Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Eindrapport
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Aan deze rapportage werkten mee: Dhr. G. Boelhouwer Dhr. J.H. Brouwer Dhr. N. de Hoog Dhr. E.W. Steen
R03/12, juli 2003 ISSN 1383-8733 ISBN 90-5079-054-2
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Voorwoord De Inspectie Werk en Inkomen heeft als toezichthouder op de uitvoering van de sociale verzekeringen onder andere tot taak te rapporteren over de wijze waarop het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen invulling geeft aan de uitvoering van de werknemersverzekeringen. Een aspect van de uitvoering vormt de afhandeling van openstaande posten bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Het gaat in dit verband om uitkeringen die het instituut nog van verzekerden dient in te vorderen omdat ze ten onrechte zijn verstrekt, om verrekeningen in het geval dat het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen een vordering heeft op een verzekerde die met een andere uitkering kan worden verrekend, om nog te betalen uitkeringen, alsmede om retour gekomen uitkeringen waarvan de betaalgegevens niet juist waren. Dit onderzoek vormt feitelijk een uitbreiding op het eerder door de inspectie uitgevoerde onderzoek ‘Afhandeling openstaande posten UWV Gak’. De onderzoeksbevindingen waren voor de inspectie aanleiding het onderzoek, naast een onderzoek naar de implementatie van de verbetermaatregelen bij UWV Gak, uit te breiden naar UWV Bouwnijverheid, UWV Cadans, UWV USZO en UWV GUO. Met de rapportage beoogt de Inspectie Werk en Inkomen een signaal af te geven over de wijze waarop het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen de openstaande posten afhandelt.
Mr. L.H.J. Kokhuis Inspecteur-generaal Werk en Inkomen
3
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
4
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Inhoud Samenvatting
5
7
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Inleiding Openstaande posten Aanleiding Onderzoeksobject Uitvoering onderzoek Opzet rapportage
11 11 11 11 12 12
2 2.1 2.2 2.3
Organisatie en proces Algemeen Organisatie en proces Conclusie
13 13 13 18
3 3.1 3.2 3.3
Instructies, beschrijvingen en systemen Algemeen Instructies, beschrijvingen en systemen Conclusie
19 19 19 22
4 4.1 4.2 4.3
Kwaliteitsborging Algemeen Kwaliteitsborging UWV Conclusie
23 23 23 23
5 5.1 5.2 5.3
Sturings- en verantwoordingsinformatie Algemeen Sturings- en verantwoordingsinformatie UWV Conclusie
25 25 25 26
6
Dossieronderzoek
27
7 7.1 7.2
Verbetermaatregelen Door accountantsdienst aanbevolen verbetermaatregelen Door management getroffen/nog te treffen verbetermaatregelen
29 29 29
8 8.1 8.2 8.3
Overzicht verloop openstaande posten Overzichten Analyse op basis van de cijfers Conclusie
31 31 34 35
9 9.1 9.2 9.3 9.4
Verhaalszaken Inleiding Het proces verhaalszaken UWV Kwantitatieve informatie Conclusie
37 37 37 41 41
10 10.1 10.2 10.3
Malusvorderingen Kern van de problematiek Stand van zaken UWV Conclusie
43 43 43 44
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
6
11
Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
45
12
Commentaar IWI
47
Lijst van afkortingen
48
Publicaties Inspectie Werk en Inkomen
49
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Samenvatting
Inleiding In juli 2002 heeft de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) gerapporteerd over de afhandeling van openstaande posten door UWV Gak. De onderzoeksresultaten zijn voor de inspectie aanleiding geweest eenzelfde onderzoek in te stellen bij UWV Cadans, UWV Bouwnijverheid, UWV USZO en UWV GUO. Bovendien was dit ook een goede gelegenheid om te onderzoeken in welke mate de verbetermaatregelen bij UWV Gak leiden tot het beter beheersbaar maken van het proces van afhandeling van openstaande posten. Kort voor de start van het onderzoek vernam de inspectie van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) dat de accountantsdienst van UWV zelf een onderzoek ging instellen naar de afhandeling van de openstaande posten voor het gehele UWV. Na afstemming met de accountantsdienst heeft IWI ervoor gekozen om te volstaan met een review van de onderzoeksbevindingen van de accountantsdienst. Een uitzondering geldt voor openstaande posten in verband met de processen rond verhaalszaken en malusvorderingen. De inspectie heeft hiernaar zelfstandig een onderzoek uitgevoerd, omdat dit buiten de reikwijdte viel van het onderzoek van de accountantsdienst. Verhaalszaken en malusvorderingen zijn naar het oordeel van de inspectie vorderingen die ontstaan door het verstrekken van uitkeringen en maken wat IWI betreft dan ook deel uit van het onderzoek. Bij verhaalszaken gaat het om een uitkering op grond van arbeidsongeschiktheid, die veroorzaakt is door derden. Als er sprake is van schuld door een derde partij, dan kan UWV deze partij aansprakelijk stellen voor de schade en proberen tot betaling te dwingen. Malusvorderingen zijn vorderingen die UWV op werkgevers heeft als gevolg van de inmiddels afgeschafte ‘bonus/malusregeling’. Tot 1 juli 1995 hadden de voormalige uitvoeringsinstellingen (uvi’s) de verplichting om werkgevers een vordering (malus) op te leggen voor iedere werknemer die tijdens het dienstverband in de WAO terechtkwam. Veel werkgevers weigerden om uiteenlopende redenen de malus te betalen. Het gevolg was dat UWV nog veel malusvorderingen had openstaan. In dit onderzoek beschouwt de inspectie de inhoudelijke juistheid van de afzonderlijke openstaande posten als een gegeven. Openstaande posten ontstaan veelal door het corrigeren van eerder gemaakte fouten bij het verstrekken van uitkeringen. Het gaat daarbij om ten onrechte verstrekte uitkeringen, uitkeringen die verrekend dienen te worden met andere uitkeringen, opgelegde boeten en verstrekte voorschotten die te hoog bleken. Dit zijn de positieve openstaande posten. Positief omdat UWV in die gevallen geld tegoed heeft. Anderzijds zijn er negatieve openstaande posten. Dit zijn nog door UWV te verstrekken uitkeringen. Veel voorkomende voorbeelden hiervan zijn: retour gekomen betalingen, nog te verrichten betalingen en (ook hier) te verrekenen uitkeringen. Verder kunnen ook administratieve fouten tot negatieve en positieve openstaande posten leiden. Jarenlang heeft de afhandeling van de openstaande posten bij de voormalige uitvoeringsinstellingen in meer of mindere mate onvoldoende prioriteit gekregen. Hierdoor is het bedrag aan openstaande posten bij UWV naar de stand van februari 2003 opgelopen tot ruim 373 miljoen euro. De oorzaken lopen al naar gelang de voormalige uitvoeringsinstelling uiteen van werkdruk, waarbij het verstrekken van uitkeringen de hoogste prioriteit heeft, onvoldoende kennis, onvoldoende systeemtechnische ondersteuning, tot onvoldoende sturing vanuit het management. Nalatigheid in de afhandeling van openstaande posten kan tot gevolg hebben dat bedragen op den duur niet of zeer moeilijk zijn in te vorderen. Op UWV rust de verplichting om aan cliënten daar waar vereist boeten op te leggen en er voor zorg te dragen dat deze ook geïncasseerd worden, alsmede dat cliënten ten onrechte verstrekte uitkeringen, met inachtneming van wet- en regelgeving, terugbetalen.
7
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Verder moet UWV de uitkeringen niet alleen juist en tijdig vaststellen, maar ook juist en tijdig verstrekken. Indien de organisaties dit deel van het proces niet goed beheersen, ontstaan eveneens risico's. Bijvoorbeeld het risico, dat zij de oorzaak van retour gekomen betalingen niet tijdig onderzoeken en dat daardoor verzekerden langer dan noodzakelijk op hun uitkering moeten wachten. De accountantsdienst van UWV heeft het onderzoek naar de afhandeling van de openstaande posten uitgevoerd op één of meerdere kantoren van alle voormalige uitvoeringsinstellingen. Hierbij zijn functionarissen uit diverse geledingen, die op de een of andere manier bij het proces van afhandeling van openstaande posten betrokken zijn, geïnterviewd. Verder heeft de accountantsdienst bij de onderzochte regiokantoren een aantal proceduretests uitgevoerd om de werking van een aantal beheersmaatregelen te toetsen. De inspectie heeft de controlewerkzaamheden van de accountantsdienst gereviewd. Naar aanleiding van deze review heeft de inspectie nog de nodige informatie opgevraagd. Voor het eigen onderzoek naar verhaalszaken en malusvorderingen heeft de inspectie op de verschillende kantoren de processen rond de verhaalszaken en de malusvorderingen onderzocht. Dat gebeurde aan de hand van interviews en door middel van beoordeling van rapportages, procesbeschrijvingen en kwantitatieve informatie.
Oordeel inspectie Organisatie en processen De inspectie stelt vast dat de organisatie en processen nog niet zijn geüniformeerd en zelfs binnen de afzonderlijke organisatieonderdelen van UWV verschillend zijn ingericht. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de gevolgen van de samenvoeging per 1 januari 2002 van de voormalige uitvoeringsinstellingen tot UWV. De organisatie en het proces bij UWV Cadans vertonen ernstige tekortkomingen. De inspectie concludeert dat UWV Cadans het proces van afhandeling van openstaande posten niet beheerst. Voor UWV Gak, UWV USZO en UWV GUO geldt dat er op enkele onderdelen van het proces nog tekortkomingen door de inspectie zijn gesignaleerd. Door deze tekortkomingen blijven posten langer openstaan dan noodzakelijk en ontstaan er onnodig nieuwe openstaande posten. Instructies, beschrijving en systemen Alle voormalige uitvoeringsinstellingen beschikken ter ondersteuning van de uitvoering over de benodigde instructies en handleidingen. De inspectie heeft vastgesteld dat de instructies en handleidingen toereikend, maar niet uniform zijn. Zo hanteert elke voormalige uitvoeringsinstelling nog haar eigen handleidingen en instructies. Hoewel de inspectie begrip heeft dat er nog geen uniformiteit is in handleidingen en instructies is de inspectie wel van mening dat dit nadelige gevolgen heeft voor een uniforme uitvoering. De procesgang en de daaraan ten grondslag liggende systemen zijn alle verschillend. Voor UWV Cadans, UWV USZO en UWV GUO geldt dat de verschillende systemen ten behoeve van de vaststelling van de uitkering en de (sub)administratie voor een belangrijk deel niet gekoppeld zijn. Gedeeltelijk komt dit doordat de systemen verouderd zijn. Hierdoor ontstaat het risico dat UWV de omvang van de openstaande posten niet goed vaststelt. Dit risico heeft zich dan ook bij UWV Cadans gemanifesteerd en wel zodanig dat het totaalbedrag aan openstaande posten niet feitelijk, maar slechts op basis van schattingen kan worden vastgesteld. Kwaliteitsborging Kwaliteitsborging beoogt het proces voor de afhandeling van openstaande posten zodanig in te richten en te faciliteren, dat het risico op het maken van fouten zo klein mogelijk is. De inspectie heeft vastgesteld dat de kwaliteitsborgingssystemen, met uitzondering van UWV Cadans, in opzet en bestaan toereikend zijn. De toetsing op de werking maakte geen onderdeel uit van het onderzoek.
8
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Sturings- en verantwoordingsinformatie IWI constateert dat de sturings- en verantwoordingsinformatie bij de UWV-onderdelen, met uitzondering van UWV Cadans, in voldoende mate en vanuit diverse invalshoeken beschikbaar is. Probleem daarbij is wel dat de informatie niet goed te consolideren is, omdat de diverse voormalige uitvoeringsinstellingen rapporteren vanuit verschillende definities van het begrip openstaande posten en omdat er in verschillende grootheden wordt gerapporteerd. UWV Gak rapporteert op basis van gesommeerde bedragen (het totaal van te vorderen en te betalen bedragen worden bij elkaar opgeteld). De overige organisatieonderdelen rapporteren op basis van gesaldeerde bedragen (het totaal aan te vorderen en het totaal van te betalen bedragen worden van elkaar afgetrokken). Verbetermaatregelen UWV heeft inmiddels een aantal acties ondernomen om het volume van met name de ongelabelde openstaande posten te reduceren. De acties van UWV zijn sterk gericht op het halen van de norm van 1,9 procent (bedrag aan openstaande posten gerelateerd aan het uitkeringstotaal van 12 maanden) per 1 juli 2003 en een aangescherpte norm voor de lange termijn. Bovendien heeft UWV tijdigheidsnormen (60 dagen voor AG en 90 dagen voor WW) ontwikkeld waarbinnen openstaande posten moeten zijn gelabeld (voorzien van een kenmerk: zoals een boete, een terugbetalingsregeling, een verrekening van een vordering met een schuld). Voor UWV Cadans en UWV USZO zijn inmiddels actieplannen ontwikkeld om de achterstanden weg te werken en om de processen blijvend beheersbaar te maken. Voorts zullen de ontstaansoorzaken worden onderzocht en zijn er plannen ontwikkeld om het invorderingsproces onder te brengen bij een beperkt aantal invorderingsgroepen. De inspectie stelt daarmee vast dat UWV veel energie steekt in het beheersbaar maken van het proces afhandeling van openstaande posten. Het ontbreken van concrete doelstellingen en tijdspaden inzake het uniformeren en op orde brengen van processen, kwaliteitsborging, systemen en stuurinformatie en het daarbij formuleren van prestatie-indicatoren blijven naar het oordeel van de inspectie punten van zorg. Verloop openstaande posten Het verloop van de openstaande posten geeft IWI de indruk dat er een dalende tendens is waar te nemen in het bedrag aan openstaande posten, waarbij het zorgelijk is dat er bij UWV Cadans nog steeds onvoldoende inzicht is in de omvang van het bedrag. In februari 2003 was het totaalbedrag aan openstaande posten 373 miljoen euro, waarbij enig voorbehoud moet worden gemaakt omtrent de geschatte cijfers van UWV Cadans. Afgezet tegen de gepubliceerde cijfers begin 2002 in de nulmeting van Ernst & Young is er met uitzondering van UWV Cadans (over UWV Cadans waren toen geen cijfers bekend) een daling waarneembaar in het totaalbedrag openstaande posten van 8,3 procent. Deze tendens is nog onvoldoende om de overtuiging te hebben dat UWV de (tussentijdse) doelstelling van circa 286 miljoen euro aan openstaande posten per 1 juli 2003 zal halen. Daarbij stelt IWI vast dat de cijfers vertroebeld worden doordat de voormalige uitvoeringsinstellingen het begrip openstaande posten verschillend definiëren en doordat de instellingen, met uitzondering van UWV Gak, gesaldeerd in plaats van afzonderlijk op basis van positieve en negatieve openstaan posten of gesommeerd rapporteren. Verhaalszaken De afhandeling van verhaalszaken vindt nog versnipperd over het land plaats, met veel verschillen ten aanzien van de procesinrichting. UWV denkt het proces rondom verhaalszaken circa 2005 ergens centraal in het land te positioneren. Onverlet de versnippering acht IWI de procesinrichtingen van de UWV-organisatieonderdelen in opzet toereikend voor een adequate uitvoering. De inspectie plaatst een kritische kanttekening bij de kwaliteitsborging, omdat bij alle UWV-organisatieonderdelen een systematische en onafhankelijke kwaliteitstoets nog ontbreekt. Verder blijkt uit cijferanalyse dat bij UWV GUO het incassoresultaat in relatie tot de uitkeringen ver beneden het gemiddelde van UWV ligt. Malusvorderingen De inspectie constateert, dat uitspraken van de Centrale Raad van Beroep in belangrijke mate invloed hebben gehad op de moeizame afwikkeling van de malusvorderingen.
9
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
De inspectie heeft nauwelijks inzicht kunnen krijgen in de financiële verantwoording van de malusvorderingen, omdat deze niet of niet binnen redelijke termijn te leveren waren. UWV Cadans heeft in 2000 het restant malusvorderingen van maximaal 3,5 miljoen euro afgeboekt. De inspectie stelt vast dat deze handelwijze zich verzet tegen de wettelijke bepalingen. Ook treedt er rechtsongelijkheid op ten opzichte van werkgevers die bij andere voormalige uitvoeringsinstellingen nog malusvorderingen hebben openstaan die wel nog ingevorderd zullen worden. Algemene conclusie De onderzoeksbevindingen van de inspectie, die voor een belangrijk deel op basis van review op het onderzoek van de accountantsdienst van UWV tot stand zijn gekomen, komen met inachtneming van enige accentverschillen, overeen met die van de accountantsdienst. UWV verkeert, sinds de totstandkoming op 1 januari 2002, in een grootschalig fusieproces. De inspectie is zich er van bewust dat een dergelijke fusie het snel beheersbaar maken van het proces van afhandeling van openstaande posten belemmert. In dit verband meent de inspectie dan ook dat enige relativering bij de vermelde oordelen geboden is. 1 2
3
4
10
De inspectie heeft vastgesteld dat de verschillende organisatieonderdelen van UWV het begrip openstaande posten verschillend interpreteren. Bovendien geven ze, met uitzondering van UWV Gak, de openstaande posten gesaldeerd (totaal te betalen wordt in mindering gebracht op totaal te vorderen) in plaats van gesommeerd (totaal te betalen wordt opgeteld bij totaal te vorderen) weer. Hierdoor geeft het totaalbedrag aan openstaande posten een te rooskleurig beeld van de werkelijkheid. Voorts is de inspectie met de accountantsdienst van mening dat de kwaliteit van de beheersmaatregelen die zijn getroffen om tot een juiste, tijdige, efficiënte en effectieve afhandeling te komen van onvoldoende niveau zijn. Hierbij zijn de geconstateerde verschillen per UWV-organisatieonderdeel bijzonder groot. Hoewel dit niet geheel uit de cijfers blijkt, stelt de inspectie vast dat UWV Bouwnijverheid dit onderdeel van het uitvoeringsproces het best beheerst, terwijl UWV Cadans het proces van de afhandeling van de openstaande posten in het geheel niet beheerst. Voor UWV Gak, UWV USZO en UWV GUO geldt dat de processen op onderdelen voor verbetering vatbaar zijn. De inspectie heeft de overtuiging dat UWV er alles aan doet om zo snel mogelijk ’in control’ te geraken. De inspectie is daarbij in aanvulling op de accountantsdienst van mening dat de verbetermaatregelen sterk zijn gericht op het terugdringen van het bedrag aan en ouderdom van openstaande posten en vooralsnog minder nadrukkelijk op het op orde brengen van processen en systemen. Hierdoor bestaat het risico, dat de omvang door verminderde aandacht na verloop van tijd weer zal toenemen.
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
1
Inleiding
1.1
Openstaande posten
• • •
• • •
• • •
1.2
In het kader van dit onderzoek zijn openstaande posten: alle eerder gedane betalingen die vervolgens later om wat voor reden dan ook worden tegengeboekt, alsmede alle bedragen die als negatieve boeking onder de uitkeringen verantwoord zijn. Daarnaast zijn er nog andere specifieke boekingen (zie opsomming) die onder de noemer ‘openstaande posten’ vallen. Hierbij gaat het in de dagelijkse uitvoeringspraktijk met name om de volgende boekingen: (positieve bedragen) ten onrechte verstrekte uitkeringen die door een tegenboeking administratief zichtbaar worden gemaakt; voorschotbetalingen; uitkeringen die administratief nog verrekend dienen te worden met uitkeringen op basis van een andere werknemersverzekering (bijvoorbeeld verrekening van een uitkering in het kader van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) met een Werkloosheidswet (WW) uitkering); opgelegde boeten aan werknemers; uitkeringen die voor verhaal in aanmerking komen; nog openstaande malusvorderingen voortvloeiend uit de per 1 juli 1995 beëindigde malusregeling. (negatieve bedragen) betalingen die retour komen; vastgestelde betalingen die om welke reden dan ook nog niet zijn uitgegaan; uitkeringen die administratief nog verrekend dienen te worden met uitkeringen op basis van een andere werknemersverzekering (bijvoorbeeld verrekening van een WAO-uitkering met een WW-uitkering).
Aanleiding In juni 2002 heeft IWI gerapporteerd over het onderzoek naar de afhandeling van openstaande posten bij UWV Gak. De omvang van het gesommeerde bedrag aan openstaande posten bedroeg per oktober 2001 225 miljoen euro. Dat is dus het saldo van de bedragen die UWV Gak in die maand nog tegoed had of nog moest betalen of verrekenen. De bevindingen uit dat onderzoek komen er samengevat op neer dat IWI van oordeel was dat UWV Gak te weinig prioriteit gaf aan de beheersing van het proces van afhandeling van openstaande posten. IWI meende op basis van onderzoeksresultaten naar de uitvoeringspraktijk uit voorgaande jaren, dat het bij de andere voormalige uitvoerings-instellingen niet beter was gesteld met dit onderdeel van het uitvoeringsproces. Om die reden heeft IWI dan ook gemeend een gelijksoortig onderzoek in te moeten stellen bij UWV Cadans, UWV Bouwnijverheid, UWV USZO en UWV GUO. Bovendien neemt de inspectie in dit onderzoek de resultaten van de voorgenomen verbetermaatregelen van UWV Gak mee.
1.3
Onderzoeksobject Object van onderzoek is het proces vanaf het moment van ontstaan van de openstaande post. Hierbij is de terugvorderingsbeslissing een gegeven en daarmee geen onderwerp van controle. Voorts zijn verhaalszaken en malusvorderingen onderwerp van dit onderzoek.
11
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Als toetsingskader voor de afhandeling van de openstaande posten gelden: • algemene wet- en regelgeving; • voorschriften Landelijk instituut sociale verzekeringen (per 1 januari 2002 overgegaan op diens rechtsopvolgers Ministerie van SZW en UWV); • controleprotocol krachtens de Wet Structuur uitvoering werk en inkomen.
1.4
Uitvoering onderzoek De rapportage ’Afhandeling openstaande posten UWV Gak’ van IWI en de uitkomsten van de nulmeting van Ernst & Young accountants waren voor UWV aanleiding om in de loop van 2002 de aandacht voor en de sturing op de afhandeling van de openstaande posten te verbeteren. De accountantsdienst van UWV heeft hiertoe in de periode september tot december 2002 een onderzoek ingesteld naar de stand van zaken bij de afhandeling van de openstaande posten. Omdat het onderzoek van IWI en de accountantsdienst veel overeenkomsten vertoonden, heeft IWI zijn onderzoek voor een belangrijk deel uitgevoerd op basis van review op de werkzaamheden van de accountantsdienst. Naast de review heeft IWI een eigen onderzoek uitgevoerd naar de verhaalszaken en malusvorderingen. De accountantsdienst heeft het onderzoek uitgevoerd door middel van interviews en andere gesprekken met medewerkers van de centrale stafafdelingen, productiemedewerkers van de afdelingen arbeidsgeschiktheid en werkloosheid, financiële administratie en medewerkers van Invorderingsgroepen. Het onderzoek is sterk gericht op de vijf voormalige uitvoeringsinstellingen. De accountantsdienst heeft daarvoor gekozen omdat de processen en systemen, waarmee de afhandeling van openstaande posten plaatsvindt, nog niet zijn gewijzigd. Het onderzoek heeft plaatsgevonden bij enkele productlocaties van alle voormalige uitvoeringsinstellingen. Om de werking van de beheersmaatregelen te toetsen heeft de accountantsdienst ook een aantal proceduretests uitgevoerd Het onderzoek naar verhaalszaken en malusvorderingen heeft IWI uitgevoerd bij de voormalige uitvoeringsinstellingen, omdat ook deze uitvoeringsprocessen nog hetzelfde verlopen als voor de samensmelting tot UWV. Hier vormden interviews en documentatie de input voor de onderzoeksbevindingen.
1.5
Opzet rapportage Hoofdstuk twee geeft een beeld van de organisatie van het proces van afhandeling van openstaande posten binnen de verschillende organisatieonderdelen van UWV. In hoofdstuk drie volgt een weergave van de kwaliteit en toegankelijkheid van de handleidingen en het instructiemateriaal, evenals een globale beoordeling van de systemen die samenhangen met het terug- en invorderingsproces. De kwaliteitsborging binnen het proces afhandeling openstaande posten komt in hoofdstuk vier aan bod. Een overzicht van de gebruikte sturings- en verantwoordingsinformatie wordt gegeven in hoofdstuk vijf. De bevindingen van de proceduretests naar de werking van het proces worden in hoofdstuk zes nader toegelicht. Hoofdstuk zeven gaat nader in op de verbetermaatregelen. In hoofdstuk acht wordt een kwantitatief overzicht gegeven in het verloop en de stand van zaken van de openstaande posten. Hoofdstuk negen geeft inzicht in de stand van zaken met betrekking tot de verhaalszaken. Hoofdstuk tien bevat de problematiek inzake de nog openstaande malusvorderingen. In hoofdstuk elf is de reactie van UWV op dit rapport opgenomen. Hoofdstuk twaalf bevat het commentaar van de inspectie op de reactie van UWV.
12
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
2
Organisatie en proces
2.1
Algemeen Ondanks de totstandkoming van één UWV per 1 januari 2002 is de organisatie van de primaire processen tot op heden vrijwel onveranderd gebleven. Dit geldt ook voor de processen die verband houden met de afhandeling van de openstaande posten. Om die reden volgt hier per organisatieonderdeel een beschrijving op hoofdlijnen van de organisatie en het proces. Hierbij tekent de inspectie aan dat de rapportage primair is gericht op het vermelden van de door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen.
2.2
Organisatie en proces Organisatie en proces UWV Gak Vanuit het hoofdkantoor UWV Gak zijn geen dwingende voorschriften uitgevaardigd met betrekking tot de organisatorische inrichting van het proces van afhandeling van openstaande posten. Dit heeft tot gevolg, dat er ook geen uniformiteit in de inrichting van de processen door IWI is vastgesteld. Ter verduidelijking wordt opgemerkt dat het proces van afhandeling van openstaande posten op de regiokantoren uit twee deelprocessen bestaat: • het onderkennen van een ten onrechte verstrekte uitkering, te verrekenen uitkering, op te leggen boete, retour gekomen betaling, et cetera en het als gevolg daarvan administratief creëren van een openstaande post en het versturen van de beslissing naar de verzekerde; • de invordering van de openstaande post. Het belangrijkste verschil dat bij de procesinrichtingen is vastgesteld, betreft de organisatorische positionering van het invorderingsproces (tweede aandachtspunt hierboven). Op sommige regiokantoren is dit proces ondergebracht op de uitkeringsafdelingen (‘arbeidsgeschiktheid en werkloosheid’). Op andere kantoren is ervoor gekozen het invorderingsproces als apart organisatieonderdeel te laten functioneren, veelal onder leiding en verantwoordelijkheid van de administrateur of boekhouder. Voorts zijn er ook verschillen vastgesteld op de uitkeringsafdelingen met betrekking tot de wijze waarop de afhandeling van de openstaande posten plaatsvindt. Deze verschillen uiten zich met name in het onderbrengen van de openstaande posten bij daartoe gespecialiseerde medewerkers, dan wel de openstaande posten onderdeel te laten zijn van de reguliere uitvoeringspraktijk, waarbij in beginsel alle medewerkers op die afdeling verantwoordelijk zijn voor de afhandeling van hun eigen bestand inclusief de openstaande posten. Het proces van afhandeling van openstaande posten kan ruwweg worden verdeeld in twee onderdelen, te weten: • openstaande posten tengevolge van terugvorderingen en verrekeningen (inclusief opgelegde boeten) en • alle overige openstaande posten. Openstaande posten ontstaan op de afdelingen arbeidsgeschiktheid en werkloosheid. Deze afdelingen onderkennen dat er een onjuiste boeking heeft plaatsgevonden, die vervolgens wordt tegengeboekt. Door deze actie ontstaat een openstaande post. De boekhouding verwerkt deze financiële mutatie op basis van informatie uit de primaire systemen. Vervolgens dient de openstaande post een kenmerk te krijgen (bijvoorbeeld boete, betalingsregeling, deurwaarder, beslag). Dit wordt wel het labelen van de post genoemd. De primaire afdeling labelt de openstaande post en stelt tevens de terugvorderingsbeslissing op. Afhankelijk van de organisatorische situatie vindt de feitelijke invordering door de primaire afdeling, dan wel door de Invorderingsgroep plaats. Voor zover er een aparte Invorderingsgroep is, zullen de medewerkers hiervan zich uitsluitend bezighouden met het invorderen van de op basis van de terugvorderingsbeslissing vastgestelde bedragen. Verrekeningen met vaststellingen van andere afdelingen, voorschotten, boeten, negatieve openstaande posten, etcetera dient de primaire afdeling zelf af te handelen.
13
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
1 De RBR is een door UWV Gak toegepaste database, die onder andere arbeids- en uitkeringsverhoudingen van verzekerden bevat
Al naar gelang de organisatie bewaakt de invorderingsgroep dan wel de primaire afdeling vervolgens de invordering van de openstaande post. Hulpmiddelen daarbij zijn: wet- en regelgeving, instructies, vaste actie- en rappeltermijnen en raadplegen van basisregistraties (RBR)1. Met deze RBR-database kan worden vastgesteld of de verzekerde ergens een uitkeringsrelatie of dienstverband heeft. Zo mogelijk kan UWV Gak dan bij in gebreke blijven beslag leggen. Ontvangen bedragen worden door de boekhouding, op basis van de bankafschriften, verwerkt in Triton/APG. Na verwerking wordt de primaire afdeling op de hoogte gesteld van de mutatie. Tekortkoming Er is binnen UWV Gak geen uniformiteit met betrekking tot de inrichting van de processen, wat een centrale aansturing bemoeilijkt. Dit kan weer een belemmering zijn voor het beter beheersbaar maken van de organisatie en de processen die met de openstaande posten samenhangen. Organisatie en proces UWV Cadans Bij Cadans zijn drie afdelingen nadrukkelijk betrokken bij het proces van afhandeling van openstaande posten. Het proces verloopt, op hoofdlijnen en met uitzondering van geconstateerde afwijkingen, als volgt. Op één van de veertien regiokantoren van UWV Cadans wordt vastgesteld of er sprake is van een openstaande post, die in veel gevallen zal moeten leiden tot terugvordering. De medewerker die tevens belast is met de vaststelling van uitkeringen, stelt het bedrag van de terugvordering vast en geeft ook de terugvorderingsbeslissing af. UWV Cadans onderscheidt in dit proces zachte vorderingen en harde vorderingen. De zachte vorderingen kunnen verrekend worden met een lopende uitkering. De harde vorderingen zullen van betrokkene daadwerkelijk moeten worden ingevorderd. De eerste categorie wordt in beginsel door het regiokantoor zelf volledig afgehandeld. De tweede categorie wordt verder afgehandeld door de afdeling Incasso op het hoofdkantoor. De afdeling incasso start de invordering op basis van een kopie van de terugvorderingsbeslissing, die van het regiokantoor is ontvangen. De afdeling incasso komt met betrokkene een terugbetalingsregeling overeen. Na volledige betaling van de vordering wordt het zogenaamde incassodossier gesloten. De afdeling debiteurenadministratie is verantwoordelijk voor de registratie van de incasso-ontvangsten, alsmede de administratieve verwerking van de kasvoorschotten, retourgekomen betalingen en intrekkingen op uitkeringen. De debiteurenadministratie voert voorts nog controles uit en genereert managementinformatie. De regiokantoren worden door middel van zogenaamde referentiebonnen op de hoogte gesteld van binnengekomen bedragen op het hoofdkantoor. Op basis daarvan dienen de regiokantoren het uitkeringssysteem bij te werken. Een uitzondering voor de vermelde procedure geldt voor de openstaande posten WAO bij exDetam. In verband met de werkdruk en oplopende achterstanden heeft een zogenaamde ‘special force groep’ op het hoofdkantoor van UWV Cadans de vaststelling van zowel de harde als de zachte terugvorderingen op zich genomen. Na vaststelling en afgifte van de terugvorderingsbeslissing worden zowel de harde als de zachte vordering overgedragen aan de afdeling incasso. De ’special force groep’ ressorteert onder de debiteurenadministratie. Tekortkomingen • In de praktijk wordt vaak niet volgens de geldende procedures gewerkt. Een voorbeeld daarvan is dat met name bij de voormalige BVG (Bedrijfsvereniging voor de Gezondheid) de regiokantoren zelf zowel de harde als de zachte vorderingen afhandelen. • De regiokantoren werken het uitkeringssysteem niet tijdig en soms in het geheel niet bij aan de hand van de referentiebonnen. Hierdoor geeft de uitkeringsadministratie alsmede het totaal bedrag aan openstaande posten een onbetrouwbare beeld. • Een aanzienlijk deel van de openstaande posten bij de voormalige BVG zou bestaan uit verrekeningen tussen met name WW en WAO. Dergelijke openstaande posten zijn relatief eenvoudig af te handelen. De afdeling WW wilde dit graag met de afdeling WAO afhandelen, doch deze afdeling stelde andere prioriteiten. Hierdoor laat UWV Cadans een kans liggen om op relatief eenvoudige wijze orde op zaken te stellen. • Op de regiokantoren wordt het bedrag van de terugvordering vaak niet juist vastgesteld. Met name door fouten bij het bruteren van de vorderingen. Dit is aan de orde indien de vordering
14
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
niet in hetzelfde kalenderjaar wordt voldaan waarbinnen deze is ontstaan. • Voorschotten en intrekkingen worden niet in het uitkeringssysteem verwerkt. Dit leidt tot een onbetrouwbare uitkeringspositie in het uitkeringssysteem. • Voor een belangrijk deel zijn de hiervoor vermelde tekortkomingen te wijten aan onderbezetting en onvoldoende opgeleid personeel, vooral op de regiokantoren. • De subadministratie sluit niet met de financiële administratie. Een belangrijke oorzaak hiervan is dat de verschillende systemen apart van elkaar moeten worden bijgewerkt, omdat interfaces tussen de systemen ontbreken. • Door wisselende instructies is er geen uniformiteit in de wijze van werken, waardoor het risico op fouten toeneemt. • De afgelopen jaren is er in verband met prioriteitenstelling niet of nauwelijks gestuurd op de afhandeling van de openstaande posten. • Door onderbezetting, verloop en onervarenheid van personeel zijn tal van dossiers ’in de kast’ verdwenen. In deze dossiers zitten nog tal van openstaande posten die niet zijn geregistreerd. • Bij een nieuwe claim wordt niet tot nauwelijks het systeem geraadpleegd waarin kan worden nagegaan of betrokkene elders reeds een uitkering of inkomsten heeft. Dit kan zowel in de Gemeenschappelijke verwijsindex (GVI) of Suwinet. Tevens is niet gebleken dat bij de invordering GVI of Suwinet wordt geraadpleegd om vast te stellen in hoeverre verrekening met een lopende uitkering bij één van de UWV vestigingen mogelijk is. Het incasseren van vorderingen is eenvoudiger als UWV de mogelijkheid heeft tot verrekenen in plaats van rechtstreeks te moeten invorderen bij de verzekerde. • Er wordt op de regiokantoren verschillend omgegaan met het afboeken van vorderingen. Zo wordt op het ene regiokantoor in beginsel alles teruggevorderd, waarbij eventuele afboekingen plaatsvinden door de afdeling incasso op het hoofdkantoor. Op andere vestigingen heeft de beslisser tot beperkte bedragen de mogelijkheid tot afboeken en de teammanager voor hogere bedragen. Proces en organisatie bij UWV Bouwnijverheid Het proces van afhandeling van openstaande posten kan ruwweg worden verdeeld in twee onderdelen, te weten: • openstaande posten tengevolge van terugvorderingen en verrekeningen; • alle overige openstaande posten. Op het hoofdkantoor UWV Bouwnijverheid in Amsterdam is de subafdeling invorderen gevestigd. Deze subafdeling maakt deel uit van de afdeling excasso. Het proces op de subafdeling invorderen begint bij de overdracht van de openstaande ‘rekening courant vordering’ (RCV) door de uitkeringsafdelingen. De terugvorderingen ontstaan op de uitkeringsafdelingen van de regiokantoren. Een uitzondering hierop vormen de openstaande posten Ziektewet (ZW). Deze ontstaan op het hoofdkantoor. De afwerking op de regiokantoren is beperkt tot het onderkennen van de openstaande post en - zo nodig - het afgeven van de terugvorderingsbeslissing. Zodra het invorderingstraject begint, vindt overdracht plaats aan de afdeling invorderen op het hoofdkantoor. De subafdeling invorderen houdt zich uitsluitend bezig met het invorderings- en verrekeningsproces. Alle overige openstaande posten, waaronder boeten en retour gekomen betalingen worden binnen het hoofdkantoor UWV Bouwnijverheid verwerkt. Het invorderingsproces wordt opgestart nadat op de vestiging een specifieke code in het excassosysteem wordt omgezet en nadat de vestiging een kopie van de terugvorderingsbeslissing naar de subafdeling invorderen heeft verstuurd. Zodra een kopie van de terugvorderingsbeslissing door de subafdeling invorderen is ontvangen, wordt gecontroleerd of de gegevens in de beslissing overeenkomen met de gegevens in het excassosysteem (vaststellingensysteem). Bij afwijkingen wordt de vordering niet door het excassosysteem geaccepteerd. Dit wordt zichtbaar gemaakt door de systeemcode ’niet geaccepteerd door Invorderen’ in het systeem in te brengen. De uitkeringsafdeling krijgt een signaallijst, waaruit blijkt dat de overboeking niet is geaccepteerd. De signaallijst wordt vervolgens door de medewerkers invordering afgewerkt. Als de vordering in behandeling wordt genomen, wordt de openstaande RCV afgesloten. Hierdoor wordt de vordering formeel overgedragen van het regiokantoor naar de subafdeling 15
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
invorderen op het hoofdkantoor. De vordering wordt met het afsluiten van de RCV geregistreerd bij de subafdeling Invorderen en wordt het verdere proces door het invordersysteem gestuurd. Vanuit het invordersysteem wordt een incassobrief aangemaakt, waarmee de verzekerde wordt geïnformeerd over de exacte hoogte van de vordering (netto bedrag of netto plus loonheffing) en de wijze van betalen. Indien niet wordt gereageerd, wordt na vier weken automatisch een rappel verstuurd. Als hierop wederom geen reactie volgt, komt de vordering na drie weken op een werklijst. Aan de hand van deze lijst wordt vervolgens het formulier opgave inkomensgegevens verstuurd. Op basis van het ingevulde formulier kan eventueel een terugbetalingsregeling worden vastgesteld. Bij fraudevorderingen die hoger zijn dan 750 euro verricht een medewerker buitendienst het inkomensonderzoek. Naar aanleiding van deze gegevens wordt de beslissing afgegeven over de wijze van terugbetaling. Als hieraan niet wordt voldaan, worden kosten en rente in rekening gebracht. Indien er verrekening met een andere uitkering mogelijk is, kan de uitkeringsafdeling op het regiokantoor in principe de vordering zelf afhandelen. In de regel wordt de vordering echter toch veelal overgedragen aan de subafdeling invorderen op het hoofdkantoor. Zodra uit onderzoek en beoordeling is gebleken dat verzekerde niet in staat is terug te betalen, wordt de vordering in het invordersysteem in de fase EVG (eerst volgende geval) gezet. Hierdoor kan de vordering worden verrekend, zodra er opnieuw een aanbieding aan excasso plaatsvindt. De subafdeling invorderen maakt gebruik van Suwinet om nadere informatie in te winnen in hoeverre vorderingen kunnen worden verrekend met lopende uitkeringen of inkomsten. Een deurwaarder wordt ingeschakeld als een verzekerde niet meewerkt aan het inkomensonderzoek of geen (volledige) inzage wil verstrekken in de financiële situatie, of niet heeft betaald naar aanleiding van de invorderingsbeslissing, of als derdenbeslag niet mogelijk is. De ontvangsten worden geautomatiseerd verwerkt. Ontvangsten met een afwijkend kenmerk worden op een lijst (Postbanktapelijst) geplaatst. Deze bedragen worden handmatig toegewezen aan de desbetreffende vordering. Zodra een post als oninbaar moet worden beschouwd, wordt deze door de subafdeling invorderen afgeboekt. Hierbij wordt het wettelijk kader aangehouden. Tekortkoming Regiokantoren controleren bij een aanvraag niet via GVI of Suwinet of betrokkene elders een uitkering of dienstverband heeft. Hiermee onthoudt UWV Bouwnijverheid zich een mogelijkheid om openstaande vorderingen voor een deel te voorkomen. Proces en organisatie bij UWV USZO UWV USZO bestaat uit een hoofdkantoor en veertien regiokantoren. De onderkenning van de openstaande posten en het beslissen tot terugvordering vindt op de regiokantoren plaats. De invorderingsgroep start op basis van de kopie-terugvorderingsbeslissing de invordering van het openstaande bedrag. Meestal wordt op de regiokantoren onderkend dat er sprake is van een openstaande post. Er wordt veelal niet gekeken of er nog vorderingen uit een eerdere periode, bij andere uitkeringssystemen of vestigingen openstaan. Er zijn geen tools aanwezig om deze beoordeling uit te voeren. Als de openstaande post moet leiden tot een terugvordering dan vindt daarvan op de vestiging mutatie plaats in het vaststellingensysteem AG of WW. Deze mutatie leidt automatisch tot een boeking in het betaalsysteem NPS en vervolgens SAP, het systeem dat zorgdraagt voor de administratieve verwerking. Na ontvangst van de kopie-terugvorderingsbeslissing door de afdeling invordering wordt beoordeeld of de bedragen in de beschikking overeenkomen met de bedragen in het systeem. Indien de bedragen overeenkomen wordt de blokkade verwijderd en wordt de datum van de openstaande post aangepast aan de datum van de terugvorderingsbeschikking. Vervolgens wordt zes weken na datum van de terugvorderingsbeslissing gerappelleerd. De afdeling invorderen maakt 16
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
voor de bewaking van de invordering gebruik van een systeem Financieel Client Beeld (FCB), dat wordt gevoed vanuit de andere systemen waaronder SAP. Voor de terugvorderingen krachtens de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen wordt door UWV USZO een termijn gehanteerd van zes weken waarbinnen de terugvorderingsbeslissing moet zijn verstuurd. Voor terugvorderingen in het kader van de werkloosheidsverzekeringen zijn dergelijke normen nog niet gesteld. Er zijn door UWV USZO geen specifieke doelstellingen geformuleerd ter beheersing van het proces van afhandelen van openstaande posten. Als gevolg van het stellen van andere prioriteiten is de afhandeling van de openstaande posten bij de WW het derde kwartaal 2001 blijven liggen, waardoor er een achterstand is ontstaan in de afhandeling. Om de opgelopen achterstand weg te werken is een projectgroep geformeerd om de opgelopen achterstand per 1 januari 2003 weggewerkt te hebben. De afdeling is daar overigens niet in geslaagd. Vooral in het WW-proces heeft men in belangrijke mate verzuimd de vorderingen te bruteren. UWV USZO heeft zich, als gevolg van het niet in control zijn van de afdeling werkloosheid, genoodzaakt gezien in groten getale netto voorschotten te verstrekken. De delegatiebevoegdheden inzake het afboeken van terugvorderingen gaan voor AG verder dan voor de WW. Binnen AG hebben medewerkers afboekingsbevoegdheid tot 450 euro terwijl daarboven en voor de WW alle afboekingsvoorstellen moeten worden voorgelegd aan het management.
•
• •
•
•
Tekortkomingen Bij een nieuwe claim wordt niet tot nauwelijks het systeem geraadpleegd waarin kan worden nagegaan of betrokkene elders al een uitkering of andere inkomsten heeft, zoals GVI of Suwinet. Tevens is niet gebleken dat bij de invordering GVI of Suwinet wordt geraadpleegd om te zien in hoeverre verrekening met een lopende uitkering bij één van de UWV-vestigingen mogelijk is. Het incasseren van vorderingen is eenvoudiger als UWV de mogelijkheid heeft tot verrekenen in plaats van rechtstreekse incasso bij de verzekerde. Er zijn nauwelijks doelstellingen geformuleerd ter beheersing van het volume aan openstaande posten. Vanuit een voor UWV USZO noodzakelijke situatie zijn er vanuit de WW veel (netto) voorschotten betaald. Deze voorschotten hebben voor een aanzienlijk deel uiteindelijk geresulteerd in terugvorderingen, die overigens ook nog eens voor een belangrijk deel ten onrechte niet zijn gebruteerd. UWV USZO heeft de bevoegdheid tot afboeken voor een belangrijk deel in handen gelegd van medewerkers in de uitvoering. IWI acht dit niet prudent, omdat afboeken aan strenge wettelijke regels is gebonden. Door de bevoegdheid zo laag in de organisatie te beleggen neemt het risico toe dat tegen de wettelijke voorschriften in wordt afgeboekt. Er is geen onderzoek gedaan naar belangrijke ontstaansoorzaken van de openstaande posten, zodat een structurele aanpak wordt bemoeilijkt. Proces en organisatie bij UWV GUO Het UWV GUO bestaat uit een hoofdkantoor en zes regiokantoren. De uitkeringsafdelingen AG en WW van de regiokantoren onderkennen of er sprake is van een openstaande post en stellen ook de terugvorderingsbeslissing op. Na afgifte van de terugvorderingsbeslissing wordt een invorderingsdossier aangemaakt. Dit dossier wordt vervolgens overgedragen aan de invorderingsgroep. De medewerkers van deze afdeling controleren het dossier op volledigheid. Bovendien wordt nagegaan of de vordering is genoteerd in het vaststellingensysteem (BMT). Het invorderingstraject begint met registratie in een voor dit doel ontwikkeld Excelbestand. Dit bestand bevat informatie over hoogte van de vordering, de stand van zaken en de datum waarop de eerstvolgende actie moet worden ondernomen. Verder is deze applicatie voorzien van een agendafunctie. Als de verzekerde niet reageert op betalingsverzoeken wordt de vordering overgedragen aan een incassobureau. De invorderingsgroep beoordeelt of een vordering als oninbaar moet worden afgeboekt en doet daarover een voorstel aan de uitkeringsafdeling. De manager van de uitkeringsafdeling beslist over de afboeking. Er vindt geen kwaliteitscontrole plaats of de terugvorderingsbeschikking juist en tijdig wordt ingebracht in het vaststellingensysteem.
17
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
De financiële administratie verwerkt de betalingen op basis van de bankafschriften en informeert vervolgens op basis van een standaard memo (witjes) de invorderingsgroep, zodat de medewerkers daar de benodigde mutaties in het systeem kunnen doorvoeren. Maandelijks ontvangt de uitkeringsafdeling van de invorderingsgroep een lijst met alle openstaande posten, waarbij staat aangegeven of de post inmiddels is gelabeld. UWV GUO beschikt over de mogelijkheid om de ongelabelde openstaande posten naar ouderdom te rangschikken. Dit heeft als voordeel dat de posten die dreigen te verjaren met voorrang kunnen worden behandeld. De afhandeling van de openstaande posten vormt geen vast agendapunt bij het werkoverleg op de uitkeringsafdelingen. Tekortkomingen • UWV GUO had veel oude openstaande posten. Dit ging vooral om mensen die illegaal in Nederland verbleven. Een goede uitvoering van de wet op de identificatieplicht zou dit uitsluiten. Gevolg is dat het overgrote deel van deze vorderingen inmiddels als oninbaar is afgeboekt. • Er is geen sluiting tussen het grootboek en de subadministratie debiteuren, zodat niet met de vereiste betrouwbaarheid de juistheid van vorderingen kan worden vastgesteld. • Bij een nieuwe claim wordt hooguit binnen het eigen systeem gekeken of er elders nog een vordering openstaat. Terwijl er door middel van raadpleging van GVI of Suwinet mogelijkheden zijn om uitkeringen binnen heel UWV en dienstverbanden met werkgevers te raadplegen. Zo onthoudt UWV GUO zichzelf ook de mogelijkheid te raadplegen bij vermelde gegevensbanken of een terugvordering verrekenbaar is met een lopende uitkering. Het incasseren van vorderingen is immers eenvoudiger indien UWV de mogelijkheid heeft tot verrekenen in plaats van rechtstreekse incasso bij de verzekerde. • Er is geen onderzoek gedaan naar belangrijke ontstaansoorzaken van de openstaande posten, waardoor een structurele aanpak wordt bemoeilijkt. • Openstaande posten zijn geen vast bespreekpunt voor het werkoverleg binnen de uitkeringsafdelingen. Dit heeft als risico dat de afwerking van de openstaande posten minder prioriteit krijgt, met als gevolg dat deze posten langer blijven openstaan dan noodzakelijk, met het gevaar dat ze door verjaring niet meer inbaar zijn.
2.3
Conclusie De procesinrichting inzake de afhandeling van openstaande posten is nog niet geüniformeerd en zelfs binnen de organisatieonderdelen van UWV is sprake van de nodige verschillen. Dit bemoeilijkt een centrale aansturing. IWI tekent daarbij aan dat UWV sinds de oprichting op 1 januari 2002 te maken heeft met een grootscheepse fusie van de voormalige uitvoeringsinstellingen. Het is dan ook niet te verwachten dat de bedrijfsprocessen op zeer korte termijn worden geüniformeerd. De algemene lijn is wel dat het vaststellen en kenbaar maken van de terugvordering gescheiden is van de invordering. Voorts maakt UWV nog in onvoldoende mate gebruik van GVI of beter nog Suwinet (omdat dit meer informatie bevat). Door consequent gebruik van deze databanken te maken, kunnen terugvorderingen gedeeltelijk worden voorkomen en zal UWV zich beter kunnen vergewissen van verrekenmogelijkheden. IWI stelt vast dat door het grote aantal tekortkomingen in de processen bij UWV Cadans belangrijke voorwaarden ontbreken om de afhandeling van de openstaande posten bij UWV juist, volledig en tijdig te laten verlopen. Dit geldt in mindere mate ook voor UWV USZO en UWV GUO.
18
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
3
Instructies, beschrijvingen en systemen
3.1
Algemeen Ondanks de totstandkoming van UWV per 1 januari 2002 is de organisatie van de primaire processen tot op heden vrijwel onveranderd gebleven. Dit geldt ook voor de instructies, beschrijvingen en systemen die verband houden met de afhandeling van openstaande posten. Om die reden zal per organisatieonderdeel de instructies, beschrijvingen en systemen op hoofdlijnen worden uiteengezet. De inspectie tekent daarbij aan dat de rapportage primair is gericht op het vermelden van de door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen.
3.2
Instructies, beschrijvingen en systemen Instructies, beschrijvingen en systemen bij UWV Gak De wetstechnische basis voor de terug- en invorderingen is beschreven in het door het hoofdkantoor verstrekte handboek ‘Invorderingen’. Deze uitleg wordt volledig gevolgd op de door ons gecontroleerde regiokantoren. De administratieve beschrijving van het proces invordering is beschreven in de handboeken arbeidsongeschiktheidswetten en werkloosheidswet en voorzien van de kwaliteitsnorm ISO 9002. Het proces afhandeling openstaande posten wordt ondersteund door de systemen Triton/APG en BMTi (Boeten Maatregelen Terug- en invorderingen). Het systeem Triton/APG was regelmatig overbelast omdat er slechts maximaal 350 users tegelijkertijd ingelogd konden zijn. Daarom is op 2 juli 2001 de applicatie CORA opgeleverd. In tegenstelling tot Triton/APG biedt CORA slechts raadpleegmogelijkheden. CORA is feitelijk een weergave van Triton/APG, zij het dat de mutaties in de openstaande posten in Triton/APG à tempo worden bijgewerkt en CORA éénmaal per week wordt geactualiseerd. Tekortkomingen Er zijn door de inspectie op dit onderdeel geen tekortkomingen gesignaleerd. Instructies, beschrijvingen en systemen bij UWV Cadans De wetstechnische basis voor de terug- en invorderingen is beschreven in het werkboek ‘Incasso’. Daarnaast beschikt UWV Cadans over een uitgebreide instructie WW, die tevens dient om nieuwe medewerkers, bij gebrek aan centrale opleidingsmogelijkheden, te instrueren. Dit speelt met name op de regiokantoren. Gelet op de beschreven problemen waarmee UWV Cadans te kampen heeft, worden de instructies en het werkboek afhankelijk van het regiokantoor in mindere of meerdere mate niet gevolgd. Het proces van terug- en invorderen, alsmede de financiële verslaglegging daarvan werd tot 1 september 2002 ondersteund door diverse systemen. Probleem was dat de gehele boekingsgang (het terugboeken van de ten onrechte verstrekte uitkering, de opboeking van de vordering in de uitkeringssytemen, bijwerken van subadministratie (debiteurenboek) en de mutatie in het grootboek ten behoeve van de financiële verslaglegging) apart op de vestiging, de incassoafdeling en de debiteurenadministratie moest geschieden. Hierbij waren de verschillende systemen niet gekoppeld, zodat de verschillende boekingen los van elkaar tot stand kwamen. Hierdoor ontstond een groot risico op fouten en was er geen sluiting tussen de subadministratie debiteuren, het uitkeringssysteem en het grootboek met als gevolg dat de debiteurenpositie zowel binnen het uitkeringssysteem, de subadministratie en het grootboek onbetrouwbaar is. Ter verbetering heeft UWV Cadans per 1 september de debiteurenapplicatie van Renaissance Cliënt Server (RenCS) in gebruik genomen. Dit systeem zal voor een deel de hiervoor vermelde tekortkoming ondervangen. UWV Cadans is bezig de totale debiteurenpositie binnen de uitkeringssystemen, subadministratie en grootboek door te lopen en op te schonen.
19
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Een probleem bij het gebruik van RenCS is dat er per regiokantoor uit kostenoverwegingen maar twee licenties zijn afgegeven, waardoor er beperkte mogelijkheden zijn om het systeem te gebruiken en daarmee een inhaalslag te maken bij het afhandelen van openstaande posten. Ondanks de ingebruikname van RenCS zullen op de regiokantoren de mutaties apart in het vaststellingensysteem moeten worden ingevoerd omdat de koppeling ontbreekt tussen RenCS en het vaststellingensysteem. Tekortkomingen • De instructies en beschrijvingen van UWV Cadans lijken een toereikend naslagwerk te zijn en een goede basis te vormen om de medewerkers op te leiden en te instrueren. De praktijk voor een aantal regiokantoren is dat door het hoge personeelsverloop en de daarmee samenhangende werkdruk de voorschriften in de handboeken niet worden nageleefd. Dit heeft tot gevolg heeft dat openstaande posten voor een deel niet of niet juist worden afgehandeld. • UWV Cadans beschikt over veel los van elkaar functionerende systemen die bovendien voor een belangrijk deel ook niet gekoppeld waren, waardoor forse aansluitingsverschillen zijn ontstaan. Door de onbetrouwbaarheid van de informatie kan de debiteurenpositie zelfs niet bij benadering worden bepaald. Dit heeft ook te maken met een gebrek aan discipline van met name de medewerkers op de regiokantoren die stelselmatig de uitkeringssystemen niet bijwerken, bijvoorbeeld als er een betaling binnenkomt. Dit gebrek aan discipline zal ongetwijfeld een relatie hebben met werkdruk, onervarenheid en personeelsverloop. • De invoering van RenCS zal waarschijnlijk leiden tot een marginale verbetering, omdat bijvoorbeeld een belangrijke onvolkomenheid als hiervoor vermeld niet zal worden weggenomen door invoering van RenCS. De beperking van slechts twee licenties per vestiging staat een inhaalslag om de openstaande posten af te handelen in de weg, omdat het gebruik van RenCS daarbij een voorwaarde is. Bovendien wordt RenCS als niet zo gebruikersvriendelijk ervaren. Instructies, beschrijvingen en systemen bij UWV Bouwnijverheid Op de uitkeringsafdelingen is de wet- en regelgeving ten aanzien van het terugvorderings- en verrekeningsproces opgenomen in de diverse handleidingen, die voor iedere medewerker digitaal beschikbaar zijn. Voor de uitkeringsafdelingen liggen instructies over het aanleveren van terugvorderingen/verrekeningen aan de subafdeling invorderen vast in een elektronische beschrijving. Zowel de handleidingen op de uitkeringsafdelingen als op de subafdeling invorderen zijn uitgebreid opgesteld en goed toegankelijk. Alle uitkeringsafdelingen maken gebruik van het vaststellingensysteem Excasso. Dit heeft als voordeel dat op een geautomatiseerde wijze zichtbaar wordt of er tegenover een vastgestelde uitkering een vordering staat, zodat de betaling geheel of gedeeltelijk kan worden verrekend. Volgens een procedure zoals is beschreven, wordt na overdracht aan de subafdeling invorderen de invordering van de openstaand post verder gestuurd door het Invordersysteem, dat een aantal functies bevat waaronder een rappelfunctie. De ontvangsten uit invorderingen worden geautomatiseerd verwerkt in het vaststellingensysteem, subadministratie en grootboek. Tekortkomingen Er zijn door de inspectie op dit onderdeel geen tekortkomingen gesignaleerd. Instructies, beschrijvingen en systemen bij UWV USZO De wetstechnische basis voor de terug- en invorderingen is beschreven in het handboek Algemene Procedures. Het AG gedeelte van het handboek is op het onderdeel kwijtscheldingen niet actueel. UWV USZO is bezig met een actualisatie hiervan. Verder is het gehele terug- en invorderingsproces versnipperd in verschillende handleidingen weergegeven. De wetstechnische handleiding WW is in digitale vorm voor iedere medewerker beschikbaar. Deze is verder goed toegankelijk en wordt frequent geactualiseerd. Diverse systemen ondersteunen het proces van terug- en invorderen voor de WW en AG. Alle financiële mutaties in het systeem worden automatisch doorgeboekt naar het BNU-systeem (bruto/netto systeem WW) en het NSP-systeem (bruto/netto systeem AG). Voor AG geldt dat het bestand overgezet wordt naar LOS (Logistiek Ondersteuningssysteem), een systeem binnen ICB (Integraal Cliënt Beeld). Hierdoor wordt voor AG het proces openstaande posten opgestart en kan de afhandeling worden bewaakt. Door middel van een koppeling wordt vervolgens 20
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
de applicatie FCB (Financieel Cliënt Beeld) van de afdeling Financiële zaken gevuld. Hoe de interfaces tussen de systemen BNU, NSP, SAP en FCB zijn geregeld is niet precies bekend. Vanuit FCB is up-to-date de stand van het aantal openstaande posten en het openstaande bedrag beschikbaar. In FCB kunnen alle vorderingen zichtbaar worden gemaakt, dus zowel de vaststellingen in BNU als de betalingen buiten het systeem om. FCB wordt gevuld vanuit BNU, NSP en SAP (Boekhouding). Vorderingen komen automatisch vanuit de bruto/nettosystemen NSP(AG) en BNU(WW/ZW) met een blokkadecode in SAP. De blokkade houdt in dat er geen invorderingsbeschikkingen en aanmaningen worden verzonden. De terugvorderingsbeschikking is vaak nog niet opgesteld. Pas na ontvangst van deze beschikking wordt de blokkade verwijderd. Voor het rapporteren is de afdeling debiteuren verantwoordelijk. Welke vorderingen gerappelleerd moeten worden, geeft het districtskantoor of serviceteam aan. Na verwijdering van de blokkade verstuurt het systeem automatisch de wettelijke voorgeschreven beschikkingen en aanmaningen. Na ontvangst van de terugvorderingsbeschikking wordt beoordeeld of de bedragen in de beschikking overeenkomen met de bedragen in het systeem. Indien de bedragen overeenstemmen wordt de blokkade verwijderd en wordt de datum van de openstaande post aangepast naar de datum van de terugvorderingsbeschikking. Tekortkomingen • Voor AG geldt dat de handboeken op het onderdeel kwijtscheldingen niet actueel zijn. Bovendien wordt de toegankelijkheid belemmerd doordat het proces versnipperd over verschillende handboeken is weergegeven. UWV USZO is bezig deze tekortkomingen op te heffen. • Bij inbreng van nieuwe claims zijn er onvoldoende ’tools’ om te bezien of er nog een vordering openstaat bij andere uitkeringssystemen, vestigingen of uitvoeringsinstellingen, waardoor mogelijk onnodig een ten onrechte verstrekte uitkering kan ontstaan. • Hoe de koppelingen geregeld zijn tussen de verschillende systemen die verband houden met het terug- en invorderingsproces, is onvoldoende bekend. Hierdoor kan niet goed worden vastgesteld in hoeverre er risico’s zijn ten aanzien van aansluitverschillen. Daarmee ontstaan twijfels over de betrouwbaarheid van het beeld van de openstaande posten. Instructies, beschrijvingen en systemen bij UWV GUO Op de uitkeringsafdelingen is de wet- en regelgeving ten aanzien van de terugvorderings- en verrekeningsproblematiek opgenomen in de wetstechnische handleiding BMTi. Deze handleiding bevat tevens procesbeschrijvingen en is redelijk uitgebreid opgesteld en goed toegankelijk. Alle afdelingen die met de terug- en invorderingsproblematiek te maken hebben beschikken over deze handleiding. Openstaande vorderingen worden vastgelegd in een voor dit doel geschikt gemaakt Excelprogramma, dat voorzien is van een aantal functies waaronder de agendafunctie. Dit Excelprogramma heeft geen koppeling met de grootboekadministratie. Een koppeling tussen de diverse systemen ontbreekt, zodat het risico op fouten toeneemt. Hierdoor wordt het verkrijgen van aansluiting tussen de subadministratie debiteuren en de grootboekadministratie bemoeilijkt. Er is geen zicht of er sluiting is tussen beide administraties. Tekortkomingen • De systemen van UWV GUO zijn sterk verouderd. Dit komt de gebruikersvriendelijkheid, capaciteit en inzichtelijkheid niet ten goede, wat de afhandeling van openstaande posten bemoeilijkt. • De verschillende systemen zijn niet aan elkaar gekoppeld, waardoor aansluitingsverschillen kunnen ontstaan. Dit brengt de betrouwbaarheid van de debiteurenpositie en daarmee ook de omvang van de openstaande posten in het geding.
21
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
3.3
Conclusie Alle voormalige uitvoeringsinstellingen beschikken over instructies en beschrijvingen, die als basis voor een juiste en uniforme uitvoering noodzakelijk zijn. Een globale beoordeling duidt erop dat de instructies en beschrijvingen een adequate ondersteuning zijn voor het proces van afhandeling van openstaande posten. Voor UWV Cadans geldt dat de handboeken in verband met onervarenheid en tijdsdruk vaak niet worden geraadpleegd, waardoor het risico op fouten toeneemt. De procesgang en de daaraan ten grondslag liggende systemen zijn alle verschillend. Voor UWV Cadans en UWV GUO geldt dat de verschillende systemen voor een belangrijk deel niet gekoppeld zijn. Voor UWV USZO heeft de inspectie dit, door het ontbreken van informatie, niet kunnen vaststellen. Dit heeft tot gevolg dat er een groot risico bestaat op aansluitverschillen, omdat de verschillende systemen onafhankelijk van elkaar handmatig gevoed moeten worden. Bij verzuim of fouten leidt dit tot een onbetrouwbaar beeld van de debiteurenpositie en een onjuist beeld van de omvang van de openstaande posten. Dergelijke risico’s hebben zich bij UWV Cadans gemanifesteerd, waardoor de debiteurenpostitie zelfs niet bij benadering kan worden vastgesteld.
22
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
4
Kwaliteitsborging
4.1
Algemeen De kwaliteitsborging is bij UWV per organisatieonderdeel verschillend ingericht. Derhalve wordt per organisatieonderdeel op dit onderdeel ingegaan. De inspectie tekent daarbij aan dat de rapportage primair is gericht op het vermelden van de door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen.
4.2
Kwaliteitsborging UWV Kwaliteitsborging bij UWV Gak De kwaliteitsborging is per regiokantoor en afdeling verschillend ingericht. Bij sommige afdelingen wordt een honderd procent controle op de juistheid van de terugvordering en de registratie in de systemen uitgevoerd. Bij andere afdelingen beperkt de controle zich tot een tien procent controle op de mutaties. Kwaliteitsborging bij UWV Cadans In het terugvorderings- en invorderingsproces zijn geen specifieke kwaliteitsborgende maatregelen opgenomen. Kwaliteitsborging bij UWV Bouwnijverheid De kwaliteitsborging is per vestiging / afdeling verschillend ingericht. De wetstechnisch medewerker voert in veel gevallen vooraf een beoordeling uit op de afhandeling van openstaande posten (autoriseren afboekingen, beoordeling terugvorderingsbrieven et cetera). Daarnaast worden door de afdeling interne controle achteraf steekproefsgewijs de negatieve vastgestelde posten gecontroleerd. Kwaliteitsborging bij UWV USZO In het primaire proces van de WW worden door middel van collegiale toetsing alle mutaties, inclusief de beschikking, één op één gecontroleerd. De werkzaamheden in het kader van het terugvorderingtraject worden door middel van een collegiale controle beoordeeld, afhankelijk van de kwaliteit van de medewerker en de moeilijkheidsgraad van de vordering. Bij de arbeidsongeschiktheidwetten vindt de kwaliteitscontrole plaats door middel van een steekproef. Hierbij wordt de gehele productie (inclusief de terugvorderingen) van een team van een dag gecontroleerd. Kwaliteitsborging bij UWV GUO Er zijn naast de kwaliteitsmeters in het kader van de rechtmatigheid geen verbijzonderde kwaliteitsgroepen. De coördinatoren op de afdeling begeleiden en beoordelen de werkzaamheden van nieuwe medewerkers en daarnaast is er een collegiale toetsing op sommige betalingen (bijvoorbeeld de éénmalige). Er is geen specifieke controle op de afhandeling van openstaande posten.
4.3
Conclusie Door de verschillende inrichting van de processen zijn ook de kwaliteitsborgingssystemen verschillend. IWI constateert dat met name de kwaliteitscontrole relatief gemakkelijk geüniformeerd zou kunnen worden. Met uitzondering van UWV Cadans zijn de kwaliteitsborgingssystemen in opzet adequaat.
23
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
24
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
5
Sturings- en verantwoordingsinformatie
5.1
Algemeen De sturings- en verantwoordingsinformatie is bij UWV per organisatieonderdeel verschillend ingericht. Derhalve wordt per organisatieonderdeel van UWV op dit onderdeel ingegaan. De inspectie tekent daarbij aan dat de rapportage primair is gericht op het vermelden van de door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen.
5.2
Sturings- en verantwoordingsinformatie UWV Sturings- en verantwoordingsinformatie bij UWV Gak Met de CORA applicatie, waarvan de gegevens rechtstreeks aan de administratie zijn ontleend, kan op centraal en decentraal niveau inzicht worden verkregen in de stand van zaken bij de afhandeling van de openstaande posten. Deze applicatie, die alleen een raadpleegfunctie biedt en wekelijks wordt geactualiseerd, kan informatie leveren vanuit diverse invalshoeken zoals; ouderdom, soort openstaande posten, naar regiokantoor, getotaliseerd etcetera. Een kwetsbaar punt bij de toepassing is dat eventuele achterstanden bij verwerking in de financiële administratie en/of de invordergroepen niet zichtbaar worden gemaakt binnen CORA. Sturings- en verantwoordingsinformatie bij UWV Cadans Er is nauwelijks informatie beschikbaar op basis waarvan gestuurd kan worden op de tijdige afhandeling en daarmee de omvang van de openstaande posten. Het RenCS systeem zou op dit vlak een verbetering moeten zijn. Doordat dit systeem door de medewerkers die er mee moeten werken, als gebruikersonvriendelijk wordt ervaren en er per vestiging slechts twee accounts worden afgegeven wordt de gewenste stuur- en verantwoordingsinformatie niet opgeleverd. Sturings- en verantwoordingsinformatie bij UWV Bouwnijverheid Door zowel de uitkeringssystemen als het excassosysteem kan verantwoordings- en sturingsinformatie worden gegenereerd. Op elk gewenst moment kan men zich inzicht verschaffen in de stand van zaken met betrekking tot de ongelabelde openstaande posten. Overigens is gebleken dat men op de regiokantoren niet de beschikking had over informatie inzake de ongelabelde posten. Maandelijks is er een uitgebreide managementrapportage over de gelabelde openstaande posten, die bij de centrale afdeling incasso in behandeling zijn. Sturings- en verantwoordingsinformatie bij UWV USZO De sturingsinformatie wordt door de managers van zowel de afdeling AG als WW als onvoldoende beoordeeld. Bij de afdeling AG hebben de servicemanagers wel de mogelijkheid om door middel van bepaalde selecties uit het invordersysteem inzicht te verwerven in de openstaande posten vanuit diverse invalshoeken zoals aantallen, ouderdom etc. Sturings- en verantwoordingsinformatie bij UWV GUO Elke twee weken ontvangen de uitkeringsafdelingen overzichten van de geregistreerde openstaande posten. Hierop wordt door de invorderingsgroep aangegeven waar de openstaande posten in behandeling zouden moeten zijn. Voor de uitkeringsafdeling biedt dit voldoende informatie. Op basis van deze informatie kan een ouderdomsanalyse worden gemaakt, waarmee kan worden vastgesteld of de door UWV GUO geformuleerde doelstelling, namelijk het labelen van de openstaande posten, afhankelijk van de wet, binnen zestig dagen of negentig dagen wordt voldaan.
25
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
5.3
Conclusie IWI constateert dat de sturings- en verantwoordingsinformatie met uitzondering van UWV Cadans en UWV USZO in voldoende mate en vanuit diverse invalshoeken beschikbaar is. Hierbij maakt IWI de kanttekening dat de verantwoorde informatie vanuit verschillende systemen en vanuit verschillende definities tot stand is gekomen, waardoor het problematisch is een zuiver totaalbeeld te genereren. Voor het onderhavige onderzoek levert dit de tekortkoming op dat, nog afgezien van het definitieprobleem, over het UWV Gak op basis van gesommeerde bedragen wordt gerapporteerd, terwijl voor de overige UWV-organisatieonderdelen op basis van gesaldeerde bedragen wordt gerapporteerd
26
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
6
Dossieronderzoek De accountantsdienst heeft de werking van de beheersmaatregelen getoetst door middel van het uitvoeren van proceduretests. Per bezocht kantoor heeft de accountantsdienst afhankelijk van het regiokantoor tien tot vijfendertig dossiers opgevraagd, waarvan een deel betrekking had op openstaande posten. Bij deze controle werd met name beoordeeld in hoeverre de openstaande post voorkomen had kunnen worden. Verder had de controle ook betrekking op de voortvarendheid waarmee na onderkenning van de openstaande post deze post werd afgehandeld. Als gevolg van het ontbreken van een rapportage van de accountantsdienst en doordat de proceduretest is uitgevoerd op een beperkt aantal regiokantoren, terwijl de situatie per regiokantoor sterk kan verschillen, geven de hierna vermelde kwalificaties dan ook slechts een globale indruk van de situatie. Een gedeelte (zeer globaal tussen twintig procent en veertig procent) van de openstaande posten had voorkomen kunnen worden, waarbij opvalt dat met name UWV USZO in de WW, doordat het proces aldaar niet in control was, in zeer ruime mate voorschotten heeft verstrekt en in een aantal gevallen te hoog, zodat dit heeft geleid tot een fors bedrag aan terugvorderingen. Met name bij UWV Cadans en UWV GUO is de periode van onderkenning van de openstaande post tot aan de afgifte van de terugvorderingsbeslissing lang. Hierbij hanteert IWI een criterium van twee maanden. Dit geldt ook voor de WW bij UWV USZO. Voor UWV Gak ontbreken voldoende gegevens om hier een uitspraak over te kunnen doen.
27
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
28
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
7
Verbetermaatregelen
7.1
Door accountantsdienst aanbevolen verbetermaatregelen
• • • • • • • • •
• • • •
7.2
In februari 2003 heeft de accountantsdienst in zijn rapport ‘openstaande posten UWV’ de volgende aanbevelingen aan de Raad van Bestuur van UWV gedaan: Formuleer een éénduidige definitie voor openstaande posten en definieer wanneer een post een vordering wordt en daarmee ook gelabeld is, zodat er beter gestuurd kan worden. Laat een aparte werkgroep de ontstaansoorzaken onderzoeken zodat er maatregelen kunnen worden getroffen ter voorkoming c.q. ter reducering van het ontstaan van openstaande posten. Uniformeer de bevoegdheden tot afboeking en de werkwijzen met betrekking tot invordering, zoals het in rekening brengen van incassokosten, rente en het inschakelen van deurwaarders. Ter verkrijging van een snel resultaat met het reduceren van de openstaande posten zou de bij UWV aanwezige kennis gemobiliseerd kunnen worden en worden ingezet om op korte termijn bij UWV Cadans het debiteurensysteem op te schonen en medewerkers in de uitvoering op te leiden.
Door management getroffen/nog te treffen verbetermaatregelen
• •
•
•
29
Bij brief van 26 juni 2002 heeft de staatssecretaris UWV gemaand direct actie te ondernemen om de omvang van de openstaande posten tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen. De brief van 26 juni 2002 was ingegeven door de IWI rapportage ‘Afhandeling openstaande posten UWV Gak’ van juni 2002, de nulmeting van Ernst & Young en het gesprek dat de staatssecretaris met de raad van bestuur van UWV op 19 juni 2002 heeft gehad. Bij brief van 22 augustus 2002 heeft UWV de minister geïnformeerd over de te ondernemen acties. Deze acties kwamen op het volgende neer: Het opstellen van een actieplan ten behoeve van de reductie van ongelabelde posten vóór 1 juli 2003; Onderzoek naar de ontstaansoorzaak van openstaande posten; Verbetering van de informatievoorziening; Monitoring en bijsturing wegwerken achterstanden; Opnemen van taak- en normstellingen in de managementcontracten; Stuiten van openstaande posten die dreigen te verjaren; Verrekenen van openstaande posten waar dat mogelijk is; Binnen de wettelijke kaders afboeken van oninbare openstaande posten; Nadere instructies aan medewerkers.
Het management van UWV heeft naar aanleiding van de aanbevelingen van de accountantsdienst de volgende acties ondernomen; Er zijn definities opgesteld voor gelabelde en ongelabelde openstaande posten. Voor de problemen bij UWV Cadans is een projectmanager aangesteld, die de opdracht heeft gekregen een plan van aanpak op te stellen met als uitgangspunt dat de situatie bij UWV Cadans nog in 2003 beheersbaar zal zijn en zal blijven. IWI beschikt inmiddels over het Plan van aanpak ‘Openstaande posten UWV Cadans’. Eerste subdoelstelling is dat, uiterlijk 1 oktober 2003, de ongelabelde posten in het AG traject niet ouder mogen zijn dan zestig dagen en in het WW traject niet ouder mogen zijn dan negentig dagen. Tweede subdoelstelling is, dat binnen UWV Cadans het totale werkproces ‘verwerken terugvorderingen’ uiterlijk eind 2003 beheersbaar is. De kwantitatieve doelstelling voor geheel UWV is, dat de gelabelde posten niet meer mogen bedragen dan 1,5 procent van het totaal van de uitkeringen over twaalf maanden voorafgaand aan de datum waarop de omvang van de openstaande posten wordt gemeten. De streefwaarden zijn voor de ZW 1,25 procent, WAO 0,3 procent en voor de WW 0,3 procent van het uitkeringsvolume. Voor UWV USZO wordt gerichte actie uitgezet om er voor te zorgen dat de achterstanden worden weggewerkt. Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
• Er wordt een subwerkgroep ingericht, die tot taak heeft om via een onderzoek naar de ontstaansoorzaken te komen tot een advies om de werkprocessen aan te passen, zodat er zo weinig mogelijk openstaande posten ontstaan. Daarnaast zal deze werkgroep adviseren omtrent het toegestane percentage openstaande posten uitgedrukt in een bedrag gerelateerd aan het uitkeringsvolume. • Het management zal zich inspannen om de uniformering en effectiviteit van het invorderingsproces te verbeteren en de capaciteitsproblemen op een aantal regiokantoren op te lossen. • Het management (directeuren divisies WW en AG) zal zelf participeren in de werkgroep, die zich zal bezighouden met het wegwerken van de verschillen in de verantwoording, daar waar deze verschillen worden veroorzaakt door de openstaande posten. Het gaat daarbij met name om de verantwoording van openstaande posten op kasbasis versus transactiebasis en gesaldeerde bedragen versus gesommeerde bedragen. • Alles overziend heeft het management de overtuiging dat de ongelabelde posten per 1 juli 2003 tot een aanvaardbaar niveau zullen kunnen worden teruggebracht. Commentaar IWI op verbetermaatregelen IWI heeft de overtuiging dat UWV het probleem van de afhandeling van openstaande posten serieus neemt. Daartoe heeft UWV inmiddels een aantal acties ondernomen om het volume van met name de ongelabelde openstaande posten te reduceren. De acties van UWV zijn sterk gericht op het halen van de norm van 1,9 procent (bedrag aan openstaande posten gerelateerd aan het uitkeringstotaal van twaalf maanden) per 1 juli 2003 en een aangescherpte norm voor de lange termijn. Bovendien heeft UWV tijdigheidsnormen (zestig dagen voor AG en negentig dagen voor WW) ontwikkeld waarbinnen openstaande posten moeten zijn gelabeld (voorzien van een kenmerk). Voor UWV Cadans en UWV USZO zijn inmiddels actieplannen ontwikkeld om de achterstanden weg te werken en om de processen blijvend beheersbaar te maken. Voorts zullen de ontstaansoorzaken worden onderzocht en zijn er plannen ontwikkeld om het invorderingsproces te beleggen bij een beperkt aantal invorderingsgroepen. De inspectie stelt daarmee vast dat UWV veel energie steekt in het beheersbaar maken van het proces afhandeling openstaande posten. Het ontbreken van concrete doelstellingen en tijdspaden inzake het uniformeren en op orde brengen van processen, kwaliteitsborging, systemen en stuurinformatie en het daarbij formuleren van prestatie-indicatoren blijven naar het oordeel van de inspectie punten van zorg.
30
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
8
Overzicht verloop openstaande posten
8.1
Overzichten Tabel 1 Binnen AG het verloop van het bedrag aan openstaande posten vanaf de nulmeting tot februari 2003 en de hoogte van het bedrag aan openstaande posten in relatie tot de uitkeringen krachtens de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen Overzicht openstaande posten AG per ex uvi (bedragen X 1.000 euro) Openstaande Procentuele posten in wijziging Uitkeringen procenten Nulmeting december februari februari 2003 AO-wetten van de (begin 2002) 2002 2003 tov nulmeting in 2002 uitkeringen
Voormalig uitvoeringsorgaan UWV Gak Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
136.509 55.709 80.800
UWV Cadans
139.540 55.709 83.831
131.505 45.414 86.091
-3,7 -18,5 6,5
Informatie over UWV Cadans ontbreekt op dit niveau
7.270.957
1,8
2.340.369
UWV Bouw Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
29.067 3.836 25.231
27.917 3.786 24.131
28.449 3.611 24.838
-2,1 -5,9 -1,6
1.036.546
2,7
UWV USZO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
26.672 7.360 19.312
26.6722 7.360 19.312
15.768 5.355 10.413
-40,9 -27,2 -46,1
1.621.631
1,0
UWV GUO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
14.600 5.000 9.600
14.768 2.286 12.482
13.974 2.300 11.674
-4,3 -54,0 21,6
430.990
3,2
Totaal
206.848
208.897
189.696
-8,3
12.700.493 excl. Cadans 10.360.124
1,83
Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
71.905 134.943
69.141 139.756
56.680 133.016
-21,2 -1,4
2 Exclusief bovenwettelijk deel 16.945. Aanvankelijk heeft USZO de bedragen aan openstaande posten inclusief het bovenwettelijk deel verantwoord. Dit is naar het oordeel van IWI niet terecht, omdat het bovenwettelijke bedrag geen deel uitmaakt van de sociale verzekeringswetten en daarmee buiten het toe zichtskader van IWI valt. UWV hoeft zich over het wettelijk deel richting het ministerie dan ook niet te verantwoorden. 3 Percentage is exclusief Cadans omdat er geen apart cijfer voor de openstaande posten WW Cadans bekend is.
31
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Tabel 2 Binnen WW het verloop van het bedrag aan openstaande posten vanaf de nulmeting tot februari 2003 en de hoogte van het bedrag aan openstaande posten in relatie tot de uitkeringen krachtens de werkloosheidsverzekeringen Overzicht openstaande posten WW per ex uvi (bedragen X 1.000 euro) Openstaande Procentuele posten in wijziging WWprocenten Nulmeting december februari februari 2003 uitkeringen van de (begin 2002) 2002 2003 tov nulmeting in 2002 uitkeringen
Voormalig uitvoeringsorgaan UWV Gak Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
69.30 15.700 53.600
UWV Cadans
68.029 12.320 55.709
62.261 9.828 52.433
-10,2 -37,4 -2,2
Informatie over UWV Cadans ontbreekt op dit niveau
1.719.209
3,6
355.369
UWV Bouw Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
10.222 1.762 8.460
9.172 1.712 7.460
9.202 1.798 7.404
-10,0 2,0 -2,5
137.852
6,7
UWV USZO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
4.800 2.200 2.600
4.566 1.966 2.600
6.753 1.028 5.725
40,7 -53,3 120,2
58.466
11,6
UWV GUO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
4.000 2.000 2.000
3.653 1.295 2.358
2.834 420 2.414
-29,1 -79,0 20,7
69.284
4,1
Totaal
88.322
85.420
81.050
-8,2
2.340.179 excl. Cadans 1.984.810
4,14
Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
21.662 66.660
17.293 68.127
13.074 67.976
-39,6 2,0
4 Percentage is exclusief Cadans omdat er geen apart cijfer voor de openstaande posten WW Cadans bekend is.
32
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Tabel 3 Voor het totaal van AG en WW het verloop van het bedrag aan openstaande posten vanaf de nulmeting tot februari 2003 en de hoogte van het bedrag aan openstaande posten in relatie tot de uitkeringen krachtens de arbeidsongeschiktheids- en werkloosheidsverzekeringen Overzicht openstaande posten totaal per ex uvi (bedragen X 1.000 euro) Openstaande Procentuele posten in wijziging procenten Nulmeting december februari februari 2003 Uitkeringen van de (begin 2002) 2002 2003 tov nulmeting in 2002 uitkeringen
Voormalig uitvoeringsorgaan UWV Gak Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
205.809 71.409 134.400
UWV Cadans Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
207.569 68.029 139.540
Informatie ontbreekt
193.766 55.242 138.524
-5,9 -22,6 3,1
102.300 65.0005 37.300
8.990.166
2,2
2.695.738
3,8
UWV Bouw Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
39.189 5.598 33.691
37.089 5.498 31.591
37.651 5.409 32.242
-3,9 -3,4 -4,3
1.174.398
3,2
UWV USZO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
31.472 9.560 21.912
31.238 9.326 21.912
22.521 6.383 16.138
-28,4 -33,2 -26,4
1.680.096
1,3
UWV GUO Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
18.600 7.000 11.600
18.421 3.581 14.840
16.808 2.720 14.088
-9,6 -61,1 21,4
499.674
3,4
Totaal
295.170
294.317
-8,3
15.040.072
2,5
Waarvan ongelabeld Waarvan gelabeld
93.567 201.603
86.434 207.883
270.746 incl. Cadans 373.046 69.754 200.992
-25,5 -0,3
5 In verband met onvoldoende inzicht in de ongelabelde postenbij UWV Cadans is dit cijfer op basis van schatting tot stand gekomen.
33
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
8.2
Analyse op basis van de cijfers IWI merkt over de betrouwbaarheid en uniformiteit van de cijfers het volgende op. Algemeen • Het begrip openstaande posten omvat bij alle ex-uitvoeringsinstellingen, met uitzondering van UWV Gak, alleen de terugvorderingen en verrekeningen, waardoor bijvoorbeeld administratieve fouten, retour ontvangen betalingen, boeten niet als openstaande posten worden geregistreerd. Hierdoor wordt naar de opvatting van IWI een te laag bedrag aan openstaande posten verantwoord. • Alleen voor UWV Gak geldt dat de bedragen gesommeerd zijn weergegeven. Voor alle andere ex- uitvoeringsinstellingen geldt dat de bedragen gesaldeerd zijn weergegeven. Dit heeft tot gevolg dat de weergegeven bedragen feitelijk te laag zijn. Het verschil tussen gesaldeerd en gesommeerd zal waarschijnlijk voor UWV Bouwnijverheid klein zijn, omdat systeemcontrole er voor zorgt dat negatieve en positieve vaststellingen direct in beeld worden gebracht en verrekend worden. Dit geldt bijvoorbeeld niet voor Cadans, waardoor er een aanzienlijk verschil kan optreden tussen de verantwoording op basis van gesaldeerde en gesommeerde bedragen. Per voormalige uitvoeringsinstelling • Er is geen opgave van UWV Cadans verdeeld naar AG en WW. Er is uitsluitend een totaalbeeld, waarbij IWI opmerkt dat het bedrag van de ongelabelde posten bij UWV Cadans op basis van een schatting tot stand is gekomen. • Bij UWV USZO is het bedrag aan openstaande posten bij AG in februari 2003 met veertig procent afgenomen ten opzichte van december 2002. Bij de WW is juist het omgekeerde het geval, namelijk een toename in dezelfde periode van ruim veertig procent. De afname bij USZO AG wordt veroorzaakt doordat de opgave over december 2002 inclusief het bovenwettelijk deel was, en in de opgave over februari 2003 het bedrag aan openstaande posten, terecht geschoond is van het bovenwettelijk deel. De toename bij de WW wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de brutering van de aanvankelijk netto vorderingen en door de stijging van het aantal openstaande posten en daarmee ook het bedrag aan openstaande posten.
6 UWV hanteert voor de ZW een toelaatbaar percentage aan ongelabelde openstaande posten van 1,25 procent en voor de overige wetten 0,3 procent. Het hogere percentage voor de ZW komt voort uit de aard van de wet, waardoor sneller openstaande posten kunnen ontstaan.
34
Analyse UWV heeft zich tot doel gesteld, dat het totaalbedrag aan gelabelde en ongelabelde openstaande posten per 1 juli 2003 niet meer mag zijn dan 1,9 procent van het totaalbedrag aan uitkeringen over de twaalf maanden die voorafgaan aan de maand waarover UWV zich verantwoordt. Afgezet tegen de uitkeringen over kalenderjaar 2002 zou op grond van de UWV-doelstelling het maximaal toelaatbaar bedrag aan openstaande posten bijna 286 miljoen euro mogen bedragen. Volgens de doelstelling zou 1,5 procent van de 1,9 procent ofwel 226 miljoen euro gelabeld moeten zijn en gemiddeld 0,4 procent ofwel zestig miljoen ongelabeld mogen zijn.6 IWI hecht eraan op te merken dat de door UWV vermelde bedragen gebaseerd zijn op een nog niet uitgekristalliseerde definitie van wat tot de openstaande posten moet worden gerekend en dat de verantwoorde bedragen met uitzondering van UWV Gak gesaldeerd in plaats van gesommeerd zijn weergegeven. Het totaalbedrag aan openstaande posten in februari 2003 van ruim 373 miljoen euro laat een duidelijke verbetering zien ten opzichte van december 2002. In de stand van december 2002 ontbreken de cijfers van Cadans zodat een zuiver vergelijk niet mogelijk is. Feit is dat UWV alle zeilen zal moeten bijzetten om de normen van 1 juli 2003 te halen. In relatieve omvang zijn de problemen inzake de achterstanden in de afhandeling van de openstaande posten met 4,1 procent (exclusief UWV Cadans) het grootst bij de WW. Opmerkelijk punt is dat UWV Bouwnijverheid het proces van afhandeling van openstaande posten het beste lijkt te beheersen, maar met 3,2 procent openstaande posten in relatie tot het totaal aan uitkeringen over 2002, toch hoog scoort. Dit is vermoedelijk als volgt te verklaren. • UWV Bouwnijverheid zou alle ten onrechte verstrekte betalingen terugvorderen; • Het bestand van UWV Bouwnijverheid zou veel vorderingen als gevolg van fraude bevatten. Deze vorderingen zijn moeilijker invorderbaar. Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
8.3
Conclusie De cijfers over februari 2003 geven aan dat er een dalende tendens is ingezet in het totaalbedrag aan openstaande posten. Bij deze tendens maakt IWI enig voorbehoud ten aanzien van UWV Cadans, omdat daar onvoldoende inzicht in de cijfers is om te concluderen welke kant het opgaat. Bovendien berust het bedrag aan ongelabelde posten bij UWV Cadans op een schatting. De inspectie merkt op dat UWV het begrip openstaande posten nog niet heeft gedefinieerd en dat de verantwoorde bedragen, met uitzondering van UWV Gak, gesaldeerd in plaats van gesplitst naar positieve en negatieve openstaande posten of gesommeerd zijn weergegeven. Hierdoor worden de bedragen rooskleuriger voorgesteld dan deze feitelijk zijn.
35
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
36
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
9
Verhaalszaken
9.1
Inleiding UWV heeft de mogelijkheid om een arbeidsongeschiktheidsuitkering op een derde te verhalen indien die uitkering het gevolg is van een gebeurtenis waarvan de schuld bij een derde partij ligt. Te denken valt hierbij aan; verkeersongevallen, geweldsdelicten etcetera. In het verleden zijn er met verschillende verzekeringsmaatschappijen de nodige discussies geweest over de hoogte van het schadebedrag. Dit heeft ertoe geleid dat er tussen het voormalig Lisv en de schadeverzekeraars, ter voorkoming van juridische procedures, een convenant is afgesloten. Jaarlijks worden op basis van een ministeriële regeling de percentages voor de berekening van de contante waarde van de bedragen vastgesteld. De verschillende werkprocessen inzake de verhaalszaken bij de ex-uitvoeringsinstellingen zijn met de totstandkoming van UWV per 1 januari 2002 nog niet geïntegreerd tot één uniform proces. Hiertoe bestaat wel het voornemen. Inmiddels is er door de Raad van Bestuur van UWV een besluit genomen om de uitvoering van dit proces rond 2005 gecentraliseerd te laten plaatsvinden.
9.2
Het proces verhaalszaken UWV Het proces verhaalszaken bij UWV Gak Het proces verhaalszaken is ten opzichte van het vorige IWI onderzoek niet gewijzigd. Vanuit de regiokantoren, waar het vaststellings- en uitkeringsproces plaatsvindt, dient op basis van de ingevulde aanvraag te worden onderkend dat de arbeidsongeschiktheid het gevolg is van een voor verhaal in aanmerking komende gebeurtenis. Op het aanvraagformulier is hierover dan ook een concrete vraag opgenomen. Dergelijke gevallen worden voor nader onderzoek doorgestuurd naar de afdeling Verhaalszaken op het hoofdkantoor. De afdeling verhaalszaken bestaat uit 13,3 fte's. In vergelijking met voorgaand IWI onderzoek is de achterstand in de afhandeling van de verhaalszaken enigszins gereduceerd. Het proces verhaalszaken bij UWV Cadans De afdeling Regres bestaat organiek uit vier medewerkers, waarvan er twee werkzaam zijn voor de ex-Detam en twee voor de ex-BVG. De afdeling wordt aangestuurd door de manager regres, die tevens is belast met de leiding van de afdeling incasso. De huidige medewerkers zijn reeds twintig tot vijfentwintig jaar werkzaam op de afdeling Regres. Hun opleiding hebben zij bij aanvang van hun werkzaamheden genoten. Momenteel is slechts sprake van het bijhouden van de ontwikkelingen op het gebied van het verhaalsrecht. De medewerkers van ex-Detam beschikken over specifieke werkinstructies, doch deze worden niet geraadpleegd en evenmin geactualiseerd. Voor de ex-BVG medewerker zijn geen specifieke werkinstructies beschikbaar. De werkzaamheden worden grotendeels verricht op basis van ervaring in combinatie met de bestaande wet- en regelgeving. De meldingen inzake mogelijk verhaal worden ontvangen via de regiokantoren aan de hand van de ziekmeldingen of eerstejaars herbeoordelingen ten behoeve van de WAO of Waz. Dit systeem is echter niet waterdicht. In verband hiermee stelt de medisch adviseur twee- à driemaal per jaar een lijst op met alle spreekuurbezoeken van verzekerden. Alle bezoeken zijn voorzien van een code, waaruit kan worden opgemaakt of er mogelijk sprake is van verhaal. Deze actie levert veel nieuwe verhaalszaken op. Daarnaast wordt de verhaalsproblematiek door de afdeling Regres regelmatig onder de aandacht gebracht van de uitkeringsafdelingen. Alle gevallen worden geregistreerd in een computersysteem, waarna aan verzekerde een vragenformulier wordt gestuurd. Aan de hand van het geretourneerde formulier wordt besloten of verhaal tot de mogelijkheden behoort. De medewerker regres heeft de mogelijkheid om bij twijfel de mening van de medisch dan wel juridisch adviseur te vragen. Indien geen verhaal
37
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
mogelijk is dan wordt deze beslissing met redenen omkleed gearchiveerd in het dossier en tevens als zodanig opgenomen in het computersysteem. De beslissing tot het niet instellen van verhaal ligt volledig bij de medewerkers van de afdeling Regres. Hierop vindt geen controle plaats. Indien daadwerkelijk verhaal wordt ingesteld, dan wordt het computersysteem gevuld met de gegevens van het geretourneerde vragenformulier en wordt de tegenpartij aansprakelijk gesteld, terwijl aanvullende gegevens zoals processen verbaal worden opgevraagd. Bij de invordering worden de convenants tussen het Lisv en de schadeverzekeraars volledig uitgevoerd. In de praktijk blijven er echter geschilpunten bestaan. Medische schikkingsvoorstellen van de verzekeringsmaatschappijen worden ter beoordeling/beslissing voorgelegd aan de medisch adviseur. Niet-medische schikkingsvoorstellen worden afgehandeld door de afdeling Regres. Twijfelgevallen worden ter beoordeling/beslissing voorgelegd aan de juridisch adviseur. De uiteindelijke beslissing wordt beoordeeld en getekend door de manager incasso/regres. Voor de gevallen van de ex-BVG geldt een beperkte voortgangsbewaking. Alle gevallen worden regelmatig bekeken. De gevallen van de ex-Detam kennen een signaallijst, waarop de diverse uit te voeren werkzaamheden worden vertaald in acties. Overschrijdingen worden hier gemeld. Het lopend bestand bedraagt momenteel 1383 gevallen. Sedert september 2002 wordt gebruik gemaakt van een nieuw systeem RenCS. Dit systeem functioneert nog niet optimaal. Met name het gebruik van de coderingen leidt tot vertragingen in de te verrichten boekingen. Het proces verhaal kent geen enkele vorm van controle in de lijn. De enige controle die plaatsvindt, is de audit in het kader van de rechtmatigheid. Hierbij gaat het echter om een procesgerichte controle, waarbij na de beoordeling van de opzet het proces wordt getoetst door een aantal dossiers te beoordelen. Voorts vindt er ook geen collegiale toetsing plaats. Wel is er sprake van veelvuldig onderling overleg. Maandelijks leveren de medewerkers van de afdeling Regres een overzicht aan de manager incasso/regres, waarop het aantal nieuwe gevallen en het aantal gevallen waarin is afgezien van verhaal staan, vermeld. Het proces verhaalszaken bij UWV Bouwnijverheid De sector regres bestaat organiek uit twee medewerkers en maakt onderdeel uit van de afdeling centrale productie. De afdeling Regres wordt rechtstreeks aangestuurd door de chef centrale productie. De afdeling centrale productie is onderdeel van de afdeling excasso. Eén van de medewerkers op de afdeling Regres is al geruime tijd in dienst en zorgt voor kennisoverdracht aan de andere collega. De medewerkers beschikken over een handboek regres (digitaal). Het werkproces regres is ISO-gecertificeerd. Signalen inzake mogelijk verhaal worden ontvangen vanuit de regio aan de hand van ziekmeldingen of eerstejaars herbeoordelingen. Deze signalen garanderen echter niet de volledigheid van het werkproces, omdat de afdeling Regres afhankelijk is van de aanlevering vanuit de regio. In de systemen AG op de regiokantoren wordt aangegeven of er sprake is van verhaal. Maandelijks worden deze registraties door de afdeling Regres vergeleken met het eigen bestand. Ontbrekende gevallen worden alsnog opgevraagd. Alle meldingen worden in een eigen systeem ingebracht. Indien er sprake is van potentieel regres wordt er een inlichtingenformulier aan verzekerde gestuurd. Na ontvangst van het antwoord wordt beslist of er sprake is van verhaal. Deze beslissing wordt door de afdeling zelf genomen. Alle beslissingen met betrekking tot verhaal worden geregistreerd. Indien daadwerkelijk verhaal wordt ingesteld, dan wordt het systeem verder gevuld met de gegevens van de beantwoording van verzekerde. Bij de invordering worden de convenants tussen het Lisv en de schadeverzekeraars volledig uitgevoerd.
