e

7 Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op Twitter en Facebook

29 november 2012 | jaargang 55

14 | Klopt het hart? 6 Privacy tegen piraten

12 Sint 2.0 volgens de TU/e

19 Klaar is Cees

Flip for English

2 | Vooraf

29 november 2012

Wrijf nooit in een vlek

Colofon Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Frits van Otterdijk Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers Nicole Testerink Gerard Verhoogt

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld

Mijn moeder waarschuwde me er al vroeg voor: “Wrijf nooit in een vlek, daar wordt ie alleen maar groter van!” Dat gevoel kreeg ik ook toen ik me de afgelopen weken verdiepte in de problemen die er in MetaForum zouden spelen. Ook ik vind het een prachtig gebouw. Het biedt studenten mooie werk- en ontmoetingsplekken en de manier waarop het onderkomen van de faculteit Wiskunde & Informatica er bovenop is geplaatst, is geniaal. In MetaForum bleek flink wat ongenoegen te broeien. Dat werd acuut toen de kou inviel en het klimaatsysteem daar nogal wispelturig op reageerde. Nu heeft elk nieuw gebouw zijn kinderziektes, maar hier leek niet alles onder die noemer te vangen te zijn. Naarmate ik meer mensen sprak, kwamen meer zaken aan de oppervlakte. Ook ik was soms verbaasd over bepaalde zaken. Maar ik had ook het idee dat voor sommige zaken de

Rewwwind www.cursor.tue.nl In Rewwwind ‘spoelen’ we kort terug naar de afgelopen weken. Welk nieuws is na het verschijnen van de laatste papieren Cursor op de Cursor-site verschenen?

Han Koning s

gewenningstijd nog wat te kort is geweest. Veel diensten en instanties zijn betrokken bij het gebouw en dat maakt dat veel koks in deze keuken staan. Ik hoop oprecht dat die het uiteindelijk met elkaar eens worden en dat deze excellente onderwijsen onderzoekskeuken volgend jaar al een ster mag ontvangen. Zie pagina’s 14-15.

Opmaak Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Hans Niemantsverdriet Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Laplace 0.40 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Cursor online www.cursor.tue.nl

Lieve Sint, Ik weet dat heel veel studenten en medewerkers hier, net als ik, elke dag ontzettend graag vertoeven. Maar als ik dan toch een wensenlijstje mag opstellen voor onze universiteit, wens ik dat: • veel studenten 4 en 5 december gaan stemmen, want Groep-één en de ESR krijgen best veel voor elkaar (p 4, 5) • de gebruikers van MetaForum snel (nog) meer kunnen genieten van het gebouw en dat er (nog) beter geluisterd wordt naar alle klachten (p 14, 15) • het studenten snel wél weer lukt om een record te vestigen (p 2, 3) • u zelf meer met de tijd meegaat, wij hebben wel wat suggesties (p 12, 13 ) • het snel lente wordt en het allemaal (nog) wat groener wordt op de campus.

Judith van

Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

De ‘oudste drie’ vieren lustrum met groot feest

PS: Als toegift: de robots van Tech United hebben een filmpje voor u gemaakt!

l www.cursor.tue.n

De drie studieverenigingen houden om de twee jaar gezamenlijk een feest, maar nu hebben ze vanwege de gelegenheid wat groter uitgepakt. Thor, Simon Stevin en Japie hebben ook nog een eigen lustrumprogramma. Thor probeerde maandag 26 november mega-tetris te spelen tegen de gevel van Potentiaal, maar dat mislukte.

Bert Meijer treedt toe tot algemeen bestuur NWO

Oh ja, en graag nog iets meer studenten, liefst ook veel meiden en van over de hele wereld. Dank u, Sinterklaasje!!

Janssen/Pers, Gennep

voor een app en een website waarmee ontwerpers de beschikbaarheid van herbruikbare goederen en bouwmaterialen kunnen traceren en reserveren.

Gaal

Druk Advertenties

28 november 2012 - Bouwkunde-alumna Nicole Segers heeft dinsdag 27 november de Marina van Damme-beurs 2012 uitgereikt gekregen. Segers zal de beurs van negenduizend euro gebruiken

23 november - Een uitverkocht Dynamo bood 22 november plek aan bijna zevenhonderd studenten. TU/e’s oudste studieverenigingen Thor, Simon Stevin en Japie vierden gezamenlijk hun 55-jarig bestaan met het Grote 3 Lustrumfeest met muziek van de Band zonder Banaan, Feest DJ Ruud en DJ Djordy Dazz.

Bart van Overbeeke

Natasha Franc

Van Damme-beurs voor recycling in de bouw

Filmpje Tech : United

22 november - Hoogleraar Bert Meijer, werkzaam bij de faculteiten Scheikundige Technologie en Biomedische Technologie en wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Complexe Moleculaire

Systemen, treedt per 1 januari aanstaande toe tot het vijfkoppige algemeen bestuur van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Jong Talent Afstudeerprijzen naar TU/e’ers 27 november 2012 - Drie van de acht afstudeerprijzen van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) gaan naar alumni van de TU/e. De drie ontvangen samen twaalfduizend euro voor

afstudeeronderzoek op het gebied van wiskunde (ir. Jaron Sanders), natuurkunde (ir. Hugo van den Brand) en informatica (ir. Okke Schrijvers). De prijzen worden vrijdag 30 november bij de KHMW in Haarlem uitgereikt.

De mens achter het nieuws Tom van Nunen: “Het was sowieso een heel ambitieus plan” Maandagavond probeerde studievereniging Thor het allergrootste Tetrisspel ter wereld aan de praat te krijgen aan de gevel van Potentiaal. Vijfdejaars EE-student Tom van Nunen bedacht het grootste deel van het ontwerp en zag dat de praktijk toch wat haken en ogen had. Ben je erg bedroefd? Neuh, het is wel erg jammer, maar ik kijk er niet negatief op terug. Ik heb een heel gezellige tijd gehad. Met een commissie van acht man en veertig extra werkers hebben we meer dan een week geknutseld. En ik heb er ook veel van geleerd. Bijvoorbeeld dat een ontwerp

Tom van Nunen bij de kast die het megagrote tetrisspel had moeten besturen.

op grote schaal toch anders werkt dan wanneer je het op een klein printplaatje uitvoert. En dat we rustiger hadden moeten voorbereiden. Op de laatste dag zagen we pas dat Potentiaal uitsteeksels had waardoor dingen kapot gingen. Waardoor ging het mis in jouw ogen? Het is mislukt door het ophijsen van het ding. Met behulp van klimvereniging ESAC wilden we het zondag naar boven tillen. Maar we moesten dat vanwege de wind uitstellen en maandag kwam er toch wat tijdnood. We konden niet fatsoenlijk testen en hadden geen tijd om fouten te herstellen.

Waarom moest het zo groot? Met een spel van 200 vierkante meter had je het record ook gehaald. We wilden het ons gemakkelijk maken. De pvc-pijpen die we gebruikten zijn vier meter lang. Tetris heeft tien kolommen nodig, met wat tussenruimte kom je op een lengte van 44 meter als je niet wilt zagen. Daar volgt een breedte van 22 meter uit. Vandaar. En nu? Eerst gaan we het lustrum vieren en wat rust pakken. Over een half jaar doen we misschien nog een poging. (NS)

Vooraf | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Vox Academici

Prof.dr. Wijnand IJsselsteijn, hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction, faculteit IE&IS

Hoe gevaarlijk zijn computergames? World of Warcraft, Angry Birds of even snel een potje Wordfeud op je smartphone. We spelen allemaal wel eens een game, maar voor steeds meer jongeren beginnen computergames een serieus probleem te vormen. Het kennisinstituut Trimbos -voor psychische, verslavings- en maatschappelijke zorg- schat dat er zo’n 15.000 jongeren gameverslaafd zijn, en dat aantal neemt alleen maar toe. Afgelopen donderdag vond in Utrecht de conferentie ‘Games: fun of funest?’ plaats, waar wetenschappers bijeen kwamen om over de risico’s van games en de gameverslaafde te praten. Maar wat maakt een computerspel nu precies zo verslavend? En is het daarom slecht om veel te gamen? “Computergames zijn voor een kleine groep jongeren zeker een verslaving -vooral online games- , maar we moeten niet te overspannen doen over de risico’s van gamen”, nuanceert Wijnand IJsselsteijn, hoogleraar Cognition and Affect in Human-Technology Interaction aan de faculteit IE&IS. “Toen de boek­drukkunst opkwam, was men al bang voor informatieoverload en een te geïsoleerd bestaan achter de boeken. Dat ging net zo bij de invoering van radio en televisie. Nieuwe media, oude angsten. Natuurlijk, als je uren en uren achtereen zit te gamen, is dat niet gezond. Bij gameverslaafden zie je vaak

een verstoring van het dagelijkse ritme. ’s Nachts achter de computer, slecht eten, en school, werk of sociale activiteiten die verwaarloosd worden. En net zoals bij andere verslavingen kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden als er niet gegamed kan worden, en moet er steeds langer gespeeld worden om dezelfde ‘kick’ te krijgen.”

je ook aanwezig zijn. Zeker als je een teamleider bent, wordt er heel wat van je verwacht. Het aspect van sociale erkenning wordt vaak onderschat, zeker door ouders, maar de bevestiging dat je iets heel goed kunt, kan heel belangrijk zijn. In gamelanden zoals Zuid-Korea en Japan hebben topgamers zelfs de status van een popster.”

“Een verslavende game is in zekere zin juist een goede game, hij is dan zó leuk dat je wilt blijven spelen. Games belonen je in het begin voor kleine vorderingen -met extra punten, een sterkere avatar of geavanceerdere wapens- maar die beloningen liggen gaandeweg steeds verder uit elkaar. De beloningen zijn vaak ook variabel, onvoorspelbaar; dat maakt het conditioneringseffect juist sterker en de game dus verslavender.”

