EUROPESE AGENDA 2008
VOOR WINKELIERS
EUROPESE AGENDA 2008 VOOR WINKELIERS Platform Detailhandel Nederland voorziet dat 2008 een jaar wordt waarin de sector detailhandel zich Europees goed zal kunnen profileren. Het Europees parlement warmt zich dit jaar op voor de parlementsverkiezingen in juni 2009. Veel parlementariërs die willen worden herverkozen, zullen daarom in de aanloop naar die verkiezingen de aandacht op zich moeten vestigen. Dit zowel van de partij die ze in Brussel vertegenwoordigen, als van potentiële kiezers in hun thuisland.
Dit betekent volgens Platform Detailhandel Nederland dat deze parlementariërs
naarstig op zoek zullen zijn naar onderwerpen die goed scoren in hun nationale media. Daartoe behoren zeker ook voor de detailhandel belangrijke thema’s als grensoverschrijdende winkelcriminaliteit, Europees beleid voor stedelijk transport (waaronder bevoorrading en bereikbaarheid van winkels), Europees betalingsverkeer en nieuw Europees beleid om consumenten te beschermen. Het gaat hierbij om thema’s die een groot publiek raken en die als gevolg de bijzondere belangstelling genieten van algemene Nederlandse kranten zoals DeTelegraaf en Algemeen Dagblad.
Een tweede reden waarom de detailhandel meer in de schijnwerpers zal komen, is dat de
Europese Commissie zich steeds nadrukkelijker richt op thema’s die volgens commissievoorzitter José Barroso ‘de Europese burger toegevoegde waarde bieden’. Dit streven vloeit voort uit het nee in 2005 in Frankrijk en Nederland tegen de Europese grondwet en het daaruit blijkende gebrek aan draagvlak voor Europese samenwerking. Sindsdien zet de Commissie in op een Europa van voor de burger en consumenten aantoonbare resultaten. Een voorbeeld is de in 2007 van kracht geworden regelgeving die de kosten van grensoverschrijdend mobiel bellen maximeert. Maar er zit meer in het vat. Zo komt de Europese Commissie volgens haar werkprogramma voor 2008 met voorstellen om de financiële retailmarkten beter te laten functioneren. Daarbij gaat het onder meer om het voor burgers makkelijker maken om grensoverschrijdend hypotheken af te sluiten.
De aandacht voor de consument blijkt ook uit het voornemen om in 2008 een
methode te lanceren om de werking van de Europese interne markt te meten vanuit het perspectief van de consument. Verder gaat de Commissie speciaal aandacht besteden aan verbetering van de werking van de interne markt voor kleine en middelgrote ondernemingen met de introductie van een ‘small business act’. Ook zal de Commissie de werking van
de retailmarkten in de Europese Unie nader bestuderen. Uit een eerste verkenning blijkt dat deze markten onder meer achterblijven in termen van productiviteitsgroei ten opzichte van de
Traditionele speerpunten Platform Detailhandel Nederland:
Verenigde Staten.
In de volgende paragrafen geeft het bureau Brussel van het Platform Detailhandel
Betalingsverkeer
Nederland eerst een korte beschrijving van de stand van zaken bij de vaste onderwerpen van
In 2007 hebben Europees Parlement en Raad van lidstaten
het Platform: betalingsverkeer, winkelcriminaliteit, bereikbaarheid en regeldruk. Bij deze on-
een akkoord bereikt over een Europese richtlijn betalingsdien-
derwerpen werkt het bureau nauw samen met de collega’s in Leidschendam. De klemtoon
sten. Met deze richtlijn, die nu door de lidstaten zal moeten
bij de beschrijving ligt vanzelfsprekend op de Europese dimensie.
worden omgezet in nationale wetgeving, is voor de banken de weg geplaveid om tot één zogeheten ‘Single Euro Payments
Daarna komen de onderwerpen aan bod die hoofdzakelijk tot de verantwoordelijkheid van
Area’ (SEPA) te komen. Met SEPA moet in het gebied van de
bureau Brussel behoren. Deze agenda wordt afgesloten met de Brusselse prioriteiten van het
13 landen die de euro voeren, de eurozone, een gestandaar-
Platform voor 2008 en hoe deze zullen worden bereikt.
diseerde infrastructuur voor betalingen ontstaan. De banken
hebben beloofd dat deze infrastructuur in 2010 klaar is.
Hendrik Jan van Oostrum
De detailhandel is bezorgd dat SEPA zal leiden tot prijs-
Hoofd bureau Brussel van Platform Detailhandel Nederland
verhogingen voor het betalingsverkeer omdat zij vreest dat de banken goedkope pinbetalingen zullen vervangen door het
mail:
[email protected]
veel duurdere Maestro van MasterCard. De retailsector loopt al
tel: (0032) 27365830, mobiel: (0032) 494334166
jaren te hoop tegen het feit dat bij creditcardbetalingen de
Nervierslaan 9-31, 1040 Brussel, Belgie
retailer een zogeheten ‘interchange fee’ of ‘merchant service charge’ moet betalen, die doorgaans 1 tot 2% van de waarde van de transactie bedraagt.
