Evaluatie-onderzoek Grootstal

Evaluatie-onderzoek Grootstal

Onderzoek en Statistiek maart 2002

Evaluatie-onderzoek Grootstal Wat houdt het evaluatie-onderzoek Grootstal in?

Inhoudsopgave 1

WAT HOUDT HET EVALUATIE-ONDERZOEK GROOTSTAL IN? ....................................3

2

ALGEMENE WAARDERING VOOR GROOTSTAL...................................................................5

3

WAARDERING BUURTJES BINNEN GROOTSTAL............................................................... 11

4

GROENVOORZIENINGEN................................................................................................................ 13

5

INRICHTING STRATEN..................................................................................................................... 15

6

DE WONING............................................................................................................................................ 17

7

DUURZAAMHEIDSASPECTEN ....................................................................................................... 19

8

STERKE EN ZWAKKE PUNTEN VAN DE WIJK...................................................................... 23

9

ACHTERGRONDGEGEVENS BEWONERS GROOTSTAL................................................... 27

10

HOE NU VERDER? ............................................................................................................................... 31

Evaluatie-onderzoek Grootstal Wat houdt het evaluatie-onderzoek Grootstal in?

1

Wat houdt het evaluatie-onderzoek Grootstal in? Evaluatie van ambities: nazorg en lessen voor de toekomst In 1997 is begonnen met de bouw van een woonwijk op het voormalig sportpark Grootstal. Bij de ontwikkeling van dit gebied hadden gemeente en bouwers veel ambities: er moesten betaalbare woningen komen, er moest gemêleerd gebouwd worden, verscheidenheid in architectuur en menging huur en koop, de wijk moest “duurzaam” worden. De meeste woningen waren ruim voor de eeuwwisseling voltooid. In 2001 zijn, als laatste project, drie appartementencomplexen aan de Carnotstraat opgeleverd. Dat was voor de gemeente (afdeling Bouwen en Wonen/DGG) aanleiding te evalueren hoe het project door de bewoners ervaren wordt. Met deze evaluatie willen we twee dingen bereiken: • Waar sprake is van tekortkomingen in het project, met name in de openbare ruimte, moeten die zo mogelijk worden rechtgezet. Je zou dit nazorg horend bij de bouw en ontwikkeling kunnen noemen. • Uit de ervaringen van Grootstal willen we lessen trekken om bij de ontwikkeling van nieuwe bouwprojecten (Waalsprong) beter voorbereid aan het werk te gaan.

Wijkschouw, enquêtes en bewonersavond Als start van deze evaluatie is eind oktober 2001 een wijkschouw gehouden. Bewoners, ambtenaren, wethouder, mensen van woningvereniging en politie, zijn samen door de buurt gelopen om minpunten te signaleren en te spreken over mogelijke aanpakken daarvan. Eind november 2001 is er bij alle 670 woningen in het nieuwbouwproject Grootstal een enquête bezorgd, waarin de ervaringen met het wonen in dit wijkje gepeild werden. Bij 560 bewoners is een ingevulde enquête opgehaald. Een heel goede respons, ruim 80%, die gezien kan worden als een uiting van de betrokkenheid van de bewoners bij hun buurt. Op 7 februari 2002 is naar aanleiding van de uitkomsten uit de enquête een bewonersavond gehouden, die bezocht is door ongeveer 50 bewoners. Het onderzoeksdoel van deze avond was om voor een aantal thema’s meer verdieping, meer inzicht in de achtergronden van problemen en verwachtingen van bewoners te krijgen. Daarnaast was het praktisch doel van de avond om samen met bewoners naar oplossingen en priorisering van problemen te zoeken en afspraken te maken over de aanpak daarvan. Op de bewonersavond zijn in workshops een drietal thema’s aan de orde gekomen: • groen (is ecologisch groen saai, hondenpoep, onderhoud) • verkeer (drempels, parkeerproblematiek, bereikbaarheid voor hulpdiensten) • milieu (verkeerd gebruik afvalsysteem, effecten duurzaam bouwen, lawaaioverlast ventilatoren flats, overlast regenwater) Daarnaast is plenair gesproken over het uiterlijk van de woningen. Opzet rapportage In deze rapportage volgen we de thema’s die in de enquête en op de bewonersavond aan bod zijn gekomen: • waardering voor het nieuwbouwproject in totaliteit • groenvoorzieningen

3


•

waardering buurtjes binnen Grootstal, waarbij ook parkeren en verkeer behandeld worden • inrichting straten • waardering woning • duurzaamheidsaspecten • sterke en zwakke punten van de wijk • achtergrond gegevens bewoners Grootstal Daarbij worden de uitkomsten uit Grootstal soms vergeleken met resultaten voor heel Nijmegen. De gegevens daarvoor zijn vooral afkomstig uit de Stadspeiling 2001 en het Woningmarktonderzoek 1999/2000. Tenslotte trekken we op basis van de evaluatie conclusies voor beleid.

4

Evaluatie-onderzoek Grootstal Algemene waardering voor Grootstal

2

Algemene waardering voor Grootstal Totale nieuwbouwproject Grootstal versus eigen woonbuurtje De bewoners van Grootstal konden in de enquête aangeven wat hun oordeel is over een aantal aspecten van de woonomgeving. Daarbij konden zij onderscheid maken tussen wat zij vonden van het nieuwbouwproject Grootstal als geheel, en wat zij vonden van hun eigen buurtje (Terrassen, Baan, Hof, Fort en Kamertjes). In dit hoofdstuk 2 laten we zien wat de bewoners van het totale project vinden. In hoofdstuk 3 komen de meningen over de verschillende buurtjes aan de orde.

variatie in architectuur uiterlijk woningen variatie in straten onderhoud straten inrichting groen onderhoud groen aanwezigheid speelvoorz. onderhoud speelvoorz. ruimte tussen woningen winkelmogelijkheden hoeveelheid parkeerplaatsen onderhoud parkeerplaatsen bereikbaarheid per fiets bereikbaarheid per auto sociale veiligheid hondenpoep

zeer goed 8 1 3 2 4 4 14 5 1 3

goed 56 23 51 55 47 47 65 65 33 38

gaat wel 35 46 39 33 38 35 20 25 49 31

slecht 9 30 7 9 11 14 2 1 16 31

Tabel Waardering verschillende aspecten woonomgeving, in %

Opvallend positief: aanwezigheid en onderhoud speelvoorzieningen 70 tot 80 % noemt de aanwezigheid en het onderhoud van speelvoorzieningen goed tot zeer goed, bijna niemand vindt het slecht. Ter vergelijking: in heel Nijmegen (Stadspeiling 2001) is slechts rond de helft van de inwoners (die daar een mening over hebben) tevreden over speelvoorzieningen Positief: onderhoud straten De waardering voor het straatonderhoud lijkt bovengemiddeld. In Grootstal vindt 57% dit (zeer) goed, 33% gaat wel. In vergelijking met de waardering in heel Nijmegen is dat een goede score. Opvallend is dat verderop in de enquête, waar de waardering voor de eigen straat nog eens specifiek wordt nagevraagd, het onderhoud (van de eigen straat) minder goed wordt beoordeeld. Opvallend negatief: uiterlijk woningen 30% van de respondenten beoordeelt het uiterlijk van de woningen in Grootstal als slecht, slechts 24% (zeer) goed. In het Woningmarktonderzoek 1999/2000 is gevraagd naar de tevredenheid met de aantrekkelijkheid van de bebouwing; 74% was daar (zeer) tevreden over. De aantrekkelijkheid van de bebouwing wordt niet alleen bepaald door het uiterlijk van de woningen. Ook de variatie in architectuur maakt daar onderdeel van uit en daar is men in Grootstal duidelijk positiever over.

5


Ter toelichting op hun negatieve oordeel over het uiterlijk van de woningen zeggen de Grootstallers vooral dat ze de huizen lelijk/onafgewerkt vinden. Ook verder in de enquête worden veel opmerkingen gemaakt over het uiterlijk van vooral de huizen in de Kamertjes en een deel van de Terrassen (plaatwerk) Op de bewonersavond is uitgebreid gesproken over het uiterlijk van de woningen. Daarbij is onder andere het volgende naar voren gebracht: • De woningen voorzien van plaatwerk vindt men er armoedig, niet af, “Oostblokachtig” uitzien. • Sommige voorgevels, die op zich van mooie bakstenen zijn gemaakt, zijn met cement dichtgesmeerd/gevoegd waardoor ze nu lelijk en grijs zijn. • Men verbaasd zich erover dat woningen met zo’n uiterlijk goedgekeurd worden door de Welstandscommissie. • In de flats aan de Joulestraat is een lelijke vochtrand te zien in het hout van de betimmering. • Voor veel eerste bewoners was het uiterlijk van de woningen een tegenvaller/schrik. Men had zich op basis van de plaatjes heel andere voorstellingen gemaakt. Opvallend negatief: winkelmogelijkheden 30% van de respondenten zegt dat de winkelmogelijkheden slecht zijn: de winkels zijn te ver weg. Ter vergelijking, in heel Nijmegen is 85 tot 88% (zeer) tevreden over de winkelmogelijkheden. Een deel van de mensen die de winkelmogelijkheden “slecht” noemt, geeft aan dat dat voor hen geen probleem is, soms vinden ze het zelfs prettig dat er geen winkels in de buurt zijn. Wel wordt regelmatig opgemerkt dat het voor ouderen een probleem kan zijn. Negatief: ruimte tussen de woningen De ruimte tussen de woningen krijgt een heel gematigde beoordeling, ongeveer de helft van de respondenten zegt “gaat wel”. Men loopt duidelijk niet over van enthousiasme, 16% is zelfs echt ontevreden. Negatief: parkeergelegenheid Over hoeveelheid parkeergelegenheid vindt 49% (zeer) goed, het onderhoud 43%. Gaat wel zegt resp. 23 en 32%. Hiermee lijken de scores iets slechter dan voor Nijmegen als geheel, waar ongeveer 2/3 van de inwoners (zeer) tevreden is over de parkeergelegenheid Op de bewonersavond is het onderwerp parkeren uitgebreid aan de orde geweest. Daarbij werden verschillende bezwaren naar voren gebracht. Bij veel mensen bestaat de indruk dat er in de wijk sowieso te weinig parkeerplaatsen zijn. Volgens onderzoeken van enkele jaren geleden zou dat niet het geval zijn maar misschien is ondertussen het autobezit toegenomen (meer 2 e auto’s). Daarnaast wordt veel geklaagd over oneigenlijk parkeren. Zo is er parkeeroverlast van bezoekers van de tennishal, die in de wijk parkeren terwijl dat niet de bedoeling is. Ook hebben bewoners van de Terrassen het gevoel dat de bewoners van de flats aan de Carnotstraat op straat parkeren, terwijl ze een eigen parkeerkelder hebben. Tenslotte vindt men dat inrichting van de parkeerplaatsen niet handig is waardoor er soms parkeerruimte verspild wordt: • sommige parkeerplaatsen zijn anderhalve auto groot

6


• •

er zijn ook vakken die juist te klein zijn, waardoor je bij het inparkeren altijd over het trottoir moet bij een aantal parkeerplaatsen is juist geen sprake van markering. Daardoor wordt er slordig geparkeerd en kunnen er minder auto’s gestald worden dan mogelijk is. Bovendien belemmerd het de doorstroming van het overige verkeer.

Drempels: tegengestelde wensen Zo’n 70% van de bewoners vindt de bereikbaarheid van de wijk per auto (zeer) goed. Toch werden in veel enquêtes de verkeersdrempels als probleem genoemd. Veel bewoners vinden dat de bereikbaarheid per auto nadelig beïnvloed wordt door de grote hoeveelheid drempels. Ook op de bewonersavond is hierover gesproken. Daarbij kwam naar voren dat er op dit punt veel tegengestelde verlangens zijn. Bij de oplevering van de wijk waren er minder drempels. Omdat er ondanks die drempels te hard gereden werd is dat aantal vrij snel, op verzoek van de bewoners uitgebreid. Ook voor fietsers is het grote aantal drempels vervelend. Dat leidt er toe dat sommige fietsers hun toevlucht zoeken tot het trottoir. Tegenwoordig worden in verkeersdrempels “fietsgootjes” vrijgehouden. In Grootstal liggen nog de oude drempels. Hondenpoep Even grote groepen geven aan de hondenpoepsituatie in Grootstal goed dan wel slecht te vinden (steeds bijna een derde). In hoofdstuk4 (groenvoorzieningen) wordt uitgebreid op dit thema ingegaan. Driekwart bewoners is wel trots op wijk We hebben de inwoners van Grootstal gevraagd of ze het eens zijn met de uitspraak “de nieuwbouw Grootstal is een bijzondere wijk waar ik best wel trots op ben”. Een kwart was het helemaal eens met deze uitspraak, de helft een beetje eens.

7


60 50 40 30 20 10 0 eens

beetje eens

beetje oneens

oneens

Figuur Grootstal is een bijzondere wijk waar ik best wel trots op ben

Ruim een kwart heeft klacht over woonomgeving gemeld Meer dan de helft van de inwoners heeft sinds de verhuizing naar Grootstal geen klachten over de woonomgeving gehad. Ongeveer 20% had wel een klacht, maar daar nooit melding van gemaakt. Ruim een kwart heeft een klacht gemeld bij de gemeente. De behandeling van die klachten is maar in beperkte mate naar tevredenheid geweest: steeds geeft zo’n 40% aan dat de klacht slecht verholpen is en dat de snelheid en uitleg van de afhandeling slecht was.

8


uitleg afhandeling

snelheid afhandeling

klacht verholpen

0%

20%

40% goed

60%

gaat wel

80%

100%

slecht

9

Evaluatie-onderzoek Grootstal Waardering buurtjes binnen Grootstal

3

Waardering buurtjes binnen Grootstal Naast de totaal-waardering voor Grootstal is het ook goed te weten hoe de verschillende buurtjes van de wijk scoren bij de bewoners. Daarbij wordt Grootstal onderscheiden in 5 deelgebieden: • de Kamertjes, het gebied ten noorden van de Galvanistraat, tot en met de Marie Curiestraat • het Hof, Joulestraat • het Fort, von Fraunhoferhof en Keplerstraat • de Terrassen, het gebied ten zuiden van de Galvanistraat, tot en met de Carnotstraat • de baan, de Galvanistraat (zeer) goed variatie in architectuur uiterlijk woningen variatie groen onderhoud groen aanwezigheid speelvoorz. onderhoud speelvoorz. hoeveelheid park.plaatsen onderhoud park. plaatsen ruimte tussen woningen bereikbaarheid fiets bereikbaarheid auto hondenpoep sociale veiligheid

kamertjes 32 7 50 53 77 65 57 44 54 88 77 30 66

hof 54 36 62 58 85 77 52 39 39 92 75 23 51

fort 59 52 48 50 89 74 46 34 18 93 64 28 73

terrassen 59 52 48 49 75 73 47 55 44 92 59 36 72

baan 65 47 46 38 71 57 41 42 57 90 73 18 61

hof 13 28 11 17 0 3 28 33 17 1 4 40 6

fort 5 13 14 13 3 2 35 30 26 2 15 27 3

terrassen 10 29 19 19 3 3 26 13 20 2 7 28 4

baan 2 11 14 13 8 2 25 24 20 5 5 33 3

Tabel % per buurtje dat "goed" of "zeer goed" oordeelt

(zeer) slecht variatie in architectuur uiterlijk woningen variatie groen onderhoud groen aanwezigheid speelvoorz. onderhoud speelvoorz. hoeveelheid park.plaatsen onderhoud park. plaatsen ruimte tussen woningen bereikbaarheid fiets bereikbaarheid auto hondenpoep sociale veiligheid

kamertjes 24 67 12 23 3 4 23 21 15 2 10 37 9

Tabel % per buurtje dat "slecht" of "zeer slecht" oordeelt

Verschillen tussen buurtjes •

De waardering voor de variatie in architectuur en het uiterlijk van de woningen is het hoogst in het Fort en de Baan. Er zijn daar ook nauwelijks mensen die als oordeel “slecht” geven. Veel slechter wordt geoordeeld in de Kamertjes. Veel

11


• • • • • •

12

genoemde klachten daar: de huizen zien er lelijk en onaf uit (wordt door bijna de helft van de bewoners gevonden) en het materiaal van de woningen komt goedkoop over. In het Hof is de waardering voor de variatie in het groen het hoogst. In geen enkele buurt wordt negatief geoordeeld over de speelvoorzieningen. Het positiefst is men in het Hof en het Fort. In het Fort is wordt de hoeveelheid parkeerplaatsen het meest “slecht” genoemd. Men vindt daar vaak dat er te weinig parkeerplaatsen zijn. Het onderhoud van de parkeerplaatsen wordt in het Hof en het Fort wat slechter beoordeeld. Over de ruimte tussen de woningen is men in het Fort een stuk negatiever dan in de ander buurtjes De bereikbaarheid per auto scoort in het Fort en de Terrassen wat minder. Daar wordt onder andere genoemd dat er te veel en te hoge verkeersdrempels zijn. Hondenpoep wordt in alle buurtjes door een kwart tot 40% van de bewoners “slecht” genoemd. Het meest nog in ’t Hof. Men geeft aan dat honden op de verkeerde plaats worden uitgelaten en op het speelterrein poepen. Ook bij de Baan klaagt men hierover.

Evaluatie-onderzoek Grootstal Groenvoorzieningen

4

Groenvoorzieningen Algemeen oordeel Ruim de helft van de inwoners van Grootstal vindt de inrichting en het onderhoud van het groen (zeer) goed. Ook een grote groep zegt gaat wel. Twee soorten groen In de nieuwbouw Grootstal liggen twee grotere groenstroken: de baan en de ecologische zone. Voor beide is gevraagd wat de bewoners vinden van inrichting, onderhoud en aanblik. Uit de antwoorden blijkt dat het verschil in filosofie/opzet tussen de twee gebieden door de bewoners ook duidelijk zo ervaren wordt: 70% noemt de ecologische zone wild/natuurlijk terwijl slechts 11% de baan zo kenschetst. inrichting/ontwerp

onderhoud aanblik

natuurlijk/wild gewoon parkachtig goed gaat wel slecht aantrekkelijk gaat wel onaantrekkelijk

ecologische zone 70% 26% 4% 22% 49% 29% 24% 38% 38%

baan 11% 55% 34% 49% 44% 8% 39% 48% 13%

Tabel Beoordeling baan en ecologische zone, in %

Baan aantrekkelijker dan ecologische zone De baan wordt een stuk aantrekkelijker gevonden dan de ecologische zone. Toch noemt slechts 39% de baan ronduit aantrekkelijk, de grootste groep oordeelt “gaat wel”. Uit de opmerkingen die op de enquêteformulieren en bewonersavond gemaakt zijn komt het volgende beeld naar voren: • De groenvoorzieningen zijn saai. Alleen maar gras en geen bomen en struiken • De ecologische zone is wanneer hij in bloei staat zeker aantrekkelijk. Dat is echter slechts drie maanden per jaar het geval. De rest van de tijd is hij ronduit saai/onaantrekkelijk. • De muur in de ecologische zone is erg lelijk, waarom groeien daar nog steeds geen klimplanten tegenop? • Het zou goed zijn als er (meer) bankjes en prullenbakken geplaatst worden. Onderhoud ecologische zone slecht beoordeeld Het onderhoud van de baan wordt redelijk beoordeeld, dat van de ecologische zone niet. Daarvoor zijn twee verklaringen denkbaar. Enerzijds brengt een ecologische opzet een andere beheervorm met zich mee dan standaard. Het kan zijn dat die niet herkend/gewaardeerd wordt door de bewoners. Maar het kan ook zijn dat zij binnen de kaders van “ecologisch beheer” het in de ecologische zone gepraktiseerde onderhoud toch onvoldoende vinden.

13


Op de bewonersavond kwam naar voren dat beide verklaringen opgaan. Soms worden de ecologische uitgangspunten niet gewaardeerd. Zo zijn er mensen die graag zouden zien dat de paden breder gemaakt en beter onderhouden zouden worden. Dat druist in tegen de filosofie van de ecologische zone, waarin paden alleen recht van bestaan hebben als ze voldoende belopen worden. “Helpen” van paden is in een ecologisch gebied niet gewenst. Anderzijds vonden sommigen het beheer ook wanneer je uitgaat van ecologische principes onvoldoende. Zo klaagde men b.v. dat boompjes en struiken door te ruw maaien verdwenen waren en niet vervangen. Hondenpoep: baasjesprobleem Hoewel dat niet de bedoeling en niet toegestaan is poepen veel honden in de groengebieden. Er is een hondentoilet naast de Grootstalselaan en ook langs de Mollenhutseweg is uitlaatgelegenheid. Het hondentoilet is verhard, waardoor honden daar niet graag hun behoefte doen. Dit probleem is al naar voren gekomen in de schouw van Grootstal eind oktober 2001, en wordt zowel in de enquête als op de bewonersavond gemeld. De gemeente zal het hondentoilet dan ook aanpakken, waarbij onder andere de verharding verwijderd wordt. Dat honden op de verkeerde plaatsen poepen ligt vooral aan hun bazen. Daarom vragen veel bewoners om sancties en het plaatsen van verbodsborden. De ervaringen daarmee in de praktijk zijn echter niet gunstig. Een bekeuring uitdelen is alleen mogelijk bij betrappen op heterdaad. Bij het zien van een uniform beletten de meeste baasjes hun honden het poepen wel. Het plaatsen van borden heeft meestal niet veel effect, terwijl er wel nadelen mee samenhangen: verwachtingen van bewoners worden niet bewaarheid, het kan leiden tot een woud van bordjes in woonwijken.

14

Evaluatie-onderzoek Grootstal Inrichting straten

5

Inrichting straten In de enquête hebben we speciale aandacht besteed aan de inrichting van de straat. Die verschilt van buurtje tot buurtje: • De Galvanistraat ligt aan weerszijden van de baan. • In de Terrassen en de Kamertjes liggen de woningen aan loopstraten, die dwars op de ontsluitingswegen staan. Men kan niet met de auto voor de deur komen. In de Terrassen zijn de loopstraten beklinkerd, in de Kamertjes met gras gevuld. • In het Hof en ’t Fort zijn tamelijk traditionele straten. Wat vindt men van het ontwerp, van het onderhoud, ziet de straat er aantrekkelijk uit?

Onderhoud en aantrekkelijkheid bebouwing belangrijker voor waardering dan inrichtingswijze Kamertjes

‘t Hof

’t Fort

Terrassen

de baan

stenig gewoon groen

31 48 22

24 60 16

17 69 14

40 52 8

8 45 47

goed gaat wel slecht

34 47 19

40 45 15

48 46 6

49 36 16

40 55 5

aantrekkelijk gaat wel onaantrekkelijk

16 46 38

25 56 19

41 48 11

30 48 23

63 37 0

inrichting

onderhoud

aanblik

Tabel Oordeel per buurtje over straat, in %

De Galvanistraat wordt als enige straat door een belangrijk deel van de bewoners “groen” gevonden. In de Terrassen geldt dat voor bijna niemand, niet verwonderlijk gezien de inrichtingsvorm die daar gekozen is. Wel opmerkelijk is dat bijna een net zo groot aandeel van de bewoners van de Kamertjes hun straat stenig vindt als in de Terrassen. De kwalificatie “gewoon” scoort erg hoog, vooral in ’t Hof en ’t Fort. Wat onderhoud betreft hebben bewoners van ’t Fort en de Baan weinig klachten. Dat is wat meer in de drie overige buurtjes De Baan is duidelijk de aantrekkelijkste straat/buurtje. ’t Fort scoort als tweede. De Kamertjes worden het minst gewaardeerd.

15


% onaantrekkelijk Kamertjes

Hof

Biotstraat Lenardstraat Faradaystraat Marie Curiestraat

56 24 47 27

Hatertse weg Joulestraat Keplerstraat even

25 22 11

Keplerstraat oneven von Fraunhoferhof

14 3

Carnotstraat Eulerstraat Fresnelstraat Bohrstraat

19 29 33 27

Galvanistraat

0

Fort Terrassen

Baan

Tabel % per straat dat straat onaantrekkelijk vindt

Hoewel niet iedere straat een even groot enthousiasme oproept kun je uit de antwoorden van de bewoners niet afleiden dat de meer stenige Terrassen slechter gewaardeerd worden dan de groenere Kamertjes. Integendeel, de straten met de laagste waardering, Biotstraat en Faradaystraat, liggen in de Kamertjes. Overigens kan deze conclusie nog wel wat genuanceerd worden: • In de Terrassen wordt de randstraat, de Carnotstraat, duidelijk het beste gewaardeerd. De binnenstraten scoren slechter, alhoewel zeker niet slechter dan de straten in de Kamertjes. • Uit de bij de vraag geschreven opmerkingen blijkt dat mensen in hun oordeel over de aantrekkelijkheid van de straat zich zeker ook laten leiden door de aantrekkelijkheid van de bebouwing. Die wordt in de Kamertjes erg slecht beoordeeld wat deels de slechte beoordeling voor de straat als geheel verklaart. • In de Terrassen wordt niet zozeer geklaagd over de stenigheid van de straten, maar meer over het onderhoud daarvan: er groeit veel onkruid tussen de stenen. En het verwijderen van het onkruid brengt ook specifieke problemen met zich mee. De machine die het onkruid moet verwijderen gooit losliggende steentjes in het rond waardoor woningen en auto’s beschadigd raken. • In de Kamertjes heeft men ook onderhoudsproblemen met de straten: de betontegels daar zijn glad, viezig en moeilijk schoon te maken

16

Evaluatie-onderzoek Grootstal De woning

6

De woning Waardering laagbouw beneden gemiddeld: te klein De bewoners van Grootstal waarderen hun woning gemiddeld met een 7,4. Daarbij is duidelijk verschil naar woningtype: Grootstal 7.0 7.3 8.0

laagbouw huur laagbouw koop etage huur

Nijmegen 7.3 8.0 7.3

Tabel Rapportcijfer woning

De waardering voor zowel de laagbouwkoopwoningen als de laagbouwhuurwoningen liggen onder het Nijmeegse gemiddelde. De etagehuurwoningen daarentegen krijgen erg goede beoordelingen. Kijk je naar de achterliggende factoren dan zie je dat in de etagehuur men heel tevreden is over de grootte van de woning. Driekwart beoordeeld die als “royaal”. In de laagbouw vindt meer dan de helft het “gaat net”. Het meest voorkomende probleem is gebrek aan bergruimte, dat speelt voor 40% van de laagbouwbewoners. Ook een te kleine woonkamer wordt vaak genoemd, door meer dan een derde van de laagbouwbewoners. Daarnaast van een kwart van de kopers en 20% van de laagbouwhuurders dat er te weinig slaap/werkkamers zijn. Een kwart van de laagbouwkopers heeft inmiddels de woning al vergroot, meestal door een opbouw (von Fraunhoferstraat). Ook geeft een meerderheid van de laagbouwbewoners aan (een beetje of sterk) last te hebben van de smalle beukmaat van de woningen. Daardoor worden de inrichtingsmogelijkheden van de woonkamer beperkt en is er weinig privacy in de tuin lb huur

lb koop

et huur

royaal gaat net te klein

31 56 13

29 61 10

75 24 1

royaal gaat net te klein

54 39 7

19 47 33

sterk beetje niet

25 41 34

26 46 28

grootte woning

grootte tuin

hinder breedte

6 7 87

Tabel Waardering verschillende aspecten van de woning, in %

Variatie in plattegronden Bij de bouw van Sportpark Grootstal is geprobeerd wat leven in de wijk te brengen door ervoor te zorgen dat in een deel van de woningen een bedrijf aan huis kan worden uitgeoefend. In praktijk betekent dat dat er op de begane grond een of meerdere ruimtes zijn die voor verschillende doelen kunnen worden ingezet, terwijl wonen en slapen op de 1e en 2 e verdieping gelokaliseerd zijn.

17


54 van de respondenten geven aan in zo’n soort woning te wonen. In 12 gevallen wordt er ook werkelijk een bedrijf aan huis uitgeoefend. Verder worden de vertrekken gebruikt als privé-werkkamer (16x), als slaapkamer (13x) en als logeer/hobbykamer (11x). In een deel van de woningen in Grootstal is nogal gevarieerd in de woonplattegronden vooral in het gebruik van verschillende woonniveau’s. Gedeeltelijk is dat het gevolg van de pogingen ruimte voor werken aan huis te creeëren. De afwijkende indelingen leiden zowel tot waardering (apart, eigen karakter) als kritiek (onhandig, niet praktisch, ruimteverspilling)

18

Evaluatie-onderzoek Grootstal Duurzaamheidsaspecten

7

Duurzaamheidsaspecten Eerste bewoners goed op de hoogte van duurzaam karakter Meer dan de helft van de bewoners is goed op de hoogte van het duurzame karakter van Grootstal, 10% had er nog nooit van gehoord. Met name mensen die later in Grootstal zijn komen wonen en de bewoners van de etagewoningen zijn slecht op de hoogte. De slechte score van de etagebewoners wordt deels verklaard doordat bewoners van de Carnotstraat-flats veel later in de wijk zijn komen wonen. Zij hebben de informatiestroom over duurzaamheid gemist. Maar ook de bewoners van de oudere flats, aan de Joulestraat en Keplerstraat zijn slechter dan gemiddeld op de hoogte. 75

50

25

0 1e bew.

latere bew. goed op de hoogte

lb koop

lb huur

van gehoord

et huur

niet

Tabel Zijn bewoners op de hoogte van het duurzame karakter van de bouw op Grootstal, in %

Energiemaatregelen breed gewaardeerd, toch voor 30% ook nadelen De woningen op Grootstal zijn zo goed mogelijk geïsoleerd hebben hoogrendementsketels de woonkamers zijn in principe op de zon, op het zuiden gelegen. Dit alles met het doel de woningen zo energiezuinig mogelijk te maken. Voor 70% van de bewoners zijn hier geen nadelen aan verbonden. 30% geeft aan meer of minder nadelen van deze maatregelen te ondervinden. Drie zaken worden daarbij regelmatig genoemd: het is benauwd/ moeilijk te ventileren, de lucht in huis is droog en de verwarming geeft geluidsoverlast. Voor de meerderheid geldt echter dat de voordelen groter zijn dan de nadelen, of daar minstens tegenop wegen. Slechts 5% vindt de nadelen groter dan de voordelen. Als extra-opmerking wordt meerdere malen op de enquêteformulieren geschreven dat de thermostaten niet goed functioneren doordat het wonen over meer verdiepingen verspreid is dan standaard (een thermostaat in de woonkamer op de 1e verdieping reageert niet wanneer het in de keuken op de begane grond te koud is) en door de oriëntatie van woonkamers op het zuiden (idem, daar is het warm dus de ketel slaat niet aan met als gevolg dat het in de rest van het huis te koud is). geen nadelen voordelen groter dan nadelen

energie 70% 13%

materiaal 63% 7%

grastegels 48% 8%

19


evenveel voor- als nadelen meer nadelen

9% 5%

15% 11%

17% 25%

Tabel Brengen duurzaamheidsaspecten nadelen met zich mee, in %

Op de bewonersavond werd nog naar voren gebracht dat door de oriëntatie op het zuiden het zomers in de woonkamers erg warm kan worden. Deze zuidligging zou je moeten combineren met goede zonwering (eventueel in de vorm van begroeiing). Overigens werd dit niet als een groot probleem ervaren. Op de avond werd ook opgemerkt dat het jammer is dat er zo weinig met zonne-energie gedaan is. Zonnepanelen op de daken zouden goed in de uitgangspunten van de wijk hebben gepast. Vooral in laagbouwhuur nadelen materiaalkeuze Ook bij de materiaalkeuze is gelet op duurzaamheid: weinig onderhoud, lang meegaan, geen uitputting van grondstoffen. Hier is de waardering iets ongunstiger: 37% heeft daar in meer of mindere mate nadeel van, maar een klein deel daarvan vindt de voordelen groter dan de nadelen. Vooral bewoners van de laagbouwhuurwoningen hebben slechte ervaringen, daar heeft meer dan de helft ( in de Kamertjes zelfs meer dan 70%) nadelen van de materiaalkeuze. Met kop en schouders steekt boven de andere nadelen uit: de duurzame materialen vindt men lelijk. En dat wordt voor het merendeel niet gecompenseerd door de duurzaamheid. Van grastegels ondervindt men relatief veel nadeel Vooral op de parkeerplaatsen liggen grastegels, die dienen om regenwater beter in de bodem kunnen laten wegzakken. De waardering voor deze tegels is de erg ongunstig. Meer dan de helft van de bewoners ziet hier nadelen aan. Daarbij gaat het vooral om twee punten: er groeit te veel onkruid en het bemoeilijkt het lopen (kinderwagens, rollators, slecht ter been zijnden). Dat geldt des te sterker waar de grastegels ook op het trottoir (b.v. Marie Curiestraat) liggen. Over het onderhoud van de grastegels werden op de bewonersavond meerdere opmerkingen gemaakt. Het maaien van het gras gebeurt, zeker aan de randen, niet zorgvuldig, wordt ook soms bemoeilijkt doordat er auto’s geparkeerd staan Daarnaast blijft het afgemaaide gras vaak lang liggen. Regenwaterafvoer geeft plaatselijk problemen Het regenwater in Grootstal zinkt weg in de bodem, via grindputten bij de huizen of via de ecologische zone, waar het met buizen heen wordt geleid. Meer dan de helft van de bewoners was hier goed van op de hoogte, net als bij het duurzame karakter van de bouw in Grootstal. 17% had er nog nooit van gehoord. Van de bewoners vindt 80% het een goed idee om het regenwater zo te verwerken, 7% een slecht idee. Over de uitwerking van het idee is niet iedereen even enthousiast: 45% noemt de afvoer van regenwater zonder meer prima, 42% vindt dat het over het algemeen goed gaat maar dat er bij extreme regenval wel problemen zijn. 13% heeft regelmatig last van modder en nattigheid. Het meeste overlast hebben: • bewoners van laagbouwhuur (23%, versus maximaal 8% in de andere typen) • bewoners van de Keplerstraat oneven (57%) Faradaystraat (23), Bohrstraat (23) en Joulestraat (20)

20

Evaluatie-onderzoek Grootstal Duurzaamheidsaspecten

Bij de klachten uit de Joulestraat moet opgemerkt worden dat die allemaal afkomstig zijn van de bewoners van de huurwoningen in de binnenstraatjes. Bij elkaar betekent dat dat de huurblokken Kepler/Joulestraat veel overlast melden. Er lijkt geen relatie met het gebruikte systeem. Keplerstraat en Joulestraat wateren af via grindputten, Faradaystraat en Bohrstraat op de ecologische zone. De overlastproblemen in de Joule- en Keplerstraat zijn bekend bij de beheerder van deze huurwoningen, woningstichting Mr. ten Hagen. Om het afvoersysteem goed te kunnen laten werken mogen de regenpijpen en grindkoffers niet verstopt raken. Daarvoor is het nodig dat er blad- en zandvangers in de pijpen geplaatst worden. Bij een deel van de woningen in Grootstal is dit na enige tijd gedaan. Sindsdien werkt het systeem naar behoren. De woningen aan de Joule- en Keplerstraat hebben vrijstaande, zinken regenpijpen waaraan geen blad- en zandvangers geplaatst kunnen worden. Mr ten Hagen is op dit moment bij twee woningen aan het experimenteren en hoopt op korte termijn het probleem op te lossen. Grote tevredenheid over afvalsysteem In Grootstal is een ondergronds afvalverzamelingssysteem. Mensen deponeren hun huisvuil via kokers (een voor GFT, een voor restafval) in ondergrondse tanks die regelmatig geleegd worden. Vanuit het oogpunt van DAR en gemeente levert dit systeem een aantal beheerproblemen op: • In de restafvalkoker zouden door de bewoners groene huisvuilzakken (die belast zijn) gedeponeerd moeten worden. De grijze huisvuilzak wordt echter regelmatig gebruikt. • De restafvalkoker is alleen bedoeld voor huishoudelijk restafval maar wordt ook gebruikt voor grof vuil. Daardoor is de capaciteit, die voor alleen huishoudelijk restafval zeer ruim berekend is, regelmatig onvoldoende • Het afval in de GFT-koker is erg vervuild met restafval, waardoor het heel vaak niet als GFT-afval, maar als restafval verwerkt moet worden, wat veel duurder is. Over de effecten van het systeem op het straatbeeld (geen vuilniszakken, weinig zwerfvuil) zijn gemeente en DAR wel tevreden. In de enquête hebben we zowel vragen gesteld over de kenmerken van het systeem als over de beheerproblemen. De bewoners zijn ronduit enthousiast over de kenmerken van het systeem:

afstand tot kokers geen afval thuis bewaren uiterlijk kokers opgeruimdheid terrein bij kokers functioneren sleutels systeem in totaal

goed 81 95 59 42 55 84

gewoon 16 5 38 40 26 15

slecht 4 0 2 18 19 2

Tabel Waardering afvalsysteem, in %

In zijn totaliteit wordt het systeem goed beoordeeld door de bewoners, 95 % geeft dan ook de voorkeur aan dit systeem boven het traditionele Nijmeegse bakken/zakkensysteem. Minpunten zijn de opgeruimdheid van het terrein bij de kokers (wordt in ’t Hof wat sterker genoemd) en het functioneren van de sleutels (ook wat meer genoemd in ’t Hof, en ook in de Terrassen). We hebben de bewoners de beheerproblemen van het systeem voorgelegd. Vaak bleek dat men zich hier niet bewust van was. We hebben gevraagd of ze een idee hebben

21


wat de reden kan zijn dat er vaak restafval in de GFT-kokers gegooid wordt. Daarop kwamen de volgende antwoorden: verpakkingsmateriaal gaat mee lui/dom/desinteresse van bewoners kokers lijken te veel op elkaar sleutels werken niet goed mensen van elders maken misbruik

37% 21% 18% 16% 14%

Tabel Reden vermenging restafval en GFT

Opmerkingen op de enquêteformulieren: • Doordat de sleutels niet goed werken blijven de containers open en kan iedereen er van alles ingooien. Regelmatig zijn de sloten langdurig kapot. De besteltermijn voor sleutels, 6 weken, is eigenlijk onacceptabel lang. • De wagen van de DAR neemt alles in een keer mee, waarom zou je dan scheiden. De DAR gebruikt één wagen die de opvangcontainers in Grootstal kan leegzuigen. Die wagen maakt echter twee rondes door de wijk, een keer voor het GFT, een keer voor het restafval. • De containers voor het restafval zijn te snel vol. Men wil het vuil toch kwijt en gooit het dan maar in de groene koker. Op de bewonersavond werd hier nog het een en ander aan toegevoegd. Zo vroeg men zich af of wel goed duidelijk is wat in het systeem mag en wat niet. Weten mensen dat het niet de bedoeling is dat tapijten, klein huisraad etc in de restafvalkoker gaat. Wat dat betreft is ook de voorlichting bij de milieustraat verwarrend. Daar hoor je vaak dat de goedkoopste manier om je kleiner grof vuil kwijt te raken is om het in een groene zak langs de weg te zetten. Zeker bij bewonersveranderingen zou aandacht aan de voorlichting geschonken moeten worden. Verzucht wordt dat het, ondanks alle voorlichting, toch een kwestie van gedrag en motivatie zal blijven. Tenslotte dringen de bewoners aan op snelle afhandeling van klachten. Kapotte sleutels, verstoppingen van kokers moeten snel opgelost worden, nu duurt dat soms weken.

22

Evaluatie-onderzoek Grootstal Sterke en zwakke punten van de wijk

8

Sterke en zwakke punten van de wijk Tot slot van de enquête konden de respondenten aangeven wat zij sterke en zwakke punten van de wijk vonden. Op de lijst was ruimte om maximaal twee sterke en twee zwakke punten te noemen. Een aantal bewoners heeft nog extra punten opgeschreven. Hoewel deze punten niet in de tabel meegenomen konden worden zijn ze wel in de analyses betrokken. Bij zowel sterke als zwakke punten gold dat zo’n 20% van de bewoners die niet kon/wilde noemen, een kwart noemde een sterk of zwak punt en meer dan de helft noemde twee sterke of zwakke punten. Kindvriendelijkheid en rust zeer gewaardeerd genoemde sterke punten woning

genoemd door.. %

goed geisoleerd/energiezuinig weinig onderhoud/solide woningen prettige woningen goedkoop aparte indeling woningen

6 4 3 2 1

kindvriendelijk, veel speelgelegenheid variatie in bouw ruime opzet mooie architectuur aantrekkelijk uiterlijk wijk straatverlichting

19 6 6 3 2 1

groenvoorziening groen/open karakter dicht bij natuur

7 3 1

rustige buurt gezellige buurt nieuwbouw/nieuwe bewoners/veel kinderen sociale veiligheid nette buurt gemêleerde bevolking milieuaspecten aandacht milieu afvalsysteem duurzaamheid

15 5 4 3 3 2

inrichting/opzet

groen

sociale aspecten

6 6 2

voorzieningen nabijheid winkels/voorzieningen OV

2 2

verkeer/bereikbaarheid ligging wijk binnen Nijmegen verkeersluw bereikbaarheid parkeervoorzieningen

8 4 3 1

Tabel Sterke punten van Grootstal, genoemd door .. %

23


Veel van de genoemde sterke punten hebben te maken met de inrichting/opzet van de wijk (vooral de kindvriendelijkheid scoort hoog) en met sociale aspecten (heel vaak wordt de rust in de buurt positief genoemd). Ook de ligging binnen Nijmegen wordt goed gewaardeerd.

Parkeergelegenheid en uiterlijk woningen meest genoemde minpunten Wat zwakke punten betreft springen het uiterlijk van de woningen en de parkeergelegenheid in het oog. De klachten over het uiterlijk van de woningen zijn vooral in de Kamertjes hoog (23% van de bewoners noemt dit). Bovendien scoort hier ook de waardering van het uiterlijk van de buurt veel slechter dan gemiddeld (20% “saai uiterlijk wijk”). De problemen met het parkeren worden vooral gesignaleerd in ’t Hof (17%), het Fort (20%) en de Terrassen (17%). Ze spelen minder in de Kamertjes (8%) en de Baan (5%). Een heel specifiek probleem is de geluidsoverlast van het ventilatiesysteem van de nieuwe flats aan de Carnotstraat. Dat wordt door veel van de omwonenden genoemd.

24

Evaluatie-onderzoek Grootstal Sterke en zwakke punten van de wijk

genoemde zwakke punten

genoemd door .. %

woning uiterlijk woningen geluidsoverlast ventilatie Carnotstraat kwaliteit te klein materiaalkeuze

13 5 4 4 3

straten en groen onderhoud straten/onkruid te weinig/saai groen onderhoud groen

6 5 4

parkeergelegenheid te veel/te hoge drempels onveilig verkeer

15 9 3

regenwaterafvoer/grindkoffers

5

saai uiterlijk wijk woningen te dicht op elkaar percelen te smal/klein

9 8 3

geluidsoverlast (buren en verkeer) zwerfvuil

4 2

geen winkels/slaapwijk geen brievenbus

5 2

hondenpoep slechte verlichting achterom

8 2

verkeer

milieu opzet/inrichting

sociaal

voorzieningen

overig

Tabel Zwakke punten van Grootstal, genoemd door .. %

Ter toelichting op de zwakke punten worden op de enquêteformulieren nog de volgende opmerkingen gemaakt: • De geluidsoverlast van het ventilatiesysteem wordt nog door veel meer mensen genoemd dan in de tabel naar voren komt. Respondenten konden maximaal twee minpunten noemen. De geluidsoverlast werd vaak als derde of vierde opgeschreven. Op de bewonersavond bleek dat hoewel de afstelling van het ventilatiesysteem recent verbeterd is de overlast nog steeds ervaren wordt. • Klachten over de parkeergelegenheid zijn van heel uiteenlopende aard. Het aantal parkeerplaatsen is beperkt in relatie met het feit dat veel huishoudens 2 auto’s zouden hebben, in een deel van de wijk is parkeeroverlast van het tenniscentrum, parkeerplaatsen zijn onhandig aangelegd, heel ruim voor 1 auto, net te krap voor 2. Er worden opvallend weinig opmerkingen gemaakt over het feit dan men in een aantal straten niet voor de deur kan parkeren.

25


• • • •

26

Men vindt dat er een overmaat aan drempels is. Getallen van 8 of 11 drempels voor men bij zijn huis is worden genoemd. Ook fietsers hebben veel last van deze drempels. In verband met de hondenpoep wordt regelmatig om bordjes “verboden voor honden” gevraagd, met name bij de speelvoorzieningen. Ook zijn er meer en onverharde hondenuitlaatplaatsen nodig. Het gebrek aan brievenbus wordt ook vaak als 3e of 4e zwak punt genoemd, en komt daardoor dus wat minder sterk naar voren in dit overzicht. Door ouderen in de Sprong wordt geklaagd over de bereikbaarheid voor hulpdiensten. Dat wordt niet alleen veroorzaakt door de vele drempels maar ook doordat er geen directe uitweg naar de Hatertseweg is.

Evaluatie-onderzoek Grootstal Achtergrondgegevens bewoners Grootstal

9

Achtergrondgegevens bewoners Grootstal Samenstelling van de bevolking De leeftijd- en huishoudensopbouw in Grootstal is heel gemêleerd. Dat is ook niet verwonderlijk, gezien de gevarieerde samenstelling van de woningvoorraad.

50 Nijmegen

Grootstal 40 30 20 10 0 1-pers 2-pers gezin hh hh

-49

1-pers 2-pers gezin hh hh

50+

totaal

Figuur Huishoudensopbouw Grootstal en Nijmegen, in %

In vergelijking tot de situatie in heel Nijmegen wonen er in Grootstal wat meer 2persoonshuishoudens tot 50 jaar en wat minder 1-persoonshuishoudens boven de 50. Bij de eerste verkoop en verhuur van de woningen op het Sportpark Grootstal wilde men vooral bewoners uit de omliggende wijken Hatert en Grootstal bedienen. Uit de herkomst van de bewoners blijkt dat er inderdaad een behoorlijk aandeel is dat uit deze wijken afkomstig is. De groep die uit de rest van Nijmegen komt is echter nog veel groter.

27


350 300 250 200 150 100 50 0 Hatert/Grootstal

rest Nijmegen

buiten Nijmegen

onbekend

Figuur Herkomst bewoners nieuwbouw Grootstal, absolute aantallen

Ruim 10% van de woningen in de nieuwbouw Grootstal wordt bewoond door een huishouden van buiten Nijmegen

Verhuismobiliteit tot nu toe We hebben met behulp van de gegevens van het kadaster en de woningbeheerders nagegaan hoeveel woningen in Grootstal sinds de oplevering al van bewoners gewisseld zijn. Figuur Aantal opnieuw verhuurde/verkochte woningen in periode 1998-2001

type laagbouw flat kangoeroe

313 77 63 8

% opnieuw verkocht/ verhuurd 18% 12% 13% 38%

Mr. ten Hagen laagbouw koop Hof Fort Terrassen Baan

165 262 32 122 36 72

21% 18% 13% 20% 28% 13%

huur Talis

aantal

In deze tabel valt op: • De mobiliteit in de huurwoningen is gelijk aan die in de koopwoningen. Dit is opvallend want in het algemeen is de mobiliteit in huurwoningen, vooral in de etagesector, hoger. Twee omstandigheden spelen hierbij een rol. Uit de enquêteresultaten bleek al dat de huurders van de etagewoningen erg tevreden zijn. Daarnaast kan d e goede waardering en de lage mobiliteit veroorzaakt worden

28

Evaluatie-onderzoek Grootstal Achtergrondgegevens bewoners Grootstal

• •

•

doordat de flats in Grootstal vooral op ouderen gericht zijn. Elders in Nijmegen wonen ook veel jongeren in flats, die dat eerder als een doorgangswoning zien. De mobiliteit bij de kangoeroe-woningen lijkt erg hoog, het gaat echter maar om een paar woningen zodat toevalligheden grote invloed op het percentage hebben. Bij de koopwoningen is de mobiliteit in de Terrassen een stuk hoger dan in de rest van de buurtjes. Ook hierbij moet bedacht worden dat het absolute aantal woningen waar het om gaat (36) vrij laag is. Ook in het Fort is de mutatiegraad boven gemiddeld Niet in de tabel te zien is dat er binnen het Fort een groot verschil bestaat tussen de von Fraunhoferhof (waar al 30% van de 40 woningen is doorverkocht) en de Keplerstraat (waar 15% van de 82 woningen is verkocht).

De relatief hoge mobiliteit onder de kopers kan misschien verklaard worden door de ontwikkelingen op de koopmarkt. De woningen, die bij de oplevering goedkoop verkocht zijn, zijn de laatste jaren sterk in waarde gestegen. Hierdoor kunnen bewoners de kans zien zich al op korte termijn te verbeteren. Verhuisplannen Kijk je naar de verhuisplannen van de bewoners van Grootstal dan is het beeld iets anders: • Voor de bewoners van de etagehuurwoningen zie je opnieuw een heel lage verhuisgeneigdheid. • De bewoners van de laagbouwhuur, die in praktijk relatief weinig verhuizen, geven een in vergelijking tot de andere bewoners hoge verhuisgeneigdheid aan. • Zowel onder de laagbouwkopers als de laagbouwhuurders is er een grote groep die aangeeft eventueel te willen verhuizen. In vergelijking tot Nijmeegse cijfers (WMO 1999) zelfs een opvallend grote groep. Tussen de meetmomenten voor de Nijmeegse en Grootstalse gegevens ligt meer dan 2 jaar. Dat alleen lijkt echter niet voldoende te verklaren dat het percentage “misschien-verhuizers” in Grootstal zo hoog is.

100%

75%

50%

25%

0% lb koop beslist niet

eventueel

lb huur kan niets vinden

etage beslist wel

29


Figuur Verhuisplannen Grootstal naar woningtype

beslist niet eventueel kan niets vinden beslist wel

laagbouw koop Grootstal WMO ‘99 52% 88% 38% 5% 5% 1% 5% 7%

laagbouw huur Grootstal WMO ‘99 45% 75% 39% 9% 6% 1% 11% 16%

Tabel Verhuisplannen Nijmegen en Grootstal, naar woningtype

30

etage huur Grootstal WMO ‘99 82% 59% 13% 10% 3% 2% 2% 30%

Evaluatie-onderzoek Grootstal Hoe nu verder?

10

Hoe nu verder? Nazorg maar ook lessen voor de toekomst Een van de doelen van het evaluatieonderzoek was het aanpakken van tekortkomingen in de woonomgeving in de nieuwbouw Grootstal, een vorm van nazorg enige jaren na de oplevering. Op grond van schouw, enquête en bewonersavond is er een lijst afspraken opgesteld, met termijnen waarop actie te verwachten valt. Deze lijst is bezorgd bij alle bewoners en gaan we hier niet herhalen. Wie belangstelling hiervoor heeft kan het stuk opvragen bij Elle van de Wall van Bouwen en Wonen. Het tweede doel van het evaluatieonderzoek was uit de ervaringen in Grootstal lessen te trekken voor nieuwbouw in de Waalsprong. Daar gaan we in dit hoofdstuk verder op in. Hebben smalle kavels toekomstwaarde? In Grootstal is in redelijk hoge dichtheid gebouwd. Een van de manieren waarop dat bereikt is is door met smalle kavels te werken. De effecten daarvan zijn in de ervaringen van de bewoners duidelijk merkbaar. De woningen zijn klein en krap, moeilijk in te richten. In de tuinen is weinig privacy. Ook de te beperkt geachte parkeergelegenheid wordt deels geweten aan de smalle kavels. Voor een meerderheid in Grootstal zijn deze beperkingen nog wel acceptabel, vooral gezien de prijs die voor de woningen is betaald, maar het is wel op het randje. Het gevaar bestaat dat dit op den duur tot te veel onvrede en daardoor een vlottende bevolking leidt. Misschien bieden andere verkavelingen (breed en ondiep) betere oplossingen. Veel mensen wensen invloed op bouw, weinigen lukt dat Meer dan 80% van de kopers op Grootstal had invloed willen uitoefenen tijdens de bouw van de woning. Nog geen derde van hen is daar naar tevredenheid in geslaagd. Ook is er een forse groep die erg veel moeite heeft moeten doen om hun wensen te realiseren. In een tijd waar zeggenschap van de consument steeds belangrijker wordt gevonden is dat een heel slechte score. Informatie is niet alleen bij de bouw belangrijk, maar moet ook een vervolg krijgen Een van de bijzonderheden van de nieuwbouw Grootstal is de duurzame filosofie, die achter het project zit. In de startfase is daar ook veel publiciteit aan gegeven. Bij eerste bewoners is die filosofie dan ook tamelijk goed bekend. Je ziet echter dat mensen die later in Grootstal zijn komen wonen veel slechter op de hoogte zijn. Dat kan makkelijk leiden tot minder waardering en verkeerd gebruik van openbare ruimte en voorzieningen: zie je de wadi in de functie waarvoor hij bedoeld is of is het voor jou alleen een droogvallende vijver of een nat grasveld, weet je hoe je het afvalsysteem moet gebruiken, etc?

31


Voor waardering van de openbare ruimte is onderhoud zeker zo belangrijk als inrichting In Grootstal zijn de straten op diverse manieren ingericht, soms stenig, soms groen. Die verschillen in inrichting lijken geen grote rol te spelen in de waardering van het uiterlijk van de straten. Sommige mensen vinden stenig aantrekkelijker, anderen de groenere uitvoering, maar duidelijk voorkeuren zijn er niet. Wel is de manier waarop de straten onderhouden worden belangrijk voor de waardering. Slordig werken, gras laten liggen, niet schoonmaken in een wijde cirkel rond geparkeerde auto’s etc. zorgen voor onvrede. Het uiterlijk van de woningen speelt een grote rol in de trots van bewoners op hun wijk Over de huurwoningen als woning zijn er weinig klachten, wel heel veel over het uiterlijk van de wijk. Vooral de materiaalkeuze roept erg veel weerstand op. Dit is moeilijk nog als een kwestie van smaak te zien. Mensen die het plaatwerk mooi vinden zijn niet te vinden, hoogstens mensen die het niet belangrijk vinden. Hoewel het materiaalgebruik van de woningen dus breed als niet geslaagd ervaren wordt geldt ook hier dat het ontwerp goedgekeurd is door de Welstandscommissie. Was op voorhand niet te zien hoe dit materiaal uit zou pakken, werd hier gewerkt met nieuwe grondstoffen? Waarderen architecten/deskundigen volgens heel andere criteria dan bewoners? Hoe zij zulke missers in de toekomst te voorkomen? In ieder geval is duidelijk dat de gebruikte materialen in het begin en ook na verloop van jaren een goede uitstraling moeten hebben. Eigenlijk is hier sprake van een overeenkomst met de inrichting van de straten: of het er nu groen of stenig is is niet zo belangrijk, zolang het maar een goed onderhouden indruk maakt. De introductie van de milieumaatregelen heeft geleden onder kinderziektes In Grootstal zijn veel voorzieningen aangelegd ter wille van duurzaamheid/milieu. Naderhand zijn diverse aanpassingen nodig geweest om die voorzieningen goed te laten. Niet in het onderzoek meegenomen, want al lang bekend en opgelost, was de vervanging van de warmtepompen aan de Galvanistraat. Verder is bij meerdere projecten ingegrepen om de afvoer van regenwater zonder overlast te laten verlopen, in ’t Hof wordt er nog steeds aan gesleuteld. De effecten van de combinatie van één thermostaat en het wonen op meerdere woonlagen waren niet voldoende door- en voorzien. Door de zuidoriëntatie en isolatie kan het zomers erg warm worden, moet in het ontwerp zonwering (groen of anderszins) misschien meegenomen worden? Achteraf is duidelijk dat deze technieken in een te vroeg ontwikkelingsstadium op grote schaal zijn toegepast. Het afvalsysteem heeft tevreden gebruikers maar wordt niet goed gebruikt Door een combinatie van onwetendheid, ongemotiveerdheid en gemakzucht is het gebruik van het afvalinzamelingsysteem niet zoals het moet: het GFT-afval is vaak vervuild, er worden veel grijze in plaats van groene zakken gebruikt, er wordt ook grof vuil in de restkokers gestort. Bij elkaar leidt dit ertoe dat ondanks ook positieve punten (gebruikers zijn heel tevreden, openbare ruimte ziet er goed uit) gemeente en DAR zich bezinnen op de toekomstwaarde van dit systeem. Niet voor de deur parkeren wordt niet als probleem genoemd Bij niet alle woningen zijn er parkeerplaatsen voor de deur. Wel zijn ze altijd op niet te grote afstand (hoogstens een blok weg). Vaak wordt bij de ontwikkeling van

32

Evaluatie-onderzoek Grootstal Hoe nu verder?

nieuwbouwwijken gedacht dat parkeergelegenheid bij huis essentieel is. De houding van de inwoners van Grootstal wijst erop dat dat niet zo absoluut ligt. Stimuleren bedrijvigheid in woningen moeizaam Bij het ontwerp van Grootstal zijn de plattegronden van een aantal woningen zo gemaakt dat daar uitoefening van een bedrijf aan huis mogelijk was. In praktijk wordt daar maar heel beperkt gebruik van gemaakt: in ongeveer 20% tot een kwart van de gevallen waar daar in de woning mogelijkheden voor zijn wordt er ook werkelijk een bedrijf aan huis uitgeoefend. De ruimte is in de andere gevallen in gebruik genomen voor privé-doeleinden waar die zich overigens ook wel voor leent. Ook ervaringen in andere projecten wijzen erop dat in de meerderheid van de “flexibele ontwerpen” gekozen wordt voor prive-functies. Als je een ruimere menging van wonen en bedrijvigheid aan huis wilt, zul je dus relatief veel woningen met een flexibele indeling moeten plannen. Afhandeling klachten blijft een probleem Bewoners vinden dat de gemeente niet goed, snel, met voldoende uitleg op hun klachten reageert. Steeds noemt zo’n 40% deze aspecten “slecht”. Het betreft hier niet specifiek een probleem van nieuwbouwgebieden. Ondanks Bel- en Herstellijn en inspanningsverplichtingen scoort de gemeente naar de normen van de inwoners nog steeds niet voldoende.

33

Evaluatie-onderzoek Grootstal

Recommend Documents