Evidence-based logopedie; hoe kan je samenwerken in je kwaliteitskring om onderbouwing van het logopedisch handelen te verbeteren?

Evidence-based logopedie; hoe kan je samenwerken in je kwaliteitskring om onderbouwing van het logopedisch handelen te verbeteren? 21-09-2013 KKB-dag NVLF te Nieuwegein dr. Karin Neijenhuis, Hoofddocent Evidence Based Care en logopedie Instituut voor Gezondheidszorg/ Kenniscentrum Zorginnovatie [email protected]

Inhoud

Wat is evidence-based handelen (ook alweer)? (hoe) handelen logopedisten evidence-based? (hoe) willen we dit verbeteren? Toekomst

Welke logopedist handelt evidencebased? (meerdere antwoorden mogelijk) 1. Petra gebruikt een zelf ontwikkelde woordenschattest

voor kinderen van 6 jaar oud. 2. Saskia gebruikt op advies van een expert een experimenteel trainingsprogramma voor luistervaardigheden (er is geen ander vergelijkbaar programma) 3. Irene is lid van de NVLF en leest elke maand trouw de nieuwe artikelen in het vakblad. 4. Lianne vertelt haar stotterende cliënt dat wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen, dat het te volgen therapieprogramma niet altijd 100% succes heeft.

Welke logopedist handelt evidencebased? (meerdere antwoorden mogelijk) 1. Petra gebruikt een zelf ontwikkelde woordenschattest

voor kinderen van 6 jaar oud. 2. Saskia gebruikt op advies van een expert een experimenteel trainingsprogramma voor luistervaardigheden (er is geen ander vergelijkbaar programma) 3. Irene is lid van de NVLF en leest elke maand trouw de nieuwe artikelen in het vakblad. 4. Lianne vertelt haar stotterende cliënt dat wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen, dat het te volgen therapieprogramma niet altijd 100% succes heeft.

Wat is evidence-based handelen? Beslissingen nemen met een degelijke onderbouwing Liefst wetenschappelijk Of tenminste vanuit diverse informatiebronnen bewezen Bijv: Keuze voor een testinstrument mbv COTAN-info (tip: www.taalexpert.nl) Keuze voor een bepaalde therapie obv evidence-based richtlijnen Bepalen van de prognose obv wetenschappelijk onderbouwde informatie in een boek

Definitie Evidence Based Handelen: = het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruikmaken van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten (Sackett et al., 2000). = wetenschappelijk bewijs integreren met eigen expertise en de behoefte van de patiënt (geen kookboek).

uit: Kuiper et al., 2008 p. 21

Terminologie: Bewijs, evidence en evidentie

Bewijs: resultaat wetenschappelijk onderzoek Evidence: kennis uit verschillende bronnen, die getest is en betrouwbaar is bevonden Evidentie: grote waarschijnlijkheid, niet beredeneerde zekerheid

naar: Kuiper et al, 2012







EBL in 5 stappen (Sackett e.a., 2000)

1. De behoefte aan informatie omzetten in een beantwoordbare vraag;

2. Zoeken naar het best beschikbare bewijs dat de vraag kan beantwoorden

3. Kritische beoordeling van het bewijs: is het valide en toepasbaar?

4. Met het bewijs een beslissing nemen die past in de omstandigheden en behoefte van de patiënt.

5. Evalueren: kan dit de volgende keer beter en efficiënter?

1. PICO: hulpmiddel bij formuleren zoekvragen

P: patient / population I: intervention C: comparison / co-intervention O: outcome

1. PICO-voorbeeld (fout)

Welke leesmethoden worden gebruikt bij dyslexie?

Population dyslexie

Intervention leesmethode

Comparison

Outcome Welke worden gebruikt?

1. PICO-voorbeeld (goed)

Wat is het effect van de F&L-methode op de technische leesvaardigheid van 6-12jarige kinderen met dyslexie?

Population

Kinderen van 6-12 jr. met dyslexie

Intervention F & L-methode

Comparison

Outcome Technische leesvaardigheid

1. PICO-voorbeeld (ook goed)

Heeft de F&L-methode groter effect op de technische leesvaardigheid van 6-12jarige kinderen met dyslexie dan de LEXY-methode?

Population

Kinderen van 6-12 jr. met dyslexie

Intervention F & L-methode

Comparison LEXY-methode

Outcome Technische leesvaardigheid

2. Zoeken naar bewijs

3. Beoordelen van bewijs

Toepasbaarheid Validiteit Grootte effect

3. Beoordelen van bewijs

Er zijn standaard beoordelingslijsten ontwikkeld voor het beoordelen van diverse studies Voor logopedie: zie downloads bij boek Kalf & de Beer (2011): http://extras.springer.com/Search, vul het ISBN nr in: 978-90-313-7600-1 Via Dutch Cochrane Centre: http://dcc.cochrane.org/beoordelingsformulieren-enandere-downloads Bij boek ‘Inleiding in Evidence-based Medicine’: http://www.pico.nu/checklists/

Evidentiepiramide / Levels of Evidence

Richtlijn Systematische review

Er is bewezen dat….

Randomized Controlled Trial

Case-control onderzoek

Het is aannemelijk dat….

Case series Kwalitatief onderzoek

Er zijn aanwijzingen dat….

Fundamenteel onderzoek

Expert opinions

Volgens experts ….

Kalf en de Beer, 2011 Met dank aan Mieke Beers

1

Systematische reviews Taal- en spraakontwikkelingsstoornissen Systematic Reviews (Cochrane selectie) Law, Garret, Nye (2003). Speech and language therapy interventions for children with primary speech and language delay or disorder Nelson, et al (2006). Screening for speech and language delay in preschool children: systematic evidence for the US Preventive Service Task Force Thomas, et al (2007). Identification of children in the first four years of life for early treatment for otitis media with effusion Gibbon, (2011). Non-speech oral motor treatment for developmental speech sound disorders in children Morgan & Vogel (2008). Intervention for childhood apraxia of speech Pennington, Miller & Robson (2009). Speech therapy for children with dysarthria acquired before three years of age

Lee, Law & Gibbon (2009). Electropalatography for articulation disorders associated with cleft palate

Met dank aan Mieke Beers

Handige literatuuroverzichten tbv EBL

CAT: Critically Appraised Topic CAP: Critically Appraised Paper Narrative review Systematic review richtlijnen protocollen standaarden standpunten

Handig: reeds beoordeeld bewijs

http://www.speechandlanguage.com/ebp-briefs

Overige media om evidence te vinden

Inhoud


Handelen logopedisten evidence-based?

Juni 2013: enquete onder logopedisten (n=103) Men geeft aan gemiddeld voor 56% evidence-based te werken… …maar welke evidence wordt gebruikt? … hoeveel tijd wordt eraan besteed?

Bron: Enquête over EBP onder 103 logopedisten, HR-Lectoraat Evidence Based Care, 2013

Welke vormen van bewijs/ evidence heb je het afgelopen jaar toegepast in je dagelijks handelen?

richtlijnen, protocollen artikelen handleidingen handboeken congres cursus kwaliteitskring/ collega's eigen ervaring stagiaires Bron: Enquête over EBP onder 103 logopedisten, HR-Lectoraat Evidence Based Care, 2013

aantal logopedisten

Welke vormen van bewijs/ evidence heb je het afgelopen jaar toegepast in je dagelijks handelen?

100 80 60 40 20 0


Hoeveel tijd besteed jij aan EBL? Tijdsbesteding in uren 20

aantal

15 10 5 0 weinig tot niets

minder dan drie kwartier

www.mentimeter.com

drie kwartier meer dan drie tot 3 uur uur

Hoeveel tijd besteed jij aan EBL? Tijdsbesteding in uren 20

aantal

15 10 5 0 weinig tot niets

minder dan drie kwartier

drie kwartier meer dan drie tot 3 uur uur

andere antwoorden…

geen extra , ik wacht op wat komt via de beroepsvereniging en cursussen ik lees artikelen en dat is het, enkele keer internet doorspitten Afhankelijk behandeling, cliënt, tijd, onderzoeksmogelijkheden. Probeer altijd effectiviteit van behandeling te toetsen aan de hand van beschikbare onderzoeksmogelijkheden. Ik besteed er minder tijd aan dan ik zou willen. momenteel werken we met EBP alleen nog in de kwaliteitskring, dus nog niet zoveel mee bezig in de praktijkvoering. antwoord is dus: nog erg weinig. Weinig, want ik zoek niet: ik volg onderzoekers en de lector logopedie via Twitter en LinkedIn. Verder via cursussen.

alleen als er nieuwe informatie beschikbaar is als ik zoek kost het heel veel tijd. die heb ik vaak niet via cursussen en via literatuur lezen voor kwaliteitskring flink aantal uur per jaar Lastig te zeggen. Ik haal het met name uit vakliteratuur (Logopedie) of via symposia/kwaliteitskring.

Belemmeringen in EBL


Wat is internationaal bekend over EBL? (Stephens et al., 2012) bevorderend ▸ positieve houding t.o.v. EBP: EBP is de sleutel tot vooruitgang in de klinische praktijk

▸ Support door (beroeps)organisatie of management kan de attitude en het uitvoeren van EBP signficant bevorderen.

belemmerend ▸ niet volledig toegerust om zich actief met EBP bezig te houden ▸ ondersteuning nodig bij het zoeken naar literatuur en het beoordelen van wetenschappelijke artikelen ▸ betrokkenheid en implementatie beperkt ▸ te weinig tijd ▸ beperkte toegankelijkheid literatuurbronnen ▸ Er is tekort aan hoge kwaliteit wetenschappelijk bewijs waarop we het logopedisch handelen kunnen baseren

Inhoud


Hoe maak je tijdswinst?

Bedenk je van tevoren: wat wil ik precies weten? Zoek systematisch; bewaar je effectieve zoektermen, bruikbare databases etc. Laat je geregeld informeren: E-mail alerts Pubmed E-mail alerts met inhoudsopgaven tijdschriften lidmaatschap ASHA incl. nieuwsbrief

Zoek samenwerking

Samenwerking in kwaliteitskring: mogelijkheden Bijeenkomst 1: samen logopedische vraag/ deelvragen formuleren op basis van wel en niet aanwezige kennis, zoekstrategie bepalen Voorbereiding bijeenkomst 2: zoekstrategie uitvoeren, info beoordelen Bijeenkomst 2: bespreken van de beoordeelde informatie, antwoord formuleren op logopedische vraag Evt. ondersteuning inhoudelijk expert/ EBLexpert

Voorbeeld van een landelijk EBL-netwerk

NSW Speech Pathology Evidence-based Practice Network http://www.nswspeechpathologyebp.com.au/

Welke ondersteuning is nodig?

(bij)scholing (Kennis, Vaardigheden) Helpdesk Toegang tot informatie Kennisverzameling en verspreiding …..

Inhoud


Nieuwe ontwikkelingen

HR: onderzoek huidige kennis, vaardigheden, houding t.a.v. EBP NVLF: ontwikkeling richtlijnen Werkgroep EBL: handreiking EBL voor kwaliteitskringen? Steeds meer evidence…

´gap´ tussen pas afgestudeerden en logopedisten met ruime werkervaring

http://www.primordia.com/blog/wp-content/uploads/2009/02/preikestolen-en036.jpg

Werk aan de overbrugging…

http://www.primordia.com/blog/wp-content/uploads/2009/02/preikestolen-en036.jpg

Meer lezen…?

Overige gebruikte literatuur Baker, E., Kelly, T., Robinson, R., Parkin, M., Taylor, P., & Cantor, L. (2012). NSW Speech Pathology Evidence-based Practice Network: Introductory Training Manual. NSW Speech Pathology Evidence-based Practice Network (NSW EBP Speech Pathology Network). Accessed on 27-06-2013 from http://www.ciap.health.nsw.gov.au/specialties/ebp_sp_path/ Stephens D., D. Upton, S. Erickson, A. McCurtin (2012). Speech and language therapists´understanding and adoption of evidence-based practice. International Journal of Therapy & Rehabilitation, 19,6,p. 328-334

Evidence-based logopedie; hoe kan je samenwerken in je kwaliteitskring om onderbouwing van het logopedisch handelen te verbeteren?

Recommend Documents