c .x! G.a1r*;(A*uel ana#/t t)e -,t )at -*111. C-eruinlen tijdhazthijgeltl -uist, tocn j;1 >) ', op de11 laatoten van Februarij# bij Ilet E.1 -lt ll' 1d ILîl, . j / JCJ, ,

tkvee 17tallfcll, a -fchcpoll ncl n , het eene vn1 tmf lot xn .t lertig, het QTN(! .4r N, rtln ccl:tetltî villtit r a r Srul ' l' llelp. De gevangenen , in clles -

ftt1t u vierhonderd 111 o rretal, zctte hijjeerlano fr,qcn larja's ea vel 'kogt vervolgens het eene fchip te Kadix, ncl dat 111) 'er bet Getclput hadt cfgcuollzell,'voor tl -ellduize:ld Slul lkûn vul :

Aclten; het clller zondt hij na llet Vaderland, mvt da beitle Kapiteineny welke hij op de twez fchepen gcvangca hatlt genomel.

S ssJ 3

#4<

RUITER.(MICHIEL ADRI AANSeZOON o:)r otexxge -

Terwijl oR RUITER voor Katllx OP tlc Ree 1ag9 ontvilpg Jlij evnan brief vlln den Saptvan Sa. l êe, hem berigtcntle dat zi jne legenvvoordigkekklallcenli jk wierdtvereiscllt, om cgn het Ver/rag de lnalfl. haad te legjen AletvierSchepen zeilde hiJ - derwacrt:, cn bragt clles tot volkomenheitl. Te Kadîx wedergekeerd, vernam ll' J ' tlen overlast, gel cedea bijeensge H oll4ltlt khe Koopvaûrdcrs, in de llidk lellalldfche Zee, door de Franïkl :en. Dcrwacrts wentlde hljdan den llevel,cl bemagtigda wel haast een der Nedcrlal:ctfche fchepen, onder 't oog vcn Fl' cntkàe overmngt, Joch die, uit vreeze voor I)? FViTERy hem zii a doen cictdul'ftle betwisten. Voortsbrief-

#e llij zija wedervaarcn overaan 'sLanclgStaaten! houdendg glidlersvijl de Franfchen in cene haven opgeqooten, tot dcç h;jbetFgtontvingwc. gelshetbil -leggenvan clla getkhillun met her llof van Ftavkvt jk. Zcdert kruiste hij, ecn geruimec fijd, tot op den achttienden Septembcr, wcllneerhij, uitllet '

Vadel -lctld, bevelontvitlgN zp . c11 na de ltustvan Portugal t. e

begecvcn, c1) zich bij de Vloot van den Heere SVASSENAAR

ye vöegen. De vereellf gillg gefbhiedleN op den zcsfnt lvfntigv

flenO/ober,voorderivlervallLiipll.on;wordende,voorts, 41.?Vl èot verdeeld in drie Eskaders, overeen vallwelke n:

ptile lyh het bevel voerde. Kort dacrop ol lttlekte onze Vice-

Admfrgal eenige schepen vat! de Portugeetkhe Suikervloot, 4n nam 'er een van, gelaatlcn met honderd vierentwintig K5ste. Suiker el 1 dnizend l-luillen. hlet veel zukkclens bereikte

#ijda ar me de,i: de maand December#hetVaJ -erland. x ' 7e veelondervindill ge valll)s RUITERS i jver voor den Stcgt en vnn gijne bekwaamlleden hadtlen nu 'sLnnds Overhcden, *m

hem lang rust te laaten.

A1 vroegi n hetvol genkleJacr

1658 1 ontvitig hijbavel, om met eene Vloot van zesëlltwintig .

O orlogfcbepen in Zee te gaan, met oogmerk om , langs'de

ygsten van Portugat, op de Ondertlcanel van dat Rijk en

wp de Biskaaifghe Rommijsevaarders te pasren, el1 dezelvvn

glle mogefijke afbreuk tedoen, Methetbegil vanJunijlicp hiJ -in Zee. Onder Weg Qntmoette hijgeene gllklerq Vzartuienp dan Visl khersbarken , wel lle hij liet.geilelq. Nfct b jdel .

i ' tg#,logthans,zi jn kruizen voor de rivier van Lisfahon,ze :J1kg:klijk:gllish#t beristti11kîllgtlstq:d.Q0rheln.gedaan,d,4

$5

.

RUITZR.IMICHIEL ADZIAXNSZOON nn) t)7 -------r--x----

.-.

q .)r. c:rr---a-----.---------

zeKoophaudelin die Stad genoegzaam flilflondt: tot merke-

Iijka fcùacle der inw/oöneren, om dct de Hollandfche Vioot zich cldaar dngdi jks OP de knst vertoonde. Diengvolgens 'lieldthj acn metllruizcn: toti11de magnd Oaobery tegen 94 1 eînde van Tvellte hij,uitkrogtvan zijnen last# na ' hetVaderland te rug kecrcle.

De IIUITER llalt llazuwlljks voct cGn lnntlg' Qzet, of :em w ierdt bevel gegeevcn ,op f laanden voet wederom uit' te loopel, met ccnige Sdlepen, tot hctovcrvocren van vierznizend

soldaaten na Dt' tnemaz.ken. A1! Xclmiraalzou hijdacrover betbevelvoeren. ln 'tbeg7n van December begcf hîjzich 11a rt'xcz ;; doch eene fpoedig opkoomende ûerke vorst deedt laet volvoeren van dien togt ditmcal cgter blijven. D ezelvv

hatltvoortgang in llet volgende Jaar )K. çp, doch met ecnc veel l nagtigerVloot, vcn vccrt:g Schepen. Vooraf ontlondt'er eenig egefkllil ovcr den rnng, welken dia vnn Zeeland voor

kullllen Vicc-Jkdtnirnàt J&N EVERTSZEN begecrden. Doch 't gevoelen tler Algemecne Stcatell llatltde overhand. Volgens '' t zelve zou de gemeltle Vice-Admircal: ncast den AdmiraAl

o. Bl Aau,dcn earûen rnng bëkleetlen ' in denKrijgsraad,doch Dl RUITER,bij ctlijvigheid van den Admircal, ofanzere beletzelen, di e zijne tegenwoordigheid cp de Vloot verl cinderden, overZezelve het opperbavel voercn. Op den twinti glien Alalj liep. De RUII'1!R, uitT6'L*el, in ZeeN nlct vijlf-elltîvlntfg Ootlogrcllepell, vier Rranders, ccht Voorractlfchcpen, en cel pige Koopvaartlers. Jli) ' decze voegclen zlch , eerlang , l:og cenige

acdere zo Oorlog-c1s Koopvaardijfkhupcn:zot lu' t de Vlootnu beionït uit dricéutachtig Zeilelp. De f klertlulzeltl Solt laatell, boven vermeld, waren OP deeze Vloot verdeeltl. rlqerwijlde Hollandfkhe Vlootin Zce, en t5tvoo?K'lppenlsgpa was gencderd, hcudelde men over hct veref?enen der gezhillen, tusfchen de lkoningen van Zwcet ien en Dcenemarkcn. DE -RUITER hcdt last, ûaande t!e onderhandelingen , der eene ntzck der aldere l' log,endheid eelhigc lulp toe te brelpgûll. AtLiep dusaan, tot in 't laatst van Angusttls, eer 'er iets

ondetnomen wiertlt. 'l-hans ontvii lg o= RuITeR fchri jvea van de Staatfclle Gezzuten te Kêppcnt îagen, b' îj 't well he* v*kiof'wiudt gegeeven, met zijae fchepœ n: Ksppcnhcgen Ss:s 4.

onder

g4;

RUITER.IMICHIF-L ADRIAANSZOON oE) , .

'. )r

pnder zeilte gcan, clzo de Vredehandelingcn wcrcn nl kebraJlen, AlsOpperbevelhebber, en voerellde de Vlcg clsAt lml-

raalvan boven,kwam hij, meteene Vlootvkn cchtëntwintig kloek: fbhepen, omtrellt'Amak, bij Koppcnkagen. Hicraan lgl)d gçvaarzn, overleide hij metde Nederlandfche Gezcnten ie wijze, om Llziz / 'llfrpp/; en de Zont l te bezetten. Eerst Jiep hijca LanvtskL' oor, en zag ':reenige Zweedl khe fchepen in d: hgven leggel. Decl ) geenen kanszîende om iets tegen dezelve te onderneemel, g2f hij daar vallkennis'aan de Geganten, doeude met ttll den vooftlcg, rcukcnde eene lcnk ii ng

mcrhetKrijgsvolk, well t op de Vloot was. Doch hier omyrent wierdt tl :cns lliets beflooten, maar keerde DE RUITER , ip 9tbegin vallOa , o ber, te rug voor Koppenhagen.

Twee dagen nca zijî le ccnltomst, ontvillg hij bevel, met eenige Deeurche Legcrhoofder , op zelturen ccnflag , te ver-

rrekkell. De J-leer Luiten:tnt-AdmiraalvAN IVASSENAA, than: na lletVaderlaud zullende wedel.keeren,nanvaartlda I)n RVITER lcqs Opperbevel over tIe Vloot, die met eenige vallwASsEyAARS fèllepen wierdt verflerkt. Hier nca zette onze Vfce-

Admiranlkoersna Kiel,alenar lij,naa veelzukkelens,in 't lagtsr van O&ober, in den mond derriviere,aankwam. Hier

pntving hij op tle Vloot een canzienlijk getqlDeenlthe Ruiers en Knegten , el1 ging dcar mede onder zeit. o* m den D eenfbhen Admiracl op te zoeken . en met denzelvcn de

wijzc der landillge Op het Eilcnd Funcn, wncr op men lpet gemunt hctlt, te overleggel pp Op den Rcl nttlcll November ver(oonde zich de Vloot voor da ytad N1; '' !'zz' '. Niet welllg ' ,(

gonétmen versvollderd over hctgrootgetalZbq,eec lekL, welke ' et)u: m 1n ûfand zcg, die ooll de onzen eelllge fcllqile deedent weshalven men , ter deezer plcatze, eele landing ol ngeraatlen

VQndt- l'den befloordan,elç lur:, bi jIcat. temttnû' e,eenen karfs .

îe waagen.

Ten dien einde zeinl le oE ntpl-rEl t alie zijne Kapiteinen nnn boord, en bevcl h7n, tegen den avond cll e hunne Booten bi j een te verzcmelen, vn door eeu valsch clarm de Zweeden le pisleiden,als of men eene Ianzing , ten Zui den van Ajjhurg, # 1 den zi e. M et een goet len uitllag wierclt 0it volll - a ha v dd vogrd . 9l kgtknc !v mid .lçrwijldeVloos,ig tlilte,keankers,enden z . qvqq

RUITF-R.(M ICHIPSL ADRIAAN-> -z ' -:OON D:) +âD

*

' - - .'<wa+<*w.G '-w> *.'v ' *AI

c4p %

fleven wendende na Kartemunde:clyvaar z'j,cgtcr, t!f )f' )r1:et tegenloopen Van den. wind , eerst 3:zllderel dzsj cts ttk, ' ? jlzn t 1Q!1 mldtiag aankwam. Terw' ijl de*Stad hevig wierdt l'zfL-hooten , deedt oE RU ITp:R eenige Deenfkhe Solclaatel l , met Booten en Sloepen , can land zettel). Om 't w erlt te vcrhaasten, begaf zich tle Vi ce-Admiranl', in eigen perlllon, in een der Vaartuîgen, die, op den afiand van eenen Pitloolfchoot van de Statl, grond. raakten: wnarom I)e Rtllrrèt zi,i1: volll tlecdt in Zee fpringel:, en voorts 1: 1 laud wacdel ). I' lcpper was, van wecrllay . lten, het gevegt, wellt hierop volgt qe; (loch 't gecn tot nadeel der Zweedtn uitvitl. l)e Stcd wieïclt bem ng ' . $ . (1s o-t !. Groot gevaar liep hier ' D1 ! RtplrElt, c1zo -er twee

A' latroozen, can zijne zijtleq wierden dood gelèhocnten. De volgende tack w as nu , de Stad Wi jl'ul-q atln tetasten. Ten dien einde decd: de Vice-Admiraal ruim duizel:d Ruiters ccn lcnd trceden, cn zondt ecuige Sclepcn vfloruit, om de Stad te bezctten. Nlet den l.leenfchen Adlnircal 1 ;1E1-112

beraal nda hij voortseel nazer plcn,totNvelks volvoering nq, . ,11 nog meer bemoetiigd wierdt, door de ccltkomst valletlijlle Keizerlijke, Brandenburgfche, Poolfche en Deenfchc Regimeuten. Op de ontfkheeping dier ' l'roepel) volgde, welllcaht, een Skherp gevegt tegen de Zweedi' n ; dîe , lloewel I:ict dan na: het bieden van een kloellen tegelpflancl, ee:Te vollkomcnc 1)c-

detlaag bekwamen,en llinnen Ahhltrg ecnefchailplnnrszogten, DE RUITER bekwam hier van berigt, door cen bfiet -vpl , den slaarl khcl k ScnAu ,met verzoek o1n t' le stcd te water can te taFten. Strcks maalcte 1313 ' tlccl- toe j rerecttlleit ' l, en zei1r 1e,

11R:lletbemngtiee t an van eenel SC1 :n1s,(1001 *t . !0n7u cc;) van z1jne Schepell,dc . hcven 1 -1, zo tlill t f' tllder Ptel1 Nval, (l . c:l n/ z vl?, nlct de kleinfle 1' lill:ken , over d .e Se -ad 1. faîlde 1:ecn f ,c -' nê .ctf ?!1. Tecn

beg Kon men,luetllklva lacgcl)tegeliik, op (1e St;ttllr ')sta' ol -t l:1den, metzo vreczelijk een geweld,dat die val binlpea zicll .

.

genoodzaaktvonden , iI 1 onderhal ideling te Lrc 'edei). 1. ;r:RUtr i at -I1g ! antwoord. wcs. gel ijk tlatder Deen2he Bcve 'lllebbercn , 117ei1 moest zich OP genade oi -'ol lgel lndeovergeevenN of ?men zt Au de Stad t 0t eenen puinhoop fbkieten. Uit vei -leQ q'e1 1l' 1' a1d bek!e vool' w carde. De Rt,iI-I 1:t, als lliet -u, rilligt le men in deeze bal-

weiiig hebbendetoegebragttotden gedcnkwaardigenzegepraal. sss5 5 wierdt.

:J5

RUITER.(MICHIXL ADZIAANSZOON pe) .

wlerdt, van 'sKonTngs wegcn..flactpfljk bedanltt voor zll -ne

trouwe di enflen. Natterhand onrvl 'ng hij,acn boord. een bezoek van def) Vorst van Nl* ekeycpI Jt J,.g, oln bij den ViceAdmiraclzij!1e dallkbatuiging af te leggen, en vervolc kJonsvan .

twee ltaadyllecren A-an L&.âc ll, door de LçcJa 'l x G. 'rr:k$ afgevacr. d, 1z ?.ige!1, z' k / f/ * -t g,!'en o Od , oin 11em aall 1cl1d t0 110-r -u no wu or ' -e %'it l -rdt .e* , ,-..-T. ., .0 :., . I:tra o s gett. raryy ::. :,. h. !J' er ODtV2Po w!:, kgt(;ci . zik. -k ;r -? ro,-t ?ar, alzo .,.f s-ï dC 3(1eef. 1e;2, Va' J Zi1 tJ 1 b4 2e u' a: . It . . :k vw ' ar' ir1 -t -t5 t n * ' : ' d1 1h 'C * ' : ' ,; 7 -11 >(W ede1 = k00rC11y Z00 Gt011 OP t0 Iiv:' :tC1;. 12.t zn uJ itPtcl vn11 VC,;,jj î1 nj -L . 'na:1(4cn -! l l, k 'al ver11oedde d7 . en 1*2111tD. D221*12:2 V0f7Oi 'JCî'J!2 DE RUITER

zijlen togt na L'cpptnjagen, clwzar hij, i11 't mitltlen van December,bijhcviga koude, ten cnker kwam,en dacrom bevelolTtvilpg, zijnc Vloot binnell < ha/en op te leggen. Aret Koninklijke prcgtwierdt, kortzanrop, DE RUITER, bil rijne Deenfbhe A' iajeûeit,ter mcaltijd ontbauld,el1voor zijne llulp bedankt. D e opregtllcitldivrdankbetuigiage bleek nadtr,

bij de komst van del A/miraal IIICLKE can boord vnn den V ica-Admiracl, l i' em ter land flellend:, ui: 'sKonblgs llcam , epn goudcn Ketcn vnn grtlote Wznrde, 11Cve1)S eellen goulell Gedullkpenllillg , door de Konillgill, met efgen hnnden, dacr :an gehangeny en omringd van tweefllvecrtig Diamcnten. Aan

de ecne zljtle vcrtoone le de Penning 'sKotlil 7gs afbeelding, qcn de alldet ' e cen Oollogrchip in Zec. Onderaan 11lllg een Pnctlv:n uîtm nuteude fchoonheîd. lntttsrcllen wcrcl)(Ie Z,vc ntolen nog vri j tclrijk op hctEiland Xeelant l, vooral i11dcn omtrck vnn Kop/tentkagell. Dlepsvpl-

gens, indiea zj ecnigcn acnflcg ln dellzin hnddcn, oln llun tegellfland te biedzn, decdt DJI ltulTp rik omtrent duizcnd ljatyoozen en vierliolldtrkl o polt lsaten acll lalld gccn, el) plccttle

dezelve bijhetGei clput. De vorstwas zucr flrelg .. 17itbacrde cenz lge balcommerillg, ol- ni zet veel ligt de Zweedcn eenea kcns u'1ltlen W22ge11y om de Vloct in brand te zeekan. Om zull ts te belz'ttell, deedt de Vice-Admirûal, rondom alle de

fchcpen,breetlcbjten hakken,enbelettealduslletpaderen. Op dea tweedea dag van hetJaar1660 genootDD RUII'R :e ee:e valleen bezoelt van ztjne MajeReit, vcrzeld van veele Rijksgallooten, nevens de Engelfkhe en Nederlandfche Gezatea,Qm bijhenlhetmidlzmaaltvkouöeu. sedertgenoot ,

lliJ -

RUITER.(MICHIEL ADRIXAN 3ZO0N 1'n EA,x w-w:Jr . vzeu,. wwza . .

/

kijnogmAalsdie eerevan zi jne Mnjelleity ziilldenl!ook verzeld van de Koningia, dell ilertog vAx LUNENBURG , clot l Ad-

miraalBIELIIB,llevensdeszelfsGemaalî n en cndere Rijltsgroo
ecnigefchepenmctKrijgsvolk naFunen, zommïgcna t?zpo?Jà'i'oon4 om de Jfwêqt ien het uitloopen te belettcn, clpdcrc n&et Koopvaardel 's lTa'het Vadcrlcnd. Niet meer dan tweeétlt lertig

schcpen behieldthijdus onderde Vlag. Mctzijfleigen Schip zeilde os RUITER%.. kort dagr op , na Lc; ?#li-rt/( pp;, om 'er de gronden te onderzoeken en de diept en te peilen. 'l-erTvi' ithij

:ldaarIag,ontvinglhil -bevclvandestaatfcheGezcllten,om met Zijne Vlootva. n daarte vcrzrekkcn, en geene verklere vijaadlijkheden tegen de zwectlen te pleegen. Tot ncdcr bewijs, hoe de zaaken flonden,hadthij, 'sandercndccgs, een bezoek van den Kapitein van dcn zweet '!fchen Admiraal, om hem te bogroeten, en een zwaaren o s ten gefkhenke te brengep. l)s RUITEQ bealltsvoordde die beleefdheid mct eQn tegellgtikhenk

van een Acm wijn. Thans keerde de Vice-Admiraal te r?g n; Kcppcn. bagens vn bleef 'er leggen tOt in hetbegin van à' laij,wannccr hij, om het te rug gacn der Vredehdndclingcn, bevel ontvFng van de Nederlanbfche Gezallten , om de Zîveeden il1 Lt unolskl' oon ;a:1 te tastell.

Hij wcs nog nictten vollellgereed, toen hij

4enige Zweedrche schvpeu.zng l lzâcren; doch hij belette hua bet verder'voortzcil en, door eel ï dreigent l bcvel acll den Ad' miraal, om niet nader te koomen. Tegen elkcnder over blce. ven dus de welrzi jdfuhe Schepen legg.eî1,t0top del vijt -dea

,

Jullij. wanneer os RtpI'j'Ea, akll lalld ontbooden zijnda. het lluîten van den Vrede Vefl lûm. Nogthans vertoefëe llijnog in deezen oord, o1n het vertrek der Zweeden te verhaasten;

om '(welk te fpoediger voortgaag te docn hebben, hijzelve IletZweedfcke Krijgsvolk naElzeneurovervoerde. llierontvillg hijeen bezoek vallden J-rils vAN SULTSBACHy vetfchei-

.

êen Zweedfbhe O verûen, nevens den Ffantkhen Gezant, en

onthaalde ze ter makltijd. îveinige dagen laater decdthij,ne#ens verfcheiden Deenfche Grooten, eelle flaatelijke intreed: b/lwo ke$ slot xr-uenkurg; n% d:tk:tkpor de Zveedea .

+ AS

zsz

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANSZOON Ds) U R-

was ontruilnd. Te Ko ppenhngtn wedergekeerd, ontving de 4' Vice-Atmi rnal, (11 hetbegill vaa Apgugtus, brieven van Ilun ' ? Hoog M ogelsden , bij wclke hem bevolen wierdt, ten fpocdigtle ua 't Vcderland de reize ccn te Deemcn, met ZiJ *1 :e Vloot en de Landfolt ' laatcn. Van tlit bevel gaf oa nUITER, i1l

perfbon, kelinis aan den Iloning; v 4ie hierop zijn luec lweezcn betuigde over het ccnflaanc*e vthrtrcl::vc -rklacreucl 'e hem voal -ts voor L.dellnan, en dcar nevcns voegenze ecla W cpen met eca

Open l4elm,eI)cene Jaarsveddevantwmeetlnizûnd Guldens.De Brief vnn Adeldom was gedcgtel :clld t! .e11 elfden Augusttls.

ln 'tbegia vaa Septembcr kwal n hijin '; J.' t? îe behouden billnell. Doch tocn hij van daarte fcàeep zich na zlmfierdam begaf,liep hijnog een dreigendlijfsgevaar, doorhetaanzei1en van een Schip tegen het Vaarttlig, welk hem overvoerde. Den volgellden winter bragt oE RUITER door in den fchoot

zljner naaste bloedverwnnten, en in de verkzering vnn eenige

uifgeleezeltevrienden.A' letden canval' lg deSJaars 16
be.veiligen. 'tLicp egter ccl totin het lantstvcn *-Itllij,ccr

hiJ derwaarts den fleven wenzde. Eene mannd tiaat naa ontmoette DR RUITER dcn Ellgelfcllen Admirar tl MONTAGU voor

Fuengil'ola; met groote balceftlheit lbehalldelden zij cllrcncler. Hier olltvij lg hij beveluit1:er Vcderland, om op de Spaclfche Zilvdrvlflot te pastenr el1des-elve iI1behouden linvcl)te

geleiden. Van dnarna Llatlt -f v zijntla vtlortgczeild, en met dea ' llertog van hll rnlxa cel al eell lAatler Plal bcrnnmcl lltbbc .nt le. flak de Vfce-Admirccl, il 1 't.begil van Septcmbt ?r, uit de

Bzci il 1 Zee,lnct zevelltien Oorlogrchcpcn , bij q-ellte z:u.ll ) ru:m ' e ' pi -lang to g vi.lf Schepell voegtl. zn. NT1-uocrtlo0s lqztlt h'.1 h *% . . f df le We?i ) 1QD g.Q' K l jftil .st, WûQIICQV D &1 *J .Verl qam y datdttGiljt' lellen te Korunna w' aren binnen geloopen , e! 1 0at zcvcllul ltw' intig l-loll andrchu Koopvacrdcl-s, den wi1 hebbenk 'le 1âc de zclfïe havau, zich in dien oo:d op Zee bevoudel l. Dt aor eenige

zC: lter Sclzepelldeetit hij dezelve opzoeken, en na de placts hu qiner beftemminge ve7zellen. I-lij zelve wendde den fàevea ' va (le Straat v4n Gibraltei', ea voorts na iMallaia. Na: hiez nlet:-

RUITER.(MICHIEL ADRIAXNSZOON Im) MT nieuwen lijûogttehebben opgedaan,ginghij1osop deRû> vers,'van welke hijveelen ontmoettey doch flegtseenen deedt veroveren,door den Kapitein vAN DER ZAAN, metwelken b)j voorts na slinorka zeilde. Niet lang vertceftle hij aldaar, maarzeilde voortna KagliariNwelks Onderkoning hij. door

.

den lziskcal VIANE , deedtbegrooten, en hem zelven daar op cttll land not ligtle. Deftien Schepellhct ltnu DE RUITSR hierbij een. Ontler dceza deelde hijde noodige bevelen uitomtrcnthttkruizen, en ging van Kaztial-i onder zeil, in 'tlcatst van Jcnucril -des * l .aars1662. Oz'ider de verfcbt'iu'len rooffbhepel), wclke da ViceAdmiraalontmoette, dtlch die hem , onl hunne ligtheid. meest ontfbapten , gelukte llct hem , vnl) ncht Roovers, op welke

hij,i11demaand Februarij,jagtmaalrte,cancn te bemagtigen. Ilet was een Ecllip val : zeventien Stukken, bcmand methonderdelrtien Turken e!l ecnentwintig tNllristen Slcsven. Van den

Kapitein en den Sclprijvervan hetgcuomcn Scbip verflondt oyn Rull-l s 'lt tle gezîi htllleid des Konings van Tusi,, om Ckristen Slaaven tegen Ttlrken uitte wisrelen. Dool- eenen bvief deedt

deVice-Adt niraalhîer omtrent (mderzoeltbijden Konillgzelken, en boodt hem teven! eene Vredehnndeling can. qTelhaast

llwamen bijhem ecnige Turkrche Bevelhebbel' s aan boord,met veele betooningen van vricndfclap , cn llet brcngen van verlof om ververfclpipgen van iand temogen haalen. Val llqullnellkant

vracgden zijdrie t lagcn bercat!,om metden Koning de zacken nadurte overlaggen. Opdellbczemt len tijd ontvilg o: tltvlri zit eenige gul lflige cpeningcn acngnanoa dc uitwisrcll ng, doch vcr-

flondt metcen,tlat zijua tegenwoordigheitlvoorTauisdezelve merkelijk zollbevor' cleî-an. Nevensdenlfspitcil)vn.aFcutpult zcilde bijdan derwanrts uit de ltaaîvan 1%)ui::a. olldcr weg ontmoetten zeeen Algierljni f chan P-t?tùvcr,diehct,uitverletvenheid,teget,denwalzcttz.Terwijllpxztfchsp îpierlcg,wie)dtbet door de onzcn in dcl) grond gcfchooten, nca een bcvlg gevegt, door de Bootcn der beiklc Oollogt khepen vuroverd. Van de tweelpontlard en tien Turken, m:t wcll:a het fchî p bemand wcs, en vatlwelke veelen in Zae w aren gefprongeq, wcrcn 'er zestîg door k!e onzen genomen, en ontler dpeze de klerfle en T weede lkapileil. Daarenlloven hakiëen veertig Cllrix.

t&4

-.

RUITER.(MICDIEL ADR/AXNSZOON > ) ***% ***>*% ** V'l> -

e '- ' ' -

Cllristen Slaaven,onder welkecchtHollcnderswcren. die o7

het ltooffcllip voereny het geluk van i' n vrijkeid herReld te' worden. Naa dat men alle losfe goederen van het fchip hqtlt genomen, wierdt het in brand gefloken.. Thans vcrvort lerde

*

Dt tltlplTna zijne reize na Tuniî. alwac' r men 'tover de uit. xvlsfklillg fpoedig eens wierdt. Voor elken Turk, w elken del . Vicc-Atlmircnl mcer hadt, dG n hem Christenen kondell gele* p vertt w-orden , ol ltving 1)iJ honderd Stukken. vnn Achten. Voorts fleide een Gezant de: Ronings Iyf:Rulrsa ter hand een O ntwcrp van Vrede, 't welk flrcks gevolgd wierdt van het fltliten van ecn beûand van zes mcanden, om g n dnttijklver.. loop het goedt lunkel der Algcmeelle Slaaten te verneemen. ln 'tbegin vnn A' Iaaj't keerde IM RtiITER wetl .er na de Baal

vcn l' çazlials i,van wAarhij,eenigen tijddaarnaa,den f teven wanr jt le na zllziel's. Hier boodt llij aan, eelle uitwisf kling van wederzijdfche gevangenen , nevens eene onderhanoeling va't Crede. Gretig ontving mcn deeze acnbieding: te meer,

tkwijlzijdoorpE RUITI!R zelvellwierdt gedaalywlvlpsnanm en wcpellen, in dien oord, ztllk cellen fclll -il c gebcard haddcn, dat veele R oovers weigerzen Zee te kiezen, dan onder

uitdrukkelijke bclofte der Rcgeel -ingeN llen te ztlllvn vrijkoopen, indicn ze genomel wierdel. Spoedig w ict -klt mfn 't eetls blntrent de uitwisfeling; tloch in het fltliten van den Vrede kwam eenige hapering : weshalven men Qvereea kwam omtrent eenen W zp.e3lflilûand vcn zeven macnt len, to$ t ' 1at oc lttllA-sr t call I-ltllllloog A4ogellden ltennis zotl gegeever, c21derzclver goedvinden vernomell lltlbben. lnruFt t-len fidlda hij# biJ.voarrttad, een N ederlandlklpen Konftll nan. Alétls dit werk in zo verre verrigt bebbende,w cnzde de

Vice-Admircalden tleven 1:a t ' l7azlaga, dcar 11' : jbevcloutving. om eellkge St-hepen 11a hetVcdcrlnnd te zundell. IJiiverzelz .e

dczelve tota:n h-t xdix , slwt tar hij, in de lnaalld lvlxail ', vier ,ndere verfche Schepen tllttler de Vllg kreeg, mk?t welke hiy -' voorts na l' blati /ga . eik vcn dcar na u' llikant: zeitlc. ll ! cntw oord OP her tlntwerp van Vrccle mct x4; '(vie:. i .. bekrvaln l' li J hjar tot antwtàörd eeu be/ vel, om gee' zen Vrede te fluiten'

dsn op voorwaarde vnll/. 5;J',$k/;?1 / ;: i. '' à'i;(74z?t J$l, h'i j-J5)Ik# en wijdexr:om dik val, 1Tripoi' ialleglogelijke nfL ' ?renkteJoeno, Ml w

RUITER.(M ICIIIEL ADRIAANSZOO ' DI:) .

7L

nJ$

T

Aanûonls begas zich pE RUITERnaAlgiersb metelf Schepen1 docll de voorwnarde ontmoette zo veel tegenflands van de ziJtle der Zt ' gJ-é -1-i)r:J;, datm cn 'tniet verder konde brengen, dan eene belofte vcn eene getrouwe onderllonging vallhetBo fland, zelf onder de geûtàlde voorwaarde. . Nac deeze vrngt looze onderàandeling, zeilde DE RUITER Dl

T'%o. ' iA onl'er op de zclfdt ) voorwazrde dcn Vreze voor te .

faaa. Doch deeze voorvvaarde wicrdt gla' l aigeweezen. Nogtbcns zolpdt hem de Koning een gercllenk in Osfen, Schcapell en nllerlêanda groectei). Gelulll fTger flaagde de Vice-Admlrcd te Tunis. werwaarts !, )* IJ * ):u koers zette. O p den gronzflgg

der voorvvaard'e van 7rij .6 , ' c'iQ, Js'il'Cp:#,,/z' k#-;%lk,wierd: hier de Vrec la. vau wevlerzijdcn, gesekend, op den tweeden . Eeptembar, en voort: esn vasto Kot lful anngefleld. Naa verVO1t e' .onS CQ ' AD1 *P ' 0 fO-llep.e11 , 11a ouderlbheitlene oorden , om te -, ktuizet ; of tot andere oogmerken, uitgezol luleny en Xadix tot

da algemeelle Verzcmelplnatsgeleld te hcbben, kwam hij zelve ultlaqr voor anker, in 't laatst van September, en vocdt'er

reedszijne meestefchepell.Hierlegjende&genootIIERUITERde eere vcn een bezoek van den Pfins vAN uoNrEsaRculo, deq

Hertog vAN ALBUQUERQUE, Admiraalvan Kafiilie, den Vicew Admiraal Doa Pâ xt'L IORTERA en vetfcheiden Spaanfclle Kapltel *nen.

Ook ontving hij aldaar brfeven van Hun Hoog M o-

gcnde , inhotl dende eellige voorwncrden , op welke hp deR

vrede mogtfluitcn mctde Barbarijrche Mogelldhedell. In Neo vembcr zeilde llij,diensvolgens,metelfSchcpen na Zl giers, en kwam den dertientlen voor dle Srad. 'sAnderendaqgs zondt

hij dell Fisllazlder Vloot vl1N:, Jol:kheerN'AN IIOEVE. RDEN

en eencjlJ' -ICIITIrP;BnRG , nk Gemcgtigt len, na lant l, met het opflul der Staaten en eca cfl kllrifr van hetVerdrng, lnet Tunis

gef lootea. , straks trak lr mell in ollderl pantlcling. Z' s vcarighdd maakten t Ie Turken in ver 'rclleiûlen pullten. vooralin datvnn

Fr#-' zkl/ , Vri j /' b/I*,Vrij G le6l.Ganrne zouden ze dithebbcn zieu intrekken. D cch zieutle de flandvastigheid der Ge-

magtîgden, gaven ze ef . uoclijk toe. A, ' ltt het losbl -audellS'an het Gefcbtlt, zo van de Stad c1J van de N ederlandfche Vlool, w ierzt over- dcn geflooten Vretle vreugde bet lreevcn. 112mid-

tl4lj was de lLngelfche Vjce-Admiraal Lauso'-hier :ca cnkx ge-

21)6

RUITER. (lVIICHIEL AD'RIAANSZaON

DE-)

ge koomen. De beide Vl ootvoogtlet l betoonden betoonden elkander, elkander, oyeZ' over gekoomen. De beide Vlootvoogden enn we weder, van enu v vriendfchaf\. Eenige e der, blijken blijken v an agtinge agtiage e riendt khaw Ee nigedagen dagen veriL'pcn 'er, weil, , voor de Vr Vrede getekcnd wkJ;Sir, ve l'iiapel ' er, even evenwe vooç dat datde ede ge tekcnd wi eltz

Ve rl kllciulen Turklche r ftlrkfbhe Ilevelhebbers Bevelllebbers deinsden deinsden lC ta r ugge, doch doch Vt'rfCll~id"n rugge, 1 c r u 1 e 1 ) 1 Va t en l a ng e n l a a t f l e y do or he t hoo f d va l l de l ) l t a a t tet wicrJen,, ten langen laat1l:e, door hee hoofd van den Raadl tot flac71tf z ( 2 b ? a g t . fia~\l gCbragt. o 4 l . -N -at as tj j( . ,( we 1\ htt wederzijdsch denn Vr Vrede, zondt derzijt lsch tekcnen tellelen van van de ede# zo ndtDE I )li RUI TF.R , Illet lnet twee tMree Sc llepel), t laar van van be rigt na derlclld , RUiTER, Schepcn, claar berigt na he hertVc Vadcrlolld, cn tl ' ûtlt vervol;;'eJJs vervolg' ells f derhantleling ove osfell van Vzil Ne ell tra,:lt inn on onderhandelitlg overr he hettl J06f"n Ne-lezorgde l 1i1t le vl -i; : de cerbndlc:lC rlcndfcle Sl Slaaven. acven. Aa Anna h honderddertig ollderddertig l bczorgde hii de vrijvelen, nag Ilog tweetweelleid, aueh moesr, biji maugel bevden, l leid#d tlch l noest,b jma lgel'nall aan!)ol)ciige lèof ndigebe }JOnd~rdzeventig inn f l1aa laaten; mett belofte, noglhans, l loflderdzeventig i laavernij vernïj l aaten; me belofte, n ogthansy

dl' aagen. va )L' -nt re z aak de Algemcené St aaten t zullen voor vann 1 bl~n:le zaak denll Algemcene Stmucn tee zullen voordraagcn.

r* l )' * .tn %* . .' A 2s ve Thr.::s vcrlict DE RUITER Reea va van Alc~iers, rlict DE RUITER de de Re nz lllicrs, met metzijne zijne SC!J:.'ilen, welke hiji om KoopvaarSc hapt ?n, we lke h jvoons, voorts, om om t~ta kruizen krllizen of of o m Ko opvaardcr te ge leiden, 1 1a verfchillende vetfchillende oa rtlen u:tzolidt. uTtzollzt. Dc m ze lderss [C gcleidcn, na ooreen Hem zelV0 1w :' $rierdt, -erdty op 1 rfkheipen pl aatzcn , de de !;;nding ltkntling. gcwcigerd, gcweigerd, ven1 op ve verfcheiden plaatzcn, Algier's de pest JJIJjol hi wierdt llcm alzo slzo te te z lkiersde pestregeerde. regeerde. Op Op 51 .q-01Av wierflthe ln dezelve toegelamen. Hier voorzag hiji zich van leever.smidde_ d czelve t oegelacren. Hi er v oorzag h jz ich v an l eevellsl ni' k ldelen, voorrs zijnen koers na .ilikaMe. l en, en e11 rigtte rigLte voor tszf jnen l loers na uglikante. OpNieuwOp .Nieuwj2nwbg vann 1663 ontmoene hij, niee J aarsdng va 3663 on tmoetre hi j, ni et verre verre van van doar, tlâar, den t lcn Schaut bijjna nacht KORNELIS Kapitein ,;K , Schontbi chtKo ltxnclsTRmlP, TROAIP,nevcns nevensden denKa pîteinSC~l£ FCTIEI ' ', tee gn pdcr tien Koopvaardijrchep~n Te At ,/J:!/;m;te t der t ien Ko opvccrtlïjf kllepun geleidende. geleidelltle. Te iltaii:e vcritondt vann de denn Kommalldeur EVl'.RTZEN enn de delll Knpive rllond: hij hij va Kommandeur Evn ltrzl ip: c Iûcpitcin datt de de Tripoliraanen meer illl Zeee wa waren, t cin BANKERT, BApkIIEI tT , da T1' :p, c/l-?J4ren niet niet me cr i 1 Ze rea, e niet voo lanrt van van ni euws zou dellui tloopell; vc f' zotk t/nenn 11iet voorr A' Maart nicuws zouden uitloopcn; verzot kenda rts vCl'lof, verlof, zo lltl1 door door de de z tdmiralitdl .tN v' a. sa ang.ede voe voons zo n1 olss Jilin Admiraliteir was :Hlnge_ f khrcrvcn, na he( Vadtrland Vaderlald t logen wederkeeren. wederkeerelt. l li ' J be. befchrcevcn, na het tee n mogcll IH] v-'lligde da nr i n, en gtle he m re rlang tot tot U31l aallI L: 1. /' ? -r. Op tnp w:ili;;de danr in, en vol volgde hem ~erlang K!iii~. dell zcver:ticndcn Maart bricven van den zc vul-ticndc .n Al aart ontving ontvl -lg hii hiialdanr aldaar br ieven va ' n de de AI. Al Sraatel ) en t lell Am!1crdamlchcn Am f lerdamt khen Ze craad, ha m ~(ll1eC!;C en va vann den Zecraad, hem gt-111CCP.0 S;:,atcn bt zlnstcntla, he bevel ov er de boto pt t nagen aan aan de hdasrcnde, hett bevel over de Vl Vloot op tce dl drnagen dena Schout bijj l nacht TROMP, enn vc vcrvolgens, nevens denn Kom. Schout bi acht ' rl tollt a, c rvoltiens, ne vells de Kom. man~eur hlliss t tee ke keercn. Oogenblikkelijk volvoerde luantteurWILD. Tîzlr-l' l&na l &a hui ereu. Oog .enblikkclijl vol vocrule bij het vanl di aien vcrtrok 'ssa andi;rendaags hii l let cerflc eerfle gdcelte gedcelte va e!l last, lost,ve rtrok ' nt lerenclnag: ui laai va L' zl/x , c (w alll, e elle ma and t laar n ca,in Jn \litt de de l Baai vann l K'ldix, enn 1 kwum, cene m2alld daar lJ:ll, Ft xe1be houden binnen. binl:ell. 1'<xel behoudcn

A' lcer 1\1eer

h' .UITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON oàj Lq1 X eer dal een rdnd jaarbleef on RUITER nu ànn lcntl.Thanj Moesthi j den jongzen togthervattel n. Dt Ao1'vreeze voor oltzen Vice-Admiraal,uaamelijk,.warel de r lul -kfche roovers it l ddll band gellouden. Zijl; vatrellhadden ze nietvernomen, of zi j hervatteden hunne plonderillgen. Naardica (!e Vt artook gen des Konruls geeae baatc tleeden, beflootcn 'sLnnt ls Staàten Dlt RVITER derwaarts te zelldel. Op den zcsëel) l/rc' . il - dej

Jaars 1664liep hij,metzesSchepen,uithctM/; -cjin Zkee: 12.van achtll tDe Vice-Admiraal voerde het Scl) 'ip ty ' c S(','.c,'

zestig Stukken, en bemand met dtiehondetdvijt -tieh Koppen. Zijn eenige Zoon, ENGEL DE RUII-ER, ngg geene vrlftien jaéren oud, verzelde hem op deezell togt. Op dell eenwltlvln-

tigQen Alaij llwam de Vloot voor JtW#/a'. 'tSV 'a: omtrellt deezen t' . J -e u 1, dzt de Vice-A'dmirncl il 1 eenc zvvaare ziekte flortu

te die ccn zijne opkomstdcedttwijfèlen, doch Ipem evenwel niet belette. zorge voor de Vloot te dtacgcl). Zelfgafhij, in dien toeflcnd, bevelom na Alikaute te fleven:l p. Totcla gemeene blijïfchap nam de ziekte een gelul tklgen lteer. Ol:det w eg ontmoctte DE ltulrElt den Engelfchen k'ide-AdmircalLAu.

sox, dien hijgrcette methetgtof gefkhuten hetflrijkenva: de Vlcg. De Engelschman becntwoordde lqem met èvea veeld fchooten, d(7è1 weigerde de Vlag te flrilkdn; vonç reden gce, vende t lat hem :ulkj, voor elke àlogendheid, verbooden waj.

Zulk een cnnzeggcn lnaarkle bijDE RUITER eenige vcrlegcnhei dt &veshltlven hïj daar over aan de Algeùzeene Stat?et a fclreef: 'aa Z'tii-nntt te hebben aangezaanNltwat hij,op den negcnu N tienddn l unij4VOt)rXl gicrsten cnker. Hier &-O1dt hij clles 13 verwarring, àeltden Holl cndihctt Kollftll in hegtenisre. Naar de hcrûelling of vel mleuwlng va: den Vrede wilcla mcn niet luistcreq. DE ROITI !It moestziclt dan vergeooegen met het losfen van acl ltëllzestig Nederlandl khé

slacvtln. l-looger konde hi j dat getalnictbrel :gtpc,van wea gens den buitenfpoorigen eisch det Turken. ?'' Ietoverleg vari

zijncn Krijgsrnad brak voorts de Vice-Admiragl clle ontler. handalingell met de zl 'lgt -erijnen cf, en verklaard, e hun deli oorlog. Voor de vrijgekogta Slaëlven hadthijvijfenvectrigw duizend achthont lerd vijf kntwllltfg Guldens moeten be/leedex

op den vijftlel Jt llij vertrok lliJ 'nc Alikwn:e,om vandac' t xxf. onss.

T t!t

:,!:

2, 58

R(. 7I' 1'ER.r .A' IICHIEL ADRIAANSZOON D' n) .-

r - ko- wxo

can 11. 11. Rlogenden bcrigt te zcntlen van dcll uitflag zil %ner

onderhandelingen. ' 1' er, . ,ijl hij alvlaar 1cg ,Aviettlt hij, V211 v Avegen de Admircliteit,gewaarfchuw-d, op zTjne hoede tëzijl tegen de Engclfchcll, cizo men eelle J7redebrcull te gemoete zag. Acn cile llederlnndf kl pe Scl :f opell, il) dien oort l, deelëe

hiJ - clit berigt mct le. Alet af cn aal zeilen verliep de tiid, tot op den vicrt len Augustus, wanneer o! : RbTlrf îlt, te i jl 'ak' i' aJJ, vetflollclt, het t)iti-tlstell V;1 eel!0 f10r110 Vlool door de E ngelfchen, over welke de llertog v. AN Jcl tx hct bcvel zoude voeren. Van tlaar zeilde lCJ 'na Kcdix , clwcar llel u de vrij -e

laatlilqg wyerdtbelet:waarom hij, nlctccn geleide van Koom vaardia itbllepen, wedcrkeerde na da Straar. Oakler weg ont-

moette hij wederom clen Enkelt khen Viee-Atlmirca!LAusthx. M et eerefchooten groetten ze elkander, doch zollder het

ûtijken van de Vlag. lntusrchen wiert!t da opgevaito vreoze voor Vrc' debrctlk be11rc .t 0 ;t1g, 1. R eeds in den r care IG: $f lladt dc Engelfcl ne Ilevelhebber IIOBERT uocuss a2n de Aliiknanrche kust &el rl *ql 1c, ' 1!l . , ç)(, l 1eden begonlren, en den . lit lw-i -nt lsmall der b1e' J-erlcllclfc' ne $ï ''QSt111-

difche WlaatfchappijoplLltèp /' 7' J-f # wFllen noudzan1(e1)om van

da ar te vertrei lllen. l11 den Jftare l6t' ;J wedcl -om de?wnarts ezonulen dt hij verfcltài' w len ïvet lcricn. r !rche fcllklpt ?n genoy ha 111011& e1 1 *! 1 ,t b0I x o* 111 t) .0S 5xO)s c. cudaj 4 jaays da . PN Dct1 .j lj : -lat )k . , qt khe

@) * Z@ ' ! ' Sterlrta OP Gocg'cn'cez-le veroverd. l3;tar saz nAaakte e 1 xC t1 nleester V2l1 Takorart-, e1 nam , v()or o 2 Geoncc 3 . lc.; 'Jx 4J -, fa , ta , .1017en :5 :es cr, . b:Sc .1 :; *etenu1e voorts Ik . rz gt. i.p .JQ t. e1f SC( :, ( ?;)dceze iel mocdwll te bateut en, Sterkte overmeesterende. Om d' tr Jel balootcn 's Lcnc!s Staaten, twaali - Schepen derwaarts ta zend0P.. Docj t a@ l' nt avërsveegf *ng lleemende, dat de reize uit ht zt V: 1..:.,1.t:z.t-1z.u...) tc vcal t1 . -? 1s zout le Avcgneem 1N bf l0 . qtootei l de >-(aa. .u .( . e1 tw J r : , zâ &&' . t , x :w :* . )1 , J m . j())l j y s l . : . z 1 s 1k . )1 za1cl! -J ;& !(j 1 *n tll1cr1j. lc-l1op dg I Jcq . lq,ktf!( ?Nv) -j. . a zcnctcn c. c, ) Dn RUITEE t, ()nl , m et da twaaIf-w k lclleZeN 3n8: t

penNAvti''1:a h-).) -' ojL' zci ' 1hakt:, ZiCh te beo qeeven 11a h'cho/p)-. ., yat' j (lo te hcrneenlel). h' lc( eella be1e1). , 11t , de, el1 de S 2ca lt!, ,1 van Vs e nl6n ;5'îl, ' !zttpme Voorbeeltloll z2lltreft, îviertlz d' .l :$'-) ,1 .l ; d e r I l o l l a i ' J t l f cl l e S t a z t e n , i 4 1 de Ve r G c t l e r i l l r v a n Ht . B et lu-t o o n' 1. 1o()gAlogunf a le, in een . ' ïll jel neen Staatslefluitvefandt -rl. LanI t% 'l -r di e MQ G. i -htivlen bvcs f ren zonit de Grilv aer der ttlgel necue StaaLt2,

k'UITEk. (MICHIEL ADRTAAN -'FZOON nt) A!( y ..

>

>

rzn,ondereen Olnflag, waar in hel a ten dit bevel aan DE Rulgelast wierdt, den ingeflootenen nietdan alleen te leezen, el

dellinhoud,voor e' arst, bijzich zelven te houden.

Op den eerflen SeptemberdesJtlal 's1664 Oltving deVzceAdmiraaldeezen lastteAfa) 1ft
zeilen.Grootlijlls mishaagde hem tlitverbod, t llzo Teil 'ne Schepan volzrekt noodig ht ldden , om gekielhxitl cn fLlAoon gemaakt te worden. 't Littp ' cnn tot in het begin valà Oa'ober#

eer os RUITER, zo goed hem doanlljk was, zich voorzien hebbende, uit de Baai van Katlix zeilcla. 5?%er dagc:) laatet

zeillde de Vice-Admiraalalla zijile Kapiteilen aa' . )boord, e!1 deelze hun zijnen gehcimcn lnst mede; tvordell/ -e tevdns de

' )t :'311V:)1 .e.1lcnfùingr. Ar l1O0t 1 zî . :'e fch1 -kl x -1 -nopell beranmd Olntrel ldrk. ' waardig is hetN dat gp de ganttche Vloct f' icct n c' n-ke' tman %>- s ee evonden :vierdt, d1a ooit de beflemde . pla. n:: (a)1hau't bfA-La,z>.et'vl za lo O P den tweee ' -ntwinti: 3t len Oau lber qras :na9:voorhct ' p s 2 .1 -lanc l Gle' v l6' /t?:t7 't >$ l ec og bende d,1 -' b itbij lkraap f' Qr#c>ganadard. j'l t *ef zag mun ncgen Schepen , en onder dezelve eru Oorlogzchip: voor anker leggen. Straks nca 171: RUITERS 10121st, wierdt hem

door deEngelfchen derei 'en zijncrverfchil z -nillge afgevraagd.'( Alltwoord wcs eene îvet lervraag,ofzijlasthadden, deSterk.

'' *71 *, j2r ' 'C1 --q )t ' 1 'to1ozCsù lle1 '1lell. Dit ontkende men, zeggenten op (-)te L de alt 'ee::l1, 1k bevel'e hë' ol aen om de Koopvacrders te befcherlne11. I ' Xaderhp11d ' Je7tl(. )lldtde N-ica-A' 1 u 'lni7aal,datzijjzonëet 42n (!eze!' q-v ' n - ber. 'l -c, . ' p )t te zlln evensvel voor de Ellgelfcl le Afrl.

kaanrcb te . A' 1i tc7z ti -hanp' x 1j3 P' oecleren in hzdû1c , 'n, lvelke zl -J -acnbooden, ' aeIn te w 1 -ilen overc cvcn , ml -tls hunne Schapen &vl -ertlea ..e -selautea. Ditgefcllitttlde. D a . 13evc' llleb'ber van Goco' . c:-eeolt, vri.lo den tegeî it ' lsntlvoor noozicloos hour -i -el-cle, bes' k 'illib t '' 11e fpoedj -os i11

de ov. arg. d -' 1z. l '' > 'a beit'ee t-terkte1,Oi-an. jc en A' as. lt ' lu,qvl -crdau

zraks bezet, en mf s:llril 'gs' /olk voclrzien, en de goederen, uit de rsngelr zche Fxooov c a r d e r s s :n onze Oorlogfkhepen overgelaa1 * den. Acn hett! *ngelfche Ocrliqc#fcl . lfp gaf.oE p.tllTi :a verlofj oia te vel' trel tllen werwaatt: hetbegeerde.-. - E orle zeltlzcame ontmoeting , tervcij 'l oe RUJTI!R hicr 1ag , 'k ladtzijn Schoutbij aaçtlt vAN DER ZAAN. Deeze, nan I alld zijntlegevaaren,t'ntT ttt z !) 1Q5e1 '

a6z 20:)

RUITER.((MI CIIIELADRfAANSZOON ADRIAANSZOON nnz) RUITER. MICHIEL ) t

-

--

O

moette een ecn ouden ouden Neger, N eger,die tife goed goez Hollandsch Ilollandsch fprak, ll10ette flrak ,Clle? hen vraagdc, vraagdc , wie wie het het bevel berelover over de de Nederlandfche N'ederlandrche Vloot Vtoot hen voerdc. D~n D qn 10:1am lhacm van vcn MICIlIIU. MlcflluuDE l al !llUlTER llrle l'eItgehoord gehoordhebbenbebbenvoerde. de:lIUCIIlEL, Mlcl, llEL ,MICHIEL, Mlcl dlEc,hernam hernam daar daarop op.ie deNegcr; Negcr;'t'zisisnU A;ti de: yill pt k j yn / .%of 4:. / ;x ypzesenveertig ze s nv ep ev gpjaarcn J4 *v47 e Wp i sz pe zz rlj rtgïd an.tnge!ceden. gelceden , dot dat ikikte::VlisJillgcn k' r lit jiilgen dien twain prt r z/a gekend een Bootsfflrmsjongen von dien gelpas , /heb. I:J. Op Op de de verZE verzekering keringdes de3Sellouts Schoutsbij bijIlacht. nacht,dat tlatdeeze deezede dezelfde zelfdawas. was, betuigde betuigde hij hijzich zich begeerig begeerig om om zijnen zifnen ouden outienvricnd vriendretezien. ziell. Dics Dicsvoer voerhij hij na naboord, boord,en enverhaalde verhaaltledat dathij, hij,zederr, zederr,olllier ontler de de zijuen, zijlen,tot totde dewaardigheid wccrdigheid van vanOndcrkoning Onderkoningwas wcsverhevcn. verllevem 1\1et ;, .eteenige f eenige kleder.:!n kledercn en en (iJUisterijcn' f.luisterijen'begifdgd, begiftigd,deedt dcezthem hcm DE oe RUITER weJerom W'Cu1UFOm tian 221 land 121 1t 1zetten. zettel. RUITER ln het lletbegin begin van van N ovemb"r ovember vervorderde vervorderze de de Vice Vice--AdmiraaI Azmircal In zljnen zijnen togt togt11a 11a Sien SierttJz. z Leona, Lcopczz, 't'twelk welk hij, hij llaa nac veel veelzukke. zullke. lens.ccne eene maand mnand daar dacr ntia, r?aa, be reikte. I-lier Jens. bereikle. Ilier olltvil1g olltvipg hij llîjberigt berigt Nevan vaneenige eenigegeweldenanrijen. gewcldenanrijen, door doorde , de Engelfchen Engelfchen tegen tf' ge11de de Nede rlanklers gepleegJ, gepleegtl, als c1s m ede van vallde aanhoudilge vn zekederlanders mede de aanhoudinge vann zekeTen dogteren, Spoedig wierdt hiji r en Hollander l-lollander met met zijne zijne twee tyvee d ogteren, S poedfg wi erdth j tleeze ma gtig, en e11 Vp rMolgells eene eene gr oote me nigte KoopmanKotlpmatb deezc magdg, vervolgens groote menigre f chappcn, a 1s f laavcl Yz er, El efantstanden, Zo ut e ntlere fchappen, :lis fbaven Yzer, Elefar;cs!aDden, 20ut enn a andere .ocdefen. Ko k't dn crflp we ndde DE Tlsa d en f leven 1 )a d e gocderel1. Kart dr-crop wenddc DE. Rul llUlT1:R den fk{cn 11:1. de t ,oudkust, of lc I k %!st v /c7 , 7t , ) 'pki -i zf?zzj we GOlldl:ust, of c de Kl!st van G:,fnea, welke hij op de denn ve veerl l l e l i j op e r t Jeg Janrs 1M.:; bcreikte. lIet eerfle bcr;gt, l tiel1den Janll~,rij des t jtukl c n j c n u c r i j j l a : s 1 6 f 9 g b e r e 1 k t e . l l e t e e r f l e b c r l c , . t .zt yC t :h jur o l:tv11). t i a va c wwell.elk- ! i . J .' ci ' li kot ra lNcgers, N'e-4 .ers, i nl t :ouk lc .nllij hier OlltVillg, wasg do (ht van1 ( ('('nig'~ inhond"n,:, w: q lat k l() E no p-elf x* cl)e(1ho ?oftF ' -:// l(î;v ' c7.t -n ()gr i :b ez1 -t l :aklt de dat ue EngeJic;len hett l Fort Td;i,irari !log in1 belie haddcll, t -e t .! cn, dec t tijding van de kOlllSC Ho;!~ndcren, l :t7 oopp d ij(1t 'lof 'v an d ek ol 11stdtier e! -1 -10t *, 1nn(1are1 :, eelf J.r tElJel1 k,lr:t, .r . 7 xncrcelfche -elk rc! Je f Chepc-n, ' g -ert(hgen 1 ll ?ï l>r rcle -et le1& vVilll a?) ff(,,'lP rf.-. 4p jJCI'-S k-oz,s ve rtfoltfchepw, vier gc!ecden) venrok.r ,el r1aks ht1iero;> 1erop $deedt 1t 2c% J . ,t 1lJi: )f- 1R','ITER .: 1ken . xt o -n uw~:,en. r'2. -en. SSuaks ' ., munken om I' rc.R t(oeflei oellc -. tma ' aken ot a lhet lc .t FFon Ort ttee 11 0 7 1 . ; f 2 0 m f , : ) ' . H ' F J ' t ' l c t ) z t l 0t ) .227 ttoe Oe ttee mIT;eer, o % *er9 Zzims 11tS be,'),C'-'[J1l'll. Uij benoot ( ,har dc uEngc:fdle~ : al:o s' c1 .fch ,enOp tz t: ., a ffloep loep mlUe-t et,e(?ne eono W* 1. r.re vvl;1~, l2,n doot,he1TI hem gt;e0. de p ,op C e~r:~ "vi~re .' , ,door ' ' 'Glàt z 4, w a1 l,~ .J y z xjc1oo? v . 'll.ad~~ell~ ' .dt -! / eoorlleemer : el g\~1cl1ootcn \Ioorneelnca en l1lt\70c tng volg ZzonJ~n o .-' -.), wa .u:1). N 1 l1 lt! .7ocr .r1 ! ) f 3 . v o l g T.-.. zs à lllzilv rler Oop P dt , l' &;l:elen. lielen. Ac LIIENBUI IG,, n dc n Ge neraal VA den ",l:,:::nder d~ An:1 den Ger;eraal V,\LKENIWRG, de lht -' Y lFurt ?c, rt /del 2. c, f/ ls ;)t ,:i oj) ht het /Vb f1, OP z , zzondt ondthhi] ij dclaar car vvan an bhedgt, erigt, ddoor por ecen en ctrouwcn bo klc, een n vverzogc erzc.gt me t ee n oom m ecelli;; enig vvolk. olk, dc gctl'OllWrn bode, met cen def r ggcew je g. t, rl:htïïtl de s oo .r leC;~I1l;('iJ des oords In.mlig, uncis I l ll: lcig, ddcwijl ewi jlnniemalld ienlanclvvan an zzijn i jn vvolk olk il nMk el.j -deeze J k aeze fl reeken htwdt ndtLo zogt. R, c .e(ls 'saanderell llderen da ag:wi erdt mer ltreeken bezogr. Reeds's daags wierdt cve rzock vol daan, dog r de . k flllpstvvan np eeen cn caUlltal antalNe gersx oit verzock volddaa, door de 1 komst Negers. :a~lI 211gi die Hollal1der~ Negcrij, webehQoren(I ie ddeeHo llanders eeellc çne Ne gcl'ij:dden enEEngclfchen ngelfchen to ellehooren-

en

ede~ s

''

' RUITER.(MI UHIEL ADRI AANeIS ZOON DE) '- 'u--z 6t AN'nyt%w@-A- w%- #% -- -

-''w - vo.- -weœww.- XU AM O-

de, holpen flegten. 't qTcs op deD rcnd van den l-lcere A-ALlliswl ltrRo dat men het ' Fort Takorari deedt in de luclt fpïingen, als van geen ' nut voor de Nederlanders nan deeze kust. N og dien zelfden dag ging de Vice-Admiraal onder zeiln: del Mfna; metuitbondige vretlgde wîerdthijaldaar door het '

volk ontvallgen. Hier deedt hij de goet leren, op de Ellgelfchen veroverd, ccn land brengen. 001 : ontving hij,meteen Advisjagt, Brieven en Infltuktfenvan H.H.Mogeflden,hoofdzacklijk behelzende, om alle gebvcpellze Fchepen van de Enelrchen acn te tcsten,en,genomen zijndey voorgoeden prt's te verklacren; doch voorzigtig te zijn omtrenthct doen vaa landingen , vetmîrs Prils ROBERT, met eene Vloot van acht' tien Schepen, uitEzgeland , 11a Guinca i11 anntogtwas. Oc-

midtlelijk hier op lnnakte hp , J zich meester van tweeEngelfche Koopvam-ders. Thans wicrdt in beracd geleid, wat men vervolgers hadde te onderneemen. Alct overleg vall tlen Geneçaal VALICENDURG viel het befluit. voor eerht de Vloor door geene landit . qg te verzîvakken, mntr deoelve ai el t flat zt van tegenweer te brengen, en clzo de komst dt -r l' -ï pt l knlrclpen af te wagten; tegen welke mcn vertrovwde genocgzaam te ntllten

llet land zijn,indien de Vlootvan twaalfschepen,well-at')1i:rusting il:het'Vaderland, onder den Kommandetlr vAN IIA>rU

rEx,deVice-Admiraal,metlletbovengemeldeAdvisjngt,hcdt vernomen, ' bij tijds opdacgde. ln 't Oosten van hetltctleel van 4e1 Jfr;l verkoos D: RI/II-ER zi jne Iegplaats, en zondt vcn dcar telkens Schepen af,Ym op de N ederlantlfche of de Ellgelfche Vloot te kruizel. Drie weeken hadt de Vice-Adm qiranl bler vertoefl, zonzcr

vîjand of vriend vernomentehebhen, wgmloerhij,de:tijdfpillens moedeN na Lvnd voer, tot hetmaaken vnllnader ovcr1eg m et den Generqal VALKENBURG. Thans viel het befluit:

eenen cunval te doen op betFortKormantn jn, als waarv1t de Engelfchen aan de Nederlandf cheW estindifcheM aatfchappsje veelnadeels hndden toegebràgt. 0p den zelden Februarq m sckte men toebereidzels tot eœ e landing. Volgens affjrazk .

zouden de lçegers daar toe di band leenen. qrîvee dagen dcar saa :ef khiedde de landing in 1 goede orde, doch met merkelijk gevanr voor de Booten, dle het Volk moesten aallland zelT tt$ ; ten,

,6p

RUITER.(MICHIEL ADRIAINSZOON on)

ten, uit hoofde van de zwaare brandinge op de 11t1st. M et

de Ncgerij,beliep de manfclpap,totden canvalbezemd, een gctal vnn elf-honderd. Voor Kormantijn, om den calhvaltq bcgunfiigel :, plûatflen zlch zes Oorlogfchepen. Nog dien zelfden nacmicldag wicrdthef Fertûormentlerhand veroverd.Ale7 volqa't c-lk ' lac? cchtëyltwikltlti' Stllklten Gefcht1ty e11 llnm 3er, be-

haiven de Slaavell, aclli . u llivijt -tig Engelrchen gevcngen. D: RUITER lîet: vot)r tleft ze ovt trîvik llil' )gy door den PredikantOP zl .l .n -$,C. . ; , . t j o e : a aan clcn'Allerhoogflen, en l 21P, eene Dazf:zegg. ng voer 'sqndereldcngs na L2ndy tGt 10t berzamen Van de n01-

kige fch?kkingel,vooraic' p de bezettilg v' cn het Kaûeel.

Bij zi jne we' vlcrltomst te del f;' . ? ' J' p?z vondthi j llrieven vcaH.H.lWogent len. Zijbehelgùel)een befigtN datde togtvaa Pritfe RoBi tt' r na t' -ul w -netz geenen voortgcng zoude hebben , clzo deeze zlch, in Europrt, met dell Hertog vAN JORK hadt vereenigtl; cn d2t hierom de îlommz11cleuf VAN KAMPEN , OP

koogelllcst,zijncn togtinsgclijksgeflatikthat lt;voorts, alzo de Engelfchk it 1 E'ulopa reetïs vijandlijkhet len gepleegd hatltlen, l:i J -RXJ' P lf4z-len li-ocntantijn mou' tvermeesteren:wnnr nnn, en hijgelukkig flaagde, 11iJ 'oin de Noord na het Vaderind .i lald ' m oest wederkeeren. 01. 4 dit berigt, trat!tpn RUITER ia ovel 'lqg met den Gcneracl vAt,llp :xntit yG , of het gefcaclenware, Kaho /i . 4/-Jcan te tcsten; en Zo neenNwat dan de Vloot, tot

!stverder konde verrigten. llet 'sLcnds oirbccr, op deeze 1$::. cerfle w ierdt ongeraaden gaoordeelcl, .0111 de ûerkte der Engelfchen in.deezen oorde, un in het langer vertoeven der 1n ecllen Kri jgsrnad Vloot ook geene ntlttigheid gevonden. . wierktheteen en ander vastgeûelt l, en alles tot hetvertrek

rq#Ked gemaakt. Geduufenda het vefblê ,j1-van den Vice-Admircal, gebeurde p. Drie M atroozen, 'qr een voorval. welk ik moet verhaalel

pp eenen avol ld, zicll'cqn land in eenen Herberg begeeven

hebbende,hadden 'eronz .erling gefchi!gekreegel l. Onder hun. pq handgemeenfchapN me: bloote mesren, waren de kaarzon

vitgeblusghy, en de B'card, toegefèhooten zijndc, doodelljk gekwetst, Alle drie-wietden in vel 'zekering gcnomen, en,

:14: dv eigerllijke duader onbekend was, cllen vermaand,zich

lelkQ9kW herçidçn,,Qm vervolltuFhet1oçtq werpel),wie 2er-

RUI TER.(AII CHIELxxADRI AANS ZOON pn) z<3 w- e-. vmzz- xwvxwywwe w - o w w .ow+.w szo . .........w .x

..-.-

.

iervel ) zoude. D ie het lot des doods hcdtgeworpen, wierdt gelallgen. Doch toen% m en hem lladt cfgefneedenN o, n begrac. ven te worden, berpeurf . le lnen c21 hem eenige leevenstekeng.

