Elke vierde dinsdag van de maand

Nieuws over dementie van zorgverlener tot mantelzorger in de regio

Iedereen is druk in de weer om alles nog voor het einde van het jaar af te ronden. Een frisse start te maken met goede voornemens in 2016. Maar eerst de kerstdagen. Op de valreep naar het nieuwe jaar de laatste nieuwsbrief voor 2015. Hopelijk wil je ook in 2016 de nieuwsbrief blijven lezen en een bijdrage leveren door nieuwtjes over dementie uit onze omgeving door te geven. Dat zorgt ervoor dat deze nieuwsbrief kan blijven bestaan. Om alvast een tipje van de sluier op te lichten, 2016 wordt een bijzonder jaar voor twee Alzheimer Cafés in de regio. Zij bestaan 12,5 jaar. Bovendien hebben wij vrijwilligers die net zo lang het Alzheimer Café bijstaan. Wij zetten hen de komende tijd graag in het zonnetje. Speciale dank gaat uit naar Simone Saarloos voor haar columns in deze nieuwsbrief en naar Sandra Zwijsen voor haar artikel ‘Grip op probleemgedrag bij dementie’. Verder wenst de redactie je mooie kerstdagen en een goed 2016. Wij hopen van harte dat je je samen met ons wilt inzetten voor een dementievriendelijke samenleving! Heb je informatie over dementie en wil je dat delen? Stuur dan je reactie naar de redactie zodat wij die kunnen plaatsen in de volgende nieuwsbrief. Elke bijdrage is welkom! Redactie

1

Nieuwsbrief afdeling Veluwe Vallei-Grebbe – december 2015

Café/Trefpuntkalender Café Ede

Elke derde donderdag van de maand

Trefpunt Oosterbeek/Renkum

Elke tweede maandag van de maand

Café Veenendaal

Elke derde dinsdag van de maand

Café Wageningen

Elke vierde dinsdag van de maand

Pop-up Trefpunt Rhenen

9 februari 2016

Via www.alzheimer-nederland.nl/vvgrebbe kun je meer lezen over datum, tijdstip en onderwerp in het Alzheimercafé of -Trefpunt in de buurt.

Rood valt in de prijzen De tafel in de woonkamer is bedekt met tijdschriften. Geen stapeltjes, maar netjes naast elkaar. Sommige opengeslagen, andere op zijn kop of ondersteboven. Gert staat er gespannen bij te kijken. Hij heeft nog een stapeltje in zijn hand. Het is mij onduidelijk of die er ook nog bij moeten. Even dacht ik dat de tijdschriften willekeurig op de tafel lagen, maar na wat langer kijken zag ik dat vooral de pagina’s met flink wat rood erop uitgestald lagen. Ik merk nu pas dat in deze tijd van het jaar met al die feestdagen er heel wat rood gebruikt wordt in de bladen. Eén tijdschrift houdt Gert stevig vast. Het is het kerstnummer van de Allerhande van Albert Heijn. Gert wijst naar een van de tijdschriften op de tafel: “Kijk. Daar. Wij ook.” Gefeliciteerd! zie ik staan, een advertentie van de NVM waarin Vrij Nederland gefeliciteerd wordt met het 75-jarig bestaan. Wrang dat de blijdschap over dit feit voor Vrij Nederland niet lang heeft mogen duren. Maar dat realiseert Gert zich niet. “Wij hebben een prijs! Allemaal.” Gert onderstreept nadrukkelijk met een vinger de eerste vier rode letters van het woord Allerhande op het tijdschrift in zijn hand. De link tussen de bladen is dus niet alleen de kleur rood, maar ook losse woorden die samen zijn hersenspinsel vormen dat ook wij een prijs gewonnen hebben. “Wat is dat dan voor prijs, Gert?” Gert kijkt me verbaasd aan. “Een prijs!” En dat is niet de enige prijs die ons volgens Gert te wachten staat: elke avond kijken we naar het tv-programma ‘De slimste mens’. Gert heeft het idee dat ik echt meedoe met dit programma en dat ik ga winnen. Kijk, dat hij denkt dat ik de slimste mens ben: dat is nou weer eens ontzettend lief!

2


Fijne feestdagen. Simone Saarloos weblog: simonesaarloos.blogspot.com december 2015 Simone is partner en mantelzorger van Gert. Zij schrijft voor deze nieuwsbrief een column over hun persoonlijke belevenissen en ervaringen met de ziekte dementie.

Activiteitenagenda Afdeling Veluwe Vallei-Grebbe zit niet stil. Naast het organiseren van de Alzheimer Cafés in de regio, de Wereld Alzheimer Dag, belangenbehartiging bij de gemeenten, deelname aan de Ketenzorg Dementie en werkgroepen doen wij ook nog andere activiteiten.

Datum 1 en 3 februari 2016

Activiteit Voorlichting EHBO vereniging Ede

Grip op Probleemgedrag bij dementie Door: Sandra Zwijsen, psycholoog bij Quarijn Gedragsveranderingen komen veel voor bij dementie. Sommige mensen worden heel teruggetrokken (apathisch), anderen worden steeds vaker boos of onrustig. Dit probleemgedrag is dikwijls een reden om over te gaan tot opname in een verpleeghuis. In Nederlandse verpleeghuizen wonen dan ook veel mensen die probleemgedrag vertonen; ongeveer 80% van alle verpleeghuisbewoners met dementie vertoont zulk gedrag. Er zijn verschillende Nederlandse en Internationale richtlijnen over probleemgedrag bij dementie waarvan professionals gebruik kunnen maken. Deze richtlijnen benadrukken bijvoorbeeld dat het belangrijk is om gedragsveranderingen tijdig te signaleren en met behandelaars (dokter, psycholoog) te bespreken. Op deze manier kun je probleemgedrag voor zijn; voorkomen is immers beter dan genezen! Daarnaast is het van cruciaal belang dat er altijd gezocht wordt naar de onderliggende oorzaak van het gedrag.

3


Verzorgende: En het mooie vind ik ook wel dat wij dan gezien worden als experts, omdat wij gewoon de hele dag op de woning zijn, dat je dan ook gehoord wordt over wat jouw bevindingen zijn Probleemgedrag kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een lichamelijke behoefte (bijv. honger, pijn, naar de wc moeten), door angst, verwardheid of overprikkeling. Het is dan natuurlijk beter om de oorzaak weg te nemen, dan om het gedrag zelf aan te pakken met bijvoorbeeld medicijnen. Ten eerste zijn medicijnen die het gedrag beïnvloeden vaak niet effectief en hebben ze wel forse bijwerkingen. Maar daarnaast wil je natuurlijk voorkomen dat iemand die onrustig is doordat hij pijn heeft medicatie krijgt die hem suf maakt in plaats van de pijn wegneemt!

Arts: een voordeel is het structuur terugkrijgen, van hoe pak ik het aan?[…] Het haalt een beetje het grijze gebied weg. Hoewel professionals het dus eens zijn over de juiste aanpak van probleemgedrag bij dementie, blijkt dit in de praktijk vaak niet goed te gebeuren. Behandelaars worden vaak laat betrokken en gaan vlug over tot een behandeling, zonder een grondige analyse te maken. De effecten van de behandeling worden ook niet altijd goed geëvalueerd. Om de aanpak van probleemgedrag in Nederlandse verpleeghuizen te verbeteren werd het zorgprogramma ‘Grip op Probleemgedrag’ ontwikkeld. Zorgprofessionals (verzorging, verpleging, psycholoog, arts, etc.) volgen 2 trainingen over oorzaken van probleemgedrag en het belang van gestructureerd werken. Vervolgens kunnen de zorgprofessionals aan de slag met verschillende werkbladen. Zo wordt de zorg geholpen bij het tijdig signaleren via de ‘monitor gedragssymptomen’, die halfjaarlijks wordt ingevuld. Als er sprake is van probleemgedrag vult de verzorgende een analyseblad in over het gedrag (o.a. omschrijving gedrag, wanneer vindt het gedrag plaats, wat heb je al geprobeerd, etc.). Vervolgens schakelt de zorg de arts of psycholoog in, die elk hun eigen analyseblad hebben dat gebaseerd is op de richtlijn van hun beroepsgroep. Na de analyse volgt het opstellen van een behandeldoel, het maken van het behandelplan en het afspraken maken over de evaluatie. Grip op Probleemgedrag is tussen februari 2012 en oktober 2013 ingevoerd op 17 afdelingen van verpleeghuizen door heel

4


Nederland. Er is onderzoek gedaan naar de tevredenheid en de effectiviteit van werken met het zorgprogramma. Uit interviews kwam naar voren dat men werken volgens het zorgprogramma prettig vond en dat er meer duidelijkheid ontstaat over wie er nu precies wat en wanneer moet doen als er probleemgedrag speelt. Ook uit de vragenlijst metingen bleek dat de werktevredenheid onder verzorgenden toenam en dat het gebruik van Grip op Probleemgedrag niet leidde tot meer werkdruk.

Psycholoog: Ik denk dat het overleg tussen arts en psycholoog vaak langs elkaar heen loopt […] En dan denk je ‘waar komt het effect nu vandaan?’ Dat zijn denk ik wel valkuilen die je nu kunt voorkomen. Het onderzoek wees ook uit dat Grip op Probleemgedrag leidt tot een vermindering van verschillende vormen van probleemgedrag én dat er minder gedragsbeïnvloedende medicatie (psychofarmaca) werd gebruikt. Omdat er op sommige afdelingen implementatieproblemen waren, werd het zorgprogramma in 2015 gedigitaliseerd en aangepast. Het aangepaste programma is in een pilot getest en gebruiks-vriendelijk bevonden. Vanaf maart 2016 kunnen alle Nederlandse zorginstellingen het programma aanschaffen via opleidingsinstituut GERION. Het onderzoek naar Grip op Probleemgedrag werd uitgevoerd door dr. S.A. Zwijsen. Een digitale versie van haar (Engelstalige) proefschrift is op te vragen via [email protected]

Informatiestand in ziekenhuis Ede Op 8, 10, 15 en 17 december stond afdeling Veluwe Vallei-Grebbe van Alzheimer Nederland met een stand in de centrale hal van het ziekenhuis. Bezoekers van ziekenhuis Gelderse Vallei konden hier terecht met hun vragen over dementie en Alzheimer of voor informatiemateriaal. Ook konden bezoekers kennismaken met een Alzheimer Café. Op 8 december gaf geriater André Janse een lezing. Het publiek kreeg gelegenheid om vragen te stellen over dementie als mantelzorger, belangstellende of iemand met dementie en konden zo hun persoonlijke ervaringen met elkaar delen.

5


De dag door met dementie In januari 2016 verschijnt het nieuwe boek van dr. Anneke van der Plaats. In dit boek staan praktische tips die laten zien hoe je een prettiger en ontspannen omgang met mensen met dementie kunt hebben. Voor meer informatie: www.dementie-winkel.nl.

De Tovertafel creëert geluksmomenten De Tovertafel is een kastje dat je boven een willekeurige eettafel hangt, dat allemaal beelden kan projecteren op de tafel. Zoals visjes, vlinders, of herfstblaadjes. Een infrarood sensor detecteert handen op de tafel. Zo kan iemand met dementie bijvoorbeeld blaadjes van de tafel ‘vegen’, visjes verjagen, of een bal overtikken. Het doel is om de apathie van iemand met dementie te doorbreken, en hem of haar in beweging te brengen. De Active Cues Tovertafel is een speels product voor ouderen in de midden tot late fasen van dementie. Interactieve spellen, bestaand uit lichtprojecties op tafel, reageren op handen armbewegingen en stimuleren de ouderen zowel in fysieke activiteit als sociale interactie. De Tovertafel is ontwikkeld tijdens het vierjarige promotieonderzoek van Hester Anderiesen, voor een groot deel in samenwerking met de doelgroep zelf. De Tovertafel sluit daarom perfect aan op hun behoeften en wensen. Verpleeghuis Wendhorst in Heerde is de allereerste die een Tovertafel van Active Cues in gebruik heeft genomen. Bedenker Hester Anderiesen: “Het is fantastisch als iemand met dementie opeens beginnen te schaterlachen.”

6


Zorgrobot Zora aan het werk bij mensen met dementie Zorgorganisatie Opella experimenteert bij dementerende bewoners met de zorgrobot Zora. De robot, waarvan er nu zo'n 50 in Nederland en België verkocht zijn, is door Opella aangeschaft. Hij wordt onder meer gebruikt om gymlessen aan ouderen te geven. In verpleeghuis Walraven wordt Zora ook ingezet bij dementerende bewoners. De ouderen zijn vanwege hun dementie Zora soms al na 5 minuten vergeten, maar het positieve gevoel dat ze krijgen, blijft uren bestaan. Het kleine robotje maakt de tongen flink los bij de dementerende ouderen en zet hen ook aan het bewegen. Zora is ook een robot die de eenzaamheid moet verdrijven. Het is een toekomstbeeld dat sommigen omarmen en anderen juist verafschuwen. Zora is meer dan alleen een sport- en spelmaatje. Voor sommige ouderen wordt Zora een vriend of vriendin die veel ouderen missen.

Mentorschap Er zijn mensen die, door ziekte of beperking, onvoldoende in staat zijn om op het gebied van zorg en welzijn de regie over hun leven te voeren en de gevolgen van hun keuzes en beslissingen niet (volledig) overzien. U kunt dit opmerken als familielid, hulpverlener in een zorginstelling, bewindvoerder of als ambtenaar van een gemeente. Als iemand (tijdelijk) zelf geen beslissingen kan nemen (dat wil zeggen op het gebied van zorg en welzijn wilsonbekwaam is) kan de mentor dat voor hem/haar doen. De mentor geeft advies en neemt, zoveel mogelijk in overleg met hem/haar, beslissingen op het gebied van verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Van deze werkzaamheden legt de mentor verantwoording af aan de rechter. Een familielid of bekende kan als mentor optreden. Als dit niet mogelijk is, omdat familie of kennissen ontbreken of daartoe niet in staat zijn, dan biedt de wet de mogelijkheid om mentorschap aan te vragen en iemand “van buiten” tot mentor te benoemen. Dit kan een beroepsmentor of een vrijwillige mentor zijn.

7


De rechten en plichten van hulpverleners en cliënten zijn o.a. vastgelegd In de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). In deze wet is de vertegenwoordiging van cliënten die niet zelf kunnen beslissen, geregeld. Wat is een mentor Een mentor neemt beslissingen op het gebied van zorg en welzijn en doet dit zoveel mogelijk in samenspraak met de cliënt, of als dat niet (meer) mogelijk Is in de geest van de cliënt. Een eerste voorwaarde daarbij is dat de mentor de cliënt zo goed mogelijk leert kennen en een vertrouwensrelatie met hem/haar opbouwt. Op basis daarvan kan de mentor aan de cliënt goede ondersteuning bieden bij beslissingen op het persoonlijk vlak. Mensen die vrijwillig mentor willen zijn, hebben vaak ervaring en feeling met de zorg en zijn bereid de tijd te nemen voor hun cliënt. Voor veel cliënten is dit van grote waarde. Daarom wordt, als er geen familie is, vaak een vrijwillige mentor gezocht via Mentorschap Oost Nederland. De mentor hoeft geen specifieke kennis van zorg en welzijn te hebben. De professional moet immers uit kunnen leggen waarom bepaalde zorg/behandeling in het belang is van de cliënt. De mentor moet die uitleg kunnen begrijpen en een gesprek hierover kunnen aangaan. Taak van mentor Belangrijkste taak van een mentor is het behartigen van de belangen van cliënten op het gebied van zorg en welzijn. Hij maakt afspraken met zorgverleners en doet dat zoveel mogelijk in samenspraak met de cliënt en indien dat niet meer mogelijk is, in de geest van de cliënt. Goede en betrouwbare mentoren Een goede koppeling tussen mentor en cliënt is essentieel, omdat zij vaak langdurig met elkaar optrekken. Daarom betrachten wij grote zorgvuldigheid bij de match tussen cliënt en mentor. Stichting Mentorschap Oost Nederland biedt betrouwbare en kwalitatief goede rnentoren. MON leidt vrijwillige mentoren op, koppelt hen aan cliënten en begeleidt ze in de uitoefening van het mentorschap. Ons kwaliteitssysteem is gecertificeerd door “GOED GEREGELD”, een landelijke kwaliteitsonderscheiding voor vrijwilligersorganisaties en maatschappelijke instellingen, die voldoen aan de door de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) gestelde kwaliteitscriteria. Wie kan een verzoek doen Een aanvraag voor mentorschap kan worden gedaan door de cliënt, familie, voogd, openbaar ministerie, zorgaanbieder of bewindvoerder. Hiervoor moet een aanvraagformulier worden ingevuld en opgestuurd naar de rechtbank. Stichting Mentorschap

