Experiment 1 Onderzoeksvraag Welk effect hebben vochtigheid en temperatuur op het waarnemen van smaak?
Experiment 1 Benodigdheden per persoon 1 chronometer (gebruik hiervoor je gsm) 1 blad papier + 1 pen 1 papieren zakdoekje 1 suikerklontje 1 bekertje met zuiver water (H2O) 1 ijsblokje
Experiment 1 1. Droog je tong af met een papieren zakdoekje. Raak het suikerklontje aan met de punt van je tong. Ga na hoe lang het duurt voor je een zoete smaak ervaart. Gebruik een chronometer. 2. Spoel je mond met zuiver water. Raak opnieuw het suikerklontje aan met de punt van je tong. Ga na hoe lang het duurt voor je een zoete smaak ervaart. 3. Koel je tong af met een ijsblokje. Raak daarna het suikerklontje aan met de punt van je tong. Ga na hoe lang het duurt voor je een zoete smaak ervaart.
Experiment 1 Onderzoeksvraag Welk effect hebben vochtigheid en temperatuur op het waarnemen van smaak? Besluit?
1. Een droge stof proef je nauwelijks of niet. 2. Je proeft een stof veel sneller als die in water is opgelost. 3. Proeven met een koude tong gaat heel wat trager.
Experiment 2 Onderzoeksvraag Welk effect heeft de concentratie van de smaakstof op het waarnemen van smaak?
Experiment 2 Benodigdheden per persoon
1 bekertje met zuiver water (H2O) 1 bekertje met 0,3% NaCl oplossing 1 bekertje met 3% NaCl oplossing
Experiment 2 Berekeningen Hoe bekom je 1500 mL NaCl oplossing van 0,3%? Hoe bekom je 1500 mL NaCl oplossing van 3%?
Experiment 2 Gegeven: 0,3% NaCl; 1500 mL
Gevraagd: ? g NaCl 1500 mL H2O Oplossing: 0,3 g NaCl 100 mL H2O 4,5 g NaCl 1500 mL H2O
Experiment 2 Gegeven: 3% NaCl; 1500 mL
Gevraagd: ? g NaCl 1500 mL H2O Oplossing: 3 g NaCl 100 mL H2O 45 g NaCl 1500 mL H2O
Experiment 2 1. Spoel je mond eerst met zuiver water. Spoel je mond vervolgens met een beetje 0,3% NaCl oplossing. 2. Spoel je mond opnieuw eerst met zuiver water. Spoel je mond vervolgens met een beetje 3% NaCl oplossing. 3. Spoel je mond opnieuw eerst met zuiver water. Spoel je mond vervolgens weer met een beetje 0,3% NaCl oplossing.
Experiment 2 Onderzoeksvraag Welk effect heeft de concentratie van de smaakstof op het waarnemen van smaak? Besluit?
1. Hoe hoger de concentratie van de smaakstof, hoe sterker de smaak. 2. De concentratie van de smaakstof bepaalt tot een bepaald niveau de smaaksensatie.
Experiment 3 Onderzoeksvraag Welk effect heeft de reukzin op het waarnemen van smaak?
Experiment 3 Benodigdheden per 2 1 blad papier + 1 pen 1 papieren zakdoekje
4 houten spateltjes 1 bekertje met zuiver water (H2O) 4 verschillende soorten smaakstoffen
Experiment 3 Werk per 2 1. Persoon A knijpt zijn/haar neus dicht en sluit zijn/haar ogen. Persoon B vertelt niet wat er op persoon A zijn/haar tong zal aangebracht worden. 2. Persoon B: breng met een spateltje een beetje smaakstof uit potje nummer 1 op de tong van persoon A. Doe vervolgens hetzelfde met een beetje smaakstof uit potje nummer 2, 3, en 4. 3. Persoon A: beschrijf de smaaksensatie en probeer eventueel de smaakstof te benoemen.