Allengskwam hijtot zich zelvell. De vrcng vlelnu omtrent zijne vAdere bchandeling. VALKENBURG wilde dat hij nop maaismoect gehangen worden, dewijlzijn vonnis luidde, dat

'erde dood op moestvolgen. Doch I'E RUITEI t fkmtle om

bem in 't leeven te fpnaren, devvijlhij, misrchien, nietd.e rechte fchuldi gc was, en , claarenbgven , gcvnar cn ft narte genoeg hadt doorgeflcan. DJt gcvoclen hcdt de overhcnd.-D e geredde gehangene erkendc, zedert, den Vfce-Admircal vocr

zij -ne zijnen tweeden Vader, en vcrhaalde meuigmcclun, (Ict A ksj, naa hethooren leezûn vcn llet vonl lis, genoegzacm nllcl 1 bezefhadtverlooren en toen lijv2n den Lcdder wierdtgefooten, zkh verbeeldde dathijin eena diepe putvit ll:welk denkbeeld, zonkler eenige pijn offt uart, hem wns bijgeblceven,totdatllijallen gevoelverloor. In 't begin vnn M aart verliet De ItU. ITER del AJJWJ, md 4wac1f Oorlogfchepen , een Voorrzcdfchip el ) eenen Brander.

j11'tlactst van Aprilkrccg hif 't L'lgelfche Eilapd Barltao' os Jn 't gczfgt, en bcéoot hetzelve aâ11 te doen, fl1 de hoop op .g oeden buit, althans nieuween voorraad van leevel:smiddelen, die zeer fchcars begonnen om te koomen. Doch, o1n den

llloellcn tegcnzand. welken hij, zo van de Kaieelen als van tle Engelfche fchepen ontmoette,vondthij z' . ch genoodzaakt, van die ont lerneeminge af.tc zlen. Dies wendde hiJ . - den fle-

ven n: iutlrtenit luevcn kWcln 'er den eerflen Alnij voorau-ker.Zijn verzoek, aan den Franfchen Gouverneur,om liifsbehocften, wkerdtgunflig ingewilligd. Zelfs ontviag DE Rulrllt van deezen en van deszclfs eclltgenoote een bezoek ann boord,

wîerztwzdeîkeerig ccn land termcaltijd onthaald. Voorts herflalde men hicr de fchcde, OP Barsavios aan de.!Schepcn bekocmen. De Vice-Admiraal vervolgde hier o/ Z1 ** J!1e r0jZ0, op welke vervolgells verfcheiden fchepell op de Engelfcbcl verovard wierden. lWen nam de laadingen, meest il t Suiker en Tabak beflcande, 'er uit, en verkogt de Sclëepen nt in de en@

Frcnfchen. Daar ncc hetEîland St.Et ljlatt'ushtëbbenda:laufcdzan,rigttehijzijncnkocrsn,NewfaundlctltlofI' 6'z;. cJ/czt/; T t;t z)

i1

ç<4L .U'C-RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON oz) .

*

i pe ' vân 'er eenige voordeelen te behaalen. Wletze$ , n de hoa

ychepcl) waS nu àijne Vloot vermeerderl '. ln St.. A/p5J@zJ4/ kemagtigden zijne Kapftcinen etlijke fchcpen, en vunden 'er goeden vootrand op van brood,vleescl lz fpek, erwaten, olîj #11 andere leevensmiddelen. Ook villg nlen hier eene groote

rlenigle lftbbeljact lwen. Een welgepast ontzet op de Vloot, pp welke de m ondkostzeerfober omkwcm.

Edu weînig nna lletmidden vcn Junijbeqootde Vice-A& miragl,metoverleg van zijnen ltrijgsraad,den zeven te wenden 1): Europa, e11 intusfchen de Fero-Ei landen aan te doèn. # N 2a egne maand zeilens, bereikten ze deeze Eilahfen. Niet

lang vertoefde hij cldcar, bijmcngelcnn de verlangdekund. fchap. M etzwacren lnist, bevondthijzich, drie dngen daar llaa, tnsfchv' p Ilitlani en h-oorwrgen. Hier veriondt hij, vnn eenige Noorlleden, dctzi j, vier dagen geleeden, voor Bergen zestlvn :ngelfçhe Koningsfchepen gezien lladden, die op de H ollandfche Vloot ltruilten. D agr llaa een Vlacmfchen : . c hipper ontmoetende, nam hij denzelven can , voor eene

goedç fomme gelds,om bi j de Vloo' t te blijven totvoor llet Flie, en dezelve vooruit te zeilen, om te verneemen ofhj pok Engelfchen ontdekte, en daar van zeîn te doen. Kort

êavr op bekwam oERUITER de tijding#datdeEngelrcheVloot giçh voor Bergen hadtvertoond,op den zelfden dag, a1ghi j pp de Kus' tgelegen hadt. Ook zag hi jeerlang twee vi jandell jke fcàepen, die zlch, egtcr, omtrent hem niet lnoeidell. Dq Engellkhe Vloot, s1s vcel flerker zijnde, vermijdde hïj ozgvuldig,en floop ongemerktlcngsdezelvebeen,a)s of zij jn eellen ntist verborgen lag. Xu wendde men den fleven na

g.e jV .ester Eems, i11 welke hij, met onbefchrijni jk gevagr, A1zo Tonnen en Bcaken waren weggenomen N in den ncamid-

kag.v:n den zesdcn Augustus,voo r de Vesting vcn Del f a///, - *'* . îen anker kyvnm. Aan eene bilzondere befchikkinge der he-

yelrche Voorzieaigheid plagtDE RUITER,zedery, cltoos deeze

felqkkige uitkom/t toe te fchrijven. Groot was de toeloop yan menfchen van cllerlei rang , om den Vice-Admiraal tg verwelkoqmell, tie, zonder een enkelfçhip en eenige mcn-

Jhap vgn belang te hebben verlooren,op deezen togtNwelke

' v/jgi ,ep ppand ,e ,n k'dt Feduqrd, den E.ngelrck.ea,a?n de Kusy VR;

RUITER.(M ICHIEL ADRIAAIT .SZOON DE)

>65

yzn Guinea, zeer veele fchade hadt toegebragt. Een li jlten buit bragt hf jJ11'tVaderland in Suiller,ltatoen,Zout, Olij, B/ -ijn, lndigo,jTabak,Elefantsmnden, et1 ruim tNveehonderd

negenlntwiutigdnizend Guldens can Goud, zes Prijsfchepen, nevens eene Gouden Koninl llijke Kroon, metroode en groene Smaragden bezet, door den llertog vz &x Joltlt aan den Konilg

van zlnv lra tln.gefchenke gezolldeny en doorDe IUITER uit eenen (Icr Engelfclle Prijzen gehaald. Op Juisterrijker toolleelen zullell W,iJ - nu onzen Iield zlell verfchilnen, can het hoofd nie: flegts van cene kleine Vloot of Esk. atl ver, macr vcn 'sLands geheele Zeemûg?, e11 dus, in zekeren zin, befchikker van het 1ot des Vatlerlcnds, Reeds

in hetbegin des Jaars, terwijlDERIJITER aan de G-oudkust zich bevondt, was hijbkvorderd tot Luitencl nt-Atlmiragl, 0:1der het Kollegie ter Admlraliteit te z7p;2.#c;-:z)Jr2, en daar van

zijn Lastbriefgereed gemaakt, om bem bijzijne wederkomst te worden ter hand gefleld. Zedert was 'sLallds Vloot in Zee gellokell, onder den Heer vAN VVASSENAAR , die, in het ge-

vegt tegen de Engelfchen, welk dacr op volgde, metzijll Schip ' il de lncl lt vloog; wordende, dacrenboven, de Nederlandfcl w Vloot, vooral door 't pligtverzuim van veele Kcpiteinen, in de Zeehavens fchandelijk te rug gedreeven. Thang viel de racclpleeging over eenen'Opvolger, wcar toe mel) be. noemde den Luitencnt Admiraal xoRNELls TROMP,m ettoevoeging van drie Gemagtigden van lI. H. M ogenden, RUTGERT KUIGENS , wegens Geldèrlantl Afgevacrdigde ter Algemeene Vergaderinge, den Raadpcnfianaris JAN DE WITT en JOAN 110REEL, Eurgemeester van llliddelli 'urg. lntusrtchen ontving men

in 'JHcge de tijïing van de behoudene aankomstvallDE Ruw TER. Ditmcckte eenige veraldering in de raadpieegingel).Bij Zommigen W2S KORNELIS TROMP Diot Zeer gezien N V2! ; Wegea ziJ -ne bekende veçkleefdkei . d ccl) den Prillfe vAN ORANJE. Dea post, hem opgedraagen, zouden deeze dàlrom lievqr geziea

àebben in de handen vall oe RUITZR. Thans tleedtde Stad Amjlerdam dacr?oe den eerlen voorllag. Zijontmoette dazr toe een gereeden bijvcl ter Vergaderinge van Holland; w' elker bef luit daar toa van dat der Algemevne Vergaderinge ûrakg gcvolgd wierdy. In 'teersttoonde Taoup ëaar over zich der-

T ttt5

:naat:

n-65

RUI TER.(AIICHIEL ADRIAANSZOON n-E) * %V F

mccte misnoegd, dctl liiweigerde onder DR RUITER te dienen.

Doch hijveranderdo,zcdert, van ged/ten. Aldus klom De RIJITER op, in de plaats van dçn Heere vAN wASSENAAR , tot den hoogcll post vcl Luitenant-Admircal vcn H olland en est i-z-p.j ' lf , gzi? f, CD Oppeybevelhebber ovtr 's Lands Vloot# voor den cal:t lccnden togt. D ca Lcstblief vnn di e aanzienlijke wacrdigheid ontving DE

nulTEa te Delfzt -il. op den dertienzen Augultus, nevens. ee?len brief (ler boven gemelde Gemagtigdcn, bi j welken hem w ierdt calt
gen. Naa de gelllkwenfchingel van zijne Ifapiteinen ontvan' gell, en de noodige fchikkingen bercamd te hebben, vertrok

l;if, over Gç'opt.ngen , Dokkum y Le* euwarden en Franeker, rla 1t %tk' lipbq. on ; wordende overalmet groote eere en betooningei ) van bii' ldfchnp ontvangen. Van de laatstgenoemde Stad

vertrok lli j regelrechtna Tcxel. Tel -wijl Dz RUITER zijnen weg vervorderde, 1ag de Vloot gcrced om Zee te kuunen kiezell. D oor een gunoigen wind, zo cls men zlch verbeeldde, wierdt het uitloopen verhin-

dertl. Nlemcnd der Zeelieden, thcns b1j de hand,zag 'er kans toe. De Raadpenfionaris JAN DE w1TT, thans een fpree-

keIld bewljs vertoonentle van zijne btl dreevenheid ook in cn-

derezaaken,behclven de Stnntkunde,bewees den Lande deezen dienst. M en hadt, tot nog toc, zich verbeeld dat 'er nietmeer d:n tien (lfzel ten op het Kompas wâren, langs wel-

ke een Schip, doorhetzo genccmde t îpznjaarngat, konde lt l Zee loopen. De Rw aadpeuûonaris, daqrentegen , bewees door W iskundig betoog , dat flegts vicr flreeken zulks beletteden, en alzo het uitloopen met achtëntwintig flreeken konde

gefchiû-den. Diensvolgens nam hij zelve het Dieplocd in de handN en Pzafde zijll gevoelen door eene dandelijlle proefneeming. Een Stzctsmnn volvoerde dus, waar toe de ervaren.

fle Siuurlteden geenel) knnszcgeo.HetSpanjaartsgatwierdt# ze' klert,bijveclen, het yan de lfz/z/z:-diep genacmd. Onianlts den fpoed , welken npr RUITER op zijne reize hadt gemankt,ltwzm hij nieteerder in Texet, dan naa dat de

h/iRefchepen reedslvarcn uitgeloopen. Hj volgde metdrie ligte

RUITER. (MICHIEL ADRIAANSZOON ' oz)

g6:

lc gte P'regctten, dacr gelncten om hcm oger te voeren; 111a clvool'ensy v4n eenige Gemagtigden der Staaten, welk.e hi j1cn de /7t?/Jtrr vondt, zijnen Lcstbrief OntvzlgenN en in hacden vall dezelve den Eed te hebben afgeleid. Op den tweeden dag bereikte hi j de Vloot, alwaar hij zich vervoegde qan boord vall het Schip, welk de drie Gevolmcgtigden ValA Staaty HUIGEN3, DE SVITT en BOREEL , voerde. Straks wi erden 3i1e

deKnpftcinen gezeind a:n boord vcn hetSchip D:1 JJz/2#,Vû1 zeventig Stukkellet1vierhonderdvfjftig koppen, tn hun aldaar z)n RVITER voorgeReld c1s Luitcllcnt-A2 . 'miraal, en bijzonderlijk a1s Opperbegelhcbber der Vloot, wiens bevelen zîj getrouw en volvaardig hadtlen op te volgen. bletblijken vcll genoegen wierden deeze bevelen ontvangen. 001: berpeurde

men eene vriendelijl t: gemeenzacmheid tusfcllen DE:RUITER en TROMP.

'sLands Vloot, naa den ol lgelukkigen Zeeoag vnn de mncnd

œ I 'unij.billnenden tijd v1nachtwèekeny wederom in Zee ge-

brngt, beflolldt nu u@t drieënnegentig ScheN n of-Fregctten vnn Oorlog , gewapend met vierduizend driehonderd zevenin-

dertig Stukken Gefchut, en bemalld metvf jftier lduizcnd eenelvijftig Matroozcn, twcalfhonderd tcchtig lvlarinicrs of Zeefolklcaten, en drieduC . zcnd driehonderd Lcndfolclniten, in alles negentienduizeM zeshonderd œ nendertig koppen. Ilqareubo-

ven bevonden zîch bijde Vloottwaalf-Brunders, eenigeVoorraazfchepen en we1 twintig Galjootsof Advijsjcgtcn. De b& flemming deezer mngtige uitrustillge was', de Oostindifche en

cldcreKoopvaardijfbl lepen tewaarlèlluwen om hunnen koers te zellen na N oorwegçn. om vcn daar cfgehaald, en na het Vaderland geleid te worden. De Luitenant-Admiraal hadt, bo-

vendien,last,de Engelfche Vloot, indien zij zich daar majt tegen ûellenNvijandelijk can te lastcn. Oader het voortzeilen wierden , door de Burtcnwagten twee Epgelrche Kitzqn of Advi jsjagten genomen en in de Vloot gebragt. De mcnfchap daar van verhaalde, dat de Engeifche svloot zeventsg Scllepen flerk was, kruizende op de N aderlandfche Smirncfche en Oostindifche Schepen , die, uit

vreeze voor de vijandenN cgterHt' tland waren omgeloopen; Rl .& m e de, dct 'er een Eskader vaa dezelvem beflunde uit

twii.

%3

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON p:j

zw intig Schepen, op de Kust van N oorwegen was gelcctell. Zonder elkander gezien te llebben? wcren dusde beide Vloo-

tQn# op ven kurttn afflclqd, elkander voorbljgezeilz. Inmiddels was het de Oostindilbhe en Andefe Koopvaardijrchepen gelukt, de haven van Bergcn te berti kcm Hier wcrellZij doèr de Engelfkhen ccngetczt, doch, door moetligen tegelw fland, bchouden gebleeven. Nca hetwij ken van den vijund. zond:Dz RUITE; bee velâac deeze Schepeny om uitte loopet l

en zich onder zijc geleide te brgeeven. Op den Gchtt len Seplember ging dan de Vioot ondet zcil, n, het Vcderlcnd, met

negen Oostil pdifche . en ongevcer vi jftfg gn/ere Schepen. ln den volgenden nccht begon het zo zm cr te sflormen , dct 'sanderendacgs op den middng tcchtig Schepen van de Vloct

wcren ,fgedwaald. Van tijd totti jd kwamen 'er eenigen opdaagen : zodat de Luftenant-Admiracl,op den elfdenN omtrent

dçn mildag,bij Doggeusank voorsnker kwam ,lnetvijrof tesendertig O orlogfchepen, twee Brc* ndcrs,twee Oostindir che

en nog zes :ndere Koopvaqrdijrchepell. He$ onvervvagtopkoomen w n den ûorm hadt de Bevelhebbers belet aan hunne

Kspiteinen hetG vel van den Lt.Aömif:alMcde tedeelen, wegensde verzcmelplccts, in gevclle van verûrooljinge. Dit wàsde reden van hetlllein getal, than: bij een vczameld. Op de geroemde legplcats verdeelde D= RUITER de Schepen.

welke kiJ bijzzch hadt, in twee Eskcders. Hijzelve voad' e het bevel over 't eene; het ander flelde hij onder den Lt. Admir,al ETERTSZEN. Kort zacrop 'verfcheen de Lt. Admi ral oe vRles met vier Oorlogfchepel). Deeze verhaalde dat

hijgejazgd was door den Engelfbhen, wierVloot, ruim zestig Schepen flerk . ten Oosten vcn de onze lag. Ondanks de

overmagt, ' bef loot DE RUITER del) Vij211d te gnnn Opzoeken. N :: l= g zeilen , in dien koers, vondt men, egter, geelie Ec elfchen. M en wendde hetdan over eenen anderen boag, Aloch v even vrugteloo.. I-lierom keerde mcn den fleven ni ket Flie. en vernam ee laflg, d,t verfcheideu Koopvaarders

.

reedswcrenbsnnen gcloopen,terwijlankere,nevensdeOorlogfchepen, lnsgelijks,:llellgskcs,zich op de Kultvertoonden; worpende, daarrnbove , eenige Schepen uitgezonden,

lm op de vgtergeblcevenea te pcifin,egblijvendedeVloot zich

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON Dr) a%n zich onthonzellin Zee, yusrchen het Flie en Texel, om & aankoomende voor overlast te beveiligen.

Midlerwijl dat de Gemagtigdell de Schepen dagelijksch Spiegelgcvegten deeden houden, ontving De RUI' rER berigt,

dat een canzienlijk getc! Engelrckell zich in 'tNoordwesten van hetFlie ontllielt lly in het vaarwayer der nog ggter gebleo vene Schepen. Straks befloot men, hen te gaan opzoeken. Ollder het voortzeilen , kwamen 'er twee Fregctten in de

Vloot, met een Ilollaldshh Koopvaardijt kh, ip y welk zij op den vijand hcroverd hadden. Van den Engelfchen Luitenant. wellte zich daar op bevondt, verflonden zij dat zij. n Volk twee Oostindifclle en drie Oorlogfchepen genomen ha dt. Ver. derverhaalde hij, datde Engelfche Vloot, behalven het klein Vacîtuig, ruim negentig Schepen Qerk was. W eillige uurea lacter Ol 1tVOBg mellde tijding v2n eQn gevegtydoorden Vico Admiraal vAN xEs tegen de Eligt ?li -chen gehouden; wcar vaa. de omflandlgkeden nader bleeken door het verb ql van dea Vfce-Admiraal zeIzen, welken men kort daar op ontmoette. Van wegen eene tijding: welke een Hoekerlkhip in.de Vloot bl. agt, dat de Engelfchen flegts een weinig buiten llet gezigt der Hollanders zich vertoond haddeny ûelde m en nu vast,

datmen dezdve zoude ontmoeten:waartoe BE RUITER.zi fne poogiigen acnwenâde,koers zettende in den t lrvelt,in wcikea

zià gezien waren. Doch zljn zoeken wcs wederom vrugteloos weshalven hij na den wal wendde, zkh bedienende van den gunfligen wind na de beûemde verzamelplants voor de M aau. Thcns ractlpleegde men over de verdere verrîgtingen vaa 'sLcnds Vloot, of dezclve binnen de Zeegcteu opgeleid, of

totnog eene onperneenllng tqgçn de Engelfchen zou gebruikt w ordel ê. Dq Raak lpenûonqris oE wIT' r flemde voor het lactst'td,e pverllant' l Doch tocll men .. gemelde,enziît lgevoelen Laz nu den toeûand der schepen ppn?m ,.hevondtmen veele dcr-

zelven onvoorzienaEenïge Vooyyagt lfchqpeq wzren in 'svi janps m agt gevallen, Lang likp het hierom can, eer de vereischte

behoeften van binnep wierden cangevoerz. Bijditalleskwamcn de Naajaarstlormen,Ctwasnu inhetbeginvan Oaober) die hetwerkmurkeli jk vertraagoell. OnoerditallesWarellde F., 11-

g7o .

RUITER. (MICLIIEL ADZI AANSZOONw re) D v*-*

El pgelfchen nitZeegcweeken;zijnde het11llnN ncar 'tfbhijnt,

m eer te doen geTveest om het behaalen van buit, dan onz eenèn vegtlans te waagen, cn dit de rede, waarom de Vloc. e ten elkallder nooit ontmoet hadden. 'sLcnt's Zeemagt, die nu wederom uit rnim llegentig Schepen betlondtN wa9, op den elfdell Oaober, in zo verre van llet noodige voorziel,dat nlen de ankers Jigtte tot den voorgellomen togt. D e Luitencnt-Admi raal, nevens de Gcmagti g@ den, bevoctlt zich op een ncgelnieuw Schip , Ilollana7 hz, voerende tachtig Stul tl ten G erchut en vierhonderklzestig Koppene H et plan der verrigtingen hieldt i1, 1)a de Rust vnn E'rgeland

over te fleeken, om de'vijcndelijke Vlootin Soutssaai,voor H arwicn , op de rivier vall L,aJ; 7:a , of zelf in Dutns OP te zoeken. Uit eellig kleln Vccrttlig, 1c de E ngelfche Ilavensy op kundfchap uitgezolrdcnj hcdt men Ve1'1O1De11y dat een getal van ongeveer twintig Schapen bfnnen de Bcllken van Ilcrwick e n ui t ee ni g e Fr a n f c he Vi s r c he r s da t de Vl ootE OI oP biq z12g, Dell W ZS.

Intusfchen ncderde de flollandrcheVlootde En&o.clfcl p-c.11usty en Vefootzzzkte aan dezelve een clU qemeenenVlcp.enllrect. Twee cgtervolgellde nachten zag men 'er groote vuureu brnndelly tot een zein datde viland op Pe Kust was. lvle11was voorneemens, Duîns te bezetten, en op de Engelrche Scllepan il)

te vallcn; doch een zsvncre florm verilt leldedftontwerp, en noodzcakte 's Lcnds Vloot, zich te begeeven voor de t'ivier van Lona' en, op welke, onlangs, zesticn Kollingsfchepen , vaq

Ilarwt -clt. ?waren nangekoomen. Omtrent deezen tijd, terTtijl DE RIJITUR gcdullrig, vrugtloos , af en can zeilda , verlpcm

h1 j, ufteenen brfef, hem f qoorc1eAt imiraliteitvallZz rfp/t z l//l toegezondell, dat de E ngûlfcllen llacllt en dcg brzlg w-areny om hunne Vloor wetl,erom toe te rusten; da: op de rkvier van

Lontlen zcstig kloeke Schepdn lngep, die bijna allcn geret)d qvaren om uît te'loopen, e n dell wil hq 'itlden om da Staatfehe Vloot van de Kust te Verl*12I01). Op (Iit berigt troll t 1e Lul -

tenant-Admiraal zijne lt' slladers bij ectll, en ( leit le dezelve in flaat, zo gced hem doenlf jll was, o7 n Jen vijqnklte ktf nnen zfwagten. Doch deeze daagde niet op. Eene woeklenk le Pcst, die door gcn:sch Epâeluut ;' regeû nJk ley c1)te Lohukn j in éélle -i W CQ. :, .

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DE) %7y week zevendizend menfchen hadt ®gerukt, &vas ook tot de Vloot overgeflaagen. Niet zeer gunûig was ook de toe-

fland van de Vloot der Staaten. Het bleek uiteene Lijst, in 't einde van Oaober, can den Lieutennnt-Admirccloverhandigd, dat het getal der dooden, op deezen togt reetls

honderdveertig bedroeg; datmen driehonderd vijfenvi jftig zis-

ken na hetVaderland hcdtopgezonden,en datderzelvergeial op de Vloot w einig mintler dan duizend was. Om dceze re-

den,a1smede om hetverloopendeJaargetij, wierdt,ineenen Kri jgsraad, beflooten,den ûeven na hetVaderlalld te wenden. Eellige ligte Vaartuigen kreegen lasty om nog eenige dagel) voor de rivier van Londen te kruizen,en deSchoutbi jnacht swEElts bevel, om met achttien van de beste Schepen zich te begeeven *na D oggevst sahk 4 om op de Koopvaardi jrchepen, die men uit Nogrwegen Versvzgttey te Pasfell, en dezelve ill behouden haven te geleitlen. 0p den eerRen Pkovember liqt DE RUITnR Zeln doen O' m de nnkers te ligten. Op zekere loogt e fcheidden de àchepen van de onderfcl leidene Adlniraliteiten van elkander. Op den

derden dag kwam hij, mct drieltldertig Schepen , in Texct behouden voor anker. D e Gemagtigden op de Vlootbegavel zich flrcks daaïop na 'JHage, werwzarts De RUITER hen eer-

lang volgde, neemende zijnen intrek bijden ltacdpellfionaris ax oe NVITT, metwelken hij, gcduurende den togt, eene bijzondere vriendfchcp hadt aangegaan. Op den cchttiendel November verfcheen llij fn de Vergnderinge der Algemeene Staaten,alwaar hijmetgroot ecrbewijswierdt ontvaugen, en verpag van zijne verrigtingen dzedt, zittande, metgedekten hoofdc. De Voorzi ttende Ileer bedankt: hem plegtiglijk voor zijl :e betoonde waltkerhqid vn dienflen. V/einige dagen laater Ieige hij zijnen pligt af bijde Staaten van Ilolland cn H/cst. f-rieslan4Ndie hem insgelijksmeteere qn dankbetuigingen be3egent lel. Thans keerde 1)e RL7ITEI I na H? 7; Wt?z. #zz;, v, om vcll ziJ 'ne vermoeijenisfbn , bij zijn gezin , een weinig adem te

fcheppen. Op den eerRen December verf cheen hijallaar in de Vergadcri ng der Aclmù' aliteit. Gezeeten op eenen floely

overhandigdehijaldaarde Vlaggen,aan deff?zjz61. 5GJ//JC:,y op de Engell klen vefovurd, neçens den SœndaartVan he(l(cûvcl

e ;: 1272

RUI TEZ.((MICfI1EL M ICtIIEL ADRI AANSZOON btlE'tlYj RUITER. ADRIAANSZOON

oon, bov en ve rmeld9f fiee! [(onnafltijn. en Kroon, hoven vermeld ge elvvan an K ormantijn. e n ddeeggouden /uden Kr

voo foning va n Ant lra ge fchikt.' De eren lRaaden taaden voorr de denn l Koning van Ancira gefchikt. De He Heeren

den Luitenam Admiraal zijne bedankten, b edankten, pplegtiglijk, legtigli jk , d en Lu ftenant--Ad miraal vvoar oœ z i jne

di enflen, ca::n zn h et Va derland be weezen, eenn bbe{]ooten, eoooten, ze dert> dienften, het Vaderland beweezell, z.edert; * lhem lem ceen en g efèhenk ttee d oen v an eeen en Zi lveren La mpet, tter e' r wa crw geichenk doen van Zilveren Lampet, waar. de v van vijftienhonderd Guldens. Daarenboven vereerden hem de an vi jftienhonderd Gul dens.. Da arenbovell v ereerden h eln

HHunne unne Ed oot MMogellden ogenden me et rregt, egt, o m iin ' na lle Ad mia Ed..Gr Groot mett h het om aIle Admi· in dee P Provimie Holland en Westfries. Kollegien, rraliteits aliteits Ko llegien,i nd rovintie vvan an He lland e nW est frics.

f la/z ', a2Is ls Pr efizen. t, z itting, rraadpleeging aadplœging e nl lem ttee mog en lantl, Prefident, zining, en fiem mogen hebben. l aebben. anvcng v cn lhet letvol gende J mett de denll c aanv3ng van vOlgende Jaat 1666 maakte Straks St raks me acr 1 665 ma nkte z nen de oeflel om eue ma gtige Vl oot iinn Zee eb rengen: men denn t toefiel am e eeDe magtige Vloot Zee t te brengen; ove lke DE TER we derom , ma ar nu 1s Lu itenalltweilre DE RUI RUITER wederom, maar IlU c ais Luirenam - Ad Adu .. overr wa z nirnnl Gc ncrnal, h et oppe rbevelzou de v oeren, H' et gefchil; gefchil: Dliraal Gcneraal, het opperhevel zoude voeren, Heu tusfclJ(;!l dee Ko Kollegien ter Admiraliteit tee Am Amjlel'd[Jtn en1 Af Rot. l usfcllen d llegien t er Ad lniraliteitt pel' tlam e 7rterdam, voor wdk vann be beiden hijjzot zoude afvaaren, g ervlam , v oor we ik va kden hi lde c fvaaren, intusfchen intusfchen

ont flaan, wi crdt, doo r 'sLc nds St:jaten, Stgaten, t en vo ordeele va lz wi~rdt, door's Lands ten voordeele van ontfiaan, Rotterd!<'l be!1lst, n:ids tee z .dmjlerdrlm zou blijven ... Ro tterd' .-n b efllst, n ' li, ' ls hij hijt imlleydam zo u bl ijven woo vveooa

nt n. l lvt pian plan d f-k- ui trustinge hicldt hieldt i n. tegen tegen h et l actst va nen. H;:;t del' llitrusting,,! in, het batst vann of'hc hett be begin April, Zeee t tee hrengen Maart M aart of gin van vanAp ril, in in Ze brengen twZel:DZeven. twaeé -nzevei l. tl -g zwaare zwaare OerIogfchcpen, Oorlogrchcpan , t waclf 1 2rcratten en el) e vcn zo zo vee veel tig nvadf Frcgatten even Iee Branders. Dc Oorlogichepcn zen ten zi,in veerBrcnders. Dc Oorlogt èhepeu zoud en gcw3pend gewopead zi in met l nerv eertJg tot tat t nchtig St ul lkcn Ge[i:hut, Gefchut, Cll e11 hemand bemnnd m et t weel lollclerd rachtig Swkken met tweehonclerd tig De Fregatten Fregatten zou den t t nt vicrencter. vierentlar. r 0r vijf!JO:1derd vl l r? ,1O1:r . ter( . kk . ropq ncu. De tot Koppen. zouden tnt 2f honderddertîg man man voe ren. De De Oos tindifcl ne lig Sw:;!;cn voeren. Oostindifche zîg S tu' . 1ke11 en en honderddertig zo t z Sc hu pe n t i n a r ne v e n s MaarlChJpp;j ZGU nog nviniig zwaare Schtpen oaar nevens Alàgrfcllal'l ?7 l ij et olldel rl hou oo p'dtwi de lie ki z gerzwa Vla or ot e, geduurende del ; ti jd voegi!:ll. VOQC CC1). Het ollderhoud deezer Vloot, gt:duurende den tijd vgn twa:llf tvvaalf maanden, llzandell, wicrd( wiord:gcrekend gerekent!ee ne.f emmc \'an T' nn elf elf mi l: van eene fommc mil;. . n zcsnonderdaclHenveenigduizend l-loenc zcsnollv derdccb t-tu lnveertl 't Jdul -zent l zeshonderd zelhonterdva artl -g Gul G ul... lioene;) veertig dens menn dens te te zullen zuliel kosten. ktlstel. Op Op raad raad van v2n DE DE RUITER RUITER rigue rigtle mc OP ; het het beil-ondt bet londtuit ult bevaarene bevaarene een Rcgil11~:l( z,,~ een l tcgyil u' 3:): Zt . t' ---Soldaatcn . Soldnaten op; water sIs als Iete lande lande kunllen llunilen dienen. tlienen. lied enn,, en en ruoest m oestzo zo weI w cl te te water liede ol t w ' I I T I T , Sc ho onz oon v a l l de n Ad n t i r a a l , w/ e r dtKaKa* JOHAN DE WITTE, SChoOllzoon van den Admiraal, wierdt JollAN P.itein Qnder Onder dit di(Regiment. Regimelzl. D.larenboven Tlazrenbovp11had, llat1 . tDE D: RUITER IkUITE!tzor. zor. pitein gedraqgon yom om over over de de Vioot Viot?ttwaulf twaali -Lootzen Lootzen te te verdeele111 verdealen, ge# gedra\\gen, J11de de kellnis kennis van van de de kustcn knsrellen en gronden grlntlellvan vallEng-eland Engeland door door ell ca ill door bedreeven, door beklrveven,

Tegco Tegen

RUITER.(MICHIEL ADRIAANIZOON 5:)

l'7â

Tegen den beflemden tijd, 11et 11(,éI@1! van April, w;S Dt kUI' If:R gereed om ïn Zee te loopen. Het Schip, welk hem zou voeren,droeg den nccm van Je Zeven 'z'pv/ 'ncfdp,Zeer lroot en welbezeild , voerende tcchtig Stukken Gefchut en bemcnd met vierhonderdvi jfenzeventig koppen. OP den eliden Aprilliep hbjdaar mede uitGoeree in Zee,koers zettende na Texel. alwaar de clgemeene Verzamelplactsbeflemd Was.

l1fJvondt'erdrieêntwintig Schepen van dmjlerdam. neven; eenfge van andere Kollegien ter Admiraliteit, welker getal,vat l

tijd tOt tijdN Vermeerdefde. Ot lder het Wagtell llaar voltale ligheidy Verrcheely in het midden van MaijNin TexelnOm

deVloottebezigtigen,een zeeraanzienlijk gezelfcllap. Het beiondt uit den Keurvorst van BravdenLul' g 9 den jongen Prinsvan Oranje,de Vol 'flen van Holllein en dnhalt, MAuRl' rs vaN wASSAU , de Graaven VAN sotMs, Dllowa en llooRNE , de Heeren vAN BssoERooe en VAN GENT, eo DOg Verfclleiden cndere Grooten nevens etl ijke Afgevaardigden vaa llun Floog hfogenden. Naa dnt het Gezelfchap de Vloot hazy

bezfgsigd, onthaalde de Luitenant-Admiraalhatzelve,gan 4ija boord,op een pragti g M iddagmaal, en voort: op een Spiegel' . evegt tusfchen twee kleine Fregattenx M en vindt cangete.

kend,dat het Scheepsvolk,bijdiegelegenheid, blijken va: genegellheid voor den jongen Prins verroonde, doorzoo luiddruftig gefchclvcn I' rivat#:Prin,$/4z;Qranjeld,thetdoor de gellezle Vloot klonl l.

>ct hetbcgin van Junijkwram de VlootlnZee. ZiJ 'baltondt ngtvfjfentncl atfg.Schcpen cn Fregntten van Oorlog, be-

halven de Jagten, Branders en m@ ndere Vacrtuigcn;zo tl,t men, in clles, honderd Zeilen telde Men telde, in clles,

vierduizend zeshonderd vijfticn stnl lken Gefchut, en eènëatwlntigluizend negenhonderd negen Koppen van hlatroozen4 zee-en Lal hdzldacten. Nâ genoeg even flerk was de Engel. fkhe Vloot,d1e,in ollderrcheidene Zeehavens,gerecd 1ag oll!, Zee te l tiezen y onder het opperbevel vun Prlnfe Ronsa' r.

Zoon van wijlen den Keurvorst-Pàltsgraave FREDERIII,envaa de:lGC1:er2:1MUNKytl :2l18GrzzVe Vz lN ALBEMARLE. Gemigtigk lt ?ll der Al gcmeone Stzaton Wcrel t11il :s ittllDZ RUITER tlizt topgey

voegd. Zoo grootveftrouwellfte1de mtn in zijt1e àviz :slleil, XN'V.DnsL.

V 7vv

dzp-

cz4 --

RUITM

.

.

(AIICCIIEL ADRIAANIZOON Dr) )

-'-c

dcpperheid en vnderlnndslicfde, dct het bewilld van zcgkel>,

en, in zekeren opzlgte, hetbehoud der ltepubliek,in*zijne handellwierdtgelelk l. Alleellijk was hem ,in een algemeenen Làstbrief, ccnbevolen, de Engelfche Vloot aan te tasten , il1 diell zicl daar toe eene bekwaame gelegenl ceid aanboodt,

doch, voor hetoverige,clles aan zijlzbeleid overgelaaten. Zo ras de Vloot in Zee was, verdeeide lye RrITER haqr i11 drie Eskaders. O ' zer het eefoe, beflaande uit cchtentwintig

schepen, vx rdc hij zelve meer onmiddelijk hetbevel, nevens den Luitenant-Admifaal vAx NEs, den Vice-Admirual

DF-I-IEFD?. e11 det ) Scholltbijtcchtvz lN NEJ. IIettweede, 'twelk even Perk was, ftelde hijonk letden Luitenants-Admiraalen EvER' l'zf'N en ne valEsN de Vice-AtlmiraclellBANKERT eq

xcExol slts, en de Schouten bij nccht EVSRTZEN en BRUINSVELT. D0 Luitennnts-Admirzzlell KOJtNELIS TROMP ell MEPPEL. da Vice-Admii -cclen vAN DER IIULST e1 SCIIRAM N CD de SCl1Ot1-

ten bi j nacht swEeas eu sfz ïcuouwsga voerden 'tbevelover het d' erde Eskader, 't welk negenëntwîntig Schepen en Fregctten flerk was. ln dlie kleinere Eskcders wierdt, zedert, ieder van dueze drie gcrmaldecll. lnmidûlels waren de Graaf oe Gulc:lE, nevens deszelrs Schoonbroek ler den Pfins v4N Moxaco en da Mkrkgraavellolt LA FEnrë, allen Franfbhe Grooten, in de Vl ootgekoomen , om c1s Vrqwilligers dell togt bi j te woocen , e11 ontler den Nederlandfchen Held de Krijgskunde ter Zee te lceren.

'(Liep cln,doorflilteen tegenwintl,totdantiendenJtlnil 'v

eer de gelleeleVlootN op eenigen affland , in rllime Zec kkvnm-

Voorziende dat het houden van eenen Zeeûag onvermijdelil -k .l:tI zz uay OP di en dag, D, E RUITER alle zijlle OPPer110O1D W 3S, Zel

det l en Kcpiteinen ccn boord. ln eene korte Rede, uitgo fproken met eane Zeemans-welf preekendheid, v. erlnunnde hij -.

thal:s ell 1totzijtpel ) pligt,.wellellzijdea Vaderlal ide fchnldig warcn. Bemoadig ,d en aangevuttrd door de taal des k .loekeq l-letd: . keel 'do elk te rug, met het vcst befluit om het uiterfll a te q'2z. gen. *sAnderen (lccgs, ten eli-uure, llrceg men de J '. 4! )o. c -Itbhe ket Vloot in 't gezigt, met volle zeilen op de Nederloomentle. Straks deedtD= RUITER het gebed doen, lank1(c -1e cfI

den Kok fchafren en allestotden ûrijd gereed maakea. q.ru etR

AUITEZ.(MICVIEL AUkIAAXSZOON ntj

1jj

@én uure kwamen t!e Vlootea ucn elkanderN meteen ftiivcd

îvest-zuidwesten wind; wnar door de Zee zeer holftondtz Door een fchranderen vond deedtDE RPITER hiet mede zii ' d

voordeel. Tehen het gewoon gebruik in Zeegevegtenjwacf

ln men altoos boven den wind uagtte vorderen, lietb1idel vijand den loef winnen. Twee oogmerken bedoelde hi3hief mede. HIJ ' voorzag'datde vijcnd, door hetllerk ovefhellell der Sdhepen, de benedellfle laag Gefchut lliet zou kunnen gebruiken ; di t M/as het eetfle9 het cnder, dat hij Xelve:

qgter de vijaadlijke fchepen fchuilende, tegen de holle Zee zotl bercbut zijn, en, daarehbovenj met beide laâge: kunnen fchieten. 0m de .dapperheid der Vlootelingen :an td

ftltlrellj n:m De RUITER tlog eenen list te baate. hlcn hcdt

op de Vloot honderdvijftig M atroozenj d#e in Engelatlâ ge< vangeh geweest, en zedert gelost of ontflugt wirell. Deezd

hady biJ op de Scbepea verdeeld:om aldaar te verhàalen d: àarde beàaudeling, welkd zij in de Ellgelfche Gevangenisfetl geleeden hadden, en zlzo de gelnoede en totvene edelmoediée

wraake en kloekmoedig Prijden aan te zetten: Tot verwoedheid toe klom âllengskens het tetegt#J11W*'&

derzijde. D= Rt/l-rsR, eea Fregatva:'viJ-ftlg Stukken de laa: gegeevetl hebbende, z:g hetzel ve, kort daar op6 âgter âiju Scàip zinken. Onltrent vljf uure werdde: de Engelfchen# hebbende mellj tot nog toej tellens dell zelfden koer:.gehouden: Drie vcn hunne Sthepen vieleh toen i: Tnze handen , een vnn zeventigj het ander vân vierenzestig, en het derd: 'van zestig Stukken. Het laatoe, een Frieych Schip9 de Ze-

9c1 3T g/pvWa genaamd,Wa: 9sjuars te voorendootdeEngelzclpett genomeD: Nca het wenden, liet de Eagelfkhe Generaklhet anker vallen6om ,in de plaats der tlefdhaigkie,nieuwezeileq âan te t laun. Deeh DE RVITER flraks op hetn sfkoomende#

kâpte hij zijne touwen: Vah nieuwsbegonnu wederom ee: hevig gevegt, wcar in,op den afllél!d van een M nsketfchoot van onzen Admiraal, een grot at Schip ten gronde gilg. Tot tlen uure in den avond duurde het gevegt9 wanneer de Vlooa ten , door de donkerheid , elkunder uit hetgezigtvetloorem

De Luitenant-Admfracl KoltNxl-ls E#ERTZSN ei de l fapiteklep V vM g %

q +k%q

,7<

RUITER.IMTCrIIEL ADRIAANrZOON ne) r

-= -

OTTO VAN TREJLONG ell SJMON BLOK , W :relly v,n de Bevel -

hebber:,op dien eerien dag, getbeuveld. M et het canbreeken van den volgenden dag zefid' e ocze

tuitennnt-Adlniraal Generaal alle zijpe Hoofdbevelhebbersen Xapitelnen aan boord, om van hun tlea toefland hunner Schea Fell le Veflleemelly G1 tevellsN V2D DiQQWS, moed in te fpree-'

ken. M en telde toen in de Viootruim vijftig Schepen, die, kort daar op , met nog twaalf, door de komst van TROMP,

vefmeerderd w@erden. De Engelfche Vloot was insgelijk ruim viiftig Schepen flerk. lntusfchen waren de Graaroe GUICHe en tlu Prins vAN MoNAco overgegaan ,an boord van De RuITER , Um dat het Schip, welk hen 'sdgags te voorellhadt ge-

'

voerd, geheel reddeloos w2s gefchooten. Bijtijds,op den 'tweeden dagy twaalftlen van lunij, kwcmen de Vlooten op elkander af; zeilende de Nelerlandfche Noordwest, en de Engelfche Zlitllijk over. DE RUITER veranderde , eerlallg> van koers,om metden vijcnddenzelfden flreektevolgen. Met een havk en bloedzg gevegt lieren de beide Vlooten elkander voorbij, zont ler d1t 'er een cnkcl Echip verloorei wierdt, 4un de eene of andere zijde. Eene opkoomende (lilte belette :etw enden, tot omtrent elf uure in dell voormiddag , wan-

zeer, bi j eene wakkerende koelte, de VIooten wederom op elkander Jnzeildell. DE RUITER hadt nu de loef, en een on-

ophoudelljk vuur mcakellde, deedt11iJ, omtrentden mîdklag,. zein om de Engelfchen can boord te klampen. Eell geeeldig

fclpieten,welk hij middcn onderde vijandelijke Vloothoorde, geedt hem vcn befluit verccderen. Hi j vreesde dat eenige

zljner schepen, die beneden den , yljcnd hcddellmoeten ze%

I:n, door denzelven omûngeld waren. A' let zijn Eskader thans op de Ellgelfkhen inbleekentle, vernam lijda(TROMB, metvijfSchepen,vallvijandenomringdwas,en zicllin lyachelijken ûaat bevondt. De Vice-Admiraal ZBRAHAM vAN Ds: uuss' r verloor in dit gevegt het leeven. Eén Schip wierdt xerbrand, en de vier andere zo reddeloos gefchooten , dat pe

RulTeh dezelve na Texel opzondr. Terwiil deeze met bet optzet van TROMP bezig wcs, zogten de Engelrclen hem , op

zijlle benlt, in te fluiten. Duch dit voorneqmen, in tijds,
RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pz) -. ...

.

. .. .. .

c

gn

..

gemerkt hebbendv. wendde hi J, en voegdezî ch biJhetgrvcn zijne Vloot. Toen voerde hijde gehale Zeem,gt, van mieuws, tcgen den vi jand aan, met een zeerrcmpzcligen uitfag voor verfcheideo Engelfche Schepen, zonder dat 'er een enkele van de onze verloren wierdt. In den naamiddag, t' usfchen drie fn vieruure,trofhem hetongeluk, d:tzi jngroote Steng wiert ltaf gefchooten; door den va1raakte veelva' n zijq

Touwwerk befcbzdigd. Nogthans wille hij zijn Schlp niet verlactena mca, r zijnen svîmpel can den Luitencnt-Admiraal vAN NEs gezonden hebbende, om diellonder zijne Admîraalsvlag a1s Generacl te lccten walien, zeilde hijcen wei , nig beneden de Vloot, om een cnderen Steng op te zetten4 beveelenle den gemelden Admirccl, intusrchen het Gevegt te ver-

' volgen. Ten vijfuure garDE RUITF.R beveltoteenen derden lanval: doch de vijand wagtte dien niet cf, maar wendde, met volle zeî zlen, den ûeven nu zi jnekust. DE RUITER wilde :em vervolgell; doch dooreene opkoomende f lilte wîerttthi j

daar in verhinderd. Het gevegt vnn den tweeden dcg ncm hier m ede eea einde. De vb jandlijke Vloot wns op denzelven tot xcht ofoegenc andertig Schepen geminderd.

Den vol genzenlnorgenyzi jndePïnxterzondag,dendertiendcn

Junij,deedtDR RUITER,van n:eaws,zijn best,doorhetbijzetten v:n tlle Zeilen, om bij de Engelt khen te koomen; doch deeze bielden,in goede orde ,kunnen koers na de rivier vzn Londen. ' T ot nog toe llat lt Prins ROSERT gden,deel gehad in het gevegt. Op een 1os gerugt, dat de Hertog D: n:AuroRa-, met de Franfchevloot, tot hulp .van de Nederlandfche,

zoude in Zee loopen,bcdthiJ zich op de Franfche Kultonthouden , om hetuitloopell d' er ' Vloot te beletten. Op deezen derden dag verûonden de onzel, dgt Prins ROBERT in aantggt

was. Nogthans hielden zJj nietaf van hetncczetten dervijan. delijke Zeemcgt. Ontler het voortzeilen, raakte de Ridder Asl tuE, metzijn Schip the Rnf y//Prince, écn tweeënnegentig metaalen Stukl len en zeshonderdtwintig M an , OP eenen Zandbank, de Galper gencamd. ' can den grond. l4et wieydt nraks omûngeld van de onzen, veroverd, en hoewel weder-

om vlotgeworden zijnde,Ja brandgeRoken, alzo o-E RUITkR

V:n oorded wa$, dathet, in een volgend gevegt, de ollzen V vMv 3 te

#y, ;

.

RUITER. (MICBIEL ADRIAANSZOON nc) *

te vevlzou belemmeren. De AdmircalISIIUE, gevallgen ge*

ppmen zi jnde, wlerdt,vervolgens,meteen Galjoot,n: Ttxet

opgqbragt, en van daar na 'sHage gevoerd ; van wcar men hem. xrlang , na Loeve P pein zondt, clwacrhij, totop het Ptlisen vnn den Vrede , gevangcn zct. ln den cvopd kwam rin;ROB:RT,metvijfentvvintig verfche Schepen, in de Vloot

onderden Grcal-vax AI-nP:MAIkLE4die hier door eene ccnzien-

lijkç verflerking bekwam , en eenenzestig Schepen telde. De

Vloor onder DE RUICI'ER belollt lt inderdacd uit vierenzestig :chepen; doch, door een gevegt van twee dagen , was het

volk zw:t!r vermoeidN en , vnn dien kant, llietopgewalfen tegen dem=fchcp van PrinreROBERT,welke tot nog toegeen vuur gezien hadt. Dit evenwel fchrikte Dn RUITER niet af# pm tcn derdenmaale eenen kans te Vriagon.

Op del tweeden Pinxtel -dag,veertiend 'en v,n Jnnlj,zeinde hiJ,b .ijtijds,clle Bevelàebbcrsen Kapiteinen a:n boord,om hulleenigq nadere bcvelen te geeven , en t0t hmlnen Pligt te

Verm qK ellv Omtrel,t cchtuure llcm hetgevegteenen aanv:ng,

bn dq ruime Zee, çnsfçhen het Voorland van Engelantlen de

Nlcamfche Banken. Den loefhebbende vân den vijand, liep peAUITER,metzljnedrieEskczers,op even zo veeleplaat'

.

ven op hem in , en floeg 'ergeheeldoor heenen. D riemaalen

hqrjcalde hlj znlk eenen aanval,zocder, evœ wel, eene zigthccre meerderheid. Ecn Schip van de onzen raakte in brand. D : Viçe-Admsraal DE PIEFDE vogt tegen den Vice-Admiraal vgn PrinfaRonEltv zo vannabi j,dat de nokken der Raadn e1. kind 'er mckyen. De groote Raa des eerstgemelden kwam van

loven. De Engelsman,van deezeongelegenheid zich willende peljenen, zondtceg Branfler op hem afi doch een Soldaat, .

/iq ggterop flondt, trofdcn vijant l,diemetdeEllterdreggein & hAnd flondt,zo gelukkig, meteen Sncphacnkogel,dcthîj

'

nederviel, De RUITER kwcl n hem , Zedertg te hulpe. lnmid-

kql; wqs het de onzen gelullt, om de Engelfkhe Vlootin te fluiten;zommige Schepellbevonden zichboven, cndere benedqqëe:eve. DeGeneraclthallseen eindewillendemcaken vaa

::rgavegt,g:fbetgein om gelijkelijkacntevallen. Metzo

vçelbeleid en moed gefchieddq dit, darde Engelrche. Vloot,

m: ço fçvçitvhn gnkçrh:lfvqr, devlvptn;w ,k) de uitera 7 4+

RUITIZR.(MICHIEL ADRIAANSZOON nz) v7p -'''--7zzuiv g .

wnnorde; verliezcnde, vnn ti jtltottijd, eenige Schepen, die daor de orlzcn genomen wi erden. De RVITER, des vijands

vlngt verneeme:pde, decdt clle zcilen bijzetten, om bem te ,gterhaalen. M'ccrrcliijrlijk zou hij nog verfcheitlcn van de Igterae scbcpen gcnomen habbcn, ware 'er niet, onverboeds,

een dil:ke Alistopgekoomen, die hetverdernaajaagcn gevacrIi jk, cnhe!mîjtlender ZanAn en Buitcngronden bijkansonDogelijk mnckte. Dns dndigle deeze gedenkl vaardsge Zeeqag1totonierflijken roem voor r)n RUITER en verfbheiden zijner onderhoorige Bevelhebbercn, en tot beil vql l het Vaderland- De El :gelrchen . fcllreeven zlch zelve insgelijks de overwil :ning toe,en hielden *er eenen Dallkdag over; 't welkN evenwel, BURNET noemde

e:l;kcfpotten lz/p God Tl;hedriegen :,,s c' e waereld. Klga' rblijkelijk wls de >ge OP de zijde der Staatfche Vloot. svapt toe11 ps JkVII'ER , 'sdaags oaa het lamtfle gcvegt, zich nog in voI1e zee bevondt, llonde men, van den top der bovenie andfche Tchepcn, geencn vijalld meer Stengen van de Nederl befpeurem De Zee, derllnlven, dus fchoon gevacgd hebben-

de,Ijep hij,nletdegcntfche Vloot,l:adeHrielingen,alsvaa. r 5 ' !:ijop den vzjftiendenJllnijpcnkwam, De Luitenant-Admirccl ,

. Kop-xl :sls EVDRTZEN, de Vice.Admiraal ABI IAHAM VAN DER

uuusv,ze Schoutbijnccht s' rAltlzouwnR, zes Knpiteinen en achtkonderd , zo M :troozen cls Soldcaten, waren in het bloegkg gevegt gefneuveld. Het getclder gekwetûen bedroag elf-

hont lerdvîjrtig,elltmder dez. elve flcgtsJtnKnpitein.Nietmegr s


in 'svfjands mcgt gevcllen. Ongelijk groeer was hetverlies ger Engelfkhen. Het getal llunllvr dooden bedroeg tcsfchen

de vîjfen zesduizend. llunne gekwetzen vinden w, ij' n7et berukend, mnzr wel dat der gevvngenen , welke op drieduizend fefckatwierzen,die in de N ederlav fche havens wierden opu

gebragt. Het verlies van Schepen , :an de Engelfche zijde, bcliep drieântwintig1zes van dezelve wierden na onze Zeekavens gevoerd, de overi ge in den grond gezhoeten of verbrand. Gaarne zouden % Lands Staaten gewenscht hebben , dqt os RVITER nog vierëntwintig llurea Zee hadt gehouA n;

doch hJ j verdefdigde zich,zedert, metden reddeloozen flaat V vvv 4 zijner

œ8o r=

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON nE) D

rw -

zijner meeste Schepen,en hetgebrek aan Buskru'd: zodctde voorzigtiglleid niet toeliet, zich langer op de ruilnte te wczgell. Teeedagen n,azi jne komst in de llhclingen,olltboozen t1e stnaten vnn Zeeland den Luitenant-AdmirnnlGeneraalre M idpelsurg. M etbewijzen van eere en ngtinge Yvierdt#iJaldaar

pntvnngen,en pragtig ter maaltijd onthaald. Ook optving hij, omtrellt.deezen tijdN bfieven van gelukwetfchînie van vcrfcl lciden doorluchtlge mannen, onder andere vAn dcn H eere

KOENRAAD VAN BEDNINGEN,BurgemeesterV211Xl lser6laln,tballs Staqtfchen Gezant in Frankrijk , vnn dell Ridder TERLON, Frnnlkhen Gezant aan 't Hof v:n Zweeden, vcn Graave JOAN MAURITS,Stadhouder v:n Kleeve, en cndere Grooten.

De Vloot was naauwlijks op de bovengemelde legplacts geankerd, of men mnakte allen lloodigen toeflel om dezelve,

zo dra mogelijk, wederom te doen uitloopen. De ltaadpensollaris JAN oE wlTT,metvoordagt zich naZeeland begeeven llebbende, kweet zlch, in de bezorgillg der vereischte nood,

wendigheden, met o:lgemeenen ijver. Nevensden Luitenant Admirall Generaal, voer llijin perfoon na de Vloot,om het wel 'k te verhcasten. Van zo gewenscht gevolg was dit clles, dat de Vloot, niet meer dan negentiep dcgen, zederthacrbinnenvallen vcll den gedngtflen ZeeflagN wccr van 'sLcnds Gefcàiedenfsfen gewcagen, wederom vcn alle het noodige was

voorzien, on)Zee te kqnnen kiezcn, en den magtigen vijand le Ontm ozten.

Op den vierden Julij liep Ii: RUITER. met het grosdef Vlooy, wederom in Zee, zfjnen koerszettende na de Ellgelfclle Kust. Tvvee dcgen daar nca beleide hijKrijgsrcad, en ondervraagde in denzelven nlle deLootzel,, ofzijknnszagen, om deVlootopderiviervanfondentebrengen. Dochallenbetuigden,daartoegeenenkanstezlen. Stilteentegenwilldwnsoorznak, dat de Vlootnietvoor den dertienden hetKoningsdiep naderde.

Tkalls deedthiizekeren Engelsman, teRotterdam woonagtig. ,an land gccn . die cnngenomen hadt, eençn opf land lcngs de Kusz te vcrwekken. Zo veel vertrouwen hcdt men in 'sM ans belofte geield. dat verfcheiden 'Fluiten , aan boord hebbende tgitkllen de ze$ el1zevendqizend soldaaten,dieaallland moeltCn

RUITER. (- MI CHIEL *-ADRI AXNS ZOON oE) 'z gI * %*'* - *-R- - - -->''''- ' ' '---' ten treeden9 de Vloot verzelden. Doch hijvondt, langs de 1fust, cll ts in beweeging, en zijle laldgenootea op,lunne hoede. Hierom zondt DE RUITER de Fluiten met lpet Volk

te rug na hetVaderland:geliik hij ook eene aanbieding vaa

tweeduizend soldaaten, van wegen dell Koliing vaf l Frank-

rJ L/;,door'den Maarfchalk D'AUMONT getlacn, beleefdcli jk vca de llcnd weep. Even cIs in den voorgcanden togt, kwamen nu wederom eenige Franrche Heeren in de Vloot, om onder

den Nederlandfchen Held teflrijden;hetu'aren de Ridtlers oe LORRAINE , COASLIN en CAVOY N e11 de Bcron DE BUSCA.

Naa lallg en herhcald vrngtloos wagten , zcgen da O11Z0D,

tîndelijk, t'p den negcnëntwilptigflen ItlliJ -de EDgelfche Vloot de rivie: van Lonclen cfkot imen. Straks ztinde oe R( ;lTER.

zijne Bevclhebbersen Kcpiteinenccnboord, om fchikl cingen tp befcamen op de verdeclil pg der 571oot. Deeze,thans beflzcnde uit aclqtentachtig schepen en Fregattcn van Oorlogy

twintig Branders, en twee Advijsjagtcn , behalven het klqia

Vcartuig , w ierdt Tvederom f11 drie Eskaders verdceld. Acn het hoofd van het eerfle ûelde zich de Luitencnt- Admirccl Gelleraal, lqevcns dcn Lr. AdmircalvAN xEs, dell Vice-Admiraal oe Ekr-y' ou en den Schout bij nacht vAN Nns. Het' tweede wicrdt gebooden door dc Lts. Admîraalen EVERTZI:N en DE vRlr, s, de Vice-Azmîrcalen BANIIERT e11 IIOZNDRRS, en de Schouten bi i nacht EVERTZEN en BRUINSVELD. Over ketderde Eskadervoerze:l het bevel deLts.AzmTrcilen TROMP

en MEPIAP:L, de Vice-Admiraal SCIIRAM , de Scl:outbijnacht :TVEERS a1s tweede Vice-Admi l'acl en de Kapiteinen 'T UOEN e11

VzN DER ZAAN :1s Schouten b@jnacht. JWjdergberccmde

men de noodis ee fchikkingen en mzitrogels, gedt lurentle eQ11 gevegt in :gt te lleemel. Op het verlncten V2n de Vl:g , buiten dringend gev:ar, w ier. v1t de flraTe des doocls geaeld '. M et te rneerder ernst dlong DE RUITZR 2Rn OP moed e13 ge. trouwheid, alzo de magt der Engelfche Vloot wns gcblecken die der Nederlandfche te overtreT ,

en; zij beflolldtuitnegentig

kloeke Schepen en twintig Branders.

Op den avond van den derzen Augustus kwamen de beide Vlooten, in elkanders gezigt, ten cnker. Een gevegt, op dea volgendvn dag, wi ertlt dus voor onvermijdeli jk aangezien. V vvv 5 'sA1 1-*

:8:

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DE)

'sAnderendcags, bijtijds, deedtI)E RUITER t1e cnkersligten. D e Heer vAx soMMEl wsnyi t kwaln kortdacr nca in de Vloot, en vervoegde zich ccn boord val xonxEclsTROMP, nletteger-

fhcnde ollze Admiraal hf um zîjn Sclqip ter verbli jfplacv tze hadt acngebooden. Zommîgeh , ngderhand, vatteden hier uit kwaade vermoedens op, c1s hadde die Heer, aan TROMP, eenen raad gegeeven, die met 'sLcnds dienst en oirbacr niet beflacnbcar w as. Ten één uure raakte on ltt7ITER, met een gedeelte vcn

ziin Eskadcr, wordende hetander, door ûilte,opgehouden, Eaqgs =et del! Ilartog vAN ALBEMART-E. Hevig en bloedig

wierdt hier gevogtea; terwijl, intusfchen, de Lt.Admirccl TROMP, inet zijn gebeel Eskcder, het ontzcglijkRe vcn de gcntfclle Vloot, tot verwonderlnge vun oe RUJTER , we1 twee

mijlen bewestcn hem , met qpgegijde Zeilen bleefleggen,eveh als. ofhem hetgevegtnietcanging. M idlerwijlkreeg DE RUITER een grootgetal vijandelijke Schepen op dcn hals, die elkcllder telkens verpoosden, e!1hem geduurig op zîjde lagen. Doorhctvrœzelijk vuur,welk hij,geduurende delltijd vcn drie uuren, maakte, bebieldt hij zijnen fhud, en deedtden Vlicnd vogr eene poos wijken. Het Schip, welk Prins RoBELT en ALBZMARLE voerde.wicrdt zo deerlijk gehavend,dct zij gernadea vol:dcn, hctzclve te verlaatcn en op een cnder scllip ovcr te p' can. Tert vljl DE RUITER een weinig adem fclepte, zag Illj EvEltvzEx en oe vnlss met hun Smcldeel voor den wind af houden, zonder dat hij, door zeinen of fclnietell, hen tot flaan konde brengen. Thans hieldt ALBFMARL? van nîeuw s op ouzeluAdmiraal ar, en op de weinsge

Schepen,die hijbij zich hqdt, M etgroot verlies, aan weerkanten, wierdt thans het gevezt hervat. Eenige Branders zoll-

kcn; vier van zijneKapiteinsfbeuvelden,ofontvongendoodel;jke wonden. De Lt. AdmiraalvAN NEs, illmiddels, met den Engelfchen Admiraal van de Roode Vlcg in gevegt gerackt,

leedtinsgelijks merkelijke fchade. Hierom voôdtDe RUITER, eindelijkNgerRct len,vanwega dendeerlijken toefhndvanzijn schip, verlies van manfchap, menigte van gekwetflen , en

fchade acn zeilen, touwen en rondhout, het gros derwijkende Vloot, met klein zeil, te volgen. Hijhoopte nog al 4: ontze: door TRQMP, welken het nieta:n de gelegenhçid 0*

RUITER.(MI CHIEL ADRIAANSZOON DE) x ..

v@g

..

oltbrak om bij hem te kunnan koomcn. Alflcande cn wijkende zakte bi) dan Zuidwaart: aû 'sAl lkerendaags vernam hiihetongeluk, het tweede Fskader zi jner Vlootwedervaaren. Bij den eerRen ccnval op den vijcnd waren de L6.A& miraalen JAN EVERTZEN en TJERIC HIDDESZ Ds vR1Es döot l gefchooten, en de vice-Admiraclxosxosas doodeli jk gekwetst. De Vice-AzmircclBANKERT hcdt zijn Schip moeten verlnctqn.

HetSckip Sneek was in 'svijands handen gev,llen. Alle deeze rampen waren de oorzcak v:n het boven vermelle nfdeinzen diens Eskaders, wiens Bevelhebbers, daar door, zo zeer bevangen waren van flaauwmoedigkeid , dat ze op zeinen noch fchieten hadden cgt geflcgel).

Gedqtlrenlle deh gqntfchen dag W2S DE RmTER! gelijk OOk de Lt. Admirzal vAN NEs, die llem getrouWelilk bi jbleef, bezig om de bekoomene fchade, zo veelmogelijk,te herflellen. Niet lang leedt het, 'sanderendaags, ofhijwierdtvan den vijand bijkans aan alle zi jtlen omringd. Zovreeslijk wierdt llij nu bevogten, zo deerlbjk alle zijn Schepen gehavend, dat het,volgens zijn eigen getuigenis,methetgedeeltederVloot, welk hij onder de Vlag hadt, Y7zre gedacn geweest,indien de Engeltkhen hunnell pligt betragt hcdden. Onder het gevegt

zeinde oE RUITZR den Lt.AdmiraclvaN NEs,an zijn boord. l' Iet oogmerlt vzzs, om met dien ltloeken Held eenige fchikkîngen te beracmen, en te overleggen, wat men, in den to

genwoordigen ïhnd vcn zaaken,te doen àadde. Bijkzns wanhoopig lvcs deeze iand der dingen. ln cllesllctlthijPegt: zeven ofcchtschepen b/jelkander. De overlge Bevelhebber: en Kapiteinen, hunaen eed en pligt vergeet ende, ontweeken

het gevegt daor eetle fchandeli jke vlugt, e, lieten llunnen Opperbevelhebber den gehcelen lgstdes gevaars dracgen. ln tleeze geieldheid, in welke de beide Admiraalen,uitmilmoedigheid , en uit verontwaardiging over de 1afhartigheid van zommigen,om den dood wenschten ,vielhetbenuit, zich al

wijkende teverweeren,dewijlmen tog geenenkanszag,met zo weillige, en, boven dien , zo zwaar gehavende Schepea,

den vijand het hoofd te bieden. Me$wederzijdfche aandoekheid van elkander, naa a1qingen namen de kloeke Helden aft

voorqns, everen wedery hulp en bijthn;beloofd lehebben. Zij

xA4

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANSZOON ne) v L

=

Z' ij hadden nuuwli jks de Hut verlaaten, of een vijalldlijke Kogel nam de plantzen weg , tlvcar zij gezeeten haddem VAN NEs hieldtzijn woord, en bleefgellatlig, llevlg vegtende, agter onzen Held. Ten negen nure z;g deeze den ' I' oren v:n het Zeeuwfche Dorp W u -:tkapprl, op het Eiland Hrat khr-

ren, drie mijlen van zich. Derwaarts beqootbijte zeilen, en, wcre het mogelilk , zi jlle bijhebbende Schepen te bergen. Nu hing de behoudenis van BE RUITERSSchip, en gevolglijk van 'sLcllds Vloot, ::n een zijden drccd. Alleen des Generaals tegemwoordigheid van geest voorkwam dien ramp. AL. ' BEMARLE eenen Brcnder OP den Gelleraal hebbenze âfgezon-

den,lietdeezedenzelven behendigli jk voorbijgippen,enzonds 'er vervolgells etlijke Sloep 'en op af: waarom de Engelschmaa zi ch zelven in brgnd flak. Thcns kwam ALB:MARLE zelve9 D pt eenige Schepen, op l)E RUITER ,f, en gaf hem , in #t

voorbijzeilen, zo verfchrgkkeli jke Lc,gen, dutalles, w,t op en acn zi jn Schip was,beefde tn krsckte. Toen overvielden Held eene vlcag van weemoedigheid, die'zijnen geest met *anhoop vervulde,en hem ,ten aanhooren v:n zijnen Scboonzoon. JOAN o/wlTTe,àeedtuitroepen:oGp#,koedpg' :laklk .