8


Oost Nederland ondersteunt u daarbij, zorgt dat alle benodigde papieren bij de aanvraag aanwezig zijn en begeleidt de aanvraag. De kosten van het mentorschap .Mentorschap is niet gratis. Voor de benoeming van een mentor door de kantonrechter moet eenmalig griffierecht worden betaald. Wat een cliënt vervolgens moet betalen voor de uitvoering van het mentorschap wordt jaarlijks vastgesteld door het Landelijk Overleg Voorzitters Civiel en Kantonsectoren (LOVCK). Zo nodig kan de cliënt of diens bewindvoerder een beroep doen op bijzondere bijstand in zijn/haar gemeente. De gemeente beoordeelt de aanvraag en doet onder andere een inkomens- en vermogenstoets. Stichting Mentorschap Oost Nederland besteedt het geld aan onkostenvergoedingen voor mentoren en aan hun begeleiding door onze coördinatoren. Wanneer eindigt het mentorschap? Het mentorschap eindigt, zodra het niet langer noodzakelijk is, bijvoorbeeld, omdat de cliënt zelf weer vaardig genoeg is om over zijn/haar zaken met betrekking tot zorg en welzijn te beslissen. Met het overlijden van de cliënt eindigt het mentorschap van rechtswege. Het kan ook zijn dat de kantonrechter een einddatum vastlegt. Als de cliënt of de mentor de samenwerking wil beëindigen, kan hiertoe bij de kantonrechter een verzoek worden ingediend. In de regel zal de rechter met een verzoek om beëindiging instemmen, mits is voorzien in goede vervanging. Contact Stichting Mentorschap Oost Nederland heeft twee coördinatoren in dienst. Daarnaast is er een administratieve kracht. Voor al uw vragen over mentorschap, het aanvragen van een mentor en/of aanmelden als vrijwilliger om mentor te willen worden, kunt u bij hen terecht. E-mail: [email protected] of telefoon 06 23 499 076.

Suggesties, ideeën of nieuws Heb jij iets nieuws of ervaringen te melden als ervaringsdeskundige, dementerende of zorgverlener die wij kunnen opnemen in de nieuwsbrief? Je kunt dit dan doorgeven per e-mail via [email protected]

9


Aan- en afmelden nieuwsbrief Wil je de nieuwsbrief persoonlijk per e-mail ontvangen of je wilt je afmelden? Dit kan door een e-mail te sturen naar: [email protected] De gepubliceerde nieuwsbrieven kun je nalezen via www.alzheimer-nederland.nl/vvgrebbe onder nieuwsbrieven.

Help Alzheimer overwinnen. Dan hoeft niemand zichzelf te verliezen. Vragen over dementie? Bel de Alzheimertelefoon 0800 - 5088 dag en nacht bereikbaar

Vragen over onze activiteiten? Alzheimer Nederland Afdeling Veluwe Valei-Grebbe Jan van Riebeeckweg 90 6861 BJ Oosterbeek T 06 – 428 49 582 E [email protected] Bezoek ons online via www.alzheimer-nederland.nl/vvgrebbe twitter: @alzheimernl redactie: Agnes Lagerweij

10


Elke vierde dinsdag van de maand

Recommend Documents