Endoscopiecentrum
Endo-echografisch kijkonderzoek van de luchtwegen
(EBUS bronchoscopie)
Endoscopiecentrum
Inleiding U bent het Endoscopiecentrum verwezen voor een endoechografisch kijkonderzoek van de luchtwegen (EBUS, Endo Bronchial Ultra Sound) Bij een EBUS ‘kijkt’ de longarts door de wand van de luchtwegen naar afwijkend weefsel naast de luchtwegen (bronchiën). Via de mond of neus wordt een dun, soepel slangetje (bronchoscoop) de luchtwegen ingeschoven. Op de bronchoscoop is een echoapparaatje aangebracht. Daarmee kan de arts via een beeldscherm de luchtwegen en de naastliggende weefsels bekijken. Een EBUS kan worden uitgevoerd om een diagnose te stellen of om een behandelplan op te kunnen stellen. In deze brochure leest u hoe u zich op het onderzoek moet voorbereiden. Verder leest u over de gang van zaken tijdens het onderzoek en de nazorg.
Vervoer Het onderzoek gebeurt niet onder narcose. Wel krijgt u een rustgevend middel en een pijnstiller toegediend. Daardoor kunt u het beter verdragen. Dat betekent ook, dat u na het onderzoek niet zelfstandig naar huis mag en zeker niet mag autorijden of fietsen. Er moet dus iemand zijn die u ophaalt en naar huis brengt. U kunt ons ook een taxi laten bellen.
Het plaatsen van een bijtring Voor het onderzoek krijgt u een bijtring in de mond. Deze bijtring beschermt uw tanden en de scoop. Als u te hard op deze bijtring bijt, kan dat tandbeschadiging geven. Dit is mede afhankelijk van 1
Endo-echografisch kijkonderzoek van de luchtwegen
de toestand van uw gebit. Als u weet dat u een zwakke plek in uw gebit hebt, overleg dan met uw tandarts of het verstandig is deze te laten verstevigen voor het onderzoek. Als u denkt dat uw gebit schade kan ondervinden van het te hard bijten op de bijtring, bespreekt u dit dan voorafgaande aan het onderzoek met de arts die u voor het onderzoek heeft doorverwezen.
Voorbereiding Het is voor dit onderzoek belangrijk dat u op tijd stopt met bepaalde medicijnen en dat u nuchter bent. Leest u de instructies hieronder daarom goed. Als u niet goed bent voorbereid, kan het onderzoek niet doorgaan. Stoppen met bloedverdunners Als u bloedverdunners gebruikt en daarvoor onder controle staat van de trombosedienst, moet u hiermee een aantal dagen voor het onderzoek stoppen. • Als u Sintrom of acenocoumarol gebruikt stopt u drie dagen tevoren. • Als u Marcoumar of fenprocoumon gebruikt stopt u vijf dagen tevoren. • Overleg met uw behandelend arts of u zeven dagen voor het onderzoek kunt stoppen met Aspirine of (acetylsalicylzuur) of Ascal (carbasalaatcalcium) • Als u Plavix of clopidogrel gebruikt (meestal op voorschrift van een cardioloog), moet u zonder meer eerst met uw arts overleggen of u hiermee mag stoppen. Als u na overleg met uw arts niet mag stoppen met bloed verdunners, geeft u dit dan alstublieft door aan de arts die u voor onderzoek heeft doorverwezen.
2
Endoscopiecentrum
Overleg over insulinebeleid In voorbereiding op het onderzoek mag u niet eten. Als u diabetes mellitus (suikerziekte) hebt en insuline gebruikt is het raadzaam om voor het onderzoek met uw arts (internist of huisarts) te overleggen over het insulinebeleid (voor het onderzoek en zodra u weer mag eten). We raden u aan om insuline, insulinepen en de bloedsuikermeter mee te nemen naar het onderzoek. Nuchter blijven Voor het onderzoek moet u nuchter zijn. Dat wil zeggen dat u een aantal uur tevoren niet meer mag eten en drinken. • Als het onderzoek in de ochtend plaatsvindt, mag u vanaf 24.00 uur niets meer eten of drinken. • Als het onderzoek ’s middags plaatsvindt, mag u ’s morgens tot 8.00 uur nog een licht ontbijt nemen. Dat wil zeggen, twee belegde beschuiten en twee kopjes thee of water. • Als u medicijnen gebruikt, mag u deze op de dag van het onderzoek met een klein slokje water innemen. Als u medicijnen met een groot glas water moet innemen, doe dit dan vroeg in de ochtend Inhalatiemedicijnen (pufjes) kunt u gewoon gebruiken.
Verloop van het onderzoek Nadat u zich gemeld heeft bij de balie van het Endoscopiecentrum, kunt u plaatsnemen in de wachtkamer. Omdat er verschillende onderzoeken bij ons plaatsvinden, kan het lijken, dat een ander voor gaat. Een verpleegkundige haalt u op en brengt u naar de onderzoekskamer.
3
Endo-echografisch kijkonderzoek van de luchtwegen
De arts en/of de verpleegkundige leggen u het onderzoek uit en beantwoorden eventuele vragen. Als u een gebitsprothese draagt of andere losse onderdelen, doet u deze uit. De arts verdooft uw keel eerst met een verdovingsspray om de kokhalsreflex weg te nemen. Door deze spray zult u het inbrengen van de slang veel minder voelen. Ook heeft u tijdens het onderzoek minder last van hoesten. Eventueel kunnen wij u, tijdens het onderzoek, extra verdoving geven via de EBUS-bronchoscoop. Daarna krijgt u een infuusnaaldje ingebracht waardoor een rust gevend middel en een pijnstiller worden toegediend, zodat u slaperig en ontspannen wordt. De hartslag en het zuurstofgehalte in het bloed wordt permanent gemeten met een sensor (knijpertje) op de vinger. Daarna gaat u op een onderzoekstafel liggen. U krijgt de bijtring in uw mond. De arts brengt de EBUS-bronchoscoop voorzichtig via de mond naar binnen in de luchtwegen. De verpleegkundige begeleidt u hierbij. Probeert u zich te concentreren op uw ademhaling. De hoestreflex wordt onderdrukt door de verdoving. Zo nodig krijgt u extra zuurstof toegediend via een klein slangetje in de neus. De arts bekijkt de binnenkant van de luchtpijp en de vertakkingen ervan. Via het echoapparaatje op de slang kan de arts op een beeldscherm echografisch door de wand van de luchtwegen kijken. Tijdens het onderzoek kunt u normaal ademen. Het aanwezige slijm in uw keel of luchtpijp wordt weggezogen. Tijdens het onderzoek kan het nodig zijn een stukje afwijkend weefsel (biopt) weg te nemen. Het weefsel wordt door de endoscoop met een dunne naald aangeprikt en dan opgezogen. 4
Endoscopiecentrum
Dit doet geen pijn. Het weefsel wordt onderzocht in het laboratorium. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer een half uur. Na het onderzoek blijft u een tot twee uur ter observatie in de uitslaapkamer.
Na het onderzoek De arts die het onderzoek heeft gedaan, komt meestal even langs op de uitslaapkamer en vertelt u hoe het onderzoek verlopen is. Hij of zij bespreekt echter niet het verdere verloop van uw behandeling met u. Dit doet de arts die u voor dit onderzoek heeft doorverwezen. Als er bij u een stukje weefsel is weggenomen voor nader onderzoek in het laboratorium, dan krijgt u de uitslag daarvan van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Als u vragen heeft over de uitslag van het onderzoek of over uw verdere behandeling, dan kunt u die bespreken met de arts die het onderzoek heeft aangevraagd.
Nazorg en leefregels •
•
Uw keel kan na het onderzoek wat rauw aanvoelen. U mag dan ook niet eten of drinken totdat u weer normaal kunt slikken. Dit duurt ongeveer twee uur. Begin eerst met een slokje water. Hierna kunt u weer gewoon eten en drinken tenzij u andere adviezen krijgt. Wij adviseren u om op de dag van het onderzoek rustig aan te doen. U kunt de rest van de dag niet autorijden, machines bedienen of belangrijke beslissingen nemen. 5
Endo-echografisch kijkonderzoek van de luchtwegen
• •
De medicijnen die zijn toegediend, beïnvloeden uw reactievermogen. Drink geen alcohol op de dag van het onderzoek. Bloedverdunners en overige medicijnen kunnen vaak ’s avonds weer volgens uw schema gebruikt worden. Volg daarbij de afspraken die u met uw arts (internist of huisarts) heeft gemaakt.
Wanneer bellen Een EBUS bronchoscopie kan een enkele keer complicaties geven, zoals een zere keel of neus, heesheid, koorts, hoesten en pijn bij het ademen. Ook is het mogelijk dat u na het onderzoek een kleine hoeveelheid bloed of bloederig slijm ophoest. Dit gaat doorgaans binnen een dag weer over. U hoeft zich daar niet ongerust over te maken. Neem echter contact op met het Endoscopiecentrum als u na het onderzoek • langer dan een paar dagen bloed of bloederig slijm ophoest, • de hoeveelheid bloed die u ophoest toeneemt, • u de dag na het onderzoek koorts heeft. U kunt ons bellen van maandag tot vrijdag van 08.00 tot 14.00 uur via telefoonnummer (050) 361 23 66. Buiten deze tijden belt u met het algemene nummer van het UMCG (050) 361 61 61 en vraagt u naar de dienstdoende longarts.
6
Endoscopiecentrum
Aantekeningen
7
Endo-echografisch kijkonderzoek van de luchtwegen
8
Patiënteninformatie vlk 153/1101