â4); ikj JJ'er dan , onder z: veele #xfzep#'p Kogels, ntkt 4dll,die v#'IPJJ neemt. ?De WITTEy hem willende opbeuren , kerna:a hier op: lH /aan, koRer, Iaaten vJ 7 wen8en , np Ven 14' /,z f1 z'rlp/z'ezz rn ons #:42 vêgten. Dit zeggen deedt :en Held zich her:el len; t0t zlch zelven gekoomen zijn. de)iveen, mk jn Z4,a, mptwoordde hij: kndt kn fl dat #:e2,

wasallesl'er/4rep; tnaar fpz/fdp ik Aeae Schepen kan ,Jnrêngen, kan pzefj den #. #'J 7# a'aar naa âerv/zzdr. Na,uwlijkshadthijditgezegd,ofAT,BEMARLEwendtlesalzo nE RUITER deBanken nadefde, op welke deEngelschma: zich nîet durfde

vertrouwem Hi j kwam nu ook bij hettweede Eskader, en gaf bevel acn d'n Vice-Admiraal BANIIERT, met achttien der mlnst berchadlgde Schepen na de Spleette zeilen, om te belet-

ten datde :gterfle van 'sLgndsScllepen nietin 'svijandshauaen vielen. Hijzelve kwam voor den Doallo ten anker,vaù waar hlj, door eenen Brief, :an Hu1 Hoog Mogenden den uitflag Van het Gevegt meldde.

Aldv

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON 5:)' .% Allusongelukkig liep deeze Zceflag qf,in welken peGenera a l inderdaad flegts twee Schepen verluoren , doch, egter, '

even :1s onlangs de vi. jand, nu op zijne beurt,het Slagvel; lladt moeten ruimen. Bi # j monflering telde hij op zijn Schlp dertig dooden en achtendertig zwaar gekwetûen. Lafhartigheid

was de oorzaak van dit klein getal; veelen,denvijandniet durvende onder de oogen zien, hadden zich verieeken. Zo ras men,hierte Laude,de ti jding hadtbekopmen v:n

betankeren van 'sLcnds Vloot, vervoegden zich d:Afgevaardigden der Admiraliteiten, als mede van Hun Hoog M ogen-

dçn, bij onzen Held aan boord. Gelijke betuigingen van gemoegen en goedkeurî nge, over zijne maatregelsen gehoudea gedrag, ,lsvan deeze AfgevaardigdenN ontving hijnaderhand, door eenen Brief. van de Algemeene Staaten zelve. D e kun-

digoe Zeelieden fprallen metverwondering over zijnen crtogt, verklaarende dat hij, metdenzelven, meer wanre eere,dan m een3g ander Vlootvoogd met eene overwinning hadtingeleid.

De Koning van Frankrijk drukte zCch dacr overin de ûreeIelldRe bewoordingen uit, in eenen Brief gan zllnen Gezant fn 'sHage. In het verhcsl van het J ongfle Zeegevegt, maakten wij geWzg van het vreemd gedrag van den Lt. Admîraal KoaNEclg TROMP.

In zljn berigt a:n de Afgevacrdigden val) 'sLandl

staaten, rzakende het Zeegevegt, verzuimde DE RUITER niet,

dzar over zijn beklag te doen. TaoMp, hier van verwittigd: zopdt eenen brief aan Hun I-loog M ogendo , en eenen ande-

ren :an de Staaten van Holland; in beiden leida hijde fchtld zijns gedrags op onzen Adl nlraal. Om het gefchil te vereflknen, wierden N uit het mldden . der hooge Stuatsvergaderinge, ecnige Gelastigden benoemd , om het fluk te onderzoeken. Op den nigentie den At lgustyls deedt de Rcndpenûx afïs daar

van verflag, met dat gevolgNdat TROMP, in zijnen postvàn Luitenant-Admiraal, bijvoorraal,gerchorst, enyternadere verantwoordinge, na 'sS/ge wierdt ontbooden. H ier beleedt

hj onbewimpeld zijne fchuld, verklaarde, aan den Raazpen. ûonark, zijne bereidvsardighdd, om can oa aulTxa alle vol. dùening te willen geeven, en verzogt, int lien.hem , in den vplgvnden yogt,geep Eskadw er wlezky toqvetkotlwd , a1s I )R RV1.

x2d ..--- .

RUITER:(MICHIEL ADZIAANSZOA bz)' V.O 'Q

- .---..X.

AulrElts sekonle, of a1s gemeen Kcpltein, te mogen in Ze: fleeken,'liever dan de fchande te ondergacn van thuis te moew

ten bli jven. De Rcadpenûonaris,van dit gefprek metTROMB, verflag gedaan hebbende ter Vergaderioge van Holland, wierdt de zaak in nader overleg genomen ; met het gevolg, da( het

voorgaande befluitbevestigdy aan ' 1'RoM P zijn Lastbrief afgellolnen, en deeze aan den Kolonel der Zeeroldaaten #A& GEAT wierdt opgedraagen. M en vondt hdt ûngeraaden , i11 deezen ûaat der dingen, de beitle Luitenanten Admircals ia Zec te zenden, doch tevens noodig, oz Rule rEa boven TROMF t, e flellen.

Kort naa dat dit ia 'sfl/g, wa, voorgevallen, wierdt Ds RUITER, uit de Vloot, aa!1 land ontbooden. 'tW as om

een uitlleckend eerbewijs te ontvgngen. De Graafo'Esraabns, Gezant des Konings van Frankrijk bij de Algemeene Staaten, in de tegenwoordigheid van den M arkgrcave pe BELLEFOND eœ. de Afgevaardigden van Hun Hoog M ogenden, vereerde onzen

Admiraal, uit naam van zijnen M eester, metde Ridderordt x4#;St. M ichiel. De Gezant voegde 'er nevens, het Portret

v:n zijne M ajeheit,op goud geëmailleerdN 'el omzetmetdfie rijen Diamanten. 'l'waalf geieenten, van ongemeene grootte, llonden in de midzènY rije. Eene Kroon van Diamanten .

dekte het hoofd des Konings. D rie hingen 'er onder aan, welke te zamen op drieduizend Guldens wcarde gefchit wierden. Daarenboven ontving nog ps nVII' ER een pragtig hals- en borstûeragd , bdlaanden in eene Keten van louter got!d , nevens eenen Penning y daar aan hangendeq verzeld vun eenen eigenhandigen blief des Konings, nevens nog eea

gnder gefchrift, waar in, van wegen en uk nacm van zi jne Majefleit,DE RUITERS beleid envoorzigtigheid,in den jollgstvoorgcanden togt betoond, hooglijk gepreezen, en meteen bevolen wierdt, dat het ve/melde Gefchenk, naa des Admi-

raals af lijvigheid, moest overgaan op deszelfs Zoon ENGeL De aulrsR ,zonder datde overigekinderen oferfgenaamen daarop eenige acnfpraak mogten maaken.. Naa genoeg omtfent dea

zelfden tijd, ontvilg ollze Zeeheld eenen bfief van den Heerc os l-lowwe,slal' bgraave van Bernis,Geheimfchrijver van

slxat, inhoudei lde een verzovk om zi jn Portres voor zijne h' l:J $ ' @-

kUITER.(MICHIEL ADRI AANSZOON oE) :8y U M ajefleit vcn Ikankrijk. Toende St%tfkhe GezantKOBNRAAD VAN BEDNINGEN , V:n Wegen den Adlniraal DE RUITER , eeneq hrief van darzkzegginge aan LooawvK oEN XlV overhandigtle,

betuigde zijne Maietleit deszelfs verlangen om den Admirqat zelven te hebben mogen fpraeken,om hem te verzekerenvap denhoogenprijs,op welken hijzijne veriienûewaardeerde. Geduurende dit âlles arbeidde men, in Zeeland. nacht eq dag, om de fcàepen van hunne geleedene fchade te herflellen, en can de noodige toeo reidzelen, om de Vloot, zo dr:

mogelijk,van nieuws,te doen in Zee loopen. Ook wlerden, in dien tusl khentijd, de noodige fchikkingen beraamd omtrent de vereeniging met de Franrche Vloot, onder .den Hertog DK BEauFol t'r, en de vereenigde werkzaamheden tel n de Zeemagt

derEngel p hen..lletBerigtfkhrift,welk onzen Azmiraal'wierdt ter hand gefleld, fprak wederom ûegts in algemeene bewoordingen,ûellende hem onder geenerhande bepaalingen,lnaaralle:

overlaatende ,an zijn beleid, wijsheid en voorzigtigheid. A1leenlijk wierdthem bel ast,tusfchenzvoordvoorlund endeVlaamfche Kust op het uitkoomen der Franfche Vloot te wagten.

Op den vijfden Sezelber, en alzo nacuwlijks eene maand !1ua dct dè Vloot was binnen gevallen, liep dezelve wederom in Zee, flerk negenëszeventig Schepen en Fregctten van Oor1og, en zesentwintig Ilrandefs. ln drie Eskadefs w ierdt we. derom de Vloot verdeeld. De Lultenant-Adm. irâzl Generaal zelve voerde het bevel over l k t eerze, de Lt. At lmiracl wILU M jozzF vAN GEND oyer het tvveede, en BAIKERT over het .de rde Esknder. M en wns niet in ruihle Zee, of DE RUITER

zondteen Gal joot voor uitna Calah , ()m lletuîtloopen der Neëerlallders bekend te martken , en tevens op /xundfcllap wegens de Engelfèllen. Op den negellden Ontvillg hijtijding dat de Engelrche Vltaot nog voor lklarwich iagx en b' efloot daqrop , 'sanderenëaags derwacrts te flevenen. Omtrent den middag deeden de Buitenwagten zein van de aanilak lerilge der

* lt:ngelrchen. Door den opkoomendell qvolld verloor men die wedefom uit het gezigr. Den volgenden dag, omtrent den

middag, zag meù wederom de Engelfkhen. S:rcks deedt ou RulrEa zein totwenden, op den vijand aan te vallen en hem :an boortlte klampep. D och de Engelfche AdmiraalèditverDQZ-

r3!

RUïTER.(MICRIEL ADRIAANIZOON Dr)

Deemende, wendde van de Nederlanders af; dle hem en zi jn: Vloot tlacr op vervolgden, tgt dat de holle Zee De RUITE:

:et rnsnngen deedr ollgeraaden vinden, en naden Opperwxl

Wendcn. Onder het hooge Land van Epaples. twee mijlen ten Ztlivlcn van Boulogne, kwam hijmet de Vlootte: cnket. Eelle zeaare ziekte hadtzich nu op de Vloot geopenbaarê. H et getclder kranken was, eerlang, totbovetlde duizend geklommen. DE RVITERzelve wlerdt van deKoortsaangetast,die, qllengskftns, in eene aanhoudende ziekte verwandelde. Zo 1a11g

mogelijk was,hielt ltmen deezeongeûeldheid verborgen. 0mtrent deezen tijd, zo a1swij, op llet Artikelvan ENGEL D= MUITER , hebben cangetekend,wierdt deeze,nevens verrcheiden andere Develhebbers. na Itoulq ne gezont len ,om den Hertog

D #ZUMOFT

te begroeten, die hen Vorllelijk onthaalde. ltz eenen Krijgsrnad, aan boord vall DE DUITER gehouden, 11;1 X

m en het befluit, om , metde eerfle gelegenheid, te zeilen vlak voor Out' nkerken , de algcmeene Verzalnelplacts, en aldcar de Franfcbe en de Engelfche Vloot af te Wagten, om zick met de ecrûa te vereenlgen N of met de laatlle, nqar vereîsch van zazlttny te flacn. De Generaal ontving inderdaad Brïeven '

ketFranrclle llof4in welke hijverzogtwierdt,westwanrts te zeilen, en zich met den Hertog De llp:ALpl portT te vereenigen. Doch h; J bleef bJJ zi jn befluit, volgens lastvan Hun Hoog M ogcndcn. 'sDnags dacr call moestoe Rt/lTEa,om verheffing van de Koorts, het bed houden. De Hertog o'Avlloxzr

kwam bi) llcl1l san bourd, mezebrengende trvee Geneesmeesters des Konings. Sveinige dagen da:r n:a kwam de GraGi*

rE La IJEIJILLADE in de Vloot, de tijding brengende,dntde Frcnfche Vloot& olllangs, van Rocbelle na het I' lunaal was ge-

leilz ', en grootgevaarliep van door de Enget p hen overvallen te wordell:weshalven hFjverzogtNdat de Staatfche Vlootoll: de 1: ''estmogt zeilen , in de hoope van de Franfche ta znllefl / ontmoeten. Doch dit mackte geolle Verandering i11 het voor. gccnde beouit;beloovende men, egter, zich nog vicr dage:

omtrentde'Ilooftlen en C' alais te zllllen onthouden,om dd E ngelfkhen uit te lokkel, cl1 alzo den Ffanfchen gelcgeulleid te geeven o1 n uit te kool nen , el1zich met de onzan tc ver-

evnigen. DeVlootkwam:vervolgells,zesmijlen van Duiulcrât' r,, i11 tle ruil no Z0e, Vlorallker.

T.c?-

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DE)

XZ7:-7m ;

&2#

TerwijldeVloothierlag,ueec:oz cui' rEh tienAlgemeene

Staaten een berigt toekoomell, inhoudende dat het getcl der

zieken op de Vloottoteen getalvan vilfentwint . ighopderd was qangegroeid, en dat zi jne eigen ongefleldheid merkelijk toenam. Dien zelfden dag wierdt 'sLands Vloot beloopen van eenen zwaaren lorm , welke drie dagen ganhleldt, en verro ei-

den Schepen merkelijke fchade deedtlijden: weshalven men te raade wierdt, de Hollandfkhe Kust tor op een korter a& qand te naderen, en aldaar de verdere bevelen val 'sLandg Staaten te verwagten. lntusf chen bekwam DE RUITER de tijding van een gevegt, tusfchen de Franfcbe en de Engelfche V loot, omtrent Boulogne voorgevallen, met verzoek om zick derwacrts te begeeven. Doch, ondanks alle aangemende moei-

te,wcshem zulltsondoeplijk, doorongeûadige winden,die, cllengskensN in een vliegenden florm verav erden. Verrchei.

den Schepen dwaalden hier door va. i de Vloot, andere wierden zeaar be chadigd. rf

s

M idlerwijl was des Gener,cls zlekte zodanig toegenomen, dathij zich buiten fhatbevondt, de menfgvuldigeplkgten van zjn lastig ampt te kunnen wcarneemen: weshalven hij, can 'sLands Staaten, verzogt, zich na hg Vaderland te mogeq begeeven. Eet mog dit verzoek ter Vergvderinge wierdt inge.

bragt,.was bijdezelvebeûooten, den Raadpenûonaris JAN ns w lr' r cts Gemcgtigde na de Vloot te zenden, om den Gene-

vaal de behulpzaame hand le biedell. Hij vondlDs RUITER bn eene harde lfoorts: wparom 'sanderendaags wierdt vastge-

fleld, datllij zich na Lznd zoude begeevea. Op den derdea oaober ging hiJ aan boord van een dtr bestbazeiide Fregat-

>en,vetzeld kan zijnen Zoone ENGEL D: RUITER. Den vol. fendeu dag kwam hij in den f?;' /c7, en vervolgens, 'sandeTenzaags, mvteen Bilnenjagt,te Zmv neer tam. 't Liep ,an tot sn het begin van December, eer hijvolkomen was herfleld. Hijg:f'er kennis vcnaan 'sLand:Staaten,diehem ,in eenea brief,ovtr zijne herzellingyplegtig gdlukwenschten,Verfdhei den Kollegil 'n ter Adlniraliteit betuigden N ten deezen tijdem :un genoegen ::n den Gelleraal, over zllne getlaane dienaep. door eoorden en daaden. Het Kollegie vallAmj?erRam ver. gerde hem eenen llouwer, meteen fraaigcwefktgolydcn Ge-

XXV.DEEL.

* X xrxx

VeJty

rpo

290

RUITER. RUITEZ.(MICHIEL (MICFIIELADRIAANSZOON ADRIAINSZOON DE) nE) +

-

- - h-

'' '

vest, vest,inineen eenSegrijnen ScgrqlleilSchede; Schetle;dat dctvan vanRotterdam Rotterdatneen eenkun. kunfligzilveren zilveren verglllJ vergtlltlLamp"er; Lcllpbt;dat datvan vallZeeland Zeelantleen eenAtlas Atl asvan vca 1l:jg BLAAU-. Nan N:aherlmlde herhaslde vrugtlooze vrtlgtlooze poogingen, poogîllgen , om BLAAUW. om met metden den

vijalld vljalltlhandgemecn àgndgemecnteteworden, worden,enet adoor doorzwaare zwaarefiormen flormenbeloobeloobragtde de Luitcnar.tLuitcnact-Admiraal AdmfraalVAN V' AN NES, NES die, pen, P0Dy bragt die, naa nca het het vertrek van van DE DE RUITER, RUII-E:,met lnctoveileg overlegvan vanden den Raadpenfionaris, Itaalpenfionaris vertrek lletopperbevel opperbevelder tlerVloot Vlootllanvaard ccnvaard hadt, haûlt, dezelve y het dezelveini' n de daonder~ onderf c he i de n e Ze e h a vc n s be hcu k . l e n bi n n e n. fcheidene Zeehave::s behouJen hinnen. Vol g zns de g c woo ne vo l'en nd ee id dei rd Volgens der tijden, Avi jtll cfc st nde e fchgewoone t -l jv 4n, bevoortvaarendheid r acor nydtva eame ,llr etls n tf ejn klen N welke welke wij thans befchr:jv.;n, ber.talllde men, reeds in den afloop cioop des des Janrs Jacrs 1666. l665@ , het het ontwerp orktwerpeenrr eenerlalrijke lalrijkeuilruslinge uitrtpslingetegen tegen het het volgende j~ar, Oorloj-fchepen,als c1s Fregaucn, Fregcttcn , Bran. volgende J:nr, zo zo van van Oorlo;Jchepen, BrcnGaJ 'unrende den tlen geheelen geheelen winter winter en en het het ders de?sen enAdvij~j3gren. A'dvijyjngter. Geduurende voorjaar ..er, voorjnnr des des Ja~rs * J .a ars r667, I66ï, wicrdt, wicrt!t,mer metallen allen ij·ijv er,daar dccraan can gearbcid. Vol gens BeGuit Beflllitvan van Hun flun Hoag lIoog Mogenden lWogenden van van den deq gearbeid. Volgens regenc Cctvllntl -gflen Mann, z ' ï/ laarr, wi erdt he opperbevtl, over llt'gel1cntwimigtlen wierdt hett opperbevd, over de de talrijke ann DE UlTER opgedraagel1. t alfijkeVloor, Vloot,vun van nieuws, nieuws,a cn l 7: Rnt ii' rsR opg edrcct zer. Een Een flreno cre en en iangduurige largf luurige n cawinter ve rtrcagtlemerkelijk merkelfjk d ,e ,11a rfirenge naawinter vemnagde den arbel wd. I:1 Ia Aptil Ap:l1 vc rtrol: de da Gencmal (. N ,< n1t x .rp.al 1 1a f fel. %&'ge/ /kv ' s., ol beid. ventu1:: 113 IIdtel·u:fl'1is., om n z lca ' mc reed l eg gende Schepcll Schepcn t geeven na Texel, zlc'n me:: de de ge gereed ~eggel:de tee be begeeven na Texel, < dc lgcmeelpe Ve rznmul ccts. ' cp , eg tcr, c an, om he oe calgemcene Verz:m:£lpla:m. 'tt Li Liep, egter. aan, hett *rl bovengemelde b-.:lctuf, lOt ill1 het 1aam vann ll Maij, eer Itij albov el lgemelde be l e t z e l , l ot i 1 l l e t l c a t s t va a i j e e r 1 i J ' al.l d anr a nnz kg/nln. 'Ttrfiond aaar aankW:lID. daar op zOlldt hij. acntt:!Jtwilitig Oorael'flt' llld d aar o pz ondth jc c' nte --t)tv?7 :l' ltig ( lorJogfcflepcn, Fregatten en1z Advijsjagten, nevens eellige Branders, J ogfchepenyFr egattenel tdvil -sizgtell,ne vens e elli zg' e Br nnderg., z n Zc ey ttcn· en. e intle c m e cn ' t vr takend oo gt eut len (op )n in Zee, einde em ee11 w:::lkend oog tee h houden denn à de vijand, indicn dezelve eenen a:lllfbg op dea Ze Zeegaten mogt v ij. antl, i w ndien d ezelva e enen a nntlag o pd egcten mo gt ï efmeed l lebben. Ko ltxzl-ls Dl Ii' T , Bur gemeester va n Do rd. ge[meed hebben. KORNZI.IS DEz nViI1T, Burgemeester van Dord. re cl tt, Ruwa ard va n Pt ttteèl, e n Br oeder va n de nI taadpenRuwaard van Putlell, en Broeder Va!1 dell Ra:tdpen. ,-cellI, û 'onaris, doo r Hunn e i loog MMogenden oag entlen bbecoemd enx mtlttot ot G emag. fionnris, door Hunne Hoog Oemag. . * op de de Vl Vloot, kwam op)c, o:en ZelfJ~ll in Texel, ttigde 1gde op oot, kv 'cln 01 *( 2! 1 ze ifdvlldd~g aj 1 n Tt sxvljeen !z bbegaf egaf z' tch aaan at l.baor d vn n D' RI t UITER; (dL~ 1l 'o l : cm,ttcrGond crpionkl eeene ene zkh boord van DE ImlTER; hem lVIatroozen 'Hans lLijfwagt aijfwagr Vvall û1 dd'"rtig crtl -& o- A ' fatrooze1 ttoevocgd~. oavocgu lz. ' 1 ' 11ans aaffcheid' ffkheid' be bbeude ggenomen enomen va nt 1 a Af gevnarcligf lel) dder er St t laten, we lke' hebbellde van de Afgevaardigden Sralatcll, welkehhem, em ,bbijijddeeze eezeggclegenhcid. clegcnheitly eeene eneggeheime eheimeiInftructie nftruurtie trer crhhand and met Zee. 2fielden, .zlzen,lHep lephh;j, ij,oop p dden en zzesden esz '2nJJUl!ij tlni J -,'.@m' ztddee VVIDor lootiin 11Ze c. Ondanks ZeeuwOn dal pkshhet etaagterblijven, gterblijven, bbij ijgg~brek ubzek aa:m al vvolle, olk, dder crZe euwffehe chz een n Fr iefche FSchl:pen, chepen , wn s d.de t) Vl oot, oop p tl en de rtienden Friefche was Vloor, den dertienden tot e eenenzcstig Fregattell Oorlog J]unij, uuij: tot enenzestig SSl.:hepdl chepei l een1114 *i -egattellvvan an Oo flog aaan· an-

,&-0

RUITC';.(MICHIEL ADk1A&NTS20ON oe) -& w4. v .a. >w.. w.-- .

xqw

-

-

.

.

-r

7

fgk - -W

yegtoeld. Nact jew-oont: verzeelde'meù dezélve t! j dtid 2gz k,tlars. Aàn '( hootd v:n het eerne was de Ltlitenant-Admiraal Generaal zelve, nevens den Vide-At lmircql ne Llslrof en den Schuut bil ' nacht vAN Nss. i)e Luitencnt-Admiragl

vAx NE:,nevens den Vice-Admiraals' rzlt en den Schcutbij Mccht v,N pr ll t 21. 1N y voerde het bevelover het tweede Eskader; het dcrzl .a llondtonder de ùuitenants-Admircclen kA# oex' ê en wtcppEr-j de Vice-Adl lliraclen shtsl lRs en rcijRàM, . i . , . en de Schouten bij nacht VICRBURG et l vsu g.. Op dcn vlj ftienden9 toel l de Vloot voor de rivier van L4p#tza was gd'

ncderd, wîerdtdezelve van een zglacren.florm belooje!1jdid den geheelen dcg sanhieldt,en merkelijke fchade deedt. 'l'q-cd daren dtar naa kwr nm D: ltI;I' rER , rpet clle zia7n: Scv -l elnen #

voor hetKoningsd:ep voor anker. l-lier deedt hijde Kolonellcn vAN CEND en DOLEMAN bi j zich ca 't)bootd koomel,èl

'

belâstte hun, de Land en Zt-'ztrl?ltlcarell zodanlg over t1e Vlaot te verdeelen. dat ze tot eene làndl 'ng'gevoepli tjk kondeh g'e. bruikt wo/den; Ten zelfden dage deefltLîj, zn eènen K4(gg-

rcad, openl -ng vàn àlJ -fle gebeime 117x Q.n' I ltle, Svaàr 3n hem l)d.

laltqrierdt, illdien :ijne voorziqtfghcid z!ljt-./.xs fnorM't op-erzutlell .

vinêen, met de Vloot de rihlier vcn m*'-lbs?z>ï,éf--;-&-t,r OP te Zel*1 !C 4 .nI voortsmet de ligte Oorlogfchepe: ofêregatte:1 Btanders ell :uder l tlein V: tartuig. tot in de Riviet vûn Rcchester en Cf ixr. ' tlgm door te dringenj en plle tle t'chepen, welke hijaldaaf -

ztlu vindcnj nevens t1e Koninkl ,i jke A' lagczij lneà,te verteeste.

tcn en ill brcnd te llceken; ln ec -lTsn volgcndellKrijgsrk:z kwam mell'tot hct befluitj zev 'eatlen 'vcn de iiirtoe w vcllzpen# Fregatten en Btandcrs, vijfAdvi jsjagten , nevells cenige Gc1-

jooten en klein Vgartuig.hetKotlirlgsdiep, metallen mogeljken fpozd, te doen opzeklenN om t' zcn oftwatlfFreguttell, die, nevenj tîvintig Barbadolvacrders , OP de rivier V' all Lontlen lagen, te bemagtigen of in brand te fleeken; en voorl: ondefzoak tc doen op de gdegenheld vcn de ttivlcr vau Ro. rhe. bter: e11het Fort, onlangs aan den motd vcn dezelve gebouwdu Aan dell Luitencnt-Admircél *-ILLEM. .;ozEF v-AN CEND , neven! ëen Vice-Admirzcl DE lzll xl-oR e11den S .cllout

bi j nccht Davlo vlt:o, wierdt het bewind deczercndernee. xiilge opgedraagen.Dz RUITER zelve zo:,elders,op da bJ, X xx x q

wape

mn:

RUITER.(SIICHIEL ADRIAANSZOON oE). .

weegingcn dervjnndl fikeSchepen,een wcckend oog houdep. D e Ruwanrd J foRwELls I)E w lTT, in eigen perfoon de onder-

ncemiag verfiiezende bij te woonen, begcf zich aan boord van tlen lA ere vâN cExo.

A' lct het ccnbreeken vcn den negentlenden Junijbegon de VloothetKoningsdiep in telaveeren. Tegenwtnd verhinderde llnari1hetmcakellvan den vereischten fpoed:zodctdevijandclijke Koopvaardijfchepen dcn tijd hadden, de rivier hooger op te zeilep. D e RU IT >:r., uit vreeze dat vAN GEND te groote magt tegen zich mogt ontïoeten, zondt hem nog tien Schepen en twee lrnnders nca , onder den Vice-Admiraal

;T. &R,en nogzesOorlogfchelpen en drie Jagten in''tOosten van de Vloor, om cp de vijanden te kruizen en de vrîenden te befcllermer. Ali tllersvi jlhadt vâN GEND, metoverleg va. q

dcn Ruwagrd DE TVITT? goedgevonden, clzo men dc bovengcmelde schcpcn niet hadt cangetroflkn, tot voor de rivier van Rocvîester en het Eilcnd Chapn af te zakken. Twee Fregatten wicrtlen, dien zelfden dag ,benoemd, om het Fort Char-

wer/àofSlleerneî f. op het gcnoemdeEiland, candenmond tler rivierex gelegen, te befchieten,en het, te gelijk,van de lanpzijde, door Soldnaten tedoen aantasten. De Ilcpitein JAN vzlx BRAIIEL dcedtde eerfle fchooten, terwil 'ltevens ongeveer nchtàonderd Soldaaten wierden cnn land gezet. Het Fort gaf zfch rpoedfg over, hebbende de Bezettfng de vItlgt genolnen.

Alcnvon' ult in hetzelvevijftien Stukken ijzeren Gefchutgchttjccponders,nevenseen Alcgazijl)van mnsten,flcngcn,racëa, Pik, teer en buskruid. De RUITER deedt zijne Kapîteinens vau het Rondhout, zo veelacn boord ncemen, c1s zijop de ziJ ltlen hunner Schepen lltlnden bergen, en hetoverige in (lukkcn iann. Dc reden hier vcn wal, datmcll het Fort voor ol :htpudbccr h' -cldt. vcrvolgens deedt de Gellercal, door tweeJcgteneneenije sloepen. de gronden der riviere vcn Rcc. îcstcr peflen. D igt

bîj, doch buiten fchootsvcn zes Engelrche Schepen,kwamea

ZiJvoor2:' -ker, en zngen dnt de vijnnd, tegen denavond, tî 1 e e S dl c p e n,dwarso7er tle fivier, digt bijelknnder,deedt -

: 1: .1jtke11. De plngts wierdt door de onzen zorgvuldig OPgerlerkt. 'fllan; zeildvll tcnige Oorlogfkhcpen de rivier hopger OP ,

ROITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DE) x=-r= '-

''

è

ap3 >

op, terwi jltevens, aa11 de lfapittinen, op lijfûrcTe, wierdt verbooden. vollt can la11d te zetten tot een anzer oogmerk ,

dan om de Lcndfoldcaten van lijftogt te voorzîen. TerwijlDe RUITER bijde bliddelgronden lag,methetgro!

der Vloot, wierdt deeze verflerkt door de komst van den Luiten,nt-Admiraal vAN AYLVA , met Degell Friefche Oorlogfchepen,en nog drie van andere Kollegiëa,één Brander,één

Advfjsjcgtea vier Galjootell. Op lastvan den Ruwaard DE wlrT zeilde de Generaal, dus in magt verûerkt, de lkivier

kooger op,om de Stad Oueenenhurg,van de watczijde,te bezetten. Nog dien zelfden avond kwam DE RUITER , met a11a

zl jne Schepen, op de Rivier ten anker, en voer van dznr na Chattam , om zich bijden Ruwaard en vaw cnxo teN'ervoegen.

Om den zoorvacrt te beleten,hatlzen de Engelrchen vier Branders in de R ivier laaten zinken. Een weinig benezen het

Ifafleelvan Upnor lagen zesEngelfche Schepen,bekwzamelijk geplaatst, en twee groote Schepen gezonken. Dcarenboven w as het vnarwater geoootenq door middel van eene dikka

ijzeren Keten,die overKatrollen liep,welkeopvlottendreeven , e11die ,an w eerkanten wierdtverdeedigd door yweè Bntte-

rijen, iedet van acht Stukken Gefchut, op welke een groot getll M usketti erslag. M en hadtnu cleenigen tijd,van onze ziàde, gefchooten, zonder dat iemand lust hadt om door te dringen. Kapitein JAN vAN IRAEEL bnande dcar toex .den weg.

Hj wcs, dien zelfden morgçn, om hetdoellcin land gaaù val M atroozen, ln verzekering genomen; doch nu den kalls

fchoon ziende, om zijne mildaad uitte wisfchen, boot lthij un, met zijn Schip, 't welk een van de agterflen was, de oveyigen te willen voorbijzeilen,hetvoorûe Engelfche O, )rlogfchip :cn boord leggen , cn de Branders aanvoeren. Verlof

verkreegenhebbende,zeilde . hijvoorttotc:n de Ifetenjondejeen verfchrikkelijk vuurdes vijcnds. zonder da?hi jzclve eeg enkelen fchoot œedt, tot d:t hi j hetEngelfche Fregat gen:t lerdwas,'twelk llijin eenoogenblijkbemagtjgde.Toen volgde hem de Brander-Kapitein JAN Dzxletszoox vax Ryx , die de Keten aan ûukken zeilde, hoewelanderen verhaalen dat

gizv elve wierdt losgemaalttdooreenige Mgtroozen, wellte.de X xxx 3

scllou:

7#4 L--. -

RUITER.(MICCIIEL ADRIAANSZOON pz)

.

7-*-

.

.

**

-

) .' ..- *. .. --- -- -' '. *-*. *'''' ''' ... *.+4''**'* '- ----' ---%w

Snhontb7jDgcltPJBID vttlG,te5 dien oogmerke,hadtdoen @Rt ) Sa nd e:2*R9. ' I' evens leide 7AN Jtva eel) Engelsch fchîp vcn @* lWeç#lvi lJ' l, ' g Stul lken acn boord, en flak hetin brand. Twe ee

gntlxb'ellrand, zrswierdel)in den grt ljd gefkhooten.n;a da1een vgp kegt ?lve etfl Schip (ot zo velt re hadt aangetltlken , da$

jer, in den vo/gentten j lacht,in deltlchtfprong. Zo groot :en fcll:ik bevillg, door deeze kloekmoedigheid dcr Nederlalb' Jers, hetVolk van hetSchip t' i; ? RoitalC#/z-/:J,dathetde vlugt ncm ; zo dgt l pet Otlrltlgfchip1 met weipige m oeite. be=. agtigd wi erdt. lloewelhet thans fegts yweeëndertig btukken petgclcn Gerchut voi zrde , was 11e$ voormnalg gewapend gew eest met llondkrd S!ukk, e11, 11 1 den Jaare lOo hadt het ng XAREI, rll:pkr Il, ujt Holland, lla E>J:,? /,/J# overge. . 0Di K Voerk l, el1 l12del' 11cl1d den G:!)era21 A1ON1. : en Plillfe ROBERT voor een Admiraaïfkhpp gediend, Nog een cnder Sè117P, vcll

yeventig Stukken, wierdtinFgelijks gerl omen. doch, dooreea' misflag , vvrbrand, Hier mede liep deeze dag ten einde. ln fle .n g vond vcrvoegden zich de R qwaard en de Generaa!DR

gvlTI$a bil 'vzt : IJRAIIEL, om hem over zijne onverzwgdheid tn dapperheid te begroeten.Nvind en weder, ':anderendaags,

gvnzig zijnde, be. flootmen, den aal,flvg te hervatten,Hoojer pp de ri .Wer lagen vler ltonilqgsfchepen, el1 tusf khen deeze eq d: < plnat:,alFaarD: Ikt, le reR pleyzljde Schepen zich begondt, ##g Kallqel, Upnor genaamd, uit hetwcik ern onophotldend

vgnrgegeeven wiqrdt. Dit Kafle. elmcesttnt zwi jgtllgebragt , word .e n, eer men de Koningsfchepen konde cclltastel). 'llen kîqn eiljde zondtmeq derwaarts vier Oorlogfcbepen, ten ge-

Jçide van'dq llranders, wellle,zo ras zulks gevoegelijk konde gefkl gieden, verder moeSten voortzeilen. Ten twmee uqre in 4vn uaamiddag bereikten de Oorlogfchepen hetKcfleel Gepunzende hetgeweldig over qn wedcrfchieten vondendeBranpk; ';middel om veorbij tç zeîlcn, Tllans fprongen nswla. ' . r vq pz RVITER ye gader in eene sloep , en lieten zich 1); de

prapder;roeien, op eenen vgn welke de Generaalovergirg, pm dien in eigen Pertbon ac11 te Voeren. zo kragtig werkw

/i4 voorbeeld, dA$ drie van de vier boven gemelkq Sçàvpeq pivrden inbrand geûoken; zijegres deweerbagrtle van de gekttlo r,nsçlfçh:V17Q$?CRid frmertaçhlig Ctqkken wctgalea Gw

RUfTER. RUITEQ.(MICHlEL (MICI 'IIEL ADRIAANSlOON ADRIAINSZOON DJ!) nz)

cpg ::95

viertla Schip Schlp ontweek ontweek het llctgevaar, Gefchtlt gewapend. gew:pend. Hct Jlet vierde Ge[chllt g0V22rN door hooger opzeiIen. In weinig m2er dan een unr door hoogeropzeilen. ll 1 w'einCg n4aerdan een uurt:jds t7jdsb.~t l qa. 1t nlel)deezen deezen a~nOa[!, canGa.c, inin het llctgezigt gezigtvan v:n den den Hertog llertog vvAN Jf Rl l men AN jOP.K .l tn den den Ge:Jeraal GeneraalMONK, v voe en vol voerd. MONK,r ool emr ijrkde. tNog o No gtgop op geene geenedertig dertignnn man de Ollzen ollzen decze dezze roemrijke togt te te iraan, flaan, op op welken welken kwcm de kwam twee Schepen Schepen genomen genomel en en zes z:: verbrand verbrand waren, twee waren, behalven behalvel dat dat de de Engelfchen 'angelfchen nog E nogecnige ecnige ver!ooren, verlooren, welkezij welke ' zijhadden hcdtlen laaten lacten zinkcn. DaarenbovclI Dccrenbovél) Icedt zinken. lcedt de c!a vij:md vijand nog nog merkeIijke mcrkelijke{chade, fchade, zo ann gan Ge fcllut, als :ls ann ac:)RO:1dhont, Pxoudbout, welk wclk de de onzen onzen mectege_ medegcGefchut, zo voerd of ofonbruikbaar onbruikbaar gemnakt gemcakthadden. hadclcn. Tegen Tcgen den den avond cvond keerlleervoerd de DE oE RUITER, RUITER , nevens pevens den den IIe<'r Ileer DE oa & v;TT N te te rug rtlg na na he de WiTT, hettgros gVOS der d er Vioot, Vloot, welke welke?zij zîj met met eenige eel plge nieuwiings nîeuwlings aangeko(lInelJe aangekoomelie Schepen ver!1:erkt veft lerktvanden. vonden. l alles was was nu nu de de St aatohe magt magt Schepen Inn aUes Staatfche v ierëntucbtig ~ehepen Fchepen flerk. f lcrk. vierClHacbtig . Gl~neTa31, ( . ,L x ' : , ja iL A .yy ;aj1 ea nige fchikkingen fchikkingen ge mcckthe bbende op op het bet eenige gem~:\kt hebbende De0 kruizen v~n inn onclerfcheiden:! kr uizen v an f't:ijken etlijken zijner zijller Schcpen, Sclcpcn, i onderfcheidena pl:mt. plcctzen, inn het larrtst unlj, dat tee Londcn zen, or,(ving, ol' ztving, i hetl cntst van van JJu nij, hedgt barigtd att Londcn eel oot a cntql Bl aodcrs wî erdt ge reed gemadn. gemackt. l lierom 8a~[al BlaiJekrs wierdl ge,eed lJierom een) gr groot be,"not hij, het KOilingsdiep af te zakken, lJa eene plaats, becoot hfj, lpet Konê .ngsdiep af-te zakken, j:a eene plaats, indien hem afkwamen, winder alwaar de Branders, a lwaar de Bralltlers, i lldien zij zz j op op h em s fkwamcn, mi nder fcbade en. lJij verdeelde Vloot in1 een f chade zouden zouk 'en kunnell kunllelldo doe n. l ' lij v erdeelde de de s 'looti 1e en a antcl kl eine Eskaders, EskatlerzNlangs langs de ge. fclle 1 1t1st, vall val)JI.mfick 1I, Jr, . $' t6.& nantal kleine de En Enge:fche Kust, vf ot voo ingsdiepq e van d a@r t otc cn he oon.t. laf t tot voorr he hettKon Koningsdiep, enn van claar tot aan hett AT Noord • & :pr/zgJï# e al' gatc: zoz ct de de rivier rikier va 'I uonde' ng enoeg... 'oar/and enn M Margate: zodat vann LOl:den genoegza am wa si ngeûooten. In ln c enen Br ief va nkbetuiginge, zaam was. ingeOooten. eenell Brief vann dc d~nkbetlliginge, we en hc m de de Ne derlandfèhe St actcn z ontlen, in in ' gin vc n weIlk ken hem Nederlandfche SraatelJ zonden, '[tbe begin v~n JJu u/ij, over de behaalde zege, \Vierdt hem tevens last gegee, li j, over de.behaaldezege, wiprdthem tcvensJcstgegeee ve l! t ot he ervatten va en a anflag , c ier v an vann d den aanilag, enn om de de r riiv vier van ven tot hett h hervatten L~nden tot op dee h hoogte van GrfJl'ifande op tee z zeilen. L@ nden t oto pd oogte v an Gr al'e fant le o pt eilen. st raks z eiude DI ! RUI TER d loslfdbevelhcbbers de oot c atl Straks zeinde DE RUITER dee l Ho~)fdbeveJhcbbers derr Vi Vlaot <Jan boord, om hun eenen Krijgsraad tee h houden; welken, b oord, p m lmet neth un e enen Kl -ijgsraad t ouden; iinn we lken, t ot he olvoeren va n de nst de caten, be Gooten wi crdt, tot hett v volvoeren van denn l last clerr St Stanten, beOooten wicrdt, FlO dra mogelijk, de noodige middelell in werk z od fu mo geli jk, d en oolige mi ddelell i n ''ttwe fk ttee ff1:ellen. lellcn. e Vl oot, e ene f Vooraf, egter, hieldt men, op d de Vloot, ccne f1:aatelijke dankVo oraf, e gter,h îeldtme n,op laateli jked allkzegging nan God, over de CitattalJl In z egging a an Go 2, o Trer d e zzege, ege, lbij lij C hattatn bbehaald. ebaald. l n pJJaavoJging laavolging ge fchiedde di cn 'sLcn ds'St zctcll, we lke, tregen egen ge{chiedde ditt v van's Lands Staateu, welke, den zesdell algemeencn Dankdag, Kerken d en z esdenJJulij, ulij,eeen en a l, t !' emeencnDa nkdag,iinnJaUe :lleJ x -erkenvvan nn k: derlcnd, ha kklen ui tgefchreevca. De vneraai d cedt> hett Va Vaderland, haddell uitgefchreeven. De G Gencraal dcedt, bij XXxxx xxx 44 b ij

tp6

RUITER.(MICHIEL ADRtAINSZOON ne)

-. ..

.

LL' 7'

..

.

bij die gelegenheid, van zlln Schlp, derlien Vreugdefchocten, en de overige Gezngvoerders naar evenredigheid van hunnen r:1g. M et dertig Schcpen , in drle Eskcders verdeeld . zeilde De

RgITER derivier op,totvoorbijhetvernieldeFortJlee?nrs. Hierliethijdeankers vallen. en overleide, ineenen Krijgsraad. hoe verre men zou kunnen opzeilen. Twee Stuurlieden, der gelegenheid der riviere kundig,waren van gedagten, dat bet voor de zwzsre Sckepen niet geraaden was, booger

op te zeilen, dan tot zekereKalkovens, een weinig voorb'j Graveft âiéak. Diensvolgens wierden f1e Lt. AdmiraalBANI IERT, de Viee-Admiraal swszns en de Scbout bi j nachtvLuo, met veertien van de lfgtle Schepen en twee Btanders, derwaarts gezonden. N og dlen zelfden cvond zag oe RUITER eenige Schepen ze rivier afkoomen. D e Kommandeur van dezelve

kwam bijhem a:n boord,vrijen doortogtverzoekendevooi zijne Vûartuigen, welke eenige Manfchap aan boord hadden# ten behoeve van den Kouing van Spanje in Engeland geworven. De Genercal,daartoe verlof gejeeven hebbende, vçr-

mam tevens ult den Kommandeur,dathijte Londen vijftien Braudeys h:dt zien lcggen, en dat de Engelfchen, op onderfcheidene piaatzen, een Joed aantal Schepen hadden laatel zinken in de rivier, en voorts de oevers daar vcn beplant = et honderdzestig Stukken Gefchut. N og nader wierdt dit berigt bevestigd door den H e:r os SALTNAS, die de werving

ten dierlûe der Spunjlmrden hadtvolvoerd,en nu bijden Generaalâan booi'd kwam , om bem . voor den vrijen doortogt der Schepen, zijnen dank te betuigen. ln gevolge llier van w ierdt men te raade, bet nacuw van de rivier te verlaaten y

e naftezckkenfotc:11hueenenkurg. DE RUITERvondtcidaar den Vice-AdmiraaleVEFTZEN , met elf Schepen onlgng: zvngekoomen.

N:a d:t de Generaal de noodige orders hadt geReld, op hct

bezetten derrivierevan huiten,en op hetkruizen,kwam bij hem 1an boord de Glaaf vAN HoogN , uit Holland gekoomen met ucbt Kompagnië; Lqndfoldaaten, om de magt der Vloot

te verRerken. ln eenen Krijgsfaad, voorts daar naa gehou.

d.n: wierdt bezooten tothe doel van eenen aacvalop eqa Forty

R UITE'R..(MICIIIEL ADRIAANSZOON nn .) * '

en- m- * rrteAz-*'**r4 *'*'=-'M *+---* 'Y--@s*Aee'%-'-* <* - tw@-%*K*

g9. 7 '-

Fort, ,cn den Noordhoek der Baaij vcn H ' Jl'wt' ch gelegen. eD 011 hetzelve te water e11 te lalde t2?e11S 2a1 4 te tlstol. Op den tienden 'Julij gîng de Generaaly met het gros der Vloot, na f7/rlp/ci onder zeil: en kwam , nog dien zelf' uleq

cvond, nietverre van daar, bij de Vice-Admiraalen EVERTz:N en slzR voor anker. Straks nanl men het befltlit, dat alle Bcvelhebbers en Kapiteinen hunne Booten, Sioepen en Volk gereed zouden houden , om 'scnderendnags eene'landilpg te onderlleemell.* Van wegen den ongunt ligen wind, was mea genoodzaakt, het voorneemen uit te llellen tot den volgenden

dag, wanneer men zo digt qan llet For: zeildz c1s doctpliïk was; doch. van wegen de banlten en droojten, lagen de Schepen op zo groot eenen aftland, datze, methun gerctlut, '

aatï het For! weinig nazeels konden doen. Dit bewoog 2ea ltuwaatd ol wITT , ncveus onzen Generaal, om uan Iand te

treeden. zijvonden aldaarhetVolk,ten gc:ale van veerticnhollde d vierenzeventig mcn, in goede orde gefchaark ' l. zqln@ r

der tijdverzuim beflootmen op hetFortaan te vallen,Lnatende den Grcaf- vAx uooltw tot dekkinge van de Sloepen, ea om bi et l er ti t d de ae anv ae lld ee rn :.nTh ietzvc lijketeRu e jenwi eartde nb flre nsn cgteren doorvijandbegon de Kolonel oo.

LEMAN, met zijn volkq den optogt, wordende gevolgd van re K'ITT en De RUI' rSR. Eerlang zondt men de M atroozen vooruit , met Stormladders om bet Katleel te beklimmem

Doch de vijznd fchoot zo Qerk met fcherp op de ollzen, voorcl uft eell Gcljoot, dat de manfchap de Ladders neder'

W orp en zfch ngtcr eenc hoogte verfchuilde. Hatbleek nu,

d,th2tFort,vcn.de landzijde, onwinhaarwas, 'ten zijhet tevens van den Zeekcnt wicrdt cangetclt; 't welk, om boven

gemelde reden,ondoenlijk wcs. Metgering verlies liep aldus deeze we1 ccngeleitle toeleg te leur. Naar gewoonte vervocgda zich wederom I)e RUITER voor de rivier van Lonien . om

drzelvè bezette houden , terwijl hij qlders, door eenige Scllepen, den vijand lietwacrneemen. TerwijlDs RUITER lidus onledig wcs met den vijand te befcl ladigen. handelden de Gelnagtigden van Engelani en der Algemeenestcaten ,te BrêRa yoverhetiuitenvandenVretle.Om-

(renthetmizdenvanJulijontvingdeGenerazlaanfchzijvingvcn X xx x 5

'sLgnds

t98 , 9B

RUTTE'L ADRIAANSZOON RUI T!!Q.((lvrrcrrmL M TCTIIEî.ADRI AANS ZOON nDE) E) J r==&= L r = '-

en ggoeden oeden voe Lands Scarteo, d2tt d de Vredeh~ndelil1g op e een voett e Vr edehalldelilg op N'i Lc ncls v k ltcptcn dc (~och dolt Hj llan het d~adelijk f1uiten geen geluof fionne, flonpt, docll dct l pij acn lpet dpadelijlt fluiten geen geloof mruoest oeFtfn9,.n, lnan, dn n ui chte be rigten vvan an Hun g MMo;;ellde ogcl:de d:lO uitt e echte berigten Hun Hoo Hoog zelve, !l1~ar v';f'leer, op di clien \'oorrgll~n het pleegen ze lve,! )7cgrvc aleer,ttot otop en ttijd, ijd, v oor:gnpn iinl1h etpl eegen vij1!1c1liji:heden. Vo,ms wicrdt hem bedenkil1g vvan an v i jqnk3liji rhetlen. Vo orts wi crdt l âcm lj:Jn b eflenking ggegeeegee"en, hij niet een Eskader knnncn afzenden, v en, ooff h ij n iet e en lflerk lerk E Skat lerzzoude oude l llllpl:cn a fkenden, Om -t1 :vu E 1 nC selfckc Smi rncns- e ractvaarders, di ei n ()m Ve veertkn Enrelfche Smimaas. enn Sl Slfllatvaarders, die in .C h et K= 2clvc rsvngt wi erclcn, ttee on derfcheppen , e 1 1 , a 1 wa r c n het Kana:!l verw~gt wierdcn, onderfcheppen, en, al waren @ de zelve i n ee nîge l scven bi nncn'g cloopen, c cll t astell. OP dezelve in een;ge b&\'en bim1en' geloopen, a;n tee t tasten. Op di rigt v erdcelde nl TER d e gdl eele Vl oot i 1t wee Es ditt bû berigt verdcc:de DEl RUI RUITER de geheele Vlaat int twee Es·ka dcrs. l let eeelle, el le, f ter#k lncgenemwitl1ig lcgeninturintig Oot logfcllepen, l iet kadcrs. I-let Herk OorlogfclJepen, Het hij, onder dell Lt,Ac Ad;niraal VAN NES, voar Jee r rivier van h ijN o nder d en Lt llniraalv AN N Es, v oor d ivlerv 2l1 Lo nôen. A' let he ntler, da chtentwintig Sc hcpen be Londm. Met hett a antler, dart ui uitt a achtelltwintig Schepen be-f londt, ze slde de nerazl ze lve he ncal c . -Ge enerhcnlle flonGe, zd!rle de Ge Generaal zelvc hfttKn KanuaJ nff.• Geenerhnllde vi:anuJijke fchepen ontmoette DE RUI RUITER, onder het voartzeilen vi fan, vilijke f cllepen ont moette oE TER,o nderh etvo ortzeilen t ot op oogte A 'nn de Singel s. I tot op de de h hoogle \,2n de Singe Is. Bier fprak ccnn Kc Kaaper licr f pruk hij llijcc aper vanu I Vlis(ingcr., diee hc hem berigtte, eeoc Vloot vanl vierenveerva rliif sngcn.di m b erigtte, e cnc Vl ootva lvi erenveerBcrbadosvaartlers on bben , ann aan he tig Engclfche Ol1tlTIoct tee be hebben, bett t ig Eng clrclte Barbadosvaarders tmoet t M vesteinde v cn l letEiland Eiland Wight, Hrignt, l cngs de clden koe rs 1 1()t1van het langs de Nc Nllalden koers houWt'Heinde dendt'. Derwaarts hijj dan den fleven. Doeh zijn de nde. De fwccrts wendde wendde hi dan de nf leven. Do ch zi jn zoeken wa vrugtloos. ECll Ecn En gelfche Vi sfcher b erigtte he m, zoeken wasS vrugtloos. Engelfehe Visfcher berigne hem, dct de meltle Schepen, Scllepen, reeds reeds voar voor aeht acht dagen, dngen, t Doètdar de ge g-cmelcie tee DorttJloud binnen geloopen. I-lij onderfiondt inderdaad, wz
Ok

R.UI TE R .(M+eI CH1 EL ADR IAAW ,fl7.Ow.O N ' r:r u s) e .pp. ' vwwawe w xq u - wXR .*b' *xM >*.uâ *.= ew yqA> yoxg - çx .xowxpxswgs>q ; .w owwuuawxaww-aow4wua .ux.. Op den ccl ltt ldn AnguFtus, totwiil DE RUITER.VOOr*P1i,z1 '*

-01 4th IagN kwatn bij ùcm eene Slf gcp can btlortl voerende eelle witte Vlag; 5n dezelve bevondell zich twee lûololqellen el1 tl vee Edellleden, de boodfbhap brcngcrde vnn het ûtliten van den Vrede, tusfchen J -J ?wtbe=c/ . z;2. s/ en de Alg.t umeene S.tcctcn.

Vijf dagen dcar naa wiercita' . tberigtbevestigd, door eencn Bri zef van Hun Iloog z/logenden & , 11) wetken hetn, even' k ve1,

bez icsl Tvicrf l?: 1 -n llel - plefr-en vall vii nd:#1Illutlt u .n tep e:l de <'' .a t'ngekfchet lvoortt: gAan.dct ch geene Ste.ktvn of Stevien nan tetasttp, dewiil mcn oh zer ezl) îvas gekfloglen, (ledzeNoger en weder, te zcllcn te rtlg geovep. tklkt heen en weder zei1en vn '*'rlicp t!e ti.if5 tc( op dk 'n jcat'l-etl Atleh trustus, w ctll'leer D1 RU I T : l t h u t z c 1 , k v ' a ' o t a r i . j ' , . ' , v c n 1 . 1 u n t 1 o ( )g A . '/ 1os ' ; 'enden , olltN . Vlng, w>egens het # ,7 ,;,' :(eu en st -kondigcil van den Vrcde. A ch zt Jv cgc an dcvr naa vertrok () 1e Rueaard D It v;1' rT llit de Vlot lt, vool -af, van 'sLands x q-tacten ', dnur toe vel'iof'bekoomen heblpende, 4 .lp den elfl -len St' ptelllt Aer, zijnde eeneq Zolldag, deedt oE'RIJITJ ?R , ()p clle de Sihepen, die toen in het Ksllffal zzilden, eenen flccteliikcn Dankdag houdcn, over 2en gel r loozenen Vrede. Veel vreugde w fertlr 'er batlreevcn , door het losbrcnden vcn het Gefchu: cn bet ul -tlangen vcn Vlcggcn. Van berhccllle t lormen, mzthet toeneemende h rfstfal. .e foclt, wîert 'l: nu de Vloot overvallen. Dacrenboven begon het 'er fctlvacl om ie koomen l net mondbehoeûcn en llet getul V2D kral lken hnnd over hand toe te neemen. M et verlangea zng mel)adaarom te gem oete, llet bevel van 'sLcnfls Sraxten * () ,u! ..7. faal de Vlt?ot, ora binnen te vz let gewellschte verlof k k' . van' l, ei ndelijk.op del' ,veert? tentien Oc -l ft Al aer. Orze Genernal -cn ' te' ti lot)-* 1 van tlit Vdr1Of. lteeds den volgenulen beo'ieuk le zt t1ag liep hij 11) G t?(tce binnen, e11 begnf zich van dcar ra '

',

J< ? 7 -ae be. Hëer verfcheen hij1 -1 d: Vergrckicring derAlo lcmecne Staaten. alwacr hê -j 1:n . ,a vdïfl. ,. , 0 3.gedca: n ta hc.' oben vallzl -jnen b 0 t é 1 f t 1 o . ; a 4 I V 1 * 2 1 t . 1 2 I u a t e a l i e l ; goy l. togt, plegtiglijk be . v l a l l kr , c n .. . . o *.*. :. 4 . ' . .

*.I

-

den Kop & .op w elken de ove:pzlrznllg. , b1J ,ultav *ianz l benacld,

kttDP-1 ' b : ,)' . jk h' as ato b-t .beelu z l.

Bijkalls vier jaarell vcltocfze cu onze Fleld aan lcnd , e1 & hadtdusgelegenheid, o1n,in den fchootvnn zijn vreedzcam ktissezfn, zlck vaa zijne vcelvtlldige '/ermueieniifen te ver. POO'e

zop

RUITER.(MICIIIEL ADRIAANSZOON D:) E'R- ..r..

poozen.Dikmccl!wierdthîj,in dattijdverloop,geraadpleegd overzaaken,hetZeeweezen betreTende. ln den Jcare 166p deedt FaEannlx oe 11I, Koning van Detnemarke, onzen Ge*

neraal de eere om van hcp zijne gfbeeldillg te verzoeken; terwijldeszelrsZoon en Opvolger cIIRIsTIAaN DE V den Voorzoon van DE RulTEl ts trhtgenoote,JAN PâulwuszooN VAN GELDERN Knpiteîn ter Zee, nevens deszelfs nackoomelingen , tot den Adelflald bevorderde# en met,een adeli jk Wcpen begiftîgde. D eoneenighelen, tusfcheu het Franrche Hof en Hun Hoog

Mogenden,methetbcgin desJ:2rs1671,uitgebroken,maaktel) een einde can de rnzt #an onzel)Zeehcld. . A 1 voor lang llat!tmen cene donkere wolk zien hangen. D e Nederlandfkhe

Koophandelwas, ln Frankrtjk,merkelijl tgedrukten bezwaard. De ï'crtoogen,vcndezijdederStcatcn,daartegeningebragt, vouden geen gehoor. Aan onze zijde beflootmen hierom , den Jlqvoer van Franf che Brclldewijnen en andere waaren te verbieklen. M eer en meerverwij derden hierdoor de gemoe-

deren. Dacrenbovenveriondtmen,il1heteinde van hetJaar :670,tht de Koning van Ft. ankrt jk voorneemens was,in het volgende Voorjcar4met een magtig Leger na Dttînkerken op te trekken.Om ditalleswierdt,op denvoorflag van Vtrecht, ter Algefreene Stnat:Fergaderinge, beflooten, eelle Zomervloot Jn Zee te zellden, en het Opperbevel over dczelve aan onzen Luirennnt-Admiraal Gel lercal op te drcagen. ln gevolge van deeze befluiten, begcf zich Dn RVITER N in

hetlactstvcn hlaijdeSJazrs1671,lla,Ilelievoetpuis,âom met t!z M ucsfchepen in Zee te loopcn. t Liep aan tot op den

vijfden* Iunij,eerbijzijnenLcstbriefolltving. Dezelve hieldt e .

in, om tusfchcn de ivaasen OostehRe, zo digt ccn dcn wal,

a1s bekw-namelijk kon gefchleden N te llruizen, voornaamelijk om op de beweegingen des lfoningsvcn h-ankrtjk een waakenp oogtehouden, doch clle vijandli jkheden,behoudell,de eercvan den Stact,te vermijlen. Op den cchtien der magnd lûep 1 4! . ) -in Zee,met de plaasfchepen, n, de bgûemde plcats,

om clk lccr die van andere Itollegiënaftewagten. Van tijd tot tjdvoegden zich deeze ollderdeVlag. TerwijlDE RUITER, mce:tal in hetgezigt van hetSValchelfcheDorp Il7eitkgppe/, of

RUITER.(MICHIEL ADRIAANS'=ZOON pE) ze '-. -

'u=- = = == -- -

of tusfchen de Maas en OostenRe krulste, zi jn Volk dagelijks oefenende in all erhanpe fcheepsbeweegîngell, kwam bij heM aan boord, de Zoon vcn den Deellfchen Admfraal ADELAAR,

Schoutbijnacht, medebrengende eenel briervan zilne Deenr fche M aàeieit,waarin deeze, voor den jongen Zeeman,ver1of vlrzogt, om under het oog van zo vermccrzen Zeeheld den togtlemogenbijwoonen. Gereedelijkbewiliigde DE RUF TsR in hetKoninklijk verzoek. Allengskens groeide nu de Vloot tot een getal van tweef .nzestig Zeilen, te weeten, zesenveertig schepen en Fregattèn

van Oorlog, tien Advijsjagten en zesBranders. In drie Es-

kaders wierdt deeze Vlootverdeeld. Nevensden Luitemnt-

Atlmiraal Geneaal, voerzen di Lt. Admiraal vAN NEs, de vice-Admiraal DE LIEFD? en de SchoutbijncchtVLUG, het bevelover hct eerie. llet tweede ûondt onder den Lt.Adm îraal BANIIERT , de Vice-Admiraalen EVERTZEN en STAR , ea

de Schouten bijnachtMAT' rtlvszoox en BRUNSVELT. Hetderde Eskader wferdt'anngevoerd door den Lt. Admcrnal vAN GEND , den W ce-Admi raal SWEERS, en den Schoutbi j nack e Vloot*telde men t weeduizend drieDE H'IAN. 0p de geheel 4

honderd negensnzeventig Stukkel) Gefchut4 cchtduizend en negentig M ctroozen , tweeduizend zevenhonderd achtenzestig Soldacten N t e Z:men tienduizend cchthonderd uchtenvijftig Koppell. Veel leeden , over 't clgemeen , de Schepen , vaa aanhoudende Rormwinden s welke deezen Zomer doorgccnz heerschten. Verrcheiden Schepen , onder andere dat van on-

zen Genercal,kmcmen eerlnng ten anker,zesof zeven mijleq ten W esten vcn he: Eiland Ilmalcheren, om zich te herflellen

van de fchade, welke zij, vooralin ecnen ûorm op den tweeëntwintigflen Augustus.geleeden hadden.

TerwijlDe RL'ITER hierlag,hebbendezijn Schlp overeene zijde dœn windens om te krengen,' hadt hijeene ontmow ling, die naderhand zeer veel gcrtlgts verwA te. Een Fx gclsclz

KoningsjagtqRe M erli jn genzamd.voerendé ecne llritannifkhe vlag van den grooten A' last, koomplléle uit de M naze, ncm

zijnen koers midt len door de Vloot, den flevcn hebbende ng Engelanvl. In het voorbijzei len van den Gencrccl, groette

hethem metellijkeeerefchooten, welkeDe III;ITER, om /:t a1

' !:: RU1rXk.fM ICHTAL ADPVIAANSZOON nz) L-L c

f'C. r

:1 zijn Gefchut ,an de eene zijde lnc j niet op fkanden = etkonde beantwoorden. Nojtl kqn: deed:hijzs jn volk zich haasten, om het Schip wederom rtcht te doen Ieggen) waar-

naab7ibetJagtnegen eerefcT lofàren naazflqlt lt, die nietbeant-

woord wierden. lnmlddels hat@tde Lt Admil' aal vAN cp:xo # langs wiens < vlc111 -p hé zt * ' Ias ''t, :31 7 e6llkorten afzand, voofbijzeilde, zeven lk*llot?lzllgeticzn; Wt lnrl z èz; de Engelgchmcn henl twee fkïlooten met l*L c/lerp badt toegezonden. Verwouderd

OYef dtlsdtmig eei 'e bti jk-t fclililg. Ztllltlt VAN GEND Zijnen Kapitcin aan hetJagt, om daar val de redefl tu vet 'ftaan. Hier verncm hijdatbetVaârtttig de Gemnalin van den Ridder TEMPLE overvoerde. e11 tle itcpiteitl, ui! dien hoofde, met

lv zc -tflrilken der Vlcitge en ht ' .t lcateïl vallen van llets' larszeil, / W ilo'e .ac rroe: lvoruvn. tlp clt bkrig. hc,? .: sswo zelve . qfvrogw zich lifàùe:Jagtbegeevens om 55ovrouw .rz,l:117!-F- tt) U1--8 e 1 ) t ev e l q s dq z n r ' l l g t i f c j l e n 1 . < a pi t e i n , 1 1 1 be l c e f d e b ' , v tcn 4 w woor -.,sk bevely dingen aulla retiienkl, :5daî hij5 zon'-ter uitdi-ukkell ,, GP 'de Kust var het l'A tkqerlatld , en voor een enkelKol )ings. -

cvp t.nt ietzou ht-l nt lz3lmog )flriîl tel' );dochi?lc-iel,zi.lTteCaroot:' w1 o. .el

Bt-itannl ,fche Z Vlajeftt'it k'an oordeei ware dathel n ?tjlks van yegtswegen toettvvalll, d1t gefchil tnsfchen den Konirig en

:9de Staaten lnoest bellistwordcne'' Alvtwederzi ,jëfche be. leefdheïd wn: hfer op 7AN GEA:D vcn delz Engelfchen Kcpitein

K ce = tt -hciden. Hetver:7ag, u' elk de Lt.AdmiraalA. 'c:' lzi jneont. e

moctinv e can o: RT -' ITE,R deedt, wierz 't, tel) carzzien der be< llandel 4nge, goedgekeurd, en vervolgens 2an H un l' loog llo. Zenden gezonden. îVIJ ' hebben dit voor v a l hi e r we l willen . verllaalen, om dat hetN hoesvel merkclilk vclxdraaid , zeklert diende tot een der voorwenclzelen vnn (1ellOorlog, doorhet Groot-Britcnnifche H0f l ' l ûn onzen Stcat verltlnnrd, in welkclj l)e

RUITER,van llieuws, den Lankle ue treFelijkle dienflen

bewees. Eene macnd nca dit voorvcl. op den eenefrtwintignen sep. tember, ontving onze Generaal bevel van 's Lcnës staateny om met de Vlont bit xlefl te vallen. Dsar toe was thars de dag te vetre verloopen; en 'sanderendcags wivrdt het hem

x doenlijk,doorden geweldigen fttlrm ,die tcgen ddn mldzag. opltak. Veel leeden, daor dien 2of111y de Engelfihey Frane fghe#

RJITER.(MICHIEL ADRIZtANSZOON nz)

j5j

fcàe, Vlaamfche, Hollnntlfche, Zeellwfkhe en cndere Kusten,

terwijlonze Vloot, ruim vi jf djgenj Oo5t Zuid Oostvan de M aize , in de volle Wee geankerd, geene noemenswaatdige lkllade leet lt. Op den negenëntwilltigflen der maand kwpm

DI : RUI' rElt voor Ilellevoctjluis , en dectlt, op den vijfden Odober, ter Algemeene Stcatsvergaderihge, vetf lag van zijne verrigtingel, in welke hij gelullkîg was geflaagd, a1s welke voornaamelijk gcdiend hadden oln de SpaanfLhe Nederlanden tedelken, en 'sLands havelzs en ' kusten tegen vijandli jken aanval te bahoeden.

