Gast Te
Neem mee!
Hét blad van het
10 vragen aan tandarts Jan Guijs
Vers eten uit de regio
Gratis: beterschapskaarten Faraaz Ramdjanbeg vertelt:
“Ik verloor drie vrienden in twee jaar”
Welkom
hart voor de zorg Sommigen spreken van een roeping. Anderen noemen het een voorrecht. Hoe dan ook: de zorg is werk dat je niet alleen met je handen en je hoofd doet.
“De gevangenen bevrijden” Maarten Raasveld is internist/nefroloog en sinds 2001 werkzaam in het Westfriesgasthuis. ‘Per toeval’ kwam hij terecht in dit vakgebied. “Ik wilde eigenlijk tropenarts worden, het avontuur tegemoet. Om geld te verdienen voor een co-schap in de tropen kwam ik bij toeval terecht op het nier-transplantatielaboratorium van het AMC. Na enkele maanden werd mij gevraagd om te starten met een promotieonderzoek. Het loslaten van de tropendroom en uitstellen van de co-schappen was het moeilijkste besluit wat ik in mijn carierre heb genomen. Toch heb ik er geen spijt van.” “Wat ik bijzonder vind in de nefrologie is de langdurige verbinding die je met de patiënt aangaat. Op het moment dat je iemand een hand geeft, ben je betrokken bij de rest van hun leven. Investeren in de eerste ontmoeting is cruciaal.” “Ik ben trots op hoe wij de zorg hebben ingericht. Zorg waarin de patiënt centraal staat. Ons eerste doel is voorkomen dat de patiënt moet dialyseren. Lukt dit niet, dan is transplantatie de beste vorm van behandeling. Wij helpen de patiënten om een donor te vinden en als dat niet lukt komen ze zo snel mogelijk op de wachtlijst. In Nederland is de gemiddelde wachttijd vier jaar. Door onze aanpak is de wachttijd in Hoorn twee en een half jaar.” “Na een transplantatie ben ik nieuwsgierig naar het verhaal van de patiënt. De meeste getransplanteerden voelen zich als herboren. De transplantatiedatum is een tweede geboortedatum voor hen. Mensen in twee dagen bevrijden uit hun ‘gevangenschap’ is dankbaar werk en een enorme motivatie!”
2 | Te Gast | editie 03 2014
inhoud 16
04
28
OP DE COVER:
Mariëtte van Hinte uit Hoorn is al langere tijd patiënt bij de afdeling Dermatologie. Eens in het half jaar laat zij haar huid even nakijken nadat er in het verleden een kwaadaardig plekje is gevonden. “Ik vind het een geruststellende gedachte dat een deskundige me regelmatig controleert.”
41
02 04 07 08 10 12 14 15 16 20 22 24 28 32 33 34 35 36 38 40 41 42 43
Hart voor de zorg Maarten Raasveld Nieuws Kunst Medisch Handtherapeuten Tien vragen aan Jan Guijs Wie bent u? Uit de praktijk Op de kiek Lean-filosofie in het Westfriesgasthuis Culinair Koken met Cees (H)eerlijk eten van hier Mijn trots Gavin ten Tusscher Mijn verhaal Faraaz Ramdjanbeg Feiten & cijfers van... Transport Column Lebby Puzzel Hoe gaat zuks? Ebola-infectie Wat is dit? Samen Trombosedienst De vrijwilliger Susan Boes De assistent Anne Schellekens Tweets Het Westfriesgasthuis & Twitter Column Annemieke Mols
editie 03 2014 | Te Gast | 3
003_Inhoud.indd 3
21-11-14 16:43
NIEUWS
BLIJF OP DE HOOGTE VAN ALLE ONTWIKKELINGEN
NIAZ-accreditatie weer gehaald
H
et Westfriesgasthuis heeft opnieuw voor vier jaar de goedkeuring van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) voor de borging en kwaliteit van de processen. Het NIAZ ontwikkelt kwaliteitsnormen en toetst zorginstellingen hierop. Bestuursvoorzitter Arno Timmermans: ”Het laat zien dat ons ziekenhuis coninu bezig is om te werken aan een veilig ziekenhuis en kwalitatief goede zorg waar de processen om (bijna-) fouten te voorkomen goed op orde zijn. We hebben hier hard met elkaar aan gewerkt en zijn trots op het resultaat.” Wat zegt zo’n accreditatie concreet? Margriet Witteveen, manager Kwaliteit en Veiligheid: “Stel, een patiënt komt hier voor een operatie aan zijn ogen. Het NIAZ-keurmerk garandeert dat alle processen rondom die operatie goed zijn geregeld. De ingreep verloopt volgens een vast protocol, alle handelingen op de operatiekamer zijn nauwkeurig georganiseerd en vastgelegd. En het klinkt wat onvriendelijk, maar het NIAZ let ook op hoe je werkprocessen
zijn ingericht om ook bijna-fouten te voorkomen. In het geval van een oogoperatie betekent dat dus: hoe weet je absoluut zeker dat het juiste oog wordt geopereerd?”.
We hebben een doorbraak!
O
nze nieuwbouw is verbonden met de eerste etage van het ziekenhuis. In 2015 vind je hier de poliklinieken van Reumatologie, Interne Geneeskunde en Neurologie. Reumatoloog Ramon Voorneman, reumaconsulente Lea Immen en doktersassistente Anita Ootes mochten van uitvoerder Niek Mirck alvast naar hun nieuwe werkplek gluren...
De accreditatie wordt alleen gegeven na een zeer strenge controle. Zo’n audit is een systematisch en onafhankelijk onderzoek om te bepalen of de werkwijzen en processen van het ziekenhuis voldoen aan de normen die het NIAZ heeft opgesteld. De door het NIAZ afgevaardigde onafhankelijke zorgprofessionals namen in juni 2014 het ziekenhuis onder de loep. Zij hebben diverse afdelingen bezocht en spraken met een dwarsdoorsnede van de medewerkers: van de schoonmaker tot de chirurg. En bovendien ook huisartsen en de cliëntenraad als vertegenwoordigers van de ‘klanten van de organisatie’. De accreditatie is geldig tot 2018. “Het betekent dat we het continu verbeteren alleen maar verder gaan uitbouwen; dit is een goede stimulans,” meldt Margriet Witteveen.
Volg de ontwikkelingen van de nieuwbouw op facebook.com/WFGbouwt.
4 | Te Gast | editie 03 2014
004_006_Nieuws.indd 4
20-11-14 17:28
Roze lint wappert voor Westfriesgasthuis
D
e borstkankerzorg van het Westfriesgasthuis heeft het roze lintje van de Borstkankervereniging Nederland (BVN) ontvangen. Om dat te vieren wapperde dinsdag 9 september een groot roze lint van 10 meter vanaf de bouwkraan bij het Westfriesgasthuis. Onder het toeziend oog van de kraanmachinist mochten mammacareverpleegkundige Marlène Kok en oncologisch chirurg Marc Govaert het lint de lucht in sturen. Arno Timmermans, voorzitter van de raad van bestuur, greep de gelegenheid aan medewerkers die betrokken zijn bij de behandeling van borstkanker in het zonnetje te zetten. “Jaarlijks worden 200 patiënten met borstkanker behandeld in het Westfriesgasthuis. We stellen als ziekenhuis hoge eisen aan de kwaliteit van onze zorg. De strenge criteria van BVN helpen ons de lat hoog te houden. Maar uiteindelijk is de toewijding en expertise van het borstkankerzorgteam allesbepalend
voor patiënten in een moeilijke en intensieve periode van hun leven. Dat team bestaat uit verpleegkundigen, chirurgen, radiologen, internisten en radiotherapeuten die nauw met elkaar samenwerken.” Het behalen van het roze lintje werd ook gevierd met de patiënten van de afdeling Oncologie. Zij kregen een taartje aangeboden.
Over het roze lintje
Het roze lintje is onderdeel van de Monitor Borstkankerzorg: een online keuzehulp met informatie over het zorgaanbod van ziekenhuizen en patiëntervaringen. De monitor en de criteria voor het roze lintje zijn in te zien via borstkanker.nl/monitor_borstkankerzorg. Dit jaar weegt de stem van de patiënt zwaarder dan voorheen in de criteria voor het roze lintje. Deze stem wordt gehoord via een online vragenlijst. Patiënten delen aan de hand van de vragen hun ervaringen met de zorg in het ziekenhuis. wfg.nl/borstkanker
Spreekbeurtkoffer voor basisschoolleerlingen
E
chte laboratoriumbuisjes, een operatiejasje, een stethoscoop, ECG-stickers... Een spreekbeurt over het ziekenhuis wordt nog veel levendiger als je ook echte ziekenhuisspullen kunt laten zien aan je klasgenoten. Basisschoolleerlingen kunnen een spreekbeurtkoffer lenen bij het Westfriesleerhuis. Paulien Oranje, opleidingscoördinator van het Westfriesleerhuis: “Er wordt ons regelmatig om spreekbeurtinformatie gevraagd. Om het de leerlingen wat makkelijker te maken hebben we de informatie gebundeld in een spreekbeurtkoffer. Andere ziekenhuizen werken hier al wat langer naar tevredenheid mee en de basisschoolleerlingen lenen de koffer met plezier. Daarom wilden we deze mogelijkheid ook aan de basisschoolleerlingen in onze eigen regio bieden.” De koffer is aan te vragen bij het Westfriesleerhuis, via telefoonnummer 0229-208630 of via
[email protected]. editie 03 2014 | Te Gast | 5
004_006_Nieuws.indd 5
20-11-14 17:28
NIEUWS
BLIJ F OP DE HOOGTE VAN ALLE ONTWIKKELINGEN
Geknipt voor het Westfriesgasthuis M anon Alders, eigenares van kapsalon Hairfun aan de Dubbele Buurt in Hoorn, heeft een tweede vestiging geopend in het Westfriesgasthuis. Toen Manon via een klant in de salon te horen kreeg dat ze in het ziekenhuis graag een kapsalon wilden hebben, was de keuze snel gemaakt. “Dit is een kans die we niet voorbij willlen laten gaan. We zien het als een geweldige uitdaging.”
Knippen, föhnen en meer
De nieuwe kapsalon bevindt zich in de centrale hal van het ziekenhuis, naast restaurant ‘t Boetje. De bescheiden ruimte is
omgetoverd tot een moderne kapsalon die van alle gemakken is voorzien. Het complete programma van haarbehandelingen wordt aangeboden. Knippen, föhnen, verven en stylen, het kan allemaal. En iedereen is welkom: patiënten, medewerkers, bezoekers en trouwe klanten van Hairfun.
Haarwerken
Als extra service hebben vier hairstylisten van Hairfun zich gespecialiseerd tot ‘Gecertificeerd Haarwerker’. Dankzij deze opleiding kunnen zij mensen die tijdelijk of permanent door ziekte hun haar verliezen, optimaal begeleiden en adviseren. Tijdens
zo’n adviesgesprek worden alle mogelijkheden omtrent de haarstukken met de cliënt besproken. Zo kan de cliënt tussen synthetisch en echt haar kiezen en worden er ook modieuze caps, tulbanden en hoofddoeken aangeboden. Daarvoor is in de kapsalon een aparte ruimte ingericht. Hairfun heeft zorgcontracten afgesloten met de meeste zorgverzekeraars, zodat ook veel van deze behandelingen (deels) worden vergoed . Hairfun WFG is geopend op dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00 tot 17.30 uur. Je kan even binnen stappen of bellen voor het maken van een afspraak via tel. 0229-230170.
6 | Te Gast | editie 03 2014
004_006_Nieuws.indd 6
20-11-14 17:28
kunst
Titel Wak Techniek Acryl op doek, 100x 100 cm Kunstenaar Ryanne Wiener Info ryannewiener.nl , kunstenaarsvereniging De Boterhal
editie 03 2014 | Te Gast | 7
007_Kunst.indd 7
20-11-14 17:29
MEDISCH
Handtherapie:
‘Het is tenslotte je belangrijkste instrument.’ Je hand is niet zo simpel als het lijkt. Soms hoor je mensen zeggen: “Ach het is maar een pink,” maar zelfs een pink kan grote consequenties hebben voor je werk, de dagelijkse dingen of het uitvoeren van je hobby’s. Ergotherapeut Tanja Bakker en fysiotherapeut Guusje Besteman vertellen meer over hun specialisatie handtherapie.
O
p de afdeling Revalidatie van het Westfriesgasthuis werken vier handtherapeuten. Dit zijn fysiotherapeuten en ergotherapeuten die zich gespecialiseerd hebben in het behandelen van complexe handletsels of handaandoeningen. Handtherapie is een specialisatie op zich. Guusje: “Binnen het Westfriesgasthuis bestaat deze specialisatie al geruime tijd, we hebben een goede reputatie en zien patiënten vanuit de hele provincie.” De meest voorkomende handletsels zijn breuken van pols of vingers. “We zien ook vaak patiënten die ongelukken hebben gehad tijdens het klussen. Soms is een buigof strekpees geraakt. Bijvoorbeeld door de cirkelzaag of klussen met glas. Sommige
8 | Te Gast | editie 03 2014
008_009_Medisch_Hoofdartikel.indd 8
20-11-14 17:30
Tanja Bakker: “Je hand is veel meer dan botjes, spieren, zenuwen en pezen.”
Guusje Besteman: “Handtherapie is heel praktisch en je kunt vaak snel verbeteringen zien.”
patiënten zijn meerdere of alle vingers tijdens zo’n ongeluk kwijtgeraakt. Of hebben operatief hun vingers teruggekregen. Met goede handtherapie kunnen ook zulke vingers weer heel redelijk functioneren.” “Je hand is zo’n fascinerend onderdeel van je lijf en is veel meer dan botjes, spieren, zenuwen en pezen. Het is je belangrijkste instrument,” vertelt Tanja. “Dus als er ook maar iets mankeert in je hand is het snel invaliderend. Goed nabehandelen, en revalideren na een operatie aan de hand kan veel opleveren. “Handtherapie is heel praktisch en je kunt vaak snel verbeteringen zien,” vertelt Guusje enthousiast. De meeste patiënten worden na een operatie naar ons doorwezen. Bij
ernstige letsels of hersteloperaties is het een uitdaging om te zien hoe ver je kunt komen. Maar je hebt als handtherapeut ook te maken met bijvoorbeeld overbelastingsklachten.
JE HAND IS ZO’N FASCINEREND ONDERDEEL VAN JE LIJF Dan is het belangrijk de patiënten bewust te maken van de dingen die ze doen, zodat ze die kunnen veranderen.” Omdat de handtherapeuten in het Westfriesgasthuis op de afdeling Revalidatie werken
is er meer mogelijk. Tanja: “De patiënt wordt gezien vanuit alle invalshoeken; er wordt gekeken naar de mens als totaal. Als er bijvoorbeeld sprake is van een groot handtrauma met een grote impact op werk en gezin, dan kan ook maatschappelijk werk een rol spelen. Zo is er sprake van een multidisciplinaire aanpak.” Tanja en Guusje zijn ook actief als vrijwilligers voor de stichting Hands Across Borders. Voor die stichting reizen zij binnenkort af naar Nepal om daar voorlichting en les te geven aan lokale therapeuten. Zij zullen daar samen met een plastisch chirurg en nog drie collega handtherapeuten verschillende centra te bezoeken, waaronder centra voor lepra. editie 03 2014 | Te Gast | 9
008_009_Medisch_Hoofdartikel.indd 9
20-11-14 17:30
10 vragen aan… jan guijs
“J uist door empathie geniet je het volle vertrouwen” 1
Waarom heb je voor dit vak gekozen?
“Dat het iets met mijn handen moest worden waar ik ook bij na moest denken, stond voor mij als een paal boven water. Mijn vader was ook al een handige jongen. Hij was verkeersvlieger, maar draaide er bijvoorbeeld zijn hand niet voor om om zelf een caravan te bouwen. En mijn moeder, gek op alles waar een stekker aan zat, regelde tot haar tachtigste nog al haar bankzaken vanachter de computer. Als kind wilde ik graag timmerman of loodgieter worden, maar later leek instrumentmaker mij heel leuk. Op de middelbare school besefte ik een voorliefde te hebben voor het werken met mensen. Toen was de keuze snel gemaakt.”
Wie was je meest invloedrijke leermeester en waarom?
2
“Mijn leraar natuurkunde op de HBS heeft me gestimuleerd tandheelkunde te gaan studeren. Prachtige opleiding, maar uiteindelijk blijft de praktijk de beste leermeester.”
Als je dit beroep niet had gekozen, wat was je dan geworden?
3
“Architect. Het lijkt me namelijk geweldig om samen met de opdracht-
gever iets te ontwikkelen wat voor hem of haar voelt als een warme jas. Als je dan ook nog binnen het beschikbare budget blijft, kan het helemaal niet meer stuk. Die uitdaging lijkt me geweldig!”
4
Wat was je eerste betaalde (bij-)baan?
“Ik ben opgegroeid in Muiderberg. Heel jong, ik denk op 11- of 12-jarige leeftijd, was ik al druk bezig met het maken van horren. Ons dorp lag aan het IJsselmeer en dat had tot gevolg dat we ’s zomers veel last hadden van muggen. In die tijd bestonden er nog niet van die handige rolhorren. Dus besloot ik het gat in de markt op te vullen. Ik ging bij de mensen thuis opmeten en maakte bij ons in de schuur een frame van hout. Tientallen heb ik er gemaakt. Het was een geweldige handel.”
5
Wat maakt jouw dag goed?
“Dat kan al vrij snel op de dag zijn, namelijk als het zonnetje schijnt.”
ontdekking 6 Welke zou je leven het meest verbeteren?
“Het zou mooi zijn als er een app zou komen met de krant van volgende week. Wat zou er dan een hoop ellende in de wereld kunnen worden voorkomen.”
Stel: je bent zelf patiënt, wat vind je dan belangrijk?
7
“Aandacht en interesse van de behandelend arts en de medewerkers. Alle moderne artsen zijn eigenlijk wel vakbekwaam, maar juist door empathie geniet je het volle vertrouwen.”
8
Wat vind je van het Westfriesgasthuis?
“Een bijzonder open en vriendelijk ogend ziekenhuis. Gelukkig heb ik als patiënt tot dusverre weinig ervaring, maar in collegiaal opzicht niets dan lof!”
9
Met wie werk je graag samen?
“Met mijn eigen vijf medewerkers: Margret, Daisy, Ada, Sabina en Rachella. Een team dat graag met elkaar samenwerkt. Dat werkt plezierig en het gevolg is dat automatisch de efficiency en de kwaliteit stijgen.”
woon je in 10 Waarom West-Friesland?
“Opgegroeid in Muiderberg, wilde ik perse aan het IJsselmeer blijven wonen en werken. Tijdens mijn studie ben ik vanuit Amsterdam langs het IJsselmeer gaan fietsen en heb alle plaatsen bekeken. Hoorn leek veruit het meest geschikt. Daar heb ik nooit spijt van gehad. Sterker nog, ik had geen betere keuze kunnen maken.”
10 | Te Gast | editie 03 2014
010_011_Tien_vragen_aan.indd 10
20-11-14 17:30
Jan Guijs is geboren in 1951 en sinds 1976 tandarts in het Hoornse Risdam. Met een jonge collega tandarts, een mondhygiëniste en drie assistentes runnen zij een praktijk aan De Huesmolen. Hij is getrouwd en heeft twee dochters. Zijn opleiding heeft hij gedaan in Amsterdam.
editie 03 2014 | Te Gast | 11
010_011_Tien_vragen_aan.indd 11
20-11-14 17:30
wie bent u?
Henk Hilligen… … komt voor een gehoortest. Hij heeft last van een piep in z’n oor. “Een paar maanden geleden is m’n gehoor ook al getest. Nu gaan ze kijken of er wat veranderd is. Jarenlang heb ik op de bouw gewerkt met lawaai om mij heen. Altijd was ik ontzettend voorzichtig met het beschermen van m’n gehoor. Nu ging ik in m’n eigen tuin boren in beton. Heel eventjes maar, dat kan geen kwaad dacht ik. Nou, wel dus. Zo’n piep hoor je de hele tijd. Je kan er stapelgek van worden, maar de truc is om er zo min mogelijk aandacht aan te besteden.” Hij is trouwens geen onbekende hier. “Ik had hartklachten. Toen ben ik gedotterd en heb ik een stent gekregen. Dat maakte een hoop verschil. Laatst kreeg ik toch weer een onrustig gevoel. Alsof m’n hartritme niet helemaal op orde is. Dat ga ik wel even melden bij de cardioloog.” Maar dat weerhoudt hem er niet van om nog elke week karate te beoefenen. “Een prachtige sport, waarbij het draait om etiquette en discipline. Ik ben geen vechtersbaas.” 12 | Te Gast | editie 03 2014
012_013_Wie_bent_u.indd 12
20-11-14 17:31
Mary Dam… … drinkt met haar man Jan een kop koffie. Hij heeft zo een afspraak bij de orthopedisch chirurg. Zijn knie is het probleem. “Na een fietstochtje deed ie zeer. Hij dacht dat het met een beetje rust wel over zou gaan, maar dat viel tegen.” Toch maar naar de huisarts dus. Die wilde het ook nog even aankijken. “Uiteindelijk bleef die knie maar zeer doen. Daarom hebben we een foto laten maken in het ziekenhuis. Waarschijnlijk is het artrose en moet er een nieuwe knie in.” Maar voordat die vervangen kan worden, moet eerst de streptokokkenbacterie helemaal uit zijn lijf zijn. “Ja, hij werd steeds zieker en knapte maar niet op. Toen hebben ze bloed geprikt. Daaruit bleek dat hij een streptokokkeninfectie heeft. En zo ben je dus maanden uit de running.” Niet erg handig want ze hebben een eigen slagerij in Benningbroek. “Al bijna 40 jaar. We maken alles zelf: soep, worst, barbecuevlees, noem maar op. Nu hebben we hulp ingeroepen van ZZP’ers en bevriende slagers, want de zaak moet toch draaien. Zij doen het zware werk, maar hij zit er wel met z’n neus bovenop. Van de week heeft ie er nog eentje geleerd hoe je bloedworst moet maken.”
editie 03 2014 | Te Gast | 13
012_013_Wie_bent_u.indd 13
20-11-14 17:31
UIT DE PRAKTIJK
ANDRÉ RIEU
Ze heeft een verstandelijke beperking en heeft een beroerte gehad. Al dagen ligt ze met haar ogen dicht. Af en toe praat ze wel, maar we kunnen haar niet verstaan. We verzorgen haar en praten tegen haar, maar we krijgen niet goed contact. Totdat de familie haar eigen muziek meeneemt. Die ochtend ga ik haar verzorgen. Ik vind een muziekje ook wel gezellig dus ik kies uit haar collectie een CD van André Rieu en zet hem aan. Wat er dan gebeurt, is bijna niet op papier te zetten. Haar ogen gaan open en haar gezonde arm gaat
de lucht in. Ze dirigeert op de maat van de muziek en ze zingt mee.
Ik ben natuurlijk razend enthousiast en dans en zing ook mee. Ze wordt steeds vrolijker. Ze lacht en doet mee. Haar arm gaat constant ritmisch heen en weer. Zelfs wanneer we haar op haar zij draaien, blijft het doorgaan. We maken afspraakjes, en voor zover ik haar kan volgen vindt ze André een mooie man en zullen we met elkaar dansen als ze weer beter is. Ze wil een mooie Sissi-jurk aan. Het is zo ontroerend. Uiteindelijk is ze erg moe van alle inspanning. Ik kijk uit het raam. Het sneeuwt. Op de achtergrond hoor ik André Rieu en ik denk bij mezelf: Wat hebben we toch een prachtig vak!
14 | Te Gast | editie 03 2014
014_Uit_de_praktijk.indd 14
20-11-14 17:31
OP DE KIEK
FOTO’S UIT DE REGIO
LEA IMMEN - WESTFRIEZENDAG IN SCHAGEN
NIEUWLAND HOORN - CAROLIEN LAAN
NIEUWSTEEG HOORN - CAROLIEN LAAN
BOLLEN PLANTEN - WIL VAN PELT
BOOM IN DE ZON - MARGREET VINK
Heeft u foto’s van de regio? En wilt u ze met ons delen? Stuur ze dan op naar
[email protected] onder vermelding van ‘Op de kiek’. Wie weet ziet u ze dan terug in de volgende ‘Te Gast’.
KLOMPENMAECKERSPAD BOBELDIJK - COWI DE BOER editie 03 2014 | Te Gast | 15
015_Op_de_kiek.indd 15
20-11-14 17:32
INTERVIEW
ILSE DE VRIES
LEAN-FILOSOFIE IN HET WESTFRIESGASTHUIS:
OPRECHTE INTERESSE VOOR PATIËNT EN MEDEWERKER Het Westfriesgasthuis heeft patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg hoog in het vaandel staan. En dat moet ook zo blijven. Juist in deze tijd van kostenbeheersing in de gezondheidszorg en een sterk veranderend zorglandschap is het van belang dat daar aandacht voor blijft. Maar hoe kun je als ziekenhuis de patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg hoog houden, zelfs verbeteren, en toch efficiënter werken? Het Westfriesgasthuis heeft ingezet op een beproefde managementfilosofie: Lean. Ilse de Vries is programmamanager Lean in het ziekenhuis en vertelt wat Lean in de praktijk kan betekenen.
16 | Te Gast | editie 03 2014
016_019_Corporate_Artikel.indd 16
20-11-14 17:32
editie 03 2014 | Te Gast | 17
016_019_Corporate_Artikel.indd 17
20-11-14 17:32
18 | Te Gast | editie 03 2014
016_019_Corporate_Artikel.indd 18
20-11-14 17:32
INTERVIEW
ILSE DE VRIES
Waar komt Lean vandaan? I
bedrijven n Nederland werken al veel basis De e. fi loso n-fi volgens de Lea rijf Toyota. bed e ans Jap het bij hiervan ligt bedacht dat Een medewerker van Toyota raan de waa n alleen de bedrijfsprocesse eid is voor ber hij r waa klant waarde hecht of activiteirige ove Alle n. te betalen nuttig zij rbodig. Met ten zijn verspilling en dus ove voor het dit denkbeeld legde hij de kiem dat vervolgens ‘Toyota Production System’, filosofie Lean. ent uitgroeide tot de managem r het eerst voo n Lea In ziekenhuizen werd . ten Sta gde eni toegepast in de Ver
“D
e letterlijke betekenis van het woord ‘Lean’ is ‘slank’,” begint Ilse. “De Lean-filosofie draait dan ook om het ‘slank maken’ van bedrijfsprocessen. Een Lean-organisatie is een organisatie waarin alle medewerkers elke dag bezig zijn met de vraag hoe de klant voorop gesteld kan worden: met welke zorg wordt de klant het best bediend? In managementtaal: niet zozeer organisatiegericht werken, maar juist klantgericht. Dat kan al in kleine verbeteringen zitten. Zo wordt bij het maken van een afspraak in het ziekenhuis niet alleen rekening gehouden met de beschikbaarheid van de arts of verpleegkundige, maar ook met de beschikbaarheid van de patiënt. Rekening houden met schooltijden bijvoorbeeld is voor veel patiënten heel prettig.”
“ZO KUNNEN WE WACHTTIJDEN VERMINDEREN OF ZELFS WEGNEMEN”
Overtuigd van de grote waarde voor het ziekenhuis, besloot het bestuur van het Westfriesgasthuis de Lean-filosofie over
te nemen. In 2010 werden al de eerste stappen gezet en ruim een jaar geleden werd Ilse aangesteld als programmaleider Lean. De ziekenhuisorganisatie maakt nu kennis met de Lean-filosofie. “Het lijkt niet zo moeilijk om klantgericht te werken, maar als je goed naar de bedrijfsprocessen in de organisatie kijkt zie je dat er ten behoeve van de patiënt toch veel verbeterd kan worden. De Lean-methodiek kan ons daar goed bij helpen.” Ilse vertelt trots dat het ziekenhuis inmiddels 16 Lean-geschoolde trainers heeft, die hun kennis en ervaring via interne scholing overdragen op collega’s. “Inmiddels zijn op deze manier vele medewerkers geschoold en waar nodig ondersteun ik hen,” aldus Ilse.
Wachttijden
Uit intern marktonderzoek kwam onlangs naar voren dat patiënten van het Westfriesgasthuis lange wachttijden de grootste ergernis vinden. Ilse vertelt dat men op diverse afdelingen met behulp van de Lean-methodiek hiermee aan de slag is gegaan. Door processen te analyseren en waar nodig te verbeteren, kunnen wachttijden verminderd of zelfs weggenomen worden. “Een mooi voorbeeld hiervan zien we bij onze polikliniek Oncologie. Door enkele aanpassingen is het proces van een bepaalde behandeling efficiënter ingericht. De wachttijd
kon hierdoor worden teruggebracht tot maximaal 20 minuten. Dat is dus een prachtige verbetering voor onze patiënten. En óók voor de medewerkers, want zij werken efficiënter en dat verhoogt het werkplezier,” aldus Ilse.
“Goed voorbeeld doet goed volgen”
Belangrijk bij Lean is dat de goede resultaten gedeeld worden in de ziekenhuisorganisatie. Dit stimuleert andere afdelingen om ook kritisch naar eigen werkprocessen te kijken. Ilse noemt graag nog een voorbeeld van een succesvol Lean-project. “De afdeling Dialyse zal volgend jaar verhuizen naar het nieuwe gebouw van het Westfriesgasthuis. De medewerkers van de afdeling zijn, met behulp van Lean, volop bezig met de voorbereidingen hiervoor. Door de nieuwe ruimte van de afdeling na te bouwen en te oefenen met de nieuwe werkwijze, kwamen de medewerkers erachter wat wel en wat niet goed werkt in de nieuwe situatie. Daar betrokken ze ook de patiënten bij. Samen werken aan een patiëntgerichte afdeling: de patiënt voorop en verspilling voorkomen. Dit Lean-project levert voor de patiënt een belangrijke verbetering van de zorg op. Ilse: “Dat is toch mooi? Dit is waarom we werken in de zorg!”
editie 03 2014 | Te Gast | 19
016_019_Corporate_Artikel.indd 19
20-11-14 17:33
CULINAIR Cees Neefjes is in 1981 als leerlingkok in het Westfriesgasthuis begonnen en nooit meer weggegaan. Hij geeft regelmatig kookworkshops aan mensen met een bijzonder dieet.
Koken met
CEES
In de omgeving van Hoorn werden in de vijftiende eeuw al ‘pinksternakelen’, oftewel pastinaken verbouwd en door ‘wortelwijven’ op de markt verkocht. Tegenwoordig wordt deze witte wortel tot de vergeten groenten gerekend. Tot enkele jaren geleden werd hij bijna niet meer geteeld. Gelukkig is de pastinaak weer helemaal terug en vind je hem soms zelfs in de supermarkt. Pastinaak is lekker en gezond en zit vol mineralen.
20 | Te Gast | editie 03 2014
020_021_Kookt_u_mee.indd 20
20-11-14 17:33
Tip!
Voor een vegetarische variant kun je de rookworst vervangen door reepjes zongedroogde tomaat of blokjes (oude) kaas.
Stamppot van pinksternakelen Bereidingstijd 60 minuten Ingrediënten • 400 g kruimige aardappels, geschild en in stukken • 400 g pastinaak, geschild en in stukken boter, om in te bakken • 100 g sjalotten, grof gesnipperd • 100 ml Hertog Jan Karakter (bier) • 1 eetl appel- of perenstroop, of meer naar smaak • 50 ml halfvolle melk • 2 eetl fijngehakte verse peterselie Extra nodig pureestamper
Bereiding Kook in een pan kokend water de aardappels en de pastinaak samen in ca. 20 minuten gaar. Bak intussen voor de saus de sjalotten goudbruin in een klontje boter. Blus af met het bier. Roer de stroop door de saus en breng hem op smaak met een snufje zout. Verwarm de melk in een pannetje of in de magnetron. Stamp met de pureestamper de aardappel, de pastinaak en de hete melk door elkaar. Breng op smaak met peper en zout. Serveer de stamppot in een voorverwarmde schaal en zet de sjalottensaus er apart bij. Garneer het gerecht met de fijngehakte peterselie. Lekker met rookworst.
editie 03 2014 | Te Gast | 21
020_021_Kookt_u_mee.indd 21
20-11-14 17:33
Patiënten Westfriesgasthuis
Mevrouw de Haas:
“Ik ben bij mij n man op bezoek. Heel fij n dat ik een bordje kan mee-eten.”
22 | Te Gast | editie 03 2014
022_023_Heerlijk_eten_van_hier.indd 22
20-11-14 17:34
(H)EERLIJK ETEN VAN HIER
eten lekker vers uit de regio P
atiënten van het Westfriesgasthuis verse, gezonde en ook nog duurzame maaltijden uit de eigen streek serveren. Met dat voor ogen hebben het Westfriesgasthuis, GreenPort Noord-Holland Noord, Handelshuis Atlantis en Diverzio de afgelopen maanden hun kennis en kunde gebundeld. Ruud Mars, al meer dan dertig jaar kok in het Westfriesgasthuis, vertelt: “Samen met topkok Ron Blaauw hebben wij nieuwe menu’s ontwikkeld. Opgebouwd uit ingrediënten die grotendeels uit de regio komen. Spinazie uit Lutjebroek, rundvlees van Texel en duurzaam gevangen vis uit de Noordzee. Het komt allemaal hartstikke vers op de borden van onze patiënten.”
Eten met smaak
Dagelijks bereidt het Westfriesgasthuis meer dan 200 maaltijden voor zijn patiënten. Nils van Mourik, facilitair manager van het Westfriesgasthuis: ”Wij zien onze patiënten als gasten en we proberen zoveel mogelijk in te
spelen op hun wensen en behoeften. De maaltijd is voor veel patiënten een van de belangrijkste momenten op de dag. Bovendien draagt goede voeding bij aan een voorspoedig herstel. Daarom vinden we het belangrijk dat onze maaltijden lekker, vers en voedzaam zijn. Daarnaast is het natuurlijk mooi meegenomen dat we de lokale economie hiermee ook een handje helpen.”
Witlof uit Nibbixwoud
Ruud is blij dat hij aan de slag kan met mooie producten die maar een paar kilometer verderop geteeld worden. “Ik krijg bijvoorbeeld prachtige witlof binnen van kwekerij Spruit uit Nibbixwoud. Daar kan ik dan iets heel lekkers van maken in combinatie met Beemsterkaas en Texelse ham. Vervolgens krijgt de patiënt het knap geserveerd uit handen van onze servicemedewerkers. En als ze willen, kunnen ze op de iPads de filmpjes kijken over waar hun eten nou precies vandaan komt. Zien ze Dirk Spruit vertellen hoe die z’n witlof kweekt. Leuk toch?” editie 03 2014 | Te Gast | 23
022_023_Heerlijk_eten_van_hier.indd 23
20-11-14 17:34
mijn trots Het zijn vaak kleine dingen. Soms grote. Maar iedereen heeft wel iets om trots op te zijn in het Westfriesgasthuis. Dit keer vertelt kinderarts Gavin ten Tusscher waar hij trots op is.
NO DEHP In 2002 is dokter Ten Tusscher gepromoveerd op een onderzoek naar de effecten van dioxines. Dat zijn toxische stoffen die ontstaan bij verbranding van afval van pvc. “Daaruit bleek het schadelijke effect op kinderen groot. Gelukkig kon ik er iets mee doen.” Met een glimlach trekt Ten Tusscher vervolgens de lades open op de afdeling Neonatologie (couveuseafdeling). Alle infuuszakken en medische hulpmiddelen op deze afdeling bevatten geen weekmakers. Op het etiket van een maagsondeslang voor baby’s wijst hij aan: ‘NO DEHP’. “DEHP is een weekmaker die verwerkt is in PVC om onder andere het plastic buigzaam te maken, maar bij aanraking met vocht weg kan lekken naar de patiëntjes. In wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat weekmakers geboorteafwijkingen, kanker en voortplantingsstoornissen kunnen veroorzaken. Nagenoeg al het materiaal op de couveuseafdeling is daarom vervangen. Zo wordt de kans op schadelijke gezondheidseffecten later in het leven van de pasgeborene zoveel mogelijk beperkt. Ook wordt bij de begeleiding van zwangerschappen aandacht besteed aan de effecten van weekmakers. “Het Westfriesgasthuis is helaas het enige ziekenhuis in Nederland met dit beleid. Internationaal is er wel meer aandacht voor. Bepaalde ziekenhuizen in de Verenigde Staten, Oostenrijk en Denemarken hebben ook PVC-vrije alternatieven geïntroduceerd voor medische hulpmiddelen,” weet Gavin. In Nederland is er een warenwetregeling waarin wordt bepaald dat gevaarlijke weekmakers niet meer mogen voorkomen in speelgoed en kinderwaren. Vooral speelgoed waar op gesabbeld wordt, wordt goed beschermd. wfg.nl/pvcvrij (bron www.veiligheid.nl)
24 | Te Gast | editie 03 2014
024_025_Mijn_trots.indd 24
20-11-14 17:37
editie 03 2014 | Te Gast | 25
024_025_Mijn_trots.indd 25
20-11-14 17:37
PIJZAL JE LER HET MAAR HEBBEN...
Brand wonden E
en ongeluk zit in een klein hoekje. De vlam in de pan, een kop hete thee die over je heen valt, of de barbecue verkeerd aansteken. Voordat je het weet heb je een brandwond. En dat is niet alleen pijnlijk, maar kan ook levensbedreigend zijn. “Op de Spoedeisende Hulp zien we helaas regelmatig mensen met brandwonden, ” vertelt Marco Bijvoet, Spoedeisende-Hulparts. “In theorie weten mensen wel wat ze moeten doen in geval van brand, maar in de praktijk gaat het toch nog vaak mis. Door de schrik vergeten ze dan hoe ze moeten handelen. Dat is natuurlijk ernstig, want elke seconde telt. Gelukkig zijn de hulpdiensten vaak snel ter plaatse. Zij weten precies welke actie nodig is.”
Wat kun je doen bij een brandwond? • • • • • • • •
Koel de wond ±10 minuten. (Bij voorkeur lauw zacht stromend leidingwater). Voorkom onderkoeling… Koel alleen de wond! Verwijder alleen de kleding die niet aan de wond kleeft. Waarschuw de hulpdienst bij blaren, een aangetaste huid of elektrische en chemische verbrandingen. Smeer niets op een brandwond. Bedek de wond met steriel verband of een schone doek. Geef het slachtoffer geen eten of drinken. Vervoer het slachtoffer, indien mogelijk, zittend
De behandeling op de Spoedeisende Hulp
“Wanneer een patiënt bij ons op de Spoedeisende Hulp komt, beoordelen we altijd eerst hoe de patiënt er aan toe is,” legt Bijvoet uit. “Is er onmiddellijk levensreddend handelen nodig, zoals beademing of hartmassage? Daarna bepalen we de ernst van de verwonding. We berekenen het totale lichaamsoppervlak dat verbrand is. Vooral derdegraads brandwonden zijn erg verraderlijk omdat ze minder pijnlijk zijn dan men verwacht. Dit komt doordat de zenuwen in de huid (die de pijnsignalen doorgeven) zijn aangetast.” Bijvoet: “Vervolgens bepalen we de behandeling. Vaak betekent dit dat we met een infuus vocht toedienen en pijnstilling geven. Daarnaast beschermen we de wonden voor infectie door ze te bedekken met steriele doeken. Als de verbranding heel ernstig is, verplaatsen we de patiënt zo snel mogelijk naar het brandwondencentrum in Beverwijk. In minder ernstige gevallen wordt de patiënt opgenomen op onze eigen Intensive Care.”
1
e
GRAADS VERBRANDING
• Geen wond, dus de huid is niet stuk • Soms wat opgezwollen • Rood en/of roze • Droog • Prikkend tot pijnlijk
26 | Te Gast | editie 03 2014
026_027_Je_zal_het_maar_hebben_B.indd 26
21-11-14 10:44
WIST JE DAT? Er vielen in 2013 in totaal 53 doden en 600 gewonden als gevolg van een woningbrand. Er waren ruim 6000 woningbranden. Er zijn bijna geen slachtoffers in huizen met een goedwerkende rookmelder. Er hangen in het westfriesgasthuis 232 brandblussers en 163 brandhaspels. Er worden jaarlijks bijna 200 trainingen gegeven op het gebied van brand en ontruiming Deze training is verplicht voor alle medewerkers van het Westfriesgasthuis.
2
e
GRAADS VERBRANDING
• Glanzend rood/roze • Diepere wond • Nat • Blaren • Pijnlijk
3
e
GRAADS VERBRANDING
• Minder pijn dan verwacht • Huid volledig beschadigd • Wit/beige/donkerbruin • Droog/leerachtig • Stug
• Voelt soepel editie 03 2014 | Te Gast | 27
026_027_Je_zal_het_maar_hebben_B.indd 27
21-11-14 10:44
MIJN VERHAAL
PRATEN
ALS JE IETS DWARSZIT
Op de middelbare school verloor Faraaz Ramdjanbeg (20) in twee jaar tijd drie vrienden. Twee van hen door zelfdoding. “Het was steeds een hele klap. Na de laatste keer zeiden we: dit kan zo niet langer!” Met de organisatie Tweestrijd moedigt hij jongeren aan te praten als hen iets dwarszit.
28 | Te Gast | editie 03 2014
028_031_Mijn_verhaal.indd 28
20-11-14 17:38
editie 03 2014 | Te Gast | 29
028_031_Mijn_verhaal.indd 29
20-11-14 17:38
MIJN VERHAAL
“O
p 11 februari 2011 kwam mijn klasgenoot Rob bij een auto-ongeluk om het leven. Zoiets komt natuurlijk totaal uit het niets, dus het was een grote schok. In die tijd maakte ik samen met vier andere jongens al muziek. We schreven een rap voor Rob waarin we vertelden dat we hem misten. Zijn ouders vonden het heel mooi en het was voor ons een manier om onze gevoelens van ons af te schrijven. Niet veel later hoorden we dat een meisje uit mijn jaar zich had opgehangen. Ze lag nog een half jaar in coma voor ze overleed. Nog eens zes maanden later sprong een andere vriendin voor de trein. Ze had het jaar daarvoor bij mij in hetzelfde jaar gezeten en we kenden haar ook goed van feestjes en uitgaan. Ze was een gezellige meid. Zo volgde de ene klap op de andere, we hadden nauwelijks tijd om het te verwerken. Na de laatste keer zeiden we tegen elkaar: dit kan zo niet langer! We schreven opnieuw onze gevoelens van ons af, maar deze keer bevatte het nummer ook een boodschap: praat als je iets dwarszit. Onze rap ging rond op school en al snel kregen we allerlei reacties via brieven en facebookberichten. Wel twintig of dertig leeftijdsgenoten vertelden hun verhaal over dingen als pesten, huiselijk geweld en eenzaamheid. Sommigen schreven dat ze geen zin meer hadden om te leven. We gingen het gesprek met hen aan en maakten regelmatig mee dat ze in huilen uitbarstten. In de gesprekken probeerden we iets voor hen te betekenen, wat advies te geven en van het negatieve
iets positiefs te maken. Het was echt een jongeren-voorjongerenconcept. Op een gegeven moment kwam ik met een ander aspect in aanraking: ik maakte kennis met iemand die kanker had en hoorde zijn verhaal. Daar was iemand die juist vocht voor zijn leven! Dat had grote impact op mij en ik dacht: wat zou er gebeuren als je dit verhaal ook aan andere jongeren zou kunnen vertellen? Ik begon personen bij elkaar te brengen: steeds een kankerpatiënt en een depressieve jongere. Dat heb ik zeven keer gedaan, steeds met een positief resultaat. Het was wel heel intensief en kostte veel tijd. Eerst had ik een intake met beide personen apart, dan volgde de confrontatie en ten slotte kwamen er dan nog een paar nagesprekken. Via mijn moeder, die in het Westfriesgasthuis werkt, kende ik twee artsen aan wie ik mijn verhaal zelf ook weer kwijt kon en naar wie ik steeds kon terugkoppelen hoe het was gegaan. Inmiddels had ik langzamerhand een team van jongeren verzameld die zich voor het hetzelfde doel wilden inzetten. Dit leidde tot het ontstaan van Tweestrijd. We besloten de twee perspectieven via hiphop in beeld te brengen. We maakten een rap en een clip die het verhaal vertellen van iemand met kanker die vecht voor zijn leven en een meisje dat een eind aan haar leven wil maken. Op 7 mei was de première in het Westfriesgasthuis. Er waren veel mensen gekomen, onder wie een paar wethouders. Ze waren enthousiast over ons initiatief. Met Tweestrijd richten we ons nu vooral op het geven van gastlessen op middelbare scholen in de regio. West-Friesland staat bekend om het relatief hoge aantal zelfdo-
30 | Te Gast | editie 03 2014
028_031_Mijn_verhaal.indd 30
20-11-14 17:39
dingen onder jongeren. Wij denken dat jongeren te weinig praten over wat er in hen omgaat. We hebben nu zo’n vijftig of zestig klassen bezocht en dan komen er heel wat verhalen en emoties los. Vaak is er eerst een lollige sfeer. We beginnen met het vertellen van ons eigen verhaal en laten de clip zien. Voor mij was het natuurlijk in het begin ook lastig om me zo kwetsbaar op te stellen. Het voelt gek als mensen van alles van je weten. Maar op de een of andere manier hebben ze er toch respect voor. In de klassen merk je dat het de sfeer verandert. De drempel om hun eigen verhaal te vertellen wordt lager.
“DE DREMPEL OM HUN EIGEN VERHAAL TE VERTELLEN WORDT LAGER.”
Wat we willen bereiken is dat de jongeren meer over elkaar te weten komen en van daaruit met meer respect met elkaar om leren gaan. Uit eigen ervaring weten we dat je een hechte band krijgt als je zulke dingen met elkaar deelt. Het is niet onze bedoeling om gevoelens op te roepen en dan weg te lopen. We hopen dat op de scholen groepjes ontstaan die hetzelfde zijn als wij, die emoties met elkaar bespreken of van zich af schrijven. Bij een inloophuis hebben we de verhalen die we hadden gehoord samen met de jongeren vertaald in hun eigen rap en clip. Dat willen we ook op de scholen gaan doen. Het zou mooi zijn als ze onze boodschap niet na een paar dagen weer vergeten, maar er door hun eigen clip steeds aan herinnerd worden dat ze moeten praten als ze ergens mee zitten.” Meer informatie is te vinden op 2strijd.nl en de clip is te zien op Youtube onder de naam ‘Tweestrijd’. editie 03 2014 | Te Gast | 31
028_031_Mijn_verhaal.indd 31
20-11-14 17:39
FEITEN & CIJFERS OVER…
TRANSPORT
Onze chauffeurs rijden
Ondanks de digitalisering
elke dag op en
zijn er jaarlijks toch nog zo’n zo’n Een transportmedewerker loopt ongeveer
5
1.000 bakken
neer tussen de diverse ziekenhuizen en buitenpoli’s
met vertrouwelijk papier die
in Heerhugowaard, Alkmaar,
moeten worden afgevoerd.
Enkhuizen en Zaandam
kilometer per dag. Dat zijn rond de
7.000
Er zijn
voetstappen.
gemiddeld
WIST U DAT?
Er worden per jaar gemiddeld
4800 vaten met medisch
afval afgevoerd. Dat komt neer op gemiddeld
400 vaten per
1.100 aanvragen per jaar voor intern goederentransport.
Jaarlijks worden zo’n
3.800 transporten
maand, gevuld met onder andere gebruikte injectienaalden, plastic
uitgevoerd voor medische
handschoenen, pleisters en
artikelen uit het magazijn.
verbanden. Wij brengen jaarlijks
zo’n
13.000 containers met vuile
was weg en komen met gemiddeld
11.000 containers met schoon wasgoed weer terug. Het verschil van
2.000 containers zit ‘m
in het vuile wasgoed. Dat is soms
Per dag worden gemiddeld
60 volle bakken met afval afgevoerd. Dat zijn zo’n
22.000 vuilnisbakken per jaar.
te vies om nog gewassen te worden, dus dat wordt afgevoerd. Ook wordt er weleens linnengoed mee naar huis genomen.
32 | Te Gast | editie 03 2014
032_Feiten_en_cijfers.indd 32
20-11-14 17:39
column
Relativi-tijd
“M
ijn hemel, wat duurt het hier lang! Eerst wachten op de verpleegkundige, dan wachten op de dokter, daarna wachten op het lab, vervolgens wachten op de foto, dan weer wachten op de uitslagen, en tenslotte wachten op de dokter die er iets van moet vinden. Het lijkt wel wachten op Godot.” “En u heeft haast?” “Hoe bedoelt u?” “U moet nog ergens heen?” “Ja, in mijn toestand kan ik natuurlijk nergens heen. Maar ik wil graag weten waar ik aan toe ben: Moet ik blijven? Moet ik geopereerd worden? Is het ernstig? En ik heb gewoon een hekel aan wachten. Het voelt als verspilde tijd.” “Wat vindt u erger: de onzekerheid of het gevoel dat u tijd wordt afgenomen?” “Allebei! Ik barst van de zenuwen en ik voel me door dat wachten niet serieus genomen. En als je even pech hebt, komt er weer zo’n ‘spoedgeval’ tussendoor waardoor het allemaal nog langer duurt.” “Dus het zou niet helpen als er hier bijvoorbeeld meer afleiding zou zijn? TV, internet, tijdschriften?” “Nee, voor mij niet. Ik heb daar nu toch de rust niet voor. Ik wil maar één ding: afhandeling en naar huis. Ik ben hier nu al drie uur mee zoet. Ik heb nog wel wat anders te doen. Mijn baan bijvoorbeeld.” “Mag ik vragen wat voor werk u doet?” “Ik werk bij de rechtbank.” “Oh, maar daar duurt de afhandeling van een casus toch al gauw minstens drie maanden?” “Dat is heel wat anders. Niet te vergelijken! Voor een zaak bij ons moeten we wachten op de mening van specialisten, er moeten uitslagen van laboratoria zijn, dat moet allemaal beoordeeld worden en dat alles met de grootste zorgvuldigheid. Echt heel iets anders…”
“Ik barst van de zenuwen en ik voel me door dat wachten niet serieus genomen.”
Lebby
editie 03 2014 | Te Gast | 33
033_Column_Lebby.indd 33
20-11-14 17:39
Wegstreeppuzzel Streep alle woorden weg in de puzzel. De letters die overblijven vormen nog een woord.
L E V E R P U N C T I E
G K O O R T S S T E R K
K L E A A V R P M E L K
DONORNIER GRIEP HARTOPERATIE HECHTING KANS KENNIS KLEM KLIEREN
E I T A R E P O T R A H
N E K E O Z R E D N O P
N R F L A Z M D S IJ E E
I E D O N O R N I E R I
KOORTS LEVERPUNCTIE NOOD ONDERZOEK ONTSTEKEN OREN PRATEN PREVENTIE
S N E M M O K S A W I R
V O O R L I C H T I N G
A H E C H T I N G H E D
S H T E I T N E V E R P
T N E K E T S T N O O D
SPOED STERK TAAK THERMOMETER VOET VOORLICHTING WASKOMMEN ZALF
Stuur de oplossing vóór 1 februari 2015 naar
[email protected] onder vermelding van ‘Puzzel’. Onder de goede inzendingen verloten we twee toegangsbewijzen voor Cinema Oostereiland. De oplossing van de vorige keer: onder narcose De prijswinnaar is Marleen den Boer uit Andijk.
34 | Te Gast | editie 03 2013
034_Puzzel.indd 34
20-11-14 17:40
HOE GAAT ZUKS?
Over Ebola
D
e Ebola-uitbraak in West-Afrika houdt de gemoederen bezig. De kans dat Ebola in Nederland uitbreekt, wordt klein geacht. Artsmicrobioloog Ben Ridwan: “Er is geen direct vliegverkeer tussen Nederland en de landen waar het virus rondwaart. Reizigers uit deze landen krijgen bij aankomst in Europa foldermateriaal en instructie over wat te doen bij koorts of andere ziekteverschijnselen. Bovendien is de weerstand bij mensen uit westerse landen groter dan bij mensen uit niet-westerse landen.” De kans dat een patiënt zich meldt bij de Spoedeisende Hulp van het Westfriesgasthuis is daarom zéér gering. En toch is het ziekenhuis voorbereid. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft voor hulpverleners richtlijnen ontwikkeld. Geadviseerd wordt de eerste beoordeling telefonisch te doen: als de huisarts
wordt gebeld met het verzoek voor een afspraak, wordt gevraagd wat precies het probleem is. De huisarts zal aan de hand van de informatie van de patiënt vaststellen of er sprake kan zijn van Ebola. Vervolgens wordt de patiënt verwezen naar een academisch ziekenhuis. Ridwan: “Vervoer kan, als dat nodig is, per ambulance. De ambulancemedewerkers zijn opgeleid en weten hoe zij besmettelijke patiënten moeten verzorgen en vervoeren. Dezelfde pakken die in Afrika worden gebruikt bij de verpleging van besmette patiënten, liggen in Nederland klaar. Ook bij de Spoedeisende Hulp in het Westfriesgasthuis liggen deze pakken klaar. Maar nogmaals, zo’n vaart zal het hier niet lopen. Dat neemt niet weg dat we goed zijn voorbereid: de protocollen liggen klaar, de medewerkers zijn geïnstrueerd en de materialen zijn aanwezig.”
editie 03 2014 | Te Gast | 35
035_hoe_gaat_zuks.indd 35
20-11-14 17:40
wat is dit?
Weet u wat dit is? Stuur de oplossing vóór 1 februari 2015 naar
[email protected] onder vermelding van ‘Wat is dit?’. Onder de goede inzendingen verloten we twee toegangsbewijzen voor Cinema Oostereiland. De oplossing van de vorige keer: een injectiespuit. De prijswinnaar is George Oetelmans uit Hoorn. 36 | Te Gast | editie 03 2014
036_037_Wat_is_dit.indd 36
20-11-14 17:41
editie 03 2014 | Te Gast | 37
036_037_Wat_is_dit.indd 37
20-11-14 17:41
SAMEN
Zorg voor mensen bij het bloed prikken Als een patiënt antistollingsmedicatie moet gaan gebruiken, komt de trombosedienst in beeld voor de controle van het bloed en het vaststellen van de dosering.
COOS OVER IND
RA: “In elke instelli ng in de buurt heeft trombosedienst ee onze n aantal verzorge nden zoals Indra op geleid om bij bewoners di e antistollingsmed ica tie ge bruiken de bloedstollingswaa rde te meten en aa n de trombosedien st door te geven. Ik merk ho e enthousiast Indr a was om dat te ler en en hoe ze het voordeel voor de patiënt ziet .”
38 | Te Gast | editie 03 2014
038_039_Samen.indd 38
20-11-14 17:41
S
inds 2011 werken de trombosedienst en de verpleeg- en verzorgingshuizen in de regio West-Friesland samen om patiënten te leren hoe ze zichzelf kunnen prikken. Coos Molenaar van de trombosedienst en verzorgende Indra Dekker van Lindendael vertellen over die samenwerking. Coos: “Inmiddels heeft de trombosedienst van het Westfriesgasthuis zo’n 750 patiënten opgeleid om deze meting zelf thuis uit te voeren en de uitslag via een online applicatie aan de trombosedienst door te geven. Daarnaast worden in alle verpleeg- en verzorgingshuizen ongeveer 500 bewoners die onder controle staan van de trombosedienst op dezelfde manier geprikt door de opgeleide verzorgenden. De dosering kan de patiënt of de verzorgende dan aan het einde van de dag via diezelfde applicatie inzien. Een groot voordeel voor mensen is dat de regelmatige gang naar een prikpunt of poli 1 dan niet meer nodig is. Het levert hen zoveel tijdwinst op. Ook tijdens bijvoorbeeld een vakantie is de tijdrovende klus om de controle ergens anders te laten uitvoeren niet meer aan de orde.” Indra is ook blij met de samenwerking: “Onze bewoners ervaren deze samenwerkingsvorm met de trombosedienst als zeer positief. De vingerprik is uiteraard minder belastend dan de naald! Daarbij zijn we in staat de prikmomenten beter af te stemmen op onze bewoners. We prikken wanneer het hun uitkomt. Een bijkomend voordeel is dat het de zorg minder tijd kost, want zij weten precies wanneer de bewoner beschikbaar is. Zij hoeven bijvoorbeeld niet te gaan zoeken. Het gebruik bevalt ook zeer goed, de waarden zijn eenvoudig door te geven en we krijgen sneller dan eerst de nieuwe doseerschema’s. Als een bewoner ‘doorschiet’ kunnen we nu sneller actie ondernemen. We hoeven immers niet te wachten tot de trombosedienst komt. Onze artsen kunnen daardoor ook sneller handelen. Dit is uiteraard in het belang van de gezondheid van onze bewoners.”
et Coos en enwerking m m sa e “D : S R COO stisch. We INDRA OVE ienst is fanta ed os b om tr e van d orbeeld zijn collega’s stemmen bijvo en en d n vi te goed nnen we weten elkaar Bij vragen ku f. a r a ka el d op werktijden goe a’s terecht!” en zijn colleg altijd bij hem
editie 03 2014 | Te Gast | 39
038_039_Samen.indd 39
20-11-14 17:41
DE VRIJWILLIGER
Susan Boes werkt alweer ruim een jaar als vrijwilliger in het Westfriesgasthuis. “O p de maandagmiddag werk ik als gastvrouw. Aan de hand van de opnamelijst begeleid ik patiënten die worden opgenomen in de kliniek. Ik vang hen op in de centrale hal en breng hen naar de afdeling. Als gastvrouwen/heren zijn we vaak de eerste mensen die deze patiënten in het ziekenhuis ontmoeten. We proberen hen op hun gemak te stellen, vaak zijn ze toch wat gespannen.”
“Naast begeleiding van de patiënten die worden opgenomen, treffen we ook mensen in de centrale hal met diverse vragen. De contacten kunnen soms best emotioneel zijn. Dat zorgt er wel voor dat geen enkele maandagmiddag hetzelfde is.” “Ik ben, zoals ze dat zeggen, een echt mensen-mens. Jarenlange ervaring bij de KLM als gastvrouw komt mij hier nu goed
van pas. Na een persoonlijke ervaring met het ziekenhuis in de familie heb ik gezien hoe belangrijk het is dat je als patiënt welkom geheten wordt. Gewoon dat men weet dat je komt en dat iemand je gerust stelt. Soms hebben we ook allochtone gasten, dan is het handig dat ik veel talen spreek. Het is al met al dankbaar werk. Ik voel me ook gewoon onderdeel van het ziekenhuis.”
40 | Te Gast | editie 03 2014
040_De_vrijwilliger.indd 40
20-11-14 17:43
DE ARTS-ASSISTENT
ANNE SCHELLEKENS
Anesthesioloog in opleiding In het Westfriesgasthuis worden jaarlijks bijna 50 medisch specialisten opgeleid. Grote kans dus dat u als patiënt één van hen ontmoet of bij één van hen onder behandeling bent. De 32-jarige Anne Schellekens uit Budel (Brabant) zit in haar tweede opleidingsjaar voor anesthesie.
D
e opleiding tot anesthesioloog duurt vijf jaar. Gedurende één jaar van die opleiding werken de anesthesiologen in een niet academisch ziekenhuis. Anne koos voor het Westfriesgasthuis. “In eerste instantie denk je dat het in de academische ziekenhuizen allemaal gebeurt. Maar dat is zeker niet waar. Ook hier worden veel complexe operaties uitgevoerd.”
Vind je die complexe operaties dan het boeiendst aan dokter zijn?
“Ach nee, zeker niet. Maar als je in opleiding bent, wil je alles wel een keer gezien hebben. Ik ga uiteindelijk voor het korte maar krachtige moment dat je contact hebt met mensen op een spannend moment uit hun leven.”
Vertel.
“Als anesthesioloog zorg je ervoor dat een patiënt zo goed mogelijk door een ingreep heen komt. Je brengt ze in slaap of geeft hen een ruggenprik. Allemaal handelingen waarbij patiënten zich aan je moeten toevertrouwen. Dat vind ik bijzonder. Het zijn intense contacten.”
Vinden patiënten het dan niet eng dat jij nog niet uitgeleerd bent?
“Dat maak ik zelden mee. Patiënten vertouwen er blijkbaar op dat het veilig is.”
En dat is zo?
“Zeker. Het is zo dat de opleidingslat heel hoog ligt maar dat het uiteindelijk altijd om de patiënt draait. Ik krijg in het Westfriesgasthuis veel ruimte om te leren in mijn opleiding Zo staat het ook bekend. Ik krijg veel verantwoordelijkheid, want daar leer je van. Maar mijn opleiders zorgen ervoor dat de patiëntveiligheid voorop staat. Dat is hier het hoofddoel. Dat merk je aan alles.”
Leg uit.
“Dat merk ik niet alleen aan hoe de medisch specialisten die mij opleiden zich gedragen, ook aan de manier waarop op de operatiekamers echt wordt samengewerkt als team. Chirurg, OK-assistent en anesthesioloog. Als de één druk is dan helpt de ander, ongeacht de ranking. Heel bijzonder. En de patiënten staan echt voorop. Als een operatie fors uitloopt wordt altijd gevraagd wie langer kan blijven om wel alle geplande operaties uit te voeren. Patiënten naar huis sturen doen ze hier echt alleen bij uitzondering. Dat vind ik mooi.”
Klinkt goed.
“En wat ik hier ook bijzonder vind ten opzichte van bijvoorbeeld een academisch ziekenhuis: iedereen doet z’n best jou te leren kennen. Ik liep laatst een marathon en kreeg zoveel reacties, kaartjes en berichtjes van collega’s, niet alleen van mijn eigen vakgroep of mijn jaargenoten.” editie 03 2014 | Te Gast | 41
tweets
wfg & twitter @WFGasthuis
Door WFG Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 4:33 PM - 9 Oct 2014 Wat staat er in een bevallingsplan? En wat is het nut van zo’n plan? Onze gynaecoloog Durk Berks geeft antwoord op http://t.co/RVE0QUzZE7 Westfriesgasthuis - @WFgasthuis – 2:12 PM - 7 Oct 2014 Wist Je Dat? Onze behandeling voor een nieuwe #heup was op tv @Wistjedattv. Gemist? http:// youtu.be/DK81cbCsQ9M?a #orthopedie Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 3:58 PM - 8 Oct 2014 Was je er zondag bij en voel je nu nog overal #spierpijn? De #uitslagen en foto’s van onze #Loop(t) staan online! Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 2:00 PM - 22 Oct 2014 Ons twitterspreekuur is begonnen! Stel nu je vraag aan onze orthopedisch chirurg Jeroen Steens. Gebruik bij je vraag #vraaghetWFG Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 4:07 PM - 23 Oct 2014 Spinazie uit #Lutjebroek. Wortels uit Sint Maarten. (H)eerlijk eten voor patiënten bij @WFGasthuis #dagvers #duurzaam Westfriesgasthuis - @WFgasthuis - 12:26 PM - 30 Oct 2014 Gisteren leverde taxibedrijf Kaijer boekjes van ’Mees Kees’ bij de kinderafdeling af. Dank! http:// tinyurl.com/meeskeesboekjes
over het WFG Kees van Delft - @KeesvDelft - 9:19 AM - 24 Oct 2014 Leuke repo Hart van Nederland over nieuw maaltijdconcept @WFGasthuis ism @ronblaauw http://bit.ly/1tpeaKB @HvHvn Marco van Soerland – @MvanSoerland - 7:15 PM - 4 Oct 2014 Deze trotse #vader is begonnen aan zijn 4 dag in deze functie (2e thuis). Dank aan de dames van het @WFGasthuis voor de goede zorg! Jan van Dale - @jvvandale5 - 5:54 AM - 30 Sep 2014 @WFGasthuis Vorige week dinsdag uitstekend geholpen door een medewerker bij het Zorginformatiepunt, ben zijn naam even kwijt. Dank man! dJGA Architecten - @dJGAarchitecten - 11:59 AM - 19 Sep 2014 Westfriesgasthuis toekomstproof. Interview met professor Hugo Keuzenkamp over de uitbreiding van @WFGasthuis #Hoorn http://t.co/U8j92Ki57c
Colofon Art direction 100% Ontwerpen & Edson Goes Coördinatie & eindredactie Afdeling Communicatie Redactie Fred Beemsterboer, Emmie Bobeldijk, Judith van Druten, Chantal Hofenk, Irene Hoogstraten, Marieke van der Horst, Lea Immen, Edy Klaassen, Marcel Klaver, Esther Muusse, René Nieuwenhuijse, Marloes Smit, Arthur Verhulst, Karssen Communicatie Fotografie Dewi Koomen-Bakker, Hans Makkink, John Oud, Mike Venekamp Adres Westfriesgasthuis, Communicatie, Postbus 600, 1620 AR Hoorn Mail communicatie@ westfriesgasthuis.nl Te Gast is een uitgave van het Westfriesgasthuis en wordt verstuurd naar zorgverleners in de regio. Alle geportretteerden (in woord en beeld) hebben hun toestemming gegeven voor publicatie. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
42 | Te Gast | editie 03 2014
042_Tweets_Informatie.indd 42
20-11-14 17:43
column
Waar roOK is…
B
Annemieke Mols Voor veel mensen heeft de operatiekamer iets mysterieus: je hoopt er nooit terecht te komen, maar we kijken er allemaal naar op TV. Voor Annemieke Mols is het operatiecomplex al meer dan 25 jaar haar dagelijkse werkterrein; eerst als OK-assistent en de laatste 15 jaar als leidinggevende. In haar openhartige column deelt ze haar belevenissen.
rand. Doodeng als je het mij vraagt. En ik moet er al helemaal niet aan denken dat het zou gebeuren bij ons op de operatiekamers. Toch moet ik er juist véél over nadenken, zodat we goed voorbereid zijn als het ooit eens echt mocht gebeuren. Ook al is dit nog nooit het geval geweest. Want op de OK hebben we te maken met patiënten die onder narcose zijn, veel medewerkers die dicht op elkaar staan en brandbare gassen. Daarom organiseerde ik afgelopen oktober een grote brandoefening voor alle OK-medewerkers. Want áls er ooit brand uitbreekt, moet iedereen precies weten wat ’ie wel en niet moet doen en wat er van hem verwacht wordt. En vooral rustig blijven en niet in paniek raken. Die brandoefening was natuurlijk zo realistisch mogelijk. Met behulp van een aantal trucjes en apparaten creëren we een eng-natuurlijke nepbrand, in een echte operatiekamer midden op het operatiecomplex. Er waren ook acteurs die gespecialiseerd zijn in het nabootsen van ernstig gewonden. Dat deden ze akelig echt, haast een beetje té. En ik heb in die jaren op de OK toch heel wat gezien Daar staan we dan met z’n allen in een speciaal geprepareerde operatiekamer, alsof we een gewone operatie uitvoeren, maar wachtend op wat komen gaat. Sommige collega’s hebben van mij een geheime instructie gekregen: zij spelen een bepaalde rol, maar hun collega’s weten dat niet. Plotseling ontstaat er brand op de operatietafel: vuur, rook, het licht valt uit, alles wordt uit de kast getrokken om het zo echt mogelijk te laten lijken. Ik zie dat sommige collega’s nu al wat zenuwachtig uit hun ogen kijken. Dan komen
mijn acterende collega’s in actie: één raakt zogenaamd in paniek, en de ander ‘valt flauw’. Ook de acteur-slachtoffers doen mee: gillend van de pijn en paniek maken zij de chaos compleet. Hoewel ik natuurlijk precies weet wat we aan ‘rampen’ hebben voorbereid, ben ik behoorlijk onder de indruk. Ik voel de verantwoordelijkheid voor de patiënt en mijn collega’s, maar heb toch ook de neiging om mijn eigen hachje te redden. Ahum. Dat had ik eigenlijk niet verwacht. Het was voor mij bepaald niet de eerste keer dat ik dit oefende. Bovendien ben ik in het verleden (toen nog in een ziekenhuis in Amsterdam) betrokken geweest bij de opvang na de Bijlmerramp en na de brand in café Het Hemeltje in Volendam. Dus ik weet uit eigen ervaring hoe ingrijpend een ramp kan zijn en hoe je kalm moet blijven… Die wijsheid heb ik nu weer opgefrist. Toch is zo’n brandoefening behalve nuttig (en oké, confronterend) ook best leuk. Je weg vinden door rookwolken, soms met een blinddoek voor, kruipend over de grond… laat ik het zo zeggen: je leert je collega’s eens op een andere manier kennen. En ja, soms krijgt iemand gewoon de slappe lach. Ik moet bekennen dat mij dat wel wat irriteerde: ik had de indruk dat zo iemand het kennelijk allemaal niet serieus nam. Totdat een brandweerman mij uitlegde: sommigen mensen krijgen nu eenmaal een lachstuip als ze onder druk staan. En, zoals hij dat zei: “als ze er nu ook wat om kunnen lachen, zijn ze des te rustiger als het ooit eens echt nodig is”. Dus volgend jaar oefenen we weer.
“Je leert je collega’s eens op een andere manier kennen”
wfg.nl/operatiekamer editie 03 2014 | Te Gast | 43
Ons West-Friesland
Boom in Wadway (Foto Dewi Koomen-Bakker)