Werk mee aan het bestrijden van luizen op school. Neem actief deel aan de luizenactie

KA

iedereen

PIOEN

Werk mee aan het bestrijden van luizen op school. Neem actief deel aan de luizenactie.

Achtergrondinformatie voor het schoolteam

Inhoudstafel Luizenactieplan Achtergrondinformatie

3

Weetjes

3 3 3 4 4

Werken aan een actieplan betreffende luizen via de Gezondheidsmatrix

5

Voorbeeldmatrix luizen

6

Hoofdluizen ...

7

Hoe neten en luizen opsporen?

7

De nat-kam-methode

8

Aandachtspunten luizenstappenplan

9

Uitgangspunten Belangrijk voor de ouders is … Belangrijk voor de school is … Aandachtspunten, tips

Een greep uit didactische materialen over luizen

10

Boekenlijst luizen

10 12 13 13 14 14 15

Spreekwoorden waarin het woord luizen voorkomt Misvattingen Stripverhalen - werkboekjes Brochures Projecten mutualiteiten Websites

Luizenactieplan Achtergrondinformatie Het beheersbaar houden van luizen op school is een gezamenlijke inspanning van school en ouders. In het begin van het nieuwe schooljaar willen we de luizenproblematiek op school onder de aandacht brengen. De West-Vlaamse CLB’s regio Brugge (netoverstijgend), de vier Logo’s vzw, de mutualiteiten en de Provincie West-Vlaanderen (Gezondheid en Preventie) hebben het project ‘iedereen KAMpioen’ uitgewerkt.

We doen een beroep op de medewerking van alle basisscholen en secundaire scholen. We vragen om tijdens de derde week van september de ouders te sensibiliseren en te motiveren om hun kinderen in die week te controleren op luizen. We ondersteunen het project via een aanbod van affiches, folders, stickers, luizenkammen, een instructiefilm en een map met achtergrondinformatie voor de school. De betrokken CLB’s in het werkingsgebied bezorgen dit aanbod aan de basisscholen en de secundaire scholen. Het betrokken CLB van het werkingsgebied bezorgt dit aanbod aan de scholen of de scholen halen zelf het campagnemateriaal op in het betrokken CLB of Logo. Tevens vragen we de aandacht van de scholen om in samenwerking met de ouders een beleid omtrent luizen uit te werken of het bestaande stappenplan te actualiseren.

Uitgangspunten Ouders zijn in staat om zelf luizen op te sporen met de nat-kam-methode. Ouders en school spreken een samenwerking af waarbij de school de ouders ondersteunt en aanspoort om regelmatig hun kinderen na te kijken. Dit gaat over: • het informeren en aanleren van de nat-kam-methode. • het afspreken van een periode(s) waarbij alle ouders hun kinderen nakijken via de nat-kam-methode en hoe ze daarvoor verwittigd of aangespoord worden. CLB ondersteunt bij vragen of problemen betreffende het omgaan met luizen.

Belangrijk voor de ouders is … weten wat luizen zijn en dat iedereen luizen kan krijgen. beseffen dat de nat-kam-methode de meest betrouwbare methode is om luizen op te sporen. Het is ook de aangewezen methode om luizen te behandelen. in staat zijn om zelf luizen op te sporen en te behandelen met de nat-kam-methode. inzien dat ze bij vaststelling van luizen bij hun kind dit moeten melden aan de school en welke afspraken van toepassing zijn. luizen kunnen niet enkel op school opgelopen worden. Bij vaststelling van luizen ook de andere gezinsleden nakijken en behandelen indien nodig.

Belangrijk voor de school is … de bereidheid om een beleid op maat betreffende luizen uit te werken waarin ook preventie een plaats heeft. Een handige tool hiervoor is de gezondheidsmatrix. • Een aanpak die vooraf goed is uitgedacht en gecommuniceerd, werkt beter dan acties die op het moment van een luizenprobleem nog vlug bedacht worden. • De school is niet de enige verantwoordelijke. Ze overlegt met het schoolpersoneel en met de ouders om de aanwezigheid van luizen beheersbaar te houden (bv. werking met kriebelteam1 of ouders die helpen bij de opsporing van luizen). • De school werkt een actieplan uit en maakt afspraken over de verwachte inspanningen van school, ouders en CLB. • De school beschikt over actuele informatie en ondersteunend materiaal om te werken en te sensibiliseren betreffende luizen. het promoten van de nat-kam-methode als de meest betrouwbare methode om luizen op te sporen. alertheid voor het taboe betreffende luizen bij sommige ouders en het brengen van boodschappen op een manier die niet beschuldigend overkomt. kinderen niet te weren van de school als ze luizen hebben. Ze mogen alle activiteiten (ook turnen en zwemmen, badmuts aangeraden) op school meedoen. weet dat het CLB in zijn werking extra aandacht besteedt aan de betekenis van luizen voor sociaal kwetsbare gezinnen. 1

Kriebelteam: ouders die op vrijwillige basis op afgesproken tijdstippen kinderen onderzoeken op luizen.

3

Aandachtspunten, tips Waak erover alle ouders te betrekken bij het luizenprobleem. Voor ‘kriebelteams’ of oudergroepen die helpen bij het opsporen van luizen op school zijn er de volgende aanbevelingen: • Kader de werking binnen het beleid omtrent luizen van de school. • Zorg voor een degelijke vorming van de oudergroep. • Schenk aandacht aan privacy en discretie. • Pas op voor een vals gevoel van veiligheid (kans dat de ouders niet meer zelf controleren). Wees kritisch voor reclame of een aanbod door firma’s van allerlei ‘luizenproducten’. Bij vermoeden of vaststelling van luizen worden verkleedkoffers gedurende een week niet gebruikt.

Weetjes Droge screening of droge-kam-methode levert meer vals negatieve resultaten op en is dus minder betrouwbaar. Preventief gebruik van chemische producten helpt niet en werkt resistentie in de hand. Bij toepassing van de nat-kam-methode moet er om de 3 à 4 dagen gekamd worden gedurende minstens 2 weken. Alleen zo worden alle luizen verwijderd vooraleer ze neten (eitjes) kunnen produceren. Door het gebruik van conditioner kunnen luizen zich moeilijker vasthechten aan de haren en kunnen ze vlotter verwijderd worden. Ouders gebruiken pas in 2de instantie chemische producten in de bestrijding van luizen indien de nat-kam-methode niet het gewenste resultaat oplevert. Jeuk wijst niet onmiddellijk op het hebben van luizen. Luizen springen niet maar kruipen snel. Was kledij, handdoeken en beddengoed op minimum 60°C. Luizen en neten op bv. mutsen, sjaals of knuffels overleven een nacht in het vriesvak niet. Eén week lang de muts, de sjaal of knuffels in een plastiekzak opbergen volstaat ook. Materialen die niet in de wasmachine mogen, kan je ook gedurende 48 uren buiten luchten. Maak kammen en borstels schoon in warm water (minimum 60°C) met een ontsmettingsmiddel.

4

Werken aan een actieplan betreffende luizen via de Gezondheidsmatrix Het beheersen van de aanwezigheid van luizen op school is een gezamenlijke inspanning van verschillende actoren binnen en buiten de school. Via een actieplan kunnen we de manier van omgaan met luizen door ouders, school en CLB uitschrijven. Luizenvrije scholen? Het zou mooi zijn, maar dat zullen we wellicht nooit voor mekaar krijgen. We kunnen wel een aantal streefdoelen voorop stellen en zo concreet mogelijk aangeven wat haalbaar kan zijn. Om een doel te bereiken, kan je verschillende wegen bewandelen. Afhankelijk van de situatie kan je voorkeur uitgaan naar één of meerdere acties. Meestal is het geen of/of-verhaal, maar een en/en-aanpak die het best werkt. Goed materiaal kan een actie ondersteunen en sterker maken. Belangrijk is ook het gepaste moment om die middelen in te zetten. Wanneer je als schoolteam gezondheidsacties uitwerkt, is het belangrijk om na te gaan op welke niveaus de acties gericht zijn. Zo zijn er activiteiten of projecten die zich richten naar individuele leerlingen, een klas, de hele school of de school en haar omgeving. Een kwaliteitsvol gezondheidsbeleid voeren op school betekent daarnaast ook werken vanuit de verschillende strategieën. Een gezondheidsproject kan vertrekken vanuit gezondheidseducatie. Hieraan een aanpassing van de omgeving koppelen (structurele maatregelen) kan gezond gedrag meer vanzelfsprekend maken. Vaak worden hierbij ook afspraken gemaakt. Tenslotte kan de school ook zorg en begeleiding voorzien voor individuele leerlingen of risicogroepen in de school. Een handig instrument om deze zaken uit te werken is de gezondheidsmatrix. Meer uitleg omtrent deze matrix vind je op http://www.vigez.be/index.php?page=5&detail=1655. Andere inspirerende matrices vind je op www.meesterlijkgezond.be .

Op de volgende pagina vind je een voorbeeldmatrix omtrent het thema luizen.

5

info over aanpak luizen op school melding van luizen schoolreglement website ouders helpen bij de screening

dialoog met ouderraad, schoolraad over visie, luizenbeleid, stappenplan, kriebelteam schoolreglement evaluatie ondersteuning door CLB indien kriebelteam: privacy garanderen voor leerlingen

ondersteuning individuele ouders door school en CLB samenwerking met externen themawerking luizen voor moedergroepen/kansengroepen samenwerking omtrent algemeen gezondheidsbeleid

laagdrempelig aanspreekpunt voor meldingen voorzien goed schoolklimaat luizenkam en conditioner aanbieden

algemeen luizenbeleid kriebelteam stappenplan bij besmetting op vaste tijdstippen oproep tot controle/ behandeling schoolreglement samenwerking met CLB inbreng leerlingen positieve houding kriebelteam kinderverzorgster voorkom stigmatisering op school leerling met luizen niet weren van school overleg met CLB

afspraken omtrent verkleedkledij en -koffer poppenhoek: bv. rollenspel i.v.m. opsporen van luizen klassikale screening: bij melding van luizen alle leerlingen van de klas nazien luizenkam en conditioner aanbieden

iedereen gebruikt altijd eigen borstel en kam bij het zwemmen mutsen en sjaals altijd in de mouwen verkleedkoffer tijdelijk op slot bij voorval

privacy respecteren kinderen uit haardgezinnen niet stigmatiseren geen uitsluiting van activiteiten

behandeling van leerlingen uit haardgezinnen (gezinnen met een hardnekkige aanwezigheid van luizen)

leerling/ouders melden besmetting privacy respecteren infobrief voor klas gebruiken directie/leerkracht spreekt ouder aan bij vermoeden

bij detectie: infobrief meegeven met leerling tweede controle bij blijvende besmetting: ouders motiveren tot begeleiding door CLB

structurele maatregelen

afspraken

zorg & begeleiding

individuele vragen opmerkingen

info over luizen en over het stappenplan: schoolkrant, folder, website infovergadering ouders samenwerking met ouderraad taboe doorbreken, dialoog demo nat-kam-methode

organiseren van een infovergadering voor schoolteam, kriebelteam stappenplan uitwerken . klasoverstijgend project omtrent luizen didactische hulpmiddelen . folders verspreiden

overbrengen kennis omtrent luizen: wat is een luis, hoe krijg je luizen, hoe raak je ze kwijt... . vaardigheden: aanleren nat-kammethode (zie volgende pagina) . didactische middelen gebruiken (zie syllabus)

educatie

omgeving

school

klas

leerling

Voorbeeldmatrix Luizen

6

Hoofdluizen ... Hoofdluizen zijn langwerpige insecten. Ze schuwen het licht en verplaatsen zich snel doorheen de haren. Daardoor zijn ze moeilijk te zien met het blote oog. Volwassen luizen kunnen drie tot vier millimeter groot worden. De kleur van een luis varieert van grijs tot bruin. Een volwassen vrouwelijke luis kan tot zes eitjes per dag leggen. Tegelijk produceert ze een soort lijm dat ze rond het eitje en het haar smeert. Zo ontstaat een stevig omhulsel rond het eitje. Dat vormt dan een neet. Neten zijn ongeveer 1 millimeter groot en hebben de lichaamswarmte van een mens nodig om zich verder te ontwikkelen. Een besmetting treft vooral kinderen tussen drie en twaalf jaar maar ook jongeren en volwassenen kunnen luizen hebben. Luizen worden voornamelijk overgedragen door direct contact. Ze kruipen, maar springen niet. Kinderen zijn zeer gevoelig aan een besmetting. Wacht niet tot je kind krabt om het haar te controleren! Tijdens het spelen en ravotten komen hun hoofden vaak tegen elkaar. Luizen kunnen hierdoor gemakkelijk verhuizen naar een ander kind. Soms wordt de besmetting ook via beddengoed, mutsen of kammen doorgegeven. Luizen planten zich zeer snel voort. Het is goed om regelmatig de haren van je kind na te kijken om een besmetting vroeg te kunnen vaststellen. Hoofdluizen voeden zich 5 tot 6 keer per dag met het bloed van de hoofdhuid. Een luis kan niet langer dan 30 dagen na het uitkomen overleven. Zodra luizen om de één of ander reden niet meer op het hoofd zitten, zijn hun overlevingskansen beperkt. Ze sterven immers als ze zich niet regelmatig voeden met bloed. Ze overleven iets meer dan 2 dagen zonder voeding. Luizen zijn ook gevoelig voor temperatuur en luchtvochtigheid. Ze sterven sneller bij heel lage of heel hoge temperaturen en lage luchtvochtigheid. Ook neten hebben het hoofd nodig om te overleven. Na 6 dagen op kamertemperatuur komt slechts 10% van de neten nog uit. Na 10 dagen op kamertemperatuur overleeft geen enkel neet.

Hoe neten en luizen opsporen? Neten zijn gemakkelijker op te sporen dan luizen. In tegenstelling tot schilfertjes, die los tussen de haren zitten zijn neten stevig vastgehecht aan het haar. Neten worden voornamelijk gevonden op de warmste plaatsen van het hoofd, zoals achter de oren, vooraan op het hoofd en in de nekharen. Verse, nieuwe neten zijn zeer dicht bij de hoofdhuid vastgehecht. Uit deze neten kunnen na enkele dagen nieuwe luisjes komen. Neten die zich verder dan een centimeter van de hoofdhuid bevinden zijn lege neten. Als je neten ziet is het belangrijk het haar te kammen met een luizenkam. Gebruik hiervoor bij voorkeur de nat-kam-test die je op de keerzijde vindt.

Luis

Neet

7

Maak het haar nat.

2 Gebruik een gewone shampoo.

4 Spoel het haar goed uit. Niet drogen.

Doe veel conditioner op het haar en verdeel.

7 Kam het haar van achter naar voor met een luizenkam.

10 Veeg de luizenkam af aan wit keukenpapier en kijk of je neten of luizen ziet.

13 Spoel de conditioner uit.

5

3 Was het haar.

6 Kam het haar los met een gewone kam.

8 Veeg de luizenkam af aan wit keukenpapier en kijk of je neten of luizen ziet.

11 Kam het haar van rechts naar links en van links naar rechts.

14 Droog het haar met een handdoek.

9 Het hoofd recht: kam het haar van voor naar achter.

12 Veeg de luizenkam af aan wit keukenpapier en kijk of je neten of luizen ziet.

15 Was de handdoeken, kledij en beddenlakens op min. 60 graden.

de nat-kam-methode

1

8

Aandachtspunten luizenstappenplan Is er een luizenstappenplan op school? Werd dit stappenplan gecommuniceerd naar de medewerkers van de school i.s.m. met het CLB? Is er genoeg kennis over luizen bij de leerkrachten? Weten de leerkrachten wat ze moeten doen? Is het bekend dat leerlingen naar school mogen blijven komen en alle activiteiten (ook turnen en zwemmen) mogen meedoen als ze luizen hebben? Heb je op school een meldpunt voor ouders en voor leerkrachten? Werd de meldingsprocedure gecommuniceerd naar de ouders bv. via het schoolreglement, website… Is er informatie te vinden over luizen op de website van de school? Hoe wordt er met de ouders gecommuniceerd over het regelmatig nazien (kammen) van hun kinderen op de aanwezigheid van luizen? Weten ouders dat de nat-kam-methode de aangewezen manier is voor het vaststellen van luizen en dat het ook een voorkeursbehandeling is? Is er een kriebelteam op school? Is het kriebelteam ervan op de hoogte dat ze kunnen beroep doen op het CLB? Is er een traject uitgestippeld wat te doen bij haardgezinnen?

9

Een greep uit didactische materialen over luizen Boekenlijst luizen Deze boeken zijn te ontlenen in de Openbare Bibliotheek en in de Gezondheidsbib.

IIIeeek, een Luis Erik van Os en Elle Van Lieshout, 2001, Uitgeverij Gottmer, ISBN: 90 257 32917, prijs: 9,95 euro Als mama erachter komt dat er een luis op Jan zijn hoofd woont, is het huis te klein. De jacht op Piet wordt ingezet met gemene shampoo en een harde kam. Net zolang tot Piet verdwenen is... Tenminste, dat denkt mama. Een prentenboek (met weinig tekst) over luis Piet die woont in het haar van kleuter Jan. Hoewel een luis er onder een vergrootglas uitziet als een monstertje, lijkt Piet De Luis in dit boek een heel vriendelijk beestje. De makers van het boekje willen op deze manier de angst voor de luis wegnemen. Bij kinderen zal dat lukken, maar bij ouders? Dat is maar de vraag. Vooral omdat de moeder in het boek wel erg paniekerig reageert als ze Piet de luis ontdekt. Een leuk boekje om het toch nog steeds beladen onderwerp wat gemakkelijker bespreekbaar te maken.

Voor wie: kinderen 1ste en 2de kleuterklas

Luuk de Luis Isabelle Gilboux, 2003, Mozaïek, een imprint van Uitgeverij Clavis, Amsterdam - Hasselt, ISBN: 90 448 0080 9, prijs: 14,95 euro Luuk de Luis is op zoek naar een lekker harig huis, waar hij voor altijd in kan wonen. Hij probeert verschillende hoofden uit, maar het valt telkens dik tegen. Van krulhaar wordt hij draaierig en in steil haar glijden zijn meubeltjes weg. Misschien heb jij wel het ideale haar voor Luuk ..... Of wil je hem niet op je hoofd? Dan lees je maar achter in het boek hoe je alle Luukjes weg kan houden. Een speels boek over een netelig probleem. Op de laatste twee bladzijden van het boek staat de nat- kam-methode op een kindvriendelijke manier uitgelegd.

Voor wie: kinderen 3de kleuterklas

Lies heeft luizen Gertie Jaquet, 2003, Uitgeverij Van Holkema & Warendorf, 32 blz, ISBN 90 269 9759 0, prijs: 6,99 euro. Lies woont in een flatgebouw en heeft er veel vriendjes. Op maandag speelt ze met Rosa met poppen en knuffels. Op dinsdag speelt ze prins en prinses met Luuk. Op woensdag gaat ze met Bas naar het park en ruilen ze hun jas, muts en sjaal. Op donderdag speelt Lies kapper met Sterre. Op vrijdag mag ze een nachtje logeren bij de tweeling Guusje en Goosje, allemaal samen in een groot bed. Op zaterdag gaat Lies bij Moo televisie kijken. En op zondag? Dan gaat Lies in bad en ontdekt papa dat ze luizen heeft. En ze is niet de enige... Vanaf maandag kan je in de illustratie al merken dat Lies jeuk heeft. Op elke pagina, bij elk nieuw bezoek, is ze aan het krabben in haar haar. Dat papa luizen ontdekt is geen verrassing meer. En dat alle vriendjes ook luizen hebben, is vanzelfsprekend. Het eindresultaat is voorspelbaar maar de reactie van Lies is origineel: we maken er een feest van! Op een grappige manier kan je lezen hoe je luizen kan doorgeven aan elkaar. En hoe het moet opgelost worden. Een vlotte tekst in AVI 5 zorgt voor een aangenaam leesboekje voor jonge lezers. De illustraties verklappen meer dan de tekst, zodat een opmerkzame lezer al snel doorheeft wat er gaat gebeuren.

Voor wie: Kinderen + 6 jaar

10

Krab Krabbel Krab Miriam Moss, 2001, Uitgeverij van Goor, ISBN: 90 000 33896, prijs: 11,75 euro Een fantastisch en grappig verhaal over luizen en een juf die dankzij de luizenplaag verliefd wordt op de directeur. Ook de prenten zijn prachtig. Het boek stimuleert de “speurzin” en de fantasie van kinderen (en volwassenen). Dit verhaal illustreert zeer goed hoe luisjes “pingpong” spelen tussen de verschillende hoofdjes. Als één iemand niet behandeld wordt (in het boek is dit de juf zelf ), dan begint iedereen weer binnen de kortste keren te krabben. In het verhaal springen luisjes wel van het ene naar het andere hoofdje. Dit is niet echt correct, want luisjes kunnen enkel kruipen. Maar afgezien van dit schoonheidsfoutje toch een sterke aanrader.

Voor wie: kinderen 1ste leerjaar, 2de leerjaar Ervaring van een leerkracht “Ik heb het boek eerst één keer voorgelezen. Meteen waren er kinderen die het een “vies” onderwerp vonden. Ze snapten niet dat daar een boek van is gemaakt. Gelukkig is het een heel grappig verhaal en gaat het behalve over luizen ook over een juf die dankzij de luizenplaag verliefd wordt op de directeur. Nadat ik het boek twee keer had voorgelezen, kregen de kinderen een A4tje. Dat moesten ze dubbelvouwen. Aan de ene kant tekenden ze hun eigen hoofd met extra veel aandacht voor het haar (ook kapsel en kleur) en met een pijltje moesten ze aangeven wat een luis een lekker plekje zou kunnen vinden (zoals op pagina 9 van het boek). Op de andere halve bladzijde tekenden ze diezelfde luis, maar dan heel erg uitvergroot (zoals op pagina 11 van het boek). Iedereen bedacht zelf wat die luis daar op dat moment aan het doen was. De tekeningen zijn mee naar huis gegaan. Ik heb er een briefje bij gedaan waarom we dit boek zo uitvoerig behandeld hebben. En nu maar hopen dat het onderwerp weer wat beter bespreekbaar is geworden. In mijn klas in elk geval wel.” Bron: Pompoen, maart 2004

Mik en Moek, een luis in huis Agnes Verboven en Leo Timmers; Clavis uitgeverij Hasselt, 23p., prijs: 7,3 euro Mik heeft jeuk. Je moet in bad, zegt Moek. Je bent vuil. Na het bad jeukt het nog. Moek kijkt nog eens goed. Ik zie het al, zegt Moek, je hebt een luis in je haar.

Voor wie: kinderen vanaf 6 jaar

Brammert en Tissie hebben luizen ISBN 9789030395225, prijs: 9,95 euro Prentenboek over Tissie, een meisjesmuis, die bij Brammert, een beer woont. Ze krijgen luizen van Sjakie, een beer die op straat leeft en Tissie met schoolwerk helpt omdat hij vroeger onderwijzer is geweest. De enorme kriebel verdwijnt pas als ook Sjakie zich goed gewassen heeft en met een handdoek om zijn hoofd loopt. De tekst bestaat uit dialoog met korte vraag- en antwoordzinnen. De aangeklede dieren gedragen zich als mensen. De aquarellen zijn in zachte pasteltinten slordig ingevulde pentekeningen in bruine inkt, waarop veel details te zien zijn. Op de kaftbladen staan kinderlijk getekende luizen in zwart-wit.

Voor wie: kinderen vanaf 5 jaar

11

Hoofdluis ISBN 9789030395225, prijs: 9,95 euro Welke kriebelbeestjes leven graag in het haar van mensen en veroorzaken veel jeuk? Als je hoofdluizen hebt geantwoord, dan heb je het goed! In Hoofdluis lees je wat hoofdluizen zijn, wat de symptomen zijn en hoe je hoofdluizen kunt behandelen en voorkomen.

Voor wie: kinderen tot 12 jaar

Sint heeft luizen Bart Demyttenaere & Marijke van Veldhoven, 2007 , ISBN 9789044805987, prijs 13,95 euro Het is begin december. Sinterklaas, alle pieten, het paard en zelfs Slinger de hond zijn gek geworden. Gek van de jeuk, want er woedt een ware luizenplaag in huis. De pieten gaan het probleem met van alles te lijf: meiklokjesschuim, lavendelzeep, zelfs luizenshampoo... Maar niets helpt. Er moet snel iets gebeuren, want het feest van Sinterklaas komt eraan! Een jeukend grappig sinterklaasverhaal!

Voor wie: kinderen vanaf 4 jaar

Luizen en vlooien William van den Akker, 1998, Walters Noordhoff, Houten/Groningen, ISBN 90 05 009586 Een informatief boek over luizen, vlooien en andere parasieten. Het boek geeft op een begrijpelijke manier uitleg over de behandeling in geval van besmetting. Luizen en vlooien zijn geen populaire insecten. Heb je zelf eens luizen of vlooien gehad? Dat is niet leuk en dat weet Jaqueline (het hoofdpersonage) maar al te goed. Ze zoekt hulp bij haar papa en bij de apotheker. Ze leert om het taboe te doorbreken en informeert alle juffen over haar probleem. Ze ontdekt ook dat een vriendinnetje de luizen in de klas “gebracht” heeft, maar die durfde het niet te vertellen aan de juf. Wat er verder gebeurt, kunt u in het boek lezen.

Voor wie: kinderen 4de , 5de , 6de leerjaar

Spreekwoorden waarin het woord luizen voorkomt Geen levende luis te bespeuren: Er is niemand. Iemand erin luizen: Iemand voor de gek houden, erin laten lopen. Een leven hebben als een luis op een zeer hoofd: Een kalm, gemakkelijk leven. Hongerige (magere) luizen bijten scherp: Met de armste lieden heeft men het meeste last. Hij is zo kaal als een luis: Hij is zeer arm. Er is niets meer bij hem te halen. Hij heeft geen luis om dood te drukken: Hij is zeer arm. Er is niets meer bij hem te halen. Hij is uit de luizen: Hij is uit een netelige toestand gered. Zijn eigen luizen bijten hem: Hij wordt gekweld door hen die hij zelf kweekt en voedt. Vertrek met je luizen: Pak je biezen. Er kan geen luis over zijn lever lopen: Hij is heel snel geïrriteerd. Luizenbaan: Gemakkelijk baantje, waar op een gemakkelijke manier, in prettige omstandigheden veel geld mee kan worden verdiend. Luizenleventje: gemakkelijk leventje, waarin alles vanzelf gaat. Luizenstreek: Gemene streek. Een hongerige luis: Een begerig mens.

12

Misvattingen Luizen springen. Als je luizen hebt, heb je vies haar. Alleen kinderen kunnen luizen krijgen. Luizen komen voor in donker haar. ...

Stripverhalen - werkboekjes

De natkambende: een reeks stripverhalen over de nat-kam-methode Uitgeverij Vakantieblaadjes, Mandelvijver 2, 8720 Wakken, T 056 60 09 64, F. 056 61 45 89, [email protected], prijs: 1,5 euro per boekje te bestellen op www.natkambende.be

Kleuters: Een stripverhaal over vier vriendjes (Bram, Lies, Bieke, Tom) die met luizen te kampen hebben. Bieke, als eerste “slachtoffer”, panikeert wanneer ze verneemt dat ze luizen heeft. Ze is bang dat niemand met haar zal willen spelen. Bram legt haar uit wat ze moet doen om van de luisjes af te geraken. Hij vindt raad bij zijn moeder die veel weet over de nat-kam-methode. Het tweede deel is een werkboek met prentjes voor begrijpend lezen, puzzels, doolhoven en kleurplaatjes.

1ste leerjaar: Hetzelfde stripverhaal, maar op niveau van het eerste leerjaar. Bram, Bieke, Lies en Tom richten op school een “Natkambende” op, waar de leden zich ertoe “verbinden” om de nat-kam-methode te gebruiken. Een bewijs dat massaal en correct ingrijpen altijd goede resultaten geeft. Het tweede deel met prentjes, puzzels, doolhoven en kleurplaatjes spreekt de kinderen aan. Op een speelse manier fixeren ze de kennis die van uit het boek verworven is.

2de leerjaar: Een uitgebreide versie van de “Natkambende – kleuter”. Er wordt nadruk gelegd op de gemakkelijkste en doeltreffendste nat-kam-methode, uitgelegd stap per stap. Het werkboek bestaat uit uitgebreide lees- en schrijfoefeningen, puzzels, kleurplaatjes, invuloefeningen.

3de - 4de leerjaar: Een werkboekje met stripverhaal voor kinderen vanaf het 3de leerjaar, waarin op ludieke manier aangebracht wordt hoe luizen verhuizen van het ene hoofd naar het andere. Het belang erover te spreken komt ruim aan bod en er wordt aangetoond hoe de luizenplaag op heel eenvoudige wijze kan bestreden worden met de nat-kam-methode. Elke woens-

13

dagnamiddag komen Bram, Bieke, Tom en Lies samen in hun clubhuis. Op een middag is Bieke er niet. De vrienden gaan haar opzoeken en vinden haar verdrietig terug op haar kamer. Ze wil niemand zien, want ... ze heeft luizen en denkt dat haar vrienden haar niet meer willen in het clubhuis. Na een aantal gesprekken met volwassenen en de directeur richt het viertal een natkambende op in de school. Als je lid wordt van de bende krijg je een lidkaart en verbind je je ertoe de nat-kam-methode toe te passen en zo samen te werken aan een luizenvrije school.

5de - 6de leerjaar: De eerste helft van het boekje bevat een stripverhaal, de tweede helft bevat een werkboekje, aangepast aan de leeftijd, met quizvraagjes, kruiswoordraadsels, knutselblaadjes over het leven, verhuizen en bestrijden van de luis.

Brochures Luizen. Hoofdluizen, vervelende kriebelbeestjes http://www.cm.be/diensten-en-voordelen/advies-en-informatie/publicaties/folders-brochures.jsp?pubId=237 Luizen op school De folder ‘Luizen op school’ is een initiatief van JOETZ vzw, St-Jansstraat 32, 1000 Brussel. www.joetz.be > tabblad gezondheid en verder naar “met de handen in het haar?”. Als het kriebelt moet je kammen Brochure van Bond Moyson, 16 p. www.bondmoyson.be Iedereen KAMpioen www.west-vlaanderen.be/iedereenkampioen

Projecten mutualiteiten Bond Moyson Project ‘Als het kriebelt moet je kammen’. Je kan op de website de gelijknamige brochure, een powerpointvoorstelling en een quiz aanvragen om te gebruiken bij een vormingsactiviteit of infoactiviteit. www.bondmoyson.be > kies je provincie > ‘luizen’ intikken bij de zoekmachine bovenaan de website. Christelijke mutualiteit: Schoolproject ‘Hoofdluizen…vervelend kriebelbeestje’ voor de kleuterklassen. Je kan op de website de folder ‘Hoofdluizen, vervelende kriebelbeestjes’ bestellen met uitleg van de nat-kam-methode. Scholen krijgen een luizenkam voor 1 kleuterklas (en een eventuele parallelklas) en er is een instructiefilm ter beschikking over de nat-kam-methode. Gratis www.cm.be > ziekte en behandeling > klachten en ziekten > hoofdluizen Euromut onafhankelijk ziekenfonds: Er staat een dossier van luizen op de website. Geen folder of projecten. www.euromut.be > ‘luizen’ intikken bij de zoekmachine bovenaan de website. Liberaal ziekenfonds: Er staat korte informatie over luizen op de website. Geen folder of projecten. www.liberalemutualiteit.be > ‘luizen’ intikken bij de zoekmachine bovenaan de website.

14

Websites De vier West-Vlaamse Logo’s www.logobrugge-oostende.be www.logoleieland.be www.logomiddenwvl.be De West-Vlaamse CLB www.clbbrugge.be www.clbdeklaver.be www.iclb.be www.clboostkust.be www.clbgo-oostende.be www.clboostende.be www.clbkortrijk.be www.vclbgroeninge.be www.clbwesthoek.be www.vclb-veurne.be www.clbtielt.be www.vclbweimeersen.be www.clbroeselare.be www.clbtorhout.be www.vclbizegem.be www.clb-ieper.be www.clbleieland.be www.clb-poperinge.be Andere links www.gezondeschool.be www.gezondheidsbib.be www.zorg-en-gezondheid.be/luizen.aspx www.klasse.be www.west-vlaanderen.be

15