excursiegids sponsored by OPDRACHTGEVERS MET DE WERKEN BIJ VERSCHILLENDE Voor meer informatie, kijk op ZEKERHEID VAN EEN VAST

sponsored by INTERIM-PROFESSIONALS. VAN BETEKENIS.

Voor meer informatie, kijk op www.yacht.nl of mail naar [email protected]

Projectmanager Projectleider Constructeur Risk-engineer Werkvoorbereider Opzichter Beleidsmedewerker Preventist / inspecteur Bouwplantoetser

Bij YACHT kun je aan de slag als

WERKEN BIJ VERSCHILLENDE OPDRACHTGEVERS MET DE ZEKERHEID VAN EEN VAST CONTRACT?

excursiegids

YACHT

7-9 juni 2007 samengesteld door studenten van de opleiding Bouwkunde

index gebouwen 01 Eiffeltoren 02: Palais de Chaillot 03: Grand Palais 04: Petit Palais 05: Notre Dame 06: le Louvre • het oude gebouw 07: le Louvre • de nieuwe entree 08: Arc De Thriomphe Du Carrousel 09: La Grande Arche 10: Cité Universitaire • Nederland 11: Cité Universitaire • Brazilië 12: Cité Universitaire • Zwisterland 13: Le Corbusier • Villa la Roche 14: Le Corbusier • Villa Savoye 15: CNIT 16: Notre Dame de Pentecote 17: Opéra Bastille 18: Opéra Garnier

inhoudsopgave 19: Dôme des Invalides 20: het Pantheon 21: Sacre Coeur 22: Parc André Citroën 23: Galeries Lafayette 24: Musée D’Orsay 25: Forum Des Halles 26: Centre Pompidou 27: Parc de la Villette pack en folies 28: Parc de la Villette Museum en Geode 29: Parc de la Villette Cité de la Musique 30: Bibliotheque National de France 31: Institut du Monde Arabe 32: Musée du Quai Branly 33: Samaritaine Beaubourg 34: Palais de Tokyo 35: Paleis van Versailles

groepsfoto excursie 2007

2

Algemeen

Programma Excursie Parijs toen Parijs nu Gebouwbeschouwingen Krante-artikelen Bronvermelding Deelnemers Excursie Metrokaart Parijs + gegevens hotel

de excursiegroep uit 2003 onder de Eiffeltoren sponsored by

Algemeen

sponsored by

2 5 15 47 180 182 183 185

3

programma excursie (onder voorbehoud)

de geschiedenis van Parijs

Donderdag 7 juni 2007

Hoe het begon

04.00 uur 04.25 uur 04:50 uur 10:00 uur 11:00 uur 14:00 uur 14:30 uur

opstappen in Vlissingen opstappen in Goes opstappen in Bergen op Zoom. In de bus regelen we de kamerindeling. Villa Savoye start rondrit langs de rand van Parijs met o.a. Parc André Citroën, Cité Universitaire La Defense en Parc de la Villette lunch in de bus (zelf meenemen) aankomst hotel en verdelen kamers uitreiken metrokaarten en vertrek naar het centrum.

08.00 uur 08:45 uur 09:00 uur 15.00 uur 21:30 uur

Gezamenlijk ontbijt Check Out uit het hotel bezoek gebouwen in de binnenstad van Parijs vrij in te vullen door de studenten vertrek bus van onder de Eiffeltoren aankomst 9 juni 2007 van af 03:00 uur

Vrijdag 7 juni 2007:

Hotel

Etap Hotel Paris La Villette 19ème57-63, Avenue Jean Jaurès 75019 PARIS; FRANCE Tel : (+33)892680891; Fax : (+33)142034443

4

Algemeen

Verder nog

• eten en drinken kun je op eigen gelegenheid. Je dient zelf eten en drinken voor in de bus mee te nemen; we stoppen wel geregeld onderweg, zodat je ook wat kunt kopen. • beddengoed is beschikbaar in het hotel, neem dit niet mee. • handdoeken (+ washandjes) wel zelf meenemen • je krijgt van ons een excursiegids met hierin voornamelijk informatie over de architectuur van Parijs. • neem je collegekaart mee: hiermee kan je bij musea e.d. veel korting krijgen. • aan het einde van de reis verzamelen de docenten van de opleiding alle foto’s voor een gezamelijke DVD. Neem eventueel je USB-kabeltje mee!

telefoonnummer docenten vanuit Parijs: 06 99 72 41 24

sponsored by

4500 jaar voor Christus is op het eiland Ile de la Cité, wat in de Seine ligt, een Gallische nederzetting ontstaan. Deze nederzetting wordt vooral bewoond door vissers. Veel later, 800 voor Christus, trekken de Galliërs weg van het eiland om klimatologische problemen. 500 jaar later heeft de Keltische Parisii stam een nederzetting gesticht op het eiland. Het gebied om het eiland is moerassig door overstromingen van de Seine. De grond was hierom erg vruchtbaar. De Kelten leefden van de landbouw en handel. De nederzetting bestond uit niet meer dan hutten op het eiland in de Seine. In het jaar 53 voor Christus viel het Romeinse rijk onder leiding van Ceasar de nederzetting aan en bezette het. De Seine werd door de Romeinen overbrugt. Bij die oever bouwden ze een Mercuriustempel. Dit was de eerste tempel in dit gebied. Ook verstedelijkten ze het eiland aan de linker oever. De Romeinse bezetting van Parijs duurde driehonBadhuis boulevard St. Michel en St.-Germain derd jaar en pakte uiteindelijk gunstig uit voor de stad. De Romeinse architecten, of Quiriten, waren vastberaden het dorpje uit te bouwen tot een “beschaafde” stad. Ze bouwden markten, tempels, badhuizen, bruggen, villa`s, een circus (een heel bekend arena waar veel circussen werden gehouden van de Ärènes de lutèce, deze werd in de tweede eeuw gebouwd), een aquaduct en een netwerk van rechte wegen die de districten afbakenden; een ontwerp dat de Romeinen ook voor hun militaire kampementen gebruikten. Aan het eind van de Romeinse overheersing had Parijs ongeveer 8000 inwoners. De badhuizen die de Romeinen bouwden staan er nog steeds aan de boulevard St. Michel en St.-Germain. Er zijn nog veel meer restanten terug te vinden van de Romeinen onder het huidige Notre Dame. Het gebied had nu ongeveer 8000 inwoners. In het jaar 285 rukken de barbaren op en vernietigen de hele stad door brandstichting. Jaren later (in 360) wordt Julien uitgeroepen tot keizer. De stad Lutetia wordt nu Parijs, de naam komt van het Keltische woord ‘’boot’’. Parijs ging in de aanval. Het eerste wat Parijs in wilde nemen in het jaar 451, zijn de Hunnen. Dit lukte hun niet. De Hunnen worden in de strijd geleid, deze strijdt noemt men de ‘’Attila Hun”. De Parijzenaren wilden vluchten, maar een geestelijke verteld hen dat ze moeten blijven om Parijs te verdedigen. Zo weten ze uiteindelijk de aanvallers te verslaan. Clovis, de leider van de Fransen, verslaat de Romeinen in het jaar 485. Ook neemt hij Parijs in en benoemd het tot de hoofdstad van het Merovingingsen-Rijk. Op de plek waar hij wordt begraven wordt een Basiliek gebouwd. Later wordt hier het Pantheon gebouwd. Tot op de dag van vandaag worden hier de belangrijke Fransen begraven. Parijs bleef groeien, de stad kende nu 20.000 inwoners. De handel in luxe artikelen gaf Parijs de bijnaam ‘’ de stad van de luxe’’, en stond ook bekend als het centrum van kennis en macht. De kerk speelde hierin

Parijs toen

sponsored by

5

4500 BC - 1610 AD


een belangrijke rol in het intellectuele en spirituele leven en was de motor achter onderwijs en technologische vooruitgang, zoals het droogleggen van land en het graven van kanalen. Heel Parijs was in 535 volgebouwd met kerken. Het meest beroemde gebouw (geweid aan st. Etienne) was een bescheiden kerk op het eiland Ile de la Cité. Rond het jaar 1000 wordt dit de Notre Dame. Een ander bekend klooster wat toen gebouwd is, is het st. Germain des Pres, dit klooster is meerdere malen vernietigd en weer herbouwd. In het jaar 751 waren de koningen uit Parijs vertrokken en raakte Parijs in verval. De handel trok weg uit de stad. Parijs was niet langer een stad vol prachtige ruïnes. Het was wel prachtig genoeg om gierigaards aan te trekken. Vooral de Teutonen, die als aasgieren de omgeving van Parijs afkamden. De Normandiërs, afstammelingen van de Vikingen, kwamen op de stad af omdat Parijs, volgens verhalen, vol met goud en zilver zou zijn. Tijdens de eerste helft van de negende eeuw kreeg Parijs te kampen met steeds nieuwe indringers die tijdens de tocht over de Seine eerst Bourgondië vernietigde en daarna de hoofdstad plunderden en meerdere keren in brand zetten. Notre Dame Die keren dat de stad de indringers buiten de poort wist te houden, was dit alleen in ruil voor veel kostbaarheden. In 886, het jaar van de laatste Normandische expeditie, was Parijs moegestreden, elke kerk leeggeroofd en de bevolking gedecimeerd. In 911 maakte koning Karel de Simpele een einde aan de Normandische dreiging door barbaren het gebied ten westen van Gallië te geven, dat later Normandië zou worden. Toen de vrede terugkeerde werden de laatste Karolingen, de indringers die stad hadden laten leegplunderen en platbranden, de stad uitgegooid en viel de macht in handen van het leger. Odo (ook wel Eudes genoemd), hertog van Parijs, die de stad was blijven beschermen, riep zichzelf uit tot koning en luidde het begin in van het Capetiaanse rijk. Eindelijk de Capetianen, aan wie de Parijzenaars zoveel te danken hadden! In het jaar 987 ontstond er voor Parijs een nieuw commercieel tijdperk. De moerassen werden drooggelegd en de stad kon zich goed uit gaan breiden. De oude kerk van St-Etienne werd in 1163 afgebroken om plaats te maken voor de Notre Dame. In 1163 besloot bischop Maurice de Sully de kathedraal Notre-Dame te bouwen op de plek van de oude kerk St-Etienne. Voor die tijd was de kathedraal een ongewoon en zeer uitdagend staaltje architectuur. Het was wonderbaarlijk gebouw met kruisgewelven en grote ramen waardoor het licht naar

binnen kan vallen. De bouw van de Notre-Dame was een enorme klus waarbij twee eeuwen lang in totaal 160.000 arbeiders, architecten en kunstenaars uit Parijs werkten aan een echt meesterstuk dat pas aan het begin van de veertiende eeuw klaar was. Toen in 1180 Filips II aan de macht kwam, liet hij de stad renoveren en straten aanleggen. Hij bouwde fonteinen die werden gevoerd met water uit de rivier de Belleville en zorgde voor omleidingen voor het afvalwater, dat richting een open riool in de buitenwijken van de stad spoelde. Hij ontwikkelde ook een vuilophaalsysteem, waarvoor hij kustbewoners Parijs rond 1180 inschakelde die afval op openbare afvalbergen deponeerden. Dit afval zou zich door de eeuwen heen ophopen en uiteindelijk de heuvel vormen waarop het Parc Buttes-Chaumont ligt. Ook is in dit jaar het Louvre gebouwd. Het Louvre was oorspronkelijk een vesting en het nam maar liefst 43 jaar in beslag om dit te bouwen. Nog eens 10 jaar later besloot de koning dat de welgestelde moesten meebetalen aan de omheining van de stad. Zo werd Parijs verdedigd tegen de aanvallen van buitenaf. In 1215 werd de Parijse universiteit opgericht, dit is goed voor de status van de stad. In het jaar 1246 liet de koning de st. Chappelle bouwen, dit werd door de koning gebruikt als slaapkamer, nu is het een gerechtshof. Het gebouw wordt gezien als een van de grootste architectonische meesterwerken van de westerse wereld en was uitgevoerd in Gotiek. De bouw duurde ongeveer 2 jaar. Een Fransman wordt koning in het jaar 1340, ten naParijs rond 1580 dele van een Engelse troonopvolger. Dit was mede de oorzaak van de 100-jarige oorlog. Er brak een periode van honger en epidemieën aan. 8 jaar later wordt Parijs getroffen door de pest, al snel lagen de straten vol met lijken. Het Franse hof vestigt zich in 1364 in het Louvre, de forten Bastille en Vincennes. Bij het fort de Bastille wordt in 1380 de bekende gelijknamige gevangenis gebouwd. Jeanne d’ Arc bevrijd een aantal Franse steden van de Engelsen in 1420 tijdens de 100-jarige oorlog. Toen ze in 1429 Parijs wilde bevrijden, mislukte dit. 7 jaar later trekken de Engelsen zich terug uit Parijs. In 1453 eindigde de 100-jarige oorlog eindelijk. Parijs was er zeer slecht aan toe, de stad lag voor een groot deel in puin. In 1470 wordt de allereerste drukpers ter wereld in gebruik genomen in Parijs. In 1528 voltooide Frans I de herbouw van de stad, en ging hij het Louvre bewonen nadat deze ook gerestaureerd was. Dit was het tijdperk van de hoge Renaissance en de stadsvernieuwing naar Italiaans voorbeeld. In deze periode was de architectuur nog Gotisch. In deze tijd zijn de eerste lantarenpalen gekomen. In 1548 had Parijs ongeveer 300.000 inwoners, 10.000 huizen met minimaal drie verdiepingen, 16 fonteinen, 40 badhuizen, een aquaduct in aanbouw en ongeveer 50 religieuze

6

Parijs toen

sponsored by

Parijs toen

sponsored by

7

4500 BC - 1610 AD


gebouwen. Als laatste teken van de Renaissance werd de triomfboog van Porte St-Antoine gebouwd, die zou fungeren als model voor de poorten van St-Dennis en St-Martin die onder Lodewijk XIV werden opgetrokken. In 1589 verbeterd Hendrick IV de riolering en de infrastructuur. De beroemde brug ‘Pont Neuf’ wordt ook in dit jaar voltooit. Dit is de alleroudste brug in Parijs die nog bestaat. In 1609 begint de bouw van place Royale. Dit was het eerste plein dat in Parijs gebouwd is de huizen zijn symmetrisch ge- Pont Neuf bouwd rond een open ruimte. In 1800 zal dit plein omgedoopt worden in Place des Voyages.

Het jaartal 1610 betekende het einde voor de al 57 jaar regerende Franse koning Hendrik IV. Op 14 mei werd de koning vermoord door een fanatieke monnik genaamd François Ravaillac die geen vertrouwen had in deze koning. De koning zou worden opgevolgd door zijn zoon Lodewijk XIII, maar omdat Lodewijk XIII toen slechts 8 jaar oud was trad zijn moeder Maria de’Medici op als leider. Op 13 jarige leeftijd werd hij in 1615 meerderjarig verklaard en trouwde hij met Anna van Oostenrijk, de dochter van Filips III van Spanje. In 1617 liet de koning de regeringszaken over aan zijn vriend de hertog van Luynes, hiermee ontnam hij zijn moeder van haar taak. Hertog van Richelieu en bisschop van Luçon, beter bekend als kardinaal Richelieu wilde zich opwerken in de kroonraad. Met het beleg van La Rochelle (1628) brak hij de machtspositie van de protestanten, die al hun privIleges verloren, behalve gelijkberechtiging voor de wet en het recht op vrijheid van eredienst. Henri IV Tegenover de Rijksgroten trad de kardinaal even kordaat op. De moeder, de echtgenote en de broer van de koning Gaston van Orléans zwoeren daarom dat zij Richelieu zouden breken. Op 10 November 1630 liet de koning zijn moeder verbannen nadat zij hem heeft laten kiezen tussen haar en zijn knecht. Verder werden verschillende hoge edellieden vermoord omdat ze beschuldigd werden van hoogverraad tegen Richelieu en zijn complot. Verder werden er belastingen ingevoerd, die volgens de kardinaal en de koning de grootheid van Frankrijk in stand moesten houden. Belangrijke gebouwen uit de periode 1610-1789 De belangrijkste gebouwen die in de tijd 1610 tot 1789 in Parijs belangstelling wekten zullen we even kort toelichten. Tot deze gebouwen horen: • Les Invalidess (1671) • Pantéon (1789) • Palais Cardinal ( 1632) • Bastille • Palais du Luxembourg (1615) • Saint-Sulpice (1646) • Kasteel van Versailles(1624) • Place du Vendome (1763) • Porte Saint Denis

Palais du Luxembourg (1615) groepsfoto van de excursiegroep uit 2003 in Parc André Citroën

8

Parijs toen

sponsored by

Parijs toen

Palais du Luxembourg sponsored by

9

1610 - 1789


Het Palais du Luxembourg is gelegen in het 6e arrondissement in Parijs. Er werd in 1615 met de bouw begonnen onder leiding van architect Salomon de Brosse. De opdrachtgeefster was Maria de’ Medici. In 1625 betrad ze het paleis, maar haar verblijf was van korte duur omdat ze werd verbannen naar Keulen. Tijdens de revolutie werd het paleis gebruikt als gevangenis. Later werd het paleis een samenkomst voor verschillende parlementaire vergaderingen. Tussen 1836 en 1841 breidde Alphonse de Gisors het gebouw uit.

overwinning bij de Rijn. In de zijkant van de boog zijn enkele beelden uitgesneden. Een huIlende vrouw met daaronder de verdwenen plaatsen bij de rijn en andere in plekken in Nederland waar is gevochten. De Arc de Triomf is dus niet de eerste triomf boog die in Parijs is gebouw.

Saint-Sulpice (1646) Kasteel van Versailles

Kasteel van Versailles (1624)

Om zijn macht te tonen liet Lodewijk buiten Parijs een geheel nieuw paleis bouwen, genaamd Versailles. Het Kasteel van Versailles ligt, zoals de naam al zegt, niet in Parijs. Het heeft echter wel te maken met de geschiedenis van Parijs. Versailles ligt 20 km ten westen van Parijs. In 1624 kwam er een jachtslot voor koning Lodewijk XIII. Na 1661 werd het in opdracht van Lodewijk XIV uitgebreid tot paleis, onder architect Luis Le Vau. In 1680 werd het paleis onder architect Jules Hardouin-Mansart enorm uitgebreid en tot zijn huidige vorm verbouwd. Het interieur werd door Charles le Brun ontworpen. Het is één van de grootste kastelen van de wereld en het grootste van Europa. Er word geschat dat er op het einde van de regeerperiode van Lodewijk XIV dagelijks zo’n 3000 tot 10000 hovelingen in het kasteel bevonden. Het kasteel was ook het regeringscentrum en het militaire hoofdkwartier van Frankrijk.

Palais Cardinal (1632)

In opdracht van kardinaal de Richelieu werd het palais Cardinal gebouwd onder architect Jacques Lemercier. De bouw startte in 1632. In 1642 stierf de kardinaal en liet hij het paleis na aan Lodewijk XII. Deze stierf echter vlug, waardoor hij het op zijn beurt aan zijn weduwe Anna van Oostenrijk, samen met haar zoon Lodewijk XIV. In 1648 verliet zij het paleis noodgedwongen door de opstand van de Fronde. Toen Lodewijk XIV terug in de hoofdstad kwam stelde hij het gebouw ter beschikking aan Henriette van van Frankrijk en daarna aan haar dochter Henriette van Engeland. Toen deze plotseling overleed schonk Lodewijk het aan haar en zijn eigen broer Filips van Orléans. In 1780 viel het gebouw toe aan Louis-Philippe van Orléans, die het liet verbouwen door architect Victor Louis.

Porte Saint Denis

Om de overwinningen van Lodewijk XIV te vieren werd in 1674 de Porte Saint-Denis gebouwd in Parijs. Dit is een triomfboog ter ere van onder andere de

10 Parijs toen

Porte Saint Denis sponsored by

De Saint-Sulpice kerk staat in de gelijknamige wijk in Parijs. De bouw hiervan is begonnen in 1646. Pas 32 jaar later was het koor gereed waarna er 50 jaar niets gebeurde met het gebouw. In 1732 ontfermde men zich over de façade. De zuidtoren is nooit afgemaakt. De kerk is gebouwd op de ruïnes van een oude tempel gewijd aan de godin Isis. De kerk werd bij het grote publiek bekend nadat ze was genoemd in de bestseller “de Da Vinci Code”

Les invalides (1671)

Dit monument bestaat uit drie gebouwen, namelijk het Hôtel National des Invalides, de Eglise St-Louis en de Dôme des Invalides. Het monument is gelegen in het 7e arrondissement in Parijs. Het werd gebouwd om onderdak te bieden aan de invalide soldaten van de vele oorlogen. Deze waren voorheen aangewezen op een klooster of ze werden bedelaar. Het Hôtel National des Invalides met de Eglise St-Louis werden ontworpen en gebouwd tussen 1671 en 1676 door de architect Libéral Bruant. De Dôme des Invalidess werd gebouwd tussen 1677 en 1735 door de architect Jules Hardouin-Mansart. De Dome bestaat uit een koepelkerk met een vergulde koepel. De Dome dient niet alleen als onderdak maar ook als grafkelder van belangrijke personen. Zelfs Napoleon ligt begraven in deze Dome.

Place Vendome

Place Vendome is een achthoekig plein vlak bij het centrum van Parijs. Het plein is gemaakt van 1686 tot 1702. Napoleon liet hier later een tientallen meters hoge kolom neerzetten genaamd de Colonne de Vendôme. In 1763 werd de Place de la concorde gebouwd. Dit is ook een achthoekig plein met een kolom alleen is dit plein een stuk groter. Het plein is maarliefst 8 hectare groot en er staat een 23 meter

Parijs toen

Dôme des Invalides sponsored by

11

1610 - 1789


hoge obelisk in het midden van het plein, ook wel de naald van Cleopatra genoemd.

De Franse Revolutie in Parijs

Bastille

In de 17e eeuw werd dit bouwwerk verandert in een gevangenis. Vele beroemde gevangenen hebben hier gezeten, waaronder “de man in het ijzeren masker”. Op 14 juli 1789 werd de Bastille bestormd door een grote menigte. Deze bestorming is het symbool van de start van de Franse Revolutie. Dit gebouw werd vooral belangrijk na 1789. In 1784 werd begonnen met de Mur des Fermiers généraux, ook wel de muur van de boeren genoemd. Deze 24 kilometer lange stadsmuur diende niet voor de verdediging van de stad, maar om de tolheffing in goede banen te leiden. Hierdoor kon je Parijs niet in met goederen zonder er belasting over te betalen aan de Ferme générale.

Pantéon (1789)

Het Pantéon is gelegen in het 5e arrondissement in Parijs. Er werd in 1758 met de bouw begonnen en in 1789 was het gebouw klaar. Het werd gebouwd in opdracht van Lodewijk XV die beloofd had, wanneer hij zou herstellen van een ziekte, een kerk zou ‘’ De naald van Cleopatra’’ bouwen. De architect was Soufflot. De afmetingen van het gebouw zijn 110 meter lang bij 84 meter breed en 83 meter lang. Sinds 1885 is het officieel een tempel voor grote Fransen. Sins 1791 zijn er zo’n 50 mensen bijgezet.

Pantéon

12 Parijs toen

Bastille sponsored by

Enkele jaren voor de revolutie liet Lodewijk de 16de een nieuwe Mur de Fermiers Generaux aanleggen. Dit was niet bedoeld om de staat te verdedigen, maar om meer belastingen te kunnen heffen. De Mur de Fermiers Generaux komt overeen met het tracé van de huidig buitenste boulevards. Het begin van de Franse Revolutie is een oorzaak geweest van veel schade aan het architecturaal en kunst patrimonium van Frankrijk. De revolutie is wel het begin geweest van de democratie en de huidige Westerse waarde van onze maatschappij. De revolutie begon op 14juli 1789 met de bestorming van de Bastille. De Bastille was de gevangenis die sinds die Middeleeuwen gebruikt werd om de vijanden van de monarchie in op te sluiten. Tevens was de Bastille voor het gewone volk min of meer het symbool van de onderdrukking geworden. De gevangenen die in de Bastille zaten ( ten tijde van bestorming waren dat er maar 8) werden bevrijd en de Bastille werd afgebroken. De Staten Generaal werd opgeheven en men richtte de Nationale volksvergadering op waarin bepaald werd dat het feodalisme opgeheven Een guillotine uit 1868 werd. Feodalisme was een middeleeuwse oplossing voor de enorme chaos die er na de val van het Romeinse Rijk was ontstaan. Dit zorgde voor orde en hiërarchie. Na de zogenaamde liberale fase brak de terreur aan en werden de TuIlerieën (koninklijke Paleizen) ingenomen en Lodewijk XVI werd na een mislukte ontsnappingspoging ter dood gebracht met een guillotine. Na Lodewijk volgde zijn vrouw en nog 60.000 andere mensen die volgens de radicalen verdachte personen waren. Het Christelijke geloof werd verboden en alle grenzen werden gesloten waaronder ook de pas gebouwde Madeleine. Er werd meteen met een nieuwe jaartelling begonnen, omdat men wilde geloven dat er geen verleden meer was. De terreur liep na ongeveer een jaar ten einde. In de rust die volgde nam een jonge generaal de macht. Toen het er op leek dat de onrust weer zou toenemen door de instabiele regering. De tijd van Napoleon Bonaparte brak aan. Napoleon vestigde

Parijs toen

Bestorming Bastille in 1789 sponsored by

13

1789 - 1885


zich als consul in de TuIlerieën en in 1804 kroonde hij zichzelf als keizer in de Notre Dame. De Cathédrale Notre-Dame de Paris (Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Parijs) is een in vroeg-Gotisch stijl gebouwde kathedraal op het eiland in de Seine, “Ile de la Cité”, in het centrum van Parijs. De kathedraal werd in opdracht van Bisschop Maurice de Sully gebouwd in de tijd van Lodewijk VII. In 1163 werd met de bouw ervan begonnen waarbij de eerste steen door paus Alexander III geplaatst werd. De bouw werd in 1345 voltooid. De Notre-Dame is 130 meter lang. De twee niet-afgebouwde torens, die een hoogte hebben van 69 meter, kunnen beklommen worden en bieden een uitzicht over de stad. Door het boek “De klokkenluider van de NotreDamme” geschreven door Victor Hugo in 1831 heeft de Notre-Damme zijn wereld bekendheid gekregen. Hij verzoende zich met de kerk en hij voerde administratieve systemen en ook het onderwijsstelsel in. Met Napoleon kwam de rust weer en keerde de bouwwoede weer terug. Napoleon wilde in Parijs de sfeer van het keizerlijke Rome oproepen, daarom bouwde hij de Arc de Triomphe du Carroussel . Deze triomfboog werd gebouwd in 1805. Hij liet dit monument bouwen naar aanleiding van zijn overwinningen in 1805 toen hij tot koning van Italië werd gekroond. Hij was aan de macht tot 1814. Op de boog staat het vierspan met de Godin van de vrede wat pas later in 1828 gemaakt werd. De boog hoorde vroeger bij het TuIlerieën-paleis maar dit werd door een brand verwoest in 1871.

De kerk is toegewijd aan Maria Magdalena. Men begon met de bouw in de 18e eeuw. De kerk werd afgebroken tijdens de Franse Revolutie. Napoleon wilde er een tempel bouwen ter ere van zijn leger. In 1806 werd de bouw hervat en in 1842 werd de bouw beëindigd. Op dat moment had het gebouw geen bestemming meer. Uiteindelijk werd het opnieuw een kerk. Het gebouw heeft het uiterlijk van een Griekse tempel, omringd door een rij van 52 Corinthische zuIlen van 20 meter hoog. Het plein rond deze kerk is het centrum van de rijkere buren. Het is omgeven door dure restaurants en exclusieve winkels. De Arc de Triomphe Vercolgens werden de beurs en een heel stel bruggen gebouwd. Het Louvre werd verder uitgebreid en het museum raakte vol met al dan niet gestolen kunstschatten. Ook begon hij met de modernisering van de stad. De Seine werd ingebed tussen hoge kaaimuren. Tevens werden de straten voorzien van voetpaden en gasverlichting. Onder de straten werd een uitgebreid rioolsysteem aangelegd. In 1828 reed de eerste paardentram. Parijs telde meer dan 700.000 inwoners, meer dan 1.000 straten werden verlicht met meer dan 10.500 gasverlichte lantaarns, een 50-tal markten, 5 slachthuizen, een speciale wijnopslagplaats en 4.000 openbare verkeersrijtuigen. Door industrialisering werd het lot van de arbeider ellendig. De eerste socialistische denkbeelden kwamen tot stand en waren de oorzaak van de februarirevolutie van 1848. Napoleon voerde voortdurend oorlog en had het grootste gedeelte van Europa waaronder ook het huidige Nederland in zijn macht. Aan het begin van de 19de eeuw kwam aan zijn greep op de macht in Europa een einde. Na de inval van de Pruisische, De Madeleine kerk Oostenrijkse en Russische troepen in Parijs treedt hij in 1814 af en wordt verbannen naar Elba. In 1815 komt hij terug en laat hij zijn volle sterkte nog eenmaal zien met het Franse volk. Bij Waterloo word het echter verslagen en verbannen naar Sint Helena waar hij in 1821 sterft. De Franse monarchie word weer herstelt en een familielid van Lodewijk de XVI word koning Lodewijk de XVIII. In Parijs breekt opnieuw een revolutie uit in juli 1830, dit keer omdat koning Karel de X meer macht naar zich probeerde te halen. Hij legde de pers aan banden. Parijs is drie dagen het toneel van barricades en rellen, waarbij het leger niet durft in te grijpen. Karel de X vlucht naar Engeland en er volgt een wisseling van de macht, waarbij de held van de revolutie Lafayette een nieuwe koning naar voren schuift genaamd Louis Filipe. Na Louis Filipe kwam Napoleon Bonaparte aan de macht. Hij word de eerste president van de tweede republiek. Na verloop van tijd haalt hij alle macht naar zich toe en in 1851 roept hij zichzelf uit als keizer van het tweede Franse Keizerrijk. Napoleon doet ontzettend veel voor de

De Madeleine

De Notre-Dame

In 1806 werd begonnen met de bouw van een tweede triomfboog, de Arc de Triomphe op het plein ”Place de l’EtoIle” wat nu “Place Charles de Gaulle” heet. De Arc de Triomph du Carroussel De Arc de Triomphe ; De bouw werd begonnen in 1806 deze bouw duurde tot 1836. De Arc de Triomphe is een eerbetoon aan zijn legers. Bovendien hoorde het geen boog te worden maar een olifant met overgewicht en een waterspuwende slurf. De namen van de plaatsen waar Napoleon zijn overwinningen behaalde zijn binnen in het arc complex in de muren gegraveerd. Ook zijn de namen van 660 generaals en officieren in de muren gegraveerd. Onder de Arc ligt het graf van de onbekende soldaat uit 1921 sindsdien brand hier een eeuwig durende vlam. Ook bouwde hij de Madeleine kerk ter ere van ‘la Grande Armée’ (Het grote leger). De Madeleine kerk is één van de bekendste kerken van Parijs en ook één die het minst lijkt op een kerk.

14 Parijs toen

sponsored by

Parijs toen

sponsored by

15

1789 - 1885


stad en bracht Frankrijk weer terug op de kaart van Europa als serieuze natie. In het tweede keizerrijk veranderde Parijs van uitzicht. De overbevolkte stad van 1 miljoen inwoners had nog altijd een middeleeuwse wegen infrastructuur. Napoleon III wilde de hygiëne verbeteren en de haarden van sociale onrust uitroeien. Daarvoor moesten zijn troepen zich snel door de stad kunnen verplaatsen. In 1853 stelde Napoleon III in Parijs een administrateur aan die in de provincie reeds zijn kwaliteiten had bewezen. Deze man was baron Haussmann. Zijn naam zou voor altijd verbonden blijven met de uitbreiding van Parijs in de negentiende eeuw. Parijs werd door Haussmann een moderne stad en hiervoor was een stedenbouwkundig plan nodig dat lang stand zou houden. In amper vijftien jaar voltooide Baron Haussmann zijn taak en herschiep de oude stad tot een modern en prestigieuze metropool. Tientallen bouwputten werden geslagen, straten werden opengelegd en complete buurten en huizenblokken werden afgebroken. Hiervoor kwamen brede boulevards zoals de Boulevars St-Germain, St Michel, Sébastopol en de Aveneu de L’Opéra, in de plaats met statige appartementenhuizen aan beide kanten. In het jaar 1857 is er een Boulevard aangelegd die genoemd is naar de stadsarchitect Baron Haussmann. Althans het grootste deel was in het jaar 1857 aangelegd. Het andere deel was pas 75 jaar later aangelegd. De boulevard kostte bijna 100 miljoen Francs. De lengte van de boulevard is 2,53 kilometer en de gemiddelde breedte is 30 meter. Met 430.000 passanten per dag en met talrijke winkels, kantoren en hotels is de Boulevard Haussmann het grootste commerciële centrum van Europa. Ze staat bekend als de straat met de ‘Grands Magasins’: grote warenhuizen als Le Printemps (architect Paul Sédille, 1881) en Galeries Lafayette (architect Ferdinand Chanut,1908) zijn er gevestigd. Er bevinden zich echter ook grote appartementencomplexen; de stijl waarin ze gebouwd zijn, wordt “architecture haussmannienne” genoemd. Er werden nieuwe theaters (zoals de Opéra Garnier) en kerken gebouwd en er werden openbare parken aangelegd. Opéra Garnier is een operagebouw in

Parijs. Het is gebouwd tussen 1861 en 1875. Opéra Garnier is ontworpen door de architect Charles Garnier in opdracht van Napoleon III. De Opera is in 1861 ontworpen en zou geopend worden in 1871. Door de Frans-Duitse oorlog werd de opening uitgesteld tot 5 Januari 1878. Het Interieur is rijkelijk voorzien van bladgoud, fresco’s en marmer. Het plafond is in 1964 beschilderd door Marc Chagall. De Steil is Neo-Barok eclectisch en potsierlijk extra vagant te noemen. Het is het grootste operagebouw ter wereld met een oppervlakte van ruim 11.000 m2. Het gebouw is 125 meter breed, 173 meter lang en 73,6 meter hoog. De opera zaal biedt plaats aan 2131 toeschouwers. De kroonluchter die in de centrale zaal hangt weegt 6 ton en werd door Garnier zelf ontworpen. Het gebouw is ondermeer bekend omdat het verhaal dan ‘The Phantom of the Opera’ zich daar Operagebouw Garnier afspeelt. Riolen en leidingen voor water en gas werden gemoderniseerd. Nu kon het verkeer zich ontwikkelen en steeg het aantal inwoners van 1 miljoen naar 1.825.000 en het aantal voertuigen naar 60.00.

16 Parijs toen

stadsarchitect Baron Haussman

Boulevard Haussmann sponsored by

Parijs toen

De uitbreidingen van Parijs in de loop van tijd sponsored by

17

1889 - nu


La Belle Epoque

tramnetwerk gegroeid tot het belangrijkste middel van openbaar vervoer in de stad. Er zijn 16 lijnen met een lengte van +- 220 km. Het einde van La Belle Epoque was het uitbreken van de eerste Wereldoorlog. De binnenstad van Parijs had op dit moment ongeveer 2,8 miljoen inwoners, maar de voorsteden bleven groeien. Na de eerste Wereldoorlog kwam de architectuur in Parijs, maar ook in de rest van Frankrijk, even tot stilstand. Iedereen was ontgoocheld over wat er in de eerste Wereldoorlog gebeurd was en iedereen was zijn individuele ramp aan het verwerken. In de eerste Wereldoorlog was een deel van Frankrijk bezet geweest en was het in een gruwelijke oorlog beland met Duitsland. Vele mensen hadden iemand verloren en het land was als het ware met een zwarte sluier bedekt. Ook ontstonden er spanningen tussen de verschillende maatschappelijke klassen. In de tijd tussen Wereldoorlog 1 en Wereldoorlog 2 werd dus weinig tot niets nieuws gebouwd hoogstens werd er wat gerestauDe metro-toegang, ontworpen door Guimard reerd. Wat betreft architectuur had in de tweede Wereldoorlog een catastrofe kunnen gebeuren. Waardoor het Parijs van nu niet zou hebben bestaan. Parijs was bezet door de Duiters. Hitler had zijn generaal Von Choltitz de opdracht gegeven een deel van de stad te verwoesten. Door weigering van de generaal, wat hem waarschijnlijk de kop heeft gekost, is deze ramp niet tot uiting gekomen. Een ander gevaar was dat de Duitsers van plan waren de Eiffeltoren te slopen. Dit alles omdat zij dachten dat Gustavv Eiffel een jood was. Gelukkig voor Parijs is het bij een plan gebleven. Omstreeks 1950 had de binnenstad van Parijs 2,8 miljoen inwoners en de voorsteden 2,4 miljoen inwoners.

De tijd van Belle Epoque is aangebroken. In deze tijd staat Parijs symbool voor elegantie. Een vrije vertaling voor Belle Epoque is de mooie eeuw. Na de 1e Wereldoorlog is deze naam ontstaan omdat men toen terugkeek naar de tijd voor de oorlog en men besefte toen hoe goed het allemaal was. In 1889 vond in Parijs de wereldtentoonstelling plaats (de wereldtentoonstelling werd door 3,2 miljoen mensen bezocht), de Eiffeltoren werd gebouwd, de Sacré-Coeur werd gebouwd en het was de tijd van het cabaret. De Eiffeltoren die zich bevindt op de Champ de Mars werd gebouwd voor de wereldtentoonstelling en de bedoeling was dat deze maar 20 jaar zou blijven staan. Omdat de toren goed dienst kon doen als radio toren, werd besloten om de geheel uit vakwerk opgetrokken toren te laten staan. In 1898 werd er namelijk na de ontdekking van de draadloze telefonie een radioverbinding gelegd tussen de torentop van de uit 15.000 stukjes stalen delen opgebouwde Eiffeltoren en het Panthéon. In het jaar 2000 werd te toren verlicht met talloze lichtjes en schijnwerpers. Elk jaar op 14 julliet, de Gustave Eiffel nationale feestdag, wordt rond de Eiffeltoren een groots vuurwerk afgestoken ter ere van de verjaardag van de Franse Revolutie. De bouw van de Eiffeltoren viel namelijk samen met de honderdste geboortedag van de Franse Revolutie. Het is een grandioos object uit de tijd van de industriële revolutie. Gustave Eiffel (Dijon, 1832-1932) wist uit zijn ervaring als viaductbouwer een toren neer te zetten die tot 1930 behoorde tot hoogste gebouw van de wereld. De Sacré-Coeur is een basiliek, een kerk, opgebouwd uit travertijn. Het is ontworpen door de architecten P. Abadie en Magne die de Romaans en Byzantijnse bouwstijl hebben gebruikt. De opdrachtgevers van de Sacré-Coeur waren de twee zakenlui, Alexandre Lengentil en Rohault de Fleury. Zij hadden een belofte gemaakt bij het uitbreken van de FransDuitse oorlog. Ze zouden overgaan tot bouwen van de Sacré-Coeur als de bezetting van Frankrijk werd voorkomen. Parijs werd belegerd en er kwam een oorlog maar tot een feitelijke bezetting kwam het niet waardoor werd begonnen met de bouw. In het jaar 1900 werd de Parijse metro gebouwd. De toegangspoorten van de metro zijn typerend voor de Belle Epoque, ze zijn ontworpen door Guimard. Guimard was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van Art Nouveau. Tegenwoordig is het

18 Parijs toen

omvang van de stad in 1895 en heden sponsored by

Art Deco

Art Deco (1915 - 1940) is een stijl in de architectuur. De stijl is genoemd naar de tentoonstelling van de toegepaste kunst “Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes” in Parijs in 1925. Het is een verzamelnaam die betrekking heeft op diverse stromingen, maar Art Deco is voornamelijk een reactie op Art Nouveau en Jugendstil.

Perret

Voor en tussen de twee oorlogen was Perret één van de belangrijkste architecten die de architectuur benaderde als constructeur. Dit betekende dat gebouwen werden opgebouwd uit klassieke elemen-

Parijs toen

omvang van de stad in 1940 en heden sponsored by

19

1889 - nu


ten als balken en zuIlen, maar hij combineerde deze klassieke bouwelementen met het nieuw ontwikkelde gewapend beton. Perret was één van de eerste ontwerpers die in gebouwen gewapend beton gebruikt. Hij is dus de grondlegger van het gebruik van gewapend beton. In Parijs zijn meerdere gebouwen van Perret te bewonderen. Om Perret te eren is er zelfs een award naar hem vernoemd die vergeven wordt aan de architect die bij het ontwerpen van de vorm van een gebouw de nadruk legt op de basisstructuur. De vormgeving is strak en eenvoudig, Villa Savoye is een voorbeeld van deze architectuurvorm. Lange, dunne vormen, gebogen oppervlakten en heldere kleuren waren typerend voor deze bouw en kunststijl. Villa Savoye is ontworpen door de bekende Architect Le Corbusier. Hij probeerde tussen de eerste en tweede Wereld- Villa Savoye oorlog de stilstand in de architectuur te doorbreken door een nieuwe bouwstijl te gebruiken. Zijn manier van bouwen werd als eerst gebruikt in woningen. Het allereerste werk van Le Corbusier was genaamd “Pavillon de l’Esprit Nouveau” , vrij vertaal “pavilioen van de nieuwe geest”. Dit doelt op de stilstand binnen de architectuur in Frankrijk die hij wilde doorbreken. De regels van zijn architectuur omschreef hij in het manifest: “Vijf kernpunten van een nieuwe Architectuur”.

Zijn visie was niet om in het oude hart van Parijs het culturele en administratieve te laten zijn, maar om een bredere autoweg te maken. De Périferique en de Seine-autoweg. Om het zakencentrum buiten de binnenstad te plaatsen is gekozen voor La Défense. Tevens werd in Parijs de Montparnasse gebouwd. Vele Fransen vinden het een van de meest lelijke architectonische bouwwerken van Parijs. De Montparnasse is gevestigd tussen, in relatieve zin, laagbouw. Na de bouw in 1974 werd een verbod gesteld op bouwen van torens in de binnenstad hoger dan 37 meter, maar volgens vele inwoners van Parijs was het kwaad toen al geschied.

De Vijfde Franse Republiek

Net als in de 19e eeuw, wordt er weer gebouwd in Parijs. Grote projecten als het kantoorcentrum La Défense, het Centre Pompidou, het museum Quai d’Orsay en het Louvre werd uitgebreid. Deze uitbreiding van het Louvre zou een rel teweeg brengen in Frankrijk. Vele mensen vonden de glazen piramide totaal niet passen bij het oude Louvre en vonden dat de Architect hier totaal niet over had nagedacht. Na goed bestuderen bleek dat de architect I.M Pei toch wel een link had gemaakt tussen het oude Louvre en de glazen piramide. De verhoudingen van het oude gebouw zaten namelijk in de piramide verwerkt. Toch vinden vele Fransen het nog steeds een schande dat dit gebouw er staat, maar er worden veel mooie sfeer foto’s gemaakt en de piramide staat er al een aantal jaar en wordt door vele mensen bezocht. Tevens wordt de tijd na de oorlog gekenmerkt door Theater Marigny de grote hoeveelheden Algarijnen en Marrokanen die naar Parijs komen. De voorsteden groeien tot 8 miljoen inwoners. In 2005 leidde ernstige onrusten in de voorsteden tot hevige rellen. De jaren 50 en 60 waren door de sterke groei de jaren waarin miljoenen mensen forensten met de bus en de auto naar de rand van de oude stad. Charles de Gaulle was president, later zou hij een vliegveld in de stad naar zich vernoemd krijgen. Delouvrier had een visie die de structuur van Parijs ten goede kwam.

20 Parijs toen

sponsored by

La Défense

La Défense is een kantorenwijk in Parijs waar slechts omvang van de stad in 1959 en heden 20.000 mensen wonen en wel 150.000 mensen werken. Het is 800 hectare groot en heeft 2,5 miljoen m2 oppervlak. De moderne wijk ontleent haar naam aan een gedenkteken voor de verdediging van Parijs in de Frans-Duitse oorlog van 1870-187. De planning van dit grote urbanisatieproject gaat terug tot in de late jaren ’50. De binnenstad van Parijs is een groeiende tertiaire sector waardoor de voormalige woonruimte, die plaats moest maken voor La Défense, onteigend werd en er plaatsgemaakt werd voor grote onderneming van zowel de private sector als de overheid. Hiervoor moest veel gebeuren zo moest het wegennet opnieuw getekend worden en moesten er nieuwe woningen gecreëerd worden. De kantorenwijk is opgebouwd in twee zone’s namelijk zone A en zone B. Zone A ligt direct na Pont de Neuilly in het verlengde van de as de concorde, Arc de Triomphe. Deze zone is 130 hectare groot. Voorop in het plan stond dat het een aantrekkelijk leefbaar zakelijk centrum moest worden. In de kantorenwijk La Défense werd als eerste het Palais de la Défense gebouwd, dit gebouw huisvest het centrum voor industrie en heeft de grootste overwelfde ruimte per steunpunt. Zone B met een oppervlakte van 650 hectare is vooral bestemd voor bewoning, hier zijn dan ook veel woonflats gebouwd. Parken, cultuurcentra’s en hogescholen zijn eveneens in deze zone gesitueerd. Het project was dus architectonisch waardevol en modern, maar doordat het gebied zo klein was en de toegeschreven functie’s zo groot werd al snel de hoogte ingebouwd en werden de eerst opgestelde hoogtebeperkingen overschreden. Mede hierdoor vonden weinig van de oorspronkelijke bewoners hun weg terug naar La Défense. Emil Aillaud (1903-1988), architect voor deze zone,

Parijs toen

Ligging La Defense t.o.v. de Seine sponsored by

21

1889 - nu


zocht voor de door hem ontworpen woonwijken naar betere stedenbouwkundige en architectonische oplossingen, dit paste daarmee goed in het idealisme van de wijk La Défense. Aillaud kreeg de opdracht om voor de wijk een bebouwingsdichtheid van 250 woningen per hectare te ontwerpen. Hij kwam vervolgens met het ontwerp van hoge, slanke woontorens die La Defense door het geringe oppervlak vrij veel terrein overlaten dat vervolgens beplant kon worden met bomen, tussen speelheuvels voor kinderen.

* * * * * *

Presidenten

Kenmerkend voor presidenten is dat elke president iets wil achterlaten wat aan hem herrinert. Zo had Gaulles opvolger, Georges Pompidou, ook een wens. Het Centre Georges Pompidou, is een centrum voor moderne kunst in Parijs dat toonaangevend is in de wereld. Het werd in februari 1977 geopend. De wens van de president kwam in vervulling hij wilde dat er in Parijs een groot publiekscentrum werd gebouwd waar alle vormen van kunst een uiting konden krijgen. Dit gebouw is ontworpen door Richard Rogers en de bekende Renzo Piaono. De kleuren geven de functie aan en de bedoeling is geweest om het gebouw binnenste buiten te keren.

Mitterand

Francois Mitterand was de president die voor Parijs veel betekend heeft. Hij bedacht het plan voor de Grand traveaux. Deze Grand Traveaux bestond uit het restaureren van oude gebouwen en het bouwen van nieuwe moderne gebouwen. De Grand Traveaux werd in de volgende chronologische volgorde uitgevoerd: * Le Parc de la Villette (1987) * La Cité des Sciences et de l’industrie (1982) * L’Institut du Monde Arabe (1987)

22 Parijs toen

sponsored by

Le Nouveau Ministère des Finances à Bercy ( 1987) La Grande Arche de la Défense (1989) L’Opéra Bastille ( 1994) Le Grand Louvre et sa Pyramide (1994) La Cité de la Musique (1995) La Nouvelle Bibliothèque Nationale (1995)

Actueel

Tegenwoordig is Parijs de culturele hoofdstad van Europa met 2 miljoen inwoners in het centrum en 11 miljoen inwoners in de voorsteden. Parijs is een stad met een heldere indeling, dit komt mede door de brede boulevards en de ronds points. Kenmerkend voor Parijs is dat de as die Hausmann van het Louvre tot voorbij de Arc de Triomph heeft getrokken, nog steeds de as van de stad is. Deze is later doorgetrokken tot La Défense. Wat nog meer kenmerkend is voor Parijs, zijn de groeikernen. De zogenaamde Villes Nouvelles. Er zijn er vijf; Cergy-Pontoise en St-Quentin-en-Yvelines ten westen van de stad. Marne-LaVallée, Melun-Sénart en Evry liggen ten oosten van de stad. Elke stad heeft zijn eigen karakter en is goed bereikbaar met de metro van Parijs. Tegenwoordig heeft Parijs nog steeds te kampen met grote verkeersproblemen, de metro werkt dan weliswaar goed, maar er hoeft nog maar iets te gebeuren of het autoverkeer loopt vast. Met het vliegtuig naar Parijs is ook geen probleem, er is Aéroport Charles de Gaulle, het grootste van Europa en nog een grote luchthaven Aéroport d’Orley. Andere luchthavens van Parijs zijn Bourget en Beauvais. Tevens is Parijs goed bereikbaar per trein, te denken valt aan de Thalys. Architectonisch gezien is Aéroport Charles de Gaulle een fantastisch object. Een aantal jaar geleden is echter de nieuwe terminal van dit vliegveld ingestort met helaas fatale gevolgen. Met een deel van de nieuwe terminal stortte namelijk ook een loopbrug naar beneden. De discussie die hierna oplaaide ging over het risico van moderne gebouwen. De veiligheid van een gebouw mag niet te lijden hebben onder het ontwerp. Veel mensen vroegen zich na het instorten van deze terminal af of dat ook door architecten werd gehandhaafd.

Parijs toen

Vliegveld Charles de Gaulle sponsored by

23

wijken in Parijs

de stad in detail

Ile de la Cité en île de st.-louis

De eilanden in de Seine zijn de Île de la Cité en de Île st.-Louis De Ile de la Cité staat bekend om de hoog oprijzende gotisch Notre Dame en de Sainte Chappelle en het Justitieel paleis. Feitelijk bevind het wezen van Parijs zich op het Ile de la Cité, omdat dit de basis is van de koninklijke, juridische en kerkelijke macht. Op de kop van het eiland, dat op de vorm van een schip lijkt staat, een ‘2e vrijheidsbeeld’. Dit beeld staat in een groot park. Het wordt genoemd Square du Vert Galant.Beide eilanden in Parijs hebben een heel verschillende gescheidenis. Dit verklaart ook hun uiteenlopende karakter. Het île st.-Louis staat volgebouwd met herenhuizen. Vroeger woonden hier de rijke mensen van Parijs. De huizen stammen uit de 17e eeuw en geven deze wijk een rustgevend karakter.

