Elke dag valt er weer iets nieuws te ontdekken

26 januari 2012 – nummer 2

Studenten leveren Olympische prestatie

Digitaal portaal vergroot zelfregie

Onderzoek naar psychosociale zorg

‘Aapje hoort overal waar kinderen komen’

Bezuinigingen komen hard aan

Maar liefst zeven van de twaalf podiumplaatsen van de Geneeskunde Olympiade waren voor VUmcstudenten ▶ pagina 2

Het Alzheimercentrum heeft een digitaal portaal gelanceerd om patiënten meer grip te geven op hun ziekteproces ▶ pagina 3

VUmc en GGZ inGeest gaan gezamenlijk onderzoek doen naar de behandeling van angst en depressie bij kankerpatiënten ▶ pagina 4

Het geesteskind van Peter Mooij, verpleegkundig hoofd kinderafdeling, heeft inmiddels een eigen plek veroverd in VUmc ▶ pagina 7

Door de beperktere vergoedingen staat GGZ inGeest in 2012 opnieuw voor een ingrijpende bezuiniging: 15,4 miljoen euro ▶ inDrukken

Amsterdam IC Symposium

‘Elke dag valt er weer iets nieuws te ontdekken’

Een werkgroep van intensive care verpleegkundigen van acht verschillende ziekenhuizen in Amsterdam en Amstelveen organiseert op 3 en 6 februari voor de elfde keer het Amsterdam Symposium. ic-verpleegkundigen delen hun ervaring, onderzoek en vakkennis. Doel is de kwaliteit van zorg op de diverse ic’s te verhogen. Ieder jaar staat een thema centraal. Dit jaar is dat neurologie en neurochirurgie. Op het programma staan onderwerpen voor zowel de volwassenen ic als de kinder- en neonatologie ic, zoals ‘herseninfarct bij pasgeborenen’, ‘gecrashed en dan?’, ‘workshop neurotrack bij kinderen’ en een interactieve ‘petje op petje af neuroquiz’. Het symposium vindt plaats in theater De Meervaart. Meer informatie: www.ic-amsterdam.nl

Foto: Jean-Pierre Jans

Zij-instromers

“Het is elke keer weer een verrassing als je de hal van de poli binnenkomt”, vindt projectleider Josianne Mol van projectbureau huisvesting. “Vooral na de kerstvakantie was het spectaculair. Na een week gesloten te zijn geweest was de vloer aan de rechterkant van de hal af. Die is gegoten, vandaar dat iedereen de ingang op -1 moest gebruiken. Het is een bijzondere vloer, het patroon in de vloer is door één persoon aangebracht. Omdat het handwerk is, zou je anders verschillen zien.” Daarna konden de interieurbouwers aan de slag. De balies, één voor receptie en beveiliging en de

gastvrouwen en de andere voor het patiënten informatie centrum, zijn speciaal voor VUmc ontworpen en gebouwd. “Ook komt er een aparte vergaderruimte waar patiëntenbijeenkomsten kunnen worden gehouden. En er komen vanzelfsprekend zitjes. Dat is medio februari af.”

Eyecatchers Een andere eyecatcher is de lichtstraat. “We hebben het plafond zo hoog mogelijk gemaakt. Omdat het een wit systeemplafond is lijkt het bovendien allemaal wat minder laag. Maar boven de looproute komt nog iets extras: een grote lichtbak met een

spanplafond, waardoor alles er wat ruimer en lichter uit komt te zien.” Mol verheugt zich bij voorbaat al op een volgende grote verandering: de toegangsdeuren. “We krijgen een draaideur van zes meter doorsnede; bijna twee keer zo groot als nu. Het is de grootste draaideur die er te krijgen is”, vertelt ze vol trots. Er zijn nu twee toegangen: naast de draaideur is er ook een sluis. “Maar die wordt niet efficiënt gebruikt. Mensen begrijpen niet goed dat ze moeten wachten tot de ene deur dicht is voor de volgende opengaat. Het gevolg is dat de sluis leeg blijft, terwijl het bij de draaideur druk is.” Voor bran-

cards en scootmobielen, die zelfs aan de grote draaideur niet genoeg hebben, komt er een schuifdeur. Mol verwacht dat de rechterkant van de hal eind februari zo goed als klaar is. Dan komen de stofschotten aan de andere kant te staan en start het sloopwerk van de ruimten die vroeger door klinische genetica werden bewoond. “Daar komt een restaurant voor patiënten en bezoekers. Natuurlijk kunnen medewerkers daar ook een kopje koffie drinken, maar vanaf half maart wordt er ook gewerkt aan een nieuw uitgiftepunt voor personeel. Die komt op -1 in patio Noord.” n MK

Het aantal aanmeldingen voor het zij-instroom programma geneeskunde overtreft de verwachtingen. Maar liefst 128 potentiële geneeskundestudenten schreven zich in voor de sluitingsdag, 15 januari. Het is komend studiejaar voor het eerst dat VUmc met dit programma start. Inmiddels zijn de vooropleidingen beoordeeld. Er blijven 115 kandidaten over die doorgaan naar de eerste ronde van de selectieprocedure: de kennistoets. Deze vindt plaats op 23 maart. De zeventig hoogste scores van deze toets mogen aan de tweede ronde deelnemen. Uiteindelijk is er plaats voor 24 studenten die in het studiejaar 2012-2013 het zij-instroom programma volgen.

Eindejaarsgeschenk Aftrap voor een zichtbaarder centrum sportgeneeskunde

‘Topsporters verdienen topartsen’ Al meer dan twintig jaar bestaat er een samenwerkingsovereenkomst tussen VUmc en AFC Ajax. Dan gaat het niet om een incidenteel telefoontje, maar om zo’n 250 consulten per jaar. Zo worden alle nieuwe selectiespelers uitgebreid medisch gekeurd, en ook de jeugd en de amateurs komen langs voor behandeling van hun blessures. Bovendien zit er bij iedere thuiswedstrijd van de landskampioen een traumachirurg op de tribune. n Terri Kester Dat de functie van het centrum sportgeneeskunde relatief weinig bekend is, daarin wil VUmc verandering brengen. Het is tijd voor een bredere aanpak van de sportgeneeskunde,

niet alleen voor keuring en behandeling, maar ook voor de preventie van blessures. “We zetten onszelf in de etalage”, zegt stafadviseur zorg Eveline Goldhoorn. “We willen uitleggen wat we te bieden hebben. Korte lijnen bijvoorbeeld. Zelfs voor een niet-acute blessure maken we op korte termijn een afspraak.”

Hockey Goldhoorn heeft veel contacten in de hockeywereld. Ze is manager geweest van het Nederlands dames zaalhockeyteam en van de meisjes onder de zestien. Dat is één van de redenen dat het mini-symposium dat op 20 januari werd gehouden gericht was op de hockeysport. Goldhoorn: “Het is een grote sport, zeker in deze regio. We willen onze werkwijze uitleggen aan sporters, coaches en medische professionals

en een discussie op gang brengen.” In zijn openingswoord benadrukte traumachirurg Frank Bloemers dat de medische zorg voor topsporters extra aandacht vereist. Zo ziet hij steeds meer overbelastings- en stressfracturen.

Preventie Na zijn inleiding waren er twee voordrachten door samenwerkende academische onderzoekinstituten. Evert Verhagen van het emgo instituut sprak over de preventie van sportblessures. Vervolgens analyseerde Jaap Harlaar van het onderzoekinstituut move, dat zich specifiek met bewegingsleer bezighoudt, samen met medisch student David Valstar de hamstring/quadriceps verhouding bij atleten. Ook werd een aantal stellingen geponeerd. Iedereen was het er bijvoorbeeld over eens dat

de reguliere zorg nooit mag lijden onder de zorg voor topsporters en dat preventie meer aandacht verdient.

Uitstekende zorg Bloemers brengt het doel van de bijeenkomst helder onder woorden. “Topsporters verdienen topartsen. Ze moeten weten dat ze hier terecht kunnen voor een snelle, goede diagnose en een adequaat behandelingsplan.” Hij verliest de realiteit echter niet uit het oog. “Ik verwacht niet dat zich nu meteen een horde hockeyers bij ons aandient. Ons streven is duidelijk te maken dat we uitstekende zorg kunnen leveren en daar mogen we best trots op zijn.” Het idee dat sporters voorrang krijgen, wil hij bij voorbaat wegnemen: “Al onze patiënten worden als topsporter behandeld.”

VUmc-ers zijn echte lezers, dat blijkt wel uit de keuze voor de online boekenshop als eindejaarsgeschenk. Maar liefst 1.460 medewerkers kozen boeken uit en daarmee is dit het meest populaire geschenk. De Berghoff wok staat met 995 exemplaren op de tweede plaats gevolgd door een keur aan tijdschriftabonnementen. Ook de Senz stormparaplu, Slazenger sporttassen set en de Gardena slangenwagen zijn veelbestelde cadeaus. Het goede doel werd dit jaar zeker niet vergeten: er is inmiddels bijna 4.500 euro binnen voor het gastenverblijf. Medewerkers hebben tot 29 februari de tijd om hun keuze kenbaar te maken.

Clinical Research Bureau verhoogt kwaliteit wetenschappelijk onderzoek De raad van bestuur van VUmc heeft bij het opzetten van een Clinical Research Bureau (CRB) twee doelstellingen voor ogen. Ten eerste het verhogen van de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek, ten tweede het vergroten van de patiëntveiligheid. Sinds 1 september vorig jaar is dit CRB officieel van start gegaan. Voorzitter is medisch oncoloog Henk Verheul. Bestuurskundige en manager CRB Berthe van Gerven vertelt over de plannen en doelstellingen. n Ellen Kleverlaan Als universitair medisch centrum (umc) doet VUmc natuurlijk veel onderzoek, legt Berthe van Gerven uit. “Daarbij staat de patiëntveiligheid voorop.” Onder andere daarom moet iedere onderzoeker bij VUmc zijn onderzoek laten toetsen bij de medisch ethische toetsingscommissie. Geeft die goedkeuring, dan kan de studie van start. Voor ‘investigator initiated studies’ is het crb vervolgens verantwoordelijk voor het monitoren van de studie. Het doel van deze periodieke monitoring is in de gaten hou-

den of de regels die aan onderzoek verbonden zijn, worden gevolgd. Het resultaat is het verhogen van de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek en het waarborgen van de patiëntveiligheid.

Risicokwalificatie Monitoren van klinisch onderzoek is verplicht. De nfu (Nederlandse Federatie van Universitaire Medische Centra), vertaalde de eu-regels voor onderzoek naar de Nederlandse situatie. Het biedt handvatten voor de risicokwalificatie van patiënten tijdens onderzoek. Ieder umc vertaalt het nfu-rapport naar de eigen organisatie. Van Gerven: “Monitoring kost geld en de organisatie moet erop worden ingericht. Het is interessant om te zien hoe anderen het doen.” Stel nou dat er sprake is van hoog risico, dan gaat het crb intensiever monitoren. “Daarvoor heeft het crb een Data Safety Monitoring Board (dsmb) onder leiding van Sven Danner. Danner toetst samen met onafhankelijke experts gedurende het onderzoek of de patiëntveiligheid tijdens hoog risico-onderzoeken gewaarborgd is en blijft.” Naast monitoring heeft het crb ook andere taken. “De scholing van

onderzoekers is heel belangrijk. VUmc heeft veel afdelingen met klinisch onderzoekers. Velen van hen worstelen met de onderzoeksinfrastructuur. Naast scholing willen we daarom een standaard voor het verrichten van onderzoek ontwikkelen. Dit biedt een structuur voor het hele traject van investigator initiated studies, van idee tot en met uitvoering.” De ontvangst door de organisatie is enorm goed, zegt Van Gerven. “Afdelingshoofden zijn heel blij dat mensen straks het wiel niet allemaal opnieuw hoeven uit te vinden. Onderzoekers hebben het al druk genoeg met hun andere taken. Dan is het fijn als zij hierin goed kunnen worden geadviseerd. Met de dsmb, monitoring van studies en de vijfjaarlijkse audit gaan we daarvoor zorgen.” Het crb gaat daarom eerst worden uitgebreid met naast Van Gerven, Verheul en Danner, tenminste twee clinical research associates, die de monitoring gaan verzorgen. Verder een secretaresse, statisticus en jurist. Eind 2013 gaat VUmc evalueren hoe het crb tot dan toe functioneert.

Eerste cijfers over 2011 bekend “We hebben bergen werk verzet”, meldde Elmer Mulder, voorzitter van de raad van bestuur, tijdens de nieuwjaarsreceptie. Hoe hoog die bergen zijn, blijkt wel uit de eerste cijfers die beschikbaar zijn gekomen.

Zorg In VUmc zijn vorig jaar 28.141 opnames geweest en 30.820 dagbehandelingen uitgevoerd. Samen zorgde dat voor een toename van 5,3% ten opzichte van 2010. De polikliniek laat een iets ander beeld zien; want het aantal herhaalconsulten nam enigszins af. In 2011 waren er 95.494

eerste polikliniekbezoeken en 243.564 herhaalconsulten. Tijdens 172.289 consulten vonden er verrichtingen plaats. De patiëntveiligheid lijkt verder toegenomen. In totaal zijn er 4.285 mip/dim incidentmeldingen gedaan, iets minder dan in 2011.

Wetenschap In 2011 zijn er 103 onderzoekers gepromoveerd, geen nieuw record na het topjaar 2010, maar er waren desalniettemin opnieuw veel promovendi. Verder zijn er dertien benoemingen geweest, waarvan tien ‘gewone’ hoogleraren en drie

bijzondere. Het merendeel was man; er zijn slechts drie vrouwelijke hoogleraren benoemd. In totaal heeft VUmc nu 179 hoogleraren in dienst. Het VUmc-onderzoek scoorde nationaal en internationaal bijzonder goed. In de citatie-analyse eindigde VUmc op een gedeelde eerste plaats, samen met het Erasmus mc.

Onderwijs In 2011 zijn in VUmc 15 studenten verpleegkunde (hbo duaal en mbo BeroepsBegeleidende Leerweg, bbl ) afgestudeerd. Daarnaast hebben 175 voltijd studenten verpleegkunde (mbo

en bbl) een stage gelopen. In september zijn er 24 eerstejaars studenten gestart (hbo duaal en mbo bbl). De hele groep hbo duaal en mbo bbl studenten bestaat in totaal uit gemiddeld 60 studenten. Er zijn daarnaast vorig jaar twee nieuwe leerwerkplaatsen gestart: bij de zorgeenheden neurologie en kindergeneeskunde. Wat betreft het soma-psyche onderwijs: acht verpleegkundestudenten van ggz inGeest hebben in VUmc stage gelopen en zeven VUmc studenten bij ggz inGeest. Er waren in studiejaar 2010-2011 2.500 geneeskundestudenten in-

geschreven. Daarvan rondden 334 studenten de opleiding oude stijl, curriculum ’91, af met een artsendiploma, waarvan 33 cum laude. Dit was de allerlaatste lichting van die opleiding. Wat betreft de studenten van VUmc-Compas: er werden 366 bachelordiploma’s uitgereikt, waarvan 12 cum laude. Zij kregen tijdens een feestelijke witte jas ceremonie hun eerste doktersjas overhandigd. Verder heeft een kopgroep van 54 studenten de studie geneeskunde voltooid met een masterdiploma. n MK

Tracer 11e jaargang, nr 2, 26 januari 2012



Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.850. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­ heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Annemarie Burgers, Bernie Hermes, Gert de Jager, Edith Krab, Marcel Licher, Marre Roozen, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Henriëtte van der Horst, Chris Mulder Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor ex-medewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 (020) 44 43 444, e-mail [email protected]

Volgende Tracer



De volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 9 februari Deadline voor kopij is 1 februari om 12.00 uur.

2

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Studenten leveren Olympische prestatie Maar liefst zeven van de twaalf podiumplaatsen van de Geneeskunde Olympiade waren voor VUmcstudenten. De wedstrijd werd voor de tweede keer gehouden, ditmaal voor het eerst samen met het umc St. Radboud. Op 15 december bogen 145 deelnemers zich over de vragenlijsten. Daarvan waren er 25 eerstejaars, 55 tweedejaars, 35 derdejaars en 30 masterstudenten. De geneeskunde Olympiade is een initiatief van de mfvu, die deze tweede editie samen met de Medische Faculteitsvereniging Nijmegen organiseerde. De vragen waren afkomstig uit de databank van ‘United States Medical Licensing Examination’ (usmle), die in de VS voor het artsenexamen wordt gebruikt, aangevuld met vragen van specialisten uit beide organisaties. Deze vragen zijn met zorg geselecteerd uit verschillende vakgebieden, zodat er een eerlijke verdeling ontstond. De toets was voor zowel een eerstejaars bachelorstudent als

een m3-student een uitdaging. Op de eerste plaats eindigden: Jaar 1: Jasper Holtslag (umc St. Radboud) Jaar 2: Myron Best (VUmc) Jaar 3: Lonneke Elders (umc St. Radboud) Master: Layla Damen (VUmc) De sponsors hadden spetterende prijzen beschikbaar gesteld. De nummers 1 kregen een Apple iPad 2, nummer 2 werd beloond met ‘Harrison’s basic principles of internal medicine’ en de derde prijs was ‘Oxford’s handbook of clinical medicine en Oxford handbook of clinical practice’. Daarnaast kregen alle winnaars een certificaat. n MK

Benoemingen Margreeth van der Meijde en Johannes Brug zijn benoemd tot respectievelijk vice-decaan onderwijs en vice-decaan onderzoek. Van der Meijde combineert sinds 1 januari het vice decanaat met haar functie als directeur instituut voor onderwijs en opleiden. Brug start op 1 maart als vice-decaan en zal dat combineren met zijn functie als voorzitter van divisiebestuur vi. Het directoraat van emgo+ zal hij neerleggen zodra zijn opvolger is benoemd.

Opvallend

Sander van der Laan, Chief Operational Officer (COO) van Ahold Europe, liep op vrijdag 13 januari mee bij VUmc Cancer Center Amsterdam. Sinds december is Van der Laan voorzitter van de stichting VUmc CCA. Reden voor hem om eens met eigen ogen te zien waar het CCA aan werkt. Op het programma stonden onder andere een aantal onderzoeks-

besprekingen op het gebied van palliatieve zorg en een rondleiding door het cca research lab met ‘state of the art’ apparatuur. Hoofd medische oncologie en directeur van VUmc cca Henk Verheul begeleidde de dag. “Het was bijzonder voor de medewerkers om te zien dat iemand van buiten en werkzaam in een heel andere wereld zijn grote betrokkenheid op deze manier toonde. En hij nam er ook de tijd voor.” Een van de zaken die opviel was de parallel tussen Ahold en VUmc

Digitaal portaal vergroot zelfregie alzheimerpatiënt Het Alzheimercentrum heeft een digital patiëntenportaal gelanceerd. Hiermee wordt ingespeeld op de behoefte van demente patiënten en hun naasten om meer grip te krijgen op hun ziekteproces. Het portaal biedt de mogelijkheid om online in contact te komen en onderling ervaringen uit te wisselen. Vooral voor de groep

jonge dementiepatiënten (tot 65 jaar) is deze community van groot belang. Daarnaast geeft het portaal uitgebreide informatie over verschillende vormen van dementie en ondersteuning voor patiënten en mantelzorgers bij het omgaan met de ziekte in de dagelijkse praktijk. In de nabije toekomst kan men ook

Foto: Mark van den Brink

Nieuwe voorzitter stichting VUmc CCA loopt dagje mee cca op het gebied van processen en logistiek. “Hoewel we ons met heel andere zaken bezighouden, leidt de betrokkenheid van het bedrijfsleven tot nieuwe inzichten.”

Passie Van der Laan verwoordde de dag na afloop als volgt: “Het was erg zinvol om even achter de schermen te kijken. Met veel respect en waardering heb ik kennis mogen maken met de artsen en onderzoekers van VUmc cca. Ik vond het prachtig om

online vragen stellen, medische correspondentie inzien, digitaal een afspraakverzoek inplannen of kiezen voor een videoconsult op afstand.

Minder in het leven Het Alzheimercentrum is een landelijk expertisecentrum. De vaak jonge populatie die bij het Alzheimercentrum onder behandeling is, staat nog midden in het leven en heeft behoefte aan zelfregie en lotgenotencontact over onderwerpen als werk en kinderen. Daarnaast hebben zij te maken met een ziekte die in

de drive en passie te mogen beleven om bij te kunnen dragen aan bestrijding van kanker en hiermee de kwaliteit van leven van vele mensen en gezinnen te verbeteren. Ik wil hier zelf de komende jaren ook graag een bijdrage aan leveren.” De stichting VUmc cca houdt zich bezig met het werven van aanvullende financiële middelen en richt zich op drie pijlers: vroegdiagnostiek, therapie op maat en kwaliteit van leven. n PD

toenemende mate leidt tot afhankelijkheid van zorg en uitsluiting van het maatschappelijk leven. Het digitale patiëntenportaal voor alzheimerpatiënten is tot stand gekomen op basis van wensen van patiënten zelf en intensieve samenwerking met Ketting Partners en VitalHealth Software. De ontwikkeling van het project is financieel mogelijk gemaakt door het Innovatiefonds Zorgverzekeraars. Zorgverzekeraar onvz heeft bijgedragen aan het bekostigen van de webredactie.

Henriëtte van der Horst

Het moet niet gekker worden Er zijn van die weken dat ik denk dat ik in een boek van Kafka beland ben. Dan snap ik niet meer wat er om mij heen gebeurt. Er zijn processen gaande waarvan zin en werking mij volledig ontgaan, maar die wel grote consequenties hebben voor onze, toegegeven, razend ingewikkelde samenleving. Het eerste bericht dat me toch enigszins uit het lood sloeg, kwam anderhalve week geleden. De nma heeft de Landelijke Huisartsen Vereniging (lhv) een boete van ruim 7,7 miljoen opgelegd omdat ze de vestigingsvrijheid van huisartsen zou inperken. Die stoute jongens en meisjes van de lhv geven het advies om goede afspraken te maken met elkaar over het regelen van diensten, het gezamenlijk aanstellen van praktijkondersteuners, het regelen van ketenzorg voor mensen met diabetes en nog een paar van die volstrekt onbelangrijke zaken. Klein detail, als ze die afspraken niet

maken, wil de zorgverzekeraar geen contracten met ze afsluiten. O ja, die lhv heeft ook nog de euvele moed om rekening te houden met een goede spreiding van huisartsen over Nederland. Hoe haal je het ook in je hoofd. En wij maar denken dat we uiteindelijk allemaal kwaliteitszorg willen die voor iedereen toegankelijk is. Helemaal fout, dus. Lekker concurreren met elkaar zodat de nma en een stelletje Hagenezen tevreden zijn en de patiënt weer tussen wal en schip raakt (en daar de kapitein van de Costa Concordia tegenkomt die zomaar van zijn schip gevallen is). Nog nauwelijks bekomen van deze schrik zag ik een paar dagen geleden een uitzending van Pauw en Witteman die het hoofd van de Inspectie voor de Gezondheidszorg aan de tand voelden, omdat de igz toenemend onder vuur ligt. De Inspectie heeft het in de zaak van

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

baby Jelmer volledig verprutst. Pauw en Witteman hebben nooit van tellers en noemers gehoord (hoe vaak gaat het eigenlijk fout, hoe veel vaker doet de igz het goed), dat is ook helemaal niet relevant. Elke fout is er een te veel. Dus komt de vraag op wie er eigenlijk toezicht houdt op de toezichthouders. En u voelt hem al aankomen, dan komt die toezichthouder ook weer onder vuur te liggen en dan… (er komt een geur van Droste cacao in mijn neus), maar gelukkig de nma is niet voor niets een autoriteit. Autoriteiten mogen gewoon hun gang gaan, hoewel…. dat waren we in de zorg nu juist aan het afleren.

!

De Maag Lever Darm Stichting heeft een subsidie van 120.000 euro verleend aan mdl artsen Gerd Bouma en Karin van Nieuwkerk. In samenwerking met een groot aantal ziekenhuizen en de afdeling genetica van het umcg start daarmee een landelijk onderzoek naar auto-immuun hepatitis, een relatief zeldzame ziekte waarover weinig bekend is en waarnaar (internationaal) weinig onderzoek wordt gedaan. Bij deze ziekte ontstaat een ernstige, chronische ontsteking van de lever met uiteindelijk vaak verbindweefseling (cirrose). De onderzoekers willen met deze studie de erfelijke factoren die te maken hebben met auto-immuun hepatitis achterhalen en beter inzicht krijgen in het ontstaan van de ziekte. Chirurg Jaap Bonjer krijgt een subsidie van 120.000 euro van de Maag Lever Darm Stichting voor onderzoek naar de effecten van selectieve darm decontaminatie (sdd) op naadlekkages. Na afloop van een darmkankeroperatie geneest de verbinding tussen de twee uiteinden van een darm soms niet goed. Daardoor kan er darminhoud weglekken in de buik, wat sepsis tot gevolg kan hebben. In samenwerking met chirurg Hein Stockmann van het Kennemer Gasthuis wil Bonjer onderzoeken of sdd rondom een operatie aan darmkanker het aantal bacteriële complicaties kan verminderen. Tegelijkertijd wordt onderzocht of sdd een gunstig effect heeft op de lange termijn prognose van darmkankerpatiënten. Longarts Anton Vonk Noordegraaf en longchirurg Rick Paul zijn op de tweede, respectievelijk derde plaats geëindigd bij de Mednet topartsverkiezing van de beste generalist in een bepaald vakgebied. Zij kregen de meeste positieve reacties van collega’s op de vraag: ‘Aan welke arts binnen uw specialisme vertrouwt u uw dierbaren toe?’ Met twee artsen in de einduitslag was VUmc samen met het umc St. Radboud het tweede universitair medisch centrum. Alleen het Erasmus mc scoorde beter met drie artsen in de lijst met winaars. Het IVF centrum heeft een Pluim ontvangen van Freya, de vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. VUmc krijgt de Pluim omdat het ruimschoots voldoet aan specifieke, door Freya opgestelde, kwaliteitscriteria. Daarnaast scoort het ivf centrum een 7,62 bij de Freya Awards enquête, het tweejaarlijkse onderzoek dat Freya verricht naar de patiënttevredenheid van de diverse fertiliteitafdelingen binnen Nederland. Verder bleek uit de jaarcijfers dat het VUmc ivf centrum in 2010 opnieuw het beste ivf centrum van Nederland was.

Henriëtte van der Horst is hoogleraar huisar tsgeneeskunde

3

Laila Moufid is één van de 26 patiënten van Diapriva

Drie jaar geleden startte het Diapriva Dialysecentrum in samenwerking met VUmc met nachtelijke hemodialyse. Inmiddels is het uitgegroeid tot het grootste nachtdialysecentrum van Nederland en biedt het een unieke service: een eigen slaapkamer. Er is zelfs mogelijkheid om samen met de partner te overnachten. Het geeft nierpatiënten de mogelijkheid om een zo gewoon mogelijk leven te leiden.

’s Avonds tussen tien en twaalf uur komen dertien nierpatiënten naar Egelenburg 73, het pand waar het Diapriva Dialysecentrum Amsterdam is gevestigd. Ze komen uit Amsterdam, maar ook uit Den Haag, Amersfoort en Hoorn om hier, met of zonder partner, de nacht door te brengen. Ze gaan naar hun eigen slaapkamer, waar ze uit hun eigen kast hun dekbed, hoofdkussen en toiletspullen pakken. Nadat ze in hun eigen badkamer de tanden hebben gepoetst worden ze aangesloten op het hemodialyseapparaat, zodat hun bloed van afvalstoffen en overtollig vocht ontdaan kan worden. Ze kunnen nog even televisiekijken of op de computer op internet surfen voor ze gaan slapen. Een team van drie verpleegkundigen houdt de wacht en artsen van VUmc staan standbye voor calamiteiten. Het centrum ligt tenslotte op loopafstand van het ziekenhuis. Als de patiënten ’s morgens wakker worden, krijgen ze een ontbijt en kunnen ze gewoon naar hun werk of school.

Nachtelijke hemodialyse geeft patiënten hun dag terug Minder uitgewrongen “Eén van de grote voordelen is natuurlijk dat de dialyse het dagelijks leven zo min mogelijk verstoort”, vertelt nefroloog Brigit van Jaarsveld. “In plaats van drie ochtenden of middagen in een ziekenhuis door te brengen, slapen ze drie nachten in iets wat nog het meeste wegheeft van een hotelkamer.” “En ze voelen zich een stuk beter”, benadrukt Piet ter Wee, hoofd van de afdeling nefrologie en medisch directeur van Diapriva Amsterdam. “Omdat het bloed veel langzamer

door de machine stroomt, voelen ze zich de volgende ochtend veel minder ‘uitgewrongen’. Elke nacht verwerkt het dialyseapparaat bovendien tachtig liter bloed, dus is het bloed na afloop schoner en blijft de bloeddruk beter op peil.”

Toeristen Helaas is de nachtdialyse niet voor iedereen weggelegd. Alleen relatief gezonde nierpatiënten, bij wie buikspoeling niet mogelijk is of die dit zelf liever niet willen, komen in aanmerking. “Als er risico’s

zijn op koorts, flauwvallen, lage bloeddruk of bloedingen is dialyse overdag een beter alternatief. Er is dan een veel uitgebreidere bewaking”, legt Van Jaarsveld uit. “Natuurlijk is er ook een kans dat een naald uit de shunt losschiet tijdens het nachtelijk dialyseren. Daarom bevestigen we een plaswekker op de arm. Zodra die bloed registreert, gaat er een alarmbel, die zowel de patiënt wekt als de verpleegkundige waarschuwt. Dat komt overigens nauwelijks voor, maar twee

keer in de afgelopen drie jaar.” Diapriva heeft de afgelopen jaren nauwelijks aan marketing gedaan. De patiënten komen van VUmc of melden zichzelf aan. “Omdat er steeds meer levende donoren zijn, blijft de groep relatiefgezonde nierpatiënten beperkt. We hebben daarom vrijwel nooit een wachtlijst”, vertelt Van Jaarsveld. “Sterker nog: we kunnen zelfs toeristen dialyseren. Dat geeft buitenlandse nierpatiënten de mogelijkheid van een stedentrip naar Amsterdam.”

Aanpak psychosociale zorg bij kanker onderzocht VUmc/GGZ inGeest heeft eind 2011 een half miljoen euro gekregen uit het Alpe d’HuZes/ KWF Kankerbestrijding-fonds. De subsidie is bestemd voor onderzoek naar het effect van psychosociale zorg bij patiënten met uitgezaaide darmtumoren. “Het vernieuwende zit in een betere organisatie van de psycho-oncologische zorg.” n Liesbeth Kuipers

Een derde van de patiënten met uitgezaaide darmkanker heeft last van angst en depressie (psychologische distress). Maar artsen doen daar nu nog nauwelijks wat mee, zegt hoofdonderzoeker Joost Dekker, hoogleraar paramedische zorg. “Psychosociale problemen blijven veelal onopgemerkt of onbesproken.” Hij zegt dan ook ‘heel erg blij’ te zijn met de subsidie van Alpe d’HuZes/kwf Kankerbestrijding.

Kwaliteit van leven “Patiënten met kanker screenen en behandelen voor psychologische distress is momenteel een hot item. Maar het is nog onduidelijk hoe

je dat het beste kunt organiseren. De subsidie stelt ons in staat hier een belangrijke stap in te zetten.” Dekker schreef het onderzoeksvoorstel samen met afdelingshoofd medische oncologie Verheul en klinisch psycholoog Mecheline van der Linden. Henk Verheul vindt de toekenning ‘een succes’. “Er is nog niet goed onderzocht of additieve behandelingen bijdragen aan een betere kwaliteit van leven van patiënten met kanker; dat wordt nu voetstoots aangenomen. Vanwege de financiële consequenties en de extra belasting voor zowel patiënten als zorgverleners, is het van belang goed uit te zoeken wie baat heeft bij

aanvullende psychosociale zorg.” Ook Van der Linden, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie (nvpo), is enthousiast. “Het onderzoek ligt in lijn met het meerjarenbeleid van zowel de nvpo als kwf Kankerbestrijding. Sommige patiënten met kanker, zoals alleenstaanden of mensen met een psychiatrische voorgeschiedenis, zitten als gevolg van hun ziekte met de handen in het haar. Hun behandeling is pas compleet met psychosociale zorg.”

TES De onderzoekers ontwikkelden, op basis van de literatuur, een model

Uit de Agenda Vrijdag 3 februari – aula, 13.45 uur, I. Streng-Ouwehand, ‘Sweet modulation of the immune response’

Suiker helpt bij bestrijding tumor Door toediening van suikermoleculen kunnen cellen uit ons immuunsysteem efficiënter tumoreiwitten herkennen. In haar proefschrift laat Ingeborg Streng-Ouwehand zien hoe dit werkt. Elke dag worden potentiële kankercellen in ons lichaam opgeruimd door ons afweersysteem. Dit systeem bestaat uit verschil4

lende soorten cellen die ieder een eigen taak hebben. Essentieel zijn de dendritische cellen: deze sporen indringers op en zetten de T-cellen aan om deze te belagen. Het probleem is dat kankercellen in ons eigen lichaam ontstaan. Hierdoor hebben de dendritische cellen soms moeite met het herkennen van de kankercellen en een

goede respons in gang te zetten. Streng-Ouwehand gebruikte eiwitten die specifiek op de tumorcellen voorkomen maar niet op gezonde cellen, de zogenaamde tumorantigenen. Ze koppelde suikermoleculen aan model tumorantigenen om deze vervolgens samen met de dendritische cellen te kweken. Het bleek dat deze suikermoleculen

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

ervoor zorgen dat de dendritische cel de tumorantigenen efficiënter herkent. Ook verandert de dendritische cel, waardoor T-cellen beter worden geactiveerd. Daarnaast onderzocht de onderzoekster de randvoorwaarden die nodig zijn voor de juiste samenstelling van de suikermoleculen in een vaccin.

om patiënten systematisch te screenen en behandelen: tes (Targeted selection, Enhanced care, Stepped care). Dekker: “Het vernieuwende zit in een betere organisatie van de zorg. De patiënt vult bij elk van drie chemokuren de ‘Lastmeter’ in, een landelijk erkende vragenlijst die problemen inventariseert op praktisch, emotioneel, religieus en lichamelijk gebied. Blijkt hieruit dat de patiënt gevoelens van angst en depressie heeft, dan checken een verpleegkundige en arts of de patiënt behoefte heeft aan psychosociale zorg; niet alle patiënten hebben een psychologische zorgbehoefte. Zo ja, dan bieden we behandelingen aan via een stepped care-model: een behandeling via internet, gesprekken met een verpleegkundige of gesprekken met een psycholoog of psychiater. Voor en na de psychologische interventie meten we dan de kwaliteit van leven.” De onderzoekers willen het model in VUmc en acht andere ziekenhuizen testen via een grote gerandomiseerde studie onder 1.400 patiënten met uitgezaaide darmkanker, een relatief grote en homogene onderzoeksgroep. Dekker: “Als blijkt dat de kwaliteit van leven verbetert, dan kan tes naar verwachting ook bij patiënten met andere kankersoorten en andere aandoeningen dienen als model voor de organisatie van geïntegreerde zorg – een prioriteit van VUmc.”

Foto: Mark van den Brink

n Monique Krinkels

Vacatures VUmc Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Vacatures 9 januari tot 15 januari. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Vacatures 16 januari tot 22 januari. Uiterlijke reactie datum zie intranet.

Opleidingsplaatsen

Artsen/specialisten

Opleiding verpleegkunde MBO-v BBL D4.2012.00001 Zinvol werk, zorgen voor mensen en afwisseling. Jij weet wat je wilt: verpleegkundige worden!

Arts assistent in opleiding tot patholoog D5.2011.00090 Arts Assistent in opleiding tot patholoog Afdeling:pathologie, Divisie V

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Staf/management - Communicatie

Agenda

Verpleegkundige kort verblijf D2.2012.00001 Wil je werken in een uitdagende en turbulente omgeving met een grote variëteit in specialismen? Afdeling:kort verblijf, Divisie II

Fondsenwerver D7.2012.00001 Ben je een netwerker, stevige onderhandelaar, boeiend spreker en goede schrijver? Kom dan fondsenwerven voor oncologie binnen VUmc! Afdeling: dienst communicatie, Stafdiensten

Promoties vrijdag 3 februari – aula, 13.45 uur, I. StrengOuwehand, ‘Sweet modulation of the immune response’ promotor: prof.dr. Y. van Kooyk copromotor: dr. W.W.J. Unger

Verpleegkundige neurochirurgie en orthopedie D2.2012.00004 Spreekt de combinatie van hoog- en laagcomplexe zorg jou aan? Afdeling: verpleegeenheid nch/ort, Divisie II Administratief/secretarieel

Opleiding verpleegkunde HBO-v duaal D4.2012.00003 Zinvol werk, zorgen voor mensen en afwisseling. Jij weet wat je wilt: verpleegkundige worden!

ANIOS/ poortarts D4.2012.00005 Kom de SEH van VUmc versterken als poortarts! Afdeling: SEH, Divisie IV

Secretaresse D2.2012.00005 Ben je een klantgerichte secretaresse? Word dan het aanspreekpunt voor onze patienten en in- en externe contacten. Afdeling:universitair audiologisch centrum, Divisie II

Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte – 1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/direct naar/Tip van Boots.

Op zaterdag 17 maart 2012 zal het zaalvoetbaltoernooi weer georganiseerd worden in de Sporthallen Zuid te Amsterdam. Het toernooi zal om 11.00 uur beginnen en om 17.00 uur eindigen. Na de strijd zal de prijsuitreiking gedaan worden met een hapje en een drankje. Er kunnen aan dit toernooi 12 teams deelnemen. Elk team mag maximaal bestaan uit 8

Op zaterdag 9 juni 2012 zal er het jaarlijkse zeevisfestijn georganiseerd worden voor de vissers onder ons. Met de prachtige zeekotter “De Mercuur” zullen max. 65 personen vanuit Den Helder het zeegat kiezen. Om 08.00 uur vertrekt “De Mercuur” en u

Op zaterdag 10 maart 2012 zal het oergezellige en sportieve Future bowlingtoernooi weer georganiseerd worden in bowlingcentrum De Kegel te Amstelveen. Het toernooi vangt om 16.00 uur aan en er zal gebowld worden tot 18.00 uur. Inderdaad, twee uur spektakel van de bovenste plank met een DJ waar je U tegen zegt, discolight, rook en vele verrassingselementen.

Senior applicatiebeheerder peoplesoft D7.2012.00002 Wil je als applicatiebeheerder HR werken in een omgeving waar patiënten centraal staan? Afdeling/dienst p&o, support & control, Stafdiensten

spelers, waarvan er steeds 5 spelers (waarvan 1 keeper) in het veld staan. Er mag tijdens het spel (15 minuten) onbeperkt gewisseld worden op de daarvoor aangegeven plaats. Er mag tijdens het toernooi niet in een ander team ingevallen worden. Elke teamleider is dan ook verplicht de namen van de spelers door te geven bij de aanmelding van dit toernooi. Ook mogen er in elk team 2 introducés meedoen. Bent u geïnteresseerd in dit voetbalspektakel en heeft u zin in een sportief potje voetbal? Inschrijfgeld voor dit toernooi bedraagt € 10,= per persoon. Geef u dan snel op bij de Tip van Boots. Of mail even: [email protected] Sluitingsdatum voor inschrijving is op vrijdag 9 maart 2012.

zult omstreeks 16.30 uur weer terug zijn in de haven. Heeft u geen vishengel en wilt u toch mee, dan kunt u aan boord een hengel huren bij de schipper. Aas voor die dag (afhankelijk van welke vis wordt gevangen) is op de wal in de haven te koop. Aan boord kunt u uw natje en droogje kopen. Maar er zal ook voor u gezorgd worden! Bent u geïnteresseerd in deze dag, wilt u mee zeevissen en heeft u zeebenen? Geeft u zich dan op bij de Tip van Boots en betaal slechts € 22,50 p/p (incl. een drankje en lunch) of via e-mail naar: [email protected] . U krijgt er een onvergetelijke dag voor terug! Sluitingsdatum inschrijven 30 mei 2012.

woensdag 15 februari – aula, 13.45 uur, P. Cheebsumon, ‘Quantification and Tumour Delineation in PET’ promotor: prof.dr. A.A. Lammertsma copromotoren: prof.dr. R. Boellaard, dr. F.H.P. van Velden woensdag 15 februari – aula, 15.45 uur, M.M. van Luijn, ‘Impaired Antigen Presentation as Immune Escape Mechanism in Acute Myeloid Leukemia’ promotor: prof.dr. G.J. Ossenkoppele copromotoren: dr. A.A. van de Loosdrecht, prof.dr. S.M. van Ham donderdag 16 februari – aula, 13.45 uur, S.H. Hutajulu, ‘Clinical, Virological and Host Epigenetic Markers for Early Identification of Nasopharyngeal Carcinoma in High Risk Populations in Indonesia’ promotor: prof.dr. J.M. Middeldorp copromotoren: prof.dr. S.M. Haryana, dr. A.E. Greijer, prof.dr. I.B. Tan

Bibliotheek

Personeelsactiviteiten

17 Maart 2012 Sporthallen Zuid (hal 1) te Amsterdam

Staf/management - ICT

Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant). Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237. Web: www.ubvu.vu.nl/geneeskunde

Volg UB op Twitter Nieuws van en over de UB van de VU lees je nu ook via Twitter. Volg @ubvu op twitter.com. Word informatievaardiger! Doe onze cursus Systematisch zoeken voor reviews, of onze PubMed-, Reference managercursus. Meer info en aanmelden op: www.ub.vu.nl/agenda Webcursus voor verpleegkundigen Moet je een verslag, paper of ander stuk schrijven waarbij je literatuur moet gebruiken? Doe dan de online cursus vakliteratuur speciaal voor verpleegkundigen: Verpleegkundige Informatievaardigheden (VIV). Kijk op: www.ub.vu.nl/verpleegkunde

Bijblijven met de Nieuwsbrief medische bibliotheek Blijf op de hoogte van de nieuwste medische informatiebronnen met onze nieuwsbrief per e-mail. Speciaal voor artsen, onderzoekers, verpleegkundigen en paramedici van het VUmc. www.ubvu.vu.nl/nieuwsbriefmedisch/ laatstenummer.html Medische informatievragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, r.otten@ ubvu.vu.nl; Hans Ket: (020-44)42523, [email protected]; Ilse Jansma: (02044)41248, [email protected].

Personeel en organisatie

Tijdens het toernooi en bij de prijsuitreiking wordt u lekkere hapjes aangeboden. En natuurlijk krijgt u ook weer een aantal consumptiebonnen aangeboden. Helaas zal er na afloop van het bowlen geen buffet en live muziek zijn vanwege bezuinigen die ook de Tip van Boots hebben getroffen! Er kunnen aan dit toernooi 16 teams meedoen. Wilt u aan dit spektakel meedoen en u kunt een team formeren van minimaal 4 personen tot een maximum van 6 personen, een combinatie van dames en heren, één introducé per team is toegestaan. Heeft ook nog een leuke teamnaam? Geef u vòòr 29 februari 2012 op via de e-mail ([email protected]) of www.tipvanboots.nl. Het toernooi kost voor u slechts € 17,50 per persoon

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

P&O direct Informatie over personele zaken vindt u ook op intranet onder de rubriek ‘P&O direct’

Mededeling functiegebonden kosten Academisch Medisch Specialisten Wij zijn nog druk bezig met de verwerking van declaraties functiegebonden kosten die eind 2011 zijn ingediend. Hierdoor is

het overzicht van 2012 nog niet inzichtelijk voor u. Zodra dit wel het geval is wordt u hierover geïnformeerd. Onze excuses voor het eventuele ongemak.

donderdag 23 februari – aula, 13.45 uur, J.M. Nielsen, ‘Diagnose en prognose van MS (WERKTITEL)’ promotoren: prof.dr. C.H. Polman, prof.dr. B.M.J. Uitdehaag copromotor: prof.dr. F. Barkhof vrijdag 24 februari – aula, 13.45 uur, E. van Duinkerken, ‘Type 1 Diabetes and the Brain: A Bittersweet Relationship?’ promotoren: prof.dr. M. Diamant, prof.dr. F.J. Snoek copromotoren: dr. M. Klein, prof.dr. F. Barkhof Oraties Vrijdag 17 februari – aula, 15.45 uur, prof.dr. H.E. de Vries, ‘Deltawerken van het brein’ Symposia/congres dinsdag 5 maart – Signaleren van oogafwijkingen bij kinderen meer informatie: Patricia van Meekeren en Caroline van Vliet, tst. 48444, www.paog.nl vrijdag 29 maart – Symposium Ultras(ch) oon “CSA en de toekomst” meer informatie: Ingrid van de Vegte en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.nl Cursussen Common Trunk onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 Discipline Overstijgend Onderwijs Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Romke Langezaal, tel 48446 Teach the Teacher cursussen Contactgegevens: Voor data + info, kijk op www.paog.nl PAOG cursus- en congresorganisatie, Christel Sluis, tel 41741 25 januari, 8 februari, 7 maart en 21 maart Scholing Zorglogistiek VUmc (VOL) meer informatie: Patricia van Meekeren en Caroline van Vliet, tst. 48444, www.paog.nl vrijdag 27 januari – Terugkomdag Basiscursus Echografie meer informatie: Ingrid van de Vegte en Romke Langezaal, tst. 48444, www.paog.nl maandag 30 januari t/m vrijdag 10 februari  - Postgraduate Course Advanced Immunology meer informatie: Patricia van Meekeren en Jitta Reddingius, tst. 48444, www.paog.nl

5

Menu

In memoriam

Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

donderdag 26 januari gebakken vis, remouladesaus, koninginne melange, frites, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep vrijdag 27 januari macaronischotel, vegetarische macaronischotel, komkommersalade, geraspte kaas, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden tomatensoep, vegetarische heldere Chinese soep zaterdag 28 januari cordon bleu, groentestrüdel, jus en vegetarische jus, doperwten, frituur aardappel, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 29 januari lasagne, rauwkost, foccacia, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaat-vermicellisoep

Ingrid Baart Met grote verslagenheid hebben wij kennis genomen van het veel te vroeg overlijden van onze collega Ingrid Baart. Na een heftige ziekte overleed zij op woensdag 18 januari. Ingrid werkte vanaf 2005 bij de afdeling metamedica als universitair docent, wetenschappelijk onderzoeker en onderwijscoördinator. Ingrid was doordrongen van het belang van de kwaliteit van het onderwijs en begaan met haar studenten. Zij stond voor haar vak en eiste kwaliteit van zichzelf en anderen. Als docent was Ingrid zeer betrokken; als geen ander wist ze directheid met hartelijkheid te combineren. Deze betrokkenheid kwam ook naar voren in haar wetenschappelijk werk. Tijdens onderzoeksbesprekingen was ze steevast een enthousiaste gesprekspartner die vol vuur de discussie aanging, altijd op de inhoud gericht. Zij zette zich in voor het perspectief van de patiënt door middel van onderzoek naar ziekte en zingeving. Van daaruit lag haar hart bij het narratieve onderzoek en de beleving van ziekte van mensen met chronische – in het bijzonder psychiatrische – aandoeningen. Vanaf 2010 was Ingrid onderwijscoördinator van de afdeling en had zij zitting in het dagelijks bestuur. In die rol zette zij zich in voor de afdeling en voor een goede omgang met elkaar. Ingrid had oog voor mensen, voor hun kwaliteiten en hun kwetsbaarheid. Zij toonde ook haar eigen kwetsbaarheid. Ingrids openheid en gevoeligheid voor anderen maakte haar in de dagelijkse omgang tot een zeer gewaardeerde collega. Ingrid, in jou verliezen we een warme vrouw en een gedreven wetenschapper. Je was – en bent op een bijzondere manier nog steeds – een verbindend persoon voor de afdeling. We zijn je veel dank verschuldigd en zullen je bijzonder missen. We wensen Robert en jullie naasten veel kracht en sterkte.

Het plotselinge overlijden van dr. Ingrid Baart heeft ons allen zeer geraakt. Ingrid was coördinator van het Wetenschappelijk Focusonderwijs (WFO) in het derde jaar van de bachelor Geneeskunde en zij was tevens docent, tutor en mentor. In de omgang was Ingrid open, recht door zee, een fijne collega om mee samen te werken. Bovendien was zij heel nuchter en wilde zaken graag overzichtelijk en zo simpel mogelijk houden. Ingrid had hart voor het onderwijs en wilde boven alles onderwijs van goede kwaliteit ontwikkelen, organiseren en geven. Zij had hart voor haar studenten en leefde erg met hen mee. We zullen Ingrid zeer missen als collega en uitstekend docent, maar zeker ook om haar humor en haar aanstekelijke lach. We wensen Ingrid’s partner Robert en haar naasten veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. Docenten en medewerkers van het Instituut voor Onderwijs en Opleiden

 

Je collega’s van de afdeling metamedica maandag 30 januari rookworst, vegetarische rookworst, jus + vegetarische jus, stamppot zuurkool, gebonden champignonsoep, heldere madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische madrileense soep dinsdag 31 januari kipsaté, omelet naturel, satésaus, bami, vegetarische bami, atjar + kroepoek, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische crème soep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 1 februari gebakken vis, remouladesaus, wortelen, frites, gebonden mosterdsoep, heldere chinese kippensoep, gebonden vegetarische mosterdsoep, heldere vegetarische chinese soep donderdag 2 februari Italiaans varkensfilet, groente gehaktschijf, milanesesaus, ratatouille, fussili, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische groentesoep vrijdag 3 februari kip massala, quorn massala, roti, rauwkost, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 4 februari hawaiï burger, vegetarische schnitzel, paprikasaus of jus, koninginne melange, frituur aardappel, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 5 februari gestoofde zalm, omelet asperges, hollandaisesaus, wortelen, aardappelpuree, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 6 februari tjap tjoy met kip, tjap tjoy vegetarisch, witte rijst, bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 7 februari zalm-dillesaus, vegetarische dillesaus, frisse salade, tagliatelle verde, schijfje citroen, gebonden champignonsoep, minestronesoep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere minestronesoep woensdag 8 februari Jos’ verrassingsmenu steeds wisselende gerechten samengesteld door onze koks o.l.v. onze vaste kok Jos, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep

6

Amstel Academie De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering en Bij- en nascholingen F. Broekhof Medisch ondersteunende opleidingen en Verpleegkundige vervolgopleidingen K. Jonker www.amstelacademie.nl

Het opleidingsaanbod voorjaar 2012 van de Amstel Academie staat op de website. Kijk voor een volledig overzicht van alle scholingsactiviteiten en trainingen op www.amstelacademie.nl of www.vumc.nl/opleidingen Inhoudelijke informatie over de Bij- en nascholingen kunt u vinden onder de gelijknamige rubriek op de website. De Amstel Academie biedt ook inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Kijk snel op onze website en schrijf u nu in voor ons nieuwe aanbod! Excel 2003 basis: 20 februari en 6 maart 2012 (middagen) In het rekenprogramma Excel kunt u gegevens invoeren, berekeningen maken of een grafiek maken. Na deze training kunt u uw cijfers mooi presenteren en kan uw rekenmachine in de kast. Toedienen van contrastmiddelen/ inbrengen perifeer infuus: 9 maart (hele dag) Als u kennis en vaardigheid nodig hebt voor het inbrengen van een perifeer infuus of het toedienen van contrastmiddelen kunt u deze scholing van één dag volgen. U leert ook bijwerkingen signaleren. Basic Life Support en Automatische Externe Defibrillatie (BLS en AED): 9 maart (middag) Reanimeren is iets dat iedereen kan leren. Met de vaardigheden die u op deze cursus leert kunt u de kans op overleven van het slachtoffer aanzienlijk vergroten. De instructeur laat u alle stappen doorlopen om te kunnen reanimeren met en zonder behulp van AED wanneer u geconfronteerd wordt met een slachtoffer van een hartstilstand. Zieke pasgeborene op verloskunde: 15 en 16 maart: (hele dagen) Baby’s die extra zorg nodig hebben na de geboorte worden vaak op een

(020) 444 4229

(020) 444 4213 (020) 444 2020

Medium Care Unit opgenomen. De zorg die de baby’s nodig hebben vraagt om specifieke competenties van de verpleegkundige. Tijdens deze scholing wordt er o.a. aandacht besteed aan de vitale functies, hypo- en hyper glycaemie, hyper bilirubinemie en pijn en de ComfortNeo score. De scholing wordt afgesloten met een schriftelijk toets. Rondgang door de Computer: Windows XP en Word 2003: 22 maart, 4 en 12 april (middagen) In uw werk ontkomt u niet meer aan het werken met de computer. In deze training leert u een aantal mogelijkheden kennen, zoals een tekst schrijven, opmaken, e-mailen en internetten. Longziekten: 27 en 28 maart (hele dagen) Nieuwe inzichten en snelle vooruitgang in medische- en verpleegkundige ontwikkelingen maken dat de zorg die de verpleegkundige verleent, steeds intensiever en complexer wordt. Om deze deskundigheid up-to-date te houden organiseert de Amstel Academie een bijscholing die bijdraagt aan kennisverdieping en –verbreding aan de hand van casuïstiek. Bovendien biedt de scholing de gelegenheid tot intercollegiale uitwisseling. VBH volw+kind: Inbrengen maagsonde, verwisselen PEG sonde: 30 maart (middag) Voorbehouden handelingen bij volwassenen zijn medische handelingen, waarmee verpleegkundigen, ziekenverzorgenden, VGérs, doktersassistenten en welzijnswerkers te maken kunnen krijgen. Tijdens deze scholing leert u theoretische achtergronden en vaardigheid oefenen op fantomen betreffende inbrengen maagsonde, verwisselen PEG sonde en sondevoeding. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met het secretariaat.

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

Zij staan u graag te woord. Tel. 45354, e-mail: [email protected] of Tel. 44253, e-mail : [email protected] De gezondheidszorg blijft in beweging, dus ook ons opleidingsaanbod! Het aanbod van het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering voorjaar 2012 van de Amstel Academie staat op internet: www.amstelacademie.nl De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel op onze website en schrijf nu in! Persoonlijke ontwikkeling Omgaan met weerzin (walging/gevoel van afstoting): 16 februari 2012 (ochtend) Verpleegkundigen hebben soms last van een gevoeld van walging bij het verplegen van patiënten met obesitas of vervuilde patiënten. Dat is onaangenaam en draagt niet bij aan arbeidsvreugde. Voor de desbetreffende patiënt is het erg vervelend want de emotie van de verpleegkundige blijft niet altijd verborgen. Ook medepatiënten reageren hierop. In deze training wordt onderzocht hoe u zelf omgaat met bepaalde situaties. Kwikando: 8, 15, 22 maart, 5, 18 en 26 april (19.00 – 21.30 uur) Voor VUmc medewerkers die zich fysiek, mentaal of emotioneel willen versterken of beter willen voelen. In het programma komen onder andere de volgende thema’s aanbod: Meer vitaliteit, meer samenwerken, hoe ga je voor wat je wilt, contact maken, wat is voor jou van waarde, welke kwaliteiten wil je inzetten, balans denken en voelen. Jobmarketing: 8 en 22 maart en 5 en 19 april (ochtenden) Hoe zet ik mezelf op de markt? Deze training is voor iedereen, die antwoord

wil op deze vraag. Bij deze training wordt vooral ingegaan op de ‘nieuwe manier van solliciteren’, dat wil zeggen: het in kaart brengen van de eigen persoonlijke arbeidsmarkt en hoe u uzelf kunt presenteren op deze arbeidsmarkt. Taal en schrijftrainingen Scholing Nederlandse taal en cultuur voor half gevorderden: 6, 13, 20 en 27 maart, 3, 10, 17 en 24 april, 8, 15, 22 en 29 mei (15.00 – 17.00 uur) Komt u uit het buitenland en werkt u in een Nederlandse gezondheidsorganisatie? Dan weet u uit ervaring dat dit niet altijd gemakkelijk is. Je moet de taal leren èn de (meestal ongeschreven) Nederlandse gedragscodes, omgangsvormen doorgronden en kunnen toepassen. Voorafgaand aan de scholing heeft u een intakegesprek met de docent/coach en maakt u een schriftelijke intaketoets. Wetenschappers Persoonlijk leiderschap voor Postdocs: 7 en 8 maart (2 hele dagen) Als postdoc verkeert u in een bijzondere en vaak ook lastige positie. Daar waar u als promovendus nog Een relatief duidelijk uitgestippeld pad volgde, staat u nu zelf aan het roer. Daarbij wordt u geconfronteerd met wezenlijke vragen als: ‘Hoe zorg ik dat ik succesvol wordt binnen of buiten de wetenschap? In de training Persoonlijk leiderschap voor Postdocs’ leert u wat u écht nodig heeft om uw eigen toekomst succesvol in handen te nemen. Het volledige aanbod en inhoudelijke informatie over al deze trainingen en workshops kunt u vinden op www.amstelacademie.nl Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier. Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met ons secretariaat. Zij staan u graag te woord! Tel. 45084, e-mail [email protected]

‘Het is een hoop geregel, maar dankzij middelen als e-mail en skype die ze nu ook in Vietnam tot hun beschikking hebben, hoef je niet constant fysiek aanwezig te zijn.’ Optometriste Gabriëlle Janssen over haar bemoeienis met de opzet van een optometrie-opleiding in Vietnam. Visus, december

Foto: Mark van den Brink

‘Aapje hoort overal waar kinderen komen in VUmc’ Vijf x V volgens Peter Mooij Verwanten Dionne en ik hebben drie kinderen: Eva (16) Stijn (14) en Job (11) Vakantie Afgelopen jaar hebben we gekampeerd in Fréjus. Dionne en ik hebben de Alpe d’HuZes gefietst, de kinderen juichten toe Voer Ik hou van lekker pittig Vrije tijd Ik sport veel en ga graag naar musicals of cabaret Voornemen Ik ben een control freak, neem snel het voortouw. Ik bedenk altijd alle mogelijke scenario’s, die in de praktijk toch vaak anders uitpakken. Die controle wil ik meer loslaten

Na elf jaar verruilt verpleegkundig hoofd Peter Mooij de kinderafdeling op 9B/9C voor het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Zijn geesteskind Aapje heeft inmiddels een eigen plekje veroverd in VUmc. n Ursula Wopereis

Dubbele drive “Ik was leidinggevende op de afdeling neonatologie in het amc en had mijn studie hoger management afgerond toen ik werd gepolst voor de functie van hoofd zorgeenheid van 9c. Er waren nieuwbouwplannen voor de verpleegtorens en de teams moesten worden samengevoegd. Mijn drive ligt bij kinderen én bij mensen bij elkaar brengen, dus ik zei ja. Na drie interne verhuizingen konden we in december 2002 eindelijk terecht op de negende.” Eenheid “Elk team had zijn eigen bloedgroep. Inhoudelijk vulden ze elkaar goed aan, maar de intensivering van de samenwerking stuitte aanvankelijk op wat koudwatervrees. Door scholing en teambuilding zijn we nader tot elkaar gekomen. Ik was ook al vier jaar hoofd zorgeenheid a.i. op 9B voor 9b/9c in 2010 officieel één organisatorische afdeling werd. Het gevoel van eenheid moet nog groeien, maar de samenwerking is veel efficiënter en flexibeler. We wisselen patiënten en verpleging uit, doen

Peter Mooij (IJmuiden, 1965) begint als verpleegkunde in de Mariastichting in Haarlem. Hij specialiseert zich tot kinderverpleegkundige en werkt van 1988-’90 op de afdeling kinderchirurgie van VUmc. Na verschillende functies in het AMC en het Slotervaartziekenhuis keert hij tien jaar later terug naar VUmc. samen de jaarlijkse scholingen en hebben gezamenlijk leerwerkplekken gerealiseerd, waardoor we veel meer studenten kunnen begeleiden.”

Alliantie “amc en VUmc werken al jaren samen in het Kinderchirurgisch Centrum Amsterdam, maar de alliantie en met name het samenvoegen van de twee verpleegkundige eenheden tot één academisch kindergeneeskundig centrum gaat een stap verder en heeft organisatorisch en logistiek heel veel voeten in aarde. Om dit proces in goede banen te leiden is een business case gemaakt. 15 december was de eerste bijeenkomst van alle verpleegkundig hoofden van de kinderafdelingen en verloskunde van het amc en VUmc. Juist omdat ik zowel A- als VUmc-er ben zou ik hier graag een rol in hebben gespeeld, maar ik heb per 1 februari een

andere baan. Ik word hoofd van een verpleegafdeling in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. De vier zorgeenheden worden organisatorisch samengevoegd tot twee units, net als toen ik hier begon.”

Aapje “Ik kijk terug op een mooie tijd, maar laat ook wat tastbaars achter: Aapje. Aapje wijst kinderen de weg, maakt het ziekenhuis daardoor herkenbaar voor jonge patiëntjes en leidt hen af tijdens medische handelingen. Vlak voor mijn vertrek heb ik nog muurstickers laten maken en een ronde door het huis gemaakt. Behalve in de kinderlaag is Aapje nu ook aanwezig op de seh, in de gipskamer en in de behandelkamer op de poli heelkunde. Het is een kleinigheid, maar de impact op kinderen is groot. Eigenlijk hoort Aapje overal waar kinderen komen in VUmc.”

MiSeq leest in één dag volledig DNA Tussen kerst en oud en nieuw arriveerde een bijzonder apparaat bij de afdeling pathologie: de MiSeq Massively Parallel Sequencer. Moleculair pathologen kunnen hiermee in 24 uur tijd alle genen van een patiënt in kaart brengen. Dat maakt het mogelijk om veel sneller een diagnose te stellen én met de juiste behandeling te beginnen. n Jeroen Kleijne

“De MiSeq is een kleiner broertje van de HiSeq, een apparaat dat we al enige tijd hebben”, vertelt bioinformaticus Daoud Sie. “De HiSeq is te vergelijken met een jumbo jet, vooral bedoeld voor grote researchvraagstukken. Met de MiSeq 7

hebben we een privéjet waarbij we focussen op patiënten met bepaalde vormen van kanker. De MiSeq kan in hele korte tijd een menselijk genoom ‘sequencen’ (de volgorde van de vier bouwstoffen in een dna molecuul vaststellen, red.). De eerste keer dat wetenschappers iemands volledige dna in kaart brachten, duurde dat dertien jaar. De HiSeq doet het nu in elf dagen, maar de MiSeq heeft daar met wat slimme trucjes nog maar 24 uur voor nodig. Dat is een enorme tijdwinst.”

Diagnostiek Sie en zijn collega’s kunnen straks heel snel alle genen van een patiënt uitlezen. “We kunnen dus precies zien welke defecten er in de genen zitten. Vooral voor bepaalde agressieve vormen van kanker is het heel belangrijk dat je snel weet wat je moet doen en dat je daar ook naar handelt. De mogelijkheden zijn onbeperkt: in principe is de MiSeq

te gebruiken voor alle ziektes die veroorzaakt worden door een genetisch defect. Wij focussen ons echter in eerst instantie op diagnostiek van kanker. Met de beschikbare informatie die we krijgen, kunnen we sneller met de behandeling beginnen en de behandeling veel beter afstemmen op de patiënt.” Bij pathologie heerste dan ook een opgetogen stemming toen de leverancier het krat met de MiSeq naar binnen reed. Sie: “Het apparaat stond al heel lang hoog op onze verlanglijst, dus het voelde als een heel mooi kerstcadeau. Vorige week hebben we de MiSeq in gebruik genomen en zijn de medewerkers getraind in het gebruik van het apparaat. In de loop van 2012 onderzoeken we in verschillende fasen hoe we deze techniek het beste kunnen toepassen bij de patiënt.”

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

‘What you would expect is that oxygen is healthy. But it seems that God didn’t introduce 20 percent oxygen in room air for nothing.’ Internist Yvo Smulders over de gevaren bij toediening extra zuurstof. Reuters, 11 januari ‘We hebben mogelijk te maken met nieuwe transmissieroutes van de v-MRSA. Maar we hebben nog geen idee welke dat zijn. Ziekenhuizen willen het zekere voor het onzekere nemen en zijn zeer alert op eventuele mutaties van de bacterie.’ Microbioloog Jan Kluytmans over de mrsa-problemen in de veehouderij. Boerderij Vandaag, 13 januari ‘Mensen met rugpijn hebben zelf ideeën over de oorzaak van hun klachten. Bijna 80 patiënten onderzochten tijdens de behandeling of die gedachten wel klopten. Eenzelfde aantal rugpijnpatiënten deed dat niet. De groep die over de rugklachten praatte, bleek het beter te doen dan de andere. Praten blijkt te helpen! Promovendus Petra Siemonsma over waarom praten kan helpen tegen rugpijn. Radio funx, 13 januari ‘Bij ons is de afname niet zo sterk vanwege onze allochtone populatie. Abortus na twintig weken is voor moslims niet toegestaan.’ Kinderneuroloog Jeroen Vermeulen over de afname van baby’s met een open rug door de 20-wekenecho. nrc Next, 13 januari ‘Toch kun je er niet helemaal je vinger op leggen. Klinieken die net als wij overstapten op het nieuwe kweekmedium, zagen niet dezelfde verbetering. Er moet dus meer zijn. Wat, dat weten we niet precies.’ ivf-arts Roel Schats over de goede resultaten van VUmc bij reageerbuisbevruchtingen. nrc, 14 januari ‘Als je geen angst voelt, loop je gevaar of word je een gevaar voor anderen. En met teveel angst kom je de deur niet meer uit. Angst is als koorts voor een internist.’ Psychiater Odile van den Heuvel over haar rol in het voorjaarscongres van de beroepsvereniging. De Psychiater, januari ‘Als ik me aan cliënten voorstel als verloskundige zie ik regelmatig verbaasde gezichten. De meesten vinden het leuk, een enkeling vindt het maar niets. Meestal is het niet de vrouw die het een probleem vindt.’ Verloskundige Bart Graaff over zijn ‘vrouwelijke’ beroep. Libelle, januari ‘Ik denk dat het goed voor de afdeling is, dat ze zien dat iemand met een geheel andere invalshoek interesse heeft voor hun ziekte en hoe onze medewerkers daarmee omgaan. En dat helpt.’ Hematoloog Peter Huijgens over ‘schrijver op locatie’ Kristien Hemmerechts, die meeliep op zijn afdeling. Tros Nieuwsshow, Radio 1, 21 januari

Prikbord

Aa ngeb od en: kin de rsk ipa k

f o t o P a ul l e C l e r c q

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Som mige berichten zijn wel erg bijzonder.

Natasja van Vliet, beleidsadviseur bij het bureau kwaliteit en beleid van GGZ inGeest, biedt op het prikbord een roze skipak te koop aan. “Het is een maatje 74, met op de achterkant een afbeelding van Snoopy. Allebei mijn dochters zijn er nu uitgegroeid, vandaar dat ik hoop er iemand anders een plezier mee te doen. Het is echt een fijne combinatie: een broek en een los jack met lekker warme fleecevoering. En heel handig: aan het jasje zitten wantjes vastgemaakt, zodat ze niet

kwijt kunnen raken. Ik heb er vorig jaar ook roze-witte snowboots bijgekocht in maat 21. Eigenlijk een miskoop, want mijn jongste kon nog niet lopen toen we op wintersport naar Oostenrijk gingen. Ze heeft ze dus nooit gedragen.” Natasja biedt daarnaast ook hippe harige, grijze snowboots in maat 18/20 te koop aan. “Normaal gesproken gaan we elk jaar met het gezin op wintersport. Vorig jaar heeft onze oudste, toen 4 jaar, voor het eerst geskied. Dat viel nog niet mee. Eigenlijk vond ze

spelen in de sneeuw veel leuker dan het skiën zelf. Dit jaar slaan we over want we hebben net ons huis verbouwd, maar we hebben afgesproken dat we volgend jaar zeker wel weer gaan. De oudste is dan leerplichtig dus moeten we in de schoolvakantie; die drukte zal wel even wennen zijn. Voordeel is dat ook mijn broer met zijn gezin meegaat. Hij heeft kinderen in dezelfde leeftijd, dus de kleintjes zullen zich in ieder geval goed vermaken. n MK

Marathon NY voor onderzoek Na ruim negen maanden trainen slaagde Hans Koster uit IJsselmuiden er op 6 november in om de marathon van New York uit te lopen. Met zijn initiatief haalde hij 4.500 euro op bestemd voor het Alzheimercentrum. De schoonvader van Hans lijdt aan de ziekte van Alzheimer. “Wij ondervinden dagelijks wat Alzheimer doet met de patiënt en met de omgeving. Hopelijk vindt men ooit de oorzaak van deze vreselijke aandoening”, schreef hij in zijn blog toen zijn schoonvader tijdens een bezoek plotseling niet meer wist waar hij was. Koster is in die negen maanden op twee terreinen heel druk geweest: hijzelf moest zijn lichamelijke conditie op een niveau brengen dat hij de 42,195 kilometer kon rennen. Tegelijkertijd moest hij mensen stimuleren een gift voor het goede doel over te maken. Hij slaagde op beide fronten: hij haalde de finish in Central Park in 3:34:22, een uitstekende tijd, zeker als je het geaccidenteerde parcours met vijf bruggen in ogenschouw neemt. En veel bekenden en onbekenden maakten een bedrag over naar de speciale bankrekening. Hans heeft op 6 januari samen met zijn vrouw Dieke de opbrengst officieel overhandigd aan Rik Ossenkoppele. n MK

Lorenzo

Als een speer De jaarplanners van Annemiek van Delft waren in een mum van tijd vergeven. Blijkbaar vertrouwen veel collega’s nog steeds meer op een papieren planner dan op de digitale variant. “Voor 2012 zijn de agenda’s niet meer centraal besteld, maar in 2010 hebben we ongeveer 1050 agenda’s en 900 jaarkalenders ingekocht”, aldus Piet Lamers, operationeel inkoper inkoopteam facilitair. “De kosten daarvan waren samen ruim 7.000 euro. Daarnaast is er ongetwijfeld het nodige door medewerkers zelf besteld, maar dat is lastig na te gaan.” n MK

Alzheimer Rally 2012

Meerijden is meehelpen In 2010 stond er op de achterkant van Tracer een serie VUmcer & auto. Dit naar aanleiding van het jubileum van het tijdschrift Arts & Auto, een tijdschrift dat oorspronkelijk was bedoeld om de verkeersveiligheid van artsen te bevorderen. Artsen waren namelijk de eerste beroepsgroep die op grote schaal auto’s gebruikte. Opvallend was het groot aantal VUmc-ers die een passie voor mooie auto’s heeft. Dit jaar kan iedereen die een klassieker, cabrio dan wel sportwagen bezit, deelnemen aan de Alzheimer Rally, een benefiet rally waarvan de opbrengst is bestemd voor onderzoek naar verstoorde netwerken bij jonge alzheimerpatiënten. De rally wordt gehouden op 20 april. Zowel de start als de finish zijn bij de Orangerie van kasteel Ruurlo in de Achterhoek. De organisatie is in handen van de Stichting Gelders Rally Team in samenwerking met Alzheimer Nederland en het VUmc Alzheimercentrum. De route van circa 200 kilometer voert over de schitterende en stille weggetjes in de Achterhoek. Er kan worden deelgenomen in de sportklasse, voor ervaren equipes, en in de tourklasse, voor deelnemers met weinig of geen ervaring met rally’s. Deelname kost 500 euro per equipe. Daarbij is inbegrepen lunch, drankjes en een uitgebreid walking dinner. Er kunnen maximaal 100 auto’s deelnemen. Meer informatie: www.alzheimerrally.nl n MK

In cijfers Elk jaar publiceert VUmc de kerncijfers over het afgelopen jaar. BIZA heeft echter veel meer en spannender gegevens over wat er binnen de organisatie gebeurt.

97.672

Of het nu gaat om het doorgeven van uitslagen van een onderzoek of om een telefonisch spreekuur, bijna honderdduizend keer per jaar bellen dokters van VUmc met hun patiënten. Stel dat een gemiddeld telefoontje 10 minuten in beslag neemt, dan zijn de artsen 16.278 uur in gesprek. 8

Tr a c e r 2 – 26 j a n u a r i 20 12 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

medewerkersblad van

donderdag 26 januari 2012 nummer 2

GGZ inGeestloop wordt avondloop Op 11 mei aanstaande vindt voor de negende keer de ggz inGeestloop plaats. Dit keer kent de loop een nieuwe opzet: in plaats van op zondagochtend is de loop op vrijdagavond. De afstanden voor de individuele lopers zijn 5 en 10 kilometer. De kinderloop is 1,2 kilometer en de businessteams lopen 10 kilometer. De loop maakt deel uit van het Kennemer Loopcircuit.

Foto Mark van den Brink

Steun ons voor betere zorg Meelopen betekent ook financiële steun bieden aan het project ‘geef patiënt eigen regie over gezondheid en leefstijl’. ggz inGeest vindt het belangrijk expliciet aandacht te hebben voor de leefstijl van patiënten in de behandeling. Inmiddels gebeurt er op dit gebied van alles. We willen graag een online vragenlijst ontwikkelen waarmee het mogelijk is voor de patiënt om samen met de behandelaar het onderwerp lichamelijke gezondheid en leefstijl bespreekbaar te maken en gezamenlijk te komen tot leefstijlveranderingen. De ontwikkeling van een dergelijke vragenlijst kost ongeveer 20.000 euro.

Cliënten Belangen Bureau

Vaste plek voor cliëntenperspectief “Een heel belangrijke stap waarmee de samenwerking tussen cliënt en aanbieder een nieuwe fase ingaat.” Zo omschreef Aartjan Beekman, lid van de raad van bestuur, het onderbrengen van het Cliënten Belangen Bureau (CBB) bij GGZ inGeest. n Gert de Jager Op 16 januari zetten Beekman en Marijke Burger - namens de voormalige stichting Onbekende Kwaliteiten, die het cbb heeft opgericht - hun handtekening. Hiermee werd het cbb officieel onderdeel van ggz inGeest. Maar cbb-directeur Ria van Beemen benadrukt dat dit niet betekent dat

het bureau ineens iets anders gaat doen of op een andere manier gaat werken: “Het cbb blijft in inhoud en bedrijfsvoering onafhankelijk. Want die onafhankelijkheid is juist onze kracht. Alleen daarom voelen cliënten zich volledig vrij om met ons te praten over hun wensen en ideeën en waar zij knelpunten zien in de organisatie. Dat cliëntenperspectief is de belangrijkste waarde van het cbb, ook voor ggz inGeest.”

Stem van de cliënt “Cliëntgestuurd, voor, door en met cliënten. Zo omschrijven we het werk van ons bureau. We zijn een belangenbehartiger voor de cliënt, zowel individueel als collectief. Het cbb laat de stem van de cliënt horen op alle niveaus in de organisatie. En daar zit ook

het belangrijkste verschil met de cliëntenraad. De cliëntenraad adviseert de raad van bestuur. Onze stem kun je overal in de organisatie horen”, aldus Van Beemen.

Onbekende kwaliteiten Het cbb werd in 1999 opgericht door de zelfstandige stichting Onbekende Kwaliteiten. Sinds die tijd is er veel veranderd. Cliënten zijn bijvoorbeeld veel mondiger geworden. Ze komen meer op voor hun eigen belang. Maar ook de maatschappij is niet meer hetzelfde. De organisaties waarmee het cbb te maken heeft zijn gegroeid. Het cbb groeide mee: van 20 (waarvan 2 betaalde medewerkers en 18 cliëntenraadsleden) naar 115 medewerkers (waarvan 11 betaalde, 60 vrijwilligers en 45 cliëntenraadsleden). “En dat maakt een

vaste plek binnen ggz inGeest een logische stap”, meent Van Beemen. “Kortere lijnen naar de andere onderdelen van ggz inGeest, herstel, inzet ervaringsdeskundigheid en uitbreiden van de activiteiten in Amsterdam, dat zijn de zaken waar we ons de komende tijd op gaan concentreren. Daarnaast blijven we gewoon doen wat we al deden. Zoals het werk van onze gastvrouwen en –heren, de ondersteuning van de cliëntenraad en onze laagdrempelige sociale activiteiten. Maar het voornaamste doel blijft het zo duidelijk mogelijk vertolken van het cliëntenperspectief binnen en buiten ggz inGeest”, besluit Van Beemen.

Bezuinigingen 2012 komen hard aan Als gevolg van de kabinetsbesluiten over de beperktere vergoedingen in de geestelijke gezondheidszorg staat GGZ inGeest in 2012, net als collega-instellingen, opnieuw voor een ingrijpende bezuiniging van circa 15,4 miljoen euro (oplopend tot 24 miljoen euro in 2015). Eerdere acties en gezamenlijk overleg met collegainstellingen en het ministerie hebben niet tot het gewenste resultaat geleid. Deze nieuwe bezuiniging komt bovenop de eerdere ingezette maatregelen in 2011, waarin ggz inGeest al ongeveer 8 miljoen euro bezuinigde. Om de bezuiniging van 15,4 miljoen euro te realiseren

en de gezonde financiële positie van ggz inGeest zeker te stellen, is het onvermijdelijk dat een aantal locaties zijn deuren moet sluiten. Dit heeft grote consequenties, waarbij gedwongen ontslagen niet zonder meer uit te sluiten zijn. De raad van bestuur overlegt hierover binnenkort met de verschillende directies, de ondernemingsraad en de sociale partners.

Geschrokken De aangekondigde bezuinigingen komen hard aan in de organisatie. Célestine Engel en Heleen Vissers (directie circuit Meerlanden) geven aan dat zij eerder met bezuinigingen te maken hebben gehad, maar dat hun productie daardoor eigenlijk nooit in het geding kwam: “Integendeel, we kregen er altijd wel enige productie bij. Deze tijden zijn veran-

derd, wij schatten in dat het niet blijft bij de huidige maatregelen en dat er in de volgende jaren nog meer maatregelen volgen.” De komende twee weken gaan Engel en Vissers met hun afdelingsmanagers en psychiaters in overleg: “Een moeilijke fase waarin wij moeten besluiten waar wij zullen krimpen in productie.” Ook Elly van der Geest, management-assistent bij het circuit sociale psychiatrie Zuid-Kennemerland, is erg geschrokken: “Het raakt. Het heeft een enorme impact op de hele organisatie en we kunnen er niets tegen doen, want het is een overheidsbeslissing. Ik denk dat er afdelingen gaan sluiten en dat er medewerkers weg moeten. Dat is triest. Medewerkers die wellicht een ander beroep gaan kiezen en verloren gaan voor de zorg. Terwijl je ze in de

toekomst wellicht weer hard nodig hebt. En ik maak me natuurlijk, heel egoïstisch, ook zorgen om mijn eigen functie. Ik hoop dat er weloverwogen keuzes worden gemaakt door het management. Dat zullen ze vast wel doen, maar eigenlijk is alles wat we aan zorg bieden belangrijk.” 

Meer duidelijkheid Na het definitief vaststellen van de circuitbegrotingen voor 2012 (op 1 maart a.s.) worden de personele consequenties van de bezuinigingen duidelijk. Nadere informatie hierover en over de te volgen procedures, worden dan zo spoedig mogelijk bekend gemaakt in de organisatie (via intranet, voorlichtingssessies, het management en de dienst po&o). Mochten er nu al vragen zijn, dan kun je hiermee terecht bij je circuitdirectie. n AB

Meer informatie Wilt u meelopen? Aanmelden kan vanaf 1 februari a.s. Kijk voor meer informatie op www.ggzingeest.nl/ loop. Ook te vinden op Facebook! Heeft u interesse om de loop en het project ‘geef patiënt eigen regie over gezondheid en leefstijl’ te steunen? Meer informatie vindt u op www. ggzingeest.nl of stuur een mail naar [email protected].

Top 10 eindejaarsgeschenk Het eindejaarsgeschenk vindt gretig aftrek. De boeken uit de online boekenshop zijn het populairst, al 363 ggz inGeest-medewerkers bestelden een of meerdere boeken. De volledige top 10 ziet er als volgt uit: 1 Boekenshop 2 Senz stormparaplu 3 Berghoff wok 4 Slazenger sporttassen 5 Gardena slangenwagen 6 Abonnementen 7 Solar buitenlampen 8 Biologisch verrassingspakket 9 dvd-shop 10 Gastenverblijf VUmc Nog niets besteld? Je hebt nog tot en met 29 februari de tijd om je keuze kenbaar te maken.

Diabetes, depressie en slaap Marijke Bremmer, psychiater bij de polikliniek Diabetes Mentaal, gaat onderzoek doen naar slaapproblemen bij mensen met diabetes en een depressie. Chronisch slecht slapen gaat gepaard met een ontregeling van het stresshormoon cortisol en een gezonde slaap is ook belangrijk voor een goede bloedsuikerspiegel. De resultaten van dit onderzoek moeten duidelijker maken wie met diabetes en depressie extra risico heeft op een ontregelde bloedsuiker. Daarmee wordt het gemakkelijker om behandelingen op maat te maken voor mensen met depressie en diabetes.

F o t o H a n s Sm i t

NZA geeft 4 miljoen voor ontwikkelen e-health De Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) heeft in januari een subsidie aanvraag van GGZ inGeest voor de ontwikkeling en inzet van e-health bij cliënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) goedgekeurd. De subsidie - 800.000 euro per jaar voor een periode van vijf jaar moet GGZ inGeest onder meer gebruiken voor het ontwikkelen van beeldbellen voor cliënten met ernstige psychiatrische aandoeningen. “We zijn er heel blij mee”, zegt Thijs Stoop van de raad van bestuur.

Mindfulness leeft

Samen met ruim 180 medici vierde het expertisecentrum mindfulness VUmc op 20 januari 2012 zijn eerste verjaardag met het symposium ‘Mindfulness - van dummie tot expert’. Want dat mindfulness populair is, weten we, maar hoe we het in de praktijk moeten toepassen, nog niet. n Mariëlle van der Zwet Werd de - vanuit het boeddhisme overgewaaide - aandachtstraining in Nederland vooral in de geestelijke gezondheidszorg aangeboden, nu vindt het ook langzaam zijn weg binnen de somatische gezondheidszorg. Terug bij het begin. Dit benadrukte ook organisator Mila de Koning - projectleider van het expertisecentrum

- in haar voorwoord. “Grondlegger Jon Kabat Zinn startte met mindfulness in een academisch ziekenhuis. Met de samenwerking van ggz inGeest en VUmc maken wij de cirkel weer rond. Mindfulness leeft, en het expertisecentrum voorziet in de groeiende behoefte naar wetenschappelijk onderzoek en om kennis en kunde uit te breiden en te delen.”

Zelfacceptatie De bijeenkomst startte met een lezing van psycholoog en hoogleraar ‘Leven met Kanker’ Irma Verdonck (VUmc) waarin zij vertelde dat er een evidence-based online zelfhulpinterventie - geënt op mindfulness - wordt ontwikkeld. “Mindfulness wordt vooral in de nazorg bij kanker toegepast. Het vermindert stress, piekeren, angst, depressie en lichamelijke klachten. Bij patiënten én hun partners.”

n Jeroen Kleijne

“Het werkt, niet per definitie omdat het stemmingen verbetert, maar omdat het de zelfcompassie en -acceptatie verhoogt”. Aldus hoogleraar psychiatrie Anne Speckens van het Radboud Centrum voor Mindfulness in haar voordracht. Het centrum biedt cursussen en onderzoekt daarnaast de werking van mindfulness bij mensen met terugkerende depressies, onverklaarde lichamelijke klachten en kanker.

Dummy versus expert Tijdens het workshopprogramma konden deelnemers hun dummyen experthouding zowel voeden als verenigen. Een paradox, wat echter voor een mindfulnesstrainer cruciaal is. Klinisch psycholoog/ psychotherapeut Engel Nieborg verwoordde het in zijn workshop als volgt: “Als trainer is het noodzakelijk om altijd een open, onder-

zoekende, zogenaamde ‘beginners mind’ te hebben.” Niet oordelen, geen verwachtingen hebben, maar sturen en motiveren. “Laat mensen bewust worden van hun relatie met hun eigen gevoelens en gedachten.” ggz Eindhoven biedt een specifieke therapie voor volwassen met autisme, en met succes. Klinisch psycholoog en onderzoeker Annelies Spek: “We leren hen technieken tegen pieker- en dwanggedachten, om minder overgeleverd te zijn aan stress en voor meer rust in het hoofd.” Daarnaast krijgen ze hulp bij het maken van een planning om hun oefeningen in te passen in hun dagelijks leven. “Maar”, lacht Spek, “áls het eenmaal in hun routine zit, krijg je het er nooit meer uit.’’

GGZ inGeest 2.0 In deze rubriek vind je nieuwe apps, websites en andere ITtoepassingen in de wereld van de geestelijke gezondheidszorg. Helder uitgelegd, zonder jargon. Suggesties voor deze rubriek kun je mailen naar indrukken@ggzingeest. nl of via Yammer@inDrukken.

4e jaargang, nummer 2 26 januari 2012 inDrukken is het tweewekelijkse medewerkersblad van GGZ inGeest. Oplage: 4.850. inDrukken wordt gemaakt onder verantwoordelijkheid van de dienst communicatie. Eindredactie Annemarie Burgers Redactie Dienst communicatie Aan dit nummer werkten mee Marlin Burkunk, Gert de Jager, Jeroen Kleijne, Mariëlle van der Zwet Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Drukwerk RotoSmeets, Utrecht Redactieadres GGZ inGeest, dienst communicatie T.a.v. inDrukken Postbus 74077 1070 BB Amsterdam T (020) 444 7011 E [email protected]

inDrukken – 26 j a n u a r i 20 12

Sociale raadgever op smartphone n Marlin Burkunk Hoe troost je iemand of hoe geef je iemand een compliment? Mensen met een autisme spectrum stoornis kunnen nu ook online leren hoe zij zich kunnen redden in moeilijke sociale situaties. De website www. sociaalopstap.nl biedt zo’n 260

visuele stappenplannen, verdeeld in thema’s als ‘begroeten’ en ‘feestje’. Meer moderne situaties als ‘omgaan met e-mail’ komen ook aan bod. De ‘sociale verhalen’ worden in de vorm van een strip gepresenteerd. Elke situatie kan op de site persoonlijk gemaakt worden. Het Landelijk Netwerk Autisme (lna) ontwikkelde deze sociale raadgever in samenwerking met de ced-groep. Voor docenten van het voortgezet speciaal onderwijs is er

een lespakket. Met de bijbehorende app voor de smartphone (Android) kan de gebruiker zijn ‘handleiding’ overal en altijd raadplegen. Meer weten: www.sociaalopstap.nl Download: http://www.appbrain. com/app/sociaalopstap/ nl.elements.android.sos

“Ambulante epa-cliënten hebben intensieve zorg nodig. Bij mensen thuis langs gaan is erg arbeidsintensief. Als de behandelaar via een beeldscherm elke dag een kwartiertje contact kan hebben met de cliënt is dat beter dan wanneer je alleen twee keer per week een uur langs gaat. Onze samenwerkingspartner ggz Noord-Holland heeft hier in Den Helder al positieve ervaringen mee opgedaan. Door teruglopende budgetten moeten we met minder mensen hetzelfde werk leveren. Met e-health kunnen we de kwaliteit van de zorg op peil houden”, aldus Stoop.

Verbinding Met het geld van de nza wil ggz inGeest de komende twee jaar bij driehonderd ambulante epa-cliënten een beeld- en geluidverbinding installeren. Met deze verbinding kunnen zij rechtstreeks contact maken met behandelaren bij ggz inGeest en andersom. Een tweede onderdeel van het project is ‘Samen keuzes maken’. Deze online vragenlijst helpt de cliënt om goed voorbereid naar het consult met de behandelaar te gaan. Stoop: “De komende tijd bespreken we met de projectgroep waar we met het project van start gaan. Natuurlijk daar waar de animo het grootst is om er een succes van te maken.” Cliënten zien meerwaarde Afdelingsmanager Matthijs de Jong (f-act Zuid, locatie Zuiderpoort) is een van de mensen die mee gaat werken aan het project. Hij heeft vorig jaar al rondgekeken bij andere instellingen die met e-health werken. “Mijn eerste gedachte was dat iemand met een psychose vanuit zijn achterdocht niet zit te wachten op zo’n vreemd kastje in zijn kamer, maar in de praktijk blijkt dat erg mee te vallen. Bijna alle cliënten zien de meerwaarde, vanwege de contacten met de behandelaar én de mogelijkheid om te beeldbellen met andere cliënten en familieleden. Ook vinden mensen het erg prettig om het consult met de psychiater voor te bereiden met een ervaringsdeskundige, zodat ze zelf meer de regie kunnen voeren over hun eigen behandeling. Nu ik de praktijk heb ik gezien, zie ik zeker de voordelen van e-health. Bij sommige medewerkers zie ik echter nog wel wat scepsis, hiermee moet bij de implementatie rekening gehouden worden om het project tot een succes te maken.” GGZ inGeest werkt in het ontwikkelen van e-health voor mensen met EPA nauw samen met GGZ Noord-HollandNoord en de Parnassia Bavo Groep

2

10