Thans ncdeït de tijd, ln welken ODZe Generaal zich in a1le zijne gfootheid zalvertoonen. De Veréénigde Gewesteny totnog toe met Jéne M ogendheid tevens te doen gehad hebbendeN ltreegeny eerlcng, twee vi janden teveusop den halsy FJ' -v znkt'i jk ' en Groot-Britalknie.. Aan hunne vereenigde Vlooteu moest oll Rulreit weertland bEeden. Jn het begln van Fe-

bruarijdes Jacrs 1672 wierdt,bijdeAlgemeene Staaten,het befluftgenomen, om , voordcn tijd van zeven mcanden,uit te rusten acbtelveertig'Oorlogrcht tpell, en ondcr deeze zcsendertig vnn zeilig- tot tzchtig Stukken trefcl:ut, door eell bemcld met driehonderdty vintig l ïlarroozen en tccl ktîg Soldaatcn. De twaalf overigen zouden gewcpentl wordkn met veertig tot zestig Stukken C-klkhut, en bemand lnet tweuhondel -d

M atroozen en vijftig Solwlaaten. Daarnevens zoude men voegen vierelltwintig Branders,m et tbveeu :1ntx . vi1 )tio t '-11' apt taen, even zo veele Snnausven met v: lfon2î . vl , 11tig Kgppell, en ? .,a Aj .a renboven

nog huurellvlerentwmintfg Gcljoots, om te dieuan votarAdvi jsJagten e1 Gm lcevensmiddelen aan tc vocrel. Om da uitrus-

ting te verlaasten, wief2t DE aulTEa gelcstigd, bi j alle de Kollegien ter Admil -aliteit, i1 H011al1t. l ea llet zçooi -k lut --Ifwartier, een toeziend oog te l louden.Van tijd tottijdbezogthi j e1k van dezelven. Dz RUITEI, reeds voorheen tot Generaal en Oppcrhooft l van 'sLands Vloot g01OOZ0nv O11tV1l1g datr tOe z7j'izca Lcstbrief op den zesden van April', en daar nevecs t!a toezegging van eene buitengewoone w edt le van duizend gulden: in ieder

loopende mccnd. Daarenboven wierdt lij,op zijïlverzoekx door 'sLantls Staaten beglnlligd mc:cane Kompcgnie eful. Ze t ka&en

,o1

RUITER. (M ICHJEL ADRIAANSZOON 0l)

dcaten , voor den aanpcanden togt. KORNELIS De wl'n , R<. waa''d van A/dzzea , door Huu Hoog Alogenden benoemd tot Gemcgtfgde OP.de Vloot, verkoos het Schip van onzen Ge-

reraal ot zljl) verbli jL HetR t' e wcstotde algemeelle Verzlmelllacts der Vloot beflemd. Op den negenëntwilltigoen zpril rcakte I): RUITER, mct zeven Oorlogfcllepen, twee Fregatten en eenig klein Vaartuig,in Zee. Voortzeilende, ont-

ving hijberigt,dat, in de placts van het Viie, Texel tot4e

(

Verznmelpl:cts btûemd was. ln dit Zeegat volldt de Generccl alle Tonllen en Baaken weggenomel l: wesh:lven hij, ter

wederzijden van het Vaarwater, op de droogûe plaatzen, eenige Schuiten deedt leggen, die hem dtn weg na binnea

weezen. Hetliep aalltotden negenden Maij,eerhijwederin Zee kwam. Thans beflondt de Vloot u1t zcvenënzestig Zeilen, die,van tijd tot ti jd, vermeerderd wierden. Van de drie Eskcders, in welke de Vlootverzceld wierdt, voerden de Lt. Admiraal G enercal zelv. ' e, de Lt. AdmircalvAN NEs, de Vice-Admiraal Om

DE LIEFDE, en de Schout bij nacht vAN NEs het bevelover ket eert le. Het tweede ûon. dt onder den Lt. AdmircalvaN GEND ,de Vi ce-Azmiraalen ' swEERs en SCHRAM , en del)Schout

bi j nachtoe HAAN. ln hetdefde voerden de Vlcg de Lt.Admirnnl SAI NXERR-, de Vfce-Admiraalen EvElt' rzsx en STAR , en

de SchoutbijnachtMzTe ruArszoox. Terwr?jl de Vloottot in hetgezigtvan hetEilalld W alche. ren zeilde, idadt Dz IVITER eenige kundrchap wegens de Engelfche Vlootbeltoomen, en dat dezelve in Duins lag. Straks

bezoothij derwaafts te t levenen,den vijand op te zoeken en zan te tasten. Onder het voortzeilen viel de onzen een Engelsch Fregat in handen , van achtendertig Stukkqn Gefchut en honderdveertig man; lt welk, ma dat'er het Volk wcs afgenomen, ûraks na Goerre wiertlt opgezondel. ln Duins vondt de Genercal faelle schepen , mqar vernam dat de Franfche en dQ Eigzlfkhe Vloot reeds Zic1 Vereenigd hadden, ten getale vctl driefntcchtig Oorlogfchepen, eenige Fregatten, en ruim

êwlntk E'randvrs. Naa dd #cllependigtia elkandergelrokkea te hebbat),beleide DE Dt7, T1;R ltfijgsrapd,in weikeaalgemeen wizrdt goedgevollden, dat het niel geraaoen Ware, in zulk eenz

. ,

s

.

,

.

,,

.

ADRIAAN3Z00N D1i.) RRUITER. UITER.((MICHIEL MlCl -llh.L ADRI AANO -ZOON D E)

?305 oj

hfninne unnd è fUStQ' î '' 1 eeoe der deielve eigen y ene oovermagt vermagtd et vviJunden, ilantlen, d eïelkéöopp A ijdl lI{usten llag leveren, maar datt me men de Vloor moest plaatzen, tllSft g tree l cveten , ma ar da nd a Vl oot mo estpl aatzeh, t ud z' &.

fchen ill! JJ7ielingefi en mijlen f chen d el lzielîngen è n ddee iMaas, uaas, vvilf ilf-mi jlen vvan t llldden en twai. valé even wei , v veitoefJe aIdaar dee Vl Vloot. Vann t (ijd tot Nict lang, Fi etl ang,e venk /el, ertoef' tle a ldacrd öot. V2 ijd t oi mc(;'rdere Schepen onder de Vl Vlag gekreegen hehttijd ijd eeenige enige me ertlefe S chepcn on der dd àg g ekrèegtn he b-

be nde, we ndde neraalde n Pe ven n gelfche Kt lsfk bende, wend de de de Ge Generaal den fieven ona de de Eù Engelfche Kmr. Op ëd nenA ht ea nn td tv, ilt le ' ln aij -wi ,n iinn el vogr lagwd ,ao den xhteocwimigften voarmiddag, olltdekte Opnd me v ij vigt oo rn dàMajj, e ddden a flko omemi lltlpt ej r tlt od pekotû à men den vijalld, voor den wind afkoomende; wliar op DB

xul a-sl tf lralts o p l lem c cll hi eldt. Te gen de n mi dklag llam lt 4l t RUITER !halrs op hem aall hieldt. Tegen den middag De n r eeds d aggen on derfcheiden, e elfld t oen, i 4d men reeds dee Vl Vlaggen onderlcheiden, elll1 t telde eoen, int dCld

ve reenigde Fr anfkhe e ) En gelfche Vl dos, ho ndal'd e tli l1d: vereenigde Franfe;le enT Engelfche Vloor, hond"l'd en it1 de d ertig zo roote c Is kl eine Sc hç/en. Où danksl letvc ordyel dertig zo g groote ais kleinc Schepen. Oildanks het voordeel van den wind, hie!den dea v vijallden wederom af; wen tili' DB v an d en wi nt i, h ielden d ijcllflen we derom 2 1-j ( cellâ jo : RUITER tot up de denn ur amand vann c rene kleine mijl genllderd wa"XI JII-ER t otbp flanklva ene kl eine mi jlgd tcderd wa

en n acht we ndde DE tt. )lTFi ' t, of nA lzö d/ eef t reno Inn d den nucht wendde DE I RimE R, oln alzo dc', l lo::'f tee' rel l. I bekoomen. Anderman! beilondt hett( onte de ' vila!1' be koomen. An dermaal be tlôntlth: )n2e Generaal, Generaal, de .'iJahL de agcny en en i o nago1'de llgok-tle op an t ilen; do ch it denn ui uitt t tee da oaagcn. in op he henn a aan tee ze zeilen; doch hoewel nag 31lh het van den wind hebbende, zlji wet!dh oesveln gg c atvoordeel voordeelv an d en wi nd h ebbende,z jwe kena we wederom. ke tleroms n &1 'J -:t124 Ond er di herhcafk l vrugtloos krugtlods o/z oekei v: Onder diet hcrhaaid opzoelwn v:lnn da d~n vlj:fl1d,. der Schepen Fchepen ill in de Stactrche Vloot; Vlootk groeide teikens telkens h et ge tal cler groeide het geta! de Staatfche Op zesden unij tclde men Op den den z est len JJu nil 't elde t nen eencnnegentig eeT :ënnegentij Schepen Schépen ell elt Fregatten van Oor!og, vierellveenig, of, vol gens 7;ommigell; Fregatten va n Oor l og , vi e r e nv e e r t s g , of , #o l je n s zl mti g c l ? ; ; ** - vl erenviqftig Branders, Brandcrs , d drleëntwiltig Advijsjagten. Advilslngteu. D ,,;erenvijflig elln drieeutwilltig Deé maeste Scbepell Schepen wa rpn we! wcl ben12nd, bemnnd , en eh zo zo wei welJ.i71atrooun: i ï' Iatröozë!f war!'n lneeste en Soldaatell, Soldaatell, ::Is c!s de de 13evelhebbers, Bdvelhebbetà, . ,01i110ed moed e 2eerve rlangenen vOl ennleer verl:mgen~ Op .lien dien zeJrden zelfdea dug dng vernam vernûm DE Dà RUITER; ROITERq de de Ila 11n een een gevegr. geoegl. Op da' tde de vereenigclc veréenigl -e Vloot l Vlootill in SOf!/soa.1i SoNlîtqz. <, -I~g. lag. In In ee nen Krijgsiaad dat eenen Kf.jgsfajd, ~lierdt Hemmen, îvierdthier hier dr, dp, met met eenpaarige eenpaarige l lel àmen,befJooten; bel/otèn;dewljt ddwijl. de wind wind ult uit het het Noordoost Noortlj lostwoei, vloei, en eà '5':Lands Lcllds Vlcot, Vlcot, wanr. wcàrde fchijnlijk, fchijnlijk,den denlocf lnéfzoude koutlehebben', ht abbel t',v~ri valjdit tlitvoordfel voo' rdrelgebruik gébruik if! të m aakeh, en el al::o alz; cen een b"Disfenden buflicfent . lep nag flf tg te te waagen, waagen, van val j vielkg welkg maaken, '{lidlag mitflùg het het belwud bellotld en en de de vrijheld vrijheit)va.!} v,pp h~t hutVader!and VadërlandzOlJder! zouded afhlngen. afhangeù. ê ,, M et bet h:trranbh.'.:keil bùnbioe1:e' î i van ka gen tevendell àtvcnpea Juni], J :nnl j.,Jag, d,aj,welk~ k we .. lk .:, j Met . à den àltoos gedenkwaardig getlellkwacrdig . zijn ziJ ln zul zalinia de J 'e Nedcr!a!)dfcl:e lçc' N dcrlaltclfche Ge(chiede': G:fchidk 'ltJ illtoos tl-fl anjj kwam 11vvaln 's'tLun& Laàa Nioot .vl ot)tvoar voar Soulsh.1.1;; So:1lî. b. a. 1ij'Celli: 2ena 'Zeehll,teu Zcel w relj l1Uell tusfchcn tasfchell.Harwich Jlat' wiclen en rrarmou:h. larvlouth. Ten Ten vijf vl jfuut@ unfe zag zaz'men ïende de -

Xlz x$r,f. ' )g :st .. ,.

Yyyy v.s ; .; - y

vj,tzuj j .. .z

no6 o

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pE)

- -e.-- <*-.>*--- -'A.*uw<*-% *-** > ****

''W

vijcndlil -ke Schepcn , ten getale van olgeveer hontlerddertu Zcilen. Zo onverwagt was deeze verf chijning van DE RUIw TER, dat zoml nfge dier Schepen htlnne ankers moesten lcateq flippen, om zich in ortle te fchaaren. De vereenigde vil 'and-

lf jke 7100), even a1: de ollze,wasi11drie Eskatlersverdeeldx De llertog vaN JORII, als Generzcl der VlootN hadt den lnit ldentogt, en vocrdc de rootle Vlag. D e Graaf o'EsTl kEE, Bevelbebber der Franfche Schepen, voerde de witte Vlng, in den rcgter vleugel. De Graûf vAN sAi Noyvicl1, kenbaar door eclle blacuwe Vlcg, voerde in den llinker vleugel het gelyied. Van de onzen zeilde DE IIUITER in letmidtlen , en llieldt aan op de roode Vlcg. B. 1p:I::l t' r was bezemd tcgen de wittey en vAN GsNù tegen de blcaukve Vlag. Tnsfchell zeven e11 ccht uure nqm het gevegt eenen uan.

vang. DE RUITER, met dell vfnger wijzende op den Hertog vAN Jonlt, en tot zijnen Stuurmcn gezegd hebbeldc,deeze is ,z/z: n:an, wendde deeze den ûeven recht op hem can, tot op den nfûan.l van een Piloolfchoot. Totn wendde de Engelwchman, en gcf onzen Generaal de L=g , die 'er even

eens op cntwoordde. Nu ontftondt 'er een fchroomlijk gevegt, tusfchen de twee Genefaalsfkhepen, 'twelk bijkans twee uuren dnurde , en wanr in, van os nulrclts boord, zo vaardlg met hct grofgefchutgefpeeld wierdt, clsof men met Aftlyketten hcdt gefchooten. Ten Degen uure viel des Hertpgs groote Steng van bovell. Tvare de'wind een weini g

flerker geweest. zou zijn Sehip meyltelijk gevaar geloopen hebben van door Branzers te worden callgefiokeu. De Hcrtog ging pu op een ander Schip over. Dat van I7: PUITER was

insgelijks zeer reddelooF gefcbooten. Jonker swsEf u, Zoou w n den Gelleraal, bekvvam hier, door het fpatten van eenen

fptinter tegen zijnell borst, eene vrij gevacrlijke kwetzuure. Alktllerwlil ollthieldt z'ch de Ruœaard telkens op de Bovelw kut, alwaar vof 'lr hem een fluwxeelen Armfloel geplaatst wns,

om a1shijvcn het flccn vermoeiclwas, zich te l:unnen nederzetten. Een Kogel, digt voorbij zijn hoofd gonzenda, lac, ypm h:t leeven can drse Hellebardieren van de twaalf, dia

ht am , doorde St22te11NtOt eelleLi jfFzgtW2ren toegevoegd; twee of drie andere ontvingendoodeli jke kwetzuuren. DapPer:

RUITEV.(A1ICI.IIEL ADRIAAVSZOON D:) j4r per, hoewel fll -ljdlg tegen den ontvallgenen lâst, washetb1drijfvan den Kapitein JAN vaN Baallec. ln fledi van te Veg.1 ten tegen de Scl wpen van de ltoode $71ag, wendde hij, mef eenen Brander, 1)a den Graaf vax S2$lç1)11rI(2I1, Admircal e t Blaauw e Vlag. Schoon deeze een hagelbui v:; Kogels GP hem afzondt,deedt hijgeen enkelen fchootj thatf lvzgtte t0t

datdeGraafalzi jn gefchutgelosthadt; waarnq: hij hem uAtl boord klampte. Toen gaf vAN BRA:EL het : de volle 1,:24, die van een fchroomlfjk gcvegtgevolgd wierdlj ondânks dd ongelijkheid van den kans. Tvant vaN BRAItELSSehip voetdd flegts tweeënzestig SttlkkeilGefkhtlt en dfiehonderd mznj teta

wijlde Engelschman honderdvier Stukken en duizend Kcpptll binnen boordthadt. Naa anderhalfuurvegtenswasde Adml.

raalblijde,van vAN tRAKELSSchip zich te hebben kunnx 101,

maaken9'twelk toen reddeloosheenen dteef. FJetAdmira:ll.

fchip,vervolgens,dooreetlen Bténd 'er â:ngellokel, ging eefa

lang te gronde, als zljnde hetzelva9 dogr vzN tRAKELy defe m u te

doorboord , dat het kruid :at w;9 geworden. D4

Gracf, llevcnszijnen Zoonj zich in eene Sloep willende bergen, wierdtin den s a -rond geloopen1zol 'at11iJjamtetlijk vetu dtonk.Zijn Luitetlantqziet'u ' z st gevangen a:n boord van oE ltula TElt gebragt. lli er verhvalde llij, datde Engelfche Admiraal zicll zelven en zi jn Schîp gewisfeli jk aan vaN BRAXEL âoude hebben overgegeeven, indien deeze eene Vlcg gevoerd hadddd Tegen dcn middag viel een groot Engellcll Schip # de &/zla. rina. in handen V2D VAN NES; t geen, egter, door de O;% voorzlgtigheid van zijn Vo11(en hunne driftin hetplonderen, wederom verloorcn wierdt. De Lt.AdmiraalvAN cEwoyzlch g' ewend hebbende tegeu de Blcauwe Vlag , bragt een gtootel fchrik onder tlat Eskadery doch, naa een halfuur vegteas, trof bem het ongeluk van door een Kanonkogel te wordel Weggellomen. De Lt. Admiracl :ANICERT was gewikkeld i:

een hevig gevegtmetde Franfche Schepen1 doch hun Admlraal wendde het om de Zuid y en gaxlt:h' r hem agter naav zonder, evenwel, veel ander vootdeel op hem te bellatlen ,

dan dat hij eea groot Fransch Schip in den grond fchoot. Duidelijk bleek nu hetoogmerk der Franfchen te zij:, zic: gueralsaanfchouweîsdaa a1s helper:inden ûrijd ttgedra.. Y )'yY 2

3o8

RUITER.(MICIIIEL ADRIAANSZOON ns) '% 'a

-

- ' '-W',. ' '

''-.

'

gen. Onder dit alles bleef oe RUITER in een hevig gevcgt tegen de Roode V' lng. Een groot Engelsch Schip , van zeventig Stnkken , w ierdt verbrand , en twee andere in den grolld gefchooten. Vcl l IAn RL'lTEas Eskader ging bnsgelijks een Schip te gronde, en viel een ander, nca een kloeken tcgenfland,in 'svijandshalltlell. Door het fneuvelen van den Lt. Aclmiraal vz kx GEND was de moed onder zi jn Eskcder merklijk gedaald, en bleef het grootfle gedeelte van hetzelve boven den wïnd hangen. ' Aan veele Schcpen vgn de Blaauwe

vlug gaf tlit gelegenheid om zich bij de Rootle Vlag te vocen : w aar deor DE RUITER eene dubbele magt op den hcls

kreeg. D ooreen behendfg wenden dreefde Generaalde El1-

lfcl len zo digt can den wa1, dat zii Zuidwaarts moesten wenden. Hier door hoopte hij dellvijcnd ln te fluiten,tusfchen zijn Eskader en dat van BANI tERT, die de Fralrchen uagzfttte. Docll de zilte verijtlelde die hoope. Tegen den zvond bevondt 1 )iJ - zlch in me1kelijk gevzir. Te loefwcarts van hem zag hijvijf Engelrche Schepen mettwee Branders: terwijlhijzelke, de overige schepen vocruitgercaktzijnde, tegts één Oorlogfkhip en een Snacuw bij zich hadt. In '( cevst fcheen de Vîjand de vertooning te maaken van op bem te will en cfkoolllen; doch de moed fckeen den Engelschman daar toe te ontbreekel). Door den Lt. Admiraal wierdt de Kapiëein )AN VâN BRAIEL uit dreigend gevaar gered. I1ij1cg

sn onmngt. hebbende honderdvijftig dooden op zijn Schip, k1 )veele gekwetûellNvan welke hijzelve éln waf.Door ftilte W iordt nu, eenigen tîjd, het gevegt llaguwelijk VOortgezet, dochs met het wakkeren van den willd, tegen het vallen V;n

den avènd, met nieuwe woecle hervat. Svaaffcliijnlijk ware de schout bij nccht vAN NEsi11 'svijantls magt gevallen,indicn zijn broeder de Lt. Admiraal hem niet ontzet hatlde. ziip scbip wcs geheel rek ' ldeloos gefchooten , en moest na zrt >fss: gefleept worden. De nacht mcakte ten laatflen ecn einue vao het gevegt. Nog vöör het ingaan vt m dellzelven

voegde zicb de LtvAdmlraalBAXIIEIIT, van hetnaajaagen der Franfchen, onder de Vlag. D u: egndigde deeze lnerkwcardige Zeeflcg, tot eere van o: RIUJ' AR, ts ptJ1ki. lvRp 'tV. aterland, î$ 'rant fchoon de onzell j2* a .

RUITER.(MICI-IIEL ADRIAANSZOON os) > . ...

>

3o#

ww-ww-

aan den vijant l geene merkel@kke nadeclen toegebrcrt, en zij zelvenNaan Volk enschcpej), ook merkelijk geleeden hadzen, en dus de kans, in zo verre , in evenwlgt w:s gebleeven: ill-

dien het Gevcgt tG: klaarblijkli jk nadeelvan de ollzen uitgevalien of t le Slag verlooren ware, de behouzenis van bet V:-

derland hadde dan aan een zijt len draad gehangen,of liever, 't ware danr mede gedaan geweest. Op llet Art. 'IASSELAAR, D eel XX. b1.4:,7,hebben wJ j verhaald,hoe de l'lecrGERARD HJSSELAAR , DCVCIIS dell l' leer ItOENRAAD MAN IIEEMSEELK y Zoon van den Rcadsheer J0AN VAN 1-1EL'MSl1E15K,en den ilf?er

)oAN BERG ,Regtsgeleerde,als Vrijwilligers, deezen togtllado den bijgewoond, en de eerstgenoemze daarin hetleeven lier. De Genefaal oi: RUITER vefklaarde, zedertv dat hij, in a1 zijnleeven, totdien tijd toe, geen fcherperoflnngduuriger Gevegt hadt bijgewoond. Bijkans zonder ophouden hat lt1:t geduurd , vall'smorgens tnsfchen acht en negen tot 'sax zolldl

tulfchen negen en tien uure. Alleen op zijn Schip wârtn vijfelltwinti gduizend ponden .l luskruid verrckooten, ea vijfender.

tighonderd fchootel)gedaall. ldi j hadtdertig doorlen, en even zo veele zwaar gellkvcttlen. Behalven den Lt.Admiraal VAN

Guxo, waren aan onze zijkle weinige Bevelhebbers gefbeuveld. D e Engetfchen, dacrentegen N hadden 'er achttiel) verlooren, en negentien zwaar gekwetien. llet getalhulller dooden be-

tlroeg vijfentwintighonderd; dgt van de onzen wordtnietge. meltl. GeJ 'unrcllde den volgenden nccht hielt lt DE RUiTER z: .j nen

koersZuid-Zuid-Oöst, lerwljl hij de.geleedene fchadeN zo veeldoenlijk,deedtberzellen,om zich toteen lmder gcvegs in gereedheid te brengen. Den volgelldell nlorgen zag hijde vljanzlijke Vlcot,omtrent drie mil -len verre,flerk bijdeviJ if. tig Zcilcn. Tegen negen uure was het getal der Zeilell tot honderd calpgegroeid. De w i nd was O ost-Nobrd-Oost; en hoewelde verednigt le Vloot het voordeel van den willd hajt, wilda ofdtlrfv ' le, egter, dezelve niet op D!E Rull-p:n afkooael). F'aadenmiddag ncderde men elkandar eeni gzins; dtac' h een op. koomende dikke mist deedt den vil -and wederom cfhoudena

Naa het oplllncrenvan den mi:t,hielden zich de ltonillklljkv vlooten nog al boven den wlnd,tereijlouze Generaalgedcan 5.?'yy y 3 .

1:adt

3jo

RUITZR.(MICHIBL ADRIAANSZOON nc)

= . = =

'

=

=

hAdy 11 wat men mogelijk w::, om haar te bezeîlen. Om verfcheiden redenen beiooten thans de ltuwanrd o: l, vlTT en nP,RPITER, na de Zeeuwfçhe Kust te wenden. ln 'tNoordWest yan het Eiland kYatclkeren liet mell, eer1*angN de ankef: vcllen. Toen wierden dc? gekwetûen nevens de meest befchndigtle schcpen, cpgcz'vnden. 'sL . a ndg StcatcTl, bcgrjjpende, hoe veelhun, in de tegclwoordïga omftandighaden, nan eene goetle Vloot gelegen 1ag, 1u.dden derzelver aallkomztop de Kust, en den uitflag van

prn jongt len togtnietverlomell. ofzijfchikten derwaartseen gieuwen voorraad van Kri jgsbehoeftea. Benevens veertigdui-

mend ponden Buskruid , zondl m0D vierduizend Kogelg 4:7 vierentwintig ponden , even zo veele van achttien PO11.

den, duizend van twcalf, zeshonderd van acht, en vijf. h ,

on4erd van zesendertig ponden. De Gecommirteerde ltaaden f:r staaten van I' lolland voegden 'ernevenszestigduizendponv den Busllruid ; en de Raad van Stante vermeerderde dien voorrczd, ui t 'sLands Magaz? jn te Det : p , met tiellëuizend Pondvn, Op voortlel van den Ruwacrd oe wlTT , kwam 'er> vqdert, nog eeni ge verûerkillgbij.

Teywijldus de Vloottelkensvan hetnoozige wierlt voorxlvn, wierdt de R uwaard gzllgetist Van een DieuWen gn117g1 vgn Zinklngen, dJe àeln den ganrfçhen togt gekweld hadden. ps Rula-Ea zondt hler van berigt aan 'sLcnds Staaten, die llem daarpp verlof gaven om zich na land te lnogen begeeven. 1teeda OP den drieëntwintigflen Junij 1ag de Vloot wederom

xqilvaardig, zi jnde verdecld in de drie volgende Eskaders. Ilvteerfte, onder dun Opperbevelllebber Dn RUITER y den Lt. Admiraal vAN Nés, den Vice-Admifaal p: LI:FI): en den

içhoutbi j nachtvAN Nea, beû .ondtuiteenentwinyig scàepen vAn Oorlog , zes Fregayten, zeven A dvijsj agten en twaalf .

:randers. De Lt. admiraal PANKERT, do Viçe-é/mircaien

SS:RTZEN en srz ïR, en de r.chotltcn bijnachtMlT' rllvsgoox tn ARUNJVELT.: voerden hct bevel over het tweede Eskadery

.'enyiell aoorlogt khepen, zes Fregatten , w agr il1 men telde neg

:çhr Advilsjag:en en d' arlign Branders. Het(lerde Eskgder, ln '$welk tie Vice-AdmircslslvEEl ts a1sLuitenant-Admiraal, de Vice-Akmifœ jCI -I4AM ?/ç içhouskiJ 'naçhtp: uztaw ook #1:

RUI Tc.n.(MICI4IEL ADRIAINS ZOON oE) 3Tr -- G tG* -** W%%* ** *N* *> %'Y e '''- ''''' ''''' ' ''f '''' -'''-''-':1s vice-Admirnal,de Schoutbijncchtvcuo,en de Knpitern en Kommandeur vax MnetpwEx,cls tweeze schoutb: jnacht, de Vlag veerden # was flerk twintig Schepen van Oorlog,

vijf Fregatten acht Advijsjagten en elf Bfanders,te zcmen

uitmaakende honderdzesendertig Zeilen. Op de jongRe bevelen wagtte nu de Generaal, rcckenc!e zlJ -lle toekoomenïe verrigtingen. 1-IIj olltvil âg dezelve OP den

zevenlntwintigflen van Jtlllil -, doch vnn eenen inhoud,dieN veelligt, tegen zfjne verwcgting inliep. Te weeten, terwijl D: RUITER op de Kust lag, wierdt, ter Stcntsvergntleringe, over t1e ai -danking van een gedeelte der Vloot gerccdpleegd& fn , naa lcng overleg , dzar toe een besuit gcnomen. Di t hieldt in, ecn dercle gedeelte der Zeemagt op te ontbietlen, cn qegts achtelveertig kloeke Oorlogfcllepen en ccbttien Fregctten in Zee te lcztcn. VoortsN om clle de L gndf bldngten>. en twee derda deelen derZeefoldacten van de Vloot te ligtan, om dezelve te Lcnde te gebruiken; zullende het gebrek aan Volk, welk hfer uit op eenige schepen zou ontflaall, vervuld wordell uit da malroazen der lnvsllende Schepen. Daarcnboven z' au mcn ten millflen zeventigduizelld pollden Buskruid

en verderc Krijgsbehoeften wederom acn land hxulen. Afet dit bevel kwcmen, op den gemelden dag, drie Gemagtigden IetOngeveer tWeevan l-lul l Hoog M ogenpen in de Vloot. h,' dutzend mcn zeiltlen, diensvolgens, ccht kloeke Schepen na binnen; tot groot nadeel van veele schepen, die Zee hfeldcn, zommige vcn welke niet genoeg bemand , andere zo flegt van

Krfjgssehoeftell v/orzien wnren, da:ze,ln een gevegttegcn den vijê zntl, het geen halven dng kondell uithouden. Deezen nood kl,agze de Gellercal san de Stcaten, die 'er û'raks i1l vaorzagen,zo veelde flaatvan 't Land gedoogde.

In 't begin val Julij, n2a datde Vlootwederom ln drie J' lskaders was verdeeld, thans.fn alles flerk zevenënveertfg Schepen , twanlf Fregctten el1 dertig Brgnders$ O11tV1 @l ' :tt 3 D* DE

nulrslt, van eel : Deenfchen Scllipper, het berigt, daz llij, dien zelft lcn morgen, voor Duinkerken, vecrtig groote Sche-

Pen hadtzien leggen. welke hij voor Ellgellèhe en Frcnfcle nadt cangezlen. In eelen Krijgsraad wierdthier op beluoten, 1 7lj voorraad, op Scàoeaevelti te blijven leggen. ' l-egen dcl Y yt-y 4

avolld

jfz. RUITER.(MIC=HI EL ADRI AANSZOON pe) xm *

f

pvon; zeilt len twee Engelfche Ifoningsiagten docr de Vloot. k , oe r; zettcnde 1qa de M znze. Zij llatldel)aallboord clen Herx tog vAx Bucl llxçrlA: , den Grnaf vAN ARLIXGTON , den Heer ïlAtLlrlx,)neven; den N ederlandfchellGezant,den Ileer vAN

pNef tq' Eco,door de: Engelfbhen acn den Franrchen Koning gew ionden,o* Qvgr 'sS/ zg: hunpen we,g na het Franfbhe Leger t.s nee .m,en. Op een Vcartuig, den llaafleep dier Afgevccrdigs dep vpeyendç , bgvopds zich Egpitdn D11 ( , in den laatflen T ' ng e l qnd geeflag in opgebragt, Hij l twam bijden Genercal aan boord, verzeld #ân een EngelfcLen Trompstter, die hem : AZQ*1 y deeze KGpitein, door den Hertog vAN JORK , .a QAI .de e< , d Fa: oàtsageg , pm tegen dgn Engelf hen Kapitein van het ,c

jchip dvCJ/JJ/' J' vJ te worden uitgewisfeld. lletbleekwel :, aasydatd: Tromperternog eene andcre boozfchap hadt. Hi i nrooi e gq .z rukte briefjes, in drie taalen,op het Schip van .d

P> RDITC'R,om h9tVolk totmuitellc,n te zetten. De Getçraat hqdt hier van de lucl nt nier gekreegen, of- hijdeedt del )0 ,proetma:ker#oorzich verfchiinen ,en dreigdehem met

de Gt klg,indivn hil - vvn zil -n bcdrijfnketaf liet. Tevellsvem haalt lç Kppitein DII;, d,t,bij zijn vertrek uitEngeland,honderztîep Schep. en op de rivier lagen, gereed oln in Zee te ieeken. D tbewoog dep Generacl, alzo de Vlootthans niet . C

111 ' x1 '. '' k* 2t TVw esS, pm den vl jalld, bn de opene Zee, het hoofd te r. 1 xj1. , z. *, -< 1k œ. *D y zf ch op dg voordeeligûe wijze langs de Kust te

lcgtzen.

Nog gader wierdthij in ditbefluitbevestigd,zints

l-eroutvanyen van een Aftkbrifl eens byi.efs, heln toegezonden p. o.. or dt z Staatcln- refchreeven ye Z. onden , in het laatst der

Yoorguq,nde mvand, in welken zijgewaarfchuwd wierden, dat

ge Ellgeifche Vlopt eelle Janding o? F.exelQfIFalchêren is >

+

rw

uk

, + %.

pen z.,in hadt 1-t De tiiding fiçr , verheKnge vall Prinfe wïLLEM oEN I1It0t ! ( l;e Eri -ûa dhputserl % ,i jlle waardlgheid, d, ie fpoedîg nade Vloot A < Nç<

.

Pvq waNtdekverooriaclte op dezelve eene groote blijdfchap: .v !r pee:?uaa dat dezelve, val ; wegen Hqn Iloog Mogendel),

11a n pen,Gen ,eraal v .n de verdere Bqvelhçbbers van 'sLands k* p

ge e magtNp,vtelill t was n' Gnge .dieild. DE RUi' #ER z ondtdes'21 : . '' . *''' j . jj s

lnkwtpfchg !ïrygen?ip rçven b.,yie,f? 4il,ne ge .1 1 :aq gilne Iloog. . lleldo D1

m-

RU . I TER. (MICHIEL ADRIAANSZOON DE) -

...

3ywz

De Engelf blle Aflevaardigden, boven vernleld., hcdclen zîch,

eenigcn tijd, in ': -Il. lge ontllouden,e, n zich aldaar lantellontvallen. dat tle Hel 'tog vAx Joltl c eene onderneeming op t1a

àtllgolfc.he Vloot in den zin hadt, ofook welop Zmh1, ?1t . izi k' z, luisfbhien door Texel. llier van zonden 'sLands Staa:kln berigt aan onzen Galeraal, en daar nevells een bevel, om alte

ontmoeting of gevegt metde Engelfchen, zo veelmogelijk,

ta vermjden, el1de Vlootop een verzekerklen postte houdcll; docll, ingevalle de S/lootel 1 de llollantilkhe 11t1st mogten naderen, als dan tegcn dezelve Zeemanohap te gebruiken.

lletzelfvle bevelwicvdt,kortdnarn2a,lerhaaltl.Toellzailde DE RrITER , met de Vloot, op de hoogte van Gaeret, van waar hij de Stccten deeclt weelen, dathijgeen middelwist

om den flag te vermijden, indîen mellden v' jjand i !k'tgezigt kreeg; c1s mede, dat de meeste Schepen gebrek nakl kruid en kogels hadtlen , en da: 'er rtpim twaalfhonderd man te

weinig op de Vlooten waren. Daarenboven vont lt hijzicl z jg. GA 7 . -c . ? . 1. : -!cza genaaclzcakt, ccllige fchiklliilgcn te bel' aamen OP ). der lecvensmiddelen, Op den eencntwintigflen Jt11iJ -, zo c1s 1)E RIJITER zich <e-

reed maakte om na zijlle legplaats op Scj-oozcn'elti te rtlot' tl llaeren,wierdt de Vloot beloopcn van eenen verfchrkkkelijl:ell llorm , die drie tlcgen aanhlcltlt, en waar door vzrtkheiden

Schepen merkelijlte fchadc leeden. Van een zonderling ver-t deeze feht jt lzel, docll Zeel- heilzaam in de gevolgen, wiel'2 v2 n l l e t ZeewaDe Eb , of hr t va l l e n ilorm vooralkegaan. t0ry

't Tvelk altoos zeJ llnren aanhotldl, dullrd. e t11a2): ' . %;4j

lit verfcllilnzeli11op cenen t3 J 1J, tx s v' salf uuren. G elukkig viul t

tefwijtde viiaadrn ddn toeleg op eene landîlg,el 1feeds Vaâriuigcn iu gereedlleitl hadtlen ot u u'ie te vt nlvoeren, Wagtentla ** r ' iJP daar m;(: 'e, en fke 'gts op een voegzsgl n bf$-e(.1)l. 1)e dct p verl * . sa nderenclncc bs su 'iertlen zi j> dourden florm , van de jlustcu f,' ts. lreeven. 'sLcnds Stactell, vn:l ecn vcrtrouwd' perfoon iI 1 E;;geI:1n. ., 4 Arerllom en htbbende , clat een groet godeelte der lsngzll khe

Vl b nculj .naat .was guuaderk l,rijk' .i1 :z,o vltclbelcàaJ1 t oot voor v f gd tl '

,

a1s llaa 't lqouf len &al1 een Zeegcvegl, zondt dlar vnn ) E J r t . ' l l l ' u ( t ,tlie tllalls ()p x fcr 'ppprpd, 1 / '! At a l ' ) f ' t g an ! . * Y. . v . .# 1ag> me . t be -...3%Y YY 5 V01

3J. 4

R:)ITP, 7 .(MICCIIEL ADRIAANSZOON Ds)

vel om tot voor Goerre te verzeilen, om v:n daar, telkens,

eenig klein Vaarruig op kundl khap tegen den vijand uitte zellden, en denzelven, zol lder aanzien van plaztzen, indien

hij ztllks gercadcn vondt, ccn te tasten. Reeds 'sanzercndaagskîvnm hijop de anngeweczcne plactze. lngevolge eener lijdt v2l1 noodwelltlF ghcden, door den Gencraal opgemcakt, bekwam hfj hier ongeveer twintigduizend ponden Buskruid, nevens eenige mondbehoeften; al 't welk hijover de Vloot verdeelde.

Omtrent deczen tijd ontving de GeneraclDE RUITRR cenen briefvan den R cadplnfional 'is JoAx oE NVITT, meldende, hoe

zijn broeder, deRuwcard Konxrcls De wITT, op bevelval) het H0f van 110112nd, in llegtenis was genomen; hoe de hnat van het Gemeel), op verrcheiden plaatzen, tegen hem zelven

zo weI a!stegen zijnen brocder, zeer felwcs ontfloken;lloe hij, onlangs, door vier fchelmen, bij ncchtN ccngevallen e11 zwacr gcwond Avas; hoe men, omtrent zijnen broeder, het gerugtdeedtloopen,dathij verllalld mctdeFranrchenhieldt, en 's daagg na& den ZeeGag voor Gouhbaaî , het hervatten van dcn Slag Y let hadt: wacr uit tusfkhen hem en oe RUITER

hooze weqrdsn gereezen zijnde, decze tegen den Ruwcard den degcngetY kken,en hem in den crm zou gekwetsthebben ; v

zijnda dithet ongelnak, 't welk de Ruwaard a1: een gevolg vnn Zinkilgen ladtopgegeeven, en waarom h1jde Vloothadt moeten verlaaten. Op dit berigt zondt flraks D: RUITER een omt landijkcn brief cnn de Algemecne Stcaten, in welken hil -

1 des ltulvacl' ds onrchuld mannelijk verdeedigde. Op zijn woord vcn eere Vorlllcnrd 'e hij. dct de l-leer IcoRxEr-ls nz U-ITT geene de mintla fchuld hndt van hct niet hervctten vcn het bcwuste Zeegevegt; maar tlat de oorzcak dacr van clleen mocst gezogt wordell i11 den lladeeligen wfnd voor de Netlerlandrclle Zzemcgt, w elkc haar belet hadt, bil -den vijand, die de loef halt, te kunnen opkoomen; dat de Ruwaard, geduurende het gcntfcha gevegt, zich cltoos boven op het Schip onthoupel), en zo wc 1 als de geringoc M atroos zi*i eevcll 'n l . hsdt ges v?f tgtl; dat hiJ, verre van met den Ruwacrkl immcr eenig gefcllil gellad te hebben,geduurende den gantfkhen togt,

wetdeazzlven inbroederli jke cenfgezindlleidhgdtgeleefd. HiJ be-

RUITER.(?j, IICIIIEL ADRIAANSZOON on ,) C'*'

+*e

;l

-- ..-.- + - . -'- ---' * ' --'' ''

befloot zijllcn brief-met bet getuigenssder veelvtlltlige dien11ellN welke de llear oe TVITT, op devzen togt, aau de Vloot gedaan hat lt.

Onder dit clle! zag men d,gelîjks eenige Schepen uitde Oostingiën te gemoete. De Engelfchen, vcn hunne aan3cande komstverwittigd, hcdden zich , meteenige Schepen, gcplactst op het Doggersöani l, 0m dczelve cldcar te onderfcheppen. lteeds wnren de Oostindiesvaarders dat befanmtle Zè )11J biikcls'genaderd, toen zi - de eerfle'tgjding van de Vredebreuk j ontvingen. Te verre waren zi j nu reeds gevordert ' l, 01 n ifl eenige haven van j' Voorwegen te kunnen binnenloopen. H ier-

om went pden zijden ûeven regelrechtnahetVatlerland, zondereenigenvijcnd teontmoeten, dan op de hoogte vanht :t Ileîlige L4r#. Hier wierden zijgejangd door twee lx ron' zngs Fregztten ; doch hadden het geluk van dezelve te ontzeilet ), en op t!e öcms belloudellaan te lloomen. 'sLnnt!s Staateu, hier vnn verw ittigd, zontlen ccn onzen Generaal bevel, om &et 's Lan' Js Vloot derwaarts te zeilen , onder Weg clle

mogelijke kundfchap wegens den vijand te verznmelen, de Oostindifche Ycllepey tegell alle vijandlijke aanvalien te befchermen, en, ware 'tdoenlijk, in behoudel)haven te brengen.

Op den zevenden Augustus, 'smorgens blj tijds,gîpg-oe RVITI, :R met fsLcnds Vloot ol:der zeilN en kwaln den volgenden tlng,drîe en eene halve mijlvan ILn'lndut-n,voor anker. Hier ontving IliJ -ncderaanfchrijven vnn Hlln Hoog llogentle, volgeng 't welk 11iJ - de Retourfchepen, indien dezelve voor de Eenl. ç lcgen, na Têxel of het J-Flt 'e moest gcleidell, lnids

de vijancllijke Vloot, die mogelijk dacrotnflreeks 1ag, voor hem niette ûerk ware; in well c gevalhij zfch metde Vluot 1:a het Vlîe moest begeevel ). Stral:s zonklt hij een Galjoot na de E:'rJ9 en een qnder op de hoogte v2n het R t 'e, om kun d f c h a p t e kr ui z e n. Iï7e&fT ' l e r wi j l d e e z e S c h e p e n o p OP waren, ontving 'sLands Vloot eenige verflerking van twee Oorlogrchepen et 1 drie Fregatten , mitsgcders eenig bootsvolk. Tevens vernam DE RIJI' rER , dat de Oostindifchc schepen op de Eelns bel louden waren a:ngekoomen , docll dat men 'er niet

buitenbekommeringwasvooreenenvi jaudelijkenaanval:wes. kA17e7 meD om zijnehulp verzogtç Da

;l6 .--..v .- ....

RUITER.(LIICHIEL ADRIAANSZOON pE) .' '

'

'

-' -' . .

.

.

Dn RUITZR lndt dit berigt niet ontvangen, of hiJ deedt de nnkers ligten, en zette koers na het I' 1X>. Onder het voort-

zeilen wierdtllem,metcen GaljootuitTexel,anngebragthet cfrclltift eener wagrfchuwillge, door den Spaanfkhen Gezant can den Gl. illier vcn Hun Iloog M ogende ter hand geûeldy wulrfn deEngelfchen gezcpd wierden eeh voorneemen te hebbcn, om te Sluis /;; kr laanieten , in Zeeland, of in a' en ArJ' c2eene lallzing te willen onderneemen. D azr nevens ging

een Beflcitvan 'sLcnds Stuate: en zijne Hoogheiz, uitkrcgt van 't welk oe RUITER moestpcstvatten Op zulk eene plaats,

als hijmeest dienlig zou oorleelcllom 'rvijands oogmerk te verijdelel). ln geene kleine verlegenheid bevondt zich nu de Generaal. Twee bevolen waren hem ter hand gefleld, welke regelrecht

tcgen elkanderinliepen. De harde wind belette hem , Krijgsrncd te beleggen. Hierom moest hij met zich 'zrlven clleen le rccde gccn. ln canmerking genomen hebbende, datde OoSt-

indif cle Schepen voor Del fz/g' / genoegzccm in behouden haven lagen, en reezs gelost wierden, en dat *hetnier weder-'

kecretl tler uitgezondene Advijsjagten ,tot een bewijskont !e iienen,0Atze geene vijnndtllvernomen hadden: om alledeeze rezenen wierlthijterncde, zich voorTexelte vervoegen, gm van dnar nndcre bevelan can 'sLallds Stnaten te vraagen,

en meteclldan vijcnd te verktlndfcllnppell. Tot het laatstgemelde Qogmefl: zondt I' )E RUITER t:vee Adviisjagten na de Kust vaî! C-Ngc/lrz/, tot voor de q' hrlnnuqkhz BalllIen, en

verderZuidwzcrtsvoorbij Soulssat1i en de riviervan Lont lcn, tot VOOr lluins.

sints het flrnks gomeide bepuit, fclli jntonzc Gcnernalvan edcgten te zijllverailderd. Altllans vflltlt l'nen acrgvtekcud ,

dat de Vioot 11u tell getqle Vn11 zesennegentig zeilen , zo a klclllc, verflerktge' k votlen zijllda, op den zestien. gfoote z1 :un augtlstus voor de w esterecms ten anker kwam. N a Jlêt fzî*:! haddtm zich eenige Ilewindhebbers der Oostindirche +'

A/ laatfchcppije begeevcn. Deeze zonden aan den Generaal eenen briet -, meidende hoe zijeenige goederen, die voor de hnnd lagen, gelost, ec i11 Ligters, onder het geleit le van

ljvda Oarlogsjngten en vlf Smazfchepen, over de <'adtlen, ro

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON nz)

2I7

nahetVcderlcnd gezonden hadden; doch dat zîj de Matroozen en Soldacten, op de Oostindirche Schepen thuis gekoow

mell,niethcddenkunnel)aanboord houden,zijncedezelvebijkcns allen weggeloopen: waarom zij den Gelleraalverzogten, llun met eenig bevaaren vol k bij te ûaan. ln hetflotdes briers vermeldden nog de Bewindhebbers, dat ecn Zeeuwfkhe Kaaper een thuis koomenëen Engelfche Oostinziesvaarderhadt genomen, welks laading zevenhonderdduizend Guldens lvàcr. dig wlerdtgefchat. DE RUITER aan dit verzoek voldaan hebbende, licp de Vloot op den cchttienden in Zee. Twee dage; dacr n,a bevondt zich de vereenigde Vloot op de hoogte van

het Eiland ter àrâz//z' z/ J. Thans ontvîng de Generaaleenel x brief van de Algemeene Staaten, lnhoudende eellbevel, om zich ten fpöedigflcn na Sclîoonevell te begeeven , en Om

tevenseenwaakend oog tehouden op 2eEngelfchen,a1s)ie, onder Prins ROBSRT y eene lalding op onze Kusten fn dèn zin hadden. Eer os RUI TER tlitbevel volbragt,hat!thijhet genoegen , eene kostbaare Retourvloot, van veertien *Schepen.

binncn boord hebbende een onmeeteli jken fcha!, behouzen ye

zien binllen loopen in de ollderfcheidene havens hunner beûemminge. N iet voor den zcsenywilltigflea A ugtjstus kwam D1( Rvle reh met de VlooyOP Schoonevnld. Eene tijdingy w elke hem het ha. ttdoorfneedt,ontvlng onze

Generaalop deeze legplaats;'$$vés2:moord vallhetekelbroe-

derpaar Jox lN en Itor tNsLls Dn wITT. Diep griefde zijq gevpe1ig gemoed, hc: treurig 1ot dier beroemde A' laqneq, met wef-

ke hijzo lang vertrouwelijk omgegavn,in zo veelegevaaren gedeeld, en van Welke hij zo veelv gllntlen lla(1ronyvallgen. svantacn den Rnad 'penfionarîs wcs D: RUITER zijne bevordering,eersttotVice-Admiraql, en tlaor naa tot zijue vcrdera waardlgheden.voornaamelijk, verfchulpigtl. GetroTen van ver. ontwaardiging, lloorde men hem , Qp het verneenlcn tler ver-

fchrikkeli jke mcarq, uitroepen: ,,llldien ze fchuldig warea ,.aan landverraakl, of aan llvt omkoopen v:!) eenen Barbier

,&om zîjne lloogheid te vvrmoorztn, mcn moesrhen dcl â, ,,. door

wettige Regters, ter dpod vcrweezen lkbbel. Da luister en de eere vcn den Staar en van het heilig Regt ,ware dallgaLandl âaafd '. Go0 bewaare ons lieva Vaf zerland voor dqidanige oproer4n.1'' ,

jI0

RUITER.(MICHIEL ADZIAANSZOON nn)

Onguniig waS thans de toeflcnd van 'sLands Vloot. De oproerige beyveegingen, thans vooral in Zeeland gaallde, belel nmerden de O verheden van dat Gewest, om voor haare ycllcpen de ntlodige zorge te drcagel. Zo hoog, intusfchen, wns op dezelve de nood geltlommenN dat Dn RIJITEI gercaklen vonuqt, den Lt.Admiracl DANIIERT te zenden naslitlt lclsulg, alvaar thans 'sLands Staaten vergaderd wal'en, om dezelven het gcbrek can leevensmiddelen oader 't oog te brengen; c1s

àullende de Schepen.op welke ditgebrek regeerde,bijonthentenisf b van fpoedige verzorginge, genoolzaakt zijn, de Vlag te verlaaten e11 binnen te vallen. Daar bijkwam nog eene toeneemende ziekte onder het bootsvolk , veroorzaakt door den langduurigen togt; in geen half jaar waren veel e

k atroozen aanlandgeweesr.

In zulk eenen toeûand der Vloote ontving DE RUITER ncrigt van H un Hoog Alogende, dat de Engelrchen, ten getale van honderdlndertig Zeilen, op de hoogte van Pettên gezien w,-

rtn; welken hij, derhalven, indien ze eene landi 4lg in den ztn badden, de volvoering vcn hun opzet moest tragten te, beletten, en intusfchen den ftcat van derzelver Vloot te verkundrcllappen. Toezegging vcn eenigen voorrnad uit Zcelau4

ontvcngellhebbende, deedt DE RUITER zijlle Schepen kreagen en fchoon maaken, en ging, in den avond van den vierden septembcr, onder ' zeil, met een gunfligen wind, den koers na het Noorden zettende. Op den tweeden dag daar saa

kwam hij, metzonnen opgang,in 'tNoordwest van Goeree, ten cnker. Straks zette hij lluitenwagten uit, om op den vijand een waakcnd oog te houzen. Doch llij ontving, van tijd tot tijd berigt,van verfèhillellde kanten datdeeze,al voor eenigen tf jd,deNcderlandfcleKusten hadtverlaaten. Terwijl dus onze Generaal zich allerlei ongemakken der Zee getroostte, cn nacht en dag een waakend oog hieldt, om

'sLvnds Kusten tegell vijandlijke onderneemingen te befcher=en, liep zijn huis en have, te Zmjlerdam , een dreigend gevaar van plonzeringe, door de fchetlzieke handen van een opgeruit l Gemeen , 't welk men in de ooren hadt geblaazen, dat de Admiraal os RUITER 'sLands Vloot verrcaden, nan de li -rallfchen verllogt, en thanx illden zin hatlt om die in hunne kanzen te levcren. 't $Va3

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON oe) ?

?Ip - ''

.

-

't Svas ncameljjk OP den zesden September, 'smiddags ten

t/..u411 uure, dat, OnverWagty eel )e groote melligte Votks, vreem-

t1a àlatroozen en îvijven,zamenfclloolde, op den Buitenkac van het q'aals-Eiland , tusfchen de Kfacnfluis en de BuitenBt intummefflrzat,glwaar de Generaalzijlle woon *ing hadt. M eVr0t1$V DE RUITER y Jéne dogter, Devens eene nigt en tWee dienstmeitx len bevonden zich alleen ill buis, zollder eenigen mansperfoon. OP eell Ve1 *Wzrd gefcllreeuW VZD ploncleripge, zondt M evrouw DE RUITER in der i jl om den Heer wesse:a SsliT, een voornavm Koopman , en lfapitein van eene Kom-

PagnieBurgers,wiens dogtermethaaren voorzoon Jcmkerjouax vaN GELDER getrouwd wzs. en die ûegts weil hige deu-

l'en v:n baaf cf woonde. Deeze op zijn floep koomendex vraagde wat'er te doen wcs. Zijriepen hem toe:Ila,dikJ:fcnelmJ kom :/:,2de#ppJ, men zaIv op ar yrcde Jlzfz, hantlelen. Hij begaf zich daarop ûoutelyk onder hen, eq zeide, indien i1 c het verdiend heb.moogtgijmijzo handele11. Op dat zeggen riepen eenige andere hem toe, dat zi l tegen hem niets hndden. Dcarop drong hij door totaan 't lluis van den Admiraal,alîvaarllij Mevrouw DE RUITER zeer vurlegen vondt, die fprak vcn deuren en venflers te fluiten1

doch hijbegreep,datmen metdie vertooniog van vreeze het volltte meer lokken zoude: waarom hij riedtdeuren en venu ûeren open te zetten y een goed gelaat te toonenq en het volk

goedewoorden tegeeven om ti jd te winnen. Toenbegafhi j zich na 't huis van zijnen Vaandrig, en ovetleimethem hoe kij zjne Schutrersbesti!1de wapenen zoude krijgen. Geea Tromme'lflager bij der hand hebbentle, dewijldiazich,naarhet gebruik des tijds,opdenDam bevondt,zondthijzijnedienstbooden bij zijne burgers aan buis, metbevelom aanftond: p

in hun volle geweer aan 't huis van den Vaandrig te koomen; deezen belastte SMIT het Vacndel aan de deur te zetten, 't een een groot gefchreeuw onk ler het vollc verwekte; doch

szçl' r gaf te kennen,dat he:dien dag zijle wagtwas, en dat zijne Kompagnie moest vel 'gaderen; '(geen het graauw wat jlilde. ilij zondt ook zi jnen Luitenantna de Heeren Burge.

meesteren, om ll. E. G.Agtbaare van deu oploop te verwit.

tigeî),en bijûand van Krijgsvolk te verzoaken. Ondertuifchea be-

j2o

RUITZR.(AIICJIIEL ADRIAANSZOOX nn)

begon hct volk clm eer en mrer OP het hui! val 011zeD Adlni1* 21 :1rtnn le drillgen, en fcheen f legts een callvocrëernootlij te llebbcn, d3e dea eerften fleen wierp: De H eer szllT begalzicl ) dl arop we der Da het hnis N'an h1eV1'Ot1ïV DE DOITE: N 011 # . vj.oeq hetgrcauv , waarom ziJ daar in 20 groot ecn getclvcrgaderd waren? waarop ccnigcn hem tx riepel:: ot it t àzzz de . z?4' -

sirz lalNtlie/à/;tp; '/ a,'sf. ,/alJ -irlol)t aan #: I' Danjkr îen z l'cz' . /'? t'erkl lgt, eu J 'r hnnnz J/;a#ez; zoekt' n t/t'rr te /c1 ':z't ?a. ? Eenige vrguwen riepen :liî)'zogt J: L' aotle lzrrz-, zt7f /rzzi Ta zouJe voor icder v,zn onze Jrzz2: manncn een DJZI/ZJPN genitz zelcJ Anlere . rfepcn dacrop, u't J ''hentien Jt r/zz gisfcrcn grvssgen en syza hancicn :/; vocten . ;J ,en z/ea inbrcngen! l W evr o uv v ol s RT J I T : R , v e r b a a s d ov e r zu l k e e n l e ug e n , z e i t ' k da c l . tlpf e

>oe1(a1)dat zijn,wantik heb vandaag eenbriei, wvanmll .nNlalt ODtV2ngCD di e gisteren gefbhreevcn is,wacrin hijmijbekend Dackt dat hij met 'sLands Vlootde vijandcm eerlang wetlei* Yer1 ;ooPt te gVll OPZOekeD. SMIT verzogt dien briel -aan 't grccuw te mogen vertoonen, om , terw.i j1 zij dlen lnzen ell

daar over fprcken, dtn tijd te rekken, en ontlertusi khen order te llellen en hulp te kunnen bakoomen. ZiJ -l raad Tviert lt

gevolgtlNen bijvraag ,de can hetvolk,of'et nidmancl#7as,diz de3Atlmfrnals lla .nd lkenda?waarop hem jageantwoord ' ïvierf l:.. Leest dnn dldn brlef, zefde sz' llT, en gy zu'tbevillt ' lel1datl:e: zeggcn vcn tles Almiracls gevallgenis lontere verdigtzclcll zi-inr it hct lcezen van deezen brief ont d ondt ook, eelige twistt wantzomnligen,t): RI7ITI: .R3 hand kennende, zeiden: ,t a/ ar 'a

fchel. ncn,#/: o' itppzi za Admiraal zzzrgrrlzcr. De I' leer SMIT 4

àadt hier ondertusfchen meer dal een hall -unr ti j .d mede ge-

w onnefl, e11 tîvnnlf of vcertien Burgers warel in llull vozle ' feweer voor des Vaand'rigs hucs gxkreomep , als t!e I' lzer szll' ê

lijnegantfcleKompagnicN diciuen i1)de wandelipg dewilde Ieren noemde,ia haar î, 'ulla jokvct ?r van dep brtlg bijJelve4t. z ' -ndifche Pakhnizen zcg acntrekken. Eenigen ticpen: waartoe I datvok k ? dsar sl ul' r op antwourdde : ik heb te nagt de wagt xcn de M uik lcfpocirt, daar tqe Franfkhen 1x ! * . &rç den ecrt ' le11aanw

Nral zullen doel:: klaaronl wil ik me$nlijtle J fompagnie, die zecr flerk is, bij tijt1s op de Avat lt Tveezen. Ondertusfbhen van 't llaFs aflreeklentlc,fteltle llij nlttzijl tVaanu'rig en,cll2 ,era. 011.

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DE) U L

:-:,

Onderbevelhebbers oroer om 't gewelz afte keeren. Hijliet de nieuweScl lipjersflraat die niet.verrev,n 'thuiswa$,door drie gelederen A' luskettiers bezesten, ondqr 't bevel van ven Sergeant, dien lhij lastgaf, indien 't glwaau:v wilde doordringen , daar onder te fchieten. slet t !e rest van zijn volkA m eer dan tweehonderd man ûerk, 'i welk welgemocd en be.

reid was hem te volgen. trok hij na 'thuis van den Aqmir:al, en dreef hetgraauw metrottingflagen totcat )zi jl)eigen huis, zonder herverder te kunnen krijgen. ' l' tlen gafhijbex vj1 dat zilne burgers zich gereed zouden houden-g en :l5 het graauw nergensnaar luisterde,belastte hijde A' luskettiers aaa te leggen, en de Piekeniers hunne pieken te vellen. D it ver.

oor' zaakte een fckrikkelijk gefchreeuw , dqar men evenwelop toetradt; en met rottinggagen en gevelde piektn, die zommigen op de barst flieten, wierdt de woezentle hoop tot voorbî j des Admiracls huis gedreeven. Op dat zell-de oogenblik

kwam daa' reen kleine Tjalk of Uidegger,metzeskleiueûukjcs gefchutvoorzien, regt voor ou RlplTeRs huis, die door

tle menigte van fchuiten, welke met volk in het Y lagcn om

dat baldandig geyveid te aanfchouwen, lliet we1voorbijkoa

vaaren. De Heer szll' r riep%en Kapitein toe,ofhijniet geneegen was den Lt. Admifaal dienstte doan, en zijn hui: tegen het raczende volk te helpeu befcllermen? Deeze toon-

de zich aantlonds gereed, en maakte op sul' rsbevalzijn ge. fchut klaar, 't welk te boord w ierdt gebragt en met fchroot Ielacden. Dit veroorzankte grooten fchrik onder hetgraau. , dnt zelf niet wist door wien het gcande was geworden, ea

het welk een annvoerder ontbrooken hadtom in tijds aan te vallen. ln deezen fland van zaaken kwamen agrtien welgemonteerze Ruiters, door de lleeren Burgemeestcrs, op he$ berigt van IMITS Luitenant, afgezonden. Decze kwalnen zo

hard aanrijden datzijeene groote menigte zouden in 'twater fcdreeven hebben, intlien de Heer sul' r hen niet verzogt hazt

watzagter te zi jden. Dtls kœamen zi jbi j de gewnpanoeBurers, die (oen nevens tleeze Ruiters op de moedwilligen aan. droflgen, en ze verjoegen tot aun deni euwe Bantemerûract. Hier keam hun nog de Heer c.RocH, Ouorchepen en Raal

uer stad, meteen geocclre zi jner Kompagnie te hnl p ; ook KX%$# DESL.

Zzzz

kwi-

;:z

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON Dz) C--7: -

kwamen kortdanr naa, toen 't graauw wœt aryveek, de viez

ncastgeleegen Kompagllien Burgers tot hunnen bijzcnd. Men vontlttoeu gezamentlijk goed, de vier bruggen van 'tNvaalseiland feder meteen Ifompagnie Bt lrgerste bezetten; hetwell t' f lfaks in 't werk wierdt getleltl, en hier door moest al het r. ziende dat hct grzznW het Eilanklverlaaten. D e Heer szll'

nu alles in rustwcs gebragt,trok na zijnewcgtplaatsde Muidetpoort, terwijl de vier Kompagniën,diehetlaatstgekoomen wcren , het Eiland rondom bcwaakten, en niemand tlaarop lietenlloomel3>d2n dienmQ11ZekerWist d:tdzar t'htlisbehool' de. Des ant leren daags kwam *er wederom eenîg gelneen volk voor het huis van den Admircal te zamel); docb door

hethoorellleezen val eellen zi jner brieven, wcarin de placts gemeld wierdt daar hi j zich toen met de Vloot bevond:,

wierden zii te vreden geReld, en ie' vler gîng dcarop zijllen w eg. Ook liieldt zich de gemelde UiLlegger nog voor de deur,el: blcef dccr eenige dagen leggen. H i er bleef het der-

halven bij, en de beroefte hadt geen verder gevolg. Ook kon !nen met geene zekerheid te weeten komen wie de eerfle

A alaookersvan deezen oploo é waren,welke voornanmelijk goor den m oecl, bet beleid en de voorzigtlghvid van den -

Heersxl' r gefluitwierdt, en die dtls het huis en de loflijk vefkreegene bczittillgel z van onzen Admirâ< voor allen overlast beveiligde. Niet lallg 1:2: zi jneaxnkomstvoor Goerce, wicrt ltDE RUN TBR van eeu zwaaren florm beloopen, welke drie dagen calzuddtN en veyfchelden Schepen op veele fchad' e te ûcan kwam. N ,: :et bedsaren van den ûorm , ontving de Generaal ber'gt

van uunHoog M ogende!z vcn derzelvera,nfchrflvenacn alle de Admifaliteiten , om hunne schepen te voorzicn vnn lca. vensm izdelen. tot can het einde der loopende maand september. M et een bekwam de Generaal het affchrifk vcn 00:en !N BEUNINGEN en vltvnElkG .nx # ui bxief, door de Heeren v, zt

Brus pl, czn Ilun Hoeg Mogende gezonden, behelzende dat m en în Engeland t lerlt aan het presfen van Volk v/as, en op

de rivier vzn Ltlnden Vijfduizend Soldgaten in gereedheid hadt, om eerlang te worden ingefcheept il de vereenigde

vluot, die zich vastfpoedde metfchoen,maaken en het ill11Q0-

'

s

1*p* <

ITBR.

'' f *N@ ' #A

. .>

. .t .:

.

t .. k '

ICHIEL ADRtAANIZOON DE

gaJ

àeemen van leevenstidddten l dàt vonrts een ruot getai Paerdcvolk in vier Fluiteù ingefkheept, en eene lenigt: fchoppen , fpaden en kruiwagens in kleiper fchepcn zoùde geu laaden wordenz Uit :1 hetwelk men bd oot, dct de Engelfchen eene lândfng Jn def lziljhadde' n ,Welke men zeide 0p'

itEiland IFalcberei jemuntte ziink Dîensvolgens wierdtdé Generuly door 'sLcndsStaaten, mti overleg van zijnelloog-'

heid, gelast, zlch op zljcen oudpl ).'postop , sxcboaneveid te begeeven. , Nevens dit bevel ontviï ay ilij ook de tiiding wegens den ramp,welke zijn buiz en gezin gedreigd hcdt. Di ' t baarde hem merkelijke bekommefirkg. Ui:df ?l tcçlgten zljned vriende' n kende llij tlcn deerlijk geli q nsel-tllT'flàalvcn 'tVaderland, en dat hetj door onderllnge vordeeldbt tden, wierdi

V2n een gefcheurd. Hij kendo.boveh dien,del) qart van het m uitziek grganw , 'twel k,ttlk op roof, gqarne zulke tijden te blcte neem t, oni, ondereen andefen fchi jn, zijnen roofJtlst te koelen. . In de bekommernis, welke met (l pzigt tot

bettoekoomende, zijnen gcest kwelde, blzooi o' e RUITE:# aan zi jae Hoogheid, om Vrijwaaring te verzoekene' Doch de Stadhouder,eerhijdien bricf ontving, hadt reed: Sauvegarde' ccn 'sGeneracls huig verleend. Jntusfchen, wierdt deeze toe. zegging, onzekerdoorwelkeocrzaak,opgehouden, en kwanï eerst eenige wteken hater M evrouwe'oe RUITRR in handen.

Deerlijk was, .geduurelldeditalles, de toef land #= 'sLand: Vloot. Door hetgeftlgtvan den raderenlen vijand,<smede' he: nnllàotldend on/àulmi g weler, bleeven de leevensmiddefea D e R e e u wf c he e n Noordhollcrdfkhe Schepen warens 2F oter. dcarcnbovren,vellcnlters,touwelleà cndere fcheepsnoodsvendighczen fcllcars voorzTen. llîer toe floeg wezeroll) ven zvvaare 110:111. Oorzczk wcs,.eerlcrg ,dit alles van een zo' grflt)r gebrck over de Vloot, datde Genefaalverkl4arde, af

zij' a leeven znlk eene behoefte niet te hebben bijgewoond. Van niet lws klaggde hi .j zijnea nood a:n '$Larldl staaten, ' docl) voegde 'er nevén:, & t gendmen dat de Scàep' en v4n ,t

noodige ontlethoud voorzien wierden,ziJ,àogthans,om hunnen haveloozen laat, her niet tot het einde der maand zou-

den ktlnnen uithouden. Door gekek hadden , van tijd tQr tijt ljdriefatwintlg Sçhepen moetenbingvtlvalleq. Niet meef z zzz a

d:n

3a4 .

-''' -

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANS ZOON Dz) Z -

..

*' ''-

dcn tweec -idcrtig,metzeven Fregalten,hgen nu nog opSchoo p:rc/#. In zeezen toefland van znallen, bekwzm DE XUITER , op den twintigt len September, de aangcnaame ti jding vanhetbcfltlft van 'sLcnds staaten , om de Vloot op te leggen, behalveli vierëntwlntig vcn de ligttle Schepen;voorts dat men alle de Branders zou in diensthouden, om in 'sLands Zeegateny tot derzeiver bercherl ninge , gebruikt te worden. Terûond raa hetOlltvzllgen van dit befluit, beleide de Generaal eenen

Krijgsrcad, en deelde in denzelven de noodige bevelen uit, ot zz het bcveider Overheid te volvoeren. De benoemde Schepen zeilden fpoedig na binnel. DE RUITEIt zelven zette te

llelleyoet/luis vcet aall land. Hier onrmoette hij een Ileer

van canzien, die, nca de eerl 1e p1igtpleegié' g van verwelkoo-

lnillge, hem flraks vrccgde, waar hijzija vcrfland en voorzigtigheid hadt gelaaten, t oen hij een zo flerken brîef, ter verontfchuldcgilge van den ltuwgard , fchreef? M et zijne gewoone Zeeuwlhe rondheid gafDe RUITER hier op totant-

iwoord,datllet,in hetVaderland,elendig moestgetleld zijn, indicn men.desgevergd zijnde,de waarheid nietmogtfpreeken of fchrliven; doch, wat hem betrof, hij zou daar ia volharden , zo lâgg zijne oogen open ûonden. Op tlen zesentwintigt len deedt hil -, ln 'JH 4g ,e, in de Vergaderilg.v,n llun Hoog llogende, verpag van zil -ne verrigtingen ; door

&vclke hij thans bi j monde, en vervolgens fcllriftli jk wierdt berdanltt. Diergelijk een verllag deedtde Generaal, vervoljne l' loogheid, die zich thcnscan dêtt&i ' z. i,arzz gells> :an zî bevondt, en van welkehiàmet tekenen v:n cere en hoogagtinge ontvkngen wierdt. Nog dien zelftlen dag, 't was de

achttstwlntigtle vnn September,kwcm hi j teAmjlerdam bij Z3 i-1. 1 reikhal zend huisgezill. Van korten dtlur wgs da rust, welke de Generâ:l zich ge' vleFd hadt, in de armen van zijn gezin te zullen rmaaken. erdt hij, te Bodtgraven, 1t2e2S OP den derden Oaobcr wi

bij zijne l-loogbeid ontboot zen. ln '(bijzijn van vAN B>:vERNIxo, deelde de Stadhouder gan Ds nul' rElt de tijding D ede, ult Engeland ingeloopen , volgens welke de Engelfche

vioot, flefk dl -tednzestig Zeilçn, van de rivier vcn Lontlen W e..

