update coc update maart 2006 5e jaargang nr. 1
Naïma Azough en Cees van Baalen:
DOKTER JEKYLL EN MISTER HYDE? SCHOLEN
hebben er geen last van
ACTIEVOEREN
ook buiten Nederland Test uw gemeente:
GAY VOTE
coc update maart 2006
INHOUD
© 2006
| kwartaalblad van COC Nederland | 5e jaargang nr. 1
COLOFON Redactie Jeroen Eenkhoorn | Erik Feenstra | Reinie van Goor (hoofd- en eindredactie) | René van Soeren
Scholen ervaren homoseksualiteit
60 JAAR HOMOBEWEGING 60 JAAR COC
O
NIET ALS EEN PROBLEEM Jan Carel Warffemius
f het COC nu met pensioen kan? ‘NEE’ is daarop het antwoord. Sterker, het COC is aan de nieuwe fase in de emancipatie begon-
nen. De derde. Ging het eerst om het afschaffen van discriminerende wetgeving en daarna over gelijke rechten, nu gaat het erom dat we
3
Aan dit nummer werkten mee Maarten Bergwerff | Rolf Ernst | Brigitte Heezen | Tom Huntink | Ron de Koning | Maxim van Ooijen |
Naïma Azough en Cees van Baalen
OVER HET NIEUWE ZORGBELEID
Linette Raven | Jos Tomas | Philip Tijsma | Jan Carel Warffemius | Hans Warmerdam |
6
Vormgeving
de gelijkberechtiging in de wet ook tot norm verheffen in de samenleving. Onze rechten zouden niet alleen verdedigd moeten worden door de wet, maar ook door de samenleving. Omdat ook hetero’s snappen dat als Nederland een prettig land is voor homo’s en lesbo’s, dat Nederland een prettig land is voor iedereen. Helaas is dat nog geen vanzelfsprekendheid. Talloze incidenten, groot en klein, die vaak verborgen blijven, laten zien dat onze positie is gebaseerd op een dun laagje tolerantie in plaats van volstrekte accepta-
Eric Hammink
Test uw gemeente:
www.hammink-design.nl
GAY VOTE EN DE HOMO-EFFECTTOETS
Druk, distributie en sponsoring
10
PlantijnCasparie Zwolle tel: 038-4670070 Oplage: 9.500 | ISSN nr. 1569-4461
tie. En dan spreek ik niet alleen over de multiculturele samenleving. Op 29 januari jongstleden. nam de viering van COC 60 jaar een aanvang. Het was ook de dag waarop het COC haar nieuwe visie op de toekomst ten toon spreidde. Een visie die duidelijk maakt dat er nog een wereld te winnen valt en dat we elkaar de hand moeten vasthou-
Homo-organisatie
HELEM
den. Velen van ons ervaren helemaal geen probleem. Maar dat geldt lang niet voor iedereen. En voor hen moeten we er ook zijn. Voor de regering lijkt de homo-emancipatie te zijn voltooid en dus trekt ze
Postbus 3836 | 1001 AP Amsterdam
Verder in dit nummer:
tel: 020-6234596 | fax: 020-6267795
Our Site: commercie
4
[email protected] | www.coc.nl
Terug naar het begin
9
Volgend nummer verschijnt 1 juni 2006
Bij de voorzitter op de bank:
zichzelf terug. Ten onrechte. Door vorm te geven aan een masterplan
Tom de Koning
Diversiteit in de Samenleving , kan de overheid weer verantwoordelijkheid nemen voor een leuker land om te wonen. Voor iedereen.
12 12
visie van het COC.
‘Het begint met nee zeggen’
14
Frank van Dalen
Adressen
15
Brieven
16
te vinden speech van 29 januari kunt u kennis nemen van de nieuwe
Voorzitter COC Nederland
COC
update |
MAART 2006
11
(deadline 26 april 2006) Foto cover
Verdonk in gesprek met Turkse gemeenschap
In bijgevoegd boekje en de op www.coc.nl (onder publicaties) terug
2 |
Redactieadres
Linette Raven
Reacties, ideeën en suggesties krijgen we graag. U kunt ze sturen naar
[email protected] of postbus 3836, 1001 AP Amsterdam.
✑ Reinie van Goor
ONDERWIJS
Peter Dankmeijer
De meeste scholen ervaren het niet als een probleem De maatschappij verhardt en op scholen staat onderlinge tolerantie onder druk, ook ten aanzien van homoseksualiteit. Toch ervaren scholen homoseksualiteit niet als een probleem. Het COC-projectbureau houdt deze bevindingen tegen het licht, en komt met een voorstel. Scholen zeggen vaak: homoseksualiteit geeft hier geen problemen. Is dat naïviteit? Of is het angst een beladen onderwerp bespreekbaar te maken? Het antwoord hierop vindt Jorina Horzelenberg, consultant bij COC Nederland, minder relevant dan de vraag hoe scholen zélf de knelpunten formuleren. Scholen blijken namelijk wél vragen te hebben over hoe het algemene omgangsvormenbeleid eruit moet zien. Wat tolereer je van elkaar? Wat is het verschil tussen een beetje plagen en discrimineren, en wat doe je als iemand dreigt over de schreef te gaan? Onderwijsprojecten
Jorina Horzelenberg zet samen met Sharon Polak binnen het projectbureau van COC Nederland de onderwijsprojecten op.‘We willen onze werkzaamheden coördineren met lokale COC’s, TAS (Training, Advies en Scholing) en andere homobewegingen,’ zegt Polak.
‘Het is voor COC Nederland van belang gevoed te blijven worden zodat landelijk lijnen kunnen worden uitgezet.’ Dat geldt zowel voor beleidsbeïnvloeding als ook voor het ontwikkelen van nieuwe projecten. Het projectbureau van COC Nederland op haar beurt, stelt expertise beschikbaar voor de lokale teams en andere organisaties die zich op het kruispunt van homoseksualiteit en onderwijs begeven. Landelijke onderwijsdag
Een voorbeeld hiervan is de landelijke onderwijsdag op 18 maart. Dan organiseert COC Nederland met TAS een dag die bedoeld is voor iedereen die actief is, of dat wil worden, op het gebied van onderwijs en homoseksualiteit. Er worden praktische workshops aangeboden, waarin veel verschillende methodieken getoond worden, er is theater en er is discussie. Meer over het programma is te vinden via www.coc.nl.
De Vrolijke Scholen Campagne Een van de projecten in 2006 is de Vrolijke Scholen Campagne. Hier biedt het COC scholen de mogelijkheid om een dag te organiseren met aandacht voor homoseksualiteit. ‘Maar er is meer,’ aldus COCconsultant Jorina Horzelenberg. ‘Het gaat over omgangsvormen in het algemeen, over omgaan met anders zijn, over diversiteit.’ Twintig scholen zullen er meedoen in dit project. Vooraf vindt met elke school een inventariserend gesprek plaats over waar de school de knelpunten en mogelijkheden ziet. Daarna wordt een op maat gesneden Vrolijke Schooldag aangeboden. Met eigen ‘smaakmakers’ om het veranderingsproces in gang te zetten. Diverse werkvormen (theater, kant-en-klare lessen, videomateriaal), verschillende onderwerpen voor wisselende doelgroepen (schoolmanagement, docenten, leerlingen en ouders) passeren de revue. Natuurlijk wordt vervolgens ook aandacht gegeven aan het verankeren van de opgedane ideeën.
andere vormen van anders zijn, prettig met elkaar omgaan en optimaal kunnen te presteren. De Vrolijke Schooldag neemt de deelnemende scholen veel werk uit handen door methodieken over omgangsvormen te bespreken en op een rij te zetten. ‘Wij doen het voorwerk en brengen expertise vanuit verschillende hoeken mee. Maar uiteindelijk ligt vanuit het COC natuurlijk het accent op acceptatie van homoseksualiteit,’ zegt Polak. Diversiteit
Omgaan met diversiteit, het is een onderwerp dat consultant Polak na aan het hart ligt. Vragen naar ruimte geven aan ‘eigen zijn’ van homo’s, betekent anders zijn in brede zin bespreekbaar maken, betoogt zij vurig. ‘Het is een uitdaging om dit intern als COC te doen. En evenzeer om die slag te maken in de onderwijsactiviteiten. Ik word
Het COC werkt in De Vrolijke Scholen Campagne samen met Forum,
Wat zijn onze manieren?
instituut voor multicul-
Scholen worden ondersteund bij het formuleren van hun éigen antwoord op die vraag. Zij moeten er immers zelf zorg voor dragen dat leerlingen en docenten met verschillen in seksuele voorkeur, etnische achtergrond, sekse, handicap en
turele ontwikkeling, en Empowerment Lifestyle Services, adviesbureau voor ondersteuning bij homo-, bi, lesbische en transgender emancipatie en diversiteitsbeleid.
heel enthousiast als ik een aantal voorlichtingsgroepen zie, hoe zij met diversiteit en de multiculturele samenleving omgaan. De traditionele voorlichting, een verhaal over de coming out, is door hun vervangen door een methode waarbij de beleving van discriminatie door de leerlingen centraal staat. Dit wérkt.’ De effecten van verschillende methodes van voorlichting onderzoekt COC Nederland in een ander project dit jaar: Vier stenen in de vijver.
COC
update |
MAART 2006
| 3
OUR SITE
✑ Jeroen Eenkhoorn
Top-30 van bedrijven
Zij aan zij Hoe zit het met de commercie bij vrouwen? Zij aan Zij moet het nog hebben van abonnementsinkomsten en niet van de adverteerders.
Duidelijke doelgroep
Navraag bij hoofdredactrice Ria van Oosten leert dat het nog steeds heel moeilijk is om adverteerders te krijgen. ‘Dit terwijl wij toch een hele duidelijke doelgroep zijn waarvan relatief een aardig deel zeker in de slappe was zit, omdat het inkomen niet aan dure kinderen opgaat.’ Specifieke reclame
Maar adverteerders huiveren nog omdat zij in deze Umfelt niet met hun producten geassocieerd willen worden.
Op tv zie je hetzelfde. Daar kan Paul de Leeuw uitgebreid koketteren met zijn homoseksualiteit, maar alleen Claudia de Breij, Inge Diepman en Barbara Barend zijn uit de kast en daar hoor je hen toch weinig over.’
Gay dollar Regelmatig verschijnen er in de media berichten dat homo’s een interessante doelgroep zouden zijn voor adverteerders. Dit omdat zij een dubbel inkomen hebben en vaak geen kinderen. Judith Schuyf van het Kenniscentrum Lesbisch en Homo-Emancipatiebeleid,
Om de reclame van Mc Donalds waar een butch vrouw staat moest zij wel weer lachen. Helaas zijn er nog weinig of geen bedrijven en adverteerders die specifiek voor lesbische vrouwen recla-
weerspreekt de mythe van deze be-
mes maken. Het blad wordt toch gelezen door zo’n 25.000 lezeressen.
mogelijkheden biedt voor de persoon-
tere inkomenssituatie. ‘Bij dergelijke onderzoeken zijn vaker hoger opgeleiden betrokken. Homo’s zijn vaker hoger opgeleid, omdat opleiding meer lijke keuze, maar homo’s verdienen gemiddeld minder dan hetero’s. Of
100 x zij aan zij
dit nu komt omdat zij niet fulltime werken of door discriminatie op de arbeidsvloer is niet duidelijk. Daar komt bij dat in de beeldvorming in de
Eind 1992 begon het tijdschrift Zij aan Zij
media de happy few oververtegen-
als kleine lowbudget uitgave. Simpelweg
woordigd is.’
omdat er niets was voor lesbische en biseksuele vrouwen. Honderd nummers later is Zij aan Zij nog steeds het enige landelijke tijdschrift voor vrouwen met interesse in vrouwenliefde en is nu uitgegroeid tot een verzorgd glossy magazine, dat nu ook in België verkrijgbaar is.
kennistest: Wie is Antony (and theJohnsons)? antwoord op pagina 5
4 |
COC
update |
MAART 2006
Judith Schuyf
Bedrijven zien niet graag hun producten terug in homo-advertenties. Is dit uit angst geassocieerd te worden met homo’s? Homotijdschriften associeert men vaak als eerste met pornobladen. Lesbobladen hebben met een imagoprobleem te maken. De doelgroep zou te klein zijn. Vijfentwintig jaar geleden stond de homobeweging te juichen omdat die zich
voor het eerst terugzag in een Duyvisen een Amstelreclame. Judith Schuyf: ‘In Amerika wordt deze discussie veel breder getrokken, daar kijkt men ook naar de bedrijfscultuur: zijn er regelingen voor de partner. Consumerpolitics zijn belangrijk bij onderhandelingen over bijvoorbeeld het personeelsbeleid. Daar maakt de gay dollar echt iets uit in het hele beeld van het bedrijf en het product dat men wil verkopen. Het tijdschrift The Advocate maakt ieder jaar een top30 van homovriendelijke bedrijven.’ Bij tv-reclames zapt Schuyf sowieso liever door: ‘als hetero word je ook alleen maar als stereotype neergezet, nog steeds al die arme klunzende mannetjes in de keuken bijvoorbeeld.’
Gay en commercie Was in 2000 ‘de homo’ in tv-reclames nog een strijdvaardige schaatser die zich in de Delta Lloyd reclame op glad ijs bevond en onder de klanken van Shirley Bassey’s This is my life een heel hockeyteam te kakken zet. Afgelopen jaren zagen we hierin een heel nieuwe trend. Nu we mogen trouwen en blijkbaar geemancipeerd zijn, mogen homostellen in commercials irriteren en schmieren zoals Gordon en Joling voor Knorr. Figureren als tweeverdieners en snel verveelde rijkelui in een Funda-reclame of gezellig kleppend op de bank voor de Postbank. Of worden elementen uit de gay scene
vertaald door een bel-fetisj-man bij hi. Schrijver en columnist Bas Heijne duidde dit fenomeen al in een lezing waarin hij stelt dat de emancipatie ‘inmiddels verworven is maar bedreigd wordt door het wegvallen van een laagje van politieke correctheid.’
HOMOSEKSUALITEIT & COMMERCIE
Consuminderen
kennistest:
Als tiener bleef er na mijn coming out weinig anders over dan
Antony and the Johnsons
het ouderlijk huis in een dorp op de Veluwe te verlaten. Het was 1972 en bijna mode om ‘weg te lopen’.
Bergen voedsel
Ik vond een kamer in de stad Utrecht, ging naar een grote supermarkt en laadde een kar vol spullen in. In mijn eigen kamer, waar ik eindelijk op eigen benen kon staan, waren natuurlijk voorraden nodig. Dat had ik van mijn moeder afgekeken: altijd zorgen dat je bergen voedsel in huis hebt.
tevoorschijn halen om te betalen, zonder dat daar één cent aan te pas kwam. Dát was nog eens kosmopolitisch: nu kon ik dat ook! is de bandnaam en singer songwriter is Antony Hegarty, geboren in 1971 in Chichester Engeland. In 1981 woonde hij een jaar in Amsterdam maar sinds 1990 verblijft hij in New York.
Trots
© Ruud van der Peijl emperor 2003 Frans Molenaar en Kay Nambiar www.rudeportraitsofstate.com
Ruud van der Peijl Fotograaf en stylist Ruud van der Peijl
ook voor adverteerders. Aan de andere
denkt niet dat het een hype is en iets
kant vind ik het achterhaald, achterlijk
van tijdelijke aard. Hij heeft bij deze
en eigenlijk heel kwalijk dat wij, in een
reclamespots een dubbel gevoel: ‘Aan
tijd waarin we weer de barricaden op-
de ene kant is het wel grappig dat ho-
moeten, met zulke stereotypen en voor-
moseksualiteit voor een brede groep,
oordeelbevestigende reclames worden
die vaak ééndimensionaal denkt, toch
neergezet. Maar ja, beter iets, dan niets,
commercieel aantrekkelijk is, en blijkbaar
vroeger was zoiets ondenkbaar.’
Daar treedt hij op in de scene van
Ik had ook een eigen girorekening geopend. Op het postkantoor had ik daar trots veertig gulden op gestort en ondertussen was de eerste afschrijving binnen, samen met een giroboekje met overschrijvingskaarten.
drag queens. Zijn stem wordt wel omschreven als een kruising tussen Nina Simone en Bryan Ferry. De thematiek in zijn nummers gaat over gender en intimiteit. Wanneer Lou Reed het nummer I Fell in Love
with a Dead Boy hoort, vraagt hij
Een lege tas Wat môt ik d’r mee?
Bij de kassa haalde ik het gloednieuwe giroboekje tevoorschijn, vroeg een tikkeltje te geaffecteerd : ‘Mag ik uw pen even lenen,’ vulde met een zwierige zwaai de eerste overmaking in en scheurde die uit het boekje. De caissière keek er misprijzend naar en zei: ‘Wat môt ik d’r mee?’ Ik keek haar beduusd aan en stamelde: ‘betalen?’ Dat had ik thuis mijn moeder altijd zien doen: een kar vol spullen inladen en een chequeje
Ik kon natuurlijk niet betalen met dat giroboekje, had geen rooie cent op zak en zal iets te nichtueus het pand hebben verlaten. Om met een lege tas en het schaamrood op de kaken weg te snellen. Ik heb daarna nooit meer zoveel spullen in een kar geladen: om de blamage van niet kunnen betalen te vermijden. Noem het consuminderen, al heb ik daar andere beweegredenen voor dan de gebruikelijke.
Antony voor zijn cd en tournee. Lou Reed werkt op zijn beurt mee aan de cd I Am a Bird Now . waarmee Antony internationaal doorbreekt en prijzen wint. Aan die cd werken ook Boy George en Rufus Wainwright mee. Anthony zegt hierover: ‘Voor mij is dit album als een inktpot die ik tegen de muur heb gesmeten.’ In de eindlijst van muziekblad OOR wordt deze cd tot nummer 1 verkozen als beste plaat van 2005.
✑ Rolf Ernst COC
update |
MAART 2006
| 5
INTERVIEW
✑ Remco van Dam
Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) Een scootmobiel, een rolstoel, huishoudelijke hulp; vanaf 1 januari 2007 moet je daarvoor bij de gemeente zijn en niet bij Den Haag. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) gaat dat allemaal regelen. De centrale gedachte van de wet is om alle zaken rondom welzijn door de gemeentes te laten regelen, in samenspraak met de burgers. De gemeentes moeten zelf het geld gaan uitgeven en krijgen veel vrijheid over hoe ze dat doen. Gaan ze de nadruk leggen op goede zorg, of juist op meer veiligheid? Belangrijkste voorwaarde is dat ze dat in samenspraak doen met de burger. Verschillende groepen moeten dus met de gemeente gaan praten over hun behoefte aan zorg en participatie. En kunnen zo hun invloed uitoefenen op het beleid en de besteding van het geld. Deze wet is tegelijk een bezuinigingsmaatregel, de nadruk voor zorg komt te liggen op zelfredzaamheid. Iedereen moet voor zichzelf kunnen zorgen. Lukt dat niet dan moet je eerst je familie, vrienden, buren, buurtbewoners vragen of die voor je willen zorgen. Mocht dit allemaal onmogelijk zijn, dan pas mag je aanspraak maken op zorg van de
Naïma Azough en Cees van Baalen:
Over het nieuwe welzijnsbeleid
overheid. Voor de specifieke behoefte van homo’s moet in de toekomst dus worden onderhandeld met de gemeentes. Hierbij moet je denken
Er wordt heftig gedebatteerd in de
aan zorg voor bejaarde homo’s maar ook aan
Tweede Kamer over de Wet Maatschap-
opvang na pot(t)enrammerij, of veiligheid op
pelijke Ondersteuning (WMO). De
scholen. Lokale COC’s krijgen hierin een belangrijke taak, zowel in hun eigen gemeente als in hun regio’s. Het landelijk COC is bezig om de lokale COC’s klaar te stomen voor hun nieuwe taken.
wet veroorzaakt veel discussie want de veranderingen zijn fors: het hele welzijns beleid gaat op de schop.
Z
o gaan in de toekomst de gemeentes de volledige regie voeren over welzijn en zorg en niet meer Den Haag. Die gemeentes zullen in samenspraak met de burgers het geld voor zorg en welzijn gaan uitgeven. Én er zal bezuinigd moeten worden. Dit alles betekent dat er voor de lokale COC’s ook een andere rol is weg gelegd. We vroegen GroenLinks politica Naïma Azough en Cees van Baalen van COC Friesland naar hun mening, het debat en hoe zij hun oude dag zien.
maatregel die verkocht wordt met termen als participatie. Er is dadelijk meer te kiezen voor gemeentes want er is minder geld. Dat maakt hun taak extra zwaar.’ Azough: ‘Het mag niet zo maar een ordinaire bezuinigingsmaatregel zijn, het moet structureel goed geregeld worden. En zoals de WMO in eerste instantie werd voorgelegd was er te veel onzeker en waren er nauwelijks garanties op zorg.’ Onduidelijkheden
Dokter Jekyll en Mister Hyde
Doctor Jekyll en Mister Hyde; zo noemde Naïma Azough de WMO in het onlangs gehouden Kamerdebat. Aan een kant noemt Azough sommige doelen van de wet goed, vergelijkbaar met de keurige Dr. Jekyll. ‘Je hebt het nobele vergezicht: deelname van burgers aan het welzijnsbeleid en de samenleving vergroten door het op gemeentelijk niveau dichter bij de burger te brengen.’ Cees van Baalen is het met haar eens. ‘Ik vind het een mooi initiatief dat de burger mag mee bepalen wat er met het geld gebeurt voor de zorg.’ En vervolgt hij: ‘Ze zeggen dat de wachtlijsten verminderen omdat de lijnen korter zullen zijn. Dat kan best wel eens goed uitpakken.’ Aan de andere kant kan de WMO ook een monster worden zoals Mr. Hyde. Er zijn in de wet te veel onduidelijkheden die ervoor kunnen zorgen dat de zorg achteruit gaat. Van Baalen: ‘Het is een bezuinigings-
‘Veel gemeentes weten vaak niet eens wat een buddyproject is’
Beiden praten veel over de onduidelijkheden in de wet. Van Baalen vraagt zich bijvoorbeeld af hoe het in de toekomst gaat met financiering. ‘De gemeentes krijgen dadelijk een grote zak geld voor de zorg. Zij moeten zelf bepalen wat goede zorg is, want dat staat niet duidelijk omschreven in de wet. Zo kan goede zorg voor een bejaarde dus anders worden in Heerenveen dan in Leeuwarden.’ Gemeentes mogen het geld dat overblijft naar eigen inzicht uitgeven. En dat kan een probleem vormen, volgens van Baalen. ‘Wat gaan ze doen als ze krap bij kas zijn, als de viaducten rondom de stad op instorten staan? Wie geeft er dan de garantie dat het zorggeld daar niet heen gaat?’ Je eindigt dan met goede viaducten en slechte zorg. Een ander zwak punt is het kennisverlies. Naïma Azough heeft er moeite mee dat veel landelijk opgebouwde kennis straks verloren gaat. ‘Kijk maar eens naar de buddyprojec-
ten, die moeten dadelijk gemeentelijk worden aangestuurd. Veel gemeentes weten vaak niet eens wat dat is.’ Azough zou graag zien dat dit soort vrijwilligersprojecten over een periode van drie jaar worden ingevoerd. ‘Zodat er een goede overdracht kan zijn naar gemeenten.’ Met zoveel onduidelijkheden is het niet helemaal vreemd dat er bij oudere Nederlanders veel onrust is. Cees van Baalen ervaart dat wekelijks bij COC Friesland. ‘Ik werk veel met ouderen uit hele kleine dorpjes. Zij vrezen de dag dat ze afhankelijk zullen worden. Want kleine gemeentes zijn nog niet voorbereid op zorg; laat staan zorg voor oudere homoseksuelen.’ Dilemma
Er gaat ook voor homo’s veel veranderen want onder welzijn vallen ook projecten aangaande homoseksualiteit. Toch is daar nog weinig over gezegd. Het valt Naïma Azough op dat het debat erg is toegespitst op doelgroepen als ouderen en gehandicapten. ‘Ik heb weinig over jongeren gehoord laat staan allochtonen of holebi’s. En daar is welzijn ook voor. Daarnaast zijn nog maar weinig allochtonen actief in de belangenbehartiging van gehandicapten en ouderen, terwijl er een enorme golf allochtone ouderen aan komt. GroenLinks heeft daarom een motie ingediend om de diversiteit in belangenbehartiging te stimuleren, dat wil zeggen, verschillend in sekse, afkomst, leeftijd, seksuele
voorkeur, enzovoort.’ Lokale COC’s zullen in het vervolg onderhandelingspartners bij gemeentes gaan worden. Zij moeten op gemeenteniveau de belangen van de homoseksuele burger gaan vertegenwoordigen. En zij moeten subsidies gaan aanvragen. Cees van Baalen: ‘De verantwoordelijkheid ligt dan bij de hulpgroepen, zij
Cees van Baalen: ‘Wat gaan gemeenten doen als ze krap bij kas zijn, (…) Je eindigt dan met goede viaducten en slechte zorg’
moeten hulp opeisen. Maar het is niet duidelijk wat er te eisen valt; wat kan een gemeente behappen.’ Van Baalen en Azough zijn het er over eens dat uiteindelijk bejaarden en gehandicapten zullen voorgaan in de bestedingen. Maar daarin schuilt ook een gevaar. Azough: ‘Het is natuurlijk moeilijker die individuele vraag om zorg van gehandicapten of ouderen af te wijzen COC
update |
MAART 2006
| 7
INTERVIEW dan de bouw van een jeugdhonk uit te stellen. Maar ja, zo komen gemeenten in een onmogelijk dilemma tussen collectieve voorzieningen en individuele behoeften. Dat is ook niet goed.’ Van Baalen vraagt zich af hoe hij als medewerker van het COC aanspraak kan maken op die wet. ‘Wij zijn geen zorgafhankelijke groepjes. Wat blijft er
Naïma Azough: ‘Gemeenten komen in een onmogelijk dilemma tussen collectieve voorzieningen en individuele behoeften’
over van het geld, nadat de ouderenzorg, de rolstoelen en de blindenvoorzieningen zijn betaald?’ Hij zucht: ‘Er is al minder geld te besteden. Wij zullen niet alleen aan het bureau van de ambtenaar staan, maar samen met al die andere welzijnsclubjes.’ Platform
Leeuwarden is een van de steden waar de WMO getest gaat worden. Van
8 |
COC
update |
MAART 2006
Naïma Azough Linette Raven |
Baalen zal in de directe toekomst als een van de eersten te maken krijgen met de nieuwe situatie. De homobelangen worden vertegenwoordigd in Friesland door één koepelorganisatie: Homoplatform Fryslân. Het lesbisch en homoarchief het Anna Blaman Huis, de Kringen, Homoseksualiteit en Geloof, het homokoor Onder Andere, stichting Orpheus en natuurlijk het COC; ze werken allemaal samen in één platform. Van Baalen: ‘In allerlei overleggen treden we als één groep naar buiten. Dat doen we al vijf jaar. Dat is uniek want in de meeste steden hebben de organisaties het land aan elkaar.’ Het platform heeft contacten met onder andere de ggd, de zorgorganisatie Partoer en het antidiscriminatiebureau Tûmba. ‘Wij informeren hen over homozaken en zij weten ons te vinden als ze vragen hebben.’ Van Baalen heeft veel voordeel van zijn netwerk. ’Het oude Hollandse spreekwoord: onbekend maakt onbemind klopt echt. Het is goed dat veel organisaties ons kennen. En wíj weten zo eerder welke belangrijke ontwikkelingen spelen.’ Van Baalen kent ook de nadelen. ‘Je moet jezelf constant presenteren en in de picture spelen. Daar zit niet iedereen op te wachten. Daarnaast vraag je veel van je vrijwilligers door steeds maar weer opnieuw acties te verzinnen en uit te voeren.’ Evengoed werpt de aanpak in Leeuwarden vruchten af. De gemeente en de provincie stellen het zeer op prijs dat
de homo-organisaties als één groep optreden. Van Baalen: ‘Dat hebben ze ons laten weten bij hun subsidietoewijzing.’
op: gemeenten moeten zorgvragers gaan compenseren voor de geringere mogelijkheden tot participatie. Dit biedt ‘ons’ wat meer ruimte. Azough: ‘Het is belangrijk dat ze op gemeentelijk niveau weten wat zorg op maat is. Dat ze oog hebben voor de wensen van oudere holebi’s.’
Mantelzorg
Een belangrijk gevolg van de wet is dat iedereen die zorg nodig heeft, meer afhankelijk gaat worden van zijn familie, buren en vrienden. Dat heet met een mooi woord mantelzorg. ‘Vroeger stopten we iedereen weg: zieken, ouderen, gehandicapten. Ze namen niet meer deel aan de samenleving,’ vertelt Naïma Azough. Zij is enthousiast over de trend dat gehandicapten, zieken en bejaarden vaker en langer thuis wonen. ‘Het is fantastisch dat gehandicapten gewoon voor een brood naar de bakker kunnen wandelen, een eigen kamer hebben en eigen geld. En aangesproken worden op wat ze willen en kunnen, in plaats van op wat er allemaal niet kan.’ Maar ze plaatst er ook kanttekeningen bij: ‘Als de overheid verder niets regelt, qua recreëren, zorg, contacten of werk dan zijn de zorgbehoevenden slechter af. In een instelling is er ten slotte wel recreatie voor gehandicapten, in een woonwijk meestal niet. Een retourtje samenleving mag niet een enkeltje eenzaamheid worden.’ Homo’s zijn vaak minder op de wijk gericht, zijn vaker kinderloos en hebben dus minder vanzelfsprekend een netwerk van mantelzorgers. Zij zullen in de toekomst wellicht meer aanspraak moeten maken op door de overheid geboden zorg. Het Kamerdebat van eind januari leverde nog een wijziging
Cees van Baalen Jan Carel Warffemius
Toekomst
‘De verantwoordelijkheid komt bij de hulpgroepen te liggen, zij moeten hulp opeisen’
Beiden doen zelf nog niet aan mantelzorg, maar hebben wel ideeën over hun oude dag. Cees van Baalen is 42 en hoopt dat hij in Leeuwarden nog zo lang mogelijk thuis kan wonen. ‘Ik hoop dat ik met mijn pensioen zorg kan inkopen. Ik heb een partner en zal op hem moeten steunen.‘ Ook voor Naïma Azough is het verre toekomstmuziek. De drieendertigjarige zegt: ‘Ik zie mezelf wel in Marokko aan het strand wonen, in een eenvoudig huisje.’ En daarna lachend: ‘Of misschien wel in een commune met allerlei vrienden, kunnen we voor elkaar zorgen.’ En hoe gaat het verder met de WMO? Het kabinet wil deze wet graag per 1 januari 2007 invoeren. Azough: Er zijn veertig amendementen ingediend op het wetsvoorstel van staatssecretaris Ross. Het is een extreme make over. De wet is er wel beter door geworden. Maar ik weet nog niet of we vóór gaan stemmen als de WMO over een paar weken wordt behandeld.’ www.homoplatformfryslan.nl
Terug naar het begin ‘Ik ben een mens; zolang ik in ontwikke-
gemeenschap van de kerk geplaatst. Dat
ling ben, ben ik gelukkig. ‘Gereformeerd
was een enorme schok. Zo kwam ik bij
opgevoed mocht ik homofiel zijn, maar
het COC terecht. Daar is homoseksua-
niet homoseksueel. Moest ik mezelf
liteit geen issue, dacht ik. Daar was ik
opsplitsen? Ik dacht: ik ben een kind
veilig. Maar langzamerhand vond ik dat
van God, ook als lesbo. Ik studeerde
het COC eigenlijk de andere kant is van
in Utrecht en ontmoette een gerefor-
de medaille: álles staat er in het teken
meerde vriendin. We wilden ons niet
van homoseksualiteit.
schamen. Wij wilden onze liefde vieren en gingen daarvoor naar de Roze Wolk.
Nu mijn homoseksuele identiteit geen
Die avond was het Queens Night. Opge-
issue meer is, voel ik me prettiger bij de
dofte drag queens benaderden ons lief
term diversiteit. Ik geloof nog steeds.
en geëxalteerd: het Sodom en Gomorra
God is een geheel: alles is verbonden.
waarvoor ik was gewaarschuwd?
Alles wat onderscheid aanbrengt, beschouw ik als níet van God.’
Omdat wij ons zichtbaar opstelden werden we geëxcommuniceerd: buiten de
Jorina Horzelenberg
Jan Carel Warffemius
COC
update |
MAART 2006
| 9
JUBILEUM
Jubileum COC
COC eert Henk Krol met Bob Angelo Penning
vergeten,’ aldus Frank van Dalen. Bij die zelfde gelegenheid reikte het COC twee Bob Angelo Oorkondes uit. Een ging er naar Janneke van der Burgh en Merel van Ginkel voor hun onderzoek Jong uit de Kast. De tweede viel Eduard Boer ten deel voor zijn onderzoek Ecce Homo. Op www.coc.nl gaat het COC uitvoeriger in op de verdiensten en projecten van de gelauwerden. Bob Angelo was de schuilnaam van COC-oprichter Niek Engelschman. Het COC stelde de Bob Angelo Penning in in 1991. Dit om personen, groepen of organisaties te eren die op een bijzondere
wijze een bijdrage hebben geleverd aan de emancipatie van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen. Deze penning, die periodiek door het COC word
de jubileumbijeenkomst ’t Startschot: de feestelijke opening van het jubileumjaar.
Henk Krol kreeg de Bob Angelo Penning vanwege zijn verdiensten als hoofdredacteur en oprichter van de
Gay Krant. Maar ook omdat hij zich intensief heeft ingezet voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor partners van gelijk geslacht, vijf jaar geleden.
Janneke van der Burgh en Merel van Ginkel
COC Nederland zet ter gelegen-
emancipatiebeleid heeft een Homo Effect
heid van de gemeenteraads-
Toets gemaakt, die kunt u invullen op
verkiezingen op 7 maart
www.homo-emancipatie.nl. Hiermee test
10 |
COC
update |
MAART 2006
u het homobeleid van een gemeente en kan een gemeente scoren. De test vraagt
U kunt hier op twee manieren uw
een oordeel over vijftig actiepunten voor
gemeente testen op homovriendelijk-
goed homobeleid. Handig voor lokale ho-
heid: wat betreft politiek draagvlak en
moverenigingen voor ze in gesprek gaan
wat betreft beleid. U kunt per partij zien
met de gemeente: komt het oordeel van
welke de meest homovriendelijke is en
de belangenbehartiger overeen met wat
waar een partij voorstaat. Ook kunt u
de gemeente van zichzelf vindt? De test
profielen opvragen van politici die zich
geeft ook adviezen voor verbetering. Die
roze profileren. U treft er open vragen,
kunnen het uitgangspunt vormen voor
en u kunt een aantal gesloten vragen
een lokale beleidsnota.
beantwoorden. Het COC nodigt politici en partijen uit om op die website hun folder Bezoekers kunnen die eventueel downloaden. Na de verkiezingen blijft de site on line. Homovriendelijke politici en partijen kunnen hun profielen en partijstandpunten continue laten zien. Zo blijven lokale homobelangenbehartigers op de hoogte en weten ze voor wie zij moeten lobbyen. Eduard Boer
toegekend, is eerder uitgereikt aan prominente Nederlanders, zoals Hans van Maanen, Rob Tielman, Paul de Leeuw, Marjan Sax en John Blankenstein.
Gay Vote en de Homo-effecttoets
zetten, of hun verkiezingsprogramma.
‘Henk Krol roept sterke en vaak tegenstrijdige gevoelens op binnen de homobeweging. Maar zijn bijdrage aan de vrijheden die homoseksuele mannen en lesbische vrouwen vandaag de dag hebben, is onbetwistbaar. Krol heeft daarvoor grote risico’s genomen. Van het lef dat daar voor nodig was, plukken wij nu de vruchten. Dat mogen we nooit
✑ Reinie van Goor
Test uw gemeente:
www.gayvote.nl op.
Anne Lize van der Stoel reikte deze prijs namens het COC uit op
Belia Heilbron
Het Kenniscentrum Lesbisch en Homo-
✑
Peter Dankmeijer
OUTSIDE
Intensieve COC-lobby overtuigt Kamer
Actievoeren ook buiten Nederland nodig
De slechte positie van homosek-
volgd. Ambtsberichten van het ministerie
Homofobie neemt toe. In Nederland, maar ook daarbuiten. Dit
suele asielzoekers en spanningen
van Buitenlandse Zaken, waarin verslag wordt gedaan van de mensenrechten-
vraagt om actie voeren. Zowel COC Nederland als de verenigin-
rond homoseksualiteit in de multiculturele samenleving bepaalden
situatie, spelen een doorslaggevende
de afgelopen maanden de politieke
rol. Daarin wordt echter lang niet altijd
agenda van COC Nederland.
accuraat gerapporteerd over homoseksualiteit. Zo is homoseksualiteit in Libanon
Om homoseksualiteit bespreekbaar te
strafbaar en wordt actief vervolgd, terwijl
maken bij bepaalde groepen allochtonen,
daar in de ambtsberichten niets over
ontwikkelde het COC – met Humanistisch
terug te vinden is. Het asielverzoek van
Verbond, Stichting YOESUF en Stichting
een Libanese homoactivist werd eerder
Islam en Burgerschap – De Dialoog over
dit jaar nog afgewezen. Ondanks nieuws
homoseksualiteit en religie. Ook orga-
over executies van homoseksuelen in
nisaties als stichting Habibi Ana, Forum
Iran, konden homo’s volgens de ambts-
en Rotterdam Verkeert zijn actief op dit
berichten tot voor kort zelfs naar dit land
gebied. Na een intensieve lobby van het
worden teruggestuurd. Het COC voert
COC kwam er in 2005 extra geld beschik-
hiertegen intensief actie. Eerder dit jaar
baar. Minister Verdonk, Integratiebeleid,
leidde dit tot een uitzetstop van homosek-
bleek echter niet bereid in 2006 opnieuw
suele asielzoekers naar Iran.
extra geld te komen. Het COC wist echter
Oktober vorig jaar steunde de Tweede
de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat
gen in Den Haag en Leiden zijn hier mee bezig.
coc update berichtte eerder over de EU en tegenwerkende autoriteiten rond Gay Prides. Inmiddels gaan sommige landen nog een stap verder. In Polen, Litouwen, Letland zet men bewust aan tot discriminatie en of haat. Zou men hier sommige EU-wetten hebben over-
genomen alleen maar om lid te kunnen worden, niet om ze uit te voeren? Dit heeft geleid tot een debat in het Europees Parlement. Vice president Frattini benadrukte dat Europese wetgeving discriminatie verbiedt. Een motie die homofobie afkeurt werd met
Helem
Dat vraagt moed.
grote meerderheid gesteund. Met name Polen kreeg een veeg uit de pan. Toch weet iedereen dat de huidige president fel antihomo is. Veel van de tegenstemmers komen uit de nieuw toegetreden landen. Homofobie
Namens het COC heeft Frank van Dalen Frattini gevraagd ook preventieve acties te ondernemen om de opkomende homofobie tegen te gaan. Het COC houdt de ontwikkelingen nauwgezet in de gaten om direct te kunnen reageren. Een gesprek met de Poolse ambassadeur, onlangs in Den Haag, is daar een voorbeeld van. Zodra zich concrete voorbeelden voordoen van schending van mensenrechten door overheidsinstellingen, wordt Frattini opgeroepen op te treden.
Deelname van
Zichtbaarheid is een vereiste
Helem aan de-
Observer status
monstraties tegen
Kamer bovendien een voorstel van
Het vereist moed om in Libanon open over
der succes. Voor
er ook de komende jaren geïnvesteerd
voornoemd Kamerlid Lambrechts om in
homoseksualiteit te zijn. Aan die moed
het eerst wap-
moet worden om genoemde spanningen
ambtsberichten voortaan standaard en
dankt de homo-organisatie Helem zijn
daadwerkelijk te kunnen aanpakken. Ur-
volledig te rapporteren over de situatie
succes.
boogvlag in een Arabisch land. Hierdoor
sie Lambrechts (D66) diende een voorstel
van homoseksuelen. Verdonk heeft toege-
Helem is in 2001 opgericht in Beroet,
ontstonden gesprekken over democratie en
in om alsnog een miljoen euro vrij te ma-
zegd het voorstel uit te zullen voeren.
maar vorig jaar officieel gevestigd. Er
persoonlijke vrijheden. Men legde contact
is natuurlijk geprobeerd via administra-
met de mensenrechtenbeweging waarmee
tieve obstakels de officiële oprichting te
Helem allianties smeedt. De homo-organi-
dwarsbomen. Maar er was al over Helem
satie heeft inmiddels een eigen blad: Barra
Daarnaast is de ‘observer status’ van ILGA, en de Deense lgbt-organisatie LBL, door een slinkse procedurele move tegengehouden bij ECOSOC (Economisch en Sociaal Comité van de Europese Unie). Dit onder aanvoering van Iran, Egypte en Soedan. En zie, ineens komt hier de USA om de hoek. Waar de Amerikanen eerder voorstemde (2002) sloot de Bush-administratie nu een pact met de islamitische landen. De observer status, ook wel consultatieve status genoemd, is een recht dat de VN geeft aan iedere non gouvernementele organisatie. Dat dit nu is geweigerd, is nieuw. Dit vraagt om actie.
ken en kreeg steun van SP, GroenLinks, de PvdA, de Groep Lazrak, VVD en LPF.
✑
Philip Tijsma, voorzitter Landelijke Werkgroep Politiek (LWP)
oorlog in Irak zorgde voor ver-
perde de Regen-
Asielzoekers
Meer weten over de LWP? Neem con-
gepubliceerd in de Arabische wereld, de
en vestigingen in Montreal en Parijs. Veel
Homoseksuele asielzoekers kunnen vaak
tact op met secretaris Tonny Sponselee,
organisatie bestond dus. Nu moesten
leden van Helem vertrekken uit Libanon,
moeilijk aantonen dat zij in hun herkomst-
[email protected]
nog minstens vijf leden het wagen hun
vaak ook uit economische overwegingen.
namen onder de documenten te zetten.
www.helem.net
land wegens homoseksualiteit worden ver-
✑ Jos Tomas COC
update |
MAART 2006
| 11
INSIDE COC MIDDEN - ZEELAND
Tom de Koning van COC Midden-Zeeland Via een oproep in clubblad Dito zo’n anderhalf jaar geleden, is Tom de Koning (26) bij COC Midden-Zeeland terechtgekomen. Het toenmalig bestuur bestond uit twee oudere leden.
toekomst zal de discotheek, die daarvoor op vrijdag dicht was, afgehuurd worden. Nu zijn er dus homovriendelijke feesten én gericht op jongeren. Legaat
Bij de voorzitter op de bank Imago
Nu runt een jong bestuur de vereniging en café Goudwaard, een woordgrapje met de voormalige straat waar het allemaal begon op de Eigenhaardstraat. De Koning vond de tijd rijp om het COC Midden-Zeeland een wat jonger imago te geven. Eerder al organiseerde hij, naast zijn werk bij een bank, Tommy’s Gay Friendly Party’s in Goes. Deze feesten mogen succesvol genoemd worden met een mooie mix van drie kwart hetero op een kwart homo. Ook in de
12 |
COC
update |
MAART 2006
✑
COC LEIDEN
Minister Verdonk in gesprek over homoseksualiteit met de Turkse gemeenschap
Café Goudwaard kan ‘net aan’ open blijven met behulp van subsidies, barinkomsten en geld van de ruim
Vaak zijn het homo-organisaties die de dialoog over homoseksua-
Maarten Bergwerff
roer om te gooien en te accepteren dat mensen openlijk hun identiteit behouden. De homobeweging zou beter kunnen luisteren naar andere visies op homoseksualiteit, alvorens in de verdediging te schieten. Met elkaar kunnen praten HTIB en COC Leiden hebben sinds en-
liteit in de multiculturele samenleving aangaan. In Leiden was het
kele jaren contact over interculturalisatie
HTIB, de Turkse Arbeidersvereniging in Nederland die, in bijzijn van
van vrijwilligerswerk en over het be-
honderd leden. Maar afgelopen jaar wachtte het bestuur een aangename verrassing: de notaris stond voor de deur met het legaat van twee oudere COC-leden. Deze hadden besloten dat na de verkoop van hun huis de opbrengst ten goed zou komen aan COC Midden-Zeeland in Middelburg. Met dit geld zal de verbouwing en de herinrichting bekostigd worden. Op 30 april bestaat het COC hier 10 jaar. Dan wordt er een groot feest georganiseerd en een reünie. Oud-bezoekers, vrijwilligers en bestuursleden kunnen zich hiervoor opgeven. Kijk voor informatie op www.cocmiddenzeeland en
de minister en de burgemeester, het onderwerp ter sprake bracht.
spreekbaar maken van homoseksualiteit
www.tommy-party.nl ✑ Jeroen Eenkhoorn
De publieke belangstelling was groot.
binnen de regionale dialoog Spreek en
Doorbreek. HTIB hecht groot belang aan
Het motto van de discussie: Als ook acht
antwoordelijkheid voor homo-emancipatie
gelijkheid en emancipatie. Ook voor ho-
procent van de allochtonen homosek-
ligt evengoed nog in autochtone milieus.
moseksuelen in de eigen gemeenschap.
sueel is, waarom praten we daar dan
‘Een intiem, moeilijk onderwerp.’ HTIB:
niet over? Verdonk: ‘De vrijheid om je
Wederzijds respect
‘Het probleem ligt niet in normen en
seksuele voorkeur openlijk te beleven is
Ook Ruud Rakers benadrukte namens
waarden, overtuigingen of geloof’. ‘Het is
een grondrecht en dat hoort iedereen te
COC Leiden dat veel autochtonen ho-
een kwestie van niet met elkaar kunnen
respecteren.’ De minister is in haar vele
moseksualiteit ook niet vanzelfsprekend
praten,’ aldus Simen Aksu. Schaamte van
gesprekken met allochtone jongeren ge-
vinden. ‘Mogen we deze norm dan wel
de familie naar de eigen gemeenschap
schrokken van vijandige uitlatingen over
opleggen aan allochtonen?’ Acceptatie is
weerhoudt veel allochtone homo’s van
homo’s. ‘Onacceptabel’. ‘Ik vraag me af:
misschien wat veel gevraagd, maar res-
hun coming out, en hun omgeving van
weten ze wel wat homoseksualiteit is?’
pect voor homoseksuelen, en andersom,
het gesprek hierover.
Ze benadrukte ook dat tolerantie in Ne-
is wat het COC wil. Die wederkerigheid
In kleinere kring zullen HTIB, COC Leiden
derland niet ‘van de ene op andere dag
van respect staat centraal in de dialoog.
en vele andere partijen de dialoog in
tot stand kwam’. Dat kost tijd. De ver-
COC Leiden riep verder de regering op het
2006 voortzetten.
INSIDE COC ROTTERDAM
Ook wethouder Marianne van den Anker lid van het COC
Respect My Love
COC Rotterdam zette daarom een zichtbaarheidcampagne op: Respect My Love. De vereniging koos bewust het woord respect. Zo bereiken ze jongeren die dit woord veelvuldig gebruiken en laten ze zien dat het woord meerdere kanten heeft. De campagne bestaat uit posters en ansichtkaarten. De posters hingen twee weken lang in bus, tram en metro. Een kostbaar middel dat het COC te danken heeft aan Viacom Outdoor die deze plekken kosteloos afstond. Verder hangen de posters verspreid over scholen, in de stad en op andere openbare locaties. Ook het voorlichtingsteam Hoi gebruikt de posters tijdens hun dialogen op middelbare scholen. ‘De campagne wordt gesteund door het college van B&W van Rotterdam. Ook wethouder Marianne van den Anker, getrouwd met een man, is lid geworden om deze campagne
COC NIJMEGEN
COC - 60 jaar beweging in de samenleving Jaarlijks is Nijmegen het toneel van een groots landelijk evenement: de Vierdaagse. Tienduizenden mensen verzamelen zich in Nijmegen om van daaruit vier dagen achtereen 30, 40 of 50 kilometer per dag te lopen. ‘s Avonds en ‘s nachts wordt de stad overgenomen door evenveel feestvierders, vaak gaat lopen een feesten hand in hand. te maken.’ Vier dagen lang de multivitaminedrankjes, de blaren, de downs en de vele ups delen, lijkt hen een betere kennismaking dan zitten aan de vergadertafel. Inmiddels hebben enkele interculturele belangenorganisaties enthousiast gereageerd op dit initiatief.
te ondersteunen,’ aldus Bram Anker, voorzitter van COC Rotterdam.
Meld je aan! Er is een ‘harde kern van lopers’. Maar, onder het motto ‘hoe meer hoe beter’
In slechts een paar landen ter wereld is de positie van homo’s, lesbo’s en bi’s op alle fronten in de grondwet beschermd. Deze juridische basis is prachtig, maar garandeert niet dat de maatschappelijke tolerantie ten aanzien van homoseksualiteit hiermee gelijke tred houdt. Toetsen en verdedigen
De tolerantie staat onder druk. De laatste jaren wordt steeds vaker melding gemaakt van geweld en bedreiging tegen homo’s, lesbo’s en bi’s. Homostellen die de buurt uit worden gepest, jongeren die na een avondje stappen
klappen krijgen en laatst nog werd in Rotterdam een docent bedreigd: ‘Hamas, hamas, homo’s aan het gas’. Hieruit blijkt maar dat veronderstelde tolerantie geen eeuwigheidswaarde heeft en telkens weer getoetst en verdedigd moet worden.
Support your love
Sinds enkele jaren kent de Vierdaagse de
zoekt COC Nijmegen zwarte, witte, roze
Respect My Love maakt homoseksualiteit zichtbaar in de samenleving, maar het is ook een ledenwerfcampagne. Deze richt zich op de happy homo en lesbo en sympathisanten. ‘Zij steunen ons het best door lid te worden van het COC onder het motto support your love.’ Daarnaast helpt de campagne ontluikende homo’s en lesbo’s, die op het punt staan een eerste stap uit de kast doen, op weg. De campagne loopt nog tot de zomer. De eerste resultaten zijn bemoedigend.
Roze woensdag; de dag waarop de stoet
of andere mensen die het leuk vinden om
langs de Nijmeegse homohoreca loopt.
de Vierdaagse een keer (op een andere
En wat blijkt: roze en de Vierdaagse
manier) te beleven. Wil je je vier dagen
gaan goed samen.
onderdompelen in een sfeer van saam-
✑
horigheid, lol en zere kuiten? Meld je dan Downs en ups delen
bij de initiatiefnemers van COC Nijmegen.
Voor COC Nijmegen dé reden om dit jaar
Het (gezamenlijke) trainingsprogramma is
het 60-jarig bestaan van COC Nederland
al gestart! Blarenprikkers, verzorgers en
al wandelend te vieren. En, COC Nijme-
leden voor de aanmoedigingsclub zijn ook
gen doet dat met de multiculti kennisma-
zeer welkom!
king. Het bestuur: ‘Je kunt lang en breed
http://cocvierdaagse.web-log.nl en
over elkaar als minderheidsgroep praten,
www.4-daagse.nl
maar er zijn meer manieren om kennis
✑
Brigitte Heezen en Tom Huntink
Ron de Koning COC
update |
MAART 2006
| 13
ITEMS ITEM
AGENDA Foto Beer Buijsman
Foto Erwin Olaf
Soul
Het belang van Ernst
Hollandse School
Foto Piet van Peter
Zeeuwse nachten
Foto Corinne de Korver
Thyestes
Het begint met nee zeggen Gé Winter en Mau van Spiegel waren COC-leden van het eerste uur. Winter redde Van Spiegel, veel van zijn familieleden en anderen het leven. Tot mijn grote ongenoegen werd er geen gewag gemaakt van hun 41 jaar durende liefdesrelatie in Rechtvaardigen onder de volkeren: Nederlanders met een Yad Vashem-onderscheiding voor hulp aan joden (2005).
2 maart
3 maart
komedie over serieuze za-
van Rembrandt (1661),
burg De Kring, 20.30 uur
Eenzelfde ongenoegen voelde ik toen ik zijn naam miste
Soul
Muziektheater, 020-625 54
tot en met 31 maart elders
in dit boek over verzet en homoseksualiteit. De socioloog
tot en met 16 april elders
55, www.het-ballet.nl
in het land, www.volks-
Tielman, die over het verzet van COC’ers schreef, vond het
Eindhoven – Ergens moet
Het belang van Ernst
ken. Stadstheater, 20.15u,
operahuis.nl
blijkbaar niet vermeldenswaardig of was simpelweg hier-
er een plek zijn waar je
Zoetermeer – Twee vrien-
kunt zijn wie je wil zijn en
den verkeren in een prettig
Tot en met 5 maart
wat je wil zijn. Pieter Kra-
welgesteld milieu, maar
mer maakt een theatervoor-
scheppen er genoegen in
stelling die ironisch is en
aan de verplichtingen van
Hollandse School
invoelend, kritisch en ont-
hun omgeving te ontsnap-
roerend, spottend en lief-
pen. De een heeft een
devol. Soul toont hoe wan-
in het land www.hnt.nl
7 maart
van niet op de hoogte. (Wordt de homo-encyclopedie niet
Zeeuwse nachten
25-26 maart
gebruikt als naslagwerk?) COC’er Henri Methorst, die de
Thyestes
psychiater Coen van Emde Boas en zijn vrouw een veilig
Roosendaal – Het volks-
Amsterdam – Jörgen Tjon
Amsterdam – Het Natio-
operahuis met een voor-
a Fong vermengt in zijn
Ook Niek Engelschman, oprichter van het COC, komt er
nale Ballet presenteert een
stelling over Nederland,
multimediale solovoorstel-
bekaaid af. Onvermeld blijft dat Engelschman in de winter
denkbeeldige vriend in
dubbelprogramma met
haar onschuld en het ver-
ling het klassieke stuk van
van 1933 gevluchte Duitse socialisten bij de Duitse grens
hopig de moderne mens
leven geroepen om van tijd
werk van oude en nieuwe
lies daarvan. De dood van
Seneca met hedendaagse
ophaalde en in 1936 de eenakter Fascistische terreur
op zoek is naar... ja, naar
tot tijd lastige situaties te
huischoreografen. Naast
Van Gogh was een klap in
referenties en stijliconen.
schreef over de bloedige onderdrukking door het fascisme.
wat eigenlijk? Zichzelf?
ontwijken. De ander ont-
Van Dantzig, Van Manen
het gezicht. Er is lang naar
Hij verbindt moeiteloos
Onvermeld blijft dat hij deel uitmaakte van een groep, die
Vervulling? Vergetelheid?
komt op zijn manier aan
en Van Schayk, zijn dat
een antwoord gezocht, dat
Geert Wilders met het ora-
het vooroorlogse verzet automatisch voortzette na de bezet-
Extase? Spiritualiteit? God
zijn schijnbaar serieuze
Brandsen, Pastor en Daw-
niet is gevonden. Er is wel
kel in Delphi, het Gulden
ting, en na de oorlog actief verder ging bij bijvoorbeeld de
misschien? Deze soulhap-
bestaan. Maar de meisjes
son, die, samen met Van
een voorstelling, die een
Vlies met het maagdenvlies
NVSH, het COC of de PSP (nu GroenLinks). Archieven zijn
pening met muziek van
op wie ze verliefd worden,
Manen, het huidige artis-
weerslag wil zijn van de
of Atreus met Mohammed
door Tielman niet geraadpleegd en Bart de Corts Solidariteit
onder meer Milly Jackson,
willen alleen trouwen met
tieke team van het gezel-
razende trip waar dit land
B. Een dag later is er een
in anonimiteit (2004), met voldoende informatie over Engel-
The Persuaders, Donny
een man die Ernst heet.
schap vormen. Op verzoek
in terecht gekomen is, be-
debating-wedstrijd, met
schmans verzetswerk, ontbreekt.
Hathaway, Sly and the Fa-
Het belang om Ernst te
van dit gezelschap maakte
perkt rond de kern: ‘Is dit
Coolpolitics, een organisa-
mily Stone en The Drifters
zijn. De gevolgen stapelen
fotograaf Erwin Olaf een
land mijn land. En als het
tie die op festivals en cultu-
Jammer, want dat had de vraag of homoseksualiteit bepa-
werpt een ander licht op
zich op: een bizarre mix
groepsportret van de Hol-
van mij is, wil ik het dan
rele manifestaties debatten
lend was geweest voor deelname aan het verzet deels kun-
de drijfveren van gewone
van misverstanden en
landse School-choreogra-
terug.’ Een voorstelling
organiseert tussen bekende
nen beantwoorden. Engelschman en anderen uit dit ver-
mensen. Schouwburg Eind-
persoonsverwisselingen,
fen, waarbij hij zich liet
recht uit de onderbuik,
politici en artiesten. MTV
zetsnetwerk sloegen niet van zich af als jood of homo, maar
hoven, 040-211 11 22, tot
voortgestuwd door een
inspireren door het thema
maar waar het hoofd hel-
zendt ze uit. Amsterdamse
omdat hun humanistisch-socialistische mensvisie fundamen-
12 maart elders in het land
perfect gevoel voor under-
Hollandse School en in het
der bij gebleven is. En uit
Stadsschouwburg. Tot
www.rotheater.nl
statement. Een lichtzinnige
bijzonder de Staalmeesters
het hart gespeeld. Schouw-
april elders in het land.
14 |
COC
update |
MAART 2006
onderkomen bezorgde, was hetzelfde lot beschoren.
ADRESSEN Niek Engelschman (hier: 1938 in Blaricum) was van 1946 tot 1962 voorzitter van het COC, onder de schuilnaam Bob Angelo.
Uit de collectie van Jan Carel Warffemius
teel in strijd was met de mensvisie van de nazi’s. Jammer, omdat de redactie wilde aantonen dat homo’s geen ‘laffe wijven’ waren en ‘manmoedig’ verzet boden tot de dood. Een beter levensverhaal van Engelschman had dat beslist
COC NEDERLAND
Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam Rozenstraat 8, Amsterdam tel: 020-6234596, fax: 020-6267795 www.coc.nl (startpagina COC-verenigingen)
[email protected] Landelijke Werkgroepen: - Internationaal Beleid
[email protected] - Meer dan Gewenst
[email protected] - Politiek
[email protected] - Roze Gebaar
[email protected] - Training, Advies & Scholing
[email protected] ALBRECHT STICHTING
Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam tel: 020-6234596, fax: 020-6267795
[email protected] EXPRESZO
Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam tel: 020-6234596, fax: 020-6267795 www.expreszo.nl
[email protected] STICHTING SAFE SERVICE
kracht bijgezet. Het is evenwel een verdienste van de redactie, vooral in het geval van Frieda Belinfante en Ru Paré en Do Versteegh, deze levensverhalen aan de vergetelheid te heb-
een volgend onderzoek moet de redactie eens leentjebuur spelen bij Ben Brabers Zelfs als wij zullen verliezen, Joden
in verzet en illegaliteit 1940-1945 (1990), dat de mythe van de laffe jood uitstekend weet te weerleggen.
✑ Hans
Warmerdam
Het begint met nee zeggen. Levensverhalen over verzet en homoseksualiteit 1940-1945. Schorer Boeken, Amsterdam 2006. Verschijnt medio april.
DEN BOSCH
COC ‘s-Hertogenbosch Postbus 1420, 5200 BL Vughterstraat 277 tel : 073-6141675 www.boschroze.nl
[email protected] DEN HAAG
COC Haaglanden Basta - Scheveningseveer 7 2514 HB, tel: 070-3659090 www.cochaaglanden.nl
[email protected] DEN HELDER
COC Noord-Holland Noord Wezenstraat 36 A, 1781 GL tel: 0223-612582
Vestigingen:
COC IJsselstreek Brink 64a, 7411 BW tel: 0570-619149 www.cocdeventer.nl
[email protected]
ALKMAAR
COC Noord-Holland Noord Postbus 1040, 1810 KA Bierkade 14 a, tel: 072-5111650 www.cocalkmaar.nl
[email protected] AMSTERDAM
Judith Schuyf en Klaus Müller (redactie)
BREDA
Postbus 7299, 4800 GG St. Annastraat 10 tel: 076-5226662 www.cocbreda.nl
[email protected]
Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam tel: 020-6233794, fax: 020-6249691 www.safeservice.nl www.vrijbewijs.nl
[email protected]
ben ontrukt. Het belang van geschiedschrijving over homoseksualiteit is daarmee voor mij opnieuw aangetoond. Voor
BERGEN OP ZOOM
COC West-Brabant-West&Tholen Postbus 590, 4600 AN Blokstallen 4, tel: 0164-254235 www.cocbergenopzoom.nl
[email protected]
Rozenstraat 14, 1016 NX tel: 020-6263087, fax: 020-6268300 www.cocamsterdam.nl
[email protected] ARNHEM
COC Midden-Gelderland Postbus 359, 6800 AJ Rijnkade 3, tel: 026-4423161 www.diverzo.nl
[email protected]
DEVENTER
EINDHOVEN
Prins Hendrikstraat 54, 5611 HL tel: 040-2455700 www.coceindhoven.nl
[email protected] ENSCHEDE
COC Twente/Achterhoek Postbus 444, 7500 AK Walstraat 12 tel: 053-4305177 GOUDA
Postbus 3026, 2800 CC tel: 0182-524634
[email protected]
GRONINGEN
COC Groningen & Drenthe Postbus 144, 9700 AC Boterdiep 46 tel: 050-3132620 www.homogroningen.nl/coc
[email protected] HAARLEM
COC Kennemerland Postbus 342, 2000 AH Gedempte Oude Gracht 24 tel: 023-5325453 www.coc-kennemerland.nl
[email protected] HILVERSUM
COC Midden-Nederland Postbus 1631, 1200 BP tel: 06-12544306 LEEUWARDEN
COC Friesland Postbus 708, 8901 BM Maria Annastraat 5-7 tel: 058-2124908 www.cocfriesland.nl
[email protected] LEIDEN
Postbus 11101, 2301 EC Langegracht 65 tel: 071-5220640 www.cocleiden.nl
[email protected] MAASTRICHT
COC Zuid-Limburg Bogaardenstraat 43, 6211 SN tel: 043-3218337 www.coclimburg.nl
[email protected] MIDDELBURG
COC Midden-Zeeland Lange Noordstraat 52, 4331 CE tel: 0118-612280 www.cocmiddenzeeland.nl
[email protected] NIJMEGEN
In de Betouwstraat 9, 6511 GA Villa Lila tel. – info, opvang, winkel: 024-3234237 tel. – secretariaat: 024-3600345
fax: 024-3233717 www.pinknijmegen.nl
[email protected] OSS
COC Brabant Noord-Oost Postbus 551, 5340 AN Sint Barbaraplein 6 tel: 0412-626666 www.cocoss.nl
[email protected] PURMEREND
COC Amsterdam Postbus 786, 1440 AT tel: 0229-420370 Activiteiten: D’Hooghe Ghast, Achter de Kerk 1 www.cocpurmerend.nl
[email protected] ROTTERDAM
Postbus 768, 3000 AT Schiedamsesingel 175 tel: 010-4141555 www.cocrotterdam.nl
[email protected] TILBURG
Stadhuisplein 344 C, 5038 TH tel: 013-5359050 www.coctilburg.nl
[email protected] UTRECHT
COC Midden-Nederland Postbus 117, 3500 AC Oudegracht 221 tel: 030-2318841 www.cocmiddennederland.nl
[email protected] ZOETERMEER
p.a. COC Haaglanden Basta - Scheveningseveer 7 2514 HB tel: 070-3659090 www.cochaaglanden.nl
[email protected] ZWOLLE
Kamperstraat 17, 8011 LJ tel: 038-4210065 www.coczwolle.nl
[email protected]
COC
update |
MAART 2006
| 15
Postzegels Hoe roze is jouw stem? Gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart 2006. Stemadvies op www.gayvote.nl
POST Marokkanen nergens geregistreerd zal staan. Want ik zie niet gauw gebeuren, dat een Marokkaans jongetje zijn fiets pakt om bij de autochtone politie zijn vader, broer, of oom te belasten. Ray te Vrughte, Amsterdam.
Pedoseksueel De homogemeenschap en ook het COC zijn noch van de vereniging Martijn voor Pedoseksuelen, noch van Justitie. Zij hoeven dus niet ‘hun verantwoording te nemen’ voor pedoseksueel verkeer van individuele homo’s, zoals de Marokkaanse gemeenschap vraagt. Net zo min als homogemeenschap en COC hun verantwoording zouden moeten nemen voor andere misdrijven van homo’s. De heterogemeenschap hoeft dat ook niet voor het wangedrag van individuele hetero’s. Homogemeenschap en COC zouden pas dan verantwoording moeten nemen voor pedoseksueel verkeer van homo’s, als zij aantoonbaar pedoseksualiteit vergoelijken. En niets is minder waar. Ik weet niet in hoeverre er Marokkaanse kinderen door homo’s zijn misbruikt (dit moet in ieder geval grondig onderzocht), maar ik kan zo al drie motieven bedenken die mij sceptisch maken naar de claim van de Marokkaanse gemeenschap. 1) Even de slachtofferjas kunnen dragen, in plaats van die eeuwige daderjas. Altijd leuk. 2) Autochtonen belasten. Nog leuker. 3) Homo’s belasten. Leuker gaat niet. Waarbij ik ervan uitga dat seksueel misbruik van Marokkaanse jeugd door
16 |
COC
update |
MAART 2006
Barebackers opsluiten De Duitse politica Kristina Köhler, CDU, pleit voor het verplicht opsluiten van mannen die bewust seks zoeken zonder condoom. Mooi. Maar hoe wil Köhler een wet, die dat mogelijk gaat maken, handhaven? Politie in burger tussen neukende mannen op party’s? En dito politie in de slaapkamers van barebackende mannen? J. Modderman, Amsterdam.
Seks in de bosjes VVD en GroenLinks zijn in Amsterdam op goede gronden vóór het reguleren van seks in de bosjes binnen de bebouwde kom. De PvdA wil ‘geen seks in de openbare ruimte’. Maar weet dat zo´n standpunt geen seks in de bosjes weert. Zoiets als verwachten dat drugsgebruik stopt als je roept dat drugsgebruik verboden is. Seks in de bosjes houdt niet op en daarom moet de boel gereguleerd. Ho-
mo’s moeten beschermd tegen potenrammers, condooms ter plekke verkrijgbaar, en kinderen en recreanten niet geconfronteerd met seksende meneren. Dit vergt uitleg naar de kleinburgerlijke, onwillige kiezer. Uitleg die de PvdA met de komende verkiezingen niet aandurft. Overigens is het niet de homogemeenschap die zijn verantwoording zou moeten nemen en zou moeten stoppen met openbare seks. Seks in de bosjes is iets voor verstopte huisvaderhomo’s. Zelden of nooit zijn openlijk homoseksuelen betrokken. Die hebben hun homocircuit. Vandaar dat seks in de bosjes ook plaatsvindt tussen 16.00 en 22.00 uur. Dan kan pa het maken even weg te zijn. De publieke seksgelegenheden als darkrooms worden pas druk na 23.00 uur ‘s: wanneer pa weer thuis is. Menno de Groot, Amsterdam.
Sites Mochten er homo’s en lesbo’s zijn die wat sterker in de discussie willen staan met christenen en joden. www.theology.edu/ugarbib. htm (voor de wel erg heidense oorsprong van Jahweh (origineel gewoon een geïmporteerde wind-demon uit Ugarith)) en www.unexplainable.
net/artman/publish/printer_1494. shtml (voor de vele tegenstrijdigheden in de bijbel (Nieuwe en Oude Testament)). O. de Beehr, Amsterdam.
Het gras is groener Ik lees dat Hans Kesting zich beklaagt over oppervlakkige homoseks en gebrek aan emotionele diepgang. Dat heeft natuurlijk niets met homoseksualiteit te maken, maar met de verhevigde geslachtsdrift die de combinatie man/man met zich meebrengt. Geslachtsdrift is, zoals het woord al zegt, gerelateerd aan het geslacht, niet aan onze seksuele geaardheid. De heteroman wil ook snelle, felle seks met vrouwen. Vrouwen willen dat niet, omdat hun geslachtsdrift veel lager is. Zij zorgen er voor dat mannen hun wensen moeten uitstellen of sublimeren. En dat heeft na-, maar ook voordelen, zoals gedwongen zijn hun gevoel te verdiepen (zoals ook kinderen die goed worden opgevoed, lees: niet verwend worden, dat moeten). En dan lees ik dat ook Gordon de boel zat is en naar ‘vrouw en kind’ snakt. En ik denk: daar hebben we toch een spreekwoord voor. Bij de buren is het gras altijd groener. Want je zal ze de kost moeten geven, al die huizen-, tuinen-, en bomenbezitters die dromen van een leven zoals Kesting en Gordon. Men kan zich dus maar het
beste aan Nietzsche houden: menigeen weet niet hoe rijk hij is, totdat er van hem gestolen wordt. R. de Later, Lichtenvoorde.
Homo’s en Wereldaidsdag Voorafgaand aan Wereldaidsdag is er veel publiciteit geweest rond veilig vrijen. Met name onder mijn groep, openlijk homoseksuele mannen, is weinig animo voor veilig vrijen. Daar is veel verbazing over, maar ik denk dat ik heb ontdekt wat de reden is van dit gebrek aan animo: de gemiddelde openlijk homoseksuele man heeft veel achter zich gelaten en weinig op met een ‘leven boven veertig’ (waarin je seksueel niet meer aantrekkelijk bent). Er zijn daarenboven zelden kinderen, of vaste partners waarvoor je zou moeten leven. Klaar. Beter twintig goede jaren nu, dan zestig ‘zo-zo-jaren’. O. Burger, Amsterdam. Redactieadres COC update Postbus 3836 1001 AP Amsterdam
[email protected]
@
