EXCEL gevorderd 2007
Bureau voor Taal en Informatica 7 juli 2010
Werfkade 10 9610 LG HOOGEZAND Tel: 0598 390070 e-mail :
[email protected]
Inhoud
1
Inhoud 1.
BASISTECHNIEKEN voor gevorderden.........................................................................................6 1.1 Navigeren...................................................................................................................................6 1.2 Selecteren...................................................................................................................................7 1.3 Kopiëren en verplaatsen ............................................................................................................7 1.3.1 Kopiëren/Verplaatsen via het Start-lint..............................................................................7 1.3.2 Kopiëren/Verplaatsen via de snelmenu’s ...........................................................................8 1.3.3 Visueel kopiëren en verplaatsen.........................................................................................8 1.3.4 Kopiëren met sneltoetsen. ..................................................................................................8 1.3.5 Kopiëren naar belendende percelen ...................................................................................9 1.3.6 Kopiëren met vaste interval................................................................................................9 1.3.7 Opdrachtje: .......................................................................................................................10 1.3.8 Met eigen reeks vullen......................................................................................................10 1.3.9 Exponentieel verhogen .....................................................................................................10 1.3.10 Opdrachten .......................................................................................................................11 1.3.11 Plakken speciaal (formule-uitkomsten omzetten in waarden)..........................................11 1.4 Werken met formules en functies ............................................................................................12 1.4.1 Formules ...........................................................................................................................12 1.4.2 Meneer van Dalen.............................................................................................................12 1.5 Naar een cel verwijzen.............................................................................................................13 1.6 Functies....................................................................................................................................13 1.6.1 De huidige datumfunctie ..................................................................................................13 1.6.2 Standaard-functies ............................................................................................................13 1.7 AutoSom{AutoSum} ...............................................................................................................14 1.7.1 Opdracht ...........................................................................................................................15 1.8 Statusbalkfuncties ....................................................................................................................15 1.9 Procenten .................................................................................................................................16 1.10 Celeigenschappen.................................................................................................................16 1.10.1 Cel uitlijnen ......................................................................................................................16 1.10.2 Afbreken met Alt/Enter ....................................................................................................17 1.11 Opmaak kopiëren .................................................................................................................18 1.12 Bladopmaak kopiëren...........................................................................................................18 1.13 Absoluut en relatief kopiëren..............................................................................................18 1.14 Beschermen ..........................................................................................................................19 1.15 Valideren..............................................................................................................................21 1.16 Verbergen.............................................................................................................................21 1.17 Opdrachten ...........................................................................................................................22 1.17.1 Opdracht 1 ........................................................................................................................22 1.17.2 Opdracht 2 ........................................................................................................................22 1.17.3 Opdracht 3 ........................................................................................................................23 1.18 Inhoud verwijderen ..............................................................................................................24 1.18.1 Verwijderen met verschuiving .........................................................................................24 1.18.2 Inhoud wissen zonder verschuiving .................................................................................24 1.19 Werken met tijden................................................................................................................24 1.20 Het datumsysteem wijzigen .................................................................................................25 1.21 Een Prognose-oefening ........................................................................................................26 1.21.1 Een oplossing: ..................................................................................................................29 1.22 Wizard functies ....................................................................................................................30 1.22.1 AANTAL.ALS{CountIf} .................................................................................................30 1.23 Voorwaardelijke opmaak .....................................................................................................31 1.23.1 Formulegebruik bij voorwaardelijke opmaak...................................................................32 1.24 Wizard Grafieken .................................................................................................................33
Inhoud
2
1.24.1 Grafiek maken ..................................................................................................................33 1.25 Het Invoegen-lint..................................................................................................................33 1.25.1 Meerdere gegevens toevoegen..........................................................................................34 1.25.2 Titels toevoegen................................................................................................................34 1.25.3 Ander grafiektype kiezen..................................................................................................35 1.25.4 Grafiek verwijderen..........................................................................................................35 1.25.5 Opdracht: ..........................................................................................................................35 1.26 Gegevenstabellen .................................................................................................................35 1.26.1 Titels blijvend weergeven ................................................................................................35 1.26.2 Kolommen verbergen en weer zichtbaar maken ..............................................................36 1.26.3 Linker kolommen weer zichtbaar maken. ........................................................................37 1.27 Automatisch aanvullen.........................................................................................................37 1.28 Tabbladen een kleurtje geven ..............................................................................................38 1.29 Afdrukken ............................................................................................................................38 1.29.1 Een selectie afdrukken......................................................................................................38 2. FUNCTIES......................................................................................................................................40 2.1 Functies toevoegen ..................................................................................................................40 2.2 Functies bewerken ...................................................................................................................41 2.3 Gecombineerde functies ..........................................................................................................41 2.4 Ingebedde functies ...................................................................................................................42 2.5 SOM.ALS{SumIf}...................................................................................................................43 2.6 Tekstfuncties (Links(){Left()} en Rechts(){Right()}) ...........................................................44 2.6.1 Oefening tekstfuncties:.....................................................................................................44 2.7 Datumfuncties..........................................................................................................................45 2.7.1 Oefening: ..........................................................................................................................45 2.7.2 Weekdag als tekst. ............................................................................................................46 2.8 Opzoektabellen ........................................................................................................................46 2.9 Factuurblad ..............................................................................................................................47 2.9.1 Automatische datum.........................................................................................................48 2.9.2 Een tweede blad gebruiken...............................................................................................49 2.9.3 ALS{IF}-functie...............................................................................................................49 2.9.4 Beveiligen.........................................................................................................................50 2.10 Oefening...............................................................................................................................50 3. GRAFIEKEN ..................................................................................................................................51 3.1 Werken met grafieken..............................................................................................................51 3.1.1 Het Invoegen-lint ..............................................................................................................51 3.1.2 Opdracht 1 ........................................................................................................................52 3.1.3 Grafiek aanpassen.............................................................................................................53 3.1.4 Titels bewerken ................................................................................................................55 3.1.5 As opmaken ......................................................................................................................55 3.1.6 Schaal aanpassen ..............................................................................................................56 3.1.7 Lekkere taart .....................................................................................................................56 3.1.8 Een punt uit de taart..........................................................................................................57 3.1.9 Kleur veranderen ..............................................................................................................57 3.2 Trendlijn toevoegen .................................................................................................................58 3.3 Combinatiegrafiek ...................................................................................................................59 3.4 Spreidingsgrafiek. ....................................................................................................................60 4. WERKEN MET GEGEVENSBESTANDEN ................................................................................62 4.1 Sorteren....................................................................................................................................62 4.2 Datumgegevens ontrafelen ......................................................................................................63 4.3 Subtotaliseren ..........................................................................................................................64 4.3.1 Maandelijkse verkoopcijfers (totalen) over 1994 en 1995..............................................65 4.4 Met twee mappen werken ........................................................................................................67 4.5 Gegevens filteren .....................................................................................................................68
Inhoud
3
4.5.1 Automatisch filter.............................................................................................................68 4.5.2 Filter opheffen ..................................................................................................................69 4.5.3 Uitgebreid filter ................................................................................................................69 4.6 Foto’s in Excel-cellen ..............................................................................................................71 5. INSTELLINGOPTIES ....................................................................................................................74 5.1 Het Opties voor Excel -menu...................................................................................................74 5.1.1 Standaard lettertype instellen ...........................................................................................74 5.1.2 Herstelbestanden ..............................................................................................................74 5.1.3 Rasterlijnen weergeven of verbergen ...............................................................................75 5.1.4 Rasterlijnen{Gridlines}....................................................................................................75 5.1.5 Nulwaarden{Zero values} ................................................................................................76 5.1.6 Wat gebeurt er na een Enter .............................................................................................76 5.1.7 Automatisch aanvullen .....................................................................................................76 5.1.8 Macro virusbeveiliging.....................................................................................................77 6. Sjablonen.........................................................................................................................................79 6.1 Leeropdracht ............................................................................................................................80 7. AFDRUKKEN ................................................................................................................................81 7.1 Alles afdrukken........................................................................................................................81 7.2 Raster weg?..............................................................................................................................81 7.3 Koppen (titels) boven iedere pagina.......................................................................................82 7.4 Vergroten en verkleinen ..........................................................................................................82 7.5 Marges aanpassen/Kolommen verbreden ................................................................................83 7.6 Kop- en Voetteksten ................................................................................................................83 7.7 Gegevens op (een) pagina('s) forceren. ...................................................................................84 7.8 Harde pagina-einden ................................................................................................................85 7.8.1 Pagina-einde invoegen......................................................................................................85 7.8.2 Pagina-eindevoorbeeld bekijken.......................................................................................85 7.8.3 Pagina-einden verwijderen. ..............................................................................................85 7.9 Selecties met verborgen kolommen/rijen printen ....................................................................85 7.10 Een grafiek los afdrukken ....................................................................................................86 8. Van EXCEL naar WORD ...............................................................................................................87 8.1 Een Excel-werkblad opnemen in Word ...................................................................................87 8.2 Een Excel-tabel in Word als Word-tabel .................................................................................87 8.2.1 Als tabel plakken ..............................................................................................................87 8.3 Een Excel-tabel als object in Word .........................................................................................88 8.4 Gegevens aanpassen ................................................................................................................89 8.5 Object aanpassen .....................................................................................................................89 8.6 Randen en Arcering/Kleur bepalen. .......................................................................................90 8.7 Een Grafiek invoegen in Word. ...............................................................................................91 8.7.1 Grafiek als plaatje.............................................................................................................91 8.8 Objecten als icoon ...................................................................................................................92 8.9 Vanuit Word een EXCEL Tabel maken ..................................................................................93 9. Van WORD naar EXCEL ...............................................................................................................94 9.1 Wordtekst in een EXCEL tekstkader.......................................................................................94 9.2 Een Wordtabel overzetten........................................................................................................94 9.3 Door Tabs gescheiden lijsten overzetten .................................................................................95 9.4 Lijsten met komma's of spaties overzetten. ............................................................................96 10. Formulieren .................................................................................................................................97 10.1 Het Ontwikelaars-lint ...........................................................................................................97 10.2 Selectievakje ........................................................................................................................97 10.3 Oefening...............................................................................................................................98 10.4 Keuzerondje .........................................................................................................................98 10.5 Keuzelijst. ............................................................................................................................99 10.6 Keuzelijst met Invoervak ...................................................................................................100
Inhoud
4
10.7 Schuifbalk ..........................................................................................................................100 10.8 Cellen met keuzelijst .........................................................................................................100 10.8.1 Gegevens klaar zetten en definiëren...............................................................................100 10.8.2 Naam definiëren .............................................................................................................101 10.8.3 Cellen tot keuzelijsten omvormen ..................................................................................102 11. DE DOELZOEKER{Goal Seek..} ............................................................................................104 11.1 Uitgaan van het resultaat....................................................................................................104 11.2 Bezuinigen..........................................................................................................................105 11.3 Kapitaalgroei......................................................................................................................105 11.4 Die droomreis rond de wereld (voor 2 personen). ............................................................106 11.5 Extra opdracht:...................................................................................................................106 12. DRAAITABELLEN..................................................................................................................108 12.1 Gegevens de juiste draai geven. .........................................................................................108 12.2 Gegevens verbergen ...........................................................................................................110 12.3 Draaitabel verwijderen.......................................................................................................110 12.4 Wanneer heb je kolommen nodig?.....................................................................................110 12.5 Wijzigingen verwerken ......................................................................................................112 12.6 Op herhaling.......................................................................................................................113 12.7 Nog maar eens draaien. ......................................................................................................114 12.8 Transactietabel ...................................................................................................................116 12.9 Velden toevoegen...............................................................................................................117 12.10 Velden verwijderen ............................................................................................................117 12.11 Gegevens wijzigen .............................................................................................................117 12.12 Opdrachten .........................................................................................................................118 13. MACRO'S..................................................................................................................................119 13.1 Opnemen ............................................................................................................................119 13.1.1 Beveiliging......................................................................................................................119 13.1.2 Opname repeteren...........................................................................................................119 13.1.3 Relatief en absoluut ........................................................................................................120 13.1.4 De uitvoering ..................................................................................................................120 13.2 Opname afspelen................................................................................................................120 13.3 Datummacro .......................................................................................................................121 13.4 Macro’s verwijderen ..........................................................................................................121 13.5 Macro's bewerken...............................................................................................................121 13.5.1 Voorbereidend werk: ......................................................................................................121 13.5.2 Macro's bewerken...........................................................................................................121 13.5.3 Variabelen gebruiken......................................................................................................123 13.5.4 Invoervensters.................................................................................................................123 13.6 Macro-bibliotheek..............................................................................................................125
Inhoud
5
Basistechnieken voor gevorderden
6
1. BASISTECHNIEKEN voor gevorderden In deze module basistechnieken worden aan de hand van korte informatie en korte oefeningen de benodigde basisvaardigheden nog eens doorgenomen. Gebruikers die overstappen van een ander spreadsheet hebben die basistechnieken nodig om in Excel te kunnen werken. De al meer ervaren Excelgebruiker kan de oefeningen snel doornemen en eventuele gaten in haar/zijn kennis opvullen . De andere modulen gaan ervan uit dat de hier besproken kennis en vaardigheid aanwezig is. Sessie 01-01
1.1 Navigeren Onderstaande lijst bevat een aantal toetscombinaties om snel door het werkblad te navigeren.
Open navigatie(.xlsx)
Neem de lijst door en probeer de mogelijkheden. Home Ctrl/Home Ctrl/End Ctrl/Pijl rechts
Ctrl/Pijl links
Ctrl/Pijl boven Ctrl/Pijl beneden PgUp PgDn Alt/PgUp Alt/PgDn Tab Shift/Tab Enter Shift/Enter Ctrl/PgUp Ctrl/PgDn
Naar het begin van de rij Naar het begin van het werkblad Naar het eind van het werkblad.* Naar de laatste of eerste gevulde cel van een rijreeks rechts Naar de eerste of laatste gevulde cel van een rijreeks links Naar de eerste of laatste gevulde cel van een kolomreeks Naar de eerste of laatste gevulde cel van een kolomreeks Een werkscherm naar boven Een werkscherm naar beneden Een werkscherm naar links Een werkscherm naar rechts Een kolom naar rechts Een kolom naar links. Een rij naar beneden Een rij omhoog. Eén blad terug Eén blad verder.
* Het werkblad gebied wordt bepaald door cellen waar iets is ingevuld of waarvan de opmaak is aangepast. Als Ctrl/End het werkbladgebied voorbij lijkt te schieten zijn er mogelijk lege cellen wel van een andere opmaak voorzien (ander lettertype bijv.) TIP !:
Links in de formulebalk zie je naam van de geselecteerde cel (Bijv. ). Je kunt hierin klikken waarna de naam geselecteerd is. Type je daarna de naam in van een cel waar je naar toe wilt, dan vlieg je daar naar toe op het moment dat je op Enter drukt. Een alternatief is
Basistechnieken voor gevorderden
7
het gebruik van F5. Je kunt daar ook terugkeren naar eerder geselecteerde cellen. Een alternatief is via de knop Zoeken en Selecteren en daarna Ga naar.. in het Start-lint: Probeer bovenstaand zo gewenst.
1.2 Selecteren Je kunt op verschillende manier selecteren. De methode met ingedrukte muisknop is niet altijd handig als het om een groot gebied gaat en je er voordien voorbijschiet. Probeer de volgende mogelijkheden Met F8
Selecteer de begincel. Druk op F8 en selecteer daarna de laatste cel. Het tussenliggende gebied wordt geselecteerd. Om het F8-effect weer op te heffen, druk je op [ESC] en klik je weer even ergens in een cel.
Samen met de Shift-toets Door bij het navigeren de SHIFT-toets ingedrukt te houden wordt het tussenliggende gebied geselecteerd. Samen met de Ctrl-toets Met behulp van de CTRL-toets kun je niet aaneengesloten gebieden selecteren. Wat je met zo'n selectie kunt doen is nog wel beperkt. Kolommen, rijen of het hele werkblad selecteren. Door op de kolom- of rijkop te klikken, selecteer je een hele kolom of rij. Door op het knopje te klikken waar de rij- en kolomkoppen elkaar kruisen , selecteer je het hele blad TIP ! : Na een foutieve selectie hoef je niet opnieuw te beginnen. Houd de Shift-toets ingedrukt en verklein of verruim de selectie! Probeer. Sluit het bestand af zonder het te bewaren Sessie 01-02
1.3 Kopiëren en verplaatsen Kopiëren en verplaatsen kan op een aantal manieren gedaan worden. De te kiezen methode hangt af van hoe gekopieerd/verplaatst moet worden en verder van persoonlijke voorkeur.
Open een nieuw werkblad.
1.3.1 Kopiëren/Verplaatsen via het Start-lint We nemen even snel de diverse kopieer en verplaatstechnieken door.
Vul de cellen A1, A2 en A3 met Test1, Test2 en Test3
Selecteer A1 t/m A3 en klik op het Kopieer-icoon
Basistechnieken voor gevorderden
Ga naar B1 en kies Plakken
Selecteer B1 t/m B3 en druk op de Del-toets om het te verwijderen.
Selecteer A1 t/m A3 en kies het schaartje
Ga naar B1 (de selectie verdwijnt niet!) en kies weer Plakken
8
1.3.2 Kopiëren/Verplaatsen via de snelmenu’s Snelmenu’s zijn contextgevoelig, d.w.z. dat de menu’s die je krijgt afhankelijk zijn van waar de cursor precies staat. Het is daarom belangrijk bij het gebruik van de snelmenu’s goed op de plaats van de cursor te letten.
Selecteer B1 t/m B3
Zorg ervoor dat de cursor in het geselecteerde stuk staat
Druk op de rechtermuisknop en kies Knippen{Cut}
Ga naar A1 en druk op de rechter muisknop. Kies Plakken{Paste}
1.3.3 Visueel kopiëren en verplaatsen De randen van geselecteerde reeksen zijn gevoelig gemaakt voor bepaalde bewerkingen. Tast je met de cursor de rand van een geselecteerde reeks voorzichtig af dan zie je hoe de cursorvorm verandert. In een pijl bijvoorbeeld.
Selecteer A1 t/m A3 (als dat nog niet geselecteerd is) en beweeg de cursor voorzichtig over de rand. Hij moet in een pijl met vier kleine pijltjes veranderen.
Druk de linker muisknop vast (terwijl de cursor de vorm van een pijl heeft) en sleep de selectie naar D1 (of waar je maar wilt). Laat dan los.
Doe het zelfde met deze reeks maar hou nu de CTRL-toets ingedrukt. Naast de pijl moet een +-teken verschijnen.
Sleep de selectie naar A1 en laat los.
1.3.4 Kopiëren met sneltoetsen. De snelste manier van kopiëren en verplaatsen is met behulp van sneltoetsen. Je houdt daarbij de Ctrl-toets ingedrukt, terwijl je op een ander toets drukt: Ctrl/c : Kopiëren Ctrl/x : Knippen Ctrl/v : Plakken
Probeer deze methoden als je ze nog niet kent.
Basistechnieken voor gevorderden
9
Sessie 01 - 03
1.3.5 Kopiëren naar belendende percelen Met de vulgreep Kijk maar:
kun je ook kopiëren. Dat is dan wel vaak kopiëren met speciale effecten.
Wis alle data.
Zet in een nieuwe of opgeschoonde map Test in A1. Bevestig en selecteer weer.
Tast de vulgreep af totdat de cursor een kruisje
Klik de linkermuisknop vast en sleep het geheel naar beneden (naar A8 ?) en laat los. Geen verrassingen!
Type in A1 Test1 en doe hetzelfde. Interessant resultaat, nietwaar?
wordt!
Het kan nog fraaier:
Type januari of Januari in A1 en herhaal het proces.
Wat zou hij van maandag maken?
En afkortingen?
Vul Jan maar eens uit!
Dit is dus de manier waarop vulgreepkopiëren met teksten omgaat! Bij getallen gaat het ietsje anders:
Wis alles!
Type 1 in cel A1 en vulgreep kopieer naar A8
Doe hetzelfde maar houd nu de CTRL-toets ingedrukt (je moet ++ krijgen).
1.3.6 Kopiëren met vaste interval Er is nog meer moois:
Type in A1: 0 en in A2: 3
Selecteer beide cellen en vulgreep-kopiëer de selectie naar A8 (zonder CTRL)
Probeer zelf met andere intervallen!
OPMerking!: Het gebruik van de CTRL-toets heeft vaak een annulerend effect. Wil je bij het vulgreepkopiëren, bijv. niet dat test1 verhoogd wordt tot test2 etc. dan gebruik je CTRL.
Basistechnieken voor gevorderden
10
1.3.7 Opdrachtje: Probeer de volgende reeks eens te maken door 5 en 10 in te typen en verder de vulgreep te gebruiken (zie voor oplossing de videosessie 01-03)
1.3.8 Met eigen reeks vullen Je kunt ook je eigen reeksen maken (In videosessie 01-03 wordt een beetje een andere werkwijze getoond!).
Type een lijst onder elkaar in, bijv. van collega’s of producten. Selecteer de cellen.
Klik op de Officeknop en kies Opties voor Excel rechts onder in menuvenster.
Klik daar op Aangepaste lijst bewerken
Je kunt nu de lijst in een aangepaste lijst “importeren”. De te importeren cellen staan al geselecteerd.
[Importeren] en 2 x [OK]
Type één van de namen in een cel en vul uit!
1.3.9 Exponentieel verhogen Dit is nauwelijks nog kopiëren te noemen, maar je kunt op basis van een ingetypt getal aangrenzende cellen exponentieel opvullen:
Type 3 in een cel.
Selecteer de cel en breid de selectie 5 cellen naar onder uit.
Klik op het lijstknopje van het Doorvoeren-icoon in het Bewerken onderdeel van het Startlint.
Selecteer Reeks en dan Groei en type 2 achter Intervalwaarde:
Basistechnieken voor gevorderden
11
[OK] (geslaagd?)
Sessie 01-04
1.3.10 Opdrachten
1.3.10.1 Opdracht 1 Maak met behulp van de vulgreep en het intypen van alleen de begindatum een lijstje in de Akolom van 1-1-2013 t/m 28-02-2013.
1.3.10.2 Opdracht 2 Zorg nu met minimale type-inspanning voor een lijst waarin alle eersten van de maand onder elkaar staan (voor bijv. 2012)
1.3.10.3 Opdracht 3 Zorg ervoor door alleen maar 5 in te typen, je daarna een horizontale reeks krijgt die telkens met 5 oploopt en tot 225 gaat. Ook de vulgreep zou je hier niet bij nodig moeten hebben.
1.3.11 Plakken speciaal (formule-uitkomsten omzetten in waarden) Met Plakken speciaal is ook nog het een en ’t ander te bereiken:
Type 1 in A1 en 2 in A2. Zorg ervoor dat A3 leeg is.
Selecteer A1 t/m A3 en klik op het AutoSom{AutoSum}knopje.
Weten we ook dat de uitkomst 3 is. Het resultaat willen we zonder onderliggende formule bewaren:
Selecteer A3. Kopiëren{Copy} (via menu of snelmenu)
Ga naar B3. Plakken speciaal{Paste Special} (via (snel)menu=rechter muisknop) Selecteer Waarden{Values} [OK]
Basistechnieken voor gevorderden
12
We hadden het plakken ook in A3 plaats kunnen laten vinden dan hadden we de formule vervangen door de feitelijke waarde.
1.4 Werken met formules en functies Zoals ieder rechtgeaard spreadsheetprogramma werkt Excel ook met formules, hier functies geheten. Functies maken het rekenen gemakkelijker. Het zijn als het ware kleine programmaatje die ingewikkelde of bewerkelijke berekening in één keer uitvoeren. In plaats van =A1+A2+A3+A4+A5+A6 kun je nu, bijvoorbeeld, zeggen =SOM(A1:A6){=SUM(A1:A6)} . Functies geven spreadsheets hun grote kracht en hun aantal groeit met iedere nieuwe versie. Functies worden in Excel voorafgegaan door het = teken. Tegelijkertijd zijn er veel situaties te bedenken waar het gebruik van eenvoudige formules het handigst is (bijv. B1-B2).
1.4.1 Formules
Sluit de huidige map zonder hem op te slaan en begin met een nieuwe.
Zet in A1 99 en in B1 33.
Kopieer A1 en B1 naar A2:B5
Zet in C1: =A1+B1 [enter]
Optellen (som)
Zet in C2: =A2-B2 [enter]
Aftrekken
Zet in C3: =A3*B3 [enter]
Vermenigvuldigen (product)
Zet in C4: =A4/B4 [enter]
Delen
Vervang B5 door 2
Zet in C5: =A5^B5
Machtsverheffen.
1.4.2 Meneer van Dalen Of Meneer van Dalen nog steeds op antwoord wacht, wordt wel eens in twijfel getrokken, maar de regel dat Vermenigvuldigen en Delen aan Optellen en Aftrekken voorafgaan is nog wel steeds geldig. Met bruut geweld, d.w.z. door het plaatsen van haken om een optelling of aftrekking, kun je aan optellen en aftrekken eventueel nog voorrang verlenen: 3*2+4 3*(2+4)
=10 =18
1.4.2.1 Opdracht Twee afdelingen gaan een dagje naar het Weetikvelerwoud. Afdeling A bestaat uit 9 mensen en B uit 16. De bus + chauffeur kost 650. Hoeveel kost het per persoon?
Basistechnieken voor gevorderden
13
Maak het volgende spreadsheetje (bijv in A10 etc.). Bedenk de formule zelf. (Je moet ditzelfde spreadsheet ook voor andere uitjes kunnen gebruiken, dus geen waarden in de formule zelf gebruiken!)
Afd. A 9
Afd. B 16
Kosten 650
Per Persoon (formule)
1.5 Naar een cel verwijzen Om in een bepaalde cel een kopie te krijgen van een andere cel, kun je eenvoudig de celverwijzing invoeren. Op een andere plek in ons spreadsheet houden we de totale kosten per persoon bij. Het gaat daarbij om de reiskosten (verwijzen naar D11), de aangeboden consumptie (vast prijs, bijv. 35) en het toegangskaartje:
Maak het als volgt af (de reiskosten niet opnieuw intypen, gebruik hier een formule!):
Sessie 01-05
1.6 Functies Sluit zonder op te slaan en begin een nieuw blad. Functie helpen om bepaalde berekeningen snel te laten verlopen. Sommige zijn nogal complex andere zeer eenvoudig.
1.6.1 De huidige datumfunctie Type in A1: =vandaag() en bevestig Dat moet je de datum geven. Wil je de tijd er ook nog bij: Type in B1: = nu() en bevestig. Weet je ook hoe laat het is.
1.6.2 Standaard-functies Als je nu getallen typt in A1 en B1, worden die weer vertaald in datums. Irritant, maar je moet de opmaak van die cellen eerst weer wissen. Type maar eens getallen in die cellen. (Het blijven datums)
Basistechnieken voor gevorderden
14
Let er nu eens op dat er in het startlint, waar eens Standaard stond, nu Datum of Aangepast is verschenen. Kies uit het lijstje Standaard Je kunt dit soort cel-opmaak ook gewoon wissen, dat werkt ook in meer situaties effectief Selecteer de nog overgebleven datum-cel en kies uit het lijstje bij de knop Wissen voor Opmaak wissen
Zet een aantal getallen in A1 t/m A4
Kopieer die naar B1 t/m D4
Plaats handmatig de functie =SOM(A1:A4){=SUM(A1:A4} in A5 [bevestig]
Wis de functie weer.
Type =som(
Selecteer A1 t/m A4 met de muis en bevestig.
Plaats op dezelfde wijze de volgende functies: B5: =Gemiddelde(B1:B4) {=AVERAGE(B1:B4)} C5: =Aantal(C1:C4) {=Count(C1:C4)} D5: =Product(D1:D4) {=Product(D1:D4)} (reken dit even uit het hoofd na!!??)
{=sum( }
1.7 AutoSom{AutoSum} Het Start-lint kent het knopje AutoSom{AutoSum} totaal uit kunt laten rekenen.
waarmee je in één keer het
Wis A5
Cursor in A5 en klik op Autosom. Bevestig (2 x klikken op Autosom heeft hetzelfde effect)
Autosom kijkt eerst omhoog of daar optelbare getallen staan, dan links. Hij telt door totdat hij een lege cel, een cel met tekst of een formule tegenkomt. Hierdoor is hij op deze manier niet altijd te gebruiken. Er is een alternatief:
Wis A5 en A2
Basistechnieken voor gevorderden
Gebruik Autosom nogmaals in A5
Autosom heeft nu alleen A3 t/m A4 opgeteld.
Wis A5
Selecteer A1 t/m A5 (inclusief lege cel dus)
Klik op de Autosomknop.
In deze versie heb je naast de Σ-knop ook nog een lijstknopje, waar je andere standaardfuncties uit kunt halen:
Probeer deze ook even.
1.7.1 Opdracht
Type het volgende staatje in (zonder B6 en C6) en gebruik de net geleerde manier om het bereik van de “gemiddelde” – functie van te voren vast te stellen:
Sessie 01-06
1.8 Statusbalkfuncties Voor wie even wil spieken heeft de statusbalk (onderaan) een aardige functie:
Selecteer A1 t/m A4
Onderaan in de zgn statusbalk zie je nu de volgende gegevens als staan:
Probeer de knopjes ernaast (met de cellen) ook eens, ze geven je een idee van de paginaindeling.
15
Basistechnieken voor gevorderden
16
1.9 Procenten Percentages kun je nu intypen met het percentage-teken erachter. EXCEL deelt dan op de achtergrond het getal door honderd en werkt daarmee. Je hoeft nu bij een verwijzing naar een cel met een percentage niet meer door 100 te delen!:
Selecteer een gebied waarin alle ingevulde cellen voorkomen.
Druk op de Delete-toets om de cellen te legen.
Type 17,5% (inclusief % dus!) in A1 en =100*A1 in B1. Bevestig!
Het resultaat is 17,5 en niet 1750. Er moet dus in feite 0,175 in A1 staan!
1.10 Celeigenschappen Cellen hebben "eigenschappen" , eigen trekjes die bepalen hoe ze er uit zien en hoe ze de gegevens die er in staan weergeven. Deze eigenschappen kunnen veel "eigenaardigheden" verklaren.
Type in drie lege cellen onder elkaar letterlijk de volgende waarden (schrik niet als de weergave afwijkt van wat je intypte) 10% 10/1 € 10
Selecteer de drie cellen en leeg ze met de Del(ete)-toets.
Type nu het getal 20 in alle drie cellen (trek je niets aan van het resultaat)
Zoals je ziet, denkt Excel nu weer beter te weten wat je in die cellen wilt hebben dan jij zelf. Een probleempje! Na de eerste keer dat je in een nog niet geformatteerde cel iets met een bepaald formaat intypt, gaat Excel er vanuit dat dit het formaat van de cel moet zijn. We hadden dat bij die datums al eerder gezien. In ons geval dus een percentage formaat, een datum formaat en een munt formaat. Leeg halen met de Del-toets veranderde niets aan de eigenschappen die de cel gekregen heeft.
Selecteer de cellen en zet ze terug op Standaard of wis de opmaak.
1.10.1 Cel uitlijnen Via celeigenschappen kun je ook de uitlijning van een cel regelen. Merk op dat veel van de celeigenschappen via de lintknoppen ingesteld kunnen worden , maar niet alles en er zitten een paar interessante mogelijkheden bij. Soms komt het voor dat je een kolom hebt met een hele lange kop erboven, terwijl de inhoud van de cellen eronder maar kort is, bijv.:
Basistechnieken voor gevorderden
17
VOORLETTERS P. J. W. K. Dit betekent dat je vaak met kolommen werkt die veel breder zijn dan eigenlijk voor de gegevens erin nodig is.
Type bovenstaande gegevens in (Gebruik hoofdletters!). Maak de kolom smaller dan de tekst Voorletters.
Selecteer de cel met "VOORLETTERS"
Roep de Celeigenschappen{(Format) Cells} op met de rechter muisknop of kies “Meer getalnotaties” uit de lijst van de Standaard-knop
Kies Uitlijning{Alignment} uit de tabbladen.
Selecteer het keuzevakje Terugloop{Wrap text}
[OK]
Plaats een afbreekstreepje (-) waar de tekst afgebroken moet worden.
1.10.2 Afbreken met Alt/Enter Er is een handiger manier om meer regels in een cel te krijgen.
Type in een cel (zonder te bevestigen): Ik wil meer regels
Druk nu op Alt/Enter en bevestig daarna (met bijv. Enter) .
Uitlijning kent nog een aardigheidje:
Type in een cel: een scheve schaats
Zorg voor het Uitlijning{Alignment} tabblad (uit Celeigenschappen{Cells})
Rechts bevindt zich het Stand{Orientation}-kader
Klik op de 45° positie.
[OK]
De tekst heeft een passende vorm gekregen. Via het tabblad Lettertype {Font} kan de te gebruiken letter gekozen worden. De Tabbladen Rand(Border} en Patronen{Patterns} kunnen gebruikt worden voor het aanbrengen van randen, kleuren en patronen per cel of
Basistechnieken voor gevorderden
18
geselecteerde cellen.
Oefen even met deze mogelijkheden.
Sessie 01-07
1.11 Opmaak kopiëren Heb je een cel nog al bewerkelijk opgemaakt, dan kun je de hele opmaak in één klap naar een andere cel of celgebied kopiëren..
Type ergens in twee cellen naast elkaar: Een tweede scheve schaats en Een derde scheve schaats (Geeft niets als een stuk van de eerste tekst verdwijnt)
Klik in de cel met de opgemaakte scheve schaats.
Klik op het opmaak-kopiërenknopje in het klembord-deel van het Start-lint (
Selecteer de twee nieuwe scheve schaatsen.
)
Als het goed is hebben deze nu ook dezelfde scheve opmaak! Zo kun je nog eens gemakkelijk een scheve schaats rijden.
1.12 Bladopmaak kopiëren Stel dat je met een aantal werkbladen werkt die allemaal dezelfde basisopmaak moeten hebben. Is dat ook snel te realiseren? Hier is een mogelijkheid:
Onthoud de cellen waar je de scheve schaatsen hebt geplaatst.
Klik op het alles-selecterenhokje
Klik nu op het opmaakkopiërenknopje.
Klik op het Werkblad waar de opmaak naar toe moet en klik daar in A1.
Type tekst in de scheveschaatscellen en Enter.
Zoals je (hopelijk) ziet hebben die cellen nu dezelfde opmaak.
Sluit zonder te bewaren
1.13 Absoluut en relatief kopiëren.
Open een nieuwe map
Type het volgende spreadsheet in:
Basistechnieken voor gevorderden
19
Kopieer C3 naar C4
Het resultaat is gunstig voor de klant maar niet voor ons bedrijfje.
Selecteer C4 en kijk eens goed naar de formule!
Die formule is =B4*(1+B2). Klopt dit wel? Nee, natuurlijk. B4 is fijn, maar B2 had B1 moeten blijven. Tot nu toe hebben we het als vanzelfsprekend geacht, dat Excel de formules keurig voor ons aanpaste. Nu doet hij dat ook, maar zien we het ineens niet meer zitten. Stank voor dank dus. Dat aanpassen van de formules heet in het jargon: Relatief kopiëren. Wil je dat echter niet dan moet je het onderdeel van de formule dat niet aangepast mag worden vast zetten. Dat doe je met behulp van het dollarteken ($). Wil je niet dat de kolomletter verandert, dan plaats je een $ voor de letter, bijv. $A5. Wil je niet dat het rijnummer aangepast wordt, dan komt de $ voor het nummer te staan, bijv. A$5. Mag noch de letter noch het nummer veranderen dan plaats je $ voor beide, bijv. $A$5. Je hoeft dit dus alleen maar te doen als je weet dat je straks gaat kopiëren!! Het dollarteken mag met de hand ingevoerd worden, maar je mag ook (een aantal keren) op F4 drukken.
Plaats de tekstcursor in de verwijzing B1 in de cel C3.
Druk op F4 tot je +B$1
Kopieer de formule nogmaals naar C4.
krijgt.
Het moet nu goed zijn. Je hebt ABSOLUUT gekopieerd! Sessie 01-08
1.14 Beschermen Cellen kunnen ook beschermd worden zodat onwetende handen er niet per ongeluk dingen in veranderen. Hoe dit gebeurt nemen we aan de hand van de volgende oefening door: Voor een jeugdig familielid moet je even een spreadsheet maken dat het jeugdtalent kan gebruiken om gauw de juiste tafel weer te geven. Het grut typt graag in zoveel mogelijk cellen en dat zou al je werk weer heel snel teniet doen. De enige cel waarin getypt mag worden is de cel waar het tafelgetal ingevoerd moet worden. zo ziet het er ongeveer uit (volgende pagina): Jantje mag alleen in B2 kunnen typen. We moeten er dus zo voor zorgen bij het maken van dit spreadsheet dat er alleen maar in B2 iets ingetypt hoeft te worden, waarna alle relevante gegevens aangepast worden. Het moet ook voor andere tafels dan de tafel van 7 gebruikt kunnen worden!!
Produceer het volgende tafelspreadsheet (in een nieuwe map).
Basistechnieken voor gevorderden
20
Als het goed gegaan is moet je een nieuw getal in B2 kunnen typen en krijg je in één keer de nieuwe tafel te zien. OPM: je zou die x en dat = teken met de centreerknop ook nog mooi in het midden kunnen plaatsen!
Type 9 in B2 en bevestig.
Gelukt? Dan nu nog beveiligen.. Je gaat als volgt te werk: 1. Markeer alle cellen die niet beschermd moeten worden. 2. Beveilig het blad.
Selecteer B2
Roep Celeigenschappen{Format Cells} op.
Kies voor het Tabblad-Bescherming{Protection}
Zorg ervoor dat het keuzevakje voor Geblokkeerd{Locked} niet aangekruist is.
[OK]
Dan nu nog beveiligen.
Open het Controleren-lint en kies Blad beveiligen
Een wachtwoord is niet nodig
[OK] en proberen maar!
Je kunt de celeigenschappen nu ook niet meer benaderen. Daarvoor moet je eerst de beveiliging opheffen.
Probeer het Celeigenschappen{Format Cells} venster op te roepen!
Hef nu de beveiliging in datzelfde Controleren-lint weer op.
Basistechnieken voor gevorderden
21
1.15 Valideren Wellicht is het het jeugdige genie niet direct duidelijk wat hij in de bewuste cel in moet typen. Dan bieden we toch wat hulp!
Selecteer B2
Selecteer het lint Gegevens, en in het onderdeel Gegevenshulpmiddelen, Gegevens validatie
Selecteer het tabblad-Invoerbericht{Input message}
Type in het Invoerberichtvenster te tekst:
[OK]
Beveilig weer en bekijk het effect.
type hier het tafelgetal (o.i.d.)
Nu er nog voor zorgen dat Jantje niet de tafel van 76 etc. gaat oefenen:
Beveiliging uit.
Ga nu in het validatievenster naar het tabblad-Instellingen{Settings}
Kies Geheel Getal{Whole number} uit het Toestaan{Allow}-lijstje
Type in het Minimum-veld 1 en het Maximum-veld
[Tabblad-Foutmelding{Error Alert}]
Type als Foutbericht{Error message} : Getal tussen 0 en 10 intypen
Beveiliging aan en Probeer!
Bewaar als tafel en sluit de map.
9
1.16 Verbergen De inhoud van cellen kan ook via Celeigenschappen{Format Cells} verborgen worden. Dat gaat waarschijnlijkechter niet helemaal zoals je het zou verwachten. De functie Verbergen{Hidden} in Tabblad-Bescherming{Protection}, verbergt de inhoud van de cel niet. Die functie verbergt slechts het verschijnen van de inhoud (of de onderliggende formule) in de formulebalk. De inhoud zelf is ook wel te verbergen. Dat gaat als volgt:
Start een nieuwe map en type het volgende sheetje in.
Jan de Jong Piet Pietersen Veelco Veelstra Willy Weinig
Jaarsalaris 45.000 73.000 325.000 25.000
Basistechnieken voor gevorderden
22
Gebruik de valutaknop om het Euroteken ervoor te krijgen.
Veelco geneert zich voor zijn salaris, zou het kunnen laten halveren, maar vindt dat niet aantrekkelijk. Dan maar via Excel de werkelijkheid verbergen voor spiedende ogen:
Selecteer de cel met Veelco's salaris.
Roep het Celeigenschappen{(Format) Cells}dialoogvenster op.
Selecteer het Tabblad-Getal{Number}
Selecteer onder Categorie{Category} de optie Aangepast{Custom}
Type in het Type-veld (rechts) ;;; (3 x puntkomma)
[OK] en klik in een andere cel.
De inhoud is nu niet zichtbaar, maar pientere Pietje gaat er wel even met de cursor naar toe en ziet de inhoud in de formulebalk verschijnen. Om dat ook nog te verhelpen, kun je de cel 'verbergen'
(In de beruchte cel?) Naar Celeigenschappen{(Format) Cells}.
Naar Tabblad-Bescherming{Protection}
Kruis Verbergen[Hidden} aan. [OK]
Zet de beveiliging ook aan.
De werkmap met een Wachtwoord beschermen zou het nog een stukje veiliger maken! Sessie 01-09
1.17 Opdrachten
1.17.1 Opdracht 1 Open navigatie.xlsx en zorg ervoor dat er op Regio gesorteerd is (indien nog niet zo). Selecteer nu alle gegevens voor de regio Oost met hooguit twee muisklikken en één extra actie. Hef de selectie weer op.
1.17.2 Opdracht 2 Sorteer nu op Datum van oud naar nieuw. Zorg ervoor dat er alleen in de kolom Maand en Verkopen getypt mag worden, vanaf C2 en E2 tot het einde van die kolommen. Zorg er verder voor dat in de kolom Maand alleen maar een getal van 1 t/m 12 in geplaatst mag worden.
Basistechnieken voor gevorderden
23
1.17.3 Opdracht 3 Start een nieuwe werkmap Zorg voor een aangepaste lijst met: Eerste kwartaal, Tweede kwartaal, Derde kwartaal, Vierde kwartaal. Plaats in A1 de huidige datum met een functie! Zet deze functie om naar de waarde (dus niet meer afhankelijk van de functie) Type “Eerst kwartaal” in in A3 en vul uit zodat je het volgende krijgt:
Zet alle vier de kolommen in één keer op optimale breedte:
Lijn de cel met “Eerste kwartaal” als volgt uit en voeg een kleurtje toe:
Kopieer deze opmaak naar de andere kwartalen Vul de cellen met de volgende getallen zonder ze allemaal handmatig in te typen (ieder kwartaal komt er 10000 bij)
Zorg voor ongeveer de volgende tekst in B2:
Zorg er tenslotte voor dat je in de statusbalk even ziet hoeveel het totale jaarcijfer is. De onkosten zijn 40% van de omzet. Plaats 40% in C1 en een functie in die op basis van de waarde in C1 de onkosten over het eerste kwartaal uitrekent. Vul die daarna uit naar de andere kwartalen. Plaats daarna nog zo efficiënt mogelijk de winst in rij 6
Bewaar maar als Opdrachten o.i.d.
Basistechnieken voor gevorderden
24
Sessie 01 - 10
1.18 Inhoud verwijderen 1.18.1 Verwijderen met verschuiving Het verwijderen van de inhoud van een cel kan ook op verschillende manieren: Start een nieuw werkblad en type “a” in D5, “b”in E5 en “c” in D6: In het Start-lint in de groep Cellen staat een knop Verwijderen. Nou zou je zeggen dat je die knop zou moeten kunnen gebruiken om de inhoud van een cel te verwijderen. Het resultaat kan wel eens verrassend zijn, want die knop verwijderd de hele cel waarna die positie opgevuld moet worden door een naburige cel. Dat wordt de rechter cel als de cel eronder gevuld is. Is die niet gevuld maar de rechter cel wel dan wordt de rechter rij naar links verschoven. Verwijder D5 op deze manier een paar keer en zie wat er gebeurt. Om meer controle te houden kun je ook op de lijstknop klikken van deze optie. Kies daar naar Cellen verwijderen en je kunt kiezen wat je wilt dat er gebeurt: Probeer.
1.18.2 Inhoud wissen zonder verschuiving Om een cel simpel weg te legen, kun je ook in de Bewerken-groep van het Start-lint kiezen voor de lijstknop van de Wissenknop. Daarna kun je met Inhoud wissen een cel legen. Probeer! Simpler echter, is het wissen met de Del(ete)-toets van je toetsenbord. Probeer dat anders ook nog maar even.
1.19 Werken met tijden Excel lijkt heel gemakkelijk om te gaan met tijden, toch zijn er een paar haakjes en oogjes:
Type in een nieuw blad het volgende sheetje: 3:55 8:34
Plaats nu in de cel eronder de Som{Sum}formule (Gebruik de -knop).
Basistechnieken voor gevorderden
25
Je ziet dat Excel het resultaat keurig in minuten en seconden uitrekent. Maar nu:
Type op de plaats van de somfunctie de tijd :
Laat de som in de cel eronder uitrekenen.
11:32
Helaas hebben we nog maar 1 seconde over. Niet erg leuk als het je werktijd betreft en je salaris erop gebaseerd is. Excel plukt de dag en kijkt van nature niet verder. Maar je kunt het hem wel leren met een aangepaste functie:
Met de bewuste som-cel geselecteerd, [Celeigenschappen{Format Cells}] Getal{Number}]
Kies uit de lijst Aangepast{Custom}
Klik in het Type-veld, verwijder de aanwezige tekst en type [u]:mm (dat waren dus die "haakjes")
[OK]
[tabblad-
En Excel is even ruimer gaan denken. Van nu af aan kun je deze aangepaste tijdsfunctie kiezen. Maar we hadden die “oogjes” nog niet besproken. Die staan voor even verder kijken dan je neus lang is, want hoe staat het met negatieve uren/minuten?
Zet het volgende eens op (in E15:E17 bijv.):
Zorg ervoor dat in E17 de eigenschap op [u]:mm staat (deze moet nu ook in het lijstje te vinden zijn) Het zal de ###### niet doen verdwijnen.
Een “oogjes”schijnlijk probleem. Excel kan met 2 verschillende datumsystemen werken. Het 1900systeem en het 1904-systeem. Kies je voor het 1904-systeem dan kun je ineens ook met negatieve uren werken. (Ja, ja, je moet het maar weten) Dat gaat zo:
1.20 Het datumsysteem wijzigen Het datumsysteem wordt automatisch gewijzigd wanneer u een document opent dat van een ander platform afkomstig is. Als u bijvoorbeeld in Excel voor Windows een document opent dat is gemaakt in Excel voor Macintosh, wordt het selectievakje Datumsysteem 1904 automatisch ingeschakeld. U kunt het datumsysteem als volgt wijzigen:
Klik op de Microsoft Office-knop Geavanceerd.
, klik op Opties voor Excel en klik op de categorie
Basistechnieken voor gevorderden
26
Selecteer de gewenste werkmap onder de sectie Bij het berekenen van deze werkmap ( een eind naar beneden scrollen) en schakel vervolgens het selectievakje 1904-datumsysteem gebruiken in of uit. [OK]
je zou nu wel een negatieve tijd moeten hebben. Sessie 01 – 11 Oefening:
Verwijder die tijden en probeer het volgende werkblad eens te maken (lees zo eerst even door voordat je aan de slag gaat)
Instructies: Gebruik de vulgreep voor het invullen van de weeknummers. Zorg voor datumsysteem 1904 als dat nog niet gedaan is. Vul voor een aantal weken de gewerkte tijden in. In rij 4 komen de resttijden per dag te staan. In rij 5 hou je de cumulatieve overuren of achterstand bij. Plaats dus formules in de cellen D4:M5
Sla op als Werktijden
Sessie 01 - 12
1.21 Een Prognose-oefening We beginnen met een spreadsheet waarin gespeeld wordt met Jaaromzetprognoses (voor het gemak alleen de eerste 7 maanden). De beginwaarden worden in B2:B5 ingevoerd. Hoe ontwikkelt zich de verkoop (en winst) bij een omzetstijging van bijvoorbeeld 6% en de aangegeven vaste en variabele kosten. Om met die waarden te kunnen stoeien, moet je ze in B2 t/m B5 in kunnen typen en moeten de waarden in B8 t/m I11 (zie volgende bladzijde) automatisch aangepast worden. Nogmaals: In B8 t/m I11 mogen dus alleen maar formules komen!
Sluit de huidige map (niet opslaan) en begin met een nieuwe map.
Type de volgende gegevens in (opmaak komt later)
Basistechnieken voor gevorderden
Beginomzet Vaste kosten Variabele kosten Omzetstijging
27
Jaaromzet Fantastica B.V. 70560 21040 45% 6% Januari
Omzet Vaste kosten Variabele kosten Winst We willen hiernaar toe (er volgen ook nog wat aanwijzingen):
Jaaromzet Fantastica B.V. Beginomzet Vaste kosten Variabele kosten Omzetstijging
Omzet Vaste kosten Variabele kosten Winst
70560 21040 45% 6% Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Totaal 70560 74794 79281 84038 89080 94425 100091 592269 21040 21040 21040 21040 21040 21040 21040 147280 31752 33657 35677 37817 40086 42491 45041 266521 17768 20096 22565 25181 27954 30894 34010 178468
Dubbelklik op de scheidingslijn tussen de kolomkop A en B de juiste breedte te laten geven.
om de A-kolom
Let op: In B4 of B5 staat in feite 0,45 en 0,06!!
Gebruik de vulgreep om Januari t/m Juli uit te breiden (zie dezelfde tabel op de volgende bladzij).
Excel gebruikt het =-teken om aan te geven dat wat volgt een formule of functie is. In B8 krijg je dus =B2, want de beginomzet is de januariomzet. (Kom je er bij de volgende opdrachten niet uit, kijk dan naar een mogelijke oplossing verder op!)
Verwijs in B8 naar B2 (beginomzet)
Excel gebruikt ook het $-teken om een verwijzing absoluut te maken. Door de cursor in of direct naast de celverwijzing te zetten en op F4 te drukken plaatst Excel de $-tekens zelf. (meerder F4's plaatsen meer/minder $'s)
Zet een formule in C8 die probleemloos naar D8 t/m H8 gekopieerd kan worden en kopieer die dan ook.
Zet kopieerbare formules in B9, B10 en B11 en kopieer ze (gebruik de vulgreep!)
Basistechnieken voor gevorderden
28
Zet ‘Totaal’ in I7
AutoSom{AutoSum} kijkt eerst naar boven of daar getallen staan, staat er niets dan kijkt hij links. In I8 kun je AutoSom{AutoSum} dus gebruiken.
Gebruik AutoSom{AutoSum} (2x klikken) om het halfjaarlijkse totaal uit te reken in I8.
Gebruik selectie B9:I11 en eenmaal klikken op AutoSom{AutoSum} voor de rest.
Selecteer B8 t/m I11 en gebruik de meer en minder decimalen knoppen cijfers achter de komma weg te werken.
Zet de titel op puntgrootte 14
Selecteer cel B1 t/m E1 en spreid de titel over de cellen (met de
Klik op het pijltje in de knop Randen{Borders} Lettertype onderdeel en zie welke snelle je hebt.
Zet de randlijnen minimaal zoals aangegeven in de onderste tabel. Verfraai verder indien geïnteresseerd.
Verberg de Totale Jaarwinst (mag ook niet in de formulebalk verschijnen)
Beveilig de tabel op B2-B5 na
Bewaar als Fantasti
om de
-knop) in het mogelijkheden
Basistechnieken voor gevorderden
29
1.21.1 Een oplossing:
Jaaromzet Fantastica B.V. Beginomzet Vaste kosten Variabele kosten Omzetstijging
70560 21040 0,45 0,06
Omzet Vaste kosten Variabele kosten Winst
Januari =B2 =$B3 =$B4*B8 =B8-B9-B10
Februari =B8*(1+$B5)
Basistechnieken voor gevorderden
30
Sessie 01 - 13
1.22 Wizard functies Functies kun je zelf intypen maar ook met behulp van de knop Functies plakken{Paste Function} opbouwen. Die knop zit bij Excel 2000 in een werkbalk, bij XP, 2003 en 2007 maakt hij deel uit van de formulebalk. Ook voor de ervaren gebruiker is het werken met deze knop een uitkomst. In de volgende oefeningen worden de functies grotendeels hiermee ingevoerd.
1.22.1 AANTAL.ALS{CountIf}
=AANTAL.ALS(Bereik;Criterium) {=CountIf(Range;Criteria)} Met deze functie kun je de keren tellen dat aan een bepaald criterium voldaan wordt.
Sluit huidige map en open werkmap(.xlsx)
In dit spreadsheet wordt de productie van dakpannen bijgehouden en de voorkomende breuk. Om het breukpercentage in de gaten te kunnen houden, moet het spreadheet verder uitgewerkt worden.
Zet in D2 een formule die het breukpercentageuitrekent.
Zet de opmaak van D2 op Percentage Stappen: 1. Selecteer D2 2. Klik op het Percentageknopje
Met de meer en minder decimalen-knopjes zet het getal op één achter de komma.
Vulgreeptrucje:
Dubbelklik op de vulgreep! (Makkelijk voor als je echt haast hebt)
Plaats onder Criterium (in A56) een criterium: bijv. > 6%
Selecteer B56 voor de functie die uit moet rekenen hoe vaak het breukpercentage hoger is geweest dan het criterium.
Klik op de Functieknop
Selecteer de Functiecategorie Statistisch{Statistical}
Selecteer de Functie
Klik op OK
AANTAL.ALS{Countif}
(=meer dan 6 procent)
Basistechnieken voor gevorderden
31
Het gaat nu om de volgende velden:
Bereik
Het gebied waarin gezocht moet worden (D2:D53)
Criterium Een criterium (>6%) of verwijzing naar een cel waar het criterium in staat (A56)
Klik in het veld rechts van Bereik
Klik op het Verbergvensterknopje zit.
Selecteer met de muis D2:D53 (laat los)
rechts in het veld als het dialoogvenster in de weg
Excel heeft nu zelf het veld ingevuld!
Klik weer op
Klik in het veld naast Criterium
Laat, zo nodig, het grote venster weer verdwijnen.
Klik op A56
Haal (zo nodig) het grote venster weer terug.
als het grote venster weggeklikt is.
(via
is ook nog uitgebreide informatie te krijgen!!)
Klik op OK
Controleer met andere criteria!
Bewaar als Werkmap_eigen.xlsx , (maar sluit nog niet als je van plan bent verder te gaan.) Zie de module FUNCTIES voor meer oefeningen en informatie Sessie 01 - 14
1.23 Voorwaardelijke opmaak De oefening met de pannenbreuk kunnen we ook mooi gebruiken om te zien wat je met “voorwaardelijk opmaak” kunt doen. Met “voorwaardelijke opmaak” wordt opmaak bedoeld die alleen maar verschijnt als er aan een bepaalde voorwaarde voldaan wordt. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen zorgen dat het breukpercentage in rood weergegeven gaat worden zodra het meer dan 6 is. Dat gaan we eens proberen:
Basistechnieken voor gevorderden
Wis A56 en B56.
Type 6% in A56
Selecteer cel D2.
Kies in het Start-lint en de groep Stijlen: Voorwaardelijke opmaak / Markeringsregels ../Groter dan
32
Je krijgt zoiets:
Klik in A56 zodat dit het percentage vervangt, kies een opmaak rechts en sluit af met OK
Dubbelklik nogmaals op de vulgreep van D2 om de hele kolom met deze opmaak te vullen
Als het goed gegaan is, zijn nu alle waarden boven 6% met jouw kleur en opmaak gekleurd.
Type ook eens wat andere waarden in als criterium en bekijk het effect. Bewaar als werkmap_eigen.xlsx.
1.23.1 Formulegebruik bij voorwaardelijke opmaak.
(Open werkmap_eigen, indien nodig) Verwijder alle opmaak voorwaardelijke opmaak weer.
Stel nu dat je de focus liever legt op de week waarin een te hoog breukpercentage voorkwam en je dus het weeknummer in wilt kleuren? Dat gaat zo: Je krijgt:
Selecteer A2 en ga naar voorwaardelijke opmaak. Kies daar onderaan voor Nieuwe opmaakregel (mag ook via Markeringsregels voor cellen en dan Meer regels..)
Basistechnieken voor gevorderden
33
Vul onder Waarden.. =D2>A$56 en zet de opmaak op Rood (waarom die $, denk je?)
We zeggen hiermee: Kleur de cel A2 rood als de waarde in D2 hoger is dan het criterium in A56
Klik op OK om het te bevestigen.
Kopieer de opmaak naar de andere cellen in de A-kolom en probeer met andere criteria.
Bewaar.
Sessie 01 - 15
1.24 Wizard Grafieken 1.24.1 Grafiek maken Met de grafiekenwizard zet je (zelfs rond slechte cijfers) zo een fraaie grafiek neer :
Open werkmap_eigen.xlsx en ga naar blad Grafiek
De Vliegende Hollander Europese verkopen Europa
Land Nederland Frankrijk Spanje Engeland Duitsland
J 2008 € 10.111 € 22.100 € 13.270 € 10.800 € 23.400
J 2009 € 13.400 € 24.050 € 15.670 € 21.500 € 25.600
J 2010 € 20.900 € 27.890 € 19.850 € 28.970 € 26.500
Totaal € 44.411 € 74.040 € 48.790 € 61.270 € 75.500
Merk op dat ik een letter (J) heb toegevoegd aan de jaartallen. Dat maak het wat gemakkelijker voor de Wizard om ons te helpen. In de Grafieken module komen we hier weer op terug. Microsoft heeft het onderdeel Grafieken behoorlijk overhoop gehaald. Er is veel aan toegevoegd, zoals allerlei voorgedefinieerde stijlen en opmaak, maar 2003 gebruikers zullen ook dingen gaan missen, zoals het snel naar de grafiek slepen van meer (maar niet perse aansluitende gegevens). In de module Grafieken gaan we daar verder op in. Hier even een eenvoudige introductie.
Selecteer de gegevens (B4:C9) waarvan we in eerste instantie een grafiek willen zien (2008 dus)
1.25 Het Invoegen-lint Voor het invoegen van een grafiek moet je dus in het Invoegen-lint zijn. Behalve grafieken kun je hier allerlei plaatjes/illustraties invoegen, tekst georiënteerde zaken, zoals WordArt en speciale Symbolen. Ook voor draaitabellen zul je hier moeten zijn.
Open het Invoegen-lint
Klik in het Grafieken-deel op het Kolom-icoon
Kies de eerste van de 2 D grafieken
Basistechnieken voor gevorderden
En je hebt je grafiek! Verplaats, vergroot als je dat wilt. Wil je liever de gegevens over 2009 zien of 2010 dan kun je het kader rond de gegevens eenvoudig verschuiven vanuit de kader rand:
Verplaats het blauwe kader naar de andere gegevens (grafiek moet geselecteerd zijn om de blauwe randen te kunnen zien.)
1.25.1 Meerdere gegevens toevoegen. Je mag de blauwe rand vanuit de selectiepunten (in de hoeken) ook uitbreiden en zo meer gegevens meenemen.
Zorg ervoor dat alle gegevens( 2008 – 2010) in de grafiek verschijnen.
1.25.2 Titels toevoegen Voor het toevoegen van titels ben je afhankelijk van de voorgeprogrammeerde ontwerpen. Zorg ervoor dat de grafiek geselecteerd is en klik zo nodig het lint Ontwerpen aan. Je moet daarin ook het onderdeel grafiekindeling tegenkomen.
Klik op de schuifbalk aan de rechterkant om alle mogelijkheden te zien.
34
Basistechnieken voor gevorderden
Kies het icoontje met een titel boven en de legenda rechts.
Door in zo’n titel te dubbelklikken kun je de tekst aanpassen.
Maak er maar wat van.
Zou je de gegevens andersom willen hebben, met de landen in de legenda en per jaar gegroepeerd, dan kun je ze eenvoudig draaien. Met de rij/kolommendraaien-knop in het Ontwerpen lint van de grafieken.
Probeer maar.
1.25.3 Ander grafiektype kiezen. In datzelfde lint zit helemaal links en knop waarmee je voor een ander type grafiek kunt kiezen.
Maak er maar eens een Lijngrafiiek van.
1.25.4 Grafiek verwijderen.
Klik in het witte grafiekgebied (blokjes verschijnen in de randen)
Druk op de Delete-knop
1.25.5 Opdracht:
Maak van de gegevens van 2008 een cirkelgrafiek die er ongeveer als volgt uitziet:
Bewaar.
Sessie 01 - 16
1.26 Gegevenstabellen 1.26.1 Titels blijvend weergeven Wanneer de gegevens in tabellen groot worden verdwijnen de rij- en kolomkoppen van het scherm. Dat werkt niet echt gemakkelijk. Zulke koppen (de titels) kunnen vastgezet worden. Je doet de contributieadministratie van de sportclub en moet de kwartaalbetalingen bijhouden.
35
Basistechnieken voor gevorderden
Open NVD.xlsx
Ga met de cursor naar de laatste naam.
36
Je ziet de titels niet meer!
Ga terug en selecteer cel A2
Om de titels te kunnen blijven zien moet je ze blokkeren, zodat ze niet mee wegschuiven als je naar beneden “scrollt”. Je kunt ook kolommen blokkeren. Wat je blokkeer hangt af van welke cel je geselecteerd hebt op het moment dat je blokkeert. Je blokkeert de rijen boven die cel en de kolommen links van die cel! Die doe je in het Beeld-lint
Open het Beeld-lint en klik daar op Deelvensters blokkeren in het Venster-deel van het lint.
Kies Titels blokkeren
Ga weer naar beneden! (De titels blijven zichtbaar)
De contributiebedragen staan helemaal rechts.
Ga naar het contributiebedragenbereik.
De namen zijn nu verdwenen en dat is erg lastig. De drie linker kolommen dus ook maar blokkeren.
Selecteer D2
Hef de Blokkering weer op in datzelfde Deelvenster blokkeren menu
Stel het dan opnieuw in op Titels blokkeren
Probeer het!
Sessie 01 - 17
1.26.2 Kolommen verbergen en weer zichtbaar maken Nou kan ik me voorstellen dat heel veel info voor een bepaalde taak vaak overbodig is. We gaan de kolommen C t/m H maar even tijdelijk verbergen.
Selecteer de kolommen C t/m H
Rechtermuisknop [Verbergen{Hide}])