“Balans is het toverwoord. Als iemand van de aardbodem verdwenen lijkt te zijn, moeten de alarmbellen gaan rinkelen, maar een uurtje gamen kan helemaal geen kwaad. Sterker nog, het heeft ook bepaalde voordelen. Het werkt activerend en spelenderwijs kan er van alles geleerd worden. Dat geldt zeker voor de serious games -zo hebben we een game gemaakt om mensen na een beroerte op een stimulerende manier hun ‘saaie’ spieroefeningen te laten doen- maar ook voor de reguliere games. Een goede gamer heeft een flinke portie strategisch inzicht, coördinerend vermogen en logische redenatie; eigenlijk een ideale manager. Vertoeven in een virtuele wereld is niet zo slecht als velen denken, zolang je je ervan bewust bent dat je echte leven zich ergens anders afspeelt. Mijn advies: gamen is prima, maar doe het met mate.” (NT)

“Goede gamer is ideale manager” “Naast de microbeloningen is sociale druk ook een aspect dat verslaving in de hand werkt. Vroeger speelde je in je eentje, nu zijn er veel online games waar je met een heel team speelt. Als je om zeven uur hebt afgesproken, dan moet

Wijnand IJsselsteijn. Archieffoto | Rien Meulman

Geen wereldrecord Tetris voor Thor Een speelveld voor Tetris van bijna vierkante meters maakte studievereniging Thor, omdat de vereniging jaar bestaat. Toen ze de installatie maandag 26 november aan de gevel van Potentiaal ophingen, begaven veel lampjes het. Het megaspel zou om 18.00 uur oplichten, maar toen deden slechts enkele stroken het.

1.000

55

22

Voor het speelveld van bij meter waren zo’n fullcolour led’s, kilometer draad, ty-raps, soldeer­verbin­dingen en pingpongballen nodig.

44 3.200 7,5 10.000 48.000

1.600

Het huidige officiële wereldrecord, een speelveld van vierkante meter, stamt uit september 2010 en is in handen het Britse tv-programma The Gadget Show. (JvG)

125

Foto | Bart van Overbeeke

4 | Gelinkt

29 november 2012

Andere aanpak, maar De TU/e: dagelijks het tweede thuis van zo’n tienduizend studenten en medewerkers. Een relatief kleine gemeenschap, met ontelbare banden tussen de leden - zakelijk en/of privé. In ‘Gelinkt’ laten we steeds twee van hen aan het woord over hun relatie met elkaar en de universiteit.

Het komt niet tot een verhit debat tijdens het interview met de lijsttrekkers. Daarvoor kunnen Debby Huiskes (Eindhovense Studentenraad) en Lars Beke (Groep-één) téveel begrip voor elkaars standpunten opbrengen. “We zijn er allebei voor de studenten”, betogen ze. Opdoeken dan maar en er één partij van maken? Toch niet, want er zijn nog genoeg verschillen in aanpak en prioriteitstelling. Studenten mogen 4 en 5 december hun stem uitbrengen voor de studenten­ geleding in de universiteitsraad. Toch even gek, dat je overal op de campus met je hoofd op een poster hangt. Maar beiden zijn graag het ‘gezicht’ van hun partij. Want dat is wat lijsttrekker-zijn vooral inhoudt: je partij vertegenwoordigen en je gezicht zoveel mogelijk op de TU/e laten zien, via afbeeldingen maar vooral ook live. Geregeld spreken ze studenten dan ook aan voor een ‘verkiezingspraatje’vooral diegenen die ze nog niet kennen. De ene persoon stelt dat op prijs, de ander weet niet hoe snel ie het gesprek moet afkappen bij het woord ‘universiteitsraad’, weten Lars (21) en Debby (22) inmiddels uit ervaring. Lars: “Het begint er vaak al mee dat studenten geen benul hebben wat de universiteitsraad is of het idee hebben dat wij weinig bereiken. Heel jammer eigenlijk. Het is toch geweldig om je mening binnen het hoogste orgaan van de universiteit te laten horen!” Lars, vierdejaarsstudent innovatie­ wetenschappen, was als tweedejaars student al actief binnen Groep-één en is sinds september dit jaar fractievoorzitter binnen de partij. “Het is bij ons een logische stap om van daaruit lijsttrekker te worden.”

Debby, vijfdejaars Architecture Building and Planning, was lang één van die studenten die het niet zoveel zei, de universiteitsraad. Tot een bekende haar vroeg of ze niet was geïnteresseerd in de Eindhovense Studentenraad (ESR).

“Waar mag je nu als klant meebepalen wat het bedrijf doet?” “Ik vroeg me vaak af wat die leden doen. De ESR staat altijd open voor nieuwe mensen en nu ik er sinds september zelf bij ben, merk ik pas hoeveel je kunt betekenen. En blijkbaar kom ik zo enthousiast over, dat ik al snel lijsttrekker ben geworden.”

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Gelinkt | 5

sámen voor studenten Beiden zijn ervan overtuigd dat er naar ze wordt geluisterd en dat de energie die ze erin steken effect sorteert. Lars: “Ik hoor wel eens van fracties bij andere universiteiten dat zij weinig in te brengen hebben. Ons College van Bestuur staat echt open voor input van studenten. Het is wel zo dat je je huiswerk goed moet doen, voorbereid bij vergaderingen moet komen en zelf met een goed onderbouwd plan mét begroting moet komen.”

“Alleen met veel stemmen kunnen we een vuist maken” Voor Debby was de Eindhovense Studentenraad een logische keuze, terwijl Lars zich direct thuis voelde bij Groep-één. Al snel komt daarmee het gesprek op de wezenlijke verschillen tussen de twee partijen. Debby: “Ik vind de aanpak van de ESR heel goed. We willen weten wat de student wil, we laten ze met ons meedenken.” Lars: “Wij zien dat sommige onderwerpen te moeilijk zijn voor studenten of dat ze de tijd niet hebben om zich erin te verdiepen. Denk aan het Onderwijsen Examenreglement dat voor iedere student ontzettend belangrijk is, maar waar ze zich echt niet allemaal doorheen gaan worstelen. Wij zien in de universi­­ teitsraad van alles voorbij komen en spelen daarop in. Met post-itbriefjes opplakken pak je de problemen niet aan.” Daarmee haalt hij uit naar de ESR, die de gele memootjes gebruikt als

middel voor studenten waarmee ze kunnen laten weten wat er volgens hen beter moet aan de universiteit. Debby reageert: “Natuurlijk kijken wij ook proactief naar de wat lastigere onderwerpen, maar we vinden het gewoon heel belangrijk om te weten wat er onder studenten speelt. Je moet op alle mogelijke manieren de drempel zien te verlagen, zodat er echt namens de student wordt gesproken.” Waarop Lars benadrukt dat Groep-één uiteraard ook naar studenten luistert. Het is duidelijk dat ze een hoop gemeenschappelijk hebben, maar dat de accenten sterk verschillen. De lijsttrekker van Groep-één gooit dan nog in de strijd dat zijn partij op veel meer ervaring kan bogen - ESR bestaat sinds eind 2011 en Groep-één sinds 1997. ESR-lijsttrekker Debby repliceert: “De naam Groep-één bestaat inderdaad al een tijd, maar naamsbekendheid is ook niet alles.

De samenstelling van de fractie is intussen sterk veranderd, mijn partij heeft al een hoop bereikt en geniet steeds meer naamsbekendheid.” Hun partijen vol promoten is op dit moment not done, want pas op donderdag 29 november -de dag dat de Cursor met dit artikel verschijnt- zal de verkiezingsstrijd van start gaan. Allemaal netjes volgens afspraak, want met ook nog de verkiezingen voor de faculteitsraden op 4 en 5 december, willen beide partijen voorkomen dat de studenten de propaganda te snel beu zijn. Zoals ze ook hebben afgesproken wat er in beide verkiezingsprogramma’s komt te staan, “zodat de student ook daadwerkelijk wat te kiezen heeft”. De twee fractieleiders hebben dit vastgelegd in een zogeheten heren­ak­koord. De Eindhovense Studentenraad wil vooral focus leggen op het Bachelor College en MetaForum. Zo wil de partij dat er een duidelijk overzicht van alle keuzevakken komt zodat studenten gemakkelijker kunnen kiezen en willen ze ongemakken in MetaForum verhelpen. Groep-één wil onder meer goede huisvesting voor de verenigingen die uit de Bunker vertrekken en een TU/e-waardig Honors Program. Gevraagd naar wat hij persoonlijk vindt dat anders moet aan de universiteit, noemt Lars het vak Calculus binnen het Bachelor College. “Bijna alle studenten hebben de tussentoetsen gehaald, maar de uiteindelijke toets haalde bijna niemand. Dat kan toch niet.” Debby hecht persoonlijk veel belang aan de problematiek rondom het Bachelor College. “Het idee is goed, maar het is belangrijk dat er een duidelijk overzicht komt voor de verschillende richtingen van wat er allemaal mogelijk is en wat niet.” Beide lijsttrekkers benadrukken dat ze

bij de aanpak van veel onderwerpen ook gezamenlijk zullen optrekken zoals ze eerder ook hebben gedaan met bijvoorbeeld het onder de aandacht brengen van de problemen met OASE. Debby en Lars zijn het op één onderdeel hartstochtelijk met elkaar eens: namelijk dát er gestemd moet worden. Uiteraard zien ze dan het liefst dat er op hun eigen partij gestemd wordt, maar liever nog op de andere partij dan helemaal niet. Debby: “Alleen als we veel stemmen hebben, kunnen we een vuist maken binnen de universiteit.” Lars: “Waar mag je nu als klant meebepalen wat het bedrijf doet?”

Interview l Judith van Gaal Foto l Rien Meulman

6 | Onderzoek

29 november 2012

Daniel Trivellato. Foto | Bart van Overbeeke

Onderzoek | 7

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Privacy tegen piraten Tijdens internationale maritieme missies moeten schepen van verschillende landen snel gevoelige informatie kunnen delen, zonder dat ze hierbij toegang krijgen tot de geheimen van coalitiepartners. Op het beschermen van informatie in dit soort ‘systemen van systemen’ promoveerde de Italiaan Daniel Trivellato op 28 november. We zijn geneigd om piraten met lang vervlogen tijden te associëren, maar ook in de 21ste eeuw is zeeroverij nog een wezenlijk probleem voor de scheepvaart. Het aantal gevallen van piraterij is de laatste decennia zelfs sterk toegenomen.

De Golf van Aden is een berucht gebied Een berucht gebied in dit verband is de Golf van Aden, ingeklemd tussen de Somalische kust en het Arabisch schiereiland. Het is een druk bevaren gebied, op de route die van de Middellandse zee via het Suezkanaal naar de Indische Oceaan leidt. Vanuit piratennesten in het ordeloze Somalië schuimen kleine, snelle bootjes met tot de tanden bewapende bemanning de wateren af op zoek naar een prooi: vrachtschepen met waardevolle inhoud en een bemanning die losgeld kan opbrengen.

Om deze vorm van georganiseerde criminaliteit te bestrijden, patrouilleren sinds 2008 militaire vaartuigen van diverse Europese landen in dit gebied. Onder EU-vlag werken de marines van maar liefst 23 Europese landen voor de Somalische kust samen in een militaire operatie met de codenaam Atalanta. De moeilijkheid is dat militaire organisaties van verschillende landen in beginsel niet zijn opgezet om met elkaar samen te werken. “Marines van verschillende landen hebben een verschillende organisatiestructuur”, zegt Daniel Trivellato, promovendus bij Wiskunde & Informatica. “Het aantal rangen aan boord kan bijvoorbeeld verschillen.” En dat kan problemen opleveren in de communicatie van gevoelige informatie, voegt hij daaraan toe. “Vaak is bepaalde informatie alleen toegankelijk voor officieren met een bepaalde rang. Als informatie moet worden uitgewisseld tussen een Nederlands en een Italiaans schip, is het dus van belang dat bekend is welke Nederlandse rang het best overeenkomt met een bepaalde Italiaanse rang.”

Het bovenstaande rangenprobleem is slechts een illustratie van het type moeilijkheden dat ontstaat als ongelijksoortige systemen moeten samenwerken. Aan de ene kant wil je dat cruciale informatie in geval van nood snel gedeeld kan worden, en anderzijds wil je voorkomen dat de eerste de beste Italiaanse matroos onverhoopt toegang krijgt tot onze militaire topgeheimen. Het is dus essentieel dat voor dit soort samenwerkingsverbanden betrouwbare, maar flexibele procedures worden ontwikkeld om de toegang tot informatie te controleren. Trivellato werkte als promovendus in de groep Security and Embedded Networked Systems en ontwierp daar een concept voor een toegangscontrolesysteem dat missies als Atalanta soepeler moet laten verlopen. Hij deed zijn onderzoek in het kader van Poseidon, een project met als doel de veiligheid op de internationale vaarroutes te verbeteren.

.nl or.tue .curs w w w

“Om de vereisten voor het toegangs­ controlesysteem concreet te maken, is een fictief scenario binnen de missie in de Golf van Aden als casus gebruikt”, vertelt de Italiaan. Het systeem dat hij heeft ontwikkeld is echter geen kant-en-klare oplossing, zegt hij. “Het is meer een algemeen concept dat nog kan worden uitgewerkt voor concrete gevallen.” Een nadeel van het conceptuele niveau waarop Trivellato heeft gewerkt is dus dat de huidige anti-piratenmissie wellicht nog niet van zijn inzichten zal profiteren. Maar daar staat tegenover dat zijn raamwerk breed toepasbaar is voor uiteenlopende ‘systemen van systemen’. “In systemen van systemen werken onafhankelijke, ongelijksoortige systemen samen om een bepaald doel te bereiken. En dan hoef je niet per se aan militaire operaties te denken,

er Me r : v o e eidon s o P

het computernetwerk van de TU/e is bijvoorbeeld ook een systeem van systemen.” De toegangscontrole van systemen van systemen moet aan een viertal vereisten voldoen. Ten eerste moet het controlesysteem de toegang tot gevoelige informatie reguleren zonder dat het veiligheidsbeleid van samenwerkende partijen wordt onthuld. Daarnaast moet de autonomie van de partijen behouden blijven, aangezien samenwerkingen vaak van tijdelijke aard zijn en vervolgens door nieuwe verbanden moeten kunnen worden vervangen. Een derde vereiste is dat de partijen elkaar kunnen begrijpen; er is een gemeenschappelijk begrippen­ apparaat nodig dat uitstijgt boven de toevallige terminologie die door elk van de partners wordt gebezigd. Tot slot moet een toegangscontrolesysteem voor systemen van systemen eenvoudig in gebruik zijn en makkelijk in te passen in bestaande systemen. Voor zijn oplossing leunt Trivellato op nieuwe internettechnologieën zoals het semantisch web, legt hij uit: “In het Voorbeeld van een systeem van systemen op het gebied van veiligheid in internationale wateren. Afbeelding | Thales Nederland B.V.

semantisch web worden sites voorzien van meta-informatie: extra, onzichtbare informatie over de aard van de inhoud van de site. Het geeft bijvoorbeeld aan: dit is een adres, dit is een naam, dit is een verwijzing naar een andere locatie.” Deze extra informatie maakt het mogelijk om verschillende webdiensten aan elkaar te koppelen, bijvoorbeeld vacaturesites en netwerksites. In feite maak je een model van de website, zodat je de inhoud van verschillende sites aan elkaar kunt relateren.

Een Italiaanse matroos mag niet bij onze topgeheimen komen Ook Trivellato’s methode maakt veelvuldig gebruik van meta-informatie om systemen op één lijn te brengen, waarbij allerlei zelflerende technieken uit de kunstmatige intelligentie worden toegepast. “Een ander concept dat we inzetten om wederzijds begrip tot stand te brengen, is een reputatiescore. Stel dat de Britse marine termen uit verschillende vocabulaires beter kan koppelen dan de Italiaanse, dan geef je meer gewicht aan de Britse koppelingen. Maar dat kan in de loop van de tijd wel veranderen. Je kunt dat vergelijken met eBay, waar aanbieders ook een score verwerven aan de hand van positief en negatief beoordeelde transacties.” Het belangrijkste en tot in het meeste detail uitgewerkte onderdeel van Trivellato’s proefschrift beschrijft een algoritme om de geloofsbrieven te controleren in een systeem zonder centrale autoriteit, zoals in de antipiratenmissie Atalanta. “Als John beweert dat hij kapitein is van een Brits fregat en daarom toegang wil tot gegevens die de Nederlandse marine heeft vergaard, dan moeten de Nederlanders kunnen nagaan dat deze John inderdaad de kapitein is van het bewuste schip zonder dat ze bijvoorbeeld meteen alle namen van alle Britse kapiteins te weten komen. Er zijn al diverse manieren bekend om dat te controleren, maar die hebben relatief weinig aandacht voor het beschermen van gegevens en de toegangscontrole van de coalitiepartners. Mijn algoritme lost dat probleem op.” (TJ)

8 | Onderzoek

29 november 2012

In de rubriek Sluitstuk vertellen

Sluitstuk

afstudeerders over hun afstudeeronderzoek.

Afleiding voor jonge kankerpatiënten Het begon als een conceptopdracht, maar donderdag 22 november werd in het Catharina Ziekenhuis het nieuwe ontwerp van ID-student Wout Kregting officiëel in gebruik genomen. De multimediastoel Escape moet jonge kankerpatiënten afleiding bieden tijdens hun behandelingen in de isolatieruimte. De eerste reacties zijn meer dan enthousiast.

Met het geld dat Stichting MaraThOON in 2011 met de Eindhoven Marathon had ingezameld, wilden ze onder meer een multimediaplek voor jongeren met kanker realiseren. Even je aandacht weg bij je ziekte, een plek bieden waar ‘het leven daarbuiten’ centraal staat. Ze zochten contact met de faculteit Industrial Design, waar na een conceptopdracht MaraThOON het meest onder de indruk was van het ontwerp van Wout Kregting. En toen begon voor hem het echte werk. Geen zomer­vakantie, maar samen met designbureau VanBerlo de stoel ontwikkelen. Een gedegen doelgroeponderzoek ging eraan vooraf, want Wout -gelukkig zelf nooit in een ziekenhuis gelegen- vindt het belangrijk zich goed in zijn gebruiker te kunnen verplaatsen. “Ik wilde iets creëren waaraan ikzelf wat zou kunnen hebben.”

Comfortabel met een infuus “Het is best een lastige doelgroep om mee te werken. Met een kinderachtig ontwerp hoef je bij pubers niet aan te komen, ze willen vooral ouder overkomen dan ze zijn. In eerste instantie ben ik van gezonde jongeren uitgegaan: hoe besteden zij hun vrije tijd, wat doen ze om te relaxen, wat vinden ze belangrijk?

Want een ziek kind wil eigenlijk maar één ding: gezond zijn. Het was al snel duidelijk dat het ontwerp privacy moest bieden; jongeren voelden zich in de isolatieruimte vaak van alle kanten bekeken.” In de gesprekken met diverse doktoren kwamen ook de behoeftes van ‘de patiënt’ naar voren. De plek moest comfortabel zijn, maar ook goed te desinfecteren en geschikt voor medische behandelingen, zoals het aansluiten van een infuus. De uiteindelijke stoel is cirkelvormig, kan draaien voor een actieve-, relaxen game-stand en heeft interactieve verlichting die voor een bepaalde sfeer kan zorgen. In de kleur groen -ervaren als de meest positieve kleur en straalt rust en gezondheid uit- maar met een paar details in de huiskleur van MaraThOON, oranje. “Ik vind het heel bijzonder dat ‘mijn’ stoel nu in het Catharina staat. Niet alleen de jongeren zelf, maar ook hun ouders, de doktoren en natuurlijk MaraThOON zijn zo enthousiast. Ook op de Dutch Design Week, waar we de Escape voor het eerst aan het grote publiek lieten zien, was het een succes.” En niet alleen de stoel, geeft Wout beschroomd toe. De eerste ‘baanachtige aanbiedingen’ zijn al in the pocket. (NT)

Wout Kregting. Foto | Rien Meulman

4 brandende vragen

Dennis Pingen (ST) Duurzame grondstof voor nylon en medicijnen

(Onder redactie van Tom Jeltes)

1 2 3 4

efschrift?

