Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 1
Evaluatie: voorbeelden De leerkracht vindt hier voorbeelden van evaluatie voor de inhoudelijke verwerking van besproken dossierdelen. Uit de inleidingstekst over evaluatie mag het evident zijn dat dit slechts een gedeelte van de evaluatiemogelijkheden dekt. We zochten vooral nieuwe toepassingsvragen, aangepast aan het niveau van de leerlingen. De voorbeelden worden gerubriceerd onder: -reproductieve vragen -toepassingsvragen -inzichtsvragen -synthetiserende opdrachten (Als de leerlingen hun handboek mogen gebruiken wordt dit in de onderstaande overzichtstabel aangegeven.) dossier
1 + 9 + 10 2 3 4 5 7 14 15 19 vraag voor proefwerk of globale evaluatie
handboek
reproductief
X
X X X
© Uitgeverij Van In, 2004
toepassing
X X X X X X X X
inzicht
X
synthese
X X X
X X
X
X
X
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 2
T5 dossier 1 Jouw vrijheidsbeeld, dossier 9 Leve de liefde en dossier 10 We hebben het (nog lang niet) voor “mekaar” syntheseopdracht na de bespreking van de dossiers Schrijf in twee bladzijden een synthetiserende tekst met jouw standpuntbepaling bij: Hoe kan ik vrij zijn wanneer ik relationeel gebonden ben aan mijn partner? Bedenk een sprekende titel. Verwerk minstens vier aandachtspunten uit de dossierbesprekingen in je tekst.
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 3
Bij T5 dossier 2 Homo ethicus toepassingsvragen 1. a. Waarom was de oorlog tussen de VS en de Taliban in Afganistan, een echt moreel probleem? b. Kan je deze strijd mede verklaren vanuit botsende mensbeelden? (Werk drie factoren uit.) 2. Kies één situatie. Welke waarden staan hier in conflict? Benoem ook een bijhorende norm. *Je vriendin belt bij je aan en vertelt dat ze van huis is weggelopen. Ze vraagt of ze even met je kan praten, wat jij natuurlijk niet weigert. Ze is overstuur en vraagt je met aandrang niets te zeggen aan haar ouders. Op dat ogenblik gaat de telefoon. De moeder van je vriendin is echt in paniek. Ze vraagt of jij weet waar haar dochter zich bevindt. *Je rijdt met de bromfiets naar je vakantiewerk en zal ongetwijfeld te laat komen. Je baas zal weer gloeiend kwaad zijn en dreigen dat je morgen niet meer moet komen. Indien je een straat met éénrichtingsverkeer inslaat, kan je misschien nog net op tijd komen. *Stel je voor dat je op miraculeuze wijze terugreist in de tijd naar het jaar 1890 en terechtkomt in het schilderachtige Oostenrijkse stadje Braunau aan de Inn. Het is een warme lentedag en je ziet een vrouw met een kinderwagen wandelen. Ze heeft lichtbruine ogen en een vriendelijke glimlach. Haar naam is mevrouw Hitler en de peuter in haar kinderwagen is net één jaar oud. Ze hebben je een geweer gegeven en je bent grondig op de hoogte gebracht van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Wat te doen? (naar Alain de Botton)
reproductief 3 Welke godsdienst spreekt over ‘de wet’ als middel tot vrijheid? Hoe kan die wet bevrijdend werken? Waar is die wet te vinden? 4 Geef een bondige uitleg bij volgende begrippen en illustreer met een voorbeeld. a. juist/goed b. anarchistische ethiek c. het gelaat van de ander als oproep d. AU!
inzichtelijk 5. Niets wekt meer razernij op wanneer je met iemand in een discussie bent verwikkeld, dan te horen te krijgen dat de enige reden waarom je er een bepaald standpunt op nahoudt, ligt in het feit dat je een man bent of een vrouw, rijk of arm, ouder dan vijfenveertig of jonger dan achttien.' Dit is een uitspraak van de schrijver Alain de Botton, DS 2/6/98. In de reeks filosofie voor beginners, stelt hij zich de vraag : 'Bestaat er een vrije wil?' Wat kan jij hierop antwoorden vanuit de filosofie van JP Sartre?
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 4
Bij T5 dossier 2 Homo ethicus B4 Synthetiserende reproductie "De beroofde doet een onvoorwaardelijk ethisch appel op de vrijheid van de voorbijgangers." Verklaar de vier onderlijnde woorden. Wat heeft God hiermee te maken volgens E. Lévinas?
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 5
Bij T5 dossier 2 Homo ethicus TOEPASSING - SYNTHESE Lees de tekst ‘Van Chirojong tot Straatkind, maar het is wel écht! a Hoe zou je Arnouds levensvisie kunnen typeren? b Noem drie waarden die hieruit voortvloeien en die zijn leven sturen. c Ieders leven wordt door een aantal factoren bepaald. Hoe zit dat in Arnouds leven? Illustreer vanuit het interview. d Vind je Arnoud vrij? Waarom (niet)? e Vanuit welk ethisch model handelen : de Belgische politici die de genocidewet afschaften/de politie in Guatemala/Arnoud? Leg deze modellen uit. f Welk evangelisch verhaal kon wel Arnouds inspiratiebron zijn? Waarom?
Van Chirojong tot Straatkind, maar het is wel écht! {Kenteringen]: Vertel eens iets over Arnoud voor hij naar Latijns-Amerika trok. Arnoud: Ik groeide op in een relatief normale gezinssituatie, tot ik in 1986 op mijn 12de mijn vader verloor. Die gebeurtenis tekende mij voor de rest van mijn leven. Ik groeide op met moeder en oudere broer. Daarnaast leefde ik voor de Chiro, eerst Lid, daarna leider, ik ging ervoor: bivakken, weekends, een subcultuurtje van jongeren. Samen groot worden, op onze bek gaan, terug recht staan. Een film maken, niks was zot genoeg. 'The sky was the limit'. Ik heb mijn pa nooit als een volwassen man gekend. Na zijn dood had ik een gevoel van: "Ik word hier bezeikt, mijn pa wordt mij afgepakt en ik heb die nodig!" Als puber ben ik een tijdje in die slachtofferrol blijven zitten. Onrechtvaardigheid maakt me sindsdien zo gek. Ik verzet me ertegen met heel mijn zijn. {K]: Hoe sta je tegenover geloven en kerk?' Arnoud: Ik ben katholiek opgevoed. Papa was erg gelovig, wij gingen naar de kerk, waren deel van de gemeenschap. Na zijn dood heb ik volledig gebroken met Kerk. De pastoor durfde zeggen dat "we blij moesten zijn”... Ik dacht "verrek hé manneke, hoe durf jij zeggen dat we blij moeten zijn, ze hebben mijn vader afgepakt en daar ben ik niet blij om...!" Wat een komedie! Ik heb gebroken met mijn geloof, tot op vandaag is dat niet hersteld. Ik geloof in wat ik doe, vanuit waarden waarin ik geloof probeer ik zo dicht mogelijk bij de essentie te leven. De ervaring binnen projectwerk heeft mijn akerkelijkheid alleen maar verscherpt. Als je in Latijns-Amerika de schade van het (katholieke) kolonialisme ziet! Het bloed aan de handen wordt weggemoffeld onder het dikke tapijt van de geschiedenis. Dwaze oubollige tradities van de katholieke kerk zijn vandaag nog steeds verantwoordelijk voor veel ellende. Neem nu de houding tegenover condoomgebruik: alle dagen gaan kinderen op straat aan aids dood, maar straatwerkers van Casa Alianza (een internationale katholieke organisatie die zich het lot van straatkinderen aantrekt) moeten achter de rug van de non stiekem condooms pakken! Ik ben er voor mezelf niet uit hé, misschien denk ik er binnen 6 maand anders over. Geef iemand de káns om zijn mening te vormen. Vandaag krijg je bijna het krediet niet meer om fouten te maken, je wordt onmiddellijk gepakt. Geluk is jouw verantwoordelijkheid. Vaak verkoopt men zoiets als 'gebakken luchtgeluk': "Ik koop mij een GSM waarmee ik foto's kan maken, en ik ben gelukkig". Drie dagen ja, en daarna? Veel jongeren zitten hierin gevangen. Maar, ik ben evenzeer kind van deze wereld, we zijn geen van allen immuun voor dit soort 'luchtgeluk: {K]: Is dit niet eigen aan ons kapitalistisch systeem? Arnoud: Ik ben geen antikapitalist. Trouwens, wat is kapitalisme en antikapitalisme? Wat is links en rechts? Wat is democratie en dictatuur? Zeker is dat we op dit moment de balans verliezen. De internationale politiek is een werelddictatuur. Vanuit Washington wordt ons gedicteerd wat me moeten doen. Het intrekken van de genocidewet door België onder druk van Amerika is daar een typisch voorbeeld van. Kapitalisme heeft veel aspecten. Vaak wordt het helemaal negatief bekeken, terwijl er dingen tussen zitten die u kunnen versterken. In ons projectwerk gebruiken wij de bedrijfsefficiëntie van dat kapitalisme. Maar het doel van ons project is niet winst maken, maar armoede bestrijden! Dan kan ik alleen maar de efficiëntie opdrijven van wat ik doe. {K]: Uitvinder, dat wou je toch worden? Arnoud: Ik studeerde 'productontwikkeling' in Genk. Voor mij betekende dat zo iets als uitvinder worden in de grotemensenwereld. Ik was toen 18 en wou 'vrij' zijn, wat dat ook mocht betekenen: een auto kopen, 6 maanden rond de wereld trekken, geld verdienen... Vijf jaar studie hebben me geprikkeld en ge-stimuleerd. Ik leerde mijn zwaktes en sterktes gebruiken. Het conceptuele, creatieve beviel me, maar de commerciële kant van de zaak interesseerde me geen bal. Op dat punt gingen de projecten die ik ontwikkelde iedere keer slabakken. {K]: Kon je daar dan niet met een leerkracht over spreken?
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 6 Arnoud: Weinig. Toch is er één docent die mij heeft doen nadenken. Francis Smets gaf ons in het derde jaar cultuurfilosofie. Hij maakte de analyse van de technocratie: het zichzelf in stand houdend gegeven van deze consumptiemaatschappij. Ik dacht: "Verdomme, wij creëren producten, plaatsen ze in de wereld en dan? Waar is onze verantwoordelijkheid als we iets ontwikkelen? Het moet goedkoop zijn, het moet dit en dat en het moet vooral opbrengen". Ik genoot van wat hij vertelde en vroeg me af of de verantwoordelijken voor de opleiding wel doorhadden wat Francis ons vertelde? Dat de technocratie het 'sacrale' vervangen heeft! Wij kopen alles, wetenschap en technologie geven een antwoord op bijna al onze problemen, medicijnen genezen onze ziektes... Heel vroeger, toen de holbewoners het hoorden donderen, was het een straf van God, want ze konden het niet verklaren. In die opleiding had men het al eens over 'het gat in de markt. Maar dat werd alleen vanuit zuiver winstgevend oogpunt bekeken. GSM, bijvoorbeeld, is een gecreëerde behoefte. Basisbehoeften in het Noorden zijn niet 'materieel: Maar zo belanden we in een discours over 'armoede en rijkdom: In het 'rijke' Noorden onderneemt één op de 10 jongeren een zelfmoordpoging. We zijn straatarm, we zitten in een spiraal van sociaal isolement. De essentie van leven, geluk? We hebben héél veel te leren van het Zuiden! {K]: Maar alvorens tot deze inzichten te komen moest je eerst afstuderen? Arnoud Ja, ik wilde dat diploma. Voor mijn thesis moest ik een 'product' ontwikkelen! Als ik mij een jaar moest buigen over de ergonomie van de knoppen en de bekisting van een stereoketen, dan kon ik het vergeten. Toen ik in een winkel met staafmixers kwam, vroeg ik me af waarom ik nu een staafmixer zou moeten ontwikkelen. Het hing er daar, in alle kleuren en vormen, al vol van. Op een dag vertelde mijn moeder dat ze op de radio had horen vertellen over een weduwe die naar Colombia was gegaan om er met straatkinderen te werken. Ons mama had 10 jaar alleen voor ons gezorgd. Nu haar twee zonen bijna het huis uit waren, had ze een nieuwe uitdaging nodig. Ze was pas 50. Op een avond -we hadden ook vrienden uitgenodigd- zijn die mensen van het bewuste programma tot bij ons gekomen met dia's van hun project in Colombia. Alle aanwezigen waren serieus aangeslagen en vonden dat we er iets mee moesten doen! Voor ons ma was het de start van een nieuw leven. Ik zat daar maar te kijken, hoorde die verhalen en ineens 'klik'. Mijn probleem was opgelost: hier was een markt met gaten zo groot als een vergiet. Ik wou en zou een product ontwikkelen voor straatkinderen! Niemand heeft dat nog uit mijn hoofd gekregen, hoewel ze erin de opleiding hard hun best voor hebben gedaan. Ik wou eerst een tent-rugzakponcho ontwikkelen. Maar als je zoiets aan een straatkind geeft, verkoopt die dat onmiddellijk aan een toerist. Dat was goed geweest voor één van die gebakken luchtgaten in de markt hier! (lacht) Ik moest mijn doelgroep leren kennen. In een Literatuurstudie over straatkinderen vielen mij drie dingen op: ze waren talrijk, via educatie kon je iets bereiken en veel organisaties waren er reeds mee bezig. Op school zeiden ze me dat mijn markt geen kapitaal had om het product af te nemen. Maar mijn markt had wel budgetten vanuit donaties van NGO's, daar is een kapitaal actief, die zijn uiteindelijk mijn klant. Mijn doelgroep werd zo opgesplitst in NGO's en straatkinderen. "Als je iets met straatkinderen wil doen, moet je ze eerst leren kennen", fluisterde iemand me toe. Toen ik tegen mama zei dat ik naar Colombia moest, heeft ze me eerst raar bekeken, dat klinkt natuurlijk heel mottig voor een moeder. "Dan moet dat maar gebeuren", zei ze toen en ze heeft mij ondanks haar bezorgdheid financieel en mentaal gesteund. Op 2 september '96 landde ik in Carthagena. Ik werkte er als straatwerker, participatief, observeren en voelen. Het klikte wel, ik registreerde, noteerde, stelde een eisenpakket op waaraan een product voor straatkinderen moest voldoen. Het concept begon te groeien. Dan begon ik te schetsen: een quadmotortje met een ketting en een karretje en daarachter hing zoals een treintje nog een karretje. Dat was het begin. {K]: Wat telt voor jou vandaag in het project? Als middenstanders die het relatief goed doen in Guatemala-city die kar zien staan, halt houden en in een straatkind opnieuw een 'kind' herkennen, is dat op dat moment essentieel. Want 'kind' zeggen tegen iets waar je op stampt en vermoordt, dat is pure ontkenning en vervreemding. Hoewel de politie in Guatemala-city alle dagen kinderen afslacht, is ze nooit tegen de Mobile School opgetreden. Ik ben als straatwerker regelmatig tegen de muur gezet, gefouilleerd, papieren afgepakt, maar nooit werd tegen de school ingegrepen. Die straalt een constructieve essentie uit waar die politie ook niet omheen kan. Je krijgt bewustzijnsprocessen die beginnen te spelen. Dat is voor mij essentieel. De school op zich is waardeloos, zij versterkt alleen de bestaande input. Er moet iemand mee de straat op vanuit een structuur, vanuit een project... Ontwikkelingssamenwerking is crisismanagement: vallen en opstaan, maar als je op je bek gaat, ga je eruit leren, vallen doen we sowieso. Tine Demyttenaere Mobile School vzw Naamsestraat 159, 3000 Leuven. Telefax 016e 50.02.34,
[email protected] www.mobilseschool.org Uit: Kenteringen oktober 2003
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 7
Bij T5 dossier 3 Van kwaad tot … Toepassingsvraag a. Reageer vanuit strevings-, plicht- en waarde-ethiek van het geweten en motiveer telkens waarom je invulling in dat gewetensmodel past: "Je mag van je ouders niet naar een film op vrijdagavond omdat zij weg moeten en jij thuis moet blijven om op je broertje te passen."
b. Bespreek vanuit christelijke waarde-ethiek: "Voor 6.250 € kan je op basis van spermaselectie aan family-balancing (evenwicht in het gezin) doen met een slaagkans van 70 tot 80 procent." (Verantwoord of niet en waarom? (twee redenen))
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 8
Bij T 5 dossier 4 Als jongeren over de schreef gaan
toepassing – synthese na de dossierbespreking Bootcamps Camp Outlook bestaat uit een paar kale barakken en een trainingsveld, omringd door hoge hekken met prikkeldraad erop, midden in de lege vlaktes van Oost-Washington. Voormalige mariniers in uniform houden er toezicht op jongeren die vastzitten voor drugshandel, inbraak en autodiefstal. ‘Ze komen allemaal binnen met een slachtofferhouding. O zo zielig zijn ze, door wat hun in hun opvoeding is overkomen’, zegt bevelhebber en directeur George Bolduc. ‘Soms hebben ze inderdaad vreselijke ervaringen, zoals incest. Maar sorry, je blijft verantwoordelijk voor de slechte keuzes die je daarna hebt gemaakt. Hoe sneller je dat leert, hoe beter je leven wordt.’ Omdat het programma maar vier maanden beslaat, wordt een methode toegepast die tegengesteld is aan de psychologische aanpak. ‘Wij wachten niet totdat er een mentaliteitsverandering tot stand komt’, legt Bolduc uit. ‘We veranderen eerst hun gedrag en hopen dat hun mentaliteit volgt.’ Dat de rekruten niet langer de baas zijn, leren ze zodra ze door de poort zijn gekomen. Urenlang wordt er tijdens de ‘inlijving’ tegen hen geschreeuwd, om chaos en verwarring te creëren. ‘Ze gaan verlangen naar bevelen’, grinnikt Bob Bonnar, plaatsvervangend bevelhebber. ‘Dan weten ze tenminste wat ze moeten doen om ons stil te krijgen. Zo krijgen wij controle over hen.’ Ruim tien jaar geleden werd het in de Verenigde Staten een populair middel om recidivisme te bestrijden: boot camps, gemodelleerd naar de kampen waar beginnende militairen, hoofdzakelijk mariniers, keihard worden getraind. Ze waren bedoeld als ‘schok-detentie’: door middel van militaire discipline, Spartaanse woonomstandigheden en buitenactiviteiten moesten delinquenten uit hun criminele gedrag worden ‘geschokt’. De Amerikaanse overheid hoopte op deze manier ook te besparen op detentiekosten en de overbevolking in de gevangenissen terug te dringen. En de bevolking vond het prachtig dat gevangenen moesten beulen voor het belastinggeld dat ze opslokten. Camp Outlook opende in 1997. Elke maand worden er 8 tot 15 nieuwe rekruten toegelaten. Een computeranalyse bepaalt wie geschikt is. Verkrachters en andere gewelddadige criminelen bijvoorbeeld zijn niet toegestaan. De gedetineerden kunnen hun gevangenisstraf met een jaar verminderen als ze het programma succesvol afleggen. Fluitje van een cent, denken velen. ‘Maar ik heb de eerste twee weken lopen overgeven’, zegt Desiree (17). ‘Ik was zo bang. Ik had geen idee wat ze met me gingen doen.’ Desiree heeft net vijf kilometer hardgelopen tussen de bevroren boerenvelden. Enkele maanden eerder was ze nog een druggebruiker. Toen ze 13 was, gaf haar oma, ‘een oude hippie’, haar marihuana. Daarna ging ze zwaardere drugs gebruiken met haar moeder. ‘Ik ben totaal niet opgevoed’, zegt ze. ‘Ik deed precies wat ik wilde.’ Bijna alle bewoners klagen over het gebrek aan regels thuis. Sommigen hebben, net als Desiree, ouders die verslaafd zijn.. Maar er zijn ook veel alleenstaande moeders die twee banen hebben en goed opgeleide ouders die vrienden willen zijn met hun kinderen. De hyperindividualistische samenleving, waarin de buurt en de familie niet meer bijspringen, maakt opvoeden wel erg zwaar, vindt Barbara Johnson, hoofd van het therapieprogramma. Ze vergeet echter nooit meer de jongen, in haar vorige
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 9
baan, die van zijn steenrijke ouders alles kreeg en uiteindelijk zijn vader vermoordde. ‘Hij zei: “Ik wilde alleen maar dat mijn vader een keer nee zei. “Kinderen willen dat je zegt wat ze moeten doen en daar ook gevolgen aan verbindt. Voor hen betekent het dat je hen beschermt, tegen henzelf en de buitenwereld.’ Elke minuut in het boot camp, tot aan wc-tijd toe, is daarom gestructureerd. Van half zes ’s ochtends tot half tien ’s avonds, zeven dagen per week, gaat het door: onderwijs met huiswerk, lichamelijke training waarbij in teamverband moet worden gewerkt, en veel groepstherapie. Daarin leren de jongeren hun woede van zich af te zetten, conflicten op te lossen, hun verslavingen onder ogen te zien, de slachtoffers te benoemen die ze hebben gemaakt en niet meer als een crimineel ‘ik-wil-alles-enik-wil-het-nu’ te denken. ’s Avonds is er een kwartier vrije tijd op zaal, die in stilte moet worden doorgebracht. Twintig procent kan het zware tempo niet aan en moet alsnog zijn of haar gevangenisstraf uitzitten. Bij de blijvers hoopt de stress zich regelmatig op. ‘Ik besef nu hoe goed ik het thuis had’, verzucht David (16) in de kantine. ‘Iedereen werkt hier op je zenuwen. De hele dag moet je bevelen opvolgen en je mag je niet uiten.’ Maar hij geeft toe: ‘Zonder de drilinstructeurs zou ik niets doen.’ Op ongehoorzaamheid staan onmiddellijk sancties als opdrukken. Bij ernstige uitglijders wordt tribunaal gehouden. - Geef vanuit de dossierbespreking drie argumenten voor en drie argumenten tegen deze aanpak. - Zijn ‘bootcamps’ te verzoenen met een christelijke visie? Waarom (niet)? Argumenten pro: gericht op gedragsverandering, inkorting gevangenisstraf, therapie en onderwijs, begrip voor de omstandigheden van jongeren is geen goedkeuring en verschoning van hun gedrag, om boven een strevingsmodel uit te groeien is voor het geweten de aanbreng van een plichtmodel noodzakelijk (zie dossier 3 Van kwaad tot… B3) Argumenten tegen: kadaverdiscipline, geen verantwoordelijkheid, psychologische ‘afbraak’, Spartaanse omstandigheden (jongeren kraken); het aantal mislukkingen Christelijk? ze krijgen een 'kans', regels horen bij opvoeding, maar hier geen verantwoordelijkheid en zelfrespect aangeleerd, kans op weerwraak is vrij groot; weinig vergeving, veel uitboeting, weinig of geen aandacht voor het spirituele (behalve misschien de stilte); weerwraak bij belastingbetalers, overleven is nog geen samenleven, angst als groeimotief
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 10
bij T 5 Dossier 5 Ik kan niet meer zonder… toepassingsopdracht 1. “Elke avond rook ik een jointje. Het is een gewoonte geworden. de een drinkt een pintje of een jeneverke voor hij in bed kruipt, ik rook een jointje. Soms blow ik gewoon uit verveling. Ik ben altijd paranoïde over mijn rode ogen. Als ik heb geblowd, zie je het onmiddellijk. Daarom zul je mij nooit met een jointje op café zien. De mensen behandelen je anders als ze merken dat je gerookt hebt. Als er morgen geen wiet meer bestaat, zal ik me niet slechter voelen. De eerste week zal ik waarschijnlijk moeilijk in slaap geraken, maar daarna is alles weer normaal.” Bespreek dit getuigenis vanuit de verslavingsindicaties. opl: verslaafde: gewoonte, doen uit verveling, elke dag, het verbergen voor anderen, afhankelijkheidsontkenning
2. (mogelijk ook aansluitend bij dossier 6 Ketens breken) De kerk heeft de taak armen en onderdrukten te helpen, te vormen en aan te sporen opdat zij zelf de hun toekomende politieke invloed verwerven en niet langer de beslissingen van anderen ondergaan, maar zelf betrokken zijn bij de voorbereiding ervan. (kard. Alfrink) Vergelijk deze tekst met het standpunt van K. Marx over godsdienst. opl: ze staan diametraal tegenover elkaar: de mensen wakker schudden en politiek verantwoordelijk maken vs. hen tot zichzelf bedwelmende slaven herleiden
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 11
Bij T5 dossier 7 Mens op maat Toepassingsvraag Pas het paradigma van de macht en het paradigma van de schoonheid toe op genetische manipulatie.
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 12
T5 dossier 14 Anders, maar valide! Toepassingsvraag - inzicht Pas de vier houdingen tegenover gehandicapten toe op omgaan met bejaarde mensen. Waarom is de vierde houding christelijk verantwoord?
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 13
T5 dossier 15 Me(s)t-hoop toepassing – inzicht - synthese (opdracht met gebruik van het handboek) Welke dossierideeën kan je terugvinden in de afbeeldingen van Maria Magdalena en de bijhorende bezinningstekst van de inleiding van je handboek. Werk drie aandachtspunten uit.
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 14
Bij T 5 dossier 19 En dan is er … reproductie - toepassing opdracht bij B2 BDE 1 mei 1990. Ik rij met mijn fiets een helling af. Ik bots tegen een paaltje. Ik val, knal met mijn hoofd tegen een tuinmuur, schuur met mijn gezicht over grind. Ik ben dood. Klinisch dood. Ik sta in een wereld van licht. Helder licht. Het geeft me een zalig gevoel. Pas hier voel ik liefde. Vrede met mezelf. Ik denk niet langer aan vrouw en kinderen. Heb alleen oog voor die wazige muur. Daar wil ik doorwandelen, weg van dit leven. Ik probeer, maar word achterover geslagen. Het helder licht verandert in wit, geel, bruin. Ik zie wezens. Doorzichtig en onmenselijk. Zo mooi. Zo stil. Het bruine licht wordt zwart. Ik val in een tunnel. Aan de uitgang wachten grauwe schimmen. Spottend, maar verleidelijk. Plots zweef ik. Tegen het plafond van een reanimatiekamer. Ik kijk omlaag. Een lichaam ligt op tafel, het gezicht onherkenbaar onder het bloed. Ik zie dokters. Druk in de weer. Ze proberen alles om het lichaam te redden. Hopeloos, ze trekken hun handschoenen uit. Ik kijk weer naar het lichaam en herken het. Het mijne. Het beweegt. Een verpleegster schreeuwt: ‘Hij is terug!’. En dan niets meer.
a) Welke kenmerken van een BDE vind je in dit getuigenis?
Besef van dood zijn; uittreding; vredig gevoel; tunnel; licht geassocieerd met liefde; ‘hemelse’ omgeving; grens waarachter men niet terugkan; terugkeer naar het eigen lichaam. b) Is dit getuigenis een bewijs voor een leven na de dood? Waarom (niet)?
Het is geen bewijs. Het is mogelijk een aanwijzing voor mensen die geloven in een leven na de dood. Maar de klinisch dood is nog niet dood, door zuurstoftekort in de hersenen kunnen hallucinaties optreden. Een bewijs vraagt om verificatie of falsificatie en die zijn bij leven na de dood onmogelijk.
© Uitgeverij Van In, 2004
Transparant 5 / evaluatie voorbeelden / 10-2004 / 15
Proefwerk GO of overkoepelende opdracht bij permanente evaluatie
Persoonlijk voorbereide vraag voor een mondelinge proef (tijdig opgeven, vb bij het begin van een semester) Kies een tekst (dossier) die (dat) nog niet tijdens de lessen aan bod kwam en die (dat) jou boeit. Formuleer hierbij een vraag als proefwerkvraag en leg die aan de leerkracht voor. Indien goedgekeurd, mag je het antwoord uitwerken op basis van je handboek, persoonlijke verwerking en andere bronnen. Bij het proefwerk mag je je handboek en je voorbereiding meebrengen en in vijf minuten je antwoord formuleren. Voorbeelden van door de leerlingen gekozen vragen (geherformuleerd door de leerlingen na overleg met de leerkracht): -Bespreek de positie van de vrouw vanuit het christendom, de islam en het boeddhisme. Verduidelijk feministische theologie. -Bespreek abortus vanuit de vier edele waarheden van Boeddha en vergelijk met het christendom. -Wat is het lichamelijk schoonheidsideaal volgens een geslaagde christelijke liefdesrelatie? Vergelijk met andere godsdiensten of levensbeschouwingen. -Vergelijk een hindoeïstische benadering van de dood met een christelijke. Zoek verschilpunten en overeenkomsten. -Welke houdingen en vragen van Job komen overeen met die van een aids-patiënt of iemand die op sterven ligt? Hoe kijken zij tegen godsdienst aan?
…
© Uitgeverij Van In, 2004