ERIBA SCIENCEHALL 'ABSTRACTE WETENSCHAP WORDT VIRTUEEL TASTBAAR' ERIBA (European Research Institute for the Biology of Ageing) is een internationaal topinstituut dat baanbrekend onderzoek verricht naar het biologische verouderingsproces bij mensen. ERIBA hoopt nieuwe strategieën te ontwikkelen om aan ouderdom gerelateerde ziektes te voorkomen of te bestrijden, en om wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen te kunnen doen voor gezond ouder worden. Het instituut wordt gefinancierd uit internationale, provinciale en lokale gemeenschapsfondsen.
INTERACTIEVE REIS DOOR HET MENSELIJK LICHAAM Vijf jaar geleden werd voorzichtig de mogelijkheid geopperd, vandaag staat er een up-and-running instituut. Een instituut dat naam maakt in de wereld, dat de beste onderzoekers trekt. Onderzoek naar ouderdom in een pasgeboren gebouw. ERIBA.
The European Research Institute for
gebied. Heidekamp: ‘In de wereld wordt
Biological Ageing, kortweg ERIBA, is
enorm veel onderzoek gedaan naar alle
een wondertje van lef, vastberadenheid,
kwalen die met ouderdom te maken heb-
politieke wil en snelheid. Directeur Henk
ben. Alzheimer, kanker, noem maar op.
Heidekamp stapte op de eerste dag van
Maar nergens wordt serieus gekeken naar
2011 over van de ziekenhuisafdeling
wat verouderen nou eigenlijk is, welke
Klinische Genetica, waar hij manager
processen maken dat ons lichaam ver-
bedrijfsvoering was. ‘Simpel gezegd
oudert. Dat is precies wat hier gebeurt.’
was het idee van ERIBA: we zetten de wereldtop op het gebied van biologisch
Elf onderzoekers werken full-time voor
verouderen bij elkaar in één hok zonder
ERIBA, van wie drie uit Groningen. De an-
tussenmuren. Daar komen ongetwijfeld
dere acht komen van over de hele wereld,
mooie vindingen van.’
sommige van hen namen hun complete onderzoeksteam mee. Heidekamp: ‘Het
En er is nog genoeg te ontdekken op dit
was best lastig ze hierheen te krijgen,
want in het begin was er nog niks.’ Geld
van glas, die krachtig bijdraagt aan de
bleek een goede drijfveer. Inmiddels
openheid van het instituut. Iedereen kan
staan er honderd onderzoekers op de
er binnenlopen. Wie dat doet, ziet de on-
loonlijst en ook nog eens tussen de 25
derzoekers werken in het laboratorium,
en 30 studenten, die het onderzoek
aan de andere kant van een glaswand.
ondersteunen. ‘Ik vind het onze taak om transparant Een hok zonder muren. Dat is een ietwat
te zijn. We moeten verantwoording af-
denigrerende, maar wel treffende om-
leggen aan de maatschappij over waar
schrijving van het gloednieuwe gebouw
we mee bezig zijn. Dit instituut is mede
dat aan de faculteit Tandheelkunde is ge-
dankzij veel overheidssubsidie tot stand
bouwd op het terrein van het Universitair
gekomen. Mede om die reden hebben we
Medisch Centrum Groningen. Een vide
ook een Science Hall ingericht, om het
geeft het hele pand een open karakter.
publiek te informeren.’
De hele derde verdieping is een band
Dat er zo veel subsidie opgehaald kon
veroudering nu, zou straks 30 procent
worden, is te verklaren. De maatschap-
van de totale beroepsbevolking in de zorg
pij, de overheid heeft er nogal wat bij te
moeten werken om al die steeds ouder
winnen. Heidekamp: ‘Van alle mensen die
wordende mensen te bedienen. Het is
dit jaar in Nederland geboren zijn, wordt
natuurlijk een illusie dat dat gebeurt. Dus
tussen de 40 en 50 procent ouder dan
kun je beter kijken naar hoe we zo lang
100 jaar. Laat dat even op je inwerken.
mogelijk gezond blijven. Voor de samen-
Als maatschappij moet je wat met die
leving is het ook een geldkwestie. Hoe
kennis. Met de stand van de kennis over
minder gebreken op hoge leeftijd, hoe
De Science Hall is één ding, belangrijker voor het uitdragen van de waarden van het instituut, is de website. Eriba.umcg. nl hangt weliswaar onder de paraplu van het academische ziekenhuis, de site is
‘De maatschappij, de overheid heeft er nogal wat bij te winnen’
heel anders ingericht. De site van het ziekenhuis is vooral gericht op patiënten en bezoekers. Eriba zoekt primair het contact met concullega’s, onderzoekers wereldwijd, journalisten en andere mensen die geïnteresseerd zijn in het onderzoek. Dat is een wezenlijk andere benadering. Heidekamp: ‘Maar we willen wel onderdeel zijn van het UMCG, we willen meeliften op de wereldwijde faam.’ En dat is waar theFactor.e uitkomst bood. De website is de toegang tot ERIBA, waar
minder kosten voor de gezondheidszorg.
voor zowel onderzoekers als voor het
Maar als je dat wilt, zul je eerst wel moe-
publiek een deur is gebouwd. Blikvanger
ten weten hoe het werkt.’
op de website is een jongedame. De bezoeker scrollt haar lichaam binnen
Open zijn is dus belangrijk. Mooie
en ontdekt van groot naar klein wat er
onderzoeksresultaten
gezien
gebeurt, van de bloedvaten tot en met
worden. Veel zijn dat er noig niet, gezien
de cellenstructuur. Tussendoor wordt hij
de prille levensfase waarin ERIBA zich
bijgepraat door onderzoekers van het
bevindt. Mislukkingen mogen ook onder
instituut. In de Science Hall staat een
de aandacht worden gebracht, vindt de
aantal opstellingen en schermen met
directeur. ‘Mislukkingen horen bij de we-
speels gebrachte informatie, deels ont-
tenschap. We hebben ze nodig om verder
wikkeld door theFactor.e. ‘Dat lichaam is
te komen.’
ook bedacht door theFactor.e. Een mooie
mogen
vondst. Wij zijn een langdurige relatie aangegaan, omdat we merken dat de samenwerking goed verloopt. Samen komen we tot de mooiste dingen. De
‘Samen komen we tot de mooiste dingen. De ontwikkelingen staan niet stil’
ontwikkelingen staan niet stil.’
'EEN INSTITUUT DAT NAAM MAAKT IN DE WERELD'
DE VRAAG Wetenschappelijk onderzoek naar veroudering speelt zich af binnen de micro-biologie en is vrij abstract en moeilijk te bevatten voor een gemiddeld publiek. Daarom vroeg ERIBA ons om een interactief format te ontwikkelen dat de principes van biologische veroudering , de ambitie van ERIBA en de relevantie voor jou en de samenleving inzichtelijk maakt.
HET IDEE Het verouderingsproces zit in je eigen lichaam en dat is uitgangspunt geworden voor het verhaal.
INTERACTIVE STORYTELLING We lieten ons inspireren door Charles en Ray Eames en combineerden hun “the powers of 10” met de film “Fantastic Voyage”.
SCROLLEN OP DE Z-AS Als je start met scrollen zoom je direct als een microscoop in op het lichaam van een jonge vrouw. Zodra je door haar huid dringt begint je interactieve reis door haar driedimensionale lichaam.
INZICHTGEVENDE INTERACTIE Door verder te scrollen ontdek je visueel en interactief op een laagdrempelige manier de principes van veroudering, het onderzoek en de wetenschappers.
ONLINE ÉN OFFLINE EXPERIENCE ERIBA Sciencehall bestaat naast de website uit een echte fysieke Sciencehall. Het is een expositieruimte waar bezoekers middels glazen touchscreens de virtuele reis door het lichaam kunnen maken.
Locatie Groningen: Friesestraatweg 215 a Postbus 2010 9704 CA Groningen Locatie Amsterdam: Overhoeksplein 2 1031 KS Amsterdam T: +31 (0)50 57 57 888
E:
[email protected]