De Europese Commissie heeft tegen MasterCard een zaak
Het Platform Detailhandel Nederland is het samenwerkingsverband van de Nationale
aangespannen wegens anti-competitief gedrag. In december
Winkelraad van MKB-Nederland en de Raad Nederlandse Detailhandel (RND). Het Platform
2007 heeft de Commissie tot groot enthousiasme van de
vertegenwoordigt alle winkeliers van Nederland. Het gaat om 120.000 winkelbedrijven die met 710.000 werk-nemers circa 75 mrd euro per jaar omzetten. Daarmee is de detailhandel de grootste bedrijfstak in Nederland.
detailhandel beslist dat MasterCard de interchange fee moet schrappen voor grensoverschrijdende aankopen met creditcards. Dit op straffe van een dagelijkse boete van 3,5% van
In de Europese Unie genereert de detailhandel 11% van het gezamenlijke nationale
de dagomzet van MasterCard.
inkomen van de lidstaten. In de sector zijn 6 miljoen bedrijven actief met in totaal
30 miljoen werknemers. Van deze bedrijven behoort 95% tot het midden- en kleinbedrijf.
dingingstoezichthouders, zoals in Nederland de NMa, Master-
Platform Detailhandel Nederland is lid van EuroCommerce, de Europese koepel voor detailhandel, groothandel en internationale handel.
Voor de detailhandel is het nu zaak dat nationale mede-
Card gaan dwingen om de interchange fee tevens te schrappen voor betalingen binnen een land.
3
Winkelcriminaliteit
De Europese Commissie heeft haar mond vol dat de
voegdheden van de nationale leden van Eurojust te beperkt
en IJsland. Het eenvoudiger maken voor burgers uit met name
uitbreidingen van de Europese Unie hebben geleid tot een
zijn. Om meer slagkracht te ontwikkelen zouden de bevoegd-
de nieuwe Oost-Europese lidstaten om de oude West-Europese
uitstrekking van een zone van vrede en stabiliteit, welvaart,
heden moeten worden vergroot en de relatie tussen Eurojust
lidstaten in te komen zou kunnen leiden tot een toename van
democratie, mensenrechten en de rechtstaat door heel
en het Europese Justitiële Netwerk worden gereorganiseerd.
grensoverschrijdende winkelcriminaliteit.
Europa. Tegelijk kondigt zij in haar werkprogramma voor
2008 aan dat in het kader van het Europese beleid voor
van de speerpunten van het Platform Detailhandel, namelijk
vrijheid, veiligheid en justitie de strijd zal moeten worden
winkelcriminaliteit. Het Platform is al enige jaren actief in
Bereikbaarheid
opgevoerd tegen het smokkelen en gebruiken van drugs.
het op de Europese agenda krijgen van winkelcriminaliteit.
Voor de detailhandel is teleurstellend dat de Commissie in
Daartoe zijn tweemaal inventariserende rapporten gepubli-
portsector groener of anders gezegd meer milieuvriendelijk
haar werkprogramma met geen woord rept over grens-
ceerd. Ook is begin 2007 een brief gestuurd aan euro-
te maken. Dit raakt de retailsector die voor bevoorrading van
overschrijdende winkelcriminaliteit.
commissaris Franco Frattini van Europees beleid voor
winkels veelal afhankelijk is van vrachtwagens. Transport in de
vrijheid, veiligheid en justitie. In de brief is verzocht om
vorm van auto’s speelt ook een belangrijke rol bij de bereik-
vergelijkbare statistieken per lidstaat en om een netwerk
baarheid van de winkels door consumenten.
van nationale verbindingsofficiers op het terrein van grens-
overschrijdende winkelcriminaliteit. Dit laatste verzoek is
zogeheten externe kosten van de diverse middelen van trans-
vooralsnog niet gehonoreerd.
port te bepalen. Bij die externe kosten gaat het bijvoorbeeld
om de uitstoot van vervuilende emissies, of om overlast in de
4
De Europese Commissie stelt vast dat tot nu toe de be-
Dit wetgevingsvoorstel is van belang met het oog op één
Het nieuwe voorstel van de Europese Commissie inzake
Luxemburg, Nederland, Portugal en Zweden – plus Noorwegen
De Europese Commissie zet in op maatregelen om de trans-
De Europese Commissie komt in 2008 met een model om de
Eurojust biedt een aanknopingspunt de lobby inzake een
vorm van geluid. Het model zal gepaard gaan met een inven-
meer Europese aanpak van winkelcriminaliteit voort te zet-
tarisatie van de verschillende maatregelen die deze problemen
ten. De noodzaak om tot zo’n aanpak te komen wordt nog
het hoofd kunnen bieden (waaronder opname in het Europese
vergroot doordat in december 2007 het zogeheten Schengen-
emissiehandelssysteem en belastingen en heffingen). Het is in
gebied is uitgebreid met negen van de tien landen die in
dit stadium nog onduidelijk of de Commissie de publicatie van
2004 lid werden van de Europese Unie. Bij Schengen gaat het
dit model direct gepaard zal laten gaan met voorstellen voor
de Commissie in 2008 wil komen met een voorstel om de
om het afschaffen van de controles aan de binnengrenzen,
Europese regelgeving, of dat ze daarmee mogelijk later in 2008
slagkracht van Eurojust te vergroten. Eurojust, opgericht in
de zeegrenzen en op luchthavens binnen het gebied dat door
komt.
2002 en gevestigd in Den Haag, is de Europese organisatie
de deelnemende landen wordt gevormd. De nieuwe leden van
voor strijd tegen georganiseerde en grensoverschrijdende
Schengen zijn Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta,
groenboek stedelijke mobiliteitscultuur van belang dat de
misdaad. Eurojust wordt geacht de coördinatie van onder-
Slovenië, Slowakije, Polen en Tsjechië.
Europese transportcommissaris Jacques Barrot in september
zoeken en vervolgingen te verbeteren en lidstaten bij te
2007 publiceerde. Met dit consultatiedocument wenst de
staan om ervoor te zorgen dat onderzoek en vervolging
door 13 EU-lidstaten – Duitsland, Oostenrijk, België,
Commissie in samenspraak met alle betrokken partijen te
doeltreffender worden.
Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk, Griekenland, Italië,
onderzoeken welke belemmeringen een duurzame stedelijke
Maar mogelijk ligt hier nog wel een lobbykans, omdat
Het Schengengebied werd tot december 2007 gevormd
In het verband van transport en de retailsector is ook het
5
6
mobiliteit in de weg staan en hoe die kunnen worden weg-
plan zal, met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel,
tingen te voldoen. De Commissie heeft een website gebouwd
gewerkt. Elke stad is volgens de Commissie anders, maar alle
bij elke maatregel een uitvoeringstermijn worden vastgesteld
(http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/
Europese steden staan volgens haar voor dezelfde uitdagin-
en worden vermeld welke actoren verantwoordelijk zijn voor
index_en.htm) waarop bedrijven kunnen aangeven welke regels
gen: verkeersopstoppingen, de klimaatverandering, vervui-
de tenuitvoerlegging ervan. Inachtneming van het subsidiari-
volgens hen vereenvoudigd dan wel geschrapt moeten worden.
ling, onveiligheid. Het groenboek vestigt de aandacht op de
teitsbeginsel heeft tot gevolg dat het onwaarschijnlijk is dat
In dit verband denkt het Platform Detailhandel Nederland aan
stedelijke dimensie van het vervoersbeleid en zoomt in op
de Commissie met voorstellen voor wetgeving komt. De klem-
de verplichtingen waaraan winkeliers moeten voldoen inzake
de innoverende maatregelen die een aantal pionierssteden
toon zal vermoedelijk liggen op het identificeren zogeheten
Intrastat. Het gaat daarbij om verplichtingen waarmee
hebben genomen. Transportcommissaris Barrot wil nagaan op
‘best practices’.
Eurostat, het statistische bureau van de Europese Commissie,
welke manier Europa dit beleid kan ondersteunen.
van gegevens wordt voorzien.
2007 een actieplan voor goederentransport. De Commissie
voor op het gebied van stedelijke mobiliteit en formuleert
breekt hierin een lans voor meer goederentransport per
het Europees Parlement. Dat nam op 4 september 2007 een
hij 25 open vragen over deze opties. Vragen die aan bod
trein. Zij gaat er daarmee aan voorbij dat voor de detail-
resolutie aan waarin het onder meer de lidstaten oproept op
komen zijn bijvoorbeeld op welke manier de kwaliteit van het
handel, zeker waar het om kleine winkels gaat, veel van het
te houden met het zogeheten ‘gold plating’. In Nederland
collectief vervoer kan worden verbeterd, hoe het gebruik van
goederentransport plaatsvindt in stedelijke centra. Dit heeft
wordt in dit verband wel gesproken over nationale koppen.
schone en zuinige technologieën kan worden bevorderd, hoe
tot gevolg dat de distributie over de laatste kilometer, in
Het betreft de praktijk dat lidstaten bij het omzetten van
verplaatsingen te voet en per fiets kunnen worden aange-
jargon ‘the last mile’, vrijwel altijd over de weg zal moeten
Europese richtlijnen in nationale wetgeving verder gaan dan
moedigd en hoe de rechten van openbaarvervoergebruikers
plaatsvinden met vrachtwagens of busjes.
strikt noodzakelijk is. Zij introduceren aldus aanvullende
In het groenboek stelt hij een aantal beleidsmaatregelen
De Europese Commissie publiceerde verder in oktober
kunnen worden beschermd. Andere vragen gaan over het idee
regels die voor burgers en bedrijven die grensoverschrijdend
om een kwaliteitslabel toe te kennen aan steden die een
transacties doen tot een ongelijk speelveld leiden.
pioniersrol vervullen, de ontwikkeling van richtsnoeren voor
Regeldruk
groene zones met verkeersbeperkingen en het aanmoedigen
van rekening-rijden in de stad.
regelgeving, leidend tot lagere administratieve lasten voor
bedrijven. Het gaat hierbij om vereenvoudiging danwel vol-
Barrot stelt een Europese agenda inzake stedelijk mobi-
Een speerpunt van de Europese Commissie is betere
liteit voor, zonder evenwel afbreuk te doen aan de lokale,
ledige schrapping van bestaande regelgeving. Verder worden
regionale en nationale bevoegdheden op dat vlak. De Com-
voorstellen voor nieuwe regelgeving eerst doorgemeten op
missie wenst een discussie tot stand brengen over de manier
administratieve lasten. Indien deze lasten excessief zijn dan
waarop zij het best kan bijdragen tot de ontwikkeling van
kan de Commissie het voorstel intrekken.
een nieuwe mobiliteitscultuur in Europa.
in 2008 een vereenvoudigingsvoorstel komt op het terrein
Burgers en bedrijven worden opgeroepen hun reacties
Het streven naar betere regelgeving krijgt brede steun in
Uit het werkprogramma van de Commissie blijkt dat er
vóór 15 maart 2008 mee te delen aan de Commissie.
van de regels voor afval van elektrische en elektronische
Vervolgens zal de Commissie in de vroege herfst van 2008
producten. Doel is dat het voor fabrikanten, retailers en
een actieplan inzake stedelijke mobiliteit voorstellen. In dat
consumenten eenvoudiger wordt om aan hun milieuverplich-
7
Eigen onderwerpen bureau Brussel van het Platform
8
de Europese richtlijnen wordt gerespecteerd. Als gevolg is
van een lidstaat niet mag afwijken. Deze nieuwe (horizontale)
er een grote verscheidenheid aan regels ontstaan die voor
wetgeving zou moeten worden aangevuld met (verticale) her-
bedrijven en consumenten die grensoverschrijdend trans-
zieningen van bestaande richtlijnen als Verkoop van vakantie-
Consumentenbescherming
acties doen onduidelijkheid oplevert.
pakketten en Timesharing.
De Europese Commissie komt in 2008 met wijzigings-
De herziening richt zich op het gehele Europese consu-
Uit de consultatieronde blijkt volgens de Commissie brede
voorstellen voor de Europese regels voor consumentenbe-
mentenrecht, met uitzondering van sectorspecifieke wet-
steun voor het Europees systematiseren van definities van
scherming. Doel is tot een vereenvoudigde set van regels te
geving. In het bijzonder gaat het om de richtlijnen voor
wat bijvoorbeeld moet worden verstaan onder consumenten,
komen, die het vertrouwen van de consument bij aankopen
Oneerlijke contractsbepalingen, voor de Verkoop van consu-
levering van goederen en rechten om een koop te ontbinden.
vergroot omdat hij beter weet wat zijn rechten zijn en welke
mentengoederen en garanties, voor Verkopen over afstand,
Daarnaast zou behoefte zijn aan een Europese zwarte lijst van
bescherming hij geniet indien er bij een aankoop zaken mis
voor Verkopen aan de deur, voor Verkoop van vakantiepakket-
oneerlijke contractsvoorwaarden (voorwaarden die sowieso ver-
gaan. Verder beoogt de Commissie met duidelijker, uniformer
ten, voor Timesharing, voor het Beprijzen van goederen en
boden zijn) en een grijze lijst met voorwaarden die veronder-
regels om retailers aan te moedigen om grensoverschrijdend
voor zogeheten Inbreuken. Bij dergelijke inbreuken kan via
steld worden oneerlijk te zijn. Deze lijsten zouden in de plaats
hun producten aan te bieden. Daarbij mikt de Commissie
een rechtbankprocedure een groep handelaren op de vingers
moeten komen van de huidige indicatieve nationale lijsten.
vooral op meer aankopen via het internet. In 2006 kocht
worden getikt voor handelingen die de belangen van consu-
slechts 6% van de consumenten via het internet een product
menten in een andere lidstaat schaden.
tenbescherming inzake zogeheten digitale content diensten,
in het buitenland.
waaronder bijvoorbeeld via het internet gedistribueerde zake-
Voor alle duidelijkheid gaat de herziening niet over een
De Commissie waagt zich voorlopig niet aan consumen-
aantal richtlijnen die recentelijk zijn ingevoerd of aangepast,
lijke- of overheidsinformatie, muziek en andere amusements-
zoals de richtlijn voor Oneerlijke commerciële praktijken
producten. Consumentenorganisaties en koepels van belangen-
(misleidend adverteren) of de richtlijn voor Verkopen over
vertegenwoordigingen van het bedrijfsleven liggen met elkaar
afstand van financiële consumentendiensten. De richtlijn
overhoop over wat op dit terrein wel en niet geregeld moet
voor Timesharing neemt binnen het herzieningspakket een
worden. Reden voor de Commissie hierover eerst nadere studie
bijzondere plaats in, omdat de Commissie op 7 juni 2007 al
te doen, alvorens eventueel met voorstellen te komen.
een voorstel heeft gedaan voor een vernieuwde richtlijn die
momenteel in behandeling is in Europees Parlement en Raad van lidstaten.
Initiatief ‘fruit op scholen’
In februari 2007 heeft de Commissie met het oog op de
De Europese Commissie werkt op verzoek van de landbouw-
herziening een consultatiepaper (groenboek) gepubliceerd.
ministers van de Europese lidstaten aan een initiatief voor de
De resultaten van deze inspraakronde zijn begin oktober
consumptie van fruit op scholen. Een impact assessment wordt
voor de herziening aan dat de huidige Europese regels voor
gepubliceerd. Volgens de Commissie zijn de meeste respon-
voorbereid en afhankelijk van de uitkomst daarvan komt er wel
aankopen zijn gebaseerd op minimumharmonisatie. Dit
denten voor zogeheten Europese raamwerkwetgeving die van
of geen voorstel.
betekent dat lidstaten strengere regels in hun nationale
toepassing is op zowel nationale als grensoverschrijdende
wetgeving mogen vastleggen, zolang het minimumniveau in
transacties en is gebaseerd op volledige harmonisatie, waar-
lijvigheid (obesitas) te bestrijden. Om dit beleid handen en
De Commissie voert als een belangrijke praktische reden
Dit initiatief past binnen het Europese beleid om zwaar-
9
voeten te geven is er een EU Platform for Action on diet,
physical activity and health opgericht. Dit werkt op basis
tie en consumptie. Zij ziet daarbij een belangrijke rol weg-
industriële belangen vreest dat Mandelson het begrip te ver
van het identificeren van ‘best practices’. Het platform telt
gelegd voor de retailsector, omdat deze in de regel de inter-
oprekt waardoor bijvoorbeeld te gemakkelijk een Chinees
34 leden, waaronder EuroCommerce. Leden van het platform
face is tussen producten en consumenten. Daarbij dringen
bedrijf met vestigingen in de Europese Unie, of met een
committeren zich aan doelen en moeten dan vervolgens op
zich lastige vragen op, zoals in hoeverre de detaillist de
joint-venture met bedrijven uit de Europese Unie, in aan-
een transparante manier rapporteren over de voortgang.
consument wat aankoopgewoonten in een bepaalde richting
merking komt voor vrijwaring van sancties.
moet sturen. Denk bijvoorbeeld aan eet- en drinkgewoonten.
De commitments liggen vooralsnog op het terrein van
onder meer de labelling van voedsel, aanpassing van voed-
De Europese Commissie zet hoog in op duurzame produc-
MKB in de Europese Unie
selporties, de wijze van advertenties en marketing en het
10
oplegt de dans. Een aantal Europese landen met grote
stimuleren van een gezonde levenswijze, waaronder beter
Antidumping
onderwijs over voeding en meer lichamelijke beweging. De
een belangrijke bijdrage aan het MKB-comité van Euro-
bredere trend waarbinnen dit initiatief past is aandacht voor
betreffende de zogenaamde ‘Trade Defence Instruments’. Het
Commerce. Zowel de voorzitter van het comité als de
zogeheten ‘wellness’. Op het terrein van voedsel wordt dit
gaat daarbij onder meer om wetgeving met betrekking tot
secretaris worden door het Platform geleverd. Doel hiervan
vertaald in de 3 g’s: gezond, gematigd en gevarieerd eten.
antidumping, safeguards en antisubsidie.
is het MKB Comité nieuw leven in te blazen en bovendien
EuroCommerce steviger neer te zetten in Brussel als
Het initiatief van fruit op school noopt het Platform
De Commissie zet in op een herziening van de wetgeving
Europees handelscommissaris Peter Mandelson wil graag
Detailhandel Nederland tot waakzaamheid. Opgepast moet
een wijziging van de zogenaamde ‘community interest test’
worden dat overheden het fruit niet rechtstreeks van boeren
bij het opleggen van maatregelen tegen dumping op de
betrekken en het daarna via scholen distribueren. In dat ge-
Europese markt. Hij mikt erop voortaan niet enkel of hoofd-
val zou dit initiatief namelijk waarschijnlijk tot een omzet-
zakelijk de Europese industriële belangen te laten meewegen,
daling van de fruitverkopen bij Nederlandse winkels leiden.
maar ook de belangen van consumenten en retailers. In
Sinds 2007 levert het Platform Detailhandel Nederland
vertegenwoordiger van het MKB.
sommige gevallen wil hij nog breder belangen meenemen en ook kijken naar bijvoorbeeld het milieu.
