Ziekte van Crohn: oorlog in de darmen Premenstrueel syndroom: Bijna alle vrouwen hebben er last van

April-Mei 2014

GEZONDHEIDSMAGAZINE

Zachte winter: vroege hooikoorts

Ziekte van Crohn: oorlog in de darmen

Premenstrueel syndroom: Bijna alle vrouwen hebben er last van SANA nr 42

1

COLOFON I-SANA MAGAZINE Web-en Gezondheidsmagazine Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw [email protected] www.isana.eu Redactieadres: Wegvoeringstraat 66a B-9230 Wetteren [email protected] Uitgave: Tweemaandelijks elektronisch nummer

(behalve de maanden juli en augustus)

Verantwoordelijk uitgever: Monique Kmita Gedelegeerd bestuurder: Danny Zeegers Verantwoordelijke marketing, promotie en advertenties België: [email protected] Verantwoordelijke regie Nederland: Kees Martens Hoofdredacteur: Jan van Bercken Art-Director: Ellen Drenth Artistiek advies: Alvin Bamps

Bestellen? www.nutribell.be

Documentatie & secretariaat: Klaudia Pauwels Abonnementen: Losse nummers : € 3,20 Jaarabonnement: € 32,00 Copyright 2014 Alle in de advertenties en redactionele stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s door derden aangeleverd, vallen onder verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf, instelling of dienst die aanlevert aan Advies Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de rechten van die gegevens kan de uitgever niet aansprakelijk worden gesteld. Advertenties kunnen zonder enige motivering worden geweigerd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De inhoud (teksten en advertenties) van I-sana is geen medisch advies en kan een consult bij een arts niet vervangen. Bij medische problemen of twijfel moet altijd een geneesheer worden geraadpleegd.

2

SANA nr 42

i-sana een uitgave van Advies Media

N

Voorwoord

Wondere natuur

iets is indrukwekkender dan de natuur. Een meesterwerk van vernuft dat planmatig geschikt werd waarin wetten zijn gelegd die nog amper zijn ontdekt. Een palet van bewegende schoonheid, het ballet van de seizoenen, de tinten van rijkdom en de adem van verrassende verwondering. De nieuwe lente. Lente, de schoonheid zonder grenzen. Waar moeten we het zoeken als het zich elke seconde op het theater van onze ogen afspeelt, elke seconde een nieuw programma, een andere belichting, een ander decor, andere geuren, andere sfeer. De regisseur van het heelal heeft ons een schitterend cadeau gedaan. Ik herinner me nog toen ik als kleuter met mijn moeder aan de vijver in de tuin brood naar de eendjes gooide en de onmogelijkste vragen stelde: en waarom verdrinken ze niet als ze hun kop ondersteken, en waarom blijven ze drijven en waar komt de mist vandaan... uit het water? En waar komt de wind vandaan en waar gaat de zon slapen? En waarom slapen de bloemen in de winter en verschijnen ze in de lente? Veel vragen kunnen dwaas lijken, maar voor een kind zijn ze doodernstig en de verwondering voor het gigantische schouwspel van de natuur is het eerste lesboek voor elk klein mensje, waar veel grote mensjes zich niet eens in thuis voelen,

laat staan dat er zinvolle en correcte antwoorden kunnen gegeven worden op eenvoudige interessante vragen. De wereld is een onuitputtelijke bron van schoonheid en verwondering waarvan de variatie en de oneindigheid ons elk seizoen opnieuw verbaast. De natuur, onze natuurlijke woonplaats laat ons groeien, onderwijst ons, vermaant ons, leert onze beperkingen kennen, geeft ons energie, ontspanning, kracht, voedsel, medicijnen en genezing, geeft ons lang leven en geluk. Guido Gezelle, de prins van de Vlaamse letterkunde liet als testament op zijn sterfbed één zin na, de belangrijkste uit zijn leven, een résumé van zijn emoties: „En ik hoorde zo graag de vogelkens fluiten”. Het waren zijn laatste woorden, een ode aan de schoonheid van de wereld, het meesterwerk van de schepping, die hij met onvolprezen woordkunst had geloofd en geschilderd. We hebben nu de mond vol over onthaasting, over nieuwe levensvormen, over bezinning, want we gaan ten onder aan zenuwen, worden depressief van de dingen rondom ons, terwijl de oplossing binnen ons gezichtsveld ligt. De zalvende, rustgevende, verkwikkende, geduldige en afwisselende rijkdom van de natuur. Wondere natuur!

Jan van Bercken Hoofdredacteur SANA nr 42

3

nhoud

06

26

06

Massage: balsem voor lichaam en ziel

28

Lente op Abdijsite Herkenrode en in de Japanse Tuin

Verjongend, ontspannend, genezend

Opening van het seizoen: fietsen, wandelen en proeven

10

32

Hoe tabaksverslaving temmen?

Cholesterol

32

Tabak: de geniepige killer

12

Waarom geen frisdrank voor kinderen?

Slechte schoolresultaten en slechte gezondheid!

14

12

14

36

36

Premenstrueel syndroom: Bijna alle vrouwen hebben er last van

Wat kan je doen tegen PMS?

40

Heilzame planten en hun toepassing

Ouder worden, is geen ziekte

Beleef jaren langer plezier aan het leven

Blauwe bosbes: tegen oog- en suikerziekte

20

44

Ziekte van Crohn: oorlog in de darmen

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

Gluten- en zuivelvrij dieet, wel visolie, probiotica, plantaardige eiwitten, geen stress!

24

Kruidige wortelcake

50

Echinacea

Je huid smeekt erom!

26

OSTEOPOROSE: Vitamine K2 voor een sterk skelet

Als de kalkopname gestoord is, kunnen talrijke ziekten optreden

4

Eeuwenoude Chinese remedie helpt bij te hoog cholesterol

SANA nr 42

20

46

De groene vingers van Ivo Pauwels

Oosterse papavers: de lust van de hommels

50

Zachte winter: vroege hooikoorts

Ook steeds meer kinderen worden allergisch...

SANA nr 42

5

Massage: balsem voor lichaam en ziel Oxytocine: het gelukshormoon door masserende handen

A

ls je kind gevallen is, dan wrijf je over de zere plek. Als je je arm of knie bezeerd hebt, dan wrijf je met de warme hand over de gekneusde of gestoten zone. En wat gebeurt er? De pijn vermindert snel, je voelt meteen beterschap. In de geneeskunde is de kracht van massage al langer bekend. Massage is niet meer weg te denken uit ons leven. Het kan behaaglijk zijn als het met kennis van zaken en op het gepaste moment wordt toegepast: dat betekent nooit op een geschonden huid, nooit bij koorts, nooit bij open wonden of breuken. Het is goed dergelijke massages in professionele handen toe te vertrouwen. Maar ook in de wellnesssector heeft massage zijn plaats gekregen: voor een mooie huid, een betere doorbloeding, minder rimpels, een lokale vermagering of gewoon omdat het prettig en ontspannend is en de stress verjaagt.

6

SANA nr 42

Verjongend, ontspannend, genezend Massage werkt! Bij rugklachten is het zelfs een ontspannende en ook genezende therapie. Maar niet alleen bij rugproblemen heeft massage zijn nut, ook bij pijn van spieren en gewrichten, inwendige pijnen en krampen, depressie en zelfs kanker heeft massage bewezen een belangrijk onderdeel van het genezingsproces te kunnen zijn. Daarover is door het Amerikaanse overheidsinstituut NCCAM (National Centre of Complementary and Alternative Medicine) onderzoek gevoerd en gepubliceerd. Massage is geen placebo, heeft geen imaginair effect, het heeft zeer zeker een volwaardige plaats in de geneeskunde verworven en ook in de wellness zijn manuele behandelingen niet meer weg te denken. Ontstressend Als je afgebeuld wil worden, kan je naar een fysiotherapeut gaan die je flink door elkaar schudt, rekt en trekt tot het pijn doet, de grens van de spieren en de gewrichten opzoekt om ze te verleggen. Sportmassage is er een onderdeel van. Het nut daarvan is complementair aan de persoonlijke opwarming en training vóór een wedstrijd. Maar ondanks het feit dat massage ook kan ontspannen, of net de concentratie verhogen omdat je doelbewust gericht bent op een grote sportprestatie, de doorbloeding kan gestimuleerd worden en dus de prestatiemogelijkheden kunnen worden verhoogd, is de persoonlijke training, het verleggen van het niveau en het verhogen van de inspanning toch belangrijker, evenals de fysieke opwarming die zich niet tot massage kan beperken. Sportprestaties verschillen natuurlijk van ontspanning en beweging die niet in competitieverband wordt gedaan. Zo kan massage na een zware inspanning, een drukke werkweek, een overladen programma, toch heel ontspannend en

heilzaam zijn als het met verstand, met helende zachte handen, zalvende oliën en in de juiste temperatuur wordt toegepast. De huid heeft antennes met de ziel en de ontspanning van de huid en de spieren zal zich voortzettend in de gedachten en de geest. Na een ontspannende massage is men weer rustig, de problemen vergeten en de stress is ontmanteld. Men voelt zich weer frisser, jonger en gezonder. Daarover is in het Centrum voor Functioneel Neuromusculair Onderzoek van het Instituut voor Myologie in Parijs onderzoek verricht. Een goede massage verlaagt ook het cortisolgehalte in het bloed, het zogenaamde stresshormoon! Ontzurend We eten verkeerd: te zoet, te vet, te zout, te veel, te geraffineerd. Gevolg: het lichaam verzuurt. Een ontzurend dieet met meer fruit en groenten, minder vlees en zuivel, meer vezels zoals volkoren en minder geraffineerd, minder suiker, maar meer rauwkost, minder koffie en alcohol, maar meer water, zou al heel wat oplossen en het lichaam alkaliniseren. Dat is de beste garantie om ziekten te voorkomen, ook kanker. Naast dat ontzurend dieet kan warmte en massage helpen om het lichaam te ontzuren. Een saunabeurt, een infraroodsessie en nadien een massage zijn ideaal om het melkzuur uit spieren te verwijderen en ook om het lichaam te helpen “ontslakken”. Vooral in de lente, waar we gehinSANA nr 42

7

derd worden door het wintervet (te lang stil gezeten, te weinig buiten gewerkt of gesport en te onnatuurlijk gegeten en gesnoept) kunnen we een ontzuring en ontslakking best gebruiken. Massage kan iets doen aan de spiervermoeidheid, aan pijnlijke zones in het lichaam en is een goede basis om de winterblues te helpen verjagen en uitputting na de winter te voorkomen. Door de mechanische invloed van de massage worden prikkels opgewekt die de vermoeidheid verdrijven en fysiologische reacties oproepen. Mirakels bestaan niet meer en het zal niet meteen alle wintermoeheid wegwerken, maar wel dermate ontspannend zijn dat met een goed gevoel weer opgestart kan worden. Niet voor letsels Melkzuur kan behoorlijk snel uit de spierweefsels worden verwijderd. Massage en warmte kunnen daar bij helpen. Na een grote inspanning kan je merken dat dit melkzuur op twee uur tijd geëlimineerd werd. Als je dagen later nog pijn hebt in de spieren is dat niet

8

SANA nr 42

het gevolg van melkzuur, maar wel van microletsels en daar helpt geen massage voor. Enkel rust, warmte en lichte bewegingen zijn daarvoor aangewezen. Wel is de relaxerende kracht van massage niet te ontkennen en ook niet te onderschatten. Zo is het bekend dat grote sportvedetten na de wedstrijd op de massagetafel in slaap vielen omdat ze zich zo behaaglijk voelden doordat hun spieren zich ontspanden, en zij tenslotte ook helemaal, als gevolg van de massage. Verstandige therapeuten en masseurs weten dat ze op verwondingen niet moeten masseren, het zou het probleem alleen maar vergroten. De letsels moeten eerst genezen zijn en dan pas kan men door manipulatie, de circulatie weer verbeteren en de genezing en versoepeling versnellen. Hormonale effect Ook in de wellness is massage niet weg te denken vanwege het rustgevende en relaxerende gevoel. Aanrakingen en massages geven een gevoel van welbehagen: denk maar aan het

troostend vermogen van een omhelzing als je iemand die in de miserie zit, wil helpen. Maar ook aanrakingen van de huid hebben een tonifiërend en balsemend effect op de ziel. Door aanrakingen en lichte massages wordt het knuffelhormoon oxytocine opgewekt, dat rust geeft, ontspant en een aangenaam gevoel aflevert. Als zo’n massage s’ avonds gegeven wordt, zal de nachtrust zeker worden bevorderd. Ook als anti-stresstherapie, op een relaxweekend, een ontspannende vakantie kan een massage wonderen verrichten. Door de stress, een overvol agenda, de beslommeringen van elke dag maakt ons lichaam al te weinig oxytocine aan, hoewel we dat hard nodig hebben. Niet alleen de spieren raken verkrampt, ook onze geest en onze gevoelens. Dan kan zo’n lading oxytocine die er via de huid in gemasseerd wordt, echt deugd doen, een zaligheid om te beleven. De Zweedse hoogleraar fysiologie Kerstin Uvnas Moberg noemde de oxytocinefactor in haar werken dan ook het “gelukshormoon” dat via de handen van de masseur in het gevoel van de patiënt wordt binnengebracht.

Verjongend effect Massage heeft ook een verjongend effect doordat het de doorbloeding in de verouderende en steeds dunner wordende huid stimuleert, daardoor de collageenproductie verbetert, de hydratering bevordert en dus de huid verjongt. Dat is geen fabeltje, dat kan je constateren bij jezelf: als je jezelf dagelijks gedurende vijf minuten voor de spiegel het gezicht zou masseren, dan kan je na een maand het verschil merken. De huid op de dijen heeft ook de neiging om te verslappen en te verouderen. Ook hier kan massage, maar dan met ferme bewegingen eventueel met gebalde vuist, een heilzaam en verjongend effect realiseren, vooral als ook andere regels in acht worden genomen: - niet roken - meer bewegen, minstens een half uur per dag - niet in de zon lopen en geen zonnebank, want de zon veroudert de huid fel - genoeg drinken, (thee, water en soep) - wisseldouches nemen om de doorbloeding te stimuleren. Monique van Hasselt

SANA nr 42

9

Hoe tabaksverslaving temmen?

S

toppen met roken is een van de moeilijkste dingen die er zijn, omdat tabak verslavend is. Recent onderzoek heeft aangetoond dat tabaksfabrikanten de sigaretten wel lichter maken, maar er wel meer verslavende stoffen aan toevoegen. Men denkt goed bezig te zijn door lichtere sigaretten te kopen, maar uiteindelijk bevat rook kankerverwekkende stoffen, nicotine en blijft het een schadelijke, verslavende bezigheid. Ook de filters werden zodanig vernieuwd dat rokers tegenwoordig 15 percent meer nicotine binnen krijgen, dat concludeerden onderzoekers van de University of Massachusetts na onderzoek van de grootste Amerikaanse tabaksproducten. De industrie wil de afhankelijkheid van tabak op zoveel mogelijk manieren verhogen, zegt prof. Tytgat, toxicoloog van de KUL.

Slechts drie percent van rokers kan er autonoom mee breken, al de rest hervalt of geeft het vroegtijdig op. Er zijn zoveel factoren mee gemoeid: de rookhonger die aangewakkerd wordt door nicotine en verslavende stoffen in tabak, er is een psychologische factor, want men begint niet te roken omdat men het lekker vindt, maar om erbij te horen, groot te zijn, zich geëmancipeerd te voelen.

10

SANA nr 42

Schuldcomplex Volgens twee Nederlandse longartsen willen ze een openlijke strijd beginnen tegen actoren in de academische en politieke wereld die belangen hebben in de tabakslobby. Ze willen hen een schuldcomplex aanmeten omdat ze meewerken aan een organisatie die doeltreffend en zeker mensen de dood injaagt. Longartsen Wanda de Kanter en Pauline Dekker van het Ziekenhuis in Beverwijk zijn van mening dat gewone voorlichting niet helpt en toch niet opweegt tegen de geraffineerde technieken van de tabaksindustrie. Daarom willen ze de namen van “geheime commissarissen” uit de universitaire wereld en aandeelhouders en politiekers gewoon met naam en toenaam bekend maken. Ze vinden deze mensen dom en gewetenloos, want ze hebben bloedschuld aan de dood van honderdduizenden mensen. Rookhonger De drang naar tabak heeft zowel een emotionele en psychische kant als een lichamelijke verslavende. Daarom zijn een paar stoffen uit de natuur een goed hulpmiddel: grote weegbree, avena, bosbes, ginseng, zwarte peper. Zo’n prima middel is bijvoorbeeld Fumexit spray, omdat het de drang om te roken inperkt. Op die manier wordt stoppen gemakkelijker.

Advertentie

Tabak: de geniepige killer

leven met niet minder dan 10 jaar verlengen. Zelfs wie op 50-jarige leeftijd stopt voegt beslist nog meer jaren aan zijn leven toe. Ook weinig roken verkort de levensduur. Vrouwen die minder dan 10 sigaretten per dag roken, verdubbelen hun kansen om vroegtijdig te sterven. Vooral de combinatie van tabak en de anticonceptiepil is dodelijk en maakt meer slachtoffers onder jonge vrouwen dan het verkeer. Vorige maand werden daarom in Straatsburg de nieuwe tabakrichtlijnen van kracht. Sigaretten met een smaakje worden verboden, en voor menthol heeft men nog een paar jaar geduld. De smaken waren erop gericht het roken aantrekkelijker te maken en bovendien waren deze stoffen nog meer verslavend en versterkten ze het effect van nicotine.

Stoppen met roken? Op een natuurlijke manier?

Fumexit

mondspray helpt! Eigenschappen van het product:

• Vermindert de ontwennings- verschijnselen • Ondersteunt/versterkt het zenuwstelsel • Doet de behoefte aan nicotine verminderen • Heeft een negatief effect op de smaak van een sigaret • Is antioxidatief • Effectieve natuurlijke samen- stelling • In handig spray flesje

Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2186-716 (of vraag ernaar in de betere natuurwinkel)

Hans de Groot

Later wordt het een geconditioneerde reflex: men kan niet telefoneren zonder sigaret, niet op de computer werken of studeren zonder tabak. Verslavende stoffen Een studie van de universiteit van Oxford in het gezaghebbende blad The Lancet vermeldde dat vrouwen die voor hun veertigste stoppen met roken, hun

www.fytobell.be SANA nr 42 11

Slechte schoolresultaten en slechte gezondheid! _____________ --------------

P

Waarom geen frisdrank voor kinderen?

epdrankjes en frisdranken zijn vanwege hun gehalte aan pure suiker ofwel aan kunstmatige suikers bijzonder slecht voor kinderen en jong-volwassenen. Ze veranderen het suikergehalte in het bloed, beschadigen de tanden, veroorzaken diarree en groeistoornissen en verhogen de vatbaarheid voor infecties aanzienlijk.

Dokter Wolfgang Lehmann, een kinderspecialist uit Hamburg stelde dat door frisdranken en pepdrankjes bij kinderen een verhoogde vocht- en suikertoevoer bestond dat leidde tot gebrek aan eetlust, tot eiwit- en ijzergebrek en een

12

SANA nr 42

te laag hemoglobinegehalte waardoor de vatbaarheid voor infecties toenam en slapeloosheid eveneens het gevolg was. Veel kinderen op jonge leeftijd zitten al met slechte tanden en cariës, vanwege de calciumoplossende vruchtenzuren

in veel frisdranken. Verse vruchtensappen zonder toevoeging van suiker is het enige alternatief. Die zuivere vruchtensappen moeten zelfs verdund worden zodat de natuurlijke vruchtenzuren niet te agressief zouden zijn. Thee, karnemelk, bronwater en groentensappen zijn natuurlijk zeer goede alternatieven. Maar suiker, fructose of kunstsuiker moet nergens worden aan toegevoegd! Beangstigend Door de hypoglycaemie die ontstaat als gevolg van een te hoog gebruik van fructose of van cafeïnehoudende dranken zoals cola’s, koffie en pepmiddelen uit de disco’s kunnen volgende symptomen bij jongeren optreden en die lijst is niet gering: -Ze kunnen slecht tegen de kou. -Last van vochtige handen. -Jongeren met bleke, dus weinig gepigmenteerde huid hebben nog vaker last van hypoglycaemie. -De lust om met drugs te beginnen vergroot en de kans op verslaving is ook groter. -Angst, agressiviteit, slapeloosheid, onevenwichtigheid en moeilijker opvoedbaarheid is ook een mogelijk gevolg. -Ze krijgen het moeilijker om met roken op te houden. -Ze vervallen gemakkelijker in een snoepmanie. -Alcohol kan de volgende stap zijn, vandaar dat in sommige pepmiddelen dit al gemengd wordt. De jongeren gaan het haast ongemerkt gebruiken. -Het aantal allergieën neemt toe. -Jongeren verliezen haar op de zijkant of de buitenkant van de kuit uiteraard bij mannen. - Op de zijkant van het slaapbeen is er een overdaad aan pigmentering van de huid. -Verhoogde vatbaarheid voor neusverkoudheid. -De snijtanden van de onderkaak degenereren vlugger. -De boezem bij jonge vrouwen is minder ontwikkeld. -De wijsvinger is langer dan de vierde vinger.

-Uitgesproken ronde vorm van alle vingers aan het uiteinde. -Verminderd gewicht, maar te zwaar op de heupen. -Meer last van indigestie. -Meer voorkomen van gekantelde baarmoeder. -Vaak optredende miskramen. -Bij koud weer verschijnen witte vlekjes op de huid, dit zijn plaatsen waar de bloedvaten samentrekken. -Meer pijn onder de ribbenboog. -Concentratiestoornissen en slechte resultaten op school zijn evidente gevolgen van hypoglycaemie. Het volstaat de proef op de som te nemen om snel tot een normalisering van het organisme te komen: vezelproducten zoals volkorenbrood, groenten en vruchten, waardoor het lichaam weer de beschikking krijgt over meer enzymen, vitamines, mineralen en oligo-elementen, zodat het metabolisme weer kan worden genormaliseerd. Het bloedsuikergehalte kan weer normaal worden door samengestelde koolhydraten te gebruiken. Geraffineerde producten moeten worden geweerd. Voldoende beweging hoort hier uiteraard bij. Sommige medicijnen zoals de pil en corticosteroïden kunnen de bloedsuikerspiegel beïnvloeden en zijn best te mijden. Jan van Bercken

SANA nr 42

13

Langer leven: hoe doe je dat?

Beleef jaren langer plezier aan het leven Ouderen zijn ook een kwetsbare groep. Heel vaak is dat het gevolg van ontoereikende voeding. Ze zorgen vaak niet goed voor zichzelf, eten onregelmatig en gemakshalve koken ze te weinig. Ze vertonen dan ook niet zelden gebreksziekten. Als vroegtijdige verslechtering van de eetgewoonten wordt tegengegaan, worden veel menselijk leed en kosten bespaard. Goede voeding voorkomt complicaties, verhoogt de kwaliteit van het leven en maakt duurdere zorg onnodig.

Vetten in de voeding Het is erg moeilijk om oudere mensen nieuwe voedingspatronen aan te leren. Ze moeten anders leren denken over het belang van vetten en gezonde oliën ontdekken. Eén eetlepel koud geperste lijnzaadolie (in de koelkast bewaren) per dag is uitstekend. Daardoor worden Omega-3 vetzuren in het lichaam gebracht, heel belangrijk, want de meeste mensen hebben een overdosis aan Omega-6. Ook vette vis is een gezonde afwisseling in het menu. Liever vis op tafel dan vet vlees. Zo veel mogelijk

∆

Betekenis van vitamines Om gezond ouder te worden spelen vitamines een belangrijke rol. Vitamines, waarvan tekorten op oudere leeftijd speciale aandacht verdienen, zijn vitamine C, D, B6, B12 en foliumzuur. Tekorten aan deze vitamines kunnen gevolgen hebben voor het zenuwstelsel

(B6, B12 en foliumzuur), organen ( B12 en foliumzuur) en skelet en spieren (vitamine D). Vitamine D is een knelpunt voor ouderen, die weinig buiten komen. Het is nochtans heel belangrijk om ontstekingen en zelfs kanker te helpen voorkomen.

Ouder worden, is geen ziekte

O

Deel 2

uder worden heeft veel voordelen: je krijgt ervaring, je relativeert gemakkelijker, je hebt het leven door, je bereikt een evenwicht. Maar er zijn ook enkele nadelen: er kunnen kleine ongemakjes komen die mettertijd groter kunnen worden. Dat hoeft niet zo te zijn. Je kan er zelf heel wat aan doen. Wonderpillen bestaan wel niet, maar met evenwichtige voeding en op de juiste wijze functioneren, kan veel ongemak worden voorkomen en kunnen jaren plezier aan de leeftijd worden toegevoegd.

14

SANA nr 42

SANA nr 42

15

gebruik maken van olijfolie in de plaats van boter en margarine zeker schrappen. Gebruik wel tenminste 400IE aan vitamine E (tarwekiemolie) om schade door vrije radicalen te voorkomen. Dit soort olie oxideert makkelijk, ook in het lichaam, vitamine E voorkomt de schade door deze oxidatie. Gebruik wel de natuurlijke vitamine E, niet de synthetische. Eet dagelijks groenten en fruit, gebruik geen margarine, eet weinig dierlijk (verzadigd) vet, eet meer plantaardig onverzadigd vet, twee keer per week vette vis, weinig vlees, bak alleen in olijfolie of kokosvet en eet dagelijks een slaatje. Beperk het aantal calorieën, eet alleen volkorenproducten, gebruik geen suiker en kauw je eten goed. Eet zoveel mogelijk biologisch geteelde producten. Gewrichtsslijtage en reumatische artritis komen bij ouderen ook zeer veel voor. Patiënten die aan deze aandoeningen lijden, kunnen door het gebruik van extra visolie, vitamine C, glucosaminesulfaat, chondroïtinesulfaat en curcuma het ziektebeeld verbeteren. Osteoporose Heel wat oudere mensen, vooral vrouwen, beginnen op een later tijdstip van hun leven aan botontkalking te lijden. Dat hun botten dunner en brozer worden, heeft o.m. te maken met een veranderende hormonenhuishouding. Het gevolg hiervan is dat ze gemakkelijk botbreuken oplopen, de heupbeenderen snel verslijten en de ruggenwervels inzakken. Door regelmatige lichaamsbeweging kan wat verholpen worden. Uiteraard voeding aanpassen: extra kalk krijg je vooral via groenten en uiteraard is ook de vitamine D van belang.

16

SANA nr 42

Verstopping Veel ouderen hebben last van verstopping. Ze hebben meestal te weinig lichaamsweging of nemen te weinig vezels in hun dieet. Wat tips: - 1. Wit meel vervangen door roggebrood of tenminste volkorenbrood. Zilvervliesrijst, tarwezemelen en volkorenproducten op het menu zetten. Aan verse en rauwe groenten (zoals wortelen, ui, prei en koolsoorten) de voorkeur geven. Ook veel vers fruit eten (vooral pruimen en abrikozen). - 2. ’s Morgens op de nuchtere maag een glas lauw water drinken. - 3. Zich op regelmatige tijdstippen ontlasten. - 4. Bij verstopping helpt soms koud getrokken thee van sennebladeren en een goed natuurlijk middel zoals Frangulabiose op basis van sporkehout. Bloedsomloop Stimuleer de bloedsomloop als volgt: - Eet of drink zo weinig mogelijk zout, vlees, kaas, koffie en alcohol. - Eet meer volkorenproducten, kwark, rauwkost, knoflook, zilvervliesrijst. - Rook niet. - Wandel minstens een halfuur per dag. - Eet voldoende fruit en groenten zodat je genoeg vitamine C krijgt.

∆

Prostaat Ouder wordende mannen hebben dan weer hun eigen problemen. Voor hen is de prostaat een gevoelig punt: liefst 20% van alle 50-jarigen, 50% van alle 70-jarigen en 80% van alle 80-jarigen krijgen met dit probleem af te rekenen. Bij de mens is de prostaat ca. 3 cm. lang. Bij het ouder worden, is vergroting vaak het gevolg. Vooral na het 45ste

jaar neemt de omvang geleidelijk toe, waardoor het legen van de blaas moeilijker wordt. Je merkt het aan de frequente drang tot plassen, een slappe straal, “stotteren” van de urine en nadruppelen. Prostaatvergrotingen kunnen onschuldig zijn, maar ook niet altijd. Een vergrote prostaat kan wijzen op prostaatkanker. Men wordt stilaan afkerig tegenover algemene screening, omdat het vaak een traag groeiende kanker is. Elke 50-plusser kan zelf veel doen: wees alert voor overdaad van vlees, specerijen, alcohol, cola en koude dranken. Er bestaan goede natuurlijke middelen op basis van wilgenroosje, en isoflavonen uit lijnzaad en soja, pompoenpitten en zaagpalm zoals in Proflabell, die de prostaat rustig houden.

SANA nr 42

17

Advertentie

In de nasleep van de winter...

4

Lentekwalen effectief aanpakken Slanker is gezonder Vetzucht verkort het leven, wordt overal gezegd en geschreven. Maar dat is een te algemene benadering van het probleem want in een aantal gevallen gebeurt het omgekeerde: soms zijn dikkerdjes gezonder dan graatmagere mensen. Het ligt aan de conditie en die kan bij iemand die wat molliger is beter zijn dan bij een ranke bonenstaak. Dat is trouwens gebleken uit een onderzoek aan de universiteit van Houston, waar ongeveer 22.000 mannen werden onderzocht. Wie een goede conditie had, bleek een tweemaal hogere levenskans te hebben dan diegenen die een slechte conditie hadden. Magere mannen met een slechte conditie bleken een hogere kans op overlijden te hebben dan de dikkerdjes met een slechte conditie. Maar als de studie wat uitgebreid werd, zag men dat magere mannen met een goede conditie een veel lager sterftecijfer lieten zien, dan dikke mensen met een goede conditie. Uiteindelijk bleek zelfs dat fitte magere mannen een driemaal lager sterftecijfer hadden dan nietfitte magere mannen. Er is dus magerte en magerte en vetzucht en vetzucht... een gewichtsdaling op zich heeft dus helemaal geen invloed op het cardiovasculaire risico. Ook voor kanker werden geen significante verschillen bemerkt. Wel stelde men vast dat de sterfte door

18

SANA nr 42

suikerziekte met bijna de helft naar beneden ging als men sterk vermagerde. Integendeel merkte men zelfs dat vrouwen die een drastische vermageringskuur volgden een sterk verhoogde kans op overlijden door hart- en vaatziekten vertoonden. Eigenlijk komt het neer op wat Walford zijn high/lowdiet noemt: weinig calorieën, maar goede gezonde en evenwichtige voeding met veel vitamines. Weinig of veel eten: het lichaam maakt op een bepaald ogenblik toch een balans op en zet zich in evenwicht. Zelfs al blijven mensen zich volproppen, zegt hij, ze gaan nooit 300 kilo wegen, er komt een begrenzing. Maar dat is ook het geval bij een laag calorisch dieet. Als iemand echt meer eet, dan is de verdikking begrensd, maar als iemand weinig begint te eten, kan het heel lang duren vooraleer het vet eraf is. Het basisgewicht wordt bepaald door de energiebalans. Als je daar 20 percent onder blijft dan leef je langst, maar op voorwaarde dat je voldoende vitamines en mineralen naar binnen krijgt. Jan van Bercken Volgend nummer: Oud en toch pienter blijven

max Echinacea Viervoudige krachtpatser voor uw weerstand l Met vier verschillende extracten, dus viermaal sterker. l De superbooster voor uw immuniteit in elk seizoen. l Bij winterse indringers, bij zomerse aanvallen: EchinaceaMax4 helpt u er zo weer bovenop! Dosering: 3 x 1 capsule per dag EchinaceaMax4 van AlkPharma is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met CNK bestelcode: 3139-581 PET-verpakking van 60 capsules. Prijs € 24,95 PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158

www.alkpharma.be SANA nr 42

19

Gluten- en zuivelvrij dieet, wel visolie, probiotica, plantaardige eiwitten en geen stress!

I

edereen maakt het wel eens mee als er van dieet veranderd wordt, op reis in een exotisch restaurantje wordt gegeten, of als je op straat van een stalletje voedsel of ijs hebt gekocht: gierende diarree. Een paar dagen voorzichtig zijn en de darmen hebben zich hersteld. maar bij de ziekte van Crohn is het toch wat anders. In Nederland en België samen lijden naar schatting een kleine honderdduizend patiënten aan deze ingrijpende aandoening.

Ziekte van Crohn: oorlog in de darmen

20

SANA nr 42

De ziekte van Crohn komt steeds meer voor en ook op jongere leeftijd. Het is een typisch probleem voor de geïndustrialiseerde wereld. De ziekte wordt genoemd naar de Amerikaanse arts Burrill Crohn die voor het eerst het probleem definieerde en een onderscheid maakte tussen andere ontstekingsreacties van het darmkanaal. Het is met colitis ulcerosa of bloedende darmverzwering, de meest voorkomende darmziekte en een chronische ontsteking van de overgang tussen dunne en dikke darm, hoewel het hele spijsverteringskanaal bij het proces kan betrokken zijn: van anus tot zelfs de mond. Het probleem wordt soms verward met een spastische of prikkelbare darm, waarbij sommige soorten voedsel (rauwkost bijvoorbeeld) ook spasmen, pijn en diarree kan veroorzaken. Bij Crohn gaat het om een ontstekingsreactie en dat vertaalt zich ook in de CRP-waarden bij een bloedonderzoek. De klassieke geneeskunde staat er vrijwel machteloos tegenover en moet zich beperken tot het milderen van de verschijnselen, zodat de patiënt een draaglijker leven kan leiden. Toch kunnen niet toxische, - zeg maar natuurlijke - behandelingen nog heel wat, als op tijd voor die behandeling wordt gekozen. De American Journal of Gastroenterology waarschuwt er dan

ook voor om tijdig te behandelen vooraleer secundaire problemen zoals diabetes, depressie, oogcatarre, osteoporose en anemie of ernstige huidziekten zich manifesteren. Hoe merk je het? Doorgaans worden patiënten opgeschrikt als er zich bloed in de stoelgang bevindt. Dit kan evenwel ook andere oorzaken hebben. Ze denken dan aan kanker, terwijl de ziekte van Crohn ook voor gelijkaardige problemen kan zorgen: buikpijn, diarree, krampen, opgeblazen gevoel, gewichtsverlies, huidaandoeningen en koorts. Alles wijst dus op een ontsteking. Niet dat het gemakkelijk is om een heel precieze diagnose te stellen, want soms is er een fijne grenslijn tussen colitis ulcerosa, een zwerende darmontsteking en de ziekte van Crohn. Er zijn trouwens nog andere kwalen die erop lijken zoals darmtuberculose, kanker van de lymfeknopen in de darm, ontsteking van de divertikels of darmlobben en zelfs endometriose bij vrouwen, waarbij het baarmoederslijmvlies ontstoken is en die ontsteking zich ook buiten de baarmoeder uitbreidt en vergroeit met de darm. Verstoorde voedselopname Zoals bij alle auto-immuunziekten is er

SANA nr 42

21

Parasieten, schimmels en stress Bij 70 percent van de Crohnpatiënten speelt stressgevoeligheid een belangrijke rol. Het zijn doorgaans emotioneel gevoelige mensen die zichzelf voortdurend in vraag stellen. Bij een derde zijn er zelfs psychiatrische problemen, tot ernstige depressie toe. Uitpraten van problemen, een realistisch levensprogramma en een werk waar ze zich goed in voelen, is van essentieel belang. Rokers zijn in het nadeel. De ziekte verergert er door. Men treft Crohn ook minder aan bij niet-rokers. Kwikamalgamen worden best verwijderd. Sommigen

moeten ook opletten met bepaalde medicijnen zoals aspirine, want ze kunnen een bloeding veroorzaken. Men heeft bemerkt dat schimmels een grote rol kunnen spelen, evenals parasieten. Het is al vaker voorgekomen dat patiënten die zich laten behandelen tegen schimmelinfecties, ook hun Crohnprobleem opgelost zagen. Ook bacteriën en resten van bacteriën kunnen een rol spelen zelfs de mycobacterium paratuberculosis. Deze bacterie kan voorkomen in zuivelproducten. Vandaar dat Crohnpatiënten doorgaans heel gevoelig en slecht op zuivel reageren. Soms worden bepaalde vaccins als schuldige aangeduid, zoals het mazelenvaccin. Een studie in Schotland en gepubliceerd in the Lancet bevestigde dat: bij kinderen die tegen mazelen gevaccineerd waren, steeg het aantal Crohnpatiënten zevenvoudig.

SANA nr 42

EL GEHE ITE! S E D UW ERNIE

V

Uw online gezondheidsadviseur BOVERTE is een moderne internetwinkel. Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd en een goede service.

Goed dieet Crohn oplossen is niet eenvoudig, maar men kan wel de patiënt comfort teruggeven. Daarom geen gluten, geen zuivel, maar wel een hoog vezeldieet met havervlokken, groenten en vooral het sap van kolen die geneeskrachtig zijn t.o.v. de mucosacellen. Minder dierlijke eiwitten en meer plantaardige proteïnen. Visolie Omega-3 is bijzonder goed voor hen. Met minstens 2 à 3 gram per dag verbeterde bij de helft van de patiënten de toestand significant. Lijnzaadolie vermindert evenals Omega-3 de ontstekingen. Alle vitamines van de B-groep zijn belangrijk, evenals zink, magnesium en calcium. Tenslotte kunnen acidophilus bacteriën uit een goed probioticum helpen de darmflora te herstellen (Digesbiose). Gember, curcumine, Echinacea, kamille en pepermunt evenals het sap van Aloë Vera kunnen de toestand verbeteren. Voedingsmiddelen die gisting veroorzaken moeten worden vermeden. En tenslotte is een prettige omgeving, met vriendelijke en hartelijke mensen van kapitaal belang voor de Crohnpatiënt. Jan van Bercken

22

Advertentie

een malabsorptie van nutriënten uit het dieet. Daarop moet dringend worden ingespeeld omdat patiënten met het syndroom van Crohn veel eiwitten via de darmen verliezen. Ook lijden ze vaker aan ijzertekort vanwege de bloedingen in de darmen en er is meestal ook een tekort aan zink vanwege de diarree. Van zodra er ook depressieve stemmingen bijkomen, merkt men ook dat de er een acuut tekort is aan vitamines van de B-groep: B6, B9, B1, B2 en ook de vitamine A. In de meeste gevallen hebben deze mensen ook een probleem met gluten en melksuiker. Ze doen er goed aan tarwe en zuivelproducten te vermijden en over te schakelen op een glutenvrij dieet: Essenenbrood (brood dat gebakken is van gekiemde tarwe, zodat de gluten verdwenen zijn), maïs, havervlokken, boekweit, quinoa.

U koopt bij Boverte omdat… • U toegang heeft tot het complete assortiment producten van Fytobell®, Nutribell®, Ellen Dee® en Kilonorm®. • U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt. • U met korting op uw bestelling kan aankopen. • De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd. • U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft. • Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is. Daarnaast kunt u 7 dagen per week bij onze klantenservice terecht. • Wij garant staan voor een optimale service. • Wij u helder en duidelijk over de producten informeren via de website, per telefoon en via e-mail.

www.boverte.com De beste zorgen uit de natuur!

e-mail: [email protected] - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48

SANA nr 42

23

Advertentie

Echinacea: je huid smeekt erom!

D

e Indianen weten het al eeuwen: Echinacea of Rode Zonnehoed is van onschatbare waarde voor de gezondheid. Ze kauwden op bloemen en blaadjes om de immuniteit te versterken, werden minder ziek, ze genazen sneller en er kwamen minder ontstekingen als ze zich hadden verwond. Zowel inwendig als uitwendig was het een merkwaardig geneeskrachtig kruid. Maar ook de huid kon er profijt van trekken.

Alfred Vogel bracht die wetenschap mee van bij de Indianen en zodoende werd er ook in Europa onderzoek gedaan naar de weldaden van Echinacea. Het bleek een prachtig middel tegen winterse kwalen, zowel om problemen te voorkomen als om ze te behandelen en sneller weer fit en gezond te worden. Intussen hebben meerdere wetenschappelijke rapporten over de geneeskrachtige eigenschappen van Echinacea bericht. De tinctuur van de gehele plant, waarbij zowel de wortel, de blaadjes, de stengel als de bloem worden gebruikt, heeft de beste kwaliteiten. Als Echinacea bovendien gecombineerd wordt met vitamine C is het meer dan tachtigmaal krachtiger en een

goede bondgenoot om winterse problemen op afstand te houden of te genezen. Maar ook uitwendig is Echinacea een wonderkruid. Zowel schaafwonden, bulten en builen, ontstekingen, kleine alledaagse verwondingen bij het sporten of karweien, maar ook schrale broze huid vinden in Echinacea een goede bondgenoot. Ellen Dee maakte er een prima crème van, in een mooie en handige box. Perfect voor in de handbagage, de handtas, de reistas of in het handschoenvakje van je auto. Echinacea van Ellen Dee: je hebt het dagelijks nodig. Monique van Hasselt

Echinacea Crème (met kamille)

Helend, herstellend en verzachtend Echinacea met zijn actieve stoffen is reeds lang bij Noord-Amerikaanse indianen bekend vanwege zijn bijzondere heilzame werking bij o.a. huidproblemen. Echinacea crème ondersteunt het herstellend vermogen van de huid en is zeer verzachtend, voedend en beschermend voor de droge, rode en geïrriteerde huid.

Potje 100 ml -

Prijs

€ 5,95

Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-424. Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter kunnen helpen.

Voor meer info: www.ellendee.be 24

SANA nr 42

SANA nr 42

25

OSTEOPOROSE: Vitamine K2 voor een sterk skelet

N

iemand staat er eigenlijk bij stil, maar het skelet dat zoveel te verduren krijgt, laat heel veel ingrepen en mishandelingen toe, tot... het tot een breuk komt. Bij valpartijen of autoaccidenten is dat vanzelfsprekend, maar soms komen er ook spontane breuken voor. Iedereen heeft er wel al van gehoord bij oudere personen. Soms komen deze trauma’s ook voor bij kleine ongelukjes zoals een lichte val of struikelen, zelfs bij licht hoesten kan het al gebeuren dat een paar ribben zijn gebroken. Osteoporose of beenderbroosheid wordt het genoemd. Deze ziekte is het gevolg van te weinig kalkafzetting in de botten, een proces dat zich progressief manifesteert naarmate de patiënt ouder wordt. Wat doe je er aan? De meest voorkomende vorm van osteoporose is de primaire vorm die voornamelijk wordt vastgesteld bij vrouwen in de overgangsjaren. Deze menopauzale klachten kunnen ook kunstmatig optreden bij vrouwen van wie de eierstokken operatief werden verwijderd. Deze involutieve osteoporose is het gevolg van een vermindering van de oestrogeenproductie waardoor meer bot wordt afgebouwd dan aangemaakt. De calciumabsorptie is hierdoor gestoord. Men mag proberen kalk in te nemen, de afscheiding van calcium zal groter blijven dan de absorptie. Er is dus een endocriene storing. Wat doe je daaraan, kan je verhinderen dat je skelet bij wijze van spreken verschrompelt en dat je gemakkelijk botten

breekt? Bij osteoporose kan ook pijn optreden. Soms voelt de patiënt in maanden niets, om dan weer in alle hevigheid op te duiken. De ziekte is eigenlijk niets ernstig, behalve wanneer breuken optreden. Het kan lang duren vooraleer dit hersteld wordt. Je kan de lichaamseigen hormonenproductie stimuleren, door de bijnieren een zetje te geven. Beter voorkomen dan genezen, want de natuur kunnen we niet veranderen, het verouderingsproces uitschakelen ook niet, wel uitstellen en de kwaliteit van de veroudering gevoelig verbeteren. Doe aan sport Uit onderzoeken in Canada is gebleken dat bij patiënten die driemaal per week aan sport doen osteoporose veel minder, of liever haast niet voorkomt. Drie uur per week blijkt dan toch een noodzakelijk ritme te zijn. Aan een universiteitskliniek werd een groep onderzocht die gedurende een jaar driemaal per week gedurende een uur aerobic beoefende: het calciummetabolisme herstelde zich, de botaangroei werd gestimuleerd en men stelde ook vast dat de oestrogeenspiegel in het bloed verhoogd was. Met andere woorden, deze patiënten werden jonger door sport. Zelfs vrouwen van boven de vijftig hadden na een jaar sporten een sterker

Vitamine K2 voor een sterker bot Men weet al langer dat vitamine D (uit zonlicht) de opname van calcium uit het voedsel stimuleert. Ook voldoende ijzer bevordert de kalkafzetting in het bot. Daar is dan weer voldoende vitamine C voor nodig. Maar een recente en bijzonder interessante ontdekking is de functie van vitamine K2, waardoor calcium uit de vaatwand weer in circulatie wordt gebracht en afgezet in de beenderen. Beenderbroosheid of osteoporose kan er dus succesrijk mee worden aangepakt. Het succes van dit onderzoek moet worden toegeschreven aan de Maastrichtse wetenschapper prof. Dr. C. Vermeer. Hij stelde vast dat volkeren die voldoende gegiste producten aten zoals de Japanners met hun natto, minder vaatverkalking vertoonden, maar ook een betere botstructuur hadden. De beschermende invloed begint al bij 45 microgam per dag. Deze vitamine wordt aangemaakt door bacteriën die het voedsel fermenteren. Magere platte kaas, zuurkool en natto zijn goede bronnen van K2. Prof. Vermeer stelde vast dat plaques in de bloedvaten van ratten al na een maand tijd met 40 percent verminderd waren, terwijl hun botmassa vermeerderd was. Volgens prof. Vermeer is deze vitamine K2 ook gunstig voor jonge mensen die hun botmassa nog moeten opbouwen, wat bij 35 percent van de jeugd niet naar behoren gebeurt. Via de osteocalcine die aangemaakt wordt door vitamine K2 heeft het ook een gunstige invloed op de cellen die insuline moeten produceren. Prof Vermeer: „De dingen die we klinisch kunnen vaststellen zijn wel erg overtuigend. Vitamine K2 is langketenige menaquinone-7. Het is heel stabiel en lang werkzaam, want vitamine K2 is na drie dagen nog altijd actief. Ze wordt vervoerd door LDL cholesterol tot in elke vezel van het lichaam en neemt onderweg de kalk uit de circulatie weg. Maar voor vrouwen na de menopauze die last hebben van osteoporose en normaal steeds meer last krijgen van een broos skelet is vitamine K2 een echte aanrader. Het plezierige zijn de secundaire kenmerken: beter zien, gezondere bloedvaten en minder hartziekten!” Jan van Bercken

sch

ook ge

dills

®

digestive mints Zachtverfrissende muntjes met essentiële oliën uit kruiden en vruchten.

Verkrijgbaar in de apotheek met CNK-bestelcode: 2161-149

dills digestive mint ®

Maakt de dingen verteerbaar! voor meer info:

26

SANA nr 42

Advertentie

Als de kalkopname gestoord is, kunnen talrijke ziekten optreden

skelet dan tevoren en waren dus ook minder gevoelig voor breuken en verwondingen. Uiteraard was er ook een gunstig gevolg op hart- en bloedvaten en zelfs de algemene tonus en weerstand tegen ziekten was gevoelig verbeterd. Daarom de raad die deze artsen geven: vrouwen vanaf de leeftijd van veertig zouden geregeld meermaals in de week een uurtje intensief moeten trainen. Veel vrouwenkwaaltjes zouden daardoor milder verlopen en of uitgesteld worden. Het humeur zou er ook door verbeteren en depressies verdwijnen, wat uiteindelijk iedereen in het gezin ongetwijfeld zal waarderen.

VRIJiabetici SUIKikEt R o v or d

SANA nr 42 27 www.dills.be

Opening van het seizoen: fietsen, wandelen en proeven

Lente op Abdijsite Herkenrode

O

p zondag 6 april start het toeristische seizoen, ook op Abdijsite Herkenrode. De site - die dit jaar met bouwwerkzaamheden een laatste eindspurt inzet richting voltooiing - heeft met de combinatie van erfgoed, natuur, activiteiten en abdijproducten veel potentieel om de favoriete ontspannings- en ontdekkingsplek in de Hasseltse rand te worden.

Voor de seizoensstart bundelden de Japanse Tuin en Abdijsite Herkenrode de krachten om een geleide fietsroute langs de Hasseltse groene rand te kunnen aanbieden. Een gids begeleidt de deelnemers op een tocht van ongeveer 30 km en geeft een woordje uitleg bij de belangrijkste bezienswaardigheden. Gezinsdag vol erfgoed, kruiden en abdijproducten Behalve actief ontspannen, is er ook voor de ontdekker een programma. Erfgoed, kruiden en abdijproducten staan centraal op het neerhof van de site. “In

28

SANA nr 42

de Inspiratietuinen geven we uitleg bij de nieuwe plantenvariëteiten die nog aan de rijke collectie werden toegevoegd. Of je kan genieten van een portie erfgoed in het Belevingscentrum, dat de geschiedenis van de site verhaalt,” vertelt Ginny Haesevoets. “Op beide plekken zijn er educatieve zoektochten rond kruiden, de Eenhoorn of Hendrik van Veldeke. Kinderen kunnen ook creatief aan de slag en maken een originele plantensteker of een kleurrijke vlinder.” De dag afsluiten kan je - wie weet al op het terras van/ - in het Belevingscentrum, met een lekker Herkenrodebier of het biologische bier Arvum. Praktisch Zondag 6 april van 10 uur tot 18 uur op Abdijsite Herkenrode, toegang gratis (met uitzondering van toegang tot het Belevingscentrum en de Inspiratietuinen). Alle info over het volledige programma via: www.abdijsiteherkenrode.be Contact Ginny Haesevoets, coördinator Abdijsite Herkenrode, Tel. 011 23 96 70, [email protected]

De Inspiratietuin van Herkenrode is een hedendaags kruidenpark: exclusief en origineel, aantrekkelijk voor een gevarieerd publiek van professioneel geïnteresseerden en individuele bezoekers, ontspannend en educatief. Abdijsite Herkenrode Herkenrodeabdij 4 3511 Hasselt Tel.: 011 23 96 70 Fax: 011 33 46 45 E-mail: [email protected] Web: www.abdijsiteherkenrode.be

Hotel ’t Buskruid

Advertentie

Wandelen en fietsen Het meer dan 100 hectare grote natuurgebied rond de abdijgebouwen, waarin sinds kort ook vijvers werden aangelegd, is een geliefd wandel- en natuurgebied. “Er zijn vier uitgestippelde wandelingen, waarlangs je zowel over het erfgoed als over het landschap nieuwe dingen kan ontdekken,” licht coördinator Ginny Haesevoets toe. “Je wandelt door de historische dreven en langs de oude abdijgebouwen. Maar de voormalige abdij ligt ook in het Wijergebied, dat grotendeels via het fietsroutenetwerk te ontdekken is. Je kan bij ons bovendien starten én fietsen uitlenen.”

Advertentie

Inspiratietuinen Herkenrode

Publi-reportage

Ideale uitvalsbasis voor je uitstappen in Limburg

Erkend fietshotel vlakbij knooppunt 312 Hotel ’t Buskruid Dr. Vanderhoeydonckstraat 64 3560 Lummen Tel 013/53 22 94 Fax 013/53 22 95 E-mail: [email protected] www.tbuskruid.be

SANA nr 42

29

WeetjesWeetjesWeetjesWeetjesWeetjes Lege nestsyndroom doet vrouwen verdikken De term lege nestsyndroom zegt zelf wat het betekent. De moeder zorgt voor de kleintjes tot die kleintjes uitvliegen en blijft vervolgens achter met een leeg nest. Net als alle ingrijpende veranderingen zal ook deze situatie iemands leven overhoop gooien, in de war brengen. Huisvrouwen die jarenlang voor hun gezin hebben gezorgd, gaan hun functie verliezen, hun concreet nut. Daarbij komt dat ze op zo’n ogenblik meestal ook een balans opmaken van hun voorbije leven. Ze komen vaak tot het besluit dat ze eigenlijk alleen voor hun gezin geleefd hebben en dat ze niets voor zichzelf bereikt hebben. Er wordt rondgekeken en men ziet de buurvrouw die een job heeft en daar elke ochtend naartoe rijdt. Vrouwen kunnen op zo’n ogenblik tot vrij deprimerende besluiten komen. In al de gezinsdrukte van de voorbije

jaren hebben ze niet stil gestaan bij die zaken en nu overvalt het hen plots. Gevoelens van nutteloosheid, leegte, zinloosheid... komen dan ook achter de hoek kijken. Die gevoelens zijn te vergelijken met de symptomen van een depressie. Sommige vrouwen gaan de leegte in hun gezin compenseren door overmatig te snoepen of door te veel te eten. Soms komt de alcoholfles er zelfs bij kijken. Doordat de vrouwen bovendien minder actief zijn (minder poetsen, minder inkopen doen, verbruiken ze minder energie. Het gevolg is nogal vanzelfsprekend: ze krijgen last van overgewicht, waardoor ze zich uiteraard nog slechter in hun vel gaan voelen. Niet bij de pakken gaan zitten, maar weer een actief leven leiden, is het enige wat helpt.

Bier goed tegen prostaatkanker In verband met de preventie van prostaatkanker heeft het een groot belang wat de man eet. Natuurlijk heeft het te maken met vetten en hormonen. Er wordt aanbevolen meer soja te eten, omdat daarin het fytohormoon fyto-oestrogeen voorhanden is dat beschermend werkt ten opzichte van prostaatkanker. Mannen moeten niet bang zijn dat ze hierdoor borsten zullen krijgen of andere vrouwelijke kenmerken gaan krijgen. Ook vetten moeten liever plantaardig en onverzadigd worden gekozen: liever olijfolie in de plaats van boter en margarine, want de

30

SANA nr 42

meeste margarines bevatten transvetten die nog gevaarlijker zijn dan dierlijke harde vetten. Ook liever vis dan vlees, want vis bevat Omega-3 en Omega-6-vetzuren. Tenslotte ook meer vezels: meer fruit en groenten en vooral ook volkorenbrood vanwege de vitamine A, een krachtige antioxidant. Wortels zijn zeer belangrijk vanwege de beta-carotenoïden en dagelijks citrusvruchten is van belang voor de vitamine C. Ook hop heeft een gunstige werking. Bier gebrouwen op ouderwetse wijze is dus ook beschermend. Uiteraard niet roken!

Hoe gevaarlijk is vliegen voor zwangere vrouwen? Vliegen wordt spotgoedkoop door de merkwaardige concurrentiestrijd van de vliegmaatschappijen. Veel jonge mensen boekten voor een vliegvakantie deze winter. Daardoor stellen zich heel wat zwangere vrouwen de vraag of ook zij zonder gevaar mogen vliegen. Men kan natuurlijk best het advies van de gynaecoloog inwinnen. Natuurlijk moet abnormale vermoeidheid worden vermeden en kan u dus maar beter kiezen voor een rustige vakantie waarbij niet te veel heen - en weer wordt gereisd. Het vliegtuig stelt geen problemen

tussen de 15de en de 35ste zwangerschapsweek. Voor de 14de week en na de 35ste week is het evenwel af te raden, omdat het ofwel tot bloedingen of tot een miskraam kan komen of eventueel een te vroege geboorte. Er zijn wel al vliegtuigmaatschappijen die een attest vragen vanaf de 30ste zwangerschapsweek. Er mag evenwel niet vergeten worden dat de passagiers tijdens een vliegreis meer blootgesteld worden aan kosmische en ook radioactieve stralingen, hoe miniem ook.

Hoe werkt verzadigd en onverzadigd vet? De meeste medische deskundigen zijn het er over eens, dat de hoeveelheid cholesterol in het bloed verhoogd of verlaagd kan worden door de soorten vetten in het voedsel. Voedingsvetten bevatten drie soorten vetzuren, verzadigde, onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren: Vloeibaar bij kamertemperatuur (meestal plantaardige oorsprong). Verzadigde vetzuren: Vast bij kamertemperatuur (meestal van dierlijke oorsprong). De meest voorkomende verzadigde vetzuren zijn boterzuur, stearinezuur en palmitinezuur, die respectievelijk voorkomen in boter, rundvet en schaapsvet. Het belangrijkste onverzadigd vetzuur is oliezuur dat o.a. in olijfolie voorkomt. De vetten die in de natuur voorkomen

bestaan uit esters van glycerol met bovengenoemde vetzuren. Een ester van glycerol ontstaat doordat de hydroxylgroep zich met de waterstof van het zuur verbindt tot water. De overblijvende verbinding wordt een ester genoemd. Meestal bestaan de lange zijketens uit verschillende soorten vetzuren (meervoudige verbindingen). Voor de verestering van deze stoffen, de verbinding van glycerol met vetzuren, zorgt de natuur. De afbraak van vetten tot glycerol en vetzuren vindt in het menselijk lichaam voornamelijk plaats onder invloed van enzymen uit de gal en het alvleeskliersap uit de alvleesklier. Voor de gezondheid is het van belang zo weinig mogelijk verzadigde vetten, en ook geen transvetten, maar zijn vetten vooral in de onverzadigde vetten te kiezen.

SANA nr 42

31

Eeuwenoude Chinese remedie helpt bij te hoog cholesterol

C

holesterol heeft een slechte reputatie. Een te hoog cholesterolgehalte in het bloed verhoogt de kans op vernauwde bloedvaten en een hartinfarct. Daarom slikken veel mensen op advies van hun arts medicijnen die cholesterolverlagend werken. Helaas hebben die middelen soms vervelende bijwerkingen. Gelukkig zijn er ook natuurlijke remedies. In China gebruikt men bijvoorbeeld al generaties lang gefermenteerde rode rijst als middel voor een gezonde bloedsomloop. Chinese geneesheren kennen al eeuwenlang bijzondere manieren om hun patiënten gezond te houden, zoals acupunctuur, pols- en tongdiagnose en kruidentherapie. Ook voedingsadviezen maken deel uit van de traditionele Chinese geneeskunde. Zo is gefermenteerde rode rijst populair als middel ter versterking van het hart en de bloedcirculatie. Het zou het bloed ‘gezond’ maken. Deze donkerrood gekleurde rijst (niet te verwarren met de rode rijstsoort uit Thailand) wordt bereid door fermentatie met een gist en is ook te gebruiken als smaakmaker en natuurlijk kleurmiddel in sojagerechten, visschotels en sauzen. Interesse van wetenschappers Uit klinische studies is gebleken dat de oude Chinezen het goed hadden gezien. Westerse wetenschappers hebben diverse onderzoeken uitgevoerd, waarbij proefpersonen met een te hoog cholesterol een tijdlang gefermenteerde rode rijst gingen gebruiken. Na 8 weken zag men een duidelijke daling van het cholesterolgehalte in het bloed. Het mooie was dat het ‘slechte’ LDL-cholesterol afnam en het ‘goede’ HDL-cholesterol steeg. En dat zonder bijwerkingen! Dit opent volgens de onderzoekers perspectief voor personen die nu op advies van hun arts cholesterolverlagende medicijnen zoals statines gebruiken en die last hebben van vervelende bijwerkingen. Neveneffecten zijn onder andere spierpijn en spierzwakte, nier- en leverstoornissen, hoofdpijn en troebeling van de ooglens. Er is daardoor veel discussie over deze middelen. Professor Harlan Krumholz en de Nederlandse cardioloog dr. P. de Groot roepen hun collega’s zelfs

32

SANA nr 42

op terughoudend te zijn met het voorschrijven van statines. Vaak heeft een aanpassing van de leef- en voedingsgewoonten ook al veel effect. Ter ondersteuning van de cholesterolbalans is gefermenteerde rode rijst een veilig alternatief. Op het menu of als voedingssupplement, bijvoorbeeld in de vorm van Cholefort capsules. Heeft de dokter je op dit moment echter medicijnen voorgeschreven, stop dan nooit op eigen initiatief met het innemen. Overleg altijd met je behandelend arts. We bewegen te weinig en eten te vet Hoewel ook erfelijke factoren een rol kunnen spelen, is in verreweg de meeste gevallen onze Westerse leefwijze de belangrijkste oorzaak van een te hoog cholesterol: weinig bewegen en een te vette, vezelarme voeding. Met overgewicht als gevolg. De volgende voedingsadviezen zijn daarom heel nuttig. Liever niet…. Vooral verzadigde vetten zorgen voor een stijging van het slechte LDL-cholesterol. Deze vetten zijn vaak ‘verstopt’ in vet vlees, volle melkproducten, vette kaas, snacks, gebak, cake en koekjes. Geef daarom de voorkeur aan halfvolle of magere producten in plaats van volle. Kies bij vleeswaren vooral magere soorten. Of kip en kalkoen (zonder vel). Liever wel… Nog beter zijn producten met onverzadigde vetten, zoals zaden en plantaardige oliën (zonnebloem-, lijnzaadtarwekiem-, sesam-, saffloerolie). Ook vezelrijke voeding is prima, zoals volkorenproducten, zilvervliesrijst, groenten,

SANA nr 42

33

Advertentie

rode rijstcapsules

Tel. 089 41 44 18

Cholefort

GSM 0478 61 33 02

[email protected]

ter ondersteuning van de cholesterolbalans

www.vlierhof.be Dominique Vreven

te normaliseren



Omega 3 en polycosanol



o.a. groene thee



samenstelling

• Op basis van rode rijst gist • Met Q10, vitamine B3 en E, • Sterk antioxidatief door • Effectieve natuurlijke Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2963-684 (of vraag ernaar in de betere natuurwinkel)

fruit en peulvruchten (bruine en witte bonen). De onverteerbare vezels bevorderen een goede stoelgang en dat is gunstig voor het cholesterolgehalte in het bloed. Vezels zorgen er ook voor dat je eerder een verzadigd gevoel hebt. Je eet daardoor niet te veel en dat is weer goed voor je gewicht. Cholesterol is in feite nuttig Nu is niet alles wat er over cholesterol is te zeggen negatief. Sterker nog: ons lichaam kan er niet buiten. We vinden deze vettige stof bijvoorbeeld in de hersenen en de zenuwbanen. Cholesterol is ook belangrijk voor de structuur van de celwanden. Of als grondstof voor hormonen, vitamine D en galzuren. Ook de huid scheidt cholesterol af ter bescherming tegen uitdroging en infecties. Waarom heeft cholesterol dan zo’n slechte reputatie? Gebleken is dat mensen met een te hoog cholesterol in het bloed een grotere kans hebben op vernauwingen in de bloedvaten. Met als gevolg: beklemming op de borst, benauwdheid en problemen aan het hart. De boosdoener is vooral het al genoemde LDL-cholesterol, vandaar de aanduiding ‘slecht’ cholesterol. Dit in tegenstelling tot het ‘goede’ HDLcholesterol dat juist een gunstig effect heeft op de bloedsomloop. Gelukkig kun je de cholesterolbalans dus op een natuurlijke manier gunstig beïnvloeden. Rob van Saenden

34

www.fytobell.be SANA nr 42

Advertentie



natuurlijk smakelijk

Bezoek onze website:

Eigenschappen van het product:

• Helpt de cholesterolspiegel

‘t Vlierhof

Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen

Advertentie

restaurant

50 net.be www.50net.be

De portaalsite voor de dynamische

50-plusser!

Schrijf je nu in op onze Nieuwsflash

www.50net.be 35 SANA nr 42

Premenstrueel syndroom: Bijna alle vrouwen hebben er last van

Wat kan je doen tegen PMS? De natuurlijke aanpak werkt best, zelfs chocolade

V

rouwen worden vaak verweten humeurig, wisselvallig, onredelijk, emotioneel, kleinzerig, depressief, prikkelbaar, angstig en overdreven te zijn in hun reacties. Soms reageren ze driftig, soms uitermate ongeïnteresseerd. Soms krijgen ze een hypertrek in chocolade, in sterke koffie, soms kunnen ze de geur al op meters afstand niet verdragen. Krijg daar maar kop en staart aan. Maar eigenlijk hoef je daar je hoofd niet over te breken: deze vrouwen zijn doodnormaal. Noteer de wetenschappelijke omschrijving: ze hebben last van het premenstrueel syndroom, afgekort als PMS. Afhankelijk van de ernst of de verzameling van verschijnselen lijdt 50 tot 90 percent van de vrouwen op aarde aan dit “probleem”. Slechts een heel kleine minderheid, n.l. 5 percent ontsnapt aan deze maandelijkse last. Want deze ongemakken hangen samen met de vrouwelijke cyclus. Wat kan je daartegen doen? Er is geen mirakelmiddel, maar je kan er wel naar streven om de klachten zo klein mogelijk te houden en het leven van jezelf en van je omgeving zo min mogelijk te belasten. Die trucjes kunnen we jullie wel verklappen.

Het PMS of premenstrueel syndroom hangt, zoals het woord laat vermoeden, nauw samen met de cyclus van de vrouw. Er zijn geen duidelijk afgebakende richtlijnen om de ziekte te definiëren, ze verschillen van vrouw tot vrouw. De leeftijd waarop het probleem begint, is ook verschillend: soms bij het eerste optreden van de maandstonden, soms na het krijgen van kinde-

36

SANA nr 42

SANA nr 42

37

ren, soms op middelbare leeftijd. Maar omdat de klachten zo vaag zijn, is het aantal vrouwen dat er last van heeft ook onduidelijk: men houdt rekening met 20 tot 95 percent. Maar dat betekent ook dat bijna alle vrouwen wel een of ander ongemak meemaken dat samenhangt met de cyclus. “Onbegrijpelijke” reacties Er zijn veel gissingen over de echte oorzaken van de klachten die als premenstrueel syndroom worden omschreven, maar in elk geval hangen ze nauw samen met de maandelijkse cyclus, waarbij oestrogenen en progesteron een rol spelen. Als de hormonen uit balans geraken, kan het humeur van mevrouw helemaal tilt slaan. Mannen begrijpen dat niet altijd maar het is simpel: als de progesteronspiegel te laag blijft en de oestrogenen de overhand halen, kan dit tot een verstoring van het emotioneel welbevinden leiden, hoewel niet elke wetenschapper het daarover eens is. Vrouwen kunnen zich bij de verstoring van de hormoonhuishouding op dat ogenblik onbegrepen voelen, ongelukkig, onnuttig, depressief, angstig, prikkelbaar, duizelig, last hebben van hartkloppingen, slapeloosheid, onrustig gedrag en nervositeit, hoofdpijn, gespannen huid, tintelingen in de armen en de benen, buikkrampen en buikpijn, last aan de maag, pijn of druk in de borsten, spierpijnen. Deze problemen kunnen ook buiten de ovulatieperiode optreden zodat het niet altijd gemakkelijk is de grens te trekken tussen een

38

SANA nr 42

“normaal” verschijnsel en het premenstrueel syndroom. Vandaar dat de cijfers over het aantal vrouwen dat er last van heeft, ook zo uiteenloopt. Vrouwen die er last van hebben moeten wel zeker zijn dat het om PMS gaat en bijvoorbeeld niets te maken heeft met endometriose. Endometriose is ook niets om erg ongerust over te zijn, maar het moet wel worden behandeld. Dit goedaardige verschijnsel komt voor als het slijmvliesweefsel dat zich normaal aan de binnenkant van de baarmoeder bevindt, ook buiten de baarmoeder voorkomt. Dit weefsel breekt af en zo ontstaan kleine bloedingen in de buikholte. Ook in de eierstokken kunnen cysten of holten voorkomen die soepel zijn en met oud bloed worden gevormd. Vandaar dat ze chocoladecysten worden genoemd. Ruim tien percent van de vrouwen heeft er last van. Er bestaat evenwel geen enkel verband tussen endometriose, cysten, pijnlijke menstruatie en het PMS-syndroom. Het premenstrueel syndroom beïnvloedt de kans op zwangerschap niet, terwijl endometriose en cysten dit wel in gevaar kunnen brengen. Vervelend maar onschuldig Pijnlijke maandstonden en het premenstrueel syndroom kunnen het voor de vrouw knap lastig maken en voor de omgeving is het ook niet altijd het prettigste moment van de maand. Normaal gezien is er evenwel geen gevaar en verdwijnen de klachten vanzelf. Sommige artsen schrijven hormonen voor om het oestrogeenniveau onder controle te houden, anderen daarentegen verkiezen de natuurlijke aanpak omdat er ook op langere termijn geen gevaar mee gemoeid is. Zo is het opdrijven van het serotoninegehalte een mogelijke oplossing. Daarin ligt ook de verklaring dat veel vrouwen naar chocolade grijpen. Serotonine is een neurotransmitter die boodschappen tussen verschillende zenuwstrengen overbrengt. Het wordt ook het gelukshormoon genoemd en vandaar dat chocolade daarbij inderdaad kan helpen. Als je vrouw dus doodongelukkig is vanwege het PMS-syndroom

schenk haar vlug een doosje pralines of een paar pakken chocolade en haar vrouwelijke natuur zal je meteen dankbaar zijn. Niet enkel chocolade kan helpen Mocht elk probleem op zo’n “lekkere wijze” kunnen opgelost worden, we zouden elke ziekte met dank verwelkomen. Toch is chocolade niet voor iedereen dé oplossing, want er zijn vrouwen die tijdens de periode van de eisprong en in de premenstruele fase helemaal geen chocolade verdragen, zelfs geen koffie kunnen ruiken, noch kaas of wijn. Sommigen krijgen er zelfs heftige hoofdpijn van. Je hoeft dus niet per se een voedingsproduct te nemen dat je niet lust of waar je een tegenzin tegen hebt. Zo kunnen wel andere natuurlijke middelen een hulp zijn: alle producten die fyto-oestrogenen bevatten zoals sojapreparaten, rode klaver, teunisbloemolie, monnikspeper, kuisboom enz. Het zijn dezelfde stoffen die ook in de menopauze van nut kunnen zijn. Deze natuurlijke ingrediënten vind je bijvoorbeeld in Menobell. Er zijn ook andere interessante toepassingen die hun nut hebben bewezen: een warm bad, een warme kruik op de buik, of een warme douche Tips - Wie last heeft van PMS kan best zichzelf leren kennen en ondervinden waar zij zich goed bij voelt. - Stress vermijden, is erg belangrijk in deze periode, want er wordt te gemakkelijk heftig gereageerd. - Wie niet rookt heeft een streepje voor, want tabak maakt het alleen maar

slechter. - Magnesium kan samen met vitamine B6 de problemen helpen verlichten. Magnesium is ook doeltreffend bij pijnlijke maandstonden, bij stress en angsten, want het heeft een relaxerend effect. - Ook Ginkgo Biloba zoals in Ginkgosan is nuttig bij PMS. Het vermindert de geïrriteerdheid en de spanning in de borsten. - IJzer vermindert eveneens de klachten. Een studie onder 3000 vrouwen wees uit dat dames die een voeding namen die rijk was aan ijzer, de helft minder klachten hadden. De combinatie met zink verbetert dit nog. Er moet wel gewaarschuwd worden voor een overdreven inname van ijzer, dat kan de nieren belasten. Koffie, zwarte thee en melk verminderen de ijzerabsorptie, terwijl vitamine C de opname van ijzer bevordert. - Natuurlijke vitamine E (tarwekiemolie) vermindert menstruatiepijn en klachten van PMS, omdat deze vitamine de productie van prostaglandines (ontsteking) kan onderdrukken. Ook venkel is daarom interessant. - Een hogere kaliuminname (groenten en fruit en vooral bananen), kan het PMS-syndroom gevoelig verminderen, want heel wat PMS-symptomen zijn dezelfde als die van kaliumtekort. Daarom moet in die periode ook het toevoegen van zout aan de voeding beperkt worden. - En vooral geen paniek. Wel geduld. De wereld vergaat heus niet en na een paar dagen is het weer voorbij en zal ook je omgeving weer opgelucht adem halen. Monique van Hasselt

SANA nr 42

39

Heilzame plantenextracten en Plant van de maand: hun toepassing

Door Kees Martens Kruidenkundige

Vaccinium myrtillus L.

Blauwe bosbes: tegen oog- en suikerziekte

E

en van de gezondste vruchten is blauwe bosbes. Ze is bovendien erg lekker. En zoals Paracelsus zei: laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn, uw voeding. Dit gaat volledig op voor de blauwe bosbes. Het is uitstekend ter preventie van diabetes, maar ook geweldig bij oogaandoeningen, tegen nachtblindheid en bij overgevoeligheid voor fel licht. Blauwe bosbes zit ook vol antioxidanten.

Geschiedenis van de plant De blauwe bosbes, Vaccinium myrtillus L., is inheems in heel Europa, NoordAzië en Noord-Amerika. In de klassieke oudheid kende men de geneeskracht van de bes waarschijnlijk niet. In de Middeleeuwen stond de plant wel als geneeskrachtig te boek. De bessen werden vooral ingezet tegen diarree en darminfecties. Daarnaast heeft de blauwe bosbes zijn sporen in de loop der tijd verdiend op culinair gebied. Interessant is dat piloten van de Britse luchtmacht in de Tweede Wereldoorlog bosbessenjam kregen om hun gezichtsscherpte en nachtelijk zicht te verbeteren. Pas in 1960 konden Franse wetenschappers aantonen dat bosbessen zowel het nachtzicht als de aanpassing van de ogen aan fel licht konden verbeteren. De plant bloeit in mei - juni met groenig rode, kleine bloemetjes waaruit in de loop van de zomer de bekende blauwe bosbessen groeien. De blauwe bosbes is een tot 50 cm hoge, sterk vertakte

40

SANA nr 42

dwergstruik die niet gedijt op kalkrijke grond. Bij voorkeur groeit de plant in schaduwrijke bossen, op hoogveen en heide met humusrijke grond. Eigenschappen Als huismiddeltje kennen we vooral het gebruik van ongezoet bosbessensap en gedroogde bosbessen bij diarree. Het hoge gehalte aan looistoffen (tot 10%) zorgt, samen met het aanwezige pectine, voor de stoppende werking. Verder is de laatste tijd de aandacht gevestigd op de blauwe kleurstof die, net als de kleurstof van Potentilla erecta (het tormentilrood) de groei van bacteriën remt. Het is verstandig de zaadjes en de schilletjes niet te gebruiken, omdat deze de darmen juist prikkelen. De plant is rijk aan mangaan. Onderzoek heeft aangetoond dat mangaan een gunstig effect heeft op de werking van de alvleesklier. Mangaan vervult echter nog een zeer belangrijke functie in het menselijk lichaam: het zorgt ervoor dat we kunnen profiteren van het voor de

zenuwen belangrijke vitamine B1. Personen die lijden aan hypoglykemie (te laag bloedsuikergehalte) hebben vaak een tekort aan mangaan. Het bosbesblad bevat verbindingen die de opname van suikers in het bloed kunnen afremmen. Deze eigenschap is gunstig bij zowel hypo- als hyperglykemie (respectievelijk een te laag en een te hoog bloedsuikergehalte). Door een vertraagde, regelmatige toevoer van suiker worden pieken in het bloedsuikergehalte voorkomen. Verwerking: Zowel het blad als de bessen worden verwerkt, soms vers en soms gedroogd. Toepassing Myrtillus wordt, vaak gecombineerd met andere planten, door de arts aanbevolen bij ouderdomsdiabetes, type II, en ondersteunend bij juveniele diabetes, type I. Veranderingen in de insulinetoediening of in het dieet mogen alleen onder controle van een arts geschieden. Verder kan Myrtillus worden aanbevolen bij een te laag bloedsuikergehalte (hypoglycemie). Door de vertraagde en vooral regelmatige opname van suikers uit de darmen kan men vaak voorkomen dat de bloedsuikerspiegel te snel en te veel stijgt. Bij juveniele diabetes wordt de instelling van de insuline vergemakkelijkt. Bij ouderdomsdiabetes wordt een te hoog bloedsuikergehalte voorkomen.

Vanwege haar samentrekkend effect op het darmslijmvlies door het hoge gehalte aan looistoffen en haar gunstige effect op de alvleesklier wordt bosbes ook toegepast in middelen die de spijsvertering ondersteunen. Bovendien heeft de plant een gunstig effect op de bloedsomloop, mede vanwege haar antioxidatieve eigenschappen. Om zelf te doen Bosbessentinctuur tegen diarree: Overgiet 100 ml gekneusde bessen met 500 ml verdunde alcohol (ongeveer 40%), veertien dagen laten trekken op een warme plaats, dan filteren en driemaal per dag 10-20 druppels van deze tinctuur innemen in wat water. Afkooksel tegen oogontsteking: Doe in een kwart liter kokend water 15-20 gram bosbessenbladeren en laat dit 5 minuten koken en daarna 10 minuten trekken. Na afkoeling filteren en als kompres aanbrengen. Gorgeldrank bij mond- en keelaandoeningen: Verdun 1 deel vers sap met 1 deel water en gebruik dit meerdere malen per dag om te gorgelen.

SANA nr 42

41

Richt uw brieven aan [email protected]

Brievenbus

Reacties van onze lezers

In deze rubriek krijgen lezers de kans vragen te stellen, of reacties neer te pennen in verband met hun ervaringen over gezondheid.

42

Koortsblaasjes op de lippen vermijden met ijs en Echinacea

ondervinding! Het is dus een kwestie van er op tijd bij te zijn, want van zodra het blaasje er staat, helpt de koude kraan niet meer. Ik hoop dat ik daarmee de lezers heb geholpen.

Mevrouw W.P. uit Erps-Kwerps Ik ben een trouwe lezer van uw blad en wil toch een tip kwijt die wellicht veel andere lezers kan helpen in verband met koortsblaasjes op de lippen. Ik ben nu 83 en heb al heel wat ervaring gehad met koortsblaasjes op de lippen. Ik weet hoe ellendig dat is. In mijn jongere jaren had ik er heel veel mee te maken. Nu krijg ik er nog wel af en toe eens last van, maar het hoeft niet zo ellendig meer te zijn, want ik ken een heel goed middeltje. Men voelt namelijk de blaasjes opkomen vooraleer ze zichtbaar worden. Dat is het moment om op te treden. Op dat plekje laat je er water uit de ijskoude kraan tegenaan lopen, een paar minuten lang! nadien de pijnlijke plaats even deppen met Echinabell. Dit een paar keer per dag herhalen: koud water en Echinabell. Je kan er van op aan, negen van de tien keer komen de koortsblaasjes er niet door. Dat is althans mijn

Dat heb je zeker, en we gaan het voortaan zelf testen! Want ruim driekwart van de mensen heeft af en toe last van koortsblaasjes. Die hebben wel niets te maken met koorts op zich, maar worden veroorzaakt door een virus: het herpes simplex. Het virus houdt zich schuil in het ruggenmerg. Precies op de scheidingslijn van slijmvliezen en huid (de mond dus) veroorzaken ze jeukende, trekkende zweertjes, die pijn kunnen doen en erg vervelend zijn bij het eten en het spreken. Ze duiken op, op momenten van verzwakte weerstand, vandaar dat ze koortsblaasjes worden genoemd, want deze situatie gaat soms gepaard met koortsige ziekten. Ze zijn evenwel geen gevolg van mekaar.

SANA nr 42

Wat helpt tegen beven van handen en hoofd? De heer P.T. uit Hofstade Mijn vrouw lijdt aan tremor. Ze beeft met de handen, het hoofd

en de lippen. Er is ook verandering in haar spreken. Daar mijn vrouw nogal zenuwachtig van aard is, dachten mijn kinderen en ikzelf dat het om een soort zenuwtic ging. Op verzoek van de huisarts zijn we een tweetal jaar geleden naar het UZ op onderzoek geweest. Door een behandeling bij een logopedist kwam er wat verbetering in het spreken. Schrijven is iets wat zeer moeilijk wordt. Ze zondert zich liever af, omdat ze bang is dat de omgeving haar vragen gaat stellen over haar problemen. Uiteraard valt de behandeling van deze problemen onder de bevoegdheid van een gespecialiseerd arts. Toch is het in de natuurgeneeskunde bekend dat Ginkgo-Biloba een betere doorbloeding veroorzaakt in de kleine haarvaten van de hersenen. Dit kan in het geval van uw vrouw aangewezen zijn. Ginkgo vind je bij de apotheker van de firma Fytobell.

Citroen kauwen bij verstopte speekselklieren Mevrouw A.V.D. uit Aalst Ik heb last van verstopte speekselklieren. De arts zegt dat het onschuldig is, maar kan ik geen natuurlijk middeltje gebruiken om het probleem op te lossen?

eten, zelfs op het bewegen van het kaakgewricht. Er is inderdaad een heel eenvoudig, natuurlijk, maar doeltreffend middeltje: citroenschijfjes kauwen. Het zuur prikkelt de speekselklieren en even doorbijten dus!

Zeep tegen nachtelijke kuitkrampen Mevrouw PL. uit Veurne Ik hoor dat vrienden en familieleden soms last hebben van nachtelijke spierkrampen. Dit is inderdaad erg vervelend, maar er bestaat een eenvoudig trucje voor, want ik had vroeger ook veel last van spierkrampen en heb toen een goede tip gekregen van een verpleegster. Het klonk ongeloofwaardig, maar telkens ik de tip aan iemand aanraad, krijg ik het bericht dat het werkt! Het is heel simpel, leg een stuk sunlightzeep tussen de lakens, naast je benen en laat dit altijd in het bed liggen. Sinds ik dit doe, heb ik geen spierkrampen meer of het is zéér uitzonderlijk, namelijk wanneer men zich fel rekt als men wakker wordt. Het helpt echt zeer goed en ik hoop dat ook andere lezers hiermee geholpen zullen zijn.

Verstopte speekselklieren kunnen invloed hebben op het spreken, het SANA nr 42

43

Lekker en gezond koken met groentenkok Dominique Vreven

•

Kruidige wortelcake

W

orteltjes behoren tot één van de lekkerste en gezondste groenten. Vooral zelf geteelde wortelen zijn superieur van smaak en kleur. De oranje wortel zoals we die nu kennen, is vermoedelijk een kruising tussen de paarse uit Azië en de Europese witte wortel. Die volledig egale oranje kleur hebben we te danken aan onze Noorderburen die maar niet genoeg konden krijgen van hun oranje gevoel.

Wortelen zijn veelzijdig in gebruik. Je kan ze stoven, wokken, puree van maken, heerlijke smeuïge soepen en sauzen mee bereiden en omdat wortelen flink wat zoetstoffen bevatten, kan je ze ook in nagerechten verwerken zoals in het recept van deze maand: wortelcake. Boodschappenmandje voor 1 cake: • 2.5 dl olijfolie • 200 g licht bruine suiker of rietsuiker • 3 eieren • 125 g speltbloem • 125 g speltmeel • 2 dl licht opgeklopte room • 1 koffielepel kaneelpoeder • ½ koffielepel geraspte muskaatnoot • 1 koffielepel fijngesneden verse gember • 2g zout • Geraspte sinaasappelschil (onbespoten) • 10 g bakpoeder • 10 jonge wortelen • 150 g witte kaas • ½ vanillestok

44

SANA nr 42

•

6 druppeltjes stevia

Bereidingswijze • Breek de eieren in een hoge mengkom en klop het geheel met een mixer op tot alles schuimig ziet en het volume zich heeft verdubbeld. • Doe er nu de suiker bij en klop alles weer op met de mixer gedurende enkele minuutjes. • Voeg nu het bakpoeder en de bloem toe en blijf met de mixer alles goed mengen tot je geen klontertjes meer ziet. • Mix nu de olijfolie eronder tot deze mooi is opgegaan in het geheel. • Voeg nu de room en de kruiden ( kaneel, muskaatnoot, gember, zout) toe en blijf weeral met de mixer bezig tot alles zich mooi heeft vermengd. • Schil nu de wortelen en rasp deze heel fijn met een handraspje of keukenrobot. • Meng de geraspte wortel voorzichtig met een soeplepel onder het cakedeeg. • Wrijf de sinaasappel over een handraspje en vang de fijne

•

• •

schilletjes op in een kommetje. Meng deze ook onder het deeg. Boter een cakevorm in en bestuif deze met bloem. Doe het wortelbeslag erin, strijk mooi glad en bak in een voorverwarmde oven van 165° gedurende 45 minuten. Je zal merken dat deze kruidige wortelcake binnen de kortste momenten je keuken omtovert in een geurige kruidenkamer. Neem ondertussen de witte kaas en vermeng hem met de uitgeschraapte vanillestok en de druppeltjes stevia. Haal de cake uit de oven en laat hem een halfuurtje rusten. Serveer hem lauw met de romige witte kaas en een kopje geurige kruidenthee van Herkenrode. Natuurlijk smakelijk!

Waar het goed voor is Wortelen zijn rijk aan bètacaroteen, ook wel pro-vitamine A genoemd, omdat ons lichaam dit caroteen kan omzetten door enzymes tot het voor ons beschikbare vitamine A. Carotenoïden kennen we vooral als gele, rode of oranje kleurstoffen (E 160) in voedingsmiddelen. Het zijn ook sterke antioxidanten als huidbeschermers en ze zijn van groot belang voor ons gezichtsvermogen. Maar bij het nuttigen van rauwe wortels is er wel een probleem met dit caroteen. Het zit zo sterk ingekapseld in de celstructuren van wortelen dat het nauwelijks beschikbaar wordt gesteld in ons spijsverteringsstelsel. Als we nu onze wortelen in blokjes snijden en samen met wat hoeveboter en een fijngesnipperd uitje gaan stoven

verzwakken we die sterke structuren. Omdat bètacaroteen een vetachtige stof is, zal de toegevoegde boter zorgen voor een betere oplossing hiervan in het geheel. Ook bij wortelsap komt bètacaroteen vrij. Door de aanwezigheid van tal van vitamines (C,D,E,B), mineralen en natuurlijke suikers zijn wortelen ook goed voor de immuniteit en een algemene optimale gezondheid. Tekst en foto’s Dominique Vreven

‘t Vlierhof Hasseltsestraat 57A 3740 Bilzen Tel. 089 41 44 18 GSM 0478 61 33 02

[email protected] www.vlierhof.be

SANA nr 42

45

De groene vingers van Ivo Pauwels Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en groen-journalist verzorgt elke maand een aantal schitterende rubrieken in i-Sana.

Oosterse papavers: de lust van de hommels Tegendraads, maar hemels mooi

H

et wordt tijd om aan de zomer te denken, nu de lente in zicht is. De bloeiers komen er aan. Oosterse papavers zijn forse doorlevende planten. Ze bloeien meestal van mei tot half juni. Ze staan krachtig en trots in de border, met grote open bloemen in fel rood, roze oranje of geglaceerd wit op stevige stengels. Als u weet hoe u ermee moet omgaan komen ze elk jaar terug om steeds rijker te bloeien. Tientallen verschillende cultuurvariëteiten wedijveren met elkaar in schoonheid. Vooraleer ze ontluiken beschermen twee ruwe schutbladeren de opgevouwen bloembladeren die zich pas uitstrekken als ze voldoende zonnestralen opvangen. Enigszins verfomfaaid zitten de bloembladeren tussen de schutbladeren die bij het ontluiken afvallen. De bloembladeren lijken dan op Japanse crêpepapier. Het hart van de volledige geopende bekervormige bloem is meestal duister, soms zwart. Hommels en ook vele mensen voelen

46

SANA nr 42

zich aangetrokken tot het diepe, haast magische hart van de opvallend grote bloemen. U moet op een zonovergoten dag eens kijken hoeveel werkhommels er in deze bloemen zitten. Ze worden er haast gek van het stuifmeel dat de Oosterse papavers rijkelijk aanbieden. Omgekeerde cyclus De Oosterse papavers, Papaver orientale en Papaver bracteatum, hebben een levenscyclus die in ons klimaat hoogst uitzonderlijk is. In de droge graslanden van Anatolië, Koerdistan en Iran overleven ze de schroeiende hitte van de zomermaanden door onder de grond weg te kruipen. Hun vlezige wortels herbergen reservestoffen. Ook bij ons verliezen ze na de bloei alle blad om pas in het vroege najaar nieuwe bladeren te vormen waaruit na de winter de bloemstengels omhoog schieten. Oosterse papavers worden soms voor moeilijke planten aangezien omdat de wortels in ons nat zeeklimaat kunnen wegrotten. Dat

komt omdat er na het afsterven van de bloemstengel een diepe holte in de wortelhals overblijft. Daarin stapelt niet alleen water zich op, ook slakjes, aaltjes, vliegenmaden vinden er een schuilplaats of vreten de wortels aan. De wortels rotten daardoor soms helemaal weg. Als u een keertje boos bent… U kunt dat vermijden door na de bloei de wortelhals met de spade door te steken. Doe dat een aantal keren, kort en krachtig. Het staand water loopt dan weg en uit elk stukje wortel groeit in het najaar een nieuwe jonge, krachtige rozet. Om die reden is september de beste maand om oosterse papavers te planten. De planten verankeren zich nog voor de winter en geven in het voorjaar krachtige bloemstengels. Papavers groeien beter op zware kleigrond en een rotsachtige bodem, liever in een kalkrijke dan in een zure bodem. In zandgrond is er vaak uitval van jonge planten. Ze hebben er meer last van woelmuizen, aaltjes en andere bodemdieren. Voeg daarom in lichte gronden kleimineralen als bentoniet en vooral veel compost toe. Aan meststoffen hebben oosterse papavers een hartsgrondige hekel. Geef ze in het voorjaar uitsluitend een beetje patentkali en als u het niet kunt laten een vleugje van een samengestelde organische meststof. Knip na de bloei de bloemstengels eruit weg vooraleer ze zaad vormen. De gewone rode kleur is dominant. Zaailingen die rond de planten opschieten zouden de zwakkere, zeldzame cultivar na een paar jaar verdringen. Je kunt de zaaddozen altijd nog op de composthoop gooien. Naar verluidt zijn enkele van de mooiste bruinviolet getinte cultivars van de jongste jaren als een toevallige zaailing op de composthoop ontstaan. Het mooist groeien Oosterse papavers

tussen grassen en vaste planten als Salvia nemorosa die een fijne aarvormige bloeiwijze hebben. Het filigraan van aren tempert het vurige rood en het glanzend roze van de papavers. Oosterse papavers bevatten geen roesmiddel zoals de onrijpe zaaddozen van die andere papaver, de slaapbol, Papaver somniferum. Alleen hun schoonheid is bedwelmend en veel liefhebbers van bloementuinen zijn er op verliefd. Papaver ‘Perry’s White’ Amos Perry had een kwekerij in Engfield bij Londen. In 1906 ontdekte hij in een veld met roodbloeiende oosterse papavers één enkele zachtroze bloeiende plant. Hij noemde hem naar zijn vrouw ‘Mrs Perry’ en vermeerderde hem met wortelstek. Het was niet eenvoudig andere kleurslagen te ontwikkelen, ondanks alle pogingen die Amos Perry ondernam. In 1913 kreeg hij een brief van een plantenliefhebber die zijn irritatie maar moeilijk kon verbergen. Hij schreef dat zijn prachtige rode border vreselijk ontsierd werd door een witte papaver, terwijl hij toch uitsluitend rode papavers had besteld. Amos Perry fietste zo snel hij kon naar de klant en stelde hem voor de witte papaver te ruilen tegen een paar planten van Crocosmia. Op die manier kon hij de ergernis van de klant temperen én de nieuwe papaver bemachtigen waarnaar hij zolang naar op zoek was. Amos noemde de unieke plant niet zonder fierheid ‘Perry’s White’. De plant had zoveel succes dat deze Londense kweker de rest van zijn leven zijn brood verdiende aan het veredelen en verdelen van Oosterse papavers. En dat allemaal dankzij een klant die zich bedrogen voelde.” Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels in zijn en vele andere tuinen aan het werk zien. SANA nr 42

47

Tuinsprokkels Aardpeer: waterachtig, maar zoet

D

48

Bananen groeien niet aan een boom!

e naam aardpeer is ongetwijfeld geïnspireerd door het woord aardappel. In andere talen kreeg ze een meer correcte naam. In Italië heet de aardpeer girasole del Canada, Canadese zonnebloem. De aardpeer is een doorlevende zonnebloem die in de tuin kan woekeren tot je niet alleen je haren, maar ook alle aardperen uitrukt.

Knollen voor diabetici De knollen van aardpeer of topinamboer bevatten inuline, een stof die je absoluut niet mag verwarren met insuline. Het is een soort van zetmeel dat niet door de snel afbreekbare glucose, maar door de traagwerkende suiker fructose is opgebouwd. Om die reden wordt inuline gebruikt voor het bereiden van zoete producten voor diabetici.

Topinambour De Franse naam voor de aardpeer is topinambour, de wetenschappelijke Helianthus tuberosus, terwijl de Britten spreken van Jerusalem artisjoke. Met een mondvol fantasie smaken de knollen inderdaad een beetje naar artisjok. De smaak is eerder als waterachtig zoet te omschrijven en lijkt verwant aan die van de schorseneer. Er zijn in de loop der tijden van deze plant rassen ontstaan met dikke knollen. Omdat het poetsen van de knobbelige knol moeilijk is, bestaat er nu zelfs een selectie met gladde knollen. Gespecialiseerde kwekerijen bieden deze selectie onder de rasnaam Fuseau. De rassenkeuze is groot. De kleur van de knollen is meestal wit en lichtpaars.

Ook als bleekgroente Niet alleen de vrij sappige knollen zijn eetbaar, ook de jonge lentespruiten zijn mals en lekker wanneer ze geen zonlicht hebben gezien en dus net als asperges, bleekselderij en witloof gebleekt worden. Ze worden als voorjaarsdelicatesse geoogst als ze ongeveer 10 cm lang zijn.

SANA nr 42

van Ivo Pauwels

De aardperen van Terneuzen Ongeveer een eeuw na de ontdekking van Amerika kweekte de geestelijke Pieter d’Hondt in zijn tuin bij Terneuzen reeds aardperen. Hij was daarmee vermoedelijk één van de eerste West-Europeanen die deze groente teelde. De teelt verspreidde zich alras over Zeeland en Vlaanderen, vaak sneller dan gewenst. De aardpeer is inderdaad een ongebreidelde woekerplant.

O

mdat bananen als kruidachtige plant enorme bladeren produceert die wel 4 m lang worden en zijn stengel meer dan manshoog wordt, spreken we van een bananenboom. Dat is verkeerd, want bananen vormen nooit een houten stam. Na de bloei en de vruchtzetting sterft de imposante moederscheut af. Een dochterscheut neemt haar rol over. Een raadselachtige reis De oude Egyptenaren kenden reeds de bakbanaan, Musa ensete, die ook bij ons wel eens in oranjerieën wordt gekweekt. Maar ook de zoete Aziatische banaan blijkt al vroeg over een groot deel van de wereld in cultuur te zijn geweest. Uit een onderzoek naar kleine fossielen uit oeroude vuilnisputten in het WestAfrikaanse land Kameroen, blijkt dat de Afrikanen ruim 1500 jaar geleden de lekkere Aziatische banaan teelden en aten. Omdat bananen geen zaad vormen en alleen door middel van het stekken van de dochterrozetten kunnen worden voortgeplant, staat de wetenschap voor een torenhoog raadsel. Hoe kwamen die bananenrozetten uit Azië naar Afrika en ten slotte naar de andere kant van dit continent? Ze moeten haast wel zeker vanuit Indonesië naar de oostkust van Afrika zijn vervoerd en later

vanuit Madagaskar over land tot in Kameroen. Op dit ogenblik proberen wetenschappers de Afrikaanse woorden voor ‘banaan’ te analyseren om er achter de komen welke weg de banaan ruim 2500 jaar geleden heeft gevolgd. Schitterende bloem Wie ooit een banaan heeft zien bloeien, was er ongetwijfeld van onder de indruk. Elke volgroeide scheut vormt slechts één bloemstengel. Het gewicht van de bloem is zo groot dat hij doorbuigt. De vruchtbeginsels zijn vanaf het ontstaan duidelijk te zien. Kleine banaantjes die als het ware boven elkaar liggende kammen vormen. Ze zitten gevat in grote paarse kelkbladeren. Onderaan, aan het eind van de stengel, zit een bos mannelijke bloemen. Uiterst productief Dat een banaan in warme, arme landen erg gewaardeerd wordt, heeft alles te maken met de spectaculaire vruchtbaarheid. Bananen van de meest productieve rassen leveren op eenzelfde oppervlakte in gewicht uitgedrukt 40 keer meer op dan aardappelen.

SANA nr 42

49

Ook steeds meer kinderen worden allergisch...

Darmen goed verzorgen met probiotica! Een allergeen spaart niemand. Je kan evengoed nooit last hebben gehad van allergie en plots op je 65ste beginnen niezen en hoesten of huidletsels krijgen als je met een bepaalde stof in contact bent geweest. Tegenwoordig zijn het evenwel vooral jonge mensen en de leeftijd daalt nog. Dat geeft te denken, hoewel volgens Prof. Van Cauwenberge paniek niet nodig is. Je sterft er namelijk niet van - tenzij in een zeldzaam gevalmaar het kan wel een grote hypotheek leggen op de kwaliteit van het leven en je comfort gevoelig verminderen.

Zachte winter: vroege hooikoorts

Vuile wereld Onze wereld wordt met de dag meer vervuild. Er komen elke dag nieuwe stoffen bij, waarvan het grootste gedeelte niet te controleren valt, bovendien in de voedselketen terechtkomen en nadelig kunnen zijn door de synergie met andere stoffen. Als de aanval op het immuunsysteem zo doorgaat, is over een paar jaar iedereen allergisch. Daar waarschuwde de prof jaren geleden al voor. Niet alle artsen zijn onverdeeld gelukkig met de vaccinatiewoede, waarbij baby’s al in contact gebracht worden

met stoffen waar hun immuunsysteem nog niet klaar voor is. Zieke darmen In elk geval is het darmmilieu betrokken bij het probleem omdat de darm tot het eerste-lijnssysteem behoort voor de immuniteit. Een gezond darmmilieu is dus van belang voor een gezond immunitair stelsel. De vraag is natuurlijk hoe je dat bereikt, want in „The Ecologist, nr 29 van 1999 schreef Dr. Vyvyan Haward naar aanleiding van een studie die had aangetoond dat wij ongeveer 400 scheikundige stoffen in ons lichaam hebben die twintig jaar geleden niet bestonden. Pesticiden en herbiciden fungeren trouwens als een xeno-oestrogeen, wat niet enkel de toename van kanker in de hand werkt, maar ook het ontstaan van allergieën bevordert. Kinderen krijgen al 0,20 microgram per kilo per dag binnen en volwassenen de helft daarvan. Zodoende wordt het delicate uitgebalanceerde endocriene systeem verstoord. Niet enkel beschavingsziekten zoals allergieën en huidaandoeningen, maar ook kanker en zelfs hersentumoren nemen onrustwek-

D

it jaar is het allergieseizoen haast een maand vroeger begonnen. Het warme winterweer heeft er voor gezorgd dat planten en bloemen vroeger ontwaken en dat het stuifmeel weken vroeger is beginnen dwarrelen. Bovendien worden steeds meer mensen allergisch en het verbetert er niet op. Wat moet je doen? Je kan niet zoals de bekende Nederlandse apotheker een catamaran kopen en van zodra het pollenseizoen er is, maanden op zee verblijven. Trouwens allergie beperkt zich dikwijls niet tot pollen, ook stof, mijten, industrielucht, voedsel, dieren, insecten, medicijnen, zelfs emoties kunnen een allergische reactie uitlokken. Hoe komt het dat allergie vroeger minder voorkwam? Zieke darmen, overconsumptie van medicijnen en vaccinaties en heel veel vervuilende stoffen maken ons kwetsbaarder en gevoeliger. Toch hoef je niet bij de pakken te gaan zitten.

50

SANA nr 42

SANA nr 42

51

wordt gemaakt. Vergeet ook niet dat wie aan sport doet in de vrije natuur een geliefkoosd doelwit voor insecten is, want transpiratievocht trekt stekende diertjes aan. Zwarte kleren en kleding met kleurige bloempatronen trekken de aandacht van insecten. Witte of pastelkleurige lichte kleding is beter. Sla niet naar wespen, dan worden ze pas agressief. Colaen limonadeflesjes mag je niet langere tijd geopend laten staan, want insecten zijn er dol op en ongemerkt kun je zo een wesp inslikken.

kend toe. Het dagelijks contact met zware metalen, uitlaatgassen, industrierook, tabak, additieven in voeding, kleurmiddelen in kleding, verdunners in verven, tabak, koffie en andere genotsmiddelen, hebben op ons lichaam een enorme last gelegd waar we meer en meer moeite mee hebben. Allergie voor wespen bestond al in de oudheid Onze moderne leefgewoonten, manier van wonen en werken, huizen bouwen en isoleren, onze voeding, onze geneeskunde en allerlei nieuwe stoffen van de industrie hebben zeker iets te maken met de toenemende allergieën. Het is geen nieuwe ziekte, zelfs in de oudheid waren er al allergieën bekend. Op hiërogliefen van de graftombe van farao Menes van Egypte zijn inscripties

52

SANA nr 42

te vinden over de oorzaak van zijn dood. Hij overleed als gevolg van een insectensteek. Ook nu nog zijn overgevoelige patiënten in gevaar als ze door een wesp of bij worden gestoken. Als je gestoken wordt door een insect blijft een hoeveelheid gif in de huid van de patiënt. Normaal blijft het probleem beperkt tot een rood bultje dat fel kan jeuken. Een klein aantal mensen reageert daar bijzonder heftig op als gevolg van een allergie voor bijen- of wespensteken. Die reactie kan pas ontstaan als de persoon al eens eerder in contact is gekomen met het insectengif. Als de patiënt overgevoelig is, kan de volgende steek al dodelijke gevolgen hebben met slikmoeilijkheden, ademnood en op den duur kan een levensbedreigende toestand ontstaan als door een arts of een deskundige niet meteen een opening naar de luchtwegen

Antistoffen Ons lichaam maakt op schrandere wijze antistoffen tegen vreemde „indringers”. Antistoffen proberen die vreemde stoffen buiten spel te zetten en dat gebeurt zonder dat de patiënt daar iets van merkt. In het bloed bevinden zich de zogenaamde mestcellen waaraan antistoffen zich hechten. Bij allergiepatiënten worden die stoffen door het lichaam herkend als een bedreiging. Als de mestcel waarop de antistof zit met zo’n indringer in contact komt, wordt die indringer meteen herkend als gevaarlijk en laat de mestcel een reactiestof los: histamine. Daardoor krijgt het lichaam dan weer heftige reacties zoals niezen, hoesten, jeuk, tranende en rode ogen, kortademigheid, diarree enz... Soms is er ook hoofdpijn bij, of gaat de patiënt zich misselijk en rotziek voelen. De neus en de ogen zijn het eerst en meest bij de zaak betrokken omdat de slijmvliezen hier aan de buitenkant van het lichaam zitten en dus eerst en gemakkelijkst in contact komen met het allergeen. Sommige mensen zijn bang van contact met deze hoestende en niezende patiënten

omdat ze vrezen ook besmet te worden, maar in feite is er geen enkel risico op besmetting, er zijn geen virussen, noch bacteriën bij betrokken. Een allergie kan ook op elke leeftijd ontstaan, kan in de kinderjaren al beginnen en zich geleidelijk opbouwen. Soms zijn de verschijnselen helemaal niet belangrijk en kunnen ze in de loop der jaren versterkt worden om op volwassen leeftijd pas heel vervelend te worden. Dat is bijvoorbeeld het geval met een allergie voor huisdieren, honden, katten cavia’s en zelfs paarden. Men ziet vaak dat ouders die een paar paarden voor de kinderen houden, er zelf geen last van hebben, terwijl de kinderen in de late puberteit pas heftig reageren op dierenhaar. Soms is het zien van aardbeien al voldoende om een allergische reflex op te roepen. Ervaringen uit de jeugd, vaccinaties, het speelt allemaal wel een rol. En we kunnen iedereen de raad geven deze allergenen zoveel mogelijk uit de weg te gaan, binnen te blijven, tapijt te verwijderen, junkfood te vermijden, lichaamsvreemde stoffen weigeren, antibiotica zoveel mogelijk vermijden, in een gezonde omgeving gaan wonen, zware metalen vermijden omdat ze bepaalde enzymatische reacties blokkeren, vaak naar zee gaan, een goede mentale hygiëne opbouwen enz... en als de nood hoog is, zijn er gelukkig goede producten bijvoorbeeld op basis van Salsaparilla, om de histamine te beperken. Uiteraard is het van het grootste belang de darmen goed te verzorgen met een goed probioticum. Dat kan al veel ellende voorkomen. Jan van Bercken

SANA nr 42

53

Korspelsesteenweg 86 - 3581 Beverlo Tel.: 011/40.14.07 www.brouwland.com Openingsuren :

Natuurwinkeltje Margriet Achter d’Hoven 11 - 2990 Wuustwezel Openingsuren: di - vrij: 9u - 12u en 13u30-18u woe - zat: 9u - 12u en 13u30 - 17u dond: 13u30 -18u zondag- maandag en donderdagvoormiddag gesloten mail: [email protected]

Advertentie

DE MARETAK

natuur- en dieetvoeding, lichaamsverzorging De Merodelei 36 - 2300 Turnhout Tel.: 014/42 47 63 Openingsuren: van maandag t/m zaterdag 09u30 - 18u00

54

SANA nr 42

9.30 9.30 9.30 9.30 9.30

12.30 12.30 12.30 12.30 12.30

Zaterdag:

9u tot 18u

9u tot 17u

‘t Kruidenvrouwke Stationsstraat 108 3400 LANDEN Openingsuren: woensdag van 12u30-13u00 14u00-18u00 donderdag tot zaterdag 10u00-12u00 14u00-18u00 T: 0495/40.33.49 en 0496/54.43.81

DE NATUURSTER - Buntjens Lizzy Diesterstraat 18 3980 Tessenderlo Openingsuren: Maandag-zaterdag 9u30-12u30 13u30-18u00 Donderdag sluitingsdag T: 0496/60.80.97

Openingsuren: ma: di: wo: do: vrij: za:

Maandag - vrijdag:

13.30 13.30 13.30 13.30 13.30 13.30

18.00 18.00 18.00 18.00 18.00 18.00

Essentiële oliën

Nieuwstraat 85 - Geel

te bestellen bij

www.boverte.be

SANA nr 42

55

geeft weerstand tegen irritante allergenen en stof.

Allobiose is verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 2121-218 voor 50 capsules en met 2121-226 voor de 100 capsules. Of vraag ernaar in de betere natuurwinkel.

Vraag een gratis monster aan via [email protected] met code ALL04ISDR. Vergeet vooral niet uw naam en adres op te geven. (aanbieding zolang de voorraad strekt)

www. 56

SANA nr 42

.be

Advertentie

Ook last in het pollenseizoen? Gedaan met het gesnotter!