Quartier Latin

In het oudere Latin ligt het College de France. Hierdoor heeft deze wijk een universitair karakter. Dit gedeelte van de stad wordt gekenmerkt door de vele studenten en boekwinkeltjes voor de studenten. Het staat vol met kleine, goedkope winkeltjes en stalletjes voor een kleine hap. Quartier Latin is een hele oude wijk, maar met nieuwe ideeën. De wijk heeft een lange traditie met de jongerencultuur. Vroeger draaide het in de wijk om de filosofie en de kunst, maar tegenwoordig staat de mode en literaire erfenis in de wijk centraal. Quartier Latin heeft vele mooie grote parken en in deze wijk kan je dus lekker rustig rondslenteren en in de grote parken vertoeven.

St. Germain en Montparrasse

Vroeger was dit het centrum van de intellectuelen en de artistieke gemeenschap. Dit is nu veranderd, maar nog steeds is de oude sfeer van de wijk te proeven in de vele barretjes en cafés. Deze erfenis leeft dus door tussen de hoge kantoortoren en het uitgebreide uitgaansleven. Net als in Quartier Latin zijn er in deze wijk van Parijs veel mooie parken aangelegd tussen de nieuwe bebouwing. Meer dan eens wordt op de pleinen en in de parken door creatievellingen uit de wijk voor cultfilms gefilmd. Na de tweede Wereldoorlog trokken de artiesten naar de wijk omdat de huur daar zo laag was. Deze creatieve bevolking geeft deze wijk nog steeds zijn karakteristieke sfeer.

ook het moderne en bekende Centre Pompidou te vinden.

De Marais en Bastille

Marais betekent moeras en daar komt de naam ook vandaan. Het gebied was eerst een moeras, maar dit veranderde in de 14e eeuw. De buurt werd steeds belangrijker omdat het dicht bij het Louvre lag. De Marias word nu gezien als een van de meest fascinerende wijken van Parijs. De architectuur van deze wijk werd na de revolutie verwaarloosd en dat kwam voornamelijk doordat het een volkswijk werd. In de jaren 60 veranderde dit door de vele restauraties die werden uitgevoerd. Nu zijn vele musea gevestigd aan de hoofdstraten van deze buurt. In de smallere straten zijn nu nog veel galerieën en boetiekjes te vinden. In deze buurt zijn veel verschillende gemeenschappen te vinden zoals: Joden, Algerijnen en Aziaten. De belangrijkste bezienswaardigheden zijn hier voornamelijk de boetiekjes, galerieën, en de gerenoveerde musea. Het Place des Vosges, musée Picasso en musée Carnavalet zijn de belangrijkste bezienswaardigheden. Het Place des Vosges is het oudste plein van Parijs en werd vroeger gebruikt voor toernooien en toneel. De Bastille is voornamelijk bekend van bestorming van de gevangenis in 1789. Deze bestorming betekende het begin van de Franse Revolutie. De Colonne de Juillet herinnert nog aan deze gebeurtenis. Tegenwoordig is het ook bekend van de vele winkels, restaurants en clubs. De Bastille is ook de plaats voor moderne mensen.

Chaps-Élysées

Les Halles was oorspronkelijk een markt. Tegenwoordig heeft de wijk nog steeds een soortgelijke functie omdat er een gigantisch ondergronds winkelcentrum ligt. De smalle achterafstraatjes doen denken aan het authentieke Parijs: overbevolkt, gevaarlijk, maar bijzonder levendig. In het ondergrondse winkelcentrum is veel moderne en populaire kleding te vinden. Dit is ook de reden dat er veel jongeren rondlopen. Buiten dit winkelcentrum zijn er ook nog veel authentieke winkeltjes en delicatessenzaken te vinden waardoor de karakteristieke trekken van deze handels/markt-wijk zichtbaar worden. In deze wijk gaat oud en nieuw goed samen. Naast de oudere authentieke winkels is hier

Volgens veel kenners is de Chaps-Élysées de plek waar Parijs zich van zijn beste kant laat zien. Wanneer je voor het eerst naar Parijs komt mag je de Chaps-Élysées eigenlijk niet missen. Aan deze beroemde straat ligt de al even beroemde Arc de Triomphe. Het geschitter van de lichten rondom de Place de la Concorde geeft je het Franse gevoel van grootsheid. Ooit was dit de boulevard voor de aristocraten, maar nu is het een van de meest bekende winkelstraten ter wereld. Hier liggen de grote bioscopen van Parijs, de fastfood restaurants, de warenhuizen met de duurdere kledingmerken, automerken en vliegtuigmaatschappijen. Wanneer je op deze bekende boulevard een zijstraatje inloopt kom je in het hart van de Haute Couture van Parijs. Dit is al zo sinds eeuwen. Evenwijdig aan de Chaps-Élysées lopen een aantal straatjes waar de beste ateliers van bekende kunstenaars uit Parijs te vinden zijn. Het staat hier ook vol met elegante winkels en delicatessezaakjes. In het gebied rondom de Chaps-Élysées ligt ook het presidentieel paleis. Het paleis is door de minnares

24 Parijs nu

Parijs nu

Châtelet en Les Halles

sponsored by

sponsored by

25

wijken in Parijs

de stad in detail

van Napoleon ingericht met ontzettend dure en decadente meubels. Vanaf de Place de la Concorde is er een adembenemend uitzicht over de Chaps-Élysées met als eindpunt de Arc de Triomphe. Wanneer je naar de andere kant kijkt, kijk je uit op het Louvre met zijn hightech glazen piramide. De Chaps-Élysées was vroeger een onbewoond en slecht onderhouden stuk van Parijs. Dit is in 1830 veranderd toen architecten dit deel van de stad opnieuw gingen aanleggen. De opknapbeurt zorgde voor een positief effect op de omgeving. Recentelijk is het hele gebied rondom de Chaps-Élysées opgeknapt doordat de parkeerplaatsen zijn verwijderd en de toch al erg brede trottoirs nog verder zijn uitgedijt. De reputatie die de Chaps-Élysées nog steeds heeft overgehouden uit de periode dat de boulevard voor de welgestelden van de stad was, is helaas langzaam aan het verdwijnen door de komst van de ontsierende fastfood restaurants en de gigantische bioscoopcomplexen.

wijken van Parijs. Een veelgebruikte afkorting voor deze wijk is BCBG. Deze afkorting staat voor Bon (goed), Chic, Bon Genre (goede soort). Deze wijk is een wijk voor diamantenringen, Porsche en rashonden. De grote herenhuizen in de wijk zijn gebouwd door de rijke bevolking uit de wijk Marais. Deze rijke inwoners vertrokken in de 18de eeuw uit deze wijk om in Invalides en Eiffeltoren te wonen. Deze herenhuizen bevinden zich aan brede boulevards. Één van de mooiste boulevards is het drukke Champs de Mars. Het bekendste bouwwerk van Parijs, de Eiffeltoren, bevindt zich in deze wijk. Eigenlijk zegt de nam het al. Vanaf de Eiffeltoren heb je een schitterend uitzicht over de rest van Parijs. Een ander belangrijk bouwwerk in deze wijk is de militaire academie, de École Militaire, op deze school genoot Napoleon zijn opleiding. Nabij dit complex bevindt zich ook de graftombe van Napoleon Bonaparte. Een ander kenmerk van deze wijk is het vele groen. Dit groen bevindt zich vooral in de parken.

Les Grands Boulevards

Het 16de arrondissement straalt een luxe uit. Deze wijk staat bekend om zijn weelde en welgestelde inwoners van dit stadsdeel. Het 16de arrondissement wordt wel als saai stuk Parijs gezien, maar voor iemand die van kunst houdt biedt deze wijk een zeer groot aanbod aan de verschillende musea. Ook voor de architectuur liefhebber zijn er heel wat gebouwen te zien in Art-Nouveau en Art-Deco stijl. Voor de rijke bevolking is deze wijk een prima gebied. Zowel oud als jong wil hier wonnen. Naast de prachtige woningen zijn wordt het straatbeeld bepaald door banken, multinationals en dure hotels.

Het gebied wat Les Grands Boulevards heet, is in de 19e eeuw aangelegd. Dit gedeelte van Parijs bestaat uit brede straten en rijkelijk gedecoreerde gebouwen. Hier zijn ook de Opéra, theaters en tentoonstellingszalen te vinden. Natuurlijk mogen hier ook de grote warenhuizen, delicatessenzaken, boetieks, modehuizen en cafés niet ontbreken. Dit gedeelte van Parijs was oorspronkelijk de rosse buurt. Nadat deze door een preutse koning gesloten werd, werd het gebied overspoelt door de massa. Het werd het uitgaanscentrum van Parijs, waarbij de rijken aan de ene kant van het gebied vertoefden en de armen aan de andere kant rondhingen. Het opéragebouw, genaamd Opéra Garnier is een van de grootste ter wereld. De straten rondom dit gebouw zijn zelfs zo aangelegd dat ze het gebouw nog grootser laten overkomen. Kunstenaars van diverse disciplines voelen zich tot deze buurt aangetrokken. Dit geeft het stadsdeel een aparte sfeer, met een echt gevoel. In dit deel van de stad komen ook nogal wat overdekte winkelgalerijen voor. Zij bieden plaats aan de kleine sfeervolle winkeltjes en boetieks. In dit deel van Parijs zijn ook de meest luxueuze en duurste winkels te vinden.

Invalides en Eiffeltoren

Alles in deze wijk is samen te vatten met één woord: “groot”. Neem aan voorbeeld aan de Eiffeltoren en de Ecole Militaire. In deze wijk bevinden zich veel buitenlandse ambassades en grote herenhuizen. Deze wijk is één van de welvarendste

26 Parijs nu

sponsored by

Het 16de arrondissement

Montmartre

Montmartre is een wijk waar vooral veel kunstenaars gevestigd zijn. Tegen het einde van de 19de eeuw was Montmartre een ontmoetingsplaats voor veel kunstenaars, schrijvers en dichters. Deze kunstenaars troffen elkaar vooral in bordelen en cabarets. In de wijk Monmartre grossiert het ook van deze uitgaansgelegenheden. Voor de rijkere inwoners van Parijs was Montmartre een achterstandswijk. Daardoor zijn de meeste kunstenaars vertrokken en is er niet echt meer een nachtleven in deze wijk. Echter zijn er in Montmartre niet alleen uitgaansgelegenheden er bevinden zich ook musea. Als je door de wijk loopt waan je jezelf zo af en toe op het platteland. Dit komt mede door het groen van klimop op de huizen. Kenmerkend voor deze wijk is een heuvel. Deze heuvel (de Butte) wordt jaarlijks door velen toeristen beklommen. Boven op de heuvel bevindt zich het Place du Tertre, het hoogste punt van Parijs. Vanaf deze heuvel heb je een fascinerend uitzicht over de stad Parijs. Bovenop de heuvel zijn veel snel kunsttekenaars actief, door wie je, je kunt laten natekenen. Op de helling van deze heuvel bevindt zich een wijngaard. Een belangrijk bouwwerk in deze wijk is de kerk de Sacré-Coeur. Een ander bekend gebouw uit het nachtleven van Parijs bevindt zich ook in deze wijk. Namelijk de Moulin Rouge.

Parijs nu

sponsored by

27

wijken in Parijs

de stad in detail

Rond de Périphérique

Chaumet te vinden. Door de aanwezigheid van deze dure winkels is deze wijk vooral intrek bij de rijkere mensen. De grootste bezienswaardigheden in deze buurt zijn: Het Louvre, Palais Royal, Jardin du Palais Royal en de Jardin des TuIleries. Naast deze bezienswaardigheden zijn er nog vele anderen waaronder veel standbeelden en gebouwen.

Dit gebeid tekent de stadgrenzen van Parijs af. Het wordt vaak de rondweg van Parijs genoemd. De Phériphérique omvat heel Parijs en bestaat uit twee prachtige landschapparken, voormalige dorpen die rondom Parijs lagen en het ambitieuze stedelijk project La Défense. Doordat de Phériphérique vroeger uit deze kleine dorpjes bestond zie je nu zelf binnen dit gebied heel wat afwisseling en kent ieder stukje zijn eigen karakteristieken. Je kan zeggen dat Parijs één stad is met een heleboel kleine steden. De twee stadsparken Bois de Boulogne en Bois de Vincennes zijn het bezoeken waard, de rust en stilte die je daar ervaart is immens. Bois de Boulogne strekt zich uit over 863 hectare. Er bevinden zich twee vijvers die op verschillende hoogtes liggen. Het park kent twee gezichten, overdag een prachtige natuur maar `s avonds kun je beter niet in het park bevinden. Het wordt dan namelijk de ontmoetingsplaats voor de onderwereld. Dit was al in de tijd van Napoleon en het is nog steeds niets veranderd. La Défense is de kantorenwijk in Parijs. De wijk ligt in het verlengde van de “historische as”, die loopt vanaf het Louvre via de Arc de Triomphe naar het westen. In deze as staat een imposant bouwwerk La Grande Arche, met 90 m hoog, geeft deze buurt een kenmerkende uitstraling. Al vallen de vele wolkenkrabbers die zich rond dit gebouw bevinden toch net iets meer op. Er wonen niet veel mensen in deze wijk maar er werken wel dagelijks 150.000 mensen op 2,5 miljoen vierkante meter kantooroppervlakte. De wijken die aan deze Phériphérique grenzen hebben een eigen identiteit en dit maakt de rondweg een zeker de moeite waard om zo alle kanten van Parijs te zien te krijgen.

Randsteden van Parijs

Parijs , samen met zijn rondsteden, vormt een enorme metropool. In Parijs wonen 2.153.600 mensen in 2006. De bevolkingsdichtheid is 20163,6 inw/km2. In de randsteden van Parijs wonen veel mensen die in Parijs zelf werken, forenzen dus. Dit met gevolg dat Parijs een overdruk wegenstelsel heeft, rond en in de stad.

Parijs en Europa

Parijs is een deel op zichzelf als we het alleen al op economiegebied bekijken. Parijs is een maatgevende stad voor de hele wereld. Parijs is de hoofdstad van Frankrijk en speelt in Frankrijk zelf een belangrijke rol. De Eiffeltoren in Parijs is het object wat wereldwijd geassocieerd wordt met Frankrijk. Het staat zelfs op de nominatielijst voor de New 7 Wonders of the World. Ook wij als Europa zijn blij met de stad Parijs. Dit om zijn vele monumentale gebouwen en interessante geschiedenis.

De TuIleriëen

De TuIleriëen zijn vooral bekent om het Louvre. Het Louvre dat eerst onderdak bood aan de Franse koningen en nu plaats biedt aan een van de beste collecties van de wereld. Het karakter van de wijk wordt vooral gegeven door de pleinen, tuinen en binnenhoven. Daarbij geeft de geschiedenis van dit deel nog een extra toevoeging aan deze buurt, zo is op het Place de la Victoires nog een standbeeld te vinden van Lodewijk XIV. Het plein was ontworpen om het beeld zo goed mogelijk uit te laten komen. Tegenwoordig worden de gebouwen in deze buurt gebruikt als restaurant of hotels. Ook de modehuizen hebben zich in dit deel van de stad gevestigd. Zo zijn er modehuizen van Cartier, Boucheron en

28 Parijs nu

Jasper Florie’s fotoverslag van Parijs 2003 sponsored by

Parijs nu

sponsored by

29

openbaar vervoer in Parijs

de stad in detail

Algemeen

De metro is een relatief oude vorm van openbaar spoorwegvervoer, welke vooral in grote “hoofd”steden word gebruikt. Het voordeel van de metro is dat deze een eigen spoor heeft waardoor er geen gelijkvloerse kruisingen zijn. Dat betekent dus dat de lijn vaak is aangelegd in een tunnel of op een viaduct. De metro heeft een vrij hoge rij-frequentie en een grote reizigerscapaciteit. Qua gewicht en stationafstand past de metro ongeveer in het midden van het rijtje tussen de trein en de tram.

Geschiedenis van de metro

De eerste metro ter wereld werd op 10 januari 1863 geopend in London. Deze bestond uit houten coupés en werd getrokken door een stoomlocomotief. Er werd al snel overgestapt op elektriciteit, omdat de stoomlocomotief voor veel roet en rookoverlast zorgde waardoor de omgeving vervuild raakte. De eerste metro buiten London ging rijden in de hoofdstad van Hongarije, namelijk Boedapest. Daarna kwam de metro rond 1900 ook in Parijs te rijden. De metro in London werd toepasselijk “Underground” genoemd en in New York de Subway. In Duitstalige landen spreekt men van de Untergrundbahn. De Nederlandse metro kwam pas veel later en werd de Stadsspoorweg genoemd. Het woord metro komt van het Frans woord “Chemin de Fer Métropolitain”, welke in de volksmond wordt afgekort tot Metro. Metropool betekent hoofdstad. Op 19 juli 1900 werd in Parijs lijn 1 geopend tussen Porte Maillot en Porte de Vincennes. Deze lijn was gebouwd door de Compagnie du Chemin de Fer Métropolitain de Paris (CMP). In 1910 werd de Société du Chemin de Fer Electrique Nord-Sud de Paris (Nord-Sud) opgericht die de lijnen A en B bouwde (de huidige lijnen 12 en 13). In 1930 werd Nord-Sud overgenomen door de CMP. In 1948 werd deze onderneming overgenomen door de overheid en kreeg de naam RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens). In 1956 is de metro op rupsbanden geïntroduceerd. Op 5 van de 16 lijnen rijden in 2004 metrostellen Originele houten coupés 1863 op luchtbanden. In 1998 opende Parijs metrolijn 14, volautomatisch, zonder bestuurder. Deze treinen kunnen rijden met de uitzonderlijk hoge frequentie van elke 85 seconden, zijn 90 m lang en hebben elk een capaciteit van bijna 800 passagiers. Lijn 14 vervoert iedere dag snel en comfortabel 240.000 passagiers. Bijna 200 miljoen reizigers hebben al zonder problemen gereden met lijn 14. Momenteel zijn ze bezig om lijn 14 te verlengen. Er wordt een stuk aangelegd tussen station Bibliothèque Nationale richting Olympiades omdat dit een dichtbevolkt gebied is met maar weinig openbaar vervoer. De opening van dit deel van het traject stond geplanned voor april 2007, maar deze is uitgesteld nadat 1 van de tunnels die toevallig onder een basisschool liep instortte. Er waren op dit moment gelukkig geen kinderen op school.

30 Parijs nu

sponsored by

Metro in Parijs

De metro is het snelste en gemakkelijkste openbare vervoersmiddel in Parijs. De Parijse metro vervoert dagelijks tussen de 4 en de 6 miljoen mensen. In 2000 werd het honderdjarige Parijse bestaan van de metro gevierd. De Parijse metro wordt onderhouden door de RATP (Régie Autonome des Transports Parisiens) Autonoom Beheer van het Parijse Vervoer, dat 16 lijnen heeft en een netwerk vormt met een lengte van 213 kilometer waaronder 297 stations. Alle lijnen hebben een kleur en een nummer en staan op plattegronden aangegeven die op papier te krijgen zijn, maar die ook op borden staan die in elk metrostation in Parijs hangen. De lijnen van de RER (het regionaal expresnet) kunnen ook met een metrokaartje worden gebruikt. De metro is een ideaal vervoersmiddel om snel door Parijs te reizen. De verschillende lijnen rijden allemaal over eigen sporen; er is dus geen enkel perron dat door meer dan één lijn gebruikt wordt. Bij het overstappen moet men altijd door de gangen van het metrostation naar een ander perron lopen. Er zijn losse kaartjes, carnets met tien kaartjes, toeristische dagpassen (Mobilis) en meerdaagse passen (Paris Visite) te koop. Voor je de metro ingaat stop je het kaartje in de automaat. Bij een geldig toegangsbewijs gaat het poortje open, bij de RER is dit ook nodig bij de uitgangen. Met een kaartje kun je zolang onder de grond reizen en zovaak overstappen als je wilt (binnen een zone), maar zodra je het systeem verlaat en daarna weer wilt instappen, moet je weer een nieuw kaartje gebruiken. Overstappunten zijn die metrostations die aangeduid worden met een open rondje ‘o’ (correspondances) op de plattegrond. Daar kan men overstappen op een andere lijn. De metro rijdt van een uur of vijf ‘s morgens tot één uur ’s nachts. De metro stations zijn duidelijk herkenbaar aan hun logo, een grote M in een cirkel, niet te verwarren met de welbekende Mac Donalds. Alle stations staan op de plattegronden aangegeven. De metrostations zelf worden aangegeven door het bord ‘Metropolitain’ in groene letters, een rode lantaarn met in het wit het woord ‘Métro’ of een grote gele ‘M’ in een cirkel en zijn overal gemakkelijk te vinden. De uitgang wordt aangegeven met blauwe borden met het woord ‘sortie’, overstappers volgen de oranje borden met het woord ‘correspondance’. De bekendste Parijse metrostations zijn die waar men uitstapt voor de belangrijkste bezienswaardigheden van Parijs zoals:

Parijs nu

sponsored by

31


de stad in detail

• Anvers (voor de Sacré-Coeur) • Hôtel de Ville (voor Hôtel de Ville) • Champ de Mars (metrostation) • Tour Eiffel (metrostation) (RER) (Eiffeltoren) • Invalides (voor Hôtel des Invalides) • Pigalle / Blanche (voor Moulin Rouge) • Charles de Gaulle - ÉtoIle (voor de Arc de Triomphe) • Palais Royal - Musée du Louvre (voor het Palais Royal en het Louvre) • Saint-Michel-Notre-Dame (RER) • Havre-Caumartin (voor de grote warenhuizen rond Boulevard Haussmann) De afstand tussen twee stations is met gemiddeld 580 meter, dat is veel kleiner dan bij de meeste andere grote metrosteden. Zie achterin dit boekje de overzichtskaart van de metrolijnen

rique. De lijn loopt van Porte d’Ivry naar boulevard Victor. De lijn word afgestemd op 100.000 passagiers per dag. Hiermee is het een van de drukste tramlijnen van Europa. De lijn is pas uitgebreid. De aanleg hiervan begon in de zomer van 2003 en hij is geopend op 16 december 2006. Deze lijn wordt ook wel Tramway des Maréchaux genoemd. De futuristische haltes langs deze lijn worden verlicht met lampen in de bovenkant van de overkapping die gedimd kunnen worden en door spotjes aan de voet van de bomen die een gevoel van veiligheid moeten geven. De T3 heeft 17 stations en is 7.9km lang. De totale reisduur is 24 minuten. De T4 is een project van de Franse spoorwegen en loopt over een oude spoorliljn tussen Bondy en Aulnay-sous-Bois. Deze lijn is geopend op 18 november 2006. De T8 moet Châtillion gaan verbinden met Viroflay. De werkzaamheden starten naar verwachting in 2007 en de opening hiervan is gepland in 2010.

De tram

De tram is een voertuig dat geleid wordt met een rails, dus net als de trein en de metro. De tram onderscheidt zichzelf echter van deze twee doordat hij meestal op de openbare weg tussen het andere verkeer rijdt. Ze hebben dan ook richtingaanwijzers en remlichten enz. De meeste trams rijden in de steden. Over het algemeen zijn de interlokale trams vervangen door busdiensten. De tram wordt tegenwoordig meestal aangedreven door elektromotoren die hun stroom halen van een leiding boven de rails. In Parijs functioneert de tram sinds het jaar 1855. Toen echter in het jaar 1900 de eerste metrolijn in gebruik werd genomen, is het lot van de toenmalige trams bezegeld. Het metronet groeide snel uit en verdrong hiermee de tram. Ook vormde de tram een obstakel voor het groeiende autoverkeer. Op 15 maart 1937 werd de laatste tramlijn opgeheven. Sinds 1992 word een nieuwe tramlijn gebruikt. Hiermee wil men het gebruik van de auto terugdringen. De tram is een hele interessante manier om van de ene kant van Parijs naar de andere kant te komen. Het is anders dan de bus en in de Metro zie je niet waar je onderweg langs komt. Op het moment zijn vier tramlijnen in Parijs in gebruik. tram op lijn T1 De T1 loopt aan de noordzijde van Parijs en verbindt Saint-Denis met Noisy-le-Sec. Zoals eerder genoemd werd deze lijn in 1992 in gebruik genomen. De T2 ligt in het zuidwesten van Parijs en verbind de wijk La Défense met Issy-les-Moulineaux. Deze lijn is in gebruik genomen in 1997 en loopt over een oud spoorwegtracé. In 2009 moeten er twee verleningen van deze lijn klaar en in gebruik zijn. Deze lijn word ook wel Trans Val-de-Seine genoemd. De T3 ligt geheel binnen de stad en loop over de ring van boulevards net binnen de Périphé-

32 Parijs nu

sponsored by

RER

Het metro netwerk wordt aangevuld door de RER (Réseau Express Régional) Dit zijn de regionale treinen die Parijs met zijn voorsteden verbinden. Deze treinen gaan elke 12 minuten en vormen dus een makkelijke en efficiënte verbinding waarbij je nooit lang hoeft te wachten. Het RER-netwerk is ontstaan door een aantal bestaande treinroutes aan elkaar te koppelen door ondergrondse tunnels onder de stad. De RER komt bij alle kopstations uit de grond en gaat vanaf daar verder als normale stadstreinen. De RER treinen zijn te herkennen aan het feit dat ze altijd links rijden. Verder werken de metro en de RER vrijwel op de zelfde manier alhoewel de RER wagons iets groter zijn. De SNCF wagons zijn dubbeldekkers. Terwijl die van de RATP enkeldekkers zijn. De RER kent 5 lijnen, lijn A, B, C, D en E. Lijn A en B zijn van RATP en SNCF. Lijnen C, D en E zijn alleen van SNCF.

Vervoersbewijs Parijs

Zorg altijd voor een geldig vervoersbewijs Er wordt vaak, en vooral in de avonduren vaak gecontroleerd en de boetes zijn prijzig. Hier volgen de vervoersbewijzen die gebruikt kunnenworden in Parijs

Carnets

De metro en de bus gebruiken dezelfde kaartjes, deze kosten 1,40 per enkeltje maar wanneer men een boekje koopt met 10 kaartjes kost dit maar 10 euro. Deze boekjes (Carnets) zijn niet alleen

Parijs nu

sponsored by

33


de stad in detail

te koop bij alle bus en metro stations maar ook bij enkele “Tabacs”. De kaartjes zijn geldig op: • Het gehele metronet • De RER ( RATP en SNCF) • Het optIle-netwerk ( al het busvervoer in de voor steden) Dit zijn de beste en goedkoopste kaartjes indien u niet al te veel wilt reizen.

5,20 1-3 zones: euro 6,95 1-4 zones: 8,75 euro 1-5 zones: 12,00 euro 1-6 zones: 15,25 euro 1-7 zones: 16,80 euro 1-8 zones: 18,30 euro Handig als u maar 1 dag blijft en alleen in 1 buurt van Parijs blijft.

Paris Visite Pass

Een andere optie is de Paris Visite Pass. Deze kaart is alleen voor toeristen en is afhankelijk van wat je wilt. De kaart is enkele dagen geldig op metro bus en treinen binnen 3, 5 of 8 zones. De kosten variëren nogal maar je krijgt met deze kaart wel korting bij diverse attracties, waaronder Disneyland Resort Parijs, Le Cité des Sciences en Bal du Moulin Rouge. Voordat u de pas gebruikt moet u er eerst uw naam en het kaartnummer op schrijven en vergeet ook vooral niet de geldigheidsdatum. De kaart is redelijk prijzig en alleen aan te raden indien u veel gaat reizen. Kinderen onder de 4 kunnen gratis reizen.

Carte orange

Met de carte orange heeft u een week of een maand lang recht op onbeperkt reizen binnen de gekozen zones op al het openbaar vervoer van maandag tot maandag. Hier heeft u wel een pasfoto voor nodig en u dient een handtekening te zetten op het kaartje. Deze kaart wordt het meest gebruikt door Parijzenaren zelf. De prijs varieert tussen 15,00 en 49,00 euro. Handige en makkelijke manier om te reizen indien u een langere tijd in Parijs verblijft.

Mobilis Pass

Als u Parijs maar kort bezoekt kunt u ook een Mobilis kaart kopen. Dit is een dagkaart waarmee u voor maar 5,30 euro op de metro,bus, RER en de SNCF treinen naar de voorsteden kunt rijden, tot aan Disneyland toe. De kaart is op alle metro stations verkrijgbaar. Mobilis 1 dag pas: 1-2 zones: euro “Zone kaart”

34 Parijs nu

sponsored by

Parijs nu

sponsored by

35

gevolgen van de revolutie

de stad in detail

Tijdens de Franse Revolutie hebben er een aantal belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden met betrekking tot de politiek. Deze gebeurtenissen oefenen vandaag de dag nog steeds invloed uit op de samenlevingen in veel verschillende landen. Zo is Frankrijk tijdens de Franse Revolutie van een monarchie veranderd naar een constitutionele monarchie. Dat wil zeggen dat het koningshuis werd afgeschaft en dat de macht van de adel en geestelijkheid teruggedrongen werd. Later werd Frankrijk een republiek. Omdat Frankrijk een republiek werd moest er ook een grondwet komen. Dit hoort namelijk bij een republiek. In het zelfde jaar dat Frankrijk een republiek werd (1789) kwam de “Verklaring van de rechten van de mens en burger” tot stand. Dit is een lange tekst waarvan de inhoud over de rechten van de mens gaat en waarbij de vrijheid van de mensen in Frankrijk centraal staat. De drie bovenstaande zaken die hebben plaatsgevonden tijdens de Franse Revolutie hebben nog steeds invloed op de samenleving van veel landen over de hele wereld waar Nederland ook toe behoort. Frankrijk is bijvoorbeeld tijdens de eerste jaren van de Revolutie een republiek geworden. Vandaag de dag heb je nog steeds te maken met de republieken en het republikeins genootschap in Nederland. Bij het vormen van een republiek kwam er natuurlijk een grondwet. Ook hebben wij in Nederland vandaag de dag nog met een grondwet te maken. Ook is er natuurlijk de verklaring van de rechten van de mens nog, die tijdens de revolutie werd gevormd (in Frankrijk) voor de mensen en burgers die toen in Frankrijk leefden. Deze oefent in Nederland vandaag de dag nog steeds invloed uit op de politiek. De gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden in Frankrijk zijn enorm belangrijk voor de geschiedenis van de mens.

jaar 1799 greep Napoleon de macht als dictator. Tot het jaar 1830 waren er in Frankrijk verschillende machtsvormen. Vanaf dat jaar werd de Franse republiek weer ingevoerd en behouden en werd het erfelijke staatshoofd vervangen door een gekozen heerser. Vandaag de dag geldt voor Frankrijk hetzelfde principe als toen der tijd in Frankrijk.

Het begin van de Franse republiek

Aan het eind van de achttiende eeuw werd Frankrijk geregeerd door koning Lodewijk XVI. Hij was geboren in het kasteel van Versailles waar hij vrijwel zijn hele leven heeft gewoond. Hij leefde van 1754 tot 1793. Koning Lodewijk XVI regeerde Frankrijk in de periode tussen 1774 en 1792. Lodewijk XVI was een ambitieuze koning die probeerde Frankrijk van de finanKasteel van Versaille ciële schulden te verhelpen, die waren veroorzaakt door zijn vader en grootvader Lodewijk XIV en Lodewijk XV. Lodewijk XVI had het beste met het land voor maar na de zomer van 1789 kwamen er grote politieke veranderingen in Frankrijk. Rond het jaar 1790 hadden al veel edelen Frankrijk verlaten en Lodewijk en zijn vrouw (Marie Antoinette) waren dat zelf ook van plan. In 1791 werd Frankrijk een constitutionele monarchie. Lodewijk XVI en zijn vrouw woonden nog steeds in Frankrijk maar in juni van dat jaar deden ze een poging tot ontsnappen. Bij de ontsnappingspoging waren ze ontmaskerd en teruggebracht naar Parijs. Vanaf dit moment was de band tussen Lodewijk en het Franse volk totaal verbroken. In het jaar 1792 het koningschap afgeschaft door de Nationale Conventie van Frankrijk. Vanaf dit jaar wordt Frankrijk een republiek. In 1793 zijn koning Lodewijk XVI en Marie Antoinette terechtgesteld en hun straf was onthoofding. Frankrijk was nog geen decennium een republiek, want in het

36 Parijs nu

sponsored by

De republiek in Nederland

De republiek in Nederland zoals we die ooit gekend hebben, is begonnen vanaf het jaar 1588. In het jaar 1581 is de Spaanse koning afgezworen door de Sta- Onthoofding van Lodewijk XVI ten-Generaal. In principe was Nederland geen echte republiek omdat de koningsfamilie vrijwel alle macht had. De reden waarom Nederland een republiek was, was omdat Nederland een sterk democratisch stelsel had in tegenstelling tot omliggende landen. Er zijn verschillende pogingen gedaan tot het afzweren van de koninklijke familie in Nederland. Deze pogingen waren echter tevergeefs. Uiteindelijk heeft de koninklijke familie altijd een rol gespeeld in de Nederlandse republiek. In 1795 werd Nederland een republiek zonder koning als hoofd van het land. Een decennium later heeft Napoleon er echter voor gezorgd dat Nederland weer een koninkrijk werd, met zijn jongere broer als koning. Willem VI roept zichzelf uit tot koning in het jaar 1815. Vanaf dit jaar is Nederland een monarchie. De macht van de koningsfamilie is in de loop der jaren wel aanzienlijk teruggedrongen en de acceptatie van de monarchie is er over een groot deel van het volk. Er zijn echter een aantal bewegingen die de monarchie streng tegen willen gaan. Deze groep bevat de zes republikeinse bewegingen. Deze bewegingen zijn het [Republikeins Genootschap], het Nieuw Republikeins Genootschap, het Nieuw Republikeins Republikeins genootschap tijdens de oprichtingsvergadering in Gezelschap, de Republikeinse Moderne Partij, het 1996 Republikeins Platform en tot slot de Republikeinse Socialisten. Ze zijn opgericht in 1996 en hebben alle zes als doel voor ogen de republiek in Nederland zo dichtbij mogelijk te halen. De ene partij heeft net iets andere doelen voor ogen als de andere partij. Leden van de ene partij zijn lid van andere partijen. Samen proberen deze partijen van Nederland een republiek te maken waarbij het koninklijk huis geen rol speelt in de politiek maar waar de hoogste macht van Nederland bestaat uit één gekozen president.

De grondwet in Frankrijk

Vóór de revolutie had Frankrijk een grondwet maar deze stond in het teken van de koning en niet van het volk. Het volk greep op den duur de macht en de koning werd van de troon ge-

Parijs nu

sponsored by

37


de stad in detail

stoten. Hij deed een vergeefse ontsnappingspoging uit Frankrijk. Hij werd gauw ontmaskerd en teruggebracht naar Parijs. Een aantal maanden na de ontsnappingspoging van koning Lodewijk XVI werd er een nieuwe grondwet goedgekeurd. Degene die de macht kregen over de wetgeving waren de Assemblée Nationale Législative. Deze vormden de nieuwe machtsvorm in Frankrijk. De Assemblée Nationale Législative bleef aan de macht tot 1793. In dit jaar direct na de onthoofding van Lodewijk XVI begon de massale opstand tegen de revolutie en de republiek. Er kwam vanaf dit moment een nieuwe grondwet. De macht kwam in de handen van het Comité de Salut Public en hierna volgde de periode van het schrikbewind. Dit is een periode van terreur in Frankrijk. Er werden vele acties ondernomen om er voor te zorgen dat het terreur ophield in Frankrijk. In het jaar 1795 kwam er een nieuwe grondwet. De economische positie van Frankrijk liep sterk op vanaf deze periode. Hierop volgde dat er in de grondwet kwam te staan dat er in Frankrijk een tweekamerstelsel kwam. Dit bestond uit de Raad van vijfhonderd en tweehonderdvijftig senatoren. Er werden verschillende acties genomen tegen de rebellenacties zoals de inzet van het leger. Dit was de eerste keer dat een grondwet goede gevolgen vertoonde. Tussen de achttiende en twintigste eeuw zijn er meerdere grondwetten in Frankrijk geweest. De laatste dateerde van 1958. Deze werd door middel van een referendum aangenomen.

voor de burger in het jaar 1789. Op 27 augustus 1789 zijn de rechten opgesteld. Ze waren gebaseerd op Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap. Men werd vrijgelaten als het ging om gedachten over godsdiensten. Personen met veel geld hadden niet automatisch meer macht dan armere mensen. Broederschap ging over eerlijk handelen met elkaar en niet elkaar bedriegen. Zowel voor de burgers, als voor de koning golden deze wetten en rechten. De universele verklaring van de rechten van de mens bestaat uit een fundamentele tekst. Dit geschrift omvat alle rechten die waren opgesteld na de Franse Revolutie van 1789. De Franse benaming voor verklaring van de rechten van de mens en burger is “la Declaración de los Derechos del Hombre y del Ciudadano”. Deze tekst is te vinden in een museum in Parijs, namelijk het Musée de l’Homme.

De grondwet in Nederland

In Nederland kwam de eerste grondwet tot stand in het jaar 1789 door de Nationale Vergadering. In 1813 liet [Willem VI] een nieuwe wet ontwerpen. In deze wet ging er veel aandacht uit naar het vorstenhuis. De vorst kreeg veel macht en de Staten-Generaal weinig. Een aantal vrijheden werden in deze wet vastgelegd. Het was niet helemaal geregeld zoals het nu geregeld is. De vorst kon namelijk om de grondwet heen en hoefde wetsvoorstellen niet voor te leggen aan de Staten-Generaal ter goedkeuring. Tussen 1789 en 1983 zijn er in Nederland ontwettend veel wetsherzieningen en –veranderingen geweest. In 1983 is er afgesproken dat er een algehele herziening plaats zal vinden. De opzet van de grondwet verandert en er komen nieuwe grondrechten bij. Na 1983 zijn er nog een aantal kleine herzieningen van de grondwet.

Er is in de geschiedenis een moment geweest waar landen inzagen dat er een internationale versie van de mensenrechtenverklaring moest komen: de universele verklaring van de rechten van de mens. Dit was een aantal jaar na de 2e Wereldoorlog. De vorming van de Verenigde Naties was om ervoor te zorgen dat er wereldvrede zou komen, waar veel landen dan hetzelfde over zouden moeten denken. In 1948 werd de universele verklaring van de rechten van de mens ingevoerd. Dit was en is nog steeds een verklaring die geld voor de Verenigde Naties. Deze verklaring is een aantal keer aangepast en aangevuld maar de basis is hetzelfde gebleven als de verklaring van de rechten van de mens en burger, uit de Franse Revolutie. Na de 2e Wereldoorlog zijn er een aantal oorlogen geweest waardoor het er naar uitziet dat het niet makkelijk is om ons aan de universele verklaring te houden. Bij elk van de oorlogen worden er militaire machten gestuurd om ernstige schendingen van de rechten van de mens tegen te gaan, te stoppen of te straffen. Vandaag de dag wordt de universele verklaring van de rechten van de mens nog steeds gebruikt door advocaten en rechtbanken. Internationale rechters debatteren regelmatig om te kijken of de nog steeds overeenkomt met internationale regelgeving.

Conclusie

Willem I (VI) der Nederlanden

Verklaring van de rechten van de mens en burger tijdens en na de Franse Revolutie in Frankrijk

De Franse Revolutie van 1789 heeft er toe geleid dat er een verklaring van de rechten van de mens en burger is gekomen. Deze verklaring omvatte alle rechten die een individu of groep mensen heeft. Drie en een halve maand werdt er keihard gewerkt aan de nieuwe rechten

38 Parijs nu

De verklaring heden ten dage

sponsored by

Tijdens de Franse Revolutie zijn er veel politieke veranderingen geweest die vandaag de dag nog steeds veel terug te vinden zijn in verschillende landen. De drie benoemde gebieden waar verandering heeft plaatsgevonden waren de republiek, de grondwet en de verklaring van de rechten van de mens en burger. Voor elk van deze onderwerpen heeft het een Musée de l’Homme behoorlijke tijd geduurd tot dat het was uitgegroeid tot wat het nu is. Neem bijvoorbeeld de grondwet waar zo ontzettend veel veranderingen aan zijn geweest vanaf het gevormd werd tot wat het op dit moment is. Deze veranderingen zijn van enorm groot belang geweest voor de Verenigde Naties en andere landen op de wereld. De veranderingen tijdens de Franse Revolutie hebben ervoor gezorgd dat er een wereldwijd systeem is waarin politieke zaken uit veel landen volgens een universeel systeem geregeld is met elk land zijn kleine verschillen van andere landen.

Parijs nu

sponsored by

39


de stad in detail Bruggen

Parijs is een stad die bestaat uit een noordelijk en een zuidelijk gedeelte. De grens tussen deze gebieden is de Seine. De Seine is een van de bekendste rivieren van Frankrijk. Om een goede verbinding te maken tussen noord en zuid zijn er in de loop van de jaren in totaal 37 bruggen aangelegd. Zonder deze bruggen zou het Parijs van nu waarschijnlijk niet bestaan hebben. De bruggen gaan we nu van oost naar west bespreken. 1. Pont Amont is 270 meter lang en is aangelegd voor de Boulevard Périphérique en is opgetrokken uit gewapend beton, het is de 2e langste brug van Parijs. 2. Pont National is 188,5 meter lang en is gefundeerd op 5 stenen bogen op brugpijlers. De brug die gebouwd is in 1853, is in 1944 verbreedt tot 34 meter breed en is gebouwd op bevel van Hausmann om boulevard Poniatowski en de boulevard Masséna met elkaar te verbinden. 3.Pont de Tolbiac is net als Pont National, gebouwd op 5 stenen bogen, ze stamt uit 1882. 4.Passerelle Simone-de-Beauvoir (afb), werd in 2006 geopend. Ze is van hout en staal gebouwd en dient als voetgangers en fietsbrug. Ze is ontworpen door de Oostenrijkse architect Dietmar Feichtinger en vernoemd naar de vrouw van Jean Paul Sartre. Een brug waarbij duidelijk te zien is dat er een architect aan te pas gekomen is. 5.Pont Charles-de-Gaulle is gemaakt van twee stalen dekken, lijkend op vleugels van een vliegtuig. Deze zijn geplaatst op stalen pijpen. De overspanningen van deze brug zijn tot 84 meter groot. De totale lengte is 208 meter. 6.Viaduc d’Austerlitz is een metalen spoorwegbrug voor metrolijn 5. Ze werd in 1903 gebouwd en is een boogbrug die rust op 2 pijlers op de oevers. De brug heeft een lengte van 140 meter. 7.Pont d’Austerlitz, de huidige brug is de in 1854 herbouwde brug, welke oorspronkelijk stamt uit 1801. Deze is later weer aangepast tot een breedte van 30 meter, het is een stenen brug terwijl de brug uit 1801 de tweede stalen brug van Parijs was. 8.Pont de Sully, gebouwd in 1876 bestaat uit 3 metalen bogen steunend op stenen pijlers.

40 Parijs nu

la Declaración de los Derechos del Hombre y del Ciudadano sponsored by

Parijs nu

sponsored by

41

bruggen en parken

de stad in detail

De brug werd in 1877 geopend en is gebouwd op verzoek van Hausmann. 9.Pont de la Tournelle is in 1928 voltooid en bestaat uit 3 betonnen bogen, de totale lengte beslaat 122 meter. 10.Pont-Marie (afb) is na de Pont Neuf, de oudste brug van Parijs. De traditie wil dat men een wens doet bij het varen onder de pont Marie door, die voor de meest romantische van Parijs doorgaat. 11.Pont Louis Phillipe, de stenen brug van 3 bogen, heeft een lengte van 100 meter en is in 1962 opengesteld aan publiek. 12.Pont de l’Archevêché, is wederom een stenen brug gefundeerd op 3 bogen. De oorspronkelijke brug stamt uit 1928 maar doordat vele schepen er tegen aan vaarden, door de lage bogen, is de brug gereconstrueerd. Tevens zijn in 1911 sterke vangrails aangebracht omdat in dit jaar een bus de Seine in reed. 13.Pont Saint-Louis (afb), in 1968 werd besloten deze brug te bouwen. Eén ding was belangrijk, dat het niet opviel bij een belangrijk gebouw in Parijs, namelijk de Nôtre-dame. Een eenvoudig ogende brug met een constructie van stalen spanten was het resultaat. 14.Pont au Double. De uit gietijzer opgetrokken brug is 31 meter lang en 20 meter breed. De oorspronkelijke brug is in 1882 geheel herbouwd tot de huidige brug. 15. Pont d’Arcole In 1856 gebouwd en opgebouwd uit metalen spanten en een betonnen dek. 16.Petit-Pont een gewelfde brug met een overspanning van 32 meter is gebouwd op de locatie waar de eerste brug over de Seine werd gerealiseerd. 17.Pont Notre-Dame, ook wel Grand-Pont genoemd. In 1919 werd de brug gerenoveerd, en de constructie baseert zich sinds dien op een metalen boog die geflankeerd is met stenen. 18.Pont Saint-Michel (1857) is opgebouwd uit 3 stenen elliptische bogen. De grote N’s op het bouwwerk, verwijzen naar de tijd van het tweede keizerrijk. 19.Pont au Change Deze brug, gebouwd tussen 1639 en 1647, bestond uit zeven stenen bogen, waarvan zes in de Seine. De brug was 32.60 meter wijd en daarmee de breedste van de stad in die tijd. In de 19de eeuw leidde de druk van de urbanisatie politiek van Haussmann ertoe dat de brug moest worden herbouwd. 20.Pont Neuf (afb), Het crème de la crème onder de bruggen. De betekenis van Pont Neuf is de nieuwe brug. De brug is voltooid in 1609 onder het bewind van Hendrik IV. Hij houdt nog steeds toezicht op de brug in de vorm van een ruiterstandbeeld. Met zijn superieure design

42 Parijs nu

sponsored by

en decoratie was de brug de centrale spil van de koninklijke architectuur. De Pont verbindt de 2 helften van de stad met elkaar. Het is een gemetselde brug die in het midden wordt ondersteund op het eiland. De brug bestaat uit in totaal 12 bogen. Kenmerkend aan de brug is dat geen een van de bogen gelijk zijn, de brug is totaal asymmetrisch. De overspanningen variëren van 9 tot 19 meter. De Pont Neuf lijkt wel onsterfelijk en blijft het middelpunt van het Parijse leven vormen. Bij elke pijler stolp overigens elke borstwering naar buiten, zo werd een handelsplaats gecreëerd. Toen in 1985 de brug werd ingepakt, werden de afmetingen nog eens extra benadrukt. 21. Passerelle des Arts De naam van deze brug is afkomstig van Muséum Central des Arts, het Louvre. Het was de eerste metalen brug in Frankrijk, tevens de 3e van de wereld in haar soort(2 anderen stonden in Engeland) De gietijzeren brug stamt uit 1804. 22. Pont du Carrousel is gebouwd eind jaren 30. Het verving een stalen brug uit 1834 die was ontworpen door ing. Antoine-Rémy. Nu is het een brug van gewapend beton die bekleed is met natuursteen. Op de 4 hoeken van de brug staan de beelden van Louis Peti tot uit 1846, nijverheid, overvloed, de stad Parijs en de Seine. Aan de uiteinden staan kandelaberzuIlen die zijn gemaakt door beroemde siersmit Raymond Subes. 23. Pont Royal is na de Pont Neuf en de Pont Marie, de oudste brug van de stad. Ze is voltooid in 1689 en bestaat uit 5 gemetselde bogen. 24. Pont de Solférino is in 1999 voltooid en een metalen spant van 106 meter, rustend op twee steunpunten verbindt de 2 oevers met elkaar. Het dek is afgewerkt met hardhout. 25. Pont de la Concorde, waarvan de Egyptische obelisk in het midden het indrukwekkendste is. Het is een brug die in 1791 gebouwd is van de resterende stenen van de vernielde Bastille. In 1931 is de brug 2x zo breed gemakt. 26. Pont Alexandre( afb) is gebouwd om landen en mensen met elkaar te verenigen, voor de Exposition Universelle tot the glory of war and peace (1900). Het is één van de elegantste bruggen van Parijs. De metalen constructie is omvlochten met de prachtigste versieringen. De brug overspant de Seine in 1 vlakke boog, 108 meter. De brug vertolkt het verdrag tussen Frankrijk en Rusland, de gesloten alliantie in 1892. Een waar kunstwerk in Art-Nouveau stijl. 27. Pont des Invalides Deze brug was oorspronkelijke een hangbrug die de Seine in 1 keer overstak. Tegenwoordig is het een uit 1956 stammende stenen brug. Kenmerkend zijn de versieringen met trofeeen en figuren. 28. Pont de l’Alma werd in 1856 door Napoleon III gebouwd om zijn eerste overwinning in de Krim op 20 september 1854 te vereeuwigen. De huidige brug is een vervangende versie van de oorspronkelijke. 29. Passerelle Debilly is opgenomen in de lijst van historisch monument. De brug stamt uit 1900 en is een metalen voet(boog) brug. 30. Pont d’Léna werd in 1814 voltooid en is vernoemd naar de gewonnen slag bij Jena, Standbeelden bij de oprit van de brug en arenden versieren de brugpijlers en kades. 31. Pont de Birha Keim (afb) bestaat uit twee ongelijke metalen structuren. De totale lengte bedraagt 237 meter en doet dienst als spoor en autobrug.

Parijs nu

sponsored by

43

bruggen en parken

de stad in detail

32. Pont Rouelle Deze brug is in 1900 voltooid, voor de Exposition Universelle. De huidige Pont de Grenell werd in 1968 voltooid en is opgetrokken uit stalen spanten van wel 30 meter. 33. Pont Mirabeau, een prachtige stalen brug die door Resal is ontworpen (ook Pont Alexander en Debilly) De brugpijlers zijn versierd met beelden van de 4 zeeheiligen. Het is overigens een stalen brug omdat anders de overspanningen te groot werden. 34. Pont du Garigliano, deze 209 meter lange brug is in 1966 voltooid en is de hoogste brug over de Seine, ze is aangelegd voor de autosnelweg. Pont Aval is de langste brug van Parijs, deze is 312,5 meter lang en in 1968 voltooid. Net als Pont Amont is ze aangelegd voor de Boulevard Périphérique.

10 hectare groot, omvat een zeer breed glooiend landschap met aan de zijkanten kassen en terrassen. Ook opvallend zijn de witte en de zwarte tuinen. Ze worden zo genoemd, omdat in de ene bomen en planten staan met lichte bladeren en met witte bloesem. De zwarte tuin is echter is sterk bebost en dus donkerder. Aan de kant van het park waar ook de zwarte tuin zich bevindt is meer een echte tuin te vinden met veel gras en bloemen. Terwijl aan de kant van de witte tuin een meer steenachtig park is met veel gebouwtjes en beeltenissen uitgevoerd in steen.

Jardins de Luxembourg

Parijs is een stad die ook wel bekend is om zijn vele tuinen en parken. Per jaar zijn er miljoenen mensen die voor deze parken naar Parijs komen. Ook voor kunstenaars zijn de parken en tuinen van Parijs een ultieme plek om inspiratie op te doen. De vele tuinen die in Parijs liggen behoren vaak toe aan een luxe landhuizen. Deze luxe landhuizen zijn veelal gebouwd door bekende personen uit die tijd en bij die landhuizen werd ook altijd veel tijd en geld gestoken in de tuin. De parken en tuinen vormen het groene hart van Parijs, daarom zijn ze voor de Parijzenaars dus erg belangrijk. Van de meeste parken wordt hieronder een beschrijving gegeven. Van enkele kleine parken wordt aan het eind in een plattegrond aangegeven waar ze in Parijs liggen.

Opdrachtgever: Marie de Medicis, weduwe van Henri IV; Architecten: Salomon de Brosse; Datum voltooiing:1620 Deze tuin stamt al uit 1620 en werd gebouwd voor de weduwe van Henri IV. De weduwe wilde een tuin waarin ze vooral veel kon doen. Wat ze kreeg was die tuin, maar natuurlijk geheel in Franse stijl met veel gras en bloembedden. In de tuin staan ook ruim 300 bomen waaraan diverse soorten appels en peren groeien en in de tuin staan ook veel sculpturen, onder andere een beeld van een Cycloop, een kleine versie van het Vrijheidsbeeld en ook veel beelden van Franse koninginnen. Wat ook opvallend is aan dit park of deze tuin is dat er een erg mooie fontein staat, genaamd Fontaine de Medicis. Dat is overigens niet de enige fontein, want er staan nog veel meer fonteinen. Wat leuk is om te weten is dat de bloemen zo neer gezet zijn dat in alle seizoenen er bloemen bloeien en dat het in dit park alle seizoenen aantrekkelijk is.

Parc Andre Citroën

Jardins de TuIleries

Parken

Opdrachtgever: Gemeente bestuur van Parijs, departement van parken en tuinen; Architecten: J.P Viguier, J.F Jordry, A. Provost, P. Berger, G. Clement; Datum voltooiing:1992. Het Parc Andre Citroën is bedoeld als conceptuele multi-tuin. Er is afstand genomen van een multicultureel forum of het idee van een park als recreatie plaats, maar dit park moet vooral dienen als plaats waar de natuur beschouwd kan worden. De vorm van het park dateert uit 1985. In dat jaar was er een wedstrijd uitgeschreven om een park te ontwerpen op de plek van het voormalige fabrieksterrein van autofabrikant Citroën. Het park is een van de belangrijkste groene ruimte die in de 20e eeuw is aangelegd. Als je de opbouw van de tuin ziet, dan valt de middentuin het meeste op. Deze tuin van maar liefst

44 Parijs nu

Opdrachtgever: Niet bekend; Architecten: Le Nôtre; Datum voltooiing:1664 Deze tuin ligt tussen Carrousel du Louvre en place la concorde. De tuin is 25 hectare groot en bevat twee terrassen. Het park staat bekent om twee gebouwen en om de vele standbeelden van bekende beeldhouwers. De twee gebouwen zijn de Orangerie en het Musée du Jeu de Paume. Ook wordt hier elke zomer de kermis gehouden.

Park de la Villette

Het park werd vanaf 1986 aangelegd, naar een ontwerp van Bernard Tschumi. Het is een park met een oppervlakte van 25 hectare en gelegen aan canal de l’Ourq. In dit park is ook moderne kunst te vinden.

Bercy

Dit is een van de recentst aangelegde parken(1994). Zoals de naam wel zegt ligt dit park in de buurt van de het sportpaleis bercy waar vele grote evenementen worden gehouden. Het sponsored by

Parijs nu

sponsored by

45

bruggen en parken

01: Eiffeltoren

park is gebouwd op de vroegere wijnkelders van Bercy, sommigen van de nu nog bestaande laantjes stammen uit die tijd. (zie verderop in deze gids)

Bois de Boulogne

In het park dat stamt uit de 14de eeuw, kan uitstekend gewandeld worden en er zijn veel activiteiten die je er kunt ondernemen. In dit park bevindt zich een zwembad, een manege, ook bootverhuur en fietsverhuur. Al stamt dit park uit de 14de eeuw het is in de jaren wel erg veranderd. Dit park wordt ook wel de longen van Parijs genoemd.

Bois de Vincennes

Een park uit de 18de eeuw, in dit park zijn onder andere ook nog kloosters te vinden. Een tijdje heeft er een weg gelopen door het park, maar deze weg is een aantal jaren geleden omgelegd en nu is het park weer een plek van rust.

Le Jardin Dupleix

Een park gelegen in het hart van Parijs en is in verhouding met andere parken klein. Deze tuin is uit de 20e eeuw en is ontwerpen door Anne-Sylvie Bruel en Christophe Delmar.

Le Parc de Bagatelle

Dit park staat bekend om zijn rozentuin, iristuin en vijver. Bekende schilders hebben op deze plek hun schilderijen met daarop bloemen gemaakt.

Le Parc des Buttes Chaumont

Een park dat uitstekend geschikt is om na een lange dag werken even te relaxen. Wat dit park speciaal maakt is de waterval die in dit park aanwezig is.

Le Parc Floral de Paris

Het ligt in het al eerder aan de orde gekomen bois de vincennes. Dit park is tevens een openluchtmuseum en in het verleden zijn hier bloemenshows gehouden.

Le Parc Georges Brassens

Park vernoemd naar dichter en musicus Georges Brassens. Dit park heeft een erg moderne uitstraling en ook het verleden van het park is duidelijk aanwezig.

Le Parc Montsouris

Een park gelegen op een ondergronds gangenstelsel. Veel schilders komen voor dit park naar Parijs, omdat in dit park vele mooie tafereeltjes te vinden zijn. Ook zijn er in dit park veel standbeelden te vinden.

Alexandre Gustave Eiffel is een bekend architect. Zijn grootste werk dat vernoemd is naar zijn eigen achternaam is de Eiffeltoren. Gustave Eiffel werd geboren in Dijon, Frankrijk, op 15 december 1832 en stierf op 27 december 1923. Zijn vader was een Duitse officier, dit verklaart zijn Duitse naam. Gustave Eiffel heeft voor de wereldtentoonstelling te Parijs, in 1889, een gigantische toren gebouwd. Hij begon hieraan in 1887 en de bouw eindigde uiteindelijk in het jaar van de wereldtentoonstelling. Gustave is overigens niet de werkelijke bedenker van de Eiffeltoren, maar hij kocht het ontwerp over van Maurice Koechlin & EmIle Nouguier, nadat zei veel belovende woorden hadden ontvangen over dit plan. Het volgende bekende werk van Eiffel is het vrijheidsbeeld in New York. Hij heeft dit in samenwerking met de Franse beeldhouwer Frederic Bartholdi ontworpen. Deze twee bouwwerken zijn over heel de wereld erg bekend geworden en maakte zijn naam over heel de wereld bekend. Maar in Frankrijk staat Eiffel ook bekend om het ontwerpen van vele spoorbruggen. De spectaculairste brug is het Viaduc de Garabit die Alexandre Gustave Eiffel een lengte heeft van 500 meter en een hoogte van 122 meter, over het dal Truyère. Het was voor die tijd een erg vooruitstrevend bouwwerk. Naast de vele bouwwerken in eigenland heeft hij ook heel wat ontworpen voor buiten de landsgrenzen, zoals de brug in Porto, Dom Luis I. Eiffel stond bekend als de Esperantist. Hij zei zelf dan ook: “Esperanto... zonder zelf de moed gehad te hebben om het te leren, waarvoor mijn hoge leeftijd mij kan verontschuldigen, zal ik nooit nalaten het kinderen aan te raden, aangezien het een van de makkelijkste dingen is die zij kunnen leren.”

Gebouwanalyse

Le Parc Monceau

Dit park is bekend om zijn prachtige hekwerken die het park scheiden van de stad. Ook in dit park zijn veel standbeelden te vinden. Deze tuin wordt vaak omschreven als een weelderige formele tuin.

Le Jardin des Plantes

In dit park hebben ze een dierentuin en ook hebben ze er een botanische school. Dit park of tuin is de eerste botanische tuin van Parijs en is dus een mijlpaal in de geschiedenis van Parijs. Het park stamt al uit de 16e eeuw.

46 Parijs nu

Ontwerper

1. De Eiffeltoren is voor Parijs en eigenlijk wel voor heel Frankrijk een kenmerkend element. Wie Frankrijk hoort denkt eigenlijk meteen aan de Eiffeltoren. Het is het monument van Parijs en is gelegen aan de Seine in het 7de arHet vrijheidsbeeld in New York; Viaduc de Garabit; Eiffeltoren klaar voor de tentoonstelling

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

47

01: Eiffeltoren rondissement. De Eiffeltoren werd voor de Wereldtentoonstelling in 1889 gebouwd en moest zorgen voor een trekpleister op deze tentoonstelling. Het was tenslotte het grootste uit ijzer opgetrokken bouwwerk. Dit bouwwerk gaf Gustave Eiffel ook wel de bijnaam “goochelaar met ijzer”. Om zo`n toren te gaan bouwen zijn er wel degelijk tekeningen nodig. Op de afbeelding is te zien hoe ze dachten de constructie te kunnen gaan maken. Om een idee te krijgen van de hoogte staan rechts van de toren bestaande gebouwen. De toren is 317 meter hoog, zonder televisie antenne, met is hij 324 meter, maar dit valt te betwijfelen. Door hogere temperaturen zet ijzer namelijk uit en kan de hoogte erg verschillen in de winter ten opzichte van de zomer. De toren is op de basis 125 meter breed. In totaal weegt de toren 10100 ton, voor die tijd is het toch een knap staaltje bouwkunst, met voor die tijd vrij nieuwe materialen. De toren is opgebouwd uit 4 poten die langzaam naar elkaar toelopen. Tussen de poten zitten verbindingsplatforms, die zorgen voor de stevigheid en waar ook twee restaurants bevinden. De bouwstijl van de Eiffeltoren is typisch Jugendstil, dat gekenmerkt werd door gietijzeren constructies. In deze periode kwam namelijk de industrialisatie in opkomst. Fabrieksmatige bouwwerken kwamen in opkomst, zodat alles op de bouw in elkaar gezet kon worden. Laten we eerst beginnen bij de fundering van de toren. Zoals jullie zien staat de fundering wat scheef. Dit is zo gedaan om de spatkrachten uit de bogen, die zich op het onderste deel bevinden beter af te kunnen voeren. Overigens is alleen op het eerste gedeelte zo`n boog te vinden om de krachten uit de rest van de toren beter af te kunnen voeren naar de grond. Tijdens de bouw van het eerste stuk van de toren is zijn de vier poten on-

01: Eiffeltoren

Bouwtekening Eiffeltoren

48 Gebouwbeschouwing

sponsored by

Afbeeldingen van de bouw van de Eiffeltoren.

dersteund door hulpsteigers om te voorkomen dat de constructie in elkaar zou zakken. Het platform op de eerste verdieping werd ook lange tijd ondersteund met een steiger, je zou het kunnen zien als de vijfde poot van de Eiffeltoren. Deze is weggehaald vanaf het moment dat boog compleet was. De constructie was dan Fundering Eiffeltoren sterk genoeg om zichzelf te kunnen dragen. Vervolgens werd doorgebouwd tot aan het topje van de Eiffeltoren. De constructie van de Eiffeltoren bestaat uit 15.000 gietijzer balken/profielen die met zo`n 2,5 miljoen klinknagels aan elkaar zijn gezet. In de toren zitten heel wat driehoeken die de constructie sterk en stabiel maken. De driehoek is in de bouw een veel gebruikte vorm die een gebouw stevig en stabiel maakt. En de toren hierdoor een heel open aanblik geeft. IJzer moet goed beschermd worden tegen de buitenlucht om te voorkomen dat het gaat roesten. Dit wordt gedaan door hem om de zeven jaar te schilderen. Dit is alleen eenvoudiger gezegd dan gedaan. 25 mensen zijn dan ongeveer een jaar lang bezig om alles te schilderen. Want het totaal te schilderen oppervlak bestaat uit 200.000 m2. De schilders hebben hier zo`n 50 ton aan verf voor nodig. Wat is nu de reden dat de Eiffeltoren daar is naar gezet. De Eiffeltoren werd gebouwd voor de Wereldtentoonstelling, dit vond altijd plaats op Champ de Mars. Dit complex bestond uit een U-vormig Paleis, Palais Chaillot, de Galerie des Machines (dit is overigens in 1910 afgebroken) met aan het einde Ecole Militaire en sinds 1889 de Eiffeltoren. Eiffel bouwde de toren tegenover de brug over de Seine. De Eiffeltoren staat op een van de vele “historische” assen die in Parijs te vinden zijn. Op de platforms die zich in de Eiffeltoren bevinden zaten tijdens de wereldtentoonstelling verschillende restaurantjes en winkeltjes waar dingen gekocht konden worden. In de jaren tachtig werd hier voor een restaurant een eind aan gemaakt. De ondersteunende constructie van het restaurant werd ontmanteld en zo kon het restaurant uit de Eiffeltoren worden gehaald. Het geheel

Gebouwbeschouwing

sponsored by

49

01: Eiffeltoren

02: Palais de Chaillot

is uiteindelijk verkocht en heropgebouwd in New Orleans, Louisianne in de Verenigde Staten. Maar wees niet getreurd wie toch op grote hoogte wil eten en wil genieten van het prachtige uitzicht kan dit nog steeds doen. Er zijn namelijk nog steeds twee restaurants actief in de Eiffeltoren. Altitude 95, dit is gelegen op de eerste verdieping en Le Jules Verne dat gelegen is op een hoogte van 125 meter. Het zal alleen wel wat kosten bij Le Jules Verne te eten, want dit restaurant heeft één Michelinster,.

Ontwerper

8. De fundering van de Eiffeltoren is gemaakt van grote betonnen / gemetselde blokken. In totaal zijn er vier van zulke blokken gemaakt om de toren te kunnen dragen. De afmetingen zijn 6 x 6 x 2 meter. Maar dit geldt niet voor de kant van de Seine. Deze grond was namelijk te drassig hierdoor hebben ze die blokken verstevig en hebben deze een afmeting van 10 x 6 x 2 meter gekregen. Daarnaast zit er nog een vernuftig staaltje werk in. De blokken zijn namelijk voorzien van hydraulische persen waarmee ze Vanuit de Eiffeltoren, Ecole Militaire en Palais de Chaillot correcties kunnen uitvoeren om de fundering van de toren goed recht te krijgen. Wetenswaardigheid is dat er voor de fundering 31.000 m3 werd afgegraven om de fundering te kunnen plaatsen. Naast beton is als anders bouwmateriaal gebruik gemaakt van gietijzer. Het gebruik van ijzer werd sinds de industriële revolutie veelvoudig gebruikt. Men kon met ijzer veel meer kanten op en zulke ingewikkelde instructies maken zoals de Eiffeltoren. Het geheel werd, zoals eerder al vermeld werd, met 2,5 miljoen klinknagels in elkaar gezet. Het ijzer moet natuurlijk goed beschermd worden en info: wordt daarom geconserveerd met verf. Adres: Champ de Mars Vanaf het ontstaan van de toren is hij Tel: +33 (01) 4411 2323 al 17 keer geschilderd. Opvallend is dat Groepen: +33 (01) 4411 2322 Fax: +33 (01) 4411 2322 de kleur van de toren per verfbeurt Website :http://www.tour-eiffel.fr/ verschilt. Openingstijden: Dagelijks van

09.00 tot 18.00 uur, in de zomer tot 24.00 uur Entreeprijzen: Naar de top voor 10,00 euro Bereikbaarheid: Metrostation BirHakeim, Trocadéro, Ecole Militaire Ontwerper: Gustave Eiffel Bouwperiode: 1887-1889


sponsored by

Palais de chaillot is door drie ontwerpers bedacht: Léon Azema, Louis-Hippolyte BoIleau en Jacques Carlu. Léon Azema is op 20 januari 1888 geboren. Hij wilde graag een studie gaan doen, maar die konden zijn ouders niet betalen. In 1902 gaat hij naar Parijs en wordt daar leerling van Gaston Redon. Tien jaar later moet hij in dienst bij het leger. Hij wordt gevangen genomen als hij ernstig verwond is en zit 5 jaar vast in Charleroi. Ze merken in de gevangenis dat hij een bijzonder talent heeft voor tekenen en geven hem daar ook potloten en Léon Azema papier. Veel later weer terug in Parijs, begint hij vanaf 1928 aan de restauratie van het paviljoen van Hannover. Hij ontwerpt en restaureert vele tuinen in Parijs. Tussen 1933 en 1935 bouwt hij de Kerk Antoine van Padua. Hij bewijst hiermee dat hij een van de zeldzame Franse architecten die gevoelig is voor expressionisme. Bij een tentoonstelling van Parijs van 1937 helpt hij bij de bouw van Palais de Chaillot, samen met Jacques Carlu en Louis-Hippolyte BoIleau. Léon is tot aan zijn dood blijven schilderen en tekenen. Hij is op 1 maart 1978 gestorven en op 8 maart 1978 begraven. Louis-Hippolyte BoIleau is in 1898 geboren en gestorven in 1948 hij was een Franse architect. Jacques Carlu, geboren op 4 juli 1890 in Bonnières-sur-Seine. Hij was een Franse architect en historicus in de architectuur. Hij was een broer van de afficheontwerper Jean Carlu. Hij was getrouwd met de schilder Anne Carlu. Jacques Carlu is overleden op 12 maart 1976 in Parijs. Ander werk van Léon Azema is: L’Ossuaire de Douaumont (1920-1932); van Louis-Hippolyte BoIleau is: Pavillon du Togo et du Cameroun (1931); van Jacques Carlu is: Restaurant ‘le Neuvième’ in Montréal (1931)

le Neuvième

Pavillon du Togo et du Cameroun

Pavillon du Togo et du Cameroun

Gebouwbeschouwing

1. Palais de Chaillot is in 1937 gebouwd voor de wereldtentoonstelling van Parijs. Het ligt helemaal in het westen van Parijs, vlak bij de Eiffeltoren. Op de plaats waar nu Palais de Chaillot nu staat, stond eerst het oude Palais du Trocadéro, Napoleon had dit paleis voor zijn zoon laten bouwen. Dit oude paleis werd net voor de internationale tentoonstelling vernietigd en vervangen door Palais de Chaillot die nu de heuvel bedekt. Het werd ontworpen in de stijl van het neoClassicisme door drie architecten. Palais de Chaillot heeft 2 vleugels die een brede boog vormen. De beide vleugels zijn 195 meter lang. De 2 vleugels missen eigenlijk een centraal gebouw die ze verbind. Doordat dat gedeelte weg is gelaten is er een soort

Gebouwbeschouwing

sponsored by

51



doorkijk vanaf de plaats waar Palais du Trocadéro stond, door de opening tussen de twee gedeeltes van Palais de Chaillot, onderdoor de Eiffeltoren en verder. Op de verdieping komt het licht onder andere via het dak naar binnen. Het gebouw is verfraaid met citaten van Paul Valéry. Tussen de twee enorme vleugels, die wijzen naar de Seine, ligt een prachtig terras. Vanaf het terras in de tuin heb je een heel mooi uitzicht over de Eiffeltoren en de hele linker oever van de Seine. Via brede trappen kom je in de mooie tuin, die meer dan 9 hectare grond in beslag neemt. In de spectaculaire tuin is een mooie vijver, 20 waterkanonnen en 12 waterzuIlen. Een paar keer

te kunnen onderscheiden van de rest van het Palais de Chaillot.

per uur gaan deze fonteinen water spuwen. Het zorgt voor een grandioos waterfestijn. De twee tuinen in de Engelse stijl herinneren aan de creaties van Alphand. Voorafgaand aan de tuin die er nu ligt heeft de tuin ontworpen door alphand er gelegen. Ze hebben hem in ere gehouden door de vele stroompjes, rotstuinen en een kleine brug terug te laten komen in de nieuwe tuin. In het gebouw zitten vandaag de dag een aantal musea. In de zuidelijke vleugel Musée nationaal de la marine(zeemuseum), en Musée de Homme (Het museum over de mensheid - met een hele grote collectie kunst en gebruiksvoorwerpen van alle mensenrassen en culturen uit Europa, Amerika, Azië en Afrika in de prehistorie). In de oostelijke vleugel nationale des monuments Français Musée (hier kan je afgietsels vinden van de beedhouwerken vanaf de romaanse tijd tot aan de 19e eeuw). Onder de oostelijke vleugel zit ook een enorm theater gebouwd met 2600 zitplaatsen. Dit theater is meerdere malen gebruikt voor internationale vergaderingen. Bijvoorbeeld de vergadering waarbij de universele verklaring, van de rechten van de mens, in 1948, is goedgekeurd. Palais de Chaillot vormt samen met de Eiffeltoren, het Champ de Mars en de Ecole Militaire: dat is één van de enorme assen in Parijs. De ingangen voor deze musea liggen aan de achterkant van het gebouw aan de kant waar vroeger Palais du Trocadéro stond. In 1997 is er een enorme brand geweest in Palais de Chaillot. De brand was vooral in het Filmhuis, dat was opgezet door Henri Langlois aan het eind van de jaren 30. De filmzaal was toen een liefhebberij voor alle generaties in Parijs. Ze hebben de filmzaal de Chaillotzaal genoemd om hem


sponsored by

5. Palais de Chaillot is een zeer kunstig bouwwerk. De binnenkant is in het paviljoen helemaal beschildert met de jaargetijde. En de buitenkant is bewerkt met in totaal 71 schilderijen en beelden. Boven bijna alle beelden staan citaten van Paul Valéry. Alles bij elkaar geeft een goed inzicht over wat de kunst in de jaren 30 inhield. 8. Het gebouw is geheel gemaakt van kalkzandsteen. De constructie is gemaakt van staal met daar over heen een afwerklaag, ook van kalkzandsteen (zie afbeelding).

bewerkt plafond

constructie plafond

info:

openingstijden: musée du Cinéma open van 10 uur tot 17 uur Maandag dinsdag en op feestdagen gesloten. rondleidingen: 10,11,14,15,16,17 uur musée National des Monuments Français open van 10 uur tot 18 uur gesloten op maandag musée des Matériaux du C.R.M.H Open op afspraak gesloten op zaterdag, zondag en feestdagen musée de l’Homme open vanaf 9.45 uur tot 17.15 uur gesloten op dinsdag en feestdagen musée de la Marine open van 10 uur tot 18 uur gesloten op dinsdag 1 mei Théatre national de Chaillot adres: Place du Trocadéro ; 75016, Parijs Metro: Trocadéro buslijnen 22, 30, 32, 63, 72, 82 Palais de Chaillot is in 1937 gebouwd

Gebouwbeschouwing

sponsored by

53

03: Grand Palais

03: Grand Palais 3. Het Grand Palais heeft een imposante neoclassisistische façade en overweldigend dak. Het dak is namelijk van glas en 12 jaar geleden is dit reusachtige glazen dak ingestort. Het paleis heeft twee entrees namelijk 1 op de hoek en de andere in het midden, de entree op de hoek heeft 2 Ionische zuIlen die direct de aandacht grijpen. Ook de beelden zijn indrukwekkend en is een man op een paard te zien.

Gebouwbeschouwing

1. Als er naar de ligging van het gebouw Grand Palais wordt gekeken, valt er wel iets op, het is namelijk gesitueerd tussen een bosrijk gebied terwijl het midden in Parijs ligt waar veel gebouwen staan, deze andere gebouwen staan een paar honderd meter verderop. En ook een aantal naast het Grand Palais waaronder het Petit Palais. Het is een aantrekkelijke locatie aangezien het bos de aandacht trekt van de meeste mensen en meteen de blik valt op het gebouw wat daar middenin ligt. De belendende panden liggen los van het Grand Palais, er zijn niet heel veel vormovereenkomsten aangezien het gebouw nogal veel ronde vormen heeft en de omliggende gebouwen niet zozeer. Wel zijn alle gebouwen van dezelfde hoogte en dat maakt het samen een volledig geheel. Dit geldt ook voor de kleuren die zijn allemaal grijs, behalve het dak is een beetje lichtblauw maar dat maakt het geheel weer wat harmonischer. De bomen rondom het gebouw zorgen voor een rustig effect en van bovenaf is het mooi te zien dat de ‘ronde’ bomen overeen komen met het ronde dak van het Grand Palais. De bouwmassa is vooral te beschrijven als hoog en smal want het gebouw is in tegenstelling tot de lengte niet zo heel erg breed. De bouwmassa van gebouwen kunnen op allerlei manieren geleed zijn, dit is ook het geval bij Grand Palais, het is niet een bouwblok maar bestaat uit delen die horizontaal geschakeld zijn. In het midden van een rechthoek is een ander rechterhoek geplaatst en op de kop daarvan nog een rechthoek die schuin tegen de gevel is gezet. 2. De hoofdvorm van het Grand Palais is lastig te bepalen. Aangezien het veel ronde vormen met zich meedraagt zou je denken aan een halve bol of een dergelijke vorm, maar als je naar de plattegrond kijkt is goed te zien dat de hoofdvorm het karakter heeft van een vierkant of eigenlijk meer een rechthoek. Deze vorm word een geometrische vorm genoemd. De afmetingen van het gebouw zijn niet indrukwekkend, want de hoogte is niet veel hoger als de omliggende gebouwen. Het gebouw is relatief breed en redelijk lang in tegenstelling tot de andere gebouwen, bijvoorbeeld Petit Palais wat ernaast ligt. De voorgevel van het Grand Palais is imposant. Hij is 240 meter lang en heeft Ionische zuIlen die 20 meter hoog zijn. Het beeld bij de entree


sponsored by

4. Het Grand Palais is een grote glazen tentoonstellingshal gebouwd door Louvet en Daglone voor de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs. Het Grand Palais is gelegen in het VIIIe arrondissement. Het werd gelijktijdig met het Petit Palais en de Pont Alexandre III gebouwd. Tegenwoordig wordt het Grand Palais vooral gebruikt als expositieruimte. Er zijn hier al veel belangrijke tentoonstellingen van schilderijen gehouden. Het Grand Palais is een keer gerenoveerd toen het glazen dak instortte. Een ander gedeelte wordt gebruikt door het Palais de la Decouverte. Dit museum richt zich op de voortschrijdende wetenschap en de aandacht wordt vooral gericht op de laatste ontdekkingen van de mensheid. 5. Hieronder is een plattegrond te zien van het Grand Palais, het bovenste stuk bevat het Palais de la decouverte. De constructie is vooral gemaakt met staal en veel zuIlen. Over het interieur is niet veel te zeggen, want in het gebouw is het een lege ruimte, dus gewoon een hal waar niks instaat, behalve een aantal tafeltjes. Aan het plafond hangen allerlei verschillende ronde lampen. 7. Tegenwoordig worden er in het Grand Palais tentoonstellingen gehouden, met veel exposities van verschillende thema’s. 8. Het Grand Palais is 100 jaar geleden gebouwd, er is veel gebruik gemaakt van gietijzer, hieruit zijn een hoop bestanddelen gemaakt, maar er is ook veel beton gebruikt. Het dak is een staalconstructie wat zorgt voor de overspanningen. De ornamenten zijn van messing en koper. Vandaar dat het beeld met de man op

Gebouwbeschouwing

sponsored by

55

03: Grand Palais

04: Petit Palais

het paard groen is geworden. De uitstraling van het gebouw heeft een grijze kleur. En binnenin het gebouw een groen/grijze kleur van het staal. De dakrand is van staal waarin versieringen zijn gemaakt.

Ontwerper

Charles Girault (Cosne-Cours-sur-Loire, 1851 - Parijs, 1932) was een Frans architect. Hij werd geboren in Cosne-Cours-sur-Loire en het bleek al snel dat hij artistieke talenten had. Hij ging naar Parijs en werd daar leerling van de beroemde Honoré Daumet aan de prestigieuze L’École Nationale Supérieure des Beaux-Arts. Toen hij daar klaar was ging hij zich bezighouden met het ontwerpen van gebouwen. Tevens was hij ook de architect van het Koninklijk Museum van Midden-Afrika in Tervuren, uit 1910, een ander meesterwerk van zijn hand was Château Royal de Laeken / Koninklijk kasteel van LakenParijs. Het bekendste bouwwerk van Charles Girault is zondermeer de triomfboog in het Jubelpark in Brussel, dat dateert van 1905. Gebouwd in opdracht van Koning Leopold II.

Gebouwbeschouwing Interieur

info:

Het Grand Palais is toegankelijk voor iedereen die het museum wil bezoeken, het is geopend van 10 tot 8uur s‘avonds behalve op dinsdagen. Op dinsdag is het paleis geopend tot 10 uur. Het kost 8 euro per persoon als je geboekt heb en anders 14 euro. Er zijn verschillende manieren om er te komen, met de metro : lijn 1, 9 en 13 : Champs-Elysées-Clemenceau stations (lines 1-13) or Franklin-Roosevelt (lines 1-9). Met de bus : route 28, 32, 42, 72, 73, 80, 83, 93. Voor meer informatie zie : http:// www.rmn.fr/gngp-gb/index.html


sponsored by

1. Le Petit Palais ging voor het eerst voor het publiek open op 11 december 1902. In die tijd was het gelegen tussen de Champs-Elysees en Avenue Alexandre III in het 8e arrondissement van Parijs. Het ligt op het plein waar ook het Palais des Papes de Rocher des Doms en de kathedraal gelegen zijn. Het Petit Palais is gelijk gebouwd met het Grand Palais dat er recht tegenover ligt. De gebouwen zitten niet aan elkaar vast en zijn omringd door bebossing. Als men van bovenaf op het Petit Palais kijkt lijkt het gebouw op een halve zeshoek, die aan de binnenkant een holte heeft in de vorm van een halve cirkel. Van vooraf bekeken ziet het gebouw er rechthoekig uit met een halve cirkel erboven op (de koepel). Het Petit Palais heet niet voor niets ‘Petit’ Palais, het is het ‘kleine’ broertje van het Grand Palais, dat een heel stuk groter is dan de Petit Palais. Dit is goed te zien op het volgende plaatje. De façade van het Petit Palais is 150 m breed. 2. Het Petit Palais heeft een neoclassicistische/Barokke façade wat zich kenmerkt door het gebruik van veel zuIlen en veel Art Nouveau smeedijzerwerk, met name de deur en de mooi versierde ingang vallen meteen op. Verder is er ook veel glas en ijzer gebruikt, nieuwe materialen in die tijd. De zinken koepel is ook een aspect dat meteen opvalt, omdat deze hoog boven het ‘lage’ gebouw uitsteekt. De deur aan de ingang van het Petit Palais is tevens een typisch stuk van de Art Nouveau stijl. Het geeft de spaghettisliertstijl van die tijd weer en is goudkleurig. De meeste ramen van het gebouw zijn vierkant

Gebouwbeschouwing

sponsored by

57

04: Petit Palais

04: Petit Palais

van vorm en voor die tijd redelijk groot omdat de kunstwerken alleen aan daglicht mochten worden bloot-gesteld. Het dak van het Petit Palais bestaat grotendeels uit een zadeldak van dakpannen. Verder is er een koepel met ramen die licht doorlaten.

het gebouw moest echter functioneel zijn. Er moest ook gebruik gemaakt worden van de nieuwe materialen: glas en metaal.

3. Het Petit Palais aan de Avenue Winston-Churchill werd door architect Charles Girault ontworpen voor de Wereldtentoonstelling van 1900. Na verloop van tijd takelde het gebouw steeds verder af en had het last van lekkage. Brokstukken van de gevel kwamen los en de tuin werd gesloten voor het publiek. In 1998 werd beslist om het complex te renoveren. De opdracht werd toegewezen aan het architectenbureau Chaix et Morel. Na vier jaar sluiting opent het Petit Palais in Parijs in december 2005 opnieuw zijn deuren. Renovatiewerken hebben het ruim honderd jaar oude gebouw zijn origineel ontwerp terugbezorgd, maar hebben ook extra ruimtes gecreëerd. Het Petit Palais is sinds 1902 de thuisbasis van le Musée des Beaux-Arts de la Ville de Paris. De expositieruimte werd van 15.000 vierkante meter uitgebreid tot 22.000 vierkante meter. De restauratie heeft in totaal 72 miljoen euro gekost.

7. Het gebouw bevat veel natuursteen, verder is er veel gietijzer verwerkt, met name bij de trappen en bij de ramen en deuren. De koepel is van zink en de ramen zijn van glas. Glas en staal stonden bij deze bouw centraal omdat dit in die tijd de modernste producten waren. De ingang is verguld met bladgoud.

6. Het Petit Palais was een plaats waar geïnteresseerden in de kunst samenkwamen om kunst van over de hele wereld te bewonderen.

4. De plattegrond van het gebouw lijkt op een halve zeshoek, die aan de binnenkant een holte heeft in de vorm van een halve cirkel. In die holte is een schitterende tuin aangelegd. Het gebouw bevat veel zuIlen als decoratie maar dit is tevens ook als ondersteuning voor de buitenwanden. Het interieur bevat veel smeedwerk en versieringen, verder zijn de plafonds binnen bijna overal geschilderd. Wat opvalt is dat er ook veel licht aanwezig is in het gebouw, dit is logisch omdat men in die tijd gebruik maakte van het daglicht om de kunst te bekijken. In het interieur is vooral natuursteen gebruikt, dit geeft een sjiek uiterlijk. In het NeoBarokke Petit Palais waren smeedijzeren traliewerken en trappenhuizen verwerkt met typische Art-Nouveau-zweepslagmotieven 5. Het Petit Palais aan de Avenue Winston-Churchill werd door architect Charles Girault ontworpen voor de Wereldtentoonstelling van 1900, in opdracht van de stad Parijs. Hij kreeg daarbij de opdracht om bijzondere aandacht te besteden aan de lichtinval, want de kunstwerken van het museum mochten alleen aan het daglicht worden bloot gesteld. Verder werd verlangd nog vast te houden aan de romantisch-classicistische bouwstijl,


sponsored by

info:

Toegangsprijs I gratis, alleen voor tentoonstellingen gelden entreeprijzen. Die verschillen echter per tentoonstelling. Locatie en hoe daar te komen Musée des Beaux-arts de la Ville de Paris Avenue Winston-Churchill 75008, Parijs Tel: +33 (01) 4005 5678 Metro: Champs Elysées Clemenceau Bus: 42, 72, 73, 80, 83 Website voor meer informatie http://www.Parijs.nl/id/185 Ontwerpen en bouwperioden: Ontwerp <1900; Begin 1900; Klaar 1902

Gebouwbeschouwing

sponsored by

59

05: Notre Dame

05: Notre Dame

Ontwerper

minder massaal over. Verdere afmetingen zijn de breedte van 50 meter, 12,50 meter brede en 34 meter hoge middenschip.

De ontwerper van de Notre-Dame is Maurice de Sully, de bisschop van Parijs. Hij was geboren in het jaar 1100 en overleden in het jaar 1196. In 1140 werd de Sully professor in de Theologie en hij werd een priester. In 1160 is de Sully benoemd tot bisschop van Parijs. Hij was een vriend van Lodewijk VII. Dit was ook de persoon die de Sully de mogelijkheid bood om de Notre-Dame te bouwen naar eigen wensen van de Sully. De Sully nam deze kans met open armen aan. De eerste steen werd in 1163 gelegd. Het eerste dat de Sully voor ogen had om te bouwen was een kathedraal maar niet in de vorm zoals de kathedraal die er nu staat. In het jaar 1182 werd de kerk ingewijd. In 1196 was de kathedraal bijna klaar. Maurice de Sully kwam 11 September 1196 te overlijden. Hij had bijna de gehele bouw van de NotreDame meegemaakt.

Gebouwanalyse

Ligging van de Notre-Dame op een eiland

1. Als je naar de ligging van de Notre-Dame kijkt valt het op dat het gebouw in het water ligt, of beter gezegd, het is omringt door water. De NotreDame is een kathedraal die ligt op het eiland in de Seine in het centrum van Parijs. Het is dus gedeeltelijk afgeschermd van de andere gebouwen rondom, maar buiten het eiland liggen er genoeg gebouwen. Zoals gezegd ligt het gebouw los van de andere gebouwen. De omliggende gebouwen vertonen wel wat vormovereenkomsten en stammen af van de gotiek, het is dus niet zo dat de omliggende gebouwen alleen maar moderne gebouwen zijn. Als we naar de bouwmassa van de Notre-Dame kijken zien we dat het niet een extreem hoog gebouw is, de hoogte is 69 meter dat is redelijk in verhouding met de lengte deze is 130 meter. Je kan dus wel concluderen dat het gebouw lang en hoog is, als de Notre-Dame afgebouwd zou zijn zou het nog een stuk hoger zijn geweest. Een bouwmassa kan op allerlei manieren geleed zijn, als we het dan over de Notre-Dame hebben is te zien dat het een enkel bouwblok is met aan de Vorm van de Notre-Dame, Lengtemaat veel groter dan hoogtemaat kop een halve cirkel. De hoofdvorm heeft het karakter van een geometrische vorm, namelijk de rechthoek, dit rechthoek is versiert. Aangezien het een vierkant is, is al een beetje duidelijk wat de verhoudingen in de afmetingen zijn namelijk de lengte groter dan de breedte, de lengte is 130 meter. De hoogte 69 meter wat eerder al aangegeven is. De 69 meter is het hoogste punt van de Notre-Dame en dat is beeldbepalend voor het gebouw, dat trekt de aandacht van de mensen. Door het gebruik van hoge ramen komt de breedte


2. De façade van de Notre-Dame is erg aangrijpend en een van de belangrijkste delen van het gebouw, de twee torens grijpen direct de aandacht bij de entree, ook de cirkel in het midden waar glas in lood in geplaatst is grijpt de aandacht. Er zijn niet veel ramen geplaatst aan de voorgevel, dit doet denken dat het gebouw een stuk kleiner is. Over het dak zijn verschillende dingen te zeggen, het dak van de 2 torens zijn plat van boven, maar de rest van het gebouw heeft een puntdak met een grootte hellingshoek. Er zijn allerlei kleine torentjes geplaatst wat het gebouw een mooie uitstraling geeft. De ramen aan de zijkant van het gebouw zijn allemaal in ronde vormen gemaakt. 3. Aangezien Maurice de Sully (bisschop van Parijs) degene was die een nieuwe kathedraal wilde laten bouwen, had de eerste functie van het gebouw te Façade, entree, deuren en ramen maken met geloofsovertuiging. Het moest namelijk een Rooms-katholieke kathedraal worden. Een ander godsdienstig aspect is dat er relikwieën van Jezus Christus bewaard zijn gebleven. Een voorbeeld van zo’n relikwie is de doornenkroon die Hij droeg bij de kruisiging. Ook is er in de Notre-Dame nog een stuk van het kruis van Jezus Christus en één van de nagels waarmee Hij genageld is. Je kunt niet zeggen dat de Notre-Dame een functie heeft als museum maar er zijn dus wel degelijk stukken uit de geschiedenis terug te zien die je normaal alleen in musea kunt vinden. Vandaag de dag is de NotreDame mede daarom een toeristen trekpleister. Tegenwoordig dient de Notre-dame als toeristische trekpleister en het gebouw wordt ook nog gebruikt als Rooms-katholieke kerk. De functie waarmee het tot stand is gekomen is dus bewaard gebleven in de loop der jaren. In het jaar 1160 draagt Maurice de Sully op om de huidige kathedraal te slopen om ruim baan te maken voor een nieuwe kathedraal. De eerste steen van de Notre-Dame werd in 1163 gelegd, onder de heerschappij van Lodewijk VII en onder leiding van bisschop van Parijs, Maurice de Sully. In het jaar 1182 werd de kerk ingewijd. De bouw kende drie fasen: In de eerste werd het koor voltooid, ongeveer tien jaar later werd het schip gebouwd tussen 1200 en 1225. Oorspronkelijk was de Notre-Dame ontworpen met op de voorgevel twee puntvormige torens met een hoogte van boven de 100 meter. Eerste ontwerp

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

61

05: Notre Dame

05: Notre Dame

Het uiteindelijke ontwerp had echter twee torens, met een hoogte van bijna 70 meter, die afgeknot waren ten opzichte van de torens uit het oorspronkelijke ontwerp (plaatje). Rond het jaar 1250 stonden de twee torens al op de gevels en waren de architecten Jean de Chelles en Pierre de Montreuil met de vergroting van het dwarsschip begonnen. Tussen de jaren 1250 en 1345 zijn de overige elementen van de Notre-Dame compleet gemaakt. Dit hield in: de noordgevel en het eerste koorkapel. Uiteraard werden ook de roosvensters en het beeldhouwwerk voltooid. Na de verwoesting en plundering tijdens de franse revolutie werd de kathedraal tussen 1845 en 1866 gerestaureerd. Degene die ervoor heeft gezorgd dat de Notre-Dame bleef staan was Viollet-le-Duc, één van de meeste beroemde architecten in Frankrijk.

Violet-le-Duc

5. De Notre-Dame is een compacte kerk ten opzichte van voorgaande kerken. De kerk heeft van buiten het traditionele kruisvorm hoewel het grondplan in principe rechthoekig is. Zijbeuken en dubbele kooromgang liggen in elkaars verlengde en vormen zo eenheid. De transepten volgen dezelfde buitenmuur maar zijn alleen hoger dan zijbeuken en kooromgang. De torens tussen het schip en de transept komen te vervallen zodat er geen onderbreking in de zicht-as is. De kerk straalt ruimte uit. Er is een hoge galerij boven de binnenste van de zijbeuken, waardoor de ramen pas vrij hoog in de muur beginnen. Hierdoor vindt de afvoer van zijwaartse krachten niet alleen plaats via de (duidelijk decoratieve) luchtbogen, maar ook via de muren. De Notre-Dame laat zien wat de ramen voor effect hebben voor het licht in de ruimte binnen de kerk. Het roosvenster in de westgevel ligt vrij diep in de muur waardoor het vrij donker lijkt. Het later aangelegde en grotere roosvenster in de zuidtransept ligt verder naar buiten waardoor het een effect van grote transparantie geeft. De westgevel met de twee torens voldoet helemaal aan het adagium van Suger: harmonie, geometrie, evenwicht. De massaliteit van het volume van de Notre-Dame wordt afgezwakt door de gevelversieringen, de ramen en het grote portaal. De steilheid van de ruimte en zijn typisch gotisch. Er is iets dat binnen de kerk op valt en dat zijn veel naar bovenlopende lijnen. Dit maakt de kerk levendig. De ramen zorgen voor veel licht inval in de kerk. In de kerk is de dubbele knik in de as van de kerk gemakkelijk terug te vinden. Het gewelf van 35 meter hoog bestaat uit zesdelige kruisribgewelven die onregelmatige vierkante traveeën overspannen. De niet dragende koorPlattegrond van de Notre-Dame


sponsored by

en middenschipwand wordt op uniforme wijze geleed door de dragende zuilen, van waarop de diensten vertrekken die als rib doorlopen in het gewelf. De wand bestaat uit drie delen: de eerste bogenrij, de tweede bogenrij en de lichtbeuk. Er zijn in de kerk drie roosvensters. De westelijke gevel heeft er één, de noordelijke gevel en ook de zuidelijke gevel. Bij de ingang van het gebouw staat een beeld van Maria met kind. In de kooromgang, op de afsluitwand van het koor, vinden we beschilderde reliëfbeelden uit de eerste helft van de 14e eeuw. Aan de noordkant zijn het scènes uit het leven van Christus; aan de zuidkant: Christus verschijningen na de Verrijzenis. Het zijn levendige gehelen waarbij de figuren evenwichtig geschikt zijn. Het koorgestoelte dateert uit de 17e eeuw (de tijd van Lodewijk XIII). Op het hoofdaltaar hebben we de piëta van N. Coustou geflankeerd door Lodewijk XIII en Lodewijk XIV (A. Coysevox). Het orgel van Cliquot dateert van 1730. 6. Bij de bouw van de Notre-Dame had de bouwheer Stenen kruisribgewelf de algehele leiding. De bouwheer wil zeggen de opdrachtgever. In de tijd dat de Notre-Dame gerealiseerd moest worden hield de opdrachtgever zich ook heel intensief bezig met het ontwerp van het gebouw. De opdrachtgever van de bouw van de Notre-Dame was Maurice de Sully. Sully was een briljant prediker. Hij is in 1160 benoemd tot aartsbisschop van Parijs en mocht van zijn vriend Lodewijk VII zijn eigen katherdraal laten bouwen. Sully wilde een gebouw dat gewijd was aan de maagd Maria. Hij wilde de twee kerkgebouwen die er stonden vervangen door één kerkgebouw. Het mooiste en grootste kerkgebouw ooit. 7. De Notre-Dame ligt op een eilandje in de Seine. De Seine is een natuurgebied dat door Parijs stroomt. Omdat de Notre-Dame in een natuurgebied ligt is dit dus het enige ecologische aspect van de Notre-Dame. De kathedraal Notre-Dame zegt al genoeg over zijn maatschappelijke context. Het dient binnen Parijs als kerk. De maatschappelijke context is dus godsdienstig. 8. Zowel binnen als buiten de Notre-Dame zijn de meeste constructieve en decoratieve gemaakt van steen. In de wanden zijn in een bepaald metsel verband zandstenen gelegd met vrij grote afmetingen. Deze zijn met een bepaalde specie met elkaar verbonden. Het metselverband is niet overal gelijk. Wel een veel voorkomend verband is het halfsteens-verband. De dakconstructie is gemaakt van dikke houten balken die in een vrij complexe manier aan elkaar zijn geconstrueerd. Op het dak liggen zandsteen dakelementen die er voor zorgen dat het hemelwater afgevoerd kan worden via een van zandsteen gemaakte goot. De glas-in-lood ramen zijn, zoals de naam al zegt, gemaakt van gekleurde glasplaatjes die in lood gelegd zijn. Een bekend voorbeeld van glas-in-lood ramen zijn de roosvensters in drie van de gevels van de Notre-Dame.

Roosvenster in één van de gevels van de Notre-Dame

Gebouwbeschouwing

sponsored by

63

06: le Louvre • het oude gebouw

05: Notre Dame

Ontwerper

Het Louvre kent naast een rijke historie van het gebouw ook een rijke historie aan architecten die hebben bijgedragen aan het vormen van het betreffende gebouw zoals deze nu te bezichtigen is. Dit mag ook wel want aan het Louvre is een 8 tal eeuwen gebouwd de laatste architectonische toevoeging vond plaats in 1993 door I.M. Pei namelijk de piramide die symbool staat voor de eeuwigheid, deze piramide laten we bij deze analyse buiten beschouwing.

Gebouwbeschouwing

Door de jaren heen hebben achtereenvolgens de volgende architecten aan het Louvre hun bijdrage gegeven: Androuet Ducerceau, Lemercier, Levau, Parrault, Percier en Fontaine, Viscontie en Lefuel. Deze architecten hebben eigenlijk allemaal het groots opgezette plan uit 1546 gemaakt door Pierre Lesco. Pierre Lescot die als grondlegger gezien kan worden van het huidige Louvre leefde van 1515 tot 1578. Hij was een Frans architect en legde samen met de beeldhouwer Goujon de grondslag voor het Franse Classicisme. Van hun eerste gemeen-

Musée Carnavalet

Fontaine des Innocents

Le Chateau de Vallery

schappelijk werk, het doksaal van de St-Germain l’auxerrois (1541-1545) zijn slecht enkele fragmenten bewaard gebleven. Lescot werkte ook aan het Hotel de Ligneris, het tegenwoordig Musée Carnavalet (1554) Ook heeft Lescot de Fontaine des Innocents in 1949 ontworpen. Tenslotte heeft hij Le Chateau de Vallery ontworpen. 1. Het Louvre was in het begin een vestingtoren aan de rivier, een voor bescherming van de stad Parijs opgericht bouwwerk. Een vijandelijke aanval van Filips II Augustus (1223) Karel V (1380) Hendrik II (1559) de vikingen viel het eerst te verwachten daar waar nu het Louvre museum gevestigd is. Het Louvre vormde hier (1190) het westeinde van de stad, La Bastille had dezelfde vergelijkbare functie in het oosten van de stad. Het grootste gedeelte van het Louvre is gebouwd in Renaissance en Classicistische stijl, het oorspronkelijk Louvre was het kasteel van Filips II. Dit gebouw was zeer massief gebouwd omdat dit als vestiging diende, Louvre betekent immers niets anders dan vesting. Overigens zijn de fundamenten van de oudste vesting op deze plaats nog te bezichtigen.

Bouwperiodes van verschillende elementen zijn als volgt weergegeven. A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. K. L. M.

Façade (1200 - 1225) Narthex (1163 - 1182) Schip (1163 - 1182) Middenpad (1163 - 1182) Zijpaden (1163 - 1182) Kapel (1250 - 1345) Transept (1163 - 1182) Kruising (1163 - 1182) Koor (1163 - 1182) Koor (1163 - 1182) Zijpaden voor het koor (1163 - 1182) Kapellen van het zijpad van het koor (1250 - 1345) Ambulant (1250 - 1345)


sponsored by

gebouwanalyse post-muur gebouw Gebouwbeschouwing 1.3 + 1.4 (zie achterin)

sponsored by

65



De meeste delen van het Louvre zijn voorzien van gevels met vele kleine bogen. Echter een aantal delen, zoals de collonade van Perrault is echter meer een klassieke bouwstijl, veel massa is hier te zien en er zijn kleine raamopeningen, het toppunt van een Frans Classicisme volgens Perrault. In eerst instantie lag Louvre aan de rand van de stad, waar slechts weilanden in de omgeving lagen. Tegenwoordig ligt het Louvre midden in de stad. Opvallend is dat nergens in de buurt hoogbouw plaats gevonden heeft. Waarschijnlijk omdat het Louvre de aandacht moet krijgen.

1993 de glazen pyramide in gebruik genomen. Deze hoofdingang vervangt 40 verschillende ingangen. Opvallend is dat in de colonnade kleine ramen aanwezig zijn en dat in het Renaissance gedeelte, ramen gevestigd zijn die of vierkant zijn of een flauwe ronde boog hebben, weliswaar kleine ramen waardoor het gebouw een vrij massief uiterlijk heeft.

2. De hoofdvorm van het Louvre is op onderstaande afmeting duidelijk te zien. Kenmerkend aan het gebouw is dat het min of meer te spiegelen valt. In totaal is er 60. 000 m2 aan tentoonstellingsruimte en de totale grootte is 160106 m2 groot. Het Louvre bestaat eigenlijk uit allemaal balken met daartussen kleine torens. Het oorspronkelijk idee van Lescot was om naast het middeleeuwse vierkant, 9 assen te vormen,deze vormt nu de zuidelijke helft van de westvleugel. Het Louvre is over de gehele lengte 3 bouwlagen hoog, met plaatselijke verhogingen van kleine torens. Het Louvre is zo groot dat het je 45 minuten kost om er omheen te wandelen. 3. Pierre Lescot bouwde het Pavillon du Roi en de zuidwestelijke hoek van de Cour Carrée. Het twee verdiepingen hoge renaissancepaleis werd volgens de lokale traditie van hoge zadeldaken voorzien. Ook wordt de verticale bouw benadrukt door de lijsten. De colonnade van Perrault is zo als eerder vermeldt een meer klassiek gebouw, deze is voorzien van een zadeldak in het midden van de gevel, waardoor eigenlijk een beeld van midden en zijschip ontstaat. Tevens is er gebruik gemaakt van het Classicisme, verticale paviljoenen en horizontale gevels, sober maar versierd met fijne decoraties als de Franse lelie. De façade van Perrault is een veel besproken onderwerp. Over het lange stuk staan 28 zuIlenparen verdeeld, omringd door hoekrisalieten en in het midden de middenrisaliet. Velen vragen zich af of ze in Griekenland of Rome ook 28 zuIlenparen zo droog naast elkaar hadden gezet. Als nieuwe, waardevolle ingang voor het Louvre is in


gebouwanalyse post-muur gebouwsponsored by 4.2 + 4.3 (zie achterin)

4. Het oudste gedeelte van het Louvre is ontstaan in 1190, toen diende het als fort, gevangenis, wapen en kunst opslagplaats. Rond 1360 werd het een koninklijke residentie waar allerlei koninklijke gelegenheden gehouden werden. Het gebouw veranderde toen Karel de vijfde er torens, standbeelden en schoorstenen er bij liet bouwen. In 1415 hebben de Engelsen geprobeerd het Louvre te plunderen, hierdoor zijn schatten van het oorspronkelijke Louvre in het buitenland beland. Schematische weergave van het Louvre Door deze plundering werd het gebouw aan haar lot over gelaten en werd het een ruïne. In 1527 heeft het Louvre een grote renovatie ondergaan onder het bewind van Frans de eerste, in 1540 was het bouwwerk geheel opgeknapt en in 1546 kwam de hand van Pierre Lescot er aan te pas. Vervolgens trok Hendrik de tweede in het gebouw. Zodoende begon men aan de bouw en elke koning na Frans de eerste had zijn eigen visie op het Louvre. Tijdens het bewind van Lodewijk V kreeg het gebouw de faam die het nog steeds heeft, het werd het middelpunt van kunstenaars en handwerklieden. Tijdens het bewind van Lodewijk IX waren er al 2400 kunstvoorwerpen en werd er een groot deel bijgebouwd, maar hij verplaatste zijn hof naar Versaille met het gevolg dat het Louvre tientallen jaren verhuurd werd, het raakte zo in verval dat bijna besloten werd om het af te breken. Napoleon III gaf het Louvre zijn definitieve vorm. Hij liet twee gebouwenblokken bouwen om de vleugels aan te vullen. Het Paleis van de TuIleries ging echter door brand verloren. Tegenwoordig is het nog steeds een wel gewaardeerd museum waar per jaar ca. 5 miljoen mensen pronkstukken als de Mona Lisa komen bekijken. Typerend is dat de collectie die bekeken kan worden maar 5% van het totaal is. 5. Het Louvre zelf is op dit moment onderverdeeld in acht aparte afdelingen. Voordat het Louvre geopend werd had het de functie als vesting ontmoetingsplaats voor de jacht en daarna ook als gevangenis. De plattegronden evenals de constructie, interieur, meubilair en licht zijn daarom vanzelfsprekend drastische veranderd. Wel kan gesteld worden dat mede door deze geschiedenis constructief gezien een stevige opbouw heeft gezien de functie’s. Het hedendaagse Louvre werd gekenmerkt door Louvre, Richelieu zijn donkere gangen en ontoegankelijkheid. Dit is


sponsored by

67



veranderd na de aanbouw van het ‘nieuwe Louvre.’ Het Louvre heeft 5 inpandige pleinen en een groot plein/tuin die gedeeltelijk omsloten is door de ‘vleugels’ van het Louvre. Het interieur kent vele kunstobjecten waaronder het wereldberoemde olieverfschilderij geschilderd door Leonardo da Vinci, de Mona Lisa. Dit schilderij met een afmeting van slechts 77 x 53 cm is één van de vele kunstobjecten die het Louvre telt. Er zijn zoveel objecten dat ‘het bedrijf’ te groot zou worden als alle werken tentoon werden gesteld. De Mona Lisa is tevens gevestigd in de Grande Galerie, welke overkoepeld word door een glazen koepel. Tevens zijn 3 binnenplaatsen voorzien van immense glazen koepels. De draagconstructie Cour Carrée van de zadeldaken die op het hele Louvre te zien zijn, dragen op allemaal kolommen. Tussen deze kolommen zijn de ramen gevestigd.

bang om te verdwalen of ondeskundig/onvoorbereid door het Louvre te lopen. Hierdoor komt het vaak voor dat een bezoek uitgesteld wordt totdat ze gepensioneerd zijn. Algemeen kan dus gezegd worden dat men trots is op het Louvre waarbij de mate van trotsheid afhangt van de gebeurtenissen die invloed hebben op het Louvre. De Fransen zij ook betrokken bij het Louvre omdat zij zelf degene zijn die het museum subsidieerden. “De colonnade, het toppunt van het Frans Classicisme.”,aldus Perrault

6. De eerste vertegenwoordigers van het koningsgeslacht van Capetingers lieten op de plek van het huidige Louvre in de vroege Middeleeuwen een vestiging bouw. Frans I, renaissance vorst, ontwierp plannen voor een algehele verbouwing van het Louvre en kan gezien worden als opdrachtgever van het huidige Louvre. Hij gaf opdracht aan Pierre Lescot die in samenwerking met de beeldhouwer Goujon begon aan de Cour Carree en werkte tot zijn dood in La grande Galerie 1571. Door de jaren heen veranderderde de opdrachtgevers en werden hun wensen ook gedeeltelijk uitgevoerd, echter kan wel gezegd worden dat het idee van Pierre Lescot als rode draad gevolgd werd 7. Het Musee de Louvre heeft door de jaren heen een divers imago gehad. Dit was afhankelijk van de interesse van de mens die werd veroorzaakt door bijvoorbeeld de media. Mensen in Parijs zijn trots op het Louvre, maar sommige vooral oudere mensen zijn er ook bang van,

8. Het Louvre is een heel groot gebouw dat door de eeuwen verschillende aanpassingen heeft doorstaan en is gelegen bij de Seine in Parijs. Het overgrote deel van de buitenzijde van het Louvre is toe te schrijven aan de steensoort: lichte kalksteen. Gesteld kan worden dat vele bouwmaterialen zijn gebruikt voor de bouw van het Louvre, van Parijse kalksteen voor het Middeleeuwse Louvre, Steen uit Conflans voor de decoraties, wormstrepig metselwerk als oppervlak voor de Cour de Sphinx, Keizerlijk marmer voor de beelden en zelfs ook carrara-marmer. Maar ook imitatie is in het Louvre te zien, zo zijn de muren van de vertrekken van Anna van Oostenrijk bedekt met gestuct imitatiemarmer. Andere materialen als grijs, blauw, groen, rood, geel marmer zijn gebruikt, evenals steen uit Chassange en steen uit Bourgonge. Maar ook de traditionele baksteen is gebruikt, dit voor de stallen van Napoleon de derde. De tussen 1667-1673 geinfo: bouwde façade door Claude Adres:Palais du Louvre; Cours NaPerrault is nu de alom poléon; 75001, Parijs bekende monumentale coBouwtijd : 1190-1993 Openingstijden : lonne. Deze is gemaakt van Elke dag geopend van 09.00 - 18:00. Gesloten op dinsdag. Voor specifieke hoge dubbele kolommen openingstijden van de verschillende waarvoor Perrault gewaingangen en onderdelen van het pend beton gebruikte, de Louvre zie de website. Gesloten op dinsdag, 1 januari, 1 mei, galerie wordt onderbroken 15 augustus en 25 december. Op woensdag- en vrijdagavond is het door ramen. In het Louvre Louvre tot 21:45 geopend. zelf is veel marmer terug te Prijs : Volwasvinden in vormen van korinsenen: 8,50euro (van 18.00 - 21:45 6,00 euro) thische pilaren. Ook zijn er Kinderen onder 18 jaar: gratis een aantal glazen koepels De eerste zondag van de maand en op 14 juli is entree voor iedereen gratis, Voor tijdelijke tentoonstellingen kunnen de prijzen verschillen. Openbaar vervoer: Metro: Palais-Royal, Louvre Bus: 21, 24, 27, 39, 48, 67, 68, 69, 72, 75, 7 ,81, 85, 95 Website: www.Louvre.fr



plattegrond van het Louvre


sponsored by

69

07: le Louvre • de nieuwe entree


Ontwerper

De architect van de piramide du Louvre is de Chinees-Amerikaanse Architect Ieoh Ming Pei. Pei is geboren in Canton in China in 1917. Toen hij achttien was is hij naar de Verenigde Staten gegaan om daar architectuur te studeren aan de MIT en aan Harvard. Tussen 1942 en 1945 werkte hij als betontechnoloog. Na wat andere bedrijven kwam hij terecht bij een bedrijf waar hij op de architectuur afdeling ging werken. Architectuur interesseerde hem wel en in 1960 begon hij zijn eigen bedrijf. Vanuit Ieoh Ming Pei dit bedrijf heeft hij veel ontwerpen gemaakt waaronder de Piramide du Louvre de huidige ingang van het Louvre. I.M Pei is vooral bekend door zijn gebouwen met staal en glas. Pei gebruikt het staal als constructie en het glas geeft samen met het staal een modern imago. Door de combinatie van glas met staal domineert de ruimte in de gebouwen van Pei. Toch vindt Pei dat architectuur niet als tijdsgebonden gezien moet worden. Dit in tegenstelling tot zijn inspiratiebron Walter Gropius. Over de ontwerpen van Pei zijn veel controversen ontstaan, doordat hij vaak moderne gebouwen zet in een omgeving met veelal oude gebouwen. Iets wat veel mensen niet begrijpen. Naast de piramide du Louvre heeft Pei meer gebouwen ontworpen. Opvallend is de Apple store in New York. In plaats van een glazen piramide is dit een glazen kubus. Deze kubus geeft eveneens toegang tot een ondergronds gebouw. Andere ontwerpen van Pei zijn het Duits historisch museum en de Bank of China Tower in Hongkong.

Apple Store New York; Duits historisch museum in Berlijn; Bank of China in Hongkong

Gebouwbeschouwing

1. De Piramide du Louvre is de ingang van het Louvre en staat dus voor het bekende museum. De Piramide staat op een groot plein met naast zich nog enkele kleine piramides. Rondom de Piramide staan fonteinen die de nodige sfeer met zich mee brengen. Rondom de Piramide ligt een vijver, waardoor je door de weerspiegeling van de Piramide op het water kan zien waar de Piramide onder de grond zich bevindt. Naast dat deze plek zo bijzonder is omdat het voor een groot en bekend museum staat, ligt ook dit gebouw op de Grand Axis of historische as van Parijs. Tussen dit gebouw en la Grande Arche kan je een lijn trekken en dan zal je op deze lijn ook de beiden Arc de Triomphe’s vinden en ook de obelisk. Samen met la Grande Arche wordt dit gebouw gezien als de afsluiting van een tijdperk waarin de axe historique in Parijs


sponsored by

is ontwikkeld. In dit gebouw zit weinig echte massa. Dit is ook gebruikelijk bij een modern gebouw. De combinatie van glas met staal maakt het een hele lichte constructie waarin lichtval een belangrijke rol speelt. Toen dit gebouw neergezet was bleken vele Parijzenaars en andere Fransen boos te zijn. Hoe kon het nou dat zo een mooi oud gebouw een zo moderne ingang heeft. Veel mensen snapten ook niet wat de link was tussen de Piramide en het Louvre zelf. Toch bleek Pei wel gekeken te hebben naar het omliggende gebouw. Als je goed kijk(zie plaatje) dan zie je dat de Piramide precies dezelfde hoogte heeft als het Louvre. Ook lijkt het alsof de punt van de Piramide een deel van het gebouw aanwijst. In ieder geval richt het bij het zien van deze foto de focus daar op. 2. De hoofdvorm van dit gebouw spreekt voor zich, namelijk de naam is Piramide du Louvre, of te wel het gaat hier om een piramide. Het leuke wat je op veel plaatjes niet kan zien is dat er ondergronds ook een Piramide zit. De piramide in verhouding tot omliggend gebouw

Gebouwbeschouwing

sponsored by

71



Natuurlijk wel een omgekeerde piramide. De Piramide heeft een hoogte van 21,6 meter, een basislijn van 43,2 meter en een hellingshoek van 50,7 graden. Deze afmetingen zijn in proportie de afmetingen van de grote piramide in Gizeh. Deze proportie is wel zo gekozen dat de hoogte van de piramide ongeveer overeenkomt met het omliggende Louvre. Naast de grote piramides staan er ook nog een aantal kleine piramides. Deze piramides hebben in verhouding tot de grote piramide maar een geringe hoogte. Deze kleine piramides die dienen als lichtkoepel worden door Pei zelf piramidions genoemd en zorgen dus voor de ondergrondse verlichting van de ruimtes daar.

gebouw is begonnen rond 1988 en de “oplevering” was in het jaar 1991. Door het vele glas zullen de “ramen” in dit gebouw regelmatig gewassen moeten worden. Door de moderne bouwmethode met een staalskelet zal dit gebouw niet aangetast worden door zure regen en dergelijke. Een erg onderhoudsvriendelijk gebouw dus. De precieze betekenis van de piramide is volgens Pei: “het is een snijpunt van twee betekenislijnen, een functionele betekenis als lichtkoepel en een monumentale betekenis”

3. De façade is geheel van glas en staal. Als de fonteinen aangaan is dit geheel een prachtig zicht en geeft deze piramide een mooi affiche voor het museum. Eigenlijk kan je wel zeggen dat de hele piramide bestaat uit ramen. Lichtval is voor Pei heel belangrijk binnen een gebouw. Daarom zal je in zijn ontwerpen veel glas zien zoals hier ook weer het geval is. De entree is van een afstandje niet echt goed te zien. Dit om de zuivere geometrie van de piramide niet te veel aan te tasten. De entree is een inham van een aantal meters breed en een diepte van ongeveer 2 meter. De piramide zelf is de entree voor een ander gebouw en als je binnenkomt in de piramide is daar een heel ruimtelijk gevoel. Doordat je de lucht gewoon kan zien lijkt de piramide nog grootser dan het al is.

Foto van het interieur van de Zuid-Oost hoek van de Piramide du

5. De plattegrond van de piramide zelf is er eigenlijk Louvre. niet. Het is interessanter om te kijken wat er zich onder de piramide bevindt. De grote piramide fungeert als ingang voor het achterliggende Musée du Louvre. Het plein onder de grote piramide biedt toegang tot de drie vleugels van het museum zelf. Ook is op de plattegrond goed te zien dat er in elke hoek van het plein een aparte ruimte zit. In de ene hoek zit een souvenirwinkel in een andere zit een restaurant en in weer in andere staat een groot beeldscherm en kunnen dus films bekeken worden. Naast de grote piramide zijn er ook nog drie kleine piramides. Deze kleine piramides bevinden zich boven de eerdergenoemde drie verbindingswegen die leidden naar de drie verschillende vleugels van het museum. De drie kleine piramides zorgen voor het licht in deze gangen. Door het gebruik van natuurlijk licht zal er overdag geen elektrisch licht gebruikt te hoeven worden. Natuurlijk zorgt de grote piramide voor het licht op het onderliggende plein. Hierdoor krijg je op dit ondergrondse plein het gevoel dat je toch nog buiten staat. Ook hier hoeft dus overdag geen elektrisch licht aanwezig te zijn. Het interieur van de piramide volgt de stijl van de piramide. Het interieur is vooral modern. De trap, zoals goed te zien is op de foto, is net zoals de piramide gemaakt van glas en staal. Ook de plafondafwerking is van metaal, waardoor ook het interieur een modern imago heeft. De constructie bestaat geheel uit staal. Het glas ligt in een stalen frame en dit stalen frame wordt bij elkaar gehouden door een achterliggend stalen frame welke bij elkaar gehouden wordt door middel van staalkabels. Vanaf de buitenzijde gezien is deze achterliggende constructie niet te zien en lijkt het stalen frame waarin de ramen liggen de hoofddraagconstructie te zijn, maar vanaf de achterzijde van de ramen gezien is dit duidelijk niet zo. De stalen

4. De functie van de piramide is een entree vormen voor het complexe Musée du Louvre. Het Louvre is een groeicomplex. Het begon als kasteel en is met vele vleugels uitgebreid en is nu een heel complex gebouw. Om de mensen duidelijk te laten zien waar de ingang van het Louvre zich bevond is besloten dit gebouw neer te zetten. In het ondergrondse deel van de piramide zitten winkeltjes van het museum, filmzalen van het museum en restaurant van het museum. De bouw van dit

Plattegrond van ondergrondse deel van Piramide du Louvre


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

73


08: Arc De Thriomphe Du Carrousel

kabels en het stalen frame achter de ramen zorgen voor de benodigde stabiliteit en zijn eigenlijk de hoofddraagconstructie.

ontwerpers Arc de thriomphe du Carrousel

6. Het was Francois Mitterrand, president van Frankrijk die de beslissing nam om het Palais du Louvre (eerst was het ministerie van Financiën erin gehuisvest) te veranderen in één van de grootste musea te wereld, Musée du Louvre. De bedoeling van Piramide du Louvre (door I.M. Pei 1989) was om dit museum goed toegankelijk te maken doormiddel van een mooie entree. De entree moest het centrum van het nieuwe netwerk van verbindingswegen onder het Cour Napoleon worden. Al deze verbindingswegen leiden naar een ander deel van het museum. 7. Opdrachtgever Francios Mitterrand, president van Frankrijk heeft opdracht gegeven tot het bouwen van het Piramide du Louvre. De keuze werd gemaakt aan de hand van een vrij grove schetst gemaakt door I.M. Pei. Vanuit de bevolking kwam veel protest tegen de keuze, welke inhield dat er een glazen piramide voor het Louvre zou komen te staan. Het moderne Piramide du Louvre paste niet bij de klassieke trots van Parijs, het Musée du Louvre. Inmiddels is het tij gekeerd en heeft de Piramide du Louvre de harten van vele Fransen gewonnen. De Piramide du Louvre heeft het Musée du Louvre geholpen in de top 4 van de grootste musea ter wereld te komen. 8. De materialen die gebruik zijn voor het realiseren van de Piramide du Louvre zijn met elkaar verbonden stalen kabels waartegen zich de stalen ruitframe’s zitten met daarin het glaswerk. Dit glaswerk is licht getint en ontworpen door St. Gobian. Hierbij is gekozen voor een tint die in overeenstemming is met de honingkleurige stenen van het ‘oude Louvre.’ info: Omdat de draagstructuur van de piramide van staal is, moet deze be- Adres: Zie musee du Louvre Bouwdatum: 1991 schermd worden tegen brand. Staal gedraagt zich namelijk bij brand Openingstijden: 9:00-18:00 anders dan de meeste bouwmaterialen. Het is zo dat staal bij een be- Prijs: Entree piramide zelf is gratis, voor prijzen museum zie musee du paalde temperaratuur begint in elkaar te zakken. Bij de piramide du Louvre. Louvre hebben ze het staal beschermd met een bepaalde coating. Dit Openbaar vervoer: Metro : station Palais-Royal/musée du Louvre kan je op de volgende foto goed zien, er is namelijk geen bekleding te Bus : bus 21,24,27,39,48,68,69,72 zien dus zal er een verflaag aangebracht zijn die voor de nodige brand ,81,95 Website: http://www.Louvre.fr/ bescherming zorgt.

De architecten van de Arc de Triomphe du Carrousel zijn Percier en Fontaine. Zij kregen samen de opdracht om de nieuwe triomfboog voor Napoleon te ontwerpen. Percier(17641834) en Fontaine (1762-1853) zijn beide neo-klassisitische Franse architecten. Percier en Fontaine studeerden beiden aan de Académie des Beaux-Arts. Samen behaalde ze de tweede plaats bij de Prix de Rome en hebben ze veel gebouwen ontworpen. Zo Links: Charles Percier Rechts : Pierre Fontaine hebben ze één van de toen nieuwe vleugels van het Louvre ontworpen en zijn zij de architecten van bijna alle gebouwen aan de Rue de Rivoli (zie afbeelding). Samen zijn Percier en Fontaine de grondlegger van het neo-klassisisme. Ook wel bekend onder de naam empire style.

De rue rivoli vanaf de achterzijde gezien.

Gebouwbeschouwing Arc de thriomphe du Carrousel

1. Deze triomfboog is gelegen voor het Louvre. De boog is zo geplaatst dat je door deze poort de grote Arc de Triomphe kan zien liggen. In de omgeving van deze poort staan dus geen gebouwen behalve het Louvre en daarom valt de poort extra op. Hetgeen Napoleon er ook mee wilde bereiken, want het was toch een triomfboog en nu kon iedereen zien wat hij allemaal bereikt had en nog ging bereiken. Duidelijk aan deze poort is dat er veel bouwmassa aanwezig is en dat er geen mogelijkheid is om in de poort te gaan, wat bij de grote arc wel mogelijk is. Aan de ligging en de plaatsing is duidelijk dat het hier gaat om een gebouw dat voor iedereen zichtbaar is, namelijk van vrij ver is de triomfoog al te zien. De boog ligt ook op de Grand Axis van Parijs zodat dit gebouw dus erg opvallend is. 2. De vorm van deze triomfboog is afgeleid van de triomfboog van keizer Septimus Severus,

Close-up van de constructie van de Piramide du Louvre


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

75

08: Arc De Thriomphe Du Carrousel die in het Romeinse Rijk ook een triomfpoort had laten bouwen. De afmetingen van het geheel zijn: 19,2 meter hoog(tot aan hoogste punt), 22,86 meter breed en 7,3 meter diep. De afmeting van de bogen zijn: de grote is 6,4 meter hoog en 2,75 meter breed en de kleine is 4,7 meter hoog en ook 2,75 meter breed. Dit lijkt niet zo te zijn, maar het is wel de waarheid en als je voor de boog staat zal dit beter passen dan als het nu van een papiertje lijkt.

8. De Arc zelf is gemaakt van een soort kalksteen, deze werd in de tijd waarin deze boog gebouwd werd veelvuldig toegepast. De pilaren zijn gemaakt van een rood/roze kleur marmer. Het vierspan op de boog is gemaakt van brons. Natuurlijk word ook deze boog regelmatig onderhouden, omdat ook hier sprake is van verschillende soorten aantasting.

Ontwerper Arc de Triomphe de’l etoIle

3. Boven op de Arc staat de vierspan met de godin van de vrede. Deze is gemaakt in 1828. Op alle zijden staan oorlogstaferelen, dit zijn alle veldslagen die Napoleon Bonaparte had gewonnen. Door deze vele oorlogstaferelen konden de Fransen allemaal zien wat Napoleon al gedaan had voor Frankrijk. De pilaren aan de voorzijde zijn van marmer. Toch is het wel tegenstrijdig, de godin van de vrede op een boog met allemaal oorlogstaferelen. 4. In 1806 is de bouw van de Arc de Triomphe du Carrousel begonnen en in 1808 is hij opgeleverd. Eigenlijk kan je zeggen dat deze boog weinig functie heeft. Het is voor Napoleon een stukje imponeren van het volk zodat hij zijn eigen volk tevreden houdt. In die tijd hadden waren weinig mensen op de hoogte van wat voor veldslagen er allemaal waren en op deze manier konden ook deze mensen zien wat Napoleon allemaal voor hen betekend heeft. Het is gerechtvaardigd te zeggen dat deze triomfboog voor Napoleon zelfverering is. 5. Deze triomfboog is een massief object en dus is er geen interieur. De constructie bestaat uit acht pilaren. Aan de voor en achterzijde staan 4 pilaren. Tussen deze pilaren zitten rondbogen. Aan de voorzijde duidelijk te zien. Bovenop die pilaren ligt de bovenconstructie waar de vierspan opstaat. Een plattegrond van dit gebouw is er niet echt, omdat het een massief object is. De plattegrond van de constructie zou de eerder beschreven acht pilaren bevatten, maar verder niets. Daarom is deze plattegrond niet toegevoegd, maar in het sketch up plaatje kan je de constructie zien. 6. De opdrachtgever voor de bouw van deze triomfboog is Napoleon Bonaparte. Hij wilde een boog maken om aan het volk te laten zien wat hij allemaal bereikt heeft. De enige eis die gesteld werd was dat het genoeg ruimte bevatte om alle veldslagen die Napoleon erop wilde zetten er op te kunnen zetten. info: Locatie: Voor de piramide van het Louvre Website: geen specifieke website www.wikipedia.fr geeft meeste informatie Bereikbaarheid: Via metro Halte Louvre Opdrachtgever : Napoleon Bonaparte Jaartal begin : 1806 Jaartal oplevering: 1808

7. Over ecologische aspecten valt weinig te zeggen, hier is namelijk geen rekening gehouden. Over deze triomfboog zal toch wel gepraat zijn, het is namelijk voor te stellen dat een inwoner van Parijs niet blij geweest zal zijn met het vele geld dat er in de triomfboog gegaan is. Verder is het niet exceptioneel of speciaal dat er nu nog over gepraat werd.


08: Arc De Thriomphe de l’Etoile

De ontwerper van de Arc de Triomphe is François Thérèse Chalgrin (1739-1811). Chalgrin was een Franse architect die gestudeerd heeft in Servandoni in Italie waar hij winnaar werd van de ‘Grand Prix du Rome’ (1758). Hij herbouwde in 1777 een deel van de kerk van St. Sulpice in Parijs. Zijn meest invloedrijke werk was de kerk van St. Philippe-du-Roule waarbij de kerkelijke architectuur opnieuw geïntroduceerd werd. Ook vergrootte hij de ‘College de France. En in 1806 kreeg hij de opdracht van Napoleon tot het bouwen van een overwinningssymbool wat de ‘Arc de Triomphe de l’EtoIle werd. Kort na de start van de bouw van dit bouwwerk overleed François Thérèse Chalgrin.

Gebouwbeschouwing Arc de Triomphe de’l etoIle

1. De Arc de Triomphe ligt aan het einde van de Champs-Elysées, op de top van de Chaillot hill midden op de rotonde/plein Place de Gaulle waarvandaan 12 straten gekozen kunnen worden. Aan de aangrenzende straten zijn veel bomen waardoor het aangenaam maakt een terrasje te pakken, die hier veel te vinden zijn. Als door de Arc de Triomphe gekeken wordt kunnen achterliggende triomfbogen gezien worden. De belangrijkste en bekendste straat die aan de rotonde ligt is de Champs Elysées. Duidelijk blijkt dus dat dit bouwwerk door veel mensen te zien moest zijn. In de plattegrond van de stad lopen veel van de wegen naar deze Arc de Triomphe. 2. Omdat de Arch de Triomph gezien moest worden vanuit de omgeving om de overwinningen te vieren die Napoleon met de vrijwilligers en generaals had St. Sulpice in Parijs

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

77

08: Arc De Thriomphe de l’Etoile gevierd tegen de barbaren, moest de Arc van grote afmeting worden. De Arc de Triomphe heeft als hoofdvorm een grote boog die een afmeting heeft van 54 hoog en 48 met breed. De boog is zo groot dat er zelfs een keer een vliegtuig onderdoor is gevlogen.

08: Arc De Thriomphe de l’Etoile plattegrond kan gezien worden als een boog met 2 ingangen waarbij twee ingangen in de constructieve delen van het bouwwerk zijn gemaakt. Als interieur kunnen de hiervoor genoemde schilden, namen van generalen en de brandende vlam genoemd worden.

3. Op het monument zijn veel beeldhouwwerken te zien van o.a. naakte Franse mensen die de barbaren verslaan. De beeldhouwwerken zijn gemaakt door de volgende beeldhouders: Jean-Pierre Cortot, l’église Saint-Philippe-du-Roule Francois Rude, Antoene Etex, Pradier en Lemaire. Het dak is plat met daarboven een kleiner dak met aan de randen wederom beeldhouwwerken. De boog kent vier ingangen waarbij een hoofdopening die als twee hoofdingangen gezien kan worden en twee kleinere ingangen die loodrecht op de hoofdopeningen staan. In de Arc de Triomphe zitten geen ramen en deuren die echt opvallen, ze zijn er wel omdat het mogelijk moet zijn om naar boven te kunnen maar in eerste instantie lijkt de aanwezigheid te ontbreken.

4. De Arc de Triomphe is gebouwd in 1806 vanwege de viering van de overwinning van de veldslagen van Napoleon. Per gewonnen veldslag is er een schild geplaatst, te zien boven in de Arc, waarvan er 30 hangen. Ook staan er namen van 558 generalen die veldslagen gewonnen, sommige zijn onderlijnd omdat deze zijn overleden in de strijd. Ook is er onder de Triomfboog een onbekende soldaat begraven in 1920 die symbool staat voor de slachtoffers die gevallen zijn in de oorlogen. Bij dit graf brandt ook een vlam ter nagedachtenis aan de velen Franse soldaten die zijn gesneuveld. Omdat de Triomfboog op een rotonde is gelegen en de gesteente gevoelig zijn voor uitlaatgassen zal er regelmatig onderhoud uitgevoerd moeten worden. Een aantal jaar geleden is er ook een lift de triomfboog gezet zodat ook mindervalide van het uitzicht op de Arc kunnen genieten.

6. De opdrachtgever van de Arc de Triomphe was Napoleon Bonaparte. Hij gaf opdracht tot het bouwen van een bouwwerk dat symbool zou moeten staan voor zijn behaalde overwinningen. 7. De Arc de Triomphe heeft op het moment een belangrijke positie in de stad Parijs. Omdat dit een centraal punt is (er komen 12 wegen op uit) is dit een bruisend deel van Parijs. Toen in 1806 begonnen werd met de bouw van deze triomfboog was er hevig verzet tegen deze boog. Eigenlijk was het niet de boog waartegen de protesten waren. Het waren meer protesten tegen Napoleon Bonaparte. Hierdoor heeft de bouw van deze boog wel 20 jaar stil gelegen, maar uiteindelijk werd toch besloten de boog af te maken. De boog staat ook wel symbool voor de macht/sterkte van Frankrijk rond 1800. 8, De Arc de Triomphe is voornamelijk opgebouwd uit kalkzandsteen. Deze steensoort is gevoelig voor vervuiling zoals uitlaatgassen van de auto’s die daarom ook een gevaar vormen voor de status van dit monument. Het bouwwerk wordt daarom op dit punt goed in de gaten gehouden door de verantwoordelijke hiervoor.

info: Adres: Place de Gaulle Bouwtijd : 1806-1836 Openingstijden : 10.00 tot 23.00 Prijs : 30 euro voor groep scholieren(30) Openbaar vervoer: Metro: lijn 1, 2 and 6, station Charles-de-Gaulle-EtoIle RER: lijn A, station Charles-de-GaulleEtoIle; Bus: lijn 22, 30, 31, 52, 73, 92 en Balabus

5. Er is geen meubilair in het gebouw aanwezig, in ieder geval niet die origineel daarin opgenomen waren en deze hebben dus met de uitstraling van het gebouw niet veel te maken. De


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

79

09: La Grande Arche

09: La Grande Arche

Ontwerper

De architect van La Grande Arche is de Deen Johann Otto von Spreckelsen. Von Spreckelsen won de inschrijving voor dit gebouw. Deze inschrijving was voor een gebouw dat de wijk La Defense zou verbinden met de historische binnenstad. Von Spreckelsen leefde van 1929 tot 1987. Hij was onder andere architect, maar ook professor aan de kunstacademie. Von Spreckelsen is ondermeer bekend door de ontwerpen van verschillende Deense kerken. Vooral de sobere stijl van de kerken en het weinige daglichtopeningen vallen daarbij op. Alle gebouwen van von Spreckelsen Otto von Spreckelsen hebben een geometrische, vorm alles is strak en lineair. Ronde vormen zul je in zijn ontwerpen niet tegenkomen. De bouw van de Arche begon in 1989. Dat is dus nadat von Spreckelsen was overleden. Paul Andreu nam de honneurs voor van Spreckelsen waar, maar het ontwerp bleef zoals hij door von Spreckelsen was bedoeld. Opmerkelijk is dat Von Spreckselen alleen 4 kerken en zijn huis heeft gerealiseerd.

Sankt Nikolaj Kirke (katolsk) in Esbjerg 1969; Stavnsholt Kirke in Stavnsholt 1981; Vangede Kirke i Vangede 1974

Gebouwbeschouwing

1. Dit gebouw is gelegen in de wijk La Defense. Het is ontworpen om de verbinding te maken tussen de wijk La Defense en het historische centrum van Parijs. La Grande Arche ligt daarom op de historische as van Parijs. Op die historische as liggen ondermeer de Arc de Triomphe de l’EtoIle, de obelisk, de Arc de Triomphe du Carrousel en de piramide van het Louvre en het Louvre zelf. Overigens is goed te zien dat La Grande Arche niet geheel haaks op de as staat, maar licht verdraait. Door deze verdraaiing zit er ook een zekere zin van afzijdigheid in dit gebouw. De kubus staat onder een hoek van 6,5° met de middenas van La Défense, omdat de Cour Carrée eenzelfde hoek maakt ten opzichte van het Louvre. Het gebouw staat tussen over het algemeen hoogbouw. Dit komt doordat de wijk La Defense een kantoorwijk is en de grond in Parijs duur is. Toch valt La Grande Arche door zijn ontwerp wel op. Vanuit het historische hart van Parijs is dit “raam” het eerste wat je opvalt als je naar de wijk La Defense kijkt. La Grande Arche ligt in het verlengde van de Champs-elysees, dit is de hoofdweg in het centrum van Parijs. Dit gebouw is zo in het landschap geplaatst dat je hem altijd ziet als je vanaf het centrum naar La Defense gaat. Zoals goed te zien is op bovenstaande foto is dat La Grande Arche weinig bouwmassa heeft. Het grootste deel van het gebouw is “lucht”. Alleen aan de bovenDoorsnede van de Arch


sponsored by

zijde onderzijden en twee zijkanten kunnen kantoren zitten. Dit gebouw is niet gemaakt om mensen te herbergen, maar het is gebouwd om een verbinding te maken en waarschijnlijk ook om mensen richting de wijk La Defense te krijgen. De afbeelding toont dat onderdoor La Grande Arche onder andere een autoweg gelegen is. 2. De hoofdvorm van dit gebouw is een kubus. Alleen is van deze kubus het midden weg gehaald, daarom lijkt het op een raam. Officieel mag je de hoofdvorm ook geen kubus noemen, namelijk de afmetingen van dit gebouw zijn: 110m hoog, 108m lang en 112m breed. Bij benadering is de hoofdvorm dus een kubus. Alleen is deze vorm totaal niet meer te herkennen in dit gebouw. Door de taps toelopende voor en achterzijden lijkt het gebouw veel hoger te zijn dan breder. In werkelijkheid is dit dus niet zo. Von Spreckelsen zelf zei over zijn ontwerp: Het raam is te groot voor een raam op de omgeving; het richt de blikken hoger, naar de lucht, naar ongeziene verten. Het is een venster op de wereld. Dit geeft aan waarom hij de illusie heeft willen wekken dat dit gebouw hoger is dan breder. Het moest omhoog gericht zijn. Het raam is door de hoogte te groot geworden CCTV-gebouw in China

Gebouwbeschouwing

sponsored by

81

09: La Grande Arche

09: La Grande Arche

om alleen een raam te zijn op de omgeving. De link valt te leggen tussen La Grand Arche en het nieuw CCTV gebouw in China, ontworpen door Rem Kolhaas, dit gebouw heeft namelijk ook een venster, alleen dit kantoor gebouw is ontworpen voor de Chinese televisiemaatschappij.

Ook le Corbusier deed hieraan mee, de wedstrijd werd echter nooit voltooid. Ook in 1931 werd een wedstrijd gehouden, de voorwaarde was dat het te ontwerpen gebouw niet hoger werd dan de Arc de Triomphe. In 1983 werd Von Spreckselen na de derde wedstrijd uitgeroepen tot winnaar. La Grande Arche werd geopend op 14 juli 1989, precies 200 jaar na de bestorming van de Bastille, waarmee ook de functie als monument onderschreven werd. Naast de verbindingsfunctie en monumentale van dit gebouw heeft het een aantal andere functies. In het gebouw zitten ruimtes voor vergaderingen, conferenties, exposities en natuurlijk zitten er veel kantoren in dit gebouw, hetgeen logisch is voor een gebouw in een zakenwijk. Op het moment wordt het veelal bezocht door toeristen. Het gebouw wordt veelal gebruikt door kantoorpersoneel. Doordat het gebouw aan het einde van de beroemde as in Parijs staat, wordt het ook wel genoemd: ‘la touche finale’. Omdat dit gebouw nog niet oud is (1989), is het alleen nog maar gebruikt door de eerder beschreven mensen en gebruikt voor de eerder beschreven functies. Ook is er in het gebouw een restaurant aanwezig, een souvenirwinkel en de mogelijkheid bestaat om een rondleiding te krijgen.

3. De overweldigende vorm van het gebouw maakt het noodzakelijk om de detaillering aan de buitenzijde ondergeschikt te maken. Om de vorm van het gebouw niet te verstoren en de aandacht te vestigen op het venster, is er gekozen voor een systeem van blokken van 9 bij 9 feet. Echter de constructie van het binnendak dient weer wel om de abstracte vorm af te breken. In deze elementen zijn de ramen opgenomen en opvallend is dat aan de voorzijde geen ramen gevestigd zijn, dit omdat dan de aandacht wordt gevestigd op het venster en niet op de detaillering aan de voorzijde. Aan de voorzijde van het gebouw is een enorme trap te zien, een grootse entree. De werkelijke entree echter zijn er drie. In het midden heb je er één en aan de linker en rechterzijde ook. Waarschijnlijk is de middelste entree bedoeld om in het onderste deel van de arche te komen en de linkse en de rechtse entree zijn voor de etages in de twee poten. De lift is bestemd voor de mensen die op de bovenste verdieping werken. Het dak is te bereiken met 4 glazen liften tussen 2 poten. In de voorgevel zijn geen ramen te zien. Dan is automatisch de vraag waar zitten die ramen dan. In het zijaanzicht kan je goed zien dat het grootste deel van de linker en rechterzijgevel glas is. Daar zitten dus de ramen. Als je vanaf de voorkant op het gebouw kijkt lijkt het dus gesloten en het lijkt niets anders te zijn dan een sculptuur, maar niets is minder waar, want aan de zijkanten is goed te zien dat het gebouw helemaal niet een sculptuur is. Er zitten veel kantoren in dit gebouw en het is veel minder gesloten als dan aan de voorkant blijkt. Dit is niet vreemd, want wie de andere gebouwen van von Spreckelsen bekijkt ziet hetzelfde. Zijn gebouwen moet altijd een gesloten karakter hebben. Maar om de gebouwen toch leefbaar te houden zijn er aan de niet zichtzijde altijd ramen aangebracht. Het dak fungeert als een uitzichtplaats, waar je een panoramazicht hebt van 360 graden. 4. Na de Eerste Wereldoorlog werd de Arc de Triomphe een gewaardeerd monument, dit door het graf van de onbekend soldaat. Het stadsbestuur vond dat er een te abrupt einde kwam aan de as door de stad. Er moest iets gedaan worden met deze plaats, en in 1926 werd een architectenwedstrijd uitgeschreven.

plattegrond van de Arch en zijn 12 kolommen


sponsored by

5. Zoals voorgaand vermeld, bestaat de gevel uit blokken van 9 bij 9 feet. Deze zijn volledig geprefabriceerd en ze zijn daarna geplaatst in de gevel. Zeer eenvoudig met behulp van 2 haken aan de bovenzijde en 2 klemmen aan de onderzijde van het element. Tussen de boogpijlers hangt aan stalen kabels een reusachtige wolk, die mistslierten moet voorstellen, welke tussen grote wolkenkrabbers ook hangen. De overspanning, op 70 m hoogte, rust op balken van 9 m en 70 m lengte, de 12 palen waarop La Grande Arche is gefundeerd zijn 30 meter lang. (zie afbeelding) Links is de plattegrond te zien van een van de bovenste etages. Duidelijk te zien is dat links en rechts kantoren zitten. Dit is aan de buitenzijde ook goed te zien, omdat daar de ramen zitten. Aan de noordzijde zijn drie zalen te zien waar lezingen en conferenties gehouden kunnen worden. Mogelijk kunnen hier ook films afgespeeld worden, waaronder een film over hoe La Grande Arche gebouwd is. Aan de zuidzijde zijn waarschijnlijk drie open ruimtes te zien, mogelijk zijn dit de expositieruimtes.In het eerste blokje links van het midden zijn hoogst waarschijnlijk de liften. De maquette toont hoe het betonnen skelet van de Arche in elkaar zit. De balken van 9 meter zijn hier maquette

Gebouwbeschouwing

sponsored by

83

09: La Grande Arche

09: La Grande Arche

ook duidelijk zichtbaar. De voet van het gebouw is net als de top van het gebouw, ook in de vorm van een skelet. Het interieur van het gebouw is van hetzelfde soort als het exterieur van het gebouw. De kantoren zijn elegant ingericht. Men spreekt over de combinatie van elegantie, prestaties en onafhankelijkheid, die in de kantoren wordt gevormd. Aan lichtinval is geen gebrek is, uit foto’s van kantoren blijkt zelfs dat het gebouw zeer veel lichttoetreding heeft.

bekend in maatschappelijk opzicht. “Het raam is te groot voor een raam op de omgeving; het richt de blikken hoger, naar de lucht, naar ongeziene verten. Het is een venster op de wereld” Aldus Von Spreckselen.

6. Vereist werden: uitzichtteras, zaal voor bijeenkomsten en conferenties, tentoonstellingsruimten kantoren en dienstruimten. Maar La Grande Arche moest vooral een monument worden. 7. Over de moderne wijk, zijn de meningen verdeeld. De één vindt het, het toppunt van hedendaagse architectuur, de ander ervaart het als te groots en ongezellig. Symbolisch is dat de Arche op 14 juli 1989, de 200ste geboortedag van de Franse Revolutie, werd ingewijd. De Boog verdedigt de mensenrechten, de boog van broederschap, in die zijn staat de boog goed

info: Adres: parvis de la Défense; 92044 Paris La Défense cedex Tel : 01 49 07 27 27 Bouwdatum : 1989 Openingstijden : 10h à 20h 1 april tot 30 September 2007 Prijs : 6 euro voor scholieren Openbaar vervoer: Gare saint-Lazare Website: http://www.grandearche.com/

ramen in La Grande Arche.


8. Het gebouw weegt 300.000 ton en heeft 450 miljoen euro gekost. De liften zijn onder andere van glas vervaardigd en het hele gebouw rust slechts op 12 pijlers. De gevel bestaat uit geanodiseerd aluminium dat op de betonnen gevel is bevestigd. De constructie van het binnendak of ‘les nuages’ is niet van de Deense architect. De façade is dan nu van aluminium gemaakt, brons was de wens geweest van Von Spreckselen, dan wel roestvast staal. De binnengevels van de Arche de l’ Humanite zijn bekleed met Carrera marmer,de buitenzijden met een lichtgrijze marmersoort die beter weerstaat aan de luchtvervuiling. Elke plaat weegt 800 kg, 35,000 platen zijn verwerkt en ze kosten 90.000 euro per stuk. De platen van 2,8 bij 2,8 meter zijn bevestigd in een aluminium frame met daarin bruingetinte vensters. Geen wonder dat het gebouw 450 miljoen euro heeft gekost.

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

85

10: Cité Universitaire • Nederland


Ontwerper

wel wat hoger maar veel scheelt dit niet. Achter het Nederlandse gebouw ligt het Indonesische gebouw. Dit gebouw is qua oppervlakte niet veel kleiner dan Nederland maar qua hoogte wel. Het Nederlandse gebouw behoort qua oppervlakte tot 1 van de grootste van heel het terrein. Qua hoogte behoort het ook tot de hoogste gebouwen. 2. De hoofdvorm van het gebouw is een rechthoek. Midden in het gebouw zit een patio. Het bruto vloeroppervlakte van het gebouw is 8330 m2, het geveloppervlakte is 6800 m2. De Bruto inhoud van het gebouw is 23.400m3. Het gebouw is 50 meter lang en 56 meter lang de hoogte is 32 meter hoog op zijn hoogste punt. Zoals u kunt zien op afbeelding 5. Is het gebouw van Dudok een gebouw wat afwisselend is van hoogte. De hoogte is op geen enkele plaats gelijk. Eigenlijk bestaat hetuit een groot aantal balken. Je kunt het gebouw eigenlijk opdelen in 5 balken. Je hebt vier balken rond de Patio. En 1 hoge balk die de hoogte ingaat. 3. Het gebouw bestaat uit vier gevel aanzichten. Deze gevelaanzichten kunt u hieronder vinden. Als Dak vorm heeft het hele gebouw een plat dak. Op sommige plaatsen heeft een dak een overstek. De hoofdingang van het gebouw bevindt zich in de oostgevel. De ingang kun je betreden door eerst de trappen op te Zuid- en westgevel lopen. In de zuidgevel zit nog een deur. In het gebouw zit één rond raam. Voor de rest zitten er vooral veel vierkante/rechthoekige ramen in het gebouw. In de noordgevel zit veel glas dit zorgt voor licht in de hoge toren. In de doorsnede kunt u goed zien dat het gebouw uit meerdere verdiepingen bestaat. Je kunt ook goed zien dat zich onder het maaiveld ook nog twee kelders bevinden. 4. Het gebouw had als functie te dienen als huisvesting voor studenten. Deze studentenhuizen werden foundations genoemd. Het gebouw zou dienen als studentenhuizen voor Nederlandse studenten. Het gebouw is op dit moment erg verwaarloosd en is nu niet bewoonbaar. De staat wil het gebouw weer terug krijgen in zijn oorspronkelijke functie. Het gebouw was klaar in 1938 en toen werd het gebouw geopend. Het gebouw moest daarna nog ingericht worden, de tweede en derde verdieping van de oostvleugel werden in 1945 ingericht. In 1990 werd de keuken opnieuw ingericht en uitgebreid,

Het gebouw Cité Universite Nederland is ontworpen door de Nederlandse architect Willem Marinus Dudok. Willem Marinus Dudok is geboren op 6 juli 1884 in Amsterdam. Dudok is begonnen in het leger. Hij was daar een forten bouwer. In 1915 kwam hij in dienst van Gemeente Hilversum. In deze periode was Hilversum een snelgroeiende stad. Dudok ontwierp voor deze stad in ontwikkeling veel gebouwen waaronder veel scholen en ander openbare gebouwen. Dudok bepaalde voor een groot gedeelte het aangezicht van Hilversum. Hij ontwierp ook vele wijken. Willem Dudok werd in 1928 benoemd tot de gemeentelijke architect van Hilversum. Één van zijn bekendste gebouwen in Hilversum was het raadhuis [zie afbeelding 2]. Dudok werd niet alleen bekend door gebouwen maar ook door het ontwerpen van monumenten. Een bekend voorbeeld van een monument die Dudok ontwierp, is het ontwerp bij de afsluitdijk. Dudok ontwierp niet alleen gebouwen in Hilversum. Een ander gebouw dat Dudok ontwierp is de bijenkorf in Rotterdam [afbeelding 3]. Dit gebouw werd tijdens de 2e Wereldoorlog zwaar beschadigd is nu afgebroken. Voor de oorlog ontwierp hij ook een gebouw in Utrecht, de stadsschouwburg. [afbeelding 4]. In 1954 ging Dudok met pensioen. 0p 6 april 1974 overleed Dudok op 89 jarige leeftijd. Gebouwen die zijn ontworpen door Dudok:

andere ontwerpen van Dudok

Gebouwbeschouwing

1. Het gebouw cite Universite Nederland is gelegen in het 14de arrondissement van Parijs. Het is gelegen in de wijk Quartier Montsouris Dareau. Het gebouw van Dudok staat op een groot complex waar allerlei gebouwen staan. In totaal staan er 38 gebouwen op het complex. Al deze gebouwen zijn door verschillende landen gebouwd. Het Cité universite complex is een groot terrein aan de rand van Parijs. Het Nederlandse gebouw staat aan de rand van het Park. Het staat rechts van het Franse instituut. Het Franse instituut is veel groter dan het Nederlandse. Qua hoogte is het Franse ook


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

87



door in studeerkamers de keuken te verplaatsen.. Het gebouw was in slechte staat, in februari en maart 1999 vond en technische analyse plaats. De betonnen funderingen van het gebouw waren nog allemaal in orde. In de muren rondom gebouw waren veel kleine scheuren ontstaan. De kozijnen van het gebouw waren allemaal in een slechte staat. Het gebouw moet gerenoveerd worden. De totale kosten voor het renoveren van het gebouw zijn 7.800.482 euro. De grootste kosten zitten in het restaureren van de oostgevel, noordgevel, langdoorsnede, dwarsdoorsnede buiten en binnen wanden. 5. Op de plattegrond is goed de patio binnen het gebouw te zien. De patio was het centrale punt van het gebouw. In deze patio was ook een vijver aangebracht deze vijver is ook goed te zien. Het gebouw heeft in totaal 9 verdiepingen en een begane grond en twee kelder verdiepingen. De constructie van het gebouw bestaat uit gewapend beton met koppelbalken. Over deze koppelbalken liggen de vloeren. De fundering van het gebouw bestaat uit een strokenfundering van stampbeton. De constructie is voor de rest uitgevoerd in zwaar ijzer (de wapening). Het interieur van de studentenkamers is over het algemeen hetzelfde. De kamers bezitten een bureau, bed, wandbetimmering met kasten, de vloer is belegd met eiken strokenparket. In het gebouw zit onder andere een muziekzaal, grote zaal, thee galerij, wasserij en een kelder. Het licht in het gebouw speelt een belangrijke rol. De glasschacht vormt voor veel licht in de toren. Voor het licht in de studentenkamer zitten veel ramen. Op de beneden verdieping zorgen grote ramen voor veel licht in de ramen. In de grote zalen zorgen ook veel grote glas partijen voor veel licht. 6. De opdrachtgever voor het ontwerpen van het gebouw was de Franse minister van onderwijs André Honnorat. Deze minister wilde goede studentenvoorzieningen creëren. En andere reden voor het maken van de Cité was, dat de contacten tussen verschillende culturen de kans op oorlogen zou verkleinen. In het programma van eisen stond onder meer, dat het gebouw ontworpen moest worden door een Nederlandse architect. De keuze viel op Dudok omdat de Fransen onder de indruk waren van zijn Raadhuis in Hilversum(zie afbeelding 2). Het gebouw moest eenvoudig en sober zijn. Er moest geen overbodige luxe in het complex zitten. In het gebouw moesten volgens de opdrachtgever minstens 100 studenten gevestigd kunnen worden. Er moest een strikte scheiding zijn tussen jongens en meisjes afdelingen. De opdracht gevers eisten ook appartementen voor de staf, een inlichtingenbureau, conferen-

tie ruimte, bibliotheek, muziekkamer en studeerkamers. Aan al deze eisen heeft Dudok voldaan 7. Qua ecologische aspecten heeft het Cité Universitaire geen bijzondere aspecten. Qua maatschappelijk heeft het gebouw wel een grote waarde. Het gebouw is genomineerd om op de monumentenlijst in Frankrijk te komen. Het gebouw heeft voor Nederland ook wel een belangrijke waarde. Het gebouw vertegenwoordigd Nederland in het park en daarom moet het in perfecte staat zijn, om een goede indruk te maken. Mede hierdoor heeft het ministerie van onderwijs, cultuur en wetenschap een bedrag beschikbaar gesteld voor de renovatie van het gebouw.


sponsored by

8. De buitenwanden van het gebouw zijn gemaakt uit een betonnen skelet. Dit is gevuld met metselwerk van niet dragende holle baksteen. Een aantal wanden zijn wel gemaakt van dragende bakstenen. Alle wanden zijn na voltooiing van de bouw afgewerkt met een pleisterlaag. De dragende binnenmuren van het gebouw zijn uitgevoerd in massieve bakstenen. De kozijnen in het gebouw zijn allemaal gemaakt van staal. De vensterbanken van zwart marmer. Alle vloeren zijn gemaakt van beton. Ook alle plafonds zijn afgewerkt met een stuclaag. De platte daken zijn opgebouwd uit keramische holle elementen. Een info: 10 tal jaar geleden is de dakbedekking aangepast. De dakranden van het gebouw bestaan uit gewapend beton. En zijn ook 10 jaar geleden Architect: Willem Marinus Dudok Ontworpen: definitief ontwerp 1928 aangepakt en bedekt met zink en aluminium. Bouwperiode: 1928-1938

Website: http://new.ciup.org/neerlandais.htm Telefoonnummer: +33 140 78 5000 Fax: +33 153 01 6742 Openingstijden: Het gebouw is op alle dagen geopend. Adres: Collège Néerlandais 61, boulevard Jourdan 75014 Paris Bereikbaarheid: Het gebouw is makkelijk te bereiken. Het eerste gebouw dat te zien is als je van het metro station porte d’Orleans richting het terrein loopt. Vanaf het station naar links gaan en je komt het vanzelf tegen.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

89

11: Cité Universitaire • Brazilië


Ontwerper

grote overeenkomsten met Cité Universitaire Brasil in Parijs. Notre Dame du Haut, is een van de beroemde werken van Le Corbusier, opvallend is dat hier de strakke verhoudingen van de bovenstaande gebouwen niet terug te vinden zijn. Wel is veel beton gebruikt, zo is Notre Dame du Haut een gebouw bestaand uit beton, brutalistisch

De ontwerper van Maison du Brésil is de Franse Architect Le Corbusier. Zijn echte naam is Charles Edouard Jeanneret en hij is van herkomst een Zwitserse architect, stedenbouwkundige, schilder en publicist. Le Corbusier is geboren op 6 oktober 1887 en verdronken op 27 augustus 1965. Hij hoort bij één van de grootse en meest besproken architecten van de 20ste eeuw. Le Corbusier vestigde zich in 1917, na uitgebreide studiereizen, in Parijs. Waar hij de nieuwe richting in de schilderkunst, het purisme, Charles Eduoard Jeanneret propageerde. In de periode 1920-1925 publiceerde hij veel artikelen met bouwkundige ideeën in het door hem opgerichte tijdschrift L’Esprit Nouveau . Deze gepubliceerde ideeën werden in de praktijk toegepast bij zijn ontwerpen voor de Citrohan-Huizen 1919 en in andere huizen. De ontwerpen van Le Corbusier hebben verschillende kenmerkende eigenschappen zo heeft hij voor het eerst pilotis toegepast, dit zijn vrijstaande zuIlen van gewapend beton, waarop het bouwwerk rust. Ook kan gezegd worden dat bij de ontwerpen, de versieringen ontbreken. Hierdoor ontstaan basisvormen zoals de kubus, rechthoek, plat vlak, of cilinder. Door het maken van doorlopende vensterrijen, glazen wanden en platte daken bereikte hij dit en hierdoor ontstond tevens ruimtewinst. In de bouwwereld heeft Le Corbuisier tevens veel invloed gehad door het introduceren van zijn ideeën over een huis als machine die zo weinig mogelijk inbreuk mocht maken op de individuele vrijheid van de mens en de omringende natuur. Hij deed dit doormiddel van het modulor- Maison Citrohan systeem dat uitging van de verhoudingen van het menselijk lichaam. Onderstaande afbeelding, geeft weer op welke manier Le Corbusier rekening hield met het menselijk lichaam. Modulor Zijn ideeën werkte hij vooral uit voor de Tweede Wereldoorlog, realisatie vond voornamelijk na deze oorlog plaats. In de Foundation Le Corbusier te Parijs zijn de grootste collectie van zijn schilderijen en tekeningen en zijn bibliotheek gehuisvest. Villa Savoye, in Poissy is gebouwd tussen 1928-1931en wordt gezien als een van zijn grote projecten en tevens als pronkstuk uit de architectuur van de 20ste eeuw. De Villa is gebouwd door Dhr. Savoye een rijke verzekeraar. Unité d’Habitation in Marseille is ook ontworpen door Le corbusier, het vertoond echter wel


sponsored by

Villa Savoye; Unité ‘d Habitation; Notre Dame Du Haut

maar niet zo als het gebouw in Marseille. Andere werken van Le Corbusier in Parijs zijn: 1. Villa at Vaucresson, 1922, 2. Studio Apartment for Ozenfant, 1922, 3. La Roche Jeanneret Houses, 1923, 4. House for the sculptor Lipschitz, 1924, 5. Maison Cook, 1926, 6. Dortoir du Palais du Peuple, 1926, 7. Villa at Garches, 1927, 8. Maison Planeix, 1927, 9. Maison Church, 1928, 10. AsIle Flotttan, 1929, 11. Villa Savoye, 1929, 12. Pavillion Suisse, 1930 13. Apartment for M. Beistegui, 1930 14. Cité de Refuge, 1932 15. Appartments, 1933 16. Residence at La celle st. Cloud, 1935 17. Maison Jaoul, 1954 18. Maison du Brésil, 1959

Gebouwbeschouwing

1. Cité Universitair is verdeeld over 2 grote parken. In totaal zijn er 38 verschillende gebouwen gelegen, het park is 40 hectare groot en er zijn zo’n 6000 residenties. Doordat er 38 gebouwen gelegen zijn op een ruim gebied van 40 hectaren en ontworpen door bekende architecten zoals Dudok en Le Corbusier, kan Cité Universitair ook als een groot museum gezien worden. In dit museum worden de bouwstijlen van deze periode en landen vertoond. De Cité is gelegen binnen de periferie van Parijs. Desondanks dat het binnen de periferie ligt, geeft het een wijds gevoel. Op onderstaande afbeelding is te zien waar het gebouw ligt ten opzichte van alle andere gebouwen.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

91

11: Cité Universitaire • Brazilië Naastgelegen gebouwen de Cité van Marokko, Indië,Noorwegen, Zwisterland(ook van Le Corbusier) en Portugal. Het gebouw past goed in zijn omgeving, het lijkt op het gebouw van Zwitserland en de naast gelegen gebouwen zijn van dezelfde orde van afmetingen als Maison du Brésil. Tevens het een gebouw Overzicht van het park met weinig bouwmassa, het bestaat uit een skelet, welke veel ruimte creëert en de bouwmassa beperkt laat. 2. Onderstaande afbeelding, laat duidelijk zien dat het hoofdgebouw van Maison du Brésil bestaat uit een balk op een pijlers. Doordat het gebouw iets los komt van de grond, heeft het gelijk een monumentaal uiterlijk. In de balk van 5 bouwlagen hoog, zijn 22 kamers voor 2 personen, en 78 kamers voor 1 persoon gevestigd. In de plattegrond is weinig structuur aan de brengen, echter opvallend is dat de laagbouw aan de achterkant, bestemd is voor culturele activiteiten, de hoogbouw in het midden voor studenten is, en de directie aan de voorzijde zit. Zo zijn de studenten toch dichter bij het culturele centrum gevestigd dan de directie. De reden dat de laagbouw met een schuindak is uitgevoerd, heeft te maken met het feit dat daar een vegetatiedak op gevestigd is. De vegetatie en het schuin aflopen van het dak zorgt ervoor dat het overloopt in de natuur. 3. De façade van maison Brésil is geschilderd in primaire kleuren en in de kleuren van de Braziliaanse vlag. Kenmerkend van Le Corbusier is het toepassen van bandramen, in de oostgevel is dit toegepast, echter de westgevel kenmerkt zich door bandramen in het midden en vierkante ramen in de rest van de gevels. De plattegrond laat zien dat achter de westgevel o.a. het trappenhuis zich bevindt, mede daardoor zal de indeling van de achtergevel anders zijn. Achter de oostgevel bevinden zich de kamers voor studenten. Een ander kenmerk van Le corbusier is dat hij in de kopgevels ramen toepast, echter bij Maison Brésil is dit niet het geval. Het dak van het hoofdgebouw is plat, Le Corbusier past vaak een daktuin toe, echter is dat bij het hoofdgebouw van Maison Brésil is dit niet het geval. De lagere gebouwen zijn echter wel voor-

Schematische weergave van Maison du Brésil in een folder


Schematische plattegrond

sponsored by


Façade van Maison Brésil

Braziliaanse vlag

zien van een vegetatiedak. De gevels hiervan zijn vervaardigd van een ander materiaal. Dit is om de accenten op het hoofd gebouw te leggen. De entree is als het ware onder het gebouw gelegen, de kamers van de studenten beginnen namelijk pas om de 1e verdieping. Hetgeen weer typerend is voor Le Corbusier, hij koos ervoor om de tuin als het ware door te laten lopen onder het gebouw. Westgevel; Oostgevel; Kopgevel

4. In 1952 startte de Braziliaanse regering met Lucio Costa, de plannen voor een huis voor Braziliaanse studenten in Parijs. Le Corbusier wordt gekozen om het gebouw te ontwerpen, in 1957 werd met de bouw begonnen en Maison du Brésil werd in 1959 ingewijd. In 1997 is begonnen met de renovatie van het gebouw, gesteund door de Braziliaanse regering en het Franse Ministerie van Cultuur. De kamers worden gemoderniseerd en de culturele ruimtes worden opnieuw ingericht, dit met het oog op de verspreiding van de Braziliaanse cultuur. De renovatie vond plaats onder leiding van Bernard Bauchet en Hubert Ri, dit wel in overleg met belanghebbende als Stichting Corbusier. In September 2000 werd het gebouw heropend. Momententeel bezoeken elke maand ongeveer 500 pervegetatiedak sonen, studenten of architecten het gebouw. Sinds 2002 is een permanente tentoonstelling te bezichtigen over de bouw en de restauratie. Het gebouw Maison du Brésil huisvest tegenwoordig niet entree

indeling Maison du Brésil

Gebouwbeschouwing

sponsored by

93



alleen studenten uit Brazilië maar ook uit vele andere landen. Daarnaast is het gebouw een interessante bezienswaardigheid geworden om te bezoeken waarvoor een entreeprijs wordt gevraagd van 2 á 3 euro. Dat het gebouw interessant is, is veroorzaakt doordat het gebouw ontworpen is door Lucio Costa (Braziliaanse architect) en Le Corbusier, twee belangrijke architecten uit de 20e eeuw. Verder zijn er een bibliotheek een theater, een cafetaria, een expositie ruimte, een computer ruimte, een vergaderruimte en leraren kantoren voor docenten in het gebouw gevestigd. Het belangrijke monument maakt sinds 1985 deel uit van het levendige Cité Universitaire. Le Corbusier paste als één van de eersten, gewapend beton toe. Betonrot kwam echter voor bij Maison du Brésil, tijdens de renovatie is dit aangepakt.

Duidelijk is dat de gevel hier slechts als decoratie dient, de draagstructuur bestaat uit betonnen schijven en een skelet. Doordat de draagstructuur een skelet is, bestaat de mogelijkheid om de ruimtes tussen te schijven vrij in te delen.

5. Op de onderstaande afbeelding is te zien hoe het gebouw betonrot is opgebouwd. Het middelste deel rust op pijlers. In dat deel zijn de studenten gehuisvest, en is de entree gevestigd(1), aan oostzijde(onderzijde afbeelding)zijn van links naar rechts, het appartement van de directeur gevestigd(11), zijn kantoor(12), het secretariaat (13) en de bibliotheek(14). Aan de westzijde zijn gevestigd, de hal(2), kleine bar(3), appartement van de conciërge(4), de loge(5), de toIletten(6), het theater(7), de speeltafels(8) ende garderobe(9) Als op het hoofdgebouw wordt ingezoomd, blijkt dit te bestaan uit kamers voor 1 persoon(15) en kamers voor 2 personen(16), ook is een zogenaamde Salle de Musique aanwezig(17), een collectieve keuken(18), toIletten(19), 2 trappenhuizen en een studiezaal(21) en atelier(20). Nu is ook te zien, waar de ramen in gevel, gevestigd zijn in de ruimtes. Doordat elk appartement 1 of meerdere ramen heeft, is de hoeveelheid licht per kamer gunstig. De appartementen beschikken over veel daglicht en over een balkon. Weer typisch Le Corbusier om een balkon toe te passen als zonwering, echter of dit in dit geval veel nut heeft gehad, bij een gevel op het oosten gericht. Een nadeel is dat de appartementen op het oosten zijn gericht, in de avonduren zal het er snel donker zijn.


sponsored by

6. In 1947 werd er een discussie gestart over het vestigen van een Braziliaans huis. De opdrachtgever van Maison Brasil in Parijs is de regering van Brazilië geweest want in het Cité Universitaire werden in eerste instantie gebouwen gebouwd door verschillende deelnemende landen om daar hun studenten, docenten en andere onderzoekende personen te kunnen huisvesten. Tegenwoordig zijn de gebouwen bezet door mensen van andere afkomst dan het land waardoor het gebouw is neergezet. En heeft het meerdere functies gekregen dan alleen huisvestiging zoals een theather en bibliotheek. 7. Sommigen bekritiseren Maison du Brésil, het zou een extremere en surrealistischere uitwerking zijn van Cité Universitaire Suisse. Overeenkomsten als het feit dat het op pijlers staat en dat het ook een balk is, zijn te vinden. Echter de overeenkomsten met Unité d’Habitation in Marseille, zijn veel sterker. Overigens is Cité Universitaire maatschappelijk gewaardeerd met 38 verschillende gebouwen waarbij de studenten in uitzonderlijke culturele context van de Universitaire internationale stad van Parijs kunnen genieten. 8. Het door le Corbusier ontworpen gebouw ziet er in eerste instantie heel modern uit, zo valt vooral de strakke vorm op en het gebruik, naast de opvallende kleuren, van beton. De betonnen elementen vormen doorlopende vensterrijen en er is gebruik gemaakt van veel glazen wanden en zuIlen van beton. Deze elementen/materialen zijn hedendaags gebruikelijk om veelvuldig toe te passen in nieuwbouw in tegenstelling tot de tijd waarin het Cité Universitaire Brasil werd gebouwd (1957). Rond die tijd was het veel gebruikelijker om versieringen toe te passen aan de gevelelementen. Le Corbusier koos hier expres niet voor omdat door zijn ontwerp meer bruikbare ruimte ontstond. De betonnen zuIlen zijn van gewapend beton die ook innoverend zijn voor die tijd en voor het eerst zijn toegepast door Le Corbusier bij de Citrohan-Huizen 1919. De west- noord- en zuidelijke gevels zijn met gewassen beton bekleed. De voorgevel bestaat naast de uit honderd geschilderde levendige gekleurde objecten uit info: afwisselend ruw en gewassen beton. Binnen is veelal het plafond van ontkist beton en enkele wanden bij de entree zijn met glas opgeHet park is te bezichtigen van 7.00 –22.00 u bouwd. Adres: Boulevard Jourdan; 75014 Paris De gevels van de laagbouw bestaan uit een soort natuursteen, welke Tel : 01 58 10 23 00; Fax : 01 45 81 36 60 nog steeds een brutalistisch uiterlijk geeft, doordat grote stukken Bouwdatum : 1957-1959 Openingstijden : 10h à 20h 1 april tot steen zijn toegepast. 30 September 2007 Prijs : 2 a 3 euro Openbaar vervoer: Station Cité Universitair Bus 21 67 68 PC1 Website: www.maisondubresil.org

Gebouwbeschouwing

sponsored by

95

12: Cité Universitaire • Zwisterland


Ontwerper

3. De voorgevel of façade van het gebouw bestaat uit een gebouw dat een beetje afwijkt van het hoofdgebouw. Op de begane grond is in de voorgevel een holgebogen muur opgenomen. De eerste tot en met de topverdieping liggen een aantal meter verder naar achter als je deze verdiepingen bekijkt vanaf de voorgevel. Het geen dat dan als eerste te zien is, is het trappenhuis (ook met een holgebogen voorzijde). Op de achtergrond daarvan ligt het appartementen complex. Deze drie delen (receptie/entree, trappenhuis en appartementencomplex) zijn in het trappenhuis en de slecht zichtbare kozijnen in de wel allemaal aan elkaar verbonden maar ze liggen Ramen voorgevel vanaf de voorgevel wel in verschillende dieptes. Het dak van het gebouw is plat en volgt precies de vorm van de gevels. Er is dus geen sprake van een dakoverstek. In de deuren van het gebouw is veel glas verwerkt. Als je vanaf een afstand naar het bouw kijkt lijkt het alsof de ramen in gebouw niet voorzien zijn van een kozijn. De ramen in het trappenhuis bestaan uit kleine rechthoekige stukken glas.

zie het gebouw hiervoor.

Gebouwbeschouwing

1. In het 14e arrondissement van Parijs ligt het park Cité Universitaire de Paris. Dit is een groot campuscomplex waar buitenlandse studenten, die voor korte tijd in Parijs verblijven, onderdak kunnen krijgen. In dit park staan 38 De ligging van het Zwitserse paviljoen in het park Cité Universitaire de Paris verschillende gebouwen met achtergronden van verschillende landen. Er staan twee gebouwen die ontworpen zijn door de architect Le Corbusier. Eén daarvan is ‘het Braziliaanse huis’ en het andere is ‘het Zwitserse huis’. Het Zwitserse paviljoen, zoals het ook wel genoemd wordt, is omringd door vele massale gebouwen. Het Zwitserse paviljoen zelf is ook een vrij massaal gebouw. Dit komt door de breedte van het gebouw, de bouwmaterialen en de hoofdvormen van het gebouw. In het park Cité Universitaire de Paris is er veel aandacht besteed aan de architectuur. Alle 38 gebouwen hebben iets bijzonders. Je kunt ook wel zeggen dat ze allemaal uniek zijn. Maar wat er voor zorgt dat ze bij elkaar passen is het feit dat de gebouwen traditioneel zijn voor de cultuur waarbij ze horen. Het gebouw van Le Corbusier was dat niet. Dus je zou kunnen zeggen dat het gebouw om die reden niet in deze omgeving past. Maar het gebouw is massaal net als alle andere gebouwen en het representeert een bepaalde cultuur net als elk ander gebouw daar. Façade van het gebouw (drie dieptes) Om deze redenen zou je kunnen zeggen dat het gebouw wel in z’n omgeving past. 2. De hoofdvorm van het gebouw is een duidelijke geometrische vorm namelijk een balk. Deze balk staat echter op een aantal poten, wat overigens een kenmerk van werken van Le Corbusier is. Het gebouw staat op palen die de ervoor zorgen dat de eerste verdieping recht boven de grond is gelegen. Deze poten hebben de vorm van beenderen. De begane grond bestaat uit een ruimte met een aantal rechte en gebogen vormen. Deze ruimte kun je zien als een losstaande aanbouw aan de balkvorm (de hoofdvorm van het gebouw). Deze aanbouw is deels doorgetrokken naar de top van de balkvorm maar een ander deel blijft slechts op de begane grond van het gebouw. Deze aanbouw is tevens het trappenhuis van het gehele gebouw. Vandaar dat deze is doorgetrokken naar de top van het gebouw. Exacte afmetingen van het gebouw zijn niet bekend maar de breedte van het appartementen complex zal ongeveer 70 á 80 meter zijn met een lengte/diepte van ongeveer 15 meter.


4. Het Zwitserse paviljoen is in 1930 ontworpen door Le Corbusier en Pierre Jeanneret. Samen met 37 andere gebouwen kwam het Zwitserse paviljoen op het park Cité Universitaire de Paris te staan met als doel buitenlandse studenten onderdak te geven. In het Zwitsers paviljoen zijn er 42 kamers voor studenten. Ook bevat het gebouw een loge van conciërge, een eetzaal en een bibliotheek. Toen in 1933 het gebouw werd ingewijd heeft het bij Zwitserland gezorgd voor wat discussies omdat Zwitserse mensen in gedachten hadden dat er een traditioneel Zwitsers gebouw zou komen te staan. Het gebouw was echter modern. Het is dus een revolutionair gebouw geworden voor z’n tijd. Sinds 1986 is het Zwitserse paviljoen een nationaal monument en wekelijks trekt het nog 200 a 300 bezoekers. In de loop der jaren heeft het gebouw een aantal veranderingen ondergaan. In 1953 bijvoorbeeld is de voorgevel gewijzigd en een aantal jaar later ontwerpt Le Corbusier nog een aantal meubels voor het gebouw. Ook worden in 1957 de kamer qua kleuren nog wat aangepast. Verder is het gebouw nog steeds in originele staat te zien in het park Cité Universitaire de Paris. 5. Het Zwitserse paviljoen bestaat in principe uit twee delen al het gaat om de constructie. Je hebt het appartementencomplex dat rust op dikke betonpalen een verdieping boven de grond en je het de receptie en het trappenhuis dat hoogst waarschijnlijk ook op een paalfundering rust maar deze is boven de grond niet zichtbaar. Oftewel de receptie en het trappen huis zijn gelijk met het maaiveld en het appartementen complex zit ca. 3 a 4 meter boven het maaiveld. Om een constructie zo groot al het trappenhuis overeind te houden zijn er uiteraard ook nog kolommen onderin het trappenhuis aangebracht van beton. De wanden zijn ook van beton gemaakt. Zowel de verdiepingsvloeren Parkachtige omgeving rond het gebouw

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

97

12: Cité Universitaire • Zwisterland als het dak van het studentencomplex is vervaardigd van beton. Le Corbusier staat er om bekend staat dat hij daken ontwerpt waar je een tuin op zou kunnen aanbrengen. Het interieur binnen het gebouw is grotendeels ontworpen Gebruik van metaal (bank, stoelen, tafel), leer en natuursteen. door Le Corbusier Lichtinval binnen de ruimte en opleving door kleuren zelf. Dit geldt voor zowel de studenten appartementen als in het trapgebouw. Opmerkelijk is dat Le Corbusier veel gebruik maakt van kleuren binnen het gebouw in de vorm van meubilair. Ook past hij natuursteen toe, maar ook metaal en leer in de vorm van stoelen en banken. Binnen de appartementen is veel hout terug te vinden. Vloer bedekking is verder niet echt opmerkelijk binnen het gebouw. Er wordt hier en daar stoffenvloerbedekking toegepast en op andere plaatsen weer tegelvloeren. Wel is ook erg opmerkelijk dat Le Corbusier veel strakke lijnen heeft toegepast in het interieur. Er zijn veel grote witte vlakken op de muren aangebracht en ook zoals eerder vermeld hier en daar een muurschildering. Je kunt dus zeggen dat het gebouw er van buiten vrij kaal uitzien (grof betonkleur is behouden) en binnen zijn ook wel die strakke lijnen gebruikt die buiten ook terug te vinden zijn maar van binnen valt op dat er vrij veel felle kleuren zijn toegepast. Van binnen leeft het meer dan van buiten. Dit word dan ook nog iets versterkt door de lichtinval. Le Corbusier heeft vrij grote oppervlakken gebruikt in de gevel als het gaat om glas. Dit zorgt, in combinatie met die kleuren, voor een opleving binnen het gebouw.

Appartement (veel toepassing van hout, strakke lijnen en felle kleuren)

kenmerken en vertegenwoordigen. Aangezien Le Corbusier een Zwitsers/Franse architect was gaf het Comité van Zwitserse Universiteiten Le Corbusier de opdracht om het Zwitserse paviljoen te bouwen. Eén van de eisen van het comité was dat het gebouw voor studenten traditionele architectuur uit Zwitserland zou weergeven. Le Corbusier zette echter een revolutionair gebouw neer. Dit zorgde hier en daar in Zwitserland voor wat discussies en ophef maar uiteindelijk is het gebouw wel geaccepteerd. 7. Om het Zwitsers paviljoen is een tamelijke bebouwde omgeving. Wel zijn alle gebouwen binnen het park Cité Universitaire de Paris omgeven door grasvelden en ook zijn er in het park bomen te vinden. Kenmerkend aan de grasvelden is, is dat de grasvelden perfect gesneden zijn. Kenmerkend aan de bomen is, is dat ze enorm groot zijn. Je hebt binnen het park dus wel degelijk het gevoel dat je in een park bent. Binnen de maatschappij is het Zwitsers paviljoen een bezienswaardigheid voor toeristen. Ook dient het nog steeds als appartementen complex voor studenten. 8. Le Corbusier heeft bij het ontwerpen van het gebouw veel gebruik gemaakt van het materiaal beton. Ook is dit terug te vinden op de gevels van het gebouw. Je ziet namelijk veel ruwbeton blokken. Ook is er in de gevel veel gebruik gemaakt van glas. De kromme gevel op de begane grond bij de receptie is gemaakt van beton met daarin ruwe grindkorrels (decoratief), omdat het zo’n enorme constructie is zal er ook veel gebruik zijn gemaakt van staal om het gebouw overeind te houden. Af en toe zie je ook hout terug buiten het gebouw maar dat zal niet veel verder gaan dan de kozijnen. Binnen het gebouw is wel veel hout toegepast met name in de appartementen van de studenten. Je ziet het onder andere terug als scheidingswand tussen de keuken en het bed.

Zwitsers paviljoen ’s avonds. Rijkelijke toepassingen van verschillende kleuren in verschillende appartementen

info: Adres : Fondation Suisse; 7, bd Jourdan – F; 75014 Parijs Tel: 01 44 16 10 10; Fax: 01 44 16 10 30 Reis per trein: Station RER B Cité Universitaire Reis per bus: 67, 21 en PC Openingstijden: 10.00 – 12.00; 14.00 – 17.00 Website: http://www.fondationsuisse.fr/

6. In 1930 is het Zwitsers paviljoen gebouwd. Zwitserland mocht een gebouw neerzetten dan Zwitserland min of meer zou



sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

99

13: Le Corbusier • Villa la Roche


Ontwerper

wat minder ramen op enkele plaatsen bevinden zich wel wat ramen. De begane grond bestaat uit het minst aantal ramen.


Gebouwbeschouwing

4. Het gebouw had als oorspronkelijk functie een woning voor de familie La Roche en Jeannert. Het gedeelte van La Roche, het grootste gebouw, bestaat voor het grootste gedeelte uit galerieën. Raoul la Roche was een fanatiek kunstverzamelaar en wilde in de villa zijn schilderijen en kunstwerken opslaan. La Roche woonde in dit huis alleen met zijn bediende. Nadat Raoul la Roche stierf werden zijn kunstwerken verplaatst naar een museum in Basel. In 1968 vestigde de foundation le Corbusier zich in de villa. Want Raoul la Roche had de villa gedoneerd aan de foundation. De villa werd opengesteld voor bezoekers. In 1970 werd Villa la Roche grondig gerenoveerd. Tijdens de renovatie moesten er vooral aanpassingen gedaan worden om te voldoen aan de nieuwe veiligheidsregels. Ook werden er nieuwe verbindingen gemaakt tussen de twee gebouwen die daarvoor alleen te bereiken waren via het dakterras. Ook werden de vloeren gerestaureerd, deze werden zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat gebracht, echter waren niet alle materialen meer te verkrijgen.

1. Villa la Roche is gelegen aan: 10, square du Docteur Blanche in het 16de arrondissement. Villa la Roche ligt aan de rand van Parijs. Dichtgelegen bij de randsteden van Parijs. In het noordwesten van het gebouw bevindt zich een groenstrook. Het gebouw zelf is ook in het groen gebouwd. De villa is ingebouwd door huizen, deze huizen zijn ongeveer in dezelfde periode gebouwd. De wijk was in de jaren 1930 een rijke woonwijk. Een mooi contrast geeft het dat de huizen ongeveer in hetzelfde periode gebouwd zijn maar dat Villa la Roche er uitspringt als een “modern gebouw”. Qua hoogte past het gebouw goed in de omgeving. De hoogte is niet groter, het springt er niet uit. De hoogte komt overeen met de hoogte van de omliggende gebouwen. 2. De hoofdvorm van Villa la Roche is een balkvorm. Het huis bestaat uit twee balken.deze vormen samen een L. Er zijn ook kleine halve vormen aanwezig maar dit behoort niet tot de hoofdvormen. De villa is gebouwd in maart 1924 en was klaar in maart 1925. Het gebouw bestaat uit drie verdiepingen. Met als laatste verdieping een dakterras. Op het dakterras zijn een aantal overdekte plaatsen. 3. De façades van het gebouw worden gekenmerkt door hun spierwitte kleur. In de gevels bevinden zich ook veel ramen. Deze ramen zorgen voor licht in het gebouw. De gevels zijn niet allemaal even recht. De façade bestaan ook uit uitstekende vormen en openingen. De openingen worden gevormd door balkons. De gevel van het hangende gedeelte op steunpilaren heeft een gebogen gevel. Zoals te zien op de plattegronden verder op in de excursiegids. Een andere gevel is het dak, zoals vaker bij Le Corbusier, een leefgedeelte gevormd door een enorm terras dat bijna het gehele oppervlakte van het dak beslaat. Op het dak zou ook een daktuin gevormd kunnen worden. De hoofdingang van de Villa bevindt zich in de hoofdgevel Boven de deur bevindt zich een afdakje. In deze gevel bevindt zich verder op ook nog een deur. De tweede verdieping bestaat uit veel ramen. Deze ramen zorgen voor veel licht op deze verdieping. De derde verdieping bestaat uit


sponsored by

5. Er zijn drie verdiepingen inclusief de begane grond. De plattegronden kunt u hier naast vinden. Het zijn de plattegronden de na de aanpassingen van 1970. De constructie bestaat uit beton. Dit is vooral gebruikt in de fundering. Het oorspronkelijk geplande materiaal, baksteen met pleisterwerk was niet stevig genoeg om de deuren aan te bevestigen en daarom moesten sommige muren worden verstevigd met beton. Het interieur van de Villa is ook helemaal ontworpen door Le Corbusier en Jeannert. Het grootste gedeelte van het interieur is gemaakt door R. Louis. Dit was de favoriete timmerman van le Cobusier. Er werden ook metalen stoelen geleverd die zowel binnen en buiten gebruikt kunnen worden. Het licht leverde in het begin een probleem. De verlichting was te zwak en moest daarom vervangen worden door sterkere. Op dit moment is de verlichting sterk genoeg. 6. De opdrachtgever van het ontwerpen is Raoul la Roche. Hij was een goede vriend van le Corbusier. Nadat La Roche de villa Schwob in La Chaux-de-Fonds (1916) had gezien, gaf hij Le Corbusier opdracht voor hem ook een huis met galerie voor zijn verzameling te bouwen. Het huis was bedoeld voor hem een bediende. Over de kosten wordt geen woord gerept. 7. Villa la Roche betekent wel wat voor de maatschappij. Het is een museum waar veel kunst te vinden is. Het heeft een maatschappelijke betekenis. Voor ecologische aspecten is villa la Roche

Gebouwbeschouwing

sponsored by

101


14: Le Corbusier • Villa Savoye

geen goed voorbeeld. Met zijn vele ramen zou de villa op dit moment niet voldoen aan de EPC-norm. Citaat: Het is het oerinstinct van elk levend wezen om zich te voorzien van een onderdak.

Ontwerper


Gebouwanalyse

8. Het gebouw is voor het meest opgebouwd uit beton. De muren zijn allemaal gepleisterd. Het ondersteunende gedeelte van het zijgebouw is opgebouwd uit beton. Voor de ramen is gebruik van doorzichtig glas. Als dak bedekking is gebruik gemaakt van tegels. Die op de het dak geplaatst zijn. Binnen in het gebouw zijn op de vloeren, in de gang, witte tegels gebruikt 10 bij 10 cm hierdoor lijken de ruimtes groter. De bibiotheek, de slaapkamers en de woonkamer is bedekt met bruin linoleum. De andere ruimtes zijn bedekt met zwarte tegels van 14 bij 14 cm. Le corbusier heeft gebruik gemaakt van De onderste plattegrond van is de plattegrond van de begane grond. optische illusies, om de woning groter te laten lijken. Villa la Roche was één van de eerste woningen die helemaal van info: Website: www.fondationlecorbusier. beton was gemaakt. Er is asso.fr ook gebruik gemaakt van Telefoonnummer: +33 1 42 88 41 53 Openingstijden: September 1 to July bakstenen. Deze baksten 31, dagelijks van 10-12:30 en 13:30 zijn niet te zien omdat er en 18:30 Villa la Roche is gesloten op alle een laag pleisterwerk op feesdagen. geplaatst is. De villa is tien minuten lopen in het

westen van Jasmin metro station op Lijn 9. Van het metrostation volg rue Jasmin (richting south-west) tot het einde, ga naar rechts naar rue Raffet, dan naar rechts naar rue du Docteur Blanche. Docteur-Blance is een prive plein wanneer je het plein betreden hebt is het aan je rechter hand.


sponsored by

1. Eén van de bekendste werken van de architect Le Corbusier is Villa Savoye. Het gebouw is gelegen op een grote, beboste locatie die op het Seinedal uitkijkt. Het gebouw is gebouwd op een lichte locatie. Het gebouw is op deze manier opgenomen in de natuur en toch staat het er los van. Dit komt door de Weergave van de ligging en de bouwmassa van het gebouw aangewende kolommen en de witte kleur die veel toegepast is in het gebouw. Het gebouw is de perfecte illustratie van de vijf punten die Le Corbusier in 1927 formuleerde. Het gebouw lijkt vrij massaal opgebouwd, omdat het van buitenaf een balk is. Vanaf een afstand ziet het gebouw er uit als een doos op een aantal poten. Je zou dus kunnen zeggen, omdat het gebouw op pijlers staat, dat het goed past in z’n omgeving van bomen en bossen. De meningen hierover zijn echter behoorlijk uiteenlopend. 2. Net als bij andere werken van Le Corbusier is de hoofdvorm van Villa Savoye een duidelijke geometrische vorm namelijk een balk. Je ziet een heel erg kubistische vorm terug in dit gebouw. Deze vorm staat op pijlers en is voorzien van een tuin en terras op het dak met een gekromde muur. De pijlers zorgen ervoor dat een deel van het gebouw zweeft boven het maaiveld. De poten hebben niet zulke grote afmetingen. Het zijn er daarom wel vrij veel. Het dakterras/-tuin is voorzien van een kromme wand met een opening. Dit is iets dat je ook vaker terugziet in werken van Le Corbusier. Dit is dus een gebouw op poten, in de vorm van een balk met een maximaal benut dakterras. De afmetingen van de rechthoekige vorm zijn ongeveer 19 bij 21,5 meter. De hoogte van het gebouw zal rond de 10 á 12 meter liggen.

Situering van het gebouw

3. Wanneer je kijkt naar de façade van Villa Savoye balkachtige vorm op poten (zuIlen) met een kromme wand op dan valt gelijk op dat je vanaf elk aanzicht te maken het dak hebt met een rechthoek. De gevels hebben ongeveer dezelfde afmetingen. Het dak heeft uiteraard andere afmetingen. Als dakvorm is een simpel platdak uitgekozen door Le Corbusier met uiteraard een terras erop. Er is geen sprake van een overstek. Op deze manier lijkt het dak van het gebouw net iets onder de bovenkant van de gevels te zitten. Ook is op deze manier de gevel vrij van draagconstructies en dergelijke. Iets

Gebouwbeschouwing

sponsored by

103



anders dat gelijk opvalt als je de façade bekijkt is dat tussen de kolommen een smalle verdieping zit (de begane grond). Dit ziet er uit als een centraal steunpunt voor het gebouw. Dan houden de kolommen het gebouw verder recht overeind. Toepassing horizontale ramen Je ziet een aantal dieptes die zijn opgenomen. De entree van het gebouw valt niet erg op. De hoofdingang zit in de gebogen glazen wand. De gebogen wand komt niet goed naar voren, omdat het is opgenomen in de begane grondvloer die centraal onder de hoofdvorm van het gebouw ligt. De entree bestaat uit een dubbele deur met veel glas daarin opgenomen. Wanneer je door deze deur gaat kom je in een hal met een spiltrap en een afgeschuinde overloop naar de bovenverdieping. In de deuren buiten het huis is veel glas opgenomen. Binnenshuis zijn de deuren gewoon van hout. Een behoorlijk opmerkelijk punt in het gebouw is dat de ramen in de vorm van horizontale stroken geplaatst zijn. Dit is tevens één van de kenmerken van de gebouwen van Le Corbusier. De reden waarom hij dit toepaste in zijn gebouwen was dat het zorgde voor een gelijkmatige verlichting en ventilatie. In de wanden op het terras van de eerste verdieping zijn ook sparingen aangebracht maar hier zit geen kozijn of raam in.

jaren dertig werd het eigenlijk al niet meer gebruikt. Gedurende de Tweede Wereldoorlog hebben achtereenvolgens de Duitsers en de Amerikanen het huis gebruikt als commandopost. In de jaren vijftig was er zelfs sprake van sloop. In de jaren zestig heeft het ministerie van Cultuur het huis onder zijn hoede genomen door het op te nemen in de lijst van historische gebouwen. Toen werd ook een eerste restauratie uitgevoerd. Maar pas tijdens de tweede restauratie, tussen 1985 en 1993, werden de waterleiding-, afvoer- en lekkageproblemen definitief opgelost en werd het huis opgeknapt met als doel het open te stellen voor het publiek.

plattegrond (perspectief), begane grondvloer en kolommen,1e verdieping, dakterras

4. Zoals de naam zelf al zegt was Villa Savoye oorspronkelijk ontworpen als villa of buitenhuis voor in weekenden. De villa van gewapende beton werd gebouwd tussen 1928 en 1931. De villa is gesitueerd in Poissy vlakbij Parijs. Tijdens de tweede Wereldoorlog is het gebouw verwoest. Een aantal jaar na de oorlog is het gerestaureerd en tegenwoordig is het ter bezichtiging opgesteld. Omdat Le Corbusier één van de meest spraakmakende architecten van de vorige eeuw was en Villa Savoye één van zijn bekendste gebouwen is, is dit gebouw een enorme toeristische trekpleister. Aangezien het gerestaureerd is, is het gebouw niet meer helemaal in originele staat maar het oorspronkelijke ontwerp is wel aangehouden. Op dit moment is het gebouw in een veel betere staat dan wanneer het net gebouwd was. Direct na de bouw namelijk bleken de waterleiding en de afvoer erg slecht, maar een veel groter probleem was dat het huis een slechte regenafvoer had. In de eerste jaren werden het huis en zijn bewoners geteisterd door vele lekkages. Le Corbusier heeft hier nooit echt iets aan gedaan. De bewoners gingen het huis al snel steeds minder gebruiken en eind


sponsored by

Interieus en meubilair in villa Savoye

5. De constructie van het gebouw bestaat uit gewapende betonnen kolommen die bovenbouw stabiel houden. Elke verdiepingsvloer wordt gedragen door kolommen. Op deze manier zijn er geen dragende wanden nodig. Ook is op deze manier de woning vrij indeelbaar, omdat je dus niet vast zit aan dragende wanden die niet weg te halen zijn. Ook dit is één van de kenmerken van woningen van Le corbusier. Net als met veel andere werken van Le Corbusier bevat ook Villa Savoye veel strakke lijnen, felle kleuren in combinatie met witgeverfde massale vlakken. Ook in dit ontwerp van Le Corbusier zijn meubels opgenomen die ook door hem ontworpen zijn. Deze meubels zijn gemaakt van vooral metalen constructies met daaromheen vaak een lap leer of erbovenop een plaat kunststeen. Dit zouden dan banken, stoelen en tafels zijn. Het is nu eenmaal een feit dat Le Corbusier deze materialen veel toepaste in zijn zelfontworpen meubilair. Ook is in het gebouw hier en daar in de vorm van tafelbladen, glas terug te vinden. Dit alles bij elkaar zorgt voor een luxueus en hypermodern interieur en meubilair (voor de jaren 30). Zoals al eerder vermeld is gebruikte Le Corbusier veel horizontale ramen. De reden hiervoor was een gelijkmatige ventIlering. Niet alleen dat, want Le Corbusier hield ook van daglicht in zijn gebouwen. Deze horizontale stroken zorgen over een hele verdieping voor vrij gelijkmatige lichtinval. 6. In 1928 wilde Pierre Savoye een weekend huis laten bouwen voor hem en z’n vrouw. Degene die ze daarvoor als architect namen was Le Corbusier. Het is dus niet moeilijk om te achterhalen waar de naam van het gebouw vandaan komt. Deze komt van de opdrachtgevers en tevens de eerste eigenaars. Het idee van meneer en mevrouw Savoye was om een comfortabel ingericht weekendhuis te laten bouwen. Dit heeft Le Corbusier weten te realiseren.

Inleving in het omliggende gebied

Gebouwbeschouwing

sponsored by

105


15: CNIT

Echter door de problemen die er waren met lekkages werd de komende 8 jaar het huis steeds minder gebruikt. Daarna had de familie Savoye het huis verlaten vanwege de problemen.

Ontwerpers

7. Villa Savoye staat in een natuurlijke omgeving omringd door bomen en grasvelden. Het gebouw staat niet in de buurt van andere gebouwen het is dus enkel omringd door natuur. Kenmerkend is dat de villa je het gevoel geeft dat je helemaal in de natuur die leeft die om het gebouw heen is gelegen. Dit komt doordat het lichtinval een meer ruimtelijk gevoel geeft. Met andere woorden wanneer je in de villa bent, lijkt het toch alsof je er buiten bent. Ook kan het komen doordat Le Corbusier in zijn ontwerp heeft meegenomen dat op het terras, op de eerste verdieping en op het dakterras, veel beplanting groeit. Binnen de maatschappij diende de villa ooit als weekendhuis maar tegenwoordig is het een toeristische trekpleister. 8. Een aantal bouwmaterialen die zijn toegepast zijn uiteraard beton. In dit beton zit ook wapening oftewel er is gewapende beton gebruikt. Dit beton is netjes wit gepleisterd. Ook zijn er binnen het gebouw en buiten op de begane grond een aantal glazen geveldelen toegepast. Daarmee wordt dus bedoeld een wand die van vloer tot plafon bestaat uit glas. Aangezien het dak min of meer bewoonbaar moet zijn is er op het dak ook een verdiepingsvloer aangebracht. In het interieur is hier en daar hout opgenomen. Wat vooral veel terugkomt is metaal met kunststeen, glas of leer. Dit kan dan zijn in de vorm van tafels, stoelen, banken enz. Op de terrastegels van een bepaald soort kunststeen. Binnen het gebouw zelf is een kunststeenvloer toegepast.

info: Adres : Villa Savoye; 82, rue de Vilier; 78300 Poissy Tel : 01 39 65 01 06; Fax : 01 39 65 19 33 Reis per trein : RER richting Poissy Reis per bus: Bus 50 richting La Coudraie, uitstappen bij de halte Lycée Le Corbusier. Reis per auto: De A13 vanuit Parijs nemen richting Rouen. Afslag 6 en dan Poissy aanhouden. Dat is de D153. Nog voor het station naar rechts en dan wordt villa Savoye aangegeven. Openingstijden: Alle dagen behalve dinsdag en feestdagen. Van 1 april tot 31 oktober: 9.30 -12.30 13.30 -18.00 Van 2 november tot 31 maart 16.30 (sluitingstijd) Website: http://www.Parijsonline.nl/


sponsored by

Bernard Louis Zehrfuss en Jean de Mailly, Robert Edouard Camelot ontwierpen het Centre des Nouvelles Industries et Technologies. Ingenieurs: Nicolas Esquillan (schelp), Jean Prouvé (façade) De Franse architect Bernard Louis Zehrfuss was een van de architecten van het CNIT. Hij werd geboren op 20 oktober 1911 en overleed in 3 juli 1996. Naast het deels ontwerpen van het CNIT heeft hij veel meegewerkt aan projecten in Tunesië, hier heeft hij o.a. een school en een ziekenhuis ontworpen. Verder heeft hij een aantal kenmerkende gebouwen ontworpen waaronder het Musée de la Civilisation Gallo-Romaine in Lyon, het UNESCO gebouw in Parijs en de Franse Ambassade in Warschau.

Bernard Louis Zehrfuss

Musée de la Civilisation Gallo-Romaine, Lyon ( Frankrijk ), 1972-75; UNESCO Gebouw (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization); Parijs 1953-58, 1963,1969,1977; De Franse Ambassade, Warschau ( Polen )1970

Gebouwbeschouwing

1. Het Centre des Nouvelles Industries et Technologies ( CNIT ) is een congrescentrum en een tentoonstellinggebouw. Het CNIT is gebouwd in het jaar 1958 en was het eerste gebouw dat in de La Défense ( het zakelijk centrum van Parijs ) is gebouwd. Het gebouw is gebouwd op een natuurlijk hoger gelegen stuk land. Om het gebouw heen zijn ook een aantal kenmerkende gebouwen te vinden. Aan de voorkant van het CNIT gebouw is het “ Centre Commercial Les Quatre Temps” te vinden. Dit is het grote commerciële centrum van het Défense. Verder is naast het CNIT gebouw de“Espace Grande Arche” te vinden. 2. Het CNIT gebouw heeft een zeer apart uiterlijk dat veel mensen doet denken aan een schelp. Dit komt door de platte voorkanten en de geribbelde dakstructuur. Als de plattegrond van het gebouw wordt bekeken ziet men een driehoekig gebouw met 3 gelijke zeiden van 218 meter. 3. Het dak wordt gedragen door bolle voorgespannen betonnen liggers en bestaat uit 3 in elkaar

Gebouwbeschouwing

sponsored by

107

15: CNIT

15: CNIT

lopende bolle vlakken. Hierdoor ontstaat in het midden van het gebouw een interessante symmetrische vorm die kenmerkend is voor het CNIT gebouw. Het gehele gebouw steunt op 3 punten, deze punten zijn de hoeken van het gebouw. Links is de dakstructuur en de manier waarop de betonnen dakdragers bij elkaar komen en een steunpunt vormen goed te zien. Dit gebouw heeft het wereldrecord in handen van de grootste overwelfde ruimte per steunpunt. Het gebouw bedekt een totaaloppervlak van welliefst 22 500 m2 en overspant een lengte van 218m. De entree ligt aan de kant van “ Les Quatre Temps “ en is gelegen in de afgeplatte voorgevel van het gebouw.

gebouw staat. Het dak is uitgewerkt in beton met een lichte kleur. Doordat het dak een geribbelde structuur heeft zal de structuur worden versterkt door de schaduwval. De 3 glazen gevels zullen altijd donker ogen dan het dak doordat bij lichtval veel licht zal worden teruggekaatst door het witte dak terwijl de ramen het licht zullen opnemen. Dit geeft een bepaald effect aan het gebouw waarbij vooral het dak goed tot uiting komt. Dit is ook de reden dan het gebouw vaak wordt vergeleken met een schelp.

6. Emmanuel Pouvreau was de opdrachtgever voor de bouw van het gebouw. Hij gaf een aantal architecten de opdracht om een tentoonstellinggebouw te bouwen. Op 12 September 1958 opende de Franse president Generaal de Gaulle het CNIT. In de jaren die daarop volgden werden grote tentoonstellingen en congressen in het gebouw gehouden. Er kwamen vaak meer dan 1 miljoen bezoekers. In 1988 is men begonnen met het renoveren van het gebouw. De renovatie duurde en jaar, en werd pas is 1989 afgerond. Het vloeroppervlak is hierbij vrijwel verdubbeld. Er is toen ca. 100.000 m2 bijgekomen en het gebouw bestaat nu uit 4 verdiepingen. Sinds de renovatie wordt het gebouw gebruikt als congresgebouw en biedt deze ruimte voor o.a. tuinen, restaurants, bars, winkels, luchtmaatschappijen en een hotelvestiging van Hilton. Tijdens de renovatie is een van de architecten; Bernard Louis Zehrfuss als adviseur opgetreden.

ligging CNIT in La Défense

dakstructuur

8. De dragende elementen van het gebouw zijn van gewapend beton gemaakt. De 3 afgeplatte voorgevels zijn volledig in ramen uitgewerkt. Deze ramen zijn aan een stalen frame bevestigd dat ook te zien is als men buiten het


sponsored by

info: Website voor meer informatie: http://www.Parisexpo.fr/pexpo/do/ Navigate?id=3&lang=en

Gebouwbeschouwing

sponsored by

109

16: Notre Dame de Pentecote


Ontwerper

Het geheel vormt binnen de rest van zijn omgeving een klein stilte punt. Een plek om tot rust te komen binnen de drukke wijk la Defense. Het scherm en het gebruik van licht zorgen voor een scheiding van de drukke wereld en de rustige omgeving in het gebouw.

Eerst zocht hij het in de muziek, maar uiteindelijk besluit hij dat hij iets artistieks wil doen en laat de muziek voor wat het is. Hij besluit architectuur te gaan studeren. Voor een van zijn eerste projecten ontvangt hij een grote prijs. In zijn Carriere heeft hij al veel gebouwen ontworpen, zoals: Notre dame de Pentecote, het Institut de Chimie et Biologie in Bordeaux, de Faculté Sciences et Technique in Tours en de Bibliotheque in Parijs. ”Rien ne se construit sans être, ouvertement ou non, dessiné. ” Wat betekent ”niets van wat er gebouwd is wordt zonder ontwerp gemaakt”.

Franck Hammoutene

6. Het gebouw werd geopend in 2001. Aan het begin van het nieuwe millennium. Het gebouw werd gemaakt in opdracht van François Favreau, bisschop van Nanterre. Met de bedoeling om mensen tijdens hun werk naar de kerk te laten komen en hun vertrouwen of geloof in het katholieke geloof te verdiepen. Het gebouw is uitgevoerd in een staalconstructie. Dit was vooral nodig in het grote

Faculté Sciences et Technique; Bibliothèque; Institut de Chimie et Biologie

Gebouwbeschouwing

1. Het Notre Dame de Pentecote is een katholieke kerk die is gelegen in de wijk la Defense. La Defense is een moderne zakenwijk in Parijs, met veel moderne gebouwen Zoals: La Grande Arche, de Tour Areva en Centre des Nouvelles Industries et Technologies. Het gebouw ligt voor de Tour Areva wat voor mooie beelden zorgt, zoals te zien op de foto. 2. Het gebouw is voornamelijk kubusvormig. Met daarvoor een grote schijf van ondoorzichtig glas. De schijf is 35 m hoog en 19,5 m breed. De schijf is wel heel erg dun met 80 cm. Aan de zijkant staat een ander scherm van 16 bij 16 meter. Het eigenlijke gebouw is ontstaan uit een kubus en lijkt erg dicht. Toch is het binnen in het gebouw erg licht.

sattelietfoto

scherm, omdat deze een oppervlak van 19,5 bij 35 m heeft en het de bedoeling van de architect was om het scherm zo dun mogelijk te behouden. Met het gebruik van metaal was het mogelijk om de dikte van het scherm op 80 cm te behouden. Het gebouw is onderverdeeld in 3 verdiepingen. Op deze 3 verdiepingen is er een kapelletje een boekhandel en een restaurant. Alle meubels in het gebouw zijn erg strak van het ontwerp. Ze zijn een verlengde van het ontwerp van het gebouw. Het kubistische ontwerp van het

gebouw is dus erg goed te zien in de meubels. Het licht in de kapel komt uit het noorden of het noordoosten. Wat een specifieke betekenis krijgt tijdens de diensten. Dit komt omdat het altaar noordelijk is gericht. De opdracht kwam van een christelijke kardinaal. De bedoeling was om in een drukke buurt een ruimte te creëren die voor de gelovigen de ruimte te bieden om tussen het werk door tot rust te komen.

3. Het aanzicht van het gebouw wordt vooral bepaald de hoge glazen schijf die naast het gebouw staat. Deze is gemaakt van ondoorzichtig glas, welke wel licht door laat. Dit was ook de bedoeling van de ontwerper. Het laat licht door en het schermt je tegelijkertijd ook af van de buitenwereld. In de grote schijf is een kruis verwerkt. Dit kruis is het symbool van het katholieke geloof. Het andere wat kleiner scherm is gemaakt om het gebouw af te schermen van de snelweg zodat de mensen die binnen een mis volgen niet gestoord worden door het vele verkeer. Notre dame de Pentecoté


sponsored by

8. Het gebouw is ontworpen met kubistische gedachten. Er zijn dus veel rechte lijnen. Ornamenten zijn dan ook niet of nauwelijks aanwezig. Er zijn wel enkele ornamenten aanwezig in de kerk voor. Bijvoorbeeld kruizen.: een van glas en van staal.

schets gezien vanaf snelweg

Gebouwbeschouwing

sponsored by

111


17: Opéra Bastille

De 2 belangrijkste materialen in dit gebouw zijn: staal en glas. Voor de vloeren en de wanden is beton gebruikt. Staal is voornamelijk toegepast in de draagconstructie. Je ziet echter het staal ook terug komen in de vorm van een kruis. Dit kruis is een link naar het christelijke geloof. Het staal was vooral belangrijk bij het maken van het hoge scherm dat aan de zijkant van het gebouw staat. Zonder het gebruik van staal zou het scherm veel dikker moeten zijn, wat de essentie van het scherm te niet zou doen. Een belangrijk onderdeel van het gebouw is uitgevoerd in glas. Zoals op de foto te zien is, is het

Ontwerper

De Opéra Bastille is ontworpen door architect Carlos Ott. Hij is geboren op 16 oktober 1946 in Montevideo, Uruguay. Carlos studeerde aan de universiteit van Uruguay en haalde zijn diploma in 1971. Hij is nu Master of Architecture and Urban design. Tussen 1975 en 1979 zat hij bij het architecten bureau Moffat and Kinoshita in Toronto Canada. Bij dit bureau wonnen ze de prijsvraag om het Royal Ontario museum in Toronto uit de breiden. Later leide hij het architecten bureau Neish Owen Roland and Roy en won hiermee de internationale wedstrijd voor de nieuwe opera in Parijs, de Opera Bastille op 17 november 1983. Carlos is van Canadees-Uruguayaanse afkomst maar hij woont momenteel in Canada. Enkele bekende gebouwen van hem zijn :

glazen scherm

horizontaal detail steunpunt wand

scherm uitgevoerd in ondoorzichtig glas. In het scherm zie je ook een kruis dat van doorzichtig glas is gemaakt. Het ondoorzichtig glas word ook wel gelamineerd glas genoemd. Dit glas is gemaakt in panelen van 3 bij 1,5 m. Dit Glas is met 3 redenen toegepast: Het maakt het mogelijk om het doorzichtige glas toe te passen voor het kruis, Het was sterk genoeg om het toe te passen en het gaf het effect dat de architect wilde bereiken.

info: Adres: Maison d’Église; Notre Dame de Pentecôte 1, Place de La Défense; 1 Av. de la division Leclerc 92800 Puteaux Prijs : gratis Bouwperiode : 2001 detail aansluiting op fundering van wand


sponsored by

(Vlnr) Etisalat Headquarters, Abu Dhabi, United Arab Emirates; ANTEL Telecommunication Tower (2000), Montevideo, Uruguay; De National Bank of Dubai (1997), Dubai, United Arab Emirates

Gebouwbeschouwing

1. De Opera Bastille ligt naast Place de la Bastille in het 12de arrondissement. Dit plein is de historische plaats waar op 14 juli 1789 het Parijse volk de Bastille bestormde. De Bastille is afgebrand maar tegenwoordig staat er de Opera Bastille. Het gebouw ligt met de ingang richting het plein en ligt op steenworp afstand van een haven. De architect wilde het verleden van de wijk respecteren, maar toch de link leggen tussen oud en nieuw. 2. Het gebouw heeft een vrij ongewone ronde vorm, bestaande uit een driehoek met afgerond punten. Vanaf de voorkant lijkt het gebouw een beetje op een boot, wat op zich een link geeft met de haven. Het gebouw heeft 15 verdiepingen waarvan er 6 ondergronds liggen in verband met opslag van de


sponsored by

113

17: Opéra Bastille

17: Opéra Bastille

decors. Hiermee steekt het gebouw meer dan 80 meter boven straatniveau uit en nog eens zo’n 30 meter eronder. De oppervlakte is per verdieping ongeveer 22.000 vierkante meter, en in totaal 160000 m2. De grote zaal heeft maarliefst 2700 zitplaatsen, wat erg veel is voor operabegrippen. Deze zaal is 20 meter hoog, 32 meter diep en 40 meter breed, waardoor je op een oppervlak van 1280 m2 komt.

on in Parijs, maar deze is gesloopt in 1984. Vanwege de vreemde vorm van het perceel heeft het gebouw uiteindelijk deze ongebruikelijke vorm gekregen. Door de enorme hoeveelheid glas in de gevel schijnt er veel zonlicht naar binnen. Het interieur is erg modern, in de grote zaal zijn de stoelen zwartbekleed en vormen een contrast met de granieten muren en het glazen plafond. In de opera zijn vijf beweegbare podia. Het theater zelf is voorzien van hangende tribunes en mooie sfeerverlichting. Verder is het voorzien van de modernste en technische snufjes.

3. De Façade bestaat uit een gebogen muur geheel gemaakt van vierkante ramen. Hiervoor staat een zwarte trapvormige strook ondersteund door pilaren. Het lijkt een beetje op een halve vissenkom, met daarvoor een zwarte triomfboog. Aan de binnenkant is een grote hal waar het daglicht ruimschoots naar binnen schijnt. 4. In 1968 kwam er een idee voor een nieuw operagebouw door de componisten Pierre Boulez en Maurice Béjart en de regisseur Jean Vilar. In 1982 besloot president Francois Mitterrand dat er een nieuwe opera in Parijs moest komen. Eerst ging men er vanuit dat het de vervanger moest worden van de oude opera: Opéra Garnier. Deze bleef echter ook nog gewoon bestaan. Uiteraard werd er een prijsvraag georganiseerd, welke in 1983 werd gewonnen door de Canadese architect Carlos Ott. De bouw begon in november 1984 met de sloop van het Gare de la Bastille. Het gebouw is opgeleverd in 1989 na jarenlang gezeur en getouwtrek over het ontwerp. Er was nogal wat haast bij omdat de president het gebouw af wilde hebben voor de viering van de 200 jaar Franse Revolutie. Op deze dag, 14 juli 1989 werd de Opera National de Paris Bastille (zoals het officieel heet) geopend. De functie van het gebouw is natuurlijk een opera. Voordat dit gebouw er stond werden de meeste opera’s opgevoerd in de Opéra Garnier, maar sinds de opera Bastille er staat worden hier de meeste opera’s opgevoerd. Het ballet is nog wel gebleven in de Opéra Garnier. Andere dingen die in het gebouw gedaan worden zijn: leeractiviteiten, rondleidingen, conferenties. 5. Op de plek waar de opera nu staat was vroeger Gare de la Bastille. Dit was het oude spoorwegstati-



6. De president wilde dat er een nieuw opera gebouw kwam en de enige voorwaarde was: dat het gebouw er stond voor de viering van de 200 jarige revolutie. Hiervoor werd een prijsvraag gehouden. Het gebouw moest uiteindelijk niet aan zeer veel eisen voldoen, als het maar op tijd af kwam. 8. Een groot gedeelte van het gebouw bestaat uit glas, vooral de voorgevel. In de zalen is o.a. gebruik gemaakt van blauwe graniet, perenbomenhout en marmer. De opdrachtgever en de architect hadden geen verstand van lijm en hadden daarom universele lijm gebruikt. Door de warmte uitzetting vervormen de tegels en daardoor laat de lijm soms los. Om deze reden zijn er tijdelijk netten tegen de muur aan gespannen zodat de voetgangers geen marmer op hun kop krijgen.

info: Openingstijden: Alleen op afspraak 10.00-17.30 Toegangsprijs: Standaardtarief: euro 10,00; Reductietarief: euro 8,00; Groepstarief: euro 7,62 Locatie en hoe daar te komen: Metro: Bastille RER: Gare de Lyon; Bus: 20, 29, 65, 69, 76, 86, 87, 91 Website voor meer informatie: http://www.operadeParis.fr/ Ontwerpen en bouwperioden; Ontwerp 1983; Begin 1984; Klaar 1989


sponsored by

115

18: Opéra Garnier

18: Opéra Garnier

Ontwerper

de Boulevard de l’opéra heb je een prachtig zicht op dit gebouw. Als je naar de gebouwen in de directe omgeving van de opera kijkt dan zie je dat deze gebouwen allemaal lager zijn dan de opera zelf. De opera moest dus in zijn omgeving het belangrijkste gebouw zijn, lijkt het. Dit was wel wat Garnier wilde, maar Hausmann niet. Hausmann, een van de initiatiefnemers van de herinrichting, wilde dat de omgevende gebouwen even hoog zouden worden als de opera. Hier toe stelde hij regels op. Garnier hield zich na veelvuldig verzet toch aan deze regels en maakte zijn ontwerp. Toen bleek dat Hausmann de gebouwen in de omgeving hoger had gemaakt dan mocht. Toen besloten Garnier en de uitvoerder dat de Opera ook groter werd omdat zij vonden dat de opera goed te zien moest zijn. Tevens heeft Hausmann het Garnier moeilijk gemaakt door een bouwkavel in de vorm van een ruit uit te geven.

De ontwerper van de Opéra is Jean Charles Garnier (1825-1898). Garnier was een Franse architect naar wie zijn beroemdste creatie genoemd is. Op 17 jarige leeftijd werd hij toegelaten tot Ecole des Beaux-Arts en in 1848 kreeg hij de Prix de Rome. Garnier is doormiddel van een inzending betrokken geraakt bij de bouw van Opéra Paris. In 1860 werd zijn inzending(uit 171 architecten), voor de nieuwe opera van Parijs, als winnaar uitgekozen. Vele Fransen vonden dat het gebouw te rijkelijk versierd was, echter om deze reden is het nu één van de mooiste gebouwen in Parijs. Garnier heeft naast zijn beroemdste werk ook een aantal ander gebouwen ontworpen die de vermelding waard zijn. Zo heeft hij het Monte Carlo Casino(uit James Bond 2006) in Monaco ontworpen, welke net als de Opéra geheel in neo-Barokke stijl is uitgevoerd(1878). Niet minder bekend is L’Observatoir de Nice(1885) ontworpen door Garnier en constructeur Gustave Eiffel. Gustave Eiffel welke 1887 de Eiffeltoren ontwierp. Een ander werk van Garnier in Parijs is, Theater Marigny, is door Charles Garnier aangepast in 1880.

Casino Monte Carlo

l’Observatoire de Nice

Theater Martigny

Gebouwbeschouwing

1. Opéra Garnier is gelegen aan het naar het gebouw vernoemde Place de l’opera. Dit gebouw is niet voor niets op deze plaats in Parijs gebouwd, namelijk in de tijd waarin dit gebouwd is waren de bestuurders van Parijs bezig met een grootschalige herinrichting van de stad. Het plan was dat er grote en brede boulevards zouden ontstaan met lange rechte zicht assen. Opéra Garnier staat op een kruispunt van een aantal belangrijke straten en boulevards. Vanaf


gebouwanalyse pre-muur gebouw sponsored by 5.1 + 5.2 (zie achterin)

2. Opéra Garnier is het grootste theater van de wereld, het heeft een oppervlakte van 11237 m2, dat is een breedte 97 bij een diepte van 125 meter. De centrale kroonluchter weegt 8 ton. Er kunnen 2200 bezoekers in dit grandioze gebouw. De hoofdvorm van het gebouw is een balk. Aan deze balk zitten aan de zijkant twee uitstulpingen en aan de achterkant loopt de balk nog een stukje taps toe. Een van de twee uitstulpingen is een ingang voor de toenmalige keizer Napoleon III. Op hem was al een keer een aanslag geprobeerd te plegen en om het risico op een tweede aanslag zo klein mogelijk te maken kreeg hij zijn eigen ingang. Aan de andere kant werd ook een zelfde uitstulping gemaakt waarin een expositieruimte zat. Waarschijnlijk wisten weinig mensen van het bestaan van de keizerlijke ingang. 3. Voor de beelden en andere versieringen van de voorgevel heeft Garnier zelf schilders, mozaïek leggers en beeldhouwers benadert. Zij moesten ervoor zorgen dat het gebouw zijn weelderige en chique imago kreeg. Duidelijk is in de voorgevel te zien dat dit een gebouw in Barok stijl is. Veel versieringen en vele beelden en ornamenten. Ook opvallend is de kleurigheid van de gevels. Vanaf de voorgevel gezien is het dak eerst een schildak met een hele flauwe helling. Daarna komt de koepel van dertig meter breed en daarachter zit een zadeldak dat hoger is dan de koepel. Op de koepel zit overigens op de top een beeldje. Dit is de lier van Apollo het hoogste punt van de opera. (73,6m)

Gebouwbeschouwing

sponsored by

117

18: Opéra Garnier

18: Opéra Garnier

Opvallend is dat er in de voorgevel geen duidelijke entree te zien is. Bij andere gebouwen zie je nog wel eens trappen die de ingang duidelijk aangeven hier is dat niet duidelijk aanwezig. Aan de voorzijde zijn twee ingangen te zien. Deze zitten in de twee naar voren geschoven delen van de opera. Op de tweede verdieping zijn allemaal ramen te zien. Deze zijn tegenovergesteld aan de deuren, die rond zijn aan de bovenzijde, rechthoekig van vorm. Tussen de ramen staan halve pilaren. 4. De Opéra is gebouwd en wordt gebruikt als operagebouw, het is gebouwd tussen 1861 en 1875. Door de Frans-Duitse oorlog is het in op 5 januari 1875 pas geopend en duurde de bouw 14 jaar. De bouw heeft tot dan toe 36 miljoen franc gekost. Tegenwoordig zijn er vooral balletvoorstellingen te zien. Het is weliswaar een fantastisch gebouw, toch heeft het de nodige verandering ondergaan. In 1881 kreeg de grote zaal elektriciteit, in begin jaren 50 zijn er nieuwe liften geplaatst en in 1990 is de grote restauratie van start gegaan. 5. Garnier had grootse plannen voor het nieuwe theater van Parijs, hij nam namelijk als voorbeeld het meest bewonderde theater van Europa: Het Grand Théatre in Bordeaux. (afbeelding) Net als in het Grand Théatre, kom je binnen via een ruime hal, waarin alle toeschouwers kunnen verblijven in de pauze en voorafgaande aan de voorstelling. Een grote trap leidt naar de bovenste rij stoelen welke in een prachtige zaal


gelegen zijn voorzien van een koepelvormig plafond dat op een rij zuIlen rust. Een groot verschil tussen het gebouw dat Garnier als voorbeeld nam en de opera van Parijs is dat Garnier het in Neo-Barok stijl uitvoert in plaats van het in Neo-Classistische stijl te doen. Het trappenhuis is bij Garnier groot en weelderig en voordat de toeschouwer de zaal betreedt, is de schoonheid van het gebouw zich al bewezen. Bouwkunst en esthetiek gaan in dit gebouw samen. Op de afbeeldingen is duidelijk te zien dat Garnier de dragende zuIlen in paren in de hoeken geplaatst heeft. Dit heeft hij gedaan om het zicht in de zaal niet te veel te belemmeren. In de koepel komt geen daglicht, weliswaar om de hinder van daglicht tijdens de voorstellingen te vermijden. Overigens zou je denken dat de zaal het grootste deel van het gebouw inneemt. Het tegendeel is waar, want van het gebouw bestaat slechts 1/3 uit de zaal, 2/3 van het gebouw bestaat uit vestibules, trappen, gangen, foyers, en de grootte toneel en dienstruimtes. (zie doorsnede en plattegrond). Garnier paste op grote mate gietijzer en staal toe. Op de afbeeldingen is dit echter niet te zien, maar de grote overspanningen verraden het feit dat er een hulpconstructie aanwezig moet zijn. Achter de afwerklagen van de koepel die 30 meter breed is, zit namelijk een stalen hulpconstructie. De Opéra is weelderig versierd en er zijn zeer kostbare materialen gebruikt, zoals brons,goud, fluweel, nimfen en marmer in rood,blauw, wit en groen, afkomstig uit alle streken van Frankrijk. Het plafond is geschilderd door Marc Chagall en het overweldigende aan het interieur is de marmeren staatsietrap. 6. Opéra Garnier is ontworpen door de architect Charles Garnier in opdracht van Napoleon III die vereiste dat het een prestigieus gebouw werd dat paste in de plannen van Hausmann en Napoleon III. 7. Het schijnt dat keizerig Eugénie tijdens het bekijken van de bouwplannen, schreeuwde: “verschrikkelijk, het is geen stijl, het is noch Grieks noch Romeins”. Het was Napoleon III, had de keizer geantwoord. Tegenwoordig zien we het gebouw als 1 van de mooiste bouwwerken in Parijs. De sculptuur in de Opéra heeft door de jaren heen voor nogal wat ophef gezorgd. Het betreft 6 naakte dansende meisjes en een jongen met een tamboerijn en was niet passend voor een operagebouw. Duidelijk zal zijn dat dit gebouw de EP bij lange na niet zal halen.

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

119

18: Opéra Garnier

19: Dôme des Invalides

“Kortom, de Opéra was een tempel met de kunst als godheid.”, aldus Garnier

Ontwerper

8. Zoals eerder in deze gebouwanalyse genoemd is gebruikte Garnier voor de constructie van de gebouwen stalen frames in combinatie met gietijzer. Aan de buitenzijde is door Garnier veelal kalksteen verwerkt. Een eigenschap van kalksteen is dat het snel aangetast wordt door zure regen. Er is dus veel onderhoud nodig om dit gebouw mooi te houden. In 1990 is er dan ook een grote restauratie van start gegaan. Ook is er aan de buitenzijde van dit gebouw gebruik gemaakt van goud. Dat wil zeggen versieringsgoud. In het vooraanzicht van de Opera is duidelijk het goud te zien. Aan de binnenkant is veelal gebruik gemaakt van bladgoud en verschillende kleuren marmer (ook Carera marmer) Dit is niet voor niets. De opera moest namelijk status hebben en Garnier wilde zich ook verzetten tegen de sobere Hausmann urbanisme stroming. Door de versieringen van bladgoud en door het gebruik van vele verschillende kleuren marmer werd dit een heel vrolijk gebouw. Opvallend aan dit gebouw is dat het lijkt alsof er vele dure materialen in dit gebouw zitten, maar het tegendeel is waar: alles is juist zo goedkoop mogelijk opgelost. De beeldjes die in het vooraanzicht duidelijk te zien zijn, lijken van goud, maar dat zijn ze niet. Het is deels goud en voor het grootste deel goudkleurige verf. Zo ging dat met alle versieringen en bouwmaterialen.

info: Adres: Place de l’Opéra; 75009, Parijs Bouwtijd : 1861-1875 Openingstijden : 10.00 tot 17.00(kassa dicht om 16:30) Prijs : 4 euro Openbaar vervoer: Metro: Opéra, Chaussee d’Antin RER: Auber; Bus: 20, 21, 22, 27, 29, 31, 39, 42, 52, 53, 66, 68, 81, 95 Website: http://visites.operadeParis.fr/intro.asp


sponsored by

Liberal Bruant (ca 1635 – Parijs, November 22, 1697) was een Franse architect. Hij was het meest bekend als ontwerper van de Dôme des Invalides te Parijs. De Dôme des Invalides is later afgewerkt door zijn leerling Hardouin-Mansart. Liberal Bruant leefde in de tijd dat de Barok z’n bloeiperiode kende en dat is goed te zien aan de gebouwen die hij ontwierp. Liberal was de bekendste in een familie van architecten uit de 16e tot 18e eeuw. Een ander bekend bouwwerk van hem is het Hôpital de la Salpêtrière, het was een van de belangrijkste en bekendste centra voor psychiatrie en neurologie in Europa. Hij heeft een kasteel gebouwd, Richmond Castle. Dit kasteel is gevestigd in North Yorkshire in Groot Britannie. Ook heeft hij een hotel ontworpen, namelijk het Hôtel Libéral Bruant à Paris

Gebouwbeschouwing

1. De Dôme des Invalides is gelegen in het 7e arrondissement van Parijs. Vanaf de Pont Alexandre III leidt een reusachtige esplanade van 500m lang en 250m breed naar het Hôtel des Invalides. Dit is het gebouwencomplex dat rond de Dôme des Invalidess heen is gebouwd. 2. De Dôme des Invalides bestaat uit een koepelkerk met een vergulde koepel. De koepel weegt 260 ton en is bedekt met bladgoud. De plattegrond heeft de vorm van een Grieks kruis en de kerk is twee verdiepingen hoog. De Dôme des Invalidess is ongeveer 25 bij 25 meter en de totale hoogte van het gebouw bedraagt 107meter. 3. De voorgevel is een meesterwerk van elegance en symmetrie, Men ziet twee rijen zuIlen boven elkaar, bekroond door een fronton en daarboven de massieve tamboer met dubbele zuIlen. Daarna volgt een band met ramen waartussen zich krulmotieven bevinden. De ramen zijn omringd door krulmotieven die de Barok stijl weergeven. Als men voor het gebouw staat, is is de schitterenden koepel het eerste wat meteen opvalt. Deze is versierd met slingers

Gebouwbeschouwing

sponsored by

121



en bloemmotieven in reliëf. De koepel is helemaal verguld en eindigt in een open lantaarn met een lange spits. De ingang van het gebouw bevindt zich boven de grond en is makkelijk bereikbaar. Er leidt een breed pad naar een trap van een tiental treden hoog, waarna zich de ingang bevindt. In de bronzen deuren staan de laatste woorden van Napoléon gegraveerd. Het dak van de Dôme des Invalides bestaat uit een plat gedeelte van dakpannen en de opvallende koepel.

zijn er ook veel versieringen aanwezig, ook typisch voor Barok. Er wordt veel gebruik gemaakt van marmer, wat een sjiek uiterlijk geeft De fresco aan de binnenkant van de koepel is gemaakt door Charles de la Fosse, een bekend persoon in zijn tijd.

uiteindelijk voor gezorgd dat zijn wens in vervulling is gekomen. De Dôme des Invalidess diende als kerk voor de soldaten, want ze konden er bidden. Achteraf besloot de koning de kerk te gebruiken als graf. Louis Visconte kreeg de opdracht voor het maken van het praalgraf voor de koning.

4. Tussen 1671 en 1676 liet Lodewijk XIV het Hotel met de Eglise St-Louis bouwen om een onderkomen te verschaffen aan de oude en invalide soldaten van de vele oorlogen. De schitterende Dôme van architect Liberal Bruant die vervolgens is afgewerkt door zijn leerling Hardouin-Mansart vervolledigde een tijdje later het prachtig geheel dat typerend is voor de Franse klasieke Barok. De bouwwerkzaamheden werden in 1706 voltooid. In 1989 werden de koepel en de versieringen opnieuw verguld. Daarvoor was 12 kilo goud nodig. Het grote fresco onder de koepel, gemaakt door Charles de La Fosse, werd onlangs gerestaureerd. Binnen in de kerk bevinden zich de graftomben van Jozef Bonaparte en van de maarschalken Foch en Vauban. Verder bevindt zich onder de koepel de graftombe van Napoleon Bonaparte, hij stierf in 1821 op St. Helena maar werd pas in 1840 overgebracht. Het stoffelijk overschot wordt door 6 kisten van 4x2x2.5 meter omsloten. Naast hem ligt zijn zoon (de jonge Adelaar) die in 1831 in Wenen stierf. Twaalf manshoge engelen houden de wacht rondom de tombes. Ook nu bevinden er zich nog soldaten uit de oorlogen van deze eeuw. Het is nu allang geen kerk meer maar een soort mausoleum.

8. Een groot deel van het gebouw bestaat uit natuursteen en de binnenkant is afgewerkt met verschillende kleuren marmer. Verder is er glas aanwezig voor de ramen en de koepel van de kerk is verguld met een laagje goud.

info: Openingstijden: Alleen op afspraak; 10.00-18.00 Toegangsprijs: prijs: 6 euro voor studenten Locatie en hoe daar te komen; Bus n°28, 63, 69, 80, 82, 83, 87, 92, 93, Balabus; Uitstappen bij metrostations: Invalides, Latour-Maubourg of Varenne. http://www.invalides.org/pages/infos.html Ontwerp 1983; Begin 1984; Klaar 1989

5. De koepel is zodanig dubbel uitgevoerd dat door een grote opening in de binnenste mantel de door vensters fel belichte buitenkoepel te zien is. Dit is een typisch Barok ruimte effect. De kerk is gebouwd in de classiserende Barokstijl. Deze stijl zit ook in het interieur verwerkt. Binnenin de kerk wordt veel gebruik gemaakt van kleur en licht effecten. Tevens


6. Het Hôtel National des Invalides werd in 1671 opgericht door Lodewijk XIV, de zonnekoning. Zijn eis was een opvangcentrum te bouwen voor gewonde en invalide soldaten die door de vele oorlogen een opvangcentrum nodig hadden. Deze eis heeft hij voorgelegd bij architect Liberal Bruant, heeft er

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

123

20: het Pantheon

20: het Pantheon

Ontwerper

de ingang van het Pantheon aan het einde van de straat ligt.

Op 22 Juni 1713 word in Frankrijk de architect Jacques-Germain Soufflot geboren. Vanaf 1731 heeft hij 7 jaar architectuur gestudeerd aan de Franse universiteit in Rome. Deze periode heeft hij studies gemaakt over de Romeinse architectuur. Ook had hij veel interesse voor de Gotiek, een stijl die op dat moment nog barbaars werd gevonden. Jacques-Germain Soufflot is later weer teruggegaan naar Italie waar hij ging werken voor de Markies van Marigny. Van deze markies kreeg hij Jacques-Germain Soufflot ook in 1755 de opdracht om voor de Franse koning Lodewijk XV de Église Sainte-Geneviève, het latere Pantheon, te ontwerpen. Helaas heeft hij zelf het eindresultaat van zijn ontwerp niet gezien omdat hij in 1780, 9 jaar voordat het Pantheon helemaal klaar was, is overleden. Zijn opvolger, Jean-Baptiste Rondelet, heeft het werk afgemaakt. Ander werk van Jacques-Germain Soufflot is: • Temple du Change (Lyon) • Hotel Dieu de Lyon (Lyon) • Verbouwing aan het Chateau de Menars (Loir-et-Cher) In zijn ontwerp is goed te zien dat hij waarde hecht aan de klassieke architectonische principes. Het ontwerp is gebaseerd op rechte lijnen, duidelijke vormen en contouren. Ook probeert hij in het ontwerp de slanke lijnen van Gotische constructies te verenigen met originele Griekse vormen. Hij is een van de eerste architecten die deze stijl gebruikte en daarom hij wordt gezien als een van de grondleggers van het Neo-Classicisme.

Temple du Change

Hotel Dieu de Lyon

Chateau de Menars

Gebouwbeschouwing

1. Het Pantheon is gebouwd op de oude ruïnes van een klooster gewijd aan Genoveva, een Franse heilige. Deze heilige werd aanbeden door mensen die bijvoorbeeld leden aan de Pest. Ook koning Lodewijk XV leed aan de pest en hij geloofde dat deze heilige hem kon genezen. Hij beloofde dat wanneer hij zou genezen van zijn ziekte, hij een kerk zou bouwen ter ere van de heilige Genoveva. Dit is de reden dat het Pantheon oorspronkelijk Église Sainte-Geneviève genoemd werd. Het Pantheon ligt dicht bij de Seine, in de wijk Quartier Latin. Het gebied rondom het Pantheon is volgebouwd. Dit zorgt ervoor dat het slecht te zien is. Vanaf de “Rue Soufflot” is het zicht op het Pantheon wel erg mooi. Deze straat zo is aangelegd dat


sponsored by

2. Het Pantheon is een groot bouwwerk. De kerk is 110 meter lang, 84 meter breed en 83 meter hoog. De hoofdvorm van het Pantheon is een Grieks kruis. De entree van het Pantheon is gebaseerd op die van het Pantheon in Rome. De entree van het Pantheon in Rome is op zijn beurt weer gebaseerd op dat van de Griekse tempels. De entree is opgebouwd uit 22 Corinthische zuIlen. Ook deze zijn weer terug te vinden in het Pantheon van Rome en de Griekse tempels. Op deze zuIlen rust de rijk gedecoreerde timpaan. Ook staan hier de woorden: “Aux grands hommes la patrie reconnaissante”, oftewel: “Voor de grote mannen, het dankbare vaderland”. Deze tekst is hier geplaatst nadat de kerk getransformeerd was tot een mausoleum aan het einde van de Franse Revolutie. De koepel op het Pantheon is gebaseerd op de “St. Paul’s Cathedral” in London uit 1708, die ook een Grieks kruis heeft als hoofdvorm. Dezelfde Corinthische zuIlen die de entree vormen zijn hier ook gebruikt om een cilindervormige “trommel” te creëren waarop de uiteindelijke koepel rust. Deze koepel weegt in totaal 10.000 ton. Zoals je in de doorsnede kan zien heeft het Pantheon een dubbele koepel. Een die je vanaf binnen kan zien, en die speciaal versiert is, en de buitenste koepel die de binnenkant van het Pantheon tegen de elementen moet beschermen. Aan deze constructie is de interesse van de architect voor de Gotiek ook terug te zien. De inspiratie voor deze slanke constructies met grote openingen komt duidelijk uit die stijlperiode. Deze “trommel” is momenteel ook de enige plek waar het zonlicht het Pantheon binnen kan komen. Voor de Franse Revolutie zaten er ook in de wanden van het kruis ramen, maar die zijn dicht gemetseld. Tegenwoordig is het Pantheon dus een mausoleum voor de “grote Fransen”. Enkele bekende namen die hier zijn bijgezet zijn: Victor Hugo, Jean Monnet, Marie Curie en de architecten Jacques-Germain Soufflot en Jean-Baptiste Rondelet. Tegenwoordig is dit monument in het bezit van

Zicht op het Pantheon vanaf de Rue Soufflot.

Vooraanzicht van het Pantheon.

Doorsnede van het Pantheon.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

125

20: het Pantheon

20: het Pantheon

de Franse monumentendienst. Hierdoor wordt het Pantheon ook onderhouden en is het opengesteld voor iedereen die er wil komen kijken. Toen Koning Lodewijk XV de opdracht gaf voor het bouwen van de kerk was de belangrijkste eis van hem dat het moest verrijzen op de ruines van het oude klooster. Jacques-Germain Soufflot heeft het ontwerp naar eigen inzicht vormgegeven en door zijn achtergrond is de hoofdvorm uiteindelijk een Grieks kruis geworden, zoals je kan zien op de plattegrond. Zowel binnen als buiten zijn dezelfde Corinthische zuIlen gebruikt. De zuIlen bij de entree zijn op een aparte manier geplaatst waardoor ze het gebouw een grootser perspectief geven. Nadeel was dat deze zuIlen de belasting van de bovengelegen timpaan niet konden dragen. Daarom heeft de architect Jacques-Germain Soufflot een complexe “wapening” ontworpen waardoor de zuIlen toch in staat waren de timpaan te dragen. 5. Voor de constructie van het Pantheon is zoals je kan zien veel gebruik gemaakt van steigers. Door de Plattegrond Pantheon grote afmetingen van het gebouw moesten er echter toch andere bouwmethoden gevonden worden om de koepel te bouwen. Hiervoor zijn uiteindelijk speciale kranen ontworpen die je kan zien bij de plaats waar de koepel gaat komen. Het interieur van het Pantheon is kunstig versiert. Overal in het Pantheon zijn muurschilderingen te vinden die het leven van de beschermheilige van Parijs, Genoveva, laten zien. Deze schilderingen zijn gemaakt door bekende schilders uit die tijd. Ondanks dat de originele ramen uit het Pantheon verdwenen en dichtgemetseld zijn, komt er nog meer dan genoeg licht door de koepel naar binnen om de kunst aan de muren goed zichtbaar te maken. Toen het Pantheon gebouwd werd speelden de ecologische aspecten niet echt een rol. Belangrijker waren de maatschappelijke aspecten. Het Pantheon is gebouwd om dé kerk van Parijs te worden, gewijd aan zijn beschermheilige. Ondanks dat in de loop der jaren het gebouw een andere functie heeft gekregen, zijn het nog altijd de maatschappelijke aspecten van het Pantheon die belangrijk zijn. Het Pantheon is nu de laatste rustplaats voor de grote uit de Franse geschiedenis en daardoor is het niet alleen meer een symbool voor Parijs, maar voor heel Frankrijk. “Wapening” in de zuIlen en de timpaan.


sponsored by

8. De gevel is bekleed met eenvoudig metselwerk. Hierdoor komt wanneer je er van een afstandje Constructie van het Pantheon. naar kijkt, de grote koepel beter uit ziet. Ook wanneer je dan dichterbij komt, zorgt het relatief simpele metselwerk dat je aandacht automatisch uitgaat naar de imposante entree met de gedecoreerde façade. De grote en massieve zuIlen stralen degelijkheid en grootsheid uit en geven het Pantheon een statig uiterlijk. De zachte kleuren van de muurschilderingen trekken niet meteen je aandacht, maar laten op een subtiele manier zien wat de geschiedenis achter het Pantheon is.

info: Adres: Place du Panthéon; 75005, Parijs; Tel: +33 (01) 4432 1800; Fax: +33 (01) 4407 3223 Website : http://pantheon.monuments-nationaux.fr/en/ Openingstijden: In de maanden April tot September geopend van 10.00 - 18.30 en in de periode van Oktober tot Maart geopend van 10.00 -18.00. Entreeprijzen: Standaardtarief: euro 3,00 Bereikbaarheid: Metro: Cardinal Lemoine; RER: Luxembourg ; Bus: 84, 89 Bouwperiode: 1758 tot 1789 Interieur van het Pantheon

Gebouwbeschouwing

sponsored by

127

21: Sacre Coeur

21: Sacre Coeur

Ontwerper

je een overkapping die word ondersteund door pilaren. Tussen deze pilaren lopen bogen. Je moet eerst een aantal trappen op voordat je bij de hoofdingang bent. De deuren in het hoofdportaal zijn van brons en de reliëfs verbeelden taferelen uit het leven van Christus. De ramen zijn verticaal gericht en worden ondersteund door bogen. De dakvormen zijn een aantal eivormige koepels. Tussen de koepels ligt een zadeldak.

De sacre coeur kende twee architecten. De architect van de oorspronkelijke plannen was Paul Abadie. In 1884 stierf Paul Abadie en werd het werk voortgezet door de architect Lucien Magne. Paul Abadie, geboren op 9 november 1812 stierf op 3 augustus 1884. Hij was een leerling van Eugène Violet-le-Duc. Naast architect was Abadie ook restaurateur. Hij werkte mee aan de restauratie van de Notre-Dame in Parijs, de Eglisé Saint-Croix van Bordeaux, de kathedraal van St. Pierre en de Saint-Front van Périgueux. Voor de Sacre Coeur haalde Abadie zijn inspiratie uit de Romaans-Byzantijnse bouwstijl.

Paul Abadie

Gebouwbeschouwing

2. De Sacre Coeur ligt in het 18e arrondissement in Parijs. Het staat op een heuvel, genaamd de Montmartre. Dit is een tevens de kunstenaarswijk van Parijs. De hoogte van de heuvel bedraagt zo’n 130 meter. Vroeger was het een dorp op zichzelf. Vanaf de heuvel heb je een prachtig uitzicht over Parijs. De Sacre Coeur is vanaf de Eiffeltoren zichtbaar. Van de witte koepels van de Sacre Coeur en de huisjes op het platteland begroeid met klimop tot neon, fastfood, seksshows en toeristenbussen. 1. De Sacre Coeur is een zogenaamde kruisbaseliek. Dit heeft te maken met de hoofdvorm van het gebouw: een kruis. Dit kruis komt tot stand door gebruik van de dwarsbeuk, het schip en het koor. Voor de fundering zijn 83 putten van 45 meter diep gegraven. Het gebouw is 83 meter hoog, 85 meter breed en 35 meter lang. De grootste koepel is 55 meter hoog en 16 meter breed. 3. Wat meteen opvalt aan de façade is de spierwitte kleur van het gebouw. Er zijn twee bouwstijlen gebruikt, namelijk Romaanse en Byzantijnse bouwstijl. Bij de hoofdingang heb

Notre Dame

eglisé Saint-Croix

5. De constructie is gemaakt met een kruisribgewelf. De fundering bestaat uit 83 putten van 45 meter diep, die daarna volgestort zijn met stenen. Ze zijn met ondergrondse bogen aan elkaar verbonden. Het plaatsen

St. Pierre


4. De aanleiding voor het bouwen van de Sacre Coeur zijn de 58000 gesneuvelden in de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871. De Franse katholieken wilden ter herdenking van deze slachtoffers een grote basiliek op de heuvel Montemartre plaatsen. Het was de bedoeling dat de kosten van de bouw gedekt werden door de giften van de bevolking. In 1873 werd echter besloten dat het een staatsaangelegenheid werd. De eerste steen is gelegd in 1875. Toen de architect Abadie in 1884 stierf was alleen de fundering afgerond. Het gebouw werd in 1914 afgerond, maar in 1919 ingewijd. De reden hiervoor was de eerste Wereldoorlog. Er was oorspronkelijk 7 miljoen voor de bouw uitgetrokken, maar de uiteindelijke kosten kwamen op zo’n 40 miljoen. Een kapel in de crypte van de basiliek bevat een stenen urn met het hart van Legentil. Dit is een van de Katholieken die het plan had voor de bouw van de Sacre Coeur.

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

129

21: Sacre Coeur

22: Parc André Citroën Ontwerpers

van de luidklok was geen makkelijke opgave. De klok is met zijn 19 ton de grootste en zwaarste luidklok ter wereld. Als men binnenin de kerk rondkijkt, valt men meteen de versieringen op. De kerk is binnen versierd met beeldhouwwerken en schilderijen. Ook vind je in de kerk 1 van ’s werelds grootste afbeeldingen van Jezus in mozaïek. Er komt veel licht binnen dankzij de vele ramen in de gevels en de ramen net onder de koepels.

De tuinen van het park André Citroën zijn omstreeks het jaar 1990 ontworpen door 2 teams van beroemde Franse architecten ; Patrick Berger / Gilles Clément en Alain Provost / Jean-Paul Viguier. Het park is door 4 personen ontworpen omdat de jury een geschikt team moest kiezen voor de opdracht niet kon kiezen tussen de 2 teams. Gilles Clément; Jean-Paul Viguier Alain Provost kreeg de leiding over het project. Zijn werken zijn: Parc Andre Citroën in Parijs; Courneuve Park (1972-2000); De Eurotunnel in Calais (1987); De Technocentra Renault, Guyancourt (1992-2000); De reconstructie van de kasteeltuin van Villarceaux (1994-1999); en de Thames Barrier Park, in London (1995-2000).

6. De opdrachtgevers voor de bouw van de Sacre Coeur waren de katholieken die een grote basiliek wilden ter herdenking van de slachtoffers van de Frans-Duitse oorlog. Het programma van eisen was een grote basiliek op Montmartre. 7. Vandaag de dag is de Sacre Coeur alleen nog een bezienswaardigheid. Je kunt hier ook overnachten en er is ook gelegenheid om er te bidden. Een andere functie is dat door dit gebouw de gesneuvelden van de Frans-Duitse oorlog herdacht worden. Voor de hoofdingang van de Sacre Coeur ligt een parkje met veel trappen. 8. De stenen waarvan het gebouw gemaakt is, zijn van een steensoort uit Château-Landon. Als het regent scheidt deze steensoort calciet af, waardoor de muren bleken. Hier komt de witte kleur vandaan. Door dit proces heeft de kathedraal geen last van de vuIle lucht uit Parijs. De inwendige structuur van de koepel is van steen.

info: Openingstijden: De basilique :06.00 - 22.30; De dome en de crypte: 09.00 - 17.00. Toegangsprijs: euro 5,00 Abbesses, Château-Rouge, LamarckCaulaincourt Locatie en hoe daar te komen: Metro: Anvers, Abbesses, Château-Rouge, Lamarck-Caulaincourt; Bus: 30, 54, 80, 85, Montmartrebus Bus: 30, 54, 80, 85, Montmartrebus Prijs: Basiliek gratis; Crypte en dome: Website voor meer informatie: http://www.sacre-coeur-montmartre.com/ Ontwerpen en bouwperioden: Begin 1875; Klaar 1914


sponsored by

Eurotunnel in Calais; Technocentra Renault; Thames Barrier Park in Londen

Gebouwbeschouwing

1. Het park is gelegen op de oude gronden van de Citroën fabriek in het 15e Arrondissement. Dit ligt in het zuid-westen van de stad. In het westen grenst het park aan de rivier de Seine. De hoofdingang van het park bevindt zich aan de “ rue Balard. “ Het park heeft een totaaloppervlak van 138800 m2 en is op te delen in 6 delen • De Serre’s ( kassen ) • Jardin Blanc ( Witte tuin ) • Jardin Noir ( Zwarte tuin ) • Jardin des metamorphoses (seriële tuin ) • Jardin en mouvement (de tuin in beweging ) • Centrale grasperk De 2 kassen bevinden zich aan het begin van het rechthoekige middenplein. In de ene kas bevinden zich sub-tropische planten. In de andere kas bevinden zich sinaasappelbomen. Het zijn rechthoekige constructies voornamelijk gemaakt van glas. Elke kas wordt overeind gehouden door 8 stalen pilaren bekleed met hout die bevestigd zijn aan een stalen rechthoekvormige balkenconstructie aan het plafond van de kas. De ramen worden overeind

Gebouwbeschouwing

Pilarenconstructie kassen in Londen sponsored by

131

22: Parc André Citroën

22: Parc André Citroën

gehouden door een staalconstructie die bevestigd is aan de balkenconstructie op het plafond. Het dak van de kassen is ook grotendeels gemaakt van glas. Het dakoppervlak is over de breedte verdeeld in 2 delen en op elk deel is een verhoging gevormd in de vorm van een afgeschuind dak. Hierdoor ontstaat een kanaal over de lengte van het dak waarmee het regenwater voor een groot deel afgevoerd kan worden. De kassen zijn ongeveer 18 meter hoog, 12 meter breed en 36 meter lang. Doordat er per kas enkel 8 pilaren staan als basisconstructie is het gebouw erg doorzichtig hierdoor kan er veel licht naar binnen vallen en is de beplanting vanaf buiten ook erg goed te zien. Het centrale grasperk is 320 bij 130 meter groot. In het park zijn 2500 bomen aangebracht, 70.000 struiken en 250.000 vaste planten. Er zijn in totaal 8 serre’s en het wateroppervlak is ongeveer 1 hectare groot. Het element water heeft in het park de hoofdrol gekregen. Er bevinden zich welliefst 130 fontijnen in het park. Het gehele park is in niveau’s opgedeeld, dit is gedaan d.m.v. betonnen bakken waarin beplanting is gebracht. Dit is een truc die de architecten hebben toegepast om verschillende omgevingen te kunnen creëren met elk hun eigen eigenschappen. Verder hebben de architecten verschillende tuinen kunnen creëren door gebruik te maken van verschillende stijlen. Zo is er een witte tuin, een zwarte tuin, een tuin in beweging en een seriële tuin met allemaal verschillende kleuren. 8. Bij de serre’s is glas het belangrijkste materiaal. Vanaf buiten is dit goed te zien, ondanks dat de constructieve elementen ook erg belangrijk zijn bij een constructie heeft de architect zich dit keer volledig op het glazen bouwwerk gericht. Het moest er open uit komen te zien en hierin is de architect volledig geslaagd. Natuursteen is vooral verwerkt in de bakken waarin zich water bevindt. Dit water stroomt via de bakken door het park. Beton is vooral gebruikt om decoratieve poorten van te maken waar men onderdoor kan lopen. Verder is er beton gebruikt bij het maken van bakken waarin de planten in zijn geplaatst.

Verder is er staal gebruikt voor de dragende constructie van de kassen en hout voor de afwerking van de pilaren. Verder bevinden zich in het park bankjes en tafels die voornamelijk van beton en hout zijn gemaakt.

info: Dakconstructie van de kassen

voorbeeld betonnen bakken


sponsored by

Toegang met de auto: Kade André, straat Leblanc, straat Heilig-Charles, straat van Montagne-de-la-Fage - 1ë Parijs De toegankelijkheid met de metro: Metrolijn 8, Lourmel, plaats Balard of RER databank Victor Openingstijden: Het park is door de weeks van maandag t/m vrijdag 8uur per dag geopend. In het weekend is het park 9uur per dag open. Sluitingstijden: Januari -17.30uur; Februari - 18.00uur; Maart - 19.00uur; 15 April t/m 15; Mei - 21.00uur; 15 Mei t/m 31 Augustus - 21.30uur Toegangsprijs: Gratis Voor meer informatie: http://www. Paris.fr/portail/Parcs

Kas buitenkant

poorten

Gebouwbeschouwing

sponsored by

133

23: Galeries Lafayette

23: Galeries Lafayette

Ontwerper

Lafayette word kleding verkocht dat alleen daar verkocht mag worden. Het warenhuis loopt heel erg met de tijd mee om zo steeds aan de wensen van de klant te voldoen. Galeries Lafayette is vooral gericht op vrouwen, maar ook op mannen.

De ontwerper van het vroegere warenhuis die de neven TheophIle Bader en Alphonse Kahn openden is onbekend. De handel liep daar zo goed dat het warenhuis flink is uitgebreid in de peroide van 1896 tot en met 1905. In 1912 is door de architect Cahnautin een reusachtige koepel van glas in lood gebouwd. TheophIle is de drijfveer achter de Lafayette door heel Frankrijk en ook enkele andere Europese steden.

Gebouwbeschouwing

TheophIle Bader

1. Over de naam van Galeries Lafayette hoeft niet lang nagedacht te worden. Het komt van de straat waar het aan ligt (la rue Lafayette). Galeries Lafayette is een hoekhuis gelegen op de hoek van de volgende straten: la rue LaFayette & la rue Chaussée d’Antin. In 1893 hebben de neven ThéophIle Bader en Alphonse Kahn een warenhuis geopend in Parijs, Het was toen nog een klein warenhuis, niet te vergelijken met wat het nu is geworden. De plaats van dit warenhuis is ideaal, het is dichtbij het operahuis en vlakbij de Grands boulevards en vlakbij het station Saint-Lazare. Door al deze zaken trekt het de mensen sterk aan. In 1896 worden veel aangrenzende panden opgekocht om galeries Lafayette uit te breiden. ThéophIle Bader vertrouwt de indeling van het grote warenhuis toe aan Georges Chedanne. Georges geeft zijn werk dan over aan zijn leerling en groot kunstliefhebber, Ferdinand Chanut. In 1912 wordt het warenhuis vooral bekend om de verfijning van de 5 verdiepingen, ook door de grote koepel die dan gebouwd word door de architect Cahnautin word het warenhuis een topattractie in Parijs. De enorme koepel is geïnspireerd op de Byzantijnse stijl. Hij is 33 meter in doorsnede en bestaat uit tien bundels van glas in lood. De glas in lood voorstelling moet een soort bloem voorstellen. Aan de binnenkant van het warenhuis onder de enorme koepel is een grote open ruimte. Het licht schijnt hier mooi naar binnen. Dit was ook precies wat aan de wensen van ThéophIle Bader voldeed. Vanaf het dak van Galeries Lafayette is een schitterend weids uitzicht te zien over een gedeelte van Parijs. Het warenhuis telt in totaal tien verdiepingen en er worden meer dan 75.000 merken verkocht. Ook zijn er tal van restaurants en bars in het warenhuis. De etalages in het warenhuis moeten lust en verlangen wekken om te kopen. In Galeries

8. Hetgeen wat Galeries Lafayette zo bijzonder maakt is de grote koepel die boven in het waren huis is. Deze koepel is gemaakt van glas in lood met tien bundels die een soort bloem moeten vormen. Aan de buitenkant van Galeries Lafayette is veel gewerkt met licht, zodat als het donkerder wordt Galeries Lafayette ook een prachtige uitstraling heeft naar buiten toe. Zeer waarschijnlijk is Galeries Lafayette gemaakt van kalkzandsteen.

info:

Openingstijden: Maandag tot zaterdag van 09.30 uur tot 19.30 uur. En op donderdagavond tot 21.00 uur Adres: 40, boulevard Haussmann, 75009 Parijs transport: Metrostation : Chaussée d’antin - Lafayette; buslijn 26 website: www.galerieslafayette.com Galeries Lafayette is gebouwd in 1893 Koepel Lafayette; Galries Lafayette in Berlijn; oude foto Galeries Lafayette


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

135

24: Musée D’Orsay


Ontwerpers

Het Musee D’Orsay is oorspronkelijk als treinstation ontworpen in 1900 door Victor Laloux. In 1979 verbouwd tot museum door architectenbureau ACT en in 1980 heringericht door Gaetana Aulenti. Victor Laloux (1850-1937) was een Frans Beaux-Arts architect en winnaar van de Prix de Rome in 1878 en hoogleraar architectuur aan de Ecole des BeauxVictor Laloux Gaetana Aulenti Arts. Hij is bekend geworden door de bouw van Gare D’Orsay in 1898 en door de bouw van Hôtel de Ville in Tours in 1911. Het architectenbureau ACT is opgericht in 1973 door Pierre Colboc en Jean-Philippon en Rennaud Bardon Met hun werk hebben ze verschillende prijzen gewonnen zoals de prijsvraag van het Marché Saint Germain, Paris in 1973 en in 1975 die van de stadshal van Massy. Gaetana Aulenti is in 1927 geboren in Palazzolo dello Stello in Italie. Nadat ze haar studie aan de Polytechnische school architectuur in 1954 had afgerond, begon ze een eigen Hôtel de Ville in Tours; Marché Saint Germain Paris studio in Milaan. Daar maakte ze tot 1962 grafische ontwerpen en begin jaren zestig werkte ze aan verschillende Italiaanse projecten. Van 1960 tot 1962 gaf Aulenti les in architectuur aan de Venitiaanse school van architectuur. Van 1960 tot 1967 gaf Aulenti les in architectuur op de Milanese school van architectuur. Net als veel tijdgenoten ontwierp Aulenti tijdens de jaren zestig meubels voor het warenhuis “La Rinascente”. In 1964 ontving Aulenti de eerste prijs op de Milanese triennale voor haar werk in het Italiaanse Paviljoen. Ze ontwierp toen ook meubels voor Zanotta, zoals haar meest bekende ontwerp ‘April’ in 1964, een vouwstoel van roestvast staal met verwijderbare zitting en rugleuning en in 1984 haar tafel ‘Sanmarco’. In 1966 was Gae Aulenti vicepresident van de Associatie voor Industrieel design. In de jaren zeventig begon ze met het ontwerpen voor toneel en van 1976 tot 1978 werkte ze samen met het Prato Theater. In 1972 werkte ze mee aan de tentoonstelling in het MoMa (Museum of Modern Art in New York). Afgezien van een serie Italiaanse bouwwerken, kreeg Gaetana Aulenti grote bekendheid door haar herinrichting van het Parijse Musee D’Orsay (1980-1986), het design voor het Centre Pompidou(1982-1985), voor het Palazzo Grassi(1985-86) in Venetië en door de herinrichting van Asian Art Museum of San Francisco (2000-2003).

“Musée d’Orsay”


“April” sponsored by

Gebouwbeschouwing

1. Het Musee D’Orsay (tot 1978 “Gare D’Orsay) ligt aan de oever van de Seine, Rue de Bellechasse en de Rue de Lille. Het gebouw is in dezelfde stijl als het Louvre en het Palais des TuIleries aan de overkant van de Seine. Het staat los van alle omliggende gebouwen. Hierdoor past het gebouw goed in zijn omgeving. Door de rijk gedecoreerde buitengevels komt het gebouw imponerend over. 2. Het gebouw heeft als hoofdvorm balken die tegen elkaar geplaatst zijn met in het centrum van het gebouw een liggende cilinder. 3. Voor de façade koos de architect Victor Lalaux zelf de decoraties uit, hiervoor zette hij een grote groep academische schilders en beeldhouwers aan het werk. Aan de kant van de Seine kwamen twee grote stations klokken en drie sculpturen, die de steden Bordeaux, Toulouse en Nantes moesten voorstellen. De binnenkant van het station is bekleed met roze-achtige stenen platen, een zinspeling op de bouwkundige vorm van de klassieke basiliek. Het doel van het gebouw was niet alleen “een fabriek voor reizigers te zijn” maar ook om een representatief begin van een bezoek aan Parijs. Het dak van het gebouw wordt gevormd door een op booggewelven stalen constructie met daarin glazen panelen zoals bij de meeste stations het geval is.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

137



4. Aan het eind van de 19de eeuw kocht de spoorwegmaatschappij die de lijn naar Orléans exploiteerde de Orleans Railroad Company het terrein waar de ruïnes stonden van het voormalige Palais d’Orsay, dat tijdens de opstand van de Commune in 1871 in vlammen was opgegaan. In 1897 schreef de spoorwegmaatschappij een prijsvraag waaraan drie architecten meededen; Lucien Magne, EmIle Bénard en Victor Laloux. Victor Laloux kreeg de opdracht om een station met een compleet inpandig hotel te ontwerpen (Gare d’Orsay) dat qua stijl zou passen bij de gebouwen in deze chique buurt met het Louvre en het Palais des TuIleries aan de overkant van het oude station de Seine. De bouwwerkzaamheden namen twee jaar in beslag, maar precies op tijd voor de wereldtentoonstelling van 1900 kon het station op 14 juli 1900 in gebruik worden genomen. Het station Gare d’Orsay werd het begin en eindpunt van alle verbindingen met het Zuidwesten van het land. Gare d’Orsay was tevens het eerste station in Frankrijk dat aan elektrische tractie was aan gepast ( een station waar ook elektrische treinen konden rijden). Voor een periode van ongeveer veertig jaar reden er dagelijks tweehonderd treinen af en aan. Naarmate de elektrische treinen krachtiger werden en de treinen dus langer, waren de perrons steeds vaker te krap voor deze treinen. In 1939 werd besloten het station alleen voor regionaal treinverkeer te gebruiken en een korte tijd darna moest het station gesloten worden. Hierna heeft het een aantal uiteenlopende bestemmingen gehad. Na de 2e Wereldoorlog deed het dienst als opvangcentrum voor voormalig krijgsgevangenen en in 1962 deed het dienst als decor bij de verfilming van “Het Proces”.(“Het Proces” is een roman oorspronkelijk geschreven door Kafka een bekende Duitse schrijver) In 1973 is het station de verbouwing van het oude station nog als theater gebruikt door het gezelschap van Jean-Louis Barrault en Madeleine Renaud. Het inpandig hotel werd op 1 januari 1973 gesloten. Toen er op een zeker moment de totale sloop van het gebouw werd overwogen, kwam het idee om op het terrein een nieuw hotel te bouwen, maar in 1978 kwam het Gare d’Orsay op de monumentenlijst zodat het behouden bleef. Toen het gebouw was gered, werd besloten het te bestemmen als museum voor 19de-eeuwse kunst. De prijsvraag voor de verbouwing werd gewonnen door de architecten ColBoc, Bardon en Philippinon. In 1979 werd een begin gemaakt met de verbouwing. ACT, het architectenbureau van Rennaud Bardon, Pierre Colboc en Jean-Paul Philippon, legde in de grote stationshal de gewelven bloot waarmee de ruimte zijn monumentaliteit terug kreeg. Rechts en links van de middenas werden museumzalen ingebouwd. Deze ontrekken voor een groot deel de booggewelven aan het zicht, maar maken ook de museumstructuur mogenlijk. Geatana Aulentie, een Italiaanse Architecte, kreeg de opdracht om het interieur van het Musée d’Orsay te ontwerpen. Zes jaar later, op 1 december


sponsored by

1986, werd het nieuwe museum door president Mitterrand geopend. Om de kunstwerken voor de museumcollectie te selecteren koos men twee belangrijke politieke gebeurtenissen: 1848 en 1914, het begin van de Tweede Republiek en het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Het museum bevat een uitgebreide collectie beeldende kunst, decoratieve kunst en kunstnijverheidsproducten uit de periode 1848-1914, waaronder schilderijen, beeldhouwwerken, architectonische ontwerpen, meubels, keramiek, sieraden, foto’s, films, grafiek, muziek, literatuur, enz. De objecten zijn chronologisch geordend en over drie verdiepingen verdeeld. Op het voorplein staan zes Interieur huidig museum grote beelden, die de zes continenten uitbeelden, waarbij Amerika in twee continenten is verdeeld. De benedenverdieping is gewijd aan de periode 1840-1870. Aansluitend zijn op de bovenverdieping werken te zien uit de periode van het Impressionisme (1860-1880), het Post Impressionisme (Neo-Impressionisme) en de scholen van Pontveer en de Nabis. De rondgang eindigt op de tussenverdieping, waar werken te zien zijn uit het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw. Voordat het museumbezoek begint, is rechts van de loketten “De geest van het vaderland” te zien, een fragment van het haut-reliëf van de Arc de Triomphe van de hand van Rude (1784-1855). Om de verzameling compleet te maken, probeert het museum in de eerste plaats hoofdwerken op het gebied van de schilder en beeldhouwkunst uit de periode van 1848 tot 1914 te verwerven. Rond de afzonderlijke stukken worden bovendien de schetsen en studies ervan aangekocht, die het creatieve proces in zijn verschillende fasen laat zien, van idee tot voltooid werk.

impressie collectie

5. De Italiaanse architecte Geatana Aulentie kreeg de opdracht voor de vormgeving van het interieur. Hiervoor gebruikte ze een heldere kalksteen die de museumzalen tot een eenheid maakt en bijdraagt aan een lichte omgeving samen met het grote glazen koepeldak van

Gebouwbeschouwing

sponsored by

139



het station. Door gebruik te maken van terrassen en gangen wordt de binnenruimte horizontaal in drie verdiepingen opgedeeld en wordt het de bezoekers mogelijk gemaakt om een heel eigen route door het museum te volgen. Op een totaal tentoonstellingsoppervlak van ong. 16.000 m2 wat de helft is van de ruimte in het Louvre wordt er schilder en beeldhouwkunst samen met fotografie en architectuur van de 19de eeuw tentoongesteld. Op de begane grond wordt er voornamelijk kunst uit het tweede keizerrijk tentoongesteld. In de centrale gang worden beeldhouw werken uit de periode 1850 tot 1875 tentoongesteld bijv: De vier werelddelen 1867/1872 door Jean-Baptiste Carpeaux. In de zalen voor schilderkunst op deze verdieping bevinden zich werken van Ingres, Delacroix, Moreau en vroege werken van impressionisten van voor 1870 zoals Orfeus uit 1865 van Gustave Moreau. Het tweede gedeelte van de rondgang bevindt zich op de bovenste verdieping. Hier wordt schilder kunst van het Impressionisme en Neo Impressionisme aansluitend met stukken van Monet, Degas, van Gogh, Cézanne en Gauguin tentoongesteld. Hier worden bijv. De kerk in Auvers-sur-Oise uit 1890 door Vincent van Gogh en Waterlelies gemaakt in 1900 door Claude Monet getoond. Op de tussenverdieping wordt de Salonschilderkunst getoond van 1880 tot 1900 zoals Rozenstruiken onder bomen uit 1905 door Gustav Klimt. Het museum bezit tevens een grote collectie kunstnijverheid en architectuurmodellen. Op de eerste verdieping staan werken uit de kunstnijverheid en architectuur uit de periode van het tweede keizerrijk wat vooral in de Gotische, Barok en Rococo stijlen komt zoals een kaptafel van François-Désiré en een maquette van de Parijse Opera. Aan de hand van ontwerptekeningen en architectonische details

krijgt men een duidelijk beeld van de stijl van Eugéne Haussmann. In de kleinere museumzalen, die naar de bovenste verdieping leiden worden internationale decoratieve kunsten getoond. Bijv. van de Mackintosh, de Chicago school met Louis Sullivan en Frank Lloyd Wright zijn vertegenwoordigt.

info:

Openingstijden: Dagelijks geopend, behalve op maandag; Gesloten op 25 december en 1januari Van 30 september tot 20 juni: Di, wo, vr, zat 10.00-18.00 uur; Do 10.0021.45 uur; Zo 9.00-18.00 uur ; Van 21 juni tot 30 september geopend vanaf 9.00 uur; De kaartverkoop sluit om 17.30 uur, donderdag avond om 21.15 uur adres: Reu de la Légion d’Honneur 1 Openbaar vervoer : Metro ; Solférino (lijn 12); RER; Lijn C, Musée d’Orsay; Bus ; lijn 24, 63, 68, 73, 83, 84, 94 Informatie : Info-telefoon Musée d’Orsay; 0033-1-40494814 of 00331-45491111; www.Paris.com, www. musee-orsay.fr Bouwperiode: 1900 Opening van de stationshal voor de Parijse wereldtentoonstelling ontworpen door Victor Laloux; 1939 Het laatste trein verkeer rijd door het station; 1977 Er wordt door de Franse regering besloten om het leegstaande station om te bouwen tot museum; 1979 Architectenbureau Act krijgt de opdracht om het station te verbouwen; 1986 Het museum opent zijn deuren.

Begane grond; Tussenverdieping; Bovenste verdieping


sponsored by

6. De opdracht voor de bouw van het station is gegeven door de Franse spoorwegen. De opdracht was om een station te ontwerpen wat perfect bij de rest van de omgeving paste in de chique buurt met het Louvre en het Palais des TuIleries aan de overkant van de Seine. Voor het verbouwen van het station tot museum is opdracht gegeven door President Valéry Giscard d’Estaing. 8. Victor Laloux ontwierp een constructie van 12.000 ton staal (ruim twee keer zoveel als in de Eiffeltoren) en 35.000 m2 glas. Iedere aanwijzing voor de constructie werd achter een op het Louvre geïnspireerde monumentale façade weggewerkt. Aan de binnenkant wordt deze constructie aan het oog onttrokken door cassetteplafonds met stucwerk. De binnenkant van het station werd bekleed met rozetvormige natuurstenen platen.Voor de verbouwing van station tot museum is alleen het interieur verbouwd. In het nieuwe interieur is gebruik gemaakt van helder kalksteen wat bijdraagt aan de lichte omgeving die nodig is in een museum.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

141

25: Forum Des Halles


Ontwerper

één derde van het oppervlak van Les Halles.

Claude Vasconi is een architect en stedenbouwkundige architect. Hij is geboren in 1940 in Rosheim in Alsace. Hij werkt vooral in Frankrijk en in Duitsland. Hij begon als architect in 1970 in Parijs. In 1979 werd het Forum Des Halles gebouwd(wat hij samen met Georges Pencreac’h ontwierp), Hiermee kreeg de architect zijn bekendheid. Het project zorgde er voor dat hij bekend werd bij het grote publiek. In 1982 krijgt hij de grote nationale prijs van de architectuur. Hij is lid van de academie van architectuur en ere lid van de Duitse architecten bond. Naast architect geeft hij ook les Claude Vasconi aan de School van architectuur van Montpellier en aan de univesiteit van architectuur in Montreal. Hiernaast geeft hij nog vaak andere lezingen en is hij vaak jurylid bij internationale ontwerpwedstrijden. Claude Vasconi heeft daarbij ook nog enkele boeken geschreven en zijn er boeken uitgekomen over enkele van zijn projecten.

Hopital civil in Straatburg

centre hépato-biliaire in Parijs

Institut de Sciences et d’Ingénierie Supramoléculaire in Straatburg

Gebouwbeschouwing

1. De Forum Des Halles is gesitueerd in de buurt Les Halles. De Forum Des Halles Ligt in de buurt van het Centre Pompidou, Bourse du Commerce en ook in de buurt van het Louvre. In de buurt van Forum Des Halles is het drukste metrostation van europa, dit zorgt ervoor dat het Forum Des Halles een druk bezocht winkelcentrum is. Het forum heeft geen verdiepingen boven het grondniveau. Onder de grond bevinden zich 4 verdiepingen. Het gebouw ligt los van ander gebouwen die in de buurt liggen. Ze worden meestal gescheiden door straten. Hierdoor springt het forum des hallles in het oog en het staat daardoor op zichzelf en is niet afhankelijk van de omliggende gebouwen. 2. Het gebouw heeft een grote bouwmassa. Het grootste deel van deze massa licht onder de grond. Het Forum Des Halles heeft ondergronds 4 verdiepingen De 3e verdieping(vanaf het maaiveld gezien) bevind zich helemaal onder Les Halles en gaat dus ook helemaal onder de tuinen van Les Halles door. Het gebouw bezet een groot deel van de lengte van de naastliggende straat, daarnaast bezet het ook

4. Tegenwoordig is de Forum Des Halles in gebruik als een openbaar ruimte. Er zijn veel winkels, restaurants en enkel discotheken in het gebouw zo zijn er ook 2 bioscopen in dit gebouw. Het is het drukst bezochte winkelcentrum in Parijs. Veel van de bezoekers komen uit Parijs, maar het merendeel komt uit de randsteden of zijn toerist. In het Forum Des Halles ligt ook de grootste boekenwinkel ter wereld. 44% van de bezoekers van het forum zijn ook bezoekers voor deze winkel. Vroeger was de Forum Des Halles een ontmoetingsplaats voor de Foto binnenplein Forum Des Halles Parijsenaren. Er was daar een grote markthal, waar ook de naam Les Halles vandaan komt. Er was een grote diversiteit aan producten te vinden. In 1500 was het meer gespecialiseerd in de voedselsector. Het kreeg toen ook de bijnaam “de maag van Parijs”. Omdat Parijs groter werd, werd het ook drukker op de marktplaats. Het werd op een moment zo druk dat er probelemen waren met de infrastructuur. Het zorgde voor verkeersopstoppingen en het werd er steeds drukker. De hallen werden verplaatst buiten Parijs en werd vervangen door het Forum Des Halles. De staat van het Forum Des Halles voldoet tegenwoordig niet meer aan de veiligheidsnormen. Dit is de reden dat er een prijsvraag is gehouden voor een vervangend gebouw dat in de plaats komt voor de Forum Des Halles. De prijsvraag voor het vervangende ontwerp is gewonen door David Magin. 6. De opdracht was in opdracht van de gemeente, dit om een doel te geven aan de enorme ruimte die Foto winkels in het forum was ontstaan in de grond, na het verwijderen van de oude marktplaats. Het belangrijkste was dat er iets kwam dat de functie van de oude marktplaats zou overnemen. Het moest een Romeinse forum functie krijgen en toegankelijk voor het grote publiek. Dit is de reden waarom er een winkelcentrum van gemaakt is. 7. Overdag is er een gezellige bedrijvigheid. Door het dichtbij zijnde metrostation en de locatie is er altijd wel wat te beleven. Het trekt door de vele winkels veel toeristen. Daarbij komen ook de nadelen. Het is een verzamelplek voor drugshandelaren en zakkenrollers. 8. De gebogen ramen in het Forum Des Halles zijn gemaakt van staal met glas. Het staal is gebruik om de gebogen vormen te krijgen, wat met een andr materiaal niet te realiseren was. Het glas vormt met het staal een geheel dat vanuit de lagere verdiepingen richting de hemel is gericht.

Satellietfoto van het Forum Des Halles


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

143

26: Centre Pompidou


Ontwerpers

Renzo Piano geboren op 14 september 1937 te Gunua in Italië. Hij is afkomstig uit een aannemers familie en heeft gestudeerd aan de technische hogeschool in Milaan en studeerde daar in 1964 af als architect. Tot 1968 heeft hij hier gewerkt en besloot vervolgens zijn vader te gaan helpen in Genua. In 1971 start hij samen met Richard Rogers een bedrijf op “Piano & Rogers“. Deze twee hebben dan ook samen Centre Pompidou ontworpen en is het bekendste bouwwerk van hun geworden. Dit zijn alleen niet de enige ontwerpen van Renzo Piano geweest. In Nederland staan twee van Renzo Piano zijn werken: NEMO in Amsterdam dat op de fundamenten van de IJtunnel rust en de “Toren op Zuid” beter bekend onder het kantoor gebouw van KPN dat naast de

verdieping maailveld

verdieping -3

NEMO, Amsterdam; Toren op Zuid, Rotterdam; Zentrum pail Klee, Bern

verdieping -1

verdieping -4 Forum Des Halles

info:

adres: 101 Porte Berger; Cidex 274 Paris Cedex 01 meer informatie: tel: 01 44 76 96 56; fax: 01 44 76 96 50 Toegankelijkheid: Metro: Châteletles-Halles; RER: Les Halles station; Bus: Station: Châtelet-Les Halles 21, 29, 38, 47, 58, 67, 69, 70, 72, 74, 75, 76, 81, 85, 96 Open: Ma t/m Za: 10:00 t/m 19:30; Zo: gesloten Toegangsprijs: n.v.t Website: http://en.forumdeshalles. com

verdieping -2

3d model Forum Des Halles


Erasmusbrug te vinden is. Nog een bekend museum dat hij heeft ontworpen is Zentrum Paul Klee dat gelegen is in de stad Bern. Een uitspraak van Renzo Piano luidt als volgt: “Being an architect is the best thing in the world: because, on this small planet, where there is nothing left to discover, designing is one of the few great adventures left.”. Richard Rogers is geboren op 23 juli 1933. Hij is een Britse architect en volgde zijn opleiding aan Architectural Association School of Architecture in Londen en vervolgde zijn studie aan Universiteit vanYale. Bekende werken van hem zijn het Millennium Dome te Londen,Antwerpse Justitiepaleis (dat wordt gezien als het hoogtepunt van de21ste bouwkunst in België) en Richard Rogers het National Assembly for Wales. Bij al zijn werken staat de transparantie centraal.

Millenium Dome, Londen ; National Assembly for Wales; Antwerps Justitiepaleis sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

145

26: Centre Pompidou

26: Centre Pompidou

Gebouwbeschouwing

1. Het Centre Georges Pompidou is bij velen een bekend bouwwerk dat zich in de binnenstad van Parijs bevindt. Het is een zeer opvallend bouwwerk door zijn zeer speciale en aparte vormgeving, dat in de tijd van de bouw op heel wat weerstand mocht rekenen. In 1977 was het dan eindelijk zover en werd het gebouw geopend. Het gebouw is ontworpen door twee architecten: Renzo Piano en Richard Rogers, maar het was eigenlijk de wens van de toenmalige Franse president Georges Pompidou, vandaar ook de naam van het centrum. Toen het ontwerp gepresenteerd werd kwam er erg veel weerstand, zo iets geks had men nog nooit gezien en paste volgens vele Parijzenaren niet in hun stad. Georges Pompidou zette door, hij wilde een groot publiekcentrum creëren waar de Parijse bevolking deel kon nemen aan de moderne kunst en andere culturele activiteiten, deze denkbeelden vonden plaats in 1969. Centre Pompidou is gevestigd op plateau Beaubourg in de wijk Châtelet en Les Halles en vormt nu het centrum van deze wijk. Dat lag voorheen wat westelijker op Forum Les Halles. Vroeger was dit een industrieel gebied waar de markten werden gehouden. Dit maakt dan ook snel de overstap op de vorm van Centre Pompidou. Centre Pompidou, maquette 2. 3. De uistraling van dit gebouw heeft namelijk niets anders te maken dan met een grote industriële fabriek. Les Halles was voorheen ook industrie en vormen een link met elkaar. Ze liggen namelijk in elkaars verlengde. Het ontwerp is gebaseerd op een groot rechthoekig gebouw waar alle technische installaties, die je normaal binnen in een gebouw vindt, die nu aan de buitenkant zijn geplakt. Overal lopen pijpleidingen over het gebouw heen en de roltrappen lopen ook langs de buitenkant van het gebouw. Deze leiden je zigzagsgewijs naar boven. Het Centre stampt uit de periode van de Avant-Garde en zette het begin van de “high-tech” architectuur in, dat liep van 1970 tot 1990. De bedoeling hiervan was dat men zo alle ruimtes van het museum goed kon gebruiken en niet in gebruik werden genomen door deze roestige leidingen of roltrappen. 5. Een vrij vloeroppervlakte dat vrij indeelbaar is. Daarnaast speelde mee dat de techniek niet verscholen mag worden, maar juist getoond worden aan het publiek. Het gebouw heeft 4 verschillende kenmerkende kleuren die in het oog springen. Zo zijn de groene buizen bedoeld voor het transport van water, de blauw die gebruikt men voor lucht/airco, door de


sponsored by

gele lopen de elektriciteitskabels en de rode kleur kenmerkt het transport van mensen en geeft aan dat hier mensen mogen komen. Alle leidingen zijn wel netjes aan één kant van het gebouw gehouden, rue Beaubourg. Aan de voorkant steekt ook alleen maar een roltrap uit. Deze gevel, aan pleinzijde, is helemaal gemaakt van glas en staal. De vloeren worden gedragen door een stalen vakwerk die verbonden is aan de hoofddraagconstructie die gemaakt is van massieve en holle stalen buizen. Het geraamte is vanaf de buitenkant goed te bewonderen. Achter het frame wordt het gebouw gesloten met glas. Zo blijft de techniek weer in het zicht van de mensen. Het contrast met de omgeving is alleen wel erg groot. Toch is er een regelmaat in te vinden. De stramien maten van Centre Pompidou komen namelijk overheen met de omliggende bebouwing en alle afmetingen komen verder voort uit Parijs. Het enige dat echt anders is, is de kleur en de afwerking met alle leidingen en roltrappen. Centre Pompidou telt in totaal 5 verdiepingen bovengronds. Die een afmeting hebben van 166 bij 60 meter en het gebouw is in totaal 42,5 meter hoog. Deze ruimte is wel geheel vrij indeelbaar doordat het structuurskelet en alle leidingen en transportmiddelen zich aan de buitenkant van het gebouw bevinden. Op ieder moment van het jaar kan de indeling anders worden gemaakt afhankelijk van de exposant op dat moment. On-

Gebouwbeschouwing

sponsored by

147

26: Centre Pompidou

26: Centre Pompidou

der de grond bevindt zich ook nog een deel. Hier zijn parkeerplaats, busstations, winkels, cafés, een bioscoop en nog enkele tentoonstellingszalen te vinden. In totaal heeft het Centre Pompidou een vloer oppervlakte van 70.000 m2. Het licht hellende plein dat zich uitstrekt voor het Centre Pompidou wordt regelmatig gebruikt voor activiteiten in het Parijse straatleven. Een doel van de ontwerpers is geweest cultuur en kunst dichtbij de bevolking te brengen. Het museum is dan ook tot 22.00 uur open. Dat het Centre Pompidou een museum is, is inmiddels wel duidelijk. Het bevat de permanente collectie van het Musée national d’art moderne en Centre de création industrielle en daarnaast zijn er verschillende tentoonstelling die per periode verschillen. Er bevindt zich een bibliotheek, Bibliothèque publique d’information, in het gebouw waar je rechtstreeks toegang heb tot vele boeken, speciaal voor de gewone mens. De bioscoop die zich ondergronds bevindt en daarnaast de vele theater, dans, muziek, symposia en debatten die in Centre George Pompidou worden gehouden. Na twintig jaar open te zijn geweest en maarliefst 160 miljoen bezoekers binnen gehad te hebben moest er iets gebeuren aan het gebouw, het had zijn tol geëist. Het gebouw werd volledig gerenoveerd en meteen werd ook de binnenkant vernieuwd. De architecten die hiervoor verantwoordelijk waren zijn Renzo Bibliotheek Piano, die vanaf begin al actief was bij het ontwerpen van het Centre, maar nu werd ook Jean-Francois Bodin erbij gehaald. Op 1 januari 2000 was het dan zover het gerenoveerde Centre Pompidou werd weer open gestelt voor publiek en kan er weer vele jaren tegen aan.

massa hiervan bedraagt 16.500 ton.

Regelmaat

8. Heel het gebouw is opgebouwd uit een stalenframe. Van kolomen en dwarsliggers, zowel massief als hol. Overal in het gebouw zijn windverbanden aangebracht om de constructie overeind te houden. De vloeren worden gedragen door liggers met een driehoekpatroon,weer een kenmerk de stabiliteit garanderen. De draagconstructie van het gebouw is overal goed terug te zien doordat dit naar buiten is gehaald en niet netjes is afgewerkt of bekleed met een andere materiaal. Naast staal is het andere hoofdbestanddeel glas, dit zorgt voor de openheid en transparantie. Alles is eigenlijk bekleed met glas, zelfs de roltrappen. Zoals werd gezegd zit er in het gebouw veel staal. De totale Constructie element Centre Pompidou


sponsored by

info:

Adres:Place Georges Pompidou - Entrée Piazza, Rue Saint Martin; Tel: +33 (0)1 4478 1233 Website :http://www.centrepompidou.fr/ Openingstijden:Woensdag tot maandag van 11.00 - 22.00 Entreeprijzen: Dagkaart: euro 10,00. Met deze kaart heb je toegang tot de exposities, het Museum en de Brancusi Workshop BereikbaarheidMetro: Rambuteau, Hôtel de Ville RER: Châtelet, Les Halles Bus: 21, 29 38, 47, 58, 69, 70, 72, 74, 75, 76, 81, 85, 96 Ontwerper: Renzo Piano en Richard Rogers Bouwperiode: 1972 - 1977

Leidingen en Roltrappen

Gebouwbeschouwing

sponsored by

149

27: Parc de la Villette pack en folies


Ontwerper

4. De functie van het park is een combinatie van architectuur, natuur en recreatie. Er bevinden zich dan ook onder andere de volgende gelegenheden: • concerthal • theater • festivalgebouw • restaurants • muziekmuseum

De ontwerper van het park is Bernard Tschumi, die het voormalige slachthuisterrein in 1983 transformeerde in het huidige ViIlette. Tschumi is geboren in Zwitserland op 25 januari 1944 en heeft een Franse nationaliteit. Tschumie heeft gestudeerd tot 1969 aan de technische hogeschool van Zurich. Vanaf 1970 tot 1979 leerde hij architectuur in Londen. Vervolgens heeft hij nog gestudeerd aan het instituut van architectuur in New York en aan de Princeton Universiteit. Een paar van zijn bekendste “gebouwen” zijn: • Alfred Lerner Hall in New York • Lindner Athletic Center in Ohio • Vacheron Constantin in Geneve

Lindner Athletic center: Bernard Tschumi ontworp dit gebouw voor de universiteit van Cincinnati

Bernard Tschumi

Vacheron Constantin: Alfred Lerner Hall: Het bekende horlogemerk Vacheron Constantin Tschumi heeft dit gebouw ontworpen als hal voor had een fabriek en hoofdkantoor nodig. Dit is ‘The Columbia University’ in New York. wat Bernard Tschumi er van heeft gemaakt.

Gebouwbeschouwing

1. Het park de la Villette is gelegen aan de rand van het 19e arrondissement. Deze plek was een van de laatst overgebleven grote plekken in Parijs. Het park wordt doorsneden door het “Canal De l’Ourq”. 2. Het park is 35 hectare groot en hiermee het grootste park in Parijs. Het is ongeveer een kilometer lang en 700 meter breed. Op Pere Lachaise na is het ook het grootste groengebied van Parijs. In totaal staan er 26 rode follies, die over het hele park op een rooster met een maat van 120 meter staan. Deze folies staan precies parallel aan het kanaal dat naast het park loopt. Elke follie heeft als basis een kubus van 10 x 10 x 10 meter, hoewel ze wel allemaal een andere vorm hebben. 3. De façades zijn vierkant en rood van kleur. De meeste follies hebben platte daken die ook rood van kleur zijn. De ramen zijn rechthoekig en de deuren zijn van glas met een stalen omlijsting.


sponsored by

In het park is ook het Cité des sciences et de l’industrie gevestigd, het grootste wetenschapsmuseum van Europa. De follies hebben als functie om verbindingen te maken tussen deze, verspreid liggende elementen van het park. Op de plaats van het park hebben vroeger de slachthuizen van La Villette gestaan. Deze werden gesloten in het jaar 1974. In 1982 werd door Bernard Tschumi de prijsvraag gewonnen voor het ontwerp voor het grootste park van Parijs. In 1998 was de aanleg van het park inclusief alle gebouwen klaar. 5. Het park is opgebouwd uit drie verschillende lagen, op een soort van rooster. Eerst heb je de 24 follies. Vervolgens heb je de 2e laag, de paden die de verschillende delen van het park met elkaar verbinden. De derde en laatste laag zijn de verschillende terreinen, zoals het centrale plein waar je kunt voetballen. 6. Het park is een plaats waar de mensen kunnen wandelen en kunnen genieten van de aparte bouwstijl van de folies. Er is veel water en groen aanwezig en er zijn grote open velden waar je eens rustig kan gaan zitten. De opdrachtgever voor het park was president Mitterand. Nadat Tschumi de prijsvraag gewonnen had voor het ontwerp van het grootste park van Parijs en hij zijn concepten klaar had, ging hij naar de president. Hij had toen vier ontwerpen bij zich. Als eerste het 18e eeuwse park van versailles, als tweede het 19e eeuwse park van Les ButtesChaumont in Parijs, als derde het 20e eeuwse park Brazilia en als laatste presenteerde hij ‘La Villette’ als ‘het’ 21e eeuwse park. De President zag wel wat in zijn plannen en liet de bouw beginnen. De reden hiervoor was dat Tschumi zijn speciale ontwerp van

Gebouwbeschouwing

sponsored by

151


28: Parc de la Villette Museum en Geode Ontwerper

De architect van La Geode is Adrien Fainsilber. Hij is tevens verantwoordelijk voor het nieuwe museum voor wetenschap en industrie dat is gevestigd in het voormalige slachthuis van La Villette. Ruimte en licht zijn de basis voor Adrien in de architectuur. Adrien Fainsilber is geboren in 1932. Hij haalde zijn diploma in 1960 aan de École Nationale Supérieure des Beaux-Arts. Dit is de universiteit van kleine kunsten in Parijs. Later werkte hij bij het architectenbureau Sasaki in Cambridge Massachusetts. Adrien Fainsilber Terug in Frankrijk hield hij zich bezig met het ontwikkelen van stedenplanning voor enkele regio’s in Parijs. Vanaf 1980 tot 1986 heeft Fainsilber een groot deel van het Parc de La Villette ontworpen waaronder La Cité des Sciences et de l’Industrie (het museum) en La Geode (de bioscoop). Adrien Fainsilber & Associés is zijn nieuwe architectenbureau, opgericht in 2000 met 6 andere Architecten. Enkele bekende gebouwen van hem zijn:

Het instituut voor Urologie in Parijs; Het museum voor moderne kunst in Straatsburg; Het ziekenhuis Simone Veil in Montmorency

Gebouwbeschouwing

1. La Geode ligt vlak voor een ingang naast het gebouw. Het is de spiegelende bol rechtsonder op de afbeelding. Beide liggen redelijk centraal in het park.

het park geen relatie heeft met zijn omgeving. De follies zouden ook veel publiek trekken omdat mensen zich zouden afvragen waar de folies voor zouden staan. 8. Voor de folies is er eigenlijk alleen maar staal gebruikt, hier zit een rode coating overheen. Het hoofdgebouw is hoofdzakelijk van staal en bevat veel glas. De bestrating in het park is bestraat met betontegels.


info:

Adres/Locatie: 211, Avenue Jean Jaures; 75019, Parijs Toegankelijkheid: Metro: Porte de la Villette of Porte de Pantin Openingstijden: 24/24uur Prijs: Gratis Bouwjaar: 1986 website: http://www.villette.com

2. De hoofdvorm van het Museum is duidelijk een gigantische balk met van 270 meter lang en 110 meter breed. De hoogte is 47 meter. Dit alles zorgt voor oppervlakte van maarliefst 165.000 m2. De hoofdvorm van La Geode is een geheel holle bol met een diameter van 36 meter. De naam Geode komt van het woord geodetisch, wat staat voor een totaal uit driehoeken bestaande koepel. Door deze speciale constructie is de schil van de bol zeer sterk en wordt deze alleen maar sterker als je een grotere constructie maakt. Omdat een geodetisch gewelf geheel zelfdragend is, worden deze vaak toegepast in tuinbouw kassen en tentoonstellingshallen omdat er enorme overspanningen mee kunnen worden gemaakt. Het centrum voor wetenschap en techniek en La Geode

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

153

28: Parc de la Villette Museum en Geode

28: Parc de la Villette Museum en Geode

La Geode bestaat uit maarliefst 6433 driehoeken.

7. Het gebouw wordt omringd door een mooi park. Tegenwoordig is het ‘Museum en Geode’ een plaats waar geïnteresseerden in techniek en wetenschap samenkomen.

3. De Inkomsthal alleen al is 100 meter lang en 20 meter breed. Aan het plafond hangen 2 gigantische spiegelende koepels die kunnen worden ingesteld afhankelijk van de stand van de zon. Aan de zuidelijke gevel zie je grote rechthoekige serres waarin doorzichtige liften op en neer gaan langs een wand van staal en glas.

8. Bij de bouw van het ‘Museum en Geode’ is gebruik gemaakt van een stalen constructie. Verder is er veel gebruik gemaakt van glas, omdat dit altijd een ‘futuristische’ look geeft aan het gebouw. De driehoeken waaruit de La Geode is opgebouwd zijn gemaakt van roestvast staal. Een geodetische vorm

4. La Geode is op zich al een zeer bijzonder gebouw door zijn constructie en verschijning, maar aan de binnenkant zit een OMIMAX koepel bioscoop met een scherm van maarliefst 1000 m2. Doordat dit scherm over 180 graden loopt is dit de ultieme 3d ervaring en krijg je meer te zien dan je kan verwerken. Tevens is dit de enige bioscoop ter wereld voorzien van een 12.1 surround sound system met 4 subwoofers die allemaal een diameter van 55cm hebben. De bioscoop is voor 130 miljoen Franc gebouwd op 6 mei 1985 en is sindsdien 1 van de vele trekpleisters van het park. 5. La Geode bestaat uit 6433 gelijkzijdige driehoeken. De driehoeken zijn gemaakt van roestvast staal en zitten vast op een stalen frame. Het frame met de spiegelende schil is zelfdragend maar er zitten nog wel enkele constructies aan de binnenkant voor het bioscoopscherm en de stoelen. In de doorsnede kan je zien dat het scherm wel hol is, maar de film wordt dus niet direct op de constructie geprojecteerd. 6. Het museum is gebouwd naar het initiatief van president Giscard d’ Estaing. Het gebouw moest veel

info: publiek aantrekken, jongeren èn volwassenen, mensen die iets met wetenschap en techniek hebben. Het zou dus een moderne look krijgen, en van veel moderne technieken zijn voorzien. En dat is gelukt, jaarlijks bezoeken meer dan 5 miljoen mensen het museum.


sponsored by

Openingstijden: Geopend van dinsdag - zaterdag van 10.00 - 18.00; Op zondag van 10.00 - 19.00 Toegangsprijs: Standaardtarief: euro 7,50 Reductietarief: euro 5,50; Gratis toegang voor kinderen onder de 7 jaar. Openbaar Vervoer: Metro: Porte de la Villette Bus: 75, 139, 150, 152, PC adres: Parc de la Villette; 30, Avenue Corentin Cariou 75930, Parijs meer informatie: Tel: + 33 (01) 4005 8000 bouwperiode: Begin 1980; Klaar 1986

Gebouwbeschouwing

sponsored by

155

29: Parc de la Villette

Cité de la Musique

Ontwerper

Portzamparc is 63 jaar en heeft gestudeerd van 1962 tot 1969 aan de Ecole Nationale des Beaux Arts in Parijs. Na zijn studie werkte die onder Eugene Beaudouin een voormalig expressionist en iets later onder George Candilis, hij benadrukte een systematisch design. Zijn hoogtepunt was in 1994 toen Portzamparc de architectuur prijs won. Hij heeft naast Cité de la Musique ook de Dance School of Paris Opera ontworpen, een appartement gebouw in Fukuoaka in Japan, en Hautes-formes een groot familie huis in Christian de Portzamparc Parijs, wat gebouwd is in 1979.


2. De bouwmassa is vooral te beschrijven als hoog en breed, want het gebouw is in tegenstelling tot de lengte ook redelijk breed. De bouwmassa van gebouwen kunnen op allerlei manieren geleed zijn, dit is ook het geval bij Cité de la Musique, het is niet een bouwblok maar het bestaat uit delen die horizontaal en verticaal geschakeld zijn. De hoofdvorm van Cité de la Musique is lastig te bepalen aangezien het veel ronde vormen met zich meedraagt, en ook weer wat rechte vormen dus je zou denken aan een halve bollen en stukken vierkanten aan elkaar geplakt of iets dergelijks, maar als je naar de plattegrond kijkt is beter te zien dat de hoofdvorm het karakter heeft van een cirkel met een stuk eraf gezaagd. 3. De ingang is duidelijk te vinden, aan de rode kleur zie je dat goed. Naast de ingang staan allemaal vierkante vormen. Cité de la Musique heeft geen neoclassisistische façade, daar is het veel te modern voor. Het dak grijpt meteen de aandacht als je van bovenafkijkt, je denkt meteen ‘hoe is dit constructief uitgewerkt?’ , het is namelijk van glas beton maar er zitten ook stukken glas in die schuin staan. Het gebouw heeft 1 hoofd entree. De entree is bedekt met een lange metalen buis wat kruist over het gehele gebouw. De ramen zijn best opvallend, zoals op de foto is te zien, zijn er zeer veel kleine rechthoekige ruitjes in de gevel, dit maakt het gebouw kleiner dan dat het is.

Fukuoaka in Japan; Dance School of Paris; Hautes-formes in Parijs

Gebouwbeschouwing

1. Het gebouw is een groep van instituten bedoeld voor muziek, en het ligt in de La Villette quarter van Parijs in het 19de arrondissement, er zijn in totaal 20 arrondissementen. Een paar beroemde gebouwen in de omgeving zijn Parc de la Villette en Cité des Science et de L’Industrie, ook in Parc de la Villette. Dit is een park met veel architectuur en veel groen, er staan veel moderne objecten, dit past redelijk goed naast het Cité de la Musique aangezien dat ook redelijk modern is. Er is bij beide gebouwen veel met ronde en strakke vormen gewerkt. Dus dat komt goed overeen. De belendende panden liggen los van het Cité de la Musique, er zijn nogal wat vormovereenkomsten aangezien het gebouw nogal veel ronde en strakke vormen heeft en de omliggende gebouwen ook. Alle gebouwen zijn van ongeveer dezelfde hoogte,met uitzondering van één flat, maar toch maakt het samen een volledig geheel. Dit geldt ook voor de kleuren die over het algemeen wit zijn, behalve bij Parc de la Villette: daar zijn een aantal rode objecten, wat de twee gebouwen goed van elkaar scheidt. Het gras rondom het gebouw zorgt voor een rustig effect en van bovenaf is mooi te zien dat het gras veel rechte vormen aanneemt net als het gebouw zelf.


dak en gevel Cité de la Musique sponsored by

Cité de la Musique

4. Cité de la Musique is een hal gebouwd door Christian de Portzamparc, de reden is er eigenlijk niet, hij wilde een gebouw ontwerpen waarbij je de muziek terugzag in het gebouw. Cité de la Musique is gelegen in het 19de arrondissement. Volumes, ritme, beweging en gevoel voor kleur dat is wat hij wou. Christian de Portzamparc heeft het samengesteld en bewerkt tot een plek voor ontdekking, om naar te luisteren en de muziek te volgen. Tegenwoordig wordt Cité de la Musique vooral gebruikt als muziekruimte. Er zijn hier al veel belangrijke optredens van muziekgroepen en artiesten gehouden. Het gebouw is nog

Gebouwbeschouwing

sponsored by

157


Cité de la Musique


niet zo oud, iets meer dan 10 jaar. Er is dus nog niet veel renovatie nodig, maar er moet redelijk wat onderhouden worden: zoals de verschillende kleuren die gebruikt zijn te schilderen, en de vele kleine ramen te wassen.

Cité de la Musique

concluderen dat het hoofdbestanddeel van het Cité de la Musique “beton” is. Opmerkelijk is wel dat er geen bakstenen zijn gebruikt aan de buitenkant van de gevel.

5. Hiernaast is een plattegrond te zien van het Cité de la Musique, het bovenste stuk bevat het Palais de la Decouverte. De constructie is vooral gemaakt met staal voor de grote overspanningen. Op het toneel waar opgetreden wordt, is een soort cilinder boven geplaatst, met vierkante honingraten als gevel. In die cilinder is in de top een groot licht geplaatst wat het goed verlicht. De zaal is ook prachtig verlicht, op de muren zijn lichtgevende rondjes geplaatst wat het rustgevend maakt en een mooie groene kleur aan de wanden van de zaal, wat in alle waarschijnlijkheid van kleur zal veranderen. De buitenkant is ook goed verlicht en je ziet iedere wand goed door de verlichting. 7. Tegenwoordig worden in het Cité de la Musique veel voorstellingen gehouden van muzikanten, in de grote zalen die daarvoor bestemd zijn. Ook zijn er af en toe wat exposities te bezichtigen. 8. Bij de bouw van Cité de la Musique is veel gebruik gemaakt van beton, zoals te zien is op de vele afbeeldingen. Voor de grote overspanningen zijn grote stalen liggers geplaatst. Naast beton en staal is ook gebruik gemaakt van glas, veel gangen hebben een dak van glas, die geeft veel licht in de gangen en geeft een mooi effect. Aangezien het gebouw een modern gebouw is, kunnen we


info:

De openingstijden van Cité de la Musique zijn alsvolgt: Van dinsdag tot zaterdag van 12:00 tot 18:00 open; Op zondag van 13:00 tot 18:00 open; maandag is de muziekhal gesloten. De toegangsprijs is gratis, maar je moet wel kaartjes betalen voor voorstellingen. Metro: station Porte de Pantin lijn 5 hebben. Met de bus moet je de nummers 75,151 en PC2 en PC3 hebben. Voor meer informatie zie; http:// www.cite-musique.fr/anglais/cite/ acces.html Cité de la Musique , bouwperiode 1992.

Excursiegroep uit 2003 bij een maquette van Bibliothèque de France

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

159

30: Bibliotheque National de France


Ontwerper

vervolgens naar een gebouw links en een gebouw rechts kan gaan. De deuren en ramen zijn vierkant en van glas. De Bibliothèque Nationale de France is een publieke instelling onder toezicht van het Ministerie van Cultuur. Het is een van de rijkste bibliotheken van de wereld. Het vindt haar oorsprong in de privécollectie van koning Karel V, opgericht in 1368 in het Louvre. Maar van een echte vaste bibliotheek was pas sprake onder Lodewijk XI in de vijftiende eeuw. In 1868 werden de gebouwen aan de Rue Richelieu sterk uitgebreid, onder andere met de beroemde grote leeszaal, een technisch hoogstandje vanwege de revolutionaire toepassing van gietijzer. In de twintigste eeuw barstte het complex aan de Rue Richelieu langzamerhand uit zijn voegen. Allerlei noodoplossingen werden bedacht totdat in 1996 eindelijk een enorm nieuw gebouw aan de Quai François-Mauriac in het dertiende arrondissement geopend werd, de huidige Site François-Mitterrand, ook wel de Très Grande Bibliothèque genoemd. Tijdens de bouw traden vertragingen op. Ook rees de vraag of de glazen torens wel geschikt waren om als bibliotheek te dienen; - de ramen moeten bijvoorbeeld op sommige plekken afgedekt worden om de boeken tegen zonlicht te beschermen. De klimaatbeheersing was problematisch en kostbaar. Daarom was de nieuwbouw lange tijd omstreden. Uiteindelijk werd het complex op 20 december 1996 geopend, ruim elf maanden na het overlijden van Mitterrand op 8 januari 1996 Op de Site François-Mitterrand wordt het grootste gedeelte van de bibliotheekverzameling bewaard: ongeveer 10,000,000 boeken, 350.000 kranten- en tijdschrifttitels, ongeveer 1,000,000 microfiches en evenzoveel geluidsopnames.

De architect van de Bibliotheque National de France is Dominique Perrault. Hij staat bekend als een radicaal innovatieve exponent van een architectuur die niet bestaat. Zijn bouwstijl kenmerkt zich vooral door het gebruik van open vlakken. Decoratie is afwezig in zijn ontwerpen. In zijn recente werk streeft Perrault steeds meer naar coherentie tussen het gebouw en de omgeving. Hij gebruikt de natuur als architectonisch materiaal en omgekeerd roept zijn architectuur natuur op. Zijn lievelingsmateriaal is glas vanwege de transparantie, die de gebouwen bijna in de omgeving laat verdwijnen. Zijn meest bekende werk is de Nationale Bibliotheek van Frankrijk. Perrault heeft gewerkt rond het begrip “leegte”. Het hart van het gebouw is een open plek waar een dennenbos is aangelegd, als een plaats voor contemplatie. Een andere kenmerk is dat helderheid en soberheid een grote rol spelen in zijn bouwstijl. Drie bekende werken van hem zijn: L’Esiee, Cour de justice des Communautes Europeenes en de Velodrome in Berlijn.

L’Esiee, l’école supérieure d’ingénieurs en électronique et électrotechnique is een school voor ingenieurs electronica en elektrotechniek; Cour de justice des Communautés européennes (Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen); de Velodrome van Berlijn

Gebouwbeschouwing

1. De bibliotheek ligt in het 13e arrondissement van Parijs, naast de rivier de Seine. Het gebouw valt direct op omdat het het hoogste gebouw is in zijn streek. Men kan het complex langs vier kanten bereiken, het is namelijk omringd door trappen. 2. Perrault ontwierp een rechthoek van ongeveer 60.000 m2, waarvan de hoeken worden gevormd door vier L-vormige torengebouwen, met een park van circa 12.000 m2 in het midden. Het ontwerp van de torens moest een opengeslagen boek uitbeeldden. De torens zijn genoemd naar het deel van de collectie dat erin is opgeslagen: • Tour des temps (Toren van de tijd) • Tour des lois (Toren van de wetten) • Tour des nombres (Toren van de getallen) • Tour des lettres (Toren van de letters) 3. De façade van de bibliotheek is van glas en staal. De bibliotheek kent eigenlijk vier fassades, omdat hij langs 4 kanten betreden kan worden. Het dak van de bibliotheek is plat. De entree bestaat uit een grote, brede trap, waarna men


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

161


Ontwerper

4. De bibliotheek bestaat dus uit 4 even grote Lvormige gebouwen die elkaars verlengde zijn. In het midden is een park aangelegd. Het gebouw bevat veel ramen, er is vanbinnen dus veel licht aanwezig. Het interieur is modern. 6. De opdrachtgever is het Ministerie van Cultuur. Zij had een enorme bibliotheek nodig die de oude bibliotheken zou vervangen. De eis was dat alle boeken in de bibliotheek moesten passen en dat er ook nog plaats was om exposities en dergelijke te houden. Verder moest het ook een representatief gebouw zijn.

Zie volgend gebouw.

Gebouwbeschouwing

1. Het Institut du Monde Arabe ligt op een mooie plaats in Parijs: het is gebouwd langs de oever van de Seine en lijkt daardoor wat vrijer in de omgeving te liggen dan de meeste gebouwen in de Plattegrond van het Institut du Monde Arabe op maaiveldniveu. Nr. 6 geeft de patio aan. Franse hoofdstad.

7. De bibliotheek ‘National de France’ is een bron voor mensen die zich bezig houden met literatuur. Het complex is als het ware één gemaakt met de natuur omdat er in het midden een reusachtig park is aangelegd. De vier gebouwen worden tevens omringd door boompjes,

plantjes etc. Er zijn ook bankjes omheen gebouwd zodat men rustig kan gaan zitten. Dit is de typerend voor de stijl van Perrault, die graag natuur met architectuur samenvoegt. info: 8. Bij de bouw is veel gebruik gemaakt van glas, omdat het gebouw bijna volledig uit ramen bestaat. Er is ook veel beton en staal gebruikt. De constructie van het gebouw is van gewapend beton en de trappen om het gebouw heen zijn ook van beton.


31: Institut du Monde Arabe

Openingstijden: Dagelijks geopend van 10.00 - 19.00. Toegangsprijs: Standaardtarief: 3,00 euro Het gebouw is voor iedereen toegankelijk. Er zijn ook accommodaties voor invaliden Adres: 11, Quai François Mauriac; 75013, Parijs Openbaar Vervoer: Metro: Quai de la Gare; RER C: Bibliothèque FrançoisMitterrand; Bus: 62, 89, 132 meer informatie: http://www.bnf.fr/; Tel: +33 (01) 5379 5959 bouwperiode: Begin 1989; Klaar 1996

sponsored by

2. Het Institut du Monde Arabe bestaat in feite uit twee hoofdvormen. Deze hoofdvormen zijn aan de achterzijde aan elkaar gekoppeld. Hierdoor krijgt hetzelfde gebouw twee verschillende gezichten. Het eerste gebouw (noordgevel van het instituut) is gebouwd op de fundamenten van het oude instituut. De lijnen van de gevel stromen mee met de natuurlijke stroming van de Seine. Het tweede blok (zuidgevel van het instituut) is veel strakker van vorm. Deze balk bestaat enkel uit strake lijnen. Deze lijnen lopen door over de hele gevel. De hele gevel is uit glas opgetrokken en geeft een open indruk, zonder dat je veel van de binnenkant van het gebouw kan zien. Tussen de twee gebouwen met de kenmerkende hoofdvormen in, ligt een vrij ingesloten patio, die aan de achterkant begrenst is door het koppelstuk van de twee hoofdvormen. 3. De zuidgevel van het instituut bevat het spectaculairse element van het hele Institut du Monde Arabe. Achter het glas is deze hele gevel namelijk bekleed met een mechanisch systeem wat de lichtinval reguleert. Deze techniek was revolutionair omdat het gebouw zich op deze manier aanpaste aan zijn omgeving. Het reguleren van de lichtinval door deze diafragma’s is belangrijk voor het instituut, omdat het ook een museum bevat. De kunststukken uit dit museum worden op deze manier tegen schadelijk zonlicht beschermd. Tevens krijg je met deze diafragma’s een vorm die ook veel voorkomt in de arabische cultuur, waardoor het ook mooi binnen de gedachte achter het gebouw past. Naast de zuidgevel ligt een vrij strak vormgegeven plein. Het motief van de stenen van dit plein komt weer overeen met het motief van de lijnen in de gevel, waardoor ook het plein bij het gebouw betrokken wordt. Op dit plein staan ook nog enkele strak vormgegeven muren en blokken waardoor je een bepaalde zichtlijn op de gevel van het gebouw kan krijgen. Onder het plein loopt het Institut du Monde Arabe door. Hierdoor heeft het instituut een grote ruimte voor bijeenkomsten zonder dat het zicht op de hoofdfaçade verstoord word. Wanneer je over dit plein naar de ingang van het Institut du Monde Arabe loopt lijkt het alof je onder het gebouw door kan lopen. De architect heeft deze kant van het gebouw de ilusie gegeven dat het boven de grond hangt. Hiervoor heeft hij de buitenmuren van de gevel op deze verdieping dieper het gebouw in gezet, waardoor alleen de kolomen die het gebouw dragen op het eerste gezicht alleen zichtbaar zijn.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

163



De architect speelt ook een beetje met de hoogte van het maaiveld rondom het gebouw. De patio binnen de twee hoofdgebouwen ligt namelijk 11,6 meter boven het plein voor de ingang wat op hoogte van het maaiveld ligt. Ook binnen in het gebouw speelt de architect met de hoogte. Meteen achter de entree ligt de hal waar ook de liften zijn. Deze hal reikt tot de bovenste verdieping waardoor de hoogte van het gebouw overweldigend op je afkomt wanneer je de hal binnenstapt. Ook de verticale lijnen in de hal werken mee om de hal nog groter en hoger te laten lijken. De strakke lijnen van het exterieur zijn ook binnenin het instituut Het vele gebruik van glas geeft het gebouw bindoorgezet. nenin een open karakter. Door de constructie-elementen ook zichtbaar te houden voor het publiek krijgt het gebouw een solide en statige indruk. Door het gebruik van een plat dak blijft het aanzicht van het gebouw een strak geheel. Dit is ook duidelijk te zien in de tekeningen van de façades.

het beton en het roestvast staal een vrij ruwe afwerking en oppervlakte heeft, ontbreekt het binnen wel aan een warme sfeer. Ook wanneer de diafragma’s weinig licht doorlaten wordt het in het gebouw best donker. Deze diafragma’s blijken ook lastig te onderhouden, omdat van de honderden die er in de gevel zitten, er nog maar een klein aantal werken. Door het gebruik van dezelfde De façade van het Institut du Monde Arabe. tegelpatronen en natuurlijke vormen, vormt het gebouw een eenheid met zijn omgeving en staat de moderne look niet in een al te groot contrast met de historische gebouwen uit de buurt.

5. Het interieur is net zo strak vormgegeven als het exterieur. Dezelfde rechte lijnen zijn doorgezet om het instituut een rustige en neutrale uitstraling te geven. Ondanks dat de motieven van het gebouw, bijvoorbeeld de diafragma’s of het tegelwerk, vrij druk zijn, behoudt het gebouw een rustige uitstraling doordat ook deze motieven in strakke lijnen zijn vormgegeven. Het instituut bevat een museum, bioscoop, uitgebreide bibliotheek, een expositieruimte en een conferentiezaal. 6. Tevens heeft de opdrachtgever, een organisatie die de betrekkingen tussen Frankrijk en de arabische landen in stand houdt, er zijn kantoor. Voor hen is het gebouw en de inhoud dus een belangrijk aspect van hun werk. 7. Het Institut du Monde Arabe is dus ook van maatschappelijk belang voor de Arabische immigranten in Frankrijk. Ook voor de Fransen zelf die hier bijvoorbeeld in het museum kennis kunnen maken met de arabische cultuur. 8. Het Institut du Monde Arabe is voor een belangrijk deel opgetrokken uit glas. Dit maakt dat het gebouw erg ruimtelijk en open lijkt. Door het gebruik van het glas, het beton en roestvast staal krijgt het gebouw een industrieel uiterlijk en door de strakke lijnen en de simpele vormen een solide uitstraling. De kleuren in het Institut du Monde Arabe zijn vrij licht en neutraal gehouden waardoor het er ook niet druk uitziet. Ook komt de buitenwereld achter de glazen gevels hierdoor beter tot zijn recht. Doordat

info:

Adres: 1, rue des Fossés-Saint-Bernard ; Place Mohammed-V; 75236 Paris Cedex 05 Website: http://www.imarabe.org/ Openingstijden: Instituut geopend van 10 tot 18 (behalve op maandag) Bibliotheek geopend van 13 tot 20 (behalve op zondag en maandag) Entreeprijzen: Standaardtarief: euro 4,00 Bereikbaarheid: Métro : Jussieu, Cardinal-Lemoine, Sully-Morland; Bus : 24, 63, 67, 86, 87, 89 Het diafragma-systeem dat de lichtinval bepaalt.


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

165

32: Musée du Quai Branly


Ontwerper

allerbovenste verdieping is nog een groot terras waarvan je de Eiffeltoren uitstekend kan zien.

Het Institut du Monde Arabe en Musé du Quai Branly zijn ontworpen door de bekende Franse architect : Jean Nouvell. hij is geboren op 12 Augustus 1945 in Fumel, Frankrijk. Hij heeft in Parijs architectuur gestudeerd aan de École des Beaux-Arts. In 1970 begint hij dan op 25 jarige leeftijd zijn eigen architectenbureau, maar pas een jaar na het oprichten van dit bureau heeft hij zijn diploma gehaald. Het Institut du Monde Arabe is voor Nouvelle zijn doorbraak geweest. Door het succes kreeg hij veel nieuwe Jean Nouvell opdrachten binnen, zoals het Gasometer in Wenen, het Guthrie Theater in Minneapolis en het Torre Agbar in Barcelona. In 1998 richt Jean Nouvell zijn eigen atelier op. Momenteel werken er in het „Ateliers Jean Nouvel“ zo’n 160 bouwkundigen samen aan ongeveer 40 projecten in het binnen- en buitenland. Ook is hij zich gaan richten op het interieur, en worden er in zijn atelier ook meubels ontworpen. Jean Nouvell staat bekend om de grote varieteit in zijn werk. Hij weet ook goed hoe hij met kleuren, materialen en texturen moet omgaan. Door deze kwaliteiten is hij een van Frankrijks bekendste architecten geworden.

Guthrie Theater in Minneapolis ; Gasometer in Wenen; Torre Agbar in Barcelona; Gasometer te Wenen

Gebouwbeschouwing

1. Het musée du Quai Branly staat vlak naast de Eiffeltoren aan de oevers van de Seine. Op deze plek was nog een leeg stukje grond. Chirac wilde het gebouw dicht bij de Eiffeltoren zodat veel toeristen het zouden zien. Het is een museum voor volkswijsheden en gebruiksvoorwerpen die te maken hebben met volksgeschiedenis in Afrika, Azië, Oceanië en Noorden Zuid Amerika. Het moderne gebouw is een eigenlijk een kunstwerk op zich en vormt een behoorlijk contrast met de exposities in het gebouw. Hierdoor past het ook eigenlijk totaal niet in zijn omgeving, maar het valt wel op. 2. Het gebouw heeft geen duidelijke hoofdvorm. Het is een T-vormig gebouw met een boel rare hoeken en uitsteeksels. Het museum bestaat uit 4 gebouwen met een totaal oppervlakte van 40.000 m2 en is omringd door een tuin van nog eens 18000 m2. Op de


sponsored by

3. Één muur van 200 meter lang en 12 meter hoog is aan de buitenzijde begroeid met planten. Dit om het natuurlijke effect te benadrukken. Bij een andere gevel steken er overal gekleurde kubussen uit de muur. 4. Het museum wordt gebruikt als etnologisch museum. Etnologie is een wetenschap die volkenkunde bestudeert. Dit wil dus zeggen dat in Quai Branly veel dingen van verschillende volken te zien zijn. In totaal bevat het museum zo’n 300.000 voorwerpen uit landen als Afrika, Azië, Oceanië, Australië en Amerika. Hiervan zijn er 3500 permanent voor bezoekers te bewonderen. Het plan voor het museum kwam in 1996 van de Franse president Jacques Chirac. Hij wilde hiermee een cultureel monument neerzetten dat hem zal overleven. Het was een politieke wens om de menselijke begaafdheid te laten zien vanuit de kunst. Er moest hierdoor met meer respect een kijk op andere culturen en beschavingen komen. Het museum is genoemd naar de Franse natuurkundige Edouard Branly en is geopend op 23 juni 2006. Naast de functie van museum bevat Quai Branly ook ruimtes voor tijdelijke exposities, een mediatheek, een theater en een bioscoop.

recht, de andere vloeiend.

5. Er is veel glas in het museum, waardoor er veel licht binnenvalt. Het interieur verschilt nogal. Er zijn witte en zwarte ruimtes, maar ook gekleurde. De ene ruimte is

6. De opdrachtgever van het museum was zoals eerder gezegd Jacques Chirac. Er moest een museum komen dat hem zou overleven en een andere kijk zou geven op andere culturen en beschavingen. Hiervoor werd een prijsvraag gehouden, die dus gewonnen werd door Jean Nouvel. Jacques Chirac is niet de enige Franse president met dit idee. We hebben er het Centre Beaubourg (president Pompidou), Musée d’Orsay (president Giscard d’Estaing) en de piramide bij het Louvre (president

Gebouwbeschouwing

sponsored by

167


33: Samaritaine Beaubourg Gebouwbeschouwing

1. Als je naar de ligging van de Samaritaine kijkt valt het op dat het heel goed gelegen ligt t.a.v de bereikbaarheid. Er staan veel gebouwen omheen maar dit gebouw komt duidelijk naar voren door zijn omvang. Het is namelijk veel groter dan de rest is zijn directe omgeving. De omliggende gebouwen vertonen wel wat vormovereenkomsten en stammen af van de Gotiek, het is dus niet zo dat de omliggende gebouwen alleen maar moderne gebouwen zijn. De lengte van het gebouw heb ik niet kunnen achterhalen maar ik kan wel concluderen op basis van foto’s die er ervan heb gezien dat de verhoudingen best in verhouding zijn. Het gebouw is namelijk ?? 2. De hoofdvorm die het gebouw heeft is vanaf de voorkant gezien voor de 1e 6 verdiepingen een blok ( balk ) met daar bovenop een halve ovaal. Er zitten veel decoraties op en aan en de voorgevel van het gebouw en de ramen staan ook niet allemaal recht. Het is een balk dus we mogen ervan uitgaan dat de lengte is groter dan de hoogte is. Over de hoogte en lengte van het gebouw hebben wij verder niks kunnen vinden zowel in de bibliotheek als op het Internet.

Mitterrand) aan te danken. Musée du Quai Branly is niet vernoemd naar de Franse natuurkundige Edouard Branly maar naar de Quai Branly straat waar dit gebouw staat. Deze straat is uiteraard wel naar hem vernoemd. Edouard Branly was een Franse natuurkundige en een van de uitvinders van de draadloze telegrafie. Een ander museum is wel naar hem vernoemd namelijk het natuurwetenschappelijk museum Musée Édouard Branly 7. De gigantische tuin is een gedeelte van het museum. De bijzondere vegetatie komt uit de hele wereld en wordt beschermd tegen het verkeer op de kade door een 200 meter lange glazen muur van 12 meter hoog. 8. Het museum is gedeeltelijk op 10 meter hoge palen gebouwd. Het museum ligt daarmee op gelijke hoogte met de meer dan 15 meter hoge bomen in de tuin. Ook in de rest van het gebouw draait het om transparantie, glas, hout, vloeiende lijnen en warmte. info:

3.De façade van de Samaritaine is overtuigend. Waarom wij dat woord gebruiken is omdat het eruit springt wanneer je naar de rest van de gebouwen in de directe omgeving kijkt. Het gebouw valt op tussen de gebouwen er omheen door de hoogte en de breedte van het gebouw. Er zitten veel ramen in de voorgevel zodat je jezelf vanaf buiten al ongeveer voor kunt stellen hoe mooi het uitzicht daar boven moet zijn. Ook voor de lichtval en de hoeveelheid licht is dat gunstig want dat is belangrijk in een gebouw. De hoofdentree is erg centraal gelegen dus wanneer je binnenkomt kom je door een relatief kleine deur een enorm atrium van wel 5 verdiepingen hoog binnen. Over het dak verschilt iedereen van mening en wij waren het erover eens dat het uit veel verschillende soorten daken bestaat maar eigelijk zijn het allemaal platte daken. Sommigen lopen schuin op maar je ziet geen puntdak op het warenhuis. Alleen de koepel heeft de vorm van een puntdak. 4. La Samaritaine Beaubourg is een warenhuis. Er is in 1870 door Ernest Cognacq en zijn echtgenote Marie-Louise Jay opdracht gegeven dit gebouw te gaan realiseren. Vanwaar de naam Samaritaine? Samaritaine komt van de hydraulische waterpomp die ze ook

Openingstijden Dinsdag tot en met zondag van 10.00 tot 18.30 en op donderdagavond tot 21.30 Metro: Anvers, Abbesses, ChâteauRouge, Lamarck-Caulaincourt Bus: 30, 54, 80, 85, Montmartrebus Website voor meer informatie: http://www.quaibranly.fr/ bouwperiode: Ontwerp 1999; Begin 2002; Klaar juni 2006


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

169

33: Samaritaine Beaubourg


op le pont neuf hebben geïnstalleerd om de voorbijgangers van water te voorzien. De bouw van het warenhuis die aan de 17 rue de la Monnaie en aan de 19 rue de la Monnaie moest komen te liggen heeft een structuur van vier verdiepingen met een zichtbaar gelaten metalen geraamte. De eerste winkel, die tevens een goede bereikbaarheid had omdat het dicht bij le pont neuf gelegen was, bezette het ronde gebouw van het flatgebouw tussen de straten van le pont neuf en de la Monnaie. In 1885 doet Cognacq een beroep op de architect Frantz Jordaan. Hij vraagt hem hierbij dit gebouw opnieuw in te richten.

Artikel over het warenhuis

5.‘’La Samaritaine Beaubourg’’ is het grootste en oudste warenhuis van Parijs. Het warenhuis opende zijn deuren in het jaar 1869. Men zou het kunnen vergelijken met ‘’Galeries Lafayette’’ maar ‘’La Samaritaine Beaubourg’’ verkoopt zijn producten tegen aanzienlijk lagere prijzen. Onder andere wordt er in het warenhuis het merk Louis Vuitton Moët Hennessy verkocht. Het interieur van ‘’La Samaritaine Beaubourg’’ bevat een Art-Deco-trap en hangende galerijen. Dit is typerend voor het warenhuis. Het heeft bovenop een glazen koepel en door het hele gebouw is een ijzeren constructie aangelegd voorzien van weelderige bloemmotieven. De koepel op het gebouw zorgt voor een goede hoeveelheid licht in het warenhuis. Over plattegronden en meubilair hebben wij niets kunnen vinden maar op het plaatje staat een detail uit het warenhuis. Meestal wordt het meubilair afgestemd op hoe het gebouw van binnen is vormgegeven en afgewerkt dus wij denken dat het redelijk ouderwets ( houten frame met grote kussens / veel krullen en ronde vormen in het hout ) maar toch luxe meubilair zal zijn. Het panorama op de tiende verdieping is nog altijd een toeristische trekpleister 7. Tussen 1905 in en 1910 wordt zijn buitenlandse versiering, in de geest van de nieuwe Kunst, door de binnenhuisarchitect Francis Jordaan (draden van de architect), de schilder Eugène Grasset (tekenaar van het uithangbord van de winkel), ferronnier Édouard Schenck en de pottenbakker Alexandre Bigot verwezenlijkt. Tussen 1926 en 1928 wordt dit gebouw door de architect Henri Wild vergroot. Deze vergroting creëert de huidige voorgevel. Op verzoek van de Prefectuur wordt het geraamte van staal bekleed met een roomachtige kleur steen. De winkel wordt een gebouw van in totaal tien verdiepingen hoog en staat op het perceel dat wordt omgeven door de straten van les rues de Rivoli, du Pont-Neuf et Boucher. Rond 1930 is eindelijk de voltooiing van het gebouw een feit. Alle aanpassingen en verbouwingen zijn dan achterwege. Samaritaine sluit zijn deuren woensdag 15 juni 2005 voor een onbepaalde voorlopige duur. Volgens de eigenaar ( LVMH ) die Samaritaine sinds 2001 bezit is het doel deze Parijse winkel te vernieuwen zodat hij na de verbouwingen en aanpassingen aan de veiligheidsnormen voldoet. Een stalen constructie is namelijk niet erg brandveilig. Er werd verwacht dat de situatie een aantal jaren zou duren. Zelfs is er in de O.R. (ondernemingsraad) gestemd tussen een totale sluiting van 6 jaar en een gedeel-telijke sluiting gedurende 10 jaar. Uit bezorgdheid ten opzichte van de werknemers heeft de betreffende minister toegezegd dat de mensen die in die periode geen werk zouden hebben met betrekking tot het gebouw een opleiding mochten volgen waarvoor ze ook nog eens hun oorspronkelijke loon zouden krijgen om daarvan te kunnen leven. 6. De persoon die opdracht heeft gegeven dit gebouw te bouwen en er deze functie aan te geven is Ernest Cognacq. U ziet hem rechts hiernaast op de illustratie.


sponsored by

Het luxe-goederenconcern LVMH verwerft het Parijse warenhuis La Samaritaine - ooit de ikoon van het nieuwe winkelen, nu een verlieslijdend consumentenmuseum. Door onze correspondent PIETER KOTTMAN Parijs, 24 NOV. Ooit waren er, op de tweede verdieping van de annex aan de Rue de la Monnaie, apen te koop. Daar ging je naar kijken, heimelijk beseffend dat het geen pas gaf: apen in een warenhuis. Ik heb op dezelfde afdeling, waar nu zelfs geen hondjes meer te vinden zijn, nog eens een kip gekocht, met een blauw-zwart verenpak, die ik cadeau deed aan een vriendin. Rosa heette ze - die kip. La Samaritaine: uit nostalgie doe ik er nog wel eens boodschappen, maar het in 1870 opgerichte warenhuis dat in de nadagen van de Second Empire het begrip winkelen van een nieuwe dimensie voorzag is nu toch vooral een onoverzichtelijke doolhof waarin zowel personeel als de gezochte koopwaar slechts moeizaam te traceren valt. Gelegen tussen de Seine en de Rue de Rivoli, het hart van Parijs, waar eigentijdse ‘concepten’ als Marks & Spencer, Gap, H&M en Zara zich genesteld hebben, is La Samaritaine rots in de branding van de oudere habitué. Hier ziet men nog kromgetrokken oude vrouwtjes en mannetjes twee bananen in hun boodschappentas-op-wielen stoppen, om hun aankoop vervolgens met trillende vingers af te rekenen bij een heel wat bitsere kassajuffrouw dan toen ze nog rechtop liepen. De verliezen die het warenhuis in de loop der jaren leed - tot honderd miljoen gulden, bij een omzet van toch nog 500 miljoen - kunnen zij niet goedmaken. Toch heeft de luxe-groep LVMH van Bernard Arnault het oog laten vallen op La Samaritaine, vernoemd naar de pomp op de Pont-Neuf die de dorstige voorbijganger tussen 1609 en 1813 daadwerkelijk van water voorzag. LVMH verwerft eerst 51 procent van de aandelen, nu nog in handen van president-directeur Georges Renand, personeel en de Stichting Cognacq- Jay, die sinds 1925 het leeuwendeel beheert. Op termijn wil LVMH 67 procent. De geschatte waarde van het warenhuis, 1 miljard gulden, wordt niet in de laatste plaats bepaald door de 50.000 vierkante meter vloer op een van de duurste locaties van de Franse hoofdstad. LVMH verkeert ongetwijfeld in het vertrouwen dat La Samaritaine net zo winstgevend is te maken als het eerder opgekochte Bon Marché, waarvan de omzet in vijf jaar met 30 procent (tot bijna 600 miljoen gulden in 1999) is toegenomen. Hoe verlieslijdend La Samaritaine ook is, de jaarcijfers zijn duizelingwekkend in het licht van het bescheiden begin. Op 21 maart 1870 kocht ene Ernest Cognacq (1839-1928) een winkelpandje van zes bij acht meter, op de hoek van rue du Pont-Neuf en Rue de la Monnaie. Samen met zijn vrouw Louise Jay, aanvankelijk verkoopster in de zeer chique winkel Belle Héloise, bedenkt hij een hypermoderne, revolutionaire winkelformule, nu zo ingeburgerd dat het lijkt alsof het altijd zo

Gebouwbeschouwing

sponsored by

171


34: Palais de Tokyo

geweest is: afdelingen die in elkaar overlopen, vermelding van de prijzen, afschaffing van het loven en bieden en van de barrière tussen klant en koopwaar, de toonbank, en invoering van de mogelijkheid tot ruIlen en zelfs terugbrengen van het gekochte. Wat je noemt een belle époque.Aankoop van belendende pandjes, die een kruip-door-sluip-door-situatie tot gevolg had, heeft zonder twijfel bijgedragen aan de ideëenrijkdom van het echtpaar Cognacq-Jay. In 1904 begon de bouw van het, nu op de monumentenlijst prijkende, grote warenhuis. Architect Frantz Jourdain ontwierp het, in de optimistische industriële stijl van die jaren. Gietijzer en glas vormden samen met de voorgeschreven pierre de taille, grote steenblokken, het hoofdbestanddeel.

Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris Ontwerper De architecten Jean-Claude Dondel, André Aubert, Paul-Jean-Emile Viard en Marcel Henri Albert Dastuque hebben gezorgd voor het huidige ontwerp van het Palais deTokyo, dat is ontstaat nadat het is verwoest in de tweede wereldoorlog. Marcel Dastugue was geboren op 1881 en stief in 1970. Paul Viard is geboren in 1880. Helaas is er niet veel te vinden over deze mensen op internet of in boeken.

De ornamentatie was vanzelfsprekend in art nouveau-stijl, zelfs het ijzeren geraamte is tot op heden voorzien van weelderige bloemmotieven. Er kwamen gerenommeerde houtbewerkers (Janselme), beeldhouwers (Monot), keramisten (Bigot) en fresco-schilders (Francis Jourdain, zoon van de architect) aan te pas. Een vijf verdiepingen hoog atrium, omringd met gietijzeren trappen en zelfs een lift bezorgden de nieuwbouw een sfeer van luxueuze ruimte. Het panorama op de tiende verdieping is nog altijd een toeristische trekpleister. Uitbreidingen met winkel 2, 3, en 4 volgen vanaf 1930. Het echtpaar Cognacq-Jay is dan al gestorven, kinderloos. Het had in 1914 een ook al revolutionair systeem van winstdeling voor het personeel ingevoerd, een stoffige tentoonstelling op de tiende verdieping getuigt van hun goede werken. Hun uitgebreide kunstcollectie ging naar een naar hen vernoemd museum, gevestigd in Hôtel de Donon. La Samaritaine kwam in handen van neef Gabriel, die de ikoon van het nieuwe winkelen samen met studiegenoot Georges Renand ging beheren. Diens kleinzoon Maurice Renand verkoopt zijn aandelen nu aan LVMH.


sponsored by

Gebouwanalyse 1. Het Palais de Tokyo is vrij gemakkelijk te vinden vanwege de omvang van het gebouw. Het ligt aan de weg, de D956, die helemaal door Parijs gaat. De gemakkelijkste manier om er heen te gaan is via de metro of bus, maar met de auto zou ook goed kunnen. Het enige nadeel aan de auto is misschien het kwijt kunnen van de auto. Als je met de metro gaat moet u uitstappen bij het station léna. Als je met de bus gaat moet je lijn 32, 42, 63, 72, 80, 92 aanhouden. Lopend is het ook te vinden als men van af de Eiffeltoren de Seine oversteekt en rechtsaf gaat. Het Palais de Tokyo is het huis van het Mission du Patrimoine Photographique, het Centre national de la Photographie, het FEMIS en andere organisaties die gerelateerd zijn aan de kunst en de film. De collectie bevat fotografie en technieken en is altijd verfrissend nieuw. De collecties worden vaak ook veranderd zodat er altijd variaties zijn in het museum. 2. Het gebouw heeft eigenlijk geen vaste hoofdvorm. Er zitten wel veel geometrische vormen in zoals de rechthoek, vierkant, cirkel en driehoek. Vanaf de voorkant kun je een goede symmetrielijn trekken. Zowel de symmetrische vleugels in het grondplan, de monumentale colonnades en de zware kroonlijsten verwijzen rechtstreeks naar het nabijgelegen Palais de Challiot, en dienden als inspiratiebron voor de ontwikkeling van de kunstberg in Brussel. De klassieke opbouw van de gevels straalt kracht en evenwicht uit. Dit wordt bevestigd door de zorgvuldig gekozen verhoudingen in plan en opstand. De voorgevel van het gebouw is gemakkelijk te bepalen door de ligging. De voorkant van het gebouw ligt aan een drukke weg en als je vanaf daar kijkt zie je bijna aan de achterkant van het gebouw een groot aantal pilaren staan.

Gebouwbeschouwing

sponsored by

173

34: Palais de Tokyo

34: Palais de Tokyo

Als we naar de vorm en de grootte van het gebouw kijken, is het toch een vrij stevige constructie. Vrijwel alles is gebouwd in een “rough and ready” stijl, volgens de architecten Anne Lacaton & Jean-Philippe Vassal. Dit betekent dat vrijwel alles bestaat uit beton, de muren, wanden en de segmenten. De buitenkanten zijn bewerkt met baksteen en marmer. 3. Het Palais de Tokyo werd gebouwd voor de internationale expositie van kunst en technologie van 1937. Het gebouw werd gebouwd op de plek waar ooit een weeshuis stond in 1615 dat was opgericht door Marie de Médicis. In het weeshuis bevond zich ook een zeepfabriek, waar de weeskinderen hele dagen aan het werk gehouden werden. Naast het maken van zeep hielden ze zich ook bezig met het maken van wandtapijten. Deze tapijten waren zo goed dat Louis XIII in 1626 alles opkocht. De meeste van de wandtapijten die te zien zijn in Versailles en in het Louvre werden daar gemaakt. Na enige tijd werd de plek een militair depot geplaatst. In 1855 brandde dit depot af maar werd binnen een jaar weer hersteld in de oude staat. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het tenslotte weer vernietigd. Tijdens de herbouw van het gebouw mochten de architecten Dondel, Aubert, Viard en Dastuque het huidige gebouw ontwerpen. Het gebouw wordt het Palais de Tokyo genoemd, omdat de nabijgelegen straat in de periode van 1571 – 1918 Tokio werd genoemd door de burgers. Daarna krijgt het de naam Avenue de New York. De straat werd voordat hij Tokyo heette vernoemd naar een genemraal van Napoleon, die Billy heette. Deze generaal kwam om bij de slag bij Iéna. ”Het paleis is het huis van het Mission du Patrimoine Photographique, het Centre national de la Photographie, het FEMIS en andere organisaties die gerelateerd zijn aan de kunst en de film. De collectie bevat fotografie en technieken en is altijd verfrissend nieuw. De collecties worden vaak ook veranderd zodat er altijd variaties zijn in het museum.”

tijd een laboratorium voor artistieke experimenten, een permanent centrum van leven, een plek die culturen en gwoonten samenbrengt, een plaats zonder elite. Het Palais wordt geleid door twee kunstcritci, Nicolas Bourriaud en Jérôme Sans, die voor drie jaar, niet herkiesbaar, gekozen zijn. Ze hebben veel ervaring in het organiseren van interrnationale exposities, ze zijn goed geïnformeerd in de laatste ontwikkelingen en hun kijk op kunst is erg open. Hun motto is « ontmuring », naar het gebouw zelf. Het is een plek die totaal gewijd is aan het heden en waar alle creatieve liefhebbers van kunst elkaar kunnen ontmoeten.” (bron: http://www.Parijs.nl/id/840)

5. Het plaatje hierboven laat het oostelijke deel zien van de plattegrond van het museum. De andere kant van het gebouw, de westkant, heeft wel dezelfde naam is deel van het Pompidou Centre. De constructie van het gebouw is gemaakt van solide beton. Deze draagt al het gewicht van het gebouw en zorgt voor alle stabiliteit. 8. Het ontwerp van het museum is gemaakt uit beton. Het dragende deel van de constructie zal dan ook uit beton bestaan. Deze zal het gebouw dragen. Deze wanden zijn bekleed met bakstenen en marmer zoals je op de plaatjes terug kunt zien. De betonnen wanden en vloeren zorgen voor stabiliteit voor het gebouw. De pilaren in het midden van het gebouw, die eigenlijk de 2 gebouwen met elkaar verbind, dragen het betonnen dak tussenbeide. De kamers liggen dichtbij elkaar zodat er goede doorloop plaats vind. Hierbij is ook nagedacht over het loopschema van het museum. De meeste muren zijn hier ook van beton gemaakt en zorgen ook voor meer stabiliteit van het gebouw.

Het Palais de Tokyo is vrij gemakkelijk te vinden vanwege de omvang van het gebouw. Het ligt aan de weg, de D956, die helemaal door Parijs gaat. De gemakkelijkste manier om er heen te gaan is via de metro of bus, maar met de auto zou ook goed kunnen. Het enige nadeel aan de auto is misschien het kwijt kunnen van de auto. Als je met de metro gaat moet u uitstappen bij het station léna. Als je met de bus gaat moet je lijn 32, 42, 63, 72, 80, 92 aanhouden. Lopend is het ook te vinden als men van af de Eiffeltoren de Seine oversteekt en rechtsaf gaat. “Het paleis is het huis van het Mission du Patrimoine Photographique, het Centre national de la Photographie, het FEMIS en andere organisaties die gerelateerd zijn aan de kunst en de film. De collectie bevat fotografie en technieken en is altijd verfrissend nieuw. De collecties worden vaak ook veranderd zodat er altijd variaties zijn in het museum.” (bron: paris16info.blogspirit.com) Het adres van de Palais de Tokyo is: 13, Avenue du Président Wilson 75116, Parijs Tel: + 33 (01) 4723 3886 Fax: + 33 (01) 4723 4637 Openingstijden: Dagelijks geopend behalve op maandag van 12.00 - 00.00. Gesloten op maandag. Entreeprijzen: Standaardtarief: 5,00 euro Reductietarief: 3,00 euro Openbaar Vervoer: Metro: Alma-Marceau Pont de l’Alma Bus: 32, 42, 63, 72, 80, 92

“Het palais de Tokyo, een initiatief van het Ministerie van Cultuur, is het enige centrum van hedendaagse kunst dat open is van 12 uur ‘s middags tot 12 uur ‘s nachts.Het is tegelijker-


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

175

35: Paleis Versailles


Ontwerper

zit een plein die uiteindelijk leidt naar de ingang van het kasteel zelf. De deuren van het kasteel zijn vrij hoog in de vorm van hechthoeken met veel glas erin. De ramen lijken vrij veel op de deuren met precies de zelfde structuur van glas gebruik en de zelfde kleuren kozijnen.

De eerste ontwerper oftewel architect van het kasteel van Versailles was Louis Le Vau. Louis Le Vau was een Franse Barok architect die werkte voor Lodewijk XIV. Le Vau was op 11 Oktober 1612 geboren in Parijs en in 1670 gestorven in Parijs. Le Vau was samen met André Le Nôtre en Charles Le Brun verantwoordelijk voor het herontwerp van het kasteel van Vaux-leVicomte. Een later ontwerp van Le Vau was het kasteel van Versailles en hij heeft ook meegeholpen met het ontwerp van het Louvre. Le Vau heeft ook het kasteel de Vincennes, het kasteel du Raincy, de kerk van St. Sulpice en Architect Louis Le Vau Hôtel Lambert op de Île Saint-Louis in Paris. In 1661 is Le Vau samen met de landschap architect begonnen met de uitbreiding van het kasteel. Hij heeft de bouw mee mogen maken tot 1680 toen was de bouw van het kasteel overgenomen door een andere architect namelijk Jules Hardouin-Mansart die het kasteel nog enorm had vergroot.

Gebouwanalyse

1. Het kasteel van Versailles ligt 17 km zuidwestelijk van het centrum van Parijs. Het ligt in het Franse departement Yvelines. Het kasteel ligt op een plateau ongeveer op 130 á 140 meter boven zeeniveau. Het is omgeven door bossen. Het kasteel is in verhouding tot de breedte en lengte niet erg hoog. Het kasteel is omringd door veel gebouwen Weergave van hoe de massa in beeld komt (Enorm oppervlak, weinig hoogte) die er in principe wel deel van uit maken maar die los liggen van het gebouw zelf. Het midden van het kasteel heeft aan de tuinzijde een façade met twee bouwwerken die verbonden zijn door een lang terras, dat op een arcade rust (waar dus onderdoor gelopen kan worden). Het kasteel neemt (zoals eerder vermeld) veel oppervlakte in beslag. Hoewel het gebouw niet al te hoog is, heeft het toch een behoorlijke totale bouwmassa. Het is ook niet voor niks het grootste kasteel van Europa. 2. Het kasteel van Versailles heeft de vorm van een hoefijzer als je het op een plattegrond bekijkt. (Plaatje). In principe is het een balk met als twee aanbouwsels twee andere rechthoeken. De lengte van het Versailles paleis is 680 meter. De oppervlakte van het gebouw is 51.210 m2. 3. Zoals eerder vermeld ziet de façade, met de twee bouwwerken daaraan, er uit als een hoefijzer vanaf het bovenaanzicht. Op het paleis zit een variatie van daken. Het meest voorkomende is de Mansarde vorm. Een enkel gebouw naast het kasteel is voorzien van een schilddak. De entree bestaat uit twee half cirkelvormige muren met aan de uiteinden obelisken en aan de kant van de poort twee entree posten en een hek. Achter deze poorten


4. Het kasteel van Versailles was oorspronkelijk gebouwd als kasteel voor koning Lodewijk. In het versailles kasteel hebben ook belangrijke gebeurtenissen plaatsgevonden. Eén van de belangrijkste gebeurtenissen is de ondertekening van het verdrag van Versailles in 1919 dat een einde maakte aan de Façade, dakvorm, entree, deuren en ramen (weergave) eerste wereldoorlog. Vandaag de dag is het kasteel een nationaal museum en een staatspaleis. Regelmatig worden er in het kasteel conferenties gehouden van Europese regeringsleiders en de frase regering komt bijeen om te beslissen over wetswijzigingen. Oorspronkelijk was het Versailles kasteel een jachtslot. Na het jaar 1661 werd het in opdracht van Lodewijk XIV uitgebreid tot een paleis. Dit werd gedaan door de architect Louis Le Vau. In 1680 nam Maansart de uitbreiding over. Om het kasteel van Versailles liggen een aantal belangrijke bouwwerken. In 1668 kwam het Grand Appartement, de Spiegelzaal in 1678, de Salon van Hercules in 1712, de kapel en de Koninklijke Opera in de noordgevel in 1768. Vandaag de dag wordt aangenomen dat de bouw en het onderhoud van het héle Kasteel van Versailles per jaar ongeveer 6% van het toenmalige schatkist verteerde. 5. Omdat men nog aan deze revolutionaire bouwwijze en het nieuwe materiaal moest wennen werd de constructie met veel stuc en verguldsel gecamoufleerd. In het gebouw zijn veel schilderijen opgenomen. Ook zijn er veel andere vormen van versiering opgenomen. De ontwerpen van het gebouw wilde door middel van licht en versiering ervoor zorgen dan de grote gangen in het gebouw eindeloos uitstrekken (diepte vorming). In het interieur is ook veel goud opgenomen. Ook zijn er veel kunstwerken in het kasteel die in de loop der tijd door de koningen zijn verzameld. Ook hangen er in de gangen grote kroonluchters. In het gebouw zijn ook veel bogen en zuilen opgenomen. De zuilen hebben een uiteinde met een Corinthische vorm. Het meubilair bestaat grotendeels uit een grote colPlattegrond eerste verdipeing

sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

177



lectie Franse meubelen in Barok, Classicistische en Empire-stijl. Een deel van het meubilair van Lodewijk XIV is bewaard, zoals de bekende commodes van André-Charles Boulle. Niet alles is bewaarde gebleven zoals het massief zilveren meubilair dat door de zonnekoning werd gebruikt om zijn oorlog te financieren.

namelijk, Saint Gobain Glass. Zuilen in het paleis zijn gemaakt van marmer. Voor het decoratieve gedeelte van de bouw van het kasteel is veel goud toegepast. Ook zijn er veel beelden in het paleis uit marmer gehouwen. Een aantal voorwerpen binnen het kasteel was oorspronkelijk van geciseleerd zilver zoals tafels, stoelen en kandelabers, die in de tijd van economische nood omgesmolten zijn om er geldstukken van te maken. Ook in bijvoorbeeld bedden in het kasteel is veel witgoud toegepast maar ook massief zilver en vele vergulde houten elementen. Ook de trappen zijn gemaakt van kunststeen evenals de massale leuning van deze trappen. Op de vloeren is veel hout toegepast dat in verschillende patronen gelegd is.

6. De opdrachtgever voor het kasteel zoals hij er nu staat is Lodewijk XIV geweest. Hij had bij de uitbreiding als doel voor ogen, het jachtverblijf van zijn vader uit te breiden tot een groot kasteel. De stijl waarop het kasteel van Versailles gebouwd is, is Italiaanse Barok. Lodewijk XIV wilde simpel weg een reusachtig gebouw laten neerzetten. Met het resultaat van de ontwerper Le Vau was Lodewijk XIV zeer tevreden. 7. Het kasteel van Versailles ligt niet in Parijs zelf maar ongeveer 20 km van Parijs vandaan. Het kasteel van Versailles ligt in een natuurlijke omgeving. Dat kun je zeggen Lodewijk XIV, opdrachtgever uitbreiding Versailles Paleis omdat het kasteel omgeven is door de tuinen (van Versailles). Dit zijn enorm grote tuinen met honderdduizenden bomen. Deze bomen maken niet alle maal deel uit van de tuin maar ze sluiten wel allemaal op elkaar aan. Je kunt dus zeggen dat het kasteel van Versailles een behoorlijk natuurlijk gebied is. Vandaag de dag staat het kasteel van versailles er als een museum. Dit is niet zijn enige bijdrage aan de maatschappij. Ook een belangrijk moment uit de geschiedenis is dat het verdrag van Versailles hier is getekend. Het kasteel levert dus een bijdrage aan het leren van de geschiedenis aan deze generatie.

Trappen van Marmer, massale trapleuning ook van marmer

8. De allereerste fase van het kasteel van Versailles toen het nog een jachtslot was, was het gebouw van rode baksteen en zandsteen gemaakt. Een groot deel van de uitbreiding van het jachtslot is ook nog van zandsteen gemaakt. De spiegels in de spiegelzaal van het kasteel van Versailles zijn gemaakt door was nu de grootste glasproducent ter wereld is


sponsored by

Gebouwbeschouwing

sponsored by

179

Artikel Volkskrant 26 mei 2007

Artikel Volkskrant 26 mei 2007

180 Algemeen

Algemeen

sponsored by

sponsored by

181

bronvermelding Internetsites:

www.flickr.com www.google.com www.wikipedia.nl www.Parijs.nl www.Paris.fr www.ratp.info/informer/hollandais/ www.google.com voor afbeeldingen nl.wikipedia.org/wiki/Parijs www.musee-orsay.fr www.geschiedenis.nl/ www.euroreizen.be/citytrips/Parijs/geschiedenis.htm users.telenet.be/robertdelva/geschiedenis.htm nl.wikipedia.org/wiki/Parijs nl.wikipedia.org/wiki/La_Defense users.telenet.be/robertdelva/la%20Defense.htm www.kunstbus.nl/verklaringen/art-deco.html www.bernd-nebel.de www.answers.com/topic/expressionist-architecture www.historycentral.com/aviation/airports/Degaulle.html Paris1900.lartnouveau.com www.ratp.info/informer/anglais/Paris_visite.php www.xs4all.nl/~kkbv/biography.htm www.cultuurnetwerk.org/bronnenbundels/1999/1999_44.htm www.gladines.be/eiffeltoren=update.html www.lageode.com/NEW_UK/histoire.html www.fainsilber.com/ new.ciup.org/neerlandais.htm#639 fr.structurae.de/photos/index.cfm?JS=23358 www.touringcarchauffeur.info/Landen/Frankrijk/Parijs.htm www.take-a-trip.eu/nl/reisverhaal/12 babelfish.altavista.com/tr krant.telegraaf.nl/krant/enverder/venster/reizen/reis.Frankrijk/ reis.980509Fransetuinen.html www.euroreizen.be/vakanties/provence/avignon.htm handiginhuis.blogspot.com/2005/12/petit-palais-Parijs-opnieuw. html www.centrepompidou.fr/home30ans/index.html www.digischool.nl/ckv1/architectuur/pompidou.htm .tudelft.nl/live/pagina.jsp?id=fdddc8dc-eb86-48c0-b2c26e00c4fef5ac&lang=nl igitur-archive.library.uu.nl/DARLIN/2005-0526-200540/MeerIP122000.pdf www.unimaas.nl/publicatie/2000/pub4/bnf.htm www.cnit.fr/pexpo/do/Navigate?id=23 fr.structurae.de/structures/data/index.cfm?id=s0000019 www.emporis.com/en/il/pc/?id=134035&aid=8&sro=1 www.archi.fr/CAUE92/c/1/intcnit.htm

deelnemers excursie 12e druk Ardagh, John, Frankrijk. Capitool Reisgidsen (2003). Van Reemst, Houten 2e druk Delpal, Jacques-Louis), Frankrijk. Agon cultuur reisgidsen (1989). Elsevier, Amsterdam 3e druk Boer, Matthijs de, Architectuurbeleid in 8 steden, 1e druk Norwich, John Julius, Geschiedenis van de Bouwkunst(1987),2 druk, Alphen aan de Rijn Watkin, David, De westerse architectuur een geschiedenis (1994), 1e druk, Nijmegen Koch, Wilfried, De europese bouwstijlen(1986), 2e druk, Amsterdam. Brocks, Manfred etc., De wereldwonderen, 213 meesterwerken van de geschiedenis, de techniek en de natuur(1991), Brussel, Harenberg Voor de informatie hebben we gebruik gemaakt van de volgende bronnen: National Geographic Reisgids Parijs. Uit deze bron hebben we ook enkele afbeeldingen gehaald. Capitool reisgidsen, Parijs. Een druk uit 2003. Ook uit deze bron hebben we enkele afbeeldingen gehaald. ANWB Navigator, Parijs. Versailles, Paolo Cangioli, Atrium cultuurgidsen Time-out Travelguide Paris, 11th updated version, penguin books(2003) Capitool Resigidsen Parijs, 11e herzien druk, M&P Weert (2002) Hedendaagse architectuur, 1e druk, Konemann(2000) Dupré, Judith, Bruggen, Breda, (1998) Brown, David J., Bridges, three thousand years of defying nature, New York, (2005) Graf, Bernhard, bridges that changed the world, München, (2002) Gerrard, Mike, Capitool compact,Parijs, London, (2002) Farcy de, Elisabeth, Het Louvre, Antwerpen, (1997) Bussmann, Klaus Parijs, Kunst en Cultuur: van Romeinse nederzetting tot moderne metropool,De Bilt, 1984 encyclopedie van Winkler Prins Kunst en Architectuur Musée D’Orsay door Gärtner, Peter J Dudok in Parijs. Gekregen van Nederlandse ambassade Leerboek Bouwgeschiedenis Landscape Architecture Magazine The Renzo Piano logbook: R. Piano, R. Brignolo, K. Frampton National Geographic Traveler, Parijs: L Davidson en E. Ayre l’événement, Média nr.3, la revue de la Grande Arche Architectural Magazine Paris Design and Architecture Contemporary Architecture

Digitale media: Encarta Winkler Prins

Boeken en tijdschriften:

Capitool reisgidsen: Parijs Insight Cityguide: Parijs Spectrum Weekendje weg: Parijs Geschiedenis van de bouwkunst, W.J. van Heuvel, Ir. B.D. Verbrugge (Thieme Meulenhoff) Notre-Dame en Sainte-Chapelle, Drs Peter Diderich, Daniël Kok (Atrium cultuurgidsen) Vriend, J.J (1989), Repetitorium voor de geschiedenis der bouwkunst. Delta Press BV. Overberg 9e druk Beart-Albrecht, Janet, Het mooiste van Frankrijk, Een fascinerende reis langs de 100 toeristische hoogtepunten (1999). Lannoo, Tielt

182 Algemeen

sponsored by

Norman Lindenberg Kevin de Ruijsscher Stefan Willemsen Tim Alewijnse Nescio Midavaine Ronald Koets Marlies Kuijper Benjamin Steenbeek Rachel Burghardt Jeffrey van Keulen Krista Koenraadt Wiebe Scheffer Martijn Fraanje Wouter Bastian Edgar Holstein Sjoerd Bakx Bart de Zwart Christiaan van Elsacker Jeroen van de Werfhorst Mark Maasdam Jacco Corbijn Fabian Pouwelse Jasper Lameijn Marnix van Wijngaarden Maarten Strijdonk Jelle Rinsema Frank van Puijvelde

Algemeen

Martijn Eggermont Simon Tomic Sam de Koning Jasper Florie Mariete van den Bulck Zeb Braal Dirk Verbeek Joline van der Maas Stijn Brilman David Steenbergen Evert van de Wege Dennis Huiser Lennart van der Torren Jeffrey van Agtmaal Gerard Mieras Giel Jan Bogaert Allesandro Denti Harvey Nuytemans Jasper Deurloo Joeri Ars Ton Altena Bernard Vercouteren van den Berge

sponsored by

183

VOOR JONG TALENT

Postbus 233 4460 AE Goes tel. 0113 276 868 fax. 0113 21 44 20

Postbus 29 4330 AA Middelburg tel. 0118 653 737 fax. 0118 615 912

e-mail: [email protected]

website : www.rdh.nl

Postbus 2128 4800 CC Breda tel. 076 531 7444 fax. 076 531 7455

Postbus 1012 4530 GA Terneuzen tel. 0115 621948 fax. 0115 689 520by sponsored


metrokaart Parijs Etap Hotel Paris La Villette 19ème, 57-63, Avenue Jean Jaurès, 75019 PARIS, +33892680891 metro lijn 5 (richting Bobigny) station Laumière

BIJ RDH IS ALTIJD PLAATS

Algemeen

sponsored by

185

YACHT

WERKEN BIJ VERSCHILLENDE OPDRACHTGEVERS MET DE WERKEN BIJ VERSCHILLENDE OPDRACHTGEVERS MET VAST DE ZEKERHEID VAN EEN ZEKERHEID VAN EEN VAST CONTRACT? CONTRACT? Bij YACHT kun je aan de slag als Projectmanager Projectleider Bij YACHT kun je aan de slag als Constructeur Risk-engineer Projectmanager Werkvoorbereider Opzichter Projectleider Beleidsmedewerker Constructeur Preventist / inspecteur Risk-engineer Bouwplantoetser

Werkvoorbereider Opzichter Beleidsmedewerker Preventist inspecteur kijk op Voor meer/informatie, www.yacht.nl of mail naar Bouwplantoetser [email protected]

Voor meer informatie, kijk op www.yacht.nl of mail naar [email protected]

INTERIM-PROFESSIONALS. INTERIM-PROFESSIONALS. VAN VANBETEKENIS. BETEKENIS.

© 2007/2008 Hogeschool Zeeland versie 20-08-2008 onderdeel van course “Gebouwbeschouwingen” van Bernard Vercouteren van den Berge

excursiegids sponsored by OPDRACHTGEVERS MET DE WERKEN BIJ VERSCHILLENDE Voor meer informatie, kijk op ZEKERHEID VAN EEN VAST

Recommend Documents