Corporate social responsibility
een grote industrie, zoals Frankrijk en Italie. Zij vrezen dat
De Europese Commissie, diverse non-gouvernementele
Dit voornemen stuit op felle weerstand van landen met
organisaties en ook burgers dringen er in de Europese Unie
een bredere afweging het voor hun industrie moeilijker zal
bij bedrijven op aan dat zij zich maatschappelijk verant-
maken om via ‘trade defence’-maatregelen de Europese markt
woord opstellen. Corporate social responsibility raakt aan
af te schermen. Mandelson heeft moeite deze weerstand te
gezond leven (obesitas), aan klimaatverandering en aan
overwinnen en komt mogelijk in 2008 met voorstellen voor
gemeenschapsbetrokkenheid. In dat laatste verband worden
richtsnoeren hoe de test moet worden uitgevoerd.
bijvoorbeeld Europese bedrijven erop aangesproken dat
vaker bijeen en beoordelen de deelnemers de vergaderingen
hun leveranciers in Azië, Afrika en Zuid-Amerika sociale
het begrip ‘community producer’. Partijen die hiervoor kwa-
positief. Verder heeft EuroCommerce in samenwerking met
(minimum-) standaarden moeten waarborgen.
lificeren ontspringen als Brussel ‘trade defence’-maatregelen
andere partijen twee evenementen georganiseerd, namelijk
Een tweede steen des aanstoots is de definiëring van
Deze ambitie werpt zijn vruchten af. Zo kwam het comité
11
een ontbijt in het Europarlement over MKB en hervorming
van het consumenten recht en een workshop over de Wereld-
sie in 2000 voor het eerst toegestaan als experiment. Van
van ministers van de lidstaten met 55% van de stemmen, of
gezondheidsorganisatie (WHO) en het MKB op de grote WHO
de toenmalige 15 lidstaten, hebben er negen het tarief
een meerderheid in het Europees Parlement, het hele voorstel
Conferentie in Genève. Bovendien is de secretaris-generaal van
ingevoerd, waaronder Nederland. Vervolgens besloten in 2006
schrappen.
EuroCommerce uitgenodigd te spreken op de grote SME Charter
de toenmalige 25 lidstaten van de Europese Unie het experi-
Conferentie in Berlijn.
ment door te zetten tot eind 2010. Dit tegen de zin van de
belangstelling voor het werk van de Commissie Europese
Europese Commissie.
zaken van de Nederlandse Tweede Kamer. De procedures
hebben ook tot gevolg dat het voor belangenbehartigers als
Deze initiatieven wil het Platform in 2008 verder uitbou-
wen. Inhoudelijke prioriteiten van het MKB comité zijn de
Het verlaagde btw-tarief werd door de Europese Commis-
administratieve lasten en de toegang tot Europese fondsen.
sie ondanks een oranje kaart toch door, dan kan de Raad
Deze procedures zullen waarschijnlijk leiden tot meer
Platform Detailhandel Nederland gaat lonen om pro-actiever in Den Haag te lobbyen tegen onwelgevallige voorstellen van
tieven verwacht van zowel Commissie als Europees Parlement.
Vanaf 2009 meer nationale inspraak op Europese regelgeving
Deze zullen op de voet gevolgd en waar nodig door het comité
nationale parlementen immers deze voorstellen direct in de
worden becommentarieerd, waarbij altijd wordt uitgegaan
leiders in december 2007 ondertekenden, introduceert een
kiem smoren.
van het motto ‘de individuele ondernemer moet het ook echt
scherpere nationale toets of wetgevingsvoorstellen van de
voelen als een verlichting’.
Europese Commissie wel voldoen aan de zogeheten subsidi-
zijn, al dan niet in het verband van EuroCommerce. Het best
ariteit. Het gaat daarbij om het beginsel dat in de Europese
kan Platform Detailhandel Nederland dan zijn lobby richten
Unie alles zoveel mogelijk nationaal of regionaal moet
op Cosac, het Europese orgaan waarbinnen de Commissies
Nieuw debat BTW op arbeidsintensieve diensten
worden geregeld. Alleen als er overtuigende voordelen zijn
Europese zaken van de lidstaten tweejaarlijks bijeenkomen.
afgeweken.
Wat betreft de administratieve lasten worden er in 2008 initia-
12
De Commissie gaat in 2008 op basis van een rapport
Het nieuwe Europese verdrag dat de staats- en regerings-
de Europese Commissie. Met de nieuwe bevoegdheden kunnen
Deze lobby kan ook in Europees verband vruchtbaar
om zaken Europees te regelen mag van dat principe worden
van een onafhankelijke denktank een discussie starten met
de Raad van lidstaten, het Europees Parlement en andere
als de ratificatie in alle 27 lidstaten probleemloos verloopt,
Onderzoek naar functioneren retailmarkten in Europa
betrokkenen over uitzonderingen op het Europese stelsel
krijgen lidstaten meer mogelijkheden om voorstellen van
voor uniforme btw-tarieven. Het gaat hierbij om een politiek
de Commissie tegen te houden. Als 1/3 van de nationale
visie op de interne markt in de 21e eeuw gepresenteerd. Kern
uiterst gevoelig onderwerp, waarbij Frankrijk bijvoorbeeld een
parlementen vindt dat iets beter nationaal dan Europees kan
daarvan is dat de interne markt beter moet worden geopend
bijzonder laag tarief voor btw op restaurantdiensten wenst en
worden geregeld, moet de Europese Commissie haar voorstel-
voor consumenten en kleine ondernemingen. In dit kader
Nederland wil vasthouden aan een bijzonder laag btw tarief
len aanpassen en beter duidelijk maken waarom een voorstel
heeft de Commissie een groot aantal sectoren gescreend.
(6%) op arbeidsintensieve diensten zoals kappers, schilders,
nodig is. Het betreft de zogeheten gele kaart-procedure.
Uitkomst van deze exercitie is dat in 23 belangrijke secto-
stukadoors, schoenmakers, kleermakers en fietsenmakers. De
Als meer dan de helft van alle nationale parlementen tegen
ren er sprake zou zijn van disfunctioneren van markten. Dit
Europese Commissie zou graag aan alle uitzonderingen een
een voorstel van de Europese Commissie is, dan moet de
wordt door de Commissie gedefinieerd als ondermaats pres-
einde maken, maar dat stuit al jaren op grote weerstand van
Commissie besluiten of het hele voorstel van tafel gaat. Het
teren in termen van productiviteitsgroei ten opzichte van
diverse lidstaten.
betreft de zogeheten oranje kaartprocedure. Zet de Commis-
vergelijkbare sectoren in de Verenigde Staten en/of
Onder het nieuwe verdrag, dat in 2009 van kracht wordt
De Europese Commissie heeft op 20 november 2007 een
13
ontevredenheid van de consument. Tot de 23 sectoren behoort de retail. Naar verwachting gaan de diensten mede-
Prioriteiten bureau Brussel in 2008 en hoe deze te bereiken
dinging en interne markt deze 23 sectoren nader bestuderen,
Actiever netwerken om het contactennetwerk van
Platform Detailhandel Nederland in Brussel te vergroten. In het bijzonder zal hierbij aandacht uitgaan naar het
waarna eventueel voorstellen voor maatregelen volgen.
Het vergroten van de zichtbaarheid van Platform
Tegen deze achtergrond is saillant dat in het Europees
Detailhandel Nederland in Brussel. Dit zal gebeuren door
digingen van detailhandelsorganisaties in Brussel, zodat er
Parlement een aantal leden probeert een verklaring aan-
in de loop van het komende jaar een netwerkbijeenkomst te
effectiever coalities kunnen worden gevormd, al dan niet in
genomen te krijgen waarin het directoraat mededinging
organiseren rond een actueel Europees retailthema. Op deze
het verband van EuroCommerce. Ook is het zaak het contact
wordt verzocht de vermeende dominante positie van grote
bijeenkomst zullen voor de Nederlandse detailhandel rele-
te intensiveren met Nederlandse ambtenaren die regelmatig
supermarkten in de Europese Unie te onderzoeken. Volgens
vante ambtenaren van de Europese Commissie, leden van het
naar Brussel gaan en/of vanuit Den Haag zich bezighouden
de opstellers, overwegend Groenen en socialisten, misbruiken
Europees Parlement, alsook diplomaten en ambtenaren van
met voor de detailhandel belangrijke Europese onderwerpen.
grote supermarkten hun inkoopkracht om toeleveranciers te
lidstaten worden uitgenodigd. Om de aantrekkingskracht van
Deze ambtenaren bepalen veelal in overleg met de politieke
forceren hun prijzen te verlagen tot onhoudbare niveaus.
de bijeenkomst te vergroten zal worden getracht een of twee
leiding van hun ministerie de bandbreedte waarbinnen de
Tevens zouden ze toeleveranciers oneerlijke condities
bekende namen uit de Nederlandse detailhandel te laten
Nederlandse permanente vertegenwoordiging in Brussel moet
opleggen.
deelnemen.
opereren. Door vroegtijdig deze ambtenaren te informeren
14
aanhalen van de banden met andere nationale vertegenwoor-
over de belangen van de Nederlandse detailhandel kan de
Het vergroten van de zichtbaarheid van de werkzaam-
lobby van Platform Detailhandel aan kracht winnen.
Opmaat naar nieuw Europese begroting
heden van het Brusselse bureau van Platform Detailhan-
del Nederland voor de leden in Nederland. Hiertoe zal
tatie lopen voor een herziening van het Europese budget. In
bij relevante Europese onderwerpen actief de Nederlandse
nieuwsbrief mikt het bureau Brussel op monitoring-plus. Dat
2008 komt de Europese Commissie mede op basis van deze
pers in Brussel worden benaderd om de standpunten van
wil zeggen dat wordt gestreefd niet alleen aan te geven dat
inspraakronde met een eerste voorstel dat uiteindelijk moet
het Platform onder de aandacht te brengen. Aldus zal
een onderwerp speelt in Brussel, maar daarbij ook goed uit
uitmonden in een ingrijpende wijziging van de Europese
worden gepoogd deze standpunten vaker in de nationale
te leggen waarom het van belang is voor de Nederlandse
budgettaire prioriteiten vanaf 2014. Dit lijkt ver weg. Maar
media te krijgen.
detailhandel.
in de meerjarenbegroting 2007-2014. Wie dus invloed wil
hebben op wat er na deze periode gebeurt, moet nu al van
stuurgroepen en secretaressen van het Platform bij het
schrijdende dimensie van winkelcriminaliteit, met om te
zich laten horen.
volgen en waar mogelijk beïnvloeden van de Europese
beginnen de agenda van EuroCommerce. Hiertoe zal een
dimensie van betalingsverkeer, winkelcriminaliteit,
coalitie worden gevormd met gelijkgestemde nationale ver-
bereikbaarheid en regeldruk. In dit verband is het van be-
enigingen van retailers. Het bureau zal voorts in navolging
lang om de secretarissen van de Nederlandse stuurgroepen te
van 2004 en 2006 een nieuw overzichtsrapport over grens-
attenderen op relevante Europese ontwikkelingen en voor
overschrijdende winkelcriminaliteit publiceren, waarin per
hen in Brussel deuren te openen om gesprekken te voeren.
deelnemend land wordt aangegeven wat de stand van zaken is.
Momenteel heeft de Europese Commissie een consul-
Het verdiepen van de monitoring. In de reguliere
tegelijkertijd geldt dat het budget tot 2014 al is vastgelegd Het intensiever ondersteunen van de vier Nederlandse
Het op de Europese agenda krijgen van de grensover-
15
Het schrijven van een position paper naar aanleiding
Het nauwlettend volgen van de voorstellen die de
Stuurgroep Europa van Platform Detailhandel Nederland
van de consultatie van de Europese Commissie over stede-
Europese Commissie waarschijnlijk in 2008 gaat doen
lijke mobiliteitscultuur. Stedelijke mobiliteit is in Neder-
voor herziening van het Europese instrumentarium voor
Patricia Hoogstraaten, voorzitter
Vakcentrum
land voor het Platform een voortdurend punt van aandacht,
zogenaamde ‘Trade Defence Instruments’. Het gaat daarbij
Henk Achterhuis
Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel
met bijvoorbeeld de wildgroei aan venstertijden waarop de
onder meer om wetgeving met betrekking tot antidumping,
Friso Coppes
Ahold
bevoorrading van winkels mag plaatsvinden. Mogelijk leveren
safeguards en antisubsidie. De Europese Commissie heeft de
Maurice Estourgie
UNETO-VNI
de Europese ‘best practices’ nieuwe gezichtspunten op waar-
neiging bij het inzetten van ‘trade defence instruments’ erg
Eus Peters
MKB-Nederland
mee het Platform zijn voordeel kan doen.
zijn oor te laten hangen naar Europese industriële bedrijven.
Ulrich Schröder
MKB-Nederland
Maar de retailsector heeft er belang bij dat de Commissie bij
Betty van Arenthals
Mitex
het bijvoorbeeld nemen van anti-dumping maatregelen tegen
Robert van der Weerd
Centrale Branchevereniging Wonen
Hendrik Jan van Oostrum, secretaris
hoofd Bureau Brussel
Het op de voet volgen en waar nodig bijsturen van de
herziening van het Europese consumentenrecht. In 2007
Aziatische bedrijven, een bredere belangenafweging maakt.
heeft het Platform Detailhandel al veel geïnvesteerd in deze
Goedkoop Aziatisch textiel is misschien vervelend voor
op handen zijnde herziening. Het bureau Brussel heeft een
Europese textielfabrikanten, maar aangenaam voor Europese
position paper gepubliceerd en er is overleg gevoerd met
retailers en consumenten.
VNO-NCW. In 2008 verschijnt het voorstel van de Europese 16
Commissie. Het bureau Brussel zal met gelijkgestemden
Adres bureau Brussel van Platform Detailhandel Nederland: Nerviërslaan 9-31 1040 Brussel (België) T 0032-2 736 5830 Mail:
[email protected] Adres Platform Detailhandel Nederland in Nederland: Overgoo 13 2266 JZ Leidschendam coalities vormen, daarbij de klemtoon leggend op de prin-
Postadres:
cipes van ‘betere regelgeving’ en geen nationale koppen op
Postbus 262
de nieuwe wetgeving, zodat er Europees voor consument en
2260 AG Leidschendam
retailer een werkelijk gelijk speelveld van regels voor consu-
T 0031-70-3202345
mentenbescherming ontstaat.
