Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels

Eerste les: Bronnen: Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels http://www.hollanddoc.nl/programmas/20008070/afleveringen/42285155/ Website van Erik Kessels met fotoseries. http://www.kesselskramerpublishing.com/

Doel: Samenwerken Foto’s zoeken en verhaallijn vertellen Leerlingen moeten van een afbeelding een eigen betekenis kunnen verwoorden en verdedigen aan de hand van beeldaspecten. Daarnaast moeten ze leren om bij hun reactie op een beeld, zich bewust te zijn van hun eigen redenaties. Je ziet, je denkt, je verwoordt. Na de reactie van het publiek, ga je opnieuw zien, denken er verwoorden. Zo leren ze beter kijken.

Oriëntatie: Uitleggen wat het doel van deze lessenserie is: bestaande foto’s zoeken met een eigen verhaal erbij. Mensen deze fotoserie voorleggen en vragen welk verhaal zij erin zien. Tot slot de fotoserie aanpassen, zodat er zo min mogelijk verhalen aan te koppelen zijn. Dus ze leren aan bestaand fotomateriaal een nieuwe betekenis te geven. Het eindproduct kan een fotoalbum, filmpje, powerpoint of tentoonstelling zijn.

Oefening: Kies een foto en beantwoord deze vragen: - Wat gebeurt er in deze foto - Welke dingen in de foto bewijzen jouw theorie - Wat kun je nog meer ontdekken Let op dat het beeld constant leidend is, in de vraag wat de betekenis is. Eigen interpretaties moeten aangetoond kunnen worden middels het beeld.

Samen Scholen Beeldende Kunsteducatie. Helma Molenaars en Grada Buren

(Huiswerk-)opdracht: De docent maakt heterogene groepjes van van 4-6 leerlingen. Elk groepje gaat deze les, en thuis, ongeveer vijf foto’s zoeken die tot de fotoserie kunnen leiden. Noteer vanaf het begin wie de eigenaar is van elke foto die in je serie zou kunnen komen. Bespreek met elkaar welke rol elk groepslid heeft. De bovenstaande drie vragen, moet je bij elke gekozen foto beantwoorden.

Verdieping Visual thinking strategie bestuderen Extra mogelijkheid is, om een verhaaltje te schrijven bij de foto’s, waarbij dit een stelopdracht wordt. Structuur geven bij manieren om samen te werken. Denk aan de rollen die Ettecoven onderscheidt.

Voorwaarden Leerlingen moeten een goede taakverdeling aanhouden Leerlingen moeten zich bewust zijn van copyright Leerlingen moeten steeds hun verhaal kunnen onderbouwen met beeldaspecten

Criteria: Leerlingen komen naar de volgende les met een fotoserie. 1 punt De fotoserie is gezamenlijk gemaakt. 1 punt Er is een verhaallijn bedacht bij de fotoserie. 1 punt De verhaallijn voldoet aan de Visual Thinking Strategy die in de les is geoefend. 1 punt


Tweede les: Bronnen: Een foto naar keuze waaronder twee verschillende verhalen bij kunnen staan. Hans Aarsman. Of Aarsmans boek ‘De fotodetective’ ISBN 9789057594533

Doel: Het klassikaal bespreken van het voorstel, dat elk groepje deze lessenserie wil gaan doen. Elke groepje gaat een powerpoint maken van hun meegebrachte foto’s. De docent kan helpen hierbij.

Oriëntatie: Uitleggen dat we een powerpoint gaan maken en dat daarbij vandaag hulp van de docent kan worden gevraagd. Elke powerpoint moet binnen 5 tot 10 minuten getoond kunnen worden. We beginnen met het klassikaal bespreken van het idee van elk groepje. Leg uit dat het idee in de loop van het project nog kan veranderen.

Oefening: In deze les moeten de leerlingen samenwerken in de klas. Er moet een planning worden gemaakt. Een powerpoint. Hun idee nader bespreken zonder de tijd uit het oog te verliezen, et cetera.

(Huiswerk-)opdracht: De leerlingen gaan een fotoalbum maken, waarmee de fotoserie in een volgende les kan worden gepresenteerd. Volgende week moet elke leerling tien kopies van één foto bij zich hebben.

Verdieping Diverse manieren uitzoeken om werk te presenteren. In een boek? Aan de muur? Digitaal? Welke theorieën zijn hierover? Grada heeft hier een tekst over. Hier hebben ze twee weken voor. Lev Vytgofsky theorie over leren in sociale context en over ‘uitspreken wat je ziet’.


Voorwaarden Leerlingen moeten gezamenlijk tot een voorstel van een idee kunnen komen. Leerlingen moeten een powerpoint kunnen maken. Leerlingen moeten als groep een planning kunnen tonen.

Criteria: Een voorstel af hebben. 1 punt Een voorstel presenteren. 1 punt Een powerpoint maken. 1 punt Leerlingen hebben een eerste planning gemaakt. 1 punt


Derde les: Bronnen: Dove: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=ajR1HyEai7I

Werk van Amy dickie Werk van Damien Blottiere Diverse fotobewerkingswebsites naar keuze, op internet. http://www.fotoaanpassen.nl/

Doel: Vandaag gaat elke leerling een foto veranderen. (De leerling of docent kan beslissen of het handwerk wordt, of digitale bewerking, of een combinatie van beide.) De betekenis of emotie bij een foto constateren, voor en na de bewerking.

Oriëntatie: Voor de duidelijkheid nog aankondigen dat we volgende keer verder gaan met het bespreken van elkaars groepswerk. Deze les gaan we even individueel aan de slag. Leg uit dat door een verandering, de betekenis van een foto kan veranderen. Wat gebeurt er als je hem zwartwit maakt? Wat gebeurt er als je hem vergeelt? Wat gebeurt er als je er een persoon afscheurt? Wat gebeurt er als je iemands ogen in hartjes verandert? Wat gebeurt er als je erop gaat borduren? Wat zijn de voor en nadelen als je er een geur over giet. Wat gebeurt er als je twee foto’s op of naast elkaar plaatst.


Laat de leerlingen voorbeelden zien. Oefening: De leerlingen gaan experimenteren met ingrepen. Aan het eind van de les moeten ze tien ideeën laten zien. Dit aantal is om het tempo op te hogen. Ze moeten ten slotte aanwijzen welke ze zelf het best geslaagd vinden.

Opdracht: Omschrijf van elke foto welke gedachten je er nu bij hebt. Opnieuw: wat gebeurt er in de foto, welke dingen in de foto bewijzen jouw theorie.

Huiswerk: Volgende week moeten klasgenoten met een eigen verhaal komen, bij de fotoserie. Daarvoor moet elk groepje volgende week een aantal vragen paraat hebben, om aan klasgenoten te stellen bij de fotoserie. Het idee voor de presentatie van de fotoserie in bijvoorbeeld een album, moet bekend zijn in de hele groep.

Verdieping Hoe reflecteer je. Waar vind je vragen die je je klasgenoot kan stellen, over je fotoserie.

Voorwaarden Leerlingen moeten tien kopies van een foto bij zich hebben. Leerlingen moeten streven naar 10 verschillende bewerkingen. Leerlingen moeten steeds hun verhaal kunnen onderbouwen met beeldaspecten Leerlingen moeten kunnen reflecteren op eigen werk.

Criteria: Tien kopies van een foto bij zich hebben. 1 punt Meer dan vijf bewerkingen gemaakt hebben. 1 punt De betekenis of emotie kunnen benoemen na de bewerking van enkele foto’s. 1 punt Kunnen benoemen welk beeldaspect een betekenisverandering heeft veroorzaakt. 1 punt


Vierde les: Bronnen: It’s all about cinematic sound, http://www.youtube.com/watch?v=B3GDADpw4x0

Doel: Ze gaan samen hun fotoserie presenteren. Ze gaan ervaren dat hun verhaal bij een fotoserie, anders kan zijn dan het verhaal dat de toeschouwer invult.

Oriëntatie: Leg uit dat er niet één betekenis bestaat, bij een foto. De toeschouwer kan er verhalen bij bedenken, waar jij nooit aan gedacht hebt. Kan je de volgorde van de foto’s omgooien? Welke geluiden heb je nodig om een gewenste sfeer op te wekken?

Oefening: De leerlingen bedenken een alternatief verhaal bij de fotoserie. Bespreek met de leerlingen hoe ze dit kunnen vormgeven. 

Dit verhaal kunnen ze er live bij vertellen.



Ze mogen ook tekst en geluiden opnemen en bij de presentatie afspelen. Dit kan heel eenvoudig met hun smartfone.



Ze mogen ook een film maken van de foto’s en de tekst er met voice-over onder monteren, met hulp van de docent.

Bespreek welke geluiden een gewenste sfeer opwekken.

Opdracht: Elk groepje presenteert de voorbereide powerpoint of hun fotoalbum. De docent lokt de klas uit om met alternatieve verhaallijnen te komen bij de presentatie die net getoond is. Elk groepje kiest vervolgens met welk alternatief verhaal ze verder gaan. Ze gebruiken geen nieuwe foto’s maar hergebruiken het bestaande materiaal. Ze kunnen bijvoorbeeld met hun smartfone een interview houden met een klasgenoot, die vertelt wat hij ziet in de serie. Dit is dan al een kant-en-klaar filmpje voor de volgende les. Ze mogen ook geluiden kiezen, die ze bij hun fotoserie gaan afspelen. Welk geluid heb je nodig om een bepaalde sfeer op te wekken?


Huiswerk: Ga je eindwerk plannen, zodat je in de volgende les aan de slag kunt. Bereid de nieuwe tekst voor. Wat je volgende les gaat doen is: geluid opnemen, zodat je het tegelijk met het beeld kunt laten zien. Of je maakt een filmpje van twee klasgenoten die een verschillend verhaal vertellen wat ze in de fotoserie zien. Misschien speelt iemand een instrument, en wil hij volgende les bij de fotoserie een stukje spelen of opname ervan afspelen. Let erop dat het eindproduct in 5 tot 10 minuten aan de klas gepresenteerd moet kunnen worden.

Verdieping Wat doet geluid met je? En zijn geluid-bestanden op internet te vinden, in speciale geluidsbanken.

Voorwaarden Leerlingen moeten foto’s presenteren. Leerlingen moeten een verhaal kunnen bedenken bij foto’s. Leerlingen een extra dimensie aan een beeldverhaal kunnen toevoegen. Dit kan geluid, tekst of beeldbewerking zijn.

Criteria: Een goede presentatie houden. 3 punten Leerlingen moeten openstaan voor de betekenis die een ander bedenkt. 1 punt


Vijfde les: Bronnen: Laat de leerlingen zoeken op internet, of bereid zelf wat voor over tentoonstellen en presenteren. De sites wisselen veel en overal staat maar een stukje informatie. Welke eisen stel je aan de ruimte? Aan welke attributen kun je denken?

Doel: Leerlingen moeten in deze les werken aan de eindpresentatie van volgende week. Ze leren dat creativiteit een circulair proces is: na het bekijken van de eerste versie, breng je veranderingen aan. Het demonstreren dat de leerlingen zelf invloed hebben gehad op de betekenis van een beeld. Ook moeten ze toelichten waarom ze voor een verandering hebben gekozen: welk doel willen ze bereiken.

Oriëntatie: Volgende week gaat elk groepje een presentatie geven van 5 tot 10 minuten, van hun eindserie. Het streven is, dat de getoonde fotoserie een overtuigend verhaal heeft. De toeschouwer moet geloven dat dit de beelden bij dit verhaal zijn. Deze les wordt hieraan gewerkt. Herhaal nog eens wat er in de eerste lessen geleerd is: Je mening over een betekenis moet je onderbouwen met beeldaspecten. Deze les wordt afgesloten met het laatste kwartier klassikaal te bespreken wat er geleerd is, in deze serie.

Opdracht: Aan de slag met het meegenomen materiaal. Vragen stellen kan aan de docent of onderling. Je kunt ook ideeën opdoen door bij je klasgenoten te kijken. Deze les moeten de groepjes met elkaar een schema maken, in welke volgorde de presentaties volgende week gegeven worden, en hoe lang de presentaties gaan duren.

Huiswerk: De eindpresentatie afronden, zodat hij de laatste les getoond kan worden. Wijs erop dat ze zich bewust zijn van de gegeven tijd. Graag voorafgaand aan de volgende les de foto's en de verhaaltekst mailen, zodat de presentatie deels door de leraar voorbereid kan worden. Ieder groepje zorgt dat de volgende les alle spullen compleet zijn, dus misschien een tafellaken mee, of een spotlight, of mp3-spelen voor geluid.


Verdieping Hoe maak je een technisch goede powerpoint. Geef hier voorbeelden van.

Voorwaarden Een veranderde fotoserie maken. Een overtuigend verhaal erbij schrijven. Een beeldend effect en/of audio-effect op het verhaal hebben toegepast.

Criteria: Het beeldverhaal moet een andere betekenis hebben gekregen. 1 punt Leerlingen moeten minimaal 1 effect aan hun beeldverhaal toevoegen. 1 punt


Zesde les: Doel: Een presentatie houden ter eindbeoordeling. Het geheel moet verzorgd zijn en per groepje goed georganiseerd.

Oriëntatie: Deze les gaan we de eindwerken bekijken en bespreken.

Opdracht: Presenteren

Voorwaarden De presentatie en de presentatieruimte voorbereiden. De presentatie houden. Zich aan de opgegeven tijd houden. Klassikaal bespreken.

Criteria: Een goede presentatie houden, waarvan de klasgenoten erkennen dat het een overtuigend verhaal is. 3 punten Aan het werk voorafgaand aan de presentatie heeft iedereen binnen het groepje een bijdrage geleverd. 1 punt De presentatie is redelijk binnen de gegeven tijd gehouden. 1 punt


Erik Kessels, Holland Doc, De kijk van Kessels

Recommend Documents