RUITER.(MICHI EL ADRIAANSZOON nn) :a; 1

.

.

.

.

..

.

-- '.'' -- . '..... -. ....

wederom wus in Zee geloopen. M et onderling overleg wlerdt

hierop goed gevondcn, datDn RUITER' , in allcrijl,na Hvl'e. s'
volgenden ngchtging hijop reize. TerwrijloE IkL' JTER op weg w:s,ontiondtteIlellevoetpuk s eel,e Njfl .ere olltflel 4enig, door het gerugtvan eene vijandeli jke landilg. e. Etlijke Visrchers, eellige fchepel gezien hcbbendeN zonder te weeten hoe veele of van welk eene Natie,

hcdden ultgeflrooitl, dat het eene vîjandlî jke Vlootw'cs, in de zestig Schepen ûerk. Doch de vijûnd kwcm nietN en elk + as we3 '%om in rust. Van llieuws wierdt deeze geioord, door het zein der Schepen, die in het Goereefche Gat lage:,

manduidentled,tdeviiand nu wa,rlijk in aantogtwas. Jnller Fort bereidde m en zich Drak< tot tegenl nd. Een opkoomel lde M kt bcnrde nienee vrccze. M en hoorde flerl t fcl lie-

:en, en galoofde 11u, datde Draadmngt=et den vijand.în gevegt wa,. Nac het opklzaren vcn den M izt, zag mcn .vala de gcvvecsde Schcpen, Stcaten-Vllggea wnaicn ; het warcn

twee Zeccwrche Kcapers,die met zeven Prijzen binnen kwamen. l' luune eere- en vreugdefchnoten hadt de Buitenwagt

voor vliandeliik geweld opgenomen. Altdletwijl wal De RUITER. onkundig vcn dit alle.s, met

een pgtvoor den Briel gekoomen, en vertrok vaa dccr, terflond, me? den Lt. Admircal vAN Nzs, na de Fregatten cn Branders, die voor de M css lcgen. Deeze bezîgt?gd ep de

Kommzndents tot hunnen pligt vermaaY hlben/e, flak llf j met het *I a g t i l 1 Ze e , me t oogl n e r k om bui t e n om r a I I e . 1 l r F

voe/put' t te zeilen. Omtrenttwee mijlell in Zee gcvorderd zijnde, ontdel tte DE RUITER negen Rtczeilens koerl zettende na Goeree. Een Visrcher,welken hij kortdaarnca ontmoet-. te verhaclde hem , cene Vjoot van vijrenveert'g Zeilellgezien te hcbbel, e1 1 onder dezelve Vlcgg.en van Admiraclen,.

Vlca-Admircclen en Schouten bijnncht. Onze G'eccrcal, te meer clzo 'er cen zwaare mist opkwam , het onperaaden ::911dende, op zulk een bcrigt, zich verder i11 Zee te wcagen ,

kctrde metden Visfchernabillnen. Bij zijne1(, 02stin a' rn z z zz.3

Làrt kl#

.3w 3 0 4 26

RUI TER.((MICHIEL MICHIEL ADRI A'ANSZOO'N I'p c ') RUITER. ADRIAANSZOON DE) ,

- >

''r = J

>- - *- *r-

.

llcs iin n BlJ,<;el. riel, vo ndt hf - ''er erz1 om ng cmelde rreden, edell, salles vonde hijJ om de de bove boven gemelde Van zijnc Echtgenoote, midlerwijl aldanr aangckoo~ *~larm. lûrm. Và nz il -ne Ec htgenoote, mi dlerwijl a ldcar a clpgûk-ooe .

mJllen, ep, ne elnt JDE )B ûUI TER ffiraks lrcks a ffcheitl, e rtrekt, ne l-ens ne~lIit R UlTER affcheid, en11ve vertrekt, nel'ens leilevoeqlluîî. rau! VA N NE S , ov er lland, and, n pen Admiraa! VAN NES, over naz f fie//cl'oe!ji!lis. #e n Lt t4t. # . Admi a Doch, bij zijne aldanr, von hij in vreugde. i jz ijne kkomst omstc ldaar, v ontdelt h ij''er er aalJes lles i nv ret lgc!e, Do cà, b 1 ~oor de a 3a!1komst d~r boven gemelde K!ll1pers, met hlinne go or.de ankomst d çr bo ven g emeltle K=pe rs, m et n Lï111 3 .e ijandPrljzen. De o oplosfing van het ·v.'egens rrijke ijke P . rijzen.De plosfing v an h etrraadzel, aaklzel,4 vegessddeevvijandlijke Vloot, omving DE aul RUITER van d.e Kaaper - Kc Kapiteinen. l ijke Vl oot, ont vi .ng on Tsh v :n d . e Ka cperpiteillen, zi 7àdden c en a anul S chepen on tmoet, koome nde v 21 1d e ~iij 1 4:idden cen aantal Schepen ontmoet, koomende van de è !!-lve, en den wi!1he hebbende 1)3 Engejand, Frankrijk ennS Sp(l/;~ El v?,e n de n wi bbende l 1a En gelapR,Fr/a irl )'l e tnqzir fe.. De Deeze hadt dee Ma Maasfchipper voor vij:lllden aangezie!1, )e eze hn dt d asfchipper V0 Or vi jpnden a gngezien? Op Yoo voorJlel vanp pe DE RUI RUITER ontving, zedert, Hellevoetj1uis OP rllel vz TER on tVing, Z ederty He lletnetfttis eene merkelijke verll:erking van Ruiters enn S Soldaaten, en ç ene , merkelijke v erllerl ting v an Ru iters e oldaaten, e n .

.

in ûa ât v :u kl oeker t egenr wierdc, ook inn andere opzigcen, fiaat van kloeker tegen~ F ierdt, o ok i antlere op giglen y in ltrol td neraql n ' /Jg: : en weer gebragr. Thans vemok dee Ge Genera1l1 naa ' 'ss f Hage, en Fë er ge btcgt. R' hcns Ve vo ort: na Bodq rave, om : :n de gemeene St aaten, den den voorts nil Bodegnwl!, aan de Al Algemeene Scaaten, rzag t oo . ltaadpenfionaris HGEL den Stadhouder ver(}ag teq .d dOeR. Fu allyenfiollaris F açEc en en d en S tadhouder ve

4Ajnc' Hoogheid hem verlof, zich l1aa z .dmflerdam te Z jne Ho oglleld fchonk fchock h em v erlof, z ich n lvz //r#lrw t e .i 'm()gen begeeven. Op weg bij, denn > dgen be leven. Op weg derwaarts, derwaart,, wierdt wierdt hi j, aan aan d: U inlînorn , dopr aaf Ml uélTs VAN vAN NA ssAu en en ee nige andere vndere Vhlioorn, door Gr Graaf MAUltITS NASSAU eenige enn me met( vee!e beleefdheid on~­ l(rijgsbevelhebbers. begroet egroet e veele b çleefdheid o nrK, rijjsbevelhebbers. b l1aald~, è ,acldq,

1n hettgezelfchap weillige voorln 5e gezelfchap van v:n eenige eenige we ilsige Vrienden, Vrielden, doch doch vo or, al met ?ijne Hdsgenooten. !inaakte IlL! DE IWlTER eene aana1me , tiijne Huisgenootenj.liucikte 11u I' ;E RIJI' TER eene aangenaame bewustheid van eerlijl:e vergex qging, de de vrugt Vrugt der derb qwustheid v cn e erlijke genatmc vergeuoeging, P.ligtbetragtinge. Te midden dier dier kalmte kalmte de adteen een zeldzallm zeldzgam Te midden deedt pligtbetragtinge. 0p zekerell zekerqp voorvalhem groot # oorval' hem gr ootgeV:laf gevacr zijns zijnsleevens leevens loopen. loopen. Op pag koomt een ollbekend pcrioon nan :tiine rieur kloppen, ep.J ol l b e ke n d pc r f o on c a a zi j n e de nr kl op pe n,ep /cg koomteen * he: Voorlmis Voor:ui:doordringen, doordrflgep. nna pazl da tIbemgeopend bb er mood gs kope Ee !dat bo àanddt was, WcsNlot tQtin11 het de eenc, eP1f 2, een eel bloot bloot1\Jes il' les in in de de Een bol broods hade hij ki j illil1 de :andere >ndere hand. hand. Met M ct eene eene [chrik',rcl:kcncie fca l 'rl -I z .' vvullkzl ède houding houding roept rocpthij, hij, floutmoedil,{ ûoutmoedig en en onbe:cllOft: opberchoftl Wttal' 11' XaI'isJ *J;\;ICml::L l L:ICHIDL DE D12 .RUiTER? RUITER? ik ik ' .) :' ectcps '. ' De l .Je Gcr.elaal, t;zuoyaa!, zittende zittende Itl iu wi! SJ'fJ nllCHIEL MICHILL DE DE RUITER RUITER [pied:clJ! #en I\over,kamer llovenkcmer naast naadt het hct Voorhuis, Voorhuis, l:et het geru,;t gerug .t hOQrer.de, hoorende, ~en QD vraagt Vrû;> t rtwac w-ath'j h: , J ,b::geerde? bzageei -c!u? Zonder Zonder een eell lwomt koomtna n: bened~ll, besedan, en tlve Onve,!::at r/ rxp-v,.plt toe, ao, .t zi wa. oo r d t e 2 r 1 l W0Or t e n , t r e c d: l l r c . 1 : . : t oe , en , woprd te aDtwOoHlell, treed! j}r~b de en * 'Vw. . r rewisfelia 5k DE DE RUITER RUITI i:R gegriefd gegtiafd lJebben, llebben, hudde hcdde niet l âl eteea eell , gewis[eJijk 7 . Ou p ' l rr1.Jut e aflwomende, 2* f'QOO1 1 .Dumd:: den ge m j dc aar een een L:!d~ Lad. Kpegt, cncitaop OP het h0tgerugt :0 . .n ~vloord\:naar .uoor . n kwk* w-%>>r

' '

iou

.. '....

D ,!

.m

.. '

dendert-

RUITER.(MICHIEL ADRIIANSZOON nx) -s-m.-- .-

+

---p=

!:7

.

dertje, 't wclk gelukkig dlar omtrtntûondt, ép hetlijrge-

worpell9 fn alzo ten huize uitgedreeven. Door ontoeltenis lladt niemand van ou RulTsas hulsgenooten den inval, om den booswigt te volgen, of onr:cd te roepen. Door de Geregtxdiellacrs wiertk kij,zedert,vrugtloosgezogt.

DeWinter,in'tlqatstvan hetJcar1672 enin dena,nv4llg van 1673, bccrde, hicr te Lande, eene algemeene bekomme-

r. ing vooreenen invalderFranfchen,overhetij .s,totinhet llart v:n llolland. 0m duar tcgen op zijlle hoede te zijn, vondtmfn ook te ânserdaln gera:den, eenigebuitengewoo-

.

ne maatregels te *beyvamen. Een van deeze w:s, de opzragt der Vroedfchap ,an DE RUITER V:n llet opperbevel over albet

Krijglvolk,lvcs den Ykant, ûrekkende, in 'tOostanj vcn Iz.t Funrn 1 tot in het W esten a:n het Blaauwe Hoofd. Alle Bevelhebberg, burgerg, foldaaten en m,troozen, welke hier lladden iost gev:t, w ierden gelcst, de bevelen en fchiltkîngen VO DJI RUITER vxrdig te volbrengen. Dtarenboven voerj het oppervwfud over deOarlogrchepen en Tjtlkeu, de h3

die op het Y de wxgthielden. Terwijlde Genernalditwerk om handen h,tlt. ontvfng lgjeen vprzoek v:n dea Grcâvevax .

$5zalaoex: Veldmurfcv k over dè Troepen vaa dea Stut,om

de Gclderrche en Gooiifche Kusten te onderzoekens en eene Voegzzame pl azts **n te wijzen, Qp wdke meq Krijgsvolk zoa kunnen un lzndqzetten. ln 't midten van Januari jde#

IRUITEA,meteenOorlogsjzgt,naHwr. Jatrs 16:3vertrok DI utrwt jk. Jn zijlonderzoek voudlhijgeelle voegzumer plut: ter lanl 'inge, dan dlgt bij hetDorp Il -nizen, := de Gooij.

fèhc Kust. H ier was wit Qn hard llrand, '( welk, iadien men hct een,gcvathadde, een veiligen weg n? dehoagte bsnndc.

Aan dengemtlocn Graave deedtDe RUITZK den uitiag zijng ocdtrzoeks toekoomen. 'sLicq ' ls Stanten,ond r ditvlies, verwagtende, dat, in dell . e voljDndcn Zomer, de Oorlog methe. rbaalle felheid zou worden voortgezet,bezoatenNuitdieq hoofkle,eenemagtigeVloot in zce te brengen, in allcll Opzigte lliet geringer dal in delt

voorgcandea jaare. Metullen ijver wlerden de toerultingen daar toe voortgezet. De Luitenaut-Aclmiraal Generaal ox kulrra zou 'er, wederom . het oppeibevel OVer voéren. Zzzz 4 gjjjg

!,3

RUITER.(h1ICIIIEL XDRIAANSZY N oE)

Zijne Hoogheid deedt hJm de eere van hem eene I-listvan ,lle Bevelhebbet: en Kcpitelnen toe te zenden, nlct verzoek

om te mtlgen weeten, of llij hen cllen vocr bekwaame en eerlijke Zeelietlcn hieldt, ccn w elke men . bcflcanbacr met 'sLcllds dienst, een Schip konde toevertrouvep. D E Rt/lTEl t àntmoordde dacr op , d:t fchox cllen niet cven bekwnam en

dippcr wiren, hij, egter, :îemand op t!e lijsthadtgevonden, welken men onbekwcam of lafhartig konde noemen.

Nogthcnswierdt,l:,derh:nd,doorde nqcmen van vijrderbembemden,de pen gehqcld, en een gelijk geuldaarvoor in de plaats gefleld. Zedert het m@sverfland met oqzen Generacl, i11 het ol lgelukllig gevegt tegcn da L-ngelfkl len, was de Lt. Ad-

mbrnal Tllosll>l ntlilen tlienrtgesvecst. 'tNvas op uitdrullkelijk begeeren van zijne I' loogleid, dnt hij de plccts van den gefàctlvelden Lt. Admîraal vzN NEs zou vervull en,en,in zijne voorgaclldehoedat l3gheid,den volgenden togtbijrvoonen.Voortf bragt de Stctiiluuder te wecge . dat de beide Admîrcalen,

in tegenwoordjgheid van zïjnc lloogheid ,*met elkcnder verzoenden. De Prins verzekcrde can onzen GenergalN dct TROMP

ztîne bevelen ncm:wlleurig zoude wcarneemen. Om de Vloot zo veel te fpoediger vcn bet noodige volk te voorzien , was de groote en kleille Visfcherij. g1s mede het vaaren te kaap,

verbooden, en de Koopeaardifvaart, bijvcorrncd,opgerchorr. pagrenboven xA. ziert lel ' kde Nctlrrlandfchc M ' ntroozen, uit vreemden dienst, opontbooden. Bijditalles, om de uitrustillg der

Schepen nogmeerteverhacsten, gcfzijneHoogheidbevel acn DZ RUIT:R, om zich na da ondcrfcheidene Admiraliteiten te begeeven.

De ïjver, welke otpzon Admlrncl, hoewcl rcccls hoog be. ) agrd,be .zielde, c.m 'sLandsvijand,nogy npclgNonder 'toog te zicn , deedt dit alles vau dien geltlkkigen uitflag qgtervolgd worden , dqt de meesfe Scbepcn, uitgezonderd eenige Zeeuwfche en alle d: Ftiefche, fpoedig gereed wierden. Dx RUITER gaf hier M:n kennis pan 'sLcnds Stnaten . en verzogt meteen,

dat de buttengewoolie foldij van duizend Gpltlcns t0r macnd, Welke hij, op de1 4voorgaanden togt, hatltgenooten,hem nu oök wederom mogtworden toegeûaen. Tevens gaf hij zijne bggeerte ye kennen om eenen Prd ikantop de VJoet, paar zï/ inen

RUITER.(MICHIEL ADR IAANSZOON DE)

32p

zijnen zfn, temogen kiezen. Ncs vrtlgtloosaanzoek b5J' eenigen , boodt zich dacr toe, uCt eigen bcweeginge, san, THEO-

DOIIUS wesTllovlus, Predikcntte Hekelivgen. Ziine aanbieding wierdt gretig cangenomen. Bijhetontvallgen vcn hqrtlljke zegenwenfkllen, om een voorrpoedigen togt, nam thalls de Generacl cfrchebd van de Hooge Vergaderingen , qls mede, vcn den Prinfk Smdbouder, e.n begaf zich na de Vloot Voor Goerne. Onder ditnlle, hcdt mcn een ontwerp beracmd , om eenige zîvaar gebcllaste Vacrttligen in de rivier van. Lontlçn te laatea zlnken, om glzo dezelve te floppen N en voor de Engelrche Oorlogfchepen onbruikbaar te maaken. AchtZinltfchepen wier-

den dacr toe, te Ai zaerdal n,heimelijk. gereed gemlckt,en voorts na Texel gczonden. Dewijlde uitoag dieronderneeu minge fi Aoed vereischte, o:ptvîngcn (!e Kollegien ter Admiralî.

tcit canfcllrijving van zijne Hoogheid, oulhunne Schepen, in allcrii e zenden. 4l, na Texrl t De H eer LODDSTEIN , Sekretcri: vcll de Admlraliteit OP de

s4.. ïnze, bii pe nrlTE: a, can boord gekoomO , rca' k lpleegde alk lcar, rcvens ecnige andere Afgevaardigden, over de wetkzqcmhetlen van 'sLcnds Vloot. Het befluit hieldt in , dat de -ch nr t #e f. t F'' . îeGeneraal, metzijne onderhoorige Schepen. zI Iingcn zoq begeeven, en vldzqr de gereed leggende Schepen,

zo vcn Alnperdam c1suitZeelqnd,cfwcgten,om vcrvolgeus liet ontwerp met de Zinkrchepen te gccn in 't wetk (lell ell. Klct een gunoigen wind liep De RUIT:R in Zve, i 4Aden avond vcu den negendea M aiJ -, met eenige Oorlo.zfchepen, Ftegatten

cn cnder Vanrtuig. 'sAnderendacgs zag hij eeue Vloot vcq vcartlg Z051en. l!t de onzekerlleid of l3et vl'ient l ofvijcntl W2r0,ûelc la hiizich in flcatvantegenweer.Dochlletbleeken, eeflang. 'sLnnlls Schepen te ziin, diq,petkle Zinkrchepen, uit Ttxel wafen in Zee geooken. Da geheele mcgt beflondt pu uit zeltien Oorlogfchepen, ncht Fregatten , veertlen Branders. een q/pterfluit en cchtZ, inkrchepen. Dceza mcgtver.

tleelde de Gel v Taal in tsô-ee Eskcdcrs, en gilg da,r mede, dien zelfden dag, onder zeil, koers zettende nl Engelanl. Zo ras men de Kust, tot op een kortcn afflqndy was gena-

kvrdy wieroen de Scllollten bij nachtvAN N:s en VLUG, met Zzzz 5

eenige

3!o

KUITER.(MICIIIEL ADRIAANSZOON pE)

eenîge ligte V,artuigcn, all dcvcarcllgd, om de Zinkfchppen can te vocren.. Doch bJ J - hullrke caT lkomgt op de rivler, vollden

zij dczelve, metdertig Sckepen, zo we1bezet, dat ze ollverrigterzaake moesten wederkeercn. Ten zelfden tijde ontving dc Generaal de tijk ling, datwelzevenduizend Klatroozel), ter bemanniY e vf ill de L'îlgclfche Vloor, van om de rv loord op de rivier van Lort lca waren ccngekomen; a1s me-

de, dat de Frclfche Vloot, ûerk vecrtlg Schjpen, te Pnrtspi:/ zz4 lag, ln deezen ftcnd' v2n zaaken , daar de Engelfchen

4e rivier kwamen afzckken, en de Franfchen v,n de zijde van hetKcuaal in cantogtwcren, vondt De RUITER ongeraa. dcn, zijne flandphats te behocden. Hierom kterde liij le rug na de verzcmelplaats op Schoonevel8. Hier leggendey ontving DE RUITER een bezoek vcn de Heerên VAN BEUNINGEN , MAUREGN . AUL T en rooEsTslx, Afgevacr-

digden van zî jne Hoogheil. ln eenen Krijgsrcad, welkevervolgens wierdt gehoutlen , ksvnm men t0t hey btfluit, dat de

VlootNter Plaatze clwcar zijthanslag,nog eenlgen tijd zou vertoevzn, tot op de komst der Schepen , welke men vnn z1z;J #e$' J-am en uit Zeeland Dog D gemoete kZ2g. Voorts vermzmk en de Afgevaardigden, uit naam van zilne llooeh b,eid,

alle de Leden v:n den Krijgsrnzd, i1 gevalle melaan dup vfynd kwcm , zfchvcn hunnen pl3gttekwijtec, n1strouwe liefhebbers van het V,derlcnd, Naa hct vcrlrek der Hcereîl. wkrdt de Vloot verdeeld in drie Eskaders. Benevens den ciGener:a!q zbuden de Et.AdmiraclvAN NEs,de Vice-Adll

rcc1 oe LIDy-DE en de Scboutbijn,ch .t vax xEs, over l aet ccflle hct bevel vocrpn. He:tweede zou lacn onder del) Lt. Admirx l BANUEAT, de Vice-Admïrcalen Evca' rzsx e11 w q .. # T.%ws x .n iv& enden SchoutbijnvchtVLUG. De Lt.AllmircalTRo7.:P, de Vice-Admirczlen svvzxRs en SCIIRAM , en de Schout bi j pacht

jwal tr,zouden deOppcrhoofden z'jn val)hetdcrt !eEskader. De ila Tni t :un Sn Ae NKpLlat R' I-snbo1 g ietrr iud n d. e Vlootwaren, VCrvinwi gen doeMp reneh jn voo Den volgenden dcg wierdt 'er een l'eroverd Engelscll tsd-

viisjcgt in duaVloot, en de Kapitein dcarvan bij onzen Geperxal gcbragr. De E'ngelgmzn verliacldc, dct de vereeniging

jkr PranzleenD'ngelfck:Vlooten reeësgefckied was, op veertiçp

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANSZOON Bn) >

r

=

-

'>? r

?!j

-

tien ofvijftien Engelfche Scllepen 114, die llog voor Dovres 1 .a gen; dat de magt der L-ngelfchell uit zeventig Scllcpcn ber , llondt, doch die der Fral âfchen hem onbekec' d was, hoewel

zij door zommigen, op wel zestig Zeilen wierdtbegro%t. OP den achtentwintigaen der maand kwamen de Lx. Admircal Q'ROMP en de Vice-,Admiraal ScslaAzp, met zes OorlogrclQpen en een Brander, in de Vloot. Uit eerbied voor de Vlag , liep

TROMP metzljne Schepea agterhet Schîp van De nuirea om , en begroette hem meteenige eererchooten; waar naa hij, in Vene Sloep , zich na den Generaal liet roeien. De eert le, in

den tijd van zeven iaaren, wcs deeze zamenl:omsttustkkcn de bei de vlootvoogzen. M inzaam en vriendelijk bejegcnden zijelltander. Desgelijksverfcheen hierook,tel zeifden-tijde, .

ge Lt.Adl niraalnxxltelr. Op den derti gien van Maij kwamcnq vnn nieuws,twce

Afkevacdigden vanzijneHoogheid bijocRUITER can boord. om te r#adpleegen over eene bekwncme plaats , in welke

'sLand: Vloot voor vijandlijke aanvallen minst bloot zoude leggen. Afen koos daar toe Schnonevrld of eenige Endere Pla,ts,meer Zuidelijk na Oltenr le. De Afgevaardîgtlen, ncYensalle de Leden v= den.lfrijgsraad, in welkèn ditbefloo-

:en w:s,hieldgnhetwkddagmaalbijDs RUITER. Bijhetdriuken v@p een gl:s v&n vriendfchap , beloofde men elkandrr

trouwen bîjland , tot :cn den lactt len droppel bloeds, ter verdeèdiginge v,n hetVuerland. Gelijk: beleefdheid genoot pe'Rulwsa, ':cnderendacgs,bijTnoàll',die den Opperbevelhebber,mevel )xdengeheelen Krijgsrcadyminnelijk termcaltijd hadtgenoigp. M dn zatnog acn tdkl,toellde Buiteuwjgtuu

zein dqeden.dat zijde vij. andlijke Vlootvernameu, T$ ,re1hnast zag men de voorloopers, en ddar op de gellecle magt Jzr E ngelfchqn. D och; om dat het reeds laat op den dag wns,

veranderden zijvgn koers, den tleven Noordeestwaarts wcndcnde. Ds R/ITER, niettwijfelende, of mel zou 1)u t ajrinen

kort Pa .g moete!l legeren , deedt, op zy ;n scjyp e11 door de . a geilecle Vlaot, dar toe alle,s in gereedheid breligei). Eerst door ûilte, el) naderhand door ûorm : veriiepen ser no * g eenige d.ageu , eer deeze verwagting vlierdt vervalkl. lntusfchen,

geljjk onze Generaalz uitden avt,gokikgentlig was, deedt 111 J 1: .2

g. r 3S~

R:1lTE4*(MI CHIEL ADRI AANSZOON RutTE.R. (MI(:HTEL ADRIAANSZOON

nM) DE)

13* 3 -, op J '; Schip, Schip, h et H. 11. Avo ndmzal ui tdeelen, e reid-11'j, Op ZE z;jn het Avondmul uitdeelen, en? be hereid-, de ct 4..'nc crge woonte, t ot den den dood, dood, illciiell indien h em , i t de zr z:ch, naar gewootlte, tot hem, inn he het' anniiaanrle gevegt, iet menfehe!ijks moge wedervaarell. acntlaandegcvegz,ietmenfchelijk: mogtwedervâcrel). 01' den dag, altoos gedenkwaarOp d cn zevenden zcvpnden JllIlij, * Illnfj,d ng,welke welke â ltoos zal zalg edenkwccrzijll illI de Nel NeJerlanct{;:he op wel welken hettGe Gevege dig g lig zi jn i 1dc erlandlklle Hil1orie, Hit lorie, op ken he vegt vvor SOlll,,~a(Ji inl dell vroegen zeinde v ot )r. ' b' f )uI, '5a43-verjnarde b verjncrcle, i 1d etlv roegen morgentlond morgenflond z einde JJF. RUI RVlTER denl I(r:jg;raad boord. wierdt bef]ooten, mE TER dp l' tri jg3raad a~n :&n boor d. Rier Hfer wi erdtbe ioeten, 1

bot korten, zo dat d ker: op op e leder f londen,om bot t tee korrcn, 20 dgt dee An Ankers en11 l neder tlonden, .lIltlns, het I1weren van den vijand, tee f fpoediger te ,ltlu!, hij bij l let r czcren v an d en v ijznd die die t poediger t e kunncn l igten. Met l ïIet di fluit feheidde fcheidde de de Krijgmad. Jmnncn Iigten. ditt be benuit Doeh Krijgsracd. Do ch .lllle de l leden warell nog niee xl le de eden Wz ren 1 1Og ni et van v,n board boord venrokken, vertrokkell, of oc men men zag-g r reeds den vijalld za eodst len v i jAnd naderen. ncderem tegen {!Ikander flkcnder Wei h'a3st !agen dee wederzijdfche Vlooten î vel l unst l f lgen d wederzljtlfche Vl x ten regen lnet de ,nfche vcr eenigd, hc dt ve rre ov .'cr. De Dc Engelfehe, E'ngelfcl cc,Illet over. de Fr Frllnfche vereenigd, hadt verre de ove rland*, e bcflocg e ene uirgebreidheid uitgebreidlleid langs langs de Zce, Jle overhand., enn bcnoeg eene de Zee, zot gezigt kGnde rei ZiJj beRondt nit z l,veTre vt nrre het hetg ezigtk onde r eiken. kem Zi bezondtl lithondcrd· hondcrd. Zeuenq ond vi l7 t:ig leUen, er we lke me ruim t achtig gr oote Sc hepen vijidg onder welke menn ruim tachtig groote Schepen va log t elde. De Vloot ond er D2 TER Wg et me er vann Oor Oorlog telcle. De Vloot onder DE RUI RUITER wass Di niet me@r (hn hOllderd tlerk! tee weeten, dcn ruim rulm hon derd Zeilen Zeilen f lerkzt weeten, tweecnvijftig tweeënvijftig Sehe· Schepen Oorlog, Fregattell, pe n van van Oor log, tW:lalf twulf F regctten,veenien veertiellAdvijsjagren, Advijsjagten, en en vijfentwintig· nranden. Inn- de deez~ vijrentwintîg.Br cnf lers. l ezs {)ngelijkheid ongelijkheid zageu mcgeu de de vij:m· vijcnde de ol zen he volle Zeilen Zeilen g feagten~v en en kwa menq denn de onpzen henn me mett volle afwagtetl kwamen. =et e cn vo or dell Ael) vi nd, op OP he rzakkep. Te cell voor wind, henl a afzakken. Terwijl zeede met rwi jlz de lict ko nden be reiken, f peeltlen z reed, met me t h et onze!] niet konrlen bereiken. fpeclden zee reeds het OD ZCD neg DC< l * c of g e r c l l u t , c t $ of e d e r l z ud e r e n e e ne n f c hr i k wi l t l e n c k ll. grof gefchut, at, of ze ze de dennN Nederlanderen eenen fchrik wilden 31m. 4 Q..2r . * ) =2b ''eD. Schertzende Scllertzende ze ide men men bi erom , op oot: D eejaagen. zeide hierom, op onz onzee Vl Vloot: Del?:ze . Hedol zijl1 want aF zli/f fehieten, ze r raaKen lal1:zz ' iet len z/ l'p bang: hangz want ct îîetrn,eer cer z: aaken l , v?Jpe n. Omtrellt Omtrent cen één uur isfklde TR OMP de eerze Kog els me tlt12. uur w wisfeJde TROMP de eerne Ko~els mett deon Graaf hett be bevel over Franfche de Gru f n'EsTREES. n'EsraEt ts. hebbende hebbende he velov er het het Fr cnfche ESkzder met 'Titte Vl ag. E rpfig wi crdt hi er g Esirader met d dee q Witte Vlag. Erllilig wierdt hier gevogten. evogtcn. D ceAdmil azl S CHRAM .d1 den voortogt Voortogt hadr, hadt,fiJenvelde fkeuvelde Vice - Admiraal SCHRAM. diee den Dee Vi coor een vijandtijken Kogel. Zo d dapper KORdoore en v ijandlijken Ko gel.Zo gpperkweet kweetzich z7ch hier llierKo Rlr .L!s TRO~lP, Tj tol s:p, me n ge duurig f chreeuwen, on der @h et ve gNF,LIS mett ee cen gcduurig fchreeuwen. onder het vegy ell, 10(f, locf', St ullrmcn, Joef, loef, l oef! de wind z oekende t ll. ten, Sruurman, locf! denn wind zoekende· tce wi win. n{~il,, dat de vi vijand was, eenigzins tee wi wijken, nen klat de jcnd genoodzaakt genoodzackt wa s. e enigzins t iken, om z icl)(en 'en we e inig ce te herCrellen. hertlellen. Ni etvoor voor t wee uu re hi eldt OlD z;cll weinig Nict twee uure hieldt p I r RU, I'J:R, nevcns cevcns BA NKERT, f chutgevaarte, me ils nopIC RtJ,T,SR, BANKERT, fehutgevaarte, mett Pr Prins RO· jjst l' r, dIe d3e de de R oode, srazas , di acuwe Vt ag JlERT, Roode J e enn met met SPRAG, diee de de Bl B1aauwe Vlag voerw voer~

RUITER.(MICHIEL ADRIAAN, SZOON ne) 3>: rl

LL--L -LTLS'r-

voerde. M et eenige Schepen lag DE RUITER tusfchen eelliga lere Br:nders, het Schip van Prinfe ROBZRT , en eenjge ant Schepen. Zi jn hevig fchieten baande hem eenen weg midden door den vij and. Overaldaar hij zich vertoonde,maakten de.

Engelrchen ruim baan voor zîjn geweldig kanonnvefen. Al lachenda zeide hierom onze Held tot ielnand, die bijhem zondt: de /'V4r;# het ft r:J pntzqg vpprdezEv:N PROVINclëx ; dit was de ncam van llet Schl p , welk oz l tulrslt voerde. I3X ANJIERR-, eenige fehade bekoomen hebbende, aan rouda hout en zeilel li ep de Generaal fchieli jk na hem toe, ea ontzette hem. Thans ware 'er kans geweest, voor onzen

Generaal, om verfcheizen vijanolijke Echepea arte (kijden; doch hii Zag d=r V211 af, Om da4TROMP metZijllEskader niet verfcheen:waar van, egt er, de reden was, om dathlj te verre Noordwaarts was afgezakt, in hetnaazetten van zijnen vijand,ofom dathijzich on/erdenvijandbezelvondt. .

Ds RulTElt begreep t1e nuttigheid, dat verfcl peit len Eskaders

van de Vlootbij éën bleevell,en bevnldaartlt n om de Noord 1len. Een meestertluk V2n te wenden , Om TROXP OP te Z0d1 hanigheid en zeemaufchap was di;bedrijf vaî)ollzen Generaal. Nietgenx g konQ men nu zich verwonderen, en lladerhand roemen : bet beldd kles N edeflaritlt ilen ZeeheltlsN in het versunigen van de Vloot: ondanks de aangewende poogingen, Om Om t blij e te beletten. Lallgs dikll weg gelukte llat 17: RUITE!t Tl toMp te kooïen. Hl jvondt hem met Prins Renua' r

en een alller vijandelljk Eykader il 1 een allerverlèhfikkelijkst evegt. Tao%l;, tllans in merkali jlc engte, dan Gellcfaal ziende naderen, riep met bli jdfchap totde zijnen: Hotta zipdl, A1 'annen ; daar /J Beitevuêr; #J' : kcol nt 4;ê . , helpen.

Ik z#J hem ook r/:/ verlaazen, zo A/ag ik zgy /:w fcâep, Hetschip#welk TROMPVoerde, Zijne grooteRaaen Vo()r. geng verlooro hebbcnde,ging hij op een antler'a*chip overy gt welk, kort daar 112a, t1e Gft ltnte àlast wierdt afgefchooten; dit deelt hem op een derde Sckip overflappel). Zo gro/t ** een fghrik baarde de komst val ) on l ttljrul t onder dc V1 J21b

den,dateenige Schepellzich i1 allerijlweg paktcny mc$hct hijzetlen vallalle hullne Zeilen. A' lettk zulkttllder vijanuqn, dj: flgnd àielien,wendden nllke onzen Ztlidwaart: os'er;en hoe-

334 '

KUITER.(MICHIEL ADAIA' AN'SZOON''7-% T).' 'JL.-...J 7' CLQ '

hoewcl de eerstgeïelden he: voordeyl #àn den wind hAdden# durfden ze, egter, niet op de onzen lnbreeken ,Maar hieldeà

geflzt lk nf: terwlJ 'l DE RUIYER Verfcheiden maalen door dell' viignd heen floeg, en cltoos zo digtbi j he* bleef, :lS mogelijk Tvas:zo dathijN :1 vegtende# een lniJ 'Ioftwee diepe/ in Zee w:s, dan in den aanvang des gevegtsz Niet voor

'sâvontls ten tîen uure, etlalzo doorde duisternl:, eindigde deeze bloedige ZeeCag, in weiken de overwinning zich voor D= Rulreh hadt verklccrd: Mrant terwi jl deeze met z'jne Schepen gerust voor cuker kwam , om 'sLands Kusten te befcl't crmen , was dc vijand ln flilte sfgedroopen. Ileeze hadt vet 'rrlen zo Schepen a1s Rrnnders, de onzen nlet een enkel Schip , en flegts drie of vier Branders verlooren. Behalven deli Vfce-Admiraal SC'I. IRA$1, was ook de Schout bi j nacht VLIJG gefheaveld, De Grccf D'ESTREES, Bevelhebber der Fran-

fche Vloot,cn du!de vijsnd van Dt RUITER, verhefte, ze-

dert, met uitbondige loffprccken de bekwaamheid en het bew leîu vun onzen Held. ln eenen brief aan den Franfchen Staats. t1 -1 -e172%r COLBERT çCkru,j-.jy. )j 5:datbij het doen vcn zo groot t v ù t ! e d c a d . e n he t t oo ne n vcn zulk een beleid, als DE Rul:> ' rltlt in dcezell Zeezag hidt gedcnn , gxarne vocr zi jn leeu :9

:-efl hadt willen 'koopen.'' ' IA ROMP behaalde insgelijks i11

dcezeli Zeel g grooten lof: 13en gantf kken volgenden nncht, n,:* hetgevegt, deedtoe x RvtyEt bel tezf -ien aan het ûoppen vcn lekken , aanflaan vap. uitvtx ve Zeilcn. vullellvan Kartloezel),en anderenoodigetoea ber,iczelen tot een nieuw gevegt, welk men tegen den vol:e,Z2g gelptlen daz.te gemoete Zng. Alet hetOPgQZD der Zonl di e i l 1 d en t l o nk e r w: s t e n anker men de vijandlijke Vloot, l l e v e ns de ge kv v e t ien, d ; z g t i n i c & 1 1 1 e r o a ' ( ' . e n. . a ekocmen , 11Og na Zc t l anq l i e t Op b r e n z e n , D E EUI TER z o n d t h i j ook W clke

brieven Jlcn de stcnten, zijne Hoogheid en eenigc Kollegiën terAdmiraliteit. l-lfjdeetlt dcar il1vcrflag vAn den afloop des gevegts, en vel' zogtteveus om nicuwen voorraad van Krijgsbehoeften. hog dien zelftlen avond ontving hij eenen brëcf

van de Admit -ali:eitf1 . 1t-tzcIana', wqari11hem lvierdtbekend d a t v e v l k he i l e i l liefhebbers van het Vaderland, die @emaakt, -7rts ,,a((:g . jlau!k lan uitgernst, oln daar mede ter tol 1*lo ,1: jjs f)tj. l1 kanp

RUITER.(MICHIEL ADRSAANSZOON pz) 7-*-

gp< 'r

kaap le vcaren, hunnen dienst aanbooden, bm zich onder de

Vlag te voegen,el1alzo den vijand afbreuk te koomen doen. Tevens wierdt hem de voorfiag gedaa' n, om tweehollderd Franrchen,die den dienst huns Konings verlaaten en den Stqaten trouwe hadden gezwooren, over de Vloot te verdeelen. Dc eerfle canl zieding aanvczrdde hi j met genegenheid, doch w ees de cndere van de hand. Een zwcare ûorm , uit het W est-Zuid ll 'pestens bellep hier op de Vloot, en zou hcar deerlljk hebhcll kunnen hsvenel!, hadde nietde Genergaldd voorzigtigheid gebruikt kort vtsör het uitbreeken van denzel-

ven,de Schepen verder ùitmalkander te doen zeilen, dan zij Cerst tell 2Dl 1er gekoomen Waren.

De vljaudlijke Vloot lag ntl, io 't B/est-Noord-West, op eenen afûant l van twee en eene halve mijlvan de onze gOlb kerd. Gaarne hadde onze Get leraal bet jongûe voordeel vervolgd,e! 1den vijand acngetcst. Doch hem bondt de handen hetBelluitvcn del z dertlgien vzn A/ laîj bijde Afgevurdigden van zijn' eHoogheidgenemen,inhoudendeom devijq> den af te wngren, ea êlieteerst :2n te ta?ten, dan in gevalle eener voorgenomene landingc. Doch revens llam hij in overweeging , dat 'svijands moed merkeli jk gedaal' d , en de Vloot verzwckt wcs. llicrom wîerdt oe RUITER met den

Krijgsrcad te raade, dit den Afgevaardigden onder 'toog te

brengen, tot in den voormiddag van d' en veert. ieuden op anw woord te wagtellA en, indïen lletzelve lliet ware hlgekoomen,

op dan vfjand 1o: te gcca. Nog vöör de: beflepden (ijd,

in den vroegen morgen.van den gemezden dag$ kmamen vier Afgevaardigden aan boord van os I4VITER , brengende brieven van dankbetuiginge, voorde gfAz' . le dientlens dcn Vazerlanze beweezen 5 zo van zl jce I' looght c 'id, ak van de Algema ne Sta,ten. Straks overwoog men het gemelde voorflel, metdat gevolg, tlat het nakier wierd' t bekrcgtlgd. Naa het h' lorgejlgdled gaf DE RUITER kennis can zil -n volk van het voorllce.

men om den vijand can te tasten, e11vermaallde hettottrotlwe en dapperheid. ' lqhans keerden Je Afgcvaardlgde na hun

Jagtte rug.

Omtrent c1f uure, met eene tli jve koelte uit het Noord-

#OSteD # kkvam de, Vlx t onler zqil, en zette regelrccht koers

3336 36

RUITER. (MICHIEL ADRIAANSZOON RUI TER.(MI CHIEL ADRI AANSZOON nDR:) z)

l toers o lerk koers op vijand aan. Zijjwc wassn nn p dden en v ijcnd c an. Zi u nnaa ggenoeg enoeg eeven ven ffierk al orgaande rreile. ecze. De alss de de vc voorgaande De v vijand, de NederIand(che VIoot ijand, d eNe derlaldfèhe Vl oot ziende naderen, in feheen zi ende I lnderen,gging ing iinsgelijks nsgelijks oonder nder zzeil; eil9 i n ''tteeerst ersrf ckeen tee wi willen afwagren, vervoIgens Noordwesthhijijhhaar azr t llen a fsvagten,ddoeh och lHep iep v ervolgens No ordwest-

wa arls va :h nar aaf. f. Ni et vr oeger ddan an ''5sna amrdklags tten en v ier waurts vall huar Niet vroeger naam:ddags vier worden. De Ad Admiraalen enn uure u nre kkonde onde hhijij aagttrhaald gterhaald wo rden. De miraalen SSPRAG PRAG e

TRO zlP, b eiden i e vo orhoede ze ildnde, k wnmen ttoen oen eeerst erst TRO:'lP, beiden inn d de voorhoede zei!ende, kwamt!n c an e lkander. Ee aan elkander. Een half nur l laater begon de f firijd tu~fehen nh alf uur aater b egon de lrijd t ttïrchen NI IEItT wi erdt h andgemeen Prins ROilERT en DE RUI RUiTER. BANKEI:T wierdt handgcll1cen Pr ins ROD ER' I -e n Ds TER. BA =e en Gr ccf D' ESTREES. DE ITER l ladt e el oa gmerk om mett d den Graaf D'ESTREES. DE RU RUITER hadt een oogmerk op kader v cn d toode Vl ag i n ltee br eeken9 d ocl) de op he l1ett Es Eskader van dee l Roode Vlag in breeken; doeh de vijand, het geduurig draagende houdende; konde tot geen vi jand, h a( g edunrzg d raagende l loudende9 k onde t at g een

nc cn ge bragt wor dea. De ce-Atlmirnal s wsEi ts, va All's fiaan gebragt worden. De Vi Vice-Admir:!al SWEERS, vann Tao TROMPS Eskader, deezen zijnde vooruit geraakr, kwam in een verEs kader, d eezen z ijncle v ooruit g eraakr, k wam i ne en v ern Admi raal e ce-Ad mifaal va fehrikkelijk gevegt den Admiraal enn Vi ViceAdmimal vann f chrikkelijk g eYegt mmetet de de Bl Blaauwe Doeh zijne Kapiteinen hem niet behoorde cauwe Vlag. Vlag. Do ch z ijne Ka piteinen h em n ietb ehoor1ijk gevolgd zijnde, wierdt hij, door overmagt, zoo d deerlijlc l ljk g evolgd z i jnde, wi erdt h ij, d oorO vermagt,z eerlijk gehavend, datthi hij, inn de denn av avond, zich genool1zaakt vondt te ge havend,da j, i ond, zi ch ge noot izaaktvo nd:t e wijken. wass D DE RUITER mett Pr Prinf\.,! inn wi jken. Midlerwijl Mit llerwijl wa aR UITER me infk ROilERT RODERT i gevegt. Inn ' 'tte eerst het. als of, opp z zijn alles aall g evegt.l erstfeheen fcheen h et,a 1so f,o ijnSehip, Schip,a lles c an fpaanders zou worden; eenige gefpaanders z ou gefehooren gefchooten wo rden; oak ook kreeg kreeg hij hije enfg' eg ekwetfren. Doelll vijaudli);:e keerdeu hem eerlang kwe tûen. Doc l de de vi jcndlijke Sehepen Schepen ke erden hem eerlang

deSpiegeis Splegels roe, toe, e llepen voor voor de wind he enen. AI Al ve gtentle enn Jiepen denn wind heenen. vegtende de ze ilden nu de beide beide Vlooten Vlooten nev e1: e lkander voon, voort, zettende zettende zeilden nu de nevens elkander de Engelfchen biji allwat goed konde Kusten deEn gelrchen b ja wntg oed k onde doeu, dpen,om om hunne hunne Ku àten

te be reiken. Men A' len fehoot fc*hoot nog, nogq naa naa dat datde reeds was was01101 1de Zon Zan reeds te bereikeu. dergegaan. Thans r 1.xhalls deedt deedt DE Ds RUITER, RUITER, met metvuuren, vuuren, zein zeil) om om dergegaal1. te wen den, en en àe ilde, met metklein klein zei!, zeily Zl1idooslwaarts. Zllidoostwaa3' ts, in in de t 1e [e wenden, zeilde, onderO:elling vijand tot ondert leiling dat datde de v ijand koers koerszou zou hlijllcn lllijven houdel) hotlklen t otdl!n dcn en dan dan het he$ gevegt rvatten. Doeh Doch toen toen de de vOlgende hervauen. volgende dag, dag, en gevegt be Zon Zon wederom wederom opging, opging,was was'er 'ergeen geen vijalld vijald meer meerte te zien. ziel).NaNaderhand vernam vernam men, mel), dar tla;dezelvc ëezelvede de Zee Zee vcrlaaten, verlaaten, en en z:eh zich derhand na de de rivier rivier van van Londet) Lon8en hadt hndtgewend. gewend. Weinig W eiaig (e-hade fbhade W39, wa:. na ,,n weerkanten, weerkanten , in in deezen deezen Dag llcg geleeden. gelceden. Een 81111 Een onfl:erflijken ont lerflijken roem behaalJe behaalde hier hier DE DE RUn:R, ltt-1TER , nevens nevens verfcheiden verrcheioen andere zndere roem Vlootvoogden sllootvoogden~x als a1s die die twee twree vereenigde vereenigde Koninklijke Koninklijke Vlooten Vlooten hadtaangetast, cangetast, vervoJgd, vervagd, agterhan!d, cgterhaald, en ea tot tot die die engte engte ge. gehadt bragc; bragt; dat datItij eijde dcZee zeelUoeSlen moesteqruimeu. ruîovg. Eel) Eel)Engelsch nngelsch Schrij. schrijVer5 ver,

R0'!t2k.IMIC' I4IEL âbhlâzt&ggooN nf) 3zr Vr,verflkg gedkaù kebbende#:n deeze: Zeezcj,gbe: onze: Held het volgendegetuigenlà:,,111ditbedrijf g:f bà RIJITEâ. j.duideliike proevel i,dathij,c1sheitijd Wcj,den vijcndi@ i:Weldurfde Opzoèken, i1$ dath. iJ -diel, Zolntil fdj,Vuorâit? j:tiglijltvermijdde,eI1d:thfjzijneplaàtshooilVerliet, d:à j:om ziJn vcorldofd teioönen.f' j;y. g. x t$ -

lntusfcl lea hadt os RIJITER fclirifililk terzag gèdaan fal ide Algemeene Stgcte: cf1 gàl iljlle Hoogheld, en m et een Veri gz- eli andere'behoefleno ' D'* Zogt Om vervulling Vnn Krij

Afgevaatdfgde:, welke kdttvdör het Gevegtbij onze: Uel' neraal a:n bootd geweejtwaren, en zidh,zedeft. te X/f ' J-

Fngen onthouden hadden, kwanien ntI qtederdm ln 'sLcntlj. Vloot,öm Ds àulTe: erjdé oveiige Bevelhebbet' s vöorhulfa ke trouwe dienûen tt bedanken. Teven! verzbgten zil od de gedagten vàn deù Krijgseaad onitrentdé vofgendû verrig' w tingen der Vloot. bcch hie? olfer verfchifde men va: be-' grippen: zommlgefl flel àden Voor bet plaatàeh derzeëltagf op tb k' bno' ntvelv i)ter beveilfgilpge vall'sLànds'Kusten;cnderdâ

dagteh, 1en loest defa vi' jand ot*oefen èn'aùntàstzn' . 'otp der fn deezen uitfpraak te doen, beloofdeu deAfgevcgrdigden': de verfcbillende bedenkingen ter hooge Vergadefinge te âulle: brengei.

Naa dct DE RUI KTE*:, kof * tte voor '> e% n,VA *' n j. 4'un *j. j00t g $4'yg

' zdtden en van den Pfinre Stcdhoudef eén briéf kan dûnkâegg

l -oell dfenàt, ::n het Viderland ginge hàdtont' vangen? voof zi beweezen, bekwnnï hi j, op de' n hegentienden JL 111iJ, debeJ Veltigde tijt iing van de nankomstder vijandëlll *ke Vldoten op% de rivier van LonRen. Mtet okèrleg val idën K?jJ .gsrany, yeo , noothiet op'de Gèneraal,nog dien zelftlen da;,dcn Sehout.

bijnachtbe HAAN, met tskaalf Oorl bgrchepèn eltFleggtten:twee lsranders en viet Advilslagte' n, dewcartj t: zènde#z

Dceze togtmoeltdieneà,deelsof : de' ntoeftandengeldgénhel; der vijclldlijke Vlooten nzauwkel Arig op te nêezle;1 deel,y, om'te do' en zleny datde Nederlà' ndfche Vloot, lflewelmix

der vcn mcgt, zîkh we1op'devllcùdll jkeKutten dnrfdeteftoonen..TerWll *losrliaN op*eg*as, z,gmetf,fegende' :ljllttœ

dag #an den eenënswintigoen Junij, een Admiralîteit:* I -agtj6tï welk de V1 ' ng van boven vlerde', nefen: een Sn:attq#, dt. XXV.DKEbd, h :.R* ###.

gâ8

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pe)

.... -. '

->----.z x- e&*- L : -*'L **e -

--' e'-'' *'* **X**N* ' *' **--M

Zeeland , de Vloot Dndelen , den ûeven welldende n, he Schip van dep Generaal. Het hadt binnen boord den Velzu m arfchalk WIRTJ, di e thans, op Ilralcherrn, hetKrijgsvolk vcn del Staat geboodt, nevens eenige andere Ileeren , om &llzegeprcalenden Held overzijneoverwinning te begroetell. Het aGnzienlijl t gezelfchnp wierdt deflig ontlaald, en keerde nog dien zelftien dag te rug.

Niet meer dan vier dagen beieedde de Schoutb5jnachz ss uaax a,n zijuen togt. Hijbootlfchaptecanden Gelzeraal, datde viiantlen,in de tvee jongfle gevegten,meer dan drieduizemd dooden en gekwettlel) bekaomen hatlk len ; dit 'er,,

tu,fchen de Engelfchen en Franfklen, lnerkelijke oneelligheid' hcerschte, elkander over en wetler de fchukl vall de neder1e Engelfchen van fpijtboftlet len val lasge gecvende; d,t (

WOe)e fl:mpvoetten, om datzij deZee hadëen moeten-ver-

jd kwamen 'er eenige verrche Schelacten. omtrentdeezen ti uî t Fr i e s l ah d , e n e e n ige, die in ZeeLlnl ' hcrtleld warenx PCn onzer de Vlag:zo dat men 'er nu honderdë.ntien Zeilen telde.

ook zcg men eell Jagtde Vloot ncderenx voerellde eenige Afyevzardigden der Algem, eene Stacten en van de Kollegiën. der Admiruliteit. H unne kolnst diende tot het doen van eenen

voorflag, of (18 Krijgsrnad nietzou geraaden vinden, zo ra4 da vloot vnn Krilgs-en nndere noodmenk ' lighedea zou.voorzien zijn,R welk binnea twea dagen konde gefchiadcn , met .

dezelve na Engelan) over te ûeekel. (ireetig vvierdt deeze voorflag bil ' DL RUITER en de overigen aongellomtn, om verfcheidun ret lenen, onder andele, onl de Engelfchen te toonell,

da vzschheitl hunner uitûrooijinge , allof de Nederlandfclle

Vlootuk$ Zee geflagellOf-binnzl) de Grolltlen WCSgcdreeyena. stralts maakte men clle nooklf ge fcl likllingen tot den ge&V2DsChten tù.o 't. tklles wcs tlaar tûc in gcfeedheîd, wanneer

' RulTeR, OP den eerzenJulij,Va11dën lleegeLODESTEINy. bmifaliteit te Rotteydam , Stltreyarîs Va11 het Kçllegie der At b r i e f o l l t v i n g , wa a r i l 1 h : 1 n . , uit.naala van zljne Hoog:2l :Q11 heid, wierdt belast. den togt nog eenige dagen uit te flellen-

Ditfcllrijven wierdl, 'sallderendaags,gevolgtlvan den Hvere sooaf irslN zelven , verzeld van den Veldmpprfchalk wlRTss v11 d
#x

ttnTâk.(MICHIV'L zbkIâl#SZOöN oà)' jq# k1s Argévaàrdigdeù va: zljpe Höogk ld. 1p den Krijglrrd# welke ::n DE Rvlielts boord wierdt gehovde:, bragten zi j hetbeleg van M aa# i1 't m idden, dat ter gelegenheid van ' zrfclr, door den Kcning vun Fr/siry/, , zilne Hopgheid o/ de gedcgte was gevallen of niet de Vloot de eene of undere

S ,tad of Plaats, in Engeland of Ftwnkrtjk j zoude kunneu uantastenjom alzo eene afwentling te maakenj. èn dâur dooi het beleg te doen opbreeken. Naa lang overleg #tn d1t opl derwerp, Demde men algemeene voor de ongeraadel pheid vall dusdanig eene onderneeminge9 en viel dtls het beflui?, o> zidh te houden :an dell eerûen vooroag, va ua Ebl gcland pver t e neekeneOp den.derden Julijging deVleotderwaartj

ondcr zeil:

zzk àëTerwijl me: de reize kervordefde$ orttvlng bE àtpttigt van verfcheiden Kcpiteinen 9 dat , op hunne Schepen#

zeer gevaarlijke beftnettelijke ziqkten zich openbacrden o did geweldig voortfloegen; Niet minder d= vierllonderdveeztigperfoocen waren , vàn de kwaale 6 zeer fchielilk capgetc:rz Honderdëndcrtig van dezelve âondt de Genertal n: he: V2-: derlcntlin de Gastàuizens ryadpi eegde vöorts met de Genees? .'he o ot 4 e n d e e dt d ddelef nchr , we j -di eran OP de Vl in hctwerk ûelleeu.mi Men eeflke de' ezi ze zial ehi flig oordeelden. te toe acn de befmettiuge van de zulkea oôdet het bodtf#olk;

welkeNin den jollgstvoorgcanden winterj gl rtliktwarem o: eeuîge gevzarlijke posten in Holland, en ald .aar veelgeleede: llnd 'der:

7

Door ft ' Jlte cn tegenwinct opgehouded, àreeg de Vtdatflfé' t

l'oor den viifdeu Julijde Engelfche Kustin'tgez'gtâ Vief of vyf Engelfche schepen, die voor het Koningsdiep voof

anker lagen, badden de Staatfkhe Vlootl1i4t ontzektj ofzi l * gingen.ondcr zeil, en weeken , binnenwaqrt: op de fivle: vul 1

Londcn. Thans beleide de Geœrul de; Ktii gsrccd. fljer w ierdt gaed gevondén, :pg een weinig digter onder de En-

gelfcha I(uis te loopea, en â' Cch vàn llader bij te vcrtpoqenj doch, indien 'er gevn kanp ware om eenig voordpt' l op delj

vijand te behaalen, wederom overteûecken ncde flollzud/' fcke Ifust, om de-Vloot, doorhetopzeôdellder zieken e:

hetentbioden van vcrfckeleevepsmiddelen' .ZJ Veelmogelilk, A aAaz 2

t4

;4o

RUITER.(MICHIBL ADRIAANSZOON > )

te zniveren. Dlessvolgens liep 'sL:nds Vloot totzo nablj onde: Harwithn da. t men w n daar ep uit andere oorden de

Nederl ,ndfche Schepen duidelijk konde onderfcheiden. Duidelijk bleek nu den,Engelfchen de valschheid de, verfpreiden gerngt:, dat.de N edc landers ui( Zee gellagen waren. Op den negenden deedt de Generaal den Qeven wederom n: de Hollandfche Ku:ten wendo ; laatende, W enwel, vier Oorlop

fchepen, vijf Fregntten, dfie Snaauwen en een Galxot, on-

der bevelvan zijnen ZooneJolkheervAN GELDER, veerde

rivier van Londen,metlpst om 'er drie ofvier dagen teblijven krufzen,den vi jand alle mogelijkeafbreuk (edoen,kundu fchgp op te zamelen Wegells de gefleldheid en beflemming der vijandlijke Vloot, en vervolgen:. op de geoelde Verzmelplacts, ter halver Zee, tusfchen de rivier van Londen en de W ielingen, de Vlag te koomen opzoeken.

TerwtlDE RUITER,nlet'sLands Vloot, zil -nen koeu vervolgde,liep de wqnd Zuidecst. Hier uTt vcrmoedende, dat

de Vihnd, van die gunt lige gelegcnheid, zich veelligt mogt bedienen , om met de Schepcn, die al lalg op de rivier van Lontfen gelegen hadden , uitte loopen, en zich ttlsrchen den Op?evt en de Eiaam-l khe Kusten te plaatzell, vondthiJgeraatlen, niet voor de l vlaaze, maar meer Zuidelijk poltte

vatten. Onder het voortzeilen, ontving hij ecnige' -yerverfcl liagen uit het Vcderland, zondt de zieken, m et klein Vaar-

tuig,n: Rotter'l .4?a, e!1lietq eindelijk vij 't-mijlen vgn IFett. kappe'. bct allker vallen. liizr kwam vAN CELDa: bi) hem ,

zonder,egterqmerkelijke ktkndfchap :an te brengen. lntua sfchen grodide, lland over hvnd, hey getalder ziekeu op de Vloot. Val: w egen bet groot getal befmette per/ b-

men,welke men hadtmoeten opzenden.gevoegd bijde dooden en gekwetoen,in den jbngflen Zeegag bekoomen,waren zommige Scbepen zo fchaars van Volk vooràien datd .e Ankeys ter nasuwer nood konden gewonden worden. Dit be-

woog den Generaxl. uitde Fregatten en Aivij:jagtea, eenig volk op de magzelooze Sehepen te doen overgam). Daaren. boven wlerdy het gebrek, eenigzins, callgevuld door versch

Volt,v:n Zmjlerdan'en Rotlet#4pJ,nadeVlootgezonden. liidlerwijlh,ddvn ';LantlsSlaaten befloolen, datdeVloo), nOç

RUITEk.' IMICHIEL ADRIAANSZOON nz)

!4r

,0g' eenigen . tijd, Zeezoudehoudea, ena diensvolgens, de Kollegi ln ter Admiraliteit acngefchreeven, om dezelve, tot 4an ' het einie van Augustus, vxn ' leevensmiddelen te verzbrgem

Vantfjd totti j .deenweinigverzeildzljnde,wasnt1'sLands

VloothetEilalïd W alcheren , 4
fekoozen, om,aalldeeene zijde, den vijand' te kunnen:> m gten, . en, 4x1 den gnderen kant, een . onbelemmerden toe-

voer te' hebben van liifs-en krijgsnoodwodigheden. 0pdeeze legplaats ontving pe RUITER eenen brief Van den Raadpen.

Eonaris,meldende,hoe men,' in Engeland Nvlijtig bezlg was de Vloot, w n nieuws, în gereedheid te brengen; doch 'm ' d:t het werven v,n bootsvolk zeer traaglijk voorlging, alH veel Engelfchen ronduit weigerden, tegen de Nederlander.s

te dieren;' maard4tevenwe' ldevijand een eogmerk fcheen te hebbeu, iegen de mag der Staaten, nogmaals, een' en lmns te

waagen, indien hiJ qegtszjne VlootkondeinZeebrengetl; N geen, ten mlnfle, nog we1twcalf dagen zoude aanhouden. Hc berlgz, wegen,delcngzname bemnnnlng van devijandlijka VloG , w' iertk. zedert,bevestigd, docll dcar nevens gevoegd., dat dezelve tban: gereed l:g, om Zee te kiezem Nvat ' ' laater

veriondt De RurreR van eene zijner Bra, nllwagten, dat de vijvndlkjke Vloot: ûerk honzerdvijrentwintig Zeilen, uit de fivi œ van Londen, met 'er daad wzs in Zee geloopen, verzeld v:n eenige duizendal Soldmnten, ln Koolfchep. en gelaaz del). De Generaal. ' ult het laatie gedeelte dlens berigt:a befltli-

tende dqt de vljanden eenen aanûag v,n gewigt in den zîn kazden, en dath%i j eelligt, nog dien zelf# n dag,dezelvq --q? v

zoude veyneemen, ter oorzaake van den gtlnûigen wind, deedt

de Schejen onder zijne Vlcg een weinig meeruilelkander zeilen, *' n zich in eene goede orde pl aatzen. Daar naa riep

llij glle de leden van den Krijgsraad aan boord, deelde hun de ingekoomene ,kerigten en tijdingen mvde, en vermaande eenen iegelijk totke betragting van zijnen pligt. Op dendertigaen Juli jging 'sLanësVlootonderzeil,ûellendedenkoers Noordwot;zijzeild:tQt'sanderendaagsavondsy eerosRt7lA gaaa 3

TER

y4z RUITER.(MICHîEL ADRIAINSZOON nE) ' J' ER /en vfynnd ontdellle. Vier millen van hem liethijtoen het znller vnllen. Tllén: zond:hf jbevelacn TROMP en naN. yERT om met hunne Eskadersy die den voor- en den cgter-

logtlladïen, zo llabi jdpenlijk wa3can de Hoofdvlag te blijven, om clzo elkallder te fpoediger hulp te kunnen bieden. V,oorl ; belcstte oe RUITER aan drie Jagtea,om tusfchen de.

ollzeend:vijundlljke Vlootte kruizen, tn ulzo op de beg keginge: de? laatstgemelden een waakend oog te houden. ln den vtoegen morgen van den eerflen Augustus ging de vereenigde vl jândlljke Franfche e11Engelfche Vlootq bijna te r lijk met de ; .tactfche,onderzeil. De wind w caide than: J pit hrt W esr, De wederzjdt khe Zeemagten leiden om .de

gui zl, Nc, gernlmen tijd zeilensy
g9l12e van de onz.n af, t:tzö ûlellen vaart. dathetagter-

kzplvn ott loettltâk vlel. P*rstvezmoeldeoe RrITER,dathie: :en oogmc k àgter fchool: om hem terhalver Z,ee telokken4 #1) pldgzr àet gevegt te begini nen. De ongegrondheid dien?

vermoedensa uit'svi jands geduurig koortzeilén,befpeurende, #<:' m hîjop ' den inv:lomtrent eenig misverfland tnsfçhen 2' p Frppfgh .e enEngelfçheBevvlhebbets. En, inderduad, het ge# fyag dqr vijandtn, geduurende den gantfchen dag, hadt een vqorkoomen van w anerde en verwarringe. Nu eens liepen

yq yoor den wi nd af, dan fl:ken ze wetlerom'bij,c1s'twarq op de Nederlznders af te wagten, terwijl, inmiddels, een vpder Es' hder van hl znlle Vlootzijneu kA#s.vervolgde. Kort m a den piddqg liepen ze allen voor deJ wind af, tot 's naapidzggs ten vier uure, wordende aqe2s vervt algd'koor de

pn4en, die, in het naajacgen , honderlvijttig'zeifen telden. Vvel naadenkens kostte het'De RPITER, 0m yan dJ(wijken ##!)jïv. yoldoende reden te vintlen. 1' n'gebr.ék'gan moed konde ,

11lj deg grond daarvan nietvindeny alzo''2e*wvijand klaarbllj. Arl s jk* Je overà,ndhvdt, en v&n lloodwendigheden op nieuw Y#.0.r , .%.1eD -'W,R .# -, E' *indelijk. yiel h .ij7 ' op de g-edagte? dRt het-k .

.

x

.

vçols

RG TER.(MICHIEL ADM AANSZOON nz) W

M* M** w V*xx@aL

?4,

a*.............. '..'u. MWY M''W2MWWWW 'Z'' -MR#W**

veelligt,een Krijgsliltw:s, om hnm v:n de ZeeuwrcheKust' zft. trekken,en alzo de ' handen ruim te krijga.1othetdoen v,n eenelandînge. ln deeze gedagtewierdthiivwierkt,altlmnshijbefcllousvpedezelve :1snîet verwerpelijk. zints hlj' verncm , dat de Koofchepe:, die de Landfoldaaqen zoqden

overvoeren , nog op de rivier vcn Lc dtn lagem Deeze,

beGoot hij 'er uSt, zouda mcn,geduurende zljnefweeziglleid vaa S'cîoaneveli, doerz uitloopen, en eene lane ding op de Zeeulvfcàe Kust onderneemen. ln deeze ollzekerhei' d zeinde

hijdeoverige Lt.Admîraalen can boord, en deelde hun zijne gisûngen en bedenkingen mede. Aien was hetmethem beûoot, diensvolgens 5 na Schooncveld te rug t' e tens , keeren. 'Nog voor'den avond wicrdt d:t beûuit volvoerd. .

'sAnderèndzcgskwcm de vlootwezeiom onder zeil,dock

vernam geenen vijznd. ln den avond, t:1 d:tde Vloot, op

ten snker wcs gekoomeca baare feWoolle Plaats, wederom ' wee Kitzen, zijqde Engelfche bragt een Zeeuwfche Kcaper t Prljzen, ln de Vlpot. Aan boord van de eene bevovdt zich een Engelscll Predfkcnt, voor een groot Oorlogrchip beflemd.

Deeze, gebragê zijnde a:n boord vcn ollzen Geuercal,verbaalde uan d.enzelven, dat de LRndfbldaaten, i11 du Koolfchepen ' ing efcheept. e' en getal van achfduizend man. bedroc>gen, # in ccht R egimante verdeeld , behalven nog drie Eskader: Ruiterij.ledervanhonderdtwintig Paerden4 d:t de Vlootbenondt uit tuchtig Engelrche en gchtentwintig Franfclle Oorlogfchcpbn,.bedrnugent le, nevens de Branders en kl tin Vaartuigo

honoerdzestig Zeilen. Hijvoegde 'er nevens, deeze Ztemagt, mog dien zelNen dag, omtrenttien ' mijlen tcn Noorden vax de N ederlandfche ' . v loot, onder z'il gçzien te hebben. 0p

ket hatf le bzrigt zonkltoe RUITER eenige Galjooten lançsde Hollandfche ltult, tot aan ' Texel t0e, om te waarfchuwen

en op vs'viiandsbeweeg7ngen te letten. Omtrent deezen lijd omving onze Generulbrieven, Zè

FAGEL , a1s V;D Hua V25 den Hollandfbben Rvzdpenfianaris '

H oog M ogcnde. , Beit len 'wcren genoegzaam vcn den zelfdM

inhoud;zi j-behelsden,hoofdzaakelijk, ,,Dat,volgensechte ;#

$:

berigten, onlnngs, van çene vertiouwde hand,uitLnndrn

i rgekoomen, de Ellgelfcken het voornx men kcddelly om A aaA: 4 a tq. -

:4j

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON ne!

lj tegep dg . Nederkndfcàe Vloot nogma&ls eenen qag te wa!; gen5 dat, aan

den gitpag diens geYegts, hetlot van he$

;> J iey: V,aderlapd hillg; na,rdielid .e vjandep we1zouden ge,

#.negep ziln tot hvt fluitpjl vgn eqnen Vre*de met den Staat, j* 1n dit gevegt, d: ijke vporwaarden, indien ZJ, 1: 9P redel nning niet behaalden ; d't Vooft: de vijanden ee7 ## pyerwi ?'

pntwerp beraam,d hpddqp, om , gqdvurende hetgcvegt, de

!?ingefcheeple Trpepen eell: lppki pg te doen volvoeren bij ?>&cLêvcningent pçr pogmerk om alzo in 'jGraavnnhage .

. ,

.

!' alarm. re verwek n, ep .dg hooge Vergaderingen uit elkan. ke

!?4er te d ,oen gpa:;dct !ij,piepsvolgens, hem in bedenking ?!gpven, of hiJ, ged .uqyend: het gevegt, d .e vijanzen,mer .

,

?> venige k,lefne F. regarten, nietzou kunnen gadeflaan, en hç$ lpnden belettep-'? D. e Brief wierd. t beiooten met eene vol.

komen ,e pverlaating v,n llles can de wîjsh.ei .d en voorzigtigleid,yag den . Geller:al> mer e .ene harrlijke vermaaning ,c; hem, en alle xijllç pnd 1 ,erhporig.e pev#lhebbers, OKcieren, M a.troozen e i ld:,teq tQthetbvtragten van hgnnen eed ea .n Sp .

Pligt, çn vene vuurigv toewçnfçking van dln Godlijken zegen 1 ,n ye t ppûund: gevegt, Den eerstvolgenden Zondag, nu' Se ppenbtcre GpdsdielsyprFening , deept oe RUITER, door yijnsp PredikaptwEsrgovlus, deegeBrievvn aanalzfjnvolk voprlee/#n; 'sFql k #çh daar op zo gemoedigd aae qldv, jcylletmeerengedgelte zljn verlangçn betuigde, om metden yijand . handgemeen re worden. 'sDaags daar ,2n ontving de Gqn .çraclvenep B.. riçf .van pe Staayen van Holland, in welkea ::p bvrigtwi xerdt,dAtde vijAndlijlqe Vlooten gich lieten ziY ,

,

.

x

.

y,n de K.u:t ypn Hpll .apd, c oor h.çtafzenden vgn klvin: .n d Vl:rtuigen? tpt dqigt gan dep wa1, hetvoorpeemen eenerlgq. jlil)(14) vertopnden;A ihglven 11êu.n E.%J. Gr, M ogepde postea

Iangj k .b i .tyznd .ep d.efd4à loopen, en Baaken h.adden doen ellen, om redienen tpt zeinen v:n ken nzderenkep yijanq.

W il ezgr! wiprdrden Geperaalberigt, dat 'sLandas Staaten be. 'Qgtpp hadden, dç Vl . oor, tot in 't einde vzn ;eptembx.er.

ye4 t: dpen popd ,en, en d .ajrom dv admiraliteits-Kollegifp 'Fngefch .f revvgn, pm 'sLands schepen . tot zq fApg, vAn d: ften ye vo aoodi il -gsbe z. ien , e . .oe . or . ge moud- en k.r .h n,indîeqbij v S c h . e c 1 f p ? p: z e f l . ç e.k. . .-tm..4! der4e.1v.e-r. uit.> k44 . le -pi .j,-. - .. ep.. ., . -:;.. î# .. -' * . %#

RUITER.(M ICIIIEL ADRIAâN I'IZOON De) r --

24g

=

gnstfng ea bemannitlg, met allen mogtlijken fpoed, te.veràaastea.

Op den vlerzen Augt lstus, terwijl da Vlootop Scâoon'. vd/d 12g, wkwam hijonzen Generaal aan boord de Heer Mo4a ' ENBEEK,Burgemeester v:n Ryltgge, derwaartsgezonöen dooi den Gra:fMONTEREY4Landvoogd der Spaanfche Nederlanden.

Zijne boodfkhap hieldtin, een berigtwegens de behoedmiddelen, door den Landvoogd acngewend, )er beveiliginge vRn

de Vlaamrche Kulten tegen vijgndlijke onderneemingvn, Tevens deedt hijqvan wegen zijne Excellentie, eene aanbieding van vl w:t in derzelvqr vermogen was. om de Vloot vka noodwendighedeu te verzorgen. Veîfcheiden andere Grooten.

vcn Ostende, kwamen, den volgenden d,g, bij De RDITER :1n boord, qm hew te begrovtqg ka 'sLands Vloottebezigtigell. lntusfchen w23, langs de Hollundfcle Kusten q ,lle: in beweeging. ln den avond van den tweeden Augustus hadt men

de vijandlFjke Vloot voor de M aaze gez?en. 'sAnderendaags, =etZonsopgang.vertoonde zij zfch voor Schevenitgen, za digt:cn den wa1, datmen de drie Eskaders duidelijk kondq onderfkheiden. Tegen den mlddag naderden eenige kleile Fre-

gctten totzo nabij, dat men, van land, op dezelve fchoot; 't welk, van de Scbepen ,even eensbeantwoord wierdt, zon-

der datmen, overen wedvr, eenige fchade toebrcgk. Nog iien zelfden naamiddag vertoonde zich de Viiand voor Zant. v4w; en f' Mjk e Zre, drie mijlen vcn denwal. 's Daags daar aan liethij ziçh zien, eerstvoor EgmonR. daarnna bij petten,en eindeljk voor Texel, Van ditalles zondtzijne Jloogheid berigtcan DR RuI' rER4 met lcst om op de beweegingen des vijands. die eene landing.fcheen in den zin te hebben. en tweehollderd Zeilen ierk was. naauwkeurig agt le geeven,en,indien hijzulks zogde geraaden vindell, den.

gelven aan te taetev. Naa het ontvangen v,n.deezen Brief, die, egter, niet voor

dea zevenden der maand onzen Geperaalterhpnd kwam ,bq-

Poot de Krijgsrz:d, n: Scheveningen te zeilen, en als dan pader te overleggen, 't geen men , om te doen, dienûig of

ppllpig gogdg oordeelen. fer nog de anker; geligt watqn, A ga@@5 Qqb .

346

RUITER.(AIICIIIEL XDRIAANSZOON DE)

ontving de Vloot, tot va-flerking, e' en Zeeuw:ch Schip, en.

ken vcn Hnlpêrt o la; c19meze vierhondcrd man versch volk, om over de Vloot verdeeld te w orden. ln het gezigt van Schnt'enlngen gen,derl, vernnm oE RUITER uitelren Koop-

vxrdijfkl nfpper,d,tde Engelfthtn eene landing op hetEiland llk lcberen in den zin hadden x zo rcs 'sLcnds Vloot van Stnoont,t'rlt i zoc vertrokken z.1 . Jn. V,n ditbcrigtgcf oE RUI-

G'ER kennfs ncn zi jne Hoogheid, verzoekende tevens om 11adere en duidclijkcr bepatlende beveler. De woorA n, door zîjneHoogheid gebruikt, ,yom de vilanden te bejegcnenen vcn te pijpen, zo wanneer hij, mec overleg van den . trîk
:9eeu te koomen,''bccrden hem merkelijke bekommering.De vijanëlijke Zeemagt overtrof de Smctfche zeerverreil1gllen opzigte. Niet dan met groot gevcar van etn nadeeligen uitfag kon dus dezelve beflreeden w ordel. Indien hetgevegt ongelukkig llitviel, zou men dcar v:n de fcbuld aan DE Rrl-

q-ll t wiiten. M en h:dtwe1,voorheen, den flrijd,zomtijd!, op halven kans gewacgd ; doch nE RUITRR durfde dit niet over zich neemtn. Om clle deeze reden:n Vczogt de Gelle-

ra? om nndere en flellte bevelo. Jomiddcl: w;J, dlcn zelfden dcl, ter Algemeene'Sta,tsver.

gaderisge bepootell, zijne Hoogheid te verzoeken om de Vloot m at eenige Soldacten te verfte?ken. D aarenboven waren 'er eenlge Afgcvlirdlgden benoemd, om zich 1)a 'sLands

Vloot te begeeven, Om met DE RUITER en den Krijgsracd, ovcr dc gvlleldhcld en bcflemll:ilqgen der Vlootjmondeling te kcndeten, en vn' ll dit Qlles,.aan z7jne Hooglleid, verflag.ta doen. DLT .dulzlve mijl vcn Sct îeveningtn 1ag 11u 's Lands Vloor gea?lkerd. llicr ontvilg de Gegerzalj op 2en negenden der maand, een bezoêk van den Spaanfbhen Gezant Don EMA-

susu on Llza, voordagtelijk dcrw=rts gekonmell, om den

Generaalte begroeten. Drie dagen luter, in den nccmiddag4

zag men een-Visfcherspimkja de Vlootnadcren, voerende de vlgg van boven. Acl 1 boord vcn hetzelve bevondtzich zijne H oogheid, vefzeld van verfcheidell Edelen en Grooten. DE

xrrrsR,zniks vernomen hebbendey zondtflrak:zijnen tweedeg

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON oE) ..v

-

- .-.-

-.-

..

-.

-- . - ..- -

-

mv..

.

?4y .. ..... ..

-

den Kapitein met eene Sloep, in welke de Prins met zijn gevolg overflapte. Dit bezoek baarze eene groote blijdfchap op de Vloot. Alle Sckepen lieten hunne Vlaggen en'W ilm

pels waaien. V:n betgejuig, Lang Ieeve #: Pt'ins. ? hoorde m en de lucllt weergalmen. Terflond naa de komst des Stadhouders. deezt D= RUITER

den Krijgsraad can boord zeinen. Hl' er vraagde zijne Hoogheid elk der Leden zijn gevoelen af, omtrent de bestgefchilite wijze, Qp welke *sLands Vloot zoude kunnen gebrdkt worden, ten m enfle van den Stnat, en tot bevelliginge der

Oostlndifche Retourfchepen,welke men nu dagelijk:tee'ew

moete zag. Na: rijp bera,d en overleg, vielheteenpugg' e

befluit, men moestde vijanden, hoe eerderhoe beter,n@deren , en dezelve, m et het lneeste voordeel, tragtcn vnn te tasten, om kldus, onderden Godli jken zegell,hen van de K usten en Zeepten van den Staatte verdrijven, cn de Zae. voor de verwagtwordende Oostl ndirche Retoutfchepen, vrij en veilig te maaken. Zi jne Hoogheid,ditbelluit, metzjne toeflemmfllg, bekrcgtfgd hebbende, vermaande alle de leden vaD den Krfjgsracd tothunnen pligy, en het trouwhattbg verdeedigen van het Vl erland. Str:ks daar op z:g men iets plegtigs -en qcsdoenli jkg op hetSchip van den Genetul. Al

het Scheepivolk wierdtbel:st om boven te verfcMjnen.Zijne l' lpogheid, de Lt. Admiraal G eneraal DM RUITER ell Elle de overige leden vnn den Krijgsr:ad àlutflen zich op hctHalfdek. D e. zgtbggre Zeeheld , îhkns het woord opvattende, fprak,metzijae nadrtlklijke flemme, het Bootsvolk =11, ptt de volgpnde woorden ) ' :M nnnen. het fchijntdat men tlo.g :9eens zal moeten flgan, en datdevi knden lgc z. ullen rus-

9:tenN voor d:twiinog een déflqn kans methen gewaagd #)hebben. Ook ltan'ik niet twijfeleny otgijlieden, diemij :#nu tweemaalen trouFelijlt hebtbijjetkan, zultnu ook de derdemaal toonen, day gi j mannen zijtygenegen om voor het liej 'e Vaderland, voorde Ot lpe Vrijheid, voor zi jce Hoogheid, en vûor Vrouwellen Kinderen,tegen alle vi jal tp>4ennevensmijte. ûrijden.Zijt4ijnietallein 'talgemeen, #: en elk i1 hetbi jzbnder gezind, oz uWeeeren eedy :1# ?,<etrouwe keden' j 4otden dood tQe' te betagten: tf meer: ,

.

,7 51

z#

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON De)

7

--

' ' - -----

om dat zj 'ne Hooglleid de blooden za1doen iraFen,e 9%de geenen , die zick welgedrugen , ettlijk beloonenk''

V erre de Ree
pejz: de prJ 'pl! Het behaagde zijne Hoogheid, deeze toePemming en genegenheid,metbetdriemaalafneemen vcn zijmen hoed,te beantwoorden. llortdaarop voerzijne Hooglleid,met de Sloep,na dg Vkfcherspink,en voortsna land. Alle de Schepvndeedœ ,bijhet:fvaaren,eenlga ezrefchoo.

tQD.

*:Anderendaag<,ln den vrofgen ogtentoond, ging de Vloet onderzeil,denkoer. sna'tN oorden X llendesmet een flappen W estenwbnd;doch die,xllengskens,wA kerde:wzarom De ltufvER gera:den vondt, te ankeren ; dit gefchiedd,e driemijl en dwars van Pk u tem Hier wi erdt de Vloot beloopen vaa een tarden nerm , welke drie dagen aanhieldta en in welken ver-

fcheiden Schepen merkelijke fcha4e leeden. Niet voor den Ieventienden kwam 'sLand: Zeemagt wederom onder zeilm laveerende dien geheelen d:g en den volgenden nacht, om

4en vîjcnd op te zoeken. di en men veraondt, vier ofvijf Di' ilo v:n daar ten anker te leggen. Dien dag ontving de Generaal eenen brlef van zilne Hoogheid, inhoudende, hoe

men, fn Kal/anRn Wa&beduqt, dat de vij .:nd na de Eems

wa, gezeild, om d/ Ooztindlfche R etourvl oot wngr te ne4M ell : waarom D= RUITER w ierdt gelu t, te onderflaan, wat 4t: van de z,ck w:re; en indien de vreeze gegrond wierpt b.evonden , zich insgel ilksderwaartstebegeeven,ingevalle hij va' n oordeel warey 2&t dz Retourfchepen alda:r. door den

vijcnd,konden worden uqngetzst. N,: hetontvangen van dit bevel, deedt DE RUITER zich ter hard flell#n eene nxauwkeu. rige li jst vIn den toefland en ûerkte van 'sLantle Vloot. Hier door bl eek bem, datz9jbezx dtuixvijfenzeventig Schepen vcn Oorlog en Freg,tten , vijfentwi ntig Branders el 1zchttiea

Advijsiarten, te zamen uitmaakvnde honderdzchttiçn Zeilen, gewcpen! met vierduizend drîehonderd twaalf Stukken Gefkhut, en bemand met zeventienduizend vierhonderdtweefn-

vijftig hlatroozen en tweeduizend vijfhonderd achtentwintig Sot .tlpasell, tz zamen , twintigdnizend vierenderyig Kppper.

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON Dr) !* Bij deeze kwam nog, den volgenden dagN eene verierklng van honderdzevenënzeventig M atroozen en honderdvijfenzestl: Soldaaten. Over de Schepen, die 't minst bemand waren's wierdt deeze manfchap verdeeld. Hoewel worielende met aanhoudenden tego whld, deedt:

egter, pE RUITER 21 wathijkonde, om den vijand te naderen. Nevensanderen leedthijbier dooreenige fcllade: we> halven hi j te raade wierdt, in afw*gting van gunoigerWin; en weder, de ankers te laaten vallen ) dlt gefchiedde Noorl

weltten Westen van Kamper-, of Kifkduin. Niet1:11g ha&

hijaldaar gelegen, ormen ho- dede Buitenwagten zein doen> &tzeden vijand zagen. Hierom bevclde Generaal, de 1i> wacrdf'e Schepen azn tezeggen,d:tzijzicb zo veeldoenlijk onder de Vlag zouden vervoegen. Nogthans bleef men, vaa w eerk:l hten, ten allker leggen. Geduurende dit flilleggen ver.

vieleen dc Oostindifche Rcourfchepen, 'twelk van zijne makkers wcs* afgedwaald,in 'svijandshanden.

'sM orgells vroeg van den twintigoen Augustus glng & Vloot onder Zezl, met een Oosten wind, den kûers na het

Noordwesttlellende. Tèn tien u' urekreeg men den vijand in 't oog,houdende den zelfden koers, doch ruim tvee mijlen boven wind, zonder d,t evenwel dezelve emlige gezîndheid om te vegten betoonde. ln den nccmiddag -wendden de beide V tooten Zuidwzarts. Aldus zeilde onze Admiraalvoort, te twee uure naa middernacht, wanneer hiJ Nvest-Noord -W ex

over wende. Straksdagr op zag men den vijand , inlgelijksv doch n, 't N oord-N oord-Oost w enden. Intusfchen liep d: w ind Zt lid.Zuid -Oost; en toen de dag c,nbrak bevondt zic: onze Vloot in'het gezigt van de Hollcndrche Kust, geene .

twee miilen Tan Lcnd. tusfchen Petten en Kl jkduin. De viàand was nog al in 't gezigt,doeh dieperin Zee. Door zijn beleid hadt dus onze Generaal, geduurende den nccht. den vijand deloefFgewoncen. DE RUITER, hiermede.zijn voordeel willende doen , deetlty vroeg in den morgea van dell eenentwintigoen Augustus, zei; :Rn de Vloot, om zich in

cagorde te fchcaren, en toelelte mcaken om den vijand a:l te tasten. Hetzelfdegefchiedde ookaan de zijdederviianp. lijkvmagt, wet klein zeildeonzexfwagtende. Zijbepondt ,

uil

3' so

RUITER.(M ICHIEL ADRIAANSZOON ' pr)' .

-.-= r

.

-y

uft drle Eslmders. Prlns RogeR: , :1s Opperhoofd j voetd: het bevel overhetEskader van de R oode Vlag1 da(vân d:

Blaauwe Vlag wierdt van den Ridder FPRAGGE :angevoerd. D e l?rcnfclle Schepen , die de W itte Vlag voerden, flondel onder'tbevelvan den Graave D'EITREES.

Annonze zijde hadtdeLt.AdmircalTROMFdevoorhoedey oE rtUITER den middentogt, en BaxkEaT de agterhoede. Dogt llet wenden van den vijand, 'twelk de Generaal,dcâr 0P, inlgelijksdeedt, wierdtdeeze orde omgekeerd. Thans deedr onze Vlootvoogd zein : om voor den wind op den vi jalld ia IRï. ' te loopell. Tusfchen gcht en Degen uure wisfelde :AwKI de eerfle lfogels me: den Grcaf D ESTREES. Ds RUII-ER'koo:

.

wederom Prins ROBERT voor zijnen lnan; TROMP kreeg te doen met het Blnauwe Eskader onder SPRAGGE. De Schoat

bijnacht pe MARTnL kwcm meteenlge Schepen van s.&x1(sa'r'z Eskader in zulk een hevig gevcgt, dct hij in brand wierdt gefcllooten, dien hij metmoeite blcschte;' hij wazgenood' zalkt, zich tc voegcn bij ulldere Schepen v=n zijn Et pkgder, '

die voorts op den Lt. Azmircal BANIIER' I-, vermitsdezrlve

van ziin Eskakler eenigzins was afgedwcald, eenen 1)randet lfzonden;welken hij,egter,door zijn beleid ontweek.Thcn: dreef hi j de Frznfbhen om , de Oost, daar zi jin derzwind bleegen hnngen, zocdrr weederom op de Nederlantlers af te koomen. De Vz 'ce-Admircalen EVERTZEN cn STAR vcrvolgden

hen eenigen tijd, doch konzen ze piet tot ûaan brengen, ' '

.

Jflttlafcllea W2S de Genergal DZ RUIT/R met Prins ROBERT i a

een verfchriklijk gevegt gerackt; etlijke maale: floegen ze dcor elkacder heenen, terwijl zij beurteiillgs de loefhat ldem Alen getuigt da: vcn nn RUITERS Scllepen mct hct Kanon zo gezwind a1s met sncphaanea wierdt gefchooten. Driemaale:

pven ze vnnr tegen eene enkele rcize van den vijaud. Dz RUIrt!tdeeztal wathij konde om Pi'insROBERT te naderen; doch deeze was van eenige Dranders omringd, en wierdt.

dzarenboven , vnl) zijne sekonden, kloekmoedig bijgeiaan. O ndmlks eenen dikken mi:t, van regen verzeld, welke ten tien tlure opkwam s el1 een geheel *utlr duu'hrde, ging men, N egzer, voort met fcnieten. 1l 1 dien tild raakte vAN wn: i!)eea àevkg gevegt, = etztsQfzeven :chepen vac hetR iode E> kader4

RUI TER.(MICHI EL ADRI AANS ZOON PE) ' gsz œ.-- M e -1 ** *+ *> $*''= W G G AN'D ...

à,der, vvcar in zijn Rezaznroedt doormizden gefchœ ten,eq gijn Rondhout zo zwaarbefchadigd wiefdç,ththij reddqloœ lag. ln dien ûaatzag hijdrie v= zi jce Schepeaboven den wind van hem leggen, zolldcrdatzijop des)vijand afkwamen. Vergeefszondthijeen Snaauw op hen af,om hent0t vegten aan te fpooren; alsof de zcak hun nicsaanging, bieeven ze lcggen, zondcr eenige moeite te doen om vgn phat..

te veranderen. Naa het opklaaren van den mist, zng hijdrie vijandlijke Scllepell fn brand flanm Meer dan evnshad nu ook Prins ROM RT getragt, om onzen Generaal de loef af te

winnen;doeh hijdeedt vrugtlooze moeîte;zo dathijweder. om bijtlak. BAwJIRR' I-. die eenigen tijd de Franfche SchePen hqzt ,uaageze:, zonder hen te kt lnnea inhaaleny om nlet

te verre van he( Esllat ier te verwijderen, wendde nu na de H oofdvlag . om m et dezalve de R oode Vlag up.n te tahten. Zo zwccren last kreeg Prins RtiBERT hier door op deq h:ss d&t lliJ 'om de svest afdreef. wordenïe van DE RSJTER , vAN wEs en BANKERT zgtervolgd # tOt 5s midklag' s ten twee uures w anneer DE RUITER N O9rdO03t Over *endde, om TROMP OP' te zoeken, diey tegen het Blaauw Eskader vegtende , thtnm buiten gezigt geru kt was. H et zelfde deedt Prit:s RosuaT tel

vanzien vcn den Ridder spltaGoe, voor welken h?jnietmi> lmiraclTaoxe, der bekommerd was. Te weeten , de Lt. Ak

ten negeu uure kea ûeven gewend hebbenze na hqt Blmluwl Eskâder, wa: van den Ridder JPRAGGU kloekmoedig cfgewagt. Mral hcvst rdakten 0.e beitie Atlmiraalen aac elkander. Meer

dan drle uuren bleeven ze malkander op zijl -e leggtn, me zwgargefchuten matM nskctten ecn onophoudelljk vuurgeeu vende, duch zo gelullkig voor Tna?. lp, dafin de eerie drie uuren, van de vielhondersllachtig Koppen, welke hi j op zijn Scllip hzds,niemcnk ' t gekwetst wierd . De mees .t te vijanolijke Kogels vloogen over z7 .j 'n Schip heelqn. Zo wel, durenteçen, wisten de Nederlantierste (reTzn. dAt SPRAGGE eerlang

de vlugtnàoestneemeu,vallwegen de fchat le aan zijn Schi p, ep de kloozen en gcl iwetflen. fn groat gevaar, intusfchenm

kwam ' rl toMp, door het vervolgen van zijnen yijant l. Verw fcheiden Sçkepen cmûngdden hem , zo dathijgelleelreddeloos wierd:gefchootcn. De Branders,.evunwel, dia mcll op hem

;s2 --- RUI.-TER .(MICHIEL ADZIAANj ZOON >.. )r ....-> +.. - .- . . ...-.-.- ....- ..

)

. .- .

hem xfzondt, wlst hj behendig aftekeeren. Einddlij' kwt' j hij genoodz:,kt, m4t zijn Schip ûitde Vlûûtte wijken, eiï op een allder fchip over te gaàn. SPRACG' E , inmitidelg, ook van Scllfp veranderd, wierdt. vervolgens, doo/ TnoMp derz

magtegellnvend, dcthi j van Diettws een anderSchip nhoest kfezen. Doch, in bet overvaaren, en toen hij nog geea Tchecpslengte van beord wa!, om na de Rot . jal Charles t: roeien, trtlf hem het droes. ig ongelùk, dcteen ltogel,die

dwars door een cuder Sckip gegaan was, de Sloep derwijz: trot -, da: zij binnen weinige oogehblikken ten gronde ging. D e Ridder spRloot, wien de n:am en roem van een knndig,

dnpper el1 voorzggfig Admiraal Daàging, kwam dn! deerlijk m:n zijneinde. De Engelfchell befclouwden Zijn verlies11: onllerflelhqar. Terwlll TROMP aanhieldtmetvegten tegen het E ykader des verdronkenen Adm? .rcals, kwzm De RUITER, nel vens BANKERT . I 'SJ ' bem. M eest clle de Schegen van het

Bbauw Fskcder waren decrlt'k gehavend, en badtlen, :an R crzdhout, Touwwerk en Zcilen , zeer veelgeleedcn. TROMF

hadtnE RUITF,R nietvctnomeo, of bîj fchikte zl sch onder d' e boofulklag. De viland hcdt thatis de loef. Dlt ui ettt>genflzudde, rcskten onze Admiraalen , 'snaamiddcg .! ten vi zk f uure' ,

van nieues, aan dezl vijand. Zo vermoed wierdt 'er tharfl gevogten, dat slle de verfchriklil -kheden van den Zeekril -g . zich hJer b; J - ecn vertoonden. Ondanks den moedigen en gctrou-

wen bijûcnd, welken Prilis ROBBRT, vcn verfcbeidcn zijner Kapitcine,n, getoot, viel DE RIJITER nevcns de allderen zo hevlg op de Engelfchen can, dat ze gqnoeg te doen haddeà om humne reddeloos gefèhootene Schepen buiten de Slagorde

te brengen.Een Nede/ elandfbhe Brnnder raakte aan drie vijandlijke Fregutten te gelijk vastl doch, vermizs zijn krucd was natgeworden, deedt 11iJ - niets drtn fleulan, en gaf alzo gelegenbeid, aan de gedreigde Scàepen, om te ontkooînen. Omlrent zes uure raakten twee Engelfèha B' rcnders en een Oor-

logfchip in brand. Ten zûlfzen tijde zonk een under v:n àunle Scbepen. Een Advijsjagthcdtmen kortte voorenzien te gronde gaan. l' Iet gevey.t dputde tof fsavontl: ten zeven

uure, wanr -eer Prins Roci ta' r ptlvells zijne Schepen afhieldt, kttslagveld voorDl aull' ult overiieten aldg:de Zeeruimde. FjAgu

RUITER.(MICHIEL ADRIAANIZOON nr)

3,&j

Ten blfjke van overwinninge, vervolgde onze Generaaldcc vijalld eenigen ' tijd, tcrwijldeeze na zijne Kustden ûeven wendde.

Dus glorieriik voor Dc RUITER eîndigde dit Zeegevegt, wtar door hij hetVaderland, can den Zeekant, gered en bebouden, en, zelf volgells 't getuigenis v:n vilanden , 000:

zijnen onbezweeken moed el1ltloek beleid ,een onveganklij. ken roem beàaald hcdt. Volgens zijne gek voone zedigheid: weigerde onze Generaal, v:n den bevogtene zege, hem zelven

de eere toe te fchfijven. mgar wilde dct dezelve aan Gode toegefchreeven, en deeze dazr voor moest gedankt w ordem D aarenboven fchreeven de Godvrugtlgen de overWinning to, .an de Gebetlen, die, gedunrellde llet gevegtj il1 ,lle de Ker. ken deezer Lctlden, met ongemeenen erl1st, waren uitgeûort. Zo dra bet gevegt eell eînde hadt genomen, riep Dn Rtila

TER den Kri jgsrnad acn zijn boord bijeen. IlierwierdtbeEooten, tusfche: Texel en Klieland . en wel in 't gezigt.vaQ beide Eilallden, lnetde Vlootte cnkeren , om aldus de beide Zeegcten tg beveiligen en open te houdea, ten dienfle t ler Oostkndit che schepen. die uit het Oosten of hetNoorkenverwagtwierden' ln deczen Krijgsraad was men, daarenboven, bezig , me: bet opneemen vcn den flagt der Schepen, en hût, getcl der gefneuvelden. Thaus vèrnam de Generaal, dat# behalven de Vice-Admir:alen DE SIEI'DI I en swesRs, eenlg: ltaplteineny en onder deeze de Voorzoon zijnerEchtgenoote,

lonker vAx CELOER, geflleuveld wcren. Nietzo hardvogtig

was onze Hela, icthi j dit verlies zonder beweegenisfe zijn: .gemoeds vernam. Doch, zich'heraellellde,en toen 113 Jdey. : jd it ev ev rd ut gtb ee nkl vc:an gt ld,engaOo fhi rj lot gotzn ijn llt, svoeo nrdl ?at,, iklkmî we j zet elv de::t we ge ndwl c za in jn. God lIesde wi nll was e mt l hc eton zii kn leerwe beu rpe rtn ;,mor enge dn azr zcon lh de etrml te. ss vr che be dé n

de mijne WW20D*XX Voor 't ovcrige was het getal der dooden zecr gering. en de tkbct le aall de Schepen van welnlg betekenisre. Op het geheeleAmaerdamfche Esknder telde men fegts eenenzeventig dooden en hol lderdtwiatig gekvv-flen , t: op de overigà schepëllniar evenrellgheîd' Temqltd,dl

4enZeepag,op oi ItulTsasSclîp,hat ltLijgewooul,vdrha*u XxV.D:Et,

B bbbb

J ,*

'

gJ4

RUITER.(MICFIIEL ADRIAANSZOON rr) .

7- -

(

'

de naderhnnd, pnt bet gefbheenep hat lt,,1s of-de vijaod1ijke Kogels van het Scllip des (. keneraal: te rua Nuitten. ' N iet

Ineerdan Jén Oorlogf khip en vierof-viff'Brnnders Ladden de onzen verlotlren; en , op vit'r 1,a, wcre?lalle de Sclepfzn in P.gat oln Zee te llul.pe', i n,,u.!el,. 'Iant ber:u.i' tmoeen wijnog aanmerken, dat de l''n elfèhen , ip di( gevegt, dfdtx de Fran-

fchen zeer fl vegt warelè bijzeflaan. AI vroeg was de Graaf D'esTREI1s,

met zijn F,sk Jer,den llag onrweekena ofhieldt'

zich tetlters zeer agterlil -k. Elp. nr het den Grazve :cn moed' noch beleid ontbrnk, wps mt o .n var gordeel, dat b' Tj van zil ' Dell Rleester, dca ltonil;g val) F Jrktzil'k, zulk eenen Iast. ontvallawen l ' lndt' .

Een trfTend blil ,k vnn onbcctzuchr3xheid en regtvasrdlgheid:

gnf os RI/ITER,iyt'g ziqtend' e deezel)Kriigsraad. Bij.gelegenbeid der raadpleezlillge tlkzer de vervullkng,biivoorraad, van, eenige Btatr es h bbcrsq ' zlparzel ), . viel. onçl ,er cndere, de meere derhf nivl van f)t'm luen t)p , !o'ket ENg! !I-Ds RUITER Zoon vaa

' de3 , Generccl-c' ln :otschtlutbiinachtbevorderd te worden.

b och o. l r ftulret l ppcm geen genoeger in deez' e keuze, zo a1s bleek ui: ziln fchrijven aan ziitie I'lotrheit l, meldende Asdlt -?n om zi () 'e l('ijcyrca1gê'-e, p nen fbhet. jnen Zotln to:de waarJ - nncht te verheT '.fn' M digheid van Schout b' ;. mnar d,t de' Kom, ma nd eu r v AN MEE I W F N Ot l d e r KZ P . i t ei n Wn:y wellen ##

$;de Vlagals Schoutbij achtzotlde ttàekoomen..en dath' ij' .

t, geene reden zag, Wac1'llm m' en deezen niet verki ezell zou-

>,ge*'' De Genetaalvoegde 'er neven!, ,,darwcnneer zi jne'

#:

Hoogh,eid' zulks ztlude goetlvimden. het hem Zeer 22nj' e-

nccm zoude zijn4indien ziil pe l-lf Aogl leid élsdan zijnen Zoon.

#, ENGEL

DE RUITER met t!e Kommcndeurspluats geliefde te begunfligen , 't welk hem wat luister zoudv geeven', en

canmoedigen Om in Ziine iOnge ixqren z' ich te beter te gedrazgoll: gelij 'k hijz'cb il1de gevegten'van het voorlee. '93 deue endîtloopende jnar,clvriiwelgekl e r'eeten hcdt.''In '

kutqntwoord liet de Prins de beoelling,can De RUITZR over.

't (lefchseddeop herhaclden a,nclrang van dqn Krljgsracd, dat Je' Generall in deszelfs eerst uitgebragt gevoelell naderhnnl be . willigde.

egD%g$

h01T2k.(MICI-IIEL AbVIAANSZOON bé) is

8SJ

Dccgs ncà het Gevegt1 <wam isLàndsVtobtvoör anketj

iusf khcn Tcxel en het Ixr Iie geauegzcam op dd éelfde Plàats. zlwaar te vooren de vijandlijke Vloot hcdtpostgekàtk Voof '

te tlervnt-y deeze, lndien ziilustgellâ' klhadkle, om hetgevegt 4

ten, wacitl: than! een zeet gunflige wind; doch men za4 hacr niet koomen opdaagen. De handen ruimer hkdtl en hierom de onzen, om de geleedene /chaz: te herftellellj et l( lë Schepen, #an llieuTtsj in flact van tegenskeer te bfel pjeàé

M en zundt nu ook dd gekwetflen né Land, a1s medeN 0/ tene flaatelijke wijzej de Lijken det geflleuvelde Vlce-Adl ilii kaélen et1 Kapitelnell, die vootts een trefelijken uitvaart gë4 'ooteh. n

x ., Inmi' ltlels haclt men , in de lloos ;dë =i ee Veigcderinget li dd iil 's d .

*an de behcalde Zegepracl vernomen, en was lrak:bedagf op middeleni om de . vloot van het noodigd te verzotgel; R eeds op den drieëntwintigflen At lguliur', en du!tslree dagëtt t:a den Zeeflag, wiertlt in dè Vergaderltlg van Holland bëi Pooten, vun îvygen Hun Ed. Gr.M dgendej tei Xlgeïeél :ë Stactsvergcderbngen de àdaken dermaate te bellpuren, ;, d?tq j, ten i poedigflen, eenige Gelaytigden na t1e Vlogt Wierde;

j,g:zotll 'en,om tebezolgzn datdezelve vàl tlijlogtef1àn-

'

'

j,dere bchoeften voorzienj en alzo in flcat gezeld Wiettli i, om 'sLnn .ds verderen dienst te kunnkn kzaàrneemën ; à1à #> mûde, dst dé zelfde Gcmngtigden O ogten gelastîgd .Wöffi tteu , om met dcn Lllitenant-Adl nirnal Generaal DE Rt7le jwzk l ï àea de Afgevaafdl kden van de z 'follgc -cn der Admzrclitelten te' . . otirigen y . ln den tegenW' j,g-OVCP jas w. Zaj)j vzelke V'errî/ oöfdigeli

4. toeûa nd Mnn rnakkn#voorde Vlootmeestgeraatlen wsfenéf' 'rdvens Nvierdt betlooten, de Koe llegien ter<.>Ad miraliteit àa:'të j Ychrij evel ij oM de nooclsgé Zx:nitrégel! te beraamen, i:t lidt, '

! ' fpoezig vefzenden van 1ontl-etl krij -gjbehoeften naheiNteuT# Di kp , en ult het lài' k lt1en hunner eenige Ledeli te benoemen,

r w ell te oj'dit clles hetoog zoutle: bebben: Het befluftval ' j f' lun Ed. Gr: A' logende wiqrdt nog dien zelftlen dag ter Vetl

gjderinge van Hun Hoog M ogende ingebragten bekrajtlgd: Naa dct De RUITER , 'sdnags daar aan9 neven: eenen voôv f? taud van noodwendigheden , brieven van geluksvenfth' itlgey

' Ket de bevogtoû ZCIQy ZO V22 VprfklleideD :OOge Vcl# dd$1bbbb 2 #V

St;'6 A< d

RUITER. (MICHIEL ADRIAANSZOON Dl!) RUI TER.(MI CHIFL ADRI AANSZOON vp :)-=

ringen ais van denn P PrinCe Erf(hdhouder hadt Ollt':angen. kwa. r ingen a ls v an de rinfe Er fiadhouder h adto ntvangen, k wa. m en, d en v ol gendelld ag de noemde Af gevaardigden, me men, den volgendcn dag de be benoemde Afgevaardigdel1, met: cen Jagr. bij hem, inn Z Zee, ill4 dee Vl Vloot aan board. Slraks e en J agt. l )i. ih em, i ee, i 1d oota anb oord. S trgk: wierdcn dee Ho Hoofdbevelhebbers. om Krijgsraad tee k hounen, op wi erdf an d ofdbevelhebbers, o m Kr ijgsfczd t ouden,o p

hc Scllip v an de ootvoogd : nl1 b oord g ezeind. Hi er vi el hett Schip van denn Vl Vlootvoogd aan board gezeind. Hier viel h~t belluit der dat Generaal, zo hioj l lel b efluit d er raadpJeegingen, raadpleegingen,d at de de Ge nercal, z o ras rash ij

vann de de ve vereischte noodwendighcden zou voorzien zijn, metk va reischte n oodwendighct len z ou v oorzien z ijn, me de Vloor zeiJen op of of-bfj hertDo DoggerszJnd, enn alde Vl oot zou zou ze ilen tot to(op bijhe ggergzalld, e a1da ar e enige d agei lv ertoeven, i 1c fwragting ( ' . cr Oos tindirche daar eenige dagcn vertoevell, ini afwagring (:er Oostindifche Retourfchepen, om dezelve, indien hij zee mo mogt OtltIDoelen t Re tourfchepen, o m d ezelve, i ndien l qijz gton tmoeten, nn dee b best gelegetJe Nederlallciichc Zcehavcn tee ge!ciden; of,, na d est ge legelle Ne derlantîrche Ze ehaven t geleiden; of indien de erg' ck ff word(~nde Workldnkle Sc iepell, b llen ec llige d zgeny indien de V Vefl-l'2,;f Schept:!l, biin nnen ecnige dagen, Diet fcheeneu, alsdan, mettde de Vloot, na de Br Brut'eerri etvel ve1f cheenel,hij hij a lsdan,me Vloot,1 1a de eeveerlien verzeikn, en ol omn e enn bi b:jj Te:>.el zoude posttva v:men, z ïca ve rzeilcn, en F/ z. Aelzou de pos tten,om :ldaar de adere be velen v an 'sLands Lands Staaren Stanten af af t gten. IlJdaar de n nadere bevelen van's cee Wa wagten. ln h et l aatst v zn Augustus Augustus e duurenfe d eerfèe helft belfç In het Jaatst van ell11 ge geduurende dee eerf::e vE ptember h adt 's's L cnt , ls Vl oot me gefladig weder, weder, vann Sc September, h2dt Lands Vlooe mett on ongeil:adig zomtiids mett he hevigen ftorm waar doorr ve verfcheizomt iids me vigen f torm te te kampen; kampen; wa ar doo rfcheidenl Schepen mcrkelijke lecdcl1. Inn.de denn t tusfchentijd de Schepen mc rllûlijke fchade fchac!e l ecdep. l usfckentijd b~k\Vam m:. Ru RUITER de ve verze1:erde tijJing, dattd dee Franfche en br kwam oe ll-l zl tde rzellerde t ijding.da Frallfcbe e n E ngelrche. scbepen, be bbende, r cc den den Ze eflag , om ' nwe Engelfche 'Schepen, hebbende, nna Zee!lag, 'rt r ruwe w eder, we lk he cderel de gultkl le [(ust Kust ha dtbc let, ve rweder, well< hett n naderen derr En Engclf'che hadt belet, verf càelden da gen op ezwcrven, op op d en derden derden September September fcheiden dagen op Ze Zeee g gez\Vorven. den voo Harwicn wc ren .aangekoomen; znngeltt aomen; da de Engdfche El' lgzlt klla Schepen schepen vaorr f/arwk/t waren datt de voo rts de rivier va il:a' e:f opgezcild, opgezeild, en ellde Franfklle n: 'Voorcs de rivier vann L: LAuten dc Franfche nl hu nne eigen eigel) ha vens ve rtrollken waren. waren. flier I-lier door door was was mCI} mea hunne havens vertrokken volkomen dat uitï volkomen gerust gerust gefield. geûeld , d :t de de vijand vijand u t Zee :ec geweeken geweekva 5 V:s. was. aanfc.l-jrijven van HunuHo Hoog Midlerwijl olllving dee Ge Generaal t W idlerwijlo lltving d ncraalc cnfch -rijven v nn Hu og Mogenden, bijjhe hem wierdt gcmall\(r, inn d deg M ogenden, waaf waar bi m wi erdtbekend bekend ge mcakt, dat dati Zond groat getaI Koopvaardijfchepen gcreed Jag, wil Z< beb p# beneeen d ee nn ïarOdOetez getc La lKo ndeonp, vae an réi l ji t k j, hed pi ee nns g vc orl e geed ns1 cge ,laden d se tn ,wi omI behbende na deeze Landen, en hij, diensvoJgens gelast, am g lzelve,ond ereen een voegzaam voegzaam ge leide,t enafhaal~n. af-haalen.Twee ' rwee dezelve, onder geleide, teedo doen van zijne ligtfie Schepen t1raks ll.l UJ'fER derwaa.m, v ,n z ijne l igtfle s chepen zondt zondt f lraksDE oc I tilrel td erwaartg, om last tee volvoeren. om dien dien l astt volvoeren. Daarenboven Daarenboven zondt zondthii hijd.rie da rie Schescàqop de Oostind,ifocke Re pe Doggersznnd. om op penn na na he hett DoggerszfJnd, de OQstindifche RelOur. tourf chepen t kruizen, Op Op eene eene i fchepen tee kruizen. ingeloopene ngeloopene tijding, tijding, volgen, volgen, welke Enl;elfchen eenige Oostindifche w elke de de En gelfchen ev nige Oos tigdifche Schepen, Sckepen, bij bij het hqt

Eiland Eiland

RUITER.(MICHIE: ADZIAANSZOON r:) 2J? Eiknd st. fopx/ , hadden vcroverd, wierdt, bi j de Gem,gtkden vandaAlgemeeneStaaten,nadergeraadpleegd over de verrigtingen van 's Lancl: Vloot. H et bequit hieldt in: de Gencraal Ds IIU' ITER , zo fpoedig doenlijk wg;. zou met 'sL,nds Vloot overfleeken na dc Eôgelrche Kusten. en zldvar *Gn de waer.ld toonen, dat de Nederlandrche Vloot, in den

jongflen Zeepag, de overwrinning hcdtbehaald, en niet, zo :1s de Engelfchen, zelf in gedrukte verl paclen , uitllrooiden. genoodznnkt wcs gevveest, il de hûvens binnen te loopen,

Daar veeleer zich in ftact bevondt, om den vijand te vervolw

gen; welken hij,daarenboven,volgens ditbeouit. mogtaanusten, overcl daar hijzulks gercaden zoude agtcn. Om het ongeflczig en iormend weder verliepen 'er etlijke dagen, eer dCt ontwerp konde wortlen in 't werk gefleld. Op den zestienden September bevondt,zich de Vloot ter hclver Zea, tusIkhen Soutsbaai en ze Holl,ndfkhe Kust. Op verrcheiden

Schepen Ieedt men merkelijk gebrek, a1sbebbende dezelve, om del l hcrden wind, uit de Voorraadfèhepen geene leevenzm ivlt lelen kunnen ' overneemen. llicrom riep r)s RI;JTSR den Krifgsrzad l7ijeen;in deezellwierdtbeflooten; zo dra moge-

lijk was zich aal ! de vijandlijke Kusten te vertoonen, en daar ù:a den ( leven te wenden na de Vcderlcnk lfche havens. De Generaal gaf hier van kennis aan Hun Hoog M ogenden, doch

konde, door wind en weder verhillderd , zijn voorneemea niet ten uitvoer brengen. Hieroln deek lthi j zein om metde Schepen binllen te vallem De onderrcheidene Bevelhebbers begaven zich na verfcllillende Zeegatel. Onze Generaalkwam , op den vierentwintigtlen September, meteenige schepen, bïnnen in het Goereefche Gat, en zeilde, nog dien zelfden dag,

11t'z //avpdzllz/z, hebbenda, !en teken van Overw: : nnînge, zijn Sclip met zijden Vlaggen en Nvimpels behangen. A1seen blijk van behoudane reize,deedtde Generanldertien. tOt VO0f

de Luiten,nt-Admiraal vAN NE: elf, de Vice-Admirzal Fz lx

wEs negen. de Sclloutbijl:agtoz LIEFDe zeven,en elk der

overige Kapiteinen tlrie fchooten, die Van het Fort met zevea fchooten beantwooftlwierdell. Op den zeven:ntwintigflen ea tchtlt ltwintigflen der maand verfcheen De RtrlTEa , nevens de overige Lr. Admiraalen, terVergaderinge van Hun Hoog M oB b bbb 3 genden

qyg

RUITEû.(M ICIIIEL ADRIIANSZOON oR)

genden cn van de Staaten vcn Hollund, om kerf 'ag tc'doen van launuc . v errigtil,gen in dei l jopgûel)Zeetogt. 1 .n bcide looge êendcn lof, e1 hartl Vergaderirgen ontvingen zijdell vcrdt ijke

pankbetnigingcn voorhullne goede en getrouwe diellflen.Nog

voor hat cinde der maand begîftigdcn i-lua fztlele Groot IWoe gende onzen H eld nlet eenen Rentcbrief van zes.c*luizelïd Gul-

pens. De overige Bevelhebbers wierden illsgeli lks,llnt lrgelallge'Vqn hunren rang# beloord.Thnns bzgafZiçllD. E RUITEW ra z.i jn

rciklqclzend Huisgezin te WzAp /t?z'z kWfzJs alwaar'hij,

ginds en eldcrs,met opeùa. crmen, wierdt O11tVn1gen.

Korten yi*id licp het,cn,zedertde wcdcrkomstvan 'sLand: Vloptin de Vaderlalldfçhe havens, of men begon, ter hoogq çscatsvergaderinge, vnn nicuvvs, te raadpleegen, OVer CN.e toerustingen eener canz .i 'e nlijkeZeemcgt, tcgen hetvolgendeJcar

J6n tzù .. Volgenseen Ontwerp, op den vijfticnden Dccember /cs tegenwoordige Jaa -rs 16gJ in .orde gebrcgt, en volgens b .q flvit der Algemeene Staatell,op den derden Februarij1674, b,ekragtigd, zoude m en in Zee bfengen tweeënveertig S,chepen #tn Oorlog , van zesenzektig tot tachtig Stukken Gei khut, kemcnd, door cen genomen, met vierhonderd M atroozen ;

Nierentwintig Schepen van vi jftig totzestig Stukken, bemand =et driehbnderd K n 9 nchttlen Schepen van vqertig tot , oppe

vijfrig Stnkken ,, bemcnd met teeehonderd M ktroozen ; ZeS Frqgatten vgn dertig tot zesclidertig Stukkeu, bemcnd met hollderz ' ldertig Koppen; vierentwintig Branders, e1k met twee-

int' viutig Koppen; zesendertig Gaijooten en twaalfSnaauwen, De geheeje Vlootzou dus bef. ; lacn, in alles, uithonderdtwee-gzestig Zeilen. Om deeze talrijke Zeemagtvan hetnoodige w

le yerzorgen maakte men reeds de toebercidzels, toen men

4e tijding ontving vcn het fluiten van den Vrede tusfchen Qroon-Wrfzlppl' : en t1e Algemeene Stacten. Al' etoverleg vcn

pe ItUITER, door zijne 1 .1oogheid verzogt, om de/wcgen eea '

Qnswerp op te flellen, befloot men, zedert, tot cene ver. pl ndering vcn 'sLands Zeemagt, en wierds dezelve, volgens k.eûuit van ldun Hoog M ogende, in het begin van ldcgrt,

kepaalzop achttien schepeu vcn Oorlog, van zelenzestig to$ kAchtig stukken G efchut en vierhonderd Koppen ; vferentwia-

15 1 : h i l i l , ' qj-*c ub, ' 'h -ze . 4? ,ç,'p v.pn yi. l ' 1tigt z'o .t 3. 2z --*u 'e '4 rs ligStllkken e .ndrl -ehonderdKopu*% s w$

..s .

b

' -

-

-

-

'

Pen> '

-

RUITER.(MI CHI EL4*WADRI AANS ZOON Bs) ew 4+<. k 4:ve> <:7vX' e. *'* '1- .-.>...x...œ.....w... xu .w s wwr.gux--.

..>

. q

,en; twgalf Scht y apen van veertig tot vi'ftê ,g stukkep en tî veel o(lndo-d Kopp. :n; twanlf-Freccttcn lzan t àrrtlt T tot zesenclertig stukken eu houderdderti: Koppen; at-hrtien Brandersj ccl nttien Spsatlwel); acbttien F uitlèht?pen; acllttien Gro.; (e en even zo

veele Kl .eine Galjtpoten. î-ïpor den tiid van zes t &laanden zoa deeze Vt oot .'al 1 Ie!venFmi. ldf olen vtio-ziel) îv''rden. l vlen had. t'nu wel vrede mtat Elti'e'Jo/ , /. d4lch den Oorlog tegen . ,r..zrkk;.i/k nog op (fen hals. Van wegen dit itijk wier. den thco' s geene toebereitlzels gemankt om eene V'loot in Zee te zenden. Dus de gelegepheiv l, zi inde pfcefileeden.o' m dea

vijalld, van dien kant- te beflrliden, had' men ht pt gevoelell vaa den Genefacl oE RUI' I'ER illgent pmen. f)f, ncar zijne meemilng, 'sLlnds V t atlt el ders. tot cfbretlke vqn den vr .jand. zou kunnen'gebezit ld wortlcn. Di tar toe gafhijin bedepking. rt-hetnlet geraat lel! zij -n zout ' le. eepel,canflag te onderneee men tegen de F;al'fche Kcrlblfche L.ilêtndep , s' larteuique , Guar,y .:. /;;/, z): de G ra///:. r en cndt ?re. Deeze voorfn ' cg wiert!t e n do or e e n s t a a t s b c f l ui t b e kr a gt . ê g t ! . De Vloot, =2l 1geDOm0D ,

totdeezen togtbt lflemd. beflïnndt, in slles, uitdriefanviiftig Schepen . bemg' nd met viertîufzend driebopderd zesendertig M atroozel, mitsg,ders driedlpizend driehonderd zesentaclltig Soldcoten . en gewvpM d met e1fhondel'd tweeënveertig.Stukken Gefchut. O p den negenti enden Alcli desJalrs 1674 kwam Ds RU, I-

jlae T.f)R , VOlgens zi

gewoone voortvaarendheid, 't eerstvan

ailen in Zee, met zeven. groote Schepen, 011 wendde den neven na de Hhs eiînqên. ulîvanr de algelneene Verzamtlplaca e f l a l d qc s . Hc e r ksvamen, fptledig, de Schepen van (Ie 0n. z derfcbuidene Admirallteits Kollegletl onder dè Vlag. Door tefenwind llwecm de Vloot eerst op dell zeves lfl ltwictigflen caa de Engelzbe Kugt, vo/r Dauvtes ten cnker. Hier groete de Vlootvoogd des Koningt Vlag, die van het Kcûv ael waaide, m et dertien Eerefcllooten, el1 de overige Bevelhebbers vol gens hunnen rang. Eel' st met elf, en vervolgens Ilog een,

Detnegen fcbooten, bedaoklë heti taflaelvoor dcteerlnevvêid. N ietlung daar naa ltwam tle steuehot lder v:n den Sliltvoogd# @ die thans afweezig was, ne vens verfcheidei) Engelfblle Edellicdezl, onzen Helk l, :an ziln boord , begroetek. HJJ 'outvilêg B bbb b 4 de-

36o

RUITER.(A:ICFIIEL ADRIAANSZOON nA)

dezelven vriendeljk, en men fchcidle metwederzijcfcha be-

tuiglngen van genegenl:eid. Totin hct begin van Juniivertoefde os Rulrza fn het lfcncal, wagtende op eellige scllepell, die nog niet onder, de Vlcg gekcomen waren, a1s ook

na tien noodigen voorrcatl van Krijgsbehoerten , van welke zomtnlge Scllepen nog niet genoeg voorzien warely . Omtrent

hetmidden der mccnd licp hijdcn Grooten'Oceaan in,koers zettende na de Kancrifclle Eilcnden. werwaarts hij zijnen Zoon, RwGEL oz Ruirslt, met eenige Schepcn, vooruit zondt, om den Spaaljf khen Gouverneur de naderencle komytder Vloot ' 4e boov 'lQhappen, tot het inneelnen van eeniye leevensmidde1tn, indien ze 'er, voor geld, te bekoomen waren. Na, een

kortverblijf vervolgle hij den togtyop wclkennzetsmerkxvcardigsvoorviel. Op den negentienden Julfj, mr ethet aanbreeken van den dgg , olltdekte men het Eiland M t qrtent ' qur.

strakg zondth1J,op ktlndrchcp,denllapitein LvxcotlltT, met eene Snaauw , digt na Land. Hi jkeerde van daar tc rug met drie Europeaanen en drie Negers. Uirdeeze.afzonddrlijk, in den Krijgsraad gebragt,en cldaar onlervracgd zijnde,ver.

ûondt men, qqhoe reedseene i/laand geleeden,op slal'teyl-

9, queN de tiiding, wegens eene onderneeming'der Nederlan#9 ders, tegen dnt Eilalld , lvas lngeloopen ; dat de meeste

##Koopvaardi jfcàepen,die aldacr lagen, op ditberigt. ondtr :1 bet gelefde van eenige Fraîifche Oorlogfbhepen, na Fpsslw

*9rf jk vertrokken,en de ovefige na de haven v:n Cul jàc gczeild warel!; dat het Fort van die haven gewapend w-as :9 met twintig Stukken Gefbhut, en eene Bezetting iladt van

##vîer of vijfKompngnilt lVoetknegten; doch dat hetFort, #:van agterea aall de landzi jde, nog aier geheel volttlqlid W2S, en dat het meerengedeelte der Bezettinge ziek lag-''

Op ditberigtbcflootde Kri jgsraad, hetgemelle FAt, ten fpoedigi èe, zo te water ,ls te lande aan te tasten. In de

3aa!,ten Nvesten van Cul fac.met de Vloot,'sanderendaags, yen cnker gekoomen zijnde,deedtos RUITER zein om te lalw aen, un de Soldaaten, M ariniers en M atroozen, ten gelcie VaD

zulzend man. Onder den KotonelvAx Ull' TEwllovaxyen

ge Luitenanten-Kolonellen Grnaf JAN VAN HORNES, DE LA @:AFPAIAIâQ; kn CTG:kAND , wgrqa ze in drie Brigades verdtelk. .

RUITER.(* t> 11CI1t-IEL ADRIAAN'SZOONC De)

76r --- .'

deeld, en roeiden vos prts, in Booten en Sloepen , 11a lcrt l, even zo.veele ondel 'rcheis lene Vlaggen voerenkle. llstusfcl pea

hadtde vijand, ter plcatze, alwaar de landing was gemtllll# pslst gevat, ten getale van dtiehonl lerd man; die, evelwûl, door hetgerchutder Schepan, boschwaartsgedreeven w'ierr lcn: vqn W 2:r Ze, wederom , f0D hevig vuurmaaktcn en veel en v2a tle onzen kwetflen. Onder dit clles traden onze Troepen can

knd,en dreeven den vijcnd terug totin de Sterlte,dia.tegen versvagtlng, digt agter de boomen ccn het flralld gelegen was, fn ecne hcgte, omringd van een goeden :ValN e11 Vaa Palisfaden vRn tien voeten hoog. met zwcare rottingen doorvlogten. Verfkheiden m calen deeden de Nederlanders ecn moc-

tligen ccnval9doch zijûondenblootvoor hetgefchutvcn zcs vijandlijke Schepen, wccronder een Koningsfchcp van vcertig Stukken,diebinnendeCuf lacJagen,a1sliede voor' hetvuur der verdreevene vijanden; veelen fbeuvelden hier tloor, or olltvCngen gevaarlijke kqretznuren. Vau zijnen kantwierdtol Rgle reltbelet, om de vijandlijke Schepen can te tclten, door ' le door eellige Zinkfbhcpen,wacr mede bet lange Tvater, a1s mek de havenmond gefltppt wcs. Dit bewoog den Generaal, OP raad van KolonelE'ITTENHOVEN y de Troepen aan boord te doea

wederkeeren. Om den vijand te misleiden, en den artogt te begunûigen, deedt De RUITER eene menigte ledige vaten aca

lqnd brengen,even a1sof hijeenen canflag van gewigthadde in den zin gehaz. Van hunnen kantontiaken hlerom de vijanden eene menfgte Iicllten en vuuren; die :an de onzen gelegean den voorllnclg , in goede orde al-te trekhei d gaven. o . m ,i ken e11zich na da Schepen te begeeven. q'l:ansbetloot De ûUITER,metoverleg vcn den Kriigsrcaq, gen ûeven te wenden na Oonttnique, in tIe hoop van aldaar. van de Sville1, eellig Watcr, brandhout en ballast te bekoomen: noot lwendîgbeden ,aun welke verfcheiden Schepen groot gebrek hadden. 'Naa twee dagen zeilens, kwamell ze in de

sroora Bnaides Eilantls,en zagen 'er rijklijk llunnen wensch vervuld. ln den Krî jgsrccd wierdt nu hetbefluitgenomen. tegen de Eilanden ltiets verder te onderneeme , maar , ten

fpoedigtlen, de llevens l)a he: Vaderlatld te wendcll. Eer oE

AUITER dit betluit volvoerde, voorzqg hij zich van eenige 11bbbb 5

mond-

!-6z -.

RUITER.(MICTIIEL ADRIAANSZOON nE) '

>

H oogl mon dbe leboe id df etn enPr ,ie nn fezondr. m Qt een.berigtvoorult,c,n ziine Erfflarihout ler, v:n den misluktep canpag. Uiteene lijgt van dotaf-lel) en g'ekkvetllel, dcar nevenr qezonden, bleek dst hetgetalder eerstgenflemden honderpdrieé .nveertig, dctderlantstgemelden drielltlnt ïerdachtt anzevenrig bedl 'oeg. .

Terwf jide Vl ootkaare reize vervolgde,Ff)1-( lt-!$ 1e zijt jlkl ' naals

me(flilte en tegt-pwinden ()p verfcht'idel' Scl lkr pen tlpenbaarde zich eene befmetteli jke z7ekte ScfyrbuleI)ltt/ ode Loop, die zeer veelvolks Weg n2mel). Id1'tbegiî) vao Septénlber kwam hëtzo fchraal om met Ieevel:midtselen, dcr men zlch genoodzaatt vondt, flt-gfs eettmccl'sdgcgs te rcllpf?e! 1. 0p den eenentwintigtlel)berelkte dt -' Vlt?otherKnls aal;ui!zijnde afgezeild, gaf r)e RUITER de lotl/ige bevelen aan de Schepen, na de on-

derfcheidene Zeehavens beflemd. M et het Sehip Je Zeven

#roj' tncieltllwam llijzelve, op de Vtluren van de Lootsbooterl inzeilende, in den nacàt naa den laatflen September, voor G

f lel.eetellul :ker. Aan zijne Hoogheld, en aan den Racdpenfionllris FAGEL, g;f hij, van daar,door brieven, kennis van zijlle acnkomst. TefwijlDE RUITER zseh vervolgen:.te Zmnerdam 9bij -ziJ -ll ezin onthieldt, deetien, in de macl pd December, de Engelfche Gra:ven vAN ARLINGTON en O3SORY, llit3JH ageN eenen keer derwgarts om 'erde merkjvaardigàeden der Stad te bezigtigen. IJJJ ' devze gelegenhdid onthcclden dezelve onzel)Generaalo ra eenen P gt? gen maaltiid,en aeeden hem tevens de eere, omp

hcm .van wegen ziine Groot-Britznnifkl le Majeoeit, te nodigen om eenigen tiid z1n het Londel èfbhe Hof te koomcn doorbrcngcn. Dech DE RUITER. die nitlts minder k1311eC1 l' loveling

wag, en geen grooter vermccltkentle, wanneer hij zich :an lantlbavondt,dan zich onderZijtle huigenootel) e1)zijnemeinige gem zellznnme vrient len te gerlusrfgen N wees tleeze aallbieding belecfdeli jk van de hand. '( Gas ol lltrent deezen tljd,

dct de ïtitlderliike waardiglleil, reeds voorheen> aal lJonl ' ter

ENGEL DE RUITER N door cien Koning %'all Sp#c/4t:/ gefchollkellN door Opel qe Brieven wierlt bekragtigd. 'l'ot 1of vnn onzen l. lelt l, las men daar in de vol geude uroorden: /4,-egrCiusJJJPJt ':ius t1./tci, z:/A,;;zzzpi/;r/J:J J-eRutter ,/pres/f/w-

wa cv/zzpruèztt ' a ,JJr et/pzA' zl/#JW: a/2'gejlas, nomeu fa.

RW TER. (AIICIIIEL ADD ZXIAAN'. Z aZ. O0NTI )E) o n6' 3 A&<& e=* re@x> >> Vu u% >VrR - -> lY=& > uky't4.:% xowwmwwax.&x.x. wjox.wx,xsx..wxm .

.

faltcnqque/44w longedîlatavit1N,De voortreTclijken Hcer SJICIIIEL ADRIXANSZOON DE RUITER9 Om bet uitvoeren Vzt l ,,zcakan, met de grootlle voorzigtigheid , getrouwheid e1l

*1dapperheidy hetfs zijnen naam en vermacrt lheit l wijd en NJzijd velbteitl.'' Thal v zijn wijgevorderd tothetlaatie bcdrijfv2n onzan Zeeheld, 't welk , voùr hem , een dooklijjl tea cûoop hadt. 't ls bekcnd, hce de bewooners vnn he: Eiland Sicilie, door Franfche lltll p geflurkt, een geweldigen opfland tegen dea Koning vcn Di pan-ie verwekt, en dien l/lonzrch de eene afbreuk na: de cndere op dat Eilaud hadt len toeg* ragt. O1n

hen tot reden te brengen, hadt zijna KRtholijke Alajezeit, reedsinden Jacre f6/4,cunzoek gedaan, bil 'd: Algemeene Staaten der Vetténîgde Nederlanclsn, om een gepeelte hunner Zeemagt derwaarts te willen zenden, doch l nct uitt li -ukkelijk betling , dat de Generaal DE RUITEI I hut opperbevelmoest voeren , cls welken hi j voor d= grootrten Zûeheld zijner Eeuee hieldz. A2n het Koninkli jk veizoek wierdt fpoedig voldnan en daar toe,bi j'sLands Staaten,beflemd een getal &r21l acllttfen Schepen van Oorlog, zes Snaauwen, vier Brandars en twee Voorrcadfchepen: allen te zamen gewapelld met duizend en twaalf Stkll tken Get khut, en bemand met vierduizend cchthonderd.twcalfKoppen.

Naa datde 1ijstdeezet uitrustinge can DE RUTTER was vertoond, betuigde hi j daar overzijn ongenoegen. llîj wasvaq oordeel, dat de Vlootj ten bedoalden oogmerke, na de M iddelandfche Zee bepemd, i 1) allen opzigte ûerker zi jnm00St, zo ten aanzien vcn het gctt ll als'vcn de zwaarte der Schepen.

