Every piece comes with a story

‘Every piece comes with a story’

Carl Hansen & Søn Denemarken Jesper Bruun

Anne ter Mull Vrije School Zutphen 11 Dinkel Erik Kloppers 23-04-14

Kopenhagen 2

Voorwoord In dit verslag staat eerst mijn stage bij het meubelmaakbedrijf Carl Hansen & Son. Je leest onder andere wat ik elke dag mocht doen, hoe het personeel was en hoe het gebouw eruit ziet. In het tweede deel leest u hoe het was om Frederik, uitwisseling student uit Denemarken, voor drie maanden in huis te hebben en aan sluitend de twee weken van mijn stage bij hem te verblijven. In het derde deel van mijn verslag leest u over de stage bij het Animal Shelter van Bonaire. En als helemaal kunt u mijn

Stage verwachtingen

Toekomstverwachtingen

Ik verwacht dat het een hele leuke en leerzame stage word. Dat ik dingen uit de hele fabriek/bedrijf ga zien en ervaren. Misschien dat ik wel mijn eigen stoel in elkaar mag zetten. Ik weet wel zeker dat ik veel ga leren. Dingen over het bedrijf, hoe het in het bedrijf leven is, wat er allemaal bij komt kijken om een meubel te maken en natuurlijk Deens. En daarnaast mijn Engels verbeter. Mensen ontmoeten, ervaringen op doen en dingen leren is voor mij echt een stage gevoel. Dat de mensen van mijn stage mij verschillende dingen laten doen. Ik heb hier echt zo veel zin in.

Ik wil heel graag interieurarchitect worden. Maar dan wel met een brede horizon aan ervaringen en dingen die kan doen. Zoals meubels maken, meubels restaureren, feng hui, een goede kleuren kennis, opruim coach en misschien wel product ontwerper van producten die je in je huis kan gebruiken enz. Dit hoef ik niet gelijk in het begin te kunnen. Ik denk dat zoiets tijd nodig heeft en zeker ervaring. Daarom ga ik ook stage lopen bij het meubel maak bedrijf Carl Hansen in Denemarken. Hier kan ik al een stukje mee krijgen van het echte vakmanschap meubel maken en hoe het is in een groot bedrijf. Daarnaast gaat mijn eindwerkstuk over ‘Hoe maak je je eigen meubel’. Ik heb hier echt heel veel zin in!!

Het kan denk ik soms lastig zijn dat ik geen Deens kan. Of dat ik lang niet alles begrijp in het Engels. Maar dat maakt ook weer niet uit. Want je kunt op 17 jarige leeftijd nog lang niet alles, gelukkig. Het voordeel is dan ook dat het in Denemarken is. Nou leer ik de Deense cultuur kennen ik verbeter mijn Engels. En ik kom hopelijk meer te weten over het maken van meubels, handig voor mijn eindwerkstuk. Ik ben heel blij dat ik over het algemeen wel wat dingen over hout en manieren van bewerken. Daarnaast kan ik goed met InDesign over weg. En ik kan dingen op de computer gauw leren. Het word ook vast heel gezellig om bij de familie van Fredrik te blijven. Tot nu toe was het echt heel gezellig en ik snap al redelijk wat Deense dingen.

nawoord lezen.

Ik vond het wel heel spannend om hier naar toe te komen. Dat je geen idee hebt hoe het gaat. Zowel op stage als hier thuis, thuis in Denemarken. Zo zonder je ouders. Maar dat is wel heel goed voor mij denk ik. Een stuk zelfstandigheid. Ik ga een goede tijd gemoed. Dat weet ik zeker.

3

Kopenhagen 4

Inhoud Titelpagina 1 Voorwoord 3 Inhoud 5 Geschiedenis van Carl Hansen & Søn 7 Dagverslagen 9 t/m 29 Doelstelling en werkwijze 31 Personeelsorganogram 32 Het gebouw 35 Mijn taken 37 Uitwisselings student Frederik Kej Jønssen 39 Stage op bonaire 41 Dagverslagen 42 t/m 45 Animal Shelter Bonaire 47 Evaluatie 48 Bijlagen 51

5

Pasionate craftmanship

6

Pasionate craftmanship

Pasionate craftmanship

De geschiedenis van Carl Hansen & Søn Carl Hansen opende zijn meubelmakerij in Odense, Denmark in 1908. Daarna werd hij een bekend om de hoge kwaliteit van zijn werk. Eerst produceerden ze meubels voor woonkamers en eetkamer. Toen het bedrijf begon te groeien begon hij kleine series van zijn meest populairste stukken te maken. Dit in combinatie met zijn vakmanschap. Zijn series werden heel bekend. Tot halverwege in 1940 werkte Carl Hansen & Søn samen met Frits Henningsen, een bekende Deense architect. Frits Henningsen ontwierp een serie van Windsor stoelen. Hiervan produceerde Carl Hansen & Søn een paar modellen. De verkopersman van Holger Hansen hield de opkomende meubel designers in Denemarken goed in de gaten. De verkopersman was onder de indruk van Hans J. Wegner. Een tijdje later was er een samenwerking tussen Wegner en Carl Hansen & Søn. Wegner ontwierp vier stoelen speciaal voor Carl Hansen & Søn in 1949. Hieronder de Wishbone stoel. Carl Hansen zorgde ervoor dat Wegner internationaal bekend werd. In 1962 overleed Holger Hansen. Zijn vrouw Ella nam het bedrijf over. In 1988 nam haar zoon de organisatie van het bedrijf over. De een na jongste zoon Knud Erik Hansen nam in 2001 de leiding over het bedrijf. Hij heeft een nieuwe modernere fabriek in Aarup net buiten Odense gebouwd. In deze fabriek worden alle meubels van Carl Hansen & Son gemaakt. Hier wordt het vakmanschap en

machines met elkaar gecombineerd. Tot vandaag is Carl Hansen & Søn de grootste fabriek die ontwerpen van Wegner produceert. Ze hebben een samenwerking verband met de Hans J. Wegner studio. Naast Wegner maken ze ook classic meubels die zijn ontworpen door architecten als Mogens Koch, Kaare Klint en Ole Wanscher. Maar natuurlijk zijn ze steeds weer op zoek naar nieuwe architecten. Op het moment maken ze van de ontwerpers: Thomas Bo Kasthol, Strand & Hvas en Tadao Ando, de vrij nieuwe architecten. In 2011 en 2012 werkt Carl Hansen & Søn samen met Rud Rasmussen. In Kopenhagen staat hun winkel. Carl Hansen & Søn hecht waarde aan ambitie om meubels te maken van hoge kwaliteit, dat mooi is en een waarde heeft en van goede materialen. Kortom de laatste jaren heeft Carl Hansen & Søn zich heel goed uitgebreid. En dat gaat nog door.

Hans J. WEgner

7

Tadao Ando

8

Mochens Koch

Ole Wancher

Dag 1: Maandag 24 maart De allereerst dag bij het meubelmaakbedrijf Carl Hansen & Son!! Mijn werkdag begon om negen uur. Ik werd weggebracht door Kirsten, de moeder van Frederik. Dit omdat het gewoon fijn was om de eerste dag gebracht te worden en omdat zij ook wel nieuwsgierig was naar mijn stage begeleider. Mijn stage begeleider heet Jesper Bruun, Jesper is een veel voorkomende jongens naam. Eenmaal aangekomen hebben we Jesper ontmoet. Toen Kirsten daarna weer weg ging hebben Jesper en ik eventjes gepraat over het doel, waar ik nou precies op school zit en over het programma. Daarna kreeg ik een rondleiding door het gebouw/fabriek/bedrijf, ik noem het gewoon de Factory. Jesper heeft verteld over de geschiedenis, hier in Wegner heel belangrijk. Jesper heeft over veel dingen. Waaronder dat ze de afgelopen 2 jaar een enorme groei hebben gemaakt en dat als je een stoel bij ze besteld dat het soms wel een jaar kan duren voordat je het krijgt. Omdat ze zo hard groeien hebben ze zelf verder op in de straat een gebouwtje gekocht om daar ook in te kunnen werken. Carl Hansen werkt ook samen met een aantal kleine bedrijfjes. Deze kleine bedrijfjes maken ook stoelen van Wegner of andere bekende architecten. Als bedrijven zich bundelen kunnen ze meer stoelen van goede kwaliteit maken voor een goede prijs. Blijkbaar gaat het dus heel goed met het bedrijf. Wat Carl Hansen & Son zo eigen maakt is dat ze alles met echte vakmensen doen. Bij Carl Hansen werken er rond de 200 honderd mensen. Ze ge-

bruiken zoveel mogelijk hout uit Denenmarken omdat je dan geen extra kosten hebt om het over te laten komen maar ook omdat het goed voor het milieu is. Nadat ze het hout hebben gekocht word het langzaam uit gedroogd. Droogt het te snel uit dan krijg je barsten en dan kan je er niks meer mee. Soms word het ook nog gestoomd en dan kunnen ze het daarna gaan buigen. De productie van meubels van Carl Hansen is in Denemarken omdat ze dan het kwaliteit kunnen behouden, het milieu vriendelijker is en omdat de mensen in Denemarken dan werk hebben. Jesper vertelde ook dat de wevers een maximum aantal stoelen mogen maken van 6, ook al kunnen ze er wel meer maken op een dag. Dit omdat de wevers anders binnen no time veel lichamelijke klachten krijgen. Daarom krijgen de wevers ook een aantal uur een massage. Ik mag waarschijnlijk ook proberen om te weven. Ze weven met papier touw. Daar kom ik nog wel een keer op terug. Naast dat de wevers goed worden verzorgd wordt er ook goed gezorgd voor de andere mensen. Zo staat er een schaal in de grote eet kamer/keuken met daarin fruit. Iedereen mag per dag een stuk fruit pakken, ik dus ook ;). Carl Hansen verzameld ontwerpen van bekende oude & nieuwe architecten. Maar ze zijn niet de eigenaar van de meubels. Ze hebben alleen het recht om ze te maken en te verkopen. Het kan zo een jaar of twee duren voordat een meubel op de

markt komt. In totaal ontwerpen ze 5 tot 6 nieuwe meubels per jaar. Deze nieuwe modellen lanceren of promoten ze op verschillende tijden. Dit omdat het aantal werkende mensen gelijk blijft. Anders krijg je dat er op een bepaald moment veel mensen werken en op het andere moment heel weinig. Het bedrijf blijft hier door dus in balans. Jesper vertelde ook dat ze een nieuw project hebben dat er voor gaat zorgen dat ze minder hout verspilling hebben. Want het rest afval dat word verbrand waarmee vervolgens huizen worden verwarmd. Maar het gebeurt weleens dat ze hout weg moeten gooien omdat er een barst, knoest of andere niet goede plek zit, moeten ze de plank weg gooien. Dat is zonde. Dus ze hebben nu een machine bedacht die de plank gaat scannen op die dingen. Hiervan word een foto gemaakt en vervolgens uit geprint. Dan kunnen de mensen zien waar de slechte stukken zitten, die ze er ver volgens uit halen. Of dat de machine vervolgens uit de goede stukken hout onderdelen gaat halen. Na de rondleiding van Jesper zijn we naar het andere gebouwtje gegaan. Hier werken de mensen van Devolpment, waaronder Jesper. Hier heb ik een aantal mannen ontmoet. Deze mannen zorgen ervoor dat het prototype wordt gemaakt en dat er 3D tekeningen worden gemaakt. Kim is een van deze mannen. Kim scant de originele tekeningen in op zijn computer. Hiervan maakt hij met het programma solidwork. Dit was heel interessant om 9

10

Plattengrond tekenen

te zien. Kim zei dat het er heel makkelijk uit ziet. Maar dat het eigenlijk heel moeilijk is en dat het veel tijd kost. Het kan wel een paar maanden duren voordat het 3D ontwerp klaar is. ( De jongens in Denemarken worden hier Kim genoemd. Terwijl wij in Nederland de meisjes Kim noemen.) Een andere man maakt hier dan een versie van die naar de machine wordt gestuurd die er vervolgens wat mee gaat doen. Vandaag moest ik voor Jesper een plattegrond tekening maken. Hij had een schets gemaakt van een gebouw dat ze hebben gekocht om daar in dingen op te slaan en dingen in elkaar te zetten. (foto’s toevoegen) Jesper had hiervan een schets gemaakt. Die moest ik vervolgens op een groot papier uit werken. Dat was wel leuk om te doen. Lekker priegelen met de kleine afmetingen.

hebben ze een bepaalde techniek bedacht. Normaal vinyl is een stuk boomstronk dat word gekookt. Hierdoor laten de jaarringen los. En kunnen ze die afpellen. Dan krijg je al het waren hele lange stroken dun hout. Dit kan je dus maar een kant op buigen. Maar als je normaal vinyl in de lengte op millimeters door zaagt en dan op een bepaalde manier weer vast maakt aan elkaar krijg je vinyl dat in twee verschillende richtingen kan buigen. Voor de stevigheid leggen ze verschillende lagen vinyl met afwisselende naad richtingen op elkaar. Dat lijmen ze aan elkaar en stomen ze. Dit wordt dan ook nog eens in de vorm geperst. Daardoor is het mogelijk om deze stoel te make. Ik vind het een hele mooie techniek. Omdat je hier meer organische vormen mee kan maken. Maar het is jammer genoeg een dure techniek. Maar ik blijf hopen dat ik hier ooit mijn eigen meubel mee kan maken.

Jesper heeft ook veel verteld over de meubels. Elk meubel heeft zijn eigen verhaal. Want het wordt heel natuurlijk gemaakt. Daardoor ontstaat er van zelf het verhaal. Terwijl een ander meubelmaakbedrijf in Denemarken heel veel energie stopt in het bedenken van een verhaal met paspoes en fantastische worden en minder energie in het meubel zelf. Carl Hansen werkt dus samen met een aantal architecten. Jesper vertelde dat ze pas met de architect Tado Ando. Een nieuw ontwerp hadden gemaakt. Maar ook met een nieuwe techniek. Namelijk het werken met vinyl. Om deze stoel te maken foto,

Kortom een leerzame dag waarbij ik veel vragen gesteld heb. Soms vond ik het wel lastig om een vraag te bedenken. Omdat ik dan het idee had dat ze verwachtte dat ik een vraag zou stellen. Terwijl alles heel duidelijk was. Ik heb mezelf heel open gesteld voor alles en dat voelde wel goed. Ik ben heel blij dat ik wat te weten ben gekomen over vinyl. De mensen waren ook heel open naar mij. Over het algemeen spraken ze Engels in mijn bij zijn. Maar vaak ook niet. Omdat het dan gewoon handiger is om het in het Deens te zeggen. En ze wilde wel meer weten over mij. Dat gaf mij een gevoel dat ik hier heel welkom ben.

Dream chair, Tadao Ando

11

Wishbone chair, Elbow chair

12

Sawbuck chair, CH33

Shell chair, Oculus chair, Wing chair

Dag 2: Dinsdag 25 maart Vandaag werd ik door Peter Sundahl opgehaald om half tien. We zijn naar drie klanten gereden in Funen. Peter is de sales man van Carl Hansen. Hij gaat dan bij klanten langs en kijkt welke en hoeveel meubels in de showroom staan. Maar hij verkoopt ze ook campagnes. Dit doet hij samen met nog 1 iemand. Binnenkort wordt hij contract man van Carl Hansen. Dan gaat hij alleen langs bij architecten. Hij is een hele aardige man en kan na mijn idee goed zaken doen. Hij heeft steeds alle goed uitgelegd en werkt al 15 jaar bij Carl Hansen. We zijn eerst naar de lugeu winkel geweest. Dit is een grote winkel met veel merken. Er zit dus vooral een kosten plaatje aan. In deze winkel is alles bij merk gesorteerd. Waaronder de merken Carl Hansen, Fredrica en Louis Poulsen. (foto) Louis Poulsen is een heel bekend merk dat lampen verkoopt. De mensen die ik hier heb ontmoet vonden het heel leuk dat ik mijn stage doe bij Carl Hansen. We hebben eventjes gepraat met de mensen die daar werken. Peter vertelde over de top 4 van de meest verkocht eetstoelen en lounge stoelen. Namelijk: foto Eettafel stoelen 1. Wishbone chair 2. Elbow chair 3. Sawbuck chair 4. CH33

Lounge stoelen 1. Wing chair 2. Oculus chair 3. Shell chair 4. CH44 Daarna zijn we naar Schiang living gegaan. Hier staan alle merken door elkaar. En verkopen ze ook veel accessoires. De winkel zit in een paar oude huizen gevestigd. Hierdoor heb je kamers. Dus per kamer hebben ze het een beetje in gericht. Zo kan de klant zien hoe zijn woonkamer er bijvoorbeeld uit kan zien. Het is, vind ik, een hele leuke winkel. (bank van design museums) In deze winkel stond zelfs een Nederlands merk: merk noemen. Peter zei dat een interieur architect het wonen verkoopt. Ook wel de droom van het wonen. (Fritz Hanzen -> egg,zwaan stoelen.) Terwijl Peter een gesprek voerde met de mensen die in de winkel werkte, hij zei dat hij dit wel even in het Deens moest doen, ben ik er achter gekomen dat winkels altijd een interieurarchitect hebben. En dat de interieur architecten als bedrijf niet veel voorkomen, zoals in Nederland. Dat vond ik wel apart. Ik heb met de interieur architecte uit deze winkel gepraat. Zij is afgestudeerd aan de Architectuur school in Odense. Zij werkt hier al 7 jaar. Het was wel interessant om met haar te praten. De laatste winkel waar we waren was de Center Mobler. Dit is ook wel een grote winkel. Deze winkel is meer gericht op de houten meubels. Het

is vooral een beetje een standaard woonwinkel zei Peter. Het heeft dan ook weer een hele andere sfeer. Foto. Hier heef Peter ook eventjes een praatje gehouden. Jammer genoeg ook in het Deens. Maar later heeft hij uitgelegd waarom dat was. Het was omdat iemand iets prive’s vertelde ofzo. Maar Deens vind ik een mooie taal dus het is totaal niet erg om er naar te luisteren. Kortom een reis dagje. Ik heb veel tussen lampen, meubels en woonaccessoires rond gelopen. Er was niet echt iets wat ik kon doen. Peter had al zijn gesprekken in Deens dus ja… Ik ben wel meer te weten gekomen over Peter. Hij is een aardige man met twee kinderen.

CH 44 13

Prototype

Prototype

zoon & dochter van ontwerpers Bender og Madsen 14

Dag 3: Woensdag 26 maart Vandaag ben ik van 8 tot 9 bij de dames geweest die de bestellingen ontvangen. Zij ontvangen uit allerlei landen bestellingen. Deze landen zijn verdeeld in: Scandinavië, Azië en Japan en US, Europe. Deze landen zijn verdeeld over 4 mensen. Het programma waarmee ze werken ziet er best ingewikkeld uit. Maar ze zeiden als je het eenmaal snapt is het heel makkelijk. Zo zag het er ook uit. Ze kennen het programma zo goed, dat die vingers heel snel over het toetsenbord gaan. Ze hebben mij verteld over wat ze doen met de orders en wat ze doen als er een vertraging is. Ze hadden alles heel duidelijk uit gelegd. Dus ik had niet echt vragen. Rond negen uur kwam Uffe mij ophalen. Uffe is een hele aardige man van de devolpment. Hij werkt al twee jaar bij Carl Hansen & Son. Zijn vouw en hij hebben twee meisjes. Van 5 en 7. Uffe en ik zijn samen naar Copenhagen gegaan. De rit er heen was al heel gezellig. In Copenhagen is een winkel van Carl Hansen & Son. Hier had Uffe een overleg met de zoon en dochter van de ontwerpers Bender og Madsen. Deze ontwerper zijn allang dood. Maar Carl Hansen maakt een stoel die zij hebben ontworpen. Carl Hansen heeft dit bedrijf eigenlijk over genomen. Het overleg ging over het prototype. De stoel heeft een nieuw uiterlijk gekregen. Hierbij gaat het om de glimlach van de stoel. De stoel is van hout en leer. Terwijl zij en Uffe in het Deens een overleg hadden ben ik in de winkel rond gaan lopen en heb ik foto’s

gemaakt en stoelen uitgeprobeerd. Daarna ben ik wat dingen gaan opschrijven en heb ik gekeken en geluisterd naar het overleg. Dat was wel leuk om te zien. Ze praten met verschillende toon hoogtes en met hun handen. Natuurlijk wijzen ze dingen aan op de stoel en voelen ze aan de stoel. Daarnaast tekenen ze dingen op papier. Uffe en de winkel dames zijn heel open. Ik mag ze alles vragen, drinken pakken en overal foto’s van maken. Doordat ze heel open zijn heb ik bij Uffe en Jette, een van de winkel dames, het gevoel alsof ik ze al heel lang ken. Ik zou ze eigenlijk wel een knuffel willen geven. In de winkel hangen een aantal tv’s. Hier op spelen een aantal filmpjes over hoe de meubels worden gemaakt. Maar ook van het vouwen van de lampen van Poul Christiansen en over het maken van tapijt van Kasthall. Het is zo leuk en interessant om daar naar te kijken. Je kan ze zo zien op YouTube. De dames in de winkel zien er chic uit. Helemaal in het zwart en als ze een riem dragen dan heeft het het logo van Carl Hansen & Son. Ze helpen je gelijk als je binnen komt. Uffe vertelde dat het gesprek niet zo goed ging. Want er zijn een aantal dingen die binnen anderhalve week veranderd meten worden. Anders kan het niet mee naar de fair in Milaan. Het leer van der rug leuning is op het hout geplakt en dan pas gestikt. Daarna word het randje geverfd. Maar Bender og Madsen vonden het leer te groot in verhouding met het hout van de rug leuning. Dus

dat moet veranderd worden. Maar dat is vrij lastig. De rand van de zitting is nu meer naar de grond gericht maar het moet omkrullen naar boven. Dit is dan weer vrij makkelijk om te veranderen. Dus dat word moeilijke. Om twee uur was ik klaar. Jette had mij verteld hoe ik naar mijn hotel moest lopen, Hotel Denmark. Ik had kamet 604. Ik dacht: Wow, ik ga gewoon in mijn eentje in Kopenhagen rond lopen en ik slaap in mijn eentje, voor het eerst, in een hotel. Hoe gaaf!!! Toen ben ik een beetje rond gaan lopen en opzoek gegaan naar tweedehands winkeltjes. Ik kwam uit bij Episode. Een heel leuk winkeltje, met allemaal kleding van vroeger. Echt gaaf. Hier heb ik een broek gekocht. Helaas gingen de winkels sluiten rond vijf, zes uur. Dus kon ik niet meer verder winkelen. Ik ben wel verder rond gaan lopen, op zoek naar eten. Bij het restaurantje ‘eat me’ heb ik pasta salade gehaald. Daarna ben ik verder gaan lopen en kwak ik uit bij het restaurantje ‘Big Apple’. Hier heb ik een avocado sandwich gehaald. Mijn avond eten heb ik bij een fontein opgegeten. En toen naar het hotel. In mijn kamer voelde ik me wel heel alleen. Dus ben ik maar een film gaan kijken. Kortom een dag met een hele boel ervaringen. Echt heel leuk!! Ik heb wel wat meer zelfstandigheid gekregen. Ik heb veel gevraagd en gepraat met Uffe. Maar voor de rest was het een beetje rond kijken, foto’s maken en stoelen uitproberen.

15

De mensen van de marketing, gebouw van CarlHansen & Søn, Copenhagen

Nils Dybal Winther 16

Dag 4: Donderdag 27 maart Vandaag had ik van 7 tot 8 ontbijt in het Hotel. Dat was echt lekker!! Verschillende soorten sap, brood en yoghurt. Daarnaast nog beleg, fruitsalade en een gekookt eitje. Om acht uur kwam Steen mij ophalen. Een aardige man en hij werkt al twee jaar bij Carl Hansen, bij de marketing. Hij bracht mij naar het kantoor. Hier heb ik Ronnie ontmoet, hoofd van de marketing. Hij heeft mij met een PowerPoint over zijn baan verteld en over Carl Hansen. Zie PowerPoint Het kantoor en de fabriek van Carl Hansen is gevestigd in het Rasmus gebouw. Dit was ook eerst een klein bedrijfje dat meubels maakte. Vooral zware meubels. Het is een klassiek Deens design uit 1920. Het is begonnen met Rudo Rasmusen. Carl Hansen meubels zijn wat moderner. Dit bedrijf heeft Carl Hansen over genomen. Deze Rasmus meubels worden nu door Carl Hansen gemaakt. Ronnie heeft veel verteld in zijn verhaal. Waaronder: Knud Erik Hansen is nu de baas van Carl Hansen. Het bedrijf is steeds van zoon op zoon gegaan. Dit is al de vierde generatie. Wat hij, en alle andere van het bedrijf, wil is dat men bewust word over wie het gemaakt en ontworpen heeft. Dus als je denkt aan Carl Hansen moet je eigenlijk denken aan het verhaal. Dit verhaal komt dan ook in advertenties te staan. Hier zorgt onder andere Ronnie voor. Ronnie zorgt ook voor campagnes. Zo is er nu een campagne omdat Wegner 100 jaar zou zijn geworden, hij is allang dood. Dus in deze campagne

worden er ontwerpen, waaronder CH88, echt gemaakt. Deze zijn nooit eerder gemaakt. Het doel van de marketing is om hun image te verspreiden over de wereld. Dit doen ze onder andere door dat ze wereldwijd een winkel hebben, jammer genoeg hebben ze er alleen geen in Nederland. Hun image verspreiden ze door: advertenties, filmpjes en hun verhaal. Je kan zeggen dan Carl Hansen een eigen DNA heeft. Het DNA bestaat uit de woorden: passie vakmanschap, kwaliteit, hout, traditioneel, passie, duurzaam, informeel bedrijf en lang meegaand. Je kan het verhaal lang uitleggen maar ook kort en krachtig: ‘We create and craft outstanding design furniture for everyone who shares our passion for lasting quality’. Ook al zijn de prijzen duur, je hebt wel een stoel die zo 10 jaar of meer mee gaat. Dus uiteindelijk ben je goed koper uit. In hun advertenties schrijven ze de zin ‘Every piece comes with a story’. En dat is ook zij. Omdat het allemaal natuurlijk is. Begin 2014 hebben ze hun logo veranderd. Maar dat doe je niet even. Want als je je logo hebt moet je dat bij alle veranderen. Logo’s Het nieuwe logo is eigenlijk ontworpen door Wegner in 1950. Wegner zei dat een meubel mooi is van alle kanten. Ze hebben ook een e-magazine gelanceerd in december. Ook hieruit kan je zien dat ze een grote vooruitgang maken. Dit e-magazien is gericht op architecten. Hierin staan de relatie van meubels

met architectuur. Het ziet er heel mooi uit. Zo is er de architect Tado Ando. Hij heeft de dream stoel ontworpen. Foto Hij heeft de visie dat alles uit een stuk moet. Maar zoals met de dream stoel was dit niet mogelijk. Voor 100 jaar Wegner worden er nieuwe meubels of combinatie uit gebracht: Stoelen met een mix van eik en walnoot hout CH88 Deze is op stapelbaar en dat is bijzonder in de collectie van Wegner CH852 Ook wel Sideboard, het is een tafel Metropolitan stoel met een klein tafeltje Stoelen met de stof van Paul Smith, bekend om zijn strepen In veel advertenties in tijdschriften zijn gericht op vrouwen boven de 40. Want zij hebben het geld om wat te kopen, interesse in design en zijn opgeleid. Ronnie is een aardige, gastvrije en open man. Hij heeft alles heel duidelijk uitgelegd en ik mag hem altijd van alles vragen of mailen. Tot nu toe heb ik echt heel veel over het bedrijf geleerd. Dat is echt heel leuk en interessant. Na het verhaal van Ronnie kreeg ik een rondleiding door de fabriek van Nils Dybal Winther. Nils is de enige die deze tours geeft omdat hij heel veel weet over de geschiedenis van het bedrijf en fabriek. Tijdens zijn rondleiding heeft hij echt heel veel verteld. Echt te veel om op te noemen. Zo hebben ze verschillende droog kelder voor het hout. 17

Werk plaatsen in de fabriek

De droogkelder 18

Hier ligt vrij nieuw hout tussen maar ook heel oud hout. Er is een verdieping waar plankjes worden gesorteerd en vervolgens aan elkaar worden gelijmd, dit is voor de kasten. Op een andere verdieping werden stoelen en kasten gemaakt. Een stoel dat bekleed word bestaat uit twee soorten hout. Namelijk het hout dat het moet zijn en het hout dat niet zichtbaar is. Dit is andere hout omdat je het niet ziet. Maar als nog is het hout met een goede kwaliteit. Dan op een andere verdieping worden meubels bekleed. Sommige met stof en andere met leer. Het leer is goed behandeld van de beste kwaliteit. Het is zeer zwaar werk om een meubel te bekleden met leer. Daarom mogen de mensen die dat doen ook vaak rust nemen. Want het leer wordt met de hand gestikt. Voordat een bank bekleedt kan worden moet het opgevuld worden. Deze vulling voldoet alleen niet aan de brandvoorschriften.

Namelijk de volgende dingen: 14 maart 2013 was de winkel open voor de pres en op 16 maart was de officiële opening. Dus de winkel is er al een jaar. De bedoeling van de winkel was om uit te proberen of de collectie van Carl Hansen en Rasmussen samen gingen. Maar ook of het bevalt om op deze manier hun verhaal te vertellen. En dat bevalt hun wel. Op een normale werkdag komen er 30 tot 40 mensen vinnen. Dit omdat de winkel aan een doorgaande straat staat. De winkel heeft hierdoor een impact op de wereld. De meeste mensen komen hier in de zomer of met kerst. En dan zijn het vaak bezoekers over de hele wereld.

Op de laatste verdieping zit de allerlaatste echte hoedemaker van Scandinavië. Het alterlier ziet er echt heel leuk uit. Foto’s Overal hoedjes en ook nog echt van die ouderwetse modellen.

Als er iemand in de winkel binnenkomt, moet je die genen binnen 30 seconde begroeten en naar hem/haar toe gaan. Dus je moet je altijd richten op de deur. Je moet kijken of de bezoeker hulp nodig heeft of niet. En dan probeer je een dialoog met hem/haar op te bouwen. Het is heel handig om te kijken welke winkels er in je buurt zijn en welke dealers er zijn. Zo kan je mensen beter helpen met een specifiek vraag.

Na de rondleiding hebben we met zijn alle gelunched. Dat was echt heel gezellig. Daarna zijn we al weer naar de winkel gegaan, met de taxi. Dus voor het eerst zat ik in een taxi! In de winkel heeft Jette mij alles verteld over de gang van zaken en over de geschiedenis. Echt heel interessant.

De mensen in de winkel zijn het gezicht van Carl Hansen. Daarom zijn ze in het zwart gekleed. In de dialoog met de klant is het eind doel natuurlijk een meubel verkopen. Als de klant uit de winkel loopt moet hij/zij deze winkel blijven herinneren. Daarom vertellen ze altijd wat over het verhaal van

Carl Hansen. Maar ook over het onderhouden van je meubel. Door de houten gereedschappen in de winkel ligt er meer nadruk op het feit dat het hier om een echte vakmanschap gaat. Ik vind het mooi dat ze dat laten zien. Ze willen dan ook dat de klant zich thuis voelt in de winkel. Dat de klant zoveel mogelijk kan zien. Maar niet dat alles hupje me nuttje staat op gepropt. Er zijn twee winkels in Kopenhagen. De mensen dien in de winkel werken staan dan ook in beide winkels. Er zijn zes werknemers met verschillende achtergronden als studie en cultuur. Een nieuwe werknemer leert in het eerste jaar de basis in de fabriek zodat die gene veel over Carl Hansen weet. Want er komt veel bij kijken om met een klant te praten. Zoals geschiedenis, houding etc. Naast de meubels in de winkel kun je ook accessoires kopen. Zoals vazen, schilderijen, lampen, kussens en verschillende soorten kunst werken. Zo heb je net iets meer sfeer in je winkel. Ze hebben per jaar 6 verschillende ontwerpen van kunstenaars. Zo zijn er ook wel eens mensen die alleen voor de kunstenaars in de fabriek komen. In de winkel hebben Carl Hansen en Rasmussen hun eigen verdieping. Dit omdat het dan makkelijker voor de klant is mo het uit elkaar te houden en het zijn andere stijlen.

19

De winkel

20

Er zijn niet speciale type mensen die als maar in de winkel komen. Gewoon iedereen. Het gebouw was eerst een kapper en een galerie. Knud had dit gebouw eigenlijk per ongeluk ontdekt. Jette Pedersen is een van de dames die in de winkel werkt. Zij werkt hier sinds december 2012. Foto Ze ziet er keurig uit in het zwart. En daarnaast ze kan heel goed Engels. Ik had haar de vraag gesteld wat ze de fijnste plek in de winkel vind: “De vreugde van het wandelen door alle meubels heen en het vertellen van het verhaal”. En op de vraag: ‘Wat is je favoriete meubel in de winkel?’ gaf ze het volgende antwoord: “De Faaborg stoel”. Kortom een drukke dag met heel veel informatie. Hierbij heb ik wel veel vragen kunnen stellen. Dat was fijn.

Jette Pedersen 21

Dag 5: Vrijdag 28 maart Vandaag heeft kim, ze hebben twee Kim’s bij de devolpment, uitgelegd hoe hij de 3D tekeningen van Kim omzet naar een tekening/code voor de machine. Dit doet hij met een ingewikkeld programma. Maar ook hier geld: als je het kent is het heel makkelijk. Kim doet dit al 10 jaar. Maar pas acht maanden voor Carl Hansen. Nadat hij dit had laten zien gingen we kijken bij de machine. Dit is een soort van robot machine met twee tools. Hiermee kan hij bijna alle vormen maken. Hij kan vier vormen op een rij maken. Het is echt heel leuk om te zien hoe de robot van een massief blok hout een mooie stoelleuning kan maken. Bijvoorbeeld die van CH88. Wat ik mooi vind om te zien is dat het zaagsel dat hierbij vrijkomt als sneeuw in de rondte dwarrelt. Ik zou er wel uren naar willen kijken. Kim vindt het leuk dat wat hij maakt op de computer later ook echt in handen heeft en het kan voelen. En toen was er niks meer wat ik kon doen. Ze waren namelijk allemaal druk bezig met de voorbereidingen voor de fair in Milaan. Dus ik mocht naar huis.

Opdracht voor de fair in Milaan 22

Dag 6: Maandag 31 maart Vandaag was ik weer bij de devolpment. Nu was Jesper er ook weer. Hij had me twee dingen uitgelegd die ik mocht doen. Dat was de plattegrond van een extra gebouw afmaken en wat doen voor de fair in Milaan. In het gebouw waar de fair is is een hele lange gang. Hier kunnen mensen ook wat plaatsen. Nou wil Carl Hansen op drie kleine plakken wat plaatsen. Dat is 3 bij 3 meter. Op een plek moet iets staan wat mensen tussen de 20-40 jaar aantrekt. Op de andere plek moet iets staan wat de contract markt aan trekt. En op de derde plek moeten er een of meerdere klassiekers staan. Uit een oude prijslijst mocht ik die dingen uit knippen en kikken welke stof/leer er op moest. Daarnaast ook van welk hout het moet zijn. Deze twee opdrachten waren echt heel leuk om te doen. Maar toen ik klaar was, had Jesper een aantal vergaderingen. De andere hadden niks te doen voor mij. Dus in de middag heb ik maar wat getekend en mezelf zien te vermaken tot dat Jesper weer terug kwam.

Plattengrond voor het nieuwe gebouw

Plattengrond voor het nieuwe gebouw 23

Selfie met mijn werk kleren aan 24

Ik aan het werk

Ik aan het werk

Dag 7: Dinsdag 1 april Vandaag was ik de hele dag in de fabriek. Jesper, weer een andere, was er niet in de ochtend. Dus toen moest ik naar Tommie. Tommie kan niet zo goed Engels. Maar we begrepen elkaar redelijk goed. Ik denk dat hij een soort van baas/opperman is in de fabriek. Hij controleert de dingen en mensen komen bij hem met vragen enz. Ik weet alleen niet hoe lang hij al bij Carl Hansen werkt. Ik hoop dat ik morgen tijd heb om dat te vragen. Het eerste deel van de ochtend ging ik iemand helpen die bezig was met de schuurmachine. Ik weet alleen zijn naam niet, hij had zichzelf helemaal niet voor gesteld. Ik moest eerst houten vormen die uit de schuurmachine kwamen op een pallet leggen. Daarna moest ik aan de andere kant van de schuurmachine gaan staan. Hier kon de houten vormen in de schuurmachine leggen. Deze man kon ook al niet zo goed Engels. Dus we hebben voornamelijk via gebarentaal gecommuniceerd. Om negen uur hadden we pauzen. Daarna moest ik weer naar Tommie. Tommie heeft mij bij ene Peter gedropt. Die heeft mij weer bij Paul gedropt. Paul is een wat oudere man. Hij heeft een dochter van 24 dus ik denk dat hij ongeveer 50 is. Misschien wel wat ouder. Maar goed. Paul schuurt houten meubel onderdelen. In de ochtend was dat de zitting van de shell chair. Hij heeft mij dit geleerd. Heel simpel. Deze zittingen zijn al een keer geschuurd en geolied. Ze worden uiteindelijk twee keer geolied en geschuurd. De zittingen waren van eikenhout.

Maar door dat ze in de damp van Spiritus hadden gelegen, voor zo ver ik dit goed heb begrepen want ook Paul had een gebrek aan Engels, is er een chemische reactie ontstaan met de asshes, het nederlandse woord ervoor kan ik nog steed niet vinden. (Maar het komt er opneer dat een eik de stof looizuur inzich heeft. Deze stof beschermt de boom tegen insectenvraat en bacterie aanvallen.) Hierdoor verkleurd de lichte kleur van de eik naar een donkere kleur. Dit kan alleen eikenhout doen. Toen heb ik Peter ontmoet. Dat is een van de organisators in de fabriek, denk ik. Ik heb nog geen tijd gehad om echt met hem te kunnen praten. Hij zij dat ik voor de rest van de ochtend met Paul mee zou lopen en dat ik daarna iets anders zou gaan doen. En toen ging hij weg. Paul en ik hebben toen verschillende stoelen geschuurd. Dit was wel leuk om te doen. Want de stoel is eerst heel ruw en daarna voelt hij heel zacht aan. Paul was wel tien keer sneller dan mij. Maar dat maakte niet uit. Paul zei dat ik het heel goed deed, zelfs beter dan hem. Gelukkig was Paul wel geïnteresseerd in mij. We hebben over verschillende dingen gepraat. Dat was heel leuk en gezellig, ook al is hij wel een beetje apart. Om een twaalf uur hadden we lunch. Ik wist niet zo goed waar ik moest zitten en voelde me wel een beetje alleen en verlegen. Iedereen keek zo van wat moet zij hier nou. Toen ben ik maar naast een van de weinige vrouwen gaan zitten die mij wel aardig leek. Maar iedereen was zo stil tijdens de lunch dat

ik eigenlijk niet durfde te praten. Dus ik ben niks te weten gekomen over mijn buurvrouw. Na de lunch was ik nog even bij Paul. Rond een uur of twee hadden we tien minuten pauze. Daarna kwamen Jesper en Tommie weer. Ze zeiden dat ik met Kim, al weer een andere, mee mocht lopen. Alleen hij was de machine aan het reparerend dus ik had een half uur vrij. Op een gegeven moment ben ik bij Kim gaan staan kijken. Daar was ook een andere man, Daniel. Hij werkte hier pas een paar maanden. Hij rijdt rond in de kleine truckjes waarmee je pallets kan verplaatsen. Hij is een aardige man en stelde veel vragen. Toen Kim klaar was met het repareren had hij uitgelegd dat ze met deze machine lange houtenbalken op de juiste maat snijden. Dit doen ze voornamelijk zelf, maar er worden ook een hoop balken op de juiste maat aangeleverd. Toen we ermee aan de slag wilden was het al half vier. Dus waren we klaar met de dag. Kortom een dag met veel mensen, nieuwe ervaringen en lang staan. Ik denk dat ik niet kan zeggen dat ik veel heb geleerd. Misschien een paar kleine dingetjes. Vandaag kroop ik ook een beetje in mijn schulp. Dat komt denk ik omdat de mensen in de fabriek veel meer gesloten zijn dan de andere. Dan sluit ik mezelf ook makkelijk dicht. Ik had misschien ook wel iets meer verwachtingen voor vandaag. Zoals dat het veel spectaculairder zou zijn in de fabriek, dat ik meer nieuwe dingen zou leren en dat ik ook stoelen of stoel onderdelen in elkaar zou mogen zetten. Maar het was wel een leuke dag. Er waren alleen geen 1 april grappen. 25

Mijn gewoven stoel

Mijn gewoven stoel 26

Dag 8: Woensdag 2 april Vandaag was mijn tweede dag in de fabriek. Om acht uur moest ik me melden in mijn werkkleren. Terwijl iedereen allang druk bezig was met zijn werk legde iemand mij uit hoe ik een stoel moest weven. Op een oude wishbone stoel mocht ik oefenen. Foto met mijn witte handschoenen, grote schoenen en werkkleding ging ik weven met papiertouw. Laten zien. De knoop die ik moest doen was redelijk makkelijk om te doen. Foto. Je hebt wel enigszins kracht nodig om een zitting te weven. Maar kracht heb ik zeker. Patroon laten zien. Het was vermoeiend om te doen, maar ook heel leuk. Ik was blij dat we pauze hadden, kon ik eindelijk zitten. Daarna heb ik mijn stoel verder gewoven. Iedereen in mijn omgeving was heel druk bezig met zijn stoel. De een kon het sneller dan de ander. Af en toe kwam de ‘opperman’ even kijken hoe het ging. Over het algemeen zei hij niks. Toen ik bijna klaar was wist ik niet meer hoe ik verder moest. Dus kwam die man weer en heeft mij laten zien hoe ik het einde moest doen. Het was echt heel leuk om te doen. Hij zei dat ik het heel goed had gedaan. Ik heb ongeveer twee uur en vijgenveertig minuten over het weven van de stoel gedaan. Na lunch tijd ging ik naar de tafel makers. Hier ontmoete ik Markus. Hij heeft de opleiding craftmanship in een stadje vlak bij Odense. Ik schat dat hij begin de twintig is. Hij vond het leuk dat ik er was en vroeg veel dingen aan mij. Hij werkt hier pas een paar maanden. Ik heb ook de teamleider van de

tafelmakers ontmoet: Steinunn Frydal. Ze komt niet uit Denemarken maar uit Finland. Ze is een aardige vrouw en ze vond het ook leuk om mij te ontmoeten. Zij werkt hier ongeveer een jaartje.

Lekker ben jij. Maar aan de andere kant kon ik het ook wel begrijpen.

In de middag moest ik tafel onderdelen gaan oliën met walnoot olie. Dat was wel leuk om te doen. Ook al is het niet moeilijk en leer je er niet echt iets van. Aan het eind kwam Thomas Vejgaard mij helpen om het op tijd af te krijgen. Maar ook hij sprak geen Engels. Dus met gebaren hadden we besloten dat ik zou oliën en hij zou afdrogen. Dat ging prima! En dan is er nog Anne Katrine Pedersen. Zij is een beetje een verlegen meisje. Maar ik had wel een beetje contact met haar. Dat was wel fijn. Zij volgt ook een opleiding voor craftmanship. Zij werkt vijf weken bij Carl Hansen & Son en daarna zit ze vijf weken op school. Dat is wel een mooie combinatie, lijkt mij ook leuk om te doen. Om half drie was mijn dag voorbij.

Mijn gewoven stoel

Kortom een leuke dag met leuke mensen. Het weven vond ik echt heel leuk. Ik had aan Briggette, ook iemand die de menen in de fabriek leid, gevraagd of het mogelijk zou zijn om mijn eigen stoel te weven zodat ik kon laten zien dat ik die stoel had geweven. Toen zei zij op een arrogante toon: Alleen als je een stoel koopt kan je hem zelf weven en meenemen. Maar ik denk niet dat jij het geld hebt. Ik dacht toen echt: o gaan we zo praten. 27

Dag 9: Donderdag 3 april Vandaag is mijn laatste dag bij Carl Hansen & Son, jammer genoeg. Vandaag mocht ik mee lopen met de mensen die voor de agenda, aankopen en planning zorgen. Ze lengte in een half uurtje uit wat ze deden. Dit omdat het niet zo veel zin had om heel diep in het programma te duiken wat zij gebruiken. Eerst ging ik naar Vagen. Dit is een oudste man van de planning en werkt al 10 jaar bij Carl Hansen & Son, een man met veel ervaring. Ik denk dat hij al wel opa is. Dus in de zestig schat ik hem. Ze hebben een heel goed werkend systeem dat voor mensen van buitenaf heel ingewikkeld lijkt. Maar als je het eenmaal kent is het een eitje. Alle stoelen en tafels hebben een naam. Maar ze beginnen allemaal met CH. Dit staat voor Carl Hansen. Vagen heeft veel dingen verteld en laten zien. Waaronder dat in het programma alles moet staan. En om een bestelling er in te zetten moet hij onder andere naar drie dingen kijken. Namelijk: variatie, maten en kleuren. Variatie staat voor het hout + de afwerking. Dus bijvoorbeeld eiken hout met als afwerking zeep. Dan kunnen ze kiezen uit een aantal maten. Zoals big, medium en small. De Chinezen en Japanners krijgen de kleine maat! Kortom er zijn veel opties voor maar 1 stoel. Daar naast staat er in het systeem wat er nog moet gebeuren. Zo kan het zijn dat er nog een frame gemaakt moet worden of dat de stoel alleen nog maar in elkaar hoeft gezet te worden. Nadat Vagen alles had uit gelegd vroeg hij wat ik deed enz. En toen zij hij: ik dacht toch echt dat je ouder was. Dus dat was een mooi compliment. 28

Na deze uitleg heb ik Jim ontmoet. Hij is een aardige jonge man met gevoel voor humor. Alleen ook hij kon niet echt Engels dus heeft hij mij niks uit kunnen leggen. Maar het was al harstikke leuk om hem in het Deens grappen te horen maken. Jim werkt hier nog een paar jaar. Ze hebben hier hele leuke tafels. Van die tafels die omhoog of naar beneden gaan als je op een knopje drukt. Dus dan kunnen staand werken afwisselen met zittend werken. Echt super handig en leuk!! Eva is een van de twee vrouwen die bij de planning werkt. De andere vrouw was ziek. Eva werk sinds juni hier. En ze heeft een algemene opleiding gedaan en daarna is ze gaan studeren als projectleider. Ik had een tijdje met Eva gepraat over wat ik doe. En zij zei dat de meeste mensen hier wel heel open zijn, maar dat ze bijna allemaal geen Engels kunnen. Dus vandaar dat ze niet echt praterig zijn tegen mij. Maar goed. Eva maakt de planning voor de machines. Zij kan in het programma zien hoeveel onderdelen er in de opslag zijn en hoeveel er nog gemaakt moeten worden. En voor elke week maakt zij dan een plan. Eva vertelde ook dat ze eigenlijk achter lopen en om deze achter stand in te halen werken er ook iets van 6 mensen in de nacht. Dit in twee shifts van 8 uur. Maar om de achterstand in te halen is het misschien handig als ze nog een derde shift erbij kunnen doen.

Bente Raaholdt Justoni is de vrouw die alle klachten en vragen over Carl Hansen & Son op zich neemt. Dus ze krijgt mail over klachten, problemen, hoe je een stoel moet behandelen en ook of de stoel echt is. Bente doet dit sinds 7 maanden. Daarvoor heeft ze eerst 25 jaar als check persoon gewerkt bij een bedrijf. Ze krijgt verschillende klachten en vaak word het meubelstuk dan weer terug gestuurd. Bente heeft haar eigen opslag ruimte in de fabriek. Hier komen alle meubels met een probleem. Zo kan zij zien wat de schade is en over leggen met de makers wat ze er aan gaan doen. De ene keer wordt het gerenoveerd en de andere keer krijgt de klant een nieuw exemplaar terug gestuurd. Als de stoel een beetje beschadigd is gaat het naar de showroom opslag. Hier komen de stoelen die weleens voor een film of iets dergelijks worden gebruikt. En dan eens in het jaar kunnen de werknemers van Carl Hansen & Son voor een goedkopere prijs een meubel kopen. De verschillende klachten die lopen zijn: het leer heeft strepen. Maar het is natuurlijk leer dus dan heeft het de kenmeren van het leven. Blijkbaar verwacht iedereen dat natuurlijk leer helemaal egaal is. Dit geld ook als men een zitting van koeien vacht heeft. Carl Hansen & Son kan niet verzekeren dat het vacht altijd stippen heeft. Maar toch zijn mensen het daar niet mee eens. Er komen ook mensen die zeggen dat hun tafel poten niet het zelfde er uit zien. Maar dat is logisch want niet elk stukje boom is het zelfde. Het is de natuur. Dus soms kan Bente wel lachen om de klachten.

En als laatst ging ik naar Thomas. Hij werkt hier sinds september. Hij regelt de aan kopen. En sinds twee weken werkt hij samen met Jens. Zij maken de deals met bedrijven, checken de facturen, gaan naar vergaderingen met het bedrijf. Dit doen ze nu ook een beetje voor Rasmussen. Voor hem is elke dag anders. Maar het is best zwaar om helemaal opnieuw te beginnen. Hij moet onder andere uitvinden wie de top100 van leveranciers. Voor dat hij bij Carl Hansen & Son kwam werken werkte hij bij ‘Green plants’. Hiervoor was hij veel in Nederland. Daarna heb ik afscheid genomen van iedereen en een groepsfoto gemaakt van de mannen op de devolpment afdeling. Ik heb ze bedankt met wat paas eieren. Ze vonden het heel leuk dat ik er was.

Drie mannen van de devolpment 29

In de fabriek

30

In de fabriek

In de fabriek

Doelstelling en werkwijze Doelstelling Jesper wist niet wat de officiële en niet-officiële doelstellingen zijn van Carl Hansen & Son. Maar ik denk dat het te maken heeft met de craftmanship in de wereld houden en geld verdienen. Dit is begonnen bij Carl Hansen, oprichter van het bedrijf. Hij heeft het vast opgericht met passie en zijn interesse in hout en meubels. Maar voor de rest ben ik hier niet meer over te weten gekomen.

Natuurlijk is er een verschil tussen de collega’s in de fabriek en in het bedrijf. Namelijk de ene groep is heel praktisch bezig en de andere groep heel theoretisch. En daarnaast kunnen de theoretische mensen beter Engels dan de praktische mensen. En het verschil tussen mij en mijn collega’s is dat ik over het algemeen het beste Engels kan. Omdat ik dat waarschijnlijk langer heb gehad en het nog steeds aan het leren ben. En zij hebben meer ervaring en weten meet over het bedrijf. Maar dat is logisch. Daarnaast zie ik geen groot verschil.

Werkwijze De fabriek is opgedeeld in: wevers, schuurders, monteurs, lijmers, spuiters, inpakkers en bestuurders van de fabriek. Als er een stoel wordt gemaakt gaat het langs bijna alle categorieën. Het proces van het maken van een stoel gaat als volgt: het hout komt binnen. De machine maakt de rugleuningen, vier tegelijk, en de poten. Als het armleuningen heeft gebeurt dat ook per vier. Daarna worden ze door de lijmploeg in elkaar gelijmd. Dan worden ze geschuurd, geolied/gezeept, geschuurd en geolied/ gezeept. Dan worden ze eventueel geweven. Als er nog een zitting of rugleuning op moet word dat er opgemaakt en dan in gepakt en verzonden. Dus iedereen controleert de juiste werkwijzen door op elkaar te letten en op de onderdelen. Daarnaast is Knud de hoofd controleur.

In de fabriek

31

Personeel organogram Het personeels diagram is nog niet af. Maar hier is alvast het begin. Daarnaast kan ik zelf wel even vertellen hoe ik denk dat het personeel is georganiseer: Nou eerst heb je Knud. Hij is de baas. Wie er dan komen weet ik niet. Maar elke afdeling, devolpment, marketing, salesman enz., heeft een hoofd. Zo is Ronnie het hoofd van de marketing, Jesper Bruun van de devolpment en Jesper en Briggette van de fabriek. En dan komen de andere mensen die mee helpen met de marketing, devolpment, salesman enz. Zij hebben hun eigen taak. In de fabriek gaat dit anders. Hier heb je dus Jesper en Briggette als hoofd leider. Maar zij doen alle papier werk en regel zaken. Zij helpen niet ‘echt’ in de fabriek. Dan heb je Tommie. Hij is de opperhoofd man van de werknemers in de fabriek. Heb je een vraag, moet je iets weten en je team leider is er niet moet je naar Tommie. De fabriek is opgedeeld in: wevers, schuurders, monteurs, lijmers, spuiters, inpakkers en bestuurders van de fabriek. Ze hebben bijna allemaal hun eigen team leider. En dat werkt heel goed. De teamleider stuurt zijn team leden aan en helpt ze. Maar helpt zelf ook met het maken van de meubels. Kim Warn is het personeelsvertegenwoordiger. Bij hem kunnen de werknemers komen met klachten en dingen die geregeld moeten worden. Dit is het enige wat ik hier over weet. Ik kon Kim niet bereiken om met hem te praten. En helaas weet Jesper niets over deze kant van het bedrijf.

32

Ik kan wel wat vertellen over de pauze cultuur. Ik begin bij de mensen in de fabriek. Zij hebben om 9 uur tien minuten pauze. Dan om 12 uur een half uur. En om 2 uur hebben zij even koffie pauze. Het is in alle pauze wel heel erg stil. Daarnaast heb ik niet echt met iemand kunnen praten omdat ze bijna geen Engels kunnen. Maar het zijn ook wel weer aardige mensen. Toen ik bij de andere afdelingen was, waren de pauzes anders. Ze hadden met z’n alle pauze om half 1. In de ‘kantine’ gaan ze dan met z’n allen eten en word er vol op geklets. Over het algemeen waren ze een beetje geïnteresseerd in mij. Maar als ze met elkaar steeds Deens praten vind ik het zelf wel moeilijk om met een gesprek onderwerp te komen. Soms had ik wel een beetje een idee waar ze over praatte en kon ik het half volgen. Ik heb het wel geprobeerd. Maar met deze mensen waren de pauzes het leukst.

Hoe ik deze stageplek heb gevonden lees je in de evaluatie. Maar ik heb contact gehad met Christina van Soest. Ik heb haar helaas niet echt kunnen ontmoeten maar het wat heel fijn om met haar te kunnen spreken. Ik heb Christina gevraagd of ze wat over haar zelf kon vertellen en over de fair in Milaan. Nou kreeg ik dit mailtje van haar terug: Dear Anne Good to hear from you. I am very happy that everything went fine and that you had two inspiring weeks at Carl Hansen. My own back ground is very mixed. My original education is from the Conservatory of Music where I studied to become a violinist. Then I changed my career plans and began to study Italian at the University (Italian language & culture + art history and communication) During my studies I won an internship with Fritz Hansen in Milano and that is where my passion for furniture started. Since then I have been working in similar companies such as Kvadrat, Erik Jørgensen and now Carl Hansen & søn. The International Furniture Fair was last week, and I think it is the most important furniture fair in the world. Stockholm and ICFF in New York are also important, but the Milan fair also attracts a lot of people from Asia, fx Japan. My role was to talk to all our dealers in Italy and also to Italian architects.

We used to have an Agent in Italy but I took over his role and I am now trying to educate and teach our dealers about Danish Design. Because it is very important when you sell our product that you know the story, the processes – also to be able to understand why a Y-chair has the price that it has. It is hard work to be at the fair because you have to be 100% present and you talk to so many people from 9 in the morning to 22 in the evening – for a week. And then on top of that I had all the practical issues in the showroom, to organize our exhibition in the showroom etc. I will send you photos from the fair. And some photos from our showroom. Hope that I managed to answer all your questions J Take care. Best Christina

Drie mannen van de devolpment 33

Het gebouw

34

Het gebouw Ik vind het een mooi gebouw. Het heeft, vind ik, genoeg ramen en het is mooi dat de buitenkant van hout is. Daarnaast denk je dat het heel klein is als je aan komt, maar dat is niet zo. Ze zijn zelfs zo gegroeid dat ze vlak bij een gebouwtje voor de devolpment hebben en zelfs een extra gebouw willen! Het gebouw van de devolpment vind ik niet mooi. Maar dat is begrijpelijk want het is meer een tijdelijk gebouwtje. Ze hebben prima voorzieningen: vlak bij busstation en hoofdweg en meer dan genoeg parkeerplaatsen. Daarnaast zijn de wc’s super schoon en mag iedere werknemer een stuk fruit per dag pakken. Op de werkvloer hebben ze bureaus en stoelen die je kan verstellen. En natuurlijk een groot koffiezetapparaat met lekkere chocomelk!! Zie de plattengrond in de bijlagen.

Het gebouw van binnen

35

Devolpment gebouw

36

Devolpment gebouw

Devolpment gebouw

Mijn taken Mijn meest centrale taken waren: mee lopen met de mensen van het bedrijf, luisteren naar hun verhalen en vragenstellen. Daarnaast uitvoeren wat hun gevraagd hadden. En in de fabriek was het alleen uitvoeren wat er van mij verwacht werd. Dus ik ben mee gelopen met de mensen van: een dag met de sales man, drie dagen bij de devolpment, een dag bij de marketing, twee dagen bij de fabriek, en een dag bij de aankopen/planning. Ik ben echt veel te weten gekomen over het bedrijf en het bedrijfs leven. Dat is echt heel boeiend en leuk. De opdrachten die ik kreeg waren: maak een platte grond van deze schets van het nieuwe gebouw, bedenk wat er op de kleine stands moet staan op de Fair in Milaan, ga maar wat te drinken voor je zelf halen, kijk hier maar even rond en vermaak jezelf maar even. Dus het was vooral luisteren naar de mensen. Maar dat maakte niet zo heel veel uit. Ook al zou ik bij een volgende stage meer praktische dingen willen doen. In de fabriek heb ik gewoon gedaan wat ik moest doen van de gene met wie ik mee liep. Dus stoelen schuren en afnemen, rugleuningen schuren en afnemen, stoelen weg brengen naar de opslag en onderdelen in oliën. Voor de rest heb ik eigenlijk alles verteld in de dag verslagen. Ik heb mijn domein vergroot door veel Engels te praten, vragen stellen en goed te luisteren. Maar over het algemeen kon ik dit al. Alsnog was het soms moeilijk om een vraag te stellen omdat ik niet wist hoe ik het moest formuleren of omdat ik eigenlijk geen vraag had maar toch het gevoel had,

dat ik een vraag moest stellen. Daarnaast vond ik het soms ook wel moeilijk om een gespreks onder werp te vinden. Het Engels praten was wel makkelijk. En als ik een woord niet wist beschreef ik het of ik beelden het uit.

Machine in de fabriek 37

De familie van Frederik: Frederik, Sophie, ik, Kirsten en Peter 38

Uitwisselings student Frederik Kej Jønssen Frederik, een Deense uitwisseling jongen, heeft drie maanden bij mij in huis gewoond. En is met mij mee naar school gegaan. Frederik is gebracht door zijn ouders en zijn zus Sophie. Dat zijn echt hele aardige mensen. Frederik was een beetje een stille jongen. Zijn doel was om Nederlands te leren. Maar naar ons toe was hij daar niet zo heel actief in. Hij stelde niet echt heel veel vragen of hoe je dingen in het Nederlands moet zeggen. Hij zat veel op zijn kamer en vaak op zijn laptop of mobiel iets te doen. Dat was iets wat ik niet had verwacht van een uitwisseling student die graag Nederlands wil leren. Ik had toch wel een iets actievere leerling verwacht. Maar het was wel heel gezellig met hem. Hij kan wel tegen humor. Wij hebben Frederik verschillende keren mee genomen naar opa’s en oma, naar een stad en zelf een keer naar een voetbal wedstrijd. Want Frederik is echt een voetbal fan. Bijna elk weekend hebben we met mijn nicht en neef, met twee buurkinderen en met mijn beste vriendin spelletjes als kolonisten van katan, haligali, pesten, zenuwen, ezelen en UNO gespeeld. Dit was echt heel gezellig. Vooral met kolonisten van katan wil hij graag winnen, dat was wel grappig om te zien. Na drie maanden ging ik samen met Fredrik, met het vliegtuig, naar zijn huis. Na twee dagen voelde ik me eigenlijk heel erg thuis. Het is gewoon een leuk gezin en ik kan goed opschieten met zijn moeder en zus. Ze hebben mij veel laten zien, mee genomen naar familie en uiteten. Ze zijn heel behulpzaam en staan voor je klaar. Dat is heel fijn. Ze

hebben mij zelfs de eerste dag naar mijn stageplek gebracht en opgehaald. Samen met Sophie ben ik verschillende keren naar tweedehands- en vintage winkeltjes geweest. Dat was heel gezellig. En dan vergeet ik hun hond Mile nog. Dat is een golderetriefer. Ze is echt een schatje. Mile kan heel goed naar mij luisteren. Ze is over het algemeen ook heel enthousiast als ik weer binnen kom. Ik had mijn eigen kamer in de kelder. Dat was wel heel fijn. Maar ik heb daar eigenlijk nooit gezeten. Ik ben meer iemand van gezelligheid. Na mijn idee heb ik veel gevraagd over de Deense cultuur. Daarnaast heb ik me echt heel open gesteld. Ik dacht steeds: ik zie wel wat er komt.

in een commune. Hier hebben ze een grote ruimte met speelruimte. Daar hebben we met z’n alle eten gekookt en gegeten. Heel veel tafeltennis gespeelt en gedanst. We hebben een paar Deense en Hongaarse dansen geleerd. Echt een hele toffe avond. Ik vind het ook zo leuk dat iedereen zo knuffelig is in die klas. Dus ook de jongens met elkaar. Maar Frederik dan weer niet zo. Ik voelde me er echt thuis. En het liefst zou ik nog wel drie maanden hier willen blijven!!

De klas van Frederik heeft een project met de 10e klas van de Vrije School in Boedapest. Dit was voor twee weken. Dus we hadden ook een Hongaarse jongen in huis, Andras. Hij was echt heel aardig en kon redelijk goed Engels. De laatste vrijdag van mijn stage week ben ik met Frederik mee naar zijn school geweest. Hij heeft echt een super leuke klas!!! Met maar 22 leerlingen, waarvan er vijf meiden zijn en de rest jongens. Twee van die meiden waren toen ziek. Met twee anderen, Nicoline en Lotus, had en heb ik echt een heel leuk contact! Die dag heb ik gewoon mee gedaan aan het project van de Hongaren en de Denen. Dus we hebben gepraat over de maatschappij. Hun project wordt trouwens door de Eu gefinancierd. Maar dan moeten ze wel een blog bij houden en Hongaars en Deens leren. Na school was er een ‘feestje’ bij Hendrik. Hij woont 39

Puppy

40

Puppy Rover

Puppy speeltijd

Stage op Bonaire Toekomst verwachtingen

Stage verwachtingen

Naast mijn grote toekomst verwachtingen over interieurarchitect lijkt mij het wel leuk om vrijwilligers werk te doen. Dit voor vaste prik, zo nu en dan of tijdens een tussen jaar. Vrijwilligers werk kan in verschillinde dingen zoals oudere helpen, werken in een asiel of helpen in een ontwikkelingsland. Werken met dieren of iets opzetten in een ontwikkelingsland lijken mij het leuks.

Ik denk dat het een hele leuk en gezellige stage word. Of het nou super leerzaam is weet ik niet, maar ik kom er wel achter hoe het is om vrijwilligers werk te doen in een dierenasiel. Dat lijkt mij leuke ervaring. Ik weet dat ik samen met Eveline Koornstra mee ga naar de Animal Shelter van Bonaire. Zij gaat daar op de dinsdag en donderdag ochtend heen. Dus dan ga ik met haar mee, twee weken lang. In totaal loop ik dan vier dagen stage. Ik denk dat ik gewoon hondenhokken schoon moet maken, poep rapen, honden eten geven en honden wassen. Ik denk dat het personeel 1 leiding gevende heeft. Waarschijnlijk iemand die daar betaald werk doet. En dat het voor de rest vrijwilligers zijn. Ik verwacht dat er voor mezelf niet echt drempels/dingen zullen zijn waar ik tegen aan zal lopen. Mede komt dit doordat ik met Evelien mee ging. Zij weet al hoe alles moet enz. En ik ben veel mondiger en zelfverzekerde geworden. Dus ik zal echt wel dingen gaan vragen! Op het gebied van vrijwilligers werk heb ik geen ervaring. Op het gebied van dieren, met name honden, verzorgen weet ik wel wat dingen en heb ik wel ervaring.

Het pleintje van het dierenassiel

Een kennel van het asiel 41

Dag 1: Dinsdag 11 februari Vandaag ging ik voor het eerst mee et Evelien naar het Animal Shelter van Bonaire. We gaan zijn er met de auto heen gegaan want het is niet zo slim om op Bonaire te gaan fietsten. Eenmaal daar aangekomen heb ik Christine en Mark ontmoet. Hij is de klusjes man. Mark woont op Bonaire. Ik kreeg mijn eigen Animal Shelter Bonaire T-shirt, omdat je heel vies kan worden. De Shelter ziet er best wel groot uit en het is er heel gezellig. Iedereen heeft zijn eigen taak. Zo doet Evelien eerst de puppy’s dan twee andere hokken. En als ze klaar is moet ze de andere helpen. We hebben eerst de puppy’s begroet. Zij zijn heel enthousiast en speels. Zo leuk!! Daarna gingen we hun hok schoonmaken. Dus drinkbakken schoonmaken, poepscheppen, dat kan soms echt heel ranzig zijn en stinken, de vloer met water spuiten en dan beetje chloor over en als laatst met en trekker al het water van de vloer af halen. Het is heel gezellig met Evelien en leuk om te doen. Daarna gingen we naar een paar andere hokken. In een van de hokken zaten moeder en vijf pups. Zo schattig maar ze stonken wel heel erg. Na alles schoon gemaakt te hebben, hebben we de puppy’s in bad gedaan. De ene pup vindt het wel leuk, de andere wil er uit en begint te piepen of ze gaan helemaal rillen. Eenmaal klaar met soppen en spoelen slaan we een handdoek om ze heen en nemen we ze lekker op schoot, knuffelen en droog frijven. Het was echt een hele leuke ochtend!!!

42

Ik en de pups

Dag 2: Donderdag 13 februari Van de week waren er vijf puppy’s bij gekomen. Ze waren waarschijnlijk broertjes en zusjes met veel vlooien. In het begin waren ze heel bang voor ons. Maar aan het eind van de ochtend niet meer. Ook was er een wit gevlekt puppy gebracht. Zij zat helemaal onder de korstjes. Na alle hokken schoongemaakt te hebben mochten we alweer de puppy’s in bad doen. Ik had een puppy met wel 6 teken. Alleen kreeg ik ze er niet uit. Dus dat had iemand anders voor mij gedaan. Het is hier heel gezellig. Ze werken van 8 uur tot 11 uur. En dan van 3 tot 5. In de middag moet je hier niet zijn. Want het kan echt heel erg warm worden op Bonaire.

Pup in bad

43

Dag 3: Dinsdag 18 februari Vandaag hebben we weer de hokken schoongemaakt, koffie gedronken en dat was het eigenlijk. Er was een hond gebracht waarbij de ketting in de hals was gegroeid. Dat zag er heel naar uit. En eigenlijk onherstelbaar dat mensen dat toelaten bij een dier. Het is toch eigenlijk van de zotten dat veel mensen op Bonaire alleen een hond hebben omdat het kan blaffen en het huis beschermd. Sommige krijgen dan nauwelijks eten of moeten altijd buiten blijven. Dat is eigenlijk best raar. In Nederland neemt iedereen juist een hond omdat het een vriend wordt en voor de gezelligheid. Ik zou ook wel graag een hond willen. Maar mijn ouders niet. De Animal Shelter krijgt verschillende honden binnen met verschillende ziektes, verwondingen of honden die zijn aangereden. En soms moeten ze er dan eentje in laten slapen. Soms worden ze in een plastic zak binnen bracht. Zo van hier heb je een hond.

Ik pup aan het afdrogen Ik pup aan het wassen 44

Dag 4: Donderdag 20 februari Vandaag was mijn laatste dag bij het Animal Shelter, jammer genoeg. Ook vandaag hebben we weer honden hokken schoongemaakt. Maar ook voor het laatst de puppy’s in bad gedaan. Nadat we klaar waren heb ik samen met Regina en Evelien tulpen en klaprozen op de groene muur van een van de hokken geschilderd. En ik moest natuurlijk de tulpen en klaprozen tekenen. Dit omdat de Shelter in de kleuren blauw, rood, wit, groen, geel en oranje is. Evelien zij toen: eigenlijk moeten er nog tulpen op. En toen moest zij dat gaan doen. Maar ik was er dus mocht ik het doen. Het was heel leuk om te doen. Vandaag heb ik ook wat foto’s gemaakt van het gebouw en natuurlijk een groep foto!

Aan het schilderen

Ik vond het vooral leuk om bij de pups te zijn. Ze zijn zo enthousiast, willen met je spelen, springen tegen je op en ze zetten overal hun tanden. Daarnaast gaan ze aan je veters trekken. Ik zou hier zo nog wel wat langer willen blijven!!

45

Groeps foto, gemaakt door Evelien

De ingang 46

Animal Shelter Bonaire Het Animal Shelter Bonaire is het enige echte dieren asiel op Bonaire. Hier vangen ze honden, katten en soms vogels of andere beesten op. Maar er zijn voornamelijk veel honden op Bonaire. Dit is dan ook hun doelstelling, dieren opvangen. Het asiel is als een stichting opgericht in 1983. Nu is het nog steeds een stichting die door verschillende bedrijven of door mensen die gewoon een beetje geld geven gesponsord wordt. De stichting heeft Marlies negen jaar geleden gevraagd om bij het asiel te komen werken. Nu is zij de manerger van het asiel. Maar voor de rest zijn het allemaal vrijwilligers. Deze vrijwilligers zijn bewoners van het eiland, vakantiegangers op het eiland. En dat vind ik mooi. Dat je samen kan zorgen voor de beesten, want er zijn altijd wel vrijwilligers. Daarnaast is er ook een verstandelijke gehandicapte man, Kenneth, die hier al ongeveer 25 jaar komt voor de dag opvang. Om tien uur is er koffie pauze. Aan een ronde tafel buiten drinken ze wat en zijn ze lekker aan de babbel. Het zijn hele open mensen en ze praten allemaal Nederlands op een na. Want er is ook een Engelse vrouw. Het is heel gezellig met hun en ze zijn wel geïnteresseerd in mij. Voor de rest valt er niks te vertellen. Het zit heel simpel en logisch in elkaar.

Het Animal Shelter is een terrein met daarop kennels voor honden, katten en andere beesten. Daarnaast heeft het een klein kantoortje en een overdekt keukentje en opslag ruimte. Voor de rest staan er wat tafels, stoelen en waterbakken. Het ziet er heel gezellig uit. Alle muren, stoelen en tafels hebben een van de kleuren: geel, oranje, rood, blauw, groen of wit. Het ziet er heel leuk uit. En sinds ik er ben geweest zijn er ook twee tulpen en twee klaprozen. Zie de plattegrond in de bijlagen. Iedereen die bij het dierenasiel werkt heeft zijn eigen taak. De een maakt die en die hokken schoon de ander doet dat. De een zorgt voor het eten van de honden en de ander voor de katten. Kortom iedereen draagt zorg voor het welzijn van de dieren. Nou nog wat even over Bonaire zelf: Bonaire is een vrij groot eiland. Het landschap kan in eens veranderen. De ene keer rij je door cactussen en dan in eens door een kale vlakte of rosten. Bonaire heeft ook een groot nationaal park. Niet met leeuwen hoor. Maar hier is de natuur echt beschermt. Je mag er fietsen, lopen of met de auto rond rijden. Je hebt mooie uit kijk plekken en je kan er ook nog eens mooi snorkelen. Op de rest van Bonaire kan je ook op veel plekken snorkelen. Dat hebben we dan ook gedaan. Maar je kan ook heel goed duiken. Ik heb een proefduik gehad. Dat was heel mooi maar ik vond het ook heel spannend. Ik ben een beetje bang voor vissen. Daarnaast kan je ook door de mangrove kajakken. Dat is ook heel

mooi. Dit wordt ook nog eens goed bij gehouden. Tussen de mangroves ligt vaak zeegras. Hier komen vaak veel schildpadden naar toe. En van die hele grote schelpen. Vroegen waren er daar heel veel van. Maar nu zijn ze op Bonaire een bedreigt dier soort. Ook is er zout winning op Bonaire. En je kan er goed windsurfen en kitesurfen. Wel is de wind aflandig. Dus als je gaat kiten moet er altijd een bootje met je mee. En als je geluk hebt zwemmen er dolfijnen mee tijdens het kitesurfen. Ik heb het beide gedaan maar geen dolfijn gezien! Wel veel andere vissen als barracuda’s, vliegende vissen, papagaai vissen, kogelvissen en koffervissen. Daarnaast is het heel lekker weer op Bonaire. Ondanks dat het er altijd waait. De wind maakt het vaak juist lekker. Kortom een hee bijzondere ervaring om op Bonaire te zijn.

47

Evaluatie De stage bij Carl Hansen & Søn is inderdaad een hele leuke en leerzame stage geworden. Waarin ik veel mensen heb ontmoet en veel Engels heb gepraat. Het is jammer dat ik niet mijn eigen stoel kon weven of dat ik niet een eigen stoel mee naar huis kon nemen. Maar wat wel leuk is, is dat ik nu het hele bedrijf. En dat maakt dat ik het een heel leuk bedrijf vind. Mijn ontwikkeling in deze twee weken stage is dat ik beter Engels kan praten, beetje Deens en dat ik wat zelfverzekerder ben. Dat ik er mag gaan staan en vragen wat ik wil. Het stukje van er gaan staan en vragen stellen heb ik over wonnen. Daarnaast heb ik ook een beetje onzekerheid over wonnen. Dit gewoon door mezelf te zijn en niet te veel van andere aan te trekken. Jesper Bruun was een aardige stage begeleider. Het was fijn dat hij een goed schema voor mij had gemaakt. Daardoor was het steeds duidelijk wat me te wachten stond. En als ik iets anders wilde doen, niet dat ik dat wilde, had ik er ook in spraak op. Daarnaast kon ik altijd naar hem toe met vragen en dingen die ik wilde weten. Hij nam gewoon de tijd voor mij. Bij de collega’s van de devolpment en planning voelde ik me het meest thuis. Dit omdat het hele fijne mensen waren, die er echt voor je waren. Daarnaast ook omdat ik leuk met ze kon praten. Ik kon ook aan voelen wanneer ik wel of niet iets kon vragen omdat ze ergens mee bezig waren of in een belangrijk gesprek was. Bij de 48

mensen in de fabriek voelde ik me soms een beetje ongemakkelijk. Daarnaast vond ik het heel jammer dat zij nauwelijks Engels konden en ik even min Deens. Door mijn stage weet ik dat ik niet een groot meubelmaakbedrijf zou willen beginnen. Want er komt zo veel bij kijken dat je nooit overal bij kan zijn of alles zelf doen. Ik wil wel graag een klein bedrijfje willen zodat je zelf meer met de verschillende onderdelen mee kan helpen. Daarnaast als je het kleiner houd, hoef je niet met machines te werken. En dan ben je na mijn idee meer verbonden met het hout en het meubel dat je maakt. Want hier maak je gewoon een onderdeel en maak je deel uit van een routine. Maar als nog wil ik het vakmanschap van meubels maken leren. Ik had gehoopt meer te leren over het vakmanschap. Maar helaas is dat niet gebeurt. Dus die ervaring wil ik zeker nog leren. Dat leiderschap belangrijk is in een bedrijf heb ik wel gezien. Want je moet mensen aan sturen. Zoals Jesper dat doet met zijn devolpment afdeling. Als ik terug kijk zie ik dat ik heel open heb gestaan en vaak heb gezegd: I will see… Daardoor heb ik bewust en onbewust dus dingen op gepikt van het bedrijf, die ik later kan gebruiken. En dat is fijn! Heel veel menen zeiden dat ze het leuk vonden dat ik er was en dat ik het allemaal heel goed heb gedaan. Jesper Bruun heeft dit geschreven: Here at

Carl Hansen we are always pleased to have students. They are the people that must take over when we have to retire. It is inspiring to see the energy and open mind of our students. You have shown interest in the different department you have been working with. You have worked with enthusiasm together with our staff and also independence on other projects. Het verblijf van Frederik in mijn huis was leuk. Ik heb ontzettend veel moeten dat hij er was. Vaak was hij waar ik ook was. En dat was soms best irritant. Dan zit je elkaar te veel op de huid. Ik heb er ook van geleerd. Namelijk dat je ook thuis voor mensen open moet staan en niet gelijk een vooroordeel moet hebben. Daarnaast vond ik het wel heel jammer dat hij niet zo heel sociaal en belangstellend was. Toen ik bij hem was, was Frederik wel wat socialer maar nog steeds was hij veel met zijn laptop, computer of mobiel bezig. Ik voelde me ook echt thuis in zijn huis. Dit kwam meer door zijn ouders en zijn zus Sophie. Omdat ik alles mocht doen en omdat ze zo open waren. Daar heb ik van genoten. Ik zal z’n uitwisseling zeker nog een keer willen doen! Mijn stage bij het Animal Shelter Bonaire vond ik ook heel leuk. Ook hier waren de mensen heel open en leuk. Het was misschien niet zo heel leerzaam maar wel heel gezellig. Ik denk dat ik later zeker vrijwilligers werk wil doen. Misschien inderdaad

in een dierenasiel. En ook hier geld weer: gewoon vragen stellen!! Je bent eigenlijk knettergek als je geen vragen durft te vragen. Het was heel gezellig met mijn collega’s. Het was ook fijn dat ik Evelien ken en met haar mee kon. Ik had trouwens ook niet echt een begeleiding. Ik mocht gewoon met Evelien mee lopen. Er zijn namelijk vaker mensen die een dagje komen helpen. De doelgroep waar ik mee werkte waren vooral honden. Ze sprongen tegen je aan, trokken aan je veter, beten in je broek of T-shirt. Maar dat maakte allemaal niet uit. Want de honden zijn bijna allemaal even schattig en lief. Op een gegeven moment weet je precies wie je apart moet zetten tijdens het schoonmaken en hoe je de pups het beste van het ene hok naar het andere hok kan zetten. Wat ik heb geleerd is hoe je poep moet scheppen. Soms was het echt heel vies.

Slaven huisje op Bonaire

Landschap op Bonaire

49

JibeCity

50

Bijlagen 51

52

53

54