Eindrapportage Programma duurzaam beheer en ontwikkeling van de omgevingsruimte & Programma databeheer

Eindrapportage 2011 - 2014 Programma duurzaam beheer en ontwikkeling van de omgevingsruimte & Programma databeheer Vastgesteld door het algemeen bestuur op 11 maart 2015

www.ozhz.nl

Samenvatting Vanuit het gegeven dat de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ) zich bezig houdt met milieuexpertise en milieudata was het doel van het programma Omgevingsruimte om gemeenten en provincie beter te ondersteunen bij het maken van afwegingen en keuzes in ruimtelijke planprocessen, in relatie tot milieuaspecten, dat de expertise “op maat” geleverd moest worden en dat de voorgestelde oplossingen kosteneffectief moesten zijn. Dit betekent dat voornamelijk geïnvesteerd is in het verder opbouwen en doorontwikkelen van milieuexpertise en de daarbij behorende milieudata bij OZHZ. Bovendien zijn op basis hiervan nieuwe producten ontwikkeld. In de programmaperiode is een aantal instrumenten ontwikkeld om in deze doelstelling te voorzien, zoals bijvoorbeeld de signaleringskaarten, die via Geoide ontsloten worden en de Ondergrondvisie Zuid-Holland Zuid. Instrumenten alleen zijn echter niet voldoende. Deze moeten goed en effectief worden ingezet. Om deze reden is in de afgelopen jaren ook geïnvesteerd in ‘mensen’ en het uitdragen van de bij OZHZ aanwezige expertise naar gemeenten en provincie. OZHZ heeft de gemeenten en de provincie ondersteund bij het vroegtijdig anticiperen op belangrijke ontwikkelingen die de omgevingskwaliteit in de regio raken. Hiertoe zijn deze ontwikkelingen (actief) gesignaleerd en is in beeld gebracht wat de impact van de ontwikkelingen is. Hiervan zijn diverse voorbeelden te vinden binnen het programma, bijvoorbeeld de verkenning naar de impact en voorbereiding op de nieuwe regelgeving inzake bodemenergiesystemen en de analyse van kansen en bedreigingen vanwege de Havenvisie 2030. Met de uit de programma’s ontwikkelde instrumenten, producten en kennis en de organisatorische en procesmatige aanpassingen is OZHZ beter in staat om gemeenten en provincie te ondersteunen bij het bestemmen, inrichten en beheren van de omgeving. Via de GIS viewer, Geoide, is relevante (milieu)-informatie beter beschikbaar en toegankelijk en via de zogenaamde Quick Scans Milieu (QSM) wordt inzichtelijk welke kansen en bedreigingen te verwachten zijn op het gebied van bodem, lucht, geluid, milieuzonering en externe veiligheid bij een ruimtelijk plan. Voor het onderwerp bodemenergie is de implementatie van de nieuwe gemeentelijke bevoegd gezagtaken verzorgd in de gehele regio, waardoor de regio duurzamer kan worden ingericht. OZHZ werkt inmiddels ook samen met gemeenten en provincie aan het uitvoeren van duurzame gebiedsontwikkeling door te ondersteunen bij de ontwikkeling van regionale ondergrondvisies en onderwerpen zoals schaliegas. Met behulp van het instrument DPL-BT (Duurzaamheid Prestatie op Locatie voor BedrijvenTerreinen) kan OZHZ de gemeenten ondersteunen bij het duurzaam revitaliseren van bedrijventerreinen. Er is (mee)gewerkt aan een verbod op het ontgassen van tankschepen en de bewaking daarvan via E-noses, waardoor de regio veiliger is geworden. Samen met de DCMR en de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid is gewerkt aan de borging van de veiligheid rondom het spooremplacement Kijfhoek. Door middel van de coördinatie van grondstromen wordt bespaard op kosten voor de verwerking, acceptatie en aanvoer van grond, door vraag en aanbod binnen de regio op elkaar af te stemmen. Ter illustratie, in 2014 is totaal 6.400 m3 grond binnen de aangemelde projecten hergebruikt. Dit heeft geleid tot een besparing van circa € 96.000. Detachering van OZHZ-medewerkers in de vorm van ‘ambassadeurs’ bij gemeenten werkt goed. Door deze werkwijze wordt OZHZ eerder betrokken bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen en kan ook de inbreng van de milieuexpertise op een goede en vroegtijdige manier in het proces plaatsvinden. Over en weer ontstaat bovendien meer begrip en kunnen wensen van gemeenten over de wijze waarop de expertise wordt ingebracht leiden tot verbetering van de dienstverlening van OZHZ.

Eindrappo rtage 201 1 – 201 4 Programm a duurzaam behee r en om gevin gsruim te & Databeheer

1

Via het programma Databeheer is de data, die OZHZ ten aanzien van het taakveld milieu en ruimtelijke ontwikkeling beheert en in zijn expertise-inbreng toepast, digitaal beschikbaar, op orde en voldoet het aan in- en externe kwaliteitseisen. Een aantal projecten is bij nader inzien stopgezet. Een voorbeeld hiervan is het ontwikkelen van een klimaatmonitor. Dit omdat er vanuit het Rijk, in het kader van het energieakkoord, een landelijke energiemonitor wordt aangeboden. In 2012 en 2013 is daarnaast een verkenning uitgevoerd naar regionale samenwerking op het gebied van archeologie. Alle gemeenten in de regio hebben vooralsnog hun eigen aanpak en werkwijze en daardoor ontbrak de behoefte aan een opschaling naar regionale samenwerking. De gedachte om het huidige kennisnetwerk op het gebied van omgevingsruimte en vervoer verder uit te bouwen binnen en buiten de regio, om zodoende te komen tot een ‘regionaal expertisecentrum vervoer en milieu’ is niet verder uitgewerkt. Dit omdat de aansluiting van dit onderwerp bij de reguliere werkzaamheden van OZHZ en de andere omgevingsdiensten beperkter bleek te zijn dan eerder ingeschat. Wel is OZHZ, door de ervaringen vanuit het programma, thans in staat breed te adviseren op de milieuaspecten inzake vervoer. In de context van deze eindrapportage is van belang dat naar aanleiding van de tussenrapportage uit 2013 al verbeteringen zijn doorgevoerd in de projecten in de jaarschijven 2013 en 2014. Kernpunt daarbij was dat voor alle projecten gold dat zij van belang waren voor het in stand houden van OZHZ als kenniscentrum in relatie tot de uit te voeren wettelijke taken voor de regiogemeenten en provincie. In de aanloop naar de nieuwe programmaopzet met ingang van 1 januari 2015 heeft verdere evaluatie plaatsgevonden, hetgeen ertoe heeft geleid dat het nieuwe programma Ontwikkeling – Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid en Leefbaarheid (vastgesteld door het AB op 26 november 2014) het mogelijk maakt om beter invulling te kunnen geven aan het ‘outcomegericht werken’, een duidelijkere koppeling te maken met de primaire taken en meer samenhang en transparantie aan te brengen in de algemene taken en activiteiten van OZHZ. Het nieuwe programma voorziet bovendien in een goede, vroegtijdige, afstemming met de opdrachtgevers om nut en noodzaak van de uit te voeren projecten snel duidelijk te hebben. Met name in de tweede fase van uitvoering van het programma 2011 – 2015 is op deze nieuwe werkwijze al in een aantal gevallen een voorschot genomen en zijn ook de bestuurlijk vastgestelde thema’s Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid en Leefbaarheid al in steeds meer projecten naar voren gekomen.


2

Inhoudsopgave

Samenvatting........................................................................................................................................................... 1 Inhoudsopgave ........................................................................................................................................................ 3 1.

Inleiding .......................................................................................................................................................... 4

2.

Eindrapportage ............................................................................................................................................... 6 2.1

Meerjarenprogramma Omgevingsruimte en Databeheer 2011-2015 ..................................................... 6

2.2

Resultaat 2011-2015 ......................................................................................................................... 6

2.2.1

Deelprogramma Bovengrond........................................................................................................... 7

2.2.2

Deelprogramma Vervoer ................................................................................................................. 8

2.2.3

Deelprogramma Ondergrond ........................................................................................................... 9

2.2.4

Programma Databeheer ................................................................................................................ 10

2.3 3.

Conclusie ........................................................................................................................................ 11 Financiën ..................................................................................................................................................... 13


3

1. Inleiding In maart 2011 stelde de voormalige de bestuurscommissie van de Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid (OZHZ) het Programma Duurzaam beheer en ontwikkeling van de Omgevingsruimte 2011 – 2015 (hierna aangeduid als: programma ‘Omgevingsruimte’) en het Programma Databeheer 2011 – 2015 vast. Gedurende de programmaperiode zijn deze programma’s, zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau, geëvalueerd, hetgeen heeft geleid tot een tussenrapportage en jaarprogramma 2013 van 29 maart 2013. De tussenrapportage en het jaarprogramma 2013 werden door het algemeen bestuur (AB) op 5 juli 2013 vastgesteld. Geconcludeerd werd toen ook dat - gelet op de hoofdgedachte achter het programma Omgevingsruimte – het merendeel van de projecten ligt op het raakvlak van milieu en ruimtelijke ordening, en in die zin direct een kerntaak raakt van OZHZ, zijnde milieuadvisering in ruimtelijke ordeningsprocessen. Het programma raakt evenwel ook de andere kerntaken van OZHZ, zijnde de wettelijke taken, bijvoorbeeld als het gaat om duurzaamheidsaspecten binnen de taakvelden toezicht en vergunningen (bouwen en milieu). Bij het selecteren van projecten stond en staat de ondersteuning van en samenwerking met gemeenten en provincie voorop. Overlap van activiteiten, d.w.z. activiteiten die gemeenten en/of provincie zelf oppakken, dient te worden voorkomen. Productontwikkeling, mits gelieerd aan de kerntaken van OZHZ, is nodig in een werkveld dat niet stil staat. Zo kan vanuit nieuwe wetgeving of beleid de behoefte ontstaan aan nieuwe producten ter ondersteuning van gemeenten en provincie voor de uitvoering van nieuwe taken. Draagvlak van de opdrachtgevers van OZHZ en de koppeling met eventueel bestaande structuren / afspraken in de regio is een belangrijke voorwaarde. Gekoppeld aan het voorgaande is ook het structureel in beeld brengen van beheerskosten bij het ontwikkelen van nieuwe producten een aandachtspunt. Het gaat bij beheerkosten voornamelijk om de kosten van databeheer. Met in achtneming van deze aandachtspunten is toen vervolgens voor elk (deel) programma een aantal projecten voor 2014 gedefiniëerd. Voor alle projecten geldt dat zij van belang waren voor het in stand houden van OZHZ als kenniscentrum in relatie tot de uit te voeren wettelijke taken voor de regiogemeenten en provincie. In de context van deze eindrapportage is voorts van belang dat de opzet voor de uitvoering van algemene taken en activiteiten met ingang van 1 januari 2015 sterk is vernieuwd. Hiertoe heeft het AB op 26 november 2014 het programma Ontwikkeling – Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid en Leefbaarheid vastgesteld. Hieraan lag een evaluatie ten grondslag van het programma 2011 – 2015 waarover thans verslag wordt gedaan. De per 1 januari 2015 ingevoerde opzet maakt het mogelijk om beter invulling te kunnen geven aan het ‘outcomegericht werken’, een nog duidelijkere koppeling mogelijk te maken met de primaire taken en meer samenhang en transparantie aan te brengen in de algemene taken en activiteiten van OZHZ. Het doel van deze taken en activiteiten is dat het OZHZ nog beter in staat stelt om nu en in de toekomst de primaire taken goed te (blijven) uitvoeren. In de kern gaat het erom dat OZHZ ontwikkelingen in de maatschappij en wetgeving die voor zijn taakuitvoering van belang zijn, tijdig signaleert. Vervolgens wordt daarop geanticipeerd en de resultaten toegepast in de uitvoering van de primaire taken voor de gemeenten en provincie en, indien noodzakelijk, de ontwikkeling van nieuwe producten. Het nieuwe programma voorziet daartoe in een goede, vroegtijdige, afstemming met de opdrachtgevers om nut en noodzaak van de uit te voeren projecten snel duidelijk te hebben. Zoals gezegd is met name in de tweede fase van uitvoering van het programma 2011 – 2015 op deze nieuwe werkwijze al in een aantal gevallen een voorschot genomen. Projecten zijn vooraf nog beter en meer met de opdrachtgevers afgestemd om de koppeling met de primaire taken te verstevigen. Dat draagt tevens bij aan de wens om efficiency. Belangrijk aandachtspunt daarbij is om samen met de opdrachtgevers te kijken (veelal via de subregionale overleggen) of datgene dat werd ontwikkeld aansloot bij de behoeften van de opdrachtgevers, met tegelijkertijd meer aandacht voor de effecten op de lange(re) termijn (o.a. beheersmatig, organisatorisch en


4

financieel). Ook de bestuurlijk vastgestelde thema’s Veiligheid, Gezondheid, Duurzaamheid en Leefbaarheid kwamen al in steeds meer projecten naar voren. Inmiddels is de programmaperiode verstreken. Op basis van de resultaten van de afgelopen vier jaar is de voorliggende rapportage opgesteld.


5

2. Eindrapportage

2.1

Meerjarenprogramma Omgevingsruimte en Databeheer 2011-2015

Op 21 maart 2011 heeft de Bestuurscommissie Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid ingestemd met het programma Omgevingsruimte en het programma Databeheer voor de periode 2011-2015. Onderstaand wordt kort ingegaan op de strategische doelen en de structuur van dit meerjarenprogramma. Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar de oorspronkelijke documenten: Meerjarenprogramma Omgevingsruimte en Databeheer 2011-2015. Strategische doelen Ingegeven door het feit dat de Omgevingdienst zich bezig houdt met het bundelen en vertalen van relevante milieudata en beschikt over milieuexpertise (en deze verder kan uitbouwen), zijn de volgende strategische doelstellingen voor het programma Omgevingsruimte geformuleerd: 1.

Met de resultaten van het programma kan OZHZ de regiogemeenten in Zuid-Holland Zuid en de provincie Zuid-Holland efficiënter en effectiever ondersteunen bij het maken van afwegingen en keuzes in ruimtelijke planprocessen, in relatie tot milieuaspecten;

2.

Om de aanwezige omgevingsruimte optimaal te kunnen benutten, moeten de beheers- en inrichtingsmaatregelen op maat gesneden zijn. Het moet bovendien gaan om slimme en kosteneffectieve oplossingen.

Doel van het programma Databeheer is dat de data, die OZHZ ten aanzien van het taakveld milieu en ruimtelijke ontwikkeling beheert en in haar advisering aan gemeenten en provincie toepast, blijvend op orde is en voldoet aan in- en externe kwaliteitseisen. Structuur Het programma Omgevingsruimte bestaat uit drie deelprogramma’s: Bovengrond, Ondergrond en Vervoer. Aangesloten is bij de in de Nota Ruimte gebruikte lagenbenadering. De lagenbenadering legt de ruimte uiteen in drie lagen: de occupatielaag (deelprogramma Bovengrond), de netwerklaag (deelprogramma Vervoer) en de ondergrond (deelprogramma Ondergrond). Het programma Databeheer ondersteunt deze drie inhoudelijke deelprogramma’s op het gebied van kwaliteit, software en hardware en zorgt voor onderlinge samenhang.

2.2

Resultaat 2011-2015

In dit hoofdstuk worden de (sub)doelen en de belangrijkste resultaten per (deel)programma kort genoemd. In paragraaf 2.3 worden deze resultaten beoordeeld aan de hand van de strategische doelen en wordt een eindconclusie geformuleerd.


6

Het programma Omgevingsruimte bevat projecten en / of activiteiten die onder zijn te brengen in 3 categorieën: instrumenten, organisatie en kennis. De uitgevoerde projecten worden aan de hand van deze categorieën besproken.

2.2.1

Deelprogramma Bovengrond

Het voornaamste doel van dit programma is dat bij het bestemmen, inrichten en beheren van de ruimte meer rekening gehouden dient te worden met de virtuele ruimte, uitgedrukt in bijvoorbeeld geluid, lucht, geur en externe veiligheidzones en algemene (achtergrond)kwaliteit (de milieuruimte). In dit deelprogramma ligt het accent op het verzamelen, beheren, ontsluiten en toepassen van milieu-informatie over de virtuele ruimte in de regio. Op basis hiervan kunnen gemeenten en provincie optimaal ondersteund worden. Instrumenten Met de ontwikkelde instrumenten regionale analyses lucht en geluid, de gemeenteprofielen en Geoide is basiskennis over de milieuthema’s en over gebiedsspecifieke aspecten inzichtelijk gemaakt voor adviseurs van OZHZ en medewerkers van gemeenten en provincie. Hiermee wordt efficiënter en gemeentespecifieker geadviseerd aan gemeenten. Via de zogenaamde ‘Signalen’, zijn belangrijke ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving over milieuthema’s beschreven en is aangegeven wat de consequenties zijn voor gemeenten. Vanuit de verkenning duurzaamheid is aangesloten bij de reguliere duurzaamheidoverleggen, waarin samen met gemeenten en provincie is besproken wat onder duurzaamheid wordt verstaan en welke aspecten hieruit nader uitgewerkt zullen worden. OZHZ voert al enige tijd toezicht op energiebesparing bij bedrijven uit. Dit gebeurt branchegericht en draagt bij aan de gemeentelijke ambities op het gebied van duurzaamheid, energie en klimaat. Vanuit het SER Energieakkoord moedigt het Rijk gemeenten aan om hier meer prioriteit aan te geven. OZHZ heeft daarom met de Zuid-Hollandse omgevingsdiensten, provincie en het Rijk vorm gegeven aan een projectplan (Green Deal) om toezicht op energiebesparing bij bedrijven naar een hoger plan te brengen. OZHZ faciliteert en ondersteunt de gemeenten in de regio bij de regionale subsidie voor energiebesparing en duurzame energieopwekking bij particuliere koopwoningen vanuit de VNG. Inmiddels is daarvoor een regionaal Plan van Aanpak opgesteld. Dat zal o.a. bestaan uit het opzetten van een energieloket, het uitwerken van een communicatieplan en het smeden van regionale allianties tussen overheden, maatschappelijke initiatieven en het bedrijfsleven. OZHZ werkt ook samen met gemeenten aan het uitvoeren van duurzame gebiedsontwikkeling door te ondersteunen bij de ontwikkeling van regionale ondergrondvisies en onderwerpen zoals schaliegas. Voor het onderwerp bodemenergie is de implementatie van de nieuwe gemeentelijke bevoegd gezagtaken verzorgd in de gehele regio. De uitvoering van deze taken wordt inmiddels onder mandaat door OZHZ uitgevoerd. Samen met de gemeente Dordrecht is onderzoek gedaan naar de noodzaak tot regulering van bodemenergie.


7

Organisatie Procesmatig denken en projectmatig werken is geleidelijk aan ingebed in de organisatie. Om de gemeenten meer bekend te maken met de OZHZ en de adviseurs meer inzicht te geven in gemeenten, worden bij een aantal gemeenten adviseurs van de OZHZ ingezet als ‘ambassadeurs. Het organisatieonderdeel ‘Frontoffice’ is vanaf 2011 vorm gegeven door het verbeteren van het proces en door meer aandacht te besteden aan de start (startnotitie/plan van aanpak) en aan het eind (evaluatie) van een project. Vanuit de doelstelling “OZHZ is de partner voor milieu bij ruimtelijke processen en levert de benodigde milieuinformatie” heeft OZHZ afspraken over procedures en doorlooptijd gemaakt om door middel van standaard producten, bijvoorbeeld de “Quick Scan”, snel en accuraat een (milieu)bijdrage te leveren bij het opstellen van bestemmingsplannen. Er is een coördinatiepunt grondstromen opgezet. Het doel van het coördineren van grondstromen is het besparen van kosten voor verwerking / acceptatie en aanvoer van grond door vraag en aanbod binnen de regio op elkaar af te stemmen. Door enerzijds de besparing op de inkoop van grond en anderzijds op de kosten voor de afvoer van grond naar een verwerkingslocatie, kunnen aanzienlijke besparingen worden bereikt. Kennis(netwerk) Bij de afdelingen Ruimtelijke Ordening en Projectmanagement van gemeenten zijn de werkzaamheden, die de adviseurs voor gemeenten kunnen uitvoeren beter bekend. Vanaf 2011 zijn diverse incompany cursussen gegeven over milieuthema’s in relatie tot ruimtelijke ordening, waarbij gemeentelijke en provinciale medewerkers aanwezig waren. Er zijn diverse bijeenkomsten over duurzaamheid en energie georganiseerd, waarin samen met gemeenten en provincie is besproken wat we onder duurzaamheid verstaan en welke aspecten hieruit nader uitgewerkt zullen worden. Dit alles heeft ertoe bijgedragen dat OZHZ anno 2015 beter in staat is om haar gemeenten en de provincie te faciliteren bij het efficiënter en effectiever beheren, beschermen en benutten van de bovengrond.

2.2.2

Deelprogramma Vervoer

De vervoersstromen, verkeer en vervoer zowel over de weg als over het water, op het spoor en in de grond (buisleidingen), in de regio hebben invloed op ruimtelijke ordening, economie en de leefomgeving. De gemeenten in de regio hebben aangegeven behoefte te hebben aan een organisatie, die kennis heeft van de milieueffecten van verkeer en vervoer op de omgeving en wat dit betekent voor ruimtelijke ontwikkeling. De belangrijkste doelstelling van dit deelprogramma is dan ook het ontwikkelen van kennis en expertise op dit gebied. Instrumenten Om te kwantificeren wat de impact is op vervoer en milieu van (ruimtelijke) ontwikkelingen is het (reken) instrument regionale verkeersmilieukaarten (RVMK) ontwikkeld. Met deze RVMK’s worden de gevolgen van verkeerskundige veranderingen op de milieuthema’s geluid en lucht berekend. De RVMK’s spelen dan ook een belangrijke rol bij het adviseren over ruimtelijke plannen van gemeenten.


8

Een samenwerkingsproject met DCMR en de provincie heeft een 3D-omgevingsmodel opgeleverd voor de Drechtsteden. Doel van dit model is het efficiënter uitvoeren van geluidonderzoeken ten behoeve ruimtelijke plannen. De ervaringen met dit model kunnen in de toekomst gebruikt worden voor een regionaal 3D-model. Organisatie Het onderzoek naar de vormgeving en organisatie van de ‘loketfunctie verkeersgegevens ten behoeve van ruimtelijke ontwikkelingen’ is uitgevoerd. In 2013 zijn de resultaten van dit onderzoek gebruikt om de loketfunctie vorm te geven. In 2012 en 2013 is de informatiepositie binnen de vervoerswereld versterkt. Mede hierdoor is OZHZ in staat geweest een rol te spelen bij onder meer het aanpakken van het ontgassen van tankschepen. Kennis Er zijn meerdere inhoudelijke projecten uitgevoerd. Eén daarvan was het maken van een analyse van de impact van de in de Havenvisie 2030 geschetste (vervoers)ontwikkelingen op de regio. De Havenvisie 2030 omvat de ambitie van het Havenbedrijf Rotterdam voor de komende jaren. Uit onze analyse blijkt dat de impact van de realisatie van deze visie op onze regio groot is. De resultaten van deze analyse zijn gepresenteerd in een bestuurlijke conferentie. Als nadere uitwerking van de globale analyse van de havenvisie is onderzocht wat verder ontwikkelen van de buisleidingenstraat in de Hoeksche Waard betekent voor de Hoeksche Waard. Het eindrapport is eind 2014 opgeleverd. Verder is een onderzoek gestart dat de impact op de omgeving van de groei van transport over de A15 in beeld brengt. Dit onderzoek zal in 2015 worden afgerond. In samenwerking met onder meer DCMR, Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant, provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant en het ministerie van I&M gewerkt aan verminderen van emissies als gevolg van het ontgassen van tankschepen. De gezamenlijke inspanningen hebben geleid tot een verbod op het ontgassen van het kankerverwekkende benzeen in Zuid-Holland en Noord-Brabant wat 1 januari 2015 in werking treedt. Via de zogenaamde E-noses (elektrische neuzen) zal de kwaliteit van de fysieke leefomgeving worden bewaakt. OZHZ heeft samen met andere partijen bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu een aanvraag voor het project “Enose netwerk Zuidwest-Nederland” ingediend. Dit project is een zogenaamde Safety Deal (SD). Dit zijn bovenwettelijke initiatieven die de milieu- en veiligheidsrisico’s van bepaalde activiteiten beogen te beperken. Deze projecten hebben ertoe bijgedragen dat OZHZ anno 2015 kennis heeft van de milieueffecten van verkeer en vervoer op de omgeving en wat dit betekent voor ruimtelijke ontwikkeling.

2.2.3

Deelprogramma Ondergrond

Hoofddoel van het deelprogramma Ondergrond is dat OZHZ de gemeenten en de provincie faciliteert in het efficiënter en effectiever beheren, beschermen en benutten van de ondergrond. Dit kan worden bereikt door het beleid voor de ondergrond te integreren met andere beleidsvelden, met name energie, water, ruimtelijke ordening en door in te zetten op verdere kennisontwikkeling, het in beeld krijgen van relevante milieudata en het onder de aandacht brengen van ‘de ondergrond’.


9

Instrumenten De projecten zijn de afgelopen jaren samen met de gemeenten en/of de provincie uitgevoerd. Het betrof onder andere het faciliteren bij het opstellen van bodemvisies en het implementeren van de AMvB Bodemenergiesystemen. Vanaf 2011 heeft OZHZ op verschillende manieren gewerkt aan het vergroten van de bewustwording over en draagvlak voor de ondergrond. Tevens is gewerkt aan het onderzoeken en opzetten van een Databank Ondergrond. In 2012 is een verkenning uitgevoerd naar de impact en voorbereiding op de nieuwe AMvB Bodemenergiesystemen. Deze AMvB trad op 1 juli 2013 inwerking. OZHZ heeft samen met de de provincie de voorbereiding en implementatie verzorgd en voert deze nieuwe wettelijke taak inmiddels onder mandaat uit namens de gemeenten. Hiervoor zijn onder andere een rekenmodel voor interferentie en opleidingen ontwikkeld. OZHZ heeft verder zitting in de landelijke klankbordgroep voor bodemenergie. Kennis In overeenstemming met de meerjarenplanning en omdat het een relatief nieuw deelprogramma betrof, is gedurende 2011 – 2015 ingezet op verschillende projecten waarin gewerkt is aan verdere kennisontwikkeling over de ondergrond, het in beeld krijgen van relevante milieudata en het onder de aandacht brengen van ‘de ondergrond’. Daarnaast zijn verschillende verkenningen uitgevoerd naar diverse ondergrondthema’s (stadslandbouw, archeologie, niet gesprongen explosieven etc.). Verder zijn, in overleg met de gemeenten en/of provincies, tevens een aantal projecten uitgevoerd die nodig waren om in te spelen op actuele ontwikkelingen, zoals ondersteuning bij het dossier schaliegas. De projecten hebben ertoe bijgedragen dat OZHZ anno 2015 beter in staat is om haar gemeenten en de provincie te faciliteren bij het efficiënter en effectiever beheren, beschermen en benutten van de ondergrond.

2.2.4

Programma Databeheer

Positionering databeheer In de afgelopen periode heeft databeheer een permanente plaats gekregen binnen OZHZ. Squit XO In 2011 heeft implementatie van Squit XO binnen de dienst plaatsgevonden. Implementatie hiervan binnen de afdeling Expertise en Advies heeft deels vanuit het programma plaatsgevonden. Zo is er een pilot Squit XO geluid uitgevoerd voor de adviesproducten. Vakgebied Bodem De afgelopen jaren zijn er veel ontwikkelingen gaande op het gebied van bodem in relatie tot automatisering. Deze ontwikkelingen zijn gevolgd en OZHZ neemt actief deel aan regionale en landelijke platforms op dit gebied. Voorbeelden zijn ontwikkelingen in Squit Bodem, de Makelaarsmodule, de interactieve bodemkwaliteitskaart ten behoeve van grondverzet in de regio en het uitwisselen van gegevens met het Kadaster.


10

Expertises Milieu De vakgroepen geluid, lucht en externe veiligheid maken veelal gebruik van dezelfde databronnen. Deze data wordt onder andere gebruikt voor advisering en dient als brondata voor diverse modellen, rekentools en producten. Het is van belang dat bij een advies door de verschillende vakgroepen gebruik gemaakt wordt van dezelfde data en uitgangspunten. Deze data moet bovendien actueel zijn en door iedereen makkelijk bereikbaar voor dagelijks gebruik. Er is gewerkt aan duidelijke werkafspraken en een overzichtelijke structuur voor de opslag van deze data. Vervolgens is het beheer van de data opgezet. OZHZ beheert het landelijk Risicoregister gevaarlijke stoffen namens de regiogemeenten. Dit bevat informatie over risico’s bij bedrijven en bij het transport van gevaarlijke stoffen. Geografische weergave van milieu informatie In de programmaperiode is een geografische weergave van milieu-informatie ontwikkeld. De adviseurs zijn opgeleid in het maken van kaarten bij adviezen. Er zijn afspraken gemaakt over de lay-out van deze kaarten. Er is een groot aantal thema kaarten (signaleringskaarten) opgesteld en er zijn kaartlagen van derden verzameld die van belang zijn bij de advisering. Er is een viewer, Geoide, inmiddels voor alle gemeenten in Zuid-Holland Zuid beschikbaar en voor burgers minder gedetailleerd via Internet aangeschaft en ingericht waarin alle themakaarten worden weergegeven.

2.3

Conclusie

Op basis van alle uitgevoerde projecten en activiteiten van alle (deel) programma’s kan geconcludeerd worden dat: -

OZHZ de gemeenten en de provincie efficiënt en effectief kan ondersteunen bij het maken van afwegingen en keuzes in ruimtelijke planprocessen. Er zijn voldoende instrumenten ontwikkeld om hieraan bij te dragen, de hiervoor benodigde kennis en expertise is ontwikkeld en procesmatig denken is ingebed in de organisatie.

-

OZHZ op maat de beheers- en inrichtingsmaatregelen kan aanleveren om de aanwezige omgevingsruimte in de regio optimaal te benutten. Dit omdat: -

de aanwezige data en software aansluit bij de wensen van de gemeenten en provincie;

-

de milieu-informatie zowel intern als voor gemeenten, provincie en deels voor publiek digitaal beschikbaar is;

-

-

de aanwezige data/milieu-informatie voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen;

-

de aanwezige data/milieu-informatie actueel is.

OZHZ de gewenste oplossingen kosteneffectief en passend kan aanreiken, mede omdat er meer projectmatig wordt gewerkt en omdat OZHZ beter bekend is met de ambities en wensen van gemeenten en provincie. Door betere contacten tussen de opdrachtgever en medewerker van OZHZ, aan het begin, gedurende en op het eind van een project kan beter worden ingespeeld op de wensen en eisen van de opdrachtgever. Voorgestelde maatregelen zijn hierdoor meer op maat.


11

Een aantal succesvolle projecten zal de komende jaren worden voorgezet en tevens zullen, waar nodig, producten en instrumenten worden ontwikkeld. Daarvoor heeft OZHZ per 1 januari 2015 een nieuwe, dienstbrede aanpak opgesteld die nog beter aansluit bij primaire taken en het outcome-gericht werken van OZHZ. Zie hierover hoofdstuk 1.


12

3.

Financiën

Financiële verantwoording vindt plaats via de jaarrekening van OZHZ. De werkzaamheden die voor dit programma zijn uitgevoerd pasten binnen de gestelde meerjarige financiële kaders. De financiering is opgebouwd uit verschillende bronnen: -

inwonerbijdrage (gemeenten en provincie);

-

programmabijdrage (provincie);

-

budgetten voorschottaken1 (gemeenten);

-

subsidie kwaliteitsimpuls Zuid-Holland (provincie).

Onderstaand zijn de gemaakte kosten (in €) over de periode 2011 - 2014 weergegeven voor de 3 deelprogramma’s van het programma Omgevingsruimte en het programma Databeheer. Totaal

realisatie

realisatie

realisatie

realisatie

2011

2012

2013

2014

Omgevingsruimte bovengrond

327.785

342.779

213.187

145.256

Omgevingsruimte ondergrond

105.960

163.878

163.012

164.738

Omgevingsruimte vervoer

115.398

258.853

148.361

77.316

Databeheer

513.394

631.628

272.861

244.020

Totaal

1.062.537

1.397.138

797.421

631.331

Budget

1.300.080

1.347.872

903.079

761.000

1

Reguliere producten die qua karakteristiek pasten binnen de programma’s zijn organisatorisch daarin ondergebracht, bijvoorbeeld regulier databeheer (zoals het beheer van de RVMK), gezoneerde industrieterreinen en de invoer van bodemrapporten in een geografisch informatie systeem. Eindrappo rtage 201 1 – 201 4 Programm a duurzaam behee r en om gevin gsruim te & Databeheer

13

Eindrapportage Programma duurzaam beheer en ontwikkeling van de omgevingsruimte & Programma databeheer

Recommend Documents