De Geueraal, nccmelijk,kende de gefchapenlleid derFrant klle Zeemagt,i n dia oorden;u!tcanmerking van welke hijmcen.

de,tegen hvcrnietbaflund te zuilen weezen: te minder nog,om d.utdezelve onder kundige en moedige Bevelhebbers t londt, el1

hij op de magten hlllp derSpanjaarden kleillen fhatmackte. V/a nneer DE RUITXR s met zekeren ltaad van een der Kolle@ g!e11 ter Admircliteito hier over in gefprek kwam , e1 1zijne

zwaarigheden deswegen mededeelde. ontvillg hi j dit zonderJing befcheid: #, lk denltimmers niet,Admiraal,datgij,ia 41 uwe pudp (îcgen, bang bcgint te worden, en den m oed .a 1 R$

3154 ;64

RUITER. RUITER.(lVIICHIEL (MICIIIELADRIAANSZOON ADRIIXNSZOON DE) o&) 7%

)

. . .- .-

laatvallen vallenff..99 Doch Dochde de Generaal, tieneraal, even even moedig " bat moedig inin het hetal1t~ :nt. woorden. woorden,daar daarhet àetdedeverdeediging verdeedigingvan v,nzijne zijneeere eeregoldt, goldt,als a1sini: 11et :etfhijden flrijdenregen (egen den den vijand, vijald,voor voordedezaak zaak des desVaderlands, Vaderlands, Neen, Neen,mijn mtjnHeer, f/é'zr,voerrle voerdehij hijdaar daarop opden denZeeraad Zeeracdtetegemoegemoete, moed iet lie mi) leeven te ,rik yoo t. k #zfaat n IaJz atvden z #?; :? J ;ma moaer d "J z: z i' z etvZlI/tkt'n. c zy rwo âét n -rd.ert lkeheb n J:f épi v jk tllnv agz q i je, evv eln a;veil ve #i el ,.()or den Stadt; motlr het vtTwondert en {pijl mij, dot de fp rrrz/de deVlag JV/,.: v(ln van den z/aa Staat Staat veil v&/ hebben lkebben en en dus #v& roekeloos voeketoos Heeren wangen. %f J##CW* Op Op een een anderen anderen djd, tijd,door dooreenige eenigeLCllen Lctten van van ReRegeeringe, geeringe, verzogt verzogt zijnde, zijnde,ondanks ondankszijne zijne bedenkingen bedenkillgen en en de de eopperd 'e zwaarigheden, zwaarigheden. met mct de de bellemde beiemde Mage. M agt, evenwel. evenwel, geopperde den voQtgenomen Vo% genllmen toge, togt,ill111Zee Zt'e tetewillen îvillelllleekell, fleeketl, De DeHeeS et ,op 9P den ren ren hel FIeJben J,J ' mij m;jnief p/w Iezeverzoeken, verzoeken, 11I0nr maarIetrgebieden. gqbi eden, was wc: %etantwoord antwoord des de& kloeken kloeken Helds; Held:; en en al alwie1 w/e/tit dt mil mi) bt~'olen. J:A'4/zr: hee ' s Lan d s J G ' k J ' v an ez ' z z e nk e l t j z . i f , ' i e j z : : r r p , zo udq ik d,1ar z?xr 's Lands VilJg van een eTiled ,khip Ie voeren, zoude Ik sede ;n in Zee Zee larm; JJ4&; en en dllar #> r de de Stoaten dz/z 4iep hupne F/zq betroyheçrou. wede hUfme V/ag 1VeIl. Javen Wanneer, tijd, 5p:7;.zat zaIIk 1/,mijn mijn I eeven U'aagen. vw/, çt'r. W anneer,op op zekeren zvkeren t ijz, etnsgen z ijnerVr ienden h cm a anraadt len,r onduitte te we igeren, eenigen zijner Vrienden hem aanraadden, ronouit weigeren, me de t oegeleide ma gt den den be oemden lOgt togt t onderneemen, mett de roegeleide magt beHemdcn tee onderneemen, wa ntwoord: lk lk ben J,/' ;een een D/ ds//r v an Jz g aat, e n \Vass he hett a antwoord: Dietlaar van dina Staat, en lieestel-en nlijnen Behal1llag tliel weigelren. v p/;g mijr.en mijnen zMeesteren PJ/P:. dietlsl diensg sp, weçgekep. Bebal. ve deeze K edenen , om dell den Generaal Generacl aan ::n l gnd t venn deeze redenen, land tee hou houden, den, namen, daarenboven. zijne tee b baate, eene zwaare n amen, t laarenboven,z ijne Vrienden Vrlenden t acte,e enez wccre o llgefleldàeld v cllKo liek- e 11 Gr aveelpijnen, v ,n we ikeh i j, ollgefieldheid vall Kolie/;:ell Graveelpijnen, van weike hij, o mtrent d eez ên t ljd, wi erdt a angetast. Hi est, me enden omtrent dee zen djd, wierdc aanget3n. Hijj mo moest, meenden z e,e nde,me oed f atfoen ,zi ch v, nd en ttogt xe, enn ko konde, mett g goed fatfoen, zich van den ontflaan, ogt on tqaan. onder vOOf!.vendzel van zijne pijnlijke ongemakken. wass ondervoorw'endzelvcn zijnepijnlijke ongemckken. WWlIt :t w2 h etkl oekmoedir u ntwoord, we het kloekmoedig antwoord, welk hiji claar tegell inbragc? lk h jd aar t egen i nbragt? IIkk za! "eezen togt daen, al z zouie men tJlij na i hrt Scl:ip drotlz a/de ezcn z pgrdo en,aI ,##: mt nr p# na t-z S cl tip #r /,:m. Hijjh herllelde fpoedig, en maakee den t 'n. Hi erielde f poedig, e n mt akte zzich ich ttot otd en tlOge ogtrreis~ eisvaardig. fijjjh het ncemen van alTchcid zijne Echrgenoote, va arzig. Bi etD eemen vc na ff cheid vvan an z ijle Ec hrgenootey KKinderen, iuderen, Bl oedverwantcn cn iknden, be rpetlfde me n ee ge B10edvcrwamcn en Vr Vrknden, beli1eurde men eelle zonderliege olllroering den Held. z ocgerlil:geeenn kkwaadtpellende waadtyellende o lltroering iinn d en eedelen t lelen He ld. gemoed wass h hem Hettg ue emoed wa em tthans hans vvol, ol,iinn hhet etaaandoenlijk andoenlijk ttijdllip, ijdflips well;: wass o op iin n ''tt we lk hhijij ttelkens elkens nanderen nderen ggewooll CWOOII w2 p ttee bbeuren. euren. l3ijj h het meest Bî et aaffcbeid frcbeid vv:m ,n eeenen enen zzijner ijnerme estvvemouwde ertrouwde bboezem_ oezem. was vvrienden, rfenden,ddenzelven enzelven ttederlijk ederlijkoomhelzende. lllhelzende,wc sddee llaatll:e actfleddeeee. zzee zzieJdoorfIlijdende ieldoorfnl: jdende rrede: ede: iMijn vijn vr fdp:, iillk zzeg eg uU pvfJ/lrweJ, plrve/s vritlU/, 'en a vo or eeeuw;~ euwig vvaarwcl: //rvc/z want ' z %at ntl vzp raps; iik k voor want f ile gat v U no rloott weilerz;en; •• yY~ell4at 4cIia:*I« nup p dt/eezen zza', tt()g! qtg;;aIOlijI1e JfJ, '#' j,:x. Ziclt Zl ck

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON Dz)

z6t

Zfch dus van zi jn Huisrezin en Vrienden hebbende afge. fcàelrd , vertrok DE RulTsa na 'JGraavouhage,om de jonp fle bevelen*te Oltvangen. 0p den vierent wiutigien'lunijverfcheen hijin d ,e Vergzdeling der Algemeene Stazten. Niet zo

ftaatelijk en *eerbetoonende, als voormgals gemeenlijk ha:t plaûtsgehad, wasde bejegening,welke hem thanswedervoer. Gezeetep op eellgemeenen floel, zonder armen of leuningen,

maakte hîj tlans :an Hun iloog M og .endellbekend, d:thij gereed was om zicll na 'sLauds Vloot te begeeven, en m et dezelve den dienst van het Vaderland te betragten. Vier d:-

gen dzlr n:a ontving hi j Rijne Commisse en lnflfuaie vzn ziine Hoogheid, en vertrok, daar op, 'sanderendaags, over Rotterdam . na Ilellevoetptts -s.alwaar hij zijne Vlng opheeg ::n boord van het Schip de ftzpz/rzgg?, gewapend met zesen.

zeventig Ftukken Gefkhutq en bemand metvierhonderdvijftlg

Koppen. Tegenwind belette hem ,totop den zestienden Augustu:, om te kunncn in Zee loopen. Op dien dag ontving

oE RUITER eenen Briefvan zijne I-loogheid. hem belastende, indien zul ks, zonder merkeljk nadeel van 's Lcnds Vloe, gefchieden konde, Je komst van zt ?ft ?rzr;Jerxpa en r4< pieer andere a//iea (dus luidde de uitdruklling) te e?'zr/eri. D avr nevens gingen twee bevelen van Ilun H oog M ogendem Het eerûe was, alle Zweedfcbe Schepen, zo van Oorlog q1s

Koopvaardij4 die hem zouden ontmoeten, te neemen en op te zenden , zlzo de Koning vanZweeden alle Schepen en goederen, acn Iagezeetenen van den Staat behoorende, te Stpkholm g:ngehouden, en zgch voor den Koning van H ankçtjk hadt verklaard. Het ander bevel hieldt in , den Heer vAN JJEI, &a dlgieys te doen geleitlenq :Is mede een Zeeuwsch Oostil w disch . hchip ond 'erzi jne befkhetming te neemen. Terwijl de Gelleraal, voor het Goereerche GatN op de ko t VRn dQn Ollgenoemden l-leore Wagttey zondt hi Y ms j dec vice-Adlnsraal DE HAAN vooruit, met zes Oorlogfkbepen, twee Sl iaauwen, tWee Brgnders en één Voorrcadfckip, om eenige Koopvaarders te geleitlen. Hi jzelve , op bekoomenea l aj sne t, zHoo eildegh 11 gi eaidBtqnkevpburg , Om er de nadere bevelen v:a

te verwagttn; aan welke llij, egter,berigt

zondy, dgt)1e4QllVoorzi#llophogdvn #ag ': Landy Vloot, in ket

3$6

RU1T22.(M102tEL ADNIAANSZOON b:) a z

.*v

7

-. -

het fmzrtlijk verlcngon na de komst val den ongenoemde: H eere, veel versch water en andere leevensmiddelel) deedt

gillen,van welke men, bijmangelaan klein Vûartuig,niet voorzien konde w orden. DE .RUITER otltvillg* q eerlgllg, OP dit berigt, tot cntwoord van zilne Hooghei d , dat ot n rede.ne n, het vertrek :'an den geclagten ongenoem den Ileere gee-

llen voortéang zoupe hebben,en hij, diensvolgpns,de reize, zo d'ra megelijkN kolde voortzetten. Niet lang draalpe 11u

,

onze G eneraaly mcvr bevondt zich y in 'tbegin vcn Septembcr, voor de hcven van Douvres tel) ankel. Val) nieuw:

'

wierdthijhiervnn hevlg'e Graveazpijnen aangetast; dCe hem s evenwel, niet wederhïelden van het flellen der noodige bevew

len.rothetvoortzetten van de reize1zo dath5j,op dendriew entwintigtleu September,zich op de hoogte vcn den moad valt de .T.aag bevoridt, en , drie dagen dzar ach , met twaalf Oom logfchepen, zes Snaauwen , vier Brcllders, en twce Voorrûade ' fchepeu , in de Baci van Kut lt ' . xhaé' rlkylrcf n. Hfer ontving de

Generuul Brieven van de Koninginne-Regentesfe taa spanje: wau bijhem bevolen Wierdtj om ,vereenigd met zes Spccn-

fche Schepen,na Ivica te'zeilen, en van daar Don Jz lk vaN -oosTEll W KNd1e,Zederteenigen tiJ 'dyinolig-unitwnsgeweejtj ma Iuuo over te voeren; of, ln gevaile Don jAN zich op Itica nietmogt bevinden, na de Baai van Vineros te.zeilen 4 om hem vcn daar cf te haalen.

Terwijl DE RUITER te ' Kadlx Vertoefze, 1n cfvvcgtinj der Eerûellinge v,n eenige fchade,qan- zijn Schipbekoomen,ging

bij den Gouverneur der Stad, Don oleoo oe cavatLEao.

' en, vezvolgens, te Pirto Alaria, den Hertog vzx MEplxa

cenl,begroeten1vcn beizen wierdthijmetveelminzaamheid, Ol' )tvipgeD, vcn den 'lactflen vriendlijk ter maaltijd onthaald. Op den vijfden Oaoberliep hijwederom in zee,dochkèalù .

miet voor den œ rflen N oveml aer il1de B' aai van Z. li. kanten.

Hicr ontving hij ecn bezoek, acn boord, van den Gouvem neur van het Kaûeel, die hem eenen briefvan de Koninginne. R egentesfe ter hand flelde& inhoudende een verzoek, hiJ -wil a

v

de vijfSchepeltvan de Vltbt na I(atlîx te rug zenden, om het Admiraulfkhfp vcn da Kroon van . i>atqe na Italt 'e te geleitien. Doch oz RUITER wees dit vefzotllbeleefdeli jk val i d:

RUITER.(MICHIEL A IAAN'SZOON hz) ' 3 de hnnd, voor reden geevende, d:thetgemelde Admircclrchi: log in verfchk-id n mnanden t()t de reize niet Ztltlr v fe gereed .

zijn; behalven dz tthijgeelle vrijheid hatlt,zonder uirdrt zklijk verlof van zijtte qeesters, zo veele Schepen v:n de $'lag zf' te zenden, daar men den vijsnd dJ lgelijks te gemoete zag. N, )g dien zelf' den d,g Iitap hij me' t de Vloot wederom ia Zee, en bereikte,pcht dagen daar a:n, de Baaiean Vitzerob,

aly vacr l pij reeds de viif Schepen vondt, die den Kœmmisfnrb vaN IEES 11a z#lgien's hadden overgebragt, e11, nûa het volvoeren vzn dien togt. bier befèheiden Waren. ln de ûrlks geno'mde Bazi ontving oE RUITER eenèn Brief

van lYt 4n JAx vAN ooslEwRvlt, welken bij hier ln perfooa m eende te vinden , dcbch die, onlangs in gul lst herield zijc-' de, n: het ' H of te M ,4i1id was ontbooden. ))on JAN meldde in zijnen Brief 5:dat zijne Majet leit hadt goed gevondenk

bem te rug te ontbleden.om den Oorlog van ivçfnnq met te meer ernst door te zetten', en hel n . dacr omtreht, de $: noodige fchikkingen hi ld ,t acnbcvolen OP dat ze met dies

te maerder fpoed mogten volvoerd worden9d' atzi jne M,jefleit::n oE RUITF.R daarom lietverzoeken,zil -ne reize t1* Itatic ten fpoedigtlen VOOr( te Zeften ; dat de Prins va? , MON'PESAIICBIO , Admirlal

van . j' pq#,j:y berigt gezondea

;> badt. ,dat bi j npet zestien Oorlogfchepen en drie Braq#.3 dersy na Stcilie verrrokken wv!) waarom hi j dggt,tl,yow RUITER niet beter konde doen, dan rechttlreeks na Pdler.

. j,mo te zeilen, of het wcre dat hfj die Vloot:ldaarmogt M acntrefen, ol a alzox vervolgensy gezcmdtltlilk , het Fàrm

j . i v;n 'l/eJ#a4 in te zeilen, den vijcad op te zoekfn en :aa ' @& te tzsten.9: N evens deezen Brief gingen eel lige anderem aan de Onderkoningen van Sardinie N apty/z en .b hkilie. new 'veos het ber igt, wegens een eergefchenk, beflcande in eeR '

Goude: Keten,cls eenblil 'k v:n l3oogagtinge v@n zijneKalbm lijke MajeReit voor den N'ederlandfehep Admirsal. Op di< berigt befloot DE RUITER na de Ellar:del) Iq'ica ' en Foymettter4 te zeilell, o1 n aldaar water en brandhout in te neem en'y waar van de Vloot zeer f1 'egt voorz7en was. Een rwaure

.

lorm deedt hem merkelijk afdrijven: wesh. alven hijbefltmtx dc Deven na Baralona te welldely in dg hoop vallaltlagr etnig?

!68

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON br)

eellige Spaanfche Oorlogfchepen te zullen gereed vindel. Op

den veertienden November kwam hij aldacr voor anker. Nanuwlijks was lliJ - 'er aangekoomen , or hem wiardt ter kcnd gefleld een Brief vall den M arkgraave oE sERAfano, 0 n.

duzl tsniug val)Katalonie; hij ' behclsde eel:e bclccfda vcrwel totlmillg in die oorden, nevens de millzaame carjbiedit pg vcn s, 'lt!n mogelijken dienst can onzen Generaal. ln evel) bclcefde bcsvtlordillgen dien Briel-beantwoordende, kerzogt DR RUITER tien A' lnrkgrnave om het fpoedig doen beracmen v:n de noodig .c fchlkkingen , tot hetverzorgen der Vloot van verfcheiden ' nood 'wcndigheien. Gelnkki g vondthier de Gel?ercalgelegenkeid tot het koopen vnn een zwaar cnker en eenige nieuw'e

x. elzeJ1) want met deeze en anclere Scheeps- e11Krilgsbelloefzcn zecr zober uitgedoscht, hadt men hem , op deezen togt, uit het Vaderland gezonden.

'sDaags nca zijne komst, ontving Dr RUITSR een bezoek van den Onderkoning van Katalanie # den Nederlandrchen Konful en verfcheiden Spaanzha Grooten. Het gezelrchap vertoefde tot den avond. ln vergelding der tmtvtllgene belcefdheid, zondt de Onderltouing, 's anderendaags , tcn ge-

fkbenke. vijf jonge Runderbeesten , vijftig Schaapen, tweellonderd Hoellders en Kalkoenen, zestien ATanden met allcrhanpe Vrugten, vler lfanden me( Brood , tw'ee D oozen met

Konétupyelle11twee Pjjpen Tvijn. De RUITER, van ûraks gcmelde Gcsten,verflavn hebbende,

datde loning.nu'getreedenzijnt lein hetvijftiendejaarzijns oaderdoms, de R egeering in eigen perfoon canvaard hadt,

vondtgeraaden, zijner Alajelleit,door eenen Brief,daarmede geluk te wenfchen,en,nevenseen vert lag v:nzijnereize, zi jn voorneemen aan te kondigen,om binnen kortnaKqgliq. w/ over te fleekell. Daor twee Kcpi teinen deedthi jditvoorneemen insgelijks aan dcn Ondefkoning bekendmaaken; voor redengeevendeydateel?langerverblijf,terplaatze alîvakrhij thanszich bevondt,voor Spanje zo min a1j voor de Staateq der Verllnigde Gewestell, van geenen dienFt konde Weezem Nogthans wierdt DE RUITER in dit Voorlleemen verhinderd, door e nen Brief des Kol lings# me lde zed lv aal 1ItDo gcg een vd ee n,dcotmdeme eeca alin r rzwaN-l t bevelhadt J4N vaN oos' O7Cr

,

RUI ô TSR.(MICHIEL ADRIAANSZOON D2') >

- >-. we n>vzxvA' t-çmegwz-' > #>A-+< <<- : %<<x.4#w <,>ve>.v* ---'.-.xee. v>

s6#

eY

cver te ageken: op welken? diensvolgenpj de Generavl in de haven,ia welke l lijyhanslag, mœ stblijvenwagten. In.

4t13fchen wierdt de Genera:lyan zijne gvwoone kwaie. een Zwaaren nanval van 'tGrayqel, bvzogt. Deeze, A geûeldheit l

wasngauwlijkseenigzinsbedaar/, ofNijpnyving,andermxalA

eenen Brlef van 9on JAN vaN oose r:Nayl I, wsatïn dxze hem .

berigtte,da4hij, door giektk, was buiten flaat getleld to& :et volbrengen vgn ' sKonipgs bevrlea, met het bijyvoonen van den togt na k alie. Verdrietig over zo vetle teleuyRellingen, en over de noo, delooze kosten. welke her lang ophouden dc Vloot medeu

fleepte,befloothij,nog dien zelrdq; dag ('twasdeacbtenu twintîgflevanNovtmber) ontîqr zeiltq gkan. Hijhal ttnu .

zestien Schepen onder de Vlag,en onder deeze éJn Sp,xnFch Oorlogfchip entwa Voorrgadflk litenéOp de7 dert lenDeçtmber9 = et he4 a= breekellv211den d:gN kreeg mtllhetZîlln; S. ' n' .

Jpkz' z in hetgezigt. Terwijlhijeenige schepeu nmKzapPa1os zondt, om 'er wzter en brandhoutin te ueemens kwam

bij zelve,nog dien zelflen qvond, matvier Schepenx in de Bui van Kaglnari ten anker. H ier vdrnAm de Generaal, van den N ederlandfchen Kellfal, dar de Vice-AdmirvzlI' )E Ilz Aax y maa alt lur zâcll v1n eenige noolwendigkeden voorzten te hebben,den ûeven na Napelghxdtgewend. Zeer misnoagd was DE RVITER over dit gedrag, :1s hebbende den Vice-Admirzcl uitdrukkelijk gelass, in de flraks remelde Bui zich onder de Vlag te vervoegea. Omtrellt den midd 'g kwvmen eenige Edelen, uJt nnzm van den Onderkoningy en vervolgens de

Ocderkoning zelv:, onzen Genergal begroeten; bi j welken hij, 'scnderendagg:, een tegenbezoek afleide . wordende, terwijlhij cal lRnd tradt:metliatlosfen vanhetzzcaargefcht)ybegroet,en,nevens zijn gevolg, in Koetzen, zommigen met zespcetden befkann.n,nahatPilei:deSOnderkonings gebrags, alwcar onze N edzritnders vorRelijk onthaal: w ierden. Vaq den Onderkoning ontving onze Generaal: dcarenboven, een gefchenk v:n Vee , Vrtlgten , Konfituuren eq

Mrijll. N jvt lAng dnnr pp kw:men 'er zeg Schepen onder de Vlcg, ( loor I)E RUITKR, na vqrfcheipen qorden, op kundfchap ew KKV.pl,2L. C ccc: ol a

:

RUITER.(MICHIEL AbRIAANSZOON nzy (

.

/rr

om cndere redenen, uftgezondsn. Op deeze Schepcllbevond: zich de Prins vAN PloMnlxo , Generaal der Spcanfche Galeie? te Naprp l s, als mede Dan DIEGO DE Bl tAccaAlow' rs , Genercal

derltuiterije op Slcilie. Thans zondtDE RVITER twee Schepen na Aïqprls, met beveluan den Vice-Admiral Ds HAAN e

onl, met zijne onderhebbende Schepen, zich ten fpoedigfle ondcr de Vlag te vervoegen. Op den dertienden December vertrok on RUITLR na Sîcilie, en kwcm N naa zeven dagen

zeilcns, op de ltee van M elazzo ten anker1 alw:âr hij, egter,totzijne verwonderinge,flegts tt rn Oorlogfchip en veerw tien Galeien vondt.Geen wonder,derhalven,datzijne komsz eene al gemeene blijdfcàcp te wege bragt. Eerltkwam.n verfcàciden Grùoten van het Gewest, en vervolgens de Ondert koning zelve onzen Gener,al begroeten. In'een tegenbezoek x

welk hij,bii.den Onderkoning,ciaide, wierdtbîjmetuitbundig eerbewijsen tekenen vln hoogcgtinge ontvangen, en ontving, dacrenboven4 een aanzienlijk gerchenk, om te dienen tot ververfdhinge voor de geheeleVloo!; hetbeiondtin allerlei eetwacren , c1s Ohfen, Kalveren Schaapel:y Haazen, Suikerbr ooden en Konfituuren. Kundfchzp ontvangen hebbende, dat l bknnen . M esnna groot gebrek w;s can allerlei leevensmiddelen,

zondtos Rula-za twee Oorlogfchepen en eellAdvijsjagt, o1= l!e Scàepen , vx ral met mondl nehoeften gelcadell, derOP c. waarto bef lemd , te kruizen, en dezelve te vermeesteren. Zeert

veelti jds wicfdt 'erN onderdîtalles, gefpild, met raczplee-' @en en over en wederfchr .ijven, raakende eene onderneeming tegen zq.shna,zonderfa' t'er îeta wierdtvastgeaeld. Vrugtjt aos kiçong 1 3e RUITER OP eeDige merkelijkeverflerking van. #' sT4c);dN . Vloot mzt Spnanfche Oorloqfchepen. Alle de hulp . n deedt toekoomen, beflocdt die mefl, naa lcllg draclen, hel e n ke l ( l or l ogf c hi p v2 n vi jftig Stukken Gefcllut, met iu oen driehtnnkler-i Koppen. en negen Galeijen. Totgeen klein ge11O0Cêl1 ve/flrekte het, duartlm , =1A onzen Generanlx wanneer de Vice-Admr t raal DE HAAN , met zijne onderhoorige sche. o p d z n J gt ltflen dag desJa2rs 3635. Onder de Vlag b' o P20. ht ltllell 2r1l Cf. Vat 71. Av'' imocten hîerverflag doen van een voorval,'twelk ol w 1en Df RUITLR tOt eere> en eeg Vntal rampzaligen tot troosk eâ

'

>r e

* *

h >

.

s

1WtreR. AD1UAANSZOON :01 1*22.((MICHlEL MICHIBL ADRI AANSZOON bDE) t) g371 gj it

ete ù,, kkort ort ll!Jail a zzijne ijne kkon1st oltstâaan én ddli ë verf1:rekte; Te we wee ten :ell t1 hbeil eil ve rflrekte. Te

edikant wE sTHoVlb5 tWe e 1La. .:Kust Siciltt!, zijn Predikant WESTHOVIUS tWee Ku st vvan an si cilib, hhade atl: 2i jp Pr Bf i e vd n o t l t v a ng e n i g ed n gt e ke no t e hT al l t l s i e n g *e tijnfche Brieven ol1[vangen; gedageekend te N(JIJels. en ge. tijnfche t ll anm V2 l 1Ze sentwintig Ht lllgaarfkhe Pr dtesttntfchreeven uit na~m van zesentwiotig Hungaarfche Prdtestant. fc hreeven ui

ffche cheLe crcaren; ZZij ijbbehelsdeli ellelFdellecen en bberigt, etigtjhhoe oezzij; ijjte rzzaake aak: Lecraarell; ter va n ddeli eh Ged 3dienst, op e Ga leien ge bannen wc rell,een, nqâ!lis 1sgge. eVan Godsdienst, op dde Galeien gebannen waren, tneene mishandeld wierden: weshalven me eneSSlaaven, lcaven,ddeerJijk eerlijkml shandeldwi erdentwe shalvenzzij ijddeli eli

Admi rucl De IUITER oot moe4dig fi lleekten.yàu tlne g~aak cak zzid1 idh tttl d .Admiraal DE I RUITER ootmoedig fmeekten, 1iul1:1e '

wi llen àaantrel~ken, antrehken, een, n, da ar 'tt di enflig zi ln kon lle, vdor llWillen daar dien(1ig zijl1 koncle, voar hu l1ul1. Ovet met 1l1e 1e vvrijheid rijheid ffpreeken. preetcen. Ov et hher et1lot otdder er eeiendelingen lendelihgeù ï: t tme~ '4-' de dogen caangedaan, angedacn, zo ndt fftraks trcks l) E RRuiTE.R uïi -eh -._cen dedogen zondt DE boven ge.fen bo ven ge noemden Vlootpredil;:cr, nevens zijnen Geheimfcnrijver den uoe mdenvl ootpredikcr,ne venszi jnenGe heimfcàrijvérjaaan cn de : Onderkoning zijner Excellentie On derkoning vvan cn SSici/ie. icilie, oom 1 nZ ijnerEàc ellentie dden en ttoefbnd oeftznd .

j

de ebannell Lee faareh be ltend t c mc cken ,, e n me eù t : oerr g gebannen Leeraareli bekend tc lnaakcn en mett e een tt! ve rzoekvn: ov er h unne l oslaating u an de n On zerkoning #x .i 'Verzoekcn, over hunne loslaating Mn den Onderkoning vLi

Napcls tee wi willen fchrijven. Ditt v verioek gehoor; eli l vapelg t llen f chrijven. Di er:oek vvondt ohdtg ehoorj e i

de voering di ar va ng Ve rzeld va enen br ief va ào ùw de vol volvoering daar vann gi gil1~ verzeld vann e eeneu brief van oil. ze ercal. Du rre wa eze z aak g evorderd, wc hnetf zenn Gen Generaal. Duss ve verre wass de deeze zaak gevorderd, \v2iltleer de ceraalI )l T lzAN on der de de Vl ag kwa mz Het bleek de vi Vice - Admi Admiralli DE HMN onder VIag kwam& Het blee~ ui fluit der der A lgemcene St citen , en en ui ehige é ùdere nitt ee eenn Be Belluit Algemcene Stanten, uitt e eenige andere stukken, w elkë deeze deeze te te N apels ha dtont vangenj da welke Nape!s hadt oncv:lngen; datt doc doorf Stukken, da metde Predikanteh Predikantehf of door A nderen, van van hunncmwege hunuentvzege* : de ge geme\de j of door anderen, kan Hun H un Iloog Iloog M ogende derze\ver derzelver t oetlaad bekend beke d gembkt gemjàkt, Ilan Mogende toeiland f

enIj inin verwagting verwagting.d er lwmfie komi 'evan vaù eene eene Nedetlandfche NedetlahdiheVIdoli Vlöot en der in die die gewestell. gewesten . om om verlosf:ng verlosfing was was verzogt. verzogt. DE Ds RUJTEIt: a. t7,ï' . s: ill lladtde de gcmelde gcmelde Stukl:en Stttkken niet riet doorleezen, dcerleezen, of ofhij h2J -befloot bepoot ret"" terx lladt fiond. flond, behalven behclven 't'tgeen geen hij lqij fI;eds reed:gedaan gadaanhade, hadt, ten tea behoeve behoek: derg~vangene gevcngel âe Predik;:r.tcn, Prebikactel!, alalwat watinin ZiJll zi l 'n vermogen vermogen was; wâjjIn1: der werk tete i1:ellen. ûellen. Hocdanig floedanig de tle uitllag uitflag zijner zij -ner poogingen poogihgea wa. wj. 'c94werk re, za1illin't'tvervolg vervulgblijtten. blijt len. re ,zal OnderdiE dita lleshadt hctltDE 132RiJITER RLIYER vetnomeil, Vetlloïehjdac daty ttrtutde 2: Onder alles omtrefJt ha v e n va n Li y o r no e en i g e Fr a nt k he S c l l e pz n z' c h ve r t oön d haven van Livorno eenige Franfche Schepen z;ch V€Ttoond ' hadden. hazdend Hier Hiervan vanZOlldt zondthij hijberige berlgtalln cqnden denOnderkolling, Onderklnipg,eli e: liet,met metecn, één,ziJlle zilne Exc'!llcntie Zxcellentieweetell; weeten :dat dat hij; hil 'jbeOooteIl bet lotite: liet, hebbcncle niet nietlanger langer~et e wa yt c n op de ve r ûe r k i n g v u n é paals hebbcnde wastcn op de verfierking van 5paRIl.; t fche Schepen; Schepen #vootneemens vooznecmenswas. was. met metdede Vloot Vlootdoor doo/ de dë fche straatof ofhet betnaauw naaaw van van Farll Iàrotetezeilell, zeilea,enenvervolgeils, vervolge:sjaaii ka' : Straat ûjZuidzijde Zuidzijdevan vanhet hetEiland, Eilald#op op dede Franfche Fracrche Sdepel1 Scbeped.tdfy d~ cccc~â k f1 # . CCecce urH.j.,

3yz

RUITER.(MICRIEL ADRIAANSZOON nz)

kruizen. O.p den zesden Januarij, zich bevlrzende tusfcllcn

de Eilanden Stromholi en Lîpnri, verflondt de'Genercal, dat

de Franfcàe Vloot, zes mijlen van daarin 'tNoordeesten, wasgezien.flerl tongeveer dertk Zeilen.Op d1tbexigtvondt ps RVITER goed, den gcntfchcn nachy, mct een Noordlijken koers na den vi jand toe te leggen, n:, alvoorellsde Baai van M elazzo tot eene Vcrz:melplcntg gefleld te hebben. ln

den vroegen morgcn Jcn den volgenden dag z,g men den vijaud,op eencn cffland van drie mi jlell. Vrugtloos,eenigen tijd, wcs de moeite, o1n binnen lletbereik van zijn gefchut te koomen;en tocn de Generaal,hier omtrentzijnen weusch vervuld zcg, was de dng te verre verloopen om hem can te taslcn: weshalven het gevegt t0t 'sundereudaags wierdt uitge-

neld.Tencchtuurebevondtzich de vljandlijl te magtanderhalve mi jlboven den wind v:nde NederlcndfcheVloot.De eerltgemelde, fhande onder het bcvel vcn den Heere r)u quzz sxE, beflondt uitdert'g Zeilen; men telde, onder ditgeta!, vieren-

twintig Oorlagfchepcn vnn vijftlg tottgchsig Stukken Gefchut. verre in mcgt overtrof dus de Frcnrche de Nederlanlfkhe Nloot, in welke m en Pegts acbttlen Schepen teldes en die

des, zo in menigte c1s in foortvan Schepcn,,voor vijand-. li jke, zeer verre moe3t onzetdoell. ln 'teerst bragtdeeze ontdekklng onzen Generul in geene kleine verlegenheid, :1s

welken mell verzekerd hadt, dat hijy op zijn meest, met twcalf ligte Oorlogfchepen zou te doen hebben. Ondanlts deeze groote ongeliikheidy beooot DE RUITER,

eenen kans tewzqgen. Diergelijk een beiuitwas ook genomcn bijden Frcnfchen Admiraal;welke:diensvolgens,',mpr-

ers ten negen uure, van den cchtflen JRnuatij,op de Nedprl,ndfche Vloot afkwam , en we1 in zulk eene goede ort le,

Volgens 't getui genls van onzen Generaalzelven,,Is hij oolt sct'epep in flagorde gefchaard gezien hadt. Onder de Neger-

lancfche Vloothadtde SchoutbijnagtveRscuooR del)voortozt, on/er de Franfche de M ,rkgrvaf De PREUILLY o'uuMlsREs. De plaats van het gevegt was tnsfchen de Eilangen Strqwb'tli Pn , h ' % 4f %';;o. Tel) tien uu?e hielden de voorûe Schew Pe! a 't eerst fchlitgevaarte; dnar caa kwamen de GencraalDE RUITZR en dt Heersv QUESNRy die den middentogthatsden, ,an

.g

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON nE) D-

?gy

r en de Nederlandrche Vice,,n elkandzr. D'e I' leer cAnoRE' Admiracl DE HAAN k a1s de agterflen, wierden 't lactst handgemeen. Onder het bereilc van elkanders Gerchut lcgen de beide Admircclell, een tijd lallg, zonder een enkclen'fchoot te doen. De RUITER , een voordeeligel kans wacrneemende, gaf 't eerst de lcag, die vcn den H eere ou :UESNE flrclts becntwoord wierdt. Fluks wierdt het gevegt slgemeen , en welmetzulk eene woede,vau wederzijdens datDE RUITER,

in zijn fchrij7en ,an de Algemeene Staaten, getuigdey s1zijn leevellgeen fcherperofhevigergevegtte hebben biigewool ll. Drîe uuren, z' onder eenige tusfchenpoozen y hadt het gevegt geâuurd , wcnneer de Franrche Admiraal den R idder DE Tox-

VXLLE geboodt, onder Y rcherming vcn zijn Gefchut, teren Brander op ne RUITER avn te voeren. M et groole ' ûoutheSd kwam de Brander OP onzen Generaal cfzakkun, zonder ccn het fchîeten van De Rt7lTEas Sekonden zich eenigzins te loo-

ren. Dcch de Generzalzelve wisthem ,toen hij nu op eeq korten cfûand wns gelladerd, Zo Wel.te treTen, dathijhcm zijn groote Stellg van boven meder fchoot, en hem clzo bui-

ten flaat gebr,gt àebbende om iets te onderneemen, den Kcpitein noodzaakte , zich zelven ia brand te fleekell. Een andere Brander, den eerReu kort op de hielen volgende , tot het

zelftle oogmerk. wierdtmasteloos,en de Kapitein dood ye-

fchooten. Het volk X lttoen deu brand in hetVaartuig.Een derk le Vaartuig, van foortgelijke eene beiemmingey tusfchen de Linîën beklemd, glng te gronde. Het gevegt duurde, met

xooitbezwfjkendehevigbeiti,tot'savout lstellvi jfuure,wanmcer men, van 't Schi p vau DE RUITER , een groot lzransch Oorlogfchip z;g zinken. Behalven de nu gtmelde, welke ge-

heel verlooren waren, hadden verfcheiden andere vijcntllm zjke Fchepen merkelijke fchade bekoomen. Volgens hua elgen getuigenss, hcdden de Franfchen meer dal vier' honderd doolen, waar onder verrcheidvu Bevelbebbcrs; het getalder gckurclflcn

wis ongelijl t grooter. Het getal, zo vau dooden alsgekwetnen,aan de zijde der Nederlanderen,wordtnietgemelkl.Alleenlijk vindt men cangetekend, datop hetScllip vanI)s yul' rl sR , hoewel hij altoos in 't heetie van hetgevegtgewet .s: was, fzegts zeven gefbeuveld . en dertig gckwetstw aren. Van C c ccc 3 de

:4 AUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON Dz) . .

=

deBevelhebbers, hadfde Schoutb@ jn,chtvERscl loolthier .'4 Jeeven gelaaten. Doch hoewelhetmeerendeelvap DE RUITER: pallfckap dps gclukki g gefpanrd was, het Schip zelvehadt, :an gdien, rondhout en touw werk, zeer veelgeleeden. Een ppderSchip, dat verfcheiden Grondfchooten hadtbekoomqn, wierdt, op bevel van nnzen Genergal, door twee Spaanfblle Galeien,na Palvrmo op fleeptotlw genomen; dochy voor d:t :et die haven h:drkgnnen bereiken,waJhettcn gronde ge= gcal. In het varflag , welk oe RUITER, van ditZeegevegt,

gcn Hun Hoog Mogenden zondt, gaf hij den vijalld di$ gçtuigens1 y, lk moerme: wnarheld zeggen, dat deeze Franw

fçhe Kollngsfcàepen zich deezen dag zeermqnnelijk hebben ,,,Iedrzngen.'' Diergelljk een geluigeni: gaven 0011de Franfcllqj) qal) ollzen pz Rglzza , fcàrîjvende N,dct hij, door ,) gantsch Europa, meLregtvoordengrootûen Zecheld wierdt

gehonden, en zich, gcliunrerpde deezen Slag, metzijnen

ewoonell moedN vooi 'zigtiglleid en beleiz gekl eeten hadço'' Den geheelen llachtwas me' n, Jn de Nederlalldfche Vlooi, hqzig,om de Schepen,van de bekoomene fèhade,te herûel1:n, eq algo in ûuat te brengen tot herhaalden wederfland >1n ;4h vtand, welken men, met het zanbreeken van den

#pg, beneiec pen wind zag leggan, zonder dathet,evenwely v4n eegeus de fljlte, onzen Generaal geluktey gelijk )ij voorlieqmetls was, een nieueen kans te waagen. Tegen /en gvond èntvil jg ' komst van den Prins vAN MONTESARCHIO , met Degen . po Spqanfçhe Koningsfchepen. Gemoe4igd door zulk eene ver-

Perking,zogtps KUII-ER nutullkhendenvijanlen dehaven v,n

Metjnv . 4in le zeilen, o1n alzo eene veilige toevlugtte hebw )çn voorde befçhcdigde Schepen, indien meDy zo a1s, met .

pverleg V;D dep Spaanfchen Admirccl, baflooten W2S, V;n pituws in den ûrijd wierdtingewikkeld. Doch, terwll-l hij

?.,4rmede bez: was ontvinghijdetijding,dctdeFrRnfche Nlnoteene yerlerking hadt ontvangen van twaalfkloeke Oore

lpgfçkepen,van vijftig totvferentacàtlg Stukken Gefchut,vler r.reiaqtnen vierBranders, en alzo bijkinseensgoflerk,was 31s de Vereenigde spgaufche en Nederlandfche Vloot, niey

qç4t!Ip#ç$ql, pq'fppk i. n #rpothçik vpn yçàepen. Hierom

wierdç

' R UITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON nz)

?7g

wierdtbepooten, koers te zetten n, de Kacp van M elazzo, en den Olltlerkoning van Sicilîe hier van te verwittigen, op

dathijdaarmeze overeenkomûig zi jnemactregelenmogtneemen. Onder het voortzeilen verloormen dellvijand uithet oog.In eenenKrfjgsrcatl,den vcertiendenJcnucrij,ccnboord van pE RUITER gehouden, wierdt llet gewlgtig voorflel overw oogen, of mell, in ge7c1le eener nieuwe ontmoetinge met

den vijand,den fhg zoude waagen; en vielhetbefluit. val wegea de ongelijkheid der magtN hetzelve te vermiiden. Dit befltlft wierdt bevestigd, in eene raadpleeging met den Prins vAN MoxTzsaRculo , can wiens boord onze Generaal zich

voorts begewen hadt,en wijders vastgeield, na Palermo te

nevellen, om aldaar ze Hollcndrche Schepen te herlltllen, ea de gekwetflen te verveffchcn. O nder het voortzetten der reize, w lerdt de Vloot belooPen van een zwaaren ûor!n , en het hier door. voorverfcheiden Schepen , onmogeli jk, van wegen het veelvuldig watcr, w elk zi j, door grondfchooten, zeer 1ek zijnde, binnen kreegen , om Palermo te bereiken : w esllalven meu te rcada wlcrdt, na 5Ie1az%9 te flevenen. Op den cchttienden kwam de Vloot aldaar voor anker. Du ti jd, tot hetverblijfvan onzen Genetzal. in de M iddxellandfkhe Zee , bezemd , liep .

thans n, heteinde. Hierom hadthiiverwagt, eenige nadere bevelen, omtrqnt het lcnger vertoeven in deeze Vaarwaters, of het wederkterell na het Vaderlanl. Geen letter kwam hem 4er hand, van H un Hoog M ogenden zo min nIs van den Prlnfe vAx oaAxln. Ann dell Onderkoning van tî' icîlïe, dia,

meteen talrijk gevolg, den Generaal kwam verwclkoomen, zufksbe:igthebbende, hieldt zijne Excellentie ccdrukliik bij hem Q111, om een lauger vertoeven in deezen oortl, tot atL breuke der Franfchen , en t en dienûe van zijne Katholijke A' Iajetleit. ln geene kleine verlegenheid bevondt zich hier docr onze Genercal. Aan den eencn kant zag hij den nood van Sicilîe, en hoe zeer men zi jnen bijfland sldaarbehuef-

ge; a,n de andere zijde, vontlt hij geene vrijleid (oteen janger verblijf, zonder uitdrukkelijken la:t van Hun Hoog M ogenden. Dit g:f hij den Onderkoning te verflàan , en

dgcdt, tot de te/ugreizey a1l4 noodige toebereidzel: maaken. C cccc 4 Op

y376 r6

RUITER. ADRIAANSZOON RUI TER.((MICHIEL MICHIEL ADRI AANSZOON nDE) :)

inde ITER caile lle Op de den 'smör morgens, zein de oz DE RV RUITER 0p n eeenetltwillligfl:en, enelltwintlgfl4n, 'J gensNze reed te zi jne Kc pites nen :aan ,n bboard, oord, een g bbe!ascre ef:ltpe hu n, zzich ich ge 2.ijne Kapire'nen hun, gereed te m: zkenj D! ll Jn n x!lvand, vûnd , of 'saanderendaags ntlerendizgs mor gclls,te rnllakel1, om in de den of's morgen!, te n de n Ond tlkoningv ve rvvol olggens ens,• kUl1IJen zeil Ann den Ondtrkoning, vcr kunn en oonder lldpr ze il gglllm. Agn. Aa hhier ier vvan an kkennis enb: ge geeven he bbendex kkwam wam ddezelve ezelvebbij ijOonzen nzen gegeeven hebbende, Generail Ge netcdl,asn jn bboord, oord. oom m ddenzel~en enzelten vvan cn zzijn ijn vvoorneemen oorneemen caff ttee nder aandere ndere me t stlanbieding anbiding vvan an eeen en zw: cren Gou hrengen, onder met zwaaren Gou. br engen. o le#ens eeen eD Ue deDkpenllirg V2 l1he lfde me tiAl. den Ketell, Gedenkpenning van hettZe zelfde mecalll. de n Ee ten, lnevens

e ef levverhaalt h:lr nhal aa :ltvad n :t zij zzijne nljn veooEx r gec ne olme lenn tieVe ,rtr ttoen e ok enkeD nDE E ni:Rg U af IT .ER& ddee Men dat Excellentie, RUITER, A1 . et n

nzeleerne mllal, van zijn voorgenomen verrrek kennis gaf. de denzelVe Qe ellt f[omme omme V: l1hond erddtlf zend GGuldens t lllens ha dtcaangeboogngeboove~ eeoc van handerdduizend hndt den, hij wilde dat ljn vverblijf erblljf wl lde rrekken; ekken;ddoch och d atddee oon. n/e n, iindien ndben h fj zzijn

xr op :dt gm ntwoord, Jat il*ne vr j)L dllar op b hadt geantwoord, dat v zijne "'Ijbbaatzuchcige . z,tznchta ige HHeld eld d: H:t z e l f de ve r z oe k , t h c n s vr u gt l o os Iteid nitl lwop 'JIIH. k ivlp/ :: zIee ko op v 's, v. HEt zelfde verzoek, thans vrugtloos en ze er nc drukg edacn, wk ert lt$'8saanderendaags nderendaags he rhxald, iinn eeen herbaald. zeer nadrukgedaan, wierdt ne enige kelijken brief, enn v vervolgens, den mond V: van eenige k elijken b rief, e ervo/gensy ëdoor oor d ell mond . ' PEIt#, ge llerkt d g anzienlijke pe ffotnadjen. Doc oor lIanzienlijke perfollJ!adjen. Doehh DC De RUI RUITER. gerrerkt door

ai jncn Kr ijgsrzads v olhardde b ij z ijne we igering,e :f9 er Krijgsraad> volhardJe blj zijne weigering. enn g gaf 'er zijnen de erkolling ke nni: va n;d ie da nrop t er aade wf erdt,de n denn Ond Ond~rllOlling kennis van; die daarop te raade wierdr, den

Ne derlundfchen Vl ootvobgd t ev erzoekeny i ndien h .ijo ijn Vloo£voogd te yerzoeken, iodien hij opp z zijn Nederlandfchen venrgk onbeweegelijk onbeweegelijk t londt. a lthan:, i veorbljg,an, de de 'IIertr~k Hondt. althans, inn ' 'ttvoorbijgaan, hier, doen, Om te Ve rx cmcD, of Daai vann Na Naprt/s cee doen, am re verneemen, of hier, Da :i v, pgls aan g,11 t van l lnn H oog Mogenden Alogenden 'VcelJigr, nadere bevelen Hun Hoog ern/ge rc dere l 7evelen van reelligt, eenlge learen g cngekoomen. H ierin bewi lligde DE De RUlnR, RUITER, en en de ezt, If''aren aangekoomen. Ricrin bewil!igde deedt, gog qien 4ien ulfden zelfdcn dag. dag,de de V)ooe Vloo' t onder onder zei! zellgaan; gaan; wordende. wordende, llog jl "'t uitzeilt'll, uitzeiltm ,met met Eere[chooten Eererchooten begroet, begroety en en voorts voorts koers koers ill xetlepde oa D: bet l x t Eiland Eiland StromblJli. Stromholi. Onder Onder.het het voortzeilen voortzeilen ,;eltepde ?ronde lllj een etu klein klein Vaanuig Vaartulg vooruit, vooruit. na n:Nflpefs, Nanels, met metBrie" Brie. 7.ondt hlj voor de n Ond e r k on i n g , de Al ge me en e St g a t e n e n den v~n voor den Onderkoning, de Algemeene Staaten en den #Q1) te ...Ver neemen nil. D: m et een eell te eD am Om mee Nedc!flllndfchen erneemen KonfulN en Nederlgndfchen Konfu), l s r i e l r e n ui ; he t 1 i ) d i n g . we l k e de 4 f g ee Va de r l an d . Op d e :Brieven UIt het Vaderland. Op de tijding. welke de afge. . ycnuçnen IDt!dt!bragten. medebragten, dat dat'er 'ergeene geeneberigten berigten waren waren ingekoo. ingekom jtondenen

vgrvorderde oa RUITERzjjne zi jnqreize, reizq,zan zondel-" derNopels Naprlsaan aaa te doen. dozn. bevondtzich zichde deVloor Vlootop op Op Opden êenl~at(ten lzctaendag dcgvan v,nJanuarij lcnucrljbevondt zondtde deGeneraal Generaalvijf vijfOor. Oor1quoogte hoogtelllm vvnKOI Knt iika. Thans i' hanszondt ~1!3 liRa. iogfj,:hepcll zijnZoon Zoon ENGEl. XNGELDE oElWITER. at/l, rti jogehepcnl1aî1aLivorn', Livorn.,alwaar Rlw:crzijn * d~ d:$Illirntlfche #mi- fch.VloQt Vlpptn~n: mc, *tt"lIj~c #>î4#'~~.nds '/1an' /1Schepen schtpenlag, 1:g,Q1U

lOan, P9B4vervorderde DE RUITER

)el bet

RW TER.(MICHIEL ADRIAANSZOON DB)

j77

àet Vcderland te gel eilen; ziJ moesten ter verflerkinge v3n llet Eskader dicnen. De reize vervolgenze, z:g De RUITER,

'

OP den vierden Februarij, vijfschepen; het warellde onlangscfgezondene naLivorno. zij bfggtea hem brieven vsll den PrinfevAN ORAXJ:,inhoudende dathoewelzijn verblijf. in de Mitldellandfche Zee, op zesmaanden w:sbepacld, hii dien tijd mogt verlengen, indien zijne tegenwoordigheid van nutkonde weezen; dat de Koning vaa spanje om nog ZeS maanden vcrto* even, van 'sLands Vloot hadt verzogt; e11hoe.

wel hier op nog geen bepaald befluit w:s gevallell, Zijne Hoogheid , egter, over zich nam . een nader berigt 4kn hem Generazlte zullo doen toekoomen. Tetflond n,a het leezen van dien Brief, veranderde oe RuI-

TER van koes,den ûeven n, Npptlswendende. Nazuwlijks was hij, op den elfden Februcrij, in de Baaiten :nker gekoomen. of de Onderkoning, meteen taltijk gevolg, kwzm hem :an boord begroeten, en over de aankomst der Nederlandfche Vloot Zjl x bli jdt khcp betuigen. V:n den goedûn

luim , in welken zijne Excellentie zich thans kvondt, oordeelde DE RUITER zick te moeten bedienen, om bij denzelven aan te dringen op hetontfag der Ihtngaarftne #r:J/kantcnn ten behoeve vAn welke onze Generavl, gelijk wij boven meldden, r*ed: na Napels hadt gefchreevel. N= een vrnûig gefprek, bewzligde de Onderkonîng in het verzoek. van de noodgge Lastbrieveu voorzien, begvf zîch ûraks hierw r, OP de Predikan: W:sTflovlus, neveos den Predikant vlaE' met drie sloepdn > de Galeihaven , om de elendelingen v:a dc:r te hzalen. Dridfptwintig rzmpzgligen wierden flraks aan

hun overgelevetd, en l ): het Schip van 4tn Vice-Admirual pe HAAN gevoerd,W ssTuovlps hulde,'sRderend:ags,eenea uit het Slazvec-G, asthu. i;, alwaar hijx A:n een xwaar ketea

eboeid,krank lag, en ngg rgz vq Antlvren uitde Gevangeniw

fe. Deerniswaardi;, in allen.ppzigte, w4$ de toez=dsic welken deeze zexentwintlg rnppzaligea zich bevoH en: allen half nagkt, met gefclleurde kld eren, ultgemergdde lichaamen'.

gfzktig zoor builen qn kwtyzurep. Verfcheiden grijza u lelde men onderdv geredde memkte, die door hun deftîg, doçh blçvk kn veymogend gelut, ontzag en eetbied vermekx C cccc J 4111

:y3

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON nl)

- - #

ten. Op vijf na, wcren het cllen Leer,,rs v:n (1ë Gezinte der Hervormden. 's Daqgs nca hunne verlosfing, wierden ze

c1n os RVI1'Sl t vertoond. wclkeù zij, voor de betoonde weldaad. htlnne vunrige dankbetuigingen toebr,gten. Toen zi j dcn Generaaiverhacld hadden,hoezij, ondanks de verfchcidenlefd vcn begrippee, Gltoo: . 21s broeders geleefd haddenN

voerde b1j hun deeze Christlijke vermaaning te gel nocte: 5, Gaatdan heen,en doetuw best, iederbiJde zijnen,d2t &,gij. t'huis gekoolnen zijnde, /én moogt zijn en blilven; cn ik zal nooit calgencamer dag beleefd hebben-'' De ver-

loste en thcns verblijde Leeraar: wlerden van clle hetnoodige rîjklîik voorzien, en voorts over de Vlootverdeeld , ,leaar zijeene behcndelîng, caD hunnen rang voegende, genooten. Eenen der Lutherfche Leeraaren hieldt D: RUITER aan zijn ,

eigen boord.

Op den twcalldea FebruarilleizeDn RUITER een tegenbew zoek afbijden Onderkonkng, van wclkcll hij zeer treTelijk onthacld wierdr. Terwijlhij voottszijnen Kapiteinen belastw te, zich v:n leevehsmiddelea voorden tijclvan tien weeken te voorzien , en de schepen deedt fchoon mzaken en krengQn,ontving de Generzal, behalven eene mcnigte ververfchin-

gen voor zijne Kapiteinen en Scheepsvolk, van den Onderkopfpg ten gefchenke, llet gfbeeldzel vcn zi jne Katholijke M cjefleit, op goud geëmailleerd en met Diamcnten rijkliik om zet. Vcn wegen den Konillg zelven wierdt deeze vereering ,at êg .ebooden. Volgens zommigen zou ne RUITER een Zllveren , zeer kuntlig gd reeven Scbotel,nevens eellBevelhebbers-

ûaf, met Juweelen omzet, ontvangen hebben. Zekerder,egter, dan dit, gnathet, datop ofomtrentdien zelfden tijdy de Onderkoning aan onzen Vlootvoogd ter hand flelle, een

VorleljkenDegen ofSabel,meteen GevestvanBloedkoraal, oorrpronklijk voor Don JAN vAN OOSTENRYIIbeflemd, indien zijne Iloogheîd te Napels gekoomen wkre. t11den nnchtnnadencchttienden Februurijontvlng DeRr1-

'

vslt eenen Brief van den M arkgraave Dz voyoNa, Gc era,l kan de Galeien te Napelî, inhoudende een verzoek om met de Vloot ten floedigflen uit te loopen, en koer: te zetten 11a

igainl-m., werwaarts hi j zelvey in Perfoen, met twee G:w %r v

M--

='

*

leien,

RUITER. (MICHIEL ADRIAANSZOON DE) -

T:''-T

g7p

'''4- w -.- '''''G--'-..-

Jefen, dagt te volgen. De grond diens verzoeks, was eene ingeltoomene tijding q volgells welke de Frcnrchen, met veerlig Schepcn, op cenigen aanflag, gereed waren Zee le kiezen. Nog vö4rhetaanbreekellvan den dag gingde Genefaalonder

geill groetende hi j de Stcd Napelsmetelf,de Vice-Admlv raclmctnegen,de Schout bijnachtmet zeven fchooten,die van het Kaoeel met honderd fchooten bexltwoord wierden.

Op den drielntwintigflen.bereikte hijde Bcaivan Palet'moy en kwam , nog dien zellden dag. met dfie Schepan en hec

klein Vaartuig, binnen de zkloelie, terwijlde overige zeven op de R ee bleeven leggen. Eerst door den Prins D: MONe rEsaRculo. en naderhand door de geheele llagitlralt, wierdt

hijaldacrverwelkoomd.Beurtelings wierdtDR RUJTEI,neven: zijne Hoofdbevelhebbers en Kapiteinlen, van de nu gemeldea pragtig ter maaltijd onthaald. Ten blijkeN hoe welkoom DR qull-elts komstin deezen oord wcre, hadt h!j reeds te vo> ren een gerchenk ontvangen, beznande in twee Zilveren Schoo-

tels, ter waarde van vijfhonderd Guldens, nevens een ûuk D nmast van tweellonderd Ellcn, '$ welk rnim twcalfhonderd Guldens w ccrdig wierdt gefchat. Op den dertienden Aqaart, nna dnt clle de N ederlandfche

Schepen,v,n agterde sloelja, in de Baai gekoomen waren, onthcalze oe RUITER,aan zijn boord,de Spaanrche Bevelhebbers op een pragtigen macltijd, tergelegenheid eener raadpleeginge over de aanflaande verrigtingen. Het g' evolg daar van, was een beiuit, dat zo we1 de Spaanfche qls Nederiand*he Schepen , eerstdangs, Jn Zee zouden loopen. D e eerstgenoemdeu beflonden ui( tien Oorlogfchepen, een Pt ltasque ea een Brcnder. ln drie Eskaders wierdt nu de Vereenigde Vloot verdeez. Ileteerûe, wqlk, in gevalle van een gevegt, den voortogt zouk le hebben, ûondt onder het bevel van onzen admifaal, en telde negen Oorlogfchepen ,drie Snaauwen,twee Byant lel' s en een Votlrracdfchip. De ntiddçntogt zoq caDgel voerd worden door Doz; FaaNclsco Pel . telRa FREINZ ol l LA

cirltoA,Vice-Admiraalvan zijtle Katkolijke Majefleit,en befèondt uit alle de Spcapfche Schepen. De Vice-Admiraal Ds

ww qa:,(tiç de agterhoede zonde aanvosren? hadt#ie 0arlog.

fçhç'

~So

Fo

RUITER. ADRIAANSZOON RUI TER.(lVrrCHIEL (MICHIEL ADRI AANSZOON DE) DE) . .-

-

*

zhepell,drie drie Snaauwen, snaanwenjlwee zweè Branders Br,nder, en en een een Voorraadfehip Voorrazdl khip f.Chepen, on,jer onkler de tle Vlag. Vlag. Terwijl Vloot koers naa MdIlZZO, wa-Te rwijlde deVereetligde Vereenigde Vl ootk oers zette zette n M elanzo,w: ten 'er, 'er, nit nit he derluntl, Bt ieven onder onder weg wegv v = Hun Hun ren hett Va VaderI , e en he vig vuu St:,Q al& hett I I{alleel gavell, vervoIgcw, een hevig vuurr op op tgfleel g .de VloGt, recht teg-enover M~Jftna, op dee Ku Kust van Ka.de vt oot,die die r echtt egellover M rs fgna, o pd stv = Ka C ,z.1,,j '.,, t en a nker kwa m. Om t egen e en on verhoedfchen a an. lui,. it, ten anker kwam. regen een onverhoedfcheo aan· & a t l l e me Q , mi dd e n i n he t Va a r wa t r r, val gcdekt tev zi zijn, plaatfie men, midden in het Vaarw:ucr, ?a1 ge dakt t p -n, Pl a. w ver~ Ver -

RUITER.(MICHIEL ADRIAANS ZOON D*zW ) OX*A3 :f > * *' e * ** * '

verfchciden Brandwagten. Niet lang hqllmen hier vertoefd,

ofpe RUITER, geholpen door zijn vernufs, opmerking en ervarenis,vernlm de onmogelijkheid eensagnflagste water tegenJf:jka;degewekl igeMaaltlroomea,welkeinheîNaauw gingen, deedendescl wpel, zowtijd;, een of twee mijlen agteruitdrijvcn. D e Ver. eenigd: Vlooy 1ag nog in het Nacnw . toen men de

tijding ontvillg, dat de Spanjaards, door de Franlkhen en Alnflnerzen,digtbij het Kloœter v,n9 .#z:Az/r4r,geiagen wâren. H et gevolg datr vzn was, dct de Franrcbe Vloot uk

dehaven van Mtshna kwzm. en zich onderhetgerclutder beide Kat leelen plazttle. A/ let ovetltg der Spunfche Bevel-

llebberen beûoot hierop DE RUiT:R , me: den Vlqed onder Zeil te gaall, om alzo de Schepen buites en tot een gevegt te lokken. D och de Franfchen bleeven in htln voordeelleglierom wierdly in eenenKrijgsrtad,beflooten. dewijl gen. l'

de Vlont,omtrentM esâka,van geenen dienstkondeW MCZQD, = et dezdve, op de Schepen,die van Toulon, tQy onderfland

der Frxnfchen binnen l' tlesna , vgrwcgk wierden, te gaaa k-rufzen. M en kreeg, eerling,jggtQp twee Vzgrtuigvn, een v,n welke,metTr w'e gelggden,yrrover; wier/ 'r,

ln eenen ltrTjgsrvad,den zesdea Aprilgehotlden, vertoon-

de de ' M arkgra:f De VAYPNA 4enen briof vA7 den Ondel 'ko-

ning; hîjbthelsde eenen voorflar, Qm met de Vlootna de Sta; Auguua re ztilen, rn tegen kezelve eenen cpoag te ondergeemen. 'tLiep ,an to$ den vegeaticnden der M aaqd, eer men , de B' aai inzeilde. M ethetafnbrwken van den vol-

genpen dag beyalD: RUTTaR R&p 21lezi jl peK,piteinen,hunne Booten en Slnepen gereed te houpen, toteene Iand' lng,op

lle, t eel'fle zeiny welk davr toe xpu gegeeven worden. Doch,

toen nu :11% in gereepheid was, g:f de Baron oE sov te kenu. e, n, dkt de zaaken binnen Zugusna eencn kcer genomen

hadklen; dat men 'er OP zijnehoedewas,en zijne vertrouwelingen, mçtwelke hij vefflantlhcdtgehoutlen, ren getale van zelhonderd man, ter Stak nitgqkfeevvn wnren. In den volgellden nacht ontving De aLITER eelell bricfv2l1dellNlcrkgraave Dh : VAYONA , waAr i1 deeze hem verwittigde, dat de Franfche Vloot, uitde Baaivan it ie. î@na, in Zee geloopcq, e2

jgz

RUITEV.(VICHIEL ADVIAANSZOON :é)

en voor Katanie gezien was.Op dit berigtdeedtDe ArITE:,

op zijne Scàepen, ulles flagvaardig mcaken, en wierdtdacrop, in ' den zcmengevocgden Krijgsracd,beoooten,tle ankeré te rgtep, en zo ras de wind uit den wc1 zoude Wacien, bui-

ten (% Bqaite zeilell, om den vijcnd flcg te leveren. DFensvolgens ging men, 's cvond: ten negen uure, mct den Landw w int l, otlder zeil; en wqs m en , 'scnderendaags, met het op-

gcan derZonne,drie mijlen ten Noorden de Stcd gevordcrd# wcnncer Dz RUITER de Franfche Vioot, te loefwaaêd, ontdekto zo verre bet gezigt konde reiken.

Nietontiienflig oordeelen wJj, hfer te pluatzen een berfgt wegens de flelkte der wederàijdfcheVlooten. DeFranzhe' Vloot, nac datdezelve,zedertden jongûcn Zeeoag,van de geleedene fchctle herfleld N en met verfcheizen kloeke Schepen w zs verzerkt, beflondt thans uitdertig Oorlogrchepen, drie

Fregatten cn zcven Branders.Zij was bemand mettientluizepd zeshonderd vijlknzestig Koppen,en gewapend meteenertwin. tighonderd tweufllzeventig Stukken Gefchut. Deeze m2gt W;: verdeeld in drie Eskcders, onder het Opperbevel vcn de14

Luitenant-GenercalDU quE$NE,die,s1s Admiraal,deBctailje of middentogt canvoerde ; de Luitenant-Gcneraal o'zLA1ER, !s

lladt den vocrtogt, en de Schoutbj nachtGABARET hetbevel over de rgterhoede. D e N ederlandfclle Vloot beflondt, dazrentegen, uit tlegts zeventieu Oorlogfchepen, zc3 Snacu.

wen, vier Branders en twee Voorraazfchepen; zijnde gewapendmetcchthonderi tweeënvijftig Ssukken Gefchut, en bem,nd met vierduîzend vijfhonderd ltoppen. A' Ietdeeze gea ringe magt, in vergelijking van die des vijands, waren, ina derdaad, veraenigd lien Spanl lfkhe schcpen ; doch, volgens de

bekentenis der Spanjaardcn zelve, bevonden zichdaar onder flegts vierof vijl - bekwaaln om diens:te kunnen docn. Vall de ztven of zcht Galeien Itonde l nen geen ander nut trekken, dcn om de redz 'clooze Schepen, door middel vcg dezelvey uit het gevegt tu fleepen. De Geranl os RUITE;R hadt den voo:togtN de Vice-Admiraal Da IIAAN de agttrhoetle , en de

ypncu:ch . ' )e Azln' zrat!de Batailje. ln Jeezen toei lund der weederzi jdfcke Vlooten, qraren deztlve, onltkentden midùag val ) (1:11 tweeïntïviiltigllol ' i April, e11(4a,

RJITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pR)

gf)

elkander op een taamelijken cfflgnd genazerd. Eene opl tom =ende ûilte deedt nu oe RUITER alle gedagten van een gevegt,op dielldag,lerzijde ûellen. Doch eene wakkerende koelte. ui(heiZuidoostell, deedt onzen Geheraal, zich van de loef willende bedienen het zein tot het gevegt geevèn,

en rechtop denvijandaanhouden;die hem , in goetleorde, afwzgtte. Ten vier uure, in den ncamiddag, in 'tgezigt vaa den Berg Etna , n,m hetfe7egt eenen 225V211J. De RUITSR Jeedtden eerRen aanval, op den voortogt van den 1r* 1* 12Dd.. Zo vreezelijk wierdt hier flrak: gevogteny a1s of men den

merl telijlt verloopen dag, door hevigheid vzn fchutgevaartey w ilde agterhaalen. lntusfchen was de M iddentogty die uit de

Spaanfche Schepen beflondt, mefkelijk lijw,arts afgezakt, en

buîten het gevegt geraak rzaak , waàrom de Vice-Admi. t: oo

raal pz HAAN4 die de zgterhoede h' adt, veel lcater bijden vijind kwa:. Met opgegijde zeilen moest hem hiefom os nulTsa afwagten, Qm vnn denvijandnietomringd en :fgefneeden teworden. Hierdoorontving hijde Iaagen van eea rootgedeelte dervijandelijkeVloot, diehem in golj le orde voorbijzellde;doch demoedige Vlootvoogk begroette haarza dzpper uitzijn Gefchu. t,datverfcheiden Schepen, alle hunne zeilen biàzettende,voorden wind sfliepeny qm vAn zijn weltreflknd fchieten optfhgen te worden. ln deezen toefland van zvaken , den voornacmûen last OP den bals hebbenpe, en flaantle op het Zonnedek , alomme de noodige bevelen gee. vengé, lrofhem , of liever hetVcderlandy een onhertlelbaare ramp. Een Kogel, de gelukkigfle, welkell ooit een vijan; op den Nederlandfche Held fclloot, nam hetvoorfle gedeelte

van zijnen flinkervoetWeg, en vermorzeldedebeidePjjpen van zijn reehter bcen, Omtrenteen handbreed boven den Ehkel. M et een ûortte de kloeke Held van het Zonnetlelt rgt beneden, ter hoagte N' zn R ven voeten. Geene andere kwetzuure dntving f le Generaal door deezen vcl. dan eene ligte

wondea,n hethoofd. Nogthans twij. fblen zommigen, of l:;i die wonde niet dnor een ûul t fkhroot onsving, en of Le:

breeken der twee Pijpen nietdoor den val veroorzcaktware. Intusfchen hgdt het ftrooi nel ld blovd de3 dcpperen l.lelds hicr

eene anderelgtweyking,-dandikmaal:ybijfoortgelijkegelegenhedea,

g,4

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pz)

àedenN pl xats hadt. ln nede v,n daar door te verflaauwel: wierltzfjn getroum Bootsvolk nog meer totdapperheid aan-

gevunrd9hel volhkrddeindea Leeuwetflrildy om hetbloed wn zijnen geliefden Bevelhebber te wreeken. Ved holp daar eoe, dat de eerûe K4pitein op het Scbip v,n D. e RUITER

zo gelukkige bevelen gaf, dat, in eenigen tijdyhetrampzalig voorvglniet gemerkt wierdt. N a: dat de Gelleraal verbonden

en te brdde wasgebragt, voer hijvoortmethetgeeves van de noodige bevtlel l, omtrellt verfcheiden voorvzllende zaaken.

Krimpende van pijn, en flaquw door 't verlies van bloed, toorde men bem , telkens a1, het Gefchut gelost wierdt, van

œijt le veege Legerflede, zijnen Matroozen liefderijk toeroepen: #4t z#z moedn v' yp: kitlderen, houdt pl,rdz xo 'r,'z e6n #,> om & z6&6 ze b'vegten. Onder dit alles wierden twee Schepea derN ederlandfche Vlootzo reddeloos gefchoo-

ten, dat ze uit het gevegt, n: Diragasjà , moest gefleept w orden. De Grazf vAN ST/RUM , die :1s llapitein het bevel

over een Schip voerde, > G n Genera:lvltoos' nabijbleefy koeweldeerlijk gehavend,week dauom nietuitzijne pla,tze. Geene kleile fch,de leedel ookde vijalien. DeLuitenantGenerzxlo'A:, MERAs, die ze vijandlijke voorhoede aanvoerdey en verfcheiden aalere legellzebber: en Kzpiteinen y fneuvel-

den f11 't heetpe &' n11dzn llrijd; 'wnlr door,onderhun Estader, ecnige wanorde onlilondt. Sïts een verzoek N azn dea

spc:nfchenAdmiraal,doorDE ZUITER,kortV00rd,thT jzijne wondeontving.toegezonden, om met zijne Schepan te n:dtren, wcren deeze hanogemeen geworden met den Heerou

qullsxn; terwijl men in DE RUITERC E:kazer, val den.moed des gewonden Held!bezielf ly voprtging metdapperllrijden, voorvlop en omlrent zijn Sçhip. 't wclk het repdelooze schip van den Gr,gve vaN STS-RIJM geûgdig nabijhleef. Op cchtFz, r fcle Schepcn,val ) degruotfle fool'r, d,te LetAdm. i-

swtfkhîp voorbij ' zei .pde,), wiertlt, yan hetzelve en v4n dien:

sekon&n, zo hevig en vaartlig l. 1ir hetzwacr Getchutgevuurd,tl$ofmen TnetA/ fusketten hadde gefkhootvn. Eillde-

lijk namen de vijandentla wij1 (, 'savondstellZeven utlrd; wordende v2n de onzen,pog ecp uurlqgg, biihetlfcht2er

MaAlle, Daagel taagê. '$Alldcfent laags, tegen dc middag,gaf OnZ@

RUITER.(MICHI-EL ADRI AANSZOON oR) *..%'eM W .AA Y - YW A RW *AAGMY---,< x- a-''' .'-''-'--'*''-.

38, 5' ' ' '

bilzé Genefzal bevel, koers te zetten né de Baqi van Siras

nos fa; tegen den cvond kwam cldaar de Vloot tvn ankere. 0 p den zesentmiltigf len dcr M nclld deedt D= RUITKR, door

zi jilen Sekretqris, btieven fchrijvel)aal ) de Algcmeene Stvatell tn den Prinfe vAN ORANJI S, baheizenpe een verflag wegens den sfloop des Gevegts. De Izatt le brlevèn waren deeze,

welke hijafzontit, en metzijne eigen zwakke hand onderlekcnde: Yhansbegeeven wiJx onj toteent*rigt,lkegan;de.jongfle' f

,.

krankte en het kft lerven vall onzell Gelleraal. Zo gunflig flonu

den, in 'teerst, zijl pe wonden, datze Rllen moed, omtrellt de herielling,nietgeheeldeeu ien verlooren geqven; Val)hier èot dat de Ileld lliet aflpet van hetflellen dernoodige orders: Ni t langj egtcr, hieldt hij zich dcar mcde bezigo 1. e spoedig, geli jk hijzelve getuigze,gevoeldc hijde ongeneeslijkileitl zijner kwe ut lren, en onttrok daarom , geliik hij uit qt 3y dcn' aartgodsdidnflig wcs, zljne calldagt caa alle wacreldrclle bcmocijillgel en zorgen. be h 'evigu piin?well tc hiJ, vooral .

àan-zil -llregtcrbeen, Ieèdt, wierdt gevolgt l van zwacre KooftZ2Dy lkelke allcn, die belang ftelde in 'sNl:ns leeven, i1z

da uiteîfte bekommariug bragten; welke nog toel pcm , Zl @lsts. %et keçheftkn van tle Koorts, op den cchtelïtw-intigt ' lun, die dcn gxntfchen uaèbt door, tQt 's anderet ldpags omtrel qt dcn

illidtlsg.dtlurde. Tllansnam dezelve aP x, doch.meteen ziine leevellskrcgten. 2'erst belemmcrtt vcn tong, zca 'r naagehJ eet fprnzkcltaos,. 1ag .hi j., dc.n gelleclcn ncamitldag , vko:j Gtt llctlkla . l net t l 'e bencauwdi Gxede i) de !s dgotl:, tot'szvol lds tusfèh en jlax -l gcll C11 t.; ,0l Utlfe, lV; t1 )1. 1P0l .j . jj @ j *, 1 *1 W' ?d t0.C0DyV0Ortq !; àgllc. jJ .. vaa verfkbeik len G'Q'zs t Tioertlt ll -s Van 3s Lnntl ts Vioot, cllan i1 traa.

'cn fmeltcnde, zuer zagtel1 betlarlrd denjongflen aa n .lel)uit-' *

blies. x4l tltys Oï.crlcedt dc onvergel zj -1k: t11) -ke 1 ' F2ecllcu lk l , A1IcfI1EL' A D R 1A A N SZ t)O N D E R U 1'1'E R y IIerzog . , fk'z't,/,,-,7f?r , Lpitc.i kz' zpz-vit lmii-aal Gtneraal j r ', ' .c fx/pst J c#rt y t; ' c l' f'cJt/' ,' îeJ1472tl, . :'j11boor' d van '$f .ycntl: Scl )Ip 1w /2 .n Oorl0r 4! ,etie flt'?z,/p,, ? p' z, le.c ..$, srende 1 ' -n de llzai vnn t b'l -l-t lo ç l. L, t sft,, hetaloude .Q ,' tla. 1./ ?./'k. op''

'

den negenc lntvvl -lltigttcn t%ïpril des Ianrs If;76,1 -11det)outlerw t11 v '' z1 G'01 13 Val1 Deg2l1wl Z0S:*1g */'2t 11*QD l û(1 1e 111r. 1211ke j 011 #I tJ *t * da' tjel* . XX 2Ve D15f ' 1f:. 13 tldû1tl h'?i t,

2r<

RUITRR.(MICHIEL ADRIAANSZOON pm) Jè.

-..

A aqdatde lngeîvanden uit het Lijlc wcren genomen,.wierdt het zeer Eerk gebzlzemd , en in een loodel, kist gelz. 'l. om

zlzo, bij de eerie gelegenheid, :, het Vaderlend very'oer: te worden. Het overlijden van den Generrlwas der 'Vethonderrcbcp van sincgofk nietterooren gekoomen, oc zii was flraks H dagt ()p de begraaving der Irgewanden. ellon-

detflondt bi' jde Geestli)khelu der Stad, Of eene der Kefhellp tot eene bewaarplaat: der dierbaare Overbli-lfzelen, mogt rlebezigtl.worden. Op een œ tkennend alltwoord, om re/en tlat

ne Itulvy-R buiten de gemeelpfchap der Roonlsch Katholijke Kerke getlorven wa:, befloot de 0 verheid, eene :al,zietlliike plaals,op het Racdhuis,daar toe lf te zonderenj en voortsp op Stads kosten , een pragtig gedenkteken op te riehten. Vreemd'is het, en ik weet niet uit welk begillzel vo,'rtgefprx ten, d:t zulk eene edelmoedige en vereerende ,anbieding wierdt v:n de hand geWeezen. Het antwoord der Bevelhebbercn van 'sLcnds Vloot, agn de AFgeva,rdigden, welke dit R acdsbefluit aankondigden, hieldt ill, da' t men de Heeren,

voor derzelver ulj bieding , hartlijk bedankte, nacrdien mel. a eds lmdt vzstgeûeld , de lngewanden vun den Generavl te jk )an den voeren nq de plaats alwaar men onlangs bet Li x:pitein solxov hadt begracven. Deeze begracfplaat, w,s oe een kleitlen heuvel, omtrent honderd lkhreden van de Stvd, die rondom v:n de Zee befpoeld wierdt. ln d'ien afgezonderde,' plek gronds w ierden dan de lngewcnden van dpn grootea zt: .held bisgezet, im den avond v= den eerf len M ci', onder een catzlnliil tgevolg van genoegzaam a1. le de Bevelhebbers der vl'dfyt, van boogen en laageren rang. Naa Dc RI?ITERS over-

lijden kwqmen 'er'verfeheiden brieven in de Vloo:, aan he. ge'.1g. E. en van desze behelhde het groormoedig beûuil van.

Zil?k e Katnolijke Mpieflei' zy bij 't welk onze Zeebeld tot dea .

#21)g en de wagrdkbeid vln H ,,zp4 wierdt vcrheven, met

tty evoegir.g van eep Saarlijkscb illkoomellvan teeeduizend Duw kzzreln, op het eerfle Leen, 't welk, il1 Iialt' e, aun * Spagl' fche ltroor:Zou Vers zqllën.

Eer wijhiltLiji 4 VgV't111'%,nHeld na het Vaderl mld verzellen. IIIO0ti!D I V*# 1 f'f1 y t l Ceu kort verflag doen vsn de w edervaa-

rsngen van ,sLguus vlootxeer zijla de Nederlanden de wee .

1tUITEtt ADRIAAN"StOON DE) AUI TEZ.(MICHIEL (MICHIEL ADRI AANSZOON h t)

381 ? j.z

de rreize aannam. aannam: N aa da ty ove de verV'ullil1g ver#ulling de Bevelhegderreize Naa dat, overr de del'r Bevelhel1~ berspl,atzen, de êige be flelling. l mas ' -gemvakt,ze ilde de bersplaatzen, de noo noodige bertelJing wlIsgemaakt, zeilded$ Vl oot,ove lke de de Vi ce--Admiraal A' dmircalI ,E ».\AN MAAN nU nu het hetopper opper, Vlaot, overr we welke Vice 11K .. bevel voe rdej ng Palvrmo. om de de geleedene geleetlepe f kbade t bevel voerde, na Palermo. fchade tee he herr..Hellen. De Fr Franfchen. daar flellen. De anfchen,imugfchcn, intu3rchcn,d aar:!.:!n zan insgelijks ilsgelîjksgearbeid geûrbeid begaven zich, inn ;t hebbende. âebbende, be gaven zi ch, i 't laatst laatst van van Mai.i, Mzij,triet Met:lehteu. :chten. twintig Oorlogfchepen, Branders \7ijfentwrmig .. t wintig Oor logfchepen, negen negen Br anders ell e? vi jikntwintîg Ga Gél eien, 1 ), de de f lraks genoemde genoemcle st ad, t ot h etdoen doen van v,n eenel1 eened leien, Ill! ftraks Slad, toE het t1:wnag, dien waarfchijnlij~, DE l'HJlT!R nag ge'e -ozanp,g, d len zij; zijj wa arfclli jnlijk, indien indien l u h t7IT:a n o' gg l eefd ha dde, nl et zoud eu ge wcagd he bb' el p. Op erfled leefd hadde, niet zouden gewfiagd hebben. Op de denn e eerfteti Junij vertoonde zich deeHertog vrVoNNE, eenige Schel * nijv ertoondez ichd Hertog DE l ' )uv lvoNxe,met mete enigeS che.u pe n, i het ge zigtvan van Pa leymo. De De Nederlandfche Nûderlacdrcbe e cfe pen, inn het gezigt Palermo. enn Spc Spaar1.r fche van's vijands aannaderinge f che Schepell, Schepen, v an 'sv ijands c annaderillge verwittrgd vefwlttlgd1ywarei2 wate/ reeds vooraf, agter de A' II1oelje, inn de de Baai firoollJ r eeds voor af, van van c gler de loelje, i BaAiop op f lroo? gehaald, haddell zich Halfmaanswijze gefchaatd, metteed ge haald, en en ha dden zz ch Ha lfmaanswijze ge fchaatdy me eef Werpanker Zee, om des opp zijde tee k Imnnen haaW erpankerin in Ze e, o m d es noods nootls o zijde t unnen h azJen, de br breede zijde gekeerd; oniA z alta ! en, en en met met de eede zi jde Zeewaarts Zeewaarts g ekeetd 6 on lz@ den tee kn kannen '5 Anderendaags kwam de! d en vijand vi jcnd t nnen' afweeren. afweeren. ' sAn derendaags k wam d d ge lleele Fr anfclle Vl oat op f?p de Vereenigde Ze eAtâgtnf. ai .ï 12: geheele Franfche Vloat ce Vereen;gde Zeetna~t Ha~ e en ha lf uur ulzr vegtelJS; vegsens. ka pte'de de Spaanfcbe spncnrcl ae Vi deraalzijn zi een half kapre Vice - Admi Admiraal f .i Ka bel.e iet, zon tler eenigen eenigen v erderen we dernand t biedenf, Kabel, enn l liet. zonder verderen wederftand tee bieden z!jn Schip hettStrand drijven. 'I'mnn l lie ten Franfche
2 :7 -

RUITEZ.(MI CHIEL ADRIAANSZOON oc' ) '

Schip,methctdicrbaar Lijk en alhetnog leevenze Schecpsvolks, te ztlllelllanten in de lucbt fpringen. Voorts verdee? digd' ell gfch alle de overige N ederlant lfclle Schepen op zo

eene verlvoede wijze , dat de Franfchen , geenen kan: op voordecl ziende, eindelijk afhielëep. Ongeveer een hulfuur voor het eindigen tles Gevegts trof een Kogel-den Vice-Ac'-

miracl p: IIAAN dat llij het beflorf Alerkeli jk te onvredln de N'edcrlanders, dat hun, door bet Gefcb-'t v2n Palel-hzo, n'et m eer hul *pe was toagcbrngt. 0 -ok gcven w aren , voorts,

ze uict ouduidelijk te kennen, datde Spanjaarkls zich bloohartig hcclden nangefleld. Nac het vertrek der Frnnfclle Vloot. de Stcatfche Schepen

ngter dc Aloell 'e gekortzijllcle, vertrok de PrcdikantIVESTIJOvlus n: i h/t lpels, en van daar, over Rom'. door Italie, TI-

y.:/ en-Duilschland, na het Vcderlancl, om 'er de tijt lipg te brengen9 zo van het fneuvelen van den Generaal D E R u!-

zsR, cls van den toefland vcn 'sLandg Vloot. Terwijl ' men ë'e Schcpcn van de bekoome' ne fkhale berzelt !e, ont-

ûonc lt op dezelve eene bermetlelijke ziekte N die zeer veel Volks wegncm. Niet vroeger dan in de maand Augustus kon elzo de Vloot, uit de Baai van Palermo.n de reize na BTaprls cnnneemen, cly vanr zj op den tîvintigt len dicr mgand annkw-cln.

NvssTllolzTrs. , intusfchcn,.door eene verhacs:e réiz' e,reeds

1n 'rlaatst vcn Jtlnij. metde d' roevige tijding, in 'sJf/ge Zi, J :ude ccngekoomen ,bel looten flfalls 'sLcnds Stcnten, nevens

tlien Lcercvr, den Schoutbij.nnchtPlllnlps VAN ALMOND: 11a zzi r apcts tc zcnden, om het oppelbevel der Vloot te acnvcqr-

deu. Op den vierden Septembcr bereikten zijde Vlootsdie. , ruim acht dagen dccr naa, onder zeilging. Op den tienden pccember kwam vzN ALMONDB , met het Schip de Ara#rz ctrz,

can boord hebbenda het Lijk v1n den Generncl, voor het Lald fen clôker. D a invallende vorst belette hem het binnen

1001-en:wcshalven hij na Ep, (r:&p# overflak,alwaarhijbleef

Icggentotden vîerentwintigflen Jzlluaril ''deSJ2;rS1677;.Wnar 11t )a hkj, zes dcgen laater, voor llellevnetJ nuis'y ten aukez 1Kôva)z o

RUITER, .(MICHIEL ADRIAANSZOON ot)

?' gp

De tJjdir ng v:n hetGleuvelen van oe RVITER ' klonk fpoedlg door hez gantfche Lvnd , en veroorznakte eene algemccne

verflagenheid, bijalln, die 'sAlnnsovergroote waarde kenden, en zii, ne getrouwe dienflen op prijs wisten te fchctlen. De Algemeene Staaten en de Koilegiea ter Admiraliteit iieten,

door eenige Afgevaardigden.en de ltegeering van Alnjlerdam door eelen van haare Penfionarisfen , aan M evrouwe oe Rct' IER en haare kinzerenx, den èou&v beklaagen. Het zelfde

gefchiede door brieven van zjne Hoogheid denHeere Eff-

Padl aouder, 4.e Heeren St aaten van Ilollandcn W estp ieslanl.

geliik ook van dievan Zeeland:den Keurvorstvcn BrandenJl zrg, denKoning van Deenemarken,Iijne Katholijke Mzjelleit,en verzheiden andere hooge perfbnaadjen. Op hetberigtdercankomfle van DE Rulrslts Lijk teIlellev@ezJ?#/J, begaven zich derwcartsde Schoutbijnach' tENGEL De Rcf' rEa en zijn Schoonbroeder Bl: a l tzçz &. u. ousZOMER,Leercar der Ilervormden te zl 'lnperdamN om hetLijk hunsVaders at -te haalen. H et wierdt. geplaats: in het groot Admira-

liteits Jagt Fan Roltelvaln, Welk geheelmetrouwlcken bçkleed en met zwnrle Wilupels wcs behangen. Bij hetafvaaren wierden de dierbaare overbl Fjfzels beluid, met het doen valz eelle menigte Eerefchpoten van clle de Schepen. en vcn

de Batteriien te Hrllevoetjluiî. Op den zestienden Februarij kwam het .lzgtteAmperdam. Midlerwijl hadzen de Algemeclle Staatea het befluît gesomen, omtrent eene pragtlge lijkflaatfia van den Admiraal, .

op kosten vcn den Lande, nevens het oprigten van een Ge-

denltteken vallMarmer, t*t eTJ;E'eeulzige p z. 'evi4rlr (dugluid-

dehetStcctsbefluit) van Jev:-oome r/' zg/#t lp engf' /g *if/p:?v/e ex;Ioiêen en zidl/ea van O,/'/pJ. J .tj Renzey'eu zt ?/;dîçn/te an #:'a Staat gedaan tn . p&gcv4:r#. Eene fomme van !ienzuizend GulJ 'ens zou daar aan, uit'sLands Kas. , befleed w orden. Op den cchtt ienden M aartwierdtde flaateljke Uit.

vaart gehouden,methet volgende zeeraanzienli jk geleide. De trein Wiel 'lt geopen/ door de vier Onderfchoutcr n der stad , nevens (1e Ratel- en Ruiterwagten, met flokken gewapend, om ruimte doar de menigre te baanen. De Hcer wle r-

;sx,DlajoorderStad,wi . ens paerd v .:(;rhvm geleidwierdr, D dd dd 3

volgda

Z90 ;po C

RUITER. RUITER.(MICHIEL (M ICHIEL ADRI,AANSZOON ADRIAANSZOON 7

V

oE)

DE)

E 'C=77=r

volgde thctDS thans te te voee, voet, ann ,an 't't hoord hoord van vân twee twee Kompagnien Kompagnien volgde stads Soldauten, Soldnatcn, met met Oeepende fleepende Vaandels Vaandel s ell en Pieken, Pieken, en en de de Stads MUSkeGell M gsketêel onder ollderden den arm, arm , met metde de Trompen Trompen nederwa:ms nederwazrtsgcgckee keerdc Dasfen ytrlrkdk-eylAnn z ; ind llehunne hTr unn oe mme Da lsf, en en en Zijdge'Weer Zijdgeweer hadden hadden ze zezwarte zwarte met zwart gwart Laken Lvken bedekt. bedekt, floegen floegen 6trikken; de Trommels, met :en dof doftreurgeluit. treurgeluit. Nu Nu zag zag men men tien tien Aan[preekers, A:nfpreekers, aJs a1sge: ge-' cen le1ders Jddersder 2erLijkllalltfie, Lijkllotfie, voorrs voorts vier vierTrompetters, Trompetters, inin't'tzwart zw:rt gekleed,hebhende hebbellde nan acn hunne hunne Trompett,en. Trompetœn,pronkende pronkende mc mett he hett gekleed, ' 'Wapen W apen vall vgllden uen Admiraal, Admiraal, zwnrte zwnrte Kwi Kwispels spels hangen. hangen. Daar D aarnaa nc, gag men nlen de mmandeurvan van eenen eenen Brander, Brnnder,draagende draagende de de ~ag denll Ko Kommandeur Groote Vlag van zwarte Wapen Gr ooteAdmiraalh AdmiraalsvYl gg v nn z w,rtezijde, zi jde,met methet hetW apendes de# Vervolgens za nen de Stzndaart,de de A-dmiraaIs zagg l men denn Standaart, Ad mir:als befchilderd. befcàflderd. Vervolgens vi er Kwarrieren Kwzrtieren Va raals Wapen, W cpen, met metde de He rtog. vann de dess Admi Admiraals Hertogvier lijke gedekt, Jijke Kroon Kroon g edekt, wordende wordende ieder iedera[zonderlijk gfzonderlijk gedraagen; gedrq,gen; #oorrs he Groot Bl eenen Brandervoons hetl Groot Dlazoen. gzoen , insgelijks insgelijks door door e enen Br anderKapitein ge draagen; d Kapitein gedraagen; dee Spooren, Spoorçn, de de Ganrelets Ganrelets of of ijzeren ijzeren Ha ntlfchoenen, het hetRapier, Rapier, h etKasket Kasketof Stormho ed, nHan<.1fchoenen. het of Storm hoed , e enn ei eindelijk (Ie de W apenrok. Het deliJk Wapenrok. ~wart Laken HetRoqwpaerd, Roqwpaerd, met metzwa rtLa ken tot tot op oen grond toe behangen, draagende dee t [wee WlIpenplqt ien g rond t oe be hangen, en en dr aagecde d wee W ,penf chtiden vA Admiraal, wi erdy d oor [wee twee Luitenanten Luitenanten g efchUden vann dq denn Admiraal, wierdt door geleid, gq volgd va enen S tandavrt, ell en voarts voort: v an e enen Cui ~evoJgd vann e eenen StandaaIt, van eenen Cui.leid, ps ger, draagende draagende den den g evelllebberlflaf in fn z ijne r egterhand. ras!ier, Bevel1H~bber§aaf zijne regterhand. vetfcheen Lijkbaar, a.an we weerzijden mettv vier WapenNll v Nu etfcheen de de Li jkbaar, an erzijden me ierW apenfchilden fçhilden be bedekt, dekt, en en# t on onder der het hetRouwkl Rouw kleed, eed4 ge gedraagen drgagen wor wor-i vpp an a çlpttien Bod en, di e, om d engte van van de wegy lien dee v van achttien Boden. die, dee l Jengle denn weg, ,de Admirllal woonCie aan den Buitenkant van het Nieuwe ( de Ad mitaalwp onue c an d en Bn itgnkgnt v an h etNi euwe ~Uand, tll~fchen de.Kr l\.rallnfiuis enn d dee Bu Buiten - Ba Bantummerllraat) pt gnd,t usfghen d aatlfluise itenntummerûraat) vg chttien a ndere pe rfonllep ve rpoosd wi erden. Al a,vann c aChttien andere perfoonen verpoosd wierden. AissDr Draa,ers glngen buiten hett Kl Kleed ~estien Kapiteinen vann Oor Oorlog_ St rs g lngen bu iten he eed ze stien Ka piteinen vg log. fchepen. De vier Slippen wierden door de Lu Luitenanten - A& Ad. f çbepen. 1 )e vi er Sl îppen wi erden do orde itenantenpor de ce-Admircclen miraalen VAN NE'S en EtHli;i;PRNS, en d door de Vi Vice-Admiraalen pi raalen v aN Nk j . se ne tykexpEws,en n• ItVERTf;sN en VLUv, vastgehoude OnmiddeJijk agter hett n vl wt;p , v astgehouden. On middelijk a .yv: RTg! e :N e gter he "Lijk ging oee i Heer flUlGENS. van Zuilichem. Ridder t L ' ijk g ing ù ' ievr è Il7TGE>:, 1fleer 1 .eer l z/n Zu ilichem , Ri dder, eerlle Rnad e enn Re Rekenmeester van zijne Hoogheid deulPr Prinfe N trj)eKad kenmeester v &n z ijneHo ogheid &l infe vay ayle, e hans d eszelfs pe rfbo n: 1$ Admi raal-Ge neraal 'VM~ ok OItANJE, enn t thans deszelfs peril Ion .Is AdmiraalGeneraal v# rtegtuwoordigende, De gevgardigden ui miraliteits. vertegenwoordigende, De Af Afgevaardigden uittd dee Ad AdmiraJiteits. KQllegicn volgden onmiddelijl(: daar naa. Thans verfcheen dll Kpl lcgiel )v olgden on middelijk d aar n aa. Th ans ve rfcheen dq imilie ~e, g uvefleedenen. han', hoofd daar van Jonk· â*i liç*1 ëwlççkknell. A: l1 '$ h oofd k ppr y Rnttrade radtJ onk-

àv : .r 11m

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON pz) >

-.

p*-'Yam ,. . û.w ,. =.

7*-

- - 0- ..

- -

.. .

?# . .

ieer ENGEL DE RUITEK,Hertog, Ridder, Schoutb' jnacht

van Hottand en Westfkiesland. Hij was ombangen met eea langen Rouwl nantel, die lang: den g'rond ieepte. en: door

eellen Knegt, biiwijlen wierdt opgebeurd. Een andere Kney: droeg ziinen pegen. N:a deezen volgde TuoMas 'ovs d. r4., gt' Zoontje van den h'lissngrchrzn Kerkleeraar w inMas eoTs. Schoonzoone vcn oz RUI TER5 om Zijne jeugd ging dit kind v* r de verdere bloedverwanten, en wierdt, doA eenen

Xnegt,bijde hznd geleid;voorts Jouax De wle rTe, Kapitda. opder het Kollegie terAdmîraliteftte Hmnerdam ; de J'redio kvnt TuoMasPoms. Qraksgenoemd; BERNARDUSZOMER ,Leer-

q,r onder de Hervormden te Amjlerdaln, die insgelijkseene dogt.r van.DE RUITER il1 huîvelijk hadt; wijders,KoRNej-1' S en MIcu. IEL oE wITTE, Zoons vall den flraks genoemden Kapitei''; ABRAHAM SCIIV ARER , Voorzoon det lIuisvrouwe van den Kerkleeraar THOMAS POT:, zrck: genoemd, en door haar, in een eerf liik met de Heere JOI4AN scHoltEl t, ter ,le huwe w aereld gebragt; Klelnzoonen vcn den O verleedenen wcren 'd us de vier laatstgenoemden. H ier naa volgden de verdere bloedverwznten, nevens de vrienden en bekenden, en voorts verrcheiden perfoonen v,n hoogen rcng. Ondep de laatstge. noemden bevonden zi ch vaioeRlx wILLEM, Graaf van&JS rHovlus, de Hoogleeraqrs w oLzo. FNIX : de Vlootprediker wev-

GRN eD PRANCIUS; Wiiders X/ ?N EMANUEI,NUNEG BELMONTE, Agent v,n zi jne Katholijke Majeoeit,deHeerM/LLE. R,Kom. misfaris van de Kroon v:n Deenemarken, en andere Ileeren

w n rang. Onmiddelijk dacr agter volgden de Afgevaardigden van de Heeren Stanten Generaal, a1x mede die ve HullEdel

oroot Mogende de Heeren Staaten van Holland ea W estlkîeilandb voerts de Hooruoëcier, de Burgemœ steren, Scbepesen , Rx den q Kommisfarisfen, Pensongri:fen en Sekretarisfen orS*d Amnerdam1 de Leercars, OuderlingeB en Diakenen #:a de NederdultPhe, W :alrche en Engelfkhe Gemente; de Beeindhebber: zo der Oostindifche :1s der W estindircbe Maatfthappi je. nevens derzelver Advokaaten 1 de M inigters van het Koltegîe !er Adtniralittit;'de verdere Hoogleerzars van het

Doorluchtig, en de Leermeesters en 't Latijnfche schoal; een ae tal ievelhebber: ter Zee, van hooge en lu ger rang; D :ddd 4 de

2*9z* * X RUI TER. (MICIIIEL ADRIAANSZOON oq)'' '' * ** * - e- *- Y'-- - - - - ' ' , 1

''-

de Kerkmeestcr:dcr OpenbcareKerken ;t !e Regenten vcnGodsr buizen; de :rocders vcn 't Schoonevaprders Gild. 001: Z3g p'en 'erden HeerCLAUDEANToxlo RICIIARD,KonfulvanSpanr

je, e11den Hcer :TEPHAN ANDREN , Konfulvan Genua9 wijtlersveele voornaame Burgers en Kooplieden, alsemede de Pâre

:csfim ofOuderlingllderJoodfkhe Natie. Eçntalrijkgevolg' vnn Burgers e11llqwoonervan dlnjlet. tlam .van minderen rang, door hoogagting voor den gefbevvelden Held gelok , flootdep .t

aanzfenli jken treill. MetecnIangen omweg kwam de Lijkicctse ,an de Nieuwe Kerk. HierwierdthelLlk gedrncgen na hetKoor,'twelk rol ldom met zwnrt Laken wcs behangen. Terwijlmen het Lijk in den Graf'kelderNcan het0osteinde yan hetKoor,nedefliet, bfandden eenige hollderden Soldaaten, bij en om de Nieuwe Ilerk gefchaard, driemaalen los uit hunne M usketten. Een Fregtt van vierentwintig Stukken Gefchtlt, metvoordagt? voor de Stad, op flroom gehaaid , bepntwoordde dit fcllieten, door eene drievoudige Eeregroet. Tusfchetl het fchietell, w îert lt, fn de ltetk,op Trompetten geblaazell. lntusfchell lie4en alle kle Oorlogfqhepen , die aan 'sLand 's W erf lagell, ' ten teken van rouwe , hunne Vlcggen en W impels hnngen. Nca

den afloop der flaatelijke Ltkbeflellilqge, 'szvollds ten ze: uureydeedtde Hoogleer:pr woczocEx eene.laijkrede op onzej 1 J' Ield. De Hoogleercar Ps' rRus FRANCIUS vereerdej 'san' z gerenlaagsN 's hlals naagedagtenis met eene R edevoering in

Latijufche Vcerzen;dieNzedert.doorhem zelven,in Nederdl litfkhe Vaerzen wierden overgebragt. Reeds te voofen hadt

de olldle Alntlerdamfche Keflleercar, llaNRlcusRgtmusyèj den maalldblijkl khen Bededag,hetfneuvelen van den Hvld bétreurd' 'tLust ons hier nevens tevoegen, eene befchril 'vlng vnn hè' t

pragtig Gedenkteken.ter zijner eere opgericht, en bekostigd

2 r de Algemeene St,aten der VeréénigdeNederlanden. N4,f. oo d en nlcn gCCCIQ kosten wilde fpaqren,iuaarclles,watdeKulfjt .i

yermogt,aanhetwerk befleeden?liephet:antotindenJacfe :fJ81y tcr het Stuk voltooid wierdt. D e W erkmeester daai vall was do ktlnflige Bl ldhonwer ROMBOUT ' VERHULST y die,

ip l ,1e4geaoemt le J -apr., daaraal1de laatlle.hand leide. 1-1:4 Pr2V'*

R'U ,ITER.(AIICIIIE'L ADRIAAN'SZOON Dz) r-

7--7:L7r

. :p!

E -+*

yxgtig Gedenkteken, geheel vnn M armer, boven den Gf:fkelder; ?an 't Oosteinde vnn llet lloor, geplaatst, is een uit-

vperig ftultwerk , bijkcns een regilmactig vierkant, van om. trentdertij voeten hoog,en dertig voeten breed. IletBeeld des Helds, van wit Mqrmer uitgehouwen, lcgt,op zijnen rug , eelzigen vocten boven den grond ; het houdt den Bcvelh.ebberof laf in zijne regterhand; de linkerhand rust'op dea

porst, en het hoofd op'ven S. tuk Cefchut, Acn hcthocfden ,a1 het voetenejnde leggen twee Tritons, blcazcîltle op eonen grooten Zeel loorn. Naqst e1k deezer ' lNritolâg flcat eene Kolom vzn zwcrt Wl:fmer, davr de Li jstvan hct Werk op rtlst.

Op dell Agtergrond,tusfcben de Kolommen,ûaat een

tch een stevc1 4scheepflrijd uitgebeeld; daar boven vertoont z' kroon, die van twee W igtjes wordtvastgehcmzen. Vier andere W igtjes hocden hetNvapen van Holland en d:t der Verédnigde Gewelten om hoog.Tusfcha beit lefhgt*eeneFûcm, die OP de bazuin blaast. ln de Lijst zietjlen hetWapen der Generaliteit, en GP dezelve d,t des Admiraals, rolsdom

pletVlaggen bezer. In eene Nis, ter regtetzijda, btliteilde m armeren lfolomlnen,flaathetbeeld der vo oR zIG TlGu Elo,

en,in eene andere,clndelinkerzijde, hetbeeldder s' rANDV ASTlG 11E1D. Boven ket Gedenkteken hangt de ttouwka, met hey svapen v,n den Admiraal, met den W apenrok daar onder, el1 he$t Kaskvt of den Stormhotd daar boven. Nog hooger hangt de groote Admiraalsvlag. In een grooten zwarten Toetsfleell, ondgr hetleggend beeld des Helds, leest men, metgouden letters, het volgende Ophrift,'siïlcns lof en daaden vet.meldende. f .c

D.

A' 1- S.

et. tternz. nlem orite. A1ichaelis. de R uiter. arcllithalasfi. H ollandit. et. W estfril iœ. a. tri. l )us. l eo b ' l * y , t . j g . donat i . é j e nt i l i t i i s . i n f i gt l i bus .' Ct1fOP2. eqtleflri. dignitate. et. ducatu.reglli. neapolitani. v. iri. qui. nully fibi. prtlucente. majorum. im&gine. fibi. deo.et. virtuti. omnia. debuit.exper D dddd g rieq.

.

!.p 4 -

RUI TER. (MICHIEL7':&ADRIAANS ZOON bz) sp ..e.. .,t. o '' -.- ' ''''u.. x.. '. *.. -x-. -- ---'

l t

rlentia. LvI11. illnortlm rel. navalis. fum. œtati.. peritiyfimus. rebus. m axim is. toto. oceano. et. m editerraneo. m are. Per.vl . bella. bene.geûis. infulis. callellisque. ad. boream . et. m eridiem . occtlpatis. aTerta, belgis. vafla. ad. m are. atlantic'lm . ora. dom itis piratis.. duau fuo juflis.

qulndecim. przliis. invlaus decertavit. quatriduana prz. reilquis. m em orabili pugna. edita. focialarum. clasfium. vim . im m anem . quater ab. iptb. refpubllcœ l 'ugulo. prosperrim e. fubm ovit. copiis. nlillor. virtute. par. conûlio. et.fuccesfi.

btls;majtlr tandem.patria.prœfentisûmo.discrimini. erepta. fècundo.ayud.Siciliam.coniiau. faucius. fyrçcufano. i1l.portu. fortiter. occtlbuit. xxtx. April. A *, c,a ço', xavl. natus. Vlisfing,z. xxlv. àlart. A t'. cla 1ac vli. ordines. foederatz. belgicz. duci. optim e.m erito. m onum entum .hoc. impellfis. publicis. excitari. curavertlnt.

Vixit. annos.sxlx.menf z.dies v.

IM àIEN SI. TRLM OR. OCEANI. D e zl ta diens Opfchrlfts koomt. hîer op nv er.. Z Y D IT T O L G L W Y D

aAx Dex BESTEN SN GROOTSTEN GOD , er aan de eeuwige g' edagtenisfe va M ichiel de

Ruitery Opper-Adm iraal van Hollaud en W estfries-

RUITER. RUITER.(l\llCHIEL (MICIIIEL ADRIAANSZOON ADRIAANSZOON DE) D:) Y

FY K- -

Y

'-

œ * > e +> < -

395 !pJ

w% - eee o>.5-

friesland, door door drie drie Europifche Europifche Koningen, Koningen,met met friesland, adelijke adelijkeVVapenen, &vapenen.ridderlijke ridderlijltewaardigheid waardigheid en eneen een 't Koninkrijk Napels befchonken; hercogdom in hertogdom in 'tKoninkrijk Napelsbefchonken; ecn man, m an , die, die , zonder zonder door door eenigen eenigen vooroudervooroudereen lijken lijken luister luister voorgelicht voorgelichttete zijn, zijn, alles a,11eseeniglijk eeniglijk en zijne eigen deugd heefe te aan Gode aan Gode en zijne eigen deugd heeftte danken danken gehad; die, die, door dooreene eeneondervinding ondervinding van van acht achten en gebad; jaaren, be-vijftig vijftfgj aaren,in in het hetfl:uk fluk der derZcezaaken, Zcezaaken,de debe dreevellfl:e dreevenûe zijner zijrier eeuwe eeuwe geworden, geworden, de de grootfie grootfle daaden, in in zeven zeven Oorlogen, Oorlogen , doo den g:mtfchen gzntfchea daaden, doorr den 0 ceaan en Zee, uitgevoerd; Oceaan enMiddellandfche M iddellandfcheZe e,loflijk loiijltui tgevoerd; ei landen en flerkten . in "t X noorden noorden en in 't'tzui den en in zuiden eilanden en fterkten 'in ve r ove r d; de uhge ûr e kt e 1 1 1 1 s t l a ngs de a t l a nt i f che veroverd; de uitgefl:rekte knst langs de atlantifche Zee voor voor de de N ederlanders verzekerd, verzekerd , de de ZeeZeeZee Nederlanders fchuimers ge temd , en getemd, in vijfden regtvaardige fchuimers en in vijftien regtvaardige Z eeeeûa ,efals at1. s Opperhoofd, Oppe Zeeflagen, onverwonnen, ûr dege nn he En ,rhoo dienfd, Onve rwonllen N gege* andere gedenkgedenkboven andere fireeden* heefe. En, dien boven w aardigen qa van vi er dagen dagen geleverd geleverd l lebbendey waardi"gen flagg van vier hebbende, he eft hij den Staat de geweldige magt derr Ve Verheefthij den Staat de geweldige magt de ree ni gde V l oo t e n y t ot vi er n l a a l e n t oe , ge l u kki geenigde Vlooten, tot viern~aalen toe, gelukkiglijk van den haIze gekeerd. Schoon minder in l ijk va n dc n ha ize ge keerd. Sc hoon mi nder i n magt, was hijeven groot in dapperheid, en in hi j e ve n gr oot i n da ppe r he i d ,e n i n rnagt, Vzas be l e i d e n ge l uk Te n l a a t t l e , he t Va de r grooter. beleid en ge1uk gr ooter. Ten IaatHe, het Vader-land uitte een blijkbaarst gevaar gered hebbende, bbencle, I and ui en b lijkbaarstge vaar ge red he i n e e n voo r dee l i g i geve gt bi l j Si c i i ie, geiss h hij, in een voordeelig gevegt bij Sicilie, geij w ond, en l * n de haven wond, en in de haven va van Sijracufa manhaftign Si jracufa ma nllaftiglijk overleeden, op de den negen en twintigfren April l ijkove rleeden,op n ne gen e nt wintigftenAp ril MDCLXXVI. zijnde den vieremwintigften dessJ Jaars de aarsMo cLxxvz.zi jnde d en v ieren:wintigflen MDCVIl. tee Vl Vlisfingen gebooren. des Jaars MMaart aartd es J aars Mo cvll.t isfingen g ebooren. D e St a a t t e n de r V e r é ën i g de N ede r l a nde n he bben De Staaten der Vereenigde Nederlanden hebben eo Don Zt eoverlle va n zt llke ui tûeekende ve rdien.... eenen Zeeoverfie van zulke uitfieekende verdien .

ûe à fieri

,y<

RUITER.(MICHIC'L ADRIAANSZOON oz) .è .7( VUIJL'2-

ûen deeze G rafilede, op gem eene kosten, doen oprigten.

l' Lj heeftgeleefd sxlx-Jaaren, 1.Maantl en v. dagen.

DE SCHRIK DES GROOTEN OCEAAN S. '

Ter wederzsjde van dit Grcffcllrift, doch meer binnenwacrts,leestmen tvvee Lclijafche Vaerzrn van den Geleerden wlcol-atls Hnlxslus, even a1s het Graffcbrifty met gouden letters, en in zwarten Toetsfleen uitgehouwen. De dichtregelsm

$erregterzijde,zijn deeze. A1IC H A E L1 R U TE R 0.

Rutcrt -J,cct' nerem v/ci,rz'let:JQ fepnlcro Jdjèrta,wquoreo Martel' econdit1J/zalJ. F/ zar / / / c; J i e xuv î a, f /f g z f f c o mpl eciîtur ,vise: a @

buncre de tanti qutis zi jfj' :urna vjrj.

77 iIzx/zzep e:/./S ,tpiorsfzp/przzzr,;triumkbum

D:zepel. petuam famaf/zper#elaget. JalitulosfJ/r<J?4yqruln:#. *fcitzwar/c//lorût 's, zlfricaz/ivrfgdl'ffcitdecusora ducis. ;' 7' a capit OJ:JNJ/JN vix J:/oriensquer/Jeplélze Tot;, //îp/J'gravitlam ,tot//J42//J' gce manum.

JJz ' ;xf' lzz4 quodfléJ::/;J%' irtusAgwwv/;Olynœo, Hanczzpf' /razzzgthrreofas/'vât';arceX' J//. N IC. HEINSIUS. DAN . FIL. volgetg de Vertaaling van den beroemden JollAxxEs vocusxuovsy koomt de zin deezer Didhtregelen hier op neder:

D e gont door zeegevecbt op zeegevecht befchut Van RVJTE:, wiens trlomf 'sLcnds welvaart heeft geûut,

Bewaart nu gijn gebeent:hetûerflijk dœldes grooten Y' VcJîvinners rusthieri1 zo naauw eellPerk beflootell. Noclj

RU.ITER. (M ICHIEL ADRIAANSZQON > )

3p'f

Nocllrechtde doodtnietuit:hem overleeftzijn Ramx Braveerthaar,triomfeertoneindig metzijn'ncam. Euroop vielhem te klein: d'Amerikaanfche hnl len

Gewcgen van zijn lof,en d'Afrikaanfche flranden. Geen lucht, geep Oceaan, noch Oost- noch W esterzol'

Beperkt de ûrijdbre hznt, die zo veellauren won. Ziîn menfchen ooittotgoôn, doorheldendeugtverheveny Dee! helt is waafd om hoog de doot ten trots te leven.

Ter flinker zilde v1n het œ affchrifi leestmen, vandei' zelfden Lqtijnfchen Dichter,devolgenderegels. M artiusJz' ctumîdîzz/np r//pretîncola ponti,.

0)zJ'ftsiX totum #zJv&,tccejacet. .. J/f4Iapis,cinisipferp'/,fpirarevedentur Ar/yz/,proJazrf/,quœ zvsz,avmafocîs. JA#ïintcntal4#/;J/cmarmnrc/lzz7 2yl/efugamêuer Saxa cJ' r:p;zJz,J (lrage r npi/arl/r acuas.

Naufragusltunc/:p#4Ropulunt,quîcunqueW/zi/l, . l. $ X quorazzrâ/az/clafeire/ret s/zopes. Nfcholles,usicuneurjacent, communeA/p&rl yzzz Cum Jlzcefortîri.patrça crede,tttos.

dftamen:# tumulus4lnorisundisvitafu&lél:e Civibus,etJ:xzr. Iausr:#J 'zundefpr.

N IC. H EINSIUS D AN. FIL. De bovengenoemde Kerkleerccr en Dichter v oLL EN11ovg heeft deeze regels aldu3 overgl ragt.

Hîer rustde Krijgshelt,voogten burger van den plis Des woesten Ocecans,die alles,,w,thijwas, Alleen kreeg doœ zich zelf,noch leeftzijn moed in'tm:rmcr, Noc.h vechtbijkans hetlijk,van 'sVaderlands bef khermer. 'tGrafdreigtden vljand noch met nel v 'rlage, en den vloet. ln '$entren,vluchthij,niet,.te verwen metgi jn bloet. D ees was de Zeeklip , daar wie Hollands fchat, metVlooten ïYou plonëren, 't hooft weleer te btrfle op'heeft gtflooten.

!p!

RUITER.(MICHIEL .ADRIAANSZOON p:)T 'U7

De St,qtverbeeltzich hieral'tvijandlsjk gewelt, W aar 't fneuvelde, in een grcf begraven met dien helt.

Of is 'tgeen graf, waar bijde Staat,bijkcns geûorven, Niene heil, nieuw oorlogseer, nieuw leven ziet verworvem

Eindelijk leestmen nogN boven den ingangvan den Grar'

kelder,buiten en vgter hctKoor,deeze vereerendewoordent INTAM INATIS FULGET HON OR IBUS. dat f,t

HY BLINKT DOOR ONBESMETTE EER. De RUITER is driemcglea getrouwd geweest. z' Jne eerde huisvrouw N MARIA vetl-ERs,overleedt in het Kragmbedde, eq kortdaarn:ahetdogtertje,welkzijterwcereld hzdtgebragr.

Zijne tweede Echtgenoote,KORNELIA ENGELS, metwelkehij veertlen jaaren in'thuwelijk leefde, baarde hem de volgellde kinderen :

1.Almlaax, gebooren inden Jaare 1637, en op den dertienden Apzll desJaar:z655, in dellouderdom van gcht. tknjaaren,tezfm/lerdam ,overleeden. 2. KORNELM ,gebooren den twilltigoen September J63py gehuwd acn den Heere JOHAN DE WITTE & Kcpitein van eene eefoldaaten, en naderhand van een Oorlogtkhip , Kompcgnie Z .

pnder hetKollegie ter Admiraliteitte Amjlerdam. o nd, in den ouderdom van drie dngen, enge. a* Een ki dooptgcf lorven. 4. A LID A gcbooren den zeltienden Novcmber de:

Ja,rs1642,gehuwd, eerstmetJOHAN sci loRER, welken zij eenen Zoon llcarde, en vervolgeps lnet THOMAS Po' rs, Leer-

=ronderdeHervormden tek'Ihjkgen,bijwelken zi jinsgeltksAloedttr wierdt. s.EFGEL DE RUITER,welken wij bove!z,og.een :fzollderlijk Artikel,hebben leeren kennen. Ten derdemcale tradtD1 :ItUITER in'thnlelglk,metANNA vAN GELDER , XVeduwe van JAN PAULUSZQON VAN GELDER, ep

Tqlwekte bijdezelçe:

x. 51**-

KUITER.(MICHIEL ADRTAANSZOON neh

qpe

z. M ARGARETA q gebooren den eerûen December I6. <2,

en op den achtentwintigtlen MaartdesJaars1673 getrouwd met BERNARDUS ZOMER

Leeraar onder de Hervormden te

Oz/e,t lam,enbijhem Moeêergeœorden.

:. ANNA , geboorep den dertit. nden September 165J ,

en weinig minderdan e1fjaarendaarnaayteEtis fttten,overleeden. Nng ons du: lang te hebben bezlg gehou. den met het verllanl van den leevensloop des onlteroljken Zeeheldss zal *e den Leezer niet verdrieten dzt wiiq tot een aanhangzel, eenige biizonderheden van 's M nns Karakter daarnevens voe. j was van middelbaare grootte. zeer vlug van gang, gel l. Hi

fldfk en tor den arbeid a1s geboorel). Zijn gelaat wasvan eene bloozende , hoegroode kleur , eenigzins na het bruine

hellende. Op zijn oud Zeemuns, droeg hij dikke opiaande knevels. 0p zijn agtbaar gelact vertoonde zicb eene foorx v,n Rrengheid. door minzaamheid getemperd, welke tevens ontzag en liefde inboezemde. ln zf jne vroege jengd, toea

hfJ 't eer:t de Zee begon te bevaaren, van een vergiftigea Viscb gegeetell.hebbende, hadt hij daar door eelle beeving door ziine leklen bekoomen, welke hem zijn leeven lang bijbleef. Voor 't overige bezathi$een vasten gezond geflel; wordende bij, slleenlijk in zjnell klimmenden ouderdomp zomtijds van het Graveel geplaagd. Zo hard was hijover zijn eigqn lichaam, en ,an de Scheepsongemakken geœoon, dgtmen hem dikmaals uuren cgtereen,op Zee,in natteklede. rea zag: zo dat hi j om de Matroozen laehte,wanneerzij'p lereiil het han post was om op te m sfen, hunlqe natte kle. deren uittrokkell. Di ellsvolgens was hij, ook l vanneer 1ii. zich aan Land bevondt, lleoit geoeld op gemck of vermaak-

lljkhedel). Nimmer at hij versch VleeSch en wanneer hela zijne Vrieszden oBthzvldenN w:s hij meest voldaan4 d,t bem eenvoudige SchfaepskestM erdt voorgezet. q4lk keb'' tlus

kbxijftde RklderTEMPLE) ,,del) Luitellant-AdmiraaloE RvjTER, den grootflen Zeeheld van zijnen tijd,zo eenvotldfg ., #eki eed z7en gcal , aIs een gemeen'K 'pittzin, metnfetmeer

1:dan éénen Knegtagterhem yen nooisia eene Koets. w at >., Z' i . !) J

4 ' oo RUITER, '(MICUIEL-ADRI AANS ZOON tx) -+w--w- -- ''''='' - *<-''''-''c'-M '' ' - -'= ''--= % - W ,, zîjn huis en huishouding betreft, hetwas Yan buiten nief '>kcsteli jker van aanzieny noch v,n'bi . nnen 5erlijkeropgetookd, noch de tafel, die lliJ - hieldt, overdaadiger, dan vall' ,, ecn gemeenf K oopman 0f W inkelier.'' M et dit alle: was ,,

j1i * J * zcer vrolijk en blijgeestig bij zijne gemeenzcame Vrielldel),en wist,& ar hetde gelegenheid vorderde, zijn Karakw lPr9métVoejzzame deftigheid, te handhéaven. Vlug washij' tcr tnale, en flondtnooitverlegen om woorden,wznneer hij, bij Vcrflen ot-andere perfbonen van hoogen rang, het woord mocstvoereu. Zo vxsthoudende en ongemeen fleik was zija geheugcn, dathij, in zijllen volwasfen ouderdom , en naderliand, nlle voorvallen, zints de eerfle reîzey welkeulijs nog. een kind zijnde, ter Zce gedaan hadt, zich onderfcheide/i jk kondc herinneren. Veclnuts trok hi j hier uit, door de toe-' .

pasfing van voorleedene op tegellTvoordi ge omûandighedcn. Van zi jlle fcllranderheid, bondig oordeel, vlugheid in hct neemcn v:n befluiten, cltoo! elFelle bedcqrdlleid van gew

mocd en ongemeene dapperheid, zijn de fpreekendfle bewljzcn voorhanden,in zijlye gedraagingen, geduurentle meer dan Veek -tig Gevegten , welke hiJ, in zeven Oorlogeny hadtbijgee h'oond, onder well te men vijftien Groote Zevqagen teldey en ollïcr dezelva zeven#ondegzi jn opperbevelgehouden: voor-

c1ib dfc beplsfende Gevegten,in welke hiJ .de twee vereellig. dc geducLte Alsgten van twee Koni lArijl ten,Frankrt j-, (>en En-

#eiandnop den halze hadt. ln hetcg(geeven op winden ea nroomen .hetzoeken en winnen van da Loef op den vijand, het uitkiezen van voordeelige plcatzen tot den flrijdy door zeinen ziine ontlerhoorige Scllepen in orde te hotlden or 'te brelpgen,ltrijg3li:ten i11hetwerk.te flellcn, en in clle an' v lere vereischten eens kunlligen Zeeoverfle-, hadt hij nimmer wedcrgafe. Iloewel zecr flfcng op het llolltlelï van goede

ttlcht onder zijlpe A '' latroozen , en nicttegenûacnde hij hen tooitledigl' iet,behaat lelde hijheu, egter ?.a1:zil -nekfnders; metwelken nzam hijhen dikmacls aanrprae. U6r den zelfden Jcloofwcardigen mond , :1s eene vool'gnande bijzonoerheid? hccft de ûell er vcn dit A:tilcel, dat men o: nuirE!t nooit heefr hooren vlotllen of zweerell; als medey dat de (lerlle' titkli-ukking, welke B1211 het ll ooi:, tegen zil -n V01k , heeft yjuyy

y, : @,

x.

#

sw

RUITE;.(MICl4IXL âDRIIANSZOON r:)

#öJ

iooren gebruikea9 was, dai hij, bp àekereï l tijd, in eeà . . *

j

dreigend gevéar , beizelve Kaerels i?oemde; In eenen Zeeovef(leN zo alJ dë Dichtet vbti-E#iiovE, 1ei de verduitfche woordellvan flElNsliJs, het ùitdrukte ,

dieallc!jwathij wr:sj Allee: kreeg'pooi àiéh zelf,iy koù, veelligt,'eenige trotsseid heb eh kttnneli valleh: Atr.' keeriger val) deeze ondeagd voud.t men zeldeh iemund, daé DE RUI /ER. Te midden van zijne grootheidj can bet hoofd #an nlagtige Vlootenj door Koniageh en Vorien 1etterbeu

l

toonlngen overlaaden q kan de Stcctei l der Veréénigd: Gdwex-

ien en van bijzondere Provincien erkend èn gejreezeù c1!dé kedder#a11hetVzderland,bleefhiJcltoo! l tldn iù zi jnéèigeù bogenl Zi jnef jetitlge afkomlle zich ntetfchccmende vertelde hi j, dikmcats, ih aanzienlijke jèzelfcbappenjho: bij Weleet i l t de Li jnbaal ijom een klein weekloon, plngttè ioaPen,en VerkolgtnsVQ0rJoDgen te Vaareb. ZelfPlajihiJdii zijnen Matroozen Voorbogen te houden# &n hen àtdug, itf '

hoope op bevprderinge, tot oppasfendheid eù braufheid :aa te fpooren: Zonder aanzoek, veel meei nog zondet l tùipeu

tijNopgeklommen totzijne hooge waardigheidy vondthij, j .),in it bekleetlen van dezelve, niet alteos flofe van genoegen. Val

wegèn den zwacrelllast,welken hijop deù halze hldt,hooru de meù hem q inenigtavlen, can zi5,ne vrienden betnigon9 dâf .

hiJ veelgoruSterhadrgeleefd a1sBootsmans-lcngen, dan cl: Opjerbevelhebber van 'sLgnds Vloot; en d:tb5jnietwenscllw te, dat iempnd ziaiher kinderen, fn dien post9 hem zoudd opi

volgen: W anneerhsj,overzijne dapperheid ofbehaaldeöveru winningenj gepfeezen wierdt, liet hij de eer dacr van fliet zich zelven acnleunel ?, maar gaf die can de wl jze fchikkingeà l c: #:n 'sLcnds Staaten, of EOg liever éan de mngtige llant

goezgunûige bef kherming de! Opperien Itegeerders Hij - zel-

ve,plagthijte zeggel,was flegts hetmiddelgeweelt, wacf van zijne M eesters zich bediend hgddeh. tertolvocringe van hunne mcatregels en bevelen; zijn gelukkig flaagel, meendd :iJ -# was, daarom , zo grooten lof niet : , !' t, 'r'ig. Nevens de opgemelde uitmuntunde boedcllig .helen, pacrdd be RUITER die van ongeveinsde e:i beiedeneerde Gotlsvrugt) ZX$'.DEEL. E eeee 17e1-

4oz *'

RUITER. (M ICIIIEL ADRIAANSZOON oe) U

welke, in de dcndN c1s de grondf lcg van 'sM ans verhevell Karakter moet befchonwd worden. Zo wel aan boofd , a1s

wgnneer hij zich aan Lcnt l bevondt, hcdt hij veel vefmaak

en Pigting in hct scnhooren vcn uitgewerkte Leerredencr.

Veellas hijin de gewijde Scbriften, en beieedde daar a:n, wanneer hi j c2n Lnnd w:s, ma nig eenen winteravonl. Behalven deeze mcallta l lij ook veelwerks vcn hetleezen van andere ûfgtelijke optlellen. Voor 't overige las hsj weînige nndcre boeken , mazr brvgt zil -neli lcdigen tijd door in de vctltcering met Echtgenoote en Kindcrcn . of met eenigc weinigc uitgeleezene Vriel/ep. Bi j'tnzderen vanden

Vijandy en wanneer bij eenen Zeeflag te gemoete zag,begaf >ijzich in zijlle Ifnjuit, en vernederde zlcl) cldaar vt nor deq Almagtigen, door eznfligc en vuurige fmeekqngeny om vergif-

fenis van zonden, en om dellnoodigen bijzand itl'hetdreigende gcvanr. Dit alles wrogt in onzen Held zulk ecn vast

vertrouwen'op de Godlij -ke Voorzienigbeid. en zo bliimoedige bcrustink in de wijze fchikkingen desAlmcgtr .gen Befluur-. ders, dct lai J ', in clle nooden en gevccrep, een vffen en be.

dccrd geuloed, en zîjt le Zlele in lijtlzvamhcîd bczat. Van zîàne zuchtvoor Vrijheid en Vadcrlcnd, en v:n zijne gehoorzacmheld gala de Ogerheden, kunnen 't ever gûtuigenis

drangen de bijzomdcrheden , in dceze Lcevcnsfchetze vermelt l. Zo vnnrdig was hii in 't volbrengen der ontvangene lnevelen,d2ttelk ,ell;,:)s hiimet*sLandsVlootin Zee moest loopen,zTjllSchip *teerstgereed was,en mea noost11chtm behoefde re wagten. V,n 's M ans ontzcg en eerbied voor

dekoogeOverheid ontmoeten wij ecn voorbeeld,':welk wij nietkunnen ngalaAten, hiertemeldell. OP zckeren lljtI,ï11

eena Jaagfchuit,:-:11 eene l' lollandfche Stad lpa eene cnderu

vaarqnde.vel 'zoutte zi cl iemand der lteisgenooten,op 'sLantlz I' Iooge zWlgte. ll verfcheiden Iasterende redenen uit te f laan. ma c kt e os Rvl . r p ' , a s ve r on t wa c r di g i n g g c a nl l e , c 1 1 de eklt Dit # d c s l l î j , : l s e e n Di e n c a r v a n d e n S t a a t , l l e t v o ellem r.ozgell ren vaT) zulk eele tzal, it)zii egenwoordigheid , mogtnoch ,ne t

kontle k ltlldef); beveelelide v0()rt3del kœaat ' ltpreekerLetzwijgen. Toon dit niet bxttc, belastte fhnze Held den Scllîpper,

om den Opr/efklaaieraan lald te zettell.Ditinsgeli jksvrugtloos

RUITER.(MICHIEL ADRIAANSZOON De) 4oy = >

'loos zijnde, nzm DB RUITER de gelegenheid wgzr, dat het Vaartuig digt:an den walwas; met zljne kle e welgefpierde Zeemans handen den LRsterur hebbepde agngevat, Zette hij hez', buiten boord; bedrazgende voort' :,terbeûemdePlut-

ze gekoomen zijndeyden weerfpannigen Schipper b9j de Wetllouderrch,p;die hem , om zijne weigeNng,voorzesweeken in zijnendien3tfchorûe. Scàaarschzi jndeEngelfcheninhetprijzenv:nuitheemfcheny voorzl v:n Nederlanders. De kr:gt van overreedende wzar-

keid moetalzo, eenen Hiioriefchrtjver vzn d- Ngtie, het. volgende getuigenis un onzen heldhaftigen Landgenoothebbea

xfgeperst: wakr mede wij dit Artikelzullen eindigen. Zija kort berigt wegens Dx RmTlRs leevensloop en verrigtingo

beûuithi jmctderze defligeveelbetekenende loffpruk: ,,Hi j waszulkeen eerlijk Mzn,zulk een aandagtig en godvrug:9tk Christen , zulk een ûout soldavt, zulk een wijsNervaren en gvlukkîg Gellera? ,zulk e4n trouw en eerlijk lief4*hebber van zijn Vaderland, dzt hij metregt verdient,va* de navkoomellngen gepreezen teworden,a1seen fleraadzi j*:ner eeuw e, vn het yermgvk eu d: eere van zijn Vader. .

*4

1::11(1.%$

Zie G.:RANA # Leytn x,l M. dn Avpzr.

#

* *

cloftcvan van bctcrfchap, bctcrfcllap ,isisdc dcknrtftc kt lrtûc wcg, wcg ,om om Bcloftc ve r ge e vi l l g t e Ont va l l ge l l vol ) r ee l l be ga a l l cl l nl ise vergceving (e ontvangen your cell begaalle:1 m;sfag. Een E en mi:dlag m isoag isis door tloor011S olls bCti3all, begaan y\"an flag. A-al:welw e1ken ken wij wijgecne gccnereden rcden kUl1llcn k-ullncllgecvcll. gcevcn. De DeLeeIacczcr van van het llet*Viercl1twintiglle VierL-lltwilltiglle neei, l)ec1y tot tot bladz. bladz. zer . no8 gevordcrd gevordcrd zijnde, zil lldcyontmoct, olptmoct, 01) op de dcvol;;cndl! volticlptla 20n hladzijdc, bladzijde, de (le zelfde zclfde woorden. woordcll-' 20 Zo dra draOliS ollsdit tlit i n ' t oo g l i c p , l l a a da t l l u t I l e e l r e c ds i 1 1 't in 't 00g licp, naa dat het Decl reeds in 't * . lêicllt gegccvcl1 gcgccvel) en cn vcrzondell vcrzolldell W;!S, wtls , .1l0iulcn licht lontlen wij w il .f a1s voor voor 't't llOOfd lloofd geiLIgen. gcllagcll. De 1)e () U. irgccvcr als irgccvcr en e11 de de Ve r z a me l a a r kcc ke l l J l kp nde r a a l l mc t vc r mon. Verzamclaar kc.ckcn clkandcr nan met vcrwonde rin; ; dedcec rzew was w dering; eerfle delll l laatt'onvrcdcn op ' f lcn cnde cze asas -t'onvr;:qcn OP dcl aatnen; cn deeze was gemelijk zich' zeivcn. cmclijk op zi cll zc lvcn. V erfclleidcn oorzaaken oorzaakcn diens diqns mi;l1ags mi u.s :flags l ' Verfcheidcn lict hij ict lliJ ' in in , y t l l oof d onl l oopcl l ; gcqnc yal l al ' l el l vo 't hoofd omloopcll; gcene van alIen voldeedt 1 d eet lt , . l leem ; oo .k ni et di n on égtzaamlleid wa nt ]H~m; ook niet diee va van' onagrzaamheid: want e T llij nelt vccle \\'aarde in zijn datt 1 llij l lij f lclt ttee vcel vaarde i n zi jn SWerk, l'crk-, da 1ij ' e r a l l c l l oodi ge a a nda gt ni et a a l l zoude t e kos t e 'cr aIle Iloodigc aandagt nict aan zoude te koste l cggcll. leg-gen. Vc rdrictig cen n vcr mocid va n gi sfen , wi crdt Verdrietig vermoeid van gisfen, wienIe teer raadc, om fchuld be-lllij, liJ 'y eeindclijk, indelijk, t aadcy nniet icto mf clluld ttee bc kc nncn: wa nt lhij lij iiss nog etovc rtuigd da cr kennen: want nog ni nict overtuigd datt' 'er bijjl hem maar bdooffChuld L-huld bi lem lplaats llaats lheefc, leeft, - ma ar tree bu loo. ve ny ccen cn ttoczil!l-Id oczitnd oog e zul lcn lhoudcll, lotldclly (dat l:tt ven) oog tte zullen '

'op

iill 11

K 1X i11 't tockoolllclldc niets Vn11 dicll zart W cdcrom gebetlrc. (. )1) tlcczc voorwaarde vlcit llij zicll,

l' .ij dell illfcllikkclijken Lcczer, vergeeving te ztl11u11 v1 -1)tIul1.

Ss'alltlllctllet opere fz0Iongofas c; opl-epere/à/palzpivan 1. IoRaa-Iuswilllijzick lpiet bellelpen; hocwel llct (Iell ollpartijdigen, el) dic kellllis van zaaken draagell, nict vrccm d 3, :an voorkoomcn, dat in cell hîrerk, welk reeds

tot over de ncgcllduizend blatlzijden is uitgediitl. zulk ccll m isflagy als ntl bcleeden wordt, altllalls téllnlaal llceft plaats gcllad.

N't * ' ptlr 'toverigc llcrllaalt hi ,j cen verzocky om aallwijzing van wcczelllijkc misûcllingcn,wclke i11eellNvcrk van dcczen aartbiJ 'kalls onvcrmijdelijk zijll;metbeloftevallterbekwaameplaAtzc N,: 7:1 dezelve tc'zullcl: gcbruik m aaken. D e.

wijlheldclllritgcevcr,zo nlin a1s dcn Vcrza#

lllclaar tleezcs iKsortlcnboeks, niet om 'tevcn is?

lloedqnig l1u11 îverk in dc waereld verfchijne, iectlt llcn de -bclkllcidcnhcid , wclkc zij deq J/ce4cr yoedraaren,hetbovenûaandc berigtew

j#-

BER IG T vboR DeN BIN D EK P1. 1. tegen ove b1.

. I1. -=---- - 11 1. - jT .ï. ,

*

,

6.

17ë zop. .- ,;N: