OP WEG NAAR DE EEUW VAN AZIË

I

NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 3 > 2012

OP WEG NAAR DE EEUW VAN AZIË terugblIk op eerste WIllem lodeWIjk ConferentIe

> Vno-nCW noord lanCeert app Voor noordelIjk bedrIjfsleVen > belofte leIdt tot slImmer Werken en reIzen > Hoe zetten We lofar beter op de kaart? > Waddenfonds: de regIo aan zet

Hoe groen is gas?

De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO2 (broeikasgas) uitstoot – dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze ﬂexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al ‘vergroening’ mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertiﬁceerd duurzaam ‘groen gas’ overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst.

Met aardgas naar een groenere toekomst.

InHoud noordnIeuWs 3 > 2012

1

2

Terugblik op eerste Willem Lodewijk Conferentie

12

Belofte leidt tot slimmer werken en reizen

22

Op inboeringscursus in West-Groningen

10 15 17 19 31 34

NoordNieuws in ’t kort Bestuurders verliezen noordelijk belang uit het oog Bouwend Nederland: ‘Niet meer arbeidsplaatsen verliezen’ Waddenfonds: de regio aan zet VNO-NCW Noord lanceert app voor noordelijk bedrijfsleven Nieuwe impulsen nodig voor noordelijke energieambities

Praktijk:

16 24 27 32

‘LOFAR commercieel op de kaart zetten’ Aanbesteden kan anders – wie durft buiten kaders te denken? Duurzaamheid in 3D Terugblik op Visite Veenhuizen

Vaste rubrieken:

9 20 28 36 38 40

Column Lambert Zwiers VNO-NCW Noord in beeld: bezoek Koninklijke Landmacht JNO in the picture – interview Janneke Hadders Nieuwe leden stellen zich voor Welkom nieuwe leden Agenda

Vo l

Actueel:

g @ ons Vn o o ok n CW op n tw oo it rd ter :

Verder in dit nummer:

Voorwoord Veel ‘eigen nieuws’ in deze laatste editie van NoordNieuws voor de zomer. Uiteraard vindt u in dit nummer een uitgebreide terugblik op de eerste Willem Lodewijk Conferentie, die VNO-NCW Noord 8 juni j.l. organiseerde in nauwe samenwerking met De Friesland Zorgverzekeraar. Wij kijken terug op een kwalitatief zeer geslaagde bijeenkomst, waarmee we een trend voor de komende jaren hopen te zetten.

Naast terugblikken op deze meetings, presenteren wij ook graag onze mobiele applicatie aan u. Deze App voor het noordelijk bedrijfsleven, ontwikkeld door Quintor, hebben wij medio mei gepresenteerd aan de deelnemers van het Noordelijk Overleg en is beschikbaar voor gebruikers van iPhone, iPad en Android toestellen. U kunt de App gratis downloaden in de store op uw telefoon.

Maar ook andere bijeenkomsten van VNO-NCW Noord leenden zich voor een uitgebreide terugblik: zo hebben wij het bezoek aan de Koninklijke Landmacht voor u in beeld gebracht en vindt u verderop in deze NoordNieuws een inhoudelijke terugblik op Visite Veenhuizen, waarbij anders kijken naar Duurzaam Ondernemen centraal stond.

Voor vragen, reacties en suggesties over NoordNieuws kunt u contact met ons opnemen via [email protected] Namens de redactie, Lex Kloosterman

2

NoordNieuws juli 2012

Lex Kloosterman [email protected]

Foto’s: JAV Studio’s, Assen

‘niet wachten

Terugblik op eerste Willem Lodewijk Conferentie

Vrijdag 8 juni 2012 vond de eerste Willem Lodewijk Conferentie plaats op Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag. In samenwerking met De Friesland Zorgverzekeraar zet VNO-NCW Noord hiermee een nieuwe topconferentie op de kaart. Onder het motto ‘Vernieuwend Vergezicht’ keken we van buiten naar binnen. Hoe kan Noord-Nederland er in 2025 uitzien? Waar liggen onze kansen en welke koers moeten we varen om onze doelen te bereiken? Het is hoog tijd voor vastberadenheid, creativiteit en een sterkere noordelijke samenwerking. Laten we niet wachten tot het één voor twaalf is.

Met ruim 150 deelnemers was de eerste Willem Lodewijk Conferentie qua aantal deelnemers direct een groot succes. Maar, zoals VNO-NCW Noord voorzitter Bert van der Haar benadrukte, het gaat er vooral ook om wie er zijn. Het was dan ook goed om te zien dat er een kwalitatief goed gezelschap in de zaal zat, met de Commissarissen van de Koningin van Drenthe en Groningen, staatssecretaris Joop Atsma en meerdere noordelijke Tweede Kamerleden, gedeputeerden, burgemeesters, wethouders en niet te vergeten noordelijke topondernemers. Gedurende de gehele Willem Lodewijk Conferentie, die begon met een lunch bij het terras van Lauswolt, leek de naamgever via zijn afbeelding op het scherm mee te kijken. Zowel Bert van der Haar als dagvoorzitter Jeroen Smit (o.a. bekend van zijn boeken De Prooi over ABN AMRO en het Drama van Ahold) gingen in op de symboliek. Van der Haar: “Willem Lodewijk was een hervormer. Hij gaf in de noordelijke provincies leiding aan de Opstand, organiseerde de kerkhervorming en het onderwijs en was

3

tot het één voor twaalf is’ als stadhouder de hoogste bestuurlijke gezagsdrager. Ook op de legerhervorming in de Nederlanden heeft hij veel invloed uitgeoefend.”

aCtueel

Willem Lodewijk zag in zijn tijd meer verbinding dan wij nu, stelt Jeroen Smit. Juist deze verbindende rol die hij speelde als eerste stadhouder van zowel Friesland, Groningen en Drenthe, maakt dat wij ervoor gekozen hebben om onze conferentie de Willem Lodewijk Conferentie te noemen. Dagvoorzitter Jeroen Smit zet de discussie over meer samenwerking en verbinding in het Noorden direct op scherp. Gaat het wel goed als we doorgaan op de manier zoals we dat nu doen? Waar gaan we in de toekomst onze welvaart mee verdienen? Er komen grote vraagstukken op ons af. Juist het bedrijfsleven is volgens Smit aan zet om de crisis aan te pakken, zij kan over grenzen heen kijken. “Hopelijk realiseren we ons na vanmiddag dat de potentie van NoordNederland enorm is.”

tig op het strand liggen, maar het komt wel naderbij. Als je geen maatregelen neemt, zijn de gevolgen desastreus.” Zoals de 19e eeuw de eeuw van GrootBrittannië was en de 20e eeuw van de Verenigde Staten, zo voorspelt Segers

dat, gelet op de huidige ontwikkelingen, de 21e eeuw de economische macht naar Azië verschuift. Segers voorziet dat op korte termijn veel meer Aziatische producten gemeengoed zullen zijn in het Westen. “Aziatische bedrijven zullen hier steeds meer grip op de zaken krijgen.”

Dagvoorzitter Jeroen Smit

eeuw van azië De eerste spreker die hier verder op inging, was Rien Segers, hoogleraar Bedrijfscultuur & directeur Center for Japanese Studies, Rijksuniversiteit Groningen. Segers sprak over de Eeuw van Azië en de kansen die hier liggen voor het (Noord-)Nederlandse bedrijfsleven. Volgens Segers is er in de Westerse landen sprake van besluiteloosheid en een gebrek aan leiderschap en visie. De opkomst van de Aziatische economieën vergelijkt hij met een tsunami: “Je ziet er in het begin niets van en dus blijf je rus-

“Aziatische bedrijven zullen hier steeds meer grip op de zaken krijgen”

Rien Segers, hoogleraar Bedrijfscultuur RUG

»

4


Forumdiscussie met v.l.n.r. Niek Jan van Kesteren, Jaap Smit, Douwe Faber en Diana Monissen

De vraag is hoe wij hier mee om gaan. In Azië kent men andere kernwaarden, is de maatschappij groepsgericht in plaats van individualistisch en voelt men meer verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van de eigen regio en het eigen land. Zoals de oprichter van Toyota het verwoordde: ‘alles wat ik gedaan heb voor Toyota, heb ik gedaan voor Japan’. Zijn wij, simpel gezegd, klaar voor de Eeuw van Azië? Volgens Segers geldt in zijn algemeenheid dat er hier in Nederland weinig échte belangstelling is voor Azië. “We hebben weinig gevoel bij dit werelddeel.” Maar wat is dan de oplossing, wat kan Noord-Nederland doen om dit gevoel te ontwikkelen? Segers: “We moeten vooral zelf het initiatief nemen en beslissen wat we gaan doen. Wij zijn een handelsnatie, maak daar gebruik van. Kruip in hun huid en begrijp hun normen en waarden, maar blijf wel gebruik maken van je eigen expertise.” Douwe Faber, actief in Azië als eigenaar van Ekwadraat (een bedrijf dat projecten initieert, ontwikkelt en begeleidt op het gebied van duurzame energie), herkent zich in deze boodschap: “Je moet vooral jezelf blijven, doe wat je hier ook doet”, zo vertelt hij even later

bij de Forumdiscussie. Zijn boodschap: ga er naartoe, bereid je voor en leer van andere culturen.

forumdiscussie Samen met Niek Jan van Kesteren (VNONCW), Diana Monissen (De Friesland Zorgverzekeraar) en Jaap Smit (CNV) vormt Faber het Forum, dat tijdens de Willem Lodewijk Conferentie ingaat op diverse actuele thema’s als zorg, onderwijs, ict, de bouw en duurzaamheid. De verschillende thema’s worden ingeleid door korte video’s waarin prominente noorderlingen hun vergezicht voor de toekomst van hun sector schetsen. Door de forumleden één voor één te introduceren, gaf dagvoorzitter Jeroen Smit een ieder de kans om zich te positioneren. Diana Monissen, voorzitter Raad van Bestuur van De Friesland Zorgverzekeraar, uit haar zorgen over de betaalbaarheid van de zorg in de toekomst. Volgens Monissen kijken we te weinig buiten de deur. “Kijk naar

“De urgentie om het anders te doen komt pas werkelijk tot gelding als de nood écht aan de man komt”

een land als Singapore, dat is echt een voorbeeldland. Daar moeten we naartoe om te leren. We kijken in de zorgsector nog te veel naar de korte termijn, terwijl we een business case moeten maken voor over tien, twintig jaar.” Ook Jaap Smit, voorzitter van het CNV, pleit ervoor om meer over de grens te kijken. “Ga eens naar Azië om te zien hoe het anders kan. We zijn in Nederland zó overgeorganiseerd.” Volgens Smit komt het op leiderschap aan om het roer om te gooien: “Een nieuwe toekomst gaat altijd gepaard met ontberingen.” Douwe Faber heeft deze oversteek naar Azië al gemaakt en vertelt over de zaken die hij daar heeft gedaan en de manier waarop je je moet aanpassen aan hun manier van werken, zonder jezelf te verloochenen. “Praat vanuit je hart en je eigen onderneming.” Niek Jan van Kesteren, algemeen directeur van VNO-NCW, completeert het Forum. Van Kesteren kijkt vooruit naar de aanstaande verkiezingen en pleit ervoor om in actie te komen: “de urgentie om het anders te doen komt pas werkelijk tot gelding als de nood aan de man komt. We aanvaarden de consequenties van de crisis pas wanneer het ons écht

5

Jeroen Smit in gesprek met Diana Monissen

“Als je als regio een prominente rol wilt blijven spelen is een goede infrastructuur essentieel”

pijn gaat doen en onze welvaart in het geding komt.”

samenwerking Eén van de eerste punten die naar voren kwam bij de forumdiscussie, was meer noordelijke samenwerking. Sijbrand de Vries van De Vries Scheepsbouw in Makkum gaf in zijn videoboodschap aan zich te verbazen over de gang van zaken omtrent de spoorlijn HeerenveenGroningen. Een historische fout, zo onderstreepte het Forum. Niek Jan van Kesteren: “Als regio moet je vooruitkijken, wat wil je met dit gebied? Als bestuurders moet je durven investeren in de toekomst van je regio.” Ook Jaap Smit toonde zich een voorstander van de spoorlijn. “Als je als regio een prominente rol wilt blijven spelen is een goede infrastructuur essentieel. Nu knokken de verschillende belanghebbenden te veel voor hun eigen belang.” Meer samenwerking dus, waarom komt dat er niet van? De verklaring van Niek Jan van Kesteren: “Het is nu vijf voor twaalf, de noodzaak om aan de slag te gaan is aanwezig. Maar in Nederland moet het eerst één voor twaalf worden voordat we in actie komen.” Ondanks deze kritische noot is Van Kesteren wel fundamenteel positief over het innovatieve vermogen dat we in (Noord-) Nederland vervolgens hebben om onze problemen op te lossen. Een ander thema dat een paar keer aan bod kwam, was de betaalbaarheid van de zorg. Hans Feenstra, voorzitter van de Raad van Bestuur van het

Hayo Apotheker (l) en Piet Adema, burgemeesters Súdwest Fryslân en Achtkarspelen

Ferd Crone (l) en Sicko Heldoorn, burgemeesters van Leeuwarden en Assen

»

6


“Als het water daalt, komen de scheepswrakken tevoorschijn” André Rouvoet (l) en Jaap Smit Martiniziekenhuis, was een van de zes noorderlingen die zijn toekomstvisie in een videoboodschap schetste. Hij stelt: “Niemand durft de discussie aan of je alles wat je overal kunt doen, ook moet doen. Diana Monissen sloot zich hierbij aan: “We moeten met elkaar de gezondheidszorg hervormen vanuit de optiek van kwaliteit.” Volgens Feenstra is dit een autonoom proces dat in het veld van de gezondheidszorg zelf moet plaatsvinden. Hij voorziet dat in het Noorden enkele grote ziekenhuizen als het UMCG, Martiniziekenhuis en het MCL in Leeuwarden specialistische zorg zullen blijven leveren. “Daaromheen heb je een aantal kleinere ziekenhuizen nodig om zorg dicht bij de klant te blijven houden. Maar voor sommige behandelingen zullen burgers straks wat verder moeten rijden.”

munten, is de goederenhandel tussen de eurolanden op een hoger niveau getild en is de productiviteitsgroei duidelijk hoger dan zonder de euro het geval zou zijn geweest.” Kortom, de euro is van grote waarde voor Europa. Maar we moeten er wel wat voor doen om het succes van de EMU te continueren. “De schuldencrisis heeft ons duidelijk gemaakt dat er sprake is van een complex netwerk van financiële relaties”, aldus Knot. Hij benadrukt dat de EU goede stappen heeft gezet om het raamwerk te versterken, maar dat het uiteindelijk aan de politiek is om afspraken te maken over te nemen maatregelen. “De vraag is in hoeverre landen invloed op hun begrotingsdiscipline zullen accepteren.”

klaas knot Op het moment dat Klaas Knot na de pauze zijn inleiding houdt over de euro, de schuldencrisis en de rol van de Nederlandse ondernemer, barst buiten het onweer los. Symbolisch of niet, de boodschap van Knot is helder. De Economische en Monetaire Unie (EMU) heeft ons sinds de invoering in 1999 veel goeds gebracht. Knot: “Met de introductie van de euro verviel het wisselkoersen transactierisico tussen de verschillende

“De vraag is in hoeverre landen invloed op hun begrotingsdiscipline zullen accepteren”

Klaas Knot, president De Nederlandsche Bank

Inzoomend op Nederland stelt Knot vast dat de kwetsbaarheden van onze economie pas naar voren komen als deze minder draait. “Als het water daalt, komen de scheepswrakken tevoorschijn.” Hij benoemt vier punten die Nederland moet aanpakken om haar solide reputatie te behouden: de overheidsfinanciën, de arbeidsparticipatie en pensioenleeftijd, de hoge hypotheekschuld en de beschikbaarheid van bankkrediet.

Hervormingen Knot spreekt zijn waardering uit voor de doelstelling van het Lenteakkoord om het overheidstekort terug te brengen naar 3% in 2013. “Hoewel er kanttekeningen bij te plaatsen zijn, waardeer ik het Lenteakkoord positief. Het stopt de stijging van de overheidsschuld en versterkt de Nederlandse economie.”

7

Ook over de noodzaak tot verhogen van de pensioenleeftijd, het aanpakken van de hypotheekrenteaftrek en de beschikbaarheid van bankkrediet is Knot helder. Over dit laatste punt zegt hij: “De crisis heeft gezorgd voor een hernieuwd risicobewustzijn bij banken, mede door de invoering van nieuwe, strengere regels voor de bancaire sector. Voor risicovollere leningen, bijvoorbeeld aan het MKB, vragen banken een hogere rente dan vroeger. Deze ontwikkeling is toe te juichen, omdat de onderschatting van risico’s één van de oorzaken van de crisis is.” Wat Knot niet herkent, is het veel gehoorde geluid dat het steeds moeilijker is om kredieten los te krijgen bij banken. Uit een enquête gehouden onder verschillende banken, is gebleken dat vooral de vraag vanuit het MKB naar kredietverlening is gedaald. Knot: “Bovendien blijkt uit harde cijfers dat er momenteel niet minder krediet wordt verleend.” Gaat het krediet dan naar een kleiner aantal bedrijven? En heeft het MKB hier een andere kijk op? We komen het niet te weten, de zaal met veel ondernemers blijft in ieder geval stil. “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”, vervolgt Knot. Op korte termijn is een oplossing van de schuldencrisis volgens hem cruciaal voor vertrouwensherstel. Als dit lukt, kan een aantrekkende mondiale conjunctuur de Nederlandse economie weer op gang brengen. Volgens Knot staat het bedrijfsleven er financieel gezien goed voor, maar “de vooruitzichten op zowel korte als lange termijn zijn minder goed. We zullen een structureel lagere groei moeten accepteren. Als de beroepsbevolking niet groeit, is er ook geen krachtige economische groei mogelijk.” Des te belangrijker is het volgens hem om het Nederlandse groeivermogen te versterken door hervormingen op het gebied van overheidsfinanciën, hypotheekmarkt en arbeidsmarkt.” En voor het bedrijfsleven geldt: “Het is daarom meer dan ooit van belang dat de

“Het is meer dan ooit van belang dat Nederlandse ondernemers op zoek gaan naar nieuwe kansen en markten”

Nederlandse ondernemers op zoek gaan naar nieuwe kansen en markten.”

betaalbaarheid van de zorg komt in het geding en op ICT gebied zijn we pas halverwege.

afsluiting Wat beklijft na deze eerste Willem Lodewijk Conferentie? Natuurlijk, de boodschap van Rien Segers dat we moeten anticiperen op de Eeuw van Azië en van Klaas Knot over de staat van de Europese samenwerking en de maatregelen die nodig zijn om onze economie op peil te houden. En de boodschappen vanuit de forumdiscussie: ga naar Azië om de mogelijkheden te ontdekken, goed opgeleid personeel is de sleutel tot succes, we moeten meer oog hebben voor groen in onze samenleving, in de bouwsector is het één voor twaalf, de

Maar wat vooral óók bij de deelnemers is blijven hangen, is dat Jaap Smit niet in Indonesië wil wonen, dat de Commissaris van de Koningin in Friesland twee eeuwen achterloopt met een reis naar Engeland en dat VNO-NCW Noord directeur Lambert Zwiers zijn opdracht niet begrepen heeft om video’s op hoog niveau te maken. Het zijn slechts een paar elementen uit de hilarische dagafsluiting van Armand Schreurs, die met zijn poppenkast de conferentie samenvatte en hiermee de lachers schaterend op zijn hand had. Het vormde de opmaat naar

De humorvolle afsluiting van Armand Schreurs...

... werkte op de lachspieren van de zaal

»

© 2011 KPMG Staffing & Facility Services B.V. All rights reserved.

Voor meer informatie: kpmg.nl

Column

9

Tafelspeech Joop Atsma, staatssecretaris Infrastructuur en Milieu

de eeuw van azië Met groot genoegen kijken wij terug op de eerste Willem Lodewijk Conferentie. Niet alleen was de conferentie qua opkomst een groot succes, ook de kwaliteit van de aanwezigen sprak tot de verbeelding. Combineer dit met een uitstekende locatie (Landgoed Lauswolt in Beetsterzwaag), twee inleiders van formaat, een boeiende forumdiscussie en inspirerende videoboodschappen van prominente noorderlingen en alle ingrediënten voor een succesvolle bijeenkomst zijn aanwezig. En last but not least een ongeëvenaarde humorvolle afsluiting. Een van de belangrijkste boodschappen die beklijft na afloop van de conferentie is dat we hard op weg zijn naar de Eeuw van Azië. We staan dan ook aan het begin van een spectaculaire ontwikkeling, zo stelde Rien Segers, waarmee de aziatisering van de wereld ingeluid wordt: een stroom van grote Aziatische ondernemingen die zich in het Westen gaan vestigen. (Noord-)Nederland is onvoldoende voorbereid op deze Aziatische ‘tsunami’: we hebben te weinig belangstelling en voelen niet de urgentie om onze blik op dit werelddeel te richten.

Tafelspeech Geert Sanders, voorzitter SER Noord-Nederland

de borrel en het diner, waar nog lang werd doorgepraat over de dag. Dit gebeurde zowel aan tafel als plenair door Diana Monissen van De Friesland Zorgverzekeraar en door staatssecretaris Joop Atsma en Geert Sanders (voorzitter SER NoordNederland), die met tafelspeeches de dag in stijl afrondden.

Willem lodewijk Conferentie 2013 De tweede Willem Lodewijk Conferentie staat gepland op vrijdag 7 juni 2013. Noteer deze datum alvast in uw agenda. Graag gaan we dan weer met u en elkaar in gesprek over de toekomst van Noord-Nederland. <

Segers’ boodschap: bereid je erop voor, zet als bedrijfsleven in op verbreding en verdieping van onze zakelijke banden met Azië. Deze boodschap moeten wij ter harte nemen, zeker gezien het feit dat we volgens Klaas Knot de komende jaren rekening moeten houden met een zeer bescheiden economische groei. Door noodzakelijke financiële saneringen en demografische ontwikkelingen is een krachtige groei volgens Knot niet realistisch. Deze boodschap onderstreept het belang dat we als land en als regio aansluiting moeten zoeken met regio’s waar wél krachtige economische groei plaatsvindt. De noodzaak om onze blik op bijvoorbeeld Azië te richten is dus groot. Rien Segers deed tijdens de conferentie een oproep om een ‘Azië denktank’ op te richten die gaat onderzoeken wat we kunnen doen om ons voor te bereiden op de Eeuw van Azië. Ik juich dit initiatief van harte toe en roep bij deze geïnteresseerden zich bij VNO-NCW Noord te melden. Laten we gezamenlijk de uitdaging aangaan, want de tijd begint te dringen. Zoals Rien Segers al zei: “Azië komt eraan en zal niet wachten tot Nederland het boerka- of hypotheekprobleem – hoe relevant ook voor de Nederlandse samenleving– eindelijk opgelost heeft”. Lambert Zwiers Directeur VNO-NCW Noord

10


Noordnieuws in 't kort Jojo Bottema winnares ‘De Hak 2012’ Tijdens de eerste editie van zakenevenement She-Vent ( ‘Zakenvrouw op de hak’) is ‘De Hak 2012’ uitgereikt aan Jojo Bottema, directeur Facilitair Bedrijf van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij kreeg de bokaal uitgereikt door de organisatoren van She-Vent: Monique Huizenga (Niquell Organisatiebureau) en Dorothea Piek (Buro Goeie Grond).

Rijksuniversiteit Groningen. In het juryrapport wordt Jojo Bottema geroemd om haar inzet in het delen van kennis binnen haar ‘arbeidzame leven’ – binnen haar eigen organisatie - maar ook ver daarbuiten. Zij is aangesloten bij diverse (sociale) activiteiten en ondersteunt diverse goede doelen/initiatieven. Een vrouw met een groot hoofd qua kennis en een groot hart qua delen & stimuleren van verschillende omgevingen en in het bijzonder de positionering van de vrouw. Bottema heeft zelf een beslissingsbevoegde positie binnen haar organisatie, is zich daar van bewust en gebruikt dat podium (actief) om andere vrouwen een volgende stap te laten zetten.

‘De Hak 2012’ is bestemd voor diegene die de positie van de vrouw en diversiteit belangrijk vindt en versterkt. Jojo Bottema’s visie is helder: “Ik kies voor goede vrouwen en die zijn er genoeg”. Dit resulteerde er in vijf jaar tijd in dat na haar aanstelling 100 vrouwen en 151 (voornamelijk technische) mannen werkzaam zijn bij het Facilitair Bedrijf van de

Bouwgroep Dijkstra Draisma voor derde keer Best Managed Company Voor de derde keer op rij mag Bouwgroep Dijkstra Draisma de titel “Best Managed Company” dragen. “Best Managed Companies” is de verkiezing van de best geleide bedrijven binnen het Nederlands midden- en grootbedrijf, welke Deloitte in samenwerking met VNO-NCW en TiasNimbas Business School dit jaar voor de vijfde keer organiseert. Slechts 72 bedrijven kwamen door de selectie heen, met de Bouwgroep als enige noordelijke winnaar. Bouwgroep Dijkstra Draisma biedt totale bouwoplossingen op het gebied van werken, wonen en recreëren in het noor-

den van Nederland. Over 2011 werd een omzet gehaald van € 128 miljoen euro. Herman Roose, partner bij Deloitte en juryvoorzitter Best Managed Companies: “Ondanks de economische tegenwind laten de bedrijven prima cijfers zien. De sleutel tot dit succes lijkt een sterke focus op innovatie waardoor men zich goed door de crisis lijkt te slaan.” De jury is van mening dat juist in de komende jaren bedrijven met innovatie in hun DNA verschil gaan maken. Voorbeelden van het innoverend vermogen van de Bouwgroep zijn onder andere de revitalisatie van het winkelen appartementencomplex “Amicitia” in Leeuwarden en het ombouwen van het

voormalige politiebureau tot kantoren met zorgwoningen in “De Veilige Veste” in Leeuwarden. Jaarlijks gaat Deloitte op zoek naar de best geleide bedrijven binnen het Nederlandse midden- en grootbedrijf. Daarvoor beoordeelt Deloitte de strategie, de bedrijfsvoering en de resultaten van de deelnemende bedrijven. Het Best Managed Companies programma richt zich op niet-beursgenoteerde Nederlandse ondernemingen met een omzet van minimaal 10 miljoen euro, waarvan het management ook een aandeel in het bedrijf heeft.

Personeel: ESD-SIC ‘topwerkgever 2012’ Uit landelijk onderzoek onder meer dan 10.000 bedrijven is ESD-SIC naar voren gekomen als ‘Topwerkgever 2012’. Het bedrijf uit Farmsum eindigde op de achtste plaats in de categorie bedrijven met minder dan 500 medewerkers. Het onderzoek is gehouden onder de medewerkers van ESD-SIC en heeft als doel inzicht te krijgen in de gezondheids-

situatie en de werk(druk) beleving bij het bedrijf. Ondanks de relatief zware omstandigheden bij ESD-SIC hebben medewerkers veel plezier in het werk en een prima relatie met hun direct leidinggevende. Ook inspraak in het werk is een gunstige factor bij ESD-SIC. Het bedrijf is een zelfstandige dochteronderneming van het Duitse REF-Processing GmbH. CEO Cas König, rechts

11

Beelden Hein Mader vinden plek bij Lauwersmeer

noordnIeuWs In 't kort

eind mei is de tentoonstelling Collectie mader lauwersmeer geopend. drie jaar lang zullen 80 beelden van de collectie van Hein mader te zien zijn in het nationaal park lauwersmeer. op veertig zogenaamde gastlocaties – binnen en buiten – staat een selectie van zijn ‘vrije werk’. Grote en kleine beelden, gemaakt van diverse materialen: steen, hout en staal. Abstracte krachtige beelden die evenwicht en harmonie uitstralen. Beelden gemaakt om aangeraakt te worden en om even bij stil te staan. Gemaakt vanuit de drijfveer van Mader om vanuit zijn talent zijn positieve bijdrage te leveren aan een betere wereld.

heeft hij beelden gemaakt en tot zijn dood (in 2012) was hij op zoek naar een permanente locatie waar zijn collectie als geheel voor het publiek te zien zou zijn.

Hein Mader werd geboren in Oostenrijk in 1925, kwam begin jaren zestig naar Nederland en begon een kleine tien jaar later aan zijn omvangrijke collectie eigen werk, naast de vele opdrachten uit binnen- en buitenland. Tot zijn 85ste

Gerd Lindemann, algemeen directeur van Holtrop en Jansma B.V. in Dokkum en lid van VNO-NCW Noord, heeft Mader jarenlang geholpen met zijn missie. Een jaar geleden stond hierover nog een uitgebreid verhaal in NoordNieuws. Deze driejarige tentoonstelling is wellicht de opmaat naar het uiteindelijke doel van Mader. Meer weten? Volg de activiteiten rond de Collectie Mader Lauwersmeer op www.collectiemader.nl en op twitter (@collectiemader).

Noorden scoort beter dan landelijk zoals gewoonlijk na de winter trekt in het tweede kwartaal van het jaar de bedrijvigheid aan. dat betekent niet dat de neerwaartse trend wordt omgebogen. Integendeel, de groei in het tweede kwartaal pakt dit jaar lager uit dan in voorgaande jaren. zonder het gunstige seizoenseffect valt de economie zelfs verder terug. Het economisch klimaat verslechtert volgens veel ondernemers steeds meer. een positief punt is dat noord-nederland als geheel dit kwartaal iets beter presteert dan landelijk. Dit beeld komt naar voren uit de Conjunctuurenquête Nederland (COEN) die KvK Noord voor Noord-Nederland

Sanders is ook bestuurlijk actief, o.a. binnen het Platform Defensie-Bedrijfsleven van VNO-NCW Noord, als voorzitter van de

niveau is het dieptepunt van de crisis nog niet bereikt. Het omzetsaldo loopt in een jaar tijd terug van +22 tot +7.

Raad van Toezicht van Lentis Groningen/ Drenthe en als voorzitter van de Raad van Toezicht van het Forensisch Psychiatrisch Centrum Dr. S. van Mesdag in Groningen

de grotere kunstmusea in Duitsland. Het toont Europese kunst vanaf de 13de tot het begin van de 20ste eeuw. Daarvoor werkte Blühm onder meer in het Museum voor Kunst en Cultuurgeschiedenis van de Hansestadt Lübeck, de Ostdeutsche Galerie in Regensburg en het Van Gogh Museum in Amsterdam. In het Van Gogh Museum was hij Hoofd Presentaties en verantwoordelijk voor het tentoonstellingsbeleid van 1993 tot 2005. De nieuwe directeur zal omstreeks 1 september 2012 met zijn werkzaamheden in Groningen beginnen.

andreas blühm is de opvolger van Kees van Twist als directeur van het Groninger Museum. Blühm, geboren in Berlijn en opgegroeid in Bremen, is sinds 2005 directeur van het Wallraf-RichartzMuseum & Fondation Corboud in Keulen. Het Wallraf-Richartz-Museum is een van

De bouw blijft in mineur. In NoordNederland verwacht de helft van de bouwbedrijven dit kwartaal een verdere omzetdaling. Dat zijn er twee keer zo veel als in dezelfde periode vorig jaar. Nog geen 10% rekent op enig herstel van de omzet na de voor deze sector doorgaans toch slappe winterperiode. De detailhandel profiteert wel van het voorjaarseffect. Ook in de zakelijke dienstverlening en de industrie is de balans positief.

personalIa

geert sanders, voorzitter van de SER Noord-Nederland, is per 1 mei benoemd tot hoogleraar Institutional Advancement aan de Nyenrode Business Universiteit. Hiervoor was hij o.a. werkzaam als hoogleraar organisatiekunde en als directeur fondsenwerving aan de Rijksuniversiteit Groningen.

publiceert. De COEN drukt de omzetontwikkeling uit in een getal dat het saldo vormt van de percentages bedrijven met positieve en negatieve antwoorden. De seizoensinvloed is uitgeschakeld door voor elk kwartaal het gemiddelde te presenteren van de laatste vier kwartalen. In Noord-Nederland verwacht 27% van de bedrijven in het lopende kwartaal een toename van de omzet en 18% een afname. Deze percentages resulteren in een omzetsaldo van +9. Vorig jaar bedroeg het saldo in het tweede kwartaal +22. De omzetstijging in het tweede kwartaal valt dit jaar dus lager uit. Zonder deze positieve seizoensinvloed zou de omzet dit kwartaal dalen. Ook op landelijk

12

Jan-Willem Lobeek [email protected]


belofte leidt tot slimmer Het begon twee jaar geleden met een belofte en deze lijkt langzaam maar zeker te worden ingelost. In mei 2010 sloten overheden en bedrijfsleven zowel in Leeuwarden als in Groningen-Assen een convenant met elkaar om te streven naar 5% minder autokilometers in de spits. Inmiddels hebben in beide regio’s vele tientallen (vooral grote) bedrijven en organisaties hun commitment omgezet in daden. Dat betekent dat bedrijven en instellingen met hulp van een publieke-private projectorganisatie proberen hun werknemers te verleiden slimmer met hun reisgedrag om te gaan.

Voor veel werknemers is het reisgedrag naar hun werkplek inmiddels een vorm van onbewust gedrag geworden. Men stelt zich zelden de vragen: Moet ik wel reizen, maar kan ik thuis werken? Waarom zou ik per se in de spits reizen als het ook eerder/later kan? Moet ik elke dag met de auto, of kan ik ook regelmatig op de fiets? Is de E-bike (elektrische fiets) iets voor mij? Met andere woorden, maak je medewerkers bewust van hun reisgedrag. Bij slimmer werken en reizen draait het dus om bewustwording en vervolgens

voeren kan hieraan invulling worden gegeven. De tienduizenden werknemers van de organisaties die deelnemen aan ‘Ga slimmer reizen en werken’ vertegenwoordigen circa 25% tot 35 % van de totale werknemerspopulatie. Dit getal moet nog groeien naar 50%. De verwachting is dat naar mate de bouwwerkzaamheden in de betreffende plaatsen dichterbij komen steeds meer bedrijven zullen aanhaken. Want een verminderde bereikbaarheid vraagt om slimmer reis- en werkgedrag.

Directeur VNO-NCW Noord Lambert Zwiers op de e-bike

meer dan 30.000 ‘slimme’ werknemers in noord-nederland Inmiddels zijn 29 partners in het Noorden aangehaakt bij ‘Ga slimmer reizen en werken’. Gistermiddag ondertekende de Belastingdienst het convenant, waardoor in totaal meer dan 30.000 werknemers in het Noorden slimmer reizen en werken. Ook directeur Douwe van der Werff van Belastingdienst/ Noord ondertekende het convenant Mobiliteitsmanagement Regio Groningen-Assen. Volgens Van der Werff is dit een logische vervolgstap van de Belastingdienst. “Het nieuwe gebouw, waar we samen met DUO in gehuisvest zijn en de omgeving nabij het station, biedt een uitstekende kans om slimmer te reizen en te werken. Voor ons is het belangrijk dat werknemers minder reistijd kwijt zijn. We gaan graag samen met de werknemers kijken hoe we uit de file kunnen blijven.” Met de ondertekening van Belastingdienst/Noord telt de regio nu 29 convenantpartners. Deze organisaties hebben gezamenlijk 30.019 werknemers. Albert Bruins Slot, bestuurslid VNO-NCW Noord en lid van het Platform Mobiliteitsmanagement: “We zien dat grote bedrijven graag

meedenken over hun eigen bereikbaarheid. En echt niet alleen om kosten te besparen, maar zeer zeker ook vanuit het oogpunt duurzaam en omgevingsbewust handelen.”

Albert Bruins Slot (links) en Douwe van der Werff

aCtueel

In beide regio’s zijn veel organisaties en bedrijven zich bewust van het feit dat een goede bereikbaarheid cruciaal is voor de economische groei van onze regio. Zij realiseren zich dat bouwen wegwerkzaamheden de komende jaren een grote impact gaan hebben op de bereikbaarheid. Daarnaast zijn zij milieu- en omgevingsbewust. Vitaliteit en gezondheid van werknemers, duurzaam ondernemen en kostenbewust handelen zijn voorbeelden van uitgangspunten die bedrijven hanteren bij beleidsvoering. Door goed mobiliteitsmanagement te

bewust gedrag

13

werken en reizen

“Bewustere mobiliteit leidt tot niet alleen tot een betere bereikbaarheid, maar ook tot kostenverlaging en productiviteitsverhoging” activatie. Bovendien is het, met de grootschalige bouwwerkzaamheden in het vooruitzicht, helemaal niet gek om eens stil te staan wat nou écht slim werken en reizen is. Tegenwoordig zijn veel werknemers niet langer volledig tijden locatiegebonden als het om hun werk gaat. Dat schept mogelijkheden voor zowel de werknemer als de werkgever.

Voorbeeldprojecten Hoewel de aanzet tot gedragsverandering ook vooral door de werkgever zal moeten worden geïnitieerd, worden door de projectgroepen ook concrete acties en projecten aangeboden die de werknemer moeten helpen in zijn keuzes. Uit ervaring blijkt namelijk dat mensen alternatieven een aantal keren moeten hebben ervaren alvorens zij overgaan tot ander gedrag. De initiatieven van de projectgroepen zijn daarop gebaseerd.

“Organisaties en bedrijven zijn zich bewust van het feit dat een goede bereikbaarheid cruciaal is voor de economische groei van onze regio”

Een goed voorbeeld hiervan is de Rij2op5 campagne. Met deze campagne sporen bedrijven hun werknemers , die op fietsbare afstand wonen, aan om vaker naar het werk te fietsen. Twee van de vijf werkdagen fietsen naar het werk maakt al een groot verschil voor de gezondheid van mens en milieu. De samenwerking met bedrijven zorgt ervoor dat collega’s elkaar nog meer stimuleren om te gaan fietsen. Een speciale rol speelt tegenwoordig de e-bike (een elektrische fiets). Het gebruik hiervan wordt niet alleen binnen de Rij2op5 campagne gestimuleerd, ook is er de #twitterfiets actie. Prominente Groningers en Drenthe mogen een aantal dagen gebruik maken van een e-bike of een e-scooter onder de voorwaarde dat men zijn ervaringen deelt op Twitter. Voor nagenoeg alle gebruikers was dit een eerste kennismaking die smaakte naar meer. In Groningen mocht VNONCW Noord directeur Lambert Zwiers recent de primeur hiervan beleven. Maar bij slimmer reizen en werken gaat het niet alleen om de fiets, het gaat juist om een breed palet aan mogelijke

alternatieven. Van inrichten van thuiswerkplekken tot P+R voorzieningen en teleconferencing mogelijkheden. Voor grote organisaties geldt vooral dat maatwerk gewenst is, voor MKB bedrijven vooral dat het om makkelijk inpasbare maatregelen gaat.

uniek project Dit project is uniek, omdat het op initiatief van het bedrijfsleven zelf tot stand is gekomen. Omdat bereikbaarheid een vraagstuk is van overheid en samenleving is vervolgens de overheid aangesloten. Deze heeft hiervoor publieke middelen beschikbaar gesteld om het proces te versnellen. De deelnemende bedrijven stellen interne middelen ter beschikking om de werknemers te activeren en dat leidt inmiddels tot aantoonbare resultaten. De uiteindelijke doelstelling van 5% minder autokilometers in de spits is nog niet gehaald, maar dat is een kwestie van tijd. Want bewustere mobiliteit leidt tot niet alleen tot een betere bereikbaarheid, ook leidt het vaak tot kostenverlaging en productiviteitsverhoging. En dat zijn zaken die veel ondernemers en werknemers in beweging brengen. <

‘Opereren in een internationale setting’ Wubbo Everts Projectmanager Foreign Direct Investments (FDI)

‘Noord-Nederland staat op de kaart, ook internationaal. Kijk naar wat er gebeurt in de Eemshaven, het ‘stopcontact’ van Noordwest-Europa. Dit beeld wordt ook in het buitenland steeds bekender, mede door onze inspanningen. Grote spelers weten ons in toenemende mate te vinden. We hebben al internationale parels binnen onze regionale grenzen, maar er is altijd ruimte voor meer. En met die bedrijven mag ik aan de slag. Dan is werken geen opgave, maar wordt het een hobby.’

Kerntaak van NOM-FDI is het acquireren en verankeren van investeerders in Noord-Nederland, waarvan een groot deel uit het buitenland komt. Geïnteresseerde bedrijven doen we een aanbod, daarbij nemen we vanzelfsprekend onze kennis van vestigingslocaties en het vestigingsklimaat mee. We kennen de noordelijke ondernemers en zijn daardoor als geen ander in staat de voordelen van vestigen in het Noorden aan anderen duidelijk te maken. Meer weten? Bel ons of kijk op www.nvnom.com.

FDI

2008-2011: 47 projecten (vestiging, behoud en uitbreiding) in NNL ++ goed voor meer dan 2.100 arbeidsplaatsen waarvan

Actueel

bijna de helft nieuw ++ meer dan 600 buitenlandse bedrijven gevestigd in NNL ++ € 2,5 miljard aan nieuwe investeringen

N.V. NOM • Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland

Paterswoldseweg 810 • Postbus 424 • 9700 AK Groningen T (050) 521 44 44 • F (050) 521 44 00 • E [email protected] • I www.nvnom.com • www.nom.nl

15

Lambert Zwiers [email protected]

bestuurders verliezen noordelijk belang uit het oog VNO-NCW Noord en MKBNederland Noord zijn diep teleurgesteld over het besluit van de provincies Friesland en Groningen om de spoorlijn Groningen-DrachtenHeerenveen af te blazen. Hiermee mist het Noorden de laatste kans om alsnog de Zuiderzeelijn van Groningen

aCtueel

naar de Randstad te realiseren. De teleurstelling is groot omdat juist de werkgeversorganisaties een beslissende rol hebben gespeeld bij het beschikbaar komen van de compensatiegelden voor het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn in 2007. VNO-NCW Noord en MKB-Nederland Noord vinden dat de markt geen faire kans heeft gekregen. De bestuurders trekken de stekker om financiële redenen uit het project, terwijl marktpartijen tot twee maal toe hebben aangegeven dat de spoorlijn binnen de budgettaire kaders uitvoerbaar is. Het is teleurstellend dat de markt niet de gelegenheid heeft gekregen om hier invulling aan te geven. Volgens VNO-NCW Noord en MKBNederland Noord hebben de provincies onvoldoende oog voor het strategische en structuurversterkende karakter van de spoorlijn. Het ontbreekt de bestuurders op dit dossier aan lef en ambitie. Met het afblazen van de spoorlijn GroningenHeerenveen wordt plaatsen als Drachten en Leek een aansluiting op het spoornet onthouden en missen we de kans om de lijn door te trekken naar de Randstad en de andere kant op richting Hamburg. Op de schouders van de provincies rust nu de zware last om met waardige alter-

natieven voor de spoorlijn GroningenHeerenveen te komen. Wij verwachten dat zij met voorstellen komen die minstens zoveel effect sorteren als de spoorlijn en hetzelfde ruimtelijk-economische rendement garanderen.

stad groningen Sinds bekend is geworden dat de spoorlijn er niet komt, worstelt het Noorden met de besteding van de vrijgekomen gelden. Meest in het oog springende kwestie in deze is de voorjaarsbrief van het gemeentebestuur van Groningen. De gemeente wil onder andere haar hindermacht rondom de Zuidelijke Ringweg gebruiken om een financiële deal met de provincie te forceren. Volgens VNO-NCW Noord een vorm van onbehoorlijk bestuur en daarmee onaanvaardbaar. De voorjaarsbrief toont een lijst met mogelijke maatregelen en keuzes die het college kan maken. Omdat de gemeente Groningen in het verleden op het vlak van vastgoedtransacties haar hand overspeeld heeft, moet zij nu stevige budgettaire keuzes maken. Het is voor VNO-NCW Noord onbespreekbaar dat als gevolg hiervan Noord-Nederland in het algemeen en ondernemers in het bijzonder de rekening gepresenteerd krijgen. De Stad

“Met het afblazen van de spoorlijn Groningen-Heerenveen missen we de kans om de lijn door te trekken naar de Randstad en Hamburg”

Groningen zal haar problemen zelf moeten oplossen. Na jarenlange obstructie heeft de Stad Groningen (mede) voor elkaar gekregen dat de stekker uit het project van de spoorlijn Groningen-Heerenveen werd getrokken. Voor VNO-NCW Noord was dat een van de hoekstenen van het alternatieve pakket voor het afblazen van de Zuiderzeelijn. Een van de andere hoekstenen is de Zuidelijke Ringweg. De gijzeling die het gemeentebestuur nu toepast op dit project vindt VNO-NCW Noord onaanvaardbaar. Hiermee wordt voor de tweede keer binnen korte tijd het Noordelijk belang ondergeschikt gemaakt aan het Stadsbelang. In de voorjaarsbrief van het gemeentebestuur leest VNO-NCW Noord nog veel meer mogelijke maatregelen die slecht zijn voor ondernemers en het ondernemersklimaat. De meest in het oog springende is daarbij de verhoging van de OZB voor niet-woningen. Daar waar de burgers nog gecompenseerd worden middels een lagere afvalstoffenheffing, wordt de rekening volledig aan de ondernemers gepresenteerd. VNO-NCW Noord roept het gemeentebestuur op om haar financiële problemen binnen haar eigen budgettaire kaders op te lossen. Daarbij is het van belang dat de economische structuur en het vestigingsklimaat niet (verder) worden aangetast en de lasten eerlijk worden verdeeld. <

16



‘lofar commercieel op de kaart zetten’

Drents Statenlid Peter Zwiers en Otto Lussenburg van LuCsim zijn binnen het project Ondernemende Staten van VNO-NCW Noord aan elkaar gekoppeld. Zij gaven een concrete invulling aan deze koppeling door een congres rondom LOFAR te organiseren, dat volgens hen commercieel gezien niet optimaal wordt benut. Direct na de Provinciale Statenverkiezingen in 2011 is VNO-NCW Noord begonnen met de derde serie van het project Ondernemende Staten. Hierbij worden ondernemers uit Groningen, Friesland en Drenthe gekoppeld aan Statenleden uit hun eigen provincie. Doel van het project is het dichter bij elkaar brengen van deze twee werelden. Binnen Ondernemende Staten 2011-2015 zijn inmiddels bijna honderd noordelijke ondernemers en Statenleden actief. Ieder Statenlid wordt voor een periode van een jaar één op één gekoppeld aan een ondernemer. Na een jaar worden nieuwe koppelingen

gemaakt. Het is aan de deelnemers zelf om met elkaar af te spreken.

lofar congres Een van de koppels van het afgelopen jaar werd gevormd door Peter Zwiers, Drents Statenlid namens de PvdA, en Otto Lussenburg van LuCsim (Lussenburg consultancy, interim-management en mediation). Zwiers en Lussenburg gaven een zeer concrete invulling aan hun koppeling en organiseerden twee maanden geleden een congres rondom LOFAR, waar volgens Lussenburg kansen liggen voor ondernemers. “LOFAR ver-

“LOFAR verdient het om meer aandacht te krijgen. Ondernemers weten er nog te weinig van en het wordt commercieel gezien niet optimaal benut”

dient het om meer aandacht te krijgen. Ondernemers weten er nog te weinig van en het wordt commercieel gezien niet optimaal benut.” Voor wie er inderdaad te weinig van af weet: LOFAR is de grootste radiotelescoop ter wereld. Het centrum van LOFAR ligt in Drenthe, tussen Exloo en Buinen. De telescoop is gebouwd door ASTRON in Dwingeloo en werd op 12 juni 2010 geopend door koningin Beatrix. Omdat er niets gebeurt als je niets onderneemt en omdat zowel Zwiers als Lussenburg belangstelling hadden voor het LOFAR project, besloten zij dat ze hier meer aandacht voor wilden vragen. Lussenburg: “We wilden het ondernemerschap rondom LOFAR in het zonnetje zetten, want er zijn veel mogelijkheden voor ondernemers. De omliggende dorpen hebben de ambitie iets te doen met LOFAR, maar weinig initiatieven worden uitgewerkt. Toch bruist het van de ideeën. Gezamenlijke denksessies kunnen helpen bij het ontwikkelen of opzetten van nieuwe initiatieven.” Samen met de LofarTafel en een doorsnede van het

praktIjk

deelnemers ondernemende staten organiseren congres

17

Drentse en Groningse (bedrijfs)leven gingen zij daarom om tafel. Centraal stond de vraag hoe we LOFAR beter kunnen benutten en nadrukkelijker op de kaart kunnen zetten.

pieterpad Om LOFAR letterlijk op de kaart te zetten, is er een idee om een landmark te creëren voor de markering van het centrale antenneveld. In opdracht van natuurorganisatie Het Drentse Landschap presenteerde architectenbureau B+O hiervoor de eerste plannen, die op veel bijval konden rekenen, ook vanuit VNO-NCW Noord. Een goed informatiecentrum is de basis voor de verdere commerciële ontwikkeling van het LOFAR-gebied. Volgens Lussenburg is het van belang om een goed businessplan op te zetten, waarmee de ambities van het Drents Landschap kunnen worden vormgegeven. “LOFAR ligt in een lokale omgeving, waar op toeristisch gebied veel te verzinnen is. Kijk bijvoorbeeld naar het Pieterpad, dat in Drenthe een onaantrekkelijke route kent. Deze zouden we kunnen verleggen, zodat de route door het LOFAR gebied loopt. Maak het gebied levendig, zorg dat er attracties en horecagelegenheden zijn.”

samenwerking Tijdens de middag, die onder leiding stond van Hein Visser (directeur KPN Noord Oost en bestuurslid VNO-NCW Noord), kwamen meer ideeën boven tafel die eenvoudig lokaal te realiseren zijn. Een educatief centrum voor scholen komt ter sprake. Dit zou bijvoorbeeld gecreëerd kunnen worden binnen de Landmark en is uit te breiden met een kennisinstituut. Dan zouden het Planetron in Friesland, het Planetarium en LOFAR kunnen samenwerken. Allen kijken vanuit een andere invalshoek naar de ruimte. Wat Lussenburg en Zwiers betreft zoeken deze noordelijke attracties elkaar op in een gezamenlijk initiatief. De ideeën en mogelijkheden zijn talrijk en wat Lussenburg en Zwiers betreft komt er dan ook snel een vervolg op het eerste LOFAR congres. Lussenburg: “We gaan voor drie sessies, waarbij we als doel hebben om ondernemers te informeren en te enthousiasmeren over LOFAR en te inspireren om binnen de LofarZone activiteiten te ontplooien en tevens creativiteit en ondernemingszin over LOFAR te bevorderen.” Bij de komende bijeenkomsten willen Lussenburg en Zwiers verder ingaan op de ambities en op zoek gaan naar mensen die een voortrekkersrol willen vervullen bij bijvoorbeeld het verleggen van het Pieterpad. “Ook willen we kijken naar de mogelijkheden op ICT-gebied. Zo zou er bijvoorbeeld rekenkracht vanuit LOFAR kunnen worden aangeboden door middel van een datacentrum.” Meer weten? Neem contact op met Otto Lussenburg via www.lucsim.nl <

bouwend nederland: ‘niet meer arbeidsplaatsen verliezen’ bouwend nederland regio noord roept gemeenten op samen te werken aan een begin van herstel in de bouw en infra. sinds het uitbreken van de crisis, in september 2008, zijn de bouwen infrasector bijzonder hard geraakt. In groningen, fryslân en drenthe zijn er inmiddels ruim 3000 bouw-cao-arbeidsplaatsen verloren gegaan. dat is een daling van 20%. gezien de grote economische spin-off van de bouw wordt het totale verlies aan bouwgerelateerde arbeid minimaal op het dubbele geschat. bouwend nederland wil deze ontwikkeling, samen met de gemeenten, nu een halt toeroepen. Het Rijk heeft de nadelige gevolgen van de crisis voor bouwen infrasector iets weten te beperken door maatregelen, zoals de BTW-verlaging en de verlaging van de overdrachtsbelasting. Veel gemeenten hebben mede geprofiteerd van de zogenaamde Van der Laan-gelden en de noordelijke provincies hebben met versnellingsagenda’s een bijdrage geleverd aan behoud van werkgelegenheid. Ook een beperkt aantal gemeenten in de noordelijke provincies heeft stappen gezet om de bouwproductie aan de gang te krijgen. Sociale partners in de sector hebben zelf de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het anticyclisch opleiden. In het Noorden hebben 123 bedrijven meegedaan, met meer dan 28.000 scholingsdagen voor meer dan 1000 werknemers in de bouw. Daarom wil Bouwend Nederland Regio Noord met de gemeenten in gesprek. Drie onderwerpen staan nadrukkelijk op de agenda: > Versterk de inzet op verduurzaming en energiebesparing in de bestaande woningvoorraad en in uw eigen gebouwen. > Laat de kwaliteit van de (wegen)infrastructuur niet (verder) afglijden; houd onderhoud van infrastructuur op niveau. > Bied ruimte voor flexibele en marktgerichte duurzame nieuwbouw met een lager overheidsaandeel in de stichtingskosten. Een groot aantal van de voorstellen die Bouwend Nederland Regio Noord met de gemeenten wil bespreken, kost niet direct geld. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een verstandige toepassing van ‘Social Return on Investment’. Uiteraard snapt Bouwend Nederland Regio Noord de positie waar gemeenten in zitten. Het is dan ook geenszins de intentie om voorbij te gaan aan de crisismaatregelen en gemeentelijke maatregelen die zijn genomen. Wel is het doel, dat gemeenten en bouwen infrabedrijven samen bekijken hoe we in de noordelijke provincies een prettig woon- werk- en reisklimaat kunnen behouden.

18

NoordNieuws juli 2012 Advertorial

Jan-Willem Lobeek [email protected]

19

Waddenfonds: de regio aan zet Bij het aantreden van het kabinet Rutte werd duidelijk dat het Waddenfonds zou worden gedecentraliseerd. Niet langer onder verantwoordelijkheid van de minister zou het bedrag van circa € 30 miljoen per jaar worden uitgegeven, maar de bestuurders uit de drie Waddenprovincies kregen de beslissingsbevoegdheid. Nu, bijna twee jaar (!) later, is de vorming van de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling (van Groningen, Friesland en Noord-Holland) een feit. Maar de maatschappelijke organisaties

aCtueel

in het Waddengebied staan buitenspel. De eerste drie rondes van het Waddenfonds onder verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid waren geen onverdeeld succes. De eerste twee rondes mochten economische projecten niet meedingen omdat die nog niet ‘Brussel-proof’ waren. Fundamenteler van aard was de kritiek dat de tendersystematiek geen meerjarige programma’s toestond en ook andersoortige beperkingen kent. Ook op de werkwijze en de wijze van beoordeling van de Adviescommissie o.l.v. Loek Hermans was veel kritiek. Tenslotte vond men vanuit de regio dat het primaat bij de regio lag en niet bij de Rijksoverheid. Teleurstellend is om te zien dat, nadat het kabinet had aangegeven te willen decentraliseren, het nog zo lang geduurd heeft alvorens het Waddenfonds nieuwe

stijl in de steigers is gezet. Dat was primair te wijten aan de trage voortgang in de regio zelf. Nu de Gemeenschappelijke Regio een feit is blijkt dat de maatschappelijke organisaties (zowel natuurorganisaties als economische organisaties) geen enkele rol meer spelen bij de uitvoering. Waar voorheen op voorspraak van de regiobestuurders zowel vertegenwoordigers van het bedrijfsleven als vertegenwoordigers van natuurorganisaties formeel waren betrokken (in de zogenaamde Regiocommissie Waddenfonds), is er op dit moment geen plek meer voor deze organisaties. Daarmee is het Waddengebied terug bij af. De partijen die aan de basis stonden voor het draagvlak van de commissie Meijer worden nu keurig de deur gewezen. Natuur- en economische belangenorga-

over het Waddenfonds Het Waddenfonds is in 2004 ingesteld naar aanleiding van het advies van de Commissie Meijer, welke de gordiaanse knoop van gaswinning, kokkelvisserij, natuurbehoud en economische belangen wist te ontwarren. Gedurende twintig jaar zou het Waddengebied een bedrag krijgen van circa € 600 miljoen, dus per jaar circa 30 miljoen. Later is vastgelegd dat dit bedrag gelijkelijk verdeeld zou moeten worden over enerzijds natuur- en landschapsprojecten en anderzijds economie- en energieprojecten. Het Waddenfonds heeft vier hoofddoelstellingen: > het vergroten en versterken van de natuur- en landschapswaarden van het waddengebied; > het verminderen of wegnemen van externe bedreigingen van de natuurlijke rijkdom van de Waddenzee; > een duurzame economische ontwikkeling in het waddengebied dan wel gericht zijn op een substantiële transitie naar een duurzame energiehuishouding in het waddengebied en de direct aangrenzende gebieden; > het ontwikkelen van een duurzame kennishuishouding ten aanzien van het waddengebied.

nisaties staan al lang niet meer lijnrecht tegenover elkaar, maar voeren een constructieve dialoog. En wellicht minder verrassend, dit leidt steeds vaker tot gezamenlijke acties en doelstellingen. Het Waddengebied is meer dan een gebied met grote natuurwaarden, het is al eeuwenlang ook het domein van economische activiteiten en sinds een paar jaar heeft het zelfs de UNESCO Werelderfgoedstatus. De bestuurlijk aandacht voor het gebied is pas van de laatste tientallen jaren. Dan is het bijzonder wrang om te zien dat organisaties als de Waddenvereniging en VNO-NCW Noord niet in de gelegenheid worden gesteld om mee te denken en te praten over de besteding van het geld uit het Waddenfonds. VNO-NCW Noord laat het er echter niet bij zitten. Het inmiddels gevormde Algemeen Bestuur van het Waddenfonds zal hierop worden aangesproken. Het kan immers toch niet zo zijn dat de vele miljoenen in het Waddenfonds worden verdeeld op basis van bestuurlijke onderonsjes. Daarvoor zijn de belangen en de kansen in het Waddengebied te groot. Wordt dus vervolgd. <

20


De Koninklijke Landmacht is een prachtig en veelzijdig bedrijf dat een bijzondere relatie heeft met het bedrijfsleven. De strijdkrachten van nu richten zich in toenemende mate op humanitaire en crisisbeheersingstaken, maar zijn met een breed scala aan nationale taken tevens een onmisbare schakel in de binnenlandse veiligheid en de ondersteuning van civiele autoriteiten. Het is met recht een bedrijf met een missie. Om deze reden ging VNO-NCW Noord woensdag 16 mei op bezoek bij de Koninklijke Landmacht. Het bedrijfsbezoek vond plaats bij de 43 Gemechaniseerde Brigade, gelegerd op de Johannes Post kazerne te Havelte. Tijdens het bedrijfsbezoek werd stilgestaan bij drie unieke elementen die

Foto: JAV Studio’s, Assen

binnen deze defensieorganisatie aanwezig zijn: hightech-wapens en apparatuur, in-, door- en uitstroom gericht personeelsbeleid en leiderschap & besluitvorming. Al langer werken VNO-NCW Noord en Defensie in NoordNederland met elkaar samen binnen het Platform Defensie – Bedrijfsleven Noord/West. Dit platform richt zich op thema’s als arbeidsmarkt, opleidingen, sourcing en civiel-militaire samenwerking in brede zin. De kennis over en de waardering voor elkaar is in de loop van de tijd gestaag gegroeid. Bij het ontwikkelen van concrete projecten en initiatieven staat steeds het creëren van een win-win situatie voorop. <

Vno-nCW noord in beeld:

21

bezoek koninklijke landmacht

22



op inboeringscursus in West-groningen Boer’n Business: realistisch beeld van moderne boerenbedrijven

Boeren zijn van oudsher ondernemende mensen. Met hun drang om te overleven, hun vermogen om te innoveren en hun sterke sociale samenhang hebben zij lange tijd een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse economie. En nog steeds gaat er jaarlijks veel geld in de sector om: bijna 23 miljard euro.

boeren van nu Toch zijn de boeren van nu andere ondernemers dan vroeger. De fluctuerende markten, afnemende financiële steun van de overheid, maatschappelijke druk op duurzame voedselproductie en toekomstige schaarste van fossiele brandstoffen zetten een stempel op de branche. Een goede boer is vandaag de dag daarom meer dan een agrarisch ondernemer. Hij is een manager, die met passie voor zijn vak inzet op kostenbesparing, efficiency, kwaliteit, innovatie en rendement. Onder de noemer Boer’n Business bieden acht boerenbedrijven in West-Groningen ondernemers graag een kijkje achter de schermen. Als afwisselend bedrijfsuitstapje, als inspirerend bedrijfsbezoek of als originele sessie om de teamspirit van uw afdeling of onderneming te versterken. De agrarische ondernemers vertellen u hoe zij hun bedrijf aansturen en welke keuzes zij daarin hebben gemaakt.

boer‘n business Initiatiefneemster van Boer ‘n Business is Wil Hoogeboom. Aan tafel bij Rudolf Feitsma van Maatschap Feitsma, één van de acht deelnemende agrarische bedrijven, vertelt zij over het ontstaan van het idee. “In 2008 kwamen mijn partner en ik naar Groningen en kochten

Boer’n Businesss biedt u de kans om een kijkje te nemen in de wereld het moderne boerenleven. Laat u inspireren door de realistische, nuchtere, maar vooral ook ondernemende boeren in Groningen. “Uiteindelijk moet er onder de streep natuurlijk wel wat overblijven.” de Hayema Heerd in Oldehove, waar we een centrum voor verblijf en recreatie van hebben gemaakt. Hier ontvangen we onze gasten op een bijzondere manier, dat wil zeggen: als ze bij ons overnachten, dan slapen ze in het stro. We richten ons hierbij op recreanten, maar ook op de zakelijke markt.” Hoogeboom wilde echter geen doorsnee Bed and Breakfast en vergadercentrum. Met het slapen in het stro is het over-

“Vroeger waren er veel meer contacten met de omgeving, de boerderij stond midden in de samenleving. Die tijden zijn voorbij”

nachten op de Hayema Heerd al een bijzondere ervaring, maar ze zocht naar meer. Op het Groningse platteland werd de nieuwsgierigheid van Hoogeboom geprikkeld door de boerderijen bij haar in de buurt. Wat gebeurt daar allemaal? Hoogeboom: “Zelf heb ik weinig verstand van het boerenleven. Om te voorkomen dat de Hayema Heerd een ‘recreatie-eilandje’ wordt en geen verbinding heeft met de omgeving, zocht ik contact met de boeren om te vragen of onze gasten eens bij hen mochten komen kijken. Daar werd zó enthousiast op gereageerd, zowel door de gasten als door de boeren, dat we dat concept verder hebben uitgebouwd.” Een Boer’n Business activiteit wordt nu geregeld ingezet als onderdeel voor teambuilding of als welkome vergaderbreak.

23

Denk niet dat Boer’n Business is bedoeld om een romantisch beeld van het Groninger platteland te schetsen. “De boeren in deze regio zijn nuchtere mensen. Ze houden van hun beroep, maar het is wel hard werken”, aldus Hoogeboom. Feitsma onderstreept haar boodschap: “We zijn allemaal ondernemer geworden om een boterham te verdienen. Je moet een liefhebber zijn om dit vak te kunnen uitoefenen, maar uiteindelijk moet er onder de streep natuurlijk wel wat overblijven. We willen een realistisch beeld van het boerenbedrijfsleven schetsen.”

praktIjk

mondialisering Feitsma stelt vast dat de afstand tussen burgers en boeren steeds groter wordt. “Toen mijn grootouders hier boerden, waren er veel meer contacten met de omgeving. De boerderij stond midden in de samenleving. Het was kleinschaliger, producten werden lokaal verhandeld. Iedereen in de dorpen in de buurt werkte in de landbouw. Die tijden zijn voorbij. Je kunt verderop de schoorsteen van de oude melkfabriek nog zien. Nu gaat de melk rechtstreeks naar Friesland Campina. Alles speelt zich af op een mondiale schaal.” Met Boer’n Business willen Hoogeboom en Feitsma gasten laten ervaren hoe het agrarische bedrijf anno 2012 er uit ziet, met alle innovatieve ontwikkelingen en kansen die het biedt. Daarnaast willen ze met hen in gesprek gaan over de vraagstukken van nu. Gasten kunnen intekenen voor een actief programma en enkele uren daadwerkelijk als rechterhand van de boer meewerken. Of men kan meedoen aan waardevolle bedrijfsexcursies met bijvoorbeeld gelegenheid tot dialoog over het agrarische ondernemerschap van nu. Deze activiteiten dragen volgens Hoogeboom bij aan verbetering van het imago van de agrarische onderneming. “Sommige mensen hebben een beperkt beeld van wat er op een boerderij gebeurt. Zij denken - heel gechargeerd - dat de dieren worden volgespoten met medicijnen, dat er allerlei chemicaliën worden

gebruikt, etc. De beeldvorming door de media en natuur- en milieuorganisaties is soms zo negatief. Door mensen de boerenbedrijven in de regio te laten zien en vooral ook aan het werk te zetten, willen we een eerlijk en genuanceerd beeld geven. Alle innovaties die plaatsvinden op de boerderijen, zorgen er bovendien voor dat het voor zowel recreanten als de zakelijke markt interessant is om mee te werken bij een van de boerenbedrijven hier in de regio.”

Inboeringscursus De kick zit voor Hoogeboom vooral in de gesprekken die ontstaan tussen de

deelnemers en de boeren. “De meeste gasten komen uit een heel andere wereld, werken bijvoorbeeld bij een marketingbureau, bij een bank, in het onderwijs of in de zorg en zien hun beeld van het boerenleven hier nogal kantelen. Met de mondiale kosten verkoopprijzen moeten de boeren tegenwoordig zó veel innoveren en investeren om hun bedrijf overeind te houden... Dat maakt indruk op de mensen. Ze gaan hun eigen zorgen relativeren en realiseren zich dat bij een boerenbedrijf écht wat gebeurt.” Dit ondervinden de deelnemers aan de lijve. Het is niet de bedoeling om alleen een kijkje achter de schermen te krijgen en een praatje met de boer te maken, er moet ook gewerkt worden. Een vooropgezet programma is er niet. Hoogeboom: “Wat er op dat moment maar moet gebeuren op de boerderij, daarmee gaan ze aan de slag. Deze combinatie van hard werken en de dialoog met de boer als ondernemer is de kern van Boer’n Business. Zie het als een inboeringscursus.” Meer weten over vergaderen en/of slapen in het stro bij de Hayema Heerd of over Boer’n Business? Kijk op www.hayemaheerd.nl of www.boernbusiness.nl <

24



Foto: JAV Studio’s, Assen

aanbesteden kan anders Wie durft buiten de kaders te denken en te handelen?

De Noordelijke Regieraad Bouw organiseert onder de naam BovenBouw een serie masterclasses voor bestuurders en topmensen uit de bouwwereld en de ruimtelijke ordening. Centraal tijdens de tweede sessie stonden onderhands aanbesteden en ‘game changers’: personen binnen en buiten de bouwsector die buiten de kaders durven te denken en handelen.

“Wat is je basishouding bij het aanbesteden? Wil je voor een dubbeltje op de eerste rang zitten? Of wil je via het aanbesteden ook bepaalde zaken realiseren, zoals social return on investment of minimale overlast bij een bouwproject? En zie je aanbesteden als een instrument om een langdurige relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer tot stand te brengen?” Dat waren de vragen waarmee dagvoorzitter Marc Jager de middag begon. Tijdens de bijeenkomst kwamen op deze vragen van de oud-gedeputeerde verschillende antwoorden. Rode draad daarbij was dat vertrouwen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer bij aanbesteden een essentiële rol speelt. Maar

vertrouwen, zo bleek ook, is lastig op te bouwen omdat je soms tegengestelde belangen hebt.

aanbesteden in het café Patrick van der Broeck, gedeputeerde uit de provincie Limburg, hield als gastspreker een betoog over onderhands aanbesteden en bevestigde in zijn inleiding nog eens het beeld dat buitenstaanders hebben van aanbesteden in Limburg. “In onze provincie hebben we een naam hoog te houden op het gebied van aanbesteden; dat doen we na de hoogmis in het café. Zo gaat dat toch, hè?” De gedeputeerde gaf daarna aan hoe het er tegenwoordig feitelijk aan toegaat bij het aanbesteden in het Zuiden. Vanaf 15 oktober 2010, zo legde Van der Broeck uit, gelden bij de provinciale overheid in Limburg nieuwe regels. Bij diensten en leveringen gelden voor alle inkooptrajecten onder de EU-drempel nog maar twee drempels. Onder € 50.000,- wordt onderhands aanbesteed en volstaat één offerte. Bij bedragen tussen € 50.000,- en € 200.000,- wordt meervoudig onderhands aanbesteed en worden minimaal drie offertes gevraagd. Deze laatste regel is een belangrijke wijziging ten opzichte van het verleden toen bij bedragen tussen één en twee ton nog nationaal moest worden aanbesteed. Ook bij werken kan bij bedragen onder € 50.000,- enkelvoudig onderhands worden aanbesteed. De mogelijkheden voor onderhands aanbesteden zijn dus bij zowel werken als diensten en leveringen veel groter geworden.

25

Volgens Van der Broeck biedt onderhands aanbesteden waarbij bedrijven worden uitgenodigd om een offerte in te dienen voordelen voor zowel het bedrijfsleven als de overheid. “Deze uitnodiging stimuleert bedrijven om mee te doen aan een aanbesteding. De kans op gunning neemt immers toe doordat er maar een beperkt aantal deelnemers is. Voor de overheid levert het tijden efficiencywinst op. Projecten kunnen eerder uitgevoerd worden omdat het aanbestedingsproces sneller verloopt.”

Integriteit

praktIjk

Omdat gemeenten in Limburg veel projecten lokaal onderhands aanbesteden - hierbij draait het overigens niet alleen om laagste prijs, maar ook om toegevoegde waarde - heeft dit een gunstig effect op de lokale economie en werkgelegenheid. En ook daar profiteert de gemeente weer van, aldus Van der Broeck. “Krijgt een aannemer uit de gemeente een werk niet, dan moet hij misschien mensen ontslaan. Die mensen kloppen vervolgens bij de gemeente aan voor een uitkering. Dat kost je € 50.000 per werkloze.”

Een innovatieve vorm van selectie toepassen is de Soft Selection Methodology. Hierbij wordt aan de hand van een aantal uitgangspunten aan een beperkt aantal consortia gevraagd om tot een concrete aanbieding van een gespecificeerd product te komen. Dit is te vergelijken met het kopen van een auto. Bij iedere dealer die de klant bezoekt krijg hij de auto te zien, hij krijgt een prospectus mee en een prijslijst. Met behulp hiervan is hij in staat een keuze te maken. Met deze methodiek is het mogelijk om - zonder de marktwerking te veronachtzamen -marktpartijen te laten innoveren op zowel product- als procesniveau. Daarnaast leverde de aanpak een aanzienlijke besparing op van zowel transactiekosten als doorlooptijd. Daar waar normaal gesproken zo’n anderhalf jaar voor een bouwaanvraag bij een gemeente staat, is dit nu mogelijk in acht weken.

Er was veel interesse in deze transparante werkwijze. De hamvraag die tijdens de discussie aan het einde naar boven kwam: waarom wordt deze aanpak en succesvolle innovatie niet veel vaker toegepast? “Een gebrek aan Het verhaal van de gedeputeerde zogeheten game changers”, aldus Van “Er is een schijnzekerheid bij riep bij deelnemers aan de masterde Groep. “Er zijn zowel binnen als openbaar aanbesteden. We denken buiten de bouwsector personen nodig class de vraag op hoe aannemers ten onrechte dat we alles kunnen die buiten kaders durven denken en bij een onderhandse aanbesteding worden geselecteerd. Van der Broeck handelen. Mensen die nieuwe wegen vastleggen in een bestek” gaf daarop aan dat er geen lijst met inslaan en de kracht van netwerken bouwbedrijven is, maar dat er door ambtenaren een voorselecwillen organiseren. Bestuurders kunnen deze rol van ‘game tie wordt gemaakt. Daarbij wordt gekeken naar projecten die changer’ vervullen door meer ruimte te geven en bepaalde eerder door bepaalde aannemers zijn uitgevoerd. Maar, zo gaf zaken los te laten. Deze elementen van leiderschap vragen wel hij aan: “Je moet oppassen dat de integriteit niet in het geding dat iemand zich kwetsbaar opstelt: uit de comfortzone komt en komt. Het is een hele dunne lijn waar je op loopt. Als de relatie een eerst stap durven te zetten!” gaat tellen, slaat het zo om in de situatie waarbij door een aannemer gratis een vrachtwagen met zand bij een bestuurder Meer weten over de Noordelijke Regieraad Bouw of de masterwordt afgegeven.” class BovenBouw? Neem dan contact op met Rolf Koops, secretaris van de Noordelijke Regieraad Bouw via 050-5240414 < Tijdens de levendige discussie die ontstond, bleek dat verschillende aanwezigen wel oren hebben naar het ‘Limburgs aanbesteden’. “Hier liggen kansen voor openbaar bestuurders om hun doelstellingen te halen op het gebied van social return on investment”, zegt een deelnemer aan de masterclass. Een aannemer: “Deze manier van aanbesteden past ons. Want hiermee gaat de relatie meer tellen. Bij openbaar aanbesteden hebben we vanwege de vechtcultuur al een aantal keer de boot gemist.” Een derde gaf aan: “Er is een schijnzekerheid bij openbaar aanbesteden. We denken ten onrechte dat we alles kunnen vastleggen in een bestek.”

Creatieve coalities Bij één van de aansluitende sessies ging het eveneens over de relatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. De bouw is een weinig vernieuwende sector, zo luidde de stelling van Jan Willem van de Groep. “De bouw levert niet een product maar capaciteit. Een opdrachtgever omschrijft zijn product en bouwers gaan dat vervolgens maken. Om deze trend te doorbreken, wordt het tijd dat de bouwsector anticipeert op de vraag van morgen en daarvoor creatieve coalities vormt. Het vormen van netwerken waarbij gedacht wordt buiten bestaande kaders”, aldus Van de Groep, werkzaam als programmaregisseur bij de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting.

Dagvoorzitter Marc Jager (links) met Patrick van der Broeck

Danna Paternotte Student aan het door GasTerra gesponsorde Prins Claus conservatorium

Vioolspelen is wat ik het allerliefste doe. Dat is mijn passie. Alleen in de oefenruimte op het Conservatorium, maar ook graag met anderen. Zo leer je nieuwe mensen, nieuwe muziek en ook nieuwe opvattingen over muziek kennen. En ben je onderdeel van een mooi totaal. Voor GasTerra is dat niet anders. Wij streven naar een duurzame samenleving, waarin schone energiebronnen optimaal tot hun recht komen. Als de wind of de zon het dan even laten afweten, vormt aardgas een verantwoorde aanvulling. Zo zijn wij onderdeel van de oplossing. www.iampartofthesolution.nl

27


duurzaamheid in 3d Met het boek ‘The Three Levels of Sustainability’ voegen Elena Cavagnaro en George Curiel een extra dimensie toe aan de duurzaamheidsdiscussie. Dit doen zij door duurzame ontwikkeling te koppelen aan leiderschap. Een gesprek met de auteurs voorafgaand aan hun boekpresentatie.

praktIjk

Het proces begon voor Elena Cavagnaro en George Curiel vanuit de behoefte om informatie over duurzaamheid voor hun studenten bij elkaar te brengen en leidde uiteindelijk tot het boek ‘The Three Levels of Sustainability’. Toen zij aan het boek begonnen, waren zij allebei verbonden aan Stenden University in Leeuwarden. Inmiddels is Curiel werkzaam op Curaçao, maar dat heeft hen er niet van weerhouden om dit boek af te ronden. “Het viel ons op dat er heel weinig literatuur beschikbaar was over de link tussen duurzame ontwikkeling en duurzaam ondernemen”, vertelt Curiel. “Er is veel geschreven over beide onderwerpen, maar niet over hun verband en ook niet over het verband tussen leiderschap en duurzaamheid.” Daarom schreven zij ‘The Three Levels of Sustainability’, over de rol van het individu om het duurzaamheidsproces binnen het bedrijfsleven en binnen de samenleving op gang te brengen en te houden.

duurzaam leiderschap

te gaan? Duurzaam ondernemen gaat wat hen betreft verder dan vergroening. Cavagnaro: “Duurzaamheid gaat over het milieu, maar ook over financiële waarde creëren en omgaan met mensen: People, Planet, Profit.” Het derde niveau maakt het verschil, met een discussie en

Cavagnaro: “Wat voor persoon zit er achter een ondernemer die kiest voor duurzaam ondernemen? Welke kennis, maar ook welke waarden en attituden zijn belangrijk voor hem of haar? Wij vonden het belangrijk om onze studenten niet alleen tools mee te geven om een bedrijf goed te kunnen runnen, maar ook de mogelijkheid om zich zelf als leider te ontwikkelen. Hierdoor kunnen zij een traject van verduurzaming van een onderneming in gang zetten.” In het boek kijken Cavagnaro en Curiel naar drie niveaus van duurzaamheid, startend met het perspectief van de samenleving en dan van organisaties: wat betekent duurzaamheid vanuit deze twee perspectieven? Wat is het beste manier om met de vraag naar duurzaamheid om

George Curiel en Elena Cavagnaro

aanbevelingen voor individueel leiderschap inzake duurzaamheid. “Er is nog veel te weinig aandacht voor de rol van de persoon in de duurzaamheidsdiscussie”, aldus Cavagnaro.

zonder hulpbronnen Waar moet deze discussie uiteindelijk toe leiden? Curiel: “De hele discussie over duurzaamheid is ontstaan doordat de wereld heeft ingezien dat we niet langer door kunnen gaan met de wijze waarop we gebruik maken van onze natuurlijke hulpbronnen.” Met hun boek hopen Cavagnaro en Curiel huidige en toekomstige ondernemers dan ook te inspireren om met een duidelijke visie op duurzaam ondernemen aan de slag te gaan. Curiel: “Het gaat erom dat bedrijven tot een duidelijke, niet-gefragmenteerde benadering komen. Een benadering waarmee je zegt: ik wil een bijdrage leveren aan een betere wereld.” Cavagnaro vult aan: “Dat vereist een andere manier van denken. Bedrijven die nu nog gebruik maken van natuurlijke, eindige grondstoffen moeten nadenken over hun strategie om als bedrijf te kunnen overleven. Er is durf en leiderschap voor nodig om bijvoorbeeld te investeren in technologische ontwikkelingen waarmee je je bedrijf verduurzaamt. Vaak gaan de kosten voor de baten uit. Toch zullen veel bedrijven iets moeten bedenken om hetzelfde te kunnen blijven doen, maar dan compleet anders.” Meer weten over ‘The Three Levels of Sustainability’ of wilt u het boek aanschaffen? Kijk op www.greenleaf-publishing.com <

28


Ingrid Dragtstra [email protected]

JNO in the picture: interview Janneke Hadders

‘Iedereen vertellen Jonge Noordelijke Ondernemers (JNO) is een netwerk van VNO-NCW Noord voor leden onder de 40 jaar. JNO zit vol ideeën en ziet overal kansen. In deze rubriek aandacht voor leden en bijeenkomsten van JNO. Deze keer: Janneke Hadders, algemeen directeur van Dacom en oud-voorzitter van JNO.

er : o be oo st k o uu p rj tw n o itt

In haar keuze een plek te vervullen binnen het familiebedrijf ging Janneke niet over één nacht ijs. “Familie mag je niet verzaken, het is een hele andere verantwoordelijkheid die je dan op je neemt. Als het niet goed gaat, kun je niet zeggen: ‘Ik ga weg’. Juist dan moet je er zijn.” Het mag dan even geduurd hebben voordat Janneke definitief voor een toekomst binnen Dacom koos, nu ze de keuze gemaakt heeft,

jn

“Je stopt zoveel tijd in het bedrijf en werkt er met hart en ziel voor, waardoor uiteindelijk de eindverantwoordelijkheid op je nemen een logische stap is”

exposure

@

In 2012 is Dacom uitgegroeid tot een internationaal bedrijf met duizenden klanten, waaronder grote multinationals als McCain en Pepsico. De integrale aanpak, waarbij bedrijven in de agro-sector advies op maat krijgen wat betreft het gebruik van bestrijdingsmiddelen tegen ziekten en insecten, waterverbruik en bemesting, is in de huidige tijd nog steeds vernieuwend. Niet voor niets werd het bedrijf in 2011 eerste in de MKB Innovatie Top 100 met het TerraSen™-systeem. Hiermee kunnen gewassen onder de best mogelijke omstandigheden groeien, zonder verspilling van water. Onlangs werd Jan Hadders opnieuw be-

g

Internationaal

loond voor zijn vooruitstrevende ondernemerschap met de titel ‘Drents Ondernemer van het jaar 2012.’ Natuurlijk doet Jan Hadders dit niet alleen. Het hele team van Dacom heeft een grote rol in het succes van het bedrijf. Sinds 2003 maakt zijn dochter Janneke Hadders daar ook deel van uit en dit jaar neemt zij officieel het stokje over van haar vader. Een pad waarvan Janneke tien jaar geleden niet had gedacht dat ze het in zou slaan. “Ik had nooit het idee dat ik dit zou gaan doen, de agrarische sector was in eerste instantie niet mijn ding.” Dus ging ze bedrijfskunde en rechten studeren en kwam daarna toch, in eerste instantie tijdelijk, bij Dacom terecht, van waaruit ze zich oriënteerde op de arbeidsmarkt. Janneke: “In een tijdsbestek van twee jaar heb ik verschillende dingen ondernomen buiten Dacom, maar steeds kwam ik weer terug. Totdat ik in 2003 dacht: ‘Jeetje, wat we hier doen is toch eigenlijk wel heel bijzonder’. Vanaf dat moment heb ik mijn eigen functie gecreëerd binnen het bedrijf.”

Vo l

Dit jaar neemt Janneke Hadders het innovatieve hightechbedrijf Dacom van haar vader Jan Hadders over. Het bedrijf uit Emmen is gespecialiseerd in hardware, software en online advies aan akkerbouwbedrijven en multinationals. Al in de jaren tachtig, toen de ontwikkeling van de ICT nog in de kinderschoenen stond, had akkerbouwer Jan Hadders het idee opgevat om computertechnologie in te zetten om gedurende het groeiseizoen zijn teeltrendement te verhogen. Door vervolgens informatiebronnen te combineren en data voor boeren beschikbaar te maken, bouwde hij het fundament voor ‘Agri Yield Management’ en het bedrijf Dacom.

29

wie we zijn en wat we doen’

jno

heeft ze grote plannen voor de toekomst en is ze vastberaden het succes van het bedrijf verder te vergroten. Zo heeft ze zich ingezet om de exposure van Dacom verder te vergroten. Ze herinnert zich nog een project over de aardappelschimmelziekte, Phytophthora infestans, waarbij Dacom niet uitgenodigd was. “Ik was zo kwaad, maar vooral kwaad op onszelf, want dit kan niet! Ik dacht: ‘ik moet naar buiten, ik moet iedereen vertellen wie we zijn en wat we doen’, dat was voor mij een keerpunt.” Getuige de prijzen die Dacom recentelijk won, een item in het programma ‘Eva Jinek op zondag’ en aandacht in tal van andere media, zit het met die exposure wel goed. Dacom heeft zichzelf steeds beter op de kaart weten te zetten. Janneke blijft bescheiden over haar eigen rol in deze ontwikkeling. “Zoiets doe je per definitie met een team. Als die mooie sensor er niet was geweest die mijn collega’s gemaakt hebben, dan hadden we die prijzen niet gewonnen.” Toch is het vooral Janneke, die samen met haar vader het gezicht van Dacom vormt. Lachend: “Ik ben trots op wat wij als bedrijf neerzetten, dus ik vind het helemaal niet erg om daaraan gekoppeld te worden.”

eindverantwoordelijk Vanaf dit jaar neemt Janneke definitief de functie van algemeen directeur op zich. Haar vader doet dan een stapje terug, maar blijft betrokken bij Dacom. Vanaf het moment dat Janneke een functie binnen Dacom kreeg, is ze langzaam toegegroeid naar de uiteindelijke overname. “Je stopt er zoveel tijd in en je werkt met hart en ziel voor het bedrijf. Dan is uiteindelijk de eindverantwoordelijkheid op je nemen een logische stap.” Janneke is vastbesloten het allerbeste uit Dacom te halen. Naar eigen zeggen wordt ze daarbij soms wel wat ‘onpasselijk’ van alle kansen en mogelijkheden die er liggen, want hoe kies je de juiste focus? Ondanks de veelheid aan mogelijkheden, heeft Janneke duidelijk voor ogen waar ze naar toe wil met Dacom. Nu wordt de technologie van het bedrijf nog voornamelijk gebruikt door een relatief kleine groep early adopters. Janneke: “Ik wil het bedrijf zo neerzetten dat het ook toegankelijker wordt voor de laag hieronder, want daar gebeurt het. Door deze groep te bereiken kun je de impact van onze systemen in de wereld vergroten en substantieel water en chemie besparen.” Een ambitieuze doelstelling, aangezien traditionele structuren doorbroken moeten worden om deze ambitie te verwezenlijken.

persoonlijk Naast een duidelijke zakelijke ambitie, staat Janneke ook voor een persoonlijke uitdaging. Sinds eind 2011 is ze moeder van een dochter en probeert ze haar aandacht zo goed mogelijk te

verdelen tussen Dacom en haar gezin. Janneke: “Qua persoonlijke groei wil ik nog wel beter leren kiezen tussen alle dingen die op je pad komen.” De zoektocht naar een goede balans tussen werk en privé blijft een uitdaging. “Als je bepaalde dingen op zakelijk gebied niet doet, dan kom je nergens. Maar moet je ze allemaal doen? Dat kan ook niet altijd.” “Als ik ergens mijn zinnen op gezet heb, het maakt niet zoveel uit wat, dan zorg ik ervoor dat ik er het allerbeste van maak wat mogelijk is.” Vanuit deze intrinsieke motivatie staat Janneke voor haar eigen visies en ideeën. De wereldwijde impact van Dacom op het gebied van het besparen van water en chemie is nu nog relatief klein, maar de mogelijkheden om verder te ontwikkelen zijn er in overvloed. Toch zegt Janneke: “Je moet het in kleine stapjes doen, af en toe weer even terugnemen en zelf wat bijsturen. We moeten heel veel krachten overwinnen en daar zijn we nog wel even mee bezig.” <

Al uw financiële producten op één adres geregeld. Dat is het idee. U heeft het al druk genoeg met ondernemen. Daarom moeten de dagelijkse financiële zaken gewoon gestroomlijnd zijn. Zodat het betalingsverkeer soepel verloopt, de kredieten op maat zijn en de bedrijfsrisico's afgedekt. De accountmanager van de Rabobank begrijpt dat. Wilt u ook dat de dagelijkse financiële zaken soepel lopen? Neem dan contact op met de Rabobank.

Uw business gaat altijd verder, ons commitment ook. Rabobank. Een bank met ideeën.

Rabobank. Een bank met ideeën.

www.rabobank.nl/zakelijk


31

Vno-nCW noord lanceert app voor noordelijk bedrijfsleven VNO-NCW Noord heeft een mobiele applicatie (app) voor smartphones gelanceerd. De app, ontwikkeld door Quintor, werd vorige maand gepresenteerd tijdens Hét Noordelijk Overleg, waaraan bestuurders van VNO-NCW Noord, gedeputeerden en noordelijke Tweede Kamerleden deelnemen.

aCtueel

“De toekomst is mobile, mensen verwachten dat zij informatie op ieder moment op elke locatie kunnen raadplegen. In sommige sectoren is het mobiele kanaal al belangrijker dan communicatie via een website. Denk bijvoorbeeld aan het belang van internetbankieren voor de bancaire sector. Mobiele devices verdringen in een razend tempo PC’s en laptops. Deze beweging verloopt nog sneller dan de opkomst van websites eind jaren 90.” Aan het woord is Johan Tillema, CEO van Quintor, een bedrijf in Groningen en Amersfoort dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen van mobiele applicaties. Tillema was eind 2011 te gast bij de Eindejaarsreceptie van VNO-NCW Noord over Nieuwe Media. Hoe kan het zo zijn dat een organisatie als VNO-NCW Noord nog geen mobiele applicatie heeft, vroeg hij zich af. De link was gelegd en een paar maanden later was de eerste versie van de app een feit.

mogelijkheden De mobiele applicatie, beschikbaar voor iPhone, Android en Windows Phone toestellen, biedt een overzicht van alle nieuwsen persberichten van VNO-NCW Noord en van de bijeenkomsten die worden georganiseerd. Daarnaast zijn de contactgegevens van VNO-NCW Noord en achtergrondinformatie mobiel toegankelijk gemaakt. De app biedt diverse interactieve mogelijkheden: zo kun je direct contact opnemen met VNO-NCW Noord per mail of telefoon, kun je activiteiten met één druk op de knop in je agenda plaatsen en er naartoe navigeren wanneer de bijeenkomst plaatsvindt. Op korte termijn wordt de app verder uitgebreid met landelijk nieuws van VNO-NCW, functies voor het aan- en afmelden voor bijeenkomsten en andere community functies. VNO-NCW Noord haakt hiermee in op de actuele vraag van haar leden. Leden die veel onderweg en/of in bespreking zijn en informatie tot zich willen nemen via een mobiele app. Hierbij is veel aandacht besteed aan de gebruiksvriendelijkheid. Razendsnel kunnen nieuwsberichten worden gelezen. De layout is volledig afgestemd op mobiel gebruik. En er is gebruik gemaakt van de nieuwste mobiele technieken zoals swipe en

“De toekomst is mobile, mensen verwachten dat zij informatie op ieder moment op elke locatie kunnen raadplegen” page-flipping. De app leest dan ook minstens zo makkelijk als de VNO-NCW Noord website.

Innovatieve interface Mobiele devices hebben beperkte schermafmetingen. Nieuwsberichten lezen op een mobiel device werkt bij veel apps dan ook niet optimaal. Daarom heeft Quintor de nieuwste inzichten en technieken op het gebied van mobile interface design toegepast. Dit heeft geleid tot een zeer gebruiksvriendelijke en goed leesbare mobiele app. De app sluit maximaal aan bij de “native look and feel” van de verschillende mobiele platformen. Daarnaast is uniek aan de app dat de nieuwsen agendaitems ook kunnen worden gelezen als een mobiel device geen beschikking heeft over een internetverbinding. <

32



Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst Visite Veenhuizen draaide het dit jaar om het thema ‘Anders kijken naar Duurzaam Ondernemen’. Zo’n tachtig noordelijke ondernemers lieten zich inspireren door Roelof de Vries van Schilders De Vries en Henk van Houtum van Van Houtum BV. Visite Veenhuizen is een jaarlijkse bijeenkomst van VNO-NCW Noord waarbij we verder kijken dan de waan van de dag en werk maken van maatschappelijke betrokkenheid en aandacht hebben voor levensbeschouwelijke zaken. Hiertoe heeft VNO-NCW Noord in 2005 het Platform Ondernemer & Maatschappij opgericht, waarin zowel ondernemers als hoogleraren deelnemen, maar ook bijvoorbeeld Mgr. Dr. Gerard de Korte, bisschop van het bisdom Groningen-Leeuwarden. Een van de taken die het platform op zich heeft genomen is de invulling van Visite Veenhuizen.

uit de comfortzone Duurzaamheid is in de loop der jaren een containerbegrip geworden. Er worden vele congressen over georganiseerd en iedereen heeft het erover, maar er lijkt nog (te) weinig van de grond te komen. Hoog tijd om dit thema eens verder uit te diepen. Tijdens de zesde Visite Veenhuizen inspireerden Roelof

de Vries van Schilders De Vries en Henk van Houtum van Van Houtum BV de aanwezige ondernemers om anders naar Duurzaam Ondernemen te kijken door te vertellen wat de focus op duurzaamheid voor hun bedrijf heeft betekend. Door uit de comfortzone te komen en te werken aan een betere leefomgeving kan duurzaam ondernemen een enorme kans voor je bedrijf zijn, stelt Roelof de Vries. Daarnaast levert het veel plezier en positieve energie op én kun je er geld mee verdienen. Waar veel ondernemers nog denken dat het alleen maar geld kost om te verduurzamen, biedt het volgens De Vries juist vele kansen. Schilders De Vries in Groningen heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld van schildersbedrijf tot een bedrijf dat gespecialiseerd is in verbetering en onderhoud van vastgoed en profileert zich als strategische ketenpartner van bedrijven en organisaties. Roelof de Vries is met name geïnspireerd door cradle-to-cradle: een principe waar bijna iedereen bekend

mee is, maar dat bijna niemand toepast. “Door het anders te doen ontstaan nieuwe kansen, ontwikkel je een uniek product én versterk je je marktpositie”, vertelt De Vries. “En dat alles met oog voor het milieu.”

begIn! Volgens De Vries praten veel mensen jarenlang over duurzaamheid, maar komen ze niet verder. Zijn tips: “Begin met laaghangend fruit, zaken die je direct kunt veranderen zoals overstappen op groene stroom of een fietskoerier in plaats van de auto gebruiken. Vervolgens kun je kijken naar bijvoorbeeld je wagenpark en is het belangrijk om te zorgen voor verankering in je organisatie, bijvoorbeeld door opleidingsprogramma’s aan te bieden aan je personeel.

Roelof de Vries

praktIjk

anders kijken naar duurzaam ondernemen

33

Maar zijn belangrijkste boodschap: het hoeft allemaal geen geld te kosten. Sterker nog: met duurzaam ondernemen kun je geld verdienen. De Vries: “Met nieuwe, duurzame projecten heb ik mijn omzet flink zien stijgen. Deze projecten heb ik gekregen doordat ik als duurzame onderneming een betere positie had bij aanbestedingen en selectieprocedures. Maar geld moet niet de enige drijfveer zijn: het gaat erom dat je een bijdrage kunt leveren aan een betere leefomgeving.”

verschil volgens Van Houtum maakt: “wij verkopen geen papier, wij leveren oplossingen door innovatief te zijn in de toiletruimte.” Van Houtum stelt dat het onnodig is om bomen te kappen om wc-papier te produceren. Maar dat is niet alles; het gaat om het totaalplaatje: “de dozen om onze producten te vervoeren zijn van gerecycled afval, de dispensers in de toiletruimte van gerecyclede kunststof.” Henk van Houtum

is dat duurzaam ondernemen geld moet kosten. “In duurzaamheid zit Als de politiek niet in staat is om snel het woord ‘duur’, maar dat is het dus verbeteringen op het gebied van duurniet.” Van Houtum BV zaamheid door te voeren, “Door het anders te werkt vanuit het prindan ligt de bal volgens De Vries bij het bedrijfsleven: doen ontstaan nieuwe cipe van Maatschappelijk “Door de veranderende kansen, ontwikkel je Verantwoord Ondernemen. “Doordat economische werkelijkeen uniek product wij respect hebben voor heid word je als onderklanten, medewerkers en nemer gedwongen om én versterk je je onze omgeving, kiezen aan de slag te gaan. Als marktpositie” mensen voor onze producje het nu niet oppakt, ten”, aldus Van Houtum. ben je binnen tien jaar ‘out of business’.” Hij besluit dan ook met een aantal tips, Van Houtum B.V. werd in 1935 opgericht waarvan de belangrijkste in hoofdletters door de broers Henk en Jan van Houtum. onderaan staat: BEGIN! Op de hoofdlocatie in het Limburgse duurzame oplossingen Swalmen vindt de productie van toiletpaOok Henk van Houtum van Van Houtum pier, papieren handdoeken, poetsrollen BV uit het Limburgse Swalmen gaf de en dispensers plaats. Dit gebeurt met boodschap af dat het een misverstand twee moderne papiermachines. Wat het

belang van de klant Recent is het bedrijf bekroond met de prestigieuze Pentaward 2011, een internationale competitie voor verpakkingsdesign. Het product waar het om gaat, Satino Black, is het meest duurzame en milieuvriendelijke toilet- en handdoekpapier ter wereld. Met Satino Black – “alles wat duurzaam is, is al groen, dus kozen wij voor zwart” – maakt Van Houtum het zijn klanten eenvoudig om te besparen op water, energie en CO2-emissie. Wat volgens Van Houtum echter de doorslag geeft, is de juiste marketing: “uiteindelijk kiezen veel klanten voor het product vanwege het kleine bordje dat we in de toiletruimte ophangen waarop je meldt dat je verantwoord bezig bent. Er moet naast het duurzaamheidsaspect een belang voor de klant in zitten, anders koopt men het niet.” <

Wientjes: ‘topsectorenbeleid krachtig doorzetten’ nederland moet doorpakken met het topsectorenbeleid. bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid moeten nauwer samenwerken om het beleid nog succesvoller te maken. dat zei bernard Wientjes bij de ontvangst van de tno-studie ‘nederland Innovatieland’. Volgens de voorzitter van Vno-nCW is de studie een stimulans voor voortzetting van het topsectorenbeleid. TNO vreest dat Nederland achterop raakt als er niet zwaarder ingezet wordt op innovatie. Het bedrijfsleven en overheid zouden hiervoor meer geld moeten uittrekken. En er zou een overkoepelende visie moeten komen voor de negen afzonderlijke topsectoren. VNO-NCW deelt het belang van investeringen in innovatie, maar is optimistischer over de in-

novatiekracht van Nederland. Uit vele onderzoeken blijkt dat ons land in de top-10 van meest innoverende landen staat. Bovendien valt er nog veel te winnen als bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid de samenwerking nog verder versterken. Volgens Bernard Wientjes is er geen behoefte aan meer instituten en moet nu vooral de praktische weg worden voortgezet. Dat het topsectorenbeleid tuswerkt, met name de samenwerking tus sen de sectoren, wordt ook opgemerkt in Europa. Daarvan is de biobased economy een goed voorbeeld, stelt VNO-NCW. De Europese Commissie noemde Nederland recent een pionier op dit gebied. <

34



Noord-Nederland dreigt haar klimaat- en energiedoelen bij lange na niet te halen. Dit blijkt uit een rapport van natuur- en milieufederaties, dat vorige maand is overhandigd aan de provincies Groningen en Drenthe en aan VNO-NCW Noord.

Volgens natuur- en milieufederaties liggen er voldoende mogelijkheden voor extra beleidsinzet op diverse terreinen. Deze kunnen de klimaat- en energiedoelen haalbaar maken, maar hebben alleen kans van slagen als ze kunnen rekenen op draagvlak. Daarvoor is een breed opgezet maatschappelijk debat nodig over onze energievoorziening. De natuur- en milieufederaties van Groningen en Drenthe nodigen overheden en bedrijfsleven uit hier samen met inwoners verder inhoud aan te geven.

klimaatbeleid tot een succes te maken”, aldus Zwiers. Samen met de twee gedeputeerden lanceerde Zwiers vervolgens het energiemodel van de natuur- en milieufederaties: een model waarmee iedereen zijn eigen toekomstige energiescenario kan maken. Het model is zo opgezet dat de gebruiker meteen ziet welke resultaten de door hem gekozen maatregelen hebben. Op www.noordelijkklimaatperspectief.nl kan iedereen zijn eigen noordelijke energieambitie samenstellen.

Vno-nCW noord Aan de basis van dit noordelijke Energiedebat ligt het rapport Noordelijk Klimaat Perspectief, dat medio mei is aangeboden aan de energiegedeputeerden van Groningen, Wilma Mansveld, en van Drenthe, Tanja Klip, en aan Lambert Zwiers, directeur VNO-NCW Noord. Volgens VNO-NCW Noord is het een degelijk rapport dat bijdraagt aan de klimaatdiscussie in het Noorden. Wij omarmen de aanbevelingen die de natuur- en milieufederaties doen. “We moeten echter ook de economische dimensie erin verwerken, dat is van wezenlijk belang om het

noord-nederland Binnen het rapport is gekeken naar de situatie in Noord-Nederland. Hoeveel energie gebruiken we, wat is ons aandeel in de uitstoot van CO2 ten opzichte van de rest van Nederland en hoeveel energie wekken wij (duurzaam) op? In de berekeningen is rekening gehouden met het Noord-Nederlandse aandeel. De elektriciteitscentrales in de Eemshaven maken de berekeningen lastig. We wekken namelijk veel meer energie op dan we nodig hebben voor ons verbruik in Noord-

aCtueel

nieuwe impulsen nodig voor noordelijke energieambities

35

Nederland. Wat we overhouden, exporteren we naar de rest van Nederland en andere landen. Door de centrales stoten we in Noord-Nederland enorm veel CO2 uit. Maar is die uitstoot dan alleen onze uitstoot of ook deels die van degenen die de energie gebruiken (de rest van Nederland en andere landen)? In de berekeningen en het model is uitgegaan van wat we verbruiken. De CO2 uitstoot die we onszelf toerekenen, is dus gebaseerd op de hoeveelheid energie die we in Noord-Nederland gebruiken. Datzelfde doen we voor de CO2 reductie uit hier opgewekte duurzame energie. Omdat wij ook een groot aandeel van de duurzaam opgewekte stroom in NoordNederland exporteren, rekenen we onszelf alleen dat deel toe wat wij ook daadwerkelijk zelf verbruiken.

doelstellingen In 2020 moet, volgens Europese richtlijnen, 14% van onze energie duurzaam worden opgewekt en moet er ten opzichte van 1990 20% minder CO2 worden uitgestoten. Deze klimaat- en energieambi-

“De natuur- en milieufederaties constateren dat extra inzet op vrijwel alle beleidsterreinen nodig is” tie kun je bekijken op Nederlandse, maar ook op Noord-Nederlandse schaal. Dat is wat de natuur- en milieufederaties van Groningen en Drenthe hebben gedaan met het Noordelijk Klimaat Perspectief. Met behulp van energie-experts hebben zij alle noordelijke cijfers op het gebied van CO2-reductie en duurzame energie op een rij gezet. Hun doorrekening laat zien dat de energie- en klimaatdoelstellingen met de huidige beleidsinzet, op het gebied van CO2-reductie en duurzame opwekking, niet worden gehaald. De natuur- en milieufederaties constateren dat extra inzet op vrijwel alle beleidsterreinen nodig is. Zij zien de meeste kansen voor energiebesparing in de industrie en kantoren. Ook zijn maatregelen die zich richten op de warmtevraag effectiever dan maatregelen op het gebied van elektriciteitsgebruik. Windmolens

op land en op zee zijn beide hard nodig, maar de natuur- en milieufederaties kiezen hier niet voor het maximale scenario. Er ontstaan anders te grote fricties met het maatschappelijke draagvlak en de landschappelijke waarden.

draagvlak en voorlichting cruciaal Belangrijke onderdelen van het beleid van overheden en de energieambities van bedrijven stuiten in toenemende mate op maatschappelijke discussie en weerstand. De natuur- en milieufederaties constateren dat het ontbreekt aan een gerichte aanpak en goede voorlichting. Dit gaat de uitvoering van beleid steeds meer opbreken. De natuur- en milieufederaties hebben in hun eigen aanpak met peilingen en debatten geprobeerd inwoners te betrekken bij het noordelijke energiebeleid. De eerste ervaringen hiermee zijn positief. De interesse voor het onderwerp is groot. Mensen willen graag meer informatie over de achtergronden van beleid en zelf meer en directer worden betrokken bij bestuurlijke keuzes. <

www.afier.com

Verder denken brengt je verder............ Als je werkt met de nodige diepgang….

Een accountant moet ‘Verderdenken’: meer op actualiteit en toekomst gericht zijn. Wij zijn accountants gericht op diepgang. Geef ons een uitdaging en wij gaan er voor. Accountants én adviseurs, denken verder en doen verder. Voor beide moet u bij Afier zijn. Voor meer info over verderdenken: Mr. André Kool FB Mr. Erik Stuut Drs. Erik-Jan Kreuze RE RA Drs. Marc Oegema RA

Verderdenken, verder doen

Handelsweg 16c Tynaarlo T (0592) 53 09 53

36



‘Waarom moeten leden u bellen?’ Nieuw bij VNO-NCW Noord:

Bedrijf: Peperzaken BV Naam: Dirk-Jan Huizingh Functie: algemeen directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 04-05-2012

Bedrijf: Randstad Payroll Solutions Naam: Swannet Wiggers Functie: sales manager Lid van VNO-NCW Noord sinds: 29-05-2012

Bedrijf: Alderse Baas Advocaten Naam: Idske de Vries Functie: advocaat Lid van VNO-NCW Noord sinds: 05-06-2012

Wat doet uw bedrijf? Peperzaken is een full service mobile agency. Wij helpen onze klanten aan een succesvolle mobiele strategie. Vanuit onze technische roots ontwikkelen we ideeën en bouwen we de beste apps die de Nederlandse markt kent. Denk hierbij aan de apps voor NU.nl, Regionale Omroepen, Albumprinter, Nationale Nederlanden of de Nederlandse aardolie maatschappij.

Wat doet uw bedrijf? Randstad Payroll Solutions verzorgt de rol van juridisch werkgever. Wij nemen de medewerkers in dienst en nemen daarmee ook de arbeidsrechtelijke risico’s, de volledige personeelsadministratie, ziekteverzuimbegeleiding, loonadministratie en het contractbeheer over. Voordelen voor organisaties zijn o.a.: meer flexibiliteit, uitbesteden van het juridisch werkgeverschap, geen wachtgeldverplichtingen (publieke sector) en geen financiële verrassingen achteraf.

Wat doet uw bedrijf? Alderse baas Advocaten is een middelgroot advocatenkantoor gevestigd te Joure. Ons kantoor telt een tiental advocaten, die werkzaam zijn op de meest voorkomende rechtsgebieden. Iedere individuele advocaat heeft zich gespecialiseerd in enkele van deze rechtsgebieden. Wij bieden juridische dienstverlening op een hoog niveau. Ons kantoor staat voor kwaliteit, betrokkenheid en een persoonlijke aanpak.

Wat is uw ambitie? Randstad Payroll Solutions wil een betrouwbare verloningspartner zijn voor haar klanten. Wij willen marktleider blijven in de Nederlandse payrollmarkt, zowel in de private als in de publieke sector, met een marktaandeel dat groeit van 52% naar 60% in 2013.

Wat is uw ambitie? Mijn ambitie is het uitbouwen van een bloeiende eigen praktijk in de advocatuur. Ik streef er naar een makkelijk toegankelijk aanspreekpunt en sparringpartner te zijn voor mijn klanten die met juridische vraagstukken zitten. Om succesvol te kunnen zijn is - naast benodigde vakkennis - een persoonlijke klik en wederzijds vertrouwen erg van belang.

Wat is uw ambitie? Op dit moment zijn we al drie jaar een Top vijf speler in de Nederlandse AppConomy. Het is lastig geld verdienen in de AppConomy. Onze ambitie is het vinden van een vernieuwend businessmodel. We zijn op een gezonde manier eigenwijs. We willen het nummer één bureau worden in de Nederlandse AppConomy. Waarom moeten leden u bellen? Peperzaken is een Noordelijke partij die landelijk opereert, we zijn een pionier in onze markt, maar zijn nooit naast onze schoenen gaan lopen. We focussen op een prettige relatie die aan de basis ligt van een lange samenwerking. We zijn nuchter, vragen een eerlijke prijs en gaan altijd voor het beste eind product. Zoekt uw bedrijf een app? Dan bent u bij ons aan het juiste adres. Contactgegevens Helperpark 282 9723 ZA GRONINGEN T: 050 7114124 www.peperzaken.nl

Waarom moeten leden u bellen? Randstad is een A-merk dat staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Ook voor mij persoonlijk geldt afspraak is afspraak. Daarnaast ben ik een creatieve denker die graag samenwerkt met andere partijen om win-win situaties te creëren. Contactgegevens Diemermere 25 1112 TC DIEMEN T: 020 5695490 www.randstadpayrollsolutions.nl

Waarom moeten leden u bellen? Ik zou zeggen, bel mij voor een nadere kennismaking, leuk! Voor mij is het lidmaatschap bij VNO-NCW Noord, en JNO in het bijzonder, goed voor de contacten, maar ook leuk en leerzaam voor het uitwisselen van ervaringen met andere leden. Contactgegevens Nipkowweg 17 8501 XH JOURE T: 0513 415655 www.aldersebaas.nl

37

Bedrijf: Movum BV Naam: Birgit Bakker-Kok Functie: algemeen directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 21-03-2012

Bedrijf: DGO Express BV Naam: Sent Waninge Functie: directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 04-05-2012

Bedrijf: BMD Advies Naam: Peter Frank van Benthem Functie: directeur Lid van VNO-NCW Noord sinds: 04-05-2012

Wat doet uw bedrijf? Movum BV in Groningen is een adviesbureau op het gebied van loopbaanontwikkeling, leiderschapsontwikkeling en werving & selectie met als werkgebied NoordNederland. Samen met mijn zakenpartners heb ik dit bedrijf in 2005 opgericht.

Wat doet uw bedrijf? DGO is een zeer actieve logistieke onderneming waar 24 uur per dag zendingen via de eigen cross dock op het Logistiek Centrum, langs de A 28 te Hoogeveen worden geladen en geleverd bij uw klant. De leveringen doen we zowel van Business to Business als naar consumenten.

Wat doet uw bedrijf? BMD Advies Noord Nederland ondersteunt en adviseert MKB-bedrijven op het gebied van milieu, kwaliteitszorg, externe veiligheid, duurzaamheid en arbeidsveiligheid. BMD Advies kent deelnemers die een vaste bijdrage per jaar betalen om ons kosteloos of tegen gereduceerd tarief in te kunnen schakelen.

Wat is uw ambitie? Mijn ambitie is als talentmanager en loopbaanadviseur werkgevers en werknemers in Noord-Nederland te begeleiden de juiste persoon op het juiste moment op de juiste plaats te krijgen. Dit doe ik op een betrokken en resultaatgerichte manier. Waarom moeten leden u bellen? Waar moeten leden van VNO-NCW Noord mij voor bellen? Voor loopbaanvragen (loopbaanheroriëntatie, coaching of outplacement) van medewerkers en/of leidinggevenden, alsmede voor wervings- & selectievraagstukken kunt u altijd contact opnemen. Contactgegevens Zuiderpark 20-2 9724 AH GRONINGEN T: 050 3604830 www.movum.nl

Wat is uw ambitie? Waar we voor staan, voeren we uit. Dat zorgt ervoor dat ons bedrijf goed gepositioneerd is ‘in de markt’ en dat we op een uiterst maatschappelijk en verantwoorde manier onze opdrachten uitvoeren. Het is onze ambitie om dagelijks met onze 130 mensen en 80 voertuigen het onze klanten naar de zin te maken. Waarom moeten leden u bellen? DGO Express is een erkende verhuizer die ondanks de huidige malaise in de bouw nog steeds ieder jaar in omzet groeit. Heeft u zendingen te vervoeren van 1 kg tot volle wagenladingen? DGO Express kan deze moeiteloos voor u uitvoeren. Gewoon even bellen… Contactgegevens De Stroom 8 7901 TE HOOGEVEEN T: 0528 227800 www.dgoexpress.nl

Wat is uw ambitie? Het lopende jaar wil ik de kennisgebieden van BMD Advies verder uitbouwen en inzetten op groei in omzet. De focus leg ik bij de taken die nu bij de KAM-coördinator horen en duurzaam ondernemen om in 2013 als organisatie verder te groeien. Waarom moeten leden u bellen? BMD is ‘huisadviseur’ van de aangesloten bedrijven. Onze adviseurs hebben een specifieke expertise op het gebied van milieu, MVO, managementsystemen en veiligheid. BMD Advies is een kennisbaak voor de aangesloten bedrijven en behartigt de belangen van haar relaties tegenover en in overleg met de verschillende overheden. Wij verzorgen als ervaren partij alle voorkomende aanvragen in het Omgevingsloket Online; dat bespaart de gemiddelde ondernemer veel tijd. Contactgegevens Lorentzpark 3b 9351 VJ LEEK T: 0594 280130 www.bmdadviesnoord.nl

38


Welkom nieuwe leden De volgende personen zijn lid geworden van de vereniging: Groningen S. Bakker P.F. van Benthem L. Dost W. van Golstein Brouwers Mw C. Heijnen D.J. Huizingh Mw G. Kroes Mw mr.dr. J.G.L. van Nus R. Seinen drs. J. Talens ing. J. Tillema dr. S. Ushijima J.G. van der Wiel Mw S. Wiggers S.F. van der Ziel

Friesland Mw D.J. Attema Mw C. van Dijk

050Media, Groningen BMD Advies Noord Nederland, Leek Tebodin Netherlands B.V., Groningen IMS Veendam, Veendam Groningen Seaports, Delfzijl Peperzaken B.V., Groningen Rabobank Noordenveld West-Groningen, Leek Li & Van Wieringen Advocaten, Groningen Rabobank Noordenveld West-Groningen, Leek NovaWork BV, Tolbert Quintor Groningen, Groningen Kikkoman Foods Europe B.V., Sappemeer HSL Huisman Van de Scheur B.V., Veendam Randstad Payroll Solutions, Diemen Bince Business Intelligence BV, Groningen

S.H. Galema ing. A. Groen Mw drs. S.K. Hoekstra MGM bc B. Koopmanschap ing. A. van Lingen RE M.J. Oosting RC H.J. Rooseboom drs. A.J.H.M. Stierhout F. Tijmstra G.D. de Vries Mw mr. I. de Vries R.J. de Wilde RA Drenthe ir. M. van Alphen Mw mr. M.G. ten Hove Mw mr. J.C. Lich Mw Y. van der Pol J. Sjoukens S.J. Waninge A.W. van der Werf

Stichting Rendant, Leeuwarden Spinder Bike Carriers B.V., Harkema

F.J. van Wilgen

Hartwerd Ingenieursbureau ‘Oranjewoud’ BV, Heerenveen WoonFriesland, Grou Veenstra | Fritom, Heeg WoonFriesland, Grou WoonFriesland, Grou Credion Friesland Oost, Bergum AOC Friesland, Leeuwarden HZPC Holland B.V., Joure Internationaal Transportbedrijf De Vries & Zn B.V., Hallum Alderse Baas Advocaten, Joure Deloitte, Leeuwarden

Griendtsveen Holding BV, Erica Trip Advocaten en Notarissen, Assen Arends & Lich advocaten, Roden Schuth en Koelemaij Advocaten, Assen Balance Point Control B.V., Emmen D.G.O. Express B.V., Hoogeveen Prysmian Group Nederland / Draka, Emmen Lubo Systems B.V., Emmen

Wiebe draijer nieuwe voorzitter ser Wiebe draijer volgt vanaf 1 september 2012 de alexander rinnooy kan op als voorzitter van de sociaal-economische raad. op voorstel van minister kamp van sociale zaken en Werkgelegenheid heeft de ministerraad besloten draijer voor te dragen aan de ser. als de ser positief adviseert, zal het kabinet de voordracht aan Hare majesteit de koningin sturen. Draijer is momenteel managing partner van McKinsey Benelux. Kamp: “Draijer is een man met bijzondere kwaliteiten, die de SER nieuwe impulsen zal geven. Ik ben blij dat hij met zijn achtergrond in het bedrijfsleven de ambitie heeft zich in te zetten voor de publieke zaak.” In maart werden op voorstel van Kamp al zes nieuwe (plaatsvervangende)

Kroonleden van de SER benoemd. De minister van SZW ziet de constructieve samenwerking tussen overheid en sociale partners als een belangrijke verworvenheid van de Nederlandse samenleving en wil dat de SER daarbij een grote rol blijft spelen. Wiebe Draijer is geboren in 1965 en studeerde werktuigbouwkunde in Delft. In 1990 werd hij fellow bij McKinsey en in 2004 managing partner. Draijer was lid van het Innovatieplatform van overheid en deskundigen, dat innovatie en ondernemerschap in Nederland wilde stimuleren. Hij is ook mede-initiatiefnemer van het onlinediscussie- en actieplatform De Nationale Dialoog, dat van start ging onder de naam 21minuten.nl.

Ga gerust op vakantie...

Wij verzorgen uw drukwerk! Interesse? Bel of mail Maico Brandhorst of Frans Wening van Raan: 0592 379 555 [email protected] [email protected]

007-1 2

Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] 0592 37 95 55 [f] 0592 37 20 64 [e] [email protected] [i] www.vangorcum.nl

40


Colofon NoordNieuws, het magazine van VNO-NCW Noord verschijnt vijf maal per jaar en wordt verspreid onder leden in Drenthe, Friesland en Groningen.

Vrijdag 7 september 2012, Martiniplaza Groningen

Jaargang 17 nummer 3 Juli 2012

Vno-nCW noord ondernemersgala

Oplage 2.000 exemplaren Redactie Lex Kloosterman (hoofdredacteur) Ingrid Dragtstra Akke Groenewoud Jan-Willem Lobeek Willemien Wink Lambert Zwiers [email protected] Postbus 132 9700 AC Groningen T 050 5343844 F 050 5346145 www.vno-ncwnoord.nl Basisvormgeving studio Tineke Wieringa bno, Haren

Met het Ondernemersgala wordt het nieuwe verenigingsjaar van VNO-NCW Noord feestelijk geopend. Ondernemers, politici en vertegenwoordigers uit de wereld van kunsten, onderwijs en overheden zullen aanwezig zijn.

Noteer dus alvast in uw agenda: 7 september 2012, martiniplaza Groningen: VNO-NCW Noord Ondernemersgala

De volgende partners maken het VNO-NCW Noord Ondernemersgala 2012 mogelijk. Het bestuur is hen hiervoor bijzonder erkentelijk.

Prepress, druk en distributie Koninklijke Van Gorcum bv, Assen

ONDerNemersaGeNDa 2012-2013

VNO-NCW Noord vertegenwoordigt in Groningen, Friesland en Drenthe 12.000 bedrijven waarbij ruim 1.300 persoonlijke leden de harde kern van de vereniging vormen. Genoemde bedrijven representeren tachtig procent van de werkgelegenheid in de marktsector. Zestig procent van het ledenbestand bestaat uit mkb-bedrijven.

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de verengingsagenda van VNO-NCW Noord voor 20122013. Met dit jaarprogramma bieden wij u een overzicht van onze bijeenkomsten in het komende seizoen. U ontvangt deze voor de zomerperiode.

Wilt u een advertentie in NoordNieuws plaatsen? Neem dan contact op met de redactie via [email protected]. Ook voor inhoudelijke suggesties, vragen of klachten kunt u ons via dit e-mailadres bereiken.

HRControl® Besparen op uw sociale lasten en kosten van verzuim

Uw directe salariskosten zijn heel zichtbaar, maar uw personeelslasten bestaan ook uit de wat meer verborgen kosten, zoals sociale lasten, arbeidsvoorwaarden, verzekeringen en niet te vergeten de kosten van verzuim- en arbeidsongeschiktheid. Deze HR gerelateerde kosten bedragen 20% tot 40% van uw totale bruto loonsom. De moeite waard dus om extra aandacht aan te schenken. De HRControl® dienstverlener Robidus analyseert of organisaties optimaal omgaan met HR gerelateerde kosten en risico’s. Bedrijven die in het verleden gebruik hebben gemaakt van de dienstverlening van Robidus hebben structureel flink kunnen besparen op hun personeelskosten! Met Robidus krijgt u controle over uw personeelskosten. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Wilt u ook weten wat uw organisatie kan besparen? Maak dan een afspraak met Robidus via [email protected] of bel direct met 075-681 83 54.

40% zwart

100% cyaan 80% magenta 0% geel 50% zwart

meer zien, meer doen HR Control & Risk Management

50.000 artikelen - comfortabel winkelen - volgende dag in huis

OP WEG NAAR DE EEUW VAN AZIË

Recommend Documents