EXCURSIE Marokko
| 2013
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
13
15
14 2 t/m 6
18 16
7 t/m 12
H
Donderdag
Vrijdag
17
Zaterdag
Zondag
Reserve 1
Donderdag 25-04
Zaterdag 27-04
Marrakesh
Rabat
1. 2. 3. 4. 5. 6. R1. R2.
Menara vliegveld Djemaa el-Fna koutoubia moskee Souks van Marrakesh Ben Youssef Medersa Marakesh Museum Kouba Ba’adiyin Dar Bellarj
7 8 9 10 11 13 14 15
18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.
Treinstation van Marrakesh Avenue Mohammed V & Parlement Marché Central: Bab el-Had Medina Kasbah Oudaïa Straatjes van Oudaïas Mohamed V Mausoleum Hassan toren
Chellah 27. Pietri plein 28. Saint Pierre Kathedrale
Vrijdag 26-04
32 34 35 36 37 38 39 41
43 44 45
Marrakesh Zondag 28-04 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Oude stadsmuren: Bab Agnaou Saadische Tombes el-Badi Paleis Bahia Paleis Dar Si Said Museum Maison Tiskiwin Jardin Majorelle Marrakesh Plaza Moderne wijk Gueliz Koninklijke Theater Menara tuinen
18 19 20 21 22 23 25 26 27 28 29
Casablanca 29. HASSAN II MOSKEE R3. Medina R4. Cathedral Sacré Coeur
48 50 51
Overzicht reisgegevens
53
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
Donderdag Marrakesh
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
R2 5 R1
6
4
H 2
Donderdag
Reserve
3
De rode stad Marrakesh is in 1062 gesticht door Yusuf ibn Tashfin en het was de hoofdstad van het rijk van de Almoraviden. De stad was een belangrijke handelsstad voor de karavaanroutes in de Sahara. Na de Franse bezetting in 1913 werd het moderne gedeelte van de stad gebouwd. De historische kern van de stad (de medina) is door UNESCO in 1985 tot Werelderfgoed verklaard. Het centrale plein van de stad, Djemaa el-Fna, is erg populair bij toeristen, evenals de ernaast gelegen soeks ("bazar") met zijn pittoreske steegjes en kraampjes met allerlei handelswaren. Beide hebben een, voor de beleving van Europeanen, exotische sfeer. Overdag zijn er op het plein, waar vroeger executies plaatsvonden (vandaar de naam, die betekent "Plein des Doods") veel straatartiesten, en shows. De stad ligt aan de voet van het Atlasgebergte en passen over de Hoge Atlas voeren door de stad. Samen met de goede irrigatiemogelijkheden met water uit de omliggende bergen was de locatie een gewilde plek. Rond 1162 gaf Abd el-Moumen opdracht om een moskee te bouwen: de Koutoubia Moskee. De stad had in de 13e eeuw een populatie van ruim 200.000 mensen en was daarmee een van de grootste steden ter wereld. Door zijn rode muren, huizen en moskeeën wordt Marrakesh ook wel de Rode stad genoemd.
Pag. 06
1. Menara Vliegveld Modernisme en traditionele islamitische architectuur komen samen op de luchthaven Marrakesh Menara. ontworpen onder leiding van het in Casablanca gevestigde E2A Architects. binnen de luchthaven bevinden zich massieve betonnen, diamant-vormige structuren die het plafond bedekken. Het licht en schaduw verschuiven gedurende de dag. De balkons kijken uit op de centrale hal en de belangrijkste overige ruimtes zijn uitgerust met banken en fauteuils ingericht met stoffen typisch voor de regio. Het gebouw is bedekt met een glazen huid, die eruit ziet als bedraad netwerk, Deze verbeeld het Arabische kunst en design.
Pag. 07
2. Djemaa el-Fna Dit is het bekendste en belangrijkste marktplein van Marrakesh en het grootste plein van heel Afrika. Niet zozeer omwille van zijn schoonheid, maar om de altijd aanwezige bedrijvigheid is het plein een echte publiekstrekker. Dag en nacht brengen marktkraampjes de heerlijkste producten aan de man. 's Avonds entertainen straatartiesten als slangenbezweerders, muzikanten, verhalenvertellers en acrobaten het volk. Rond het plein zijn tal van gezellige cafeetjes te vinden, monumenten en paleizen. Aan het plein vind je ook de verschillende ingangen naar de populaire Soeks. Omdat het plein Djemaa el-Fna vol loopt met fotogenieke levenskunstenaars, van tandendokters en volksmuzikanten tot slangenbezweerders en travestieten is het handig om een aantal vijf dirhamstukken bij de hand te hebben. Je vraagt eerst toestemming voor een foto, maakt de foto’s (zo’n 1-3 stuks), en bepaalt zelf de prijs. Meestal is men tevreden met vijf dirham, zo niet, geef er desnoods nog vijf bovenop maar raak niet onder de indruk van quasi-boze reacties dat dat te weinig is. Omdat de artiesten op dit plein hun brood verdienen is het ongepast om gratis weg te komen.
Pag. 08
3. koutoubia moskee De Koutoubia moskee is de grootste moskee van Marrakesh en bekend om de majestueuze, 69 meter hoge minaret, welk als inspiratie diende voor Giralda in Sevilla, die op zijn beurt weer model stond voor duizenden kerktorens in Spanje en Oost-Europa. De minaret werd opgericht tijdens de regeerperiode van Almohad Kalief Yaqub al-Mansur (1184-1199), de moskee zelf is ouder dan de minaret maar moest opnieuw worden gebouwd omdat hij niet correct gericht was naar Mekka. De naam van de moskee is ontleend aan het Arabische 'alKoutoubiyyin' (bibliothecaris), omdat vroeger rondom deze moskee verkopers van manuscripten hun waren aanboden. Het gebedshuis is gebouwd in traditionele Almohad stijl en de toren is voorzien van vier koperen globes. Volgens de legende waren deze oorspronkelijk van puur goud gemaakt, en zouden er in eerste instantie drie globes zijn. De vierde zou geschonken zijn door de vrouw van Yaqub el-Mansour als compensatie voor haar falen om ook maar één dag te vasten tijdens de Ramadan. Ze zou haar gouden sieraden hebben laten omsmelten om de vierde globe te maken. - Niet-moslims mogen helaas niet naar binnen.
Pag. 09
4. Souks van Marrakesh De souks van Marrakesh zijn de grootste in Marokko en staan bekend als een van de meest exotische plaatsen ter wereld om te winkelen. Een wandeling over deze markt is echt een belevenis: zoveel geuren, mensen, ezels, brommers, auto’s en een ongelofelijke drukte. Elke souk heeft zijn eigen specialiteit; tapijten, slippers, leer, kruiden, specerijen of goud. De souks zijn geopend van ongeveer 9 tot 21 uur. de beste tijd om ze te bezoeken is in de koelte van de ochtend of avond. Het levendigst zijn ze rond 16-17 uur wanneer de temperatuur daalt, de toeristen weg gaan en de marrakchis aan hun wandeling beginnen.
Pag. 10
5. Ben Youssef Medersa De Ben Yoessef Medersa (Koranschool) in Marrakesh is een uniek voorbeeld van Islamitische architectuur. De naam Ben Yoessef is afgeleid van de Almoravidische Sultan Ali ben Yoessef, die regeerde van 1106 tot 1142. Het gebouw is rond 1570 gebouwd en is in 1950 gerestaureerd. De studenten waren gehuisvest in 130 cellen die gelegen zijn rond een binnenplaats die rijkelijk versierd is met cederhout, Marmer, Zellige-tegelwerk en Gipsen ornamenten. De school ontwikkelde zich tot één van de belangrijkste Koranscholen in de Islamitische wereld en met 900 studenten tot de grootste in Afrika.
Openingstijden: ma-zo: 09.00-18.00, Dh 40 (Combinatieticket met Marrakesh Museum en Kouba Ba’adiyin Pag. 11
6. Marrakesh Museum Achter alle drukte op het Place Ben Youssef gaat een oase van rust schuil: het Marrakesh Museum. Gevestigd in het 19de eeuwse voormalige Mnebhi paleis. Alle pracht en praal begint bij de - bij bezoekers zeer geliefde - binnenplaats met al haar gezellige zithoekjes en fonteinen. Het paleis zelf was gebouwd in de stijl van een traditionele Moorse riad. Dit valt goed te zien aan de prachtige keramische tegeltjes en de geschilderde houten plafonds. Het paleis dient nu als galerie voor hedendaagse kunst en expositieruimte voor privé-collecties van islamitische en Marokkaanse kunst. Onder de collectie vallen onder andere Marokkaanse sieraden, kalligrafie, keramiek en muziek. De kunstcollecties van het museum zijn tentoongesteld in de voormalige hammam en keukens van het paleis.
Openingstijden: ma-zo: 09.00-18.30, Dh 40 (Combinatie met Ben Youssef Medersa en Kouba Ba’adiyin)
Pag. 13
Reserve 1. Kouba Ba’adiyin
Een koubba is een kubus bekroond door een koepel en dient als het graf van een vereerde persoon. Deze baksteen gebouwde koepel is het enige voorbeeld van de Almoraviden architectuur in Marrakesh. Gebouwd door Ali Ben Youssef in 1106. De koepel maakte deel uit van een rijk versierde moskee die werd afgebroken door de Almohaden (12de-13de eeuw), De koepel is op wonderbaarlijke wijze gespaard gebleven en herontdekt in 1948.
Openingstijden: ma-zo: 09.00-19.00, Dh 40 (Combinatie Ben Youssef Medersa en Marrakesh Museum)
Pag. 14
Reserve 2. Dar Bellarj In 1988 startte een Zwitsers koppel dit cultureel kunstcentrum. Zij waren tijdens hun vakantie in Marrakech geïnspireerd door al het artistiek talent dat zij hadden ontmoet. Hiervoor kochten zij een riad die als opvanghuis voor ooievaars (Bellarj) diende. Nu schitteren er fantastische tentoonstellingen van tijdloze Marokkaanse artiesten. Van sculpturen en textielkunsten tot installaties en fotografie. Mis vooral de demonstraties niet in de meest oostelijke salon waar vaak kunstenaars aan het werk zijn.
Openingstijden: ma-zo: 09.00-13.30 en 14.30-18.00, Dh 15
Pag. 15
Vrijdag Marrakesh
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
H
11
12 10
7 9
Vrijdag
8
7. Oude stadsmuren: Bab Agnaou De indrukwekkende, roze stadsmuren begrenzen de Medina en bepalen voor een groot stuk het magische karakter van Marrakesh. Ali ben-Youssef begon in 1130 met de bouw ervan om de stad tegen vijandelijke invallen te beschermen. Later werden de muren nog door de Almohaden en Saädieden gerestaureerd en uitgebreid. Over een lengte van ruim 19 km. bestaat de muur uit zo’n 200 torens en 19 poorten (Babs). De muren zijn op sommige plaatsen zo'n twee meter dik en hebben een hoogte van maximaal negen meter. De Bab Agnaou is een van de meeste indrukwekkende poorten. Hij werd gebouwd in de 12de eeuw, ten tijde van de Almohadendynastie. Agnaou is het berberwoord voor ‘zwarte mensen’. De Bab Agnaou is versierd met inscripties uit de koran en werd in de 18de eeuw volledig gerestaureerd onder sultan Mohammed ben Abdallah. De poort komt uit op de koninklijke kasba in de medina, de locatie van het El Badi-paleis en de Tombes van de Saädieden.
Pag. 18
8. Saadische Tombes De 16e-eeuwse Sultan Ahmed el-Mansour el-Dahbi (van de Saadi-dynastie) stond bekend als 'de overwinnaar', voor het verslaan van de Portugezen en het innemen van Marrakesh, maar ook als een sultan die enorm veel spendeerde. Hij liet de Saadische tombes bouwen, maar niet alleen voor zichzelf. Ook voor zijn vele vrouwen, kinderen, verwanten en dienaren was een plekje. In 1603 werd deze sultan eervol begraven in dit gravencomplex. Een paar eeuwen later bouwde Sultan Moulay Ismail (van de Alawitische dynastie) echter een muur eromheen en was het alleen nog maar toegankelijk via een smalle doorgang in de Kasbahmoskee. In 1917 werden de tombes herontdekt en hersteld. Een gedeelte van de muur werd afgebroken om een doorgang te creëren. Het gebouw bestaat uit drie kamers. Er is een hal voor de gebedsruimte en de hal met 12 zuilen. De graven zijn met mozaïeken bedekt en liggen in een mooie kleine tuin. In het mausoleum liggen 4.476 leden van 60 generaties van de Saadi familie.
Openingstijden: ma-zo: 08.30-12.00 en 14.30-18.00, Dh 10
Pag. 19
9. el-Badi Paleis Het ‘Paleis van het onvergelijkelijke, geïnspireerd op het Alhambra in Granada, werd in 1578 gebouwd. De overblijfselen ervan getuigen nog steeds van de voorbije glorie van het Paleis. Hier krijg men niet genoeg van om zich voor te stellen hoe dit meesterwerk van de ArabischAndalusische architectuur er uit heeft gezien. Je moet je voorstellen: 360 kamers en privéappartementen om de kijker de ogen uit te steken! De Saadische koning Ahmed elMansour liet het bouwen met de meest kostbare materialen: onyxmarmer, goud en Italiaans marmer die tegen hetzelfde gewicht aan suiker geruild werden. Volgens de getuigenissen van ambassadeurs was het paleis eenvoudigweg subliem. Men zegt dat elMansour op een dag aan een nar vroeg wat hij van het paleis dacht. Die gaf een voorspellend antwoord: "Eenmaal afgebroken zal het wel een heel grote hoop stenen zijn!" De jaloerse opvolger, Moulay Ismaïl, spaarde de Saadische graven maar verwoeste El Badi. De materialen werden als bouwmateriaal naar de stad Meknes overgebracht. In het paleis huizen voortaan ooievaars. De grandioze ruïnes en de prachtige tuin van het paleis zijn elk jaar het decor van het Nationaal Festival van Volkskunsten.“ Openingstijden: ma-zo: 08.30-12.00 en 14.30-18.00, Dh 10
Pag. 20
10. Bahia Paleis Deze waanzinnige constructie werd in 1880 gebouwd in opdracht van Si Moussa, de grootvizier van de sultan, die maar één obsessie had: zijn echtgenotes en concubines (maîtresses) zouden elkaar zo weinig mogelijk tegenkomen. Deze uitgestrekte, oude herenwoning is een architecturaal labyrint, en dat is niet voor niets! Een geoefend oog zal al gauw zien hoe de binnenplaatsen en tuinen op een complexe manier rond de 160 kamers in elkaar verstrengeld zijn; het geheel neemt 8 hectaren in beslag. Voor de Marokkaanse architect van toen moeten de eisen van de grootvizier een moeilijk op te lossen diplomatiek probleem geweest zijn. De machtige Si Moussa besloot inderdaad dit paleis te bouwen voor zijn lievelingsminnares, vandaar de naam Bahia, 'de schone'. Het moest onderdak bieden aan zijn 4 echtgenotes, 24 concubines, en hun vele kinderen... zonder dat deze dames elkaar vanuit hun eigen tuinen konden zien! Van een uitdaging gesproken! De bouw duurde tien jaar, de beste ambachtslui uit het koninkrijk werden ervoor opgetrommeld en heel wat buren werden onteigend.
Openingstijden: ma-zo: 08.30-12.00 en 14.30-18.00, Dh 10
Pag. 21
11. Dar Si Said Museum Dit 19e-eeuwse Paleis is een hulde aan de fijnheid van houtwerk. Op de ereplaats: de kunstnijverheid en de religieuze kunst uit het zuiden van Marokko. Om te beginnen word je aangegrepen door de Spaans-Moorse pracht van het Paleis. Die contrasteert met de witheid van de muren: je zou je wel in een eigentijdse kunstgalerie wanen! In de vele zalen volgen de meubelstukken elkaar op: deuren, bovendrempels, pilaren, sloten, balustrades en het beroemde houten traliewerk. Het kunstig bewerkte hout, voorzien van houtsnijwerk of beschilderd met geometrische motieven, bloemen, arabesken of kalligrafische versieringen, werd ook gebruikt voor gebruiksvoorwerpen zoals oliepersen, muziekinstrumenten of geweren voor de fantasia's. De vaardigheid en creativiteit van de Marokkaanse meubelmakers en schrijnwerkers zijn van hetzelfde niveau als die van de makers van het tentoongestelde, traditionele borduurwerk en de dienborden van gehamerd koper. Dat is nog eens cultuur!
Openingstijden: wo-ma: 09.00-12.00 en 15.00-18.00, Dh 30
Pag. 22
12. Maison Tiskiwin Bert Flint ontwikkelde in tijdens zijn reis in Marokko een passie voor de cultuur van de woestijnvolkeren van Noord- en WestAfrika en besloot zich in 1957 in Marokko te vestigen om onderzoek te doen naar de rurale cultuur van de vele woestijnvolkeren. Als één van de eersten zag hij de schoonheid en grote waarde van de cultuur van deze volken, die wat hem betreft nooit verloren mag gaan. Hoewel hij zichzelf niet als verzamelaar of conservator ziet, heeft hij op zijn reizen naar afgelegen plekken in Marokko en andere Sahara/Sahellanden veel gebruiksvoorwerpen en kunst van de woestijnvolken verzameld en was hij aan een privé museum begonnen. Het museum gebouw zelf is een prachtige riad met indrukwekkende hout en gipsbewerkte ornamenten.
Openingstijden: MA-ZO: 09.30-12.30 en 15.00-17.30, Dh 15
Pag. 23
13
15
18 Vrijdag 16 Zaterdag
17
14
13. Jardin Majorelle De Marjorelletuin (Arabisch: , حديقة ماجوريلFrans Jardin Majorelle) is een botanische tuin in Marrakesh. De tuin is ontworpen door de Franse kunstenaar Jacques Majorelle in 1924, toen Marokko werd overheerst door Frankrijk. De kobaltblauwe kleur waarin vele onderdelen van de tuin en het atelier zijn geverfd is later naar Majorelle vernoemd. Deze hoog geprezen tuin is beroemd vanwege de zeldzame botanische plantensoorten die er groeien en het unieke blauw van muren en ornamenten. Rijen cactussen, een vijver met waterlelies, lanen met aloë's... de honderden plantensoorten in deze unieke tuin zijn een lust voor het oog. Hier en daar steken blauwe vlekken scherp af tegen de groene nuances. De art-decovilla, ontworpen door architect paul sinoir, helemaal in het blauw, neemt een ereplaats in te midden van al dat groen en is een combinatie van het Bahia-paleis en Le Corbusier! Vanaf 1980 was de Majorelletuin eigendom van de in 2008 overleden Franse modeontwerper Yves Saint Laurent en zijn partner Pierre Bergé. Het is niet te verwonderen dat een groot couturier, gevallen is voor de subtiliteit van deze chromatische en architecturale compositie. Door de villa te renoveren heeft hij er ook zijn eigen stempel op gedrukt, met name in het atelier van de schilder dat is omgebouwd in een museum voor islamitische kunst. Ook biedt het gebouw een uitgebreide persoonlijke collectie van Yves Saint Laurent die er zelf regelmatig was. Openingstijden: MA-ZO: 08.00-18.00, tuin: Dh 30, museum: Dh 15
Pag. 25
14. Marrakesh Plaza
In het centrum van Gueliz, op 2 km afstand van het Djemaa el-Fna plein ligt het Marrakesh Plaza. Dit luxe wooncomplex biedt een mogelijkheid om anders te leven in Marrakech. Met zijn unieke ligging en gedurfde architectuur laat de Plaza van Marrakesch een andere deel zien van het stad. Een moderne twist aan een tochwel traditionele stad.
Pag. 26
15. Moderne wijk Gueliz
Het moderne gezicht van Marrakech komt het duidelijkst naar voren in de residentiële wijk Gueliz. De wijk grenst aan de Medina en is gebouwd in de eerste helft van de 20e eeuw tijdens het Franse protectoraat. De wijk wordt ook wel samen met de wijk ‘Hivernage Ville’ Nouvelle genoemd. Kenmerkend voor deze wijken zijn de brede boulevards met terrassen, de luxe modewinkels en de modernste gebouwen van marrakech.
Pag. 27
16. Koninklijke Theater Het gebouw is ontworpen door de Tunesische architect Charles Boccara's Maghrebi. Het theater is gebouwd in de stijl van het Egyptische Art Deco met als kenmerk de Papyrus zuilen, een Sahara zandkleurige portiek, en het waanzinnige Marokkaanse metselwerk in de koepelvormige hal.
Pag. 28
17. Menara tuinen De tuinen van Menara behoren samen met de binnenstad van Marrakesh tot het werelderfgoed van ENESCO. De tuinen zijn zo uniek vanwege de ambiance en de wel 40 soorten olijfbomen en andere rijkgeurende fruitbomen die stammen uit oude tijden. Statig omzoomd door hoge cipressen, staat het baldakijn dat schitterend weerspiegeld wordt in het water van het immense bassin. Het water in dit bassin komt via een in de 12e eeuw gegraven systeem, uit de bergen van de Hoge Atlas, die 30 kilometer verderop liggen. Vanuit dit bassin loopt een uniek, ingenieus kanalensysteem door de Menara tuinen dat voor de irrigatie van de olijfboomgaard zorgt, genaamd Quanat. In het midden van de Menara tuinen ligt een elegant Saadisch paviljoen, gebouwd in de 16E eeuw, dat ervoor zorgt dat je jezelf in een sprookje van duizend en een nacht waant. Het ademt de sfeer van mystieke romantiek uit en was daarom altijd een geliefde plek van de sultans. In de 19e eeuw werd het verbouwd als zomerverblijf. Dit paviljoen wordt vaak omschreven in oude verhalen en legendes, waarvan er sommige beweren dat onder het bouwwerk een schat verborgen ligt.
Openingstijden: MA-ZO: 05.30-18.30, entree gratis Pag. 29
Zaterdag Rabat
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
23 22
21
25
24 20
28
Zaterdag
H
19 Reserve
S
27
26
18. Treinstation van Marrakesh Het nieuwe Marrakech station, ontworpen door Youssef Méléhi (Rabat), wordt voor Marokko beschouwd als de schoonheid van de architectuur. De fijne constructie vormgeving met textiel beschermt het grote plein en de perrons. Dit product is een handtekening van Prat Structures Avancees (Toulouse). In het midden van het gebouw bevinden zich hoge kolomen, veel glas en wordt de vloer compleet bedekt met marmer. -
Trein naar Cassablanca en Rabat vertrekt 9 maal per dag tussen 05.00 en 21.00 uur. Vertrektijden zijn op het hele uur.
Pag. 32
Rabat Rabat is één van de koninklijke steden van Marokko, met vele historische monumenten en buitengewone bezienswaardigheden. De stad heeft vele exotische tuinen en interessante musea, die voorwerpen uit het Romeinse rijk laten zien. Iedereen die Rabat bezoekt is gefascineerd door deze stad met haar stadspoorten, magnifieke moskeeën, kleine straatjes en steegjes, souks en markten. Rabat heeft veel verfijnde kunst en cultuur te bieden. de meeste huizen en gebouwen zijn wit geverfd en hebben prachtige tuinen. Rabat heeft een aantal brede boulevards en is gevuld met buitengewone historische monumenten en locaties. Enkele van die locaties dateren uit de 7e eeuw. De geschiedenis van Rabat begint in de 3e eeuw voor Christus, met een nederzetting die Chellah heette en aan de oevers van de rivier de Bou Regreg lag. In het jaar 40 na Chr. veroverden de Romeinen deze nederzetting en veranderden die in een kolonie met de naam Sala Colonia. Rome behield de nederzetting tot 250 na Chr. toen Berberse vorsten Chella overnamen. Vanwege haar militaire betekenis gaf men in 1170 de naam Ribatu l-Fath, wat ‘bolwerk van triomf’ betekent. Yaqub al Mansour, een kalief van de Almohaden, verplaatste de hoofdstad van zijn rijk naar Rabat. In 1912 bezetten de Fransen Marokko en besloot generaal Hubert, de Franse officier die de leiding had, om de hoofdstad van Fes naar Rabat te verplaatsen. In 1956, toen Marokko de onafhankelijkheid verkreeg, besloot koning Mohammed V om Rabat hoofdstad te laten blijven.
Pag. 33
19. Avenue Mohammed V & Parlement
Een van de bekendste straten van rabat en de grootste is de Avenue Mohammed V. Hier vind je de beste en bekendste cafe’s en restaurants van de stad. Ook het parlementsgebouw en andere belangrijke overheidsgebouwen zijn aan deze straat gelegen.
Pag. 34
20. Marché Central: Bab el-Had
Bab el-Had is een grote poort met aan weerszijde 19e eeuwse muren, die toegang bieden tot de krioelende Marché Central. Op de markt kan van alles gekocht worden variërend van textiel tot aromatische specerijen. De Marché Central gaat over in de oude medina van Rabat.
Pag. 35
21. Medina dit is de aantrekkelijkste wijk van Rabat. De Medina is de oude binnenstad van Rabat, en is gevuld met markten, winkeltjes en werkplaatsen. Dit is echt een medina voor beginners. Anders dan de doolhoven van sommige andere steden volgt de oude stad van Rabat een ruitjespatroon van rechte straten, waar het moeilijk is te verdwalen. Nog een voordeel de kooplieden zijn zo relaxed, dat zij geen vlieg kwaad doen. Maar er is geen tekort aan couleur locale. Net binnen de poort vullen openbare schrijvers met typemachines formulieren in voor ongeletterde of onzekere cliënten. Hier wachten ook ambachtslieden op werk; huisschilders met hun rollers en kwasten of metselaars met hun troffels. Het aanbod gaat de vraag ver te boven.
Pag. 36
22. Kasbah Oudaïa Tijdens de periode van het Franse protectoraat had de Kasbah Oudaïa de eer het eerste officiële historisch monument van Marokko te worden. De hoofdingang naar de enclave is door de Bab elKasbah, ook de bab Oudaïa genoemd. Deze poort is een schitterend voorbeeld van stenen decoraties uit het einde van de 12e eeuw. Een sierlijk gedecoreerde poort die in de 12e eeuw is gebouwd in opdracht van sultan Yacoub el Mansour. De poort is gebruikt om gevangene vast te houden die varen gevangen door Barbarijse zeerovers en van wie velen als slaaf werden verkocht. Een smalle stenen trap aan de achterzijde voert naar kerkers waar de gevangene werden vastgehouden.
Pag. 37
23. Straatjes van Oudaïas De straatjes van kasbah Oudaïas zijn een juweeltje met haar in blauw en wit geverfde muren. De hoofdstraat van de kasbah leidt langs met ijzer beslagen huisdeuren en de oudste moskee (el Atika-moskee) van Rabat naar een open platform met kanonnen en uitzicht over de Atlantische Oceaan, de rivier en de stad Salé op de andere oever. Nog een mooi punt is een schaduwrijk caféterras vlakbij in een koele en vredige tuin. Hier vandaan loopt een trap naar een gerestaureerd 17e eeuws paleis, dat het museum van Marokkaanse kunst huisvest.
Pag. 38
24. Mohamed V Mausoleum
Bereden militairen in theatrale rode uniformen houden de wacht bij de ingangen van het complex, waar zich de tombes van Mohammed V en zijn zoon Hassan bevinden. Het Mausoleum werd gebouwd volgens de traditionele Arabische-islamitische stijl. Over een oppervlakte van 1500 m². Buiten is het monument gebouwd van wit Italiaans marmer en bedekt met een piramidevormig dak van groene tegels, net als de groene ster Marokkaanse vlag, symbool van royalty Alawieten. De binnenmuren zijn gesneden en bedekt met koran kalligrafie van de traditionele zellige. De koepel is Atlasceder en bladgoud beschilderd. Onder deze koepel ligt de witte onyx (koninklijke sarcofaag) met de resten van Mohammed V en zijn zoon Hassan. Openingstijden: ma-zo: zonsopgang-zonsondergang, entree gratis
Pag. 39
25. Hassan toren De Hassan toren is een minaret van de incomplete Moskee in de hoofdstad Rabat. In 1195 werd een begin gemaakt met de bouw van de toren met de bedoeling om het de grootste minaret ter wereld te bouwen samen met de grootste moskee ter wereld. Toen in 1199 Kalief Yaqub Al-Mansur overleed viel ook de financier weg en werd de bouw stilgelegd. De toren had toen nog maar een hoogte van 44 meter, ongeveer de helft van de oorspronkelijke bedoeling. Ook de moskee werd niet verder afgebouwd: er stonden alleen een paar muren en ongeveer 200 zuilen. De toren, opgetrokken uit rood zandsteen en de restanten van de muren en zuilen vormen samen met het moderne Mausoleum van Koning Mohamed V inmiddels een belangrijke historische en toeristische locatie in Rabat. Yaqub Al-Mansur, die opdracht gaf tot de bouw van de Hassantoren, was lid van de Almohadendynastie, een Berber dynastie in Noord-Afrika en het berische Schiereiland. Volgens de overlevering was de architect van de toren een zekere Jabir die een zelfde ontwerp maakte voor de zustertoren: de Giralda in Sevilla, Spanje. Beide torens waren gebaseerd op een ander ontwerp van Jabir: de Koutoubia Moskee in MarraKesh . Yaqub al-Mansur liet ook andere bouwwerken in Rabat bouwen, met als bekendste voorbeelden de Kasbah van de Udaïas en de ombouw van het historische Chellah complex, gebouwd door de Foeniciers en Romeinen tot een "dodenstad" (necropool).
Pag. 41
25
24 20
28
H
19 S
Zaterdag
Reserve
27
26
26. Chellah Sala was een Romeinse stad in de Romeinse provincie Mauretania tingitana gelegen bij een buitenwijk van het huidige Rabat in Marokko. Tegenwoordig wordt de plaats aangeduid als Chellah. Er zijn ruïnes aangetroffen uit de oudheid en de middeleeuwen. Het is de oudste nederzetting aan de rivierdelta van de Bou regreg. De nederzetting is vermoedelijk ontstaan door Feniciers en Cartjagers, die verschillende kolonies stichtten in Marokko. Later maakte de stad deel uit van het koninkrijk Mauretania. Sala werd bij het Romeinse Rijk gevoegd in 44 na Christus, onder Claudicius, toen het koninkrijk Mauretania als twee provincies (Mauretania Tingitana en Maruretania Caesariensis) werd geannexeerd. De stad stond bij de Romeinen bekend als Sala Colonia en werd algemeen als de laatste Romeinse post in Afrika gezien. Uit de Romeinse tijd zijn diverse bouwwerken aangetroffen, waaronder de Decumanus Maximus, het forum en een triomfboog. Na de val van het Romeinse Rijk geraakten vele steden in verval, zo ook Sala. In 1154 werd de stad verlaten ten gunste van het nabijgelegen Salé De Almohaden gebruikten de inmiddels verlaten stad als necropolis. Halverwege de 14e eeuw verrijkte de sultan Abdel-hassan de stad met enkele monumentale bouwwerken, waaronder een stadspoort (1339). Latere Meriniden bouwden er nog een moskee, een Zaouia en koningsgraven, waaronder een graf voor Aboe l-Hasan. Tijdens een zware aardbeving in de 18e eeuw raakten de overblijfselen van de stad zwaar beschadigd. Op de plaats waar vroeger Sala lag is nu Rabat gelegen, maar de naam Sala leeft nog voort in de stad Salé, een stad die al in de 11e eeuw werd gesticht en ommuurd was. Openingstijden: ma-zo: 9.00-17.30, Dh 10 Pag. 43
27. Pietri plein het plein creëert een dynamische nieuwe openbare bijeenkomst ruimte, die zowel geplande, als spontane, stedelijke en culturele evenementen stimuleert. Voorheen bestond het plein uit de restruimte tussen vier snelwegen. Door het laten zinken van de kern van het plein en het opnieuw bevestigen van twee kanten van het plein aan voetgangerswegen, hebben we 'huiskamer' een stedelijke die schuilplaatsen openbare activiteit van de drukke straten. De primaire toegang tot het plein bestaat uit een geïntegreerde helling structuur waardoor het plein de kwaliteit krijgt van een outdoor auditorium. De materialiteit en tektoniek van het plein zijn opzettelijk stom, en het gebruik van lokale graniet versterkt de illusie dat het project is gesneden uit het landschap, het gebouw is niet 'toegevoegd', maar eerder 'afgetrokken' van de plek.
Pag. 44
28. Saint Pierre Kathedrale De eerste steen van dit gebouw werd gelegd in 1919, de architect was de heer Laforgue. De openingsceremonie werd voorgezeten in 1921 door de Resident General Hubert Lyautey, en de eerste religieuze diensten werden gevierd vanaf november van hetzelfde jaar. De twee pijlen die je veel ziet in Rabat, werden afgerond in het begin van1930. Kathedraal Saint-Pierre grenst met zijn nieuwe gevel aan het hoofdkwartier van de provincie Rabat . De ronde plaats is karakteristiek voor de architectuur van de jaren 30. De kathedraal is nog steeds in gebruik.
Pag. 45
Zondag Casablanca
RIK LAGERWAARD ARCHITECT BNA BV
POSTBUS 2530 – 3800 GB AMERSFOORT -TELEFOON 0031(0)33-4566371 FAX 0031(0)33-4566374 -
[email protected] – WWW.LAGERWAARDARCHITECT.NL ARCHITECTENREGISTER 1.881031.013 KVK GOOI- EN EEMLAND 32091608
29
R3
S
Zondag
Reserve R4
29. Hassan II Moskee
Pag. 48
29. Hassan II Moskee De Moskee is de derde grootste Moskee ter wereld en is ontworpen door de Franse architect Michel Pinseau. Gebouwd op grond die onttrokken is aan de zee. De helft van het oppervlak steekt uit over de zee. Dit werd geïnspireerd door een vers uit de Koran die spreekt over; “de troon van God, gebouwd boven het water". Een gedeelte van de vloer is van glas, zodat de biddende gelovigen direct boven het water knielen. 's Nachts branden er boven in de minaret schijnwerpers die richting Mekka schijnen, en aan de andere kant van de minaret schijnen de spots richting het Vrijheidsbeeld in New York. Naast deze - vooral - godsdienstig geïnspireerde eisen van opdrachtgever Koning Hassan II, zijn er ook moderne kenmerken; zo is het gebouw ontworpen om bestand te zijn tegen aardbevingen, de deuren zijn elektrisch aangestuurd en het complex heeft een uitschuifbaar dak. De moskee heeft duidelijke Moorse invloeden en de architectuur komt overeen met het Alhambra en de Mesquita in Spanje. Op 12 juli 1986 werd begonnen met de bouw met de bedoeling om het gereed te hebben voor de 61e verjaardag van de toenmalige koning Hassan II van Marokko in 1989. De opening vond echter plaats op 30 augustus 1993. Alle graniet, pleisterwerk, marmer, hout en andere gebruikte materialen in het complex zijn afkomstig uit alle streken van Marokko, met uitzondering van enkele witte granieten zuilen en de glazen kroonluchters: die komen beide uit Italië. Zesduizend traditionele Marokkaanse ambachtslieden hebben zes jaar gewerkt om al deze ruwe materialen te verwerken tot mozaïeken, stenen en marmeren vloeren, de zuilen, houtsnijwerken en geschilderde plafonds die nu te zien zijn. De minaret is de hoogste ter wereld met een hoogte van 210 meter. Rondleiding door moskee (1 uur): za-do: 9.00, 10.00, 11.00 en 14.00, Dh 120
Pag. 49
Reserve 3. Medina
Eenmaal binnen de oude ommuurde stad wijst alles zich vanzelf. De medina is klein genoeg om niet te kunnen verdwalen. De straten zijn relatief breed, de kooplieden over het algemeen niet handtastelijker dan een vriendelijke school octopussen.
Pag. 50
Reserve 4. Cathedral Sacré Coeur
De Sacré Coeur kathedraal werd gebouwd in Casablanca in 1930 en is ook bekend als de kathedraal van Casablanca. De Sacré Coeur komt uit de tijd dat Marokko een protectoraat van Frankrijk was maar is nu een cultureel centrum, Helaas is vandaag de dag de kathedraal in een staat van verval.
Pag. 51
Pag. 52
Heenvlucht: AMSTERDAM (Schiphol) (AMS) – Marrakech (RAK) HV 5751 Donderdag 25/04/2013 Vertrek: 06:30 uur Aankomst: 08:25 uur
Openbaar Vervoer: Marrakech Menara Airport - Djemaa el Fna Bus: Dh 20 (enkele reis) Vertrek ieder half uur (onregelmatig), reistijd 25 min. (Bushalte aan de linker zijde vanaf de uitgang, aankomst bij de Koutoubia moskee – 100 meter vanaf Djemaa el Fna) Taxi: Dh 150; reistijd 15 min.
Terugvlucht: Casablanca (CMN) – AMSTERDAM (Schiphol) (AMS) AT 852 Zondag 28/04/2013 Vertrek: 15:10 uur Aankomst: 19:40 uur
Marrakech - Rabat Ville Trein 9 maal per dag tussen 05.00 en 21.00 uur (Dh 140/185; 2e/1e klas) Vertrek: 05.00 - 09.15 09.00 - 13.15 07.00 - 11.15 enzovoort
Hotel Amira Et Vacances 57, Rue Elkennaria, Place Djemaa el-Fna 40000, Marrakech +212 524 44 05 44 inchecken: 12:30 - 00:00 uitchecken: 07:30 - 12:00 Verblijf: 2 nachten (donderdag – zaterdag)
Rabat Ville - Casa-Port (Casablanca) Vertrek: 1 maal per uur vanaf 06.30 uur (Dh 35/55) 2 maal per uur vanaf 09.30 (zondag) 07.30 - 08.40 09.30 - 10.40 08.30 - 09.40 10.00 - 11.00 Casa-Port (Casablanca) - Mohammed V Airport Vertrek 1 maal per uur vanaf 06.30 uur (Dh 40/60) Vertrek: 11.30 - 12.40 13.30 - 14.40 12.30 - 13.40 Casa-Voyageurs (Casablanca oost) - Mohammed V Airport Vertrek 1 maal per uur vanaf 06.07 uur (Dh 40/60) Vertrek: 12.07 - 12.40 14.07 - 14.40 13.07 - 13.40 Taxi naar Mohammed V Airport Gereserveerde taxibus voor 6 pers. Dh 500; 50 min. Casablanca Airport Car Service: +212 676 76 81 89
Hotel Le Diwan Rabat - Mgallery Collection Place De L’unite Africaine 10005, Rabat +212 537 26 27 27 inchecken: 15:00 - 00:00 uitchecken: 07:00 - 12:00 Verblijf: 1 nacht (zaterdag – zondag) Deelnemers Excursie RIK LAGERWAARD MARIANNE DE VRIES HARRIE MEULEMAN JESSICA VAN PELT STEPHAN DE RU JARNO SCHIMMELPENNINK GERRIT VINK
‐53‐
Treinkaartjes zijn te koop aan balie, reserveren is niet noodzakelijk. Verschil 2e en 1e klas is het aantal stoelen per cabine; 8 om 6. Tweede klas kun je geen stoel reserveren. Treinkaartjes zijn 5 dagen geldig.
Pag. 53