Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk vzw. april-mei-juni

Externe dienst vo or preventie en b escherming op het werk vzw

april-mei-juni 2009

[email protected] | www.adhesia.be

voorwoord Beste Lezer, De paasvakantie zit er op en het goede weer is er hopelijk weer bij. Goed weer betekent vaak dat mensen zich goed voelen en dit is nu juist wat onze Body & Soul programma’s beogen. Zoals u weet werken wij met een aantal partners samen voor Body & Soul. In onze rubriek AdhesiaInfo vindt u de gegevens van de WellBusinessTM day, een event in samenwerking met Prana, waar wij u willen laten kennismaken met een aantal aspecten van het welzijnsbeleid. Goed weer betekent ook dat de bouwsector terug volop aan de slag kan. In deze AdhesiaFlash vindt u 2 teksten die relevant zijn voor de bouwsector. De eerste gaat over de gloednieuwe VCA-certificatie die van kracht is. Verder vindt u een artikel over de opleiding stellingbouw, Adhesia is de enige externe dienst met zo’n ruim aanbod praktische opleidingen en dit in samenwerking met sectoriële fondsen die hierin financieel tussenkomen. Onze opleidingen worden steeds met veel enthousiasme gevolgd door werknemers én werkgevers. Een overzicht kan u vinden op de voorlaatste pagina van deze nieuwsbrief. Zoals eerder reeds vermeld voelen de meeste mensen zich goed bij mooi weer, maar sommigen hebben daar hulpmiddelen voor nodig zoals sigaretten, alcohol of andere drugs. U vindt in deze AdhesiaFlash een uitgebreide tekst over onze preventieprogramma’s terzake. Tot slot kunnen wij u aankondigen dat de geplande verbouwing van ons centrum in Brussel na twee jaar werd goedgekeurd. De medische dienst en de dienst planning zullen na de verbouwingen verhuizen naar het gelijkvloers om onze dienstverlening nog verder te verbeteren.

Adhesia


Inhoud Adhesia info

p3

Nieuwe VCA (versie 2008/05) van kracht

p 4-5

OPLEIDING IN DE KIJKER: ‘Veilig werken op hoogte’ - steigers

p 6-7

Preventieprogramma’s

p 8-10

Opleidingen

p 11

AdhesiaINFO

WellBusiness™ day van Prana Neem alvast uw agenda bij de hand want als HR manager, preventieadviseur, zaakvoerder of beleidsbevoegd persoon is dit een niet te missen evenement! Op vrijdag 29 mei 2009 krijgt u exclusief de kans om te ervaren wat Wellbusiness voor u en/of uw medewerkers kan betekenen. Wat is WellBusiness™? Meerdere onderzoeken en vooral ook de tijdgeest tonen ons aan dat een preventief én curatief welzijns -en stressbeleid efficiënt en kostenbesparend is. Dat dit tevens in hoge mate invloed heeft op de productiviteit en de jobtevredenheid in uw onderneming had u ongetwijfeld wel al begrepen. Daarom stelt onze partner, Prana, u “WellBusiness™” voor, een modulair opleidingsprogramma dat helemaal op maat kan samengesteld worden. Kort gezegd, WellBusiness™ bevat tal van onderwerpen om uw behoeftes, uw situatie, zo scherp mogelijk te benaderen en stelt u in staat een optimaal beleid door te voeren op de werkvloer. Waarom WellBusiness™ day? Om u in de praktijk kennis te laten maken met WellBusiness™ organiseert Prana voor u een WellBusiness™ day. Dit exclusief evenement geeft u de kans om 8 van de 16 onderwerpen te doorkruisen, te proeven en te ervaren. U gaat de volgende dag naar het werk met effectieve tools op zak, die u zullen helpen uw welzijns -en stressbeleid te optimaliseren door o.a. de work-life balance van medewerkers positief te beïnvloeden en hun motivatie te versterken. Net zoals bij het opleidingspakket kan u helemaal zelf kiezen waar uw interesses/noden liggen. U kan die dag opteren voor verschillende presentaties, workshops en individueel advies. Drankjes en een gezonde walking dinner zijn de ingrediënten die deze dag ongetwijfeld compleet maken. Zo krijgt u de kans om ervaringen uit te wisselen met collega’s.

Neem alvast een kijkje in het programma: www.prana.be/wellbusinessday/inschrijvingformwellbizzday.html Deelnames zijn beperkt teneinde de kwaliteit te kunnen garanderen. Voor wie? Zaakvoerders, HR managers, preventieadviseurs, iedereen die beleidsbevoegd is binnen bedrijven met minimum 10 werknemers. Wanneer? 29 mei 2009 , vanaf 09.30 tot 17.30 Concreet: Deelname 150 euro (incl. drankjes, gezonde lunch / walking dinner / excl. BTW) Plaats: Groenhove estate, Groenhof 1 , 1840 Malderen programma en inschrijven : www.prana.be/wellbusinessday/inschrijvingformwellbizzday.html www.prana.be/wellbusiness.html

Adhesia Tournai (Doornik) is verhuisd! Sedert 16 maart 2009 is het medisch centrum van Tournai (Doornik) verhuisd. Het nieuwe adres is: Adhesia Tournai/Adhesia Doornik Espace Wallonie Picarde Rue du Follet 8 7540 Kain Het telefoon- en faxnummer is niet veranderd. U kan ons nog steeds bereiken op Tel: 069/88 9110 – Fax: 069/88 9119


3

Nieuwe VCA (versie 2008/ Het VCA-certificaat (VGM Checklist voor Aannemers) is een certificaat dat steeds meer bedrijven nodig hebben om nog bouwwerken te mogen uitvoeren voor andere bouwbedrijven of niet-particuliere opdrachtgevers. Het is geen wettelijke verplichting om zo’n certificaat te behalen, maar wij merken toch dat steeds meer opdrachtgevers en hoofdaannemers een VCA-certificaat eisen van hun (onder)aannemers! VCA-certificatie is bedoeld voor bedrijven die werkzaamheden uitvoeren met verhoogd risico in een risicovolle onderneming (werkzaamheden in fabrieken, installaties, werkplaatsen en projectlocaties). Een VCA-certificaat geeft aan dat de aannemer voldoet aan vooropgestelde criteria (mustvragen/aanvullende vragen) voor veiligheid, gezondheid en milieu. Op 18 december 2008 werd een gloednieuwe VCA-criterialijst gelanceerd, nl. de versie 2008/05. In deze bijdrage lichten we de belangrijkste wijzigingen en overgangsmaatregelen van deze nieuwe update toe.

Belangrijkste wijzigingen • Ongevallencijfers: In het verleden werden bedrijven met veel arbeidsongevallen in vergelijking met de sector uitgesloten om een VCA te halen. Deze eis is niet langer een uitsluitingscriterium, maar is vervangen door een inspanningsverplichting. • Naast de bestaande VCA* en VCA** certificatieniveaus is er een nieuwe “VCA Petrochemie” geïntroduceerd.

4


De preventieadviseur

/05) van kracht Niveau

Vragen

Inhoud

Certificatienorm

VCA*

24 VCA* mustvragen

Eisen op de werkvloer

Alle VCA* mustvragen

VCA**

24 VCA* mustvragen 9 VCA** mustvragen 14 aanvullende vragen Totaal = 47 vragen

Eisen op de werkvloer + organisatie-eisen

Alle VCA** mustvragen Min. 6 aanvullende vragen Totaal = 39 vragen

VCA petrochemie

24 VCA* mustvragen 9 VCA**mustvragen 10 VCA petrochemie mustvragen (1) 4 aanvullende vragen Totaal = 47 vragen

Eisen op de werkvloer + organisatie-eisen + specifieke eisen petrochemie

Alle VCA petrochemie mustvragen Min. 2 aanvullende vragen Totaal = 45 vragen

• In VCA** zijn de vragen in verband met VCA-verplichting van onderaannemers en uitzendkantoren niet langer mustvragen waaraan voldaan moet worden.

Overgangsperiode M.b.t. de VCA-versie 2008 editie België is de volgende overgangsperiode vastgelegd:

• Meest in het oog springend is de invoering van een verplichte “last minute risk analysis” (LMRA) voor alle VCA-bedrijven. De LMRA (of stopmoment of start werk analyse) is een praktisch beheersinstrument om ervoor te zorgen dat werknemers inzicht hebben in de risico’s en preventiemaatregelen op hun eigen werkplek. De LMRA is een korte risico-analyse, die zich tussen de oren afspeelt. D.m.v. een korte screening van alle veiligheidsaspecten op de werkplek – in de “laatste minuut” vóór aanvang of hervatting van het werk – dient een werknemer zelf te bepalen of alles gekend en onder controle is en het werk veilig kan aanvangen. Tevens wordt het veiligheidsbewustzijn versterkt. De LMRA vraag is een integrale mustvraag die overigens niet hoeft te leiden tot bijkomende administratieve lasten. • In VCA* zijn vragen rond beleidsverklaring & toolboxmeetings vervallen en is de limiet van < 35 werknemers weggevallen.

• Tot 1 februari 2009 mochten nog (her)certificatie contracten op basis van de VCA-versie 2004/04 worden afgesloten, sedertdien zijn alleen contracten op basis van de nieuwe versie toegestaan. • Tot 1 augustus 2009 kunnen bedrijven nog op basis van de VCAversie 2004/04 worden ge(her)certificeerd, daarna zijn alleen (her) certificaties op basis van de nieuwe versie toegestaan. • Tussentijdse audits vinden plaats op de VCA-versie gehanteerd bij de (her)certificatie audit. • Uiterlijk vanaf 1 augustus 2012 moeten alle VCA-bedrijven geauditeerd zijn op basis van de VCA-versie 2008/05. Adhesia begeleidt reeds een 10-tal jaar bedrijven bij het behalen van een VCA-certificaat. Voor meer informatie over deze nieuwe VCA of een begeleidingsformule kunt u steeds bij ons terecht via mail op [email protected].


5

OPLEIDING IN DE KIJKER: • Voor een steiger is een montage-, ombouwen demontageschema ter beschikking en ter inzage, evenals de gebruiksaanwijzing van de constructeur, een nota die een sterkte- en stabiliteitsberekening bevat en een instructienota inzake het gebruik. • De steiger wordt regelmatig gecontroleerd door de bevoegde persoon steigers. • De werkgever zorgt dat de werknemer(s) die aangesteld is/zijn als bevoegde persoon steigers, werknemers die de steiger monteren, op- of ombouwen en/of werknemers die de steiger gebruiken voldoende opleiding krijgen. Alleen werknemers die kennis en vaardigheden hebben verworven mogen op een steiger werken of meewerken aan de montage, de demontage of het ombouwen ervan. De werknemers moeten de instructies naleven.

Opleidingsaanbod

Op het vlak van opleidingen ‘veilig werken op hoogte’ speelt Adhesia binnen de sector een pioniersrol. De voorbije jaren hebben wij deze opleidingen inhoudelijk op punt gesteld en geïnvesteerd in didactisch steigermateriaal zodat we momenteel voor elk type steiger een gerichte opleiding kunnen verzorgen. Jaarlijks biedt Adhesia ongeveer 200 dergelijke opleidingen aan.

De opleiding “steigers” die wij aanbieden, is een kwalitatieve en beroepsgerichte opleiding. Deze opleiding is bedoeld voor werknemers en medewerkers die binnen de onderneming gebruik maken van steigers. Door het doorlopen van de verschillende modules is uw bedrijf in orde met de opleidingseisen die gesteld worden betreffende steigers binnen het KB.

Belangrijkste wijzigingen

De drie opleidingsmodules zijn:

Het KB van 31augustus 2005 betreffende de tijdelijke werkzaamheden op hoogte heeft met betrekking tot het gebruik van steigers (onderafdeling IV) enkele specifieke verplichtingen in verband met opleidingen aan de werkgevers opgelegd, nl.:

6

1. Opleiding betreffende het gebruik van de steigers. (module 1: 4u of gecombineerd met module 2). 2. Opleiding betreffende het monteren, demonteren en ombouwen van de steigers. (module 2: 8u of gecombineerd met module 1).


‘Veilig werken op hoogte’ - steigers 3. Opleiding bevoegde persoon steigers, dit voor zowel het gebruik als voor de montage, demontage en het ombouwen. (module 3: 8u).

Opleiding

Voor deze opleidingen zijn er ook tussenkomsten (opleidingskost eventueel aangevuld met loonkost) mogelijk vanuit sectoriële fondsen (bv. Bouwsector via Edutec – Fonds voor Vakopleiding) waarmee Adhesia samenwerkt.

1. Rozetsteiger 2. Kadersteiger metsers

Voor bijkomende informatie over deze opleiding kunt u steeds terecht bij Christel Schrijvers op het nr. 050/33 98 07 of via mail: [email protected]

3. Framesteiger 4. Rolsteiger 5. Consolesteiger aan een wand/systeembekisting. 6. Steiger met schragen, onverdeeld voor ruwbouw, bijvoorbeeld metselwerk en voor afwerkberoepen zoals pleisterwerk. 7. Ladders. Er wordt gewerkt op een hoogte, ladders zijn een onderdeel van een veilige toegang tot de steiger, het is dan ook noodzakelijk om even bij ladders stil te staan. Een instructie ‘gebruik van ladder’ komt aan bod in de opleiding.

Tijdens de opleiding komen verschillende types steigers aan bod. Er wordt in de praktijk aangeleerd hoe men bij het uitvoeren van een risicovolle taak, toch ongevallen kan voorkomen door een goede en veilige werkmethode te gebruiken en daarbij de constructie-, de belastings- en de gebruikseisen niet uit het oog te verliezen. In deze opleiding kan met een ruim aanbod aan steigers gewerkt worden (merken vertegenwoordigen een groot marktaandeel in de sector) zodat de opleiding in functie van het soort activiteit kan afgestemd worden.


7

Preventieprogramma’s Ook de ondernemingswereld ontsnapt niet aan deze trend, zelfs als de marginalisering die soms hand in hand gaat met het gebruik van bepaalde drugs leidt tot de uitsluiting van deelname aan het werkdomein. Dit onderwerp verdient dan ook bijzondere aandacht, zonder stigmatisering van de betrokkenen. Het woord ‘drugs’ wordt vaak geassocieerd met het begrip ‘verdovend middel’. De Van Dale biedt daar de volgende definitie voor: ‘Verdovend middel: elke toxische stof die inwerkt op het zenuwstelsel, hetzij als bedwelmings- of verdovingsmiddel, of als genot- en roesmiddel, en waarvan het misbruik tot ernstige lichamelijke en geestelijke ontregeling leidt, en een staat van afhankelijkheid en gewenning doet ontstaan.’ De voornaamste kenmerken van drugs zijn dan ook:

Het gebruik van verdovende middelen vormt een maatschappelijk probleem. Losgerukt van hun culturele implicaties, vormen drugs voor een aantal mensen in de Westerse samenleving een uitweg voor hun gevoel van individueel onbehagen. Tegelijk zorgt dit voor een ontsporing van het gevoel van maatschappelijke verbondenheid en betrokkenheid van het individu … . Het gebruik van drugs gaat in stijgende lijn, en dit is vooral het geval bij de jongere lagen van de bevolking. In tegenstelling tot de jaren ’70 toen de hippiestijl een ‘way of life’ was voor sommigen, is het gebruik van verdovende middelen voor jongeren vandaag een uiting van een gevoel van verwezing, van een verlies van vaste waarden en verankeringspunten: ‘Wie ben ik?, Waar ga ik naartoe met mijn leven? …’. In deze prometheïsche strijd rond macht en identiteit, leven sommige jongeren zich uit op de immense kracht van drugs. Deze vervreemding van de werkelijkheid is een uitdrukking van hun malaise … .

8

• gewenning: het effect vermindert met de tijd en de frequentie van het gebruik. • tolerantie: om hetzelfde effect te bekomen, moet men na verloop van tijd dan ook de dosis verhogen. • afhankelijkheid: de stopzetting van het gebruik brengt een sterk gevoel van gemis met zich mee waaronder tevens een obsessieve zin tot hergebruik. Het gevoel van lichamelijk gemis veroorzaakt op zijn beurt een aantal fysiologische veranderingen (in de hersenen, de darmkanalen, …). Het begrip afhankelijkheid is een sleutelelement in de benadering van de drugverslavingsproblematiek. Volgens Dr. Olievenstein komt de verslaving of toxicomanie tot uiting in drie faciliterende factoren: de persoonlijkheid, de cultuur en het product zelf. Kort gezegd, om tot verslaving te komen dient de verslaafde een fragiele persoonlijkheid te bezitten en zich gekweld weten door gevoelens van pijn en leed, die in de hem omringende cultuur (en de daarin gebruikte symboliek) een product aantreft met een neurofysiologische en psychologische werking, die een antwoord biedt op dit leed. Anders uitgedrukt, er bestaat niet zoiets als waterverslaving.


De psycholoog

Roken Actief roken veroorzaakt een aantal bekende gezondheidsproblemen zoals kanker, ademhalingsmoeilijkheden en andere daarmee samenhangende aandoeningen. Wereldwijd sterven elk jaar bijna 5 miljoen mensen aan de gevolgen van aandoeningen die te maken hebben met roken. Ook passief roken stelt een aantal problemen in de onderneming: gezondheidsrisico’s voor de niet-rokers (vooral dan voor zwangere vrouwen), het moeilijk samenleven van rokers en nietrokers, risico’s die rechtstreeks te maken hebben met het gebruik van sigaretten (brandgevaar, …) zonder nog maar te spreken over de kosten voor luchtventilatie, herschilderen, … . Een positief en actief beleid in deze materie kan dan ook leiden tot een betere werksfeer op het bedrijf, met name in het kader van de Wet van 19/01/2005 (algemeen rookverbod in de bedrijven). Onze methodologie steunt op meerdere elementen: • de psychologie van de roker • en de SOBANE-methode Wij stellen dan ook een preventiestrategie voor in fasen: in de eerste fase worden de rokers gesensibiliseerd via het medisch onderzoek op het werk. Tijdens de tweede fase wordt een werkgroep opgericht die verder werkt aan de sensibilisering van de rokers met gebruikmaking van diverse media. In de derde fase worden verdere sensibiliseringssamenkomsten belegd evenals bijeenkomsten die de roker meteen voorbereiden op het stoppen met roken terwijl de vierde fase de opvolging voorziet van zij die stopten (een hulpgroep voor de stoppers, een 6-maandenplan, een 1-jaarplan). De werkgroep brengt directieleden en de werknemers samen die op de werkvloer alle nodige informatie doorgeven. De werkgroep zet ook de nodige communicatie- en actiestrategieën op het getouw.

De rol van de werkgroep omvat ook de opvolging van het project aangezien preventie een gegeven is dat over een zekere tijdsspanne wordt verwezenlijkt.

Alcoholverslaving Het gebruik van alcohol op het werk vormt een risicofactor: een verhoogd risico op arbeidsongevallen (bij het bedienen van machines, veiligheidspost, …), vermindering van de productiviteit, … zonder te spreken van de risico’s voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van chronische alcoholgebruikers. Men schat dat 8,5% van de bevolking een problematisch gebruik kent. Een positief preventiebeleid in deze materie is dan ook een goede zaak voor alle betrokkenen. Onze methodologie rust op meerdere pijlers: • evaluatie van het probleem • opzetten van een werkgroep • communicatiestrategie • sensibilisering van de hiërarchische lijn • intakes Het opzetten van een werkgroep is een onontbeerlijk element voor de duurzaamheid en het succes van het project. Deze werkgroep zorgt voor de uitwerking van een strategie gericht op de intake van


9

Preventieprogramma’s kandidaten en de nodige opvolging. Het communicatiebeleid begint met een sensibilisering van alle betrokkenen voor de risico’s van alcohol via brochures, affiches, … en vooral middels de opleiding van experts die via hun acties op het terrein de betrokkenen kunnen oriënteren. Globaal echter is het de volledige bedrijfscultuur inzake ‘sociaal drinken’ die moet worden gewijzigd. De intake van kandidaten is gebaseerd op een evaluatie van het probleempersoneel. Daarna wordt een medische oriëntatie voorgesteld (uiteraard rekening houdend met het medisch geheim) evenals psychologische hulpverlening (gespecialiseerde diensten, AAgroepen).

Cannabis Deze plant, die overigens wordt gerookt, bevat tetrahydrocannabinol (THC) wat een verandering teweegbrengt in de zintuiglijke perceptie en een anxiolyse (vermindering van angst). Het gebruik van cannabis is momenteel zeer trendy bij jongeren waarvan een meerderheid bevestigt al minstens één keer cannabis te hebben geprobeerd. Men schat dat zo’n 6% van de bevolking regelmatig deze drug gebruikt. Gebruikt in combinatie met alcohol, verhoogt cannabis het risico op verkeersongevallen met een factor 15.

Wettelijk kader Het juridische kader omtrent de reglementering van het werk vermeldt weinig expliciete elementen voor wat betreft het gebruik van alcohol en drugs op het werk, behalve dan artikel 99 van het ARAB dat de aanwezigheid van alcoholische dranken van meer dan 6° verbiedt. Voor wat betreft de andere drugs bestaan er geen duidelijke richtlijnen tenzij deze die van toepassing zijn op de brede samenleving (burgerlijk wetboek en strafwetboek). Sinds kort geeft CAO nr. 100 echter een pro-actief steuntje in de rug inzake de preventie van verslavingen op het werk doordat het de werkgever de mogelijkheid biedt regels (en de nodige sancties bij het niet naleven) vast te leggen inzake het gebruik van drugs en de consumptie van alcohol in het huishoudelijk arbeidsreglement, waarbij de aanpak op preventie is gericht. Ook het gebruik van opsporingstests is daarbij toegelaten inzoverre het bedrijf een duidelijk preventiebeleid heeft opgezet. Deze tests dienen daarbij veeleer als een middel dan als een doel op zich te worden beschouwd. Dit beleid zou moeten ingevoerd zijn tegen 1 januari 2010. Adhesia staat graag ter uwer beschikking om u te helpen het preventiebeleid inzake de verslavingsproblematiek op het werk in goede banen te leiden.

Andere verslavingen Ook kan een meer algemeen preventiebeleid gericht op de verslavingsproblematiek worden voorgesteld. Andere vormen van verslavingen omvatten onder meer verslaving aan medicatie, aan gokspelen, internetverslaving, cocaïne- en heroïneverslaving, … . Deze laatste twee verslavingen worden minder aangetroffen op het werk

10

omwille van de aanzienlijke impact op de psyche die vaak een negatieve spiraal inleidt die eindigt met sociale uitsluiting. Wij geven u graag onze kijk op deze problematiek en helpen u bij het uitwerken van een aangepaste preventiestrategie.

Voor verdere inlichtingen verwijzen wij u graag door naar Boudewijn D’Hauwers te bereiken via mail: [email protected].


Opleidingen

Adhesia biedt een steeds ruimer aanbod aan opleidingen waarbij telkens de ondernemerschapsportefeuille (tussenkomst 35% door Vlaamse Gemeenschap: BEA maatregel) kan gebruikt worden. Bij de opleidingen EHBO in de bouwsector kan beroep gedaan worden op het fonds voor vakopleiding voor financiële tussenkomst.

EHBO basisopleiding

Opleiding basiskennis - Niveau III

Om de eerste hulp bij ongevallen te verzekeren in een onderneming moet elk bedrijf over een minimum aantal gebrevetteerde hulpverleners beschikken. In een basiscursus van 21 uur wordt dit thema zowel praktisch als theoretisch uitgediept.

Een zesdaagse opleiding voor werkgevers, hiërarchische lijn en preventie adviseurs in C en D bedrijven waarbij de volledige basis voor het voeren van een welzijnsbeleid aan bod komt.

• Brugge, Confederatie van de bouw, Pathoekeweg 34 te Brugge: data nog te bepalen • Zwijnaarde, Adhesia, Tramstraat 59 te Zwijnaarde: data nog te bepalen • Kortrijk, Adhesia, Kortrijksestraat 389 C te Kortrijk: data nog te bepalen • Brussel, Adhesia, Oude Graanmarkt 10 te Brussel: data nog te bepalen

EHBO herhaling

• Kortrijk, Adhesia, Kortrijksestraat 389 C te Kortrijk: 30 september, 7, 14, 21, 28 oktober en 4 november 2009 van 8.30-16.30

Opleiding Vertrouwenspersoon In deze opleiding worden de leidinggevenden niet alleen geïnformeerd over hun plichten, maar ook aangeleerd om deze problemen van pesten, psychisch geweld, fysisch geweld en ongewenst seksueel geweld op het werk zo kordaat en efficiënt mogelijk aan te pakken. • Zwijnaarde: Adhesia, Tramstraat 59 te Zwijnaarde: 25 & 26 mei 2009 van 9.00-17.00

Voor iedere opgeleide hulpverlener wordt er jaarlijks een heropfrissing van 4 uur voorzien. Zo blijft het brevet van de hulpverlener geldig. • Brugge, Confederatie van de bouw, Pathoekeweg 34 te Brugge: data nog te bepalen • Zwijnaarde, Adhesia, Tramstraat 59 te Zwijnaarde: data nog te bepalen • Kortrijk, Adhesia, Kortrijksestraat 389 C te Kortrijk: data nog te bepalen • Brussel, Adhesia, Oude Graanmarkt 10 te Brussel: data nog te bepalen

Voor bijkomende info, folders en inschrijving kunt u steeds terecht bij Mevr. Christel Schrijvers op het telefoonnummer 050/44.02.02 of per mail bij [email protected].


11

Antwerpen Tel : 09/244.45.90 [email protected]

Brussel Tel : 02/511.06.86 [email protected]

Brugge Tel : 050/33.98.07 [email protected]

Oostende Tel : 059/50.49.18 [email protected]

Kortrijk Tel : 056/21.25.51 [email protected]

Moeskroen Tel : 056/48.38.70 [email protected]

Zwijnaarde Tel : 09/244.45.90 [email protected]

Charleroi Tél : 071/73.34.00 [email protected]

Bruxelles Tél : 02/511.06.86 [email protected]

La Louvière Tél : 064/27.54.51 [email protected]

Mons Tél : 064/27.54.81 [email protected]

Namur Tél : 081/22.85.66 [email protected]

Mouscron Tél : 056/48.38.74 [email protected]

Tournai Tél : 069/88.91.10 [email protected]


90493

E xterne d ienst vo or pre ve nti e e n b e s ch e r m i ng op h e t we rk v z w

Externe dienst voor preventie en bescherming op het werk vzw. april-mei-juni

Recommend Documents