Experiment 3 1. Persoon A sluit enkel zijn/haar ogen (open neus). Persoon B vertelt niet wat er op persoon A zijn/haar tong zal aangebracht worden. 2. Persoon B: breng met een spateltje een beetje smaakstof uit potje nummer 1 op de tong van persoon A. Doe vervolgens hetzelfde met een beetje smaakstof uit potje nummer 2, 3, en 4.
3. Persoon A: beschrijf de smaaksensatie en probeer eventueel de smaakstof te benoemen.
Experiment 3 Welke smaakstof heb je kunnen waarnemen?
1. Kaneelpoeder 2. Gemberpoeder 3. Paprikapoeder 4. Kerriepoeder
Experiment 3 Onderzoeksvraag
Welk effect heeft de reukzin op het waarnemen van smaak? Besluit? 1. De reukzin heeft een heel belangrijke invloed op de smaakwaarneming (zgn. secundaire smaken). 2. Proeven = ruiken + smaak.
Wist je dat … Wolven kunnen proeven met hun maag Haaien kunnen proeven met hun huid
Experiment 4 Onderzoeksvraag Welk effect heeft het aantal smaakpapillen op het waarnemen van smaak?
Experiment 4 Benodigdheden per 2 1 blad papier 1 perforator
1 wattenstaafje 1 potje eetbare blauwe kleurstof 1 loep
Experiment 4 Werk per 2 1. Persoon A: maak een gaatje in een stuk papier met een perforator. 2. Persoon A: neem een wattenstaafje en stop het in de eetbare kleurstof. Wrijf dan met het wattenstaafje over het voorste stukje van de tong van persoon B. 3. Persoon B: plaats je blauwe tong tegen het gaatje in het papier. 4. Persoon A: tel met een loep hoeveel ronde structuurtjes (= smaakpapillen) zich binnen het gaatje bevinden op de blauwe tong van persoon B.
Experiment 4 Onderzoeksvraag Welk effect heeft het aantal smaakpapillen op het waarnemen van smaak? Besluit? 1. Meer dan 25 smaakpapillen in het rondje fijnproever sterkere smaaksensatie. 2. Gemiddeld 25% van de wereldpopulatie = niet-proever, 50 % = proever, en 25% = fijnproever.
Experiment 5 Onderzoeksvraag Welke 5 primaire smaken kan je waarnemen met je tong?
Experiment 5 Benodigdheden per persoon 1 blad papier + 1 pen 2 houten spateltjes 1 plastieken lepeltje 1 bekertje met zuiver water (H2O) 2 lege bekertjes (met nummer 3 en 4) 5 verschillende soorten smaakstoffen
Experiment 5 1. Breng met een spateltje een beetje smaakstof uit bekertje nummer 1 op je tong. Schrijf op een papier welke primaire smaak je waarneemt. 2. Breng met een spateltje een beetje smaakstof uit bekertje nummer 2 op je tong. Schrijf op een papier welke primaire smaak je waarneemt. 3. Spoel je mond met een beetje oplossing uit fles nummer 3. Schrijf op een papier welke primaire smaak je waarneemt.
Experiment 5 4. Spoel je mond met een beetje oplossing uit fles nummer 4. Schrijf op een papier welke primaire smaak je waarneemt. 5. Breng met een lepeltje een beetje smaakstof uit bekertje nummer 5 op je tong. Schrijf op een papier welke primaire smaak je waarneemt.
Experiment 5 Onderzoeksvraag Welke 5 primaire smaken kan je waarnemen met je tong? Besluit?
1. 2. 3. 4. 5.
Poedersuiker Zoet NaCl (= keukenzout) Zout Citroensap Zuur Tonic (kinine) Bitter Maggi Hartig (Umami)
Hartig (Umami) Beschreven in 1908 door Japanse professor Kikunae Ikeda Bouillon op basis van zeewier proefde nieuwe smaak Niet samengesteld uit de 4 basissmaken Nieuwe basissmaak = Umami (Japans voor smakelijk) Veroorzaakt door aminozuren Bv. glutaminezuur In voeding: smaakversterkers Bv. mononatriumglutamaat (E621) of ve-tsin = het zout van glutaminezuur
