Eindverslag 4 Mei-projekt programma 2014, Wie hoort mij?! Een muziekprogramma over hedendaagse slavernij en uitbuiting van mensen
Achtergrond en doelstelling van het project In 2014 is het 35 jaar geleden dat het koor van het 4 Mei- Projekt haar eerste programma ten gehore bracht. Door te zingen over misstanden en sociaal onrecht vraagt de vereniging, waar het koor een belangrijk onderdeel van is, elk jaar aandacht voor een nieuw onderwerp. Nog steeds zijn we hier niet over uitgezongen. De culturele Vereniging 4 Mei-Projekt te Groningen brengt sinds 1979 elk jaar op en rond 4 mei een nieuw muziekprogramma, waarin zij de relatie legt tussen actuele, maatschappelijke thema’s en het belang van vrede en sociale rechtvaardigheid. Een belangrijk onderdeel van de vereniging is het amateurkoor van ongeveer 40 zangers en zangeressen. De vereniging zoekt naar wegen om het herdenken te verbinden met de actualiteit, met het heden en de toekomst, hier en elders. De vereniging wil daarbij het culturele leven stimuleren, bijvoorbeeld door het geven van een compositieopdracht en het inschakelen van professionele musici bij onze concerten. Het 4 Mei- Projekt heeft in mei 2014 een programma gebracht over hedendaagse slavernij en uitbuiting. In het jaar van 150 jaar herdenking van de afschaffing van slavernij, 2013, werden we opgeschrikt door het drama in de kledingfabriek Rana Plaza in Dhaka, Bangladesh. Bij het ineenstorten van het fabrieksgebouw vielen vele slachtoffers. Eenzelfde soort gebeurtenis vond een eeuw geleden plaats in New York, door een brand in een naaiatelier vielen honderden doden. Wat is er veranderd in een eeuw, behalve dat zo’n drama zich verplaatst heeft van de ene kant naar de andere kant van de wereld? Slavernij en uitbuiting zijn nog steeds niet uitgebannen. Dat blijkt uit recente schattingen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). Op dit moment zijn zo’n 20,9 miljoen mensen gedwongen aan het werk waarvan 880.000 in de EU (Bron: “Der Spiegel”en “De Volkskrant”, 12 oktober 2013). Moderne slavernij is het thema van het programma 2014 van het koor van het 4 Mei-Projekt. Daarbij kijkt de vereniging niet alleen naar het verleden, maar vraagt zij juist aandacht voor misstanden van dit moment. Het koor legt in dit programma de luisteraar vragen voor, die te lezen zijn in zo vele ogen en te horen zijn uit zovele monden: “Ziet dan niemand de tranen in mijn ogen? Wie hoort mij?!”
Werkwijze en organisatie De vereniging stelt elk jaar een programmagroep samen uit koorleden, die in overleg met de dirigent het programma met bijbehorend thema ontwikkelen. In de loop van 2013 is deze programmagroep gevormd en is het programma goedgekeurd door de Algemene Ledenvergadering. Het is gebleken dat het programma een breed draagvlak had onder de leden. Aanvullende ideeën werden aangedragen door koorleden buiten de programmagroep, bijvoorbeeld de teksten van de verbindende schakels tussen de muziekstukken. Voor dit programma is een compositieopdracht uitgegaan naar de componist Labik Kamal uit Bangladesh. De aangeleverde compositie vroeg om een aanpassing voor een vierstemmige koorzetting. Deze is gearrangeerd door een van de koorleden, Willem de Lange, in samenwerking met de dirigent. Verder zijn er nog twee arrangementen specifiek voor deze concertreeks gemaakt, te weten: “Zing!” door Frank Deiman. “Mayn Rue Plats”, door Pieter Kole. Er zijn vier concerten uitgevoerd, waarvan 2 in de stad Groningen, 1 in St. Jacoboparochie en 1 in Amsterdam. De professionele musici die het koor hebben begeleid zijn: Martin Grudaj (cello), Olga Karelova (vleugel) en Tsjisse de Jong (slagwerk). Bij de concerten zelf kreeg iedere bezoeker een bij de prijs inbegrepen programmaboekje met informatie over de achtergrond, deelnemers en de uitgevoerde liederen (zie bijlage). Tijdens dit project is een samenwerkingsverband ontstaan met de 'Schone kleren campagne'. Zij stelden o.a. foto's beschikbaar uit de fototentoonstelling van Zilveren Camera winnares Marieke van der Velden over vakbondsvrouwen in Cambodja en Bangladesh. Een selectie uit deze foto's was bij de concerten te zien. Daarnaast zat er een actie-kaart van de 'Schone kleren campagne' in ons programmaboekje.' Een professionele registratie van het lied “Bishaash” is op Youtube geplaatst met als doel een groep mensen te bereiken naast de traditionele bezoekers van onze concerten. Na de concerten is een inzamelingsactie gehouden voor het project “Protibondi’ : een werkplaats voor de productie van hulpmiddelen voor gehandicapten in Bangladesh (zie ook het programmaboekje). De opbrengst (€1350,-) is inmiddels verstuurd. Communicatie en PR Benaderd zijn: -landelijke radio en TV -regionale radio en TV -plaatselijke en regionale pers -concertlocaties -lokale en regionale agenda's -sociale media -'Schone kleren Campagne' Regionale radio en tv
Telefonisch interview op 18 april bij ‘Radio Eenhoorn’ (lokale radio Noordwest Fryslân); tijdens het concert in Sint Jacobiparochie heeft dezelfde verslaggever een uitgebreide reportage gemaakt die een week later is uitgezonden. Studio-interview op 24 april bij ‘OOG Radio’ (lokale radio stad Groningen) in het programma ‘Dagdoorbraak’; uitgebreide vooraankondiging van het tweede concert in Groningen uitgezonden op 2 mei. Van het nummer ‘Bishaash’ dat speciaal voor dit programma is geschreven, zijn op 23 april videoopnamen gemaakt. Hiervan is een reportage gemaakt die op 4 mei is uitgezonden op OOG-tv en ook via YouTube is verspreid om aandacht te vragen voor het programma. Plaatselijke en regionale pers Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant: recensie van het concert. Groninger Gezinsbode: vooraankondiging van het concert met foto. De Regiokrant: vooraankondiging van het concert met een afbeelding van het affiche. Bildtse Post: uitgebreide vooraankondiging met foto, verwijzing ernaar op de voorpagina. Concertlocaties Aan de concertlocaties hebben wij informatie en fotobestanden en een bestand van het affiche verzonden. Dit is door de medewerkers van deze locaties op hun website geplaatst. Locale en regionale agenda's 'Vermelding in de agenda's op de website's van het Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en op Tekst-TV van TVNoord. Verder vermelding in de Uitloper Groningen en Uitgaanskrant Groningen (met afbeelding poster) en in de Uitkrant Amsterdam. Tevens prominente vermelding van alle concerten op www.vanplan.nl Sociale media Facebook: vermelding van de concerten op onze Facebook-pagina, door velen gedeeld. Twitter: tweets (gevolgd door vele retweets) naar zusterorganisaties die zich bezighouden met mensenrechten, slavernij, etc. Landelijke Schone Kleren Campagne, Amsterdam Vermelding van ons programma op hun website en Facebook-pagina. Overig Voor de verspreiding van de affiches is een verspreidingslijst voor Stad en Ommeland opgesteld. Op deze wijze zijn 75 A-3 en 75 A-4 affiches verspreid. Verder affiches verstuurd en laten verspreiden in St. Jacobiparochie en Amsterdam. Voor de PR via onze leden is een e-flyer ontworpen. Deze e-flyer is door onze leden naar familie, vrienden, bekenden en relaties verstuurd. Via onze website (www.4meiprojekt.nl) hebben wij publiciteit aan het programma gegeven.
Publieksreacties, recensie
Over het algemeen werd door het publiek grote waardering uitgesproken voor het programma en voor de actualiteit ervan. Sommige toehoorders waren blij de identiteit van de Vereniging te herkennen. Denk hierbij aan het strijdbare “Zing!” van Willem Wilmink. Ook waren er veel complimenten over de verbeterde koorklank. Dat was goed merkbaar in de 3 versies van Caligaverunt en in de Jiddische liederen, waaronder Mayn Rue Plats. De verbindende schakels maakten het programma tot een indrukwekkend en ontroerend geheel. Dat was terug te horen in de reacties van het publiek. Er zijn 2 identieke, positieve recensies geplaatst in Dagblad van het Noorden en Leeuwarder Courant (zie bijlage).
Zakelijk resultaat Om verschillende redenen moest de begroting in de loop van het project teruggebracht worden van ca. 25000 naar ca. 15000 euro. De eigen bijdrage van het 4 Mei Projekt is daardoor uiteindelijk wat hoger geworden dan begroot. De compositieopdracht is door de Nederlands ambassade in Dhaka rechtstreeks betaald aan de componist. Omdat de ambassade de toegezegde bijdrage terug bracht van 5000 naar 1000 euro, is het niet mogelijk geweest dat de componist bij het herdenkingsconcert van 24 april aanwezig was, zoals oorspronkelijk gepland. Doordat een verwachte subsidie werd afgewezen, zijn in de loop van het project ook andere drastische bezuinigingen aangebracht t.o.v. de eerste begroting: het aantal musici is teruggebracht van 6 naar 3, de techniek is vereenvoudigd. Vooral dit jaar bleek dat op 4 mei ‘nieuwe ‘ activiteiten plaatsvinden die nauwe raakvlakken hebben met en daardoor concurrerend zijn voor de concerten van het 4Mei-Projekt. Publieksaantallen waren in de Synagoge en in Amsterdam volgens de verwachting. In St. Jacibiparochie en op 4 mei in de Lutherse Kerk viel het bezoekersaantal lager uit dan begroot. Synagoge Groningen 141 bezoekers Groate Kerk St. Jacobiparochie 87 bezoekers Lutherse Kerk Groningen 190 bezoekers Dominicuskerk Amsterdam 102 bezoekers
Conclusie De vereniging heeft met dit programma op een veelzijdige manier aandacht gevraagd voor de problematiek rond hedendaagse slavernij en uitbuiting. Tegelijkertijd heeft de vereniging opnieuw onder de aandacht gebracht dat ze al 35 jaar culturele programma’s brengt over sociaal onrecht.
Bijlagen:
Programmaboekje Voorbeelden van aankondigingen en recensies
