IP/04/1250 Brussel, 20 oktober 2004
Emissiehandel: Commissie geeft groen licht voor nog eens 8 plannen zodat de handel zoals gepland van start kan gaan De Europese Commissie gaat akkoord met een tweede reeks van acht nationale toewijzingsplannen voor CO2-emissierechten. 6 plannen – van België, Estland, Letland, Luxemburg, Slowakije en Portugal – zijn onvoorwaardelijk aanvaard. Nog eens 2 - van Finland en Frankrijk – zijn goedgekeurd op voorwaarde dat hierin de nodige technische veranderingen worden aangebracht. Hierdoor worden deze dan onvoorwaardelijk aanvaard, zonder dat een tweede evaluatie door de Commissie vereist is. In de nationale toewijzingsplannen worden de aantallen CO2-emissierechten1 aangegeven die de lidstaten aan energie-intensieve industriële installaties denken toe te wijzen, zodat deze vanaf januari 2005 aan de handel in emissierechten kunnen deelnemen. Met de vandaag gegeven beschikking krijgen 2 100 installaties het groene licht, 15% van de naar schatting 12 000 installaties in de EU-25. In juli gaf de Commissie haar fiat aan acht plannen voor meer dan 5 000 installaties, waarmee zo’n 40% van de verwachte emissierechten gemoeid is. Met de EU-regeling voor de handel in emissierechten zal worden verzekerd dat de broeikasgasemissies in de sectoren energie en industrie worden teruggebracht met de minst mogelijke kosten voor de economie en worden de EU en de lidstaten geholpen om hun emissiereductiedoelstellingen uit hoofde van het Kyoto-protocol van 1997 te realiseren. Margot Wallström, Commissielid voor milieuzaken, zegt hierover het volgende: “De beschikking van vandaag vormt een nieuwe essentiële stap op de weg naar de Europese regeling voor emissiehandel, die over minder dan 80 dagen van start zal gaan. De Commissie moet ervoor zorgen dat de emissiehandel werkt en dat er geen overtoewijzing plaatsvindt. Het verheugt mij dat enkele lidstaten hun plannen hebben veranderd en in januari 2005 klaar zullen zijn om emissies te verhandelen. De beschikkingen van vandaag tonen aan hoe belangrijk de rol van de Commissie is om de integriteit van het stelsel en de samenhang van de beslissingen in de verschillende lidstaten te verzekeren.”
Evaluatie van de plannen In de nationale toewijzingsplannen wordt aangegeven hoeveel CO2-emissierechten de lidstaten voor de handelsperiode van 2005-2007 denken toe te wijzen, en hoeveel iedere installatie er zal ontvangen.
1
Eén recht is één ton CO2
De Commissie heeft nu tot taak de plannen te toetsen aan de elf toewijzingscriteria die in een bijlage bij de emissiehandelsrichtlijn worden genoemd2. Met de meest belangrijke criteria wordt verzekerd dat het plan te rijmen valt met de algemene strategie van het betrokken land om zijn Kyoto-doelstellingen te realiseren. Andere criteria betreffen non-discriminatiekwesties, mededinging in de EU, voorschriften inzake staatssteun en technische aspecten. De Commissie kan een plan gedeeltelijk of in zijn geheel aanvaarden. Indien zij het plan onvoorwaardelijk aanvaardt, kan de lidstaat tot een definitieve toewijzingsbeslissing overgaan. De Commissie heeft wijzigingen gevraagd op drie punten van algemeen belang: - als de door een lidstaat voor de handelsperiode 2005-2007 gedane toewijzing brengt de realisering van zijn Kyoto doelstellingen in gevaar brengt tijdens de eerste verbintenisperiode 2008-2012 - als het volume van de rechten voor de handelsperiode 2005-2007 niet strookt met de beoordeling van de vooruitgang ten aanzien van de doelstelling van Kyoto, m.a.w. de toewijzing is groter dan de voorspelde emissies - als een lidstaat de toewijzingen achteraf wil aanpassen. Dit betekent dat de lidstaat zich na de toewijzing met de markt wil bemoeien en de afgegeven emissierechten wil herverdelen onder de deelnemende bedrijven gedurende de handelsperiode 2005-2007. Wanneer er wijzigingen nodig waren, heeft de Commissie aangegeven welke stappen de lidstaten moesten zetten om het plan aanvaardbaar te maken.
Goedgekeurd volume aan emissierechten en aantal installaties Lidstaat
CO2-emissierechten in mln. ton
Installaties
België
188,8
363
Estland
56,85
43
Finland
136,5
535
Frankrijk
371,1
6423
Letland
13,7
95
Luxemburg
10,07
19
Portugal
114,5
239
Slowakije
91,5
209
983,02
2 1454
Totaal
Zie ook: IP/04/862 en MEMO/04/44 Beleid inzake klimaatverandering op: http://europa.eu.int/comm/environment/climat/emission.htm Nationale toewijzingsplannen (NAP’s) op: http://europa.eu.int/comm/environment/climat/emission_plans.htm
2 3 4
Richtlijn 2003/87/EG, PB L 275 van 25.10.2003, blz. 32. Dit cijfer omvat niet de 750 installaties waarvoor nog toewijzingen worden voorbereid Dit cijfer omvat niet de 750 installaties waarvoor nog toewijzingen worden voorbereid.
2
Bijlage
Informatie over individuele beslissingen België: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na een aantal wijzigingen door België begin oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft België onder meer het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode 2005-2007 met 2,1 miljoen verminderd en een aantal achteraf geplande wijzigingen en specifieke clausules voor bepaalde bedrijven geschrapt. Estland: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na wijzigingen door Estland begin oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft Estland het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode met meer dan 8,1 miljoen verminderd. Finland: plan aanvaard mits technische wijzigingen worden aangebracht. Alle bedrijven op de lijst mogen emissies verhandelen. Hoewel het Finse plan een lijst met de betrokken installaties bevat, geeft de lijst niet aan hoeveel rechten toegewezen worden aan elke installatie op de Ǻlandseilanden. Frankrijk: plan voorwaardelijk aanvaard. Bedrijven kunnen geen emissies verhandelen, zolang Frankrijk het totale aantal toewijzingen over de handelsperiode niet met 4,5 miljoen verminderd heeft. Frankrijk moet bovendien de lijst met installaties nog aanvullen met ongeveer 750 aanvullende installaties, zodat de lijst ook alle installaties omvat van alle andere reeds goedgekeurde toewijzingsplannen. Letland: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na wijzigingen door Letland begin oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft Letland het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode met 5,6 miljoen verminderd. Luxemburg: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na wijzigingen door Luxemburg begin oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft Luxemburg het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode met 468 000 verminderd en een aantal geplande aanpassingen achteraf geschrapt. Portugal: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na wijzigingen door Portugal begin oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft Portugal het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode met 2,1 miljoen verminderd, een aantal geplande aanpassingen achteraf geschrapt en beslist eventuele overtollige rechten uit de reserve voor nieuwkomers te annuleren. Slowakije: plan aanvaard zonder aanvullende wijzigingen na wijzigingen door de Slowakije in oktober. Alle bedrijven mogen emissies verhandelen. In vergelijking met het ingediende plan heeft de Slowakije het totale volume aan toegewezen rechten over de hele handelsperiode met 14,9 miljoen verminderd.
3
Stand van zaken na de beschikkingen van vandaag: Vandaag heeft de Commissie de laatste hand gelegd aan de evaluatie van in totaal 16 plannen: Oostenrijk, België, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland Ierland, Letland, Luxemburg, Nederland, Portugal, Slowakije, Slovenië, Zweden, en het VK. De evaluatie van de plannen van Cyprus, Tsjechië, Hongarije, Italië, Litouwen, Malta, Polen en Spanje is nog niet afgerond, terwijl het plan van Griekenland volgens deze lidstaat binnenkort zal worden ingediend.
Algemene benadering: De Commissie heeft, zowel tijdens de beoordelingen als in haar beslissingen, in drie gevallen van algemeen belang gevraagd de plannen te wijzigen: 1. te royale toewijzing – als de door een lidstaat voor de handelsperiode 20052007 gedane toewijzing de realisering van zijn Kyoto-doelstellingen in gevaar brengt. Dit is strijdig met criterium (1) op basis waarvan de toewijzing in overeenstemming moet zijn met het Kyoto-pad van elke lidstaat 2. Overtoewijzing - als het volume van de rechten voor de handelsperiode 20052007 niet strookt met de beoordeling van de vooruitgang ten aanzien van de doelstelling van Kyoto, m.a.w. als de toewijzing groter is dan de voorspelde emissies 3. Aanpassingen achteraf - als een lidstaat de toewijzingen achteraf wil aanpassen. Dit betekent dat de lidstaat zich na de toewijzing met de markt wil bemoeien en de afgegeven emissierechten wil herverdelen onder de deelnemende bedrijven gedurende de handelsperiode van 2005-2007. Aanpassingen achteraf verstoren de markt en scheppen onzekerheid voor de bedrijven. Als een bedrijf er, wanneer het zijn uitstoot zou verminderen, bijvoorbeeld rekening mee zou moeten houden dat de regering emissierechten kan afnemen, zou het in de eerste plaats niet geneigd zijn die uitstoot te verminderen en/of, zijn overtollige rechten te verkopen. Andere bedrijven die denken dat zij kosteloos extra emissierechten kunnen krijgen van hun regeringen, zullen hun rechten liever langs die weg verkrijgen dan op de markt emissierechten te kopen. Aanpassingen achteraf zijn in strijd met criterium (10) dat bepaalt dat lidstaten voor de start van de handelsperiode een besluit moeten nemen over de hoeveelheid emissierechten die aan de exploitant van elke installatie wordt toegewezen. (Aanpassingen achteraf zijn tevens strijdig met artikel 11 van de richtlijn, maar dit vormt geen wettelijke basis om het plan te verwerpen). De aanvankelijke toewijzingsbeslissing kan niet worden herzien. Dit betekent dat het niet mogelijk is via een regeringsbeslissing of een na de toewijzingsbeslissing vastgelegde regel emissierechten opnieuw toe te wijzen door ze op te tellen bij of af te trekken van de hoeveelheid die aan elke exploitant toegewezen is.
4
Criteria
België
Estland
Finland
Frankrijk
(1) Kyoto-pad (2) Ontwikkeling emissies (3) Potentiële reductie, incl. op technisch vlak (4) overige EUwetgeving (5) Nondiscriminatie
Voorwaardelijk goedgekeurd
(6) Nieuwkomers (7) Vroegtijdig optreden (8) Schone technologieën (9) Publieksraadpleging (10) Lijst van installaties met hoeveelheid voor elk daarvan
Voorwaardelijk goedgekeurd
Voorwaardelijk goedgekeurd
(11) Externe concurrentie Artikel 10: Minstens 95% van de emissierechten kosteloos
5
Letland
Luxemburg
Portugal
Slowakije