Wat zien we op de cover van je pro

Hoe leg je op feestjes uit waar je onderzoek over gaat?

at is Welke persoon, techniek of appara oek? onmisbaar geweest voor je onderz

1 | cover

2 | feestjes

Op de cover staat mijn Cadillac Sedan de Ville uit 1973. Die auto is mijn hobby en tevens uitlaatklep voor mijn onderzoek. De chemische formules geven de reactie weer die ik teweeg heb gebracht. Het weerspiegelt ook een tegenstrijdigheid: de Cadillac is natuurlijk niet zo energiezuinig, terwijl mijn onderzoek juist milieuvriendelijk is.

We willen synthetische producten, zoals nylon en medicijnen, maken uit biologische alcoholen (bijvoor­ beeld ethanol). Daarvoor moet je de alcoholen omzetten naar amines (bekend van de geur van rotte vis). Dat gebeurt door de alcoholgroep te vervangen door ammoniak. Dat lukt echter alleen als we eerst waterstofatomen van de alcoholen afhalen, zodat die beschikbaar komen voor de ammoniak. De waterstofatomen worden uiteindelijk weer terug­ geplaatst. Op deze manier is water het enige bijproduct.

3 | onmisbaar Onmisbaar was een door de technische dienst ontworpen autoclaaf. Hierin vond de reactie plaats onder hoge temperatuur en druk. Op elk gewenst moment kon ik het reactiemengsel analyseren, waardoor we een goed beeld hebben gekregen van het de verschillende stappen en tussenproducten in de reactie.

4 | samenleving jouw werk?  at heeft de samenleving aan W

Dit onderzoek draagt bij aan een meer CO2-neutrale productie van bijvoorbeeld nylon en medicijnen, die nu nog voornamelijk uit olieproducten worden gemaakt. Zowel alcohol als ammoniak zijn namelijk uit biologische bronnen te verkrijgen.

Onderzoek | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Promoties

Donderdag 29 november 16:00 uur CZ4 Promotie D.E. Nadales Agut MSc (W) Promotor(en): prof.dr.ir. J.E. Rooda en prof.dr. J.C.M. Baeten Titel proefschrift: “A Compositional Interchange Format for Hybrid Systems: Design and Implementation”

Maandag 3 december 16:00 uur CZ4 Promotie Z. Ma MSc (W) Promotor(en): prof.dr.ir. G.W.M. Peters en prof.dr.ir. H.E.H. Meijer Titel proefschrift: “Flow induced crystallization of polymers: Precursors and Nuclei” Maandag 3 december 16:00 uur CZ5 Promotie ir. M.A.G. Merkx (BMT) Promotor(en): prof.dr.ir. F.N. van de Vosse en prof.dr.ir. M. Breeuwer Titel proefschrift: “Application of image-based computational modeling to vascular access surgery” Dinsdag 4 december 16:00 uur CZ4 Promotie drs. D.L.L. Pingen (ST) Promotor(en): prof.dr. D. Vogt en prof.dr. C. Müller

Titel proefschrift: ““Hydrogen Shuttling” a Tool in the Catalytic Synthesis of Amines Development and Scope” Donderdag 6 december 16:00 uur CZ4 Promotie ir. J.P.J. Schmitz (BMT) Promotor(en): prof.dr. P.A.J. Hilbers Titel proefschrift: “Systems Biology of Energy Metabolism in Skeletal Muscle” Maandag 10 december 16:00 uur CZ4 Promotie J. Janác MSc (IE & IS) Promotor(en): prof.dr. J.W. Schot en prof.dr.habil. L. Klusáková Titel proefschrift: “European Coasts of Bohemia Negotiating the Danube-OderElbe Canal in a Troubled Twentieth Century”

Maandag 10 december 16:00 uur CZ5 Promotie drs. J. Bakker (W&I) Promotor(en): prof.dr. P.M.E. De Bra Titel proefschrift: “Handling Aprubt Changes in Evolving Time-series Data” Dinsdag 11 december 16:00 uur CZ4 Promotie D. Di Nuzzo MSc (ST) Promotor(en): prof.dr.ir. R.A.J. Janssen Titel proefschrift: “Optoelectronic Processes at Polymer – Fullerene Heterojunctions Charge Transfer States in Organic Solar Cells” Dinsdag 11 december 16:00 uur CZ5 Promotie ir. L.J.P. Engelen (W&I) Promotor(en): prof.dr. M.G.J. van den Brand Titel proefschrift: “From Napkin Sketches to Reliable Software”

Woensdag 12 december 16:00 uur CZ5 Promotie S. Jahanmirinejad MSc (TN) Promotor(en): prof.dr. A. Fiore Titel proefschrift: “Superconducting Single-Photon and Photon-NumberResolving Detectors” Donderdag 13 december 16:00 uur CZ4 Promotie M.V. Ponomarev MSc (TN) Promotor(en): prof.dr.ir. M.C.M. van de Sanden Titel proefschrift: “Plasma-deposited Aluminum-doped Zinc Oxide: Controlling nucleation, growth and electrical properties”

Advertentie

Where talent meets air

ebm-papst Benelux is gespecialiseerd in professionele ventilatoren, motoren en regelapparatuur voor alle mogelijke luchttechnische applicaties. Wereldmarktleider ebm-papst schenkt veel aandacht aan research en development waardoor ook ebm-papst Benelux zeer nauw betrokken is bij innovatieve ontwikkelingen.

Junior Product Manager Relevante HBO/WO opleiding • kennis ventilatoren en motoren • Commercieel inzicht • Ne/En/Du Fulltime functie (40u/week). Meer info over deze vacature:

facebook.nl/ebmpapstbenelux

Wil je solliciteren op deze vacature? Stuur dan een motivatiebrief en CV t.a.v. Ad van Nistelrooij naar Postbus 230, 5705 AE Helmond of mail naar [email protected]. Kijk voor meer informatie over ons bedrijf op www.ebmpapst.nl of neem telefonisch contact op: 0492 502 940.

Joep Schmitz (BMT) Spieren analyseren tegen suikerziekte

Pierre Gousseau (B) Luchtvervuiling op de voet gevolgd

1 | cover

1 | cover

2 | feestjes

Op de cover zien we een foto van New York, met wolkenkrabbers op de voorgrond en rookpluimen in de achtergrond. De foto is gemaakt vanaf Manhattan, naar het oosten uitkijkend richting Queens. Je kunt zien dat de rookpluimen recht omhoog opstijgen, een teken dat het vrijwel windstil is.

Mijn onderzoek draait om het voorspellen hoe wind in steden om gebouwen beweegt en vervolgens waar deze wind uitlaatgassen van auto’s en fabrieken heen transporteert. Dat kan op verschillende manieren; in dit project hebben we computers gebruikt.

Op de cover zie je een microscopische opname van spierweefsel. Verschillende typen spiervezels zijn zichtbaar gemaakt met een specifieke kleuring (rood, groen en zwart).

2 | feestjes Tijdens het samentrekken verbruiken spieren veel voedingsstoffen. Dit is belangrijk voor een goede gezondheid. Te weinig beweging is bijvoorbeeld

een risicofactor voor diabetes type 2 (‘suiker­ ziekte’). Voor het ontwikkelen van medicijnen is het belangrijk eerst te achterhalen welke processen in spieren verstoord kunnen raken. Op dit moment is de beschikbare informatie hierover erg gefragmenteerd; vergelijkbaar met losse puzzelstukjes. Het doel van mijn onderzoek was deze puzzelstukjes bij elkaar te voegen in een wiskundig model om daarmee meer inzicht te krijgen in hoe het geheel functioneert in een gezonde of juist zieke spier.

3 | onmisbaar Voor het onderzoek heb ik veel experimenten gedaan met een van de alleroudste nog werkende MRI-scanners. Voor dit apparaat zijn zelfs geen reserveonderdelen meer verkrijgbaar. Dit heeft tot spannende situaties geleid: als iets stuk ging, was het altijd de vraag of we het probleem met zelf­ geproduceerde onderdelen konden verhelpen.

4 | samenleving Het ontwikkelde computermodel biedt een heel nieuw scala aan mogelijkheden voor onderzoek aan stofwisseling in spieren. Op dit moment wordt, in samenwerking met het Máxima Medisch Centrum, al een klinische studie uitgevoerd waarbij deze mogelijkheden worden benut voor onderzoek naar genetische stofwisselingsziekten, veroudering en diabetes type 2.

3 | onmisbaar Om de verspreiding van vervuilende gassen te simuleren met numerieke methoden (namelijk Computational Fluid Dynamics, ofwel CFD) heb je zeer krachtige computers nodig. Wij hebben bij de unit Building Physics and Systems hiervoor gelukkig een eigen ‘high-performance’ rekencluster, waarop we op stedelijke schaal CFD-simulaties kunnen draaien die de verspreiding van gassen in kaart brengen.

4 | samenleving Als we het transport van vervuilende gassen nauw­ keurig kunnen voorspellen, wordt het mogelijk om maatregelen te nemen om de blootstelling van voetgangers en bewoners van gebouwen aan ver­ ontreinigde lucht te verkleinen. Deze kennis kan ook al in de ontwerpfase worden gebruikt, bijvoorbeeld bij het bepalen de locatie van de luchtinlaat voor ventilatiesystemen in gebouwen. Zo kun je de negatieve effecten van luchtvervuiling verminderen.

10 | Mens & Mening

29 november 2012

CURTOON

In memoriam Met een diep gevoel van verdriet en wanhoop geven wij kennis van het overlijden van

Pieter de Bock Accountmanager bedrijven en Businessdeveloper bij TU/e Innovation Lab. Pieter was een geweldige collega, slim, een harde werker, gedreven om van zijn werk iets moois te maken. Altijd op zoek om het bedrijfsleven te verbinden aan de wetenschap, altijd op zoek om een goede ‘deal’ te maken en hier maximale toegevoegde waarde uit te halen voor de TU/e. We hebben met Pieter gewerkt, gelachen en gehuild. We zijn naast goede collega’s ook vrienden van elkaar geworden. En nu is Pieter er niet meer! We zullen hem niet alleen missen. We zullen hem blijven gedenken als een goed mens die ons scherp hield, van wie we leerden dat een discussie op inhoud vaak beter is dan een op basis van emoties. De laatste maanden had Pieter het erg moeilijk met zichzelf. Lichamelijke klachten zorgden ervoor dat hij vond dat hij sociaal en op zijn werk minder ging functioneren. Hij kon met dit gegeven niet omgaan. Uiteindelijk heeft dit geleid tot het overlijden van Pieter. Wij, als zijn collega’s, zijn verdrietig vanuit de wanhoop dat we hem niet hebben kunnen overtuigen dat er andere wegen waren om zijn problemen op te lossen. Helaas zag Pieter deze wegen niet. Namens alle collega’s, TU/e Innovation Lab

Algemeen Personeelsvereniging TU/e | Kerstwintercircus op 30 december Ook dit jaar heeft het College van Bestuur een voorstelling voor het KerstWinterCircus uitgekocht. Deze voorstelling zal plaatsvinden op 30 december 2012. Programma: 11.30 Deuren open / ontvangst 12.15 Plaats nemen in de zaal 12.30 Aanvang voorstelling 13.40 Pauze 14.10 Hervatting voorstelling 15.20 Einde voorstelling Het is aan de personeelsvereniging om de kaartjes te verkopen Dit zal gebeuren net als in 2011. Voor de verkoopinformatie verzoeken wij u regelmatig te kijken op onze website http://pvweb.campus.tue. nl/ en in uw mailbox. DPO / TEACH: Teaching Support for TU/e staff | Course ‘Supervising master students’ The course is aimed to improve and systemize the way in which supervisors guide their students during their graduation projects. The course consists of short introductions, exercises and discussions. Participants will have an active role during the course. The course will take place on 18 and 21 February 2013. More information can be obtained from Jelmer Sieben (phone 2068; [email protected]). Workshop ‘Dealing with students with a functional impairment’ In this training we discuss the functional impairments encountered most often in TU/e. We focus on the characteristic phenomena, related studying problems, and how to deal with them as a teacher. You can bring up your own cases. The workshop will be offered on Tuesday 15 January 2013 from 13.3017.00 hours. Information of the training can be obtained from Carry van Weert (phone 3117; [email protected]).

Training ‘Designing DBL Projects’ The training is intended for teachers who develop assignments or want to improve a DBL assignment. During the training the participants will work independently, mainly by developing their own DBL assignment. The course will take place on 8 and 22 January, 2013. More information can be obtained from Sonia Gómez Puente (phone 5292; [email protected]).

STUDENT

UNIVERSITEITSBERICHTEN

For all DPO/ Teach training More information at the website DPO ‘Career and Development’. Registration is possible at tue.inschrijfportal.nl. Participation by teaching staff of the TU/e is free of charge. Symposium ‘Project Approaches in Engineering Education’ De TU/e organiseert in Eindhoven samen met de universiteit van Minho (Portugal) de vijfde editie van het symposium ‘Project Approaches in Engineering Education’ (PAEE) op 8 en 9 juli, 2013. Deelnemers worden uitgenodigd om hun abstracts voor 31 januari 2013 in te dienen. De hoofdtaal is Engels, maar bijdragen in Spaans en Portugees zijn ook welkom. Het doel is om docenten, trainers, onderzoekers en professionals in Engineering Education samen te brengen om activerende approaches te vergroten door discussies, workshops en voordrachten over huidige praktijk en onderzoek. Het thema is ‘Closing the Gap between University and Industry’. In dit symposium vindt ook plaats een industry panel met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en onderwijs, om, onder anderen, de verwachtingen van engineering graduates te bespreken. http://paee.dps.uminho.pt. Symposium ‘Project Approaches in Engineering Education’ The Fifth International Symposium on Project Approaches in Engineering Education PAEE 2013 will take place in The Netherlands and is hosted by the Eindhoven University of Technology. Participants are welcome to submit abstracts until 31 January 2013.

The main language of the Symposium is English. Contributions in Spanish and Portuguese are also welcome. The aim is to join teachers, researchers on Engineering Education, deans of Engineering Schools and professionals concerned with Engineering Education, to enhance active learning approaches in Engineering Education through workshops and discussion of current practice and research. http://paee.dps.uminho.pt Centraal Stembureau | Verkiezingen TU/e 2012 Het elektronisch stemmen in het kader van de Verkiezingen TU/e 2012 vindt plaats op dinsdag 04 december en woensdag 05 december a.s. Naast de reguliere verkiezingsoproep (per post) ontvangen de betreffende kiesgerechtigden op beide dagen van stemming bovendien een e-mailbericht waarin de link naar de stemmodule is opgenomen. Deze link wordt gedurende de verkiezingsperiode tevens vermeld op diverse internetpagina’s van de TU/e. De bekendmaking van de voorlopige uitslag van de Verkiezingen TU/e 2012 vindt plaats op donderdag 06 december a.s. in de Dorgelozaal (Traverse); in tegenstelling tot eerdere berichten begint betreffende zitting van het Centraal Stembureau om 15:30 uur. De uitslag zal vervolgens zo spoedig mogelijk gepubliceerd worden op de

betreffende webpagina’s. Kijk voor meer informatie op: www.tue.nl/verkiezingen. Central Electoral Committee | Elections TU/e 2012 The electronic polling for the TU/e Elections of 2012 shall take place on Tuesday 04 December and Wednesday 05 December, 2012. Next to the regular appeal to vote (through the post), the enfranchised students and staff members concerned shall also receive an e-mail message on both polling days, in which a link to the polling module is included. This link shall be added to various web pages of the TU/e during the polling period. The announcement of the provisional results of the TU/e Elections of 2012 -by the Central Electoral Committee- will take place at 03.30 pm in the Dorgelozaal (Traverse Building) on Thursday 06 December, 2012. For further information: www.tue.nl/elections

BEST | Eurotrip 2.0? Board of European Students of Technology of in het kort BEST Eindhoven is een stichting die onder andere courses organiseert in heel Europa. Courses bestaan uit 3 onderwerpen: academisch vorming, gezelligheid en cultuur. Iedereen kan zich aanmelden tot 2 December op BEST.eu.org/courses. Wil je meer informatie of meehelpen tijdens onze Zomercourse 2013? Kom dan naar onze informatieavond in BEST style op woensdag 28 November om 18:00 in de bunker of bezoek onze Facebook site. Groeten uit Timisoara, waar ben jij volgende week? www.facebook.com/BEST.Eindhoven

DIVERSEN INCAS3 | 75.000,- euro voor vijf jonge wetenschappers om hun dromen waar te maken Jonge wetenschappers met vernieuwende ideeën, een eigen kijk op de wereld en die uitblinken in hun vakgebied krijgen de kans om hun wetenschappelijke dromen waar te maken. INCAS3 biedt vijf talentvolle wetenschappers de mogelijkheid om hun vernieuwende ideeën uit te werken in een onderzoeksvoorstel en stelt hiervoor 75.000,- euro beschikbaar. De jonge talenten met de beste onderzoeksvoorstellen krijgen een aanbod om hun loopbaan bij INCAS3 te starten en daar het onderzoek ook daadwerkelijk uit te voeren. Kandidaten kunnen zich aanmelden via de website http://talents.incas3.eu.

MENSEN Bedankt Graag willen wij iedereen bedanken voor de steun en aandacht die we mochten ontvangen tijdens de ziekte en na het overlijden van onze zoon Maikel. Erik, Joyce en Lisanne van den Boogaard

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

TUssen de oren Psychologie wordt steeds belangrijker aan de TU/e. Technische systemen en artefacten, of het nu games, auto’s, robots, lichtsystemen of gebouwen betreft, zijn uiteindelijk bedoeld voor een menselijke eindgebruiker. Kennis over hoe die gebruiker waarneemt, denkt, voelt en handelt is onontbeerlijk. De nieuwe mensgerichte opleiding Psychology & Technology beschouwt elk technisch ontwerp in dat psychologisch perspectief. In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het wetenschappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd.

Verlanglijstjes Terwijl kinderen druk bezig zijn met het opstellen van hun verlanglijstjes voor de Sint, gaf de pers een interessant inkijkje in het wensenpakket van overheidsinstanties. Zo wil de politie beveiligingslekken in pc’s benutten om op harde schijven rond te neuzen, en willen opsporingsdiensten toegang tot wetenschappelijke DNA-banken. Het verlanglijstje van de gemeente Amsterdam leest als dat van een verwend kind. Ze wil mobiele camera’s in de publieke ruimte inzetten om ernstige overtredingen te registeren, waaronder -zo bleek- het op verkeerde tijdstippen buitenzetten van de afvalbak. Liever nog wil zij camera’s met naakt-scan-capaciteiten, bekend van de douane op vliegvelden. De behoefte aan sociale controle is van alle tijden, maar de technologische vooruitgang vermindert de moeite die het kost om continu te registreren waar je bent, wat je doet en met wie. De inzet van dergelijke technologieën is vaak het verbeteren van de sociale veiligheid of het voorkomen van terreur, maar druist tegelijkertijd in tegen onze verworven grondrechten. Ze zouden slechts in uitzonde­ ringssituaties worden gebruikt, en enkel als het doel, dat niet op andere wijze bereikt kan worden, een dergelijk middel heiligt. Enkel dus als de baten van haar inzet opwegen tegen de kosten.

Big Sint is watching you

Antal Haans ir docent En , vironmenta l Psycholo gy, faculte it

universita

Nu zijn de baten van zoiets als camerabeveiliging al moeilijk te kwantificeren, de prijs die de burger betaalt voor de inperking van zijn privacy is dat nog meer. Economen hebben geprobeerd de waarde van privacy te bepalen door na te gaan voor hoeveel geld mensen bereid zijn allerlei persoonlijke informatie te verkopen. Uit een recent onderzoek aan de Universiteit van Berkeley bleek dat privacy weinig waarde heeft: één euro om precies te zijn. Niemand heeft echter onderzocht welke effecten de moderne opsporings- en preventietechnologieën hebben op onze persoonlijke levenssfeer en autonomie. Maar de geschiedenis leert ons dat het niet prettig wonen is in een land waarvan de overheid als een Sinterklaas in zijn grote boek het doen en laten van haar burgers registreert.

UR-podium

En ik vind Ruimte voor fietsen “…alles bij elkaar zouden er ruim voldoende fietsenstallingen moeten zijn”, zegt projectmanager Boudewijn Elmans van Dienst Huisvesting in Cursor 6. Daar zal iedereen het mee eens zijn, maar Elmans bedoelt dat er nu voldoende geschikte plaatsen zijn om fietsen te stallen. Dat is niet zo.

IE &IS

l .tue.n ursor c . w w

s Lee r het e i h ikel: art

w

De plaatsen naast het Auditorium zijn onherbergzame winderige spelonken, waar je fiets bij slecht weer niet eens droog blijft. Toen ik ging kijken, was de zuidkant voor praktisch honderd procent bezet, de noordkant voor ongeveer een kwart. Gemiddeld ruim zestig procent, terwijl volgens Elmans ‘nog niet de helft wordt gebruikt’. De noordstalling, naast de parkeerplaats, is slecht toegankelijk doordat alle toegangshekken op slot zijn; voor de toegang vanaf de parkeerplaats is dat verstandig, maar het hek aan de achterkant, de Dommelkant, zou open moeten, net als bij de zuidstalling. Ik ben ook even gaan kijken onder het Hoofdgebouw. Daar bleek tachtig procent van de plaatsen bezet. Dat betekent dat je moet zoeken naar een vrije plaats. Bij al deze stallingsplaatsen is het lastig om een fiets neer te zetten tussen twee andere met één vrije plaats ertussen: de fietsen van nu zijn breder dan de opa- en omafietsen uit de jaren vijftig, toen deze stallingen werden ingericht. Wat meer en wat comfortabeler ruimte voor fietsen is geen overbodige luxe. Fred Steutel | oud-hoogleraar wiskunde

Advertentie

Richting geven aan de universiteit van morgen Velen zullen de universiteitsraad kennen jaar. Door met een open en kritische van de verkiezingen die jaarlijks houding richting het College van plaatsvinden. Vanaf donderdag hangt Bestuur hun bijdrage te leveren, de campus weer vol met posters, wisten de studentenfracties hun kun je koffie drinken met medezeggen- stempel te drukken op het beleid. schappers en ontvang je ‘hippe’ gadgets Binnenkort kun je zelf je stem laten van de verschillende partijen. horen door op één van de partijen te Veel mensen vragen zich echter af stemmen. Doe dit dan ook. Eindhoven wat het belang is van stemmen voor kent al jaren een traditie van een hoge universiteitsraadverkiezingen. Is het opkomst (rond de 43%) wat ook de soms een veredelde populariteitswedkomende verkiezingen hopelijk bereikt strijd? Ik weet zeker dat dat niet het wordt. Op die manier kunnen we ons geval is. Afgelopen jaar is er veel gebeurd laten horen, in jullie belang! Maar laat voor het studentenleven. Vooral je stem ook ná de verkiezingen horen. landelijk stond het studentenleven Meld gerust als je iets belangrijk vindt niet stil: de langstudeerboete is of graag iets onder de aandacht wilt geschrapt en de discussie rond het brengen, wij zijn er immers voor jullie! sociaal leenstelsel is opgelaaid. Ook de Eindhovense Studentenraad Praat online mee over de volgende heeft dit nauwlettend in de gaten stelling: ‘Stemmen voor de UR is gehouden. Hierbij was het hoogtepunt voor iedereen van belang’ de actieweek in maart waarbij ruim 1.250 door studenten ondertekende ansichtkaarten vanuit Eindhoven richting Den Haag zijn verstuurd. Dit diende als statement om de toegankelijkheid van het onderwijs te behouden. Je kunt wel zeggen dat het een spannend jaar was voor de univer­ siteit: het Bachelor College werd ingevoerd en het eerste project binnen de Campus2020-visie is afgerond met de oplevering van MetaForum. Maar er gebeurde meer; de campus­ Rens Melse n, Eindhove ontwikkeling en de problemen rond nse Studen tenraad OASE zorgden voor een dynamisch

Wat anno 2012 zeker anders moet, is de manier waarop hij zijn kleine volgelingen in de gaten houdt. Zwarte mannen door de schoorsteen laten kruipen om te kijken of de kinderen zich wel gedragen, seriously? Ooit van arbo-regels gehoord? Een reputatie van weinig respect voor privacy heeft hij toch al, dus zou Sint er beter aan doen een alliantie met Zuckerberg en kornuiten aan te gaan. In de maatschappij van vandaag de dag heeft iedereen tenslotte vanaf de eerste stapjes die hij kan zetten al een Facebook­ account vol persoonlijke informatie. (W&I)

Het meest outdated aan onze goedheiligman vind ik toch wel de manier waarop hij zijn informatie verzamelt en met zich meetorst op dat paard. Dat dat gigantische boek nu wel eens plaats kan maken voor een iPad, lijkt me echt overduidelijk.

Het grote voordeel is dat hij zijn iPhone even kan opladen om het lijstje te bekijken of er zoete of minder zoete kinderen wonen - want dat grote boek is echt te zwaar om nog mee te slepen. Aangezien de schimmel onlangs toch al is vervangen, is het misschien een goed idee om een ‘elektrisch’ paard aan te schaffen. Ook dit paard kan hier natuurlijk worden opgeladen. (B)

Sint en Piet gaan natuurlijk over alle daken, maar wat nou als hier een IRWES-dak op ligt? Dit vernuftige windenergiesysteem, waarmee met weinig wind energie kan opgewekt, biedt wel een goed (gemarkeerd) landingsplatform - maar hoe werpt Sint nou de pakjes door de draaiende turbine via de windinlaten? Ik zie een mogelijkheid om de turbine tijdelijk te blokkeren met zijn staf. Het zal anders niet gemakkelijk zijn om hier zonder kleerscheuren uit te komen.

De beroepsrisico’s van de oude Sint behoorlijk ingeperkt worden door zijn mijter te voorzien van een flinke spot, zodat hij in ieder geval goed zicht heeft op de gladde daken. De energie hiervoor wordt natuurlijk opgewekt door het gehobbel van zijn paard. (ID)

Maar wat moet Sint nu met zo’n mantel? Hij, of een onzichtbare Piet naast hem, kan allerlei moderniteiten achter zijn mantel uitvoeren: databases raadplegen om de braafheid van het kind te controleren, budgetten checken om te zien of er nog een Playstation van af kan, reisplannen maken, logistiek moderniseren…. De mogelijkheden zijn eindeloos. Voor een supermoderne Sint Nicolaas, die toch lekker ouderwets kan blijven. (EE)

Is er dan níets wat wij Sint kunnen aanbieden vanuit de moderne wetenschap en techniek? Toch wel! Alleen moeten de veranderingen onzichtbaar zijn, om de traditie niet te verstoren. Daarom: de onzichtbaarheidsmantel! U weet wel, een magisch element waarin Harry Potter zich mooi kon verstoppen voor Sneep en zo. Alleen: het is niet magisch: er is serieus wetenschappelijk werk dat deze mantel mogelijk kan maken. Het idee is dat bepaalde structuren het licht om een object heenleiden en daarna weer volledig reconstrueert. De ‘Stealth’vliegtuigen zijn een eerste versie van deze technieken.

Het Sinterklaasfeest ademt in alles de sfeer van minstens honderd jaar geleden: cultureel, pedagogisch en technisch. Zwarte knechten, cadeautjes door schoorstenen, het grote boek en al die liedjes over brave kindertjes die een pop met vlechten in het haar in de schoen vinden… Als de Sintlegende nú bedacht zou worden, zou dat allemaal anders zijn. Maar de essentie van dit kinderfeestje is dat het juist niet verandert.

Uiteraard is de Sint al erg oud, maar met wat actuele kennis van de TU/e en hulp van technisch bedrijfskundigen zou hij het leven op zijn oude dag een stuk gemakkelijker kunnen maken. De Goedheiligman komt nog steeds met zijn knechten naar Nederland met de boot en neemt daarop ook nog alle pakjes mee om ze vervolgens bij mensen thuis te brengen. Beter verzamelt Sint alle orders (nu nog bekend als verlanglijstjes) in zijn control center in Madrid. Hij bestelt de cadeautjes online, om deze vervolgens door bedrijven als UPS, DHL en TNT netjes deur-aan-deur te laten bezorgen bij de lieve kindertjes. Scheelt hem een hoop werk en personeelskosten voor alle hulpsinterklazen. (IE&IS)

Het thema ‘Wearable Senses’, dat zich richt op dicht op het lichaam gedragen elektronica, kan wel uit de voeten met Sint 2.0. Wat te denken van een sensor die detecteert of er niet te hard aan de baard van de Goedheiligman getrokken wordt? Bij het overschrijden van een grenswaarde kan de baard alarmerend gaan knipperen of -minder in het oog springend, maar minstens zo effectief- een stroomstootje afgeven. (ID)

Natúúrlijk heeft het allemaal zo zijn charme. De traditie, de eenvoud, de klederdracht en niet te vergeten de liedjes vol ouderwetse woorden en objecten, waarvan anno 2012 geen kind de betekenis of bedoeling nog kent. Maar toch kan de Sint in onze ogen best wat verbetering gebruiken. En dus vroegen we TU/e’ers mee te fantaseren over Sint 2.0: innovatief, state-of-the-art, uitgerust en/of werkend met de nieuwste technologie. De goedheiligman goes hightech.

Tekst | Monique van de Ven Illustratie | David Ernst

Goedheiligman goes hightech

12 | Focus 29 november 2012



De muziek wordt dit jaar verzorgd door een groepje DARE-robot-Pieten, die spelen onafgebroken ‘Sinterklaasje kom maar binnen met je robot’. Met zijn nieuwe robothulpjes is Sint ervan overtuigd ook dit jaar alle pakjes weer op tijd bij iedereen te kunnen bezorgen! (W)

Onze hulprobot-Sinterklaas is uitgerust met state-of-the-art herkenningssoftware om er zeker van te zijn dat alle kinderen het juiste cadeau krijgen. Hij werkt dag en nacht door, zonder moe te worden, en laadt zich op met de batterijen die kinderen voor hem in hun schoentjes hebben gestopt. De hulprobot-Sinterklaas werkt daarbij nauw samen met een legertje aan TURTLE-robot-Pieten, die vanaf de straat de pakjes zo in de schoorstenen schieten.

Onze goedheiligman is niet meer de jongste, maar met de toenemende wereldbevolking krijgt hij het steeds drukker. Geen wonder dus dat hij steeds meer hulpsinterklazen en -pieten moet inhuren om alle pakjes uit te delen. Echter, gezien de economische situatie in Spanje kan Sint zich dat niet meer permitteren. Vandaar dat we aan de TU/e hard hebben gewerkt aan dé oplossing, onder codenaam ‘Sint 2.0’: een hulprobot-Sinterklaas!

Waar we normaal werken aan textiele oplossingen die eraan bijdragen dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen, is het bij Sint belangrijk zijn gezondheid goed te monitoren om te zorgen dat hij kan blijven werken. Dat wordt dus comfortabel ondergoed met een machinaal meegebreid circuit om hartslag, bloeddruk en stressniveau mee te registreren. De uitkomst van deze metingen houdt Sint natuurlijk niet voor zichzelf, maar is af te lezen aan de intensiteit van het rood van zijn tabberd. (ID)

Sint heeft ook de gezondheid van zijn Pieten en de kinderen hoog in het vaandel staan. Met gebruik van imaging markers heeft Sinterklaas jarenlang de opname van pepernoten in het lichaam gevolgd, en de relatie tussen pepernoten eten en de ontwikkeling van diabetes onderzocht. De pepernoten die de Pieten nu rondstrooien (en opeten), zijn zó samengesteld dat ze smaken als echte pepernoten, maar zo gezond zijn als groente en fruit. Doorsnoepen maar! (BMT)

Met bijdragen van: A  lexander Suma, docent/onderzoeker, Bouwkunde (B), Bor de Kock, student, Wiskunde & Informatica (W&I), Gerrit Kroesen, hoogleraar, Technische Natuurkunde (TN), Heico Sandee, projectmanager robotica, Werktuigbouwkunde (W), Maarten Versteeg, docent/onderzoeker, Industrial Design (ID), Aukje Zijlstra, communicatiemedewerker, Biomedische Technologie (BMT), Jos van der Tol, onderzoeker, Electrical Engineering (EE), Martijn van Aspert, student Operations Management & Logistics, faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences (IE&IS)

Daarom is hij een samenwerking begonnen met de plasmafysicagroep EPG binnen de faculteit TN. De wetenschappelijke staf van Sint werkt samen met onderzoekers aan de ontwikkeling van de Plasmastaf. Plasma’s kunnen namelijk onder de juiste omstandigheden bacteriën doden en laten menselijke cellen en bijna alle materialen ongemoeid. In de kromming van de staf is een plasmagenerator ingebouwd, die automatisch bekrachtigd wordt als iets dichtbij komt. Sint kan zo snel alle verlanglijstjes en ook zijn eigen handen ontsmetten door die dicht bij de krul van de staf te houden. Over enkele jaren gaat Sint dit toestel commercialiseren. (TN)

Toch heeft niemand Sinterklaas ooit aangetroffen met huiduitslag, open wonden of slecht genezende plekken. Dat komt omdat hij al eeuwen dagelijks vele malen zijn handen schrobt, waarna hij nieuwe handschoenen aantrekt. Ook gebeurt het regelmatig dat Sint met schrijnende en pijnlijke handen toch doorwerkt: de handschoen verhult veel.

Sinterklaas staat jaarlijks bloot aan miljarden verlanglijstjes. Al die verlanglijstjes bevatten miljoenen bacteriën. Die bacteriën dringen gemakkelijk door zijn witte handschoenen heen. Het risico dat Sinterklaas een bacteriële infectie krijgt, is dus enorm.

Ook het zadel van Amerigo is aangepakt. Geen doorzitwonden meer voor de Sint! (BMT)

Hoewel de Sint eruitziet als de 1732-jarige man die hij is, kun je dat van zijn binnenkant niet zeggen. Onlangs heeft hij als eerste een getissue-engineered hart gekregen, uit zijn eigen stamcellen opgekweekt. (BMT)

Het leven van Sint, jarenlang een groot voorbeeld voor BMT’ers. Tegenwoordig weten wij beter hoe je een lang, gelukkig en gezond leven kunt bereiken. De Sint is dan ook kind aan huis om alle nieuwe medische snufjes uit te proberen.

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Focus | 13

14 | Uitgelicht

29 november 2012

Stoornissen in het kloppend hart van de universiteit

ww

w. cu rs o

r.t ue

.n l

L hi ees VK er -a het rti ke l:

Tekst | Han Konings Foto’s | Bart van Overbeeke

MetaForum; een pand met een roerige voorgeschiedenis en een gebouw waarmee architect Joost Ector en de TU/e op dit moment veel lof vergaren voor de architectonische uitvoering. Maar ook een gebouw met een lijst aan gebreken, waarbij niet zeker is wat wanneer wordt aangepakt. Cursor sprak met onder anderen Boudewijn van Dongen, universitair docent bij Wiskunde & Informatica, over alle problemen waar hij en zijn collega’s de afgelopen maanden tegenaan liepen. Bij een rondgang door het gebouw worden de beweringen van Van Dongen door andere medewerkers veelvuldig ondersteund. Overigens wenst hij niet het hele gebouw af te kraken. Ook Van Dongen vindt het er fantastisch uitzien. “Het is modern vormgegeven met veel aandacht voor de lichtinval en met de ruimte die ik tot mijn beschikking heb, ben ik zeer tevreden. Maar alle zaken die niet goed zitten en waarbij het lijkt dat er maar nauwelijks aandacht voor is, zorgen ervoor dat gevoelens van frustratie inmiddels zijn omgeslagen in berusting.” Ook bij de faculteitsraad kwamen klachten binnen. Faculteitsraadlid Sander Dommers zegt dat de raad het moeilijk vindt om het bestuur rechtstreeks aan te spreken op de problemen. Dommers: “Het betreft vaak zaken waar het bestuur niet zelf over gaat, maar waarvoor diverse diensten verantwoordelijk zijn.” Decaan Arjeh

In de Volkskrant werd MetaForum vorige week nog geroemd als een gebouw waarbij eindelijk eens gedacht is aan de gebruikers. Een aanzienlijk deel van die gebruikers denkt daar anders over, gezien de lijst met klachten die al weken circuleert bij met name de faculteit Wiskunde & Informatica, gehuisvest in de bovenbouw. De afgelopen weken was het klimaatsysteem, dat maar moeizaam is in te regelen, het meest acute probleem. Inmiddels zijn de meeste ruimtes warm genoeg. Maar er bestaat over nog veel meer zaken onbegrip en frustratie. Veel zaken die nu fout uitpakken, zouden in het voortraject ook al door de toekomstige gebruikers zijn aangekaart.

Cohen, die vanaf augustus ook tijdelijk de functie van directeur bedrijfsvoering waarnam, zegt in een eerste reactie dat het gebouw nog stukken mooier had kunnen uitvallen dan nu al het geval is, maar dat men daarvoor tonnen extra had moeten investeren. Cohen: “Had de TU/e dan mensen moeten ontslaan, om aan alle eisen tegemoet te komen die in de voorbesprekingen voorbij kwamen?”

“Had de TU/e dan mensen moeten ontslaan?” Het grootste euvel van de laatste weken was ontegenzeggelijk het haperende klimaatsysteem. Ook deze week struinen nog dagelijks monteurs van installatiebureau Imtech door het gebouw om per kamer de diverse systemen goed in te stellen. Er gaan verhalen over verkeerd afgestelde kleppen, over slangen die verkeerd om waren aangesloten en over installatiezaken die door een vorig bedrijf niet zijn uitgevoerd. Duidelijk is dat het een complex probleem is, waardoor ook vorige week nog de temperaturen op kamers ver uiteen liepen. Op sommige kamers kwam het kwik niet boven de 17 graden uit, terwijl op andere de temperatuur niet onder de 23 graden te krijgen was.

Studentensores De studenten in de onderbouw kampen op dit moment met een drietal problemen: de temperatuur, wifi-ontvangst en het aantal stekkerdozen op de werktafels. Aan het eerste probleem wordt gewerkt door Imtech, maar ook deze week was de temperatuur nog niet optimaal op alle plekken in de onderbouw. De connectie met het wifi-netwerk verloopt nog altijd moeizaam. Soms zijn studenten minutenlang bezig om contact te krijgen met het netwerk. Sommigen komen er helemaal niet op. Een student merkt op dat het erop lijkt dat het systeem som problemen heeft met de identificatie van de computer. Als er verbinding is, is die verder wel op orde en is de snelheid ook voldoende. Al wordt er ook melding gemaakt van het plots wegvallen van de verbinding. Dat gaat soms gepaard met het verlies van informatie. Om tegemoet te komen aan de vraag van meer contactpunten heeft studentenfractie Groep-één stekkerdozen verspreid, die inmiddels op diverse tafels in gebruik zijn.

In de loop van deze week was voor de bewoners gelukkig een flinke verbetering merkbaar. Patrick Groothuis, sinds 1 oktober directeur bedrijfsvoering van Wiskunde & Informatica : “Het is een frustrerend probleem omdat we er zelf geen invloed op kunnen uitoefenen.” De problemen komen voor hem niet helemaal als een verrassing: “Mijn ervaring is dat als je voor zo’n groot gebouw het hele klimaatsysteem goed ingeregeld wil hebben, je al snel een jaar verder bent. Want elk seizoen werkt het anders. Dat het systeem ook nog is aangesloten op de warmte-koudeopslaginstallatie, maakt het extra complex. Ook die systemen evolueren voortdurend en ik heb soms het idee dat de monteurs van Imtech met dit project ook een leerproces doormaken.” De communicatie over de voortgang was in het begin ook niet best, bekent Groothuis. “Als Dienst Huisvesting al iets liet weten, was het meestal dat ze het ook niet wisten.”

“Vooral de gebrekkige communicatie is frustrerend” Die gebrekkige communicatie is ook iets waar veel W&I-medewerkers zich aan gestoord hebben. Men heeft er volgens Van Dongen wel begrip voor dat niet alles direct optimaal functioneert, maar het ontbreken van mededelingen over de voortgang of over oplossingen zorgt voor frustratie. Veronique Marks, hoofd van Dienst Huisvesting, noemt de klachten over de temperatuur zeer terecht, maar ook haar dienst is voor de oplossing aangewezen op het installatiebedrijf. “Er zijn blijkbaar drie dingen tegelijk verkeerd gegaan, wat het zeer complex maakt. Op dit moment kan ook Imtech me niet vertellen wanneer het systeem goed zal functioneren. Als noodoplossing draait het systeem nu continue, maar dat is natuurlijk niet wat we willen, ook gezien ons streven naar een duurzaam energiegebruik.”

Ook wordt er bij W&I in de bovenbouw veel geklaagd over de zware tussen­ deuren, waar het gebouw mee volzit en die met de hand geopend moeten worden. Wie dagelijks door veel deuren moet, kan daar last van gaan ondervinden. Secretaresse Riet van Buul-de Greef op de zevende etage kreeg al snel klachten en voor haar wordt de deur die ze het meest gebruikt, omgezet in een automatisch systeem. Van Buul zegt lang te hebben moeten leuren met haar klacht en ze denkt dat er nog wel meer mensen last van gaan krijgen. Ze noemt met name de schoonmakers die dagelijks vele deuren moeten openen. Wat opvalt bij sommige deuren is dat gebruikers er een kartonnetje onder schuiven zodat ie niet dichtvalt. Van Dongen: “Dat mag eigenlijk niet en operationeel beheerder Johan Lauwers haalt ze dan ook geregeld weer weg.” “Die deuren zijn er voor de brandveiligheid”, zegt gebouwenbeheerder Mirjam Jahnke, tevens hoofd van de BHV. “In geval van brand moeten ruimtes te compartimenteren zijn. Voor W&I-medewerkers zullen de deuren zeker wennen zijn in vergelijking met de oude situatie in het Hoofdgebouw.” Volgens Marks is voor dit specifieke systeem gekozen omdat het binnen het budget paste. “Maar alle deuren voldoen aan de arbo-normen”, aldus het DH-hoofd. Jahnke belooft dat bij individuele klachten gezocht zal worden naar een passende oplossing. Cohen: “We zitten nu in een pand met zeer hoge brandveiligheidseisen. Dat lijkt me een aanzienlijke verbetering met vroeger. Voor mensen met klachten wordt een oplossing gezocht.”

Vier herentoiletten voor één etage Waar volgens Van Dongen ook veel ophef over bestaat, is het beperkte aantal herentoiletten op elke etage: dat zijn in totaal vier zittoiletten, urinoirs ontbreken. “Gezien het vloeroppervlak en het feit dat de meeste bewoners

mannen zijn, hadden er veel meer herentoiletten moeten zijn”, aldus Van Dongen. “Daar komt nog bij dat de toiletten maar een keer per dag worden schoongemaakt. Dat leidt onvermijdelijk tot vieze toiletten, zeker als er onderwijs wordt aangeboden op je etage, waardoor ook veel studenten er gebruik van moeten maken. Als je kiest voor zo weinig toiletten, moeten ze minimaal twee keer per dag worden schoongemaakt.” Cohen geeft toe dat er meer toiletten hadden mogen zijn, maar denkt dat ook met deze aantallen te leven valt. “Ideaal is het niet, maar als iedereen zich aan wat simpele huisregels houdt, moet het te doen zijn”, aldus de decaan. Jahnke, als gebouwenbeheerder ook verantwoordelijk voor de schoonmaak, zegt dat met schoonmaakbedrijf GOM is afgesproken dat ’s middags op afroep een servicemedewerker beschikbaar is om problemen ad hoc op te lossen. Dat kan aan de receptie in de benedenbouw gemeld worden, waarop dan actie wordt ondernomen. Ook operationeel beheerder Lauwers loopt geregeld een ronde door het gebouw om te controleren of de toiletten schoon genoeg zijn. Van Dongen is niet overtuigd dat hiermee de situatie veel zal verbeteren. “Tweemaal schoonmaken is gewoon het beste, maar dat zal wel te duur zijn.” Bij studievereniging GEWIS op de derde etage is de situatie bij de donderdagmiddagborrel verre van ideaal. Er ontstaan wachtrijen bij de twee beschikbare herentoiletten en die zijn nauwelijks schoon te houden. Volgens Jahnke zal gekeken worden of hier een aanpassing mogelijk is. Wie inmiddels het nieuwe gebouw van W&I heeft bezocht, zal zich ook verbaasd hebben over de bewegwijzering. Ook Cohen moet bekennen dat die niet erg logisch in elkaar steekt, maar hij merkt lachend op dat het de mensen wel creatief maakt. Als voorbeeld noemt hij de app die speciaal is ontwikkeld voor het gebouw. Maar de creativiteit uit zich ook in een veelheid aan al dan niet gelamineerde A-4tjes die de bezoeker moeten helpen bij zijn zoektocht over de etages. De reden waarom kamers

Uitgelicht | 15

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

deze automaten geen decaf, wat vroeger door veel mensen gedronken werd. Die zijn noodgedwongen overgestapt op chocolademelk.”

“Voor de koffiekosten kun je drie aio’s aannemen” Jahnke zegt dat universiteitsbreed koffiezetapparaten en dergelijke verboden zijn op kamers. Dit uit het oogpunt van de brandveiligheid. “We hebben dit niet gecontroleerd toen de mensen het gebouw introkken, maar we gaan er vanuit dat iedereen zich aan de regels houdt en de directeur bedrijfsvoering moet die boodschap ook uitdragen en handhaven.” Volgens Cohen is de universiteit op het vlak van de koffieautomaten gebonden aan een overeenkomst met de cateraar en dus is ook zijn faculteit verplicht om ze te gebruiken. Omgerekend vindt ook hij ze duur in gebruik, maar hij denkt niet dat er drie aio’s mee te betalen zijn, “hooguit eentje.”

die op een gang tegenover elkaar liggen, niet logischer genummerd zijn, is niet duidelijk. Aan Van Dongen werd verteld dat er is uitgegaan van een bepaald stramien, waarbij over de etage een lijn wordt gevolgd die van buiten naar binnen loopt. Ook het sleutelbeleid dat bij het in gebruik nemen van het nieuwe gebouw werd ingevoerd door Dienst Interne Zaken (DIZ), is veel medewerkers een doorn in het oog. Op elke etage bevindt zich een sleutelkluis waar de medewerker met een code toegang heeft tot de sleutel van zijn kamer. Een systeem dat overigens al op meerdere plaatsen op de campus is ingevoerd. Veel W&Imedewerkers beschouwen het als onnodig omslachtig en vooral als op een kamer meerdere mensen zitten, ontstaat onduidelijkheid waar de sleutel naartoe moet of waar hij zich bevindt. Volgens gebouwenbeheerder Jahnke is het een systeem waar mensen echt aan moeten wennen. “Om te voorkomen dat mensen heel ver moeten lopen naar een kluisje, is er op elke etage een kluisje opgehangen”, zegt Jahnke. “Bijkomend voordeel van dit systeem is dat we precies weten wat er aan een

bepaalde sleutelbos gezeten heeft. Dat is handig als we bij verlies sleutels moeten laten bijmaken. Na een half jaar willen we de hele situatie evalueren.”

“Sleutelsysteem is hier moeilijk toe te passen” Van Dongen geeft toe dat het sleutelbeleid in het Hoofdgebouw tamelijk chaotisch was, “maar dit vinden veel mensen het andere uiterste. Hier werken mensen die de hele dag veel afspraken hebben en zeker niet de hele dag op hun kantoor zitten. In Traverse, waar het systeem ook is ingevoerd, zitten de ondersteunende diensten en de medewerkers daar zitten vaak wel de hele dag op hun kantoor of kunnen de sleutel afgeven bij de buurman. Hier is dat niet zo en dat maakt dat het systeem veel moeilijker is toe te passen. Vooral voor kamers waar meer mensen zitten, zouden meerdