Uf
2-1 - n - Z o U
rxr
EVTERNATIONAAL POPPENTHEATER FESTIVAL DORDRECHT VAN 21 JUNI T/M 25 JUNI 2006 MASTERGLASS VAN 27 JUNI T/M l JULI 2006
'd^S-\^SS^^'^^^^^'':-;'-— 3S' '*'••:•'&'.-•'•'"•• ^•IK' 1'•*&&?>.)&.'••^^^H -i ,.'.'":';* Ï-IÉ-; -?i( S -Wi?fy!'l& l •asaöf
Internationaal Poppentheater Festival Aardappelmarkt 9 3311 BA Dordrecht, Nederland +31-78-6140342 info@poppenthe3terfes;tJYal pi U'ww.poppenth&flterfentival nl Uitgegeven onder verantwoordeUjkheid van het bestuur
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
VOORWOORD Het Internationaal Poppentheater Festival Dordrecht van woensdag 21 tot en met zondag 25 juni is succesvol afgerond. Voor de 21e editie van het festival reisden 35 poppentheatergezelschappen uit binnen- en buitenland af naar de oudste stad van Holland en gaven 99 voorstellingen. Met gezelschappen uit Argentinië, Canada, Costa Rica, België, Frankrijk, Hongarije, Engeland, Portugal, Denemarken, Italië Duitsland en Nederland waren twaalf nationaliteiten present. In totaal werden er 99 voorstellingen gegeven. Kinderen, volwassenen, ouders en grootouders vonden elk wat wils in het aanbod Vooral het belevingstheater (fluisterboot, woonbootroute en andere routes) vond gretig aftrek. Omdat publiek van heinde en verre naar het festival kwam is het aantal bezoekers 33% en de recette 36% in 2006 gestegen. Naast het bezoekende publiek uit Nederland konden we ook mteraationale festivalorganisatoren verwelkomen die naar dit festival kwamen om kwalitatief hoog staande voorstellingen te spotten voor de eigen festivalprogrammering (Denemarken, België, Duitsland, Frankrijk en Israël). Nederlandse festivaldirecteuren bezochten vooral de locatieprojecten, die als voorbeeldfunctie voor andere steden gelden. Het ontwikkelen van talent door middel van de experimentendag en masterclass was een succes. Zie onderstaande reactie. Dankzij de goede organisatie van het festival, de keuze van de Masters heb ik leren "zauberen ", Als poppenspeler -weet ik een eigen wereldje te scheppen en anderen te betoveren, Maar de puppet trick movie vormt wel de ultieme animatie: het Magische moment -wordt uitgesteld tot de handen ervan afgetrokken zijn, alles vanzelf gaat en er een nieuwe wereld is gecreëerd; eentje zonder bespeler, een wereld van alleen de figuurtjes zélf, met een eigen tijd. De animator zelf kan geanimeerd toekijken. Ik leun achterover, word publiek. De Magie van mijn eigen animatie ontroert me. Gitte Clemens, deelneemster masterclass In 2006 is het festival verder geprofessionaliseerd. Door de structurele ondersteuning van de gemeente Dordrecht dient het festival in de komende drie jaar uit te groeien tot het culture Festival van Dordrecht, Ik ben verheugd met het uitkomen van twee DVD's over festival 2006 waarmee in de toekomst meer publiek, sponsers en media aan het festival gebonden kunnen worden. Deze twee DVD's vindt U als bijlage bij dit verslag. Het festival bespeelt de stad en zijn mogelijkheden. Daarom zal de nieuwe slagzin voor 2007 worden: DE STAD ALS THEATER. Om uw Vitamine C(ultuur) in 2007 op pijl te houden wil üc u uitnodigen voor het 22e Internationaal Poppentheaterfestival. BLOKKEER IN UW AGENDA 26 JUNI T/M 01 JULI 2007 zodat ik u kan verwelkomen. Tot slot een dank woord aan de medewerkers, gemeente en het bedrijfsleven die dit evenement in 2006 mogelijk gemaakt hebben.
Damiet van Dalsum Directeur Internationaal Poppenmeaterfestival Dordrecht
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina l van 10
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
1
THEMA VAN HET FESTIVAL 2006
Het festival brengt ieder jaar een afwisselend aanbod met alle vormen van poppentheater: van traditioneel tot experimenteel. Voor deze manier van programmeren wordt bewust gekozen. Zo kan een veelzijdig publiek kennis maken met allerlei vormen van beeldend, objecten en poppen-theater. In 2006 zijn voornamelijk voorstellingen geprogrammeerd, die iets met water en historie te maken hadden. De keuze was ook afhankelijk van de beschikbare ruimten in Dordrecht Dit was vooral van belang voor de huiskamer-, tuin- en boot-route. Het thema 'water* was in veel binnen en buitenvoorstellingen te zien o.a.: • Defluisterboot,een locatieproject • Les Sages Fous uit Canada met Byzarium, een aquarium dat door de straten zweefde. In dit bassin zwommen waterwezens, die er soms uitkropen. Ze bewogen zich, als waren de pleinen en straten water. • Samshine flaneerde met drie waternimfen door de binnenstad. • Theatre D'IUusia uit Frankrijk met Roi Ocean speelde een binnenvoorstelling, bracht een waterbassin als theater mee, waarin de waterpoppen speelden.
2
HET AANTAL VOORSTELLINGEN EN DE BEZOEKERSAANTALLEN
Tijdens het vijf dagen durende festival gaven 35 gezelschappen in totaal 99 voorstellingen. Daarmee is de doelstelling van 100 voorstellingen in 20 11 zo goed als gehaald. De recette is gestegen met 36% van € 19.043 naar 25.978,— en het aantal betalende bezoekers komt uit op 3.850 Het target- aantal van 4.000 betalende bezoekers voor 2006 werd net niet gehaald. De beschikbare stoelencapaciteit werd voor 78% bezet door betalende bezoekers. Dat uiteindelijk een hogere zaal-bezetting werd bereikt, is verklaarbaar omdat spelers van andere gezelschappen de voorstellingen van hun collegae bijwoonden. In 2006 is een duidelijke vooruitgang geboekt met betrekking tot de gemiddelde recette per betalende bezoeker. Door de hogeretoegangsprijzen- die nu als marktconform worden ervaren - steeg het gemiddelde bestede bedrag van € 5 naar € 6,75. Het aantal toeschouwers inclusief de vrij toegankelijke buitenvoorstellingen steeg van 9.000 in 2005 naar 12.000(33% groei). In belangrijke mate werd dit cijfer gerealiseerd door de bezoekers van de voorstelling op Het Vlak (groot spektakel op zaterdagavond). Om de bezoekersaantallen in de komende jaren verder te laten toenemen, dient het gemiddelde toegangsbedrag verhoogd te worden of moet het aantal bezoekers per voorstelling groter worden. Dit dient verder te worden uitgewerkt
3
DE OFFICIËLE OPENING VAN HET FESTIVAL
De opening vond plaats in de Kunstkerk en werd verricht door Mevrouw Neza Albayrak, wethouder van o.a, Sport en Recreatie. In haar openingstoespraak benadrukte zij het doorzettingsvermogen van de festivalleiding. Ze stipte aan dat het 21* festival in een overgangsfase verkeert naar het grote culturele Festival 2007. Zij noemde het festival een waardevol, kleinschalig evenement en sprak de hoop uh dat de intimiteit van het huidige festival in de komende edities niet verloren gaat door de term groot
4
DE PROGRAMMERING VAN HET FESTIVAL
In de programmering wordt de stad Dordrecht als theater gezien. Dit blijkt uit de concepten zoals fluisterboot, huiskamerroute, tuinroute en bootroute. De historische stad Dordt wordt getoond en tegelijkertijd is de stad het decor. Dit is een aantrekkelijk element dat het festival een geheel eigen gezicht geeft .Bij het straattheater is er bovendien een connectie tussen winkelende mensen in de binnenstad, de middenstand en het festival. Op de DVD is een keuze gemaakt uit de programmering van 2006. 4J
DE FLUISTERBOOT
De prijswinnende fluisterboot blijft een succes ( 6e keer). Het concept is m basis eenvoudig maar in uitwerking zeer veelzijdig. De combinatie van architectuur, theater, water en zomerse nachten heeft ook dit jaar weer voor een overweldigende belangstelling van het publiek gezorgd. Er werden extra voorstellingen ingelast
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
i^
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERfESTIVAL 2006
De zestien voorstellingen waren al weken van te voren uitverkocht Veel toeschouwers die geen kaartje meer konden krijgen, liepen tijdens de boottocht de route mee langs de straatkant. Op die manier genoten ze op hun manier van de acts die op de kades werden opgevoerd, al is de beleving en het gezichtspunt voor het publiek vanuit de boot uniek. De voorstelling was ontwikkeld door Theater Tol uit België. ledere avond hoorden de toeschouwers en de bewoners van het havengebied de melancholische klanken van de muziek. Het Overleg Drechtsteden had een boot voor zichzelf gereserveerd. Helaas zorgde het WK voetbalspektakel voor concurrentie, waardoor een aantal dames en heren niet kwamen opdagen. Ook Eurocam een congres dat de gemeente Dordrecht georganiseerd had voor Europese architecten had een fluisterboot gereserveerd. Het was een belevenis voor de deelnemers, die niets vermoedend vertrokken. In een dauwregen werd de voorstelling gespeeld. Iedereen was laaiend enthousiast 4.2
DE HUISKAMERROUTE
Dit jaar was de zestiende editie van het originele en vaste programma onderdeel weer volledig uitverkocht: de huiskamerroute werd op twee dagen gespeeld en verzorgd door drie verschillende poppentheatergezelschappen. In groepen van 25 personen maakte het publiek een wandeling door de Dordtse binnenstad en liep men van huiskamer naar huiskamer. Zo maakte men kennis met het interieur van de huizen en zijn bewoners. Het publiek kreeg zo de gelegenheid om in een korte tijd verschillende aspecten van het poppentheater te bekijken. 4.3
DE TUINROUTE
Voor de derde maal vond de tuinroute plaats. Dit verrassende evenement geeft toegang tot de fraaie verborgen privé-tuinen van bewoners van Dordrecht De tuinroute bestaat net als de huiskamerroute uit drie korte voorstellingen. Het publiek en de bezoekende festivalorganisatoren waren enthousiast over deze originele formule: geconcentreerde voorstellingen in een natuurlijke omgeving. De tuinroute sluit perfect aan bij de hedendaagse behoefte aan 'beleving'. Dit jaar was het programma specifiek voor kinderen samengesteld, 4.4
DE WOONBOOTROUTE
Nieuw dit jaar was de woonbootroute. De festivalleiding heeft contact gelegd met de bootbewoners in de "Wolwevershaven. Zij hebben hun huiskamer beschikbaar gesteld. Ook hier geldt dat er met groepjes van 25 personen van boot naar boot gewandeld wordt Het beklimmen van de boot het verdwijnen in het ruim al deze zaken versterkten het genoegen om de korte intieme voorstellingen te bekijken. 4.5
DE STRAATVOORSTELLINGEN
Ook wie geen kaartje gekocht had voor een voorstelling kon als voorbijganger genieten van het poppenspel. Op straat viel veel te beleven: elf groepen gaven op zaterdag in totaal 32 gratis voorstellingen. Dit straatevenement werd mogelijk gemaakt in samenwerking met Centrum Management Binnenstad. Een aparte vermelding verdient het grote straatspektakel op zaterdagavond 24 juni om 23.00 uur in de omgeving van de historische havens. Bij het Vlak / Aardappelmarkt was een grote kraan van bedrijf Sarens neergezet waaraan een trust (ring met diameter van 15 m) bevestigd was. Aan de trust hingen in de vorm van een hart acht engelen. Een bruidsstoet a la Fellini kwam aan bij het Vlak: wonderlijk geklede wezens. In het water dobberde een roeibootje met de bruid. Haar bruidegom wachtte haar op en samen dansten ze de tango. De engelen waren het bruidsgeschenk voor de bruid. Hartjes, veertjes, slingers, ballonnen en nog veel meer dwarrelde op het publiek neer. De voorstelling werd afgesloten met een vuurwerk. Deze voorstelling was een groot succes en een voorproefje van wat de komende jaren extra gaat gebeuren.
5
DE ONTWIKKELING VAN TALENT VOOR DE TOEKOMST
Naast het positioneren van Dordrecht als cultuur-stad wordt er door de organisatie van het festival ook getracht de kwaliteit van het theateraanbod voor de toekomst te waarborgen. Dit wordt gedaan door nieuw en al gevestigd talent zich in Dordrecht zich te laten ontwikkelen door middel van een experimentendag en een Masterclass.
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 3 van l O
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
5.1
DE
EXPERIMENTENDAG
Het idee is een dag lang kijken naar presentaties en discussieren over het vak; mogelijkheden en problemen bespreken. Er worden theaterscholen uitgenodigd, groepen die iets nieuws ontwikkeld hebben en jonge onbekende spelers die zich in de bescherming van deze dag preseateren. Het kunnen studieresultaten of eindproducties betreffen. De 'studentspelers' delen hun opieidingservaringen en tonen hun stuk. Dit jaar werden de volgende theatermakers uitgenodigd. • Valeria Guglietta uit Argentinië en Eszter Siklosi uit Hongarije. Beiden zijn door het familietheater van hun ouders in het vak terecht gekomen. Hun opleiding bestond uit het doorgeven van informatie van vader op dochter. Zowel Valeria als Eszter maken gebruik van het schaduwtheater. De uitwerking is totaal verschillend. Valeria gebruikt het oude Chinese schimmentheater principe, met de handen figuurtjes maken en bewegen op muziek. Eszter gebruikt een soort glas-in-ïood schimmenwezentjes, Deze vertellen een verhaal, zonder woorden, op muziek. • Sofie Krog uit Denemarken. Zij heeft als achtergrond een clowns-opleiding en met haar theatertje heeft zij voor zichzelf opnieuw het wiel uitgevonden, een eigen ontdekte draaiende 'Poppenkast' met een aantal toneeltjes. Met vingerfiguurtjes, een aantal technische toneelbeelden en een masker verzorgde zij een voorstelling voor volwassenen, die één van de grote trekkers bleek te zijn van dit festival. • Linda Anneveld van Stichting DaaD. Zij studeerde af aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht Linda heeft een aantal prachtige poppen gebouwd, twaalf textielbeelden, twaalf weduwen, twaalf stemmen. De kijker wordt meegevoerd in een ruimte waarin de weduwen langzaam in beweging komen, zich oprichten en in een kakofonie van geluiden weer terugzakken in hun oorspronkelijke vorm. Dan stilte! Een interactieve theatrale installatie. Aan het einde van de dag kiest het festival een voorstelling die 'af is. De voorstelling Kamp van Hotel Modern is voor dit jaar gekozen. De maakster Pauline Kalker studeerde af aan de toneelschool in Arnhem Deze voorstelling is een maquette van tien bij tien meter waarin spelers met vingercamera's het trieste verhaal van een concentratiekamp toonden. Apart vermeld dient te worden, dat de lunch weer verzorgd werd door Adrie Huisman, een kunstenaar die op dit moment voornamelijk met paprika's experimenteert. 5,2
DE MASTERCLASS: ANIMAT7ONAND
TRICKMOVIES
De masterclass 2006 werd gegeven door Rolf Hofmann en M art in a Grozer. In vijf dagen een animatiefilm maken. Hoe leer ik toveren? Uit het dagboek van Gitte Clemente onstaat een beeld van de masterclass: 'In een mengeling van Duits en Engels wordt kennis gemaakt met Rolf Hofman en Martina Groszer -onze Masters- en hun -werk. De als voorbeeld tentoongestelde animatiepopjes bepalen direct de sprookjesachtige sfeer. Na vertoning van hun making-of "Schwefelschwafel" begint het bij iedereen te kriebelen: wij willen ook! In 3 groepen gaan we elk aan de slag met een thema, 3 variërende thema 's om verschillende technieken van film maken te exploreren: Klassiek, Circus en een reclamespot. Mijn groep is een Griekse mythe toebedeeld. " Zeus en Europa " een klassiek verhaal met een begin, midden en eind. Ik verheug me al op de metamorfose van Zeus in een stier; transformaties lenen zich bij uitstek voor een animatiefilm. Ik schrik niet van de waarschuwing dat het verhaal in hooguit l minuutje film verteld kan worden: dat zijn namelijk al 14-40 beeldopnames (24 p/sec)! In l dag ligt er een bewerkt verhaal, een draaiboek (schrappen, schrappen, schrappen), eEen story board, een soort stripboek van de shots waarin camerastandpunten en scènes tot in detail worden bepaald. Door het gedetailleerde story board weten we wat defiguurtfes precies moeten kunnen. We hebben 2 dagen voor de opnames. De kurken podia waarin de figuurtjes geprikt worden en de hele set
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 4 van 10
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
(lampen, camera, computer) staan al gereed. Zomaar aan een scène beginnen is niet aan te raden Tijdens de pauzes blijkt dat er nu al beroepsdeformatie optreedt; ik zie alles om me heen geanimeerd. Aan de overkant zie ik hoe de pizzabakker beeldje voor beeldje zijn deeg kneedt en hoe hij de plakfimo -eh de pizzabodem de lucht in werpt. Onderhuids groeit de nieuwsgierigheid naar het resultaat. Tussen neus en lippen door krijgen we tips: een beweging naar beneden begint met een minimale intentie naar boven. De touwtjes van het ophangsysteem zijn niet zichtbaar in de film bij verplaatsing van een bepaalde afstand per opname. Om robotachtige bewegingen te vermijden wordt goed gelet op versnellingen en vertragingen. Minieme verschillen in beweging hebben andere (emotionele) betekenissen; op hoeveel verschillende manieren kan Zeus zijn tong uitsteken, met even zovele betekenissen? Het is denken in super slow motton. Voor het oplossen van problemen zijn geen pasklare antwoorden: De fijne kneepjes van het vak leer ik hier door te doen en te vertrouwen op de ruime ervaring van de Masters. Inventiviteit blijkt ook in de animatiefilm een onontbeerlijke eigenschap. En dan is er het moment dat alles in ruwe versie teruggezien kan worden. "Wat gaat dat snel!" De tegenstelling is groot: de lange uren werk zijn omgezet in seconden. Het levert een mengeling op van teleurstelling (je ziet het vele werk er niet van af), maar vooral van opwinding (het komt zelfstandig tot leven). Nu nog het geluid en de eindmontage. Om 20.00 uur is de deadline: de officiële presentatie. Met publiek erbij de ontlading. De making off van de Masterclass duurt een halfuur. Het publiek, waar wij nu zelf deel van uitmaken, ziet zichtbaar geanimeerd hoe er 3 totaal verschillende filmpjes ontstaan. De vertoning van onze filmpjes... een Magisch moment. Al dat monnikenwerk, al deze noeste arbeid is gecomprimeerd in filmpjes van 2,5 minuten. We didit! Animatus est! We zijn trots en blij met het resultaat en gaan naar huis met een diploma op zak. Er is een DVD met daarop de making-off en de drie eindresultaat filmpjes.
6
DE FESTIVALLOCATIES
Ook dit jaar heeft het festival weer moeten ijveren voor de juiste lokaties. Het aantal zalen in Dordrecht is beperkt, één van de redenen waarom we jaren geleden al gekozen hebben voor kleine voorstellingen op locatie. Door de professionalisering van het festival is de technische professionalisering ook een feit. Kunstmin en de Berckepoort hebben voldoende technische voorzieningen. In de andere ruimtes zoals Pictura, Bibelot, 't Hof en de Kunstkerk moeten we improviseren. De groepen dienen hun eigen licht en geluid mee te brengen. Dit betekent een extra belasting voor de medewerkers van de desbetreffende organisaties en voor de vrijwilligers van het festival. Het vinden van geschikte locaties is van belang voor het succes in de komende jaren. 6.1
HETPOPPENTHEATERDAMIËT
Het festivalbureau bevindt zich op Aardappelmarkt 9. Het kantoor is het gehele jaar bemand. In de loop van de jaren zijn er verschillende festival kantoorlocaties geweest Iedere plaats had zijn voor en tegen. Voorlopig ziet de festivalorganisatie deze plek als de beste oplossing: de kaartverkoop wordt er geregeld, er wordt informatie verstrekt en de spelers worden ontvangen bij aankomst, kortom een plek waar men zich muis kan voelen. De opvang van de masterclass deelnemers vindt ook in het poppentheater plaats. 6.2
DE BERCKEPOORT
Aan de Voorstraat 220 ligt midden ia het centrum het gerestaureerde gebouw de Berckepoort Hierin bevindt zich een theatertje waar kleinschalige voorstellingen plaats vinden. Al jaren is er een intensieve samenwerking tussen de festivalorganisatie en de technische ploeg. De festivaldirectie vreest het moment dat deze speelplek verloren gaat in het kader van het Hoflcwartier.
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 5 van l O
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
6.3
'THOF
De Groene Taal en Statenzaal stonden dit jaar nog ter beschikking van het festival; intieme voorstellingen voor de kleintjes, de experimentendag en de farewell party vonden hier plaats. Omdat de gemeente andere plannen heeft met het Hof kunnen we in de toekomst geen gebruik meer maken van de Statenzaal. Ook hier dreigt een speelplek verloren te gaan. De samenwerking met de vrijwilligers van het Hof was uitstekend. 6.4
DE SCHOUWBURG
KUNSIMN
Het theater is bijzonder geschikt voor de technische en grotere voorstellingen. Dit jaar werd er twee dagen gebruik gemaakt van de kleine zaal. De samenwerking is heel goed en professioneel. In 2007 wordt deze locatie gebruikt om het festival groots te openen. 5.5
DEKUNSTKERK
Dit jaar werd er voor de tweede keer gebruik gemaakt van de Kunstkerk. De samenwerking was uitstekend. Hoewel er geen theatervoorzieningen zijn, leent de ruimte zich bijzonder goed voor producties die geheel zelfstandig opereren. De (onmogelijkheid tot verduisteren verdient aandacht! 6.6
P1CTURA
Er bestaat een geweldige samenwerking met het oudste tekengenootschap van Nederland. De stilstaande voorstelling van Stichting DaaD kwam goed tot zijn recht in de witte zalen van Pictura, De samenwerking zal hopelijk in 2007 worden voortgezet. 6.7
DE FLUISTERBOOT
De roem van de fluisterboot verspreidt zich. Het publiek is wild enthousiast en komt dit prachtige evenement bewonderen. De Stroper en de havendienst hebben goede ondersteuning geboden. Er mocht weer gebruik gemaakt worden van het Straatman Complex en dat betekende in dit geval een aanwinst voor het locatieproject. Schipper Jaap was weer een voortreffelijke gastheer voor de bezoekers van het festival en de spelers. 6.8
DE HUISKAMERROUTE
Al jaren vormt de huiskamerroute een bijzonder onderdeel van het festival. De families die hun huiskamers ter beschikking stellen, zien twee dagen lang hun huizen veranderen in kleine theatertjes waar het publiek geniet van bijzondere voorstellingen. 6.9
DE TUÏNROUTE
Bij de tuinroute zien we straattheater in de privé-tuinen van Dordtse bewoners. Het publiek geniet van de exclusiviteit Dit evenement is een veel gevraagd onderdeel 6.10
DE WOONBOTENROUTE
Dit was een gouden greep! Iedereen was enthousiast. De spelers, de woonbootmensen, de toeschouwers, de organisatie. Alle kaarten waren verkocht.
7
DE MENSEN EN HET BEDRIJFSLEVEN ACHTER HET FESTIVAL
Het festival is niet mogelijk zonder de toewijding van de Dordtenaren en andere cultuur liefhebbers uit binnen en buitenland: • Vrijwilligers; Veel Dordtenaren maar ook mensen van-uit het gehele land meldden zich aan en droegen hun steentje bij, bij het tot stand komen van het festival De groep is heel divers, zowel in leeftijd als in mogelijkheden• Slaapadressen: ET bestaat een Lijst van Dordtenaren die hun huis ter beschikking stellen aan de Theatergroepen die komen optreden. De gastgezinnen worden vaak ook de gastheer/dame van het gezelschap. • Huiskamers: Er is een bestand van verschillende huiskameradressen. Ieder jaar wordt er gekeken welke voorstelling het beste past in welke ruimte.
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 6 van 10
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTIVAL 2006
•
Woonboten: De gastgezinnen die hun boot ter beschikking stelden zijn zeer tevreden over de mogelijkheid om iets voor de stad te doen tijdens het festival. Zo krijgen hun boten en de haven extra aandacht Er is een uitstekende samenwerking ontstaan. Tuinen: Ook de bewoners van de tuinroutes zijn heel behulpzaam. Door de keuze van thema's en de doelgroep kan dit onderdeel nog verder worden uitgebreid. Restaurants: Een aantal restaurants verzorgde voor de deelnemende theatergroepen een maaltijd. Dit concept functioneert goed. Er komen meer klanten in de betreffende restaurants omdat de spelers gasten meenemen. Ook blijkt dat groepen die eerder in Dordrecht speelden en in een andere situatie Dordrecht bezochten, dezelfde eethuisjes kozen.
• •
Dankwoord aan de festivalmedewerkers van 2006, de gemeente, het bedrijfsleven, de Raad van Toezicht en het Comité van Aanbeveling. 7. l
DE
FESTIVALMEDEWERKERS:
Damiet van Dalsum
directie
Darja de Caluwé
vrijwilliger
Irene Laros Cynthia Nijssen-Wester Stephanie van Dalsum Charon van den Berg Mary Ruisch
vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger vrijwilliger
Patrick de Leeuw
vrijwilliger
Ingrid de Leeuw Martin Bottenberg
vrijwilliger vrijwilliger
Marleen Oud Hein Groesbeek
vrijwilliger vrijwilliger
Jaap Haasnoot Chris de Jong Piet Wester Jeroen van Leeuwen Dodo
schipper fluisterboot / vrijwilliger techniek / vrijwilliger techniek / vrijwilliger techniek / vrij williger techniek / vrijwilliger
7.2
GEMEENTE DORDRECHT EN BEDRIJFSLEVEN
Gemeente Dordrecht, Sector Cultuur Gemeente Dordrecht, Evenementenbureau Gemeente Dordrecht, Sport en Recreatie Gemeente Dordrecht, Afdeling Communicatie Fonds voor Podiumprogrammering en Markering Centrum Management Binnenstad Hongaarse Ambassade VSB Cultuur Fonds VW Dordrecht STOA Amsterdam Slaapadressen Huiskamer -, woonboot -en tuinadressen Schildersbedrijf Ploegaert Schouwburg Kunstmin
Berckepoort t Hof Kunstkerk Teekengenootschap Pictura
Horeca Dordtse binnenstad
Uilgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 7 van 10
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATEKFESTIVAL 2006
Restaurant De Stroper WSProgrez Van Wijnen Projectontwikkeling B.V. GN-BouwB.V. Zwahiwe Bouw-en Aannemingsbedrijf B.V. Derksen Schildersbedrijf B.V. Verweij Schilders Staat Schilders B.V. De Goede Schilders B.V. De Kwaasteniet Aannemersbedrijf B.V. Okkerse B.V. Gertenbach Elektro Van Dijk Installaties B.V. Sarens Nederland B.V. 7. 3
DE RAAD VAN TOEZICHT
Theo Nollen (voorzitter) Chris de Jong (secretaris/penningmeester) Wim van der Linden Menke Hopma Marielle van Dassen Iwar de Caluwé Gilbert Bongaerts Ria Piest, (adviseur) 7.4
HET COMTE VAN AANBEVELING:
Hedy d'Ancona, Politica en Schrijfeter Ronald Bandell, Burgemeester van Dordrecht Helga van Bemmel, Oud-Directeur Schouwburg Delft Victor Deconinck, Galeriehouder en tv-presentator Gerard Hovius, Ere voorzitter Dordrechtse Oadernemingsvereniging (D.O.V.) Menke Hopma, Voorzitter Dordrechtse Ondernemingsvereniging( D.O.V.) Wim van der Linden, Directeur Progrez Peter Schoon, Directeur Musea Dordrecht Rob de Gelder, Directeur Centrum Management, Dordrecht Erik Zindel, Directeur VW Zuid-Holland-Zuid
8
FESTIVAL GERELATEERDE LINKS:
www-pnppentheaterrjgsti val .pi www.pi ctiininl www Jcunstmm nl www-het-hnfnl wwwfohelnt.nl www-Stichringtnhe nl www.tin.Til www .poppenspelers nl org
www kerstppppenspel ,nl
Uitgegeven ondeTverantwoording van het bestuur
Pagina 8 van 10
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
9
MAIL REACTIES VAN SPELERS N.A.V. HET FESTIVAL 2006
'Hello Damiet, Valeria came back very happy from Dordrecht, I toiew she would enjoy your festival. Also mank you very much for the catalogue of your pieces of art, very beautiful. Thanks for all, your fiiend Eugenio'
'Dear Damiet, Thank you very much for a wonderful festival in Dordrecht I am always amazed by the variety of shows which you present, and by the lovely atmosphere of the festival. I had very good inspiration for Silkeborg. Especially me housesboat tour was magical for me and the late night happening outside me puppet theatre was magical and very beautiful. What a unique and big work you have put into iL I hope you will have the time to relax now after this very busy time and I wish you all me very best on planning the 2007 festival. Have a nice summer! Ulla' 'Dag Damiet, Ik heb het een zeer interessant festival gevonden en wil je nog maals bedanken voor het uitnodigen van onze stilstaande voorstelling. Tevens wil ik je graag vertellen dat de locatie Pictura en met name Frank ons geweldig heeft ontvangen en geholpen gedurende het festival. De hoop dat jij ook terug kan kijken op een geslaagd festival. In ieder geval heb ik genoten van het brede aanbod aan poppentheater. Linda Anneveld, stichting DaaD' 'Dear Damiet, Just a quick e-mail to thank you for a great festival. Although it was brief, it was a pleasure to be once again part of the festival. I am now starting work on researching and developing a new show for young people supported by the Arts Council England. I will keep you informed on the development of this work for future festival dates. Until then...best wishes to you and enjoy a well earned break. Gavin.x' 'Dear Damiet, I couldnt say thanks personally yesterday because I needed to leave very early morning. Your festival was very nice for me I had really enjoyed. Thanks. I wish you good rest after the hard job, and good health... Andras - Mikropódium' 'Hai Damiet, We wilden nog even laten weten dat we het erg leuk vonden om in Dordrecht te spelen. Mooi plekje, lekker stil, soms zelfs muisstil, enthousiast publiek, leuke reacties en goede sfeer. We wilden nadien nog even langsrijden om gedag te zeggen maar dat was vrij lastig met de auto, vandaar nog even een mailtje. Bedankt, wij hebben genoten en volgens mij het publiek ook. groetjes Moniek en Simone, namens beeldend theater De Muzen' 'Hallo Damiet, Onze complimenten weer voor je geweldige festival! We hebben je aan het eind niet meer gedag kunnen zeggen, want je was naar een première toen we weggingen. We kijken weer terug op een ontzettend leuke dag. Beter publiek kun je je als artiest nauwelijks wensen. En dan heb ik het nog niet eens gehad over al die medewerkers. Fantastisch,...en nog een speciaal complimentje voor Piet Hij regelde werkelijk alles voor ons, petje af. Succes met al het nawerk, want er komt nogal wat bij kijkeiL Knap hoor, zoals je dat toch ieder jaar weer voor elkaar krijgt Wie weet nog weer eens tot een volgende keer. Een lieve theatergroet, Liesbeth & Frans Jonas & Friends'
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Pagina 9 van 10
VERSLAG 21* EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
l
MEDIA VAN HET FESTIVAL 2006
Om het festival beter op de kaart te zetten wordt er gebruik gemaakt van de media. In 2006 is er gebruikt gemaakt van de volgende communicatiekanalen.: * Direct marketing (sturen van een programmaboekje naar 6.000 belangstellenden en 10.000 flyers van de straattiieater optredens verspreiden) TV BUI boards Kranten Tijdschriften Internet Er wordt nu nog vooral gebruik gemaakt van free publicity. In komende jaren zal 'above the line' ( naamsbekendheid ) en 'below the line' (speciale acties) verder toegepast gaan worden. 1.1
Direct Marketing
Zoals de afgelopen jaren is er ook in 2006 weer een programmaboekje aan de belangstellenden van het festival toegestuurd (4000). Tevens is aan het opinie blad 'de Theatermakers' het programmaboekje als bijlage toegevoegd (totaal 2000). Ons bestand wordt jaarlijks uitgebreid met nieuwe belangstellenden die via bezoek of internet interesse tonen. In 2006 een toename van 10% in het adressenbestand tot op heden. Naast het programmaboekje is er ook een flyer verspeid (10.000) bij winkeliers van Dordrecht waar de nadruk gelegd werd op de straattheatervoorstellingen en het spektakel op het vlak (zie figuur). In de flyer werden de activiteiten op plaats en tijdstip weergegeven. -
stRaattHeatEr 24 JUNJ 2 V" intefinarionaaL poppERtHeatfR FesTivaL 21 T/M 25 juni 2006
L2
TV
In 200&Ts er voor het eerst meer nadruk gelegd op TV als media. Met behulp van spotjes (in samenwerking met de gemeente Dordrecht) is landelijke en lokale TV ingezet
VERSLAG 21b EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTIVAL 2006
Media
Omschrijving
Datum van verschijning
Nederland 1+ 3
Spots
Juni 2006
RTV Dordrecht
Week lang spotje
Juni 2006
RTV Dordrecht
Rapportage vlaggen
Juni 2006
RTV Dordrecht
Poppenfoto's als opvulling zendtijd
Week voor festival
TV Zeeland
Spots
Juni 2006
1.3
Biü Boards
Door het beschikbaar stellen van meer geld is er in 2006 ook extra budget geweest voor bul boards. In vorige jaren werd er alleen gebruik gemaakt van richtingwijzers. Dit jaar stonden de billboards aan de invalswegen van Dordrecht en kondigden het festival aan. De vlaggenactie vergrootte de zichtbaarheid van het festival in de stad. Media
Omschrijving
Datum van verschijning
Key boards op toegangswegen Dordrecht
Gemeente Dordrecht promotie
Maand Juni
[n 4 Steden affices over festival Dordrecht
Gemeente Dordrecht promotie
Maand Juni
Vlaggenaktie in gemeente Dordrecht
200 vlaggen in Stad Dordrecht
Maand Juni
1.4
Kranten
In 2006 kreeg het festival publiciteit in 'Spits' de grootste gratis verkrijgbare krant in Nederland, Daarnaast zijn de contacten vanuit het verleden voor regio gebonden kranten weer gebruikt om gratis publiciteit te krijgen. Media
>mschrijving
Datum van verschijning
Spits
T
otoreportage
Juni 2006
AD/Dordt in stoomkrant
Artikel + foto's
Mei 2006
AD
ivenementen overzicht
20 Mei 2006
AD
Persbericht vlaggen
10 Juni 2006
AD
Artikel + foto
15 Juni 2006
AD
Artikel* foto
26 Juni 2006
?ordtenaar
Beleef Dordt in 2006
Begin 2006
lecreatiekrant zuidholland-zuid
Aankondiging
Juni 2006
lollandia krant
3
Juni 2006
Stem van Dordt
Info over festival 2006
Augustus 2005
Stem van Dordt
Artikel + foro's
Juni 2006
Stem van Dordt
Persbericht vlaggen
9 Juni 2006
Dordt Nu
Artikel + foto
21 Juni 2006
Dordt Centraal
Artikel opening + foto
23 Juni 2006
Dordt Centraal
Foto + onderschrift
28 Juni 2006
Dordt Centraal
Persbericht vlaggen
9 Juni 2006
De Stem van het weekend
Artikel + foto's
16 Juni 06
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
ersbericht + foto
VERSLAG 21E EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
1.5
Tijdschriften
Naast de landelijke magazines zoals 'Libelle, 'Ouders van nu', ANWB, de VW en het boekje 'Er tussen uit' hebben we in 2006 ook in twee internationale nieuwsbulletins publiciteit gekregen. Media
Omschrijving
Datum van verschijning
Newsletter TIN
nternationale Nieuwsbrief
Juni 2006
)ie Spielleiste
ntemationale Nieuwsbrief
Begin 2006
>ibelle
Aankondiging + foto
Week 25
Ouders van Nu
Artikel over voorstelling
Half juni (jiüinummer)
Plus Magazine
Opa & Oma tip
Juni 2006
VW Er tussen uit
WVgids
Jaarlijkse uitgave 2006
ANWB familietijd
Aankondiging
Begin 2006
fCunstmin/Cinode
Pagina binnenzijde voorkant
Juni 2006
Gemcentegids Dordrecht
Opgenomen in festivalkalender
Jaarlijkse uitgave 2006
Binnenstad B.V.
Artikel + foto's
Mei 2006 nr.31
Horkwartier
Interview met pop
Mei/Juni 2006 nr. 5
Round About
Vermelding + foto's
Juni/Juli 2006
Tijdschrift Nederlandse Vereniging Voor poppenspel
Persbericht
Mei 2006 nr. 4
1.6
Internet
De meeste gratis publiciteit is verkregen via een breed scala aan Internet sites. Dit medium wordt steeds meer gebruikt door bezoekers om leuke culturele evenementen te spotten. Naast de theater/cultuur sites willen we de komende jaren meer aandacht besteden aan internationale sites en sites vanuit een andere insteek (bijvoorbeeld hotel bezoek of congressen) Media
Omschrijving
Datum van verschijning ;
ivww.pavinckfirritt r.om
Aankondiging Internationaal
Juni 2006
«'ww wikinf-'-fia.nrp
Aankondiging Internationaal
Juni 2006
a www <;tayok y.cnm *
Aankondiging bij hotels
Juni 2006
ivww hne.krnan nl/CftTlPT^
Aankondiging bij congres
Juni 2006
www FrTmsennit rom
Aankondiging
Juni 2006
www Stflrtkabel.nl
Rubriek evenementen
[Juni 2006
uvwwANWB.nl
Site ANWB + foto
Maand juni 2006
www vrouw nl
Artikel + foto
Juni 2006
www kranhfvanc;i]ltui]r.ïi1
Artikel onder naam Schuringschrijf
Juni 2006
CKplus
Aankondiging
Juni 2006
Cultuumet
Aankondiging
Juni 2006
Uitjes
Aankondiging
Juni 2006
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
-3 -
VERSLAG 21b EDITIE VAN HET INTERNATIONAAL POPPENTHEATERFESTTVAL 2006
anlcnnHignng
uni2006
www Rf)0ff" nl
^anVondignn£
uni2006
www «rtarthewik Tij/festivals
^flnVon(1igin£
uni2006
|www.rerrpflriefnT
Aankondiging
uni2006
jlnternelkrant Zuid-Holland Zuid
Aankondiging
[www.figqr.enth eater Tflhingen
Aankondiging
uni2006 uni2006
[www.za7.ot.nl
Aankondiging
uni2006
Iwivw «JtiifffidnimneT nl
Aankondiging
uni2006
www hnllanripvpnpmp.ntRn. pi
Aankondiging
Juni 2006
SSKW
Aankondiging
Juni 2006
JBureau theaterconsulenten
Aankondiging
Juni 2006
JvW Zuidholland Zuid
Aankondiging
Juni 2006
[VW Dordrecht
Aankondiging
Juni 2006
www .Tnftmher«i. lycos.Tll
Anrikondipinp
Juni 2006
\vww cn^ti Horrlfficht il
Aankondiging
Juni 2006
www sMrahitall np.T
Aankondiging
Juni 2006
www nrtnitpftHftnhtctriipntia'ï nl
Aankondiging
Juni 2006
www.naniftrthfiatftr nl
Aankondiging
Juni 2006
www.raffthp.tavontlllir.Tl1
Aankondiging
Juni 2006
StraattheaterNet
Aankondiging
Juni 2006
www ininnpt nl (TninTt ftn C]ïlf"»r)
Aankondiging
Juni 2006
wwwhp.nl
Aankondiging
Juni 2006
www.dan.nl
Aankondiging
Juni 2006
www PVfinementpn-pp.meentfinve.r7,ïr.ht *-
Aankondiging
Juni 2006
www.festival -startpagina.nl
Aankondiging
Juni 2006
wv/w Hnlland-F.vftnernQntfiP "1
Aankondiging
Juni 2006
www krar.htvanrnlhnir nl
Aankondieine
Juni 2006
www.fesTivalinfo.nl
Uitgegeven onderverantwoording van het bestuur
Advies Internationaal Poppentheaterfestival Dordrecht "\. Programmering/ artistiek beleid De aard van het genre poppenspel (schaalgrootte) en de historie van het festival zijn bepalend voor de kwaliteit van de programmering. Ik vind de kwaliteit wisselend. Het festival lijkt een staalkaart te willen bieden van wat er op de markt is en vertrekt vermoedelijk niet vanuit een helder geformuleerde missie, waarbij het begrip kwaliteit zo volledig mogelijk worden beschreven. Het overgrote deel van de voorstellingen behoort tot het domein klassiek/ behoudend. Een klein gedeelte is ontwikkelingsgericht/ vernieuwend. De relatie met de stad vormt een sterk punt in het festivalconcept. Die maakt dit festival uniek en kan de basis vormen voor de verdere profilering. 1.2 Aanbevelingen Het festival kan zich verder ontwikkelen via een aantal scenario's: -
kwalitatieve investering in bestaande programmering. kwantitatieve uitbreiding van de programmering. verbreding van de programmering (grenzen van het genre opzoeken). schaalvergroting met spraakmakend aanbod.
1.2.1 Kwalitatieve investering in bestaande programmering Neem hier als voorbeeld het project 'fluisterboot', een bij het publiek geliefd programmaonderdeel. De kracht zit hem in de bijzondere locatie(s) en de samenwerking met theatergezelschappen. Het is mogelijk dit project verder te ontwikkelen door te investeren in productie, dramaturgie en begeleiding. Investeer in onderzoek naar samenwerkingsmogelijkheden met partners en coproducenten in binnen- en buitenland. In dit verband kan advies worden gevraagd bij Nederlandse festivals met een traditie in het zelf produceren, zoals Terschellings Oerol en de Boulevard in Den Bosch. 1.2.2 Kwantitatieve uitbreiding van de programmering De kleinschaligheid van een aantal projecten zorgt al snel voor uitverkochte voorstellingen. Een goede zaak, maar ook bedreigend. Het is moeilijk aan entreekaarten te komen en dat is niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van nieuw en ander publiek. Het moet mogelijk zijn meer mensen te bedienen en dat kan alleen door het aantal speelbeurten uit te breiden, of identieke projecten te produceren. Het nu al verkopen van kaarten voor de editie 2007 (fluisterboot) geeft weliswaar zekerheid en bevestigt de kwaliteit, maar het vergroot de ontoegankelijkheid voor nieuw publiek. Dit is vergelijkbaar met het 'abonnementenpubliek' in de schouwburgen. Vooral bij populaire producties is er nauwelijks losse kaartverkoop. Het gevolg is dat men op voorhand geen pogingen meer onderneemt om kaarten te bestellen.
1.2.3 Verbreding van de programmering Het genre poppenspel/ beeldend theater heeft een erg dwingende connotatie. Vooral de benaming 'poppenspel' wordt in de regel niet als hip en eigentijds ervaren, maar eerder als ouderwets of gericht op kinderen. In de communicatie wordt al gesproken van object-, beeldend- en poppentheater. Het is raadzaam het artistiek beleid duidelijk te formuleren en daarbij aan te geven wat de kaders zijn: kortom welke genres worden wel en welke niet geprogrammeerd in het festival. Gezien bovenstaande is het raadzaam een nieuwe pakkende en goed communiceerbare naam te bedenken die de inhoud van het festival uitdraagt en die aantrekkelijk is voor een brede doelgroep. Als pay-off kan dan de naam 'Internationaal Poppentheaterfestival Dordrecht' gehandhaafd blijven. 1.2.4 Schaalvergroting door spraakmakend aanbod Een promotionele kwaliteitsslag - een van de doelstellingen van de gemeente maak je niet alleen door door de ontwikkeling van een doortimmerd marketingplan. De programmering vormt de kern. Het is raadzaam de programmering uit te breiden met grootschalig en spraakmakend aanbod. Daarmee kan het festival inhaken op bestaande circuits en tournees op Europees niveau. Klein- en grootschalig aanbod kunnen naast elkaar bestaan. Kunstmin kan hier een rol spelen, maar buitenlocaties hebben gezien de tijd van het jaar de voorkeur. Bovendien genereren buitenactiviteiten meer exposure binnen een festivalformule. Het binnenhalen van Nederlandse premières van (Europese) tournees behoort tot de mogelijkheden. Via expertmeetings met potentiële co-producenten en collega-festivalorganisatoren kunnen scenario's worden ontwikkeld. Een adviescommissie bestaande uit internationale scouts kan belangwekkende initiatieven traceren. 1.3 Concurrentie Opgelet, Meppel organiseert om de twee jaar een festival met dezelfde naam en met een vergelijkbare programmaopzet. Al 'googelend' kom je eerder bij Meppel terecht dan bij Dordrecht. De aanmelding bij zoekmachines kan dus beter. 1.4 De relatie binnen- buiten Poppenspel moet het gezien de schaalgrootte van de meeste producties hebben van intimiteit. Deze voorstellingen staan daarom op binnenlocaties op hun plaats. Door een aantal grootschalige buitenvoorstellingen te programmeren wordt het festival beter zichtbaar in de stad.
2. Marketing, communicatie en educatie 2.1 Vormgeving Het gebruikte beeldmerk op affiches, programmabrochure en vlaggen doet gedateerd aan. Om het festival te profileren kan gedacht worden aan de volgende ingrepen: -
nieuwe vormgeving; eigentijds en full colour. uniforme toepassing van de huisstijl op alle communicatieve uitingen, inclusief theaterkaartjes (hierover later meer). brochure restylen. Meer kleur, attractievere omslag, meer informatie. vormgeving ook doorvoeren naar (interactieve) website.
2.2 Inhoudelijke informatie In algemene zin vind ik de geboden informatie te summier, vooral in de brochure. Dat komt de toegankelijkheid van de programmering niet ten goede. Een voorbeeld vormt 'Corazón de Angeles' van Theater Tol. Dit is een spektakel van forse omvang, maar dat wordt uit de brochure niet duidelijk. De informatie op de website is uitgebreider. 2.3 Naam festival Hierboven werd al genoemd dat het raadzaam is te kiezen voor een nieuwe aansprekende festivalnaam. 2.4 Entreeprijzen De entreeprijzen lopen in de pas met vergelijkbare initiatieven. De prijs voor kinderen is wat aan de lage kant. Een vergelijkend onderzoek kan geen kwaad. 2.5 Zichtbaarheid in de stad en omgeving Op de locaties waar de voorstellingen worden gespeeld is de zichtbaarheid van het festival in orde. Daarbuiten zijn nauwelijks promotionele uitingen te vinden. Ook op de websites van musea, Schouwburg Kunstmin en Gemeente Dordrecht is geen enkele doorverwijzing te zien. Het Dordrechts museum heeft bijvoorbeeld een link naar andere Dordtse activiteiten, maar het poppenspelfestival ontbreekt. Gezien de ambitie die Dordrecht met het festival nastreeft, is het belangrijk de zichtbaarheid sterkte vergroten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: AO affiches op driehoeksborden in Dordrecht en wellicht ook in de aangrenzende Drechtsteden.
landelijke postercampagne door A2 formaten te sturen naar alle culturele instellingen, festivals, VW's, bibliotheken, etc. gebruik van etalages in het centrum. landmarks, bijvoorbeeld in de vorm van poppen op bijzondere locaties. Mogelijk kunnen beeldend kunstenaars hier een rol spelen. banners en links op Dordtse websites: gemeente, ToBe, Kunstmin, etc selectief gebruik van een aantal mupi's en billboards op de aanvoerwegen en deA16 2.6 Doelgroepen Opvallend - dit bleek ook uit onderzoek - is de wat vergrijsde doelgroep. Dit houdt mijns inziens verband met de wat behoudende programmering en de algehele uitstraling van het festival. Het is een groot goed deze doelgroep binnen te hebben Tenslotte is dat langzamerhand de grootste groep aan het worden in Nederland. Toch zou het publiek een grotere afspiegeling van de samenleving moeten vormen. De voorgestane transformatie van het festival zal deze ontwikkeling ongetwijfeld bespoedigen. Bij de jeugdvoorstellingen zag ik meer volwassenen dan kinderen. 2.7 Festivalcafé /informatiecentrum Momenteel is de festivallocatie gevestigd aan de Aardappelmarkt. Deze plek is intiem en gezellig. Bij de verdere ontwikkeling van het festival is het raadzaam uit te wijken naar een grotere locatie (kan het ook op een boot?). Functies van die locatie: -
ticketbureau. festivalcafé. informatiecentrum over alle gezelschappen/ voorstellingen. meetingpoint en nazit voor bezoekers. Plek voor randactiviteiten als lezingen, exposities, etc.
2.8 Landelijke promotie Toegang tot landelijke media is lastig. De meestal in Amsterdam gevestigde kunstredacties komen hun kantoren niet snel uit. Dat gebeurt wel bij spraakmakend aanbod of speciale premières. Dit is in elk geval een groeiproces. Overwogen kan worden te adverteren in specifieke publicaties als GPD/bladen bij aanvang theaterseizoen (Uitmarkt Amsterdam), CJP-magazine etc. 2.9 Publiciteit algemeen In de pers heb ik niets kunnen ontdekken over het festival. Maar ik heb ook geen zicht óp lokale media als kranten, weekbladen en RW Dordrecht. •
Overweeg een goed opgezette persconferentie waarin het bestuur van de stad (burgemeester) een rol speelt. 2.10 Educatie Educatie is in dit kader een vorm van marketing. Rond projecten en voorstellingen kunnen activiteiten worden ontwikkeld door de afdelingen theater en beeldend van het Centrum voor Kunstzinnige Vorming ToBe . Voor het onderwijs is de periode ongelukkig. Scholen kunnen wel fungeren als intermediair bij de werving van publiek door brochures en ander materiaal aan de leerlingen uitte delen. Zo kan bijvoorbeeld een speciaal kinderabonnement worden gecommuniceerd naar gezinnen. 2.11 Website Over vormgeving is al een en ander gezegd. Bouw een website in stijl van de nieuwe vormgeving. Zorg voor permanente links bij ToBe, Kunstmin, Bibliotheek, gemeente, etc. Momenteel hebben de sites van genoemde organisaties geen link naar het festival. Koppel een elektronische nieuwsbrief en een database met gegevens (voorkeuren van bezoekers) aan de festivalsite. 2.12 Accommodaties De kwaliteit van de accommodaties is wisselend. De veelvormigheid is uniek, maar niet elke plek is mijns inziens geschikt. Bibelot met zijn bierlucht en bierdrinkende en shagrokenden jongerenwerkers heeft niet de neutrale en ontvankelijke uitstraling waaraan een festivallocatie moet voldoen. Doe meer met de schouwburg. 2.13 Randprogrammering in culturele instellingen Dordrecht beschikt over nogal wat culturele instellingen. Het festival kan worden versterkt door een randprogrammering. In de periode voorafgaand of tijdens het festival kunnen musea en ander instellingen programma's realiseren die raakvlakken vertonen met het festival. Denk aan films, exposities, workshops, etc. 3. Organisatie De organisatie ademt grote betrokkenheid uit en kenmerkt zich door een hecht netwerk. Het huidige festival kan bestaan door de inzet van veel vrijwilligers, gastgezinnen, etc en de organisatie en productie hebben daardoor een low budgetkarakter. Dat is te prijzen. Er is sprake van een sterk relatienetwerk, dat door de cohesie wat naar binnen is gericht. Professionalisering op onderdelen is gewenst. Zorg dat binnen de organisatie marketingexpertise aanwezig is. Handhaaf wel het sterke en betrokken team aan vrijwilligers. Zij vormen een van de pijlers waarop het succes van het festival berust.
Op onderdelen kan een professionaliseringslag worden gemaakt. Dat geldt mijns inziens vooral voor de publieksfuncties zoals balie en kaartverkoop. De omslag naar een geautomatiseerd systeem maakt het ook mogelijk entreekaarten in te zetten als promotie- en pr- middel. Geprinte tickets kunnen sponsorlogo's en andere informatie communiceren. Wellicht kan worden aangesloten bij het reserveringssysteem van de schouwburg (tijdelijke uitbreiding met een terminal voor het festival). Zie ook 2.7 informatiecentrum. 4. Financiën 4.1 Subsidies Voor de gemeente Dordrecht heeft het festival zich in elk geval bewezen. Ook van het Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing is een kleine subsidie ontvangen. De hoop is gevestigd op een structurele bijdrage via de Raad voor Cultuur. Daarvoor is het op de eerste plaats noodzakelijk een meerjarig beleidsplan te schrijven. Daarnaast is overleg met de betreffende secretaris van de raad zinvol. Bij het Fonds voor Podiumprogrammering en markering (FPPM) kan een meerjarige subsidie worden aangevraagd. De kans op honorering is het grootst als vooral de ontwikkeling van de marketing in relatie met nieuwe publieksgroepen wordt benadrukt. De Van den Ende Foundation draagt bij aan de organisatie van een aantal Nederlandse festivals en projecten. Vooral marketing, educatie en cultureel ondernemerschap worden gesteund. Een verkennend gesprek is zinvol, zeker nu de gemeente Dordrecht een subsidieverhoging heeft toegezegd. 4.2 Sponsorwerving De brochure vermeldt al een aantal sponsors. Het moet mogelijk zijn om vooral voor spraakmakende grootschalige programmaonderdelen sponsors te vinden. Ervaring elders leert dat op basis van provisie sponsorwervers aan het werk willen gaan. 4.3 Marketingmanagement Het financieringstraject vraagt om een structurele en professionele aanpak. Om het door de gemeente Dordrecht geformuleerde evenwicht tussen gemeentelijke subsidiering en andere geldbronnen waar te maken is het van belang dat het festival voor dit traject iemand arrangeert die de mogelijkheden van financiering onderzoekt, bruggen kan slaan naar financiers (sponsors en fondsen) en tegenprestaties (voor sponsors) formuleert. Wellicht is het festival geholpen met een marketingmanager die zowel het communicatie- als het financieringstraject kan oppakken met respect voor de inhoudelijke kant van het festival. Reggy Barra 30 juli 2006
A .a
Raad van Toezicht en directie hebben kennis genomen van het advies dat op verzoek van de gemeente Dordrecht werd geformuleerd naar aanleiding de 21e editie van het festival. Door de organisatie wordt de betrokkenheid van de gemeente erg gewaardeerd en zij herkent in grote lijnen een aantal van de opmerkingen en adviezen. Veel ervan was immers reeds onderwerp van gesprek geweest en daaraan wordt door de organisatie gestaag gewerkt. Op een paar punten wordt hieronder kort commentaar geleverd. l
Programmering Artistiek Beleid Het festival presenteert bewust zowel toegankelijke voorstellingen voor een breed publiek, als complexe voorstellingen die de ontwikkelingen binnen de discipline signaleren voor de fijnproevers. In beide gevallen wordt nadrukkelijk gewaakt voor de kwaliteit. Binnen de programmering is daarnaast een helder onderscheid tussen enerzijds voorstellingen voor volwassenen en anderzijds voorstellingen voor kinderen. De ambitie op verschillende speelplekken in de binnenstad van Dordrecht het festival te presenteren brengt met zich mee dat steeds gezocht moet worden naar voorstellingen die binnen die accommodaties passen. Het festival legt nadrukkelijk verbindingen met de stad in haar zoektocht: de stad als theater. Een extra locatie die centraal is gelegen en waar circa 120 toeschouwers comfortabel zouden kunnen zitten wordt feitelijk nog gemist. Verheugend is dan ook dat de Kunstkerk komend jaar toch weer beschikbaar blijkt, al zou men daar over zowel verduistering als een handzame tribune willen kunnen beschikken.
l .2
De vier geschetste scenario's zijn voor het festival sedert de gemaakte afspraken in de herfst van 2005 parallelle trajecten. Kwalitatieve uitbreiding: het festival onderhoudt contacten met verschillende festivals in Nederland en beschikt sinds jaar en dag over een internationaal netwerk en vervult daarbinnen een voortrekkersrol, zeker ten aanzien van bijvoorbeeld Meppel, maar ook buitenlandse festivals als dat van Magdenburg, Hannover, Amsberg zijn schatplichtig aan Dordrecht. Het festival verstrekt ook opdrachten en wil in de komende jaren het coachingstraject (dramaturgisch en productioneel) versterken. De fluisterbootproductie wordt ieder jaar in opdracht van het festival ontwikkeld en is vaak daarna ook elders te zien. Ook andere onderdelen van het festival worden (regelmatig in samenspraak met derden) speciaal ontwikkeld. Kwantitatieve uitbreiding: hoewel een prioriteit ook voor het festival, bestrijdt de organisatie dat het uitverkocht zijn vanbepaalde voorstellingen het festival .• Öhtoegankélijk zou rhakeü.pieo^
srVi'Het Streven is^tnét
Schaalvergroting is in 2006 reeds in gang gezet en op die weg zal verder gebouwd worden. Met de uitbreiding van de middelen wordt het mogelijk grootschaliger aanbod te laten komen en daarvoor ook het publiek te werven. Daarbij wordt inderdaad gedacht aan een locatie in de stad om daar een tent neer te zetten. Op die manier zou opnieuw een accent worden gelegd op de stad als theater. 1 .3
Aan de versterking van de zichtbaarheid in de stad wordt in samenwerking met anderen in Dordrecht gestaag gewerkt en op dit onderdeel wil het festival in de komende jaren de samenwerking aangaan met nog meer partijen in de stad.
2
Marketing, communicatie en educatie Er wordt hard gewerkt aan een strategisch marketingplan, waarin zowel aandacht is voor het ontwikkelen van de gewenste publieksgroei, de positionering van het festival in Dordrecht als maritieme, historische kwaliteitsstad, als aan het uitbreiden van het aantal strategische partners. Het festival spreekt tegen dat de doelgroep niet divers zou zijn: de waarneming waarop deze constatering is gedaan moet te smal zijn geweest: zowel bij het spektakel buiten, maar ook bij bijvoorbeeld de voorstellingen in Bibelot was nadrukkelijk ook de groep 14 tot 20 jaar binnen, terwijl voor de tuinroute weer 4plus aanwezig was. Het idee om scholen en opleidingen te betrekken is reeds toegepast, maar zal in de komende jaren verder worden uitgebreid. Het festival organiseert reeds een Masterclass, maar zoekt ook nadrukkelijk aansluiting bij andere activiteiten in Dordrecht; zo werd in 2006 een link gelegd met de conferentie van architecten. Op die weg wil het festival verder, maar daarbij is tijdige uitwisseling van informatie essentieel. Overigens zou een goede samenwerking met de gemeente op dit terrein ook de toegang tot de landelijke media kunnen verbeteren.
2
Organisatie In de aanloop naar het festival in 2007 zal de binnen de organisatie aanwezige marketingkennis verder worden geoperationaliseerd door professionalisering. Een vergelijkbaar traject zal gelden ten aanzien van de fondswerving en het betrekken van andere Dordtse organisaties. Daarnaast zet het festival in op het handhaven van de gemotiveerde vrijwilligers. Voor wat betreft de ticketing zal nagegaan worden of automatisering voordelen oplevert. Ook over de informatieverstrekking wordt nagedacht en onderzocht wordt of een programmaboek met meer achtergronden haalbaar is.
3
Financiën Het festival is er trots,op dat reeds;dit jaar 47,8% van de kosten werden gedekt door