ExcellereninBrabant.nu. Haal het beste uit je mensen

ExcellereninBrabant.nu Haal het beste uit je mensen

Brabant

2 | excellereninbrabant•nu

Inhoudsopgave Voorwoord 4

Inleiding 6

De successen

8

Projectontwikkeling 18

De lessen van excelleren in Brabant

24

Excellereninbrabant.nu 30

Colofon 35

excellereninbrabant•nu | 3

Voorwoord

SCHOLING BEDRĲVEN ONTWIKKELING


“Investeren in stabiele, robuuste mkb-ondernemingen, dat versterkt de Brabantse economie en creëert werkgelegenheid.” Aldus Anne Zouridis-Veldhoven, voorzitter van de stuurgroep Excelleren in Brabant. Binnen Pact Brabant, het samenwerkingsverband van werkgevers, werknemers, overheden en kennisinstellingen uit de provincie is een reeks initiatieven ontwikkeld om een Anne Zouridis-Veldhoven Foto: Michel Campfens

impuls te geven aan de noodzakelijke vernieuwingsslag op de arbeidsmarkt. De werkgeversorganisaties hebben ingezet op het project Excelleren in Brabant, met als doel de leercultuur van mkbbedrijven in de provincie verder te ontwikkelen.

Bert Paulli Foto: Erik van der Burgt

Die ontwikkeling is cruciaal voor de Brabantse arbeidsmarkt, onderstreept Bert Pauli, gedeputeerde Economie en Internationalisering van de provincie Noord-Brabant. “Recente cijfers tonen aan dat werkgelegenheidsgroei in Brabant grotendeels door het middenen kleinbedrijf (mkb) wordt gerealiseerd. Het mkb is daarmee de banenmotor van onze economie. De provincie vindt het daarom van belang dat het mkb kan groeien naar solide en innovatieve ondernemingen. Hiervoor is scholing en ontwikkeling nodig. De provincie vindt het belangrijk dat bedrijven investeren in hun leercultuur.” Anne Zouridis-Veldhoven: “We zijn dit project begonnen op een moment dat veel Brabantse bedrijven in zwaar weer zaten en zich moesten onderscheiden excelleren - om voort te kunnen bestaan. We hebben de deelnemers geholpen door financiële ondersteuning te bieden en we hebben ze na laten denken over de strategische positie van hun bedrijf. Het project is een groot succes geworden. Er zijn fors meer ondernemingen bereikt dan beoogd en in alle delen van de provincie zijn bedrijven te vinden die aan Excelleren in Brabant hebben deelgenomen. Daarom is Excelleren in Brabant meer dan geslaagd. Ik word nog wekelijks gebeld met de vraag of er een vervolg komt.”


Inleiding


Een bedrijf moet in beweging blijven om vooruit te komen, zich te ontwikkelen en de toekomst aan te kunnen. Dat betekent dat ook de werknemers niet stil mogen staan. Als ook zij zich blijven ontwikkelen, verhoogt dit de duurzame inzetbaarheid en kan het bedrijf innoveren en beter presteren. Reden genoeg dus om de ontwikkeling van werknemers te stimuleren.

Met die overtuiging zijn werkgeversorganisaties MKB-Brabant, de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging (BZW) en ZLTO (vereniging voor ondernemers in de groene ruimte) samen met de provincie Noord-Brabant in 2013 gestart met Excelleren in Brabant: een project om de leercultuur van mkb-bedrijven in Noord-Brabant verder te ontwikkelen. Dit project maakte onderdeel uit van afspraken die gemaakt zijn in het Pact Brabant: een samenwerkingsverband tussen werkgevers, werknemers, overheden en kennisinstellingen om de arbeidsmarkt in de provincie te versterken. Investeren in scholing en ontwikkeling is binnen het mkb niet vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld omdat personeelsleden niet gemist kunnen worden op de werkvloer, de kosten van de opleidingen te hoog zijn, er weerstand onder werknemers bestaat tegen scholing of omdat doorleren geen onderdeel is van de bedrijfscultuur. Excelleren in Brabant is in het leven geroepen om Brabantse mkb-bedrijven te stimuleren aan de slag te gaan met hun leercultuur. Het project bood Brabantse mkb-ondernemers ondersteuning bij de ontwikkeling van de medewerkers, en de wijze waarop bedrijven omgaan met leren en ontwikkelen in de bedrijfsvoering. Denk hierbij aan trainingen, opleidingen, cursussen en manieren om te leren op de eigen werkplek. Het project is in januari 2013 gestart en in december 2015 afgerond. Met succes, zo kan gesteld worden. Want maar liefst 334 bedrijven hebben dankzij Excelleren in Brabant hun leercultuur kunnen versterken. In totaal hebben 3807 werknemers een ontwikkeltraject kunnen doorlopen door deze regeling. Dat betekent dat het doel van minimaal 150 bedrijven en minimaal 800 werknemers ruimschoots gehaald is. Excelleren in Brabant heeft niet alleen honderden bedrijven en duizenden werknemers vooruit geholpen, het heeft ook waardevolle inzichten en informatie opgeleverd. Zo blijken ondernemers het belang van scholing te onderkennen. Echter laten zij zich hierin niet zomaar door iedereen adviseren. Advies en ondersteuning nemen zij enkel aan van mensen die de taal van de onderneming spreken en die ze vertrouwen. Dit werd gaandeweg duidelijk. Daarom zijn er na de start van het project een aantal wijzigingen aangebracht in de manier waarop er bedrijven geworven werden. We geven u graag inzicht in de geboekte resultaten en geleerde lessen.


De successen


Het ondernemerschap in Brabant versterken door scholing en ontwikkeling van medewerkers in het mkb mogelijk te maken: dat was het doel van Excelleren in Brabant. Met het project ontstond de mogelijkheid om deze stimulans te bieden aan minimaal 150 bedrijven in de provincie. Daarnaast wilde Excelleren in Brabant aan minimaal 800 medewerkers de kans bieden om een ontwikkeltraject te doorlopen.

Bij Excelleren in Brabant lag de focus op het ontzorgen van mkb-ondernemers en verlagen van de financiële drempel om aan de slag te gaan met leren en ontwikkelen binnen de organisatie. Het initiatief gaf Brabantse ondernemers de mogelijkheid om een vorm van ondersteuning aan te vragen die aansloot bij de bedrijfssituatie. Voor ieder traject gold dat 50 procent van de kosten door de ondernemer zelf gefinancierd moest worden. De drie typen ontwikkeltrajecten: 1. Het Advies en Opleidingstraject Dit traject was bedoeld voor bedrijven die de leercultuur wilden versterken door een ontwikkelplan op te stellen. In dit plan werden de ontwikkeldoelen van de onderneming en de medewerkers vastgelegd. De plannen moesten gerealiseerd worden door medewerkers te scholen. 2. Het Interventietraject Voor bedrijven die medewerkers beter wilden laten samenwerken en communiceren is het Interventietraject in het leven geroepen. Door met en van elkaar te leren kunnen ondernemingen naar een hoger niveau worden getild. 3. Het Individueel ontwikkeltraject Het Individueel ontwikkeltraject is met name bedoeld voor kleinere bedrijven. Met deze bijdrage konden cursussen of opleidingen bekostigd worden die bijdroegen aan de ontwikkeling van één of meerdere medewerkers. Na afronding van het traject is aan alle ondernemers gevraagd in hoeverre zij tevreden waren over het behalen van de doelstellingen en wat de trajecten hun bedrijf hebben gebracht. De ondernemers geven aan dat de scholingstrajecten mooie resultaten hebben opgeleverd. Niet alleen hebben de scholingstrajecten een positief effect gehad op de verbetering van producten en diensten, en het toekomstperspectief, maar ook op het werken leerplezier van werknemers.


De trajecten die gestart zijn hebben Brabantse mkb-ondernemers voornamelijk geholpen met het verbeteren van de kwaliteit van producten en diensten (73,2% van de deelnemende bedrijven). Maar Excelleren in Brabant heeft ook bijgedragen aan het ontwikkelen van het toekomstperspectief van de bedrijven (71,4%). In 66,2% van de gevallen heeft het de samenwerking tussen medewerkers verbeterd. Bij 64,9% van de bedrijven is het werkplezier van de werknemers verhoogd. 35,4% van de ondernemers ziet dat het traject een positief effect heeft gehad op het terugbrengen van kosten.


Mate waarin opbrengsten behaald zijn in percentages Score

Totaal

1

2

3

4

5

1-2

4-5

6,2

5,7

14,8

53,1

20,1

12,0

73,2

Verbeterde concurrentiepositie

11,0

6,2

33,5

34,5

14,8

17,2

49,3

Verlaagde (faal)kosten

19,6

12,9

32,1

31,1

4,3

32,5

35,4

Efficiëntere processen

6,7

7,7

25,0

47,1

13,5

14,4

60,6

Verhoogde arbeidsproductiviteit

5,3

5,7

30,1

44,5

14,4

11,0

58,9

Toegenomen innovatiekracht van het bedrijf

12,4

6,7

28,7

37,3

14,8

19,1

52,2

Betere samenwerking tussen medewerkers

11,6

5,8

16,4

46,9

19,3

17,4

66,2

Verhoogd werkplezier werknemers

5,8

1,4

27,9

43,3

21,6

7,2

64,9

Verhoogd leerplezier van werknemers

6,7

2,9

26,4

40,9

23,1

9,6

63,9

Toegenomen bereidheid van medewerkers om mee te bewegen met veranderingen binnen het werk

9,1

5,3

22,0

44,5

19,1

14,4

63,6

Personeel is duurzamer inzetbaar

8,2

6,8

21,3

43,0

20,8

15,0

63,8

Verder uitgewerkte visie van het bedrijf

8,3

10,2

18,5

40,8

22,3

18,5

63,1

Verder ontwikkeld toekomstperspectief van het bedrijf

6,3

3,9

18,5

47,1

24,3

10,2

71,4

Verbeterde kwaliteit van producten en diensten


Scholing die zich richtte op vakinhoudelijke kennis heeft vaak direct geleid tot een verbeterde productkwaliteit. De positieve reacties van klanten gelden hierbij als graadmeter. Volgens ondernemers zorgt deze scholing ervoor dat er minder fouten worden gemaakt en dat er minder controles uitgevoerd hoeven te worden. Bedrijven hoeven dankzij de scholing minder werk uit te besteden en kunnen hun eigen processen efficiënter inrichten. Dit leidt tot een besparing van kosten. Excelleren in Brabant heeft er ook voor gezorgd dat werknemers meer begrip hebben voor de bedrijfssituatie en voor de toekomstperspectieven. De toekomstperspectieven werden in veel gevallen na het doorlopen van het traject breder gedragen binnen het bedrijf. De ondernemers zien ook dat de scholing heeft gezorgd voor meer eenheid binnen managementteams. Verder hebben de trajecten het aanpassingsvermogen van werknemers verbeterd. Zij zijn hierdoor beter in staat veranderingen door te voeren in hun werk en zo kan het bedrijf meebewegen met ontwikkelingen. Veel trajecten hadden als doel het verbeteren van de onderlinge communicatie en samenwerking. Een persoonlijkheids- of teamanalyse heeft bij veel bedrijven sterk bijgedragen aan het succes van deze trajecten. Ook zijn er ondernemers geweest die de samenwerking op een andere manier verbeterd hebben. Zij gebruikten het traject om ervoor te zorgen dat alle medewerkers dezelfde basiskennis kregen. Hierdoor werd meer begrip gecreëerd voor de werkwijze van collega’s. Volgens de ondernemers hebben de trajecten ook voor minder discussies en conflicten op de werkvloer gezorgd. Daarnaast hebben de trajecten ruimte gecreëerd om op fouten te reflecteren en elkaar feedback te geven. Zo blijkt ook uit de reactie van een van de ondernemers: “Na het traject gericht op de onderlinge samenwerking op de afdeling, zie ik dat er openheid is om te reflecteren op fouten. Werknemers gooien bij onenigheid niet meer direct de handdoek in de ring. Ze creëren een hulpsetting, hebben begrip voor gemaakte keuzes en zien de sterke kanten van elkaar in. Voor mij is het allerbelangrijkste dat ze weer plezier hebben in hun werk!’’ Het verbeteren van de communicatie en samenwerking had een positief bijeffect: het zorgde ervoor dat het werkplezier onder werknemers vergroot werd. Dat de werkgever liet zien bereid te zijn in het personeel te investeren, had ook een positief effect op het werkplezier. Excelleren in Brabant heeft ruim de helft van de deelnemende bedrijven een impuls gegeven om na te denken over de leercultuur binnen het bedrijf. Ook heeft het project ondernemers in laten zien dat een vorm van ondersteuning nodig is om het toekomstperspectief en de ontwikkelbehoefte van de medewerkers scherp te krijgen. Excelleren in Brabant heeft dus niet alleen bijgedragen aan het stimuleren van scholing, maar heeft ook bewustwording gecreëerd.


Het project heeft er in veel gevallen voor gezorgd dat bestaande opleidingsplannen sneller uitgevoerd werden. Twee op de drie bedrijven heeft het scholingstraject sneller kunnen uitvoeren dan gepland. De meeste ondernemers gaven aan dat de plannen weliswaar ook zouden zijn uitgevoerd zonder de financiële ondersteuning, maar dan wellicht gedeeltelijk of gefaseerd. Een aantal ondernemers had de scholing zonder Excelleren in Brabant echter niet kunnen aanbieden omdat hun budget daar te beperkt voor was. Twee derde van de deelnemende bedrijven heeft aangegeven dat er dankzij de tegemoetkoming in de kosten budget over is voor andere ontwikkelactiviteiten. “We waren in gesprek met een trainer toen hij ons wees op de mogelijkheid. Het zijn kostbare trajecten dus zo werd de drempel om te starten lager. Ik merk dat er nauwelijks animo is vanuit werknemers om een opleiding te volgen. Ik blijf het stimuleren omdat ik effect zie en achteraf is men meestal positief. De financiële ondersteuning werkt als een prikkel voor werkgevers om niet terughoudend te worden met het investeren in scholing”, zo stelt een van de deelnemende ondernemers. Excelleren in Brabant heeft maar liefst 334 ondernemingen kunnen ondersteunen. Al deze bedrijven hebben dankzij het project op de één of andere manier hun leercultuur kunnen versterken. Dat is ruim twee keer zoveel als het gestelde doel van 150 bedrijven. Hiermee hebben de deelnemende ondernemers 3807 medewerkers een ontwikkeltraject aan kunnen bieden. Dat zijn er bijna vijf keer zoveel als de beoogde 800 medewerkers.

Verdeling van het aantal bedrijven en medewerkers over het type aanvragen Type aanvraag

Aantal bedrijven (n)

Aantal bedrijven t.o.v. het totaal (%)

Aantal medewerkers (n)a

106

31,7

2710

13

3,9

539

Individueel Ontwikkeltraject

215

64,4

558

Totaal

334

100

3807

Advies en Opleidingstraject Interventietraject


Vooral bedrijven uit de industrie en zakelijke dienstverlening hebben de mogelijkheden benut die Excelleren in Brabant bood. Beide sectoren leverden ieder ongeveer een kwart van de deelnemende bedrijven. Ook de bouwsector en installatiesector waren goed vertegenwoordigd. Ruim een op de tien deelnemende bedrijven is actief in deze sector.

Deelnemende bedrijven per sector Sectoren



Industrie

77

23,1

Handel

29

8,7

Horeca

2

0,6

Zakelijke dienstverlening & onroerend goed

89

26,7

Bouw & installatie

55

16,5

Informatie & communicatie

25

7,5

Landbouw

27

8,1

Vervoer & logistiek

11

3,3

Gezondheidszorg

8

2,4

Cultuur, sport en recreatie

3

0,9

Financiële dienstverlening

8

2,4

334

100

Totaal


De meeste deelnemende bedrijven komen uit Zuidoost-Brabant en zijn gevestigd in of rond Eindhoven. Het aantal bedrijven afkomstig uit de regio Helmond-De Peel is in lijn met de economische omvang van deze regio.

Aantal deelnemende bedrijven per regio Arbeidsmarktregio



West-Brabant

77

23,1

Midden-Brabant

62

18,6

Zuidoost-Brabant

84

25,2

Noordoost-Brabant

77

23,1

Helmond-De Peel

34

10,2

Totaal

334

100


Marjolijn van den Bouwhuijsen:

“Onze werknemers zijn zich nu bewust van het belang van hun fysieke en geestelijke gezondheid”


Excelleren in Brabant in de praktijk

Voor bouwbedrijf Van den Bouwhuijsen uit ‘s Hertogenbosch was het verhogen van de duurzame inzetbaarheid van het personeel de reden om deel te nemen aan Excelleren in Brabant. “Het ziekteverzuim was relatief hoog binnen ons bedrijf. Als werkgever is het belangrijk hier aandacht aan te besteden omdat uitval een kostbare zaak is.”

Van den Bouwhuijsen heeft de steun die Excelleren in Brabant bood gebruikt om erachter te komen hoe gezond hun medewerkers leefden. Zij kregen vervolgens een cursus over gezonde voeding, geestelijk welzijn en een goede werkhouding. 6 van de 35 medewerkers zijn daarna een individueel traject ingegaan om hun duurzame inzetbaarheid te verhogen. Hoewel niet alle medewerkers in eerste instantie enthousiast reageerden op de plannen, zijn zij uiteindelijk wel met een positieve houding aan de cursus begonnen. “Zij zagen in dat ze echt iets konden leren. En dat heeft veel opgeleverd: onze werknemers zijn zich nu bewust van het belang van hun fysieke en geestelijke gezondheid. Ze zien nu bijvoorbeeld in dat het hun verantwoordelijkheid is om het fruit te eten dat wij als werkgevers ter beschikking stellen.” Dankzij het project worden duurzame inzetbaarheid en gezondheid in algemene zin nu altijd besproken tijdens functioneringsgesprekken. Marjolijn is vastberaden het onderwerp warm te houden onder de medewerkers. “Met alleen een cursus ben je er niet, je moet als bedrijf een lijn uitzetten. We kunnen bijvoorbeeld fietstochten organiseren en met het kerstpakket aandacht besteden aan de gezondheid van onze medewerkers. De bewustwording is er in ieder geval. Hier kunnen onze personeelsleden, maar ook wij als eigenaren op voortborduren.”


Projectontwikkeling


De aanpak van Excelleren in Brabant was nieuw en ambitieus. Mede door ingrijpende veranderingen bij betrokken organisaties heeft dit er voor gezorgd dat het aanbod richting ondernemers, en daarmee de projectaanpak tussentijds is aangepast om tot het beoogde succes te komen.

Het project stond open voor alle ondernemers in Brabant. Geïnteresseerde ondernemers konden hun interesse kenbaar maken door online de Excelleerscan in te vullen. Deze scan leverde een rapport op dat inzicht gaf in hoe lerend het bedrijf was en in welke mate er sprake was van een leercultuur. Dit rapport vormde de basis voor de aanvraag. Ondernemers konden kiezen of ze deze aanvraag zelfstandig wilden indienen of dat ze dit samen met een adviseur wilden doen. Omdat de aanvraag tot een Advies en Opleidingstraject relatief omvangrijk was, zijn de meeste van deze aanvragen samen met een adviseur geschreven en ingediend. Het Individuele Ontwikkeltraject bleek zo laagdrempelig dat de meeste ondernemers bij de aanvraag geen hulp van een adviseur nodig hadden. De ontwikkeling van Excelleren in Brabant werd nauwkeurig gemonitord door CINOP Advies. Op deze manier moesten de opbrengsten van het project inzichtelijk worden gemaakt. 30 deelnemende bedrijven zijn geïnterviewd en er zijn drie rapportages opgesteld. Mede op basis van deze monitor is op enkele momenten besloten tot tussentijdse wijzigingen in de projectorganisatie en -aanpak, zodat het project uiteindelijk zeer succesvol afgesloten kon worden. In de eerste fase focuste Excelleren in Brabant zich op bedrijven in de techniek, transport & logistiek en agrofood. Mkb-ondernemers uit deze sectoren werden door brancheorganisaties, kenniscentra en scholingsfondsen op de hoogte gebracht van het project. De kenniscentra kregen de operationele verantwoordelijkheid voor het realiseren van de doelen van Excelleren in Brabant. De zes deelnemende kenniscentra hebben Human Resource Development-adviseurs (HRD-adviseurs) ingezet om bedrijven te werven voor het project. Voor deze gefaseerde aanpak is gekozen, omdat kenniscentra op de hoogte zijn van ontwikkelingen binnen de branches en omdat zij weten wat het scholingsaanbod is. Bovendien konden de HRD-adviseurs ondernemers wijzen op de mogelijkheden van het Opleidings-& Ontwikkelingsfonds. Via deze fondsen konden de ondernemers een tegemoetkoming in de kosten ontvangen.


Betrokken partijen bij de start van Excelleren in Brabant Sector

Branche

Kenniscentrum

O&O fonds

Techniek

Metaalunie

Kenteq

OOM

FME-CWM

Kenteq

A&O

Uneto-VNI

Kenteq

OTIB

Bovag

Innovam

OOMT

Focwa

VOC

OOC

Bouwend Nederland

Fundeon

O&O Bouw

Transport & Logistiek

Transport & Logistiek

VTL/STL

SOOB

Agrofood

ZLTO

Aequor

Colland

De kenniscentra moesten hun wettelijke taken in augustus 2015 overdragen aan de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Dit zorgde ook onder de betrokken HRD-adviseurs voor onzekerheid en personele wijzigingen. Daarnaast bleek dat het bereik onder het mkb beperkt was tot de ondernemers die al een zekere werkrelatie onderhielden met de kenniscentra. Ondernemers die dit contact niet hadden bleken moeilijk bereikbaar. Oorzaak hiervan was dat ondernemers en kenniscentra niet altijd dezelfde taal spreken en een andere cultuur en werkwijze hebben. Daarnaast bleek de ontwikkelde aanvraagprocedure te complex voor veel mkb-ondernemers. Daarom is besloten een bredere groep ondernemersorganisaties in de gelegenheid te stellen om ondernemers te werven en begeleiden. Ook regionale samenwerkingsverbanden, regionale ondernemersinitiatieven en netwerkorganisaties werden bij het project betrokken. Zij konden de ondernemers begeleiden, op dezelfde manier als de HRD-adviseurs van de kenniscentra dat deden. Er is op dit punt ook besloten breder te focussen dan enkel op ondernemingen uit de techniek, transport & logistiek en agrofood. Excelleren in Brabant werd opengesteld voor bedrijven uit alle sectoren.


Om het Brabantse middenen kleinbedrijf ook rechtstreeks te kunnen bereiken is tevens besloten bedrijven de mogelijkheid te bieden om rechtstreeks financiering voor leer- en ontwikkeltrajecten voor hun medewerkers aan te vragen. Vanaf dit moment is het mogelijk geworden om te kiezen uit een van de drie type aanvragen. Dit betekent dat ondernemers zelfstandig of met een eigen adviseur de aanvraag voor financiering van opleidingen in konden dienen. De website www.excellereninbrabant.nu had een sleutelrol bij de aanvraagprocedure. Op de site konden ondernemers lezen welke financieringsmogelijkheden er waren, de nieuwe aanvraagformulieren downloaden en de antwoorden op de meest gestelde vragen vinden. Ook werden Brabantse ondernemers via nieuwsbrieven van bijvoorbeeld de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging (BZW), op de hoogte gesteld van het project. Hierdoor is het balletje hard gaat rollen en is een brede en diverse groep mkb-ondernemers bereikt. Ondernemers gingen elkaar attenderen op de mogelijkheden die Excelleren in Brabant bood. Daarnaast hebben verschillende aanbieders van scholings- en ontwikkelingstrajecten de financieringsmogelijkheden gebruikt om hun diensten te promoten.


Ronald Steigenga:

“Onze concurrentiepositie is absoluut verbeterd door Excelleren in Brabant”



Voor IVECO Schouten, dealer van IVECO en Fiat bedrijfswagens, stond de deelname aan Excelleren in Brabant in het teken van het bevorderen van de klanttevredenheid. “We hebben de ondersteuning die het project bood gebruikt om onze telefonisten te trainen en om een tweetal leerlingen te scholen. Hierdoor hebben we onze klantvriendelijkheid naar een hoger niveau kunnen tillen en daar hebben we echt profijt van”, vertelt Ronald Steigenga, vestigingsmanager van IVECO Schouten in Almkerk.

Klanttevredenheid en scholing van het personeel gaan hand in hand, stelt Steigenga. “De concurrentie zit niet stil en de verwachtingen van de klanten nemen alleen maar toe. Daarom moeten wij binnen onze branche dagelijks bezig zijn met bijleren. Als je je mensen niet bijschoolt, veroudert hun kennis en verliezen ze hun waarde. Je kunt je klanten enkel tevreden houden als je werkt met mensen die alles weten binnen hun vakgebied en die klanten op een professionele manier benaderen.” Dankzij Excelleren in Brabant zijn twee leerlingen binnen het bedrijf versneld opgeleid. “Zonder het project hadden wij er ook voor gezorgd dat zij vakinhoudelijk werden geschoold, maar we konden dat nu een stuk sneller doen. Leerlingen weten nagenoeg niks als ze binnenkomen. Dankzij het project zijn zij sneller van waarde geworden en hebben wij een kortere terugverdientijd.” Ook de telefonisten zijn geschoold in het telefonisch begeleiden van klanten. “Onze telefonisten zijn nu bekwamer in het professioneel te woord staan van klanten. Iedereen die ons belt merkt dat meteen.” Deze verbeteringen hebben hun vruchten afgeworpen. “Ons marktaandeel is gegroeid: inmiddels is één op de drie bestelwagens binnen ons rayon van ons merk. Daarnaast verliezen we nauwelijks klanten meer. Zij zijn erg te spreken over de telefonische begeleiding die zij krijgen. Daarnaast worden ze geholpen door monteurs die hun vak verstaan en alle kennis en vaardigheden hebben die nodig zijn om de klant tevreden te stellen. Onze concurrentiepositie is absoluut verbeterd door Excelleren in Brabant.”


De lessen van excelleren in Brabant

Welkom bij: Excelleren in Brabant


Excelleren in Brabant is succesvol afgesloten. Zo blijkt ook uit de cijfers en reacties van deelnemende bedrijven. Niet alleen is het Brabantse ondernemerschap versterkt, het project heeft ook waardevolle inzichten opgeleverd

Werkgevers zien het belang van scholing in. Zij laten zich daarin bij voorkeur adviseren en ondersteunen door mensen die hun ondernemers-taal spreken. Organisaties die door ondernemers herkend en erkend worden als hun vertegenwoordigers, en dat uitstralen in werkwijze en cultuur, lukt het beter om ondernemers te bereiken en te enthousiasmeren. Vaak hebben de adviseurs van deze organisaties al enkele jaren geïnvesteerd in het opbouwen van een relatie met de ondernemer. Vanaf het moment dat er rechtstreeks met de ondernemers gecommuniceerd werd en de aanvraagprocedure laagdrempeliger werd, is het aantal deelnemende bedrijven fors gestegen. Dit is een belangrijke les voor de toekomst. Ook blijkt een gestandaardiseerde aanpak niet goed aan te sluiten op de doelgroep. Mkb-ondernemingen zijn niet over één kam te scheren. Bedrijven verschillen sterk qua omvang en fase van organisatieontwikkeling. Ook is de leercultuur en opleidingsbehoefte binnen ieder bedrijf anders. Het aanbieden van de Excelleerscan is een goede zet geweest. De scan zorgde ervoor dat ondernemers zich bewust werden van de scholingsbehoefte in hun bedrijf. Door het beantwoorden van de vragen en het rapport dat de scan opleverde, konden zij zien op welke vlakken er bijsturing en actie nodig was. Excelleren in Brabant heeft aangetoond dat ondernemers weer oog hebben voor de toekomst. Ze komen na de crisisjaren uit de overlevingsmodus en durven weer vooruit te kijken. Elk deelnemend bedrijf had wel een toekomstvisie: de een concreter dan de ander. Alle ondernemers waren zich ervan bewust dat ze moesten investeren in de ontwikkeling van hun personeel, om op de toekomst voorbereid te zijn. “Stilstand betekent achteruitgang”, zo stelt Georgette Bouwman van Glastuinbouwbedrijf KBB Holland: “Het ontwikkelen van je medewerkers is op de lange termijn essentieel voor de continuïteit en dus het overleven van je bedrijf. Het heeft effect op je bedrijfsresultaat. Hierbij gaat het in ons geval niet alleen om teeltvaardigheden maar ook om de ontwikkeling van communicatieve- en samenwerkingsvaardigheden.”


Deze uitspraak van Georgette Bouwman laat zien hoe vrijwel alle deelnemers bleken te denken: zij hebben niet alleen aandacht voor de ontwikkeling van de vakinhoudelijke kennis van hun medewerkers. Ondernemers zien ook het belang in van persoonlijke ontwikkeling, bijvoorbeeld op het gebied van communicatie, samenwerking en zelfreflectie. Zo heeft boomkwekerij De Spankert ervoor gezorgd dat de communicatie op de werkvloer verbeterde. Cindy van der Meijden ging in 2012 in het bedrijf van haar man Ben en zijn broer Gerald werken en merkte dat de onderlinge communicatie niet altijd vlekkeloos verliep. Cindy: “Ik stapte in een bedrijf van twee heren die aan één blik genoeg hadden om elkaar te begrijpen. Ik had behoefte aan meer communicatie en overleg omdat ik geen achtergrond had in de boomteelt. Daarnaast werkten beide heren in het begin tussen de bomen maar inmiddels zit Ben voornamelijk op kantoor en stuurt Gerald het personeel buiten aan. Dit vraagt om andere vaardigheden.” Ook autodealer Iveco Schouten zag in dat een werkplaatschef er niet komt met enkel expertise binnen het vakgebied: “Lange tijd werd de beste monteur werkplaatschef maar dat gaat niet meer op. Van een werkplaatschef wordt tegenwoordig verwacht dat hij meer kan dan alleen goed repareren. People management is belangrijk maar automatiserings- of administratieve vaardigheden ook. Onze werkplaatschefs hebben trainingon-the-job gekregen.” Bij de deelnemende bedrijven bestond al een scholingsbehoefte voor zij in aanraking kwamen met Excelleren in Brabant. Hierbij ging het om verschillende type scholing: van vakinhoudelijke trainingen tot coachingstrajecten om ondernemersvaardigheden te ontwikkelen. Excelleren in Brabant heeft de ondernemers de mogelijkheid gegeven hun scholingsplannen tot uitvoer te brengen. Door de bijdrage werd een financiële drempel voor de ondernemers weggenomen. Ten aanzien van de effecten op het bedrijf zien de ondernemers dat vakinhoudelijke scholing zichtbare resultaten heeft opgeleverd, doordat medewerkers dit direct toe hebben kunnen passen in hun werk. Het effect van trainingen die niet per se vakinhoudelijk zijn, bijvoorbeeld communicatietrainingen, is lastiger te meten. Vaak zijn deze resultaten gebaseerd op een inschatting. Ondanks dat er geen harde cijfers zijn over de effecten, hebben alle ondernemers aangegeven tevreden te zijn met de resultaten van dit soort trainingen.


Het bleek erg belangrijk te zijn een cursus of training aan te laten sluiten op de werkvloer. Het halen van de gestelde doelen lukte goed wanneer de cursus op de werkvloer gegeven werd en werknemers in hun vertrouwde omgeving, met directe collega’s en eigen materialen konden leren. Wanneer cursussen en trainingen niet op de werkvloer gegeven konden worden, was het belangrijk de cursus of training aan te laten sluiten op de dagelijkse praktijk. Ook de houding van de werkgevers bleek een bepalende factor voor succes. Want het was aan hen om draagvlak te creëren onder de werknemers voor het gekozen opleidingstraject. Een deel van de werkgevers heeft tijdens functioneringsgesprekken gepeild welke opleidingsbehoefte er bij de werknemers bestond en heeft dit meegenomen in de plannen. Niet alleen het creëren van draagvlak was belangrijk, ook de betrokkenheid van de werkgever speelde een belangrijke rol. Die betrokkenheid konden werkgevers bijvoorbeeld tonen door aanwezig te zijn bij cursussen. “Tijdens de cursusdagen heb ik me kwetsbaar opgesteld”, vertelt Jaco Balemans van Bouwbedrijf Balemans. “Medewerkers zijn hierdoor momenteel eerder geneigd het aan te geven als ze niet tevreden zijn maar ik vrees dat dit zal afnemen als ik de komende maanden meer op afstand werk. Ik moet dus zelf die openheid vasthouden en zorgen dat mijn medewerkers dichtbij blijven.”


Cindy van der Meijden:

“We communiceren nu veel beter met elkaar”



Boomkwekerij De Spankert in Boxtel wordt gerund door de broers Ben en Gerald van der Meijden en zij worden daarin ondersteund door Bens vrouw Cindy. Het bedrijf heeft de crisis goed gevoeld en de nodige creativiteit was vereist om het hoofd boven water te houden. “Het project heeft ons meer managementinformatie gegeven waardoor we beter kunnen sturen op arbeid en op werkprocessen. Dankzij Excelleren in Brabant konden we op tijd maatregelen nemen”, vertelt Cindy.

Het bedrijf heeft door het project een duidelijkere taakverdeling kunnen maken op de werkvloer. “Kenmerkend binnen ons bedrijf was dat iedereen grofweg zijn eigen takenpakket samenstelde en het onduidelijk was wie verantwoordelijk was voor welk onderdeel van het proces. Niemand kon worden aangesproken op zijn verantwoordelijkheden, daardoor bleven bepaalde taken vaak liggen. Nu hebben we op papier staan wie waarvoor verantwoordelijk is.” Ook is er een urenregistratiesysteem ingevoerd waarmee iedere werknemer via zijn smartphone zijn uren kan klokken. Hiermee worden kosten bespaard. Cindy: ”Iedere werkdag werd er structureel een half uur overgewerkt terwijl dit niet altijd nodig was. Nu geeft iedere werknemer per dag aan welke werkzaamheden hij heeft uitgevoerd. Hieruit kunnen we afleiden of de kostbare overuren noodzakelijk zijn. Het heeft ons inzicht gegeven in hoe lang bepaalde werkzaamheden duren en maakt het ook gemakkelijker om naar de werknemers te communiceren dat zij deze overuren niet meer mogen maken.” Ben, Gerald en Cindy hebben veel opgestoken van het project. “Onze stijl van leidinggeven is veranderd. Je hebt hier te maken met twee kapiteins op één schip. Voorheen gingen we ieder onze eigen weg en wisten we van elkaar niet goed waar we mee bezig waren. We communiceren nu veel beter met elkaar en er is structureel managementoverleg.” Over deze resultaten is Cindy erg te spreken. “Dankzij onze deelname hebben wij op veel vlakken een verbeteringsslag kunnen maken. We werken efficiënter en communiceren beter, hierdoor is onze organisatie klaar voor de toekomst.”


Excellereninbrabant.nu


Over Excelleren in Brabant

Hans Koehorst, Senior Specialist Sociaal Economisch en Fiscaal Beleid ZLTO, lid stuurgroep Excelleren in Brabant. “Veel agrarische werkgevers hebben dankzij dit project geïnvesteerd in scholing en ontwikkeling. De excelleerscan en de inzet van onze eigen scholingsconsulenten vormden een goede basis voor het bepalen van de ontwikkelbehoefte. Excelleren in Brabant heeft een belangrijke impuls gegeven aan een leven lang leren.”

Petra van Meeteren, Beleidsmedewerker Arbeidsmarkt provincie Noord-Brabant, lid stuurgroep Excelleren in Brabant. “Het is geweldig dat met het project twee keer zoveel bedrijven zijn bereikt dan tot doel gesteld was. Het project was ook leerzaam voor de overige betrokkenen. Het blijkt dat een gestandaardiseerde aanpak niet goed aansluit op de doelgroep. Mkb-ondernemingen zijn niet over één kam te scheren. Bedrijven verschillen sterk qua sector, omvang en fase van organisatieontwikkeling. Daar is binnen dit project goed op ingespeeld.”


Anne Zouridis-Veldhoven, Manager Belangenbehartiging bij Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging en voorzitter van de stuurgroep Excelleren in Brabant. “Ons doel was ondernemers op een laagdrempelige manier een zetje in de rug geven in het realiseren van noodzakelijke ontwikkelingen binnen de onderneming. Zonder tussenkomst van allerlei ingewikkelde procedures en instanties die op grote afstand van een ondernemer staan. Door leren op de werkvloer niet aan te vliegen als MVO-vraagstuk, maar als strategische opgave voor een succesvolle onderneming, is deze opzet zeer geslaagd.”

Louis Peters, Senior Programmamanager MKB-Nederland en projectleider Excelleren in Brabant. “Excelleren in Brabant heeft het belang aangetoond van een gelaagde, vraaggestuurde aanpak om het middenen kleinbedrijf te bereiken en te ontwikkelen. Door aan te sluiten bij vragen die het ondernemerschap versterken konden ruim 300 ondernemers investeren in hun medewerkers.”


Raisa van Winden, Consultant bij CINOP-Advies en operationeel projectleider Excelleren in Brabant. “Excelleren in Brabant is voor mkb-ondernemers een stimulans geweest om bedrijfsspecifieke ontwikkeltrajecten aan te bieden. Brabantse ondernemers zijn terecht enthousiast over de opbrengsten. Het heeft onder meer de toekomstgerichtheid van hun bedrijf versterkt, producten en diensten verbeterd en het werkplezier van medewerkers verhoogd.’’

Harry Boonen, Senior Accountmanager Kenteq, adviseur financial engineering. “Het project Excelleren in Brabant heeft ons vooral geleerd dat bedrijven willen en kunnen ondernemen, maar niet zitten te wachten op regelzucht. Door duidelijke randvoorwaarden neer te zetten, zijn we met de participerende bedrijven in staat geweest het project succesvol te maken. Het is hun stap geweest om te investeren in de ontwikkeling van hun mensen.”



Colofon In opdracht van: Koninklijke MKB-Nederland Bezuidenhoutseweg 12 Postbus 93002 2509 AA Den Haag www.mkb.nl Auteurs: Nerina Vilches Louis Peters Vormgeving en realisatie: Kooiman Creative Advisering en Monitoring

Stationsplein 14 Postbus 1585 5200 BP ’s-Hertogenbosch Centraal telefoonnummer: +31 (0)73-6800800 [email protected] Met dank aan: Merie Michels voor haar rol bij het geven van de eerste aanzet van het project Excelleren in Brabant. Kirsti Pol voor het beschikbaar stellen van De Mengfabriek, een initiatief van De Conceptenbouwers.

Niets in deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze zonder voorafgaande toestemming van MKB-Nederland. Ondanks dat de inhoud van dit boek met zorg is samengesteld, kan MKB-Nederland geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van een fout in de uitgave.


Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging BZW Reitseplein 5 Postbus 90154 5000 LG Tilburg T 013 205 00 00 E [email protected]

Brabant

MKB Brabant Reitseplein 5 Postbus 90154 5000 LG Tilburg T 013 205 00 00 [email protected]

ZLTO Onderwijsboulevard 225 5223 DE ‘s-Hertogenbosch Postbus 100 5201 AC ‘s-Hertogenbosch 073 217 30 00 (algemeen) [email protected]

Provincie Noord-Brabant Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC ‘s-Hertogenbosch T (073) 681 28 12


Vanuit de overtuiging dat investeren in stabiele, robuuste mkb-ondernemingen de Brabantse economie versterkt en werkgelegenheid creëert is Excelleren in Brabant ontwikkeld. door werkgeversorganisaties MKBOptatur, quo bea quid era nestincia none conseri omnim que nesti Opgezet odi sit moluptas ulluptis dolum se ommodi Brabant, BZW en ZLTO, in samenwerking met de provincie Noord-Brabant heeft Excelleren in Brabant tussen re, ipsandandae sitatur aut et que sum nusani res quam, ipsantur minti blaboremodit quossit lique pro berepudis 2013 en 2015 ondernemers gestimuleerd om aan de slag te gaan met de leercultuur binnen hun bedrijf. a quo bero magnitem re, odignam coreped iaepudae verum faccum eum harciet magnissumet fugit quid est facipsuntium velluptas re vent es voloresequas solupis alit quae. Volores eaqui aut repuditius. Het project is gestart op een moment dat veel Brabantse bedrijven in zwaar weer zaten en zich moesten Ad qui sum rem labor magnatur sit optat quis explicti doluptate nonsequidis aut as nis aut quos dolo quia nus onderscheiden - excelleren - om voort te kunnen bestaan. Scholing zorgt ervoor dat bedrijven kunnen innoveren, magnimpe laut acimus id escilibea con nobitatustia et re quatusa musandi rerem repudit qui optatatur? Occagroeien en zich kunnen onderscheiden. Dankzij dit project heeft de leercultuur binnen Brabantse mkb-ondernemingen borum sam ad qui ant in eliam aut ide ad unt. een forse impuls gekregen. Eles maio cor as verum ra vit dolupta sperio tem faccae nonseceaque pratur maximi, optur, optae eos asiminum

assed quatiam, te con corum dolorio blaborrum volumquo dolores eturliefst rem334 voluptatium simod que postem Excelleren in Brabant heeft qui grote impact gehad. Het project heeft maar ondernemingen kunnen quiatio. Nem nonsendaeped mos keer alitionse posse verum dolupis ut ut labo. quam, eos adigenis etur se ondersteunen. Dat is ruim twee zoveel als het gestelde doel van 150Ut bedrijven. Depossus deelnemende ondernemers hebben 3807 medewerkers een ontwikkeltraject aan kunnen bieden. Dat zijn er bijna vijf volori optat. keerdolorro zoveel exeriorum als de beoogde 800 medewerkers. Opta faccullabo. Tiusandi rest, vellautem este volore, con nim fuga. In eumendest fuga. Nem in prem. Solor soluptas aut qui non repudip saecti doluptae. Ur modi dolorro ruptat plitibeatio dem quis sum Niet alleen zijn er veel ondernemers bereikt. hebben resultaten kunnen boeken dankzij voloriorum endelessimus dolor magnissum hit, Zij ut ut aut autook ex prachtige eius doluptatque anducimus, audisciis accullo het project: quam, quas num repersperem quisimi nctatqu iassit dia quae maios periatur, vel estionsedio. Nonsed maioressit eatemporum quibus a consequamus dit aut aut audandit occaeperibus ullenis quiandus acerio doluptatiis none• De kwaliteit van producten en diensten is verbeterd, bij 73,2% van de deelnemers ces magnist emolupta nus am quo et elendis nos dem et dem illore quo inctota turessitae. At laceper epelesse• Het hielp bij het ontwikkelen van het toekomstperspectief van de onderneming (71,4%) qui restiistia si doluptur re aut quamet perrum, od ut ad maio tore velis quis rerumque volor ant, sum qui autendi • Het werkplezier van de werknemers is verhoogd (64,9%) tatur, tem lanihil is ipit adipit aut essiminus andus eos re esti debistr uptatiusam et, illam eum aut aut ex es sunt. • De samenwerking tussen medewerkers is verbeterd (66,2%) Ceperit plis repra everepeleni(35,4%) odis rem erio. Am, sum coriam, evelique modit eture nost faceprerit omnim• Kosten zijn voles teruggedrongen por as ipsa consent, simenia volenist, sim inuscia del excesed quatur, is earum doluptas et fugit ve

Brabant

excellereninbrabant•nu

ExcellereninBrabant.nu. Haal het beste uit je mensen

Recommend Documents