werkblad 3 - pagina 1
Energie en voeding Stempelpost 9 (22,5 km) - Gooi je tank vol! In de vorige les heb je gezien dat je lichaam energie nodigt heeft om goed te kunnen functioneren. Vergelijk het maar met de motor van een auto: om die te kunnen laten draaien tank je brandstof, want zonder brandstof valt de motor stil. Bij jou is het belangrijk dat je lichaam de juiste voeding krijgt. Schrijf hieronder wat je eet op verschillende momenten van de dag.
________________________________ ____________________________________ _______________________ ____________________________________ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____________ _______________________________ ____________________________________ ____________________________________
’s ochtends: ________________________
____________________ ____________________________________ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ’s middags: ____ _______________________________ ____________________________________ ____________________________________ _______________________ ____________________________________ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____________ __________________________________ ____________________________________ _______________________ ____________________________________ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____ ____________ _______________________________ ____________________________________ ____________________________________
’s avonds: ________________________
Er zijn drie soorten brandstof voor je lichaam, koolhydraten (suikers), vetten en eiwitten. Kijk naar de soorten voedsel die je hebt ingevuld bij Stempelpost 9. Noteer van drie producten welk soorten brandstoffen erin zitten. Je kunt de informatie vinden op internet.
Voorbeeld:
Brood - koolhydraten, vetten 1. ___________________________________________
______________ _________
______ ________________________ _____
________________________ 2. ___________________________________________
________________________
________________________
_____
________________________
3. ___________________________________________
_____
________________________
________________________
_____
________________________
_____
werkblad 3 - pagina 2
Stempelpost 10 (22,5 km) - Hoeveel energie verbruik jij? Bekijk de tabel op dit werkblad. Je kunt daarin zien hoeveel energie
WPFEJOHTNJEEFM FOFSHJFQFSHS
er in een bepaald voedingsmiddel zit.
BBSEBQQFMT HFLPPLU
BOEJKWJF HFLPPLU
BQQFMT
Wat is een kilojoule?
CBOBOFO
le (spreek uit: “zjoel”). Maar Energie drukt men uit in jou energie is, meet je de energie omdat één joule heel weinig rt is dat J en kJ. Dus 1 kJ is in voedsel in kilojoule. Afgeko
CMPFNLPPM
CSPPE CSVJO
CSPPE XJU
gelijk aan 1000 J.
CSVJOFCPOFO
moeten meisjes elke dag Volgens het Voedingscentrum gens 12.600 kJ. 9.600 kJ binnenkrijgen en jon
FJFSFO WBOLJQ
GSJUFT HFGSJUVVSE
IBMWBSJOF
IPOJOH
LBBT HPVETF
LJQGJMFU
NBSHBSJOF
NFML WPM
NFMLDIPDPMBEF
en een plak kaas (10 g). Hoeveel energie heeft ze binnen-
QJOEBµT
gekregen?
SPPNJKT
TQBHIFUUJ
SJKTU XJU HFLPPLU
TMB
Geef antwoord op de volgende vragen: Voorbeeldopgave: Janna heeft voor haar ontbijt een glas volle melk van 200 g, een snee bruinbrood (25 g) met halvarine ( 2 g)
Reken het zo uit:
2 0,25 0,02 0,1
x x x x
263 1048 1500 1560
= = = =
526 262 30 156
kJ kJ kJ kJ +
totaal
974
kJ
TMBHSPPN
UPNBUFO SBVX
UPPTU
WBSLFOTGSJDBOEFBV
WJT LBCFMKBVX
ZPHIVSU WPM
1. Hamid eet ’s avonds 50 gram rijst, 75 g bloemkool en 150 gr kipfilet. Hoeveel energie heeft hij binnengekregen ? ________________________________________________________________________________________________________ 2. Martin eet voor zijn lunch: twee sneden bruin brood (50 g) met halvarine (4 g) en honing (25 g). Verder eet hij een appel van 150 g). Bereken hoeveel energie hij daarmee binnenkrijgt. _________________________________________________________________________________________________________
werkblad 3 - pagina 3
Stempelpost 11 (25 km) Bewegen tot je een ons weegt! Hiernaast zie je hoeveel energie je per uur en per kilo lichaamsgewicht verbruikt bij verschillende activiteiten. Dus als iemand van 50 kilo een uur lang fietst, dan verbruikt hij 50 x 16,8 = 840 kilojoules. Voor de volgende opgaven heb je de antwoorden van stempelpost 10 nodig.
Voorbeeldopgave: r ballet elang moet zij ongevee Janna weegt 42 kilo. Ho bruiken? van haar ontbijt te ver dansen om de energie Reken het zo uit:
iken. Janna moet 974 kJ verbru per uur: zij Met balletdansen verbruikt 42 x 25,2 = 1058 kJ. Dat is per minuut: 1058 : 60 = 17,6 kJ. 974 : 17,6 = 55 minuten.
Hamid weegt 51 kilo. Hoelang moet hij ongeveer grasmaaien om de energie van zijn avondeten te verbruiken? Hamid moet ____ kJ verbruiken. Met grasmaaien verbruikt hij per uur ____ x ____ = ___ kJ. Dat is per minuut: ____ : 60 = ____ kJ. ____ : ____ = ____ minuten. Martin weegt 47 kilo. Hoelang moet hij ongeveer wandelen (5 km/u) om de energie van zijn lunch te verbruiken? Martin moet ____ kJ verbruiken. Met wandelen verbruikt hij per uur ____ x ____ = ____ kJ. Dat is per minuut: ____ : 60 = ____ kJ. ____ : ____ = ____ minuten.
"MHFNFFO &UFO ESJOLFO 'JFUTFO LNVVS -F[FO -PQFO CJOOFOTIVJT 4MBQFO 4UBBO SVTUJH 5SBQMPQFO 8BTTFO BBOLMFEFO ;JUUFO UWLJKLFO 4QPSU "FSPCJDT #BENJOUPO #BTLFUCBM $JSDVJUUSBJOJOH 'JUOFTT )BOECBM )BSEMPQFO LNVVS )PDLFZ +PHHFO LNVVS +VEPLBSBUFLJDLCPLTFOKJVKJUTVUBFLXBOEP +B[[ CBMMFU 1BBSESJKEFO 3BDFGJFUTFO LNVVS 4DIBBUTFO 4LBUFCPBSEJOH 4LFMUFSFO 4LJqO 4VSGFO 4RVBTI 5BGFMUFOOJT 5FOOJT 5VSOFO 7PFUCBM 7PMMFZCBM 8BOEFMFO LNVVS ;XFNNFO 4QFM #JMKBSUFO #VJUFOTQFMFO $PNQVUFSTQFMMFUKFT %BNNFO %JTDP EBOTFO ,BBSUFO .V[JFLNBLFO 4DIBLFO 5PVXUKFTQSJOHFO )VJTIPVEFO "GXBTTFO "VUPXBTTFO #BOEQMBLLFO #PPETDIBQQFOEPFO &UFOLPLFO (SBTNBBJFO ,BNFSPQSVJNFO 4UPG[VJHFO 4USJKLFO 5BGFMEFLLFO BGSVJNFO 5VJOJFSFO 8BTTFO 4DIPPM (ZNMFT )BOEFOBSCFJE -FSFOIVJTXFSLNBLFO .V[JFLMFT 4KPVXFONFUUBT 5FLFOFO 5FLTUWFSXFSLFO *OEFLMBT[JUUFO
L+LHVVS
L+LHVVS
L+LHVVS
L+LHVVS
L+LHVVS
werkblad 3 - pagina 4
Stempelpost 12 (30 km) - Welke topsporter eet wat? Koolhydraten leveren heel snel brandstof. Het afbreken van vetzuren (vetten) kost meer tijd. Eiwitten verbrand je pas als er geen koolhydraten of vetten meer zijn. Zij zijn belangrijk voor de spieropbouw. De voeding van een topsporter is daarom afhankelijk van de tak van sport. Geef bij onderstaande sporters aan welke brandstof hij vooral verbruikt: koolhydraten, vetten of eiwitten.
______________________________
Ik heb vooral stof fen nodig voor de op bouw van mijn spieren.
hoog tempo. Ik loop niet zo’n 3 uur lang. Maar ik loop wel
______________________________
Ik moet wel snel een sprintje kunnen trekken!
______________________________
4 4
werkblad 3 - pagina 5
WandelWebQuest Een aardappeltje voor de dorst (en honger) De aardappel is een mooi voorbeeld van een product dat veel verschillende voedingsstoffen bevat. Zoek uit welke. In aardappels zitten ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
Aardappels zijn absoluut geen dikmakers. Ook af en toe een frietje kan geen kwaad. Maar van veel frieten met sauzen kun je, zoals je vast weet, flink te zwaar worden. Hoe komt dat, denk je? ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________
Groepsopdracht - Dinertime Zoek in een tijdschrift of een folder van een supermarkt plaatjes van voeding die je gisteren hebt gegeten. Plak ze op het grote vel. Als je het niet kunt vinden, mag je ook tekenen. Zoek per product uit hoeveel energie er in zit en noteer dat. Je kunt met behulp van de personenweegschaal en de tabel bij Stempelpost 11 uitrekenen of die energiewaarde voldoende is om een avond drie uur te wandelen.