Eritrea Sinds 1973 bezig met hulpverlening in Ethiopië en Eritrea

Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea

Sinds 1973 bezig met hulpverlening in Ethiopië en Eritrea Activiteitenverslag + verkort financieel verslag

2014

Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea (ISEE) Wijk 4 - 102 8321 GH Urk tel. 0527-682123 fax. 084-8388817 email. [email protected] internet www.isee-urk.nl KvK 39022367 ANBI 0070.45.396 CBF-keur 210-04 Bankrekeningnummer: NL55 ABNA 0451 1156 27 Postbankrekeningnummer: NL98 INGB 0003 9010 51 Kantoor: (Wijk 4 - 102) Administratie: Dhr. Henk Oost Geopend: Iedere werkdag van 9.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 17.00 uur mobiel: 06-17052994 Expositie: (Wijk 4 - 102) Geopend: Iedere werkdag van 10.00 tot 12.00 en van 14.00 tot 16.00 uur en op afspraak Bet Tesfa (Wijk 4-45) Winkel voor tweedehands kleding Geopend: dinsdag-, woensdag- en donderdagmiddag van 14.00 tot 17.00 uur Inname kleding: bij voorkeur maandagochtend, woensdagochtend en vrijdagochtend. Ook staat een kledingcontainer bij Jeksiz, Wijk 2 - 6 Urk en Intertoys, ‘t Klif 4-7 Urk. Aanvraag voor een presentatie: Voor Noord Nederland: Dhr. H. Schilt, Kavelzoom 12, 8316 NC Marknesse, tel. 0527-201152 Gerrit en Stien Bos, Roggebot 8, 8321 RA Urk, tel. 0527-683073, mob. 06-23994794 Voor Oost Nederland/Gelderland: Mw. I. de Jong-de Jonge, Flierderweg 6, 2711 LN Eefde, tel. 0575-493473 Mw. Aafke Mandersloot, Blekerijweg 3 B, 8271 BH IJsselmuiden, tel. 038-3331603 Gerrit en Stien Bos, Roggebot 8, 8321 RA Urk, tel. 0527-683073, mob. 06-23994794 Voor Midden en Zuid Nederland: Mw. I. Ritsema, Moerbeiboom 21, 4101 WC Culemborg, tel. 0345-531734 Mw. M.P. Polderman, Koppelland 15, 1391 EV Abcoude, tel. 0294-282880

3

STRUCTUUR VAN DE STICHTING Bestuur

Commissie Visserij

Commissie Medisch Sociaal Educatief

Commissie Werkgroepen/ PR

Commissie Landbouw en Techniek

Commissie Winkel

Het bestuur van de Interkerkelijke Stichting Ethiopië / Eritrea is samengesteld uit vertegenwoordigers van de commissies, aangevuld met een voorzitter, een secretaris en een penningmeester. Het bestuur vergadert iedere 3e donderdag van de maand. Doelstelling: Het lenigen of helpen lenigen van nood en het bevorderen van zelfwerkzaamheid onder de bevolking in Ethiopië en Eritrea in de meest ruime zin. De stichting tracht dit doel te bereiken door onder andere: - Fondswerving in Nederland; - Ondersteuning van ziekenhuizen, scholen en kinderen in en buiten tehuizen; - Realisering van voorzieningen voor gehandicapten en leprapatiënten; - Bevordering van de zelfwerkzaamheid door middel van visserij- en landbouwprojecten waardoor een verbetering in de voedselvoorziening en werkgelegenheid ontstaat; - Verstrekken van microkredieten om kleine bedrijfjes op te zetten; - Uitwisseling van kennis van Nederlandse vissers en landbouwers met hun Ethiopische en Eritrese collega’s; - Voorlichting te geven in Nederland ter bevordering van de bewustwording van de ontwikkelingsproblematiek; - Exploiteren van een expositieruimte met Ethiopische en Eritrese kunst-, godsdienstige-, culturele- en gebruiksvoorwerpen. De samenstelling van het bestuur is als volgt : Willem Jan Wakker Aafke Mandersloot Kees Koffeman Willem Remijnse Johannes Koffeman Elske Schilder Rie Kramer Liesbet Nederburgh Willem Jan Wakker Aafke Mandersloot Kees Koffeman Willem Remijnse Johannes Koffeman Elske Schilder Rie Kramer Liesbet Nederburgh

voorzitter secretaris penningmeester afgevaardigde commissie Landbouw en Techniek afgevaardigde commissie Visserij afgevaardigde commissie Medisch/Sociaal/Educatief (MSE) afgevaardigde commissie Werkgroepen/PR afgevaardigde commissie Winkel Kooizand 16 Blekerijweg 3 B Wijk 7-26 Paardenweg 4 Vrouwenzand 40 Uitloop 12 De Bak 24 Bosuil 4

8321 ZG Urk 8271 BH IJsselmuiden 8321 VL Urk 8317 PL Kraggenburg 8321 PE Urk 8307 DN Ens 8322 AD Urk 8309 CL Tollebeek

tel. 0527-685540 tel. 038-3331603 tel. 0527-684981 tel. 0527-252513 tel. 0527-685060 tel. 0527-254099 tel.0527-687929 tel. 0527-681142

Sinds begin 2005 beschikt de Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea over het CBF keurmerk. Wilt u meer weten over het CBF en de eisen die zij stelt aan keurmerkhouders, dan kunt u informatie inwinnen op de website van Centraal Bureau Fondsenwerving: www.cbf.nl Heeft u een klacht over de Stichting, neem dan eerst contact op met onze voorzitter. Wordt de klacht niet, of niet naar tevredenheid opgelost, dan kan het CBF bemiddelen. Wilt u een kopie van de statuten ontvangen, dan kunt u die via ons kantoor aanvragen.

4

Millenniumdoelen in Ethiopië Iedereen heeft er wel wat van gehoord, de millenniumdoelen. Dit zijn acht doelen die vrijwel alle landen wereldwijd nastreven. Ook Ethiopië en Eritrea. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

De armoede halveren en minder mensen honger. Elk kind naar school. Mannen en vrouwen gelijkwaardig. Minder kindersterfte. Verbetering van de gezondheid van moeders. Bestrijding van HIV/Aids, malaria en andere dodelijke ziektes. Bescherming van het milieu, iedereen schoon drinkwater en minder mensen in sloppenwijken. 8. Toegang tot betaalbare medicijnen, een eerlijk handelssysteem, minder schulden voor ontwikkelingslanden. Maar hoe meet je gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen? Hoe meet je dat moeders gezonder zijn? Daarom heeft Ethiopië een paar meetbare doelen geformuleerd die overeenkomen met de millenniumdoelen. Doel 1990 2000 2014 doel 2015 1 2 3 4 5 6 7

Armoede halveren 48% Alle kinderen naar school 32% Alle meisjes naar school 29,4% Kindersterfte verminderen 190 (kinderen jonger dan 5 jaar, per 1.000 geboorten) Kraambedsterfte verminderen (per 100.000 geboorten) Mensen met HIV/AIDS onbekend Toegang tot schoon water 6,9%

44,2% 57,4% 90% 52% 146 68 1:20

40% 65% 62% 160

1:67

7,3% 30% 57%

gehaald gehaald mogelijk gehaald gehaald

7,3% mogelijk 39,4% gehaald

Cijfers laten slechts een deel van de waarheid zien. Bijvoorbeeld: Het lijkt erop dat het lukt om (vrijwel) alle kinderen naar school te krijgen. De Ethiopische overheid stimuleert de ouders enorm om de kinderen naar school te sturen. De scholen mogen dan ook geen kinderen weigeren. Het gevolg is dat er meer kinderen (dat tonen de cijfers duidelijk aan) naar school gaan. Het budget voor onderwijs blijft echter vrijwel hetzelfde. De klassen raken overvol, de kwaliteit van het onderwijs gaat achteruit en enorm veel kinderen haken voortijdig af. Het percentage schoolverlaters is helaas niet bekend. Beter is om te meten hoeveel kinderen de lagere school afmaken! Is het dan allemaal hopeloos? Nee, de ouders in Ethiopië zijn nog meer dan ooit doordrongen van het feit dat onderwijs essentieel is als je wilt dat je kinderen het beter krijgen. Dat valt niet in cijfertjes te vangen. Gaat Ethiopië de millenniumdoelen halen? Ja, maar plak er geen jaartal aan. Als Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea werken we al sinds 1973 in Ethiopië en Eritrea en als geen ander weten we dat je met geduld en volharding veel meer bereikt dan met doelen die binnen enkele jaren behaald moeten worden.

5

COMMISSIE WERKGROEPEN/PR Ook in het jaar 2014 hebben er in ons gebouw op Urk weer verschillende activiteiten plaatsgevonden. Veel groepen, waaronder scholen, kerken en verenigingen bezochten ons voor een presentatie. Ook de kinderfeestjes waren weer een succes. Daarnaast werden er ook buiten Urk verschillende presentaties gegeven.

Op zondag 23 februari 2014 heeft de commissie Werkgroepen/PR een kerkdienst bezocht in Wolvega, waarin stil werd gestaan bij het 30-jarig bestaan van de werkgroep Wolvega. Thema in deze dienst was: “Naastenliefde, een te grote last?” Hilda Buiter van de werkgroep las het volgende gedicht voor: Op een steile weg vol stenen ontmoette ik een meisje. Ze droeg haar broertje op haar rug. Kindje, zei ik, wat een zware last draag jij! Ze keek me aan en zei: Dat is geen last mevrouw, dat is mijn broer! Ik was met stomheid geslagen. Het woord van het kind heeft zich in mijn hart gegrift. En als ik overweldigd word door het leed van de mensen Als de moed mij in de schoenen zinkt Dan herinner ik mij de woorden van dit meisje: Het is geen last die je draagt, het is je broer! Op vrijdag 31 oktober 2014 heeft de commissie een bezoek gebracht aan dhr. en mevr. Witzier in Dronten. Jarenlang was dit echtpaar actief bezig voor ISEE. Beiden zijn reeds 85 jaar en nog steeds zeer betrokken bij het wel en wee van ISEE. WORKSHOP SPEKSTEEN SNIJDEN

6

Onder begeleiding wordt stap voor stap uit speksteen een mooi sieraad gemaakt. Tijdens de workshop is er een hapje en een drankje. De workshop wordt niet alleen voor volwassenen, maar ook voor kinderen vanaf 8 jaar gegeven voor groepen van minimaal 5 tot maximaal 15 personen. Grotere groepen in overleg. Bij “Tourist Info Urk” kunt u ook een dag arrangement boeken waarin een workshop “speksteen snijden” en een Ethiopische koffieceremonie bij ISEE is inbegrepen.

KINDERFEESTJE

VEN

LE

OP

DOE

T

EN

V

O

O

E

HO

I

l Bu l

nr. 43

Uitgave van Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea

over ethiopiË en eritrea I

D

OE

E

N

E

D OET LE

P

I

P

HOO

hiopiË over et rea en er• deitcember 2014

Bulletin eti n

H

Een kinderfeestje ziet er als volgt uit. We beginnen met een beeldverhaal over het bezoek van de koningin van Sheba aan koning Salomo. Hierna volgt een workshop “speksteen snijden”. De kinderen maken onder begeleiding een mooie hanger van speksteen. Deze hanger wordt vervolgens aan een koord gehangen en het geheel wordt verfraaid met kralen en bedeltjes. In de pauze krijgen de kinderen een zakje chips en een pakje drinken. Vervolgens krijgen de kinderen authentieke Ethiopische kleren aan en gaan we naar de expositieruimte waar het een en ander wordt verteld over de cultuur van Ethiopië en de band van ISEE met dit land.

Het Bulletin Drie keer per jaar brengen wij dit blad uit. U vindt hierin de meest actuele informatie uit Ethiopië en Eritrea Ook het werk dat door de verschillende werkgroepen in ons land wordt gedaan komt hierin aan de orde. Via onze website kunt u het bulletin ook downloaden. T LEV

E

nr. 41 • maart 2014

96 17 0.45.3 -83888 007 Redactieadres: Wijk 4-102, 8321 GH Urk. Tel. 0527-682123 • Fax 084-8388817 084 ANBI Fax • E-mail: [email protected] • www.isee-urk.nl Bank NL55ABNA0451115627 • ANBI 0070.45.396 23 • 115627 Eth 7-6821 451 052 BNA0 ting Tel. Stich Urk. NL55A elijke GH l • Bank erkerk 8321-urk.n n Int 102,w.isee va 4ve ww ijk Uitga : W t.nl • Het is al weer even geleden dat ik er zelf een bemedische hulp krijgen. adres tne ctie e@he Verrassend is, dat sinds er vanuit Nederland aandacht zoek gebracht heb, dat is de gelegenheid geweest da ise Re ail: aan Dek wordt besteed, er ook verdere hulp is gekomen. dat de ambulanceboot aan de bevolking van Dek E-m Een mooie kliniek staat er nu, gebouwd door US Aid! eiland overhandigd werd, in 2010.

trea

Eri iopië/

De ontwikkelingen op Dek eiland!

… oog

mh

Bu l

let

Uitgav

e van

in

Interk Red erkeli E-m actieadre ail: jke isee@ s: Wi Sticht hetnetjk 4-1 ing Ethiop .nl • 02, 83 ww ië/Eri w.isee21 GH trea -urk.n Urk. l Ban Tel. k NL 0527-6 nr. 42 55A 821 BNA04 23 • • sep Fax 511156 tem 084 ber 27 • -83888 2014 ANBI 17 007 0.45.3 96

over et en erit hiopiË rea

Vanuit de woreda (= gemeente) is ook meer belangrvoo stelling voor de noden van de bevolking gekomen. Dek Dek eiland is het grootste eiland gelegen in het een st is kilometer ten noorden van Bahir eiland is op de kaart gezet! Tanameer.van Het ligt oogop 45 ake de. De vergrote Nu is de hulpvraag voor de school belangrijk geworden Dar, de dichtsbijzijnde stad op het vaste land. In de er spr keling wel de d is sten en ISEE’s volgende activiteit voor Dek. van Bahir Dar heeft ISEE de visserij ontwikkeld. wik nog lan nabijheid is bevolking kreeg door het gebruik van betere de arm hulp platte ve ont Er staan twee scholen op het eiland, voor meer dan 800 lokale itie De wij n die bleem op op het ge pos jd dat Mense recht . Pro kinderen. Er wordt in shifts lesgegeven door gemotiveernetten en boten een grotere visopbrengst. De verwerking alti . terzichti r prima gebeurd d. gen helpen hebben de leerkrachten. in de vorm lan jaa zeg illende rme n dit len r het van een coöperatie, sch ISEE nse Onze aandacht gaat . ove id om ver als en wil die me de eno k de ons ling Wij t opzowel ar uit naar de school waar mannenvaa elijkhe veel of de armben en ht van woord id doe best, ma ergert e dat het van plic rhe het dichtst bij de als vrouwen aan ide gen ver of heb ant ove ig een nin t zijn olking ver t uit s het t De nod Dat is pan aanlegsteiger, de bev en ech deelnemen. ft een akt nie e ins t som pt. il. Wa isch rein van deZo isjede heb loo hulp. en hee ma Gurerschool. aandacht pos al onz ot ver aan hien Het ei en we ssc en een n gro d gro Iedere doen. Een vies, oud, vervan ISEE mi feit ook op Dek en gel ar Wo ar als een te bleme ter de n is rein die en pro doe iets vallen gebouw. gevallen en zijneerter at, ma ere is, ma akt dat iërs van sdag lise vel n ach iop satie nde pla t and me Muren zijn van sinds 2005 al ver-e Eth ani weinig en, ma aan Hope 18 jun me te rea doet en! ik op eie org en eik En del glo . Rijk k zie ing erk terpri i bramodder (ISEE)de Int jecten en sam opgetrokschillende mensen l ber bun cht nlij kleine op een pro ligersw e zak kel En… als . Eendeerk l er vee erk ses uit ken,Mr er. is geen stevanwik ISEE geweest u De Gurerschool. u Ineke de Jonge bezoekt school. Persooont twe wil aalde wij Zen ppe wel. zek elij tijd culbez vrij aar bep e dru ke nenEth “Als De our oek l sist nen we iop erebe een om zijn om te zien hoe de k: Sti tiev Zom in , dir een k je al ppe e. aan chtvloer,ië, om vaa not je den eren dru ies kun een ecteur 35 fen ervoor vrien ing It iswat hun hulpvraag is. Er wonen geen ramen nie en lekkende daken. Termieten zijn een staat :en intred don bevolking e tijd ar dan ndela, die con t meer jaar me sat rde dez zijn den Ethiop bezoek en het er 8.000 ani tac Ma t palen die het, zoa hoo plaag; zijrela vernietigen de skelet van mensen op Dek; zij leven van landbouw ovehouten dag ren ongeveer ië/ n Ma lieften org en in me rbij! r een elkaar ) lso van n in lez in ls hij Eritre tie edsvisserijjden hebben een armoedigenbestaan. e Ne voo sam al die kin verstre het gebouw sanitaire gee ontSchoolmeubilair, zak leermiddelen, con zijn. steen alti der anisch en en eid is en van enw zei. a sta elij e is tac jare en/ kken iop achter hor ren an. kelingblijft ke ar je erk t tus watertappunten n en de igh oed e beh te le voorzieningen ontbreken. Ook de scholing voor de kinderen jon n van ord Eth ver zie /jon wa wik We bijd en dad sen Een rela is er relatie. t, dan ger arm eerlijk een d ger ont ont k de erken lief rag en. ken de wo tegen een e… twe goe spr gezondheidszorg is minimaal. is mettename en. de bijt OoProbleem e tie r In tota ontbijt tur een van k aan t. e aan me vrie Door de eek ISE om bes jes org die enw ft ook log waaro t ver E oon f ove nds taa ani aan en ver Hoe nu zo iets aan teeen pakken? de afstandatie van het eiland het vaste land, die met de er nietot cha vele t uit steunt al gaa een e sam ik vaa : De oor is gew juiste tijd dag ië hee den. arm p je tegenw projec saties der gaa ppe t het grote me nietiop neg ik zek t ban hie elij een zei hul De tijdsduur: er zijn al heel plannen kostzelfgebouwde te halen ove gemaakt, t. De en, gro oor wat lanis. Doordat het ks te r . He aan Ent om Nee, ië benpapyrusboten p kun die jd de r een t dan lijke Hop ar wij ar Eth dig zijn ere . Het beker 340 kin erp per e 850 epen wa ers het uit e iop igheid t is alti voo t bare geschreven vanuit kantoor te zich volzuigt and is na ongeveer drie soo hetfina mamet water te kom rises eten krij Ent bie der kin isch clu- papyrusriet is voo melk, derprojectvoorstellen Eth r dad gen den van ISE nlijke erp nci en desaties tgang, krij gen . He en nom n van ëelin rise mij van r vel twee en con ani verzadigd van Bahir terwijl de reis veel langer aan in Ethiopië een relaaltitijdsfactor gen gen vanGelukkig tuur de elin duurt. kin Dar. eco rui s isis de . Het wit orgbootvoo ejd hee de E over gespre en deling een met een mo . Als ze bleme vlucht vlucht der ISE t. De ië doe gev arm t een de ete en wij Ewillen pro meren er tief begrip, graag slag! Enkele keren pert week cen en er wel n! in Add gee het eni te bro beg de org aanl de vlucht aan. ma kuld dagelij n waard en motorboten een leg sten zek doe ani d me en pro t: Ethiop over ele me en kom en me ks ont e ma ze de n ontbijt ge wa odber is commissie n kom kom idt. (medisch, sat lan van nier een evo Het is de MSE sociaal, educatief) zijn hoog landbouwproducten of gevanken de n dag zev rde om de ag. aak wel rdtDe kosten l gew de baa Abeba oepsop Na de ie die sten ma van t ze l ten den dat ze honger bijt wo Me ma noo Darwe ië: Een eveer k gem Een nga in Nederland zo goe leid de te vinden vee voor ees via oos gelukt co-financiering naar te vervoeren. De vrachtg wordt . bas gaa . iop hetBahirhet en het rijk wo gen vis In rdt t het ver ar zie Hope and omran ges rial Maar het sen Eth van ong akkelij meest d aan ing. Dez isschooadoptie t.” tie bijt erin n doo nie , in er pro in naa n stelen tild, en los en Edukans. Veel schrijfwerk is eraan vooraf gegaan om het weinig geld opgekocht en op de markt van Bahir Dar kan pro t alle stre reg rea kin en te zoa ei ma st het e de l vol ind r . gem kke ject gra arm is gev geschr e opl en Erit op ar gro ls en dan verhandeld. isch mm alië iopDe zijn ente beschrijven eid dis puntjes en ditgen is gelukt!kin ien nod een uni eten in ver wordt hun n veel meer bevolking van eve Soegeld Som is dan Daar t. Dek Act project totainindevan (Ad voor tussen bleem Hop van n, dat ing sta de ma Eth kee der krij ig sie Add een ngo 100 d. ivit pro l ingeze gat laat- veeluit e datgevonden, ag de handen. rde ook gen Ook met te weinig in at ISEE,kom en/jon medic form, en uit zelf de eiteis in Ethiopië is. %!! bekend goe dit steden is de krijgt van is boe ze ook circ voorko sch ISE we st ijne n: ling ar het de het ger ook gt eg uits wordt ken E ste ool in net die voorHet onsdag de klus gaat klaren! Om de-gezondheidszorg een steuntje n. g is in de rug te geven en s, ma r. t ver tolw g om unt hoo geïnve gaan Met and en sch school belanHe2010 een keling t wegen eerste heeft elijde leerkrachten gemotiveerd De aanISEE in nin om is het Belangrijk is om te houden, boot ter plekke laten ks (be jon kleine wik He paneen aluminium steerdook naa ere wo rijfger mateweg ger me . De dit is een niet l ont wput). halland en het verloopont sen met ins en . de die vanuit Nederland verscheept r sch zij komen van het vaste is -groot. Als bouwen onderdelen isje ord ei en erd . vee ve zijn tus ar.. en s. en, bet r leven zat ool Een Ma zijn opgeleid als schipper en zij hebwezen Er is en dez voe zijn. Twee mensen erd . In te bou rm ver zij zien waar zij mee moeten werken waargro om bij e ag enen de situatie ver gro hun . Bij ot hun of één ook toe r het steden zon n eno ruik gen in zich het schoolgebouw bevindt haken velen alme snelhet nut ben ook geleerd de buitenboordmotor te onderhouden. fam deel erv halfwe voo s en jare ilie tige t zen an ste in geb ering weer af. Zonder leerkrachten echter geen onderwijs! Deze boot is bedoeld voor ziekenvervoer. Er past één n van s in , jon illende eerder de norme zee leeft 4 en jaar verbet sch est n gen dit Ik zal u op de hoogte houden van de voortgang van dit brancard in, twee familieleden mogen mee en indien s en 12 jaa en wa het ont r arm op stra ke en ver dse inv e om ard at. bijt r. en. Ander zienlij fdstad tenlan project. Wordt vervolgd!! nodig de verpleegkundige. Vooral voor vrouwen die een E sta kom De bui leeftij en ze ndighe en r ISE de hoo veel zware bevalling hebben kunnen in anderhalf uurtte den in den rzi naar ligg aanrak . Er zijn het hospitaal in Bahir Dar vervoerd worden en de nodige Ineke de Jonge (commissie MSE) , voo en ing Bos tus 1 sen rrit

eg o De w

Bezo

ek v

an e

en v

rien

d

n agen kene rstd a. e Ke en bete Afrik gend og Geze veel m eg in rw len we u al of ve ens aarin Ge tbij Ik w ar w te, dich n ja as ee na en onze voor

PRESENTATIE EN RONDLEIDING

Presentatie en rondleiding voor groepen vanaf 5 tot 25 personen: Ontvangst met een Ethiopische koffieceremonie. Daarna een rondleiding door de expositieruimte met uitleg over de cultuur en godsdienst van Ethiopië en de band van ISEE met dit land. Tot slot een presentatie over de verschillende projecten in Ethiopië. Een presentatie kan ook op locatie gegeven worden.

Wilt u een afspraak maken voor één van bovenstaande activiteiten, dan kunt u bellen met: Stien Bos – tel.: 0527-683073 of 0612643430

Dit project kwam met medewerking van Leader tot stand.

7

Werkgroependag 2014 Zaterdag 4 oktober 2013, Werkgroependag in De Koningshof te Urk Relatie op basis van gelijkwaardigheid We lezen samen Jesaja 42 vers 1-4. Wat kunnen we daar naar verlangen, naar recht en gerechtigheid in de wereld. Het onrecht is groot. Al zijn de groeicijfers in Ethiopië goed, de armen en kwetsbaren profiteren daar niet van. En daarnaast heeft Ethiopië ook nog te maken met een grote stroom vluchtelingen vanuit Somalië, Eritrea en Soedan en Zuid-Soedan. Wat betekent dat kleine beetje dat ik kan doen? Dat illustreert Rie met een verhaaltje van de mees en de duif met als moraal: misschien ontbreekt er nog maar één stem van één enkele mens om een rechtvaardige verhouding tussen armen en rijken te bewerkstelligen. En misschien mogen wij vandaag die ene stem zijn. De eerste spreker is onze voorzitter dhr. Gerrit Bos. Eén van de opdrachten die hij meekreeg om nu te bespreken is de laatstgehouden workshop tijdens zijn bezoek aan Ethiopië in maart van dit jaar. Vanmorgen geeft hij het eerste deel van zijn verslag en vanmiddag volgt het tweede deel. In 2006 was de eerste workshop met als doel om de verschillende ngo’s waar ISEE mee samenwerkt met elkaar in contact te brengen. Dit jaar wordt voor de vierde keer een workshop georganiseerd. Het thema is ‘de Millenniumdoelen welke zijn opgesteld door de VN in 2000’. Eerst stellen de aanwezigen zich aan elkaar voor. Vervolgens komt er een korte inleiding waarin gezegd wordt dat iedereen de verantwoordelijkheid heeft om iets te doen. Al is het een druppel op een gloeiende plaat, die druppel sist wel. Vervolgens worden verschillende stellingen in groepjes besproken. De eerste vraag is ‘Hebben de millenniumdoelen effect gehad op jullie werk als NGO?’. Dat kan positief worden beantwoord. Als voorbeeld het doel: in 2015 gaan alle kinderen naar school. In 2000 was dat 57 procent

8

en in 2014 is dat 90 procent. Maar de vraag is wel hoe is de kwaliteit van het onderwijs en die laat te wensen over. Cijfers laten dus een klein stukje van de waarheid zien. Het budget voor onderwijs blijft hetzelfde dus zijn er vollere klassen en gaat de kwaliteit achteruit. Het vervolgonderwijs baart grote zorgen, vooral voor meisjes en kinderen met een handicap. Er is grote werkloosheid dus minder kans op werk na de opleiding. Nu heeft ISEE samen met Edukans 3 onderwijsprojecten. Eén ervan is om blinde kinderen braille te leren. Een ander millenniumdoel betreft duurzaamheid en het milieu. Er wordt gezegd: ‘Ethiopië is een land met 13 maanden zon’ (de Ethiopische kalender telt dertien maanden), maar er wordt nauwelijks geprofiteerd van deze schone energiebron. De aanschafkosten van zonnepanelen zijn hoog en het onderhoud is een groot probleem. Maar er zijn ook eenvoudige middelen, zoals de solar-cooker. Deze worden nog te weinig benut. Het vergt tijd en energie om mensen te

overtuigen en veranderingen door te voeren. Ethiopië heeft een economische groei van 7 procent, maar het gat tussen arm en rijk wordt steeds groter. De oogst was goed afgelopen jaar. De overheid doet zijn best maar loopt achter de feiten aan, dit wordt mede veroorzaakt door de snelle bevolkingsgroei. Nu zien we wel voor het eerst dat rijken geld doneren voor projecten.

U wordt bedankt Door het jaar heen ontvangt de Stichting een groot aantal giften, grote en kleine. Helaas is het niet mogelijk om alle gevers een bedankje te sturen, dit zou enorm veel portokosten met zich meebrengen. Een aantal gevers stelt dit ook niet op prijs.

Ook vrijwilligerswerk doet voorzichtig zijn intrede, dit zijn positieve ontwikkelingen. Tenslotte heeft Ethiopië te kampen met vele vluchtelingen uit verschillende buurlanden. Na deze uiteenzetting heeft Gerrit een nieuwtje: Willem-Jan Wakker wordt voorgesteld. Hij gaat de voorzitterstaak van Gerrit overnemen en loopt, volgens eigen zeggen, nu stage bij Gerrit. Voor het einde van het jaar gaan ze samen naar Ethiopië om Willem-Jan ook daar aan onze part-

ners voor te stellen. Ina Ritsema is, samen met haar man Bart, in Kofale geweest om een bezoek te brengen aan de Sayimano Borko School: het jubileumproject van ons 40 jarig bestaan, wat € 43.000 heeft opgebracht. De school is destijds opgezet door Ayano, nadat er eerst een kliniek was gerealiseerd. In juni 2013 is het eerste geld overgemaakt. Wat is er tot nu toe met het geld gebeurd? Ina en Bart geven een Powerpoint-

presentatie over de bouw van een studieruimte/bibliotheek. Op deze school zitten 800 kinderen. Het was feest toen de nieuwe studieruimte werd geopend. Ook Ayano’s vader was hierbij aanwezig, zijn vader had destijds de school gesticht. Er waren mooie tafels en stoelen en boekenkasten die weer gemaakt waren door CDI (NGO). Naast een studieruimte is er ook een waterput geslagen voor schoon drinkwater en zijn er toiletten gerealiseerd. Momenteel ligt de bouw even stil in verband met het regenseizoen, maar het is de bedoeling dat de verbetering van het schoolgebouw in november begint. Vervolgens geven Aafke Steenhuis en Stien Bos een presentatie over hun bezoek, samen met hun beider echtgenoten, aan Ethiopië in maart van dit jaar. In vogelvlucht nemen zij ons mee langs verschillende projecten en toeristische plaatsen. We zien onder andere beelden van zuster Senkenesh, haar Medhen Social Center aan de rand van Addis Abeba, van urban agriculture voor ouderen, huisjes uit het huizenbouwproject, de compound van CDI, Salu in Awassa, oudere gehandicapten die manden maken, shelters voor mishandelde vrouwen, een prachtig Oasis Hotel, maar echter zwart water uit de kraan, vrouwen die met behulp van Seda hun achtertuin hebben veranderd in een oase, een verdwaaltocht door de bouwputten van Addis Abeba, een bezoek aan de Uhra Kidane Mehret Monastry, één van de oudste Ethiopische kerken, een bezoek aan de dames die ze in 2006 en in 2011 ook hadden ontmoet, die deelnamen aan het microkrediet project van JeCCDO. Wat bij dit verslag in het oog springt

Kerstcollecte Ook in 2014 stonden op eerste kerstdag op Urk (13) en in Tollebeek (1) grote collectebussen opgesteld. Van 12.00 tot 13.00 uur luidden de Urker kerkklokken om de bevolking te herinneren aan de collecte. In totaal werd € 92.709 opgebracht, een geweldig bedrag waarvoor de bevolking van Ethiopië de gulle gevers erg dankbaar zijn. Dit bedrag is excl. wat via de bank ontvangen wordt.

9

is het filmpje van de blinde kinderen in Debre Zeit. We zien een meisje van 10 jaar. Toen men haar vond bleek zij niet alleen blind, maar ze kon ook niet lopen. Wat bleek: haar ouders hadden haar vanwege haar blindheid verstopt, daarom had ze nooit lopen geleerd. Nu, na een half jaar op school, kon ze lopen. Trots liep ze over het schoolterrein. Tijdens de lunch, die weer voortreffelijk was, komt burgemeester Van Maaren aanschuiven. Lijkt het doel een oriënterend bezoek aan ISEE, niets is minder waar; de ambtsketen wordt omgehangen en de burgemeester pakt de microfoon en neemt het woord. Wat blijkt? Zijn missie is om Gerrit en Stien koninklijk te onderscheiden. Beiden worden benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau, mede vanwege hun jarenlange inzet voor ISEE. Beiden zijn ze er stil van. Maar alle aanwezigen vinden dat ze het oprecht hebben verdiend. Er klinkt dan ook bewonderend applaus. Het middagprogramma begint met een bijzonder muzikaal optreden, namelijk van het gospelkoor By His Grace. Of het nu speciaal voor deze gelegenheid is, is niet zeker maar ze hebben zowel hun kleding (dierenprint) als hun reportoire (swingend Afrikaans) aangepast aan deze dag. Ze laten ons genieten van een opgewekt optreden. Hierna gaat Gerrit verder waar hij vanmorgen was gebleven betreffende de workshop, nu met een overwegend positieve toon. In 2015 is de kindersterfte in Ethiopië sterk afgenomen. De regering investeert in medische zaken: bijna ieder dorp heeft momenteel een kliniekje. Het middagprogramma van de workshop heeft een meer persoonlijk karakter, ook eerlijk. Eén van de vragen naar de partners is: doet ISEE het op de juiste manier? Hierop gaat de vertegenwoordiger van CDI staan uit respect voor ISEE. Ook de vertegenwoordigers van JeCCDO en Hope Enterprise (HE) vallen hem bij (dit zijn onze oudste relaties). ISEE is een echte partner, zij legt geen druk op ons, ze zijn praktisch, hebben kennis van zaken. Zenebe van HE geeft aan,

10

wij hebben de langste relatie. Onze relatie is gebouwd op gelijkwaardigheid. Jullie zijn zeker op de juiste weg. De vertegenwoordiger van Salu zegt: “Wij hebben meer een familiaire relatie dan een donorrelatie. ISEE is eerlijk. Zij is één van de weinige organisaties die oog heeft voor de problemen van blinden en gehandicapten.” Nog een vraag van ISEE is: moeten we doorgaan met het organiseren van workshops? Ja, want dit is een belangrijke stap tot meer samenwerking tussen de verschillende ngo’s. Men ziet elkaar nog teveel als concurrenten terwijl we meer moeten samenwerken. De volgende keer wordt de workshop georganiseerd door ISEE en HE.

op een inspirerende dag. Zij bedankt allen voor hun aanwezigheid en voor het bemannen van de stands. Zij wenst ons allen wel thuis en tot volgend jaar.

Tenslotte krijgen we nog een kort verslag (met levendige beelden) van een doopdienst in de Koptische kerk in Pernis waarvan Gerrit en Stien getuige mochten zijn. De dagvoorzitter blikt met ons terug

Wilt u van deze mogelijkheden gebruik maken, dan kunt u contact opnemen met : Stien Bos tel. 0527-683073 email [email protected]

WIST U DAT : De commissie ‘Werkgroepen/PR’ zich niet alleen bezighoudt met het organiseren van de werkgroependag, maar dat zij ook: · hulp kunnen bieden bij acties; · voorlichting geven in het land; · specifieke folders maken (op verzoek van werkgroepen); · werkgroepen bezoeken; · een lesbrief voor scholen hebben.

Bet Tesfa ‘Huis van Hoop’ De winkel voor tweedehands kleding

Vrijwilligers in heel Nederland hebben ook in 2014 weer veel tweedehands kleding ingezameld en naar Urk vervoerd. Een belangrijk deel van de ingezamelde kleding wordt verkocht in het winkeltje Bet Tesfa. De dames (zo worden de vrijwilligsters van het winkeltje genoemd) staan altijd klaar om de klanten te helpen, de kleding in te nemen en te sorteren. Zonder hen had het winkeltje nooit kunnen functioneren als nu. In 2014 heeft de verkoop in dit winkeltje € 20.600 opgebracht voor het werk in Ethiopië en Eritrea. Bet Tesfa is iedere dinsdag-, woensdag- en donderdagmiddag geopend van 14.00 tot 17.00 uur. Iedereen is dan uiteraard van harte welkom. De kleding die niet in het winkeltje verkocht kan worden gaat naar een sorteerbedrijf. Deze sorteert de kleding om verder te verkopen, waar dan ook ter wereld. Op deze wijze bracht de niet verkoopbare kleding toch nog een bedrag van ruim € 9.100 op.

Kledinginzameling Op de volgende plaatsen wordt tweedehands kleding ingezameld. Urk, tel. 0527-682123 Wolvega, tel. 0561-615494 Culemborg, tel. 0345-531734 Damwoude, tel. 0511-422841 Hoeksche Waard, tel. 0186-612584 Lelystad, tel. 0320-227004 Ens, tel. 05-50261838 Tollebeek, tel. 0527-681142 Graag van tevoren even bellen voordat u de kleding brengt!

11

Ontwikkelingen in Ethiopië en Eritrea in 2013 De situatie in Ethiopië Ook in 2014 is de economie van Ethiopië sterk gegroeid. Maar, waren de groeicijfers de voorgaande jaren nog boven de 10%, in 2014 zakten ze onder deze magische grens. Ethiopië exporteert veel koffie. In 2014 werd er echter 15% minder uitgevoerd dan in 2013. Deze vermindering wordt geweten aan de nieuwe regels die de overheid heeft opgesteld. De koffie wordt namelijk in vier kwaliteiten ingedeeld en alleen kwaliteit 1 en 2 mogen geëxporteerd worden. Men had gehoopt meer te verdienen door de koffie via de beursvloer te verkopen maar ook dit viel tegen. De grootste problemen die de bevolking van Addis Abeba, ondanks de enorme economische vooruitgang ervaart, zijn: het gebrek aan voldoende en schoon (drink)water, beperkt elektriciteitsaanbod met veel en grote stroomstoringen, transport en sociale zekerheid Wat het vervoer betreft: De grote bussen zijn voor de armen, er staan lange rijen voor. Wie het zich veroorloven kan neemt een mini-bus. Deze busjes rijden op tijd en komen in bijna elke straat. Taxi’s komen echt overal, maar zijn slechts voor een enkeling weggelegd. Ethiopië heeft sinds 1917 één spoorlijn, die loopt van Addis Abeba naar Djibouti. Op dit moment wordt deze spoorlijn helemaal gemoderniseerd. Volgens de planning zou de lijn in september 2015 klaar moeten zijn. Daarnaast zijn er plannen voor nog acht spoorlijnen die alle windstreken met elkaar moeten verbinden. In het westen zou de spoorlijn door moeten lopen naar Zuid-Soedan. Voor vijf van de acht geplande spoorlijnen is de financiering inmiddels rond. Ethiopië had gehoopt en verwacht in 2015 toe te kunnen treden tot het (WTO World Trade Organization). Dit blijkt echter (nog) te vroeg. In het zuidoosten van Ethiopië wordt driftig geboord naar olie en gas. Verscheidene bronnen zijn al gevonden. In het zuidwesten van Ethiopië is de grootste goudader in de Ethiopisch geschiedenis gevonden. Normaal bevat een goudader 30 tot 40 ton, deze is vele malen groter. Goud is na koffie het belangrijkste exportproduct van Ethiopië. In 2013 ontving Ethiopië 500.000 toeristen, goed voor USD 1 miljard. Reden voor de Ethiopische overheid om een toeristenbureau in het leven te roepen. Toerisme zou in de toekomst 10% van de economie uit kunnen gaan maken. Ondanks protesten van Egyptische zijde gaat de bouw van de Renaissancedam gestaag door. Diverse onderzoeken zouden hebben aangetoond dat de bouw van de dam geen invloed zou hebben op de hoeveelheid water die door de Nijl naar Egypte stroomt. Gelukkig blijven de beide buurlanden wel in contact en blijft oorlogszuchtige taal achterwege. De dam had in september 2014 de eerste stroom moeten leveren. De bouw heeft echter een vertraging van een jaar opgelopen. Na de ingebruikname moeten de 16 turbines in totaal 6000 MW produceren.

12

Op 29 november was er weer de jaarlijkse Great Ethiopian Run, een loop over 10 km. De 35.000 gesponsorde deelnemers brachten met elkaar een bedrag van 1,3 miljoen birr op voor het goede Ieder jaar is er ergens in Ethiopië wel een groot gebrek aan voedsel. Dit treft dan zo gemiddeld 3 miljoen Ethiopiërs. Leefde in 2012 nog 77,6% van de bevolking onder de armoedegrens (van USD 1,25 per dag), in 2013 was dat percentage gezakt naar 66%. In 2014 krijgt Ethiopië voor het eerst een rating van de verschillende kredietbeoordelaars. Moody’s: B1, Standard and Poor’s: B en Fitch: B. Wat betekent dat? “Verplichtingen gewaardeerd B zijn speculatief beschouwd en zijn onderhevig aan hoge kredietrisico”. Voor Ethiopië een bemoedigende uitkomst, maar er valt nog veel te verbeteren. De eerste tolweg van Ethiopië, een weg van 76 kilometer van Addis Abeba naar Adama is geopend. De weg kostte USD 680 miljoen. Dit geld is geleend van een Chinese Bank en moet in 20 jaar worden afbetaald. Het is de bedoeling de weg te verlengen tot aan Hawassa, verder in het zuiden. Corruptie is een groot probleem in Ethiopië. Een speciaal bureau dat corruptie opspoort krijgt voortaan veel uitgebreidere bevoegdheden. In mei 2015 zijn er weer verkiezingen. Ethiopië laat geen buitenlandse waarnemers toe, maar instrueert zelf 250.000 mensen om de stembureau’s te bemensen. Ethiopië kent geen minimumloon. De overheid zelf hanteert een minimumloon van 570 birr per maand, maar deze regel geldt niet voor het hele land. Er wordt aangedrongen op het instellen van een minimumloon. De regering aarzelt. De situatie in Eritrea Begin 2014 vluchtten iedere maand ongeveer 2000 Eritreërs naar Ethiopië. Het aantal vluchtelingen stijgt nog steeds. Wat opvalt is dat er ook kinderen zijn zonder volwassen begeleiding. Vele Eritrese vluchtelingen wagen hun leven in hun poging Europa te bereiken. De weg naar de kust al is een gevaarlijke. Mensen worden ontvoerd, gemarteld en gegijzeld voor losgeld. Velen beginnen aan de oversteek, niet iedereen komt levend aan. Veel vluchtelingen vatten het kort samen: “Men verdrinkt liever in vrijheid dan dat men leeft in gevangenschap.” Geruchten gaan dat Ethiopië en Eritrea toenadering zoeken. Beide presidenten ontkennen dit. Eritreërs in Groot-Brittannië worden door de Eritrese Ambassade gedwongen om 2% van hun inkomen af te staan als diaspora-tax. Wie deze tax niet betaalt verliest het recht op terugkeer. Dit gebeurt ook in andere landen. Bovenstaande tekst is een zeer korte samenvatting van het nieuws dat over Ethiopië en Eritrea is verschenen en is geenszins volledig.

13

14

ETHIOPIË

Family Service Association (FSA) Schoolmaaltijden voor de armste kinderen Het is bijzonder dat deze kinderen uit de armste buurten van Addis naar de kleuterschool en de basisschool komen. Met een lege maag en zonder lunchtrommeltje, soms flauwvallend onder de les van de honger, omdat er geen ouders meer zijn of geen geld om eten te kopen. De sociaal werksters van FSA bezoeken deze kinderen thuis en brengen de leefomstandigheden in kaart. De allerarmste kinderen worden geselecteerd om een schoollunch te krijgen en schoolmaterialen, uniform etc. De maaltijden worden bereid door vrouwen uit een ander deel van het FSAprojekt: het kredietprojekt voor kansarme vrouwen. Zij koken en brengen de maaltijden naar school en delen ze uit aan de kinderen, waarna ze weer terug gaan naar hun ”buurtrestaurant’’, waar gekookt wordt voor arbeiders uit de buurt. Op deze manier worden de –gebroken- gezinnen ontlast en is er een extra stimulans om de kinderen naar school te sturen. Tijdens de huisbezoeken wordt voorlichting gegeven over anticonceptie, hygiëne, infektieziekten en gezondheid. FSA wordt geleid door mevr Lette Gabriel. Zij is een zeer deskundig en betrokken manager, die dicht bij de mensen staat en ook zelf de kinderen en hun verzorgers thuis bezoekt. In 2014 heeft ISEE € 18.000 gedoneerd aan FSA. Hiermee zijn de maaltijden van 30 kleuters op de Birhan Guzo kleuterschool en van 30 kinderen op de Edeget Behebret basisschool bekostigd. Zij ontvingen ook schoolboeken, schriften, een schooluniform en van het geld werden de sociaal werkers betaald. Voor deze integrale aanpak van hulp aan de kinderen in combinatie met de inzet van de vrouwen uit het krediet- en onderwijsprogramma, bestaat ook internationaal grote waardering!

15

Hope Enterprises Ontbijtprogramma voor straatkinderen in Addis Abeba Het ontbijtprogramma van Hope is gestart als reactie op het groeiende probleem van de dakloze kinderen in de straten van Addis Abeba. De meeste zwerfkinderen lijden aan honger en ondervoeding. Deze kinderen gaan ook niet naar school en krijgen zo nooit de kans om aan de armoede te ontsnappen. Iedere dag wordt aan vele kinderen in twee groepen een ontbijt of een lunch verstrekt, bestaande uit 2 (droge) broodjes, een banaan en een beker melk. Tevens wordt in het voedingscentrum aan de kinderen een eenvoudige vorm van educatie gegeven. De kinderen die de leeftijd hebben bereikt om naar school te gaan krijgen van Hope de schoolspullen die nodig zijn om de basisschool te bezoeken. Het winkeltje in Urk bestemt de opbrengst van de verkoop van tweedehands handskleding voor het ontbijtprogramma van Hope Enterprise.

16

Voor slechts 35 eurocent per dag krijgt een straatkind weer bestaansrecht en hoop voor de toekomst. !! Draagt u ook 'enkele dubbeltjes' bij?

Hope Enterprises Kinderen in Addis Abeba Meer dan 40 jaar geleden begon Hope Enterprises met het opvangen van weeskinderen. Er is in al die jaren heel wat veranderd. Werd een kind toendertijd op zijn of haar 18e het weeshuis ‘uitgezet’, tegenwoordig gaat dat heel anders.

Financiële adoptie Al vanaf het allereerste begin is de Stichting bezig met projecten waarbij kinderen een toekomst wordt geboden. De toekomst van een land ligt bij de jeugd. Vooral Hope Enterprises doet goed werk op dit gebied. Dankzij financiële adoptieouders in Nederland kan Hope Enterprises al jaren aan de toekomst werken voor ruim 200 kinderen. Zo krijgen de kinderen onderdak, kleding, voedsel, begeleiding en onderwijs, zodat ze later in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Een kind is niet gebaat bij eenmalige hulp maar heeft steun nodig tot het volwassen is. Daarom is uw steun onmisbaar, gedurende langere tijd. De Stichting is nog steeds op zoek naar financiële adoptie-ouders.

De eerste stap is de basiszorg. Aan je toekomst werken doe je op een volle maag. De tweede stap is kennis, is onderwijs. Daarvoor heeft Hope Enterprises eigen scholen opgezet, maar kinderen gaan ook naar overheidsscholen. Met alleen lezen en schrijven kom je er niet, je moet ook een beroep leren. Dat is de derde stap. Meer dan 245 jongeren zijn ingeschreven bij een beroepsopleiding. Dat deel is ook het duurste van het hele traject. De vierde stap is het belangrijkste en het resultaat van de drie vorige stappen: Werk. Hope Enterprises helpt de kinderen bij het zoeken naar een baan. Stageplekken zijn er genoeg te vinden. Bemoedigend is dat kinderen uit voorgaande jaren die nu een eigen bedrijf hebben veel jongeren opnemen. Er zit zelfs een miljonair tussen die begon als straatjongen. Deze achterban in Ethiopië zijn ook belangrijke donoren geworden. 85% van de kinderen die door Hope Enterprises voortgeholpen wordt vindt direct een goed betaalde baan. Dat zegt wel wat over de kwaliteit die Hope Enterprises levert. Kinderen voorbereiden op de maatschappij is niet alleen eten geven, naar school sturen en aan het werk helpen. Er zijn normen en waarden die bijgebracht moeten worden. De kinderen komen vaak uit gebroken gezinnen, het zijn straatkinderen, die hebben een verleden die kan hinderen bij het opbouwen van een toekomst. Gedurende al de jaren dat een kind vooruitgeholpen wordt, worden in groepen discussies gevoerd, zodat de kinderen met zelfvertrouwen de maatschappij durven in te gaan.

17

Salu Self Help Blind and Handicapped Association (SSHBHA) Een school voor blinde kinderen in Hawassa

Totaal blind. Leerling van de School for the blind te Hawassa. Het meisje leert de eerste beginselen van het braille. Het gaat letter voor letter. Het is een zelfgemaakt leermodel. Dit kind is echt totaal blind en er is niets aan te doen. Zo’n kind wil je toch helpen!

De school voor blinde kinderen in Hawassa is het project dat ondersteund wordt door de werkgroep Wolvega. Op deze school leren blinde kinderen lezen en schrijven met behulp van het brailleschrift. Een braille-lesmodel die wij uit Nederland meebrengen voor de kinderen is onmisbaar voor hen. De modellen van plastic waar de vingertjes heel heel vaak over heen gaan om de de letters te leren voelen. Maar het is prachtig dat jonge kinderen deze mogelijkheid krijgen. Er waren tijdens ons bezoek veertien kinderen op de school voor blinde kinderen. Ze kregen les in twee groepen. Op ons aandringen is gestart met een nieuwe instroom van zes kinderen. Dat was wel moeilijk, want dat vergde nogal wat inzet en flexibiliteit van de docenten. Dat zij dan zo, maar ons aandringen is beloond met de instroom van zes nieuwe kinderen. Binnen het reguliere onderwijs worden ook nog acht kinderen begeleid. U weet dat dit project voor eenderde deel met geld van Edukans wordt gefinancierd gedurende twee jaar. Die termijn stopt in augustus aanstaande. Kunnen we doorgaan met veertien kinderen verdeeld over twee groepen of moeten we terug naar één groep van tien kinderen. Een geldkwestie dus. We gaan zeker door met twintig kinderen in het schooljaar 2015-2016. En we hopen natuurlijk op de blijvende enthousiaste inzet van de werkroep Wolvega. Perfect wat zij weten bijeen te sparen en te vergaren. Deze twee-jarige school is bepalend voor de toekomst van de kinderen. Hoe ziet de toekomst eruit voor duizenden blinde kinderen? Wordt het een levenlang blind en analfabeet? Dat betekent een leven in armoede als bedelaar. Maar het kind dat ISEE op zijn /haar pad ontmoet en braille-onderwijs volgt heeft toekomstperspectief. Immers onderwijs is de poort naar deelname aan het maatschappelijke verkeer, een baan en er bij horen. Blinde kinderen uit arme gezinnen hebben onze hulp dringend nodig. Er blijven nog duizenden kinderen zonder braille-onderwijs. Op de pagina hiernaast staat een onderzoeksrapport en deze spreekt voor zich. Bij benadering weten we hoeveel kinderen blind zijn en nog volledig verstoken blijven van het leren van lezen en schrijven in braille. Wilt u ook zo’n project steunen? Wij kennen wel scholen die graag zo’n tweejarige vooropleiding aan hun school willen toevoegen.

Dit project komt tot stand met medewerking van Edukans en Stichting TTAF.

Het braille alfabet en de cijfers, een leermodel. Niet in Ethiopië te koop, maar uitermate geschikt voor het leren van het alfabet in braille.

18

Hansesha Assistance Development Organization (HADO) Specialistische medische zorg voor blinden en zeer ernstig slechtzienden In één weekend in maart werden van 701 mensen de ogen gecheckt. Een paar honderd kunnen nu weer zien. Ingegroeide oogleden zijn losgesneden, aan vergaande staar konden mensen worden geopereerd. Medicatie werd verstrekt, sommigen moesten een ingrijpende operatie ondergaan en ook kreeg een grote groep te horen, dat er niets meer aan de oogsituatie gedaan kon worden. Ze zijn en blijven blind. Tot de groep van 701 behoorden 84 kinderen, maar alle leeftijden waren aanwezig. U begrijpt dat het emotionele momenten zijn als gezegd wordt dat je straks weer kunt zien. Vrijdags blind komen en op zaterdag of zondag weer kunnen zien. Zo is het werkelijk voor een deel van de 701 personen die voor hulp kwamen. De inspanning van de werkgroep Culemborg doet er echt toe. 92 personen zijn geopereerd aan cataract. 52 keer zijn de oogleden losgesneden, 11 moesten aan complexe oogaandoeningen geholpen worden, tot oogverwijdering toe. 106 personen kregen een bril en bijna iedereen een medicatie in de vorm van oogdruppels , zalf of een reinigingsmiddel, of.......

Onderzoeksrapport: National Survey on Blindness, Low Vision and Trachoma in Ethiopia Federal Ministry of Health of Ethiopia Het rapport geeft aan dat er grote aantallen mensen blind en zeer ernstig slechtziend zijn in Ethiopië, zo ook in de Zuidelijk Regio. In de Zuidelijke Regio wonen bijna net zoveel mensen als in Nederland. In die regio is één internaatsschool voor ongeveer 100 blinde kinderen. In die regio staat ook de School for the blind van ISEE, waar de blinde kinderen voorbereid worden op inclusive education op de school in de eigen omgeving. De Zuidelijke Regio telt totaal 15.000.000 inwoners leeftijd %totaal %blind 0 - 15 jaar 41,5% = 6.300.000 0,1 % = 6.300 16 - 60 jaar 55,2% = 8.200.000 0,7 % = 57.400 60+ 3,3% = 500.000 14,8 % = 74.000 Er is nog heel veel onderwijshulp nodig. !!!!!!!!

Is hier hulp nodig? Al een dag van te voren gekomen.

Soms heb je zo maar een nieuwe vriendin.

Dit project kwam tot stand met medewerking van Stichting TTAF.

%slechtziend 0,5 % = 31.500 2,9 % = 237.800 24,7 % = 123.500

19

Tour langs enkele projecten Het kaartje hierbij is een stukje geknipt uit de kaart het grote Ethiopië. De oppervlakte van het hele land is ongeveer 2 x de oppervlakte van Frankrijk. We starten in de hoofdstad Addis Ababa en maken een reis naar het zuiden. In Addis Ababa draaide ook in 2014. het ontbijtprogramma voor straatkinderen bij Hope Enterprises. Een geweldig iets, waar elke morgen grote groepen straatjongeren graag komen voor hun 2 witte bollen, een beker melk en een banaan. ISEE ondersteunt dit project al vele jaren met geld verkregen uit de opbrengst van het winkeltje. Dames, jullie doen voortreffelijk werk voor deze jongeren, die ik letterlijk in jutezakken heb zien lopen. Ga met me mee op reis door het land. We verlaten de miljoenen stad Addis die gelegen is in een bergkom op een hoogte van 2300 meter, via het eerste stukje 4-baans autoweg in Ethiopië gaan we richting Debre Zeit, het tegenwoordige Bishoftu. Daar is het schooltje voor blinde kinderen van dhr. Wondimu. Hij spreekt ISEE uit in het Engels. Dat klinkt als ‘ai zie’, maar hij is wel helemaal blind. Dat schooltje had een leerling waarvan de ouders en de school geen geld hadden om een oog met een kankergezwel weg te laten nemen, totdat ISEE langs kwam en het benodigde bedrag daarvoor gaf. Armoede is vaak heel schrijnend. Dan verder richting het zuiden, langs de meren. Onderweg passeert u hele grote ‘plastic kassen’ waar bloemen en planten groeien, die op de veiling in Aalsmeer worden verhandeld en naar diverse landen getransporteerd worden.

Tussen het eerste en tweede meer (gearceerd) rijden we langs o.a. irrigatieprojecten van de Landbouwcommissie en komen bij Zeway. Daar worden de mensen met oogproblemen geopereerd, die in Dilla onderzocht zijn tijdens een Eye-medication-weekend. Bij Shashemene gaan we links af naar Kofele. Daar staat de kliniek van dhr Ayano. Echt een mooi en goed ingericht gebouw compleet met een apotheek. Hier is door ISEE financieel aan bijgedragen. Een goede medische aanvulling op de beperkte medische voorzieningen in dat gebied. Als u goed op het kaartje kijkt, dan ziet u met de hand bijgeschreven waar de Sayimana Borko school staat. Je komt er alleen met een auto in de droge tijden van het jaar. Tijdens de regenperiodes is te voet of op de rug van een ezel deze vlek op de kaart bereikbaar. Elders in dit magazine treft u over de school meer informatie aan. Opvallend is dat sinds de start van de totale renovatie van gebouwen en verbetering van de onderwijskwaliteit, het leerlingaantal al met 130 is toegenomen.

20

Terug naar Shashamene en door naar Hawassa. Daar staat de School for the Blind van Salu, of beter gezegd van de werkgroep Wolvega. Ook dit project wordt elders beschreven in dit magazine. Op het terrein is ook een groentetuin aangelegd met deskundig advies van de landbouwcommissie. Tegenwoordig moet je zeggen: de commissie Landbouw en techniek. Prima zaak zo’n schooltuin. Het is educatief, bevordert betrokkenheid van ouders en de verkoop van de groente vormt een extra bron van inkomsten voor de school. Dan gaan we op weg naar Dilla, de plaats van het Eye- medication project. Daar zijn in 2014 bij 975 blinde en ernstig slechtziende mensen de ogen onderzocht. Bij ca 70 % kon verbetering worden gerealiseerd. Niet iedereen van deze groep had daarna weer volledig herstel van gezichtsvermogen. Oogleden worden losgesneden, medicijnen verstrekt, brillen aangemeten en anderen gaan later naar Zeway voor een cataractoperatie. Via het verre Yabelo rijden we onderlangs en komen dicht in de buurt van de ‘tribes’, de Mursi, Hamar en andere. Aan de andere kant van de zuidmeren komen we in Arba Minch. Daar is contact met de gevangenis. Een niet te benijden woon en verblijfplaats voor lang gestraften. Met relatief weinig geld kan het leven van deze mensen iets aangenamer gemaakt worden. ISEE droeg bij aan de mogelijkheid dat de gevangenen onderwijs kunnen volgen en werkte mee aan meer menswaardige leefomstandigheden. In het gebied onder Arba Minch staat nog een 2e gevangenis die waar met verlangen wordt uitgezien naar gelijksoortige hulp. TTAF heeft in het gebied een aantal deelnemers aan het microfinancieringsproject en boven Arba Minch nog een schoolproject. Door samenwerking kunnen bezoeken gecombineerd worden. Daar in Arba Minch op de veranda van het oude Bekela Molla hotel is het met name ’s morgensvroeg bijzonder, om bij opkomende zon, te genieten van het uitzicht over de twee meren. Op de weg omhoog passeren we de Dorze stam. Zij wonen in huizen die de vorm hebben van een olifantskop. Daarna passeren we Sodo, Hosanna en Butajira en arriveren weer in Addis Ababa, waar we het hoofdkantoor en de werkplaats van Salu bezoeken. Dat blinden daar elke morgen en middag het toegangspad zonder botbreuken weten te passeren is voor mij een wonder. En een bezemstelenmachine zonder afzuiging is een regelrechte aanslag op de gezondheid. In 2015 doen we er wat aan.

21

Borko Foundation Sayimana basisschool bij Kofele Wat een plezier is het weer als er een mail komt van Ayano over de behaalde resultaten bij de Borko school. In 2013 is er een samenwerkings verband aangegaan met Edukans , een Nederlandse NGO , gespecialiseerd in onderwijs projecten. Van onze kant moeten wij regelmatig de ontwikkelingen van dit project doorgeven en hebben wij , ISEE , dan weer overleg hoe de voortgang te realiseren. Edukans draagt 1/3 bij aan de kosten van het project van 3 jaren. De start is geweest in 2013 en in 2015 is de afrondingsfase. De Sayamano Borko school ligt een half uur rijden voorbij Kofele , een dorpje waar Ayano al eerder een kliniek gebouwd heeft. Deze functioneert met groot succes. Dit is een goede medische ondersteuning van de lokale gemeenschap. De weg naar de school is nog steeds onverhard, dus rammelen we er manmoedig naar toe. Bij het schoolterrein aangekomen is het een bonte verzameling van kinderen, in leeftijd variërend van zes tot zestien. Er is nu ook een uitbreiding gekomen van groep 9 en 10. Het is woensdag, de dag dat de schooluniformen gewassen moeten worden! Toename van de leerlingen in jaar 1 ( 2013) is 100 Van 863 (392 jongens, 471 meisjes) naar 997 (463 jongens, 534 meisjes) 95 % van de leerlingen heeft de school met goed gevolg afgemaakt. 5% is vanwege hun gezinsomstandigheden gestopt. 20 leerlingen konden na een goed gesprek met de PTA (Parent Teacher Association) weer worden overgehaald terug te komen op school. Opmerkelijk is dat er dit jaar meer meisjes dan jongens op de school ingeschreven zijn. Wij krijgen ook te horen dat er kinderen geweigerd worden, daar de capaciteit van de schoollokalen nog niet voldoende is. Toch wordt er ook al in 2 shifts onderwijs gegeven. Dit project komt tot stand met Edukans.

22

De school krijgt een zeer goede naam in de gehele omgeving. Er is een budget voor de driejarige samenwerking met Edukans. Gerealiseerd is de bouw van een mooie en ruime bibliotheek, waar 80 leerlingen kunnen studeren en maken hun huiswerk; er liggen naslagwerken. De bibliotheek moet nog verder worden uitgebreid met meer onderwijs materiaal. De ruimte wordt ook gebruikt voor samenkomsten van onderwijzers en ouders. De ouders zijn zeer betrokken bij de school. De oudere leerlingen helpen de jongere met huiswerk maken. Een waterpomp is gerealiseerd, er kan te allen tijden vers en schoon water worden opgepompt. De pomp ligt op het schoolterrein en er is een pompbewaker bij. Hij heeft de sleutel van het hangslot dat de pomp beveiligt. Het hoofd der school vertelt ons dat binnenkort ook hygiëne lessen worden gegeven op school. Er komt ook een corvee die er voor zorgt dat dagelijks de gebouwde latrines worden gereinigd. De samenwerking met de ouders is goed maar kan altijd nog actiever! Een van de vaders stelt zich beschikbaar om de schooltuintjes te gaan ontwikkelen. Er is al een stuk grond omgespit. Meer aandacht moet nog komen voor bijscholing van de leerkrachten De hoofdonderwijzer is deels al bijgeschoold op het gebied van management. Dit is gefinancierd door de overheid. De overheid er bij blijven betrekken moet! Een bedrag van € 7000,00 is nog resterend om de oude schoollokalen wat op te knappen, er is geen financiële ruimte meer om een nieuw klaslokalencomplex neer te zetten. Er blijven altijd wensen over voor de toekomst!! Onze betrokkenheid moet blijven!

23

Father Paddy Eetzaal voor de gevangenen Een dak boven je hoofd tegen de zon en de regen tijdens koffie en lunchtijd is zeker geen luxe. In Arba Minch staat een grote gevangenis. Er zitten in van elkaar gescheiden afdelingen mannen en vrouwen opgesloten. Zij zitten daar voor forse geweldsmisdrijven, economische delicten, inbraken en nog veel meer wat verboden is volgens de wet. Wij zijn daar rondgeleid door een gevangene die er al zeven jaar verblijft. Hij moet ook nog een jaar of vijf. Wat hij gedaan heeft is ons onbekend. In het contact met ons is het een plezierig mens. ISEE en TTAF hebben voor de gevangenen een overkapping voor hun plaats waar ze kunnen pauzeren en lunchen, financieel mogelijk gemaakt. Ons contact loopt via father Paddy, een Ierse priester die heel veel goed werk doet voor de gevangenen. Het leven daar is echt geen pretje. In de vrouwenvleugel is de privacy beperkt tot een bed en als kast een plastic zak vastgeknoopt aan de balken boven je bed. De aanwezige kleine kinderen slapen bij de moeder in bed. De slaapplaatsen van de mannen zijn helemaal erbarmelijk. Een zaal met 150 tot 200 mannen, met in de hoek een ton voor het sanitaire werk en een slaapplek net groot genoeg om op je zij te kunnen slapen. Daar zitten ze opgesloten van ‘s middag 18.00u tot de volgende dag 6.00u. Hoe zal de lucht daar zijn. Veel ventilatie is er niet, want ontsnappen moet natuurlijk niet kunnen. Op de foto ziet u dat de gevangenen nu bescherming hebben tegen zon en regen. De gevangenen hebben zelf het dak en de betonnen banken en tafels gemaakt. De andere foto laat zien dat er ook gewerkt wordt. U ziet een grote handweverij , waar traditionele stoffen worden geweven. Ook is er de mogelijkheid om onderwijs te volgen. Veel gevangenen hebben weinig onderwijs genoten. In de gevangenis kan men werken aan een toekomst na de detentietijd.

24

Borko Foundation Kliniek in Kofele In 2013 werd een kliniek geopend in Kofele, een stadje … ten zuiden van Addis Abeba. Deze kliniek loopt lekker en veel patiënten worden geholpen, al is het maar met een recept voor een medicijn. En daar wringt zich nou de schoen. Voor het medicijn moeten ze naar een apotheek. Apotheken in Ethiopië hebben geen vast assortiment en vaak komt het voor dat een bepaald medicijn niet aanwezig is. Dan krijgen ze een vervangend medicijn, of geen medicijn, of het verkeerde medicijn. De overheid drong er daarom bij de klinieken op aan om een eigen ziekenhuisapotheek op te zetten, ja, het is in 2014 zelfs verplicht geworden. De stichting heeft bijgedragen aan de bouw van de ziekenhuisapotheek.

Dit project komt tot stand met medewerking van Stichting Borko.

25

Jerusalem Children and Community Development Organisation (JeCCDO) Onderwijs op Dek Island Op Dek Eiland, in het Tanameer, op drie uur varen van de kust, is met grote inzet van priesters en de ouders van de schoolkinderen in 2014 een mooi nieuw klaslokaal gebouwd en is een begin gemaakt met de bouw van een tweede lokaal. De ouders helpen volop mee met de bouw. Dit school- en onderwijsprojekt wordt uitgevoerd in een samenwerking tussen Edukans, JeCCDO en ISEE en is een driejarig projekt, wat doorloopt tot eind 2016. De eilanders, geïsoleerd en verstoken van elektriciteit, waarderen bijzonder dat wij aandacht voor hun armoedige omstandigheden hebben. Het belang van betere scholing voor hun kinderen werd door de eilandbewoners als prioriteit aangegeven in een onderzoek dat voorafging aan de aktiviteiten. Bij ons bezoek in februari werden we ontroerd door het enthousiasme én de realiteitszin van de ouders, die beseffen dat de toekomst van de meeste kinderen toch op het eiland zal blijven liggen. Wij hoorden uit hun mond: better an educated farmer, than an uneducated farmer.

26

Dek Island 64 km2 8000 inwoners

De bouw van de lokalen is onderdeel van een groter onderwijs-opwaarderingsprogramma. De leerkrachten zijn op cursus geweest en de school heeft inmiddels een aanzuigende werking naar leerlingen en naar leerkrachten. Er zijn meer klassen gekomen en er zijn minder leerlingen per klas, zodat de kwaliteit van de lessen is verhoogd. In 2015 zullen latrines worden gebouwd, de klaslokalen worden afgemaakt en gemeubileerd, schoolboeken gekocht en de leraren zullen opnieuw worden bijgespijkerd door middel van cursussen in Bahir Dar. In het verdere beloop van het projekt zullen aktiviteiten worden uitgevoerd om de school zichzelf te kunnen laten onderhouden. Zo zal een waterpomp en zullen schooltuinen worden aangelegd, dit laatste ingebed in het edukatieve programma. Het uiteindelijke resultaat moet zijn dat meer kinderen naar school gaan, dat meer kinderen doorstromen naar vervolgonderwijs of naar beroepsonderwijs of als ‘educated farmer’ meer land- en tuinbouwprodukten op de markt kunnen brengen. ISEE heeft in 2014 € 16.000 aan dit projekt bijgedragen en Edukans heeft daar nog eens € 8.000 bovenop gedaan. Het projekt ligt op schema. Dit heeft zeker te maken met het enthousiasme van ouders en priesters en de deskundige begeleiding door JeCCDO.

Dit project komt tot stand met Edukans.

27

Medhen Social Center (MSC) Hulp voor (ex-)lepra-patiënten Ik ben Tinsae, 80 jaar geleden geboren in Afu Michael, een dorp zo’n 600 kilometer ten noorden van Addis Abeba. Toen ik een jaar of vijf werd was het mijn taak om de koeien te hoeden. Toen ik 15 werd moest ik ons land ploegen. Toen ik 22 was kreeg ik jeuk overal op mijn lichaam. Ik ging meerdere malen naar heilige wateren; maar er kwam geen enkele verbetering. Ik ging zelfs naar toverdokters, maar ook die konden mij niet helpen. Bij één van de heilige wateren kwam ik een persoon tegen die mij vertelde dat hij hetzelfde had als ik en hij was ervoor behandeld in Addis Abeba. Ik kwam een ander persoon tegen die dezelfde klachten had als ik en we spraken af dat we naar Addis Abeba zouden gaan. De artsen behandelden mij twee maanden in het Zenebe Werk Ziekenhuis. Daarna moest ik regelmatig voor controle terugkomen in het Alert Ziekenhuis en ik mocht daar in een soort opvanghuis wonen. Na een jaar werd ik beter verklaard en toen moest ik het opvanghuis uit. Ik ging werken als een dagarbeider. Na vier jaar trouwde ik en er werden kinderen geboren. Helaas stierven ze allemaal erg jong en bij de laatste geboorte stierf mijn vrouw ook. Ik hertrouwde en een zoon werd geboren. We adopteerden een meisje van het platteland, zo hadden we twee kinderen. Mijn zoon overleed in 1992 aan HIV/Aids, hij was 29 jaar. Mijn dochter heeft op school grade 10 (vergelijkbaar groep 6 in Nederland). Ze is getrouwd en heeft een kind. Mijn dochter is mijn hulp en steun in mijn oude dag. Toen de kinderen klein waren werkte ik als dagarbeider. Ik kocht een ezel voor 40 birr en zo kon ik brandhout verzamelen, vervoeren en verkopen. Al snel had ik drie ezels. Ik kon zelfs 600 birr sparen bij een krediet-vereniging. Brandhout werd schaars en het leverde te weinig op. Ik kocht een koe voor de melk, die koe kreeg tien kalveren en het ging weer goed met ons. Toen overleed mijn zoon en ging het moeilijk met mij en het bedrijf. Ik werd langzamerhand blind en het ziekenhuis kon me niet helpen. Toen moest ik mijn koeien verkopen. Twee koeien stierven in twee jaar tijd en ik bleef achter met de oudste koe. Die geeft maar vijf liter melk per dag en dan zijn de kosten hoger dan de opbrengsten. Nu moet mijn vrouw iedere dag gras snoeien op de vuilnisbelt. We kunnen de mest van de koe verkopen, maar dan hebben we zelf geen brandstof meer, dus mijn vrouw weigerde dat. We zullen de koe toch eens moeten verkopen.

28

We verhuren nu een kamer in ons huis voor 200 birr, dat heb ik alleen al nodig om de huizenbelasting te betalen. Het dak is lek en de muren staan op instorten. Ik heb nooit hulp gevraagd, maar ik ben toch naar Medhen Social Center geweest voor ondersteuning. Het Center bood aan om het huis te renoveren, maar ik moest dan zelf 25% bijdragen. Ik ging meteen akkoord, hoewel ik niet genoeg geld heb. Ik zou 4210 birr moeten bijdragen, maar ik heb maar 1242 birr. Medhen Social Center wil een studiecentrum voor de kinderen in de buurt, maar de ouders moeten dan iedere maand iets bijdragen. Het wordt mijn bijdrage om die maandelijkse bijdrage op te halen. Van het sloopmateriaal van mijn huis kon ik nog twee kamers bouwen. Een welkome meevaller. Ik had nooit gedacht dat ik hulp zou krijgen op mijn oude dag. Ik bid voor de mensen van Medhen Social Center en voor de mensen in het buitenland die haar geld geven. Ik bid dat God hun kennis vermeerdert, dat het goed gaat in hun werk, dat ze rijker mogen worden en dat ze uiteindelijk naar de hemel moge gaan. Bedankt.

Het Medhen Social Center wordt geleid door Sr. Senkenesh

29

FIT, Yisihak, Rahel en Muluwork Ondersteuning van wezen en andere kwetsbare kinderen in Bahir Dar Project FIT = Amhaars = (ver)gezicht Bahir-Dar OVC ( = Orphans Vulnerable Children, wezen kwetsbare kinderen. 2008: Start FIT o.l.v. 3 Ethiopisch sociaal werkers; ondersteuning van 30 OVC door sponsoren (familie en vrienden) Selectie-criteria: . allerarmsten en meest kwetsbaren; voorrang: (Aids)wezen; . zonder onderscheid van geslacht; ras of religieuze nominatie; . in basisschoolleeftijd; (met ettelijke uitzonderingen) . reeds opgenomen door familie/vrienden in Ethiopië in een bestaand verband; HIV /AIDS Test: voor alle kinderen en (pleeg)ouder(s): Doel:om in zo’n vroeg mogelijk stadium kinderen en volwassenen die seropositief zijn te laten starten met aidsremmers. Duur: 2 jaar financiële ondersteuning. Plaats: Kebeles (wijken) 03, 04, 07, 08, 09, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17 Bahir-Dar. Periode: 2008 – 2010 (30 OVC); 2010 – 2012 (110 OVC); 2012 – 2014 (110 OVC); 2014 – 2016 (110 OVC) Overmaking: maandelijks € 17.- per kind van FIT-rekening ISEE Urk (CBF keurmerk kleine goede doelen) Storting: naar Commercial Bank Bahir-Dar (individuele rekeningen) geïndexeerde dagwaarde birr. Opname: deels direct, deels gereserveerd als spaargeld; mag na 2 jaar opgenomen worden in maandelijkse termijnen van 120 Birr; Sponsoren blijken veelal bereid hun bijdrage in de opeenvolgende jaren voort te zetten: 2008 t/m 2016. Zij ontvangen een afschrift van de maandelijkse stortingen van de Commercial Bank in Bahir-Dar en per semester een overzicht van de schoolresultaten. Yisihak Rahel Muluwork

algemeen coördinator administratie contact scholen verantwoordelijke kebele 3,4,15

coördinatrice contact bankzaken gezondheidscentra Commercial Bank en ziekenhuis Bahir-Dar verantwoordelijk verantwoordelijke kebele7,16,17 kebele 8,9,10,14

Wilt u ook een kind ondersteunen? Stuur dan een e-mail naar: [email protected]

30

Salu Self Help Blind and Handicapped Association (SSH) Volkstuintjes voor blinden en lichamelijk gehandicapten in Hawassa Bezoek SALU november 2014 Harry Teuben en Hermann Schilt van de Commissie Landbouw en Techniek bezochten samen met de voorgaande en huidige voorzitter van ISEE onze NGO en partner SALU in Awassa, zuid Ethiopië. Een NGO die op veel verschillende werkterreinen werkzaam is, o.a. • Blinden onderwijs • Gehandicapten rehabilitatie en onderwijs • Fabricage mogelijkheden voor gehandicapten en blinden • Kleinschalige landbouwmethoden voor gehandicapten en blinden De laatste activiteit heeft het bezoek van de delegatie met name bezig gehouden. De laatste evaluatie missie van de cie. L&T was van 2012, toentertijd door de leden Frans Hollewand en Hermann Schilt uitgevoerd met gemengd positief advies. Eén van de reden toentertijd was het wisselen van managers. Van 2012 tot 2014 heeft zich dit in grotere mate voortgezet. De voorzitter van 2012 bleek in 2014 vervangen. De lokale projectleider die in 2012 net was aangetreden was in 2014 alweer vervangen door een andere projectleider (die meer affiniteit had met sociologie en geen noodzakelijke landbouwkundige achtergrond). Dat was te zien aan het project. Waar het voorlopende project tot goede resultaten leidde is het huidige project zienderogen achteruit gegaan. De vroegere landbouwkundigen werken niet meer bij SALU, daarvoor worden nu op afroep basis mensen ingehuurd van het gemeentelijke agrarisch bureau, vanwege de kosten op beperkte schaal. Bij bezoek aan één van de deelnemers die bezig was met ‘sheep fattening’ bleek dat het voer meer kostte dan de uiteindelijke verkoopprijs van het schaap. Dat schiet natuurlijk niet op! Als we navraag doen bij de lokale project manager weet hij hier ook geen duidelijk antwoord op te geven. De voorbeeld-tuintjes bij de organisatie zelf, die er vroeger altijd keurig bij lagen, waren weg en er was alleen een kale lap grond te bezichtigen. In het midden van het oogstseizoen waar iedereen op het land bezig was is dat niet nodig. Het is zeker niet het uitgangspunt van het project. Een reden om voor de commissie Landbouw en Techniek het advies te geven voorlopig de betaling voor het project stop te zetten en met SALU in contact te blijven hoe de draad weer op te pakken zodat de deelnemers weer adequaat kunnen worden bijgestaan.

De demonstratietuin op het SALU complex, vroeger een voorbeeld nu helaas vol onkruid.

31

Selam Environmental Development Association (SEDA) Arme en landloze vrouwen en hun gezinnen Voor onze rapportage is dit het laatste jaar dat we over dit project kunnen rapporteren, na drie jaar ondersteuning van onze lokale partner SEDA (Serve Ethiopia Development Association) loopt dit project op zijn eind. Een evaluatiebezoek in november 2014, van Harry Teuben en Hermann Schilt van de commissie Landbouw & Techniek tezamen met onze huidige voorzitter Willem Jan Wakker en onze voormalig voorzitter Gerrit Bos, heeft ons zeer positief gestemd. Alle groepen vrouwen, beschreven in het project, die om één of andere reden zonder inkomen en zonder land een ander bestaan moesten kunnen zoeken zijn met dit project weer op de been geholpen. Tijdens ons bezoek waren we in het stadje Kentari en bezochten we mevrouw Gabu Elema, een alleenstaande vrouw met drie kinderen. Sinds twee jaar een deelnemer in het project. Door de teelt van groenten en maïs in de tuin van haar huis, kon zij haar gezin weer voeden en het overschot verkopen. Hierdoor konden haar kinderen naar school gaan. Ze kon zelfs een ‘touwpomp’ aanschaffen (als voorschot van het project maar met bepaalde terugbetalingsvoorwaarden in een ‘revolving fund’) die in haar eigen tuin staat en water verschaft voor familie en planten. Haar dochter hoeft geen water meer ver weg te halen, het wordt lokaal gepompt, ze kan daardoor haar vroegere dagindeling ombuigen van ‘water halen’ naar ‘educatie’ haar dochter gaat nu naar school. Het overige water kan gebruikt worden in de tuin, waardoor nagenoeg het hele jaar producten kunnen worden geteeld die te gelde gemaakt kunnen worden. Een vreugde om te zien hoe een door ISEE ondersteund project zoveel goede resultaten laat zien. Ook voor alle andere deelnemers in dit project!

Gabu Elema (links) met haar drie kinderen in haar tuin en de touwpomp.

32

Ceru Ramsite deelnemer van het eerste uur, nu zelfstandig ondernemer.

Daarna bezochten we op doorreis op weg naar Sashamene spontaan en onverwacht, de familie van Ceru Ramsite deelnemer van het eerste uur in het toen nog “SEDA irrigation project” van 6 jaar geleden. Nu na zes jaar heeft hij een groenteteelt bedrijf opgebouwd die hem momenteel een goed inkomen verschaft voor zijn gezin en toeleverende bedrijven in zijn omgeving. Een opmerking van Ceru Ramsite die ons bezig hield was de volgende: “Door de ondersteuning van SEDA zijn we naar een voorbeeld project gebracht in Sashamane, waar zij toen samen met CDI, ondersteund door ISEE bezig waren. We zagen toen waar boeren mee bezig waren, die enkele jaren daarvoor in eenzelfde uitzichtloze positie waren als wij! Zij hebben toen met hulp van SEDA hun werkzaamheden aangepast van één maal oogsten per jaar (rainfed) naar minimaal twee, maar soms naar drie maal oogsten per jaar. Toen ik dat zag dacht ik waarom konden we zelf niet op het idee komen?” Met een trotse blik vervolgde hij: “Dit heeft onze groep niet alleen aan het denken gezet, maar ook tot actie gedwongen. We verbouwen nu genoeg om een goed inkomen te hebben en het overschot van onze teelten in de stad af te zetten zodat stadsgenoten die geen eigen grond hebben voor een normale prijs onze producten kunnen kopen.” Voor bovengenoemde vertegenwoordigers van ISEE reden genoeg om dit project als geslaagd te beschouwen. Waarom zijn we binnen de commissie Landouw en Techniek bezig met deze opmerking? • Moeten we als ISEE niet meer van dergelijke voorbeeldprojecten op deze manier ondersteunen, waardoor de meer ondernemende ‘armsten van de armsten’ aan de slag gaan met hun eigen toekomst? • Gaan mensen, die meer aan de slag gaan met hun eigen toekomst, minder afhankelijk raken van externe hulp? • Kunnen we de ‘armsten van de armsten’ als vrijwilligersorganisatie adequaat ondersteunen en ook op psychisch of op sociologisch gebied bereiken? Bovenstaande vragen moeten we in het licht zien van de huidige ontwikkelingen. • Zijn de actuele vragen na jaren noodzakelijke hulp, met de huidige economi sche groei in Ethiopië, nog hetzelfde? • Is er een verschuivingen van de hulpbehoevende klassen en daardoor de behoefte aan ondersteuning nog gelijk? Een eenduidig antwoord is hier nog niet op te vinden, het zal onze stichting ISEE in de komende jaren bezig houden. Het zal waarschijnlijk de komende jaren veel discussie opleveren maar als commissie L&T zijn we ervan overtuigd dat het na een gedragen besluit de trend zal zetten voor de periode 2016-2025.

33

een boot waarmee de vissers op Lake Beseka vissen, van hout in verband met het basische water

Fish For All Visserij op Lake Beseka Lake Beseka wordt nog steeds groter. Het wateroppervlak breidt zich nog steeds verder uit. Er is nu wel een kanaal gegraven naar een rivier waardoor het water (gereguleerd) kan worden afgevoerd. De coöperatie van vissers is hechter geworden. Uit de coöperatie zijn vissers gestapt die niet een positieve bijdrage aan het functioneren leverden. Zij hielden zich niet aan de interne regels, maakten dagelijks eerst het verdiende geld op en leverden niet de bijdrage aan de groep. De vangst van tilapia met de beach seine is sterk teruggelopen. Omdat de vangst in deze netten door de krokodillen in het meer wordt bedreigd zijn de vissers overgestapt op de vangst van catfish. Ze vangen deze met longlines, een lange lijn met om de twee meter haken waar een stukje vis aan wordt gehangen. De vangst van catfish ligt ver boven de geplande hoeveelheid. De planning was om 5.200 kg te vangen, bereikt is een hoeveelheid van 7.876 kg in de periode van juli tot eind december. Ongeveer 80% van de vangst wordt op de locale markt verkocht. 20% gaat naar Addis Abeba en andere steden. Het merendeel van de vissers heeft een maandinkomen van 2.500 Birr, die effectief en regelmatig zien kans 4.000 Birr per maand te verdienen. De coöperatie is in staat om geld te reserveren voor toekomstige uitgaven en voor uitbreiding van de visserijactiviteiten. Ze hebben 20.000 Birr gespaard en bijna 12.000 Birr gereserveerd. Al met al functioneert de Coöperatie goed, en levert de leden een goed inkomen op. Ook de voorziening van de Kereyou people en de borging van de voedselzekerheid en voedselveiligheid van deze mensen wordt mede door dit project ondersteund.

34

Dit project komt tot stand met medewerking van Impulsis.

Fish For All Lake Fincha In het vorige activiteitenverslag hebben we u laten weten dat in Shambu Town de vrouwencoöperatie een viswinkel heeft geopend. De tien vrouwen die de coöperatie vormen werken samen in de winkel. Inmiddels is bij de winkel ook een terras geopend waarvoor ze toestemming van de locale overheid hebben gekregen. De vrouwen serveren nu ook buna (=koffie) en visgerechten die ze ter plaatse in de winkel klaarmaken. Ze worden ook gevraagd om op locatie visgerechten te serveren. Ze maken ze dan van tevoren klaar en serveren ze als een vorm van partyservice uit op bijvoorbeeld partijtjes of ontvangsten! De vrouwen werken hard aan de ontwikkeling van hun levensonderhoud vanuit de winkel. Inmiddels hebben ze 8.000 Birr gespaard, en kunnen ze maandelijks een inkomen van 500 tot 1.000 Birr verwerven. Netto hebben ze over 6 maanden een omzet van 19.000 Birr gemaakt! De vrouwen willen hun activiteiten verder uitbreiden door een aanvraag in te dienen bij de Small Scale and Micro Enterprises Development Office om een tweede winkel te openen. De winkel wordt bevoorraad door de vissers van Fincha. Zij voorzien de winkel dagelijks van verse vis vanuit de store met diepvriezers én een generator om de vele stroomuitvallen te kunnen opvangen. Tot voor kort kon soms de inhoud van de diepvriezer niet meer worden gebruikt omdat door stroomuitval de boel ontdooid was geraakt. Door de inzet van de generator is dit probleem opgelost. De vissers en ISEE hebben elk de helft van de kosten betaald. Ook met de vissers gaat het goed. Tot nu toe hebben ze 7.700 kg vis gevangen en dat leverde ze ruim 24.000 Birr op. Meer dan 75% van de vangst is naar de winkel in Shambu gegaan en daar verkocht. Waar ze eerst alleen Tilapia vingen en verkochten wordt nu, na een traing Common Carp meer en meer geaccepteerd. Daarmee verdringt Carp de Tilapia steeds meer. De vissers hebben inmiddels een bankrekening met 10.200 Birr, en voor uitbreiding van de activiteiten staat 2.550 Birr gereserveerd. We mogen wel stellen dat de middelen die voor de start van het project Fincha zijn ingezet hun waarde dubbel en dwars opleveren. Vanuit het project Fincha worden ook anderen voorgelicht en wordt kennis en ervaring overgedragen. Voor de vissers zélf betekenen de inkomsten vanuit de visserij een belangrijke verbetering in de levensomstandigheden van henzelf en van hun gezinnen. Of, zoals een moeder het uitdrukte: ik kan mijn kinderen kleden en te eten geven, én het belangrijkste: ik kan ze naar school laten gaan! Een geslaagd project: niet alleen in de ontwikkeling, maar ook in de opzet van de structuur en in de reservering van middelen voor tegenslagen en voor uitbreiding van de onderneming!

Een deel van de vissers van de coöperatie

Dit project komt tot stand met medewerking van Impulsis.

de viswinkel in Shambu Town

35

Financieel verslag over 2014 BALANS PER 31 DECEMBER 2014 IN EURO'S 31 - 12 - 14 31 - 12 - 13 ACTIVA Materiële vaste activa Benodigd voor de bedrijfsvoering Onroerende zaken Inventaris Direct aangewend in het kader van de doelstelling Containers

Vorderingen Overige vorderingen en overlopende activa

Liquide middelen Bank, rekening-courant Kas

TOTAAL ACTIVA

323,101 2,420

327,431 4,080

450

900

325,971

332,411

4,291

6,980

4,291

6,980

473,588 1,234

566,240 111

474,822

566,351

805,084

905,742

225,000 325,971 130,298

225,000 332,411 214,626

49,570

57,920

730,839

829,957

42,882

42,882

21,441 1,032 8,890

21,441 812 10,650

74,245

75,785

805,084

905,742

PASSIVA Eigen Vermogen Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve Overige reserves Fondsen Bestemmingsfondsen

Schulden Schulden op lange termijn Schulden op korte termijn Kortlopende subsidieverplichting Belastingen en sociale heffingen Overige schulden en overlopende passiva

TOTAAL PASSIVA

36

STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2014 Begroting 2015

2014

Begroting 2014

2013

BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten en baten uit beleggingen

284,531 24,869 3,600

237,160 6,000 17,437 4,176

280,000 40,000 4,000

270,476 7,500 49,968 6,525

Totaal baten

313,000

264,773

324,000

334,469

25,000 250,000

26,760 303,884

25,000 330,000

27,548 290,495

275,000

330,644

355,000

318,043

Werving baten Kosten eigen fondswerving

21,000

20,273

22,000

21,292

Beheer en administratie Kosten beheer en administratie

13,000

12,974

13,000

12,510

309,000

363,891

390,000

351,845

LASTEN Besteed aan de doelstelling Voorlichting/bewustmaking Structurele hulp

Totaal lasten Tekort/overschot onttrokken/toegevoegd aan het eigen vermogen

4,000

99,118-

66,000-

17,376-

37

Specificatie structurele hulp over 2013 Medische Sociale en Educatieve projecten Hope Enterprises - weeshuis FIT - opvang weeskinderen in Bahir Dar Hope Enterprises - straatkinderenproject Medhen Social Center - sociaal werk onder ex-leprapatiënten Eye Medication Salu Self Help - Blinde kinderen leren braille FSA - feeding and school based social work Salu Self Help - stofafzuigmachine voor meubelmakerij WAHA - reïntegratie van vrouwen met fistels JeCCDO - Ura Kebelle op Zeghie Peninsula Sayimana basisschool bij Kofele Father Paddy - overkapping voor gevangenis Borko - Kliniek in Kofele JeCCDO - Gurerschool op Dek Island

Diversen MSE

21,441 26,725 22,600 20,000 9,000 12,350 18,000 5,900 4,000 22,500 19,500 4,000 7,000 0 8,386 201,402

Visserijprojecten FFA - Lake Fincha Amerti Diversen visserij

21,000 1,090 22,090

Landbouw en technische projecten SEDA - Landloze vrouwen WALDA - Womens self help WALDA - Water scheme management Salu Self Help - Urban Agriculture in Hawassa Diversen landbouw en techniek

24,000 10,069 725 17,300 8,839 60,933

Uitvoeringskosten Totaal structurele hulp

19,459 303,884

Bij de volledige jaarrekening is door Vivan accountants - adviseurs een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Dit overzicht is afgeleid van de volledige jaarrekening en is niet zelfstandig onderworpen aan de accountantscontrole.

Belangstellenden kunnen gratis een kopie van de volledige jaarrekening aanvragen. De giften aan de Interkerkelijke Stichting Ethiopië/Eritrea zijn fiscaal aftrekbaar. Ook stelt de Stichting het zeer op prijs legaten of testamentaire beschikkingen te ontvangen. De notaris helpt u bij een regeling. Informatie hierover is ook te verkrijgen bij de Stichting.

38

Foto voorzijde: Aan de oevers van Lake Awassa doen vrouwen de was. De plaatselijke vogels zijn niet erg bang voor mensen en loeren op de vis, die aangetrokken wordt door de wasactiviteiten.