eman Klaas Kopinga. Waarheen leidt de weg. Van Bunker naar herenhuis

4 17 oktober 2013 | jaargang 56

@tuecursor

Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor het laatste nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op

en

14 | De ster van Australië Ze kwamen, zagen en overwonnen, de studenten van het Solar Team Eindhoven met hun ster - gezinswagen op zonne-energie Stella. Drieduizend kilometer lang reden ze op de zon dwars door Australië om als eersten te eindigen in de Cruiser-klasse van de World Solar Challenge 2013.

6 Afscheid van TU/e-

man Klaas Kopinga

“Je moet ervoor waken geen onuitstaanbare goeroe te worden”

17 Waarheen

leidt de weg

De faculteit Bouwkunde vindt zichzelf opnieuw uit

18 Van Bunker

naar herenhuis

Het E.S.C wil uitgroeien tot dé studentenkroeg van Eindhoven

Check out our English section on pages 23-28

2 | Vooraf

17 oktober 2013

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TU/e-team naar finale iGEM

CURTOON

Maandag 14 oktober 2013 - Studenten van de TU/e staan in de finale van iGEM, een internationale competitie voor synthetische biologie waarbij studententeams biologische bouwstenen knutselen en inbrengen in een levende cel. Met hun project ‘MRiGEM’, waarbij een bacterie tumoren zichtbaar maakt onder de MRIscanner, behoorden ze dit weekend in de voorronde tot de beste 18 teams van Europa en plaatsten ze zich voor het wereldkampioenschap begin november op MIT in Boston.

s vind

uw Meer nie

or.tue.nl

w.curs je op ww

Nano-kruisingen brengen kwantumcomputer dichterbij Maandag 14 oktober 2013 - Onderzoekers van Photonics and Semiconductor Nanophysics (PSN) onder leiding van prof.dr. Erik Bakkers zijn erin geslaagd kruisende nanodraden te maken van het materiaal indiumantimoon. Dat schrijven ze met Delftse collega’s in een artikel dat zondagavond online verscheen in Nature Nanotechnology. Met de nanodraden kan wellicht een kwantumcomputer op basis van zogeheten Majorana-deeltjes worden gemaakt.

Het Eindhovense team, onder begeleiding van dr.ir. Tom de Greef en dr. Maarten Merkx (beiden faculteit Biomedische Technologie), ontwikkelde bacteriën die gebruikt kunnen worden om tumoren in beeld te brengen in een MRI-scanner.

De nieuwe, kruisende nanodraden zijn een belangrijke stap vooruit voor het Delfts-Eindhovense team. “Dit geeft ons een forse voorsprong op andere groepen die het bestaan van het Majorana-deeltje definitief wil bevestigen”, zo bevestigt Bakkers in NRC, dat maandag een halve pagina besteedde aan het onderzoek.

Solar Team World Sola Eindhoven wint r Challeng Zondag 13 o ktober 2013 e - Solar Team (STE) heeft m Eind et

Colofon Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Frits van Otterdijk Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Nicole Testerink

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Vertalingen

Houdoe en bedankt De keer dat ikzelf een gelegenheidsdief op heterdaad betrapte, is alweer jaren geleden. Cursor zat nog in het Hoofdgebouw, op de plek waar nu het College van Bestuur zit. Het in leren jack gestoken boefje was drie koppen groter dan ondergetekende (niet zo heel moeilijk, want ik haal net niet de één meter zeventig), maar ik zag al direct dat ik weinig te vrezen had. Op zijn knokkels stond namelijk het woord MOEDER getatoeëerd. Hij kwam het redactielokaal uitgelopen toen daar tijdens de lunch even niemand aanwezig was en liet zich gedwee meevoeren naar de portier. De lange schroevendraaiers die uit zijn binnenzak kwamen, waren volgens hem “altijd handig om bij je te hebben”, maar hij had niets buitgemaakt. Toen we de politie wilden inschakelen, liep hij doodgemoedereerd weg met een hartelijk “houdoe”.

Poll

Han Koning s

Vorige week werd bekend dat gauwdieven de kluisjes in het Auditorium ontdekt hebben als een plek waar je redelijk ongezien je gang kunt gaan. Daarom worden de kluisjes binnenkort op de gaanderij rond de hal van het Auditorium geplaatst. Daar staan ze goed in het zicht. Lijkt mij zeer verstandig, want gelegenheid maakt de dief en ze zeggen niet allemaal houdoe als ze betrapt worden.

Annemarie van Limpt (p.23,26,27) Benjamin Ruijsenaars (p.24,25)

Redactieadres TU/e, Laplace 0.35 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

Wie wat waar… Wil jij weten waar je naartoe moet gaan dit weekend? Naar welke lezing je kunt gaan? Of waar er feesten worden gehouden, sportevenementen of welke films draaien? Daarvoor kun je sinds deze week terecht op www.cursor. tue.nl/agenda. Samen met jullie willen we een zo compleet mogelijk overzicht geven van wat er te doen is op en rond de TU/e-campus. Daarvoor hebben we jullie hulp nodig. Heb je een leuk evenement dat in de agenda thuishoort, mail me dan voor inloggegevens ([email protected]) en vul onze agenda aan!

2/3 2/3 3

Duidelijk is dat tweederde (65, 8 %) er nog niet veel zin in heeft, waarbij veel mensen (28, 8 %) wijzen op het bestaan van hun sociale leven en een substantieel deel (18, 3 %) beweert dat hun concentratievermogen na zessen ver te zoeken is.

1/3 3

Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad

Is iedereen aan de TU/e al klaar voor het 24/7-regime? De meningen waren verdeeld onder de 219 respondenten.

Een derde (34, 2 %) juicht de komst van avondcolleges en tentamens op zaterdag toe. Waarbij de meerderheid (18, 7 %) erop vertrouwt dat de campus hiermee ook na zessen wat meer gaat bruisen.

Aangesloten bij

prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

hoven Stella, de vi erpersoons op zonne-en gezinsauto ergie, de Cru iser-klasse va Solar Challe n nge gewonn en. De uitslag de World zondagochte werd nd iets voor half twaalf N tijd in het A ederlandse ustralische Adelaide bek endgemaakt . Stella finish te vrijdag 11 oktober om ‘Darwin-tijd 13.03 uur ’, na in veer tig uur en ve rijden een ri ertien minu t van driedu ten izend kilom afgelegd va eter te hebb nuit het noo en rden van Au de race met stralië gemiddeld 3, 2 inzittenden . STE reed en een

Scheikundestudenten ontvangen STimuleringsbeurs Vrijdag 11 oktober 2013 - Vijftien scheikundestudenten van de TU/e hebben een zogeheten STimuleringsbeurs ontvangen ter waarde van het wettelijke collegegeld (1.835 euro). De beurs wordt ingezet om de instroom van het aantal scheikundestudenten te verhogen. Aan de faculteit Scheikundige Technologie van de TU/e zijn dit jaar 83 eerstejaars studenten gestart.

gemiddelde snelheid va n 72 kilomet en op somm er per uur ige momente n een topsn 120 kilomet elheid van er per uur. Na de tijdsfi nish in Adel aide volgde beoordeling zaterdag de van Stella o p zaken als gebruiksgem comfort, ak en geïnte greerde inn maar ook op ovaties, bijvoorbeeld de kofferbak fileparkeren ru . Ook de ken tekenregistra imte en leverde Solar tie in Neder Team Eindh land oven extra p unten op. Lees meer ov er het Solar Team Eindh op pagina’s oven 14 en 15.

dean e w u e i oo n s n a r F Jan ate School an deel uit v er meer d , n s u o n t o k ti d a ra a Gra roep Ope ransoo m

C). F aciteitsg o trol (OPA TU/e-cap unting, and Con n Franso e Ja d . ir r. n d re Prof. , Acco elopen ja Graduate er 2013 Planning ichtte afg n van de voor a rr 11 oktob e e n v d e s r. p e s d e w f. lu nieu t pro Die gro tieke k is g lo wordt de de TU/e. Hij volg deze te ro eer in de an diverse g op, die , onder m hiphol. t id e e ri School v rh rd e e v c mantsv periode de rijkso e haven en op S Hans Nie r voor een korte op ams n rd e te a h tt a c o m ri R functie nu gaat n e en zich zijn eige l bekleedd ntwikkeling van oo h c S te o a re e Gradu D . de verde m e h e yngasc tussen d bedrijf S nwerking p het vlak van e m a s e o moet d lteiten jnen. nde facu stroomli ol verschille cheloronderwijs ate Scho ba de Gradu le t e het postm t h c a on verwa internati De TU/e en betere e n ie d n bove ren. g te creë uitstralin

De studenten krijgen de beurs niet alleen voor hun gemiddeld eindcijfer van het Centraal Eindexamen. De jury keek ook naar de niet-schoolgebonden maatschappelijke activiteiten (wat beteken je voor je medemens), de extra bèta-activiteiten en de originaliteit en creativiteit van het profielwerkstuk.

Student op campus bedreigd met mes an Brigit Sp

De leukste evenementen vind je terug op de achterpagina van elke Cursor.

Nu vragen we op www.cursor.tue.nl

De veiligheid op de campus. Natuurlijk voel ik me daar zelf ook verantwoordelijk voor.

Donderdag 10 oktober 2013 - Een groep TU/e-studenten die woensdagavond 9 oktober uit college kwam, was getuige van een heftige vechtpartij tussen twee mannen. Toen twee studenten op de vechtersbazen afstapten om ze tot bedaren te brengen, kreeg een van hen direct klappen en de ander werd bedreigd met een mes. Hierop maakten de mannen zich uit de voeten.

Volgens Hay Becks, medewerker van de BHV, zijn beide mannen niet verbonden aan de TU/e en is inmiddels ook de politie naar hen op zoek. Er zijn volgens hem camerabeelden beschikbaar van het voorval, maar die zijn van onvoldoende kwaliteit om de daders te kunnen identificeren. Lees ook de ingezonden brief hierover op pagina 10.

Jan Franso

o

4 | Gelinkt

17 oktober 2013

Gelinkt | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Dezelfde genen, andere gangen De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Anthom en Manuel van Rijn bewandelen al 21 jaren dezelfde paden, maar nemen daarop steeds net andere afslagen. De lange twee-eiige tweeling is een opvallende verschijning aan de TU/e. Beiden zijn erg actief in het studentenleven. De twee zijn elkaars beste vrienden.

‘Je kunt ons vrij makkelijk herkennen, aangezien we beiden bijna twee meter zijn en lang haar hebben’, zo laten de 21-jarige tweelingbroers Anthom en Manuel op voorhand via de mail weten. En inderdaad. In Gemini zitten twee lange studenten op een bankje. Hun haar in staarten. De overeenkomsten zijn duidelijk. Maar Manuel heeft een vollere baard -tot afgunst van zijn broer en een bril. De tweeling wordt 9 februari 1992 geboren in Emmeloord en groeit op in Vollenhove en Steenwijk. De broers gaan naar dezelfde basisschool en middelbare school en hebben daar deels dezelfde vriendengroep. Op het vwo krijgt Anthom geregeld de vraag of hij het niet vervelend vindt dat zijn broer vaak een punt hoger haalt voor vakken. “Hij deed het steevast net iets beter. Het ging om het verschil tussen een 7 of 8 en een 8 of 9. Ik antwoordde dan altijd dat ik zelf ook prima resultaten haal. En ik was oprecht blij voor hem.”

“We hebben alleen de prioriteiten bij verschillende zaken liggen” Ze hebben altijd hun eigen keuzes gemaakt, maar ontdekken dat ze vaak op dezelfde interesses uitkomen. “We hebben alleen de prioriteiten bij verschillende zaken liggen”, zo concluderen de twee broers, die nadrukkelijk dezelfde mimiek hebben. Als er even stiltes

Op de TU/e zien ze elkaar maar zo nu en dan -“de campus is groot”-, maar ze fietsen soms samen naar de universiteit en zien elkaar sowieso één tot twee keer iedere twee weken. Ze gaan samen een film kijken, een spel spelen of hebben een goed gesprek en hebben lol om de meest simpele dingen. Manuel: “Vorige week was ik bij Anthom en we waren van plan een dvd op te zetten. Maar hij wilde zijn huiswerkopdracht afmaken. Uiteindelijk werden we beiden gegrepen door het probleem en hebben we het samen gedaan. Het was hartstikke gezellig.”

vallen, knijpen ze in hun handen. Ze delen eenzelfde lach, hebben hetzelfde accent en denken beiden goed na voordat ze een zin uitspreken. Anthom is veel met muziek bezig, zong onder meer het Io Vivat tijdens de opening van het academisch jaar. “Ik heb bestuur gedaan bij het koor Vokollage van Quadrivium. Manuel heeft meer met klimmen. Dat vind ik ook erg leuk, maar ik doe het minder vaak.” Manuel: “Ik heb dan weer in het bestuur van Eindhovense Studenten Alpen Club ESAC gezeten. Maar als ik genoeg tijd had, zou ik meer met muziek doen. We zijn ermee opgegroeid.”

“We delen dezelfde genenpoule, dus dat is ook weer een pluim voor mij”

Onafhankelijk van elkaar hebben ze voor de TU/e gekozen - zoals ze op de middelbare school voor hetzelfde vakkenpakket gingen. De TU/e is geen onbekend terrein, aangezien vader Van Rijn er heeft gestudeerd en ook oudere zus Jeaphianne TU/e-studente is. Toch heeft Anthom even overwogen om in Delft te studeren. “De studies werden gelijk beoordeeld. Uiteindelijk ben ik naar Eindhoven gegaan omdat ik daar makkelijker aan een kamer kon komen.”

Elkaar omschrijven blijkt niet gemakkelijk. Anthom over Manuel: “Het is in essentie een topkerel die ook nog veel weet en goed kan uitleggen.” Grijnzend: “We delen dezelfde genenpoule. Dus dat is ook weer een pluim voor mij.” Manuel op zijn beurt over zijn broer: “Je kunt goed met hem overweg. Hij is creatief. Een leuke gast.” Anthom: “Het grote voordeel is dat we elkaars gedachtespinsels begrijpen. In groepsdiscussies merken we geregeld dat het voor ons logisch is om op een bepaald onderwerp over te gaan - terwijl anderen dan de draad kwijtraken. We kunnen goed schakelen.”

Anthom heeft zijn bachelor Werktuigbouwkunde afgerond en is net begonnen aan de master Systems and Control. Manuel doet nu de master Electrical Engineering. Beiden hebben het Honors Program gevolgd. Het scheelde niet veel of ze waren buren geworden in Eindhoven. Anthom: “Ik had de keus uit twee woningen. Ik heb bewust voor de andere ruimte gekozen, driehonderd meter van Manuel vandaan. Ik wilde wel eens apart wonen.”

Anthom

Manuel

“Ideaal, dan hoef ik niet te praten met de stemmen in mijn hoofd”, grapt Manuel. Anthom: “Oh jee, als er na dit interview maar niet naar ons gegoogeld wordt en dat mensen dan denken dat we stemmen horen.” Gegrinnik van zijn broer. Ze delen overduidelijk hetzelfde gevoel voor humor. Op de vraag hoe ze op de foto willen, komt Anthom op de proppen met “op de Eiffeltoren - altijd Parijs al eens willen zien”, waar Manuel direct de grap van inziet. Toch kunnen ze niet altijd om dezelfde dingen lachen. Anthom is namelijk degene van de -volgens Manuel- flauwe woordgrapjes. Net als Manuels vriendin overigens en dat is voor hem een beetje teveel van het goede. Hij is echter niet te beroerd om tijdens het interview even een woordgrap met zijn tweelingbroer te delen. “Ik zag laatst een animatie waarbij werd gezegd ‘There’s a leak in the boat’ en vervolgens verschijnt er een prei (‘a leek’ in het Engels, red.).” Anthom schiet direct in de lach en blijft nog een tijd doorlachen, zoals Manuel -triomfantelijk kijkend- ook wel had verwacht. Hoewel ze er hun eigen leven op nahouden, staan beiden voor elkaar op de eerste plaats. Toen de relatie van Anthom twee weken geleden na ruim twee jaar eindigde, was zijn broer de eerste die het wist. Manuel: “Eerst komt Anthom, dan komen goede vrienden en andere familieleden en dan vrienden en kennissen. Hij is mijn beste vriend.”

Interview | Judith van Gaal Foto| Rien Meulman

6 | Onderzoek

17 oktober 2013

Onderzoek | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

“Je moet ervoor waken geen onuitstaanbare goeroe te worden” is na mijn vertrek verder doorgezet bij FNA.” Hoewel Kopinga het prima naar zijn zin had bij zijn toenmalige onderzoeksgroep, merkte hij dat hij niet langer verrast werd door de resultaten van de afstudeerders en promovendi die hij onder zijn hoede had. “De spanning ging er wel een beetje af. En niemand heeft het zo tegen mij gezegd, maar je moet er dan ook voor waken geen onuitstaanbare goeroe te worden die alles al een keer heeft gezien.” De volgende stap diende zich op natuurlijke wijze aan, vertelt hij: “We hadden inmiddels een karrenvracht aan methodieken ontwikkeld bij FNA. Om een theorie te testen, deden we een hele reeks aan metingen aan een bepaalde stof, tot aan neutronenverstrooiing aan toe. Voor dat laatste ging ik nog naar Berlijn, maar de andere technieken hadden we allemaal zelf in huis. Dat bracht veel routinematige en tijdrovende metingen

met zich mee en we probeerden dat dan ook zoveel mogelijk te automatiseren.” Automatisering was destijds, nog maar een kwarteeuw geleden, geen sinecure. “Met een werkgeheugen van 16 kB en een harde schijf van hooguit een paar megabyte was dat veel lastiger dan met de pc’s van nu. En dan heb ik het over een mainframe waar acht man tegelijk mee werken, hè. Het was dus de kunst om de gegevens zo goed mogelijk voor te bewerken. Ik heb door experimenten te automatiseren veel geestdodend werk voor promovendi kunnen voorkomen.” De expertise die Kopinga en collega’s hadden opgebouwd, wilde de faculteit Technische Natuurkunde breder inzetten. Hij kreeg daarom in 1994 als hoogleraar de leiding over een vakgroep die Fysisch-Technische Informatieverwerking (FTI) werd gedoopt. “Dat was feitelijk een club zoals je die tegenwoordig alleen nog bij megaprojecten als CERN

ziet: specifiek voor het verzamelen en verwerken van meetgegevens. Voor kleinschaligere lab-apparatuur koop je tegenwoordig gewoon hard- en software van de plank.”

“FTI was een club zoals je die tegenwoordig alleen nog bij megaprojecten als CERN ziet” Zijn nieuwe specialisatie maakte van Kopinga een graag geziene gast. “We konden iets dat voor andere onderzoeksgroepen heel interessant was. We wisten niet alleen van automatiseren, maar ook van de fysica van het experiment. En bij het opzetten van experimenten werd het belangrijk om van tevoren na te denken over hoe je automatisering kunt inbouwen en vice versa.

Heel veel mensen zagen ons graag komen. Dat bracht echter ook een gevaar met zich mee. We waren een faciliterende groep, en die maken geen school. Je ontwikkelt geen eigen identiteit. Hoewel we vaak genoeg mee publiceerden, waren we toch te veel oplossers van andermans problemen.” Veel van het onderzoek van FTI heeft in praktischer gedaante een weg gevonden naar andere groepen en zelfs faculteiten. Zo leidde een project waarbij monitorsignalen van couveusebaby’s werden uitgeplozen op variaties en trendmatigheden tot een bloeiende onderzoekslijn die vandaag nog bestaat bij Electrical Engineering. Toch besloten Kopinga en zijn collega’s zich weer op een concreter onderzoeksonderwerp te storten. “We deden al veel metingen aan poreuze materialen met MRI en besloten ons daarin te specialiseren. Daardoor kregen we een eigen gezicht.” Het resultaat was

de groep Transport in Permeable Media (TPM), die rond de eeuwwisseling het levenslicht zag. De poreuze objecten daar die als onderwerp van studie dienen, liepen uiteen van bouwmaterialen als beton en baksteen tot kunststoffen (coatings) en de eerste jaren, in samenwerking met het Máxima Medisch Centrum, zelfs hersenen. Dat is voor Kopinga minder bijzonder dan het lijkt. Met een kwinkslag: “Ik wil niet zeggen dat we het verschil tussen hersenen en beton niet zien, maar de technieken en modellen die je kunt toepassen op beide materialen zijn goed te vergelijken.” Als emeritus keert Kopinga nu terug naar een positie waarin hij niet gebonden is aan een laboratorium met een specifiek onderzoeksobject en is hij weer vrij om een raadgevende rol te vervullen. Maar dan met mate, zodat ook zijn (klein)kinderen -om de hoek in Veldhoven en ver weg in Taiwan- van zijn inbreng als goeroe kunnen genieten.

In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders over hun afstudeeronderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar [email protected].

Sluitstuk

Turen naar uienringen, pannenkoeken en minisponzen Interview | Tom Jeltes Foto | Rien Meulman Drie carrières heeft prof.dr.ir. Klaas Kopinga naar eigen zeggen gehad als onderzoeker. Maar dan wel alledrie bij dezelfde werkgever. De TU/e-man studeerde Technische Natuurkunde aan de toenmalige TH Eindhoven, promoveerde hier ook en is sindsdien als onderzoeker, hoogleraar en decaan verbonden geweest aan de faculteit Technische Natuurkunde. Sinds 1 oktober is hij met emeritaat. Vooruitlopend op het afscheidscollege dat Kopinga vrijdag geeft, blikken we terug op zijn wetenschappelijke loopbaan. De dag voordat zijn dienstverband afliep, sprak Kopinga op een conferentie in Duitsland over het proefschrift van zijn promovendus Joost van Doornmalen. En de eerste dag van zijn emeritaat sprak hij op een andere conferentie in datzelfde land over exact hetzelfde onderzoek. Vloeiender kon de overgang naar zijn ‘pensionering’ niet gaan, wil hij maar zeggen. Bovendien had hij het afgelopen jaar al flink gas teruggenomen. “Toen ik vorig jaar terugtrad als decaan, besefte ik dat ik zo’n tweehonderd dagen aan prepensioen had opgebouwd. Daarom heb ik ervoor gekozen om mijn laatste jaar nog maar twee

dagen te werken. Op maandag, om de week fris te beginnen. En op donderdag, om de week in stijl met studenten af te sluiten.” Met de traditionele donderdagmiddagborrel dus. De komende jaren verandert er aan dat patroon niet al te veel. Hij zal in principe elke donderdag aanwezig zijn om de promovendi die hij nog onder zijn hoede heeft met raad en daad bij te staan. Gevraagd of ongevraagd, zoals hij dat gewend is. “De komende vijf jaar mag ik dat als emeritus nog doen zonder dat ik daar bijzondere toestemming voor nodig heb.” Daarnaast krijgt

Kopinga nu meer tijd en ruimte voor projecten die niet direct binnen het gezichtsveld vallen van zijn vakgroep, Transport in Permeabele Media (TPM). Het begeleiden van de bovengenoemde ‘buitenpromovendus’ Van Doormalen, die in zijn vrije tijd een proefschrift bij elkaar schreef over stoomsterilisatie van medische instrumenten en op 7 oktober promoveerde, noemt Kopinga als voorbeeld van zaken waar hij nu meer energie in kan steken. “Je kunt voorwerpen steriliseren door ze bloot te stellen aan verzadigde stoom van 134 graden. Onder die condities gaan eiwitten kapot en zo kun je micro-organismen en virussen onschadelijk maken. Aan dat procedé is de afgelopen dertig jaar maar weinig veranderd, maar aan chirurgische instrumenten wél. Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van endoscopen met lange, holle kanalen, waar de stoom niet goed bijkomt. Je kunt op basis van de huidige standaarden niet garanderen dat zo’n buisje na sterilisatie daadwerkelijk steriel is.” In zijn proefschrift toont Van Doornmalen aan dat het sterilisatieproces zo aangepast kan worden

dat ook endoscopen van binnen gegarandeerd schoon worden. “Maar als je dat naar buiten brengt, stuit je op een muur van onbegrip en commerciële belangen. Ik heb Joost daarom aangeraden om eerst de experimenten in internationale tijdschriften te publiceren en van daaruit de volgende slag te maken.”

“Je kunt op basis van de huidige standaarden niet garanderen dat zo’n buisje na sterilisatie daadwerkelijk steriel is” Die aanpak heeft nu dus een volwaardig proefschrift opgeleverd over een onderwerp dat Kopinga duidelijk aan het hart gaat. “Nu ik met emeritaat ben, kan ik me als adviseur ook actiever met dit onderwerp bemoeien, zonder de schijn van belangenverstrengeling

op me te laden.” De lange carrière van Kopinga valt in drie delen uiteen, vertelt hij. “Ik ben begonnen in de vaste stoffysica, in de groep die is uitgegroeid tot Fysica van Nanostructuren (FNA, red.), met onderzoek aan magnetische materialen. Het doel was te begrijpen waarom sommige materialen magnetisch worden beneden een bepaalde temperatuur. Daarvoor keken we naar materialen die zijn opgebouwd uit langgerekte magnetische ketens, omdat eendimensionale systemen eenvoudiger te modelleren zijn dan platte of driedimensionale. Dat was heel fundamenteel onderzoek: die materialen hebben nu, veertig jaar later, nog geen enkele toepassing gevonden.” Later werd het onderzoek steeds praktischer, onder invloed van samenwerking met het Natlab van Philips, en doordat er steeds meer apparatuur beschikbaar kwam om zelf materialen te maken, aldus Kopinga. “Ik heb nog meegewerkt aan de eerste magnetische multilagen, die inmiddels worden toegepast in harde schijven van computers. Deze onderzoekslijn

Bepaalde kunststoffen vormen in een waterige oplossing prachtige bolletjes met ingewikkelde structuren aan de binnenkant. Deze minisponsjes kunnen uiteindelijk onder meer gebruikt worden om medicijnen op een specifieke plek in het lichaam af te geven. Joël de Visser, recent afgestudeerd masterstudent Polymers and Composites (ST), zat ruim een jaar achter de microscoop om te bestuderen waarom en hoe de minisponzen zich vormen. Polymeren -moleculen die bestaan uit lange, zich herhalende ketenshebben afhankelijk van de synthesemethode vaak een hydrofiel stuk dat van water houdt én een waterafstotend, hydrofoob stuk. Hierdoor vormen zich in een waterige omgeving georganiseerde structuren, ook wel micellen genoemd. Er zijn vele vormen micellen, van simpel tot uiterst complex, mede afhankelijk van het soort polymeer. De bolletjes kunnen uiteindelijk gebruikt worden voor gereguleerde medicijnafgifte, maar ook als groeiplatform voor minerale coatings. Om op grote schaal eenduidige, controleerbare vormen te kunnen produceren, is het noodzakelijk het groeiproces van deze structuren precies te begrijpen. ST-student

Joël de Visser ontrafelde tijdens zijn afstudeerstage hoe de meest complexe varianten ontstaan. “Met cryoTEM -een hightech elektronenmicroscopische techniek- kon ik de deeltjes in hun oorspronkelijke milieu bekijken. De polymeren waarmee ik werkte, vormen een micel met een sponsachtige binnenkant. Het blijkt dat dit netwerk continu met elkaar verbonden is; een reusachtig doolhof in een blaasje van zo’n honderd nanometer. We dachten dat de lengte van het kamvormige hydrofobe gedeelte hiervoor verantwoordelijk was. Ik heb daarom polymeren met kortere kamlengtes gemaakt, maar de karakteristieke interne structuren bleven we zien. De vorm van het doolhof konden we wel beïnvloeden door andere oplosmiddelen te gebruiken; met het ene middel hadden we meer sponzen, het andere vormde een soort uienringen.” Joël de Visser. Fotobewerking | Rien Meulman

Het maken van de micellen duurt in het lab ruim een dag. Om meer grip te krijgen op het groeiproces, volgde Joël dit zoveel mogelijk onder de microscoop. Tijdens elke stap -water toevoegen, dialyseren, afkoelen- om de zoveel tijd een sample nemen en dan maar kijken wat je ziet. “Het waren lange dagen in het donker achter die microscoop,

maar elke keer was er weer een verrassing. Ik heb de prachtigste bouwwerken gezien: eerst zijn het uienringen, daarna zie je tuinslangen en aan het einde van de watertoevoeging ontstaan platte pannenkoeken. In de afkoelfase zag ik de platte structuren zich ineens opvouwen tot de bekende micel

met een sponsachtige binnenkant. Blijkbaar is die morfologie bij lagere temperaturen energetisch gunstiger. Het is dus een heel dynamisch proces, gedreven door de temperatuur. Heel interessant: kunnen we nu een bolletje gaan maken dat op een temperatuurgereguleerde manier medicijnen kan afgeven?

Voorlopig is dat toekomstmuziek. Een ding is me door dit project wel duidelijk geworden: op polymeren ben ik nog lang niet uitgekeken.” (NT)

8 | Onderzoek

17 oktober 2013

4 brandende vragen

Onderzoek | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Javad Hazrati Marangalou | Biomedische Technologie

Humberto Bocanegra Evans | Technische Natuurkunde

Hoe sterk zijn botten?

Turbulente druppeltjes 1 | cover

1

Op de cover zie je de beweging (bij vijfduizend beelden per seconde) van een wolk oplichtende druppels in een turbulente stroom. De afbeelding is gemaakt door kleine druppeltjes te maken, deze te laten oplichten met een laserpuls en dan vast te leggen op beeld.

2 | feestjes

op Wa er van v o c de hrift? c s f e je pro we t zien

Zoals natte kleding tijdens het centrifugeren tegen de wand van de trommel wordt gedrukt, worden ook druppels weggeslingerd uit kleine wervels in een gasstroom. Aan de ene kant is turbulente stroming een ideale manier om te mengen -denk aan het roeren van melk door koffie-, maar anderzijds hebben druppels in een turbulente gasstroom ook de neiging om samen te klonteren. We gebruiken de oplichtende druppels om het gedrag van deze druppels in een turbulente omgeving te bestuderen.

3 | onmisbaar De piepkleine druppeltjes zenden erg weinig licht uit. Om ze toch af te beelden, hebben we een gevoelige hogesnelheidscamera moeten gebruiken, voorzien van nachtkijkertechnologie.

2

4 | samenleving Veel natuurlijke en industriële processen worden beïnvloed door het samenklonteren van druppels. In wolken zorgt clustering van kleine waterdruppels, als gevolg van turbulentie, dat het gaat regenen. Andere voorbeelden waarbij dit proces een rol speelt, zijn brandstofinjectoren in motoren en inhalers. Onze nieuwe visualisatietechniek kan worden gebruikt om deze en allerlei andere deeltjesstromen te bestuderen.

Hoe

leg op f j e e waa stje e r je ond s uit e ove r ga rzoek at?

1 | cover

3 Welke persoon, techniek of apparaat is onmisbaar geweest voor je onderzoek?

4 eeft Wat h ving e l n me de sa uw werk? aan jo

De schets op de omslag laat gebogen patronen zien in het sponsachtige botweefsel van een menselijk dijbeen en hun gelijkenis met hefkranen. Deze gelijkenis werd rond 1860 voor het eerst ingezien door Von Meyer, een anatoom, en Culmann, een bouwkundig ingenieur. Deze biografische schets laat het verband zien tussen mechanica en geneeskunde, en maakt inzichtelijk dat de vorm en structuur van botweefsel voordurend verandert onder invloed van mechanische belasting.

(Onder redactie van Tom Jeltes)

Diagnoses met magneetbolletjes

2 | feestjes

1 | cover

Osteoporose (botontkalking) is de meest voorkomende botziekte bij ouderen en heeft een enorme sociaal-economische impact. Wereldwijd loopt een op de drie vrouwen en een op de vijf mannen het risico gedurende zijn leven een botbreuk op te lopen als gevolg van deze aandoening. Om deze botbreuken te voorkomen, is het belangrijk om de botsterkte nauwkeurig te kunnen voorspellen. In dit proefschrift beschrijf ik nieuwe computermodellen waarmee de botsterkte van individuele patiënten kan worden ingeschat.

We zien een apparaatje waarmee je 3D-magneetvelden kunt opwekken. De sterkte en richting kunnen we naar believen variëren, en we kunnen de velden laten ronddraaien of zelfs nog complexere bewegingen laten uitvoeren. Deze magneetvelden worden opgewekt in de acht (koperkleurige) spoelen, die zijn verbonden met een weekijzeren constructie die het magneetveld in het midden concentreert.

3 | onmisbaar De voorspellingen komen tot stand op basis van de Eindige Elementen Methode, een geavanceerde computertechniek die een benadering geeft van de krachtverdeling in het bot door de complexe botgeometrie op te delen in een eindig aantal eenvoudigere elementen. Een andere belangrijke techniek in ons vakgebied is CT-imaging, waarmee je de exacte botstructuur kunt zien en relevante input voor de Eindige Elementenmodellen kunt vergaren.

4 | samenleving

Foto’s | Rien Meulman

Yang Gao | Werktuigbouwkunde

Dit onderzoek heeft een verbeterde aanpak voor het voorspellen van botsterkte opgeleverd, en dat moet uiteindelijk leiden tot een betere diagnose van botontkalking. Dezelfde aanpak helpt ons ook om botweefsel in het algemeen beter te doorgronden.

2 | feestjes Ik heb een hulpmiddel ontwikkeld voor een biosensor, waarmee je eiwitten of cellen kunt detecteren in bloed, speeksel of urine. Zo kun je in een vroeg stadium ernstige ziektes als kanker opsporen, waardoor de kans op genezing toeneemt. De deeltjes die je wilt detecteren, worden gevangen met magnetische bolletjes die zijn ingesmeerd met een speciale eiwitlaag. Met behulp van de variërende magneetvelden laten we de bolletjes zo bewegen dat ze heel efficiënt in contact komen met de zieke cellen of eiwitten.

3 | onmisbaar Essentieel was uiteraard het apparaat om de magneetvelden op te wekken. Dat heb ik in het eerste jaar van mijn promotie ontworpen en doorgerekend. Bij de bouw heb ik veel hulp gehad van de mensen van het Equipment & Prototype Center van de TU/e.

4 | samenleving Philips ontwikkelt momenteel een nieuwe biosensor. Het doel van mijn promotieonderzoek was om die biosensor te verbeteren. Maar magnetische deeltjes worden al langer gebruikt in diagnostische apparatuur. In het Diagnostisch Centrum Eindhoven bijvoorbeeld wordt deze techniek toegepast in grootschalige apparaten.

10 | Universiteitsberichten

ALGEMEEN Shell | Shell Bachelor Master prijs 2013 Shell Nederland B.V. organiseert -in samenwerking met de TU/e, de TU Delft, Wageningen University & Research Centre en de Universiteit Twente- de Shell Bachelor Master Prijs 2013 voor de beste bacheloren de beste masterscriptie op het gebied van innovatie en technologie. Ding met jouw afstudeerscriptie mee naar de Shell Bachelor Master Prijs 2013, zie www.shell.nl/ bachelormasterprijs. Shell | Shell Bachelor Master Prize 2013 Shell Nederland B.V. -in cooperation with Delft University of Technology, Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research centre, and the University of Twenteis organising the Shell Bachelor Master Prize 2013, for the best bachelor’s and master’s thesis in the field of innovation and technology. Make a bid with your thesis for the Shell Bachelor Master Prize 2013: www.shell.nl/bachelormasterprijs. Centraal Stembureau | Kandidaatstelling Verkiezingen TU/e 2013 Dit jaar vinden ‘integrale verkiezingen’ plaats, voor zowel de verkiezing van de geleding studenten van de Universiteitsraad en de Faculteitsraden, als voor de verkiezing van de geleding personeel van de Universiteitsraad, de Faculteitsraden en de Dienstraad. Deze verkiezingen geschieden voor beide geledingen door middel van elektronisch stemmen. Van dinsdag 22 t/m donderdag 24 oktober a.s. kunnen kandidaatstellingsformulieren ingeleverd worden bij het Centraal Stembureau, TR 0.02/0.03. Het Centraal Stembureau is geopend van 9.00-12.00 uur en van 14.00-17.00 uur. Het Centraal Stembureau stelt in haar vergadering d.d. maandag 4 november de kandidatenlijsten vast en publiceert deze vervolgens op haar webpagina’s (www.tue.nl/ verkiezingen). Dinsdag 5 t/m donderdag 7 november bestaat de mogelijkheid om tegen het betreffende besluit schriftelijk bezwaar aan te tekenen bij het Centraal Stembureau. In haar zitting d.d. maandag 11 november stelt het Centraal Stembureau de verzamellijst van alle kandidatenlijsten vast en kent daarbij de lijstnummers toe. Deze verzamellijst wordt eveneens gepubliceerd op genoemde webpagina’s. Omstreeks woensdag 20 november worden de kennisgevingen van de stemming verzonden. Kijk voor meer informatie op: www.tue.nl/verkiezingen. SAI | Invitation diploma award ceremony SAI 3TU.School for Technological Design, Stan Ackermans Institute (SAI) invites you to the diploma award ceremony on Thursday 17 October 2013. During this ceremony the Process and Product Design engineers will receive their diploma, a Professional Doctorate in Engineering (PDEng) degree.

The festive presentation of diplomas will take place in the Senaatszaal in the Auditorium at Eindhoven University of Technology at 15:00 hrs. The presentation will conclude with a reception. Nomination Elections TU/e 2013 In 2013 elections will be held for the student sections of the University Council and the Department Councils. For the section of the staff members, elections will be held for the University Council, the Department Councils and the Services Council. These elections will take place by means of electronic voting. The period of nomination has been set for Tuesday 22 thru Thursday 24 October. In the meeting of 4 November, the Central Electoral Committee shall decide on the list of candidates and publish these on the web pages www.tue.nl/elections. Tuesday 5 thru Thursday 7 November written objections may be lodged with the Central Electoral Committee concerning the decision taken. In the session held on Monday 11 November the Central Electoral Committee shall ratify the collected list of all candidates and allocate list numbers. This collected list will also be published on the web pages. Towards Wednesday 20 November, the notifications of the poll shall be dispatched. For further information: www.tue.nl/elections. DPO / TEACH: Teaching Support for TU/e staff | Training ‘Creativity Techniques’ Engineers learn how to solve problems in a systematic way. Solving problems also requires creativity. In this training you will experience ways to teach your students to become creative problem solvers. Date: 21 November Information: Harry van de Wouw (3126; [email protected]). [email protected] Setting up and giving lectures to large and small groups Participants will learn the objective and didactics of these and other interactive methods to maximize learning, e.g. to give feedback and assess students; to learn concepts, to activate students, etc. In this course we also pay attention to the content structure, how to organize homework before and during lectures to maximize contact hours and improve self study time. Participants will also learn to present content, grab the attention and create interaction with the audience. Information: Sonia Gómez Puente (5292; [email protected]). [email protected] Workshop ‘Supervising students in independent learning’ The workshop aims to systemize the way in which you help students in independent learning situations, also known as instructions or tutorials. The training addresses the systematic problem approach, giving feedback and critical situations. Date: 18 November Information: Esther Vinken (phone 3117; email [email protected]). [email protected] Training ‘Written Examinations’ Does my exam really assess what I want to assess? This training

17 oktober 2013

TUssen de oren

En ik vind

UNIVERSITEITSBERICHTEN

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Inferieure beveiligingscamera’s

addresses assessment through written examination. Attention is paid to the link between the exam and the learning objectives (validity), the reliability of the question and the level of difficulty of an exam. The demands for developing an appropriate test will be discussed as well as your analysis of the exam results. Date: 20 November Information: Carry van Weert (5690; email [email protected]). [email protected] For all DPO/ Teach training More information at the website DPO ‘Career and Development’. Registration is possible at tue.opleidingsportaal.nl. Participation by teaching staff of the TU/e is free of charge.

MENS Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Donderdag 17 oktober, 16:00 uur, CZ4: promotie H. Bocanegra Evans MSc (TN) Promotor(en): prof.dr.ir. G.J.F. van Heijst en prof.dr.ir. W. van de Water Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Glowing droplets A diagnostic for particle-laden flows” Donderdag 17 oktober, 16:00 uur, CZ5: promotie D.J. Duque Guerra MSc (EE) Promotor(en): prof.dr. A.G. Tijhuis Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Green’s Function Diakoptics: A 2-D/3-D Hybrid Approach to Photonic Crystal Modelling” Maandag 21 oktober, 16:00 uur, CZ4: promotie S. Hübner MSc (TN) Promotor(en): prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Voorzitter: prof.dr. H.J.H. Clercx Titel proefschrift: “Poly-diagnostic study of low pressure microwave plasmas” Maandag 21 oktober, 16:00 uur, CZ5: promotie J. Hazrati Marangalou MSc (BMT) Promotor(en): prof.dr. K. Ito Voorzitter: prof.dr. P.A.J. Hilbers Titel proefschrift: “Patient Specific Prediction of Bone Failure Using Microstructure-enhanced Continuum Finite Element Models”

“Zeer verontrustend”, noemt een BHV-medewerker de situatie die vorige week ontstond buiten het Auditorium. Twee mannen van buiten de TU/e waren om nog onduidelijke redenen met elkaar op de vuist gegaan ten overstaan van een groep geschokte studenten. Er zijn gelukkig geen gewonden gevallen, maar helaas zijn de camerabeelden wederom niet bruikbaar vanwege “onvoldoende kwaliteit” om de vechtersbazen te identificeren. Deze kennelijk geaccepteerde tekortkoming van de camera’s is anno 2013 niet langer acceptabel, waardoor ik liever spreek van “steeds verontrustender”. Tijdens de Intro stond studievereniging Lucid met haar caravan op het Koeveld voor het Auditorium. Toen op woensdagochtend duidelijk werd dat er computers, schermen en een kluis uit hun kampeerwagen waren gestolen, bleek dat zelfs pal onder een bewakingscamera parkeren nutteloos was. De camera was niet op het veld gericht en de kwaliteit zou bij voorbaat al niet afdoende zijn om individuen te identificeren. Tot mijn stijgende verbazing heeft zowel deze studievereniging als haar faculteit het afgelopen collegejaar regelmatig dit excuus gekregen bij diefstallen of ander wangedrag. Zo is de nieuwe eigenaar van een stapel MacBooks uit een ID-colloquiumzaal enkel vastgelegd als een handjevol overmaatse pixels. Hoe kan het zijn dat een universiteit die op materieel vlak zó goed uitgerust is zulke inferieure camera’s aanschaft? Buiten het door studenten nemen van eigen voorzorgsmaatregelen is het van essentieel belang dat de surveillance op de belangrijke locaties van de TU/e adequaat is en medewerkers van Beveiliging betrouwbaar materiaal tot hun beschikking hebben. Uiteindelijk komt dit iedereen op de campus ten goede. Jim Stolk | bachelorstudent Industrial Design en faculteitsraadslid ID

Geasfalteerde olifantenpaadjes

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het wetenschappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology

Illustratie | Sandor Paulus

en prof.dr.ir. T. Basten Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Model-Driven Scheduling of Dynamic Streaming Applications on MPSoCs” Woensdag 30 oktober, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. S. Bouwstra (ID) Promotor(en): prof.dr.ir. L.M.G. Feijs en prof.dr. S. Bambang Oetomo Voorzitter: prof.dr.ir. A.C. Brombacher Titel proefschrift: “Designing for the Parent-to-Infant Bonding Experience” Donderdag 31 oktober, 16:00 uur, CZ4: promotie M. Steine (EE) Promotor(en): prof.dr.ir. T. Basten Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Quality-of-Service Provisioning for Dynamic Heterogeneous Wireless Sensor Networks” Afscheidscollege Klaas Kopinga Vrijdag 18 oktober, 16:00 uur, BZ/SZ: afscheidscollege prof.dr.ir. K. Kopinga (TN) - hl Voorzitter: prof.dr.ir. C.J. van Duijn Titel: “Is meten wel weten?”

editie van de Race of the Classics plaatsvinden. De Race of the Classics (ROTC) is het grootste en meest vooraanstaande studenten zeilevenement van Europa, waarbij ongeveer 400 onervaren studenten verspreid over een 20-tal teams van verschillende universiteiten en hogescholen uit Nederland een wedstrijd zeilen op klassieke zeilschepen. Met deze klassieke zeilschepen zeilt elk team vanuit Rotterdam naar Engeland via andere Nederlandse en Belgische havens. Natuurlijk is er ook genoeg tijd voor feesten, waar bij elke haven wel weer een feestje georganiseerd is, met als afsluiting het eindfeest in Amsterdam. Team Eindhoven doet voor de zesde keer mee met dit evenement, waarbij uiteindelijk 24 deelnemers van alle faculteiten van de TU/e kunnen meedoen. Ben je geïnteresseerd en wil je meer weten over de Rees? Kijk vooral ook op de Facebookpagina van Team Eindhoven: www.facebook.com/ teameindhoven.

Intreerede Cees Dorst Woensdag 23 oktober, 16:00 uur, BZ: intreerede prof.dr.ir. C.H. Dorst (ID) - dhl Voorzitter: prof.dr.ir. C.J. van Duijn Titel: “Academic Design”

Donderdag 24 oktober, 16:00 uur, CZ4: promotie Y. Gao MSc (W) Promotor(en): prof.dr.ir. J.M.J. den Toonder en prof.dr.ir. M.W.J. Prins Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Active mixing and catching using magnetic particles”

STUDENT

Donderdag 24 oktober, 16:00 uur, CZ5: promotie M. Damavandpeyma MSc (EE) Promotor(en): prof.dr. H. Corporaal

Team Eindhoven | Race of the Classics 2014 Van zondag 31 maart tot en met zondag 6 april 2014 zal de 26ste

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

Vanochtend liep ik van het station naar de campus, over het Limbopad. Een comfortabel glooiend, geasfalteerd pad dat voetgangers, via Kennispoort, linea recta richting het Hoofdgebouw van de TU/e voert. Vroeger een pad uitgesleten in het gras, tegenwoordig dus van beton. Het Limbopad was ooit het bekendste olifantenpaadje van de TU/e, vernoemd naar de horden studenten uit het Limburgse die in de vroege ochtend dauwtrappend hun weg vonden naar de collegezalen. Olifantenpaadjes, ook wel paadjes der burgerlijke ongehoorzaamheid genoemd, vormen een stil protest tegen planologen en stedenbouwkundigen die geen rekening houden met gebruikers. Mensen willen nu eenmaal via de kortste weg van A naar B, ook als dat betekent dat ze buiten de gebaande paden om moeten gaan. En daar blijkt geen bordje ‘Grasveld niet betreden’ tegen opgewassen. Als je erop let, zie je overal olifantenpaadjes, niet alleen in fysieke zin, maar ook in cognitieve en sociale zin. Het is zonde om tijd en energie te verspillen aan omslachtige procedures, onbelangrijke beslissingen en ongewenste sociale situaties. Vandaar dat mensen geen gebruiksaanwijzingen lezen, wekelijks gedachteloos dezelfde boodschappen in het winkelkarretje leggen, en soms liever achteraf sorry zeggen dan vooraf toestemming vragen.

UR-podium Stelling: De toegangsmogelijkheden tot onze gebouwen en ondersteunende voorzieningen zijn nog niet flexibel genoeg In de rij staan om naar binnen te kunnen. Niet voor de winkelpui van een groot warenhuis, maar voor een gebouw van de TU/e. Het overkomt medewerkers die op zaterdagochtend al voor tien uur op zoek zijn naar een werkplek in MetaForum. Blijkbaar komt men

Gemakzuchtige kuddedieren zijn we, maar wel van het intelligente soort. Wat niet werkt, raakt in onbruik. Wat wel werkt, wordt gemeengoed. Daar kun je tegen vechten, dat kun je negeren, óf je kunt het gebruiken. Een goede ontwerper bestudeert de gebruiker van het vorm te geven product, plan of besluit en zorgt dat het ontwerp aansluit bij de ingesleten gedragspatronen of daar tenminste een beter alternatief voor biedt. Dat het Limbopad destijds werd verhard, wijst erop dat iemand heeft opgelet en het olifantenpaadje op waarde heeft geschat. Er zijn vast meer olifantenpaadjes op de campus die geasfalteerd kunnen worden.

Wat niet werkt, raakt in onbruik

Josette Gevers | UD Work & Organisational Psychology, capaciteitsgroep Human Performance Management

Wachtend op een werkplek

ook buiten de reguliere werktijden graag naar de TU/e. Of, nog sterker, er bestaat een duidelijke behoefte aan flexibelere openingstijden. Maar hoe groot is die behoefte en kan en wil de TU/e hierin voorzien? Veel van onze gebouwen zijn openbaar toegankelijk, wat betekent dat op bepaalde uren iedereen welkom is. Deze openingstijden en de toegang buiten de openingstijden om worden nu voor ieder gebouw apart geregeld, mede omdat gebouwen verschillende functies hebben. Het ene gebouw is 24/7 toegankelijk voor medewerkers met een toegangspasje, terwijl

een ander gebouw alleen toegankelijk is van tien uur ’s morgens tot tien uur ’s avonds, maar dan wel voor iedereen. Ruimere openingstijden of gepersonaliseerde toegang betekent in ieder geval dat er uitbreiding van de beveiliging nodig is, zoals surveillanten, BHV’ers en de brandweer. Daarnaast kun je ook denken aan een uitbreiding van de voorzieningen op de campus, zoals de catering. Ook zullen ruimtes langer verwarmd moeten worden. Al deze zaken zullen de levendigheid op de campus zeker bevorderen. Nu is dat niet met één druk op de

knop geregeld, maar als de wens tot meer flexibiliteit wel breed gedragen wordt binnen de TU/e, moet er serieus naar gekeken worden. De universiteitsraad hoort graag uw mening over dit onderwerp. Alle reacties nemen we zeker mee bij eventuele vervolgstappen.

Rianne va n Eerd (voorzitter PUR@tue. nl)

12 | Uitgelicht

17 oktober 2013

Uitgelicht | 13

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

DDW werkt nu al aan de toekomst DDW | Gerard Verhoogt & Han Konings

Industrial Design | Bistro In Vitro

De wereld van morgen is nu al in de maak, en iedereen kan die toekomst bekijken tijdens de Eindhovense Dutch Design Week (van 19 tot 27 oktober). Het motto is ‘Now Future’. De TU/e levert diverse bijdragen, onder meer met tentoonstellingen van afstudeer­werk van studenten van Industrial Design en Bouwkunde. Bij die laatste faculteit is naast het werk van de afstudeerders ook een expositie te zien van de Rotterdamse B’Tower van architect en TU/e-alumnus Wiel Arets. In de hal van het Hoofdgebouw is het afstudeerwerk van Industrial Design ondergebracht in vier zones: ‘Corpus’, ‘Intimacy’, ‘The Other’ en ‘Data Gardening’. Buiten wordt onder de vlag van Design United in zeecontainers ook nog werk getoond van Delftse, Twentse en Eindhovense ontwerpers met als overkoepelend thema ‘Design Changes’. Volgens de organisatoren moet dat thema op twee manieren worden uitgelegd. Design heeft het vermogen het leven van mensen aangenamer, betekenisvoller of gezonder te maken, maar door de toegenomen complexiteit van de maatschappij zijn ontwerpers wel

genoodzaakt zich aan te passen en zich tevens nieuwe werkmethodes eigen te maken. De expositie laat zien wat daar precies mee wordt bedoeld.

Bouwkunde | Noodtent met ruimtevaarttechniek

De zeecontainers van Design United op de campus krijgen komende week gezelschap van een Mongoolse yurt, waarbinnen genoten kan worden van een interactieve disco, van een innovatief geconstrueerde noodtent en van de Bistro In Vitro; een ijscokarretje dat de aandacht vestigt op de productie en acceptatie van kunstmatig vlees. Wie wil, kan er een bolletje vleesijs consumeren.

Het snel kunnen opzetten van stevige tenten is in rampgebieden cruciaal. Het afstudeeronderzoek ‘Rigidized inflatable structures’ van Joost van de Koppel en Stan van Dijck geeft hier een oplossing voor. Er bestaan namelijk al veel computerprogramma’s om elementen van draagconstructies constructief te optimaliseren, maar efficiënte productiemethodes zijn er nog niet. De tent van Van de Koppel en Van Dijck bestaat uit een opblaasbare binnen- en buitenmal, gemaakt van gecoat polyester. Door de binnenmal te impregneren met hars is die snel hard en daarmee direct bruikbaar. De methode wordt al toegepast in de ruimtevaart, maar is nog niet beschikbaar voor particulieren. De tent komt naast Vertigo te staan.

Het ijscokarretje dat tijdens de DDW over het terrein van de TU/e en door Eindhoven kruist, is bedoeld om consumenten te laten zien wat er op het gebied van voeding mogelijk is als in de toekomst de techniek zover is om op grote schaal kunstmatig vlees te produceren. Onder het toepasselijke motto ‘Meat the future’ is op internet een oproep te vinden om financieel bij te dragen aan het samenstellen van een kookboek dat dit nog onbekende kooksegment gaat behandelen (zie www.indiegogo.com/projects/meat-the-futurecookbook/). De Bistro is afkomstig uit de stal van Next Nature, een initiatief geleid door Koert van Mensvoort, die ook docent is bij ID. Van Mensvoort is al bekend van de Nano Supermarkt, een oude SRV-wagen waarin allerlei vooruitstrevende en bizarre toekomstige producten geshowd worden. De Bistro doet dit op kleinere schaal met betrekking tot voeding. Beloofd worden drie smaken ijs: spek, rund en ijsbeer.

Industrial Design | Extra’s voor gevangenen Voor zijn afstudeerproject Common Sense, waar Hint een onderdeel van is, liet Chris Gruijters zich vijftien dagen opsluiten in de Penitentiaire Inrichting in Vught. Gruijters wilde iets extra’s toevoegen aan handelingen als het sturen van een berichtje of het delen van muziek. Een gevangenis leek hem daarvoor bij uitstek de meest uitdagende omgeving. Volgens de ID-alumnus draait de communicatie bij gevangenen om de drie b’s: bellen, bezoek en brieven. “Daar ben ik mee aan de slag gegaan. Zo hebben gevangenen een muziekuur, waarmee ze verder weinig doen. Mijn concept biedt ze de mogelijkheid die muziek te delen met hun naasten. Dat biedt ze extra gespreksstof. Want daar ontbreekt het vaak aan: de gevangene maakt niets meer mee, de bezoeker wil het juist niet hebben over z’n fantastische weekend. Kortom, er is niets om over te praten. Met Hint wordt dat gemis ondervangen.” Hetzelfde paste hij ook toe voor het schilderuur, daar kan de gevangene nu zijn voortgang van laten zien aan een ander. Gruijters is nu voor een half jaar werkzaam in Vught om mee te denken over de inrichting van meerpersoonscellen.

Bouwkunde | Wiel Arets Aan het nieuwste ontwerp van architect en TU/e-alumnus Wiel Arets in Rotterdam, de B’Tower, wordt in Vertigo een foto-expositie gewijd. Tegelijkertijd met de expositie wordt het gebouw, dat tijdens de constructie ervan wel wat tegenslag ondervond, ook daadwerkelijk geopend. Arets (1955) is een eigenzinnig architect die bij voorkeur een totaalontwerp maakt. Voor de B’Tower ontwierp hij niet enkel het gebouw, maar ook de badkamer, de keuken, de fauteuils en kunstwerken. Hoe veelzijdig hij inmiddels is als ontwerper, mag ook blijken uit zijn ontwerpen voor Alessi, zoals voor een horloge, pepermolen en mixer. Arets, die in 1983 afstudeerde aan de TU/e en vestigingen heeft in heel Europa, is sinds 2012 decaan van de architectuurafdeling van het ITT in Chicago. Zijn gebouwen zijn onder meer te vinden in Madrid, Barcelona, Kopenhagen, Berlijn en op de Columbia University.

Bouwkunde | Nieuw gebouw voor de WDR Sven Jansse maakte een opvallend ontwerp voor het nieuwe gebouw van de Duitse omroep WDR in Keulen. Wat in eerste instantie lijkt op een viaduct, is bij nader inzien een deel van vier gebouwen, die samen één blok vormen. De begane grond van het ‘viaduct’ is openbaar met een marktplaza. De eerste verdieping herbergt de radiostudio’s en in de kelder zitten de tv-studio’s en kantoren. De derde verdieping is openbaar toegankelijk, inclusief biergarten. Het opvallendst zijn de speciale functies op het dak: een jacuzzi en squashbaan. Wat nu een besloten gebouw is, krijgt hiermee een transparante, publieke functie, vergelijkbaar met ‘Beeld en Geluid’ in Hilversum.

Industrial Design | Zachte, gebruiksvriendelijke game controller Van Ard Jacobs is in het Hoofdgebouw de kussencontroller Pillo te zien. Voor de zomervakantie greep Jacobs met Pillo net naast de Future of Health Award, die hem 200.000 euro zou hebben opgeleverd. Hij wil zijn kussen dat werkt als een game controller namelijk op de markt brengen. Volgens Jacobs is de crux van zijn ontwerp dat door de vorm en gebruiksmogelijkheden Pillo voor een breder publiek toegankelijk is dan de traditionele game consoles en controllers. Jacobs: “Vooral voor groepen die niet gewend zijn daarmee te spelen, zoals ouderen of mensen die herstellende zijn van een beroerte, of personen met een autistische aandoening of spierziekte.” Op dit moment werkt Jacobs onder meer samen met een revalidatiecentrum in Doorn, waar mensen met een beroerte herstellen. “Die krijgen daar op werkdagen oefeningen voor, maar in het weekend ligt de training stil. Door ze te laten spelen met Pillo kunnen we ervoor zorgen dat mensen in het weekend niet weer een deel kwijtraken van wat ze de dagen daarvoor hadden opgebouwd.”

Tijdens de twaalfde editie van DDW showen van zaterdag 19 oktober tot en met zondag 27 oktober ruim 2.000 ontwerpers op 78 verschillende locaties in Eindhoven hun innovatieve ideeën en ontwerpen. Ze doen dit middels evenementen, exposities, workshops en seminars. Voor meer informatie en het totale programma zie: www.ddw.nl en www.facebook.com/ dutchdesignweek

14 | Focus

17 oktober 2013

Focus | 15

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Triomftocht op de zon

Tekst | Tom Jeltes Foto’s | Bart van Overbeeke Illustratie | Sandor Paulus Neem ruim twintig studenten van verschillende faculteiten, ontwerp en bouw in anderhalf jaar een gezinsauto op zonne-energie en doe mee aan een race dwars door Australië. Het was een ambitieus plan, met een prachtig resultaat. Afgelopen week won het Solar Team Eindhoven (STE) met auto Stella de Cruiser-klasse van de World Solar Challenge 2013.

Dag 4 | Woensdag 9 oktober. Alice Springs - Coober Pedy (678 km) Na een perfect verlopen dag 3 is de sfeer goed en ruikt het team de overwinning. Kort na vertrek blijkt echter dat we niet te vroeg moeten juichen. Een derde van het zonnepaneel lijkt niet aan te willen schakelen. Na uitvoerig radiocontact met Stella wordt er gevraagd al rijdend de elektronicadoos vanaf de achterbank te openen. De achterpassagiers constateren wat doorgebrande kabeltjes waarop de strategieauto vraagt of ze een foto kunnen maken van de bekabeling.

Drieduizend kilometer in zes dagen, op pure zonne-energie - slechts aangevuld met 64 kWh (het equivalent van zeven liter benzine) uit het stroomnet. En dat met gemiddeld drie passagiers en een ruime kofferbak. Reclame voor elektrische rijden en welkome promotie voor de TU/e.

Na onderzoek in de strategieauto wordt besloten bij de volgende control stop het probleem te verhelpen. Iedereen wordt in stelling gebracht om de reparatie zo snel mogelijk te laten verlopen. Ondertussen constateert de bestuurder dat er na een scheef wildrooster geluid komt van de linkervoorband. Doorrijden is mogelijk tot de control stop.

Cursor versloeg de race op afstand via onze website en sociale media. We blikken nog één keer terug op de bijzondere gebeurtenissen Down Under. Team manager van STE Lex Hoefsloot geeft ons per etappe een inkijkje in het Australische avontuur van zijn team.

Bij de control stop worden in no-time reserveonderdelen en gereedschappen uit de kisten getrokken om de band te vervangen en de elektronica te repareren. Uiteindelijk loopt de reparatie dankzij een geolied team gesmeerd en is Stella na 15 minuten alweer klaar voor vertrek naar Coober Pedy. Uiteindelijk komt Stella net achter de Duitsers en de Australiërs binnen. Om de dag nog wat treuriger te maken, breekt bij het uitstappen door een zware rukwind een scharnier van de auto.

Dag 1 | Zondag 6 oktober. Darwin - Katherine (321 km) ’s Ochtends: Start van de World Solar Challenge 2013. We starten op ‘pole position’ na een perfecte kwalificatie op het circuit. De directeur van de Challenge wenst ons samen met het toegestroomde publiek veel succes in de outback. Ondanks wat rode stoplichten blijven we lang voorop, zelfs vóór de auto’s uit de snellere Challenger-klasse. ‘s Middags: De etappe verloopt vlekkeloos, er is veel zon en we rijden gemiddeld 75 kilometer per uur, boven onze verwachting! We slaan ons kamp op in de ‘middle of nowhere’ en Stella wordt opgesteld om statisch te laden.

Dag 5 | Donderdag 10 oktober. Coober Pedy - Port Augusta (548 km) De strategen voorspellen dat vandaag een zware dag wordt. De voorspelling geeft aan dat het zwaar bewolkt zal zijn en dat de wind met een kracht van 6 á 7 beaufort uit de meest ongunstige richting komt: zuidzuidoost. Daar komt nog eens bovenop dat dit een van de langste etappes is zonder mogelijkheid tot bijladen via het stroomnet (het is een tweedaagse etappe, waarbij de deelnemers zelf bepalen waar ze hun kamp opslaan, red.). Concurrent Bochum vertrekt met 80 kilometer per uur, samen met de Australiërs. Het weer verslechtert naarmate de control stop dichterbij komt. Stella weet een gemiddelde van 70 kilometer per uur aan te houden tot Glendambo. De achterstand loopt in de middag verder op wanneer er besloten wordt om vanwege de ongunstige weersverwachting 50 kilometer per uur te gaan rijden. Een lichtpuntje komt om 16:00 uur als Stella ongeveer een half uur achter Bochum en een uur achter Sunswift (AUS) ligt. Uit de GPS-trackers blijkt dat ze respectievelijk 50 en 60 km/u rijden omdat ook zij het weer hebben onderschat. Enigszins teleurgesteld dat de dag de problemen van gister niet heeft doen vergeten, zet het team het kamp op in de buurt van Port Augusta. Met een grote helling en perfecte positionering probeert het team de laatste joules nog binnen te halen op het kamp. Helaas maakt de bewolking daar snel het einde aan…

Dag 2 |

Maandag 7 oktober. Katherine - Tennant Creek (667 km) ’s Ochtends om 5 uur uit bed om Stella voor de eerste zonnestralen opgesteld te hebben staan. Een uur voor de start wordt een probleem gevonden in de communicatie tussen Stella en de volgauto. Soldeerbouten en reserveonderdelen worden een uur voor vertrek uit de kisten gehaald om de elektronica weer werkend te krijgen. Uiteindelijk rijden we in de ochtend zonder draadloze communicatie terwijl er in de bus de laatste hand wordt gelegd aan het hersolderen van de verbinding. De elektronica wordt tijdens de ‘control stop’ teruggeplaatst in de auto.

Dag 6 | Vrijdag 11 oktober. Port Augusta - Adelaide

(303 km) De weersverwachting van vrijdag brengt nieuwe hoop! Met volop zon en windstilte is de weersverwachting sterk in ons voordeel. Stella moet nog een forse 300 kilometer afleggen tot de ‘Finish of Timing’ en heeft een half uur op de Duitsers en een uur op de Australiërs goed te maken. Al snel blijkt dat de ‘strategist’ van Bochum de dag ervoor een groot risico heeft genomen: de batterij is bijna leeg doordat er veel te snel is gereden. Stella kan door een succesvolle oplaadsessie (in de zon, red.) in de ochtend weer snel van start, maar wordt opgehouden door langzamere teams, inclusief Bochum. Door de drukte is inhalen lastig en het duurt het lang voordat het konvooi de snelheid kan verhogen tot de snelheid waarmee de eindstreep zal worden gehaald: 75 kilometer per uur. Het team loopt snel weg van Bochum en de ontlading volgt na een vlekkeloze etappe op de Finish of Timing. Solar Team Eindhoven heeft het dynamische onderdeel van de wedstrijd gewonnen!

’s Middags: Duitse concurrent Bochum haalt Stella in met ongeveer 3 kilometer per uur verschil. Uiteindelijk komt Stella ‘s middags na een recordafstand van 988 kilometer op één acculading aan in Tennant Creek. Gemiddelde snelheid over 1000 kilometer: 70 kilometer per uur. Achterstand op Bochum: 8 minuten.

Dag 3 | Dinsdag 8 oktober. Tennant Creek - Alice Springs (505 km) Het belooft een dag te worden waarin hard kan worden gereden, met een verwachte snelheid van 90 kilometer per uur. Stella rijdt met een vol accupakket op 90 km/uur weg, met 505 km te gaan en volle zon voorspeld. 4 mensen in de auto, de achterste personen spelen een potje kaart op de achterbank. Al snel blijkt dat we de accu met deze snelheid niet leeg gaan krijgen; we verhogen de snelheid naar 100 km/uur. De vrachtwagen en de bus geven aan dat ze die snelheid moeilijk kunnen bijhouden en mogelijk naar achter moeten zakken. Omdat de batterij nog steeds niet leeg wil gaan, verhogen we de snelheid naar 120 km/uur: met volle vaart halen we onze Duitse concurrent in die verbijsterd achterblijft en uiteindelijk als stipje in de spiegel verdwijnt. Uiteindelijk komt Stella met 4 personen in de auto (de Australiërs reden met 1 persoon en de Duitsers met 3) aan in Alice Springs. Gemiddelde snelheid: 97 km/u!

De einduitslag

De uitslag in de Cruiser-klasse van de World Solar Challenge wordt bepaald door vier factoren: de tijd waarbinnen het parcours tussen Darwin en Adelaide wordt afgelegd, hoe vaak er is bijgeladen uit het stroomnet, hoeveel personen er gemiddeld zijn vervoerd, en de score in de ‘practicality test’ op de zaterdag na de race. Bij dit laatste onderdeel wordt gekeken naar zaken als zitcomfort, gebruiksgemak en innovatieve snufjes. Ook voor de ruimte in de kofferbak en de prestaties bij fileparkeren waren punten verdienen. Het feit dat Stella een geldig kenteken heeft en dus op de openbare weg mag, leverde het Solar Team Eindhoven ook punten op. Al deze zaken leverden, via een betrekkelijk gecompliceerd rekenmodel, een totaalscore. Vier van de acht deelnemende teams haalden op eigen kracht de finish. De scores:

team 1. Solar Team Eindhoven 2. Hochschule Bochum (D) 3. UNSW (AUS) 4. University of Minnesota (VS)

totaaltijd 40 uur 14 min 41 uur 38 min 38 uur 35 min 51 uur 41 min

pers. x km 9.093 km 6.484 km 3.022 km 5.454 km

bijgeladen 64.0 kWh 63.5 kWh 64.0 kWh 64.0 kWh

practicality 88,3% 87.0% 70.7% 69.3%

Bekijk alle filmpjes van STE op www.youtube.com/SolarTeamEindhoven

einduitslag 97.5% 93.9% 92.3% 79.2%

Discover your opportunities At the ASML Inhouse Day If you are a technology graduate with high ambition, we would like to introduce ourselves to you. Our special Inhouse Day includes an opening by our CEO Peter Wennink, presentations, campus tour, one-on-one meeting and an information market. We aim to give you a real feel of what it’s like to work here. Sound interesting? Sign up before 4 November, there are limited seats available.

Uitgelicht | 17

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Faculteit Bouwkunde gaat met intensieve samenwerking problemen te lijf

Thursday 14 November 15.00h - 20.00h

www.techniekbedrijven.nl

www.asml.com/inhouseday

debate − fun − tips & tricks − exchange − inspiration

15 november 2013 Het landelijk carrière-evenement voor de bèta- en techniekstudent

cursor-rathenau 131003.indd 1

14-10-13 09:22

Elphi Nelissen en Paul Scholte. Foto | Rien Meulman

De bouwwereld is de laatste jaren enorm veranderd. “Het is crisis en er vallen veel ontslagen, maar er is veel meer aan de hand”, zeggen decaan Elphi Nelissen en Paul Scholte, directeur bedrijfsvoering van de faculteit Bouwkunde. “We voelden behoefte aan een nieuwe richting voor de faculteit.” Vorige week presenteerden ze nieuwe strategienota ‘Building the future’. Moeiteloos sommen Nelissen en Scholte alle problemen op. De financiële middelen zijn drastisch verminderd, de faculteit wordt geconfronteerd met teruglopende studentenaantallen en een teruglopende eerste geldstroom. Ook de bouwopgave is veranderd: er is minder nieuwbouw en een verouderde woningvoorraad die verduurzaamd moet worden. Bewoners willen gebouwen die ze naar eigen wens kunnen inrichten; in de huidige seriebouw is daar nauwelijks kans voor. De vraag naar levensloopbestendige woningen groeit en dat vraagt om inpassing van nieuwe hightech systemen, bijvoorbeeld voor energievoorziening. Deze ontwikkelingen zouden zonder de crisis ook plaatsvinden, stelt Nelissen, maar de crisis is wel een prikkel om de vernieuwing sneller door te zetten. Volgens Scholte worden gebouwen in de toekomst ook energieproducent. Maar hoe ga je die producenten koppelen? Hoe zorg je dat er voldoende energievoorraad is,

hoe stem je aanbod en behoefte goed op elkaar af? Het antwoord daarop vraagt om samenwerking, onderling én met andere faculteiten. Niemand heeft een kant-en-klaar plan om alle problemen op te lossen, erkennen Nelissen en Scholte. Wat de faculteit kan doen, is studenten zó goed opleiden dat ze voldoende bagage en knowhow hebben om een belangrijke bijdrage te leveren aan die verandering.

“Het veld schrééuwt om vernieuwing” Een ander doel van de nota is verbetering van de verhouding onderwijs en onderzoek. Die is nu eenderde onderzoek, tweederde onderwijs. Dat moet fiftyfifty worden. Daarvoor zijn drie thema’s gedefinieerd (zie kader), die leidend worden voor onderzoek en onderwijs. De thema’s sluiten aan bij de strategic area’s van de TU/e en bij onderzoek

van andere faculteiten, waar in de toekomst intensiever mee samengewerkt wordt. Het laatste jaar is het faculteitsbestuur te rade gegaan bij medewerkers, studenten en het werkveld. Medewerkers van de units is gevraagd te reageren op de ideeën en tijdens workshops is veel input verzameld. Andere faculteiten zijn benaderd hoe ze zich konden vinden in de thema’s. Nelissen: “Het veld schrééuwt om vernieuwing, in alle opzichten: vanuit energie- en materiaalgebruik, vanuit aanbestedingsvormen, methodes van bouwen. Zelfs de sloop is totaal veranderd en moet nog veel meer veranderen. Dat vereist veel creativiteit en daar zijn onze studenten supergoed in.” Scholte: “We vroegen ons af of de klassieke aannemerij nog wel de belangrijkste doelgroep is. Of moeten we studenten opleiden die de komende dertig jaar de bouwkundige vernieuwingen aanbrengen en daar richting aan geven? Wij neigen naar het laatste.” Daarin worden ze gesteund door het werkveld. Op bijeenkomsten werd letterlijk gevraagd: ‘Wat moet de bouwkundige van de toekomst allemaal kunnen?’ Waarop een aantal stakeholders antwoordde: “Afgestudeerden moeten zich 25 jaar

blijven ontwikkelen, die regeltjes leer ik ze in de praktijk wel.” Voor de implementatie is een roadmap gemaakt, verdeeld over zeven projecten. Er komen trekkers per thema, waaraan onderwijs en onderzoek worden gekoppeld. Scholte: “Hoe dat allemaal precies gaat verlopen, is grotendeels open. We willen eerst de basis goed op orde krijgen, dus we gaan de zeepkist weer op en vragen aan de units wat de thema’s betekenen voor het onderwijs en onderzoek, zodat we daar meer zicht op krijgen.

Als de vernieuwing leidt tot een andere interne organisatie, dan is dat een uitkomst van het proces, het is geen opgave vooraf.” Nelissen en Scholte benadrukken dat het geen theoretisch geneuzel moet worden. Nelissen: “Het moet voelbaar zijn bij iedereen, elke dag. Ik merk dat het al leeft in de faculteit. Leden van de projectgroep gingen spontaan samenwerken. Daar moeten de thema’s ook aanleiding toe geven, dat we sterker worden door samen te werken.” (GV)

De nieuwe weg van Bouwkunde De thema’s waarmee Bouwkunde aan de slag gaat: Sustainable Transformation: het herbestemmen van de bestaande gebouwenvoorraad. Die moeten nieuwe functies krijgen en andere gebruikers. Kantoren moeten bijvoorbeeld woningen worden, op een duurzame manier. Quality of life: hoe kun je de gebouwde omgeving vanuit de gebruiker optimaliseren, zodat de kwaliteit van leven beter wordt? Dat varieert van de inrichting van een buurt of plein tot de inrichting van een operatiekamer die infectierisico’s verkleint. Smart Living Environments: het implementeren van slimme technieken in de omgeving, bijvoorbeeld om het aanbod en de vraag naar energie slim op elkaar af te stemmen. De strategienota en de roadmap zijn te vinden op de sharepoint van de TU/e: https://sps.bwk.tue.nl/sites/fb/public/

18 | Student

17 oktober 2013

Het Eindhovens Studenten Corps (E.S.C) verhuist deze week van de Bunker naar Ten Hagestraat 13. In één stap van de rafelrand van de stad naar het centrum van Eindhoven. En in één ruk door van de roestbruine hippiejaren naar een glanzend witte urban lifestyle. “De intensiteit zal flink toenemen”, denken de corpsleden. Een laatste bezoek aan de Bunker. Een laatste ode aan een plek die steeds meer oogt als een vervallen krakersbolwerk. Deze woensdagochtend vrijwel verlaten. Kaal en naargeestig. Verscheurde posters wapperend in de wind, stukgeslagen pallets op een scheve stoep en onkruid dat steeds verder oprukt. Balustrades van verweerd staal. De zware deur van het E.S.C zwaait langzaam open. Een barst in het portiersraampje springt tevoorschijn. Net als de weeë geur van verschaald bier. Niet alleen de lucht, ook de plakkerige vloer is stille getuige van roemruchte bacchanalen uit het verleden. In het schemerdonker naar de eerste verdieping. Op de tast naar de Senaatsruimte. De Bunker doet zijn twijfelachtige naam alle eer aan.

Van Bunker naar Herenhuis

Student | 19

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

In de bestuurskamer van het E.S.C valt het daglicht binnen door een hoog raam in de muur. Het enige uitzicht is de toekomst. Een perspectief waarvan het E.S.C hoge verwachtingen heeft. In één of twee woorden samengevat? “Ambitie”, zegt Robin Junker, commissaris huisvesting. “Initiatief”, meent secretaris Rick van Nobelen. “Kansen pakken”, vindt Jeroen Veelenturf, voormalig Senator. Alle drie zijn ze nauw betrokken bij de verhuizing.

Eerst verhuizen de spullen, dan de geest van het corps Hoewel ze zelf liever spreken van de ‘verhuizingen’. In de agenda van het E.S.C staan er namelijk twee genoteerd. Vanaf 16 oktober wordt de materiële inboedel geïnventariseerd, geselecteerd en daarna versjouwd. Wat achterblijft, verdwijnt in de vuilcontainer. Op 11 november volgt dan de overgang van het ‘esprit de corps’. De geest van het studentencorps

gaat dan ’s avonds over van de Bunker naar het nieuwe onderkomen aan de Ten Hagestraat 13. Wees gerust. Het zal beslist geen spirituele bedoening worden, lacht het drietal geruststellend. De ‘ceremoniële’ sluiting van de Bunker valt, niet helemaal toevallig, na het traditionele NaTentamenFeest (NTF) op 8 november. Het bier zal beide avonden rijkelijk vloeien, dus is het nog maar de vraag of studenten zich een dag later de immateriële transitie nog kunnen herinneren. Maar na die laatste braspartij in de krochten van de betonnen vesting aan de John F. Kennedylaan loopt het huwelijk tussen het E.S.C en de Bunker definitief op de klippen.

Wie wil weten hoe het eraan toegaat, moet lid worden Verbazing zal dat niet opleveren. Vanaf het moment dat het studentencorps vanaf de campus naar de Bunker verhuisde, gingen de eerste stemmen op om een eigen, zelfstandig onderkomen te zoeken in het stadscentrum. Zoals andere corpora in Nederland dat gewend zijn. Toch is het E.S.C niet bij de pakken gaan neerzitten. De ongekende vrijheid op de enigszins afgezonderde plek heeft de leden van de sociëteit onvergetelijke momenten opgeleverd. Een deel van de kostelijke anekdotes is vastgelegd in de jaaralmanakken. In totaal telt de reeks 45 jaargangen, terwijl het E.S.C 57 jaar bestaat, net zo lang als de TU/e. Maar niet iedere Senaat (het corpsbestuur, red.) telt even toegewijde geschiedschrijvers. Bovendien vormen de almanakken maar het topje van de ijsberg. “Rondom het corps heerst traditioneel een bepaalde beslotenheid. Herinneringen en belevenissen gaan wel van mond tot mond, maar

blijven doorgaans binnenshuis. Wie wil weten hoe het er werkelijk aan toe gaat, moet gewoon lid worden”, zegt Veelenturf. De vijfdejaars student Bedrijfskunde en voormalig Senator werkt samen met twee andere leden van het E.S.C aan een naslagwerk over de verhuizing. Aan de hand van archiefmateriaal van Cursor, verenigingsdocumenten en interviews met betrokkenen destilleerden ze het hele proces. Het naslagwerk wordt op 25 oktober, tijdens de opening van de Ten Hagestraat 13, gepresenteerd. Om hoge drukkosten te vermijden, is het alleen digitaal beschikbaar. De eerste aanzet om te verkassen werd in 2004 gegeven. Veelenturf: “Maar het opbouwen van Eindhoven als studentenstad leefde destijds helemaal niet bij de TU/e en de gemeente Eindhoven. Pas halverwege 2006 kregen we het eerste positieve nieuws. De gemeente liet weten dat ze het pand aan de Ten Hagestraat van de veilinglijst hadden gehaald en voor ons zou reserveren. Daarna heeft het toch nog even geduurd. Pas op 30 december 2009 is het koopcontract getekend.”

Alleen attributen met traditionele waarde gaan mee Na een lange periode vol vergunningen, bezwaarschriften, aangepaste bouwtekeningen en de daadwerkelijke renovatie van het pand, staat de tap nu eindelijk klaar in de nieuwe sociëteit. De nieuwe werkruimtes voor de commissies en de Senaat zijn een verademing. Letterlijk en figuurlijk. “Alleen attributen met traditionele waarde gaan mee. “Arie de Adelaar, een ton met kaarsen die we gebruiken als kandelaar, wat computers, de almanakken, de Senaatsstoelen, een enkele kast, de piano en de 56 jaarfoto’s van de Senaat”, somt Junker op met een lichte armzwaai. Om hem heen in de Senaatskamer staan de lege bierglazen in het gelid opgestapeld. Pizzadozen liggen verspreid in het rond. Een pan met

uitgeharde rode zegellak -‘voor de bullen’- staat op een elektrisch kookplaatje op de vloer. Het oudste vaandel hangt achter glas tegen de muur. Het nieuwere model pronkt aan een rek, midden in de kamer terwijl Mike, de huiskat, onbekommerd snort op een paar neergehaalde velours gordijnen. Kortom, een gezellige janboel in de beste traditie van het corps. Tuurlijk, het E.S.C heeft prachtige jaren beleefd in de Bunker waarbinnen het ook al enkele keren van stek is verhuisd. Maar het corps kijkt reikhalzend uit naar een nieuwe start. Van Nobelen: “Er zijn ongeveer dertig leden die in verschillende werkgroepen structureel bezig zijn met de verhuizing. En we hebben een oproep gedaan aan onze leden om mee te helpen. Er is veel animo. Iedereen is heel enthousiast.” De tijdlijn van de daadwerkelijke verhuizing start op 15 oktober als het gerenoveerde pand aan de Ten Hagestraat 13 (TH13) wordt opgeleverd. Een dag later wordt het verenigingsbusje volgestouwd met allerlei spullen. De hele operatie mag maximaal tien dagen duren, want op 25 oktober is de officiële opening waarvoor alle betrokkenen worden uitgenodigd. Dan volgt een korte adempauze vanwege de tentamens. De stilte voor de storm. Want vanaf 8 november barsten de feesten los. Na het afscheid tijdens het NTF in De Bunker, volgen 13, 14 en 15 november drie dagen van inwijding in TH13 voor diverse doelgroepen. Eerst krijgen alle studenten van Eindhoven gelegenheid om de nieuwe ruimte uit te proberen. Dan volgt de eerste kroegavond met dj/mc Vato Gonzalez en op vrijdag zijn de bevriende studentenverenigingen Audentis (Enschede) en Tragos (Maastricht) te gast. Op maandag 18 november zijn alle internationale studenten uitgenodigd voor een feestelijke uitwisseling in de nieuwe sociëteit. En ergens tussendoor is ook een kennismakingsavond voor de buurt en de kroegbazen van het aanpalende Stratumseind. Tijdens de openingsweek zullen de elf disputen van het E.S.C zich ook inzetten voor het goede doel. Met activiteiten op het Stadhuis-

plein gaan ze 21 november geld inzamelen voor de stichting Speelkracht. Ook vermeldenswaardig is de fakkeloptocht waarmee de leden van het E.S.C op 11 november de openingsweek inzetten. Junker: “Ja, dat valt samen met het evenement GLOW. Dus logisch dat we iets wilden doen met het thema ‘licht’. We trekken, jasje-dasje, met fakkel in de hand van de Bunker naar de Ten Hagestraat. Om iedereen erop te attenderen dat we voortaan in de stad zitten. De route gaat zodanig dat de optocht niet botst met de stroom bezoekers die GLOW trekt.”

E.S.C wil uitgroeien tot dé studentenkroeg van Eindhoven Hoe het E.S.C zich in het nieuwe pand gaat ontwikkelen, staat niet helemaal vast. Er zijn voldoende creatieve plannen onder de ruim 350 leden. Veelenturf: “Maar door de lange aanloopperiode zijn we ons veel meer bewust wat we wel en niet kunnen in het nieuwe pand. We hebben vooral maatregelen moeten treffen om geluidsoverlast tegen te gaan. Dat was in de Bunker wel anders. We willen als studenten in ieder geval een actievere rol gaan spelen in het stadsleven. Er zijn 31 studentenhuizen met uitsluitend leden van het E.S.C aan de andere kant van het spoor. Op weg naar en van de TU/e komen de bewoners langs de Ten Hagestraat. De aanloop zal ongetwijfeld groeien.” Secretaris Van Nobelen: “De werkwijze en de commissies blijven ongewijzigd, maar de intensiteit zal toenemen. Zeker op donderdag. Dan willen we uitgroeien tot dé studentenkroeg van Eindhoven.” Tekst | Frits van Otterdijk Foto’s | Rien Meulman en archief E.S.C

Senaat 43 in de ontvangstruimte (1999). Leden aan de bar tijdens een sociëteitsavond (1959).

Besloten vergadering van Senaat met genodigden, begin jaren tachtig.

E.S.C -leden Jeroen Veelenturf, Suzanne Verhees, Floris Wouters en Martijn Timmermans.

Asjera, jaarlijks opgevoerd stuk door de toneelondervereniging, eind jaren tachtig.

Openbare Corpsvergadering met spreker Joris Voorhoeve (1989).

Senaat in de haardhoek, eind jaren zeventig.

20 | Student

17 oktober 2013

Clmn

Rijd je de Nassaustraat in Eindhoven in, dan zie je al snel links een huis met uithangbordje met zeemeermin. Het karakteristieke pand van de Eindhovense Studenten Zwem en Waterpolo Vereniging Nayade is gebouwd in de jaren twintig en sinds 1971 het verenigingshuis. Het telt nu elf bewoners - vijftien als je de kippen meerekent.

Aanschuiven bij

Hoofdgerecht

Kip-kerrieschotel Alain Starke masterstudent Innovation

bereid door Pedro Németh en Martijn Leenders (voor zeven personen). Sciences

Kook 1 kilo basmatirijst in een pan. Snijd de kipfilet (ook ongeveer 1 kilo) en bak die vervolgens in een grote wok. Snijd ondertussen champignons, paprika, ananas, prei, ui en knoflook en doe die erbij in de wok als de kip is aangebakken. Voeg daar kerriekruiden aan toe. Dien de rijst apart op.

Tussen droom en realiteit Op een parkeerplaats nabij het Eindhovens Kanaal staan drie mannen met zagen en vijlen hout te bewerken. Ik vraag aan één van de mannen wat hij aan het doen is. Deze eerste man zegt dat hij hout aan het bewerken is en gooit er à la Carice van Houten een “Duúhhh!” uit. Ik besluit door te vragen bij de tweede aanwezige man. Terwijl hij tuurt naar het kanaal, vertelt hij enthousiast dat hij meehelpt met het bouwen van een boot. Tenslotte vraag ik hetzelfde aan de derde man. Hij glimlacht: “Ik help mee om de wereld te ontdekken.” Ik zucht lichtjes. Zijn dromerige woorden plaatsen mij meteen op die houten boot, varend naar een zonsondergang met een zuchtje rugwind, turend door een vergulden verrekijker. Je droom verwezenlijken: afgelopen zondag waren we getuige van een zonnedans toen familiezonneauto Stella de World Solar Challenge veroverde. Ten grondslag aan het succes liggen talloze exceptionele ingenieurskwaliteiten, maar in de uitvoering ligt pas echt de meerwaarde voor de TU/e. Een familiezonneauto met vier passagiers die met 120 km/u door Australië raast: concreter je kwaliteiten marketeeren kan haast niet.

Nagerecht Voor iedereen een Danoontje-variant. Gewoon te koop in de winkel.

TU es

Wat moet je als student in Eindhoven zeker hebben gedaan? Actief worden bij een vereniging. Het is één van de makkelijkste manieren om een geweldige studententijd te hebben en je maakt vrienden voor het leven. Als je jezelf een keer kon -laten- teleporteren, waar zou je dan naartoe gaan? Midden in een nog volledig onontdekt stuk natuur. Het lijkt mij superinteressant om daar rond te lopen en te zien hoe de natuur er zonder wegwijsbordjes uitziet.

Als je een expert bent, moet je je expertise delen, maar tussen delen en begrepen worden gaapt echter vaak een gat. Aan de TU/e lopen talloze studenten rond die ‘hout bewerken’. Ik hoop dat zij dit geweldige Solar Team Eindhoven als voorbeeld nemen en zich gaan laten zien. Ik zeg niet dat iedereen wereldkampioen kan worden, maar een beetje hightech marketing is onmisbaar. Eenieder moet zoals een autoverkoper opscheppen over zijn of haar TU/e-kwaliteiten. STE-manager Lex Hoefsloot is sinds kort dé autoverkoper van de TU/e: “Ons doel was om de wereld te laten zien dat de auto van de toekomst een zonneauto is. Met deze prestatie kan hier geen twijfel meer over bestaan.” Ik had het niet beter kunnen verwoorden.

Op www.cursor.tue.nl vind je meer columns. De volgens de redactie beste column plaatsen we hier.

Wat is de meest bijzondere gebeurtenis sinds je in Eindhoven studeert? Mijn keuze om bestuurslid te worden van studievereniging CHEOPS is, denk ik, de meest bijzondere gebeurtenis. Het heeft grote impact op mijn leven gehad op een positieve manier.

Wat zou je na je bachelor of master willen gaan doen? Na mijn bachelor zou ik graag de master Building Physics and Services willen doen. Daarna wil ik mij gaan richten op nieuwe duurzame systemen voor huizen. Welk onderwerp/probleem zou je als eerste aanpakken als je op de stoel van de minister-president zit? Er zijn zoveel dingen die ik wil oplossen, maar ik denk dat ik toch het liefst zie dat ons land een stuk milieubewuster gaat worden. Ik zou mij dan ook voornamelijk daarop willen focussen. Met wie zou je graag een biertje willen drinken? Ik denk dat ik voor Barack Obama zou kiezen. Het lijkt mij erg interessant om te weten wat dat voor persoon hij is en wat hij van de wereld denkt.

Rikke de Jonge Mulock (20 jaar) Derdejaars Bouwkunde, maar nu een jaar commissaris vakinhoudelijke relaties van studievereniging CHEOPS

Foto | Photodette

Waardoor word jij geïnspireerd? Ik vind het lastig om één specifiek iemand te noemen, maar ik vind het altijd erg bijzonder van mensen als ze een bepaald streven hebben en bereid zijn daar hard voor te werken.

Rikke verv an ‘Wat is de gt de vraag meest bij zondere gebeurte nis sinds je in Eindhove n studee rt?’ voor: ‘Wa armee ho op jij ooit een Nob winnen?’. elprijs te (FvO)

Student | 21

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Wie wonen hier? RH, VB, PH, JH, RN, TK, AB, PV, PN, ML en SM. De bewoners -vijf TU/e-studenten, vijf Fontys-studenten en een student van Tilburg University- zijn gewend heel veel afkortingen te gebruiken. Ook voor elkaars namen. “Handig op de Whatsapp.” De meesten doen aan waterpolo, enkelen zwemmen. Belangrijke bewoners en de grote trots van het huis zijn de vier kippen: Kipkerrie, Kipsaté, Kipmadras en McChicken. Geregeld hebben de elf studenten dan ook verse eitjes.

euro kosten. Ook het poetsen loopt volgens schema. En ben je je poetsplicht niet op tijd nagekomen, dan kun je verwachten dat er ’s nachts op je deur wordt geklopt (‘gestampt’). Hebben jullie een specialiteit op culinair gebied? Grinnikend wordt de ‘pasta rode saus’ genoemd. “Eigenlijk vooral omdat het not done is. We hebben wel eens geprobeerd om het zoveel mogelijk dagen achter elkaar te eten”, vertelt Vivian van der Burgt, alias VB. Sharí Mocking (“jaja, SM”) wil ook de lasagne met shoarma niet onvermeld laten. “Die heb ik nog op weinig andere plekken gezien.”

je Wil jij ook met genoten culinaire huis k? in deze rubrie Mail dan naar l [email protected]

Moet je Nayade-lid zijn om in jullie huis te komen? “Het liefst wel, maar het hoeft niet per se”, vertelt huisoudste ‘RH’, ofwel Rick van den Homberg. “We streven ernaar, maar als er genoeg Nayade-leden in zitten, kan er ook wel eens een niet-lid bij komen.” Welke huisregels zijn er? Het barst van de regels en tradities in het Nayadehuis. Voor het eten, het poetsen en het doen van de afwas. Zelfs tijdens het toeptoernooi dat binnenkort wordt gehouden, gelden heel veel regels. Voor het eten is een systeem opgezet met zogeheten kokspalen. Kook je, dan krijg je er een paal bij. Mee-eten kost je een paal. Heb je te weinig palen, dan mag je niet meer mee-eten. Net zolang tot je vaak genoeg gekookt hebt en weer in de plus staat. De palen van de ‘eikels’ (de vertrekkende bewoners) worden verdeeld. Het eten moet op bepaalde dagen stipt om 18.00 uur klaar zijn. En altijd moet er 150 gram vlees per persoon worden gekookt, 200 gram groente en 100 gram rijst. Het toetje moet ‘minimaal vanillevla’ zijn. Het mag allemaal niet meer dan drie

Interview | Judith van Gaal Foto’s | Rien Meulman

En hoe is het in Boulder, Colorado? Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

Hallo! Ik ben Joop aan den Toorn en mijn stage voor een master in Electrical Engineering vindt plaats aan het National Institute of Standards and Technology (NIST) in Colorado. Voordat ik vertel wat ik daar precies uitspook: de internettijd die jouw laptop gebruikt, komt van de atoomklok die bij NIST de uren zachtjes wegtikt. Mijn stage heeft te maken met een trend om bijvoorbeeld vuilnisbakken te voorzien van telecommunicatie, om de vuilnismannen automatisch te bellen wanneer het tijd is om container X te legen. Om als fabrikant de performance van de gsm-antenne te meten, wordt soms een reverberation chamber gebruikt: een soort grote magnetron die geschikt is om snel antennes van alle kanten te bestralen met radiogolven, analoog aan hoe je voedsel op elke plek opgewarmd wordt. Ik help mee een methode te ontwikkelen om hiermee de performance van grote apparaten te kunnen meten. Op het moment van schrijven is NIST gesloten vanwege onenigheid in de regering over hun uitgaven voor 2014. Alwéér gesloten overigens, want misschien heb je in het nieuws gezien hoe Boulder -inclusief mijn kamer- behoorlijk overstroomd is. Boulder ligt aan de voet van de adembenemende Rocky Mountains. Tel daarbij op dat je maar een tweedaagse ochtendcursus à 150 dollar nodig hebt voor een motorrijbewijs en je snapt dat ik me wel vermaak. Ook ‘s avonds kun je je goed vermaken in Boulder en Denver met talloze restaurants en microbreweries. Amerikanen hier zijn makkelijk aanspreekbaar en beleefd, ook naar buitenlanders toe. Zo was ik na één week al bezig feestjes af te zeggen omdat ik ook nog bij NIST moest verschijnen. Om de Amerikaanse beleving compleet te maken, ben ik het land rond gereisd om de Yellowstone en Grand Tetton natuurparken te zien. Beren, elanden, kuddes bizons, herten, vulkanisch gebergte en cowboys; je hoeft er letterlijk niet de auto voor uit te stappen. Ook op de lijst staan een rodeo, New York City, een Indians baseball game, medical bill (mijn god, wat een papierwerk…), aan de kant worden gezet door de county sheriff, supermarkt met een paard-en-wagenparkeerplaats inclusief hooi voor ‘the Amish’ en tot slot meer burgers dan ik durf toe te geven. Amerika in het algemeen en Boulder in het bijzonder zijn erg gaaf en ik kan het iedereen die zich in het vereiste papierwerk durft te storten van harte aanraden!

Joop a an den studen Too EngitneElectricalrn, ering Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl

22 | Mens

17 oktober 2013

0u, tober, 20.0 k o g a Donderd /e-terrein ak Gaslab, TU oede Sma

17

Henk Janssen “Op mijn afscheidsreceptie had ik al spijt”

n De G

Avond va

mooi arheid wel kundige wae Gulden Snede. is w n ee n va d je op grondan de verhouding van ersiteit Utrecht, iv vormen die Bestaan er ? Denk bijvoorbeeld a chiedenis aan de Un sche en móet vindenKieft, docent Kunstges k. Zijn hilari Dr. Ghislain de ‘line of beauty’. eeft zijn visie op smaaor te zien zijn roepen vertelt over de Pavert (Lucky TV) gij de Wereld Draait Do dt hij smaakvol? Sander vanlmpjes die dagelijks b e reacties op. Wat vin treffende fi twaardigde als lyrisch betalen 5 euro. rder. zowel verondenten gratis, anderen jesreserveren.nl/sg/o rt a tu a S : .k w ee w Entr via: http://w Reserverenct=40 je ro aspx?p

don’t TU/e and Eindhoven so you Cursor collects all events at , and nts eve ic dem aca and , athletic have to. Symposiums, films nl. You can notify ue. or.t urs w.c ww at all m parties: you can find the ail to website, please send an em e us of new events through our her will ine do so. Cursor Magaz [email protected] if you want to s. ing pen ing hap publish a selection of upcom

18

Friday October, 21 .00h, Burgers, He rtogstraat 2 Eindh

27

October, ugh Sunday ro th ay rd tu uw, From Sa rtigo, Hoofdgebo Ve in d an n ve ho all over Eind /e campus MetaForum on TU

19

Protest son

gs for a be

tter world A concert by Harvey (USA the political singer-son Harvey is the) and Shireen (NL). The gwriters Ryan He’s been tr prototype of the troubaAmerican Ryan songs. He isavelling the world for ye dour engagé. ars with his er of ‘Iraq ve also a part-time journalis of the collectterans against the war’ t, co-foundon her ukelelive ‘Riot-Folk’. Shireen and a member plays songs that is happ e telling stories about ev ening in our erything world. Entrance fee: http://www none .vredesburo. nl/optreden -in-burgers/

eek

Dutch Design W

ld check out the Of course you shouoven, but here dh entire city of Ein on our campus: we’ll focus shortly e work of master ID’13 represents th al Design in the students of IndustriMetaForum. Also Hoofdgebouw and rm Design United work from the Platfosign Changes. under the name De exbition from In Vertigo there’s andents and work by master stu Wiel Arets by Wiel Arets (from the total Architects (WAA)) on design of B’ Tower. Entrance fee: none www.ddw.nl

h, r, 14.00 ntre, e b o t c e O y ry Art C Saturda oint Tempora p en starting g 11, Eindhov we Tour Vonder Week

20

gn

Desi Dutch

e world s how tha city that for of e y e n w ork ur o re in with yo latest w the futu can seers are open to spired by the ower of Dutch u o y n t in ove oo nd p ergy. Ge y. The d in Eindh eauty a es |. n Week e making todaand creative enperience the b ig s e d | parti D n in th d ex tion Dutch ars | foost Dutch desig in m e During rrow is already g with innova e designers an s | e s rg p o la h s the of tomo days is buzzin ners, meet th k isits to ns | work xhibitio ws inspiring vOude Rechtban e | nine fullan 1,800 desig ts n e o v h t: e s in . + d th y o 0 n p 0 a -b |3 ng ing more from close signers you alo rs. End design tions | 1800 deek Tours takes on: 1,5 - 2 hou 72 loca h Design We itions. Durati h xact cas The Dutcnces and exhib payed e e b e ld ri u e o exp pp. It sh tour Dinsdag 7,50 euro : e fe rt of the e ta c s oktobe 13.3 Entran at the

22

r, vana 0 uur, het Stud aan de Domme f l bij ent Constru en Sportcentrum ctiew

Simon

21

Monday , Tuesday and Wednesdag 20.00h, Zwarte D oos, TU/e campus

Trance Het fietspad tussen de Montgomerylaan en Den Dolech lijkt voor Henk Janssen aangelegd. In enkele minuten fietst hij van zijn flat naar het Studentensportcentrum. En dat doet hij vaak. Om even te kijken wat er gebeurt of om bij te springen in de kantine of de portiersloge. Want hoewel de 73-jarige al 12 jaar met pensioen is, kan hij nog steeds niet stilzitten. Henk Janssen is altijd een sportman geweest. Vanaf zijn veertiende voetbalde hij bij de Woenselse Boys en bracht het daar tot de tweede klasse KNVB. Viermaal in de week stond hij op het veld. Zijn twee kinderen kregen destijds de fles in de bestuurskamer van de vereniging. Het is dus niet zo gek dat Henk, toen hij met zijn collega’s van de TU/e-bewaking sportte bij het Studentensportcentrum, hardop zei: “Hier ga ik werken.” Dat was in 1978. Drie jaar later kwam er door het overlijden van kantineman Jan Derksen een plaatsje vrij. Vanaf de eerste dag had Henk het naar zijn zin. “Geen stress, altijd fijn met jonge mensen werken en altijd in een sportomgeving.” Toch ging Henk op zijn 61ste met pensioen, zo was nu eenmaal de

regeling. “Maar op de afscheidsreceptie had ik al spijt. Tijdens het napraten op kantoor heb ik dat eerlijk gezegd en toen werd me aangeboden om terug te komen.

Henk heeft geen zittende kont Maar nee, ik vond: ik heb A gezegd, dan zeg ik ook B.” Ze hebben toen wel de afspraak gemaakt dat hij, met een nul-uren-contract, af en toe kon komen invallen. En dat doet hij graag. Zijn collega’s van nu zijn verbaasd dat hij portierswerkzaamheden verricht, ‘want Henk heeft geen zittende kont’. “Ja, ik kan eigenlijk niet stilzitten, ik ben altijd onderweg.” Als portier kan hij zich ook uitleven op het sorteren van de was van docenten en van achtergebleven spullen. “Elke drie maanden zijn er vijf vuilniszakken vol met vergeten T-shirts, broekjes en handdoeken. Toen de wasrekening te hoog werd, heeft de directeur ingesteld dat studenten hun -schone- vergeten spullen terug konden krijgen voor één gulden.” Nu is die afspraak een stille dood gestorven, maar het was geen slecht idee, wie weet komt

het weer terug. Er staat wel een collectepot op de balie voor een vrijwillige bijdrage.” Vaak draait Henk op zondag kantinediensten. In die kantine is in de loop der jaren wel het een en ander veranderd. “Wat kun je er nu lekker eten! Echt een geweldige keuken. Toen ik er begon, was er keuze uit vier broodjes -ham, kaas, frikandel en kroket- en begon ik elke dienst met het smeren van tien broodjes ham en tien broodjes kaas.” Henk herinnert zich ook het effect van de campagne ‘Melk, de witte motor’. “Elke student dronk melk. Per dag stopte ik tien pakken van achttien liter melk in een tapautomaat. Dat waren vierhonderd bekers per dag. Pas daarna gingen de studenten aan het bier.” Studenten die Henk opvallend vaak in het sportcentrum zag, sprak hij vaderlijk aan. “Luister, je moet niet vergeten te studeren.” Och, hij heeft zulke mooie herinneringen. Dat de luchthal werd afgebroken om plaats te maken voor een zwembad, noemt hij het ‘uitkomen van een droom’. Die opgeblazen sporthal had een beroerde akoestiek. “Al het geluid bleef hangen, het leek wel of je in Oostenrijk in de bergen zat.”

Nayade kon haar trainingen verplaatsen van de Tongelreep naar nieuwe zwembad en Henk ziet dat als ‘thuiskomen’. Jaarlijks terugkerende hoogtepunten zijn de Van Lint Sportweek -“dat voelt als een hele week carnaval voor mij”-, het oliebollentoernooi van Hajraa en het haringhappen op Aswoensdag. “De studenten brengen vijfhonderd oliebollen en vijftig bussen poedersuiker mee. Dat geeft een dikke mist in de kantine. Maar de volgende ochtend worden de ramen gewassen en is alles weer netjes. En op de woensdag na carnaval hebben we wel drie- tot vierhonderd haringen en emmers gesneden uien in de kantine. Weet je hoeveel stank en rommel dat geeft? Maar ook dat wordt netjes opgeruimd.”

Vierhonderd haringen en emmers gesneden uien De dieptepunten in Henks loopbaan concentreren zich in de laatste anderhalf jaar. Er zijn toen vier collega’s overleden.

Het sterven van portier Dennis Schonenburg, bootsman Jo Kantelberg, docent en voetballer Sandra Wetzer en portier Bob van der Sommen heeft diepe indruk op Henk gemaakt. In mei 2012 beklom een team van het sportcentrum de Alpe d’Huez ter ere van Dennis, die aan leukemie is overleden. Ze brachten twintigduizend euro mee, verzameld in het voorgaande half jaar. Henk ging mee als een van de ploegleiders. “In elke bocht zag ik duizend waxinelichtjes, heel indrukwekkend. Ik heb heel wat traantjes gelaten, maar ook veel gelachen.” Op het toilet hangt een ingelijste brief die Henk kreeg bij zijn 25-jarig jubileum van studentenvoetbalvereniging Pusphaira. Daarin wordt aangehaald dat er op een zondagochtend een veld niet was gelijnd. Henk bellen hielp: in de stromende regen liep hij in zijn zondagse broek met opgerolde pijpen achter een kalkwagentje om de lijnen te trekken zodat Pusphaira kon voetballen. Het is tekenend voor zijn betrokkenheid. “Ik kan me niet herinneren dat ik ooit ‘nee’ heb gezegd.” Interview | Norbine Schalij Foto | Bart van Overbeeke

22

Simon (James McAvoy), a fine art auctioneer, teams up with a criminal gang to steal a Goya painting worth millions of dollars, but after suffering a blow to the head during he hid the painting the heist he awakens to discover he the gang’s leader . When physical threats and torture has no memory of where Fra (Rosario Dawson) nk (Vincent Cassel) hires hypnothefail to produce answers, As Elizabeth begin to delve into the darkest recesses of rapist Elizabeth Lamb truth, suggestion, s to unravel Simon’s broken subcon Simon’s psyche. and deceit begin to scious, the lines be tween blur. Language: English wi Entrance fee: 7, 50 th Dutch subtitles euro (Plazapas 3,50 euro on presen is valid), students pay tation of a student This card. www.dezwartedooalso applies to school students. s.nl/en

Le harpe c’est moi

Ste

edstrijd

vin Hoe lang ties van houdt de zelfg studenteeerstejaars Werkebouwde wipco Want na n het voordat ze tuigbouwkund nstrucliefst de t worden ze, zov de Dommel in vertig groe a e pjes doe el is zeker. Maa llen? n dit jaa r r mee.

23 October,

Thursday 7 November,

oven

23 oktober, 12.40-13.35 uur, Blauwe Zaal,

Woensdag Auditorium

Complementaire geldsystemen tegen de

crisis

Als gevolg van de financiële crisis staat het gelds telsel ter discussie. De vraag is of complementaire geldsystemen, zoals Bitcoin de gevolgen van de crisis kunnen verzachtenLETS en de internetmunt . En snijdt de kritiek van hervormers op het rentestelsel hout? Hans Visser, emeritus hoogleraar Economie (VU), de hand van het werk van Lietaer en gaat de werkibespreekt die kritiek aan ng van complementaire geldvormen na. Entree: gratis, reserveer voor deze lezing als je zeker wilt zijn van een plaats http://www.kaartjesreserveren.nl/sg/ord er. aspx?project=40

20.30h, Gaslab, TU/e ca mpus

Eight compositions for the A space in which different harp, specially composed for this concert. A concert as a landscape harps are placed. In between: the audience. Godelieve Schrama and through which you wander, following harpist live electronics specialist Wouter Prune. Entrance fee: none for stu Make your reservation herdents, others pay 5 euros http://www.kaartjesres e: erveren.nl/sg/order.aspx? project=40