EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN

EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK BIJ HOOGFUNCTIONERENDE KINDEREN EN JONGEREN

Janneke de Ruiter, MSc

FOCUS ON EMOTIONS WWW.FOCUSONEMOTIONS.NL

• Onderzoeksgroep o.l.v. Prof. dr. Carolien Rieffe. • Dr. Lucinda Pouw: ‘Emotion Regulation in Children with Autism Spectrum Disorder’ (proefschrift)

• Emotionele ontwikkeling vanuit functionalistisch perspectief (Nico Frijda) • ASS / Doof & slechthorend / TOS • Onderzoek & Ontwikkeling onderzoeksmateriaal

INHOUD Sociaal functioneren

Emotieregulatie

Internaliserende problemen

Externaliserende problemen

EMOTIEREGULATIE BIJ ASS “The process by which we influence what emotions we experience, when we experience them, and how we express them” (Gross, 1998)

Alexithymie • Emotioneel bewustzijn

Overprikkeling • “I feel too much. That’s what’s going on” (Extremely Loud and Incredibly Close)

Minder goede coping • Influence

EMOTIEREGULATIE BIJ ASS Alexithymie

Overprikkeling

Coping

Emotioneel bewustzijn (Emotional awareness): “The ability to differentiate between various emotions, to determine antecedents and possible consequences of emotions, to verbally share emotions, and to identify the physiological changes that accompany emotions”


Overprikkeling

Coping

• Enkele onderzoeksresultaten uit onze onderzoeksgroep: • Moeite met ‘multiple emotions’. • Moeite met complexe emoties: schuld & schaamte. • Moeite met het verbaliseren van emoties.


Overprikkeling

• Emoties van anderen

Empathie

Affectieve empathie

Cognitieve empathie

‘Contagion’

‘Theory of Mind’

(Baron-Cohen & Wheelwright, 2004)

Coping


Overprikkeling

Coping

Hoe meten we empathie? • Vragenlijst voor ouders (26 items) • [1-5] Als een ander kind hard huilt, is mijn kind ook van slag • [1-5] Als een ander kind moet huilen, probeert mijn kind te troosten. • [1-5 & 9-15] Heeft uw kind door waarom u blij bent?

• Vragenlijst voor jongeren (21 items) • Als een vriend(in) verdrietig is, word ik ook verdrietig • Als een vriend(in) boos is, weet ik meestal wel waarom

• Observatie taken Vragenlijst antwoordopties: 1) niet waar, 2) soms waar 3) waar


Overprikkeling

Coping

Onderzoek naar empathie in ASS (Pouw et al., 2013b) • Participanten • 67 kinderen met ASS (88% jongens, gemiddeld 11:6 jaar) • 66 TD kinderen (67% jongens, gemiddeld 11:6 jaar)

• Materiaal • Vragenlijst voor jongeren


Overprikkeling

Coping

Resultaat:

ASD

*

TD

2,48 2,19

1,58

1,6

Affectief

Cognitief


Overprikkeling

Coping

“I feel too much. That’s what’s going on”

“My insides don’t match with my outsides” Extremely loud and incredibly close Jonathan Safran Foer


Overprikkeling

Coping

“The process by which we influence what emotions we experience, when we experience them, and how we express them” (Gross, 1998) • Hoe ga je er mee om? • Coping Stijlen

“Coping is a way to control or modify the arousal level in negative emotion-evoking situations”


Overprikkeling

Coping

Hoe meten we coping? • Coping Scale (Wright et al., 2010) (34 items)

Wat doe je als iemand je pest?

• Approach (benaderend) “dan vertel ik een vriend of iemand van mijn familie wat er is gebeurd” “dan probeer ik verschillende dingen te bedenken om het op te lossen” • Avoidant (vermijdend) “dan ga ik iets anders doen zodat ik het vergeet” “dan vergeet ik het gewoon” • Maladaptive “dan word ik boos en ga met iets gooien of iets slaan” “dan ben ik bang dat anderen slecht over me zullen denken” Antwoordopties: (1) ‘bijna nooit’, (2) ‘soms’ of (3) ‘vaak’.


Overprikkeling

Coping

Onderzoek naar coping in ASS (Rieffe et al., 2014)

• Participanten • 81 kinderen met ASS (89% jongens, gemiddeld 12:6 jaar) • 131 TD kinderen (45% jongens, gemiddeld 12:4 jaar)

• Materiaal • Coping Scale (Wright et al., 2010)


Overprikkeling

Coping

Resultaat

*

ASD

TD

2,23

1,95 1,86

Approach

1,89

Avoidant

1,87

1,88

Maladaptive

EMOTIEREGULATIE BIJ ASS “The process by which we influence what emotions we experience, when we experience them, and how we express them” (Gross, 1998)

Alexithymie • Emotioneel bewustzijn

Overprikkeling • “I feel too much. That’s what’s going on” • Wel gevoelig voor de emoties van een ander maar niet weten waarom.

Minder goede coping • Influence • Minder Approach Coping

GEVOLGEN VERSTOORDE EMOTIEREGULATIE Sociaal functioneren

Emotieregulatie




Internaliserende problematiek

Externaliserende problematiek

• Een beter emotioneel bewustzijn en een betere Theory of Mind (ToM) is gerelateerd aan meer positieve en minder negatieve vriendschapskenmerken.

• Een maladaptieve of avoidant (vermijdende) coping heeft mogelijk een negatieve invloed op het sociaal contact. (Pouw, 2014)




Video-fragment onderzoek




• Minder goede coping (minder approach strategieën)  Depressieve gevoelens? (Rieffe et al., 2014) • Depressie: ASS > TD

• Materiaal: • The Child Depression Inventory (CDI; Kovacs, 1985) • Coping Scale (Wright et al., 2010)

Depressie score

Approach

Avoidant

Maladaptive

-.27*

-.25*

.34*




• Overprikkeling (door functionerende affectieve empathie, maar dysfunctionerende cognitieve empathie) Agressie • Agressie: ASS = TD (zelfrapportage) maar ASS > TD (ouders/llkr)

Agressie

Proactieve agressie ‘domineren’

Reactieve agressie ‘reactie op bedreiging’

(Crick & Dodge, 1996)




Onderzoek naar empathie en agressie in ASS (Pouw et al., 2013a)

• Participanten • 67 kinderen met ASS (89% jongens, gemiddeld 11:6 jaar) • 66 TD kinderen (82% jongens, gemiddeld 11:5 jaar)

• Materiaal • Self Report Instrument for Reactive and Proactive Aggression (IRPA) (Rieffe et al.,) • Empathie vragenlijst voor jongeren (affectief / cognitief)




• TD Reactieve agressie Affectieve empathie

Proactieve agressie

-.32**

Cognitieve empathie

• ASS Affectieve empathie Cognitieve empathie

Reactieve agressie

Proactieve agressie

.50***

.36**

CONCLUSIE Sociaal functioneren

Emotieregulatie



STELLINGEN 1. Avoidant (vermijdende) coping is een goede manier om om te gaan met stressors.

2. Emotioneel dysfunctioneren (zoals problemen in de emotieregulatie) moet een criterium worden van de diagnose Autismespectrumstoornis (ASS) in de DSM.

Bedankt voor jullie aandacht

GEBRUIKTE BRONNEN

ZIE: FOCUSONEMOTIONS.NL VOOR MEER PUBLICATIES VAN ONZE ONDERZOEKSGROEP.

• Crick, N. R. & Dodge, K. A. (1996). Social information-processing mechanisms in reactive and proactive aggression. Child Development, 67, 993-1002. • De Ruiter, J. A. (2014). Masterscriptie: Predicting depression symptoms in boys with autism spectrum disorders or hearing impairment: the role of reactive aggression. Universiteit Leiden. • Gross, J.J. (1998). The emerging field of emotion regulation: An integrative review. Review of General Psychology, 2, 271-299 • Pouw, L. B. C., Rieffe, C., Stockmann, L., Gadow, K. D. (2013a). The link between emotion regulation, social functioning, and depression in boys with ASD. Research in Autism Spectrum Disorders, 7, 549-556. • Pouw, L. B. C., Rieffe, C., Oosterveld, P., Huskens, B., & Stockmann, L. (2013b) Reactive/proactive aggression and affective/cognitive empathy in children with ASD. Research in Developmental Disabilities, 34, 1256-1266. • Pouw, L. (2014). Emotion Regulation in Children with Autism Spectrum Disorder. The link with social functioning and psychopathology. Leiden (proefschrift). • Rieffe, C., Oosterveld, P., Meerum Terwogt, M., Mootz, S., Van Leeuwen, E., & Stockmann, L. (2011). Emotion regulation and internalizing symptoms in children with autism spectrum disorders. Autism, 15, 655-670. • Rieffe, C., De Bruine, M., De Rooij, M., & Stockmann, L. (2014). Approach and avoidant emotion regulation prevent depressive symptoms in children with an Autism Spectrum Disorder. International Journal of Developmental Neuroscience, 39, 37-43. • Wright, M., Banerjee, R., Hoek, W., Rieffe, C., & Novin, S. (2010). Depression and social anxiety in children: Differential links with coping strategies. Journal of Abnormal Child Psychology, 38, 405-419.

EMOTIEREGULATIE & AUTISME SPECTRUM STOORNISSEN

Recommend Documents