Enkele ontwikkelingen in het Nederlandse belastingstelsel 24-11-2015 LEZING VOOR HET JURIDISCH GENOOTSCHAP door Mr. A.C.J. (Ton) van den Broek RB MFSME
INHOUD LEZING • Introductie • Belastingherzieningen / belastingvereenvoudigingen / belastingplannen • De organisatie van de Belastingdienst • Hoe om te gaan met de Belastingdienst • Fraudebestrijding • Vragen
INTRODUCTIE • 25 jaar belastingadviseur / bedrijfskundige / mediator • Sinds 2002 directeur Fidante Belastingadviseurs (www.fidante.nl) • Sinds 2015 tevens business consultant / account executive van Sofon B.V. (www.sofon.com) • Lost graag meervoudig gelaagde problemen op: ‘3 dimensionaal schaken’ • Geïntrigeerd hoe de mens denkt, voelt en acteert in relatie tot zijn economische handelen
Belastingherzieningen / belastingplannen Allerlei nieuwe akkoorden: Lente, Herfst, Sociaal, Pensioen, Energie, Voorjaars, Loon, Woon, etc etc.
Belastingherzieningen / belastingplannen Belangrijke nieuwe begrippen: Hervormingen Transitie Ambities Nadenken over outline Complexiteitreductie Richting gevend denken Behoedzaam
Geen grote belastingherziening • De regering kreeg in juni 2015 geen meerderheid voor omvangrijke belastingherziening • Geen grote stelselherziening inkomstenbelasting • Iedereen wel akkoord met lastenverlichting • Moest beslag krijgen in Belastingplan 2016
Ambitie in belastingplan
Een belastingstelsel groeit in de tijd als gevolg van allerlei wensen en ontwikkelingen Eens in de 10 jaar is een belastingherziening nodig Het veranderen van het belastingstelsel duurt een paar jaar. “de eigenaar van een zolder weet hoe dat gaat: het staat boven steeds voller, slibt dan dicht, je stelt het nog even uit, maar dan komt de grote opruimdag.”
Soap Belastingplan 2016 • Het Belastingplan is op 19-11-2015 aangenomen door de Tweede Kamer • Invoering van het Belastingplan kan alleen plaatsvinden als ook de Eerste Kamer op 15 december 2015 instemt met het plan. Of dit gaat gebeuren is onzeker • Bij het opleggen van de voorlopige aanslag inkomstenbelasting 2016 gaat de Belastingdienst uit van de tarieven, bedragen en percentages vermeld in het Belastingplan 2016 …
Persoonlijk reflecties Besluitvorming over fiscale wet- en regelgeving loopt steeds moeizamer door: • Versplinterd politiek landschap 2e en 1e kamer • Grote druk lobby groepen, bv. multinationals • Grote transparantie en snelheid informatie over besluitvormingsproces door internet, vrijuit overleggen probleem • Invloed van krachten van buiten Nederland, bv. EU, verdragen, wereldwijde concurrentie
Persoonlijke conclusies • ‘Big bang’ fiscale wetgeving is politiek en wettechnisch nagenoeg onmogelijk geworden • Fiscale wet- en regelgeving kan dus bijna alleen nog maar evolutionair aangepast worden • Burgers en bedrijven moeten zich er op instellen dat ze ook in hun fiscale doen en laten wendbaar blijven • Op tijd anticiperen en alternatieve fiscale scenario’s bedenken om te overleven • Robuust adviseren, dus niet te fijnmazig
De organisatie van de Belastingdienst
Cijfers van de Belastingdienst Verwerkte aangiften: • Inkomstenbelasting 11,3 miljoen • Loonheffing (=loonbelasting en premie volksverzekeringen) 7,7 miljoen • Vennootschapsbelasting 0,6 miljoen • Omzetbelasting (btw) 8,0 miljoen • Bijdrage Zorgverzekeringswet 1,6 miljoen • Motorrijtuigenbelasting 10,9 miljoen • Invoerrechten en accijnzen 23,0 miljoen • Overige belastingen 0,3 miljoen
Cijfers van de Belastingdienst
Cijfers van de Belastingdienst
Cijfers van de Belastingdienst
De organisatie van de Belastingdienst
• https://belastingdienst-in-beeld.nl/belastingdienstvan-de-toekomst/ • fundamentele verandering van manier van werken • echt informatiegestuurd gaan werken • onderscheid tussen burgers en bedrijven voor wat betreft hun bereidheid en hun vermogen hun verplichtingen na te komen • Onderscheid heeft gevolg voor dienstverlening als het toezicht
De organisatie van de Belastingdienst • aanpak berust op kennis van het gedrag van de verschillende klantsegmenten en van methoden om dat gedrag te beïnvloeden • systematische managementinformatie voor sturing, verantwoording en effectmeting • permanent een integrale digitale informatiepositie in een webportal • elk moment een up to date overzicht opvragen van fiscale situatie, wijzigingen doorvoeren, afrekenen en betalingsregelingen treffen
De organisatie van de Belastingdienst
• De interactie wordt klantgericht • Processen worden niet meer rond de juridische vereisten van de individuele belastingwetten ontworpen maar zetten de belastingbetaler centraal • Formele beschikkingen en bezwaartermijnen worden geschrapt waar deze een hinderpaal blijken (dejuridiseren)
Digitaal berichtenverkeer Belastingdienst In 2015: berekening voorschot toeslag(en). In 2016: definitieve vaststelling toeslag(en). Dit geldt voor beschikkingen vanaf toeslagjaar 2012. In 2017: uitnodiging tot het doen van aangifte inkomstenbelasting, voorlopige en definitieve aanslagen inkomstenbelasting
Digitaal berichtenverkeer Belastingdienst Als de Belastingdienst de tijd rijp acht om meer berichtenverkeer volledig te digitaliseren, zal eerst de Tweede Kamer vooraf geïnformeerd worden. Het gaat dan om de aangifte, bezwaarschriften, beslissingen op bezwaarschriften, navorderingsaanslagen, verzoeken om informatie (gedaan door de Belastingdienst aan een burger of bedrijf), boetebeschikkingen en het indienen van klachten
Hoe om te gaan met de Belastingdienst • De Belastingdienst weet meer van u dan u denkt • Via data-analyse worden de klanten van accountants- en belastingadviseurs gescreend • Bij significante en structurele afwijkingen heeft de Belastingdienst verwonder-gesprekken met het accountantskantoor of de klanten • Geen verbetering zichtbaar: dan hardere aanpak
Zorg dat u uw zaken op orde hebt!
Fraudebestrijding Fraudevormen: • Belastingfraude • Faillissementsfraude • Valsheid in geschrifte • omkoping, oplichting
Fraudebestrijding Belastingfraude (overtredingen): • Niet, onjuist of onvolledig verstrekken van informatie, voor raadpleging beschikbaar stellen van administratie, voeren van vereiste administratie • Niet bewaren van administratie • Niet verlenen van medewerking aan Waarneming Ter Plaatse • Niet, onjuist of onvolledig uitreiken van factuur
Fraudebestrijding Belastingfraude (misdrijf): • Opzettelijk begaan overtreding • Niet, onjuist of onvolledig doen van belastingaangifte • Opzettelijk niet (tijdig) betalen van aangiftenbelastingen Niet strafbaar: degene die tijdig verzoekt om uitstel van betaling of melding doet van betalingsonmacht
Fraudebestrijding Fiscale (straf)procesrecht • Protocol AAFD • Fiscale strafrecht vs. Boeterecht • Opzet en pleitbaar standpunt • Straftoemeting
Fraudebestrijding Protocol AAFD (aanmelding en afhandeling fiscale delicten): • Strafrecht niet langer ultimum remedium maar optimum remedium • Drempel voor aanmelding en vervolging, zie BBBB (€ 20.000) • Thematische aanpak rechtvaardigt afwijking van protocol • Druk om zoveel mogelijk fraude aan te pakken
Fraudebestrijding Protocol AAFD : melden fraude als: • Belastingnadeel over controleperiode > € 100.000 en vermoeden van opzet • Belastingnadeel over controleperiode < € 100.000 en vermoeden van opzet en een of meerdere van wegingscriteria
Fraudebestrijding Wegingscriteria Protocol AAFD: • Evenwichtige rechtshandhaving • Maatschappelijke inpact • Status van verdachte/voorbeeldfunctie • Recidive (in afgelopen 5 jaar eerder veroordeeld, strafbeschikking, transactie, vergrijpboete) • Verhaal onmogelijk
Fraudebestrijding Wegingscriteria Protocol AAFD: • Combinatie van (niet fiscale) delicten (let op samenloop valsheid in geschrift) • Medewerking adviseur of deskundige derde • Slagvaardigheid • Geen bestuurlijke boete mogelijk • Waarheidsvinding • Thematische aanpak
Fraudebestrijding Pleitbaar standpunt: geen opzet!
• • • • • • •
‘indien de belastingplichtige bij het doen van aangifte op een standpunt heeft gesteld dat gezien de standpunt van de rechtspraak en de opvattingen in de literatuur e.d. op dat moment In redelijkheid verdedigbaar (pleitbaar) was te achten’
Fraudebestrijding Pleitbaar standpunt: geen opzet!
• Sluit verwijtbaar handelen uit • op een standpunt heeft gesteld houdt een subjectieve toets in • In redelijkheid houdt objectieve beoordeling in • Ten tijde van de aangifte houdt in dat belastingplichtige de aanwezigheid van dit standpunt moet kunnen bewijzen, bijvoorbeeld met een ingewonnen advies
Fraudebestrijding Straftoemeting belastingfraude:
• Belastingnadeel over controleperiode tussen €125.000 en € 250.000: 9 tot 12 maanden gevangenisstraf • Belastingnadeel over controleperiode vanaf €250.000: van 12 tot 18 maanden gevangenisstraf
Fraudebestrijding Belastingfraude = witwassen:
‘vermogensbestanddelen waarover men de beschikking heeft doordat belasting is ontdoken, kunnen in zoverre worden aangemerkt als van misdrijf afkomstig in de zin van het strafrecht’ Vgls HR 7-10-2008 LJN BD2774
Fraudebestrijding Persoonlijke tips:
• Ken uw klant, ook i.v.m. de WWFT • Zorg dat uw interne processen op orde zijn, om fouten en aansprakelijkheid te voorkomen • Communiceer met uw klant en leg vast! • Wees zo duidelijk mogelijk. Beter duidelijk dan beleefd! • Bij twijfel niet doen. Neem dan afscheid
Vragen?
Tot slot
Dank voor uw aandacht! Voor fiscale vragen:
[email protected] of 06-50227075 Voor bedrijfskundige vragen:
[email protected] of 06-51417091
