ENERGIEZUINIGE, LAAGENERGIE- EN PASSIEFWONINGEN

duurzaam bouwen

ENERGIEZUINIGE, LAAGENERGIE- EN PASSIEFWONINGEN

arch. Bart Lannoy

3 5 7 10 16 20 22 25 28 30 34 38 40

Waarom duurzaam bouwen Wat verstaat men onder duurzaam bouwen Kiezen voor een energiezuinige, laagenergie- of passiefwoning? Hoe duurzaam bouwen Dossier 1: Cellenbeton als basis voor laagenergiewoning - arch. Gert Broekx Dossier 2: Goed geïsoleerd zonder isolatie - arch. Kristof Van Hoof De duurzame troeven van Ytong-cellenbeton De duurzame troeven van Silka-kalkzandsteen De duurzame troeven van Multipor-isolatieplaten Dossier 3: Passief en oogstrelend - arch. Donald Desmet/Mozaïek Dossier 4: VMM bouwt besturingsgebouw volgens passiefhuisprincipe - evr-Architecten Dossier 5: Betaalbaar bouwen zonder compromie - aannemer Jozef Pinnewaert Waaraan denken als u gaat bouwen of verbouwen?

W

HET WAAROM, WAT EN HOE Waarom duurzaam bouwen? We verbruiken te veel energie. Dat heeft zijn gevolgen voor ons klimaat, ons milieu en onze portemonnee. Daarom moeten we energiezuiniger wonen en (ver)bouwen. Door de productie en verbranding van fossiele brandstoffen (petroleum, steenkool en gas) komt er koolstofdioxide (CO2) in de atmosfeer terecht. Deze uitstoten zijn verantwoordelijk voor de opwarming van onze aarde, de ontregeling van het klimaat en de stijging van het waterpeil van de oceanen. Fossiele brandstoffen raken bovendien langzaam maar zeker uitgeput. Nu al zijn de reserves aan aardolie voor meer dan 50 % opgebruikt. Minder grondstoffen en energie verbruiken mag echter niet betekenen dat we ons comfortniveau 100 jaar moeten terugdraaien. Wel integendeel. We zullen ons blijven verwarmen en verplaatsen, maar zullen dit op een kwalitatief betere wijze moeten doen. De woning van de toekomst moet daarom niet enkel economisch gerealiseerd kunnen worden (anders wordt ze nooit gebouwd), ze moet ook nog thermisch en akoestisch isolerend, stevig, duurzaam, brandveilig, ecologisch en gezond zijn. Laagenergie en energieneutrale gebouwen vormen nu de uitdaging voor ontwerpers, aannemers en producenten. Oriëntatie op de zon, warmteterugwinning uit ventilatielucht, het gebruik van duurzame energiebronnen zijn samen met een luchtdicht ontwerp, hoge isolatiewaarden, koudebrugvrije constructies en warmte-accumulerende bouwdelen essentiële vereisten. Silka, Ytong en Multipor spelen slagkrachtig in op de uitdaging om energiebewust te wonen. Hoe ze dat doen wordt uitgelegd in deze brochure. Je zal merken dat je met Silka, Ytong en Multipor niet alleen zeker bent van een energiezuinige, maar ook van een milieuvriendelijke, gezonde en duurzame woonomgeving.

duurzaam bouwen

W

HET WAAROM, WAT EN HOE

Wat verstaat men onder duurzaam bouwen? Achter het woord “Duurzaam” gaan 2 betekenissen schuil. Enerzijds verwijst het naar een lange levensduur en anderzijds naar de zorg voor het milieu. In de bouw verwijzen we met duurzaam bouwen naar een combinatie van die 2 betekenissen. Duurzaam bouwen gaat uit van (ver)bouwen met respect voor mens en milieu, zonder dat dit ten koste gaat van het comfort van de bewoner.

Duurzaam bouwen doelt namelijk op twee essentiële principes: - een woning die zuinig omgaat met energie en nauwelijks afhankelijk is van fossiele brandstoffen - een woning die is opgebouwd uit bouwmaterialen die het milieu zo weinig mogelijk belasten. Hierbij moet worden gedacht aan milieuvriendelijke grondstoffen en aan materialen die zeer lang mee gaan, eenvoudig gerecycleerd kunnen worden of weinig afval achterlaten. Een energiebewuste duurzame woning steunt op een paar basisregels. Hoe strenger je deze regels volgt, hoe energiezuiniger en duurzamer je woning is.

Let op de compactheid

Profiteer van de zon Als de zithoek, eethoek en keuken naar het zuiden zijn gericht, kan je ’s winters via grote ramen een maximum aan zonlicht en warmte naar binnen halen. Zo kan je factuur voor verwarming en verlichting dalen met 5 tot 10 procent. Ruimtes die weinig verwarming nodig hebben, zoals de inkom, de berging en de wasplaats hebben het best weinig en kleinere ramen, en zijn aan de noord- en westzijde gegroepeerd.

Vermijd warmteverlies Hoe beter een woning geïsoleerd is, des te minder warmte er doorheen de schil van een gebouw verloren gaat. In een goed geïsoleerde woning kunnen de verwarmingskosten dalen met 30 tot 40 procent. Bovendien volstaat dan een verwarmingssysteem met een minder hoog vermogen, en verbetert je woonkwaliteit. Tocht en koude blijven buiten, en tijdens de zomer wordt het binnen niet te heet. Van essentieel belang is dat de isolatie correct is aangebracht, zonder onderbrekingen. Zoniet ontstaan er koudebruggen waarlangs de warmte naar buiten verdwijnt. Koudebruggen kunnen eveneens leiden tot zichtbare vochtplekken en geurhinder.

Of een nieuwbouw of een bestaande woning energiebewust genoemd kan worden, hangt vooreerst af van de compactheid. Dat is de verhouding tussen de buitenoppervlakte en de inhoud van een gebouw. Hoe compacter een woning is, hoe minder buitenmuren ze heeft, en hoe minder energie er doorheen de muren verloren gaat. Een rijwoning is compacter en bijgevolg energiezuiniger dan een vrijstaande woning. Een rijwoning met hetzelfde volume als een vrijstaande woning en dezelfde isolatiediktes en luchtdichtheid heeft 30 % minder verwarmingskosten dan een vrijstaande woning.

arch. Matty Geerkens

duurzaam bouwen

Vermijd oververhitting Niet alleen een warme woning is belangrijk. In de warme periodes van het jaar is het even belangrijk dat er geen overhitting ontstaat en de woning koel blijft. Niet enkel een goed isolerende bouwsteen zal daartoe bijdragen, maar ook het totale concept van de woning. Reeds bij het ontwerp van het gebouw moet er vooreerst gekozen worden voor een juiste oriëntatie van de woning en een optimale indeling van de vertrekken binnenin. Ook

Athome/arch. Vincent Legros

Kies milieuvriendelijke bouwmaterialen Als je een duurzame woning wil bouwen is het belangrijk om naast het energiezuinige aspect van de woning ook oog te hebben voor de milieuvriendelijkheid van de materialen waarmee je je huis bouwt. Let er op dat je bouwmaterialen gemaakt zijn van milieuvriendelijke grondstoffen, die overvloedig in de natuur aanwezig zijn. De materialen moeten bovendien zeer lang mee gaan. Een duurzaam ruwbouwmateriaal heeft bij productie, verwerking en transport een laag energieverbruik en vermijdt het gebruik van schadelijke producten bij productie en onderhoud. Hou ook rekening met de energiebesparing die het materiaal realiseert in je woning en met zijn recycleerbaarheid.

overkragingen van de gevel kunnen ervoor zorgen dat de zon niet ongehinderd binnenschijnt en de woning toch niet moet inboeten aan lichtinval.

Hou de akoestiek in het oog Een aangename woning is ook een woonst die zijn bewoners de nodige rust en stilte kan geven. Bij het ontwerp van de woning kan ook hier rekening mee gehouden worden. Een goede akoestiek kan met behulp van het juiste ruwbouwmateriaal flink op weg geholpen worden. Ook een juiste situering van de verschillende ruimtes in de woning voorkomt veel akoestische problemen. Bij voorkeur worden garage, badkamer, inkom, berging,… aan de lawaaierige kant van de woning ingepland, slaapkamers en leefruimtes aan de andere kant.

Een luchtdichte constructie zonder koudebruggen leidt zonder twijfel tot energiebesparingen.

duurzaam bouwen

H

H


Kiezen voor een energiezuinige, laagenergie- of passiefwoning? ENERGIEZUINIGE WONINGEN Sinds de invoering van EPB is energiezuinig bouwen een wettelijke verplichting, maar een lageenergiewoning of een passiefhuis is zeker het overwegen waard.

EPB ALS BASIS

Sinds 1 januari 2006 moet in Vlaanderen elke woning waarvoor een (ver)bouwaanvraag wordt ingediend, voldoen aan de wet inzake EnergiePrestaties en Binnenklimaat, kortweg EPB. Dit houdt in dat de woning moet voldoen aan welbepaalde eisen op het vlak van thermische isolatie (het Kpeil) en energieprestatie (het E-peil). Tevens ligt de maximale U-waarde van constructiedelen vast, moet een ventilatiesysteem worden voorzien, en moet het risico op oververhitting in de zomer worden beperkt.

Maximale U-waarde De U-waarde, uitgedrukt in W/m2K, staat voor de warmtedoorgangscoëfficiënt van een constructiedeel (ramen, dak, muren, vloeren…). Hoe lager de U-waarde van een constructiedeel, hoe minder warmte er doorheen dat constructiedeel verloren gaat. Volgens de EPB-regelgeving mag de Uwaarde van nieuwe, verbouwde of vervangen constructiedelen niet hoger zijn dan: - voor dak of plafond naar een niet-geïsoleerde zolder: 0,4 W/m2K - voor vensters, incl. het schrijnwerk: 2,5 W/m2K - voor het glas zelf: 1,6 W/m2K - voor buitenmuren: 0,6 W/m2K - voor vloeren op volle grond of boven een verluchte ruimte: 0,40 W/m2K - voor deuren en poorten: 2,9 W/m2K - voor ondergrondse wanden: 0,4 W/m2K

Een woordje uitleg Maximaal K-peil

Het K-peil van een woning mag maximaal K45 zijn. Het K-peil is het totale isolatieniveau van een woning. Het houdt rekening met de warmteverliezen door de buitenmuren, het dak, de vloer en de vensters, en met de compactheid van de woning. Hoe lager het K-peil, hoe beter een woning is geïsoleerd en hoe minder warmteverliezen er zijn.

Maximaal E-peil Het E-peil van een nieuwbouw mag niet hoger zijn dan E 100. Het E-peil is een maat voor het energieverbruik van een woning en de vaste installaties. Hoe lager het E-peil, hoe energiezuiniger het gebouw en zijn installaties. Het E-peil hangt af van: - de warmteverliezen (isolatie, beglazing,…) - de ventilatieverliezen - het rendement van de verwarmingsinstallatie en de warmwaterproductie - zonnewinsten - interne warmtewinsten (verlichting, apparatuur, personen) - het energieverbruik van pompen en ventilatoren

duurzaam bouwen

Duurzaam bouwen, ook met traditionele technieken en materialen Vandaag heeft iedereen de mond vol van duurzaam bouwen. Maar wat houdt dat precies in? To Simons, directeur van het Centrum Duurzaam Bouwen (CeDuBo): “ Duurzaam bouwen is bouwen met respect voor mens en milieu. Als we op hetzelfde tempo energie, water, zuivere lucht en ruimte blijven verbruiken, blijft er voor onze kinderen niets meer over. De gebouwen die we vandaag optrekken, maken het einde mee van het tijdperk dat ze nog met aardolie kunnen worden verwarmd. Duurzaam bouwen houdt daarmee rekening.” To Simons Directeur Centrum Duurzaam Bouwen

Veel mensen associëren duurzaam bouwen met zonnepanelen, warmtepompen en dure, ingewikkelde systemen. Volgens To Simons mag dat allemaal, maar het is zeker niet noodzakelijk. “Zonne-energie is niet méér dan de kers op de taart. Veel belangrijker zijn een goed plan: grote ramen op het zuiden, warme zones bij elkaar…, en een correcte uitvoering. Dergelijke basisingrepen kosten nauwelijks méér en nochtans leveren ze de meeste besparingen op.“

GETUIGENISSEN

Duurzaam bouwen wordt ook vaak geassocieerd met ‘bio-ecologische’ materialen. Zijn alleen deze materialen geschikt? Bijlange niet. “Ook heel wat traditionele bouwmaterialen scoren behoorlijk goed”, aldus To Simons. “De impact van een materiaal op het milieu hangt af van de volledige levenscyclus van een materiaal: het energieverbruik bij de productie, het gebruik van schadelijke stoffen bij de productie en het onderhoud, de energiebesparing die het materiaal realiseert, de recycleerbaarheid… Materialen zoals kalkzandsteen en cellenbeton zijn minstens even duurzaam als zogenaamde bio-ecologische materialen.“

Architectuur met een laagenergiestandaard voor een haalbaar budget In de architectuur bewijst Donald Desmet meteen dat je het passiefhuis-concept kan toepassen zonder een nadrukkelijke stempel of label op de woning te drukken. “Een woning moet niet de aandacht trekken omwille van het energiezuinige concept. Je kan perfect een goed ogende woning maken, die inspeelt op de behoeften van de bewoners, en waar energievriendelijkheid als rode draad door loopt. Daarvoor moet je heus niet teruggrijpen naar leem-, hout- of strobouw. Wij zoeken die extremen alleszins niet op en proberen zo te werken voor een middenmoot van het bouwpubliek. Ons streefdoel is een esthetische en functionele architectuur met een laagenergiestandaard en dat voor een haalbaar budget.”

H

Met muren en daken uit Ytong bouwt men een volledig luchtdicht huis met zo goed als geen koudebruggen. Zonder bijkomende maatregelen verwezenlijkt men zo met Ytong een energiezuinige woning. Met oog voor verdere details kan gemakkelijk een laagenergiewoning of passiefhuis opgetrokken worden.

H


Kiezen voor energiezuinige, laagenergie - of passiefwoning? vervolg van pagina 7 LAAGENERGIEWONING Een laagenergiewoning gaat verder dan de norm. Zo’n woning heeft extra isolatiediktes in het dak, de muren en de vloer, een condenserende verwarmingsketel, radiatoren met een buitenvoeler, extra aandacht voor luchtdichtheid… Het energieprestatiepeil van een laagenergiewoning haalt maximaal E60 en het isolatiepeil is lager dan K 30. Een laagenergiewoning verbruikt voor verwarming 50 à 60 % minder dan een klas-

sieke woning en toch bedragen de meerkosten slechts 50 tot 100 euro per m2 grondoppervlakte. Elementaire aandachtspunten van een laagenergiewoning zijn: - een grote compactheid - bij nieuwbouw een K-peil van 25 à 30 - glas met een warmtedoorgangscoëfficiënt kleiner dan 1,3 W/m2K en goed isolerende raamprofielen - om de noodzaak van mechanische ventilatie te vermijden: per kamer is de glasoppervlakte best niet groter dan 1/5 tot 1/6 van de vloeroppervlakte - een goede luchtdichtheid: goed sluitend schrijnwerk, geen kieren of spleten

- een correct bemeten verwarmingsinstallatie, bij voorkeur met radiatoren. Kies tussen een HR ketel met een klokkamerthermostaat in de woonruimte, een condensatieketel met buitenvoeler, instelklok en thermostaatkranen op alle radiatoren of een lucht/waterwarmtepomp met een instelklok en thermostaatkranen op alle radiatoren - een juist bemeten systeem voor natuurlijke ventilatie met ventilatorafzuiging in de toiletten en de badkamers op het moment dat deze ruimten worden gebruikt. De ventilator kan op infrarood werken, of verbonden zijn met de lichtschakelaar - een aparte installatie voor warm tapwater, met lokale geisers op aardgas of een centrale boiler op aardgas Passiefwoning Lage energiewoning U<0,30 W/m�K

Laagenergiewoning

U<0,30W/m2K

Multipor 100mm Multipor 180mm Multipor 100mm Hebel CC2/400 Hebel CC2/400 240mm240mmHebel CC2/400 240mm

Ytong C2/400 Ytong C2/400 365mm365mm Ytong C1,6/300 480mm Afwerking: bepleistering

Afwerking: bepleistering

Afwerking: buitenpleister

Ytong C2/400 Silka 150mm 200mm SilkaMultipor 150mm 140mm Multipor 200mm Multipor 140 mm Afwerking: Afwerking: Afwerking: bepleistering Gevelsteen bepleistering Isolatie MW 100mm Isolatie MW Isolatie MW 100mm hebel CC4/600 Hebel CC4/600 240mm150mm Hebel CC4/600 300mm 240mm

Ytong= cellenbetonblokken van Xella

Silka= kalkzandsteenblokken van Xella

Multipor= minerale isolatieplaten van Xella

Hebel= gewapende cellenbetonpanelen van Xella.

Mogelijke muur- en dakopbouw van een laagenergiewoning met Xella-producten

duurzaam bouwen

U<


Silka verzekert een constante binnentemperatuur Kalkzandsteen is een zwaar bouwmateriaal. Daardoor heeft Silka een hoog warmteaccumulerend vermogen, waardoor binnen een gebouw grote temperatuurschommelingen worden voorkomen. Wanneer een ruimte door de centrale verwarming of door de zoninstraling wordt opgewarmd, nemen wanden van kalkzandsteen een deel van de warmte op. Daalt de luchttemperatuur, dan wordt de warmte weer aan de omgeving afgegeven. In combinatie met een isolatielaag resulteert dit ’s winters in een verlaging van de stookkosten. In de zomer hoef je niet te vrezen voor al te hoge temperaturen.

Ytong heeft geen bijkomende isolatie nodig Spouwmuren hebben naast een binnenblad uit binnenmuurstenen extra isolatie nodig om te voldoen aan de wettelijk verplichte isolatiewaarden. Deze spouwisolatie moet heel zorgvuldig worden aangebracht: perfect tegen de binnenspouwblad geplaatst, en onderling perfect aaneensluitend. De minste onderbreking in de continuïteit van de isolatie veroorzaakt circulaties van koude lucht tussen het binnenspouwblad en de isolatie. Daardoor daalt het isolatiepeil van de wand, en kunnen koudebruggen ontstaan. Ytong biedt voor dit probleem een unieke oplossing. Het is het enige materiaal waarmee je sinds de invoering van de EPB-regelgeving nog kan bouwen zonder toegevoegde isolatie. Geen bijkomende isolatie betekent geen bijkomende (ver)bouwkosten. En ook geen gevaar dat de isolatie slecht wordt geplaatst!

Ook voor renovatie Ook bij renovatie kan Ytong zijn waarde bewijzen. Ytong is een prima bouwmateriaal voor het na-isoleren van oude gebouwen. Ytong heeft een uitstekende thermische inertie die warmte opslorpt wanneer het te warm wordt, en die warmte afgeeft als het weer frisser wordt. Zo blijft het binnen altijd gezellig en behaaglijk, en dalen de energiekosten. Dat levert niet alleen een betere woonkwaliteit op, maar ook een hogere vastgoedwaarde.

H

H


Kiezen voor energiezuinige, laagenergie - of passiefwoning? PASSIEFHUIS

Een passiefwoning past dezelfde principes toe als een laagenergiewoning, maar meer doorgedreven. Zo zijn de isolatiediktes het dubbele van bij laagenergiewoningen. Het energieprestatiepeil van een passiefhuis heeft een waarde van maximaal E30 en het isolatiepeil is lager dan K15. Een passiefhuis verbruikt over het algemeen vijf keer minder energie dan een traditioneel woonhuis, en tweemaal zo weinig energie als een laagenergiewoning. Om de naam passiefhuis te mogen dragen, mag de totale energievraag voor ruimteverwarming en koeling op jaarbasis niet méér

Lage

energiewoning

vervolg van pagina

bedragen dan 15 kWh per m2 woonoppervlakte. Tevens moet het totale jaarlijkse primaire energiegebruik voor ruimteverwarming, warm water, ventilatie en huishoudelijke apparaten minder zijn dan 120 kWh per vierkante meter. De lage warmtebehoefte wordt gerealiseerd door zes basisprincipes: 1. een doorgedreven isolatie van de schil. Om luchtlekken en koudebruggen te voorkomen, moet extra veel aandacht worden besteed aan het correct aanbrengen van de isolatielaag en aan aansluitdetails.

U<0,30 W/m�K

Passiefwoning Passiefwoning

Multipor 100mm Hebel CC2/400 240mm

U<0,15 W/m�K U<0,15W/m2K

Multipor 180mm Hebel CC2/400 Multipor 180mm 240mm

Hebel CC2/400 240mm

Ytong C2/400 365mm Afwerking: bepleistering

Silka 150mm Multipor 140 mm arch. Schellekens Afwerking: bepleistering Isolatie MW 100mm hebel CC4/600 240mm

Het verschil tussen een laagenergiewoning en een passiefwoning zit in de doorgedreven afwerkingsmethodes. Passief bouwen gaat een stap verder. Met de producten van Xella zijn beide mogelijk.

Ytong C1,6/300 480mm

Ytong C1,6/300 480mm

Afwerking: buitenpleister Afwerking: buitenpleister

Ytong C2/400 200mm Ytong C2/400 200mm Multipor 200mm Multipor 200 mm Afwerking: Gevelsteen

Afwerking: gevelsteen MW IsolatieIsolatie MW 150mm 150mm Hebel Hebel CC4/600 300mm CC4/600 300mm

Ytong= cellenbetonblokken van Xella

Silka= kalkzandsteenblokken van Xella

Multipor= minerale isoleerplaten van Xella

Hebel= gewapende cellenbetonpanelen van Xella.

duurzaam bouwen 11

arch. Donald Desmet /Mozaiek

Kiezen voor energiezuinige, laagenergie - of passiefwoning? 2. een extreme luchtdichtheid. Een passiefhuis moet letterlijk potdicht zijn, om te voorkomen dat warmte ‘weglekt’. Daarom moet extra aandacht worden besteed aan aansluitdetails (waar wand-, vloeren dakconstructies op elkaar aansluiten). 3. een optimale benutting van de warmte en de energie van de zon. Bij passiefhuizen moeten glazen ramen en deuren een U-waarde hebben van minder dan 0,8 W/m2K. Daarvoor moeten drievoudige warmtereflecterende beglazing en speciaal thermisch geïsoleerde kozijnen worden gebruikt. Ook de oriëntatie, de plaatsing en de oppervlakte van het glas spelen een belangrijke rol. 4. energieterugwinning uit ventilatie. Doordat verse buitenlucht over het algemeen een lagere temperatuur heeft dan verontreinigende binnenlucht, treedt energieverlies op. In een passiefhuis wordt de energie uit de af te voeren lucht via een warmtewisselaar teruggewonnen. 5. gebruik van energiezuinige huishoudapparaten 6. gebruik van de passieve energie (warmte van de zon, warmteafgifte van mensen en apparatuur in huis…) om de woning te verwarmen. Puur economisch blijken passiefhuizen geen optimale keuze te zijn. Als de investeringskosten in het gebouw en in het ventilatie- en verwarmingssysteem worden afgewogen tegen wat men over 30 jaar (de verwachte gemiddelde gebruiksduur door één generatie van een woning) aan energiekosten heeft terugverdiend, dan blijken de investerings-

12 duurzaam bouwen

vervolg van pagina 11

kosten hoger te liggen dan de opbrengsten. Een passiefhuis bevat haast dubbel zoveel isolatie als een gewone nieuwbouw, met veel dikkere buitenwanden tot gevolg. Daardoor is er een aangepaste fundering nodig. Bovendien moet een passiefhuis worden geventileerd met zo weinig mogelijk warmteverlies. Elke spleet en kier in zo’n woning moet dus hermetisch worden gedicht, en er moet een ventilatiesysteem met warmterecuperatie

H

H


arch. Paul Schellekens/M10 architecten

worden voorzien. Dat alles zorgt ervoor dat een passiefhuis per m2 grondoppervlakte 500 tot 800 euro (dat is ongeveer een kwart) méér kost dan een traditionele woning. Een passiefwoning scoort uiteraard wel zeer goed op ecologisch vlak.

De juiste beslissing Energiezuinig bouwen, een minimum Energiezuinig bouwen is sinds de invoering van de EPB-norm een minimum. Voor minder bouw je niet meer vandaag. De kwaliteit van de gekozen materialen en afwerking van het gebouw zal niet enkel tijdens het gebruik uw comfortgevoel bepalen, maar tevens zal het een grote rol spelen wanneer u uw woning ooit wil verkopen of verhuren. De toekomstige waarde hangt af van uw investeringen van vandaag.

Zorg voor een goede isolatie De beste manier om energie te besparen is ervoor te zorgen dat uw woning voldoende geïsoleerd is. Belangrijk is een goede isolatie van het dak, de muren en de vloer en een goed verwarmingssysteem. Wil men verder gaan, dan kan men nog investeren in dure zaken zoals een volautomatisch ventilatiesysteem en zonnepanelen. Zelfs met de huidige subsidies zijn dit echter vrij dure uitgaven om energie te besparen.

Vermijd onnodige kosten Om een juiste beslissing te kunnen nemen, overloopt u met uw architect alle mogelijke oplossingen in functie van het beschikbare budget. Met een uitgekiende indeling van de leefruimtes in de woning, die rekening houdt met de oriëntatie van het gebouw, kunnen al veel onnodige kosten voor verwarming en verlichting vermeden worden.

duurzaam bouwen 13


Ytong: bouwsteen en

isolatie in één

Beter dan de EPB-norm Ytong is het enige materiaal waarmee je de EPB-norm voor muren kan halen zonder isolatie toe te voegen. Als het binnenblad van een bouwmuur uit cellenbeton bestaat, wordt de maximale U-waarde al bereikt met een blok van 175 mm. Bij een binnenspouwblad met 20 cm dikke Ytong-blokken, een lege spouw en een gevelsteen komt het globale isolatiepeil van een woning gemakkelijk onder K40. Dat is dus een veel beter resultaat dan de K45 die de EPBregelgeving oplegt. De U-waarde van de buitenmuur bedraagt 0,42 W/m2K. Ook deze waarde ligt onder de maximale 0,60 W/m2K. Bij een massieve bouwwijze, waarbij de buitenmuur enkel bestaat uit 30 cm dikke Ytong-blokken die zijn afgewerkt met buitenpleister en/of hout en/of sidings, is het globale isolatiepeil lager dan K35. De U-waarde van een buitenmuur bestaande uit 30 cm dikke Ytong-blokken en een 12 mm dikke buitenbepleistering bedraagt 0,31 W/m2K.

Ytong is het enige bouwmateriaal dat zonder bijkomende isolatie voldoet aan de eisen van de energieprestatieregelgeving. Je bespaart dus euro’s die je voor andere zaken kan gebruiken. Bovendien ben je er zeker van dat de muren 100 % doeltreffend zijn geïsoleerd. De bouwsteen wordt immers verlijmd. Gaten –en dus warmtelekken- in de gevel zijn zo uitgesloten. Bij een gevel waarvan de spouw moet worden geïsoleerd, is dat niet altijd zo vanzelfsprekend. Vaak worden de binnen- en de buitenmuur gelijktijdig opgetrokken. Hierdoor is het onmogelijk om te controleren of de isolatie correct is geplaatst: goed aansluitend tegen elkaar en tegen de muren. Je loopt dus het risico dat je betaalt voor isolatie die niet functioneert.

Met Ytong geen koudebruggen of scheuren Een koudebrug is een zone die minder goed is geïsoleerd. Daardoor kan lucht op de muur condenseren, en kunnen er vochten schimmelproblemen ontstaan. Het grootste risico voor koudebruggen vormen de onderlinge aansluitingen van bouwonderdelen zoals ramen, deuren, kozijnen en muren. Met het Ytong-gamma kan een volledig huis worden gebouwd. Dat heeft onmiskenbare voordelen. Door maar één ruwbouwmateriaal te gebruiken, vormt de woning één homogeen geheel. Koudebruggen en condensatieproblemen worden geminimaliseerd, en ook spanningen of scheuren die kunnen optreden ten gevolge van de combinatie van materialen met verschillende eigenschappen worden vermeden. Zo bespaar je kosten en vochtof condensatieproblemen.

Prima akoestische isolatie Met het Silka-gamma kan de akoestische kwaliteitseis van DnT,w ≥ 62 dB gemakkelijk worden gehaald. Bovendien heeft kalkzandsteen een goed warmteaccumulerend vermogen, waardoor het in combinatie met het juiste isolatiemateriaal ook thermisch prima isoleert.

Bescherming tegen geluidsoverlast Je kan je woning al in de ontwerpfase tegen geluidsoverlast beschermen door het gebruik van zware materialen zoals Silka. Achteraf ingrijpen is moeilijk en duur, en haalt nooit dezelfde efficiëntie als bij nieuwbouw mogelijk is. Dat Silka-kalkzandsteen op akoestisch vlak zo goed scoort, komt door zijn hoge massa. Bij toepassing van volle elementen met een volumemassa van ca. 1.750 kg/m³ wordt voldaan aan het hoogste akoestisch niveau.

E-certificaat in uw voordeel Over enkele jaren zal elke woning bij verkoop of verhuur een energiecerticaat moeten voorleggen. Een gunstig E-certificaat zal vanzelfsprekend een belangrijke rol spelen in de waardebepaling van elke woning. Als je vandaag investeert in kwalitatieve materialen en installaties, kom je later niet voor teleurstellende verrassingen te staan bij de schatting van je woning voor eventuele verkoop of verhuur.

duurzaam bouwen 15

ENERGIEZUINIGE, LAAGenergie- EN PassiefWONINGEN

Een doorgedreven energievriendelijke woning met een modern karakter en op basis van Ytong. Dat waren de richtlijnen die architect Gert Broekx kreeg voor het ontwerp van een eengezinswoning. Hij greep concreet terug naar een Ytongblok van 20 cm aangevuld met 6 cm rotswol. De globale K-waarde van de woning bedraagt 30.

Wandopbouw Materiaal

Dikte

Gevelsteen

110 mm

Rotswol

60 mm

Ytong

200 mm

Energetische eigenschappen - Beschermd volume: 888 m3 - Verliesoppervlak: 620 m2 - Gemiddelde U-waarde: 0,35 W/m2K - Compactheid: 1,43 m - K-peil: 30 - E-peil: 45

DOSSIER

➀

Technische fiche Ontwerper: Gert Broekx - Hasselt Ventilatiestudie: Gert Broekx - Hasselt Aannemer ruwbouw: Brems Projectbouw - Zonhoven

Energie besparen met Ytong

Volgens de wetten van het duurzaam bouwen werd De woning werd op uitdrukkelijke vraag van de de basis voor het energievriendelijke concept al in bouwheer in Ytong ontworpen. Dit was een eerde aanzet van het ontwerp gelegd. Het inspelen op ste stap om tot een goed geïsoleerde woning te de oriëntatie en in zekere mate ook de compactkomen. De architect licht toe: “Om de binnenheid waren van cruciaal belang om tot een enerruimte zo maximaal mogelijk te benutten hebben we geopteerd voor een blok van 20 cm dik aangievriendelijk resultaat te komen. Vandaar ook dat de noordgevel nagevuld met een rotswolisolatie van 6 cm. Op die manier blijft de genoeg volledig gesloten is en de zuidgevel enkel subtiele en door- Het verlijmen van muurdikte beperkt. dachte openingen kreeg. Ytong draagt bij tot de Het was overigens de eerste Het nodige daglicht wordt dan ook luchtdichtheid van de keer dat ik met het materiaal maximaal via de oost- en westgevel woning. werkte, en het blijkt toch enkele binnengehaald. Kenmerkend voor voordelen te bieden ten opzichte de oost-georiënteerde achtergevel is van traditioneel bouwen. een glaspartij van 4 bij 6 meter. Hierachter bevindt zich een vide waarop de belangrijkste leefruimtes aansluiten. Ze baden zo rijkelijk in het daglicht. Een overdekt terras voor de raampartij biedt een luifel die oververhitting in de zomer tegengaat. Een andere truc om oververhitting tegen te gaan is een uitbouw van de gevel aan het hoekraam op het zuidwesten. Zo wordt opwarming van de zithoek en het bureau door de zuidwesterzon vermeden. Aan de westzijde werd vooral de inkompartij sterk beglaasd. Om de privacy te waarborgen, tekende de architect een wand voor deze inkompartij.

Architect Gert Broekx

Inspelen op de oriëntatie

DOSSIER

➀

Ytong als basis voor laagenergiewoning

Naast de oriëntatie werd rekening gehouden met de compactheid.

duurzaam bouwen 17

Verdieping

Gelijkvloers

Een oversteek aan de achterzijde van de woning voorkomt oververhitting via de hoge ramen. Vooraan wordt de beglaasde inkomhal afgeschermd voor de voorbijgangers door een extra wand.

Luchtdicht en goed geïsoleerd Niet alleen in de wanden was isolatie een belangrijk item, ook het dak kreeg op dat vlak de nodige aandacht, aangezien dit de grootste verliespost voor warmte is. Het plat dak kreeg een 12 cm dikke laag PUR-isolatie, het hellend dak een pakket glaswol van 20 cm. Ook de vloeren werden maxi-

maal geïsoleerd, onder meer met het oog op het gebruik van vloerverwarming. Om de isolatie volledig tot zijn recht te laten komen, was ook de luchtdichtheid van de woning van belang. “Het verlijmen van de Ytong-blokken draagt hier samen met het bepleisteren van de binnenwanden toe bij. Door het verlijmen zijn de voegen dunner en is het risico op openingen ook veel kleiner dan bij vermetselen”, zegt Gert Broekx. Een tweede aspect dat baat heeft bij de goede luchtdichtheid is de mechanische ventilatie met een aardwarmtewisselaar. Dankzij deze combinatie wordt in de winter de aangezogen lucht al enkele graden opgewarmd voor ze het ventilatiesysteem bereikt. Aangevuld met de overgedragen warmte van de warmtewisselaar, is er slechts een beperkte bijverwarming nodig.

DOSSIER

Zo is de constructie een stuk eenvoudiger”. “De isolatielaag sluit beter aan op de gelijmde wanden dan bij een gemetselde wand. Mortelresten kunnen de isolatie hier immers van de wand wegdrukken.” De woning werd grotendeels aangekleed met een oranje-donkerrood genuanceerde gevelsteen.

➀

Architect Gert Broekx

Ytong als basis voor laagenergiewoning

duurzaam bouwen 19


Energievriendelijk wonen kan ook op een eenvoudige manier. Dat bewijst architect Kristof Van Hoof met een woning in Oelegem. De rijwoning werd in Ytong opgetrokken en kreeg een kleed in verlijmde gevelsteen. Zonder aanvullende spouwisolatie, scoort de woning een K-waarde 38.


Dikte

Gevelsteen

90 mm

Ytong

200 mm

Alu + rotswol

50 mm

Ytong

150 mm

Energetische eigenschappen - Beschermd volume: 629 m3 - Verliesoppervlak: 393 m2 - Gemiddelde U-waarde: 0,46 W/m2 K - Compactheid: 1,60 m - K-peil 38 - E-peil 86

DOSSIER

➁

Technische fiche Ontwerper: Kristof Van Hoof Energiestudie : Willy Lambaert

van de architect en de bouwheer, die achteraf ook Architect Kristof Van Hoof startte in het voorjaar een gunstige invloed op de isolatiewaarde van de 2 2006 met het ontwerp van de 200 m grote wobouwschil bleek te hebben”, aldus energiedesning. De werf werd in maart 2007 opgestart en kundige Willy Lambaert. “Sowieso hebben de binhalf november trok de bouwheer nenwanden al geen cementvoeg. in zijn nieuwe woning. Die snelle Zelfs zonder het ge- Bovendien vormen de spouwharealisatie is voor een deel te dan- bruik van bijkomende ken ook geen koudebrug aangeken aan het gebruik van Ytong. isolatie in de spouw zien ze in een isolerende bouwblok Ook de gunstige energiepresta- is de energieprestatie verankerd zitten en niet in een cetie die de woning kan voorleggen van de wanden zeer mentlaag. Dat in combinatie met dankt het o.a. aan het gebruik van goed. de verlijmde buitenwand, heeft dit materiaal. een merkbare invloed op de ener“Het huis werd volledig in Ytonggieprestatie van de wanden. Zelfs blokken van 20 cm opgetrokken, met uitzondering zonder het gebruik van bijkomende isolatie in de van de accentwanden die in aluminium werden spouw is die zeer goed.” bekleed. Hier hebben we blokken van 15 cm gebruikt om met onze bekleding in de gevellijn te Goede leerling blijven. De ruimte tussen de draagstructuur van Het werken met Ytong draagt mee bij tot het de bekleding hebben we opgevuld met een 5 cm E-peil 86. “Hiermee zit de woning bij de betere dikke XPS-isolatie. De ramen hebben de geleerlingen van de klas. Uit cijfers van het Vlaams bruikelijke U-waarde van 1,1 W/m2K. Dit resulEnergieagentschap blijkt dat 11% van de woninteert in een energieprestatie voor de wand van gen die in 2006 werden gebouwd niet eens het 2 0,41 W/m K,” vertelt architect Kristof Van Hoof. verplichte E-peil 100 behalen, ruim 42% zit in de zone tussen E100 en E91. Het hier bepaalde E-peil “Het was één van de eerste woningen die ik binmag dus gezien worden, zeker wanneer je in het nen de EPB-regelgeving ontwierp”, bekent Kristof achterhoofd houdt dat de spouw niet bijkomend Van Hoof. “Het gebruik van Ytong is in de ontwerpwerd geïsoleerd.” fase besproken met de bouwheer. Door de gunDat de keuze voor Ytong zichzelf terug verdient, stige resultaten die ermee te behalen zijn, was de blijkt uit het energiecertificaat. Dit becijfert een bouwheer onmiddellijk mee in het verhaal.” gemiddelde jaarlijkse verwarmingskost van amDe gevels werden afgewerkt in een gelijmde per ± 500 euro. bruingrijze gevelsteen. “Een esthetische keuze

DOSSIER

Voordeel van verlijmen

➁

Architect Kristof Van Hoof

Goed geïsoleerd zonder isolatie

De bewoners zijn zeer tevreden met het behaalde energiecertificaat. De verwarmingskosten voor hun woning zullen per jaar slechts een 500 euro bedragen.

duurzaam bouwen 21

Y

De duurzame troeven van Ytong-cellenbeton

Ytong, bouwsteen én isolator Ytong is bouwsteen én isolator. Zo geniet je het hele jaar door van een comfortabele temperatuur tegen minimale stookkosten. En in de zomer houd je het koel. Bovendien is Ytong een natuurlijk isolerend materiaal dat op een milieuvriendelijke manier wordt geproduceerd.

Een ecologisch materiaal Omdat er bij de productie van Ytong weinig grondstoffen nodig zijn, weegt dit lichte bouwsysteem ook niet op het milieu. De basisgrondstoffen – water, kalk en zand – zijn immers overvloedig in de natuur aanwezig. Bovendien wordt tijdens het productieproces 60 à 70% minder energie verbruikt -en dus ook minder CO2 uitstoot voortgebracht dan bij de aanmaak van andere bouwmaterialen. Ook nadien levert Ytong besparingen op. Dankzij de goede isolatie-eigenschappen van Ytong zullen de energiekosten van de woning lager liggen.

22 duurzaam bouwen

Hoge warmte-isolerende eigenschappen De stilstaande lucht in de vele poriën verklaart waarom Ytong zo uitstekend thermisch isoleert. Dat betekent een lagere energierekening, een comfortabel woonklimaat, en een lagere uitstoot van CO2. De unieke structuur van cellenbeton werkt als een schild dat in de zomer de hitte buiten houdt, waardoor het binnenshuis lekker koel is. In de winter blijft de kostbare gestookte warmte binnen, en is het binnenshuis aangenaam warm. Ytong is het enige materiaal waarmee sinds de invoering van de EPB-normen een muur van traditionele dikte kan worden opgetrokken zonder dat een bijkomende isolatielaag moet worden geplaatst. Zowel een tweeschalige muur bestaande uit een Ytongblok van minstens 17,5 cm met een gevelsteen en een luchtspouw, als een massieve muur bestaande uit een Ytong-blok van minstens 30 cm in combinatie met een bepleistering, blijven onder de norm (U ≤ 0,6 W/m2K). De U-waarde van een buitenmuur die bestaat uit 30 cm Ytong en een 12 mm dikke buitenbepleistering bedraagt 0,31 W/m2K. Van een spouwmuur met als binnenmuur een Ytong-blok van 20 cm, een lege spouw en een gevelsteen bedraagt de U-waarde 0,42 W/m2K.

Met Ytong geen koudebruggen Geen isolatie in de spouw betekent ook geen risico op koudebruggen. Koudebruggen zijn plaatsen waar de isolatie onderbroken wordt, waardoor warmte verloren gaat. Dat kan leiden tot condensatie en vochten schimmelproblemen. Het gevaar op koudebruggen is het grootst bij de onderlinge aansluiting van bouwdelen: betonnen balkons of vloeren die doorlopen van binnen naar buiten, balken boven raamopeningen die in contact staan met de gevelsteen, dorpels, en raam- en deuraansluitingen. Om problemen te voorkomen, moeten isolatieplaten heel precies tegen elkaar en tegen de binnenmuur aansluiten. De minste onderbreking in de continuïteit van de isolatieplaten veroorzaakt –naast koudebruggen- ook luchtcirculatie (een soort valse spouw) die het isolatiepeil van een muur vermindert. Ytong isoleert voldoende van zichzelf. Een supplementaire isolatie is niet nodig. Ytong verzekert daardoor een duurzame isolatie die voor 100 % functioneert, en blijft functioneren!

Zomer

Winter

Warmte blijft buiten

Koude blijft buiten

Aangenaam warm binnen

Aangenaam koel binnen

Ytong-MUUR MET GEVELSTEEN Gevelsteen Spouw

Ytong

Zeer hoge luchtdichtheid Uit controlemetingen van de luchtdichtheid is gebleken dat buitenwandconstructies met Ytong perfect luchtdicht zijn. Bovendien worden Ytong-blokken gelijmd. Daardoor kunnen aansluitingen met kozijnen, vloeren en dakplaten gemakkelijk lichtdicht worden afgewerkt, en kunnen ongecontroleerde luchtstromen –en dus warmteverliezen – worden voorkomen.

90 Dikte Ytong

30

d U-waarden (W/m2K)

(mm)

klasse C2/400 λ =0,100

klasse C3/450 λ =0,125

175

0,47

0,57

200

0,42

0,51

240

0,36

0,44

Ui

Ui

Ytong-MUUR MET CREPI Crepi

Ytong

12

d

Dikte Ytong

Recupereren van afval op de werf en terugbrengen naar de fabriek voor recyclage. De Ytong-materialen zijn vanaf de productie milieuvriendelijk en passen volledig in het concept van energiebewust bouwen.

U-waarden (W/m2K)

(mm)

klasse C2/400 λ =0,100

klasse C3/450 λ =0,125

240

0,38

0,47

300

0,31

0,38

365

0,26

0,32

Ui

Ui

λ

Ui = rekenwaarde van de warmtegeleidbaarheid in W/m.K volgens pr NBN B62-002:2007

duurzaam bouwen 23


24 duurzaam bouwen

Y

De duurzame troeven van Ytong-cellenbeton

De zekerheid van een sterke bouwpartner Als u met Ytong wil kennismaken in levende lijve, nodigen wij u graag uit in onze productieeenheid te Burcht, waar u tijdens een infonamiddag Ytong niet enkel zal zien, maar ook ruiken, horen en voelen. Zo woont u onder andere een demonstratie van de verwerking van Ytong-blokken bij en brengt u een geleid bezoek aan onze fabriek. Bij onze ingenieurs kan u terecht voor een gedetailleerde planstudie of met specifieke vragen.

infodagen 2008

Inschrijven op de info-namiddag van uw keuze, kan via onze website www.ontdekytong.be

Bovendien kunt u dan zelf ontdekken dat Ytong meer is dan een bouwmateriaal. Ytong ondersteunt uw projecten met advies en ongeëvenaarde service. Vanuit haar vestiging aan de Schelde, vlakbij Antwerpen, zet Ytong trends neer voor de toekomst. Reserveer daarom snel uw plaats in ons trainingscenter.

16

Burcht

Gent Schelde

A12 Brussel

05-sep-‘08

25-apr-‘08

03-okt-‘08

09-mei-‘08

14-nov-‘08

23-mei-‘08

05-dec-‘08

06-jun-‘08

Laat deze kans niet voorbijgaan! Kom naar één van onze info-namiddagen. U ontvangt dan een boeiende inspiratie-DVD. Gerenommeerde architecten stellen er hun woonprojecten voor, gerealiseerd met Ytong.

Nederland

Wegbeschrijving: Op de autosnelweg ANTWERPEN-GENT, afrit 16 nemen (BEVEREN-KRUIBEKE)

RING

Craeybeckx-tunnel

E17

11-apr-‘08

Inschrijven op de info-namiddag van uw keuze, kan via de button “Info-namiddag” op onze website www.ontdekytong.be

ANTWERPEN Kennedy-tunnel

08-aug-‘08

gezien op

1. Contacteer ons via e-mail op [email protected] 2. Vul het electronisch antwoordformulier in op de website van Ytong: www.ontdekytong.be

Zelzate / Knokke-Heist

20-jun-‘08

28-mrt-‘08

Gratis DVD !

Hoe inschrijven ? De info-namiddagen zijn gratis en vinden telkens plaats op vrijdag, vanaf 13u30. Gelieve minstens één week op voorhand in te schrijven. Uw aanvraag zal bevestigd worden. Om in te schrijven heeft u de keuze uit onderstaande mogelijkheden:

N49

14-mrt-‘08

E19 Mechelen Brussel

E313 Hasselt Luik

Richting KRUIBEKE volgen (=Krijgsbaan) Na 1 km, eerste straat links nemen, richting BURCHT (= Kruibeeksesteenweg). Na 500 m aan de eerste lichten rechts ligt de toegangsweg voor bussen en vrachtwagens. Nog eens 500 m verder hebben personenwagens rechtstreeks toegang tot het terrein van Xella via een slagboom die op een hoogte van 2,20 m opgesteld is.

duurzaam bouwen 25


26 duurzaam bouwen

S

S

De duurzame troeven van Silka

Silka, hét merk voor kalkzandsteen Silka is het merk voor kalkzandsteen. Net zoals Ytong bestaat Silka uit natuurlijke grondstoffen die worden gestoomd in een autoclaaf, een proces dat zeer weinig energie vergt. Muren in kalkzandsteen hebben goede vochtregulerende, warmteaccumulerende en akoestische eigenschappen.

Milieuvriendelijke productie Kalkzandsteen bestaat voor 100 % uit zand, kalk en water. Meer wordt er niet aan toegevoegd. Bij de milieuvriendelijke productie komen geen schadelijke stoffen vrij en er wordt weinig energie gebruikt. Kalk, zand en een kleine hoeveelheid water worwater

kalk

doseren

autoclaaf

verharden

zand

mengen

blussen

Groot warmteaccumulerend vermogen De belangrijkste eigenschap die Silka kalkzandsteen geschikt maakt als materiaal voor de bouw van laagenergiewoningen en passiefhuizen is het warmteaccumulerend vermogen: de mate waarin een materiaal warmte kan opnemen en afstaan. Dit vermogen wordt vooral bepaald door de soortelijke warmte en de massa van een bouwmateriaal. De soortelijke warmte van kalkzandsteen bedraagt circa 1000J/kg.K. De volumieke massa is circa 1.750 kg/m3. Kalkzandsteen is in staat een deel van de warmte van de centrale verwarming of de zoninstraling op te nemen, en als de luchttemperatuur daalt, de warmte langzaam weer af te staan. Daardoor worden grote temperatuurschommelingen binnenin een gebouw vermeden, en verhoogt het gevoel van behaaglijkheid.

Hoge comfortbeleving

reactor water

kalkzand steenpers mengen vormen

De Silka-klimaatwand maakt optimaal gebruik van stralingswarmte. Klimaatwanden bestaan uit Silka-lijmblokken en –elementen waarin aan één kant sleuven zijn aangebracht. In deze sleuven komt een kunststofleiding waarin water van 30°C tot 50°C circuleert. De grote hoeveelheid stralingswarmte die de muur afgeeft zorgt ervoor

den in de juiste hoeveelheden gedoseerd en gemengd. Dit mengsel gaat naar een reactor waarin de ongebluste kalk met water reageert, waarna het in de gewenste vormen (blokken of elementen) wordt samengeperst. In de autoclaaf gaat het materiaal verharden. Aangezien Silka niet wordt gebakken, maar gestoomd, komt geen rook vrij, enkel waterdamp.

De Silka-klimaatwand kan afgewerkt worden met een dunne pleisterlaag. Het comfortgevoel in de woning stijgt, terwijl de uitgaven voor verwarming dalen.

duurzaam bouwen 27

S

De duurzame troeven van Silka

dat de gevoelstemperatuur ongeveer 3°C hoger ligt dan de luchttemperatuur. Daardoor stijgt het gevoel van behaaglijkheid, terwijl de thermostaat lager staat. De klimaatwand kan prima worden gecombineerd met alternatieve energiebronnen zoals een warmtepomp of een zonnecollector.

Hoog akoestisch comfort De nieuwe akoestische norm NBN S 01-400 voorziet twee prestatieniveaus: enerzijds een akoestisch basiscomfort, anderzijds een verhoogd akoestisch comfort. Als aan de eisen van het akoestisch basiscomfort wordt voldaan, wordt het percentage tevreden bewoners geraamd op 70 %. Er is sprake van verhoogd comfort wanneer 90 % van de bewoners aangeeft tevreden te zijn met de akoestische beleving van hun woning.

Doordat kalkzandsteen een zeer zwaar materiaal is, vormt het een uitstekende barrière tegen geluidshinder. De gewogen geluidsverzwakkingsindex DnT,w van een gelijmde dubbele wand Silka-blokken met een geïsoleerde spouw (E150-20-E150) bedraagt 67 dB. Hiermee beantwoordt de wand aan de strengste eis (verhoogd comfort= 62 dB) van de nieuwe akoestische norm NBN S 01-400. Silka is dus ook de ideale oplossing voor scheidingswanden tussen wooneenheden in appartementsgebouwen. In combinatie met de bouwmaterialen uit het Ytong-gamma kan ook worden voldaan aan de strengste eisen op het vlak van thermische isolatie.

Luchtgeluiden kunnen afkomstig zijn van gesprekken, van radio of TV, van diverse huishoudapparatuur. Contactgeluiden zijn ‘trillingen’ die via de vaste materialen in het gebouw worden overgedragen. Daaronder vallen bijvoorbeeld voetstappen, het dichtslaan van deuren, het schuifelen met stoelen, het gebruik van douche of bad.

Enkele voorbeelden van mogelijke akoestische oplossingen met Silka:

Normaal comfort

Verhoogd comfort

DnT,w ≥ 54 dB

DnT,w ≥ 58 dB

Appartementen (leefruimte <-> slaapruimte ander appartement)

DnT,w ≥ 58 dB

DnT,w ≥ 62 dB

Rijwoningen

DnT,w ≥ 58 dB

Appartementen

Enkelvoudige wand (appartementen)

DnT,w ≥ 54 dB

E 300

DnT,w ≥ 58 dB

E 214 + voorzetwand (*)

DnT,w ≥ 62 dB

Dubbele wand (rijwoningen)

LBL150 - 20 - LBL150 E 150 – 20 – E 150

(*) De voorzetwand bestaat uit een gipsvezelplaat in combinatie met een soepele isolatie die tevens zal zorgen voor een U ≤ 1 W/m2 K

DnT,w ≥ 62 dB

Net als in het verleden voorziet de norm twee prestatieniveaus, die echter flink werden opgetrokken. Zo stelt de basiseis aan akoestisch comfort een tevredenheid bij 70% van de bewoners. Er is sprake van ‘verhoogd comfort’ wanneer 90% van de bewoners aangeeft tevreden te zijn met de akoestische beleving van hun woning.

28 duurzaam bouwen

NORM

De gewogen geluidsverzwakkingsindex van een gelijmde en afgewerkte enkelvoudige Silka-wand bedraagt: WANDOPBOUW

Rw

E 300

58 dB

E 214

55 dB

E 150 – 20 – E 150

67 dB

Waterdampregulerend vermogen Een gezond binnenklimaat wordt niet alleen bepaald door de temperatuur, maar ook door de luchtvochtigheid. Een gezin van vier personen produceert al snel tien liter vocht per dag. Wanneer dit vocht niet wordt afgevoerd, voelt het binnenshuis onbehaaglijk aan, waardoor we de verwarming hoger zetten, en dus onnodig energie verbruiken. Een woning gebouwd in kalkzandsteen heeft deze problemen niet. Kalkzandsteen is in hoge mate vochtregulerend. Het materiaal is in staat vocht op te nemen totdat de vochtigheidsgraad in een woning vermindert, en het daarna weer af te staan. Een woning met 130 m2 kalkzandsteen kan per etmaal ongeveer 17 liter vocht absorberen. Dat is méér dan een gemiddeld gezin per etmaal produceert.

Hergebruik van afval Afgekeurde producten en zaagresten worden grotendeels tot puin verwerkt en, als vervanger van zand, weer in het productieproces gebracht. Een kleiner deel wordt hergebruikt als funderingsmateriaal in de wegenbouw, en als verharding van fietspaden in natuurgebieden.

Zeer hoge luchtdichtheid Silka kalkzandsteen is, net zoals Ytong cellenbeton, een luchtdicht bouwproduct. Aansluitingen met kozijnen, vloeren en dakplaten kunnen daarmee gemakkelijk luchtdicht worden afgewerkt. Zo kan warmteverlies worden vermeden.

duurzaam bouwen 29

M

De duurzame troeven van Multipor

Multipor, hét nieuwe merk voor minerale isolatieplaten In het kader van energiezuinig en duurzaam bouwen, brengt Xella naast haar bekende merken Silka en Ytong ook een nieuw merk onder de aandacht: Multipor. Multipor staat voor minerale, isolerende panelen. De isolatiewaarde van Multipor is te vergelijken met die van traditionele isolatiematerialen (λ=0,045 W/mK). Het grote verschil is echter dat het gaat om een steenachtig materiaal. Dat heeft als voordeel dat het niet brandbaar, vorm – en drukvast, dampdoorlatend en vezelvrij is. Bijkomende troef is dat het milieuvriendelijk is in productie en gebruik. Multipor kan toegepast worden als binnen –en buitenisolatie van buitenmuren en daken. In landen om ons heen, waaronder Duitsland, Zweden, Zwitserland en Oostenrijk, is laagenergie - en passief bouwen al veel meer ingeburgerd. De vooruitstrevende bouwsystemen van Ytong en Silka in combinatie met Multipor worden daar reeds vaak toegepast. In België verdient deze bouwmethode zeker een impuls.

Buitenisolatiesystemen De sytemen voor buitenisolatie van Multipor overtuigen bij gebouwen van eender welke grootte door hun massieve, stabiele structuur, hun brandveiligheid en de dampopen aard. Via het buitenisolatiesysteem biedt Multipor de mogelijkheid om complete en hoogwaardig thermisch geïsoleerde buitenwanden te creëren die vrij zijn van koudebruggen. Daarbij ontstaat een monolithisch en mineraal

Voordelen van Multipor ✔ Niet brandbaar ✔ Massief en vormvast ✔ Voorkomt vorming van algen, schimmels en micro-organismen ✔ Mechanisch hoog belastbaar ✔ Gemakkelijk te verzagen ✔ 100 % milieuvriendelijk ✔ Toepasbaar in zowel nieuwe als oude gebouwen

Toepassingsgebieden van de Multipor-isolatieplaten 1. 2. 3. 4. 5.

30 duurzaam bouwen

Binnenisolatie van buitenmuren Onderliggende plafondisolatie van bv. ondergrondse parkeergarages, inritten, kelderruimtes Bovendakisolatie van hellende daken Isolatie van platte daken Buitenisolatie van muren

Binnenisolatie van buitenmuren Bij de renovatie van een gebouw met gevels waaraan men niet wil raken, is een binnenisolatie van de muren vaak de enige mogelijkheid om de warmteisolatie te verbeteren. Multipor-isolatieplaten zijn geschikt voor alle courante types massieve muren zonder dampscherm.

Onderliggende plafondisolatie Bijzonder geschikt voor: Ondergrondse garages Inritten Kelderruimtes De niet-brandbare Multipor-isolatieplaten zorgen voor veiligheid in kelders en (ondergrondse) garages. Ze zijn snel te lijmen aan bestaande plafonds en eenvoudig te verzagen. Ze kunnen zichtbaar aangebracht worden en verlenen ondergrondse garages een heldere en aangename uitstraling.

Hinde El Kassmi is EPB-verslaggeefster sinds de invoering van de EPB-wetgeving. Wat is volgens haar het nut van deze reglementering in het kader van duurzaam bouwen? “Begin 2006 was het nog moeilijk om mensen te overtuigen van het nut ervan”, vertelt ze.“Bouwheren associeerden de nieuwe maatregel enkel met stijgende bouwkosten. Ze moesten dikker isoleren, ventilatieroosters voorzien, enzovoort. Dat stemde hen niet zo gelukkig. Geleidelijk aan is daarin een kentering gekomen. Informatieve televisieprogramma’s, internet, folders… hebben bouwheren doen beseffen dat de regelgeving goed is voor hun energiefactuur en het milieu. Vooral het argument dat hun energiefactuur lager zal liggen, spoort hen ertoe aan om te investeren in een betere ketel, meer isolatie, …” Wat bouwheren volgens Hinde eveneens over de streep trekt om energiezuinig te bouwen, zijn de financiële stimuli van de federale overheid, de Vlaamse regering, de elektriciteitsnetbeheerders, de gemeenten en sommige provincies. “De laatste maanden streven meer en meer bouwheren naar het behalen van een E-peil 75 of 70. Wat de meeste onder hen vooral drijft zijn de premies die daarvoor worden gegeven.” Bouwheren en sommige architecten blijven het echter een probleem vinden dat er enerzijds geïsoleerd en anderzijds geventileerd moet worden. Hinde: “Mensen begrijpen niet goed dat isoleren en ventileren samen kunnen gaan. Toch is dat perfect mogelijk. Ventilatie sluit een lagere energiefactuur en een beter milieu helemaal niet uit.”

GETUIGENISSEN

totaalsysteem. Ze kunnen op bijna elke draagkrachtige ondergrond aangebracht worden en zijn geschikt voor zowel grootschalige isolatiewerken als individuele gevels.


In Kieldrecht staat een huis,… een esthetisch én passief huis. Het verzoenen van esthetiek en het passiefhuisconcept is de uitdaging die Mozaïek Ingenieur-architecten zich stelt. De passiefwoning staat in de rij in de dorpskern van Kieldrecht. Ze sluit perfect aan bij het straatbeeld, maar maakt toch een eigen statement. Niet omwille van zijn energievriendelijke karakter, want dat is extern niet zichtbaar. Het zijn de esthetische kenmerken die de aandacht trekken. Zo is de voorgevel – in tegenstelling tot de andere woningen in de straat – eerder gesloten gehouden. De plaatsing van de raampartijen is daarenboven heel doordacht gebeurd. Het merendeel


Dikte

Gevelsteen

90 mm

Rotswol

160 mm

Ytong

150 mm

Energetische eigenschappen - Beschermd volume: 866,2 m3 - Verliesoppervlak: 567,4 m2 - Gemiddelde U-waarde: wanden 0,12 W/m2K schrijnwerk 0,80 W/m2K daken 0,08 W/m2K vloeren 0,10 W/m2K - Compactheid: 1,52 m - K-peil: 12

DOSSIER

➂

van de ramen loopt van vloer tot plafond. Ook het terugliggende hellende dak is een blikvanger. Een goede esthetiek is een uitgangspunt in ieder ontwerp van Mozaïek. “Energie is altijd een rode draad in onze ontwerpen, maar een woning moet niet in het oog springen omdat ze energievriendelijk is. Ze moet ook andere kwaliteiten hebben. We zoeken continu oplossingen om de passiefhuisstandaard toe te passen zonder daarbij het comfort en de esthetiek uit het oog te verliezen.”

Technische fiche Ontwerper: Mozaïek Ingenieur-architecten Drongen-Gent Aannemer ruwbouw: Algemene Bouwwerken Gers Danny

DOSSIER

➂

Economisch voordeel In deze woning bewees Mozaïek dat je perfect een met een bruin-rode gevelsteen. In Duitsland passiefhuis kan bouwen met Ytong. “De bouwheer worden al veel meer passiefhuizen in Ytong gewilde absoluut een passiefwoning, realiseerd. Ook Donald Desmet ziet maar we mochten daarvoor geen voordelen in het gebruik van het maEen energievrienhoutskelet gebruiken. Daarom teriaal. “Om te beginnen zijn er meer delijke woning moet hebben we gekozen voor Ytong en aannemers op de markt die Ytong geen stempel drahebben we de woning volgens het kunnen verwerken dan dat er aannegen omwille van traditionele concept uitgewerkt,” mers houtskeletbouw zijn. Hierdoor zijn energieconcept, licht Donald Desmet toe. De gevel zal de concurrentie sterker spelen maar moet ook in Yong van 15 cm dik werd aangebij een constructie in Ytong en wordt esthetisch en comkleed met een bijkomende isolatiede vierkante meterprijs een stuk infortabel zijn voor de laag van 16 cm rotswol en vervolteressanter wanneer je met Ytong bewoners gens afgewerkt bouwt.”

Architect Donald Desmet/ Mozaïek

Passief en oogstrelend

duurzaam bouwen 33


DOSSIER

➂

Perfect luchtdicht Voor de dragende wand werden rechthoekige Ytong-blokken gebruikt waarvan niet enkel de horizontale, maar ook de verticale voegen werden verlijmd. Vervolgens werd de spouwisolatie geplaatst en werd overgegaan tot een luchtdichtheidstest. “De man die de meting deed, stond vooraf sceptisch tegenover Ytong. Volgens hem zou hij los door het materiaal blazen. Maar we scoorden een waarde van 0,4 n50 h-1, terwijl de passiefhuisnorm een maximale waarde van 0,6 n50 h-1 oplegt. Ter vergelijking in een traditionele

woning ligt dit op 5 of 6 n50 h-1,” verduidelijkt Donald Desmet. “Alles staat of valt dan ook met het verlijmen van de verticale voeg tussen de Ytongblokken. “Zowel de blok die al in de wand staat als de blok die wordt geplaatst moeten worden ingelijmd. Op die manier hebben kleine stofdeeltjes geen invloed op de voegdichting. Je gebruikt ook best rechthoekige blokken, niet die met tand en groef, om afdoende te kunnen controleren of de voeg goed gedicht is.”

DOSSIER

➂

Architect Donald Desmet/ Mozaïek

Passief en oogstrelend

Luchtdichtheid van een woning n50 h-1, is de waarde die aangeeft hoeveel maal per uur de volledige luchtinhoud van een huis door de kieren verloren gaat bij een drukverschil van 50 pascal - dit is het drukverschil tussen binnen en buiten bij zeer zware wind.

Een woning gebouwd in Ytong of Silka garandeert een aangenaam binnenklimaat. Wanneer het totale concept van de woning goed uitgewerkt is, kan men met beide materialen laagenergiewoningen en passiefhuizen realiseren.

Hippo Architecten

duurzaam bouwen 35

ENERGIEZUINIGE, LAAGENERGIE- EN PASSIEFWONINGEN Niet alleen bij particulieren groeit het energiebewustzijn. Vanuit zijn voorbeeldfunctie realiseert de overheid almaar meer energievriendelijke gebouwen. Recent nam de Vlaamse Milieumaatschappij een nieuw besturingsgebouw voor het Dijle- en Zennebekken in gebruik. Het complex werd volgens de passiefhuis-standaard gebouwd en is zo een toonbeeld van energie- en milieuvriendelijk bouwen.

Wandopbouw

DOSSIER

➃

Materiaal

Dikte

Geplatoniseerd vurenhout

27 mm

Horizontaal latwerk

27 mm

Verticaal latwerk

27 mm

Gebitumineerde houtvezelplaat

22 mm

Glaswol

2 * 140 mm

Silka

140 mm

Dunpleister

3 mm

Technische fiche Bouwheer: Vlaamse Milieumaatschappij Architectuur: evr Architecten - Gent Technieken: 3E - Brussel Energiebehoefte: < 15 kwh/m2/J Aannemer: Van hout - div. Batech - Geel Investering: 975 000 euro

DOSSIER

➃

In het centrale besturingsgebouw worden alle rakter. De ontwerpers zochten voor de wanden naar data van het Dijle- en Zennebekken (peilen, debiede bouwsteen met de beste Nibe-milieuclassificaten, klepstanden, sluizen,…) gecentraliseerd en tie (zie kaderstuk). Dit is kalkzandsteen (Silka). beheerd. Het gebouw herbergt daartoe functies De combinatie van een isolerende houtstrucals kantoren, een controlekamer, tuur met een gelijmde dragende vergaderruimtes, serverlokalen en De ontwerpers zochten kalkzandsteen wordt in Duitsland een garage met werkplaats. Vanuit voor de wanden naar overigens frequenter toegepast in de passiefhuis-principes werden de bouwsteen met de passiefgebouwen. In dit gebouw al deze functies in een compact, beste Nibe-milieuclas- werd deze werkwijze voor het eerst rechthoekig volume onderge- sificatie. Dit is Silka- concreet toegepast in België. bracht. Het gebruik van Silka – samen met kalkzandsteen. de welfsels – biedt het gebouw Naast de compactheid besteedden de ontwerpers ook de nodige inertie. Hierdoor verbetert het therdoorgedreven aandacht aan de isolatie. Het gemisch comfort aanzienlijk. bouw heeft een totale K-waarde van ± 15. Voor de wanden werd teruggegrepen naar een houtstructuur opgevuld met een 28 cm dikke laag glaswol aangevuld met een 14 cm dikke Silka-blok. Dit De Nibe-milieuclassificatie is een ranglijst opgesteld door het resulteert in een U-waarde van 0,13 W/m2K voor Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (www.nibe. de wanden. org). De lijst schikt producten op basis van hun milieubelasting, Aan de buitenzijde werd de structuur bekleed met levensduur,… Hierbij wordt rekening gehouden met de volledige thermisch behandeld hout. Dankzij deze behanlevenscyclus van het product, van ontginning tot recyclage. deling krijgt het hout een verduurzaming zonder De twee bouwblokken in het gamma van Xella: Silka (kalkzanddaarbij milieubelastende producten te moeten steen) en Ytong (cellenbeton) zijn de best scorende steenachtige gebruiken. materialen in de Nibe-lijst. Dit valt te verklaren doordat er voor

evr-Architecten

VMM bouwt besturingsgebouw volgens passiefhuis-principe

Nibe-milieuclassificatie

Milieuvriendelijk materiaal Het gebruik van Silka heeft een bijkomend voordeel. Het geeft de wanden ook een duurzamer ka-

de productie weinig of geen vervuilende grondstoffen worden gebruikt, de blokken op lage temperatuur worden verhard (autoclaven) en de materialen volledig recycleerbaar zijn.

duurzaam bouwen 37

Niveau gelijkvloers 1. garage 2. berging 3. sas 4. archief 5. kleedruimte 6. fietsen/afval

Niveau +1

1. foyer 2. vergaderruimtes 3. kantoor 4. keuken 5. kantoor 6. computerruimte 7. kaartruimte 8. server 9. berging 10. technieken

38 duurzaam bouwen

➃

DOSSIER

VMM bouwt besturingsgebouw volgens passiefhuis-principe Gezellig warm zonder verwarming

evr-Architecten

Dankzij de compactheid, de doorgedreven isolatie en de luchtdichtheid kan een water-waterwarmtepomp instaan voor de verwarming van het gebouw. Alleen tijdens de koudste periodes is een bijverwarming nodig via de ventilatielucht. Ook de andere technieken zijn doordacht op hun energievriendelijkheid. Een deel van de elektriciteitsproductie wordt verzorgd door fotovoltaïsche panelen. Door de plaatsing van de panelen als een dakoversteek boven de ramen in de zuidgevel krijgen ze meteen een dubbele functie als zonwering. Verder wordt ook een mobiele buitenzonwering gebruikt om oververhitting tegen te gaan.

Zuinig met water. Gezien de missie van de VMM – afdeling water werd er naast het energieaspect ook veel aandacht besteed aan een zuinig en correct watergebruik. Er werden op dit vlak verschillende technieken toegepast en ze werden bovendien ook zichtbaar gemaakt. Zo is de wegenis uitgevoerd in waterdoorlatende grasraten en is het dak uitgerust met sedumbeplanting – deze buffert het regenwater en draagt bij aan de thermische en akoestische isolatie van het gebouw. Het regenwater wordt maximaal hergebruikt – onder meer voor de toiletspoeling – en het gebruik van drinkwater is beperkt. Verder wordt het afvalwater gezuiverd in een rietveld. Overtollig regenwater en gezuiverd water infiltreren via een wadi langzaam in de ondergrond. Door de toepassing van al deze technieken heeft het besturingsgebouw geen aansluiting op het rioleringsnet nodig.

Gecombineerde wandopbouw als isolerend wapen Voor dit besturingsgebouw kozen de ontwerpers voor een houtstructuur in combinatie met Silka-kalkzandsteen, omwille van de openbare rol en de aanwezigheid van de technische functies. (Door de hardheid van Silka is beschadiging van muren in de publieke ruimtes uitgesloten.) De totale wanddikte is ruim 52,6 cm dik, waarvan 28 cm is gereserveerd voor isolatie, aangevuld met een Silkalijmblok light. Deze combinatie biedt een U-waarde van 0,13 W/m2K.

duurzaam bouwen 39


Jozef Pinnewaert is al 20 jaar actief in de bouwsector. Hij zweert bij een ‘rechttoe – rechtaan’ ondernemerschap en staat open voor vernieuwing als die kan bijdragen tot het betaalbaar houden van de woningbouw zonder toegevingen te moeten doen op vlak van het wooncomfort. Zo ontdekte hij Silka.


DOSSIER

➄

Gevelsteen

gekaleide

Isolatie

6 cm ‘Eurothane Silver’ (Recticel)

Binnenspouwblad

15 cm Silka LBL

Tussenmuren slaapkamers

15 cm en 10 cm Silka LBL

Technische fiche Aannemer ruwbouw: Pinnewaert – Architect: Bert Michiels Architect werfopvolging: Nicolas Blondeel

Als kleine aannemer kunnen we ons concentreren Zowel de persoonlijke verwachtingen van de bouwop dat deel van de uitvoering waarin we goed zijn, heer als de wettelijke verplichtingen nemen toe, wat voor de bouwheer tijdswinst oplevert met voelwat een onvermijdelijke bedreiging vormt voor het baar gevolg in de portemonnee.” bouwbudget. Gelukkig zijn er vanDoor gebruik te maken van de daag oplossingen die toelaten de Silka-lijmblokken le- ‘Lijmblok Light’ uit het Silka-prokosten voor de ruwbouw te druk- veren topprestaties op gramma, is het nadien zelfs geken, zonder toegevingen aan de het vlak van akoesti- makkelijk om leidingen in te brengeldende wetgeving. sche isolatie, terwijl ze gen, dit zowel voor de vakman als Silka-lijmblokken leveren toppres- zich uiterst snel en ef- de doe-het-zelver, wat alweer de taties op het vlak van akoestische ficiënt laten verwerken efficiëntie opvoert. isolatie, terwijl ze zich uiterst snel op de werf. en efficiënt laten verwerken op de Variatie onder één dak werf. “Het lijmen i.p.v. het traditionele metselen In Gavere ontstond onder toezicht van architect Nispaart heel wat tijd en moeite bij de uitvoering”, gecolas Blondeel een opmerkelijk geslaagde triptiek tuigt Jozef Pinnewaert. “Er is weinig tijd nodig om van twee half gesloten en één gesloten bebouwing. de lijm gebruiksklaar te maken en bovendien gaat Samen ogen de drie eengezinswoningen als een ride aangemaakte hoeveelheid veel langer mee dan ante villa. Elk van de woningen is verschillend voor mortel”, leert zijn ervaring. wat woonoppervlakte en indeling betreft. Er zijn De Silka-lijmblokken dragen niet alleen bij tot een twee bouwlagen, waarvan één onder het dak en een snelle verwerking, ze reduceren bovendien de hoezolder die mogelijkheden biedt tot verdere afwerveelheid afval op de werf en leveren aldus een bijking als kamers. drage tot milieubewuster bouwen. Jozef Pinnewaert bouwde met Silka-lijmblokken Bouwtechnisch bieden de Silka-blokken een grote Light voor buiten- en binnenmuren. Voor de gevelafstabiliteit. Het draagvermogen is vergelijkbaar met werking viel de keuze op een gekaleide gevelsteen. dat van beton, wat betekent dat er vrijwel onbeperkt Ook dit project werd volgens de hem zeer genegen in de hoogte kan gewerkt worden. ‘winddicht’-formule te koop aangeboden. De uitmuntende akoestische eigenschappen maken Silka-lijmblokken ideaal voor scheidingswanden tussen appartementen of rijhuizen. Dat is het gevolg van de hoge massa van kalkzandsteen.

DOSSIER

Efficiëntie voor bouwheer en uitvoerder

➄

Aannemer Jozef Pinnewaert

Betaalbaar bouwen zonder compromis

Krachten bundelen Als ‘eenmans aannemersbedrijf’ ziet Jozef Pinnewaert niet alleen kwalitatief voordeel voor de bouwheer door het toepassen van Silka-lijmblokken voor de ruwbouw, hij is ook sterk overtuigd van de formule ‘winddicht afbouwen van woningen’ in financieel opzicht. “De totale prijs voor een woning blijft maar stijgen en daarom zoeken veel mensen naar een oplossing om de kosten te drukken”, verduidelijkt hij. “Vooral bij de afwerking kan er heel wat bespaard worden door zelf de handen uit de mouwen te steken als doe-het-zelver. Wie dat wil, kan zelfs opteren voor een gefaseerde aanpak van de afbouwwerken. Zo ontstaat een win-win situatie voor alle partijen.

duurzaam bouwen 41

D

WAARAAN DENKEN ALS U GAAT BOUWEN OF VERBOUWEN?

Bouwen of renoveren doe je niet vlug vlug. Er komt veel bij kijken en het is belangrijk op de hoogte te zijn van wat mag en niet, op welke premies je beroep kan doen, welke materialen je best gebruikt, enz…Ook bij het aankopen van een bouwgrond kan je best niet te overhaast tot een beslissing overgaan. Ga bij de bouw of renovatie van een woning voor een ontwerp dat rekening houdt met elke toekomstige fase van je leven en dus voor een energie-efficiënt project. Onderstaande lijstjes kunnen je helpen alles op een rijtje te houden. Maar in elk geval is het belangrijk vooraf steeds goed op de hoogte te zijn van alle kosten.

In verband met de bouwgrond - Is de woonomgeving zoals gewenst? Zijn alle voorzieningen (scholen, winkels, openbaar vervoer, verbindingswegen) in de buurt ? - Kijk vooraf na bij de gemeente of er wel degelijk gebouwd mag worden, en welke stedenbouwkundige verplichtingen er gelden. - Rust er een bouwverplichting en bouwtermijn op de grond? - Is het bodemattest in orde? - Hoe is het perceel georiënteerd? - Is de grond stabiel / opgehoogd (ivm funderingen)? - Zijn er geen grote werken in de buurt voorzien, waardoor de woonomgeving zal veranderen?

In verband met bouwen - Is het type woning en de grootte vastgelegd? Compact bouwen is energiezuinig bouwen. - Welke architect ga je nemen? Zit hij op dezelfde golflengte? - Welke aannemer gaat bouwen? Is hij geregistreerd? Is hij voldoende onderlegt om je keuzes uit te voeren? - Welke eisen stel ik met betrekking tot energieprestatie van de woning? - Op welke subsidies / premies kan ik rekenen? - Met welke materialen ga ik bouwen? Vermijdt materialen die veel bouwafval met zich meebrengen (laat de aannemer bouwoverschot en –

42 duurzaam bouwen

afval terugnemen) - Voor welke installaties kies ik? - Alvorens te beginnen bouwen : is de stedenbouwkundige vergunning in orde? - Heb je een afdoende verzekering die alle risico’s dekt?

In verband met verbouwen - Is er voor je verbouwingsplannen een verguning nodig? - Keuze architect. Zit hij op dezelfde golflengte? Heeft hij ervaring in renovatie? - Komt de kostenraming overeen met het budget? - Alvorens te beginnen: is de bouwaanvraag vergund? - Keuze aannemer. Ervaring met renovatie?

Na de bouwwerken mag niet vergeten worden : - de bouw/verbouwing te melden bij het kadaster - aangifte bij de BTW-administratie

Nuttige websites : www.eandis.be (voor premies ivm energieverbruik) www.mineco.fgov.be (voor fiscale vermindering) www.energiesparen.be www.premiezoeker.be www.xella.be

Werkten mee aan de realisatie van de brochure “Duurzaam bouwen” Redactie: Eduard Coddé, Violette Goethals, Tim Vanhove Eindredactie en coördinatie: Xella BE nv/sa Vertalingen: Didier Lemaire, Datatranslations Fotografie: Dries Van den Brande Dossiers: arch. Gert Broekx, arch. Kristof van Hoof, arch. Donald Desmet, evr-Architecten, Aannemer Jozef Pinnewaert Getuigenissen: Donald Desmet, Hinde El Kassmi, To Simons Vormgeving: R&T Advertising

Kruibeeksesteenweg 24 2070 Burcht België Tel: 0032 (0)3 250 47 00 Fax: 0032 (0)3 250 47 06

[email protected]

[email protected]

[email protected]

www.duurzaamenbouwen.be www.xella.be

Ytong®, Silka®, MULTIPOR® en Xella® zijn geregistreerde merken van de Groep Xella. Xella neemt geen enkele verantwoordelijkheid in het geval van eventuele schade opgelopen door informatie die in dit dossier staat, alhoewel deze informatie zorgvuldig werd uitgewerkt. Niets van deze publicatie mag overgenomen of hergebruikt worden zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Xella.

Deze brochure is gedrukt op Edixion papier. Gemaakt van hout uit eigen bossen, speciaal aangelegd voor papierproductie. Gemaakt van pulp die gebleekt is zonder toevoeging van chloor (ECF - Elementair chloorvrij) . Geschikt voor recycling.

Xella BE nv/sa

ENERGIEZUINIGE, LAAGENERGIE- EN PASSIEFWONINGEN

Recommend Documents