38
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Medische schikkingsvoorstellen van de verzekeringsmaatschappijen worden ter beoordeling/ beslissing voorgelegd aan de medisch adviseur. Niet-medische schikkingsvoorstellen worden soms ter beoordeling voorgelegd aan de juridisch adviseur (UWV intern) of advocaat. De meeste gevallen worden beoordeeld en getekend door de chef centrale productie. Alle gevallen worden ingebracht in het Regressysteem, waarbij alle gegevens worden ingevoerd. Maandelijks wordt aan de hand van een uitdraai de voortgang in de behandeling van de regreszaken bekeken. Overschrijdingen van termijnen worden alsnog beoordeeld en eventuele handelingen worden alsnog uitgevoerd. Er vindt éénmaal per kwartaal kruiselingse controle plaats op de afdeling Regres. Deze controles zijn opgenomen in het ISO-proces. Van de verrichte controles wordt een verslag opgesteld ten behoeve van het management. Teneinde het proces regres volledig te beheersen heeft een risicoanalyse plaatsgevonden, waarbij alle activiteiten zijn benoemd met hun risico’s. Voor alle risico’s zijn de beheersmaatregelen in kaart gebracht alsmede eventuele meetpunten. De manager kan zelfstandig beschikken over informatie uit het Invordersysteem. De mogelijkheid bestaat om de totale ontvangen regresbedragen per medewerker alsmede het afgeboekte bestand regresbedragen uit het systeem te genereren. Daarnaast geven de overzichten inzicht in de in- en uitstroomgegevens. Het proces verhaalszaken bij UWV USZO De behandeling van de verhaalszaken is bij UWV USZO voor een deel belegd bij drie medewerkers die centraal opereren op de afdeling ‘Centraal meldpunt schade / regres’. Deze medewerkers worden gevoed vanuit de uitvoering van de arbeidsongeschiktheidswetten in de verschillende regio’s. Op de melding dient de beoordelaar aan te geven of er al dan niet sprake is van een ongeval. Deze gegevens dienen in het systeem te worden vastgelegd. Vermelde afdeling bepaalt vervolgens of gemelde ongevallen voor verhaal in aanmerking komen. Op deze beoordeling zit geen kwaliteitstoets. Indien een geval voor verhaal in aanmerking komt dan wordt deze doorgestuurd naar Bureau Schade Afwikkeling (BSA). Dit bureau is sinds eind 1998 een private, commerciële onderneming. BSA zorgt in opdracht van UWV USZO voor de afwikkeling van de aansprakelijkstelling en het verhaal. Indien het totale verhaalde bedrag kan worden ingevorderd dan vindt er formeel terugkoppeling plaats door BSA. Indien er sprake is van een onderhandelingssituatie waarbij dus een gedeelte van het verhaalde bedrag kan worden ingevorderd dan brengt BSA schriftelijk aan het UWV USZO een advies (onderhandelingsresultaat) uit. Na fiattering door de afdeling gaat BSA op basis van het onderhandelingsresultaat invorderen. De drie medewerkers van de afdeling centraal meldpunt schade / regres hebben dan ook een ongelimiteerde bevoegdheid om al dan niet akkoord te gaan met het voorgestelde onderhandelingsresultaat, ondanks dat zij sinds november 2002 formeel onder leiding staan van de manager verhaalszaken UWV Gak. In geval van twijfel kan het onderhandelingsresultaat door de medewerkers ter beoordeling worden voorgelegd aan de medisch adviseur, wiens oordeel dan bindend is. De drie regresmedewerkers van UWV USZO beschikken ter ondersteuning van hun werkzaamheden over een in elektronische vorm aanwezige werkinstructie. De uit regres ontvangen bedragen komen binnen bij de financiële administratie. De regresmedewerkers informeren vervolgens BSA over de ontvangen bedragen. Na invordering van het totale bedrag wordt het verhaalsdossier door BSA ter finale afdoening overgedragen aan de afdeling centraal meldpunt schade / regres. Deze afdeling zorgt voor archivering. Er vindt niet met een vaste frequentie een matching plaats tussen de bestanden ‘lopende verhaalszaken’ van UWV USZO en BSA. De drie medewerkers van de afdeling Centraal meldpunt schade / regres hebben geen specifieke opleiding genoten met betrekking tot de uitgevoerde werkzaamheden. Deze medewerkers bezitten daarentegen wel een jarenlange ervaring in dit zeer specifieke werk.
39
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Relatie tussen BSA en USZO Zoals reeds vermeld neemt BSA de feitelijke incasso voor zijn rekening, echter wel onder de verantwoordelijkheid van UWV USZO. Vanuit diverse geledingen is er kritiek op het laten verrichten van de incassowerkzaamheden door BSA omdat dit contra legem zou zijn. Het contract met BSA loopt tot 1 januari 2003 en zal worden uitgediend. De relatie die USZO met BSA heeft, dateert uit de tijd dat BSA als onderdeel van het Ministerie van Financiën de verhaalszaken voor alle departementen regelde en zo ook voor de ambtenaren met een arbeidsongeschiktheidsuitkering van het ABP (WAO-conforme uitkeringen). Per 1 januari 1998 zijn de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen onder de werknemersverzekeringen gebracht. Bovendien is BSA eind 1998 geprivatiseerd. Gelet op de jarenlange expertise op het gebied van verhaalszaken besloot USZO de samenwerking met BSA te continueren, doch wel contractueel vast te leggen in jaarovereenkomsten, waarin wordt afgerekend op basis van aantallen in behandeling genomen verhaalszaken. BSA heeft getracht de verhaalszaken voor het gehele UWV op zich te nemen. De Raad van Bestuur van UWV is hier niet op ingegaan. De Raad van Bestuur heeft besloten het contract met BSA niet te verlengen. Daarentegen zal de Raad van Bestuur met ingang van januari 2003 een aantal medewerkers van BSA inhuren. Het proces verhaalszaken bij UWV GUO Sinds april 2001 wordt bij UWV GUO het proces verhaalszaken gecentraliseerd uitgevoerd. De bezetting van de regresgroep bestaat uit drie formatieplaatsen. Als gevolg van de totstandkoming van UWV per 1 januari 2002 wordt de regresgroep aangestuurd door de manager Verhaalszaken bij UWV Gak. In afwachting van de reorganisatie van het gehele regres zal de organisatie in de huidige samenstelling werkzaam blijven. Voor de uitvoering van het regresrecht zijn specifieke werkinstructies beschikbaar. Twee medewerkers houden zich reeds jarenlang met dit onderdeel van de uitvoering bezig en hebben hun opleiding in het verleden genoten. Zij zorgen voor kennisoverdracht op de andere twee relatief onervaren medewerkers. De kennis op de afdeling wordt bijgehouden door het volgen van de ontwikkelingen op het gebied van verhaalsrecht. Alle werkzaamheden, beginnende bij de melding regres tot en met de financiële afwikkeling, worden verricht door de medewerkers van de regresgroep. Alle gegevens met betrekking tot het in te stellen verhaal worden opgeslagen in een apart computersysteem. De uitkeringsafdelingen moeten de aanvragen om een arbeidsongeschiktheidsuitkering ten gevolge van een ongeval doorgeven aan de regresgroep. In de praktijk gebeurt dat niet altijd, zodat dit punt in overleggen met enige regelmaat aan de orde komt. De beslissing tot het niet instellen van verhaal ligt volledig bij de medewerkers van de regresgroep. Deze beslissing wordt wel kruiselings door één van de andere medewerkers gecontroleerd. Bij twijfel over de juistheid van het voorgenomen besluit wordt om de mening van de medisch dan wel de juridisch adviseur gevraagd. Schikkingsvoorstellen van verzekeringsmaatschappijen worden afhankelijk van het bedrag afgehandeld door de medewerker, de controller of manager regres UWV Gak. Medische schikkingen worden tevens voorgelegd aan de medisch adviseur. Op basis van een maandelijkse systeemuitdraai vindt de voortgangsbewaking op de afhandeling van verhaalszaken plaats. Per 30 november 2002 bedroeg het totaal aantal lopende regreszaken 223, terwijl er nog 108 zaken in onderzoek waren.
40
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
9.3
Kwantitatieve informatie Tabel 4 Kwantitatieve informatie
UWV organisatieonderdeel Gak Cadans Bouw USZO GUO Totaal UWV
9.4
Aantal gevallen in gesteld verhaal 2002
Aantal gevallen afgesloten in 2002
Ontvangen in 2002 n.a.v. ingesteld verhaal x 1.000 euro
Uitkeringen AO-wetten over 2002
Onderlinge verhoudingcijfers ontvangsten o.g.v. verhaal t.o.v. de uitkeringen
1160 1257 357 692 112 2.3217
1874 onbekend 354 165 49 2.442
22.438 7.641 3.725 6.110 590 40.504
7.270.957 2.340.369 1.036.546 1.621.631 430.990 12.700.493
97 102 113 118 60 100
Conclusie De procesinrichtingen van de UWV-organisatieonderdelen bieden in opzet in voldoende waarborgen voor een adequate uitvoering. Hierbij merkt IWI op dat het onderzoek beperkt is gebleven tot interviews, alsmede beoordeling van rapportages en overzichten. De feitelijke werking heeft IWI daarmee niet vast kunnen stellen. IWI plaatst een kritische kanttekening bij het ontbreken van systematische en onafhankelijke controles. De kwaliteitsborgende maatregelen acht IWI dan ook voor verbetering vatbaar zijn. Op basis van cijferanalyse stelt IWI vast dat het incassoresultaat bij UWV GUO ver achter blijft bij het gemiddelde totaalresultaat voor UWV.
7 Het vermelde aantal is exclusief UWV Cadans, omdat het gepresenteerde aantal niet geheel betrouwbaar is en het aantal afgesloten gevallen bij UWV Cadans onbekend is.
41
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
42
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
10
Malusvorderingen
10.1
Kern van de problematiek Tot 1 juli 1995 heeft de malusregeling gegolden. Deze regeling voorzag in het opleggen van een boete (malus) aan een werkgever indien een van zijn werknemers in de WAO terecht kwam. Deze regeling heeft bij veel werkgevers tot weerstand en vervolgens beroepszaken geleid. De Centrale Raad van Beroep heeft in februari 1995 de oorspronkelijke wijze van uitvoering verworpen. Gevolg voor de uitvoering was dat UWV Gak vele duizenden malusvorderingen opnieuw diende te beoordelen en een deel daarvan heeft moeten herzien, hetgeen wederom tot vele beroepszaken heeft geleid. De Centrale Raad van Beroep heeft besloten dat de hem voorgelegde malusopleggingen, op grond van willekeur, dienden te worden vernietigd. In veel gevallen is daarmee de malusvordering komen te vervallen. In de situatie waarin geen beroep is aangetekend, dient de vordering gewoon ingevorderd te worden.
10.2
Stand van zaken UWV Stand van zaken bij UWV Gak Met de IWI-rapportage van juni 2002 inzake de afhandeling van de openstaande posten heeft IWI tevens gerapporteerd over de stand van zaken bij de malusvorderingen. Op dat moment stond er een bedrag aan malusvorderingen open van 13,6 miljoen euro. Door het verstrijken van de tijd is het bedrag aan vorderingen inmiddels teruggelopen naar 10,4 miljoen euro. Het verschil ten bedrage van 3,2 miljoen euro heeft men voor het overgrote deel als oninbaar moeten afboeken, omdat bedrijven zijn opgeheven c.q. failliet zijn verklaard. Van de 10,4 miljoen euro aan nog openstaande malusvorderingen is inmiddels 1,3 miljoen euro als voorziening geboekt omdat het om dubieuze vorderingen gaat. Per saldo resteert nog een bedrag van 9,1 miljoen euro. Tot aan het onderzoek van IWI in januari 2003 bleek UWV Gak aan de verdere afhandeling van de malusvorderingen nog geen vervolg te hebben gegeven. In de maanden januari en februari 2003 heeft de afdeling Incasso van UWV Gak nader onderzoek gedaan naar de status van de vorderingen en beoordeeld, welke bedragen nog ingevorderd kunnen worden. Per 1 maart 2003 is het bedrag aan openstaande malusvorderingen gereduceerd tot 4 miljoen euro. De vermindering is het gevolg van afboekingen per ultimo februari 2003 als gevolg van met name faillissementen en overige oninbaarheid van vorderingen. Met het resterende bestand gaat UWV Gak verder aan de slag met als doelstelling, dat in 2003 de maluskwestie geheel wordt afgedaan. Stand van zaken bij UWV Cadans UWV Cadans had volgens informatie van de accountantsdienst ultimo 1999 ruim 3,5 miljoen euro aan malusvorderingen uitstaan. Dit bedrag of wat daar van over was is in 2000 afgeboekt. Het was de accountantsdienst niet bekend of UWV Cadans destijds toestemming aan het Lisv heeft gevraagd de afboeking te mogen doorvoeren. Stand van zaken bij UWV Bouwnijverheid Bij UWV Bouwnijverheid zijn alle openstaande malusvorderingen uiterlijk in 1999 of betaald of afgeboekt ten gevolge van oninbaarheid. Voor deze afhandeling gold het normale Lisv-beleid. De beslissingsbevoegdheid tot afboeking was in de lijn geregeld. In de loop van 1999 trad binnen UWV Bouwnijverheid een nieuw incassosysteem in werking. Cijfermatige- en managementinformatie over malusvorderingen van vóór het nieuwe incassosysteem is niet meer aanwezig.
43
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Stand van zaken bij UWV GUO Rond 1996 hebben de relevante afdelingen van UWV GUO de malusvorderingen ter hand genomen. In 1998 heeft er binnen UWV GUO een reorganisatie plaatsgevonden. De malusvorderingen zijn bij deze reorganisatie niet overgedragen op de na de reorganisatie ontstane afdeling. Bovendien zijn er geen documenten aanwezig die kunnen uitwijzen wat de stand van zaken was tot aan de reorganisatie. Stand van zaken bij UWV USZO UWV USZO heeft een actief beleid gevoerd richting werkgevers om zo veel mogelijk malusvorderingen in te vorderen. Het bedrag aan openstaande malusvorderingen is in de periode van 1999 tot 2001 gedaald van ruim 27 miljoen euro tot ruim 63.000 euro. Dit restant is na accorderen van de directie USZO in 2001 als oninbaar afgeboekt.
10.3
Conclusie IWI constateert, dat de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep in belangrijke mate invloed hebben gehad op de moeizame afwikkeling van de malusvorderingen. Opvallend is dat de inspectie, met uitzondering van UWV Gak, geen inzicht heeft kunnen krijgen in de verantwoorde ontvangsten en eventueel nog openstaande vorderingen. Hierdoor kan de inspectie niet vaststellen of en in welke mate de ex-uitvoeringsinstellingen malusvorderingen al dan niet terecht en al dan niet met toestemming van Lisv hebben afgeboekt
44
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
11
Reactie Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen De inspectie heeft deze rapportage aan UWV voorgelegd met de mogelijkheid te reageren. Van die mogelijkheid heeft UWV gebruik gemaakt. UWV merkt naar aanleiding van de door de inspectie getrokken conclusies het volgende op. Het begrip openstaande posten In de eerste algemene conclusie stelt de inspectie vast dat de verschillende organisatieonderdelen van UWV het begrip openstaande posten verschillend interpreteren. Ten aanzien hiervan merkt UWV op dat zij intussen voor heel UWV geldende uniforme definities ongelabelde/gelabelde posten hebben vastgesteld, waarbij pas sprake zal zijn van volledige uniformiteit van het begrip openstaande posten indien de referentiewerkprocessen zijn ingevoerd. Saldering van bedragen Voorts stelt de inspectie vast dat, met uitzondering van UWV Gak, het openstaande posten bedrag gesaldeerd wordt weergegeven in plaats van gesommeerd en UWV hierdoor een te rooskleurig beeld van de werkelijkheid schetst. UWV onderschrijft deze conclusie niet. UWV voert daartoe de volgende drie redenen aan: • Het openstaande postenbedrag van UWV Gak bestaat voor een substantieel deel uit verrekeningen tussen verschillende fondsen. Het is zelfs niet uitgesloten dat er in verrekeningssituaties zowel een negatieve als een positieve post openstaat die nog vereffend moeten worden. Er bestaat ten aanzien van deze posten geen risico met betrekking tot het invorderen (debiteurenrisico). De wijze van presentatie van UWV Gak zorgt derhalve voor een te negatief beeld van het aantal openstaande posten. • De systematiek van vaststellen en verwerken van uit te betalen en/of te verrekenen openstaande posten wijkt bij de overige voormalige uitvoeringsorganen dermate af dat niet kan worden gesteld dat hierdoor een te rooskleurig beeld ontstaat. • Het bedrag aan openstaande posten UWV Cadans is, bij het ontbreken van een volledig inzicht hierover, volgens een pessimistisch scenario opgenomen. UWV is om deze redenen van mening dat zij niet een te rooskleurig beeld schetsen maar, met inachtneming van het voorzichtigheidsprincipe, een zo reëel mogelijk beeld schetsen van de werkelijkheid. Zoals eerder beschreven geldt ook hierbij dat pas sprake zal zijn van volledige uniformiteit van het begrip openstaande posten indien de referentiewerkprocessen zijn ingevoerd. UWV verzoekt de inspectie de rapportage op dit punt aan te passen. Kwaliteit beheersmaatregelen Verder is de inspectie van mening dat de kwaliteit van de beheersmaatregelen die zijn getroffen om tot een juiste, tijdige, efficiënte en effectieve afhandeling te komen van onvoldoende niveau zijn. UWV merkt naar aanleiding daarvan op dat ter verbetering van deze situatie een aparte werkgroep is ingericht die zich ten doel heeft gesteld om de situatie per 1 juli aanstaande beter beheersbaar te krijgen en voorts maatregelen te treffen om deze beheerste situatie in de toekomst te continueren. Onder deze werkgroep ressorteert een aparte subwerkgroep voor de situatie bij UWV Cadans. Deze subwerkgroep heeft een separaat plan van aanpak voor de situatie bij UWV Cadans opgesteld. Dit plan van aanpak is intussen geaccordeerd en gedeeltelijk geëffectueerd. Daarnaast wordt zoals eerder aangegeven gewerkt aan de implementatie van een uniform invordermodel uitkeringsdebiteuren in 2004. Verbetermaatregelen Tot slot merkt de inspectie op dat zij de overtuiging heeft dat UWV er alles aan doet om zo snel mogelijk ‘in control’ te geraken, maar dat de focus hierdoor minder nadrukkelijk ligt bij het op orde brengen van processen en systemen. UWV onderschrijft de conclusie van de inspectie dat UWV er alles aan doet om zo snel mogelijk ‘in control’ te geraken. Het borgen (en dus het, waar mogelijk, op orde brengen van processen en systemen) is echter wel degelijk onderdeel van de opdracht van de werkgroep en zal dan ook zeker onderdeel zijn van het eindresultaat
45
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
van deze werkgroep. Daarnaast merkt UWV op bezig te zijn met het uniformeren van de werkprocessen en systemen. Binnen deze projecten wordt verder invulling gegeven aan de door UWV onderschreven wens van de inspectie op dit punt.
46
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
12
Commentaar IWI Algemeen De inspectie stelt de reactie van UWV op prijs. IWI heeft op de door UWV geformuleerde reactie het volgende commentaar: De inspectie is verheugd met de door UWV in de reactie vermelde verbeterpunten. De inspectie is er ook van overtuigd dat vermelde punten bijdragen aan het beter beheersbaar maken van het proces ‘afhandeling openstaande posten’. Het begrip openstaande posten De zogenaamde verrekeningen van uitkeringen en daarmee de verrekeningen tussen verschillende fondsen viel bij UWV Gak binnen de foutdefinitie van openstaande posten. De inspectie onderschrijft deze invulling van de definitie omdat ten onrechte verstrekte en ten onrechte niet verstrekte uitkeringen (per wet/fonds) naar het oordeel van de inspectie leiden tot openstaande posten. Een debiteurenrisico kan naar het oordeel van de inspectie voortvloeien uit een openstaande post, maar is op zich geen criterium voor het begrip openstaande post. Saldering openstaande posten De inspectie deelt niet het standpunt van UWV dat posten die voor verrekening in aanmerking komen geen debiteurenrisico kennen. In de praktijk kunnen niet alle posten die voor verrekening in aanmerking komen volledig vereffend worden, waardoor er nog een te betalen of een te vorderen bedrag resteert, zodat in dat geval wel een debiteurenrisico blijft bestaan. • Ongeacht de systematiek van vaststellen en verwerken van uit te betalen en/of te verrekenen openstaande posten zal het salderen van te vorderen en te betalen bedragen altijd tot een gunstiger verantwoordingsresultaat leiden dan wanneer deze posten gesommeerd (bij elkaar opgeteld) worden weergegeven. • Het probleem met betrekking tot de werkelijke omvang van de openstaande posten bij UWV Cadans is drieledig: - De administratie bij UWV Cadans is niet op orde, waardoor niet met de nodige betrouw baarheid kan worden vastgesteld wat de omvang van de openstaande posten is. - De verantwoording van de openstaande posten bij UWV Cadans vindt plaats op basis van gesaldeerde in plaats afzonderlijk nog te vorderen en nog te betalen bedragen of in plaats van gesommeerde bedragen. - UWV Cadans past een enge definiëring toe van het begrip openstaande posten, waardoor ook een lager bedrag verantwoord wordt dan wanneer bijvoorbeeld de definitie van UWV Gak zou worden gehanteerd. Het pessimistische scenario waar UWV in zijn reactie op doelt heeft betrekking op het eerst vermelde probleem. De door de inspectie vastgestelde te optimistische voorstelling van zaken bij onder andere UWV Cadans wordt veroorzaakt door de laatste twee vermelde problemen.
47
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Lijst van afkortingen AD AG APG BMTi BSA BVG CORA Ctsv EVG FCB Gak GVI ICB ISO IWI LOS RBR RCV RenCS RIM-rapportage S&O SUWI uvi UWV VZK Wajong WAO Waz Wulbz WW ZW
48
Accountantsdienst Arbeidsgeschiktheid Administratie Primaire Geldstroom Boeten, Maatregelen, Terugvorderingen en invorderingen Bureau Schade Afwikkeling Bedrijfsvereniging voor de Gezondheid Centrale Oplossing Raadplegen APG College van toezicht sociale verzekeringen eerst volgende geval Financieel Cliënt Beeld Gemeenschappelijk administratiekantoor Gemeenschappelijke Verwijs Index Integraal Cliënt Beeld International Organization for Standardization Inspectie Werk en Inkomen Logistiek Ondersteunings Systeem Raadplegen Basisregistraties Rekening Courant Vordering Renaissance Cliënt Server Rapportage Integraal Management Statistiek en Onderzoek Wet Structuur uitvoering werk en inkomen uitvoeringsinstelling Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Verhaal Ziektekosten Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte Werkloosheidswet Ziektewet
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
Publicaties van de Inspectie Werk en Inkomen 2003 R03/12
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Eindrapport R03/11 Gemeentelijke eindejaarsuitkeringen aan minima in 2002 R03/10 Gemeentelijk beleid en handhaving van de bijstandswetgeving bij woonwagen-bewoners Loenen en de intake van bijstandsaanvragen R03/09 Facetten van handhaving van de Algemene bijstandswet Monitor van bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik door gemeenten 2001 R03/08 De decentrale aansturing van de Sociale Verzekeringsbank R03/07 Debiteurenbeheer collecterend proces Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Jaarverslag 2002 R03/06 De uitvoering van de Algemene bijstandswet in Amsterdam Stand van zaken eerste kwartaal 2003 R03/05 De uitvoering van onderzoeken in het kader van de Algemene bijstandswet door de gemeente Rotterdam in 2002 Toetsingskader instellingen persoonscertificatie in het kader van de Arbeidsomstandighedenwet en enkele andere wetten R03/04 De uitvoering van de Algemene bijstandswet door gemeenten in 2001 Quick scan R03/03 Opzet financieel beheer Centrale organisatie werk en inkomen Review van het KPMG-rapport 'Risicoanalyse financieel beheer CWI' R03/02 Onderzoek toepassing Werkloosheidswet bij SHB Havenpool Rotterdam BV R03/01 De ketens van werk en inkomen Een verkennend onderzoek naar de keten van werk en inkomen vanuit cliëntperspectief 2002 R02/29
R02/28 R02/27 R02/26
R02/25
R02/24 R02/23 R02/22 R02/21 R02/20 R02/19 R02/18 R02/17
R02/16
49
De praktijk van het aanbesteden Een onderzoek naar de uitvoering van de aanbestedingsprocedure reïntegratie-contracten 2002 van UWV Rechtmatigheidsverklaring AWBZ-geldstromen en uitvoeringskosten Bijzondere bijstand in geval van detentie Onderzoek naar beleid en uitvoering van gemeenten in 2001 De Sociale Verzekeringsbank in verandering Tussenrapportage over de voortgang van de reorganisatie van het hoofdkantoor en de veranderingen in het systeem van sturing en beheersing De inschakeling van een private partij bij de uitvoering van de Algemene bijstandswet door de gemeente Maarssen Nulmeting De uitvoering van de Algemene bijstandswet door de gemeente Haarlem Toetreding van sociale werkvoorzieningsbedrijven tot de reïntegratiemarkt Debiteuren in de Algemene bijstandswet Een onderzoek naar de gemeentelijke uitvoering Vormgeving van cliëntenparticipatie: een tussenbalans Betrouwbaarheid samenloopapplicatie Vervolgrapportage Rechtmatigheidsverklaring Wsw-besparingen 2001 Jaarrekening Ctsv 2001 CWI en ontslagzaken De toets aan de herplaatsingsverplichting van werkgevers bij ontslagvergunning voor oudere werknemers Rechtmatigheidsverklaring ontvangsten betreffende de premies Ziekenfondswet 2001
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
R02/15
Gemeentelijk ontheffingenbeleid Een onderzoek naar de uitvoeringspraktijk van gemeenten rond het verlenen van ontheffingen van arbeidsverplichtingen aan bijstandsgerechtigden R02/14 De uitvoering van de Algemene bijstandswet door de gemeente Almelo Verdiepend onderzoek R02/13 CWIntake Onderzoek naar de beëindiging van het CWI-automatiseringsproject R02/12 Vrijlatingsbepalingen en premiebeleid Een onderzoek naar de verordeningen inzake vrijlatingsbepalingen en premiebeleid van vijftig gemeenten R02/11 Het functioneren van de samenloopapplicatie Een inventariserend onderzoek naar de betrouwbaarheid van de samenloopapplicatie van het Inlichtingenbureau medio 2002 R02/10 Alles op tafel De samenwerking tussen opsporingsdiensten voor de sociale verzekeringen en het Openbaar Ministerie R02/09 Afhandeling openstaande posten UWV Gak Eindrapport R02/08 Jaarverslag toezicht gemeenten en zelfstandige bestuursorganen 2001 Meerjarenplan 2002-2005 en Jaarplan 2003 Jaarplan 2002 R02/07 De sociale verzekeringen in 2001 Naast dit rapport is een aantal katernen uitgebracht die dieper ingaan op de behandelde toezichtthema’s - Handhaving werknemers- en volksverzekeringen - ICT werknemers- en volksverzekeringen - Financiële rechtmatigheid en verbetertraject werknemersverzekeringen - Sociaal medisch handelen werknemersverzekeringen - Werkbelasting werknemersverzekeringen - Volksverzekeringen R02/06 Financiële scheiding publiek en privaat bij uitvoeringsinstellingen Zesde vervolgrapportage ontvlechting R02/05 Geschikt of ongeschikt De rol van arbeidsdeskundigen bij de WAO-beoordeling R02/04 Invoering van de euro bij uitvoeringsorganisaties sociale verzekeringen Eindrapportage R02/03 Gegevensbeheer 2000 R02/02 Uitvoering werknemersverzekeringen Stand van zaken rechtmatigheid eerste halfjaar 2001 R02/01 Implementatie wet SUWI bij gemeenten Tweede onderzoek naar de gemeentelijke voorbereidingen op de nieuwe Structuur Werk en Inkomen Brochure Inspectie Werk en Inkomen
U kunt deze publicaties opvragen bij: Afdeling Communicatie Postbus 100 2700 AC Zoetermeer Telefoon (079) 329 17 63
[email protected] www.iwiweb.nl
50
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen
51
Inspectie Werk en Inkomen
Afhandeling openstaande posten Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen