.........................................................................................................................................................
Energie-efficiencyplan 2009-2012 voor
Sogeti Nederland B.V. op
CONCERNNIVEAU MJA-nummers: 2168, 2169, 2170, 2171, 2172, 2173 januari ’11
Betrokkenen René Speelman Allard van Krevel Roel Willemse
Sogeti Nederland B.V. BECO Groep BV BECO Groep BV
Dit energie-efficiencyplan (EEP) is opgesteld in het kader van het MJA3-convenant tussen de overheid en het bedrijfsleven door Sogeti in Nederland in samenwerking met BECO, in opdracht van Agentschap NL. Contactgegevens Sogeti Nederland B.V. Lange Dreef 17 4131 NJ Vianen Contactperson: René Speelman Agentschap NL Swentiboldstraat 21 6137 AE Sittard Contactpersoon: Marcel Hutjens BECO Groep Hoofdkantoor Industrieweg 161 Postbus 11305 3004 EH Rotterdam T: 010-2985220 F: 010-2620309 E:
[email protected] W: www.beco.nl Allard van Krevel Roel Willemse Projectnummer BECO: 261.145
EEP-R 2009-2012 100 xxx Sogeti V2.3 ondertekend
6-8-2012
ENERGIE-EFFICIENCYPLAN 2009-2012
Het EEP ICT met de looptijd 2009 - 2012 wordt bekeken op concernniveau voor Sogeti Nederland B.V. Een volledig overzicht van locaties is opgenomen in bijlage. Contactpersoon EEP Geslacht
De heer
Voornaam
René
Achternaam
Speelman
Functie
Manager Duurzaam Ondernemen/Group CSR Director
Telefoonnummer (W)
0031 88 660 66 00 (7891)
Telefoonnummer (M)
0031 6 55 84 00 40
E-mailadres
[email protected]
Verantwoording Akkoord bevonden namens Sogeti Nederland B.V.
Naam: De heer René Speelman
Functie: Group CSR Manager
Plaats: Vianen
Datum: 10 janauri 2010
Handtekening:
EEP-R 2009-2012 100 xxx Sogeti V2.3 ondertekend
6-8-2012
MANAGEMENTSAMENVATTING
Sogeti Nederland B.V. kiest voor een concernaanpak bij het vaststellen van de besparingsdoelstelling. Op concernniveau in de periode 2009-2012 wordt een EEV van 103,6 % behaald (excl. aankoop groene stroom (191,1% incl.)). Daarmee voldoet Sogeti aan de gestelde doelstelling om in de periode 2009 – 2012 ten minste een gemiddelde energiebesparing van 8% te realiseren. Energiezorg Energiezorg Sogeti Nederland B.V. ISO 14001 gecertificeerd Nee Energiezorg geïmplementeerd Ja Openstaande 2j-vragen (2010) 2 Openstaande 3j-vragen (2010) 2 Openstaande fac.-vragen (2010) 5 Energiezorg voldoet (2010) Ja Budget voor energiezorg per jaar = 0,25 fte Aantal fte's voor energiezorg 0,25 fte
De CO2 footprint van Sogeti over de jaren 2008 en 2009 laat zien dat 90% van de uitstoot ten laste komt van mobiliteit. De genoemde fte m.b.t. energiezorg is gericht op de resterende 10%. Voor de verbeteringen rondom de mobiliteit dient daarbij opgeteld te worden een extra 1,25 fte én een aanvullend budget van gemiddeld 120.000 euro per jaar. De energiezorg is vooral gericht op de kantoorgebouwen en de hierin te gebruiken bedrijfsmiddelen. Er is geen directe relatie te leggen met andere energiezorg systemen (ISO certificaten/systemen). Handhaving Onder leiding van de Manager Duurzaam Ondernemen wordt ieder kwartaal de voortgang besproken met het verantwoordelijk management van Facilities (gebouwen beheer); Mobiliteit (lease auto’s en algemene mobiliteitsverbeteringen) en HR (Nieuwe Werken). De Manager Duurzaam Ondernemen rapporteert direct aan de CEO van Sogeti en heeft maandelijks overleg. Bij veranderende bedrijfsomstandigheden initieert de manager Duurzaam Ondernemen aanpassingen van de maatregelen, in nauw overleg met het management van Facilities. De directie bekrachtigt de maatregelen.
Geplande maatregelen in de periode 2009 – 2012 voor Sogeti
Cat.
Jaar van invoering
Energiebesparing GJp / a
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
KE
2009
341
1,4%
25
KE
2010
13.182
55,6%
949
KE
2009
9.802
41,4%
706
Printers vervangen/verminderen Energiezuinige hardware kantoorapparatuur Energiezorg implementeren
PE PE PE
2010 2011 2011
228 292 711
1,0% 1,2% 3,0%
17 22 51
Aankoop groene stroom
DE
2010
Zekere maatregelen Maatregel Telewerken: energiebesparing door beperking woonwerkverkeer Beperking energiegebruik per kilometer voor zakelijk verkeer met lease-auto door stimulans voor hybride en vanaf 2010 elektrisch rijden. Beleid alle lease auto’s onder 140 grams uitstoot krijgen. Beperking aantal auto kilometers per medewerker door nieuwe werken, hybride en elektrisch rijden
20.742
87,5%
1547
Totaal procesefficiency Totaal duurzame energie
1.231 20.742
5,2% 87,5%
90 1.547
Totaal ketenefficiency
23.325
98,4%
1.679
Totaal alle categorieën zeker
45.297
191,1%
3.317
Energiebesparing GJp / a
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
Totaal procesefficiency
0
0,0%
0
Totaal duurzame energie
0
0,0%
0
Totaal ketenefficiency
0
0,0%
0
Totaal alle categorieën voorwaardelijk
0
0,0%
0
Voorwaardelijke maatregelen Maatregel
Cat.
Cat.
Jaar van invoering
Energiebesparing GJp / a
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
DE
2011
Onzekere maatregelen Maatregel PV-panelen t.b.v. elektrische wagen
Jaar van invoering
studie
0,0%
studie
Totaal procesefficiency Totaal duurzame energie
0 0
0,0% 0,0%
0 0
Totaal ketenefficiency
0
0,0%
0
Totaal alle categorieën onzeker
0
0,0%
0
45.297
191,1%
3.317
Totaal alle categorieën zeker en voorwaardelijk
SYMBOLEN EN AFKORTINGEN
Symbool / afkorting
Definitie
Eenheid
Besp
Besparing
gebruikt als index
DE
Duurzame energie
E
Energie(verbruik)
J
EEI
Energie-efficiency-index
-
EEP
Energie-efficiencyplan
EEV
Energie-efficiencyverbetering
EZP
Energiezuinige-productontwikkeling
KE
Ketenefficiency
MJA
Meerjarenafspraken
N
Aantal
PE
Procesefficiency
-
Ref
Referentie
gebruikt als index
SEV
Specifiek energieverbruik
J / PE
W
Werkelijk
gebruikt als index
X
Jaartal
gebruikt als index
-
gebruikt als index
INHOUD 1 1.1 1.2
INLEIDING ..................................................................................................................................... 1 Achtergrond .................................................................................................................................... 1 Verplichtingen en ambities ............................................................................................................. 1
2
RELEVANTE WETGEVING .......................................................................................................... 3
3
ENERGIEZORG ............................................................................................................................. 3
4 4.1 4.2 4.3
PRODUCT- EN PROCESBESCHRIJVING ................................................................................... 4 Concernaanpak Sogeti................................................................................................................... 4 Product/procesbeschrijving ............................................................................................................ 4 Locatie specifieke opmerkingen ..................................................................................................... 4 Kantoren Vianen ............................................................................................................................ 4 Kantoren Rotterdam ....................................................................................................................... 4 Kantoren Diemen ........................................................................................................................... 5 Kantoren Den Bosch ...................................................................................................................... 5 Kantoren Amersfoort ...................................................................................................................... 5 Kantoren Groningen ....................................................................................................................... 5
4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 5 5.1 5.2 5.3
PRESTATIEMATEN EN ENERGIEVERBRUIK ............................................................................ 7 Inleiding .......................................................................................................................................... 7 Historie van de energieverbruiken ................................................................................................. 7 Prestatiematen en energieverbruik 2008 ....................................................................................... 8
6 6.1 6.2 6.3
ENERGIEVERBRUIK IN PROCESSEN ........................................................................................ 9 Energieverbruik Kantoorgebouwen binnen het concern-............................................................... 9 Energieverbruik Mobiliteit binnen het concern, ter informatie. ....................................................... 9 Gebouwoverschrijdende informatie .............................................................................................10 Gemiddelde inkooptarieven van energie .....................................................................................10 Invloedsfactoren ...........................................................................................................................10 Totale footprint Sogeti ..................................................................................................................10 Energiebalans kantoorgebouwen ................................................................................................11
6.3.1 6.3.2 6.3.3 6.3.4 7 7.1 7.2
DUURZAME ENERGIE EN ENERGIEVERBRUIK IN DE KETEN .............................................13 Duurzame energie ........................................................................................................................13 Energieverbruik in de keten .........................................................................................................13
8 8.1
INVENTARISATIE BESPARINGSMOGELIJKHEDEN: AANPAK EN INSTRUMENTEN .........15 Aanpak .........................................................................................................................................15
9 9.1 9.2
GEPLANDE MAATREGELEN ....................................................................................................17 Maatregelentabel .........................................................................................................................17 Toelichting Maatregelen ...............................................................................................................18 Printers vervangen/verminderen ..................................................................................................18 Energiezuinige hardware kantoorapparatuur ...............................................................................18 Energiezorg implementeren .........................................................................................................18 Het Nieuwe Werken .....................................................................................................................18 Vergroening Mobiliteit ..................................................................................................................19
9.2.1 9.2.2 9.2.3 9.2.4 9.2.5
9.2.6 10 10.1 10.2
PV-panelen t.b.v. elektrische wagen ............................................................................................19 OVERIGE ACTIVITEITEN ...........................................................................................................21 Algemeen .....................................................................................................................................21 Bv. overige CSR –activiteiten dan energie ..................................................................................21
REFERENTIES .................................................................................................................................................23 BIJLAGE 1 CO2-FOOTPRINT SOGETI ..........................................................................................................24 BIJLAGE 2 BEREKENING KETENMAATREGELEN ....................................................................................25 BIJLAGE 3 GARANTIE VAN OORSPRONG – GROENE STROOM ............................................................28 BIJLAGE 4 ADRESGEGEVENS VESTIGINGEN ...........................................................................................29
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
1
INLEIDING
1.1
Achtergrond
Het ministerie van Economische Zaken maakte begin jaren negentig de eerste afspraken met het bedrijfsleven over de verbetering van de energie-efficiency. Dit resulteerde in convenanten met de energie-intensieve sectoren, de zogenaamde meerjarenafspraken (MJA). Midden en eind jaren negentig traden ook zakelijke dienstverleners, de onderwijssector, zorginstellingen en enkele agrosectoren toe. De eerste generatie meerjarenafspraken (MJA1) voor de industriële sectoren eindigden in het jaar 2000, een aantal later afgesloten MJA1-convenanten liep langer door. De aanpak bleek een succes: gemiddeld werd, over de periode 19892000, een energie-efficiencyverbetering bereikt van 22,3%. De industrie en overheid besloten daarom opnieuw vergelijkbare afspraken te maken. Dit leidde in 2001 tot de ondertekening van nieuwe MJA-convenanten met een looptijd tot 2012 (MJA2). Voorwaarde voor deelname aan MJA2 is dat het energiegebruik in de sector minimaal 1 PJ per jaar bedraagt. Bovendien moeten de deelnemende bedrijven samen verantwoordelijk zijn voor 80% van het energiegebruik van hun sector. In de zomer van 2007 heeft het toenmalige kabinet de nieuwe beleidsplannen gepresenteerd. Ook op het gebied van klimaat en energie zijn ambitieuze doelstellingen geformuleerd. In de afgelopen vijftien jaar zijn de MJA een effectieve manier gebleken om energie-efficiencyverbetering in het bedrijfsleven te realiseren. Gezien het succes van MJA als instrument, is gekozen voor intensivering, verlenging en verbreding van het MJA2-convenant, dat daarmee is opengebroken en omgezet in nieuwe afspraken: MJA3. Op 1 juli 2008 hebben de MJA2-partijen het MJA3-convenant ondertekend. Dit convenant geldt voor de periode 2001-2020. 1.2
Verplichtingen en ambities
Om mee te doen aan MJA3 geldt zowel voor de sector als geheel als voor individuele ondernemingen een aantal verplichtingen. Zo is een deelnemende brancheorganisatie verplicht om de brancheleden tot deelname aan de MJA te stimuleren en om voor een periode van vier jaar een meerjarenplan voor de branche op te stellen aangaande energie-efficiency. Een onderneming die het convenant ondertekend heeft, dient om de vier jaar een energie-efficiencyplan (EEP) op te stellen en jaarlijks over de voortgang te rapporteren. Dit document is het Sogeti EEP voor de periode van 2009 tot en met 2012. Naast de verplichtingen binnen MJA3 is ook een aantal doelstellingen binnen het convenant vastgesteld. De belangrijkste zijn: Een gemiddelde energie-efficiencyverbetering (EEV) tussen begin 2005 en eind 2020 van 30% voor het totaal aan deelnemende inrichtingen. Een EEV van 8% op inrichtingsniveau voor de periode 2009-2012. De EEV is gerelateerd aan het energieverbruik in het EEP-basisjaar dat voor de periode 2009-2012 is vastgesteld op 2008, tenzij de inrichting goede redenen heeft om daarvan af te wijken.
Sogeti EEP 2009-2012
1
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
2
RELEVANTE WETGEVING
Onderstaande tabel bevat de samenvatting van relevante wetgeving in het kader van de MJA. Relevante Wetgeving
Sogeti Nederland B.V.
Activiteitenbesluit
Ja
Wm-vergunning
3
N.v.t.
ENERGIEZORG
Onderstaande tabel bevat de huidige stand van zaken aangaande energiezorg bij Sogeti.
Energiezorg
Sogeti Nederland B.V.
ISO 14001 gecertificeerd Energiezorg geïmplementeerd Openstaande 2j-vragen (2010) Openstaande 3j-vragen (2010) Openstaande fac.-vragen (2010) Energiezorg voldoet (2010) Budget voor energiezorg per jaar Aantal fte's voor energiezorg
Nee Ja 2 2 5 Ja = 0,25 fte 0,25 fte
De CO2 footprint van Sogeti over de jaren 2008 en 2009 laat zien dat 90% van de uitstoot ten laste komt van mobiliteit. De genoemde fte m.b.t. energiezorg is gericht op de resterende 10%. Voor de verbeteringen rondom de mobiliteit dient daarbij opgeteld te worden een extra 1,25 fte én een aanvullend budget van gemiddeld 120.000 euro per jaar. De energiezorg is vooral gericht op de kantoorgebouwen en de hierin te gebruiken bedrijfsmiddelen. Er is geen directe relatie te leggen met andere energiezorg systemen (ISO certificaten/systemen). Handhaving Onder leiding van de Manager Duurzaam Ondernemen wordt ieder kwartaal de voortgang besproken met het verantwoordelijk management van Facilities (gebouwen beheer); Mobiliteit (lease auto’s en algemene mobiliteitsverbeteringen) en HR (Nieuwe Werken). De Manager Duurzaam Ondernemen rapporteert direct aan de CEO van Sogeti en heeft maandelijks overleg. Bij veranderende bedrijfsomstandigheden initieert de manager Duurzaam Ondernemen aanpassingen van de maatregelen, in nauw overleg met het management van Facilities. De directie bekrachtigt de maatregelen.
Sogeti EEP 2009-2012
3
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
4
PRODUCT- EN PROCESBESCHRIJVING
4.1
Concernaanpak Sogeti
Sogeti kiest voor een concernaanpak bij het vaststellen van de besparingsdoelstelling. Belangrijkste hiervoor is dat het overgrote deel van de medewerkers werkzaam zijn op kantoren van opdrachtgevers en niet op de kantoren van Sogeti. Staf en management zijn voornamelijk de vaste bewoners van de kantoren. Daarnaast varieert het aantal kantoren regelmatig afhankelijk van economische en regionale groei of recessie. Zo is in Amersfoort een deel van het kantoor extra in gebruik genomen maar zal in 2011 een satelliet kantoor in Vianen worden gesloten. Gezien het grote deel van de CO 2 footprint die betrekken heeft op mobiliteit ligt een concernaanpak voor de hand.
4.2
Product/procesbeschrijving
De dienstverlening van Sogeti richt zich op de volgende vier disciplines: In deze paragraaf worden de verschillende disciplines kort toegelicht. In paragraaf 7.2 wordt nader ingegaan
Applicatie services Sogeti ontwikkelt in alle marktconforme ontwikkelomgevingen maatwerkprogrammatuur. De activiteiten hebben betrekking op ontwikkeling en beheer van applicatie- en databasetoepassingen voor alle beschikbare computerplatformen. Business-ICT Services Business-ICT services Business-ICT services fungeert als brug tussen business en ICT. De activiteiten op dit werkgebied zijn gerelateerd aan IT-Governance, Architectuur, Proces- en Implementatiemanagement.Infrastructuur services Infrastructuur services Het werkgebied van infrastructuur services begint bij het ontwerpen, ontwikkelen en eindigt bij het uiteindelijke beheren van infrastructuur. Testen en Kwaliteitszorg Testen en kwaliteitszorg Sogeti is wereldmarktleider op het gebied van testen. De ontwikkelde testmethodieken behoren tot de meest voorkomende trefwoorden in de ICT.
4.3
Locatie specifieke opmerkingen
4.3.1
Kantoren Vianen
Hoofdkantoor, standplaats voor de directie en centrale staf zoals HR, Finance en Facilities. Werkplekken met bureaus en desktops. Vergaderzalen en flexplekken (inloop werkplekken met stroom en netwerkaansluitingen). Groot auditorium voor workshops, seminars, meetings en introductiedagen van nieuwe medewerkers. 4.3.2
Kantoren Rotterdam
Werkkantoor voor de randstad Rotterdam, Den Haag. Werkplekken met bureaus en desktops. Vergaderzalen en flexplekken (inloop werkplekken met stroom en netwerkaansluitingen).
4
Sogeti EEP 2009-2012
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
4.3.3
Kantoren Diemen
Werkkantoor voor de regio Amsterdam. Werkplekken met bureaus en desktops. Vergaderzalen en flexplekken (inloop werkplekken met stroom en netwerkaansluitingen). 4.3.4
Kantoren Den Bosch
Klein werkkantoor voor de regio Zuid Nederland. Werkplekken met bureaus en desktops. Vergaderzalen en flexplekken (inloop werkplekken met stroom en netwerkaansluitingen). 4.3.5
Kantoren Amersfoort
Werkkantoor voor de regio Oost Nederland. Werkplekken met bureaus en desktops. Vergaderzalen en flexplekken (inloop werkplekken met stroom en netwerkaansluitingen). Evenals kantoor Vianen voorzien van een groot auditorium voor seminars en meetings. Wordt veel gebruikt i.v.m. uitstekende ligging bij station Amersfoort Schot-horst. 4.3.6
Kantoren Groningen
Klein werkkantoor voor de regio Noord Nederland. Werkplekken met bureaus en desktops. In beperkte mate wordt dit kantoor gebruikt als inloop kantoor. Het huisvest voornamelijk de ondersteunende secretariaten en sales.
Sogeti EEP 2009-2012
5
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
5
PRESTATIEMATEN EN ENERGIEVERBRUIK
5.1
Inleiding
De definitie van prestatiemaat staat in de Handreiking Monitoring MJA2 [1]: Prestatiemaat. De fysieke eenheid van productie, deze eenheid wordt (bij productielocaties) bepaald door wat er daadwerkelijk als product over de inrichtingsgrens heengaat. In het geval van een dienst is de prestatiemaat de eenheid waarin het beoogde effect van de dienst, dat tot stand wordt gebracht door (mede) inzet van energie, uitgedrukt kan worden.[…]. Een inrichting kan meer prestatiematen hanteren. Voor Sogeti hanteren we de prestatiemaat bruto-vloeroppervlakte in m² voor het energieverbruik dat toe te schrijven is aan het energieverbruik van de gebouwen.
5.2
Historie van de energieverbruiken
Sogeti neemt voor de concernaanpak de gegevens van 2008 over in het referentiejaar 2005. Dit omwille van het feit dat energieverbruikcijfers en berekening van de CO2-footprint voor het ganse concern sinds 2008, beschikbaar zijn. Sogeti is vanaf 2009 deelnemer aan de MJA. Het referentiejaar is 2008. Het basisjaar is 2008 (energieverbruik waar besparingsmaatregelen op berekend worden). Prestatiemaat: Bruto-vloeroppervlakte Totalen
Specifieke verbruiken
Elektriciteit
Aardgas
Energie
Productie
Energie
MWh / a
Nm3 / a
GJp / a
m²
MJp / m²
2008
2.305
93.590
23.704
19.150
1.238
2009
2.248
165.831
25.484
21.285
1.197
De EEV-doelstelling van 8% en het effect van energiebesparende maatregelen voor de komende EEPperiode zijn gerelateerd aan de energie- en productiecijfers van het EEP-basisjaar 2008.
Sogeti EEP 2009-2012
7
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
5.3
Prestatiematen en energieverbruik 2008
De EEV-doelstelling van 8% en het effect van energiebesparende maatregelen voor de komende EEPperiode zijn gerelateerd aan de energie- en productiecijfers van het EEP-basisjaar 2008. In het referentiejaar 2005 worden de gegevens van 2008 overgenomen. Prestatiematen en energieverbruiken in 2008 (EEP-basisjaar monitoring MJA3) Prestatiemaat (PM) 1 2008
Bruto-vloeroppervlakte
Eenheid PM 1 2008 Hoeveelheid PM 1 2008 Energiedrager Eenheid Stookwaarde [GJp / Eenheid] Verbruik [aantal Eenheden] Specifiek energieverbruik [ Eenheid / m²] Primair energieverbruik [TJp / a]
m² 19.150 1 Elektriciteit MWh 9 2.305 0,12 20,742
m² 2 Aardgas Nm3 0,03165 93.590 4,88721 2,962
Specifiek primair energieverbruik [TJp / Eenheid]
0,00108311
0,00015468
Totaal specifiek primair energieverbruik
0,00123779
TJp / m²
Totaal specifiek primair energieverbruik
1.237,79
MJp / m²
8
Sogeti EEP 2009-2012
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
6
ENERGIEVERBRUIK IN PROCESSEN
In dit hoofdstuk wordt het energieverbruik van verschillende vestigingen besproken.
6.1
Energieverbruik Kantoorgebouwen binnen het concern-
Onderstaande tabel geeft het elektriciteitsverbruik en de oppervlaktes weer voor 2008 en 2009.
Bruto-vloeroppervlakte (m²) Locatie (m²)
Elektriciteitsverbruik (kWh)
Gasverbruik (m³)
2008
2009
2008
2009
2008
2009
2.135 (*)
4.270
346.782
422.598
9.140
22.802
Diemen
4.175
4.175
349.926
400.289
16.014
13.271
Groningen
1.194
1.194
115.557
140.551
10.311
16.140
Den Bosch
2.500
2.500
180.890
185.089
14.840
20.730
Rotterdam
2.567
2.567
250.754
220.241
21.016
28.058
Vianen La Ch.
5.515
5.515
947.510
759.304
22.269
64.830
Vianen Le Ce
1.064
1.064
113.204
120.325
0
-
TOTAAL EEP
19.150
21.285
2.304.623
2.248.397
93.590
165.831
174.120
250.566
-
-
Amersfoort
Data Center Asd (°)
(*) het gebouw is slechts in gebruik van 1/07/2008. De volledige oppervlakte in 2009 werd met 50% verrekend. (°) het datacenter is het verbruik van een gehuurde IT-locatie en valt buiten het EEP. De stijging toont tevens deels de daling aan bij Vianen La Ch.
6.2
Energieverbruik Mobiliteit binnen het concern, ter informatie.
Onderstaande verbruiks- en emissiegegevens komen uit de berekende CO 2-footprint. Deze berekening verschilt van de MJA-methodiek. De berekeningstool voor de sector ontwikkeld door Arcadis zal worden gebruikt om het primaire energieverbruik van de autobrandstof en de energiebesparingen door te rekenen. Verbruik
CO2-emissie
2008
2009
Benzine
liter
2.032.488
2.863.939
Diesel
liter
1.591.969
1.818.359
LPG
liter
493.082
559.008
Bus
km
0
700.687
Trein
km
4.598.367
13.424.551
Vliegen
km
5.802.720
1.472.672
Sogeti EEP 2009-2012
2008
2009
11.383
12.154
156
491
1.319
354
9
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
6.3
Gebouwoverschrijdende informatie
6.3.1
Gemiddelde inkooptarieven van energie
De gemiddelde prijzen zijn onderdeel van de totale energie inkoop die lopen via Capgemini Nederland en worden niet vrijgegeven.
6.3.2
Invloedsfactoren
De belangrijkste invloedsfactoren op het energieverbruik in de kantoorgebouwen zijn:
Efficiency van gebouw en apparatuur en het beheer en onderhoud daarvan
Aantal werkplekken
Personeelsbezetting van de werkplekken
Klimatologische effecten: koude van de periode en warmte van de periode
6.3.3
Totale footprint Sogeti
Onderstaande verdeling is de energiebalans van het ganse concern Sogeti. Dit is de verdeling o.b.v. de footprintberekening in bijlage.
10
Sogeti EEP 2009-2012
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
6.3.4
Energiebalans kantoorgebouwen
Onderstaande grafiek geeft het totale energieverbruik weer van de 6 vestigingen. Het gaat om een ruwe inschatting o.b.v. de opstelde vermogens, draaiuren en belasting.
Per vestiging apart werden onderstaande energiebalansen opgesteld:
Sogeti EEP 2009-2012
11
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
7
DUURZAME ENERGIE EN ENERGIEVERBRUIK IN DE KETEN
7.1
Duurzame energie
Sogeti Nederland B.V. koopt haar elektriciteit voor 100% groen aan sinds 1/01/2010. Een CertiQ groencertificaat werd in bijlage toegevoegd. Sogeti Nederland B.V. heeft op dit moment geen deelname in duurzame energieprojecten. Sogeti Nederland B.V. wil in 2011 PV panelen op het dak van het kantoor in Vianen plaatsen om duurzame opwekking te creëren voor elektrisch rijden.
7.2
Energieverbruik in de keten
Sogeti Nederland B.V. compenseert haar CO2 uitstoot met Gold Standard certificaten via de Climate Neutral Group. Achtereenvolgens compenseerde zij 25% in 2009; 50% in 2010 om in 2011 CO 2 neutraal (middels compensatie) te kunnen opereren. De compensatie heeft betrekking op de gehele CO 2 footprint. Tevens biedt Sogeti haar Green IT diensten aan. Het gaat hierbij om:
Server Virtualisation Desktop Virtualisation Sustainable Architecture Design Process Business Intelligence for ISO 26000 Software Testing Implementation of social collaboration tools (zoals webconference, Microsoft tools voor het Nieuwe Werken) Cloud Computing All-in-one waste recycling software bases on SAP Mobile app development
Sogeti EEP 2009-2012
13
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
8
INVENTARISATIE BESPARINGSMOGELIJKHEDEN: AANPAK EN INSTRUMENTEN
8.1
Aanpak
De selectie van besparingsmaatregelen is tot stand gekomen door:
Opstellen CO2-footpring in samenwerking met en geverifieerd door Climate Neutral Group.
Bezoeken van de gebouwen (BECO),
Doornemen van beschikbare maatregelenlijsten.
Bepalend voor de uiteindelijke keuze zijn geweest:
Ambitieniveau terugdringen CO2-uitstoot,
De investering en terugverdientijd,
De realiseerbaarheid.
Financiële rekenmethode voor de rentabiliteitsbepaling van een investering 1 Eenvoudige terugverdientijd. Gebruikte inkooptarieven van energie voor de rentabiliteitsbepaling van een investering De gemiddelde prijzen zijn onderdeel van de totale energie inkoop die lopen via Capgemini Nederland en worden niet vrijgegeven.
1
Investering (€) / besparing (€) Sogeti EEP 2009-2012
15
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
9
GEPLANDE MAATREGELEN
9.1
Maatregelentabel
De voorgenomen maatregelen zijn weergegeven in onderstaande tabel.
Cat.
Jaar van invoering
Energiebesparing GJp / a
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
KE
2009
341
1,4%
25
KE
2010
13.182
55,6%
949
KE
2009
9.802
41,4%
706
Printers vervangen/verminderen Energiezuinige hardware kantoorapparatuur Energiezorg implementeren
PE PE PE
2010 2011 2011
228 292 711
1,0% 1,2% 3,0%
17 22 51
Aankoop groene stroom
DE
2010
20.742
87,5%
1547
Totaal procesefficiency Totaal duurzame energie
1.231 20.742
5,2% 87,5%
90 1.547
Totaal ketenefficiency
23.325
98,4%
1.679
45.297 Energiebesparing GJp / a
191,1%
3.317
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
Totaal procesefficiency
0
0,0%
0
Totaal duurzame energie
0
0,0%
0
Totaal ketenefficiency
0
0,0%
0
Zekere maatregelen Maatregel Telewerken: energiebesparing door beperking woonwerkverkeer Beperking energiegebruik per kilometer voor zakelijk verkeer met lease-auto door stimulans voor hybride en vanaf 2010 elektrisch rijden. Beleid alle lease auto’s onder 140 grams uitstoot krijgen. Beperking aantal auto kilometers per medewerker door nieuwe werken, hybride en elektrisch rijden
Totaal alle categorieën zeker Voorwaardelijke maatregelen Maatregel
Cat.
Jaar van invoering
Totaal alle categorieën voorwaardelijk
PV-panelen t.b.v. elektrische wagen
0,0%
0
EEV (%)
Vermeden CO2-uitstoot ton / a
Cat.
Jaar van invoering
DE
2011
Onzekere maatregelen Maatregel
0 Energiebesparing GJp / a studie
0,0%
studie
Totaal procesefficiency Totaal duurzame energie
0 0
0,0% 0,0%
0 0
Totaal ketenefficiency
0
0,0%
0
Totaal alle categorieën onzeker
0
0,0%
0
45.297
191,1%
3.317
Totaal alle categorieën zeker en voorwaardelijk
Sogeti EEP 2009-2012
17
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
9.2
Toelichting Maatregelen
9.2.1
Printers vervangen/verminderen
Medio 2010 zijn is het bestaande printerpark van alle kantoren vervangen voor energiezuinige printers van Ricoh. Tevens is het aantal printers bijna gehalveerd. Er is overgestapt op FSC papier en er wordt geprint volgens het follow me systeem. Dit houdt in dat de printopdracht in de ‘cloud’ blijft totdat je printopdracht middels een persoonlijke pas bij een printer wordt gegeven. Naast het voordeel van minder printers en minder stroomverbruik is worden ook de voorloopvellen niet meer geprint. Alhoewel de meting nog bezig is, verwachten we een overall besparing van 30%. Bij het beoordelen van de leverancier is ook rekening gehouden op welke manier deze zijn logistieke proces heeft ingericht (zo beperkt mogelijke CO2 uitstoot). De besparing is pragmatisch ingeschat: 30 FTE’s per printer met een verbruik van 780 kWh/jaar (Cijfers en Tabellen) = 84.318 kWh/jaar x 30% = 25.295 kWh per jaar.
9.2.2
Energiezuinige hardware kantoorapparatuur
In 2011 wordt het hardware park kantoorautomatisering vernieuwd. In het informatieplan is reeds opgenomen dat duurzaamheid en energieverbruik selectie items zijn. Ook wordt momenteel de discussie gevoerd om te werken met ‘bring your own device’. Daarbij wordt de keuze overgelaten aan medewerkers om met eigen apparatuur te werken op het netwerk, mits deze voldoet aan de beveiligingsvoorwaarden van ISO 27001. De besparing is pragmatisch ingeschat: 3.243 FTE’s x 100 kWh per jaar = 324.300 kWh /jaar x 10% besparingspotentieel = 32.430 kWh per jaar.
9.2.3
Energiezorg implementeren
Op basis van het rapport van BECO en mijnenergiezorg.nl zal op kwartaalbasis met facilities en de kantoorbeheerders de energiezorg worden besproken. Belangrijk aspect hierbij is dat we ons huisvestingsbeleid opnieuw willen definiëren, aangepast op het nieuwe werken. Het besparingspotentieel is ingeschat op 3% van het totale elektriciteitsverbruik en gasverbruik.
9.2.4
Het Nieuwe Werken
Sogeti heeft het Nieuwe Werken omgedoopt tot Sogeti Optimaal Werken (SOW). Samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam is een pilot project gestart in 2010 waarin gemeten wordt wat het effect is van SOW op aspecten als productiviteit, innovativiteit, duurzaamheid en werk/privé balans. De resultaten verwachten we rond mei 2011. Door het Europees Sociaal Fonds voor Sociale Innovatie is het project gekozen tot beste kwalitatieve project en heeft subsidie ontvangen. Zie berekening ketenmaatregelen in bijlage.
18
Sogeti EEP 2009-2012
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
9.2.5
Vergroening Mobiliteit
De mobiliteit is inmiddels deels vergroend door de invoering van de NS-businesscard en een extra incentive op het leasen van hybride auto’s. Inmiddels is de gemiddelde uitstoot van de nieuw aangeschafte auto’s teruggebracht tot 133 gram CO2. Hiervoor zijn alleen stimuleringsmaatregelen genomen echter, in samenspraak met OR en directie willen we een harde CO2 bovengrens gaan afkondigen vanaf januari 2012 van 140 gram. Zie berekening ketenmaatregelen in bijlage.
9.2.6
PV-panelen t.b.v. elektrische wagen
In 2011 start Sogeti met een pilot elektrisch rijden. Voor het hoofdkantoor wordt een laadpunt gerealiseerd en een elektrische auto. De stroomvoorziening wil Sogeti indirect laten lopen via PV panelen op het dak. De bedoeling van deze pilot is om medewerkers te laten ervaren wat het is om elektrisch te rijden en ze daarmee te verleiden om een elektrische auto te gaan leasen. Een en ander heeft is wel gekoppeld aan de beschikbaarheid van elektrische lease auto’s op de Nederlandse markt.
Sogeti EEP 2009-2012
19
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
10
OVERIGE ACTIVITEITEN
10.1
Algemeen
-
10.2
Pilot elektrisch rijden in 2011 (1 auto als poolauto) Duurzame inkoopvoorwaarden, invoering 2010. Personeelsaanbieding groene stroom, oktober 2010 Personeelsaanbieding Wattcher, november 2010 Assortiments uitbreiding biologisch catering (>50%), juli 2010 Van 2008 naar 2009 besparing van 39 procent op het versturen van post door meer gebruik te maken van digitale post naar medewerkers (o.a. salarisbrief). Medio 2010 overeenkomst met TNT Post om post CO2 neutraal te versturen Organisatie van Greenweek (oktober 2009) Desktop virtualisatie project bij Wereld Natuur Fonds
Bv. overige CSR –activiteiten dan energie
Zeer grote diversiteit aan CSR activiteiten zoals: -
Organiseren van Superopkikkerdag Beklimming Alpe D’Huez voor Wilhelmina Kanker Fonds Samen loop voor hoop, sponsor wandel 24 uurs voor Wilhelmina Kanker Fonds Deelname aan Serious Request van 3FM voor opvang van Aids wezen door het Rode Kruis Sponsoring met donatie en IT menskracht van St. Doe Een Wens (periode 2007 – 2012) Opzetten Sogetista ter stimulering van meer vrouwen in managent (start 2009) Deelname aan Girlsday, 14 april 2011 Sponsor van de Utrechtse Ondernemers Academie Ondertekening van het mobiliteitsmanagement convenant met de gemeente Vianen Interne blad en klanten magazine op FSC papier (sinds medio 2010) Erkend Koploper op het gebied van duurzaamheid door de Provincie Utrecht.
Sogeti EEP 2009-2012
21
Energie-efficiencyplan 2009-2012 Sogeti
REFERENTIES [1]
MJA3, MEERJARENAFSPRAAK ENERGIE-EFFICIËNTIE 2001 – 2020, Definitieve versie, 13 juni 2008, 0899346/221/RvM/NW/156140.
[2]
Handreiking Monitoring MJA2, Toelichting op het Protocol Monitoring en Energiezorg, SenterNovem, Brochurenummer: 3MJAF02.01, 20 december 2005, Revisienummer 3.
[3]
MJA3: intensivering, verbreding en verlenging afspraken, SenterNovem, Publicatienummer: 2MJAF0803, juli 2008.
[4]
Handreiking bij Format EEP 2009-2012, SenterNovem, 1 juli 2008.
Sogeti EEP 2009-2012
23
BIJLAGE 1
24
CO2-FOOTPRINT SOGETI
Sogeti EEP 2009-2012
BIJLAGE 2
BEREKENING KETENMAATREGELEN
De totale reisafstand werd berekend o.b.v. de standaard brandstofverbruiken in l/100km gezien enkel de verbruikte liters bekend zijn. Tevens werd steeds circa 25% van het totale geregistreerde brandstofverbruik aanzien als privéverbruik. Daarom een 75% toerekening aan de eigen inrichting.
Sogeti EEP 2009-2012
25
26
Sogeti EEP 2009-2012
Sogeti EEP 2009-2012
27
BIJLAGE 3
28
GARANTIE VAN OORSPRONG – GROENE STROOM
Sogeti EEP 2009-2012
BIJLAGE 4
ADRESGEGEVENS VESTIGINGEN
Sogeti Nederland B.V. Vianen Naam inrichting
Sogeti Nederland B.V. Vianen
Straatnaam
Lange Dreef
Huisnummer
17
Vestigingspostcode
4131 NJ
Vestigingsplaats
Vianen
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente Vianen
Afdeling Postadres
Postbus 46
Postcode
4130 EA
Plaats
Vianen
Sogeti Rotterdam Naam inrichting
Sogeti
Straatnaam
Hoofdweg
Huisnummer
204
Vestigingspostcode
3067 GJ
Vestigingsplaats
Rotterdam
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente Rotterdam
Afdeling Postadres Postcode Plaats
Sogeti EEP 2009-2012
29
Sogeti Den Bosch Naam inrichting
Sogeti
Straatnaam
Goudsbloemvallei
Huisnummer
50
Vestigingspostcode
5237 MK
Vestigingsplaats
´s-Hertogenbosch
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente ‘s-Hertogenbosch
Afdeling Postadres
Postbus 12345
Postcode
5200 GZ
Plaats
's-Hertogenbosch
Sogeti Groningen Naam inrichting
Sogeti
Straatnaam
Paterswoldseweg
Huisnummer
806
Vestigingspostcode
9728 BM
Vestigingsplaats
Groningen
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente Groningen
Afdeling Postadres
Postbus 268
Postcode
9700 AG
Plaats
Groningen
30
Sogeti EEP 2009-2012
Sogeti Amersfoort Naam inrichting
Sogeti
Straatnaam
Plotterweg
Huisnummer
31-33
Vestigingspostcode
3821 BB
Vestigingsplaats
Amersfoort
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente Amersfoort
Afdeling Postadres
Postbus 4000
Postcode
3800 EA
Plaats
Amersfoort
Sogeti Diemen Naam inrichting
Sogeti
Straatnaam
Wildenborch
Huisnummer
3
Vestigingspostcode
1112 XB
Vestigingsplaats
Diemen
Postadres
Postbus 76
Postcode
4130 EB
Plaats Bevoegd gezag
Vianen
Organisatie
Gemeente Diemen
Afdeling Postadres
Postbus 191
Postcode
1110 AD
Plaats
Diemen
Sogeti EEP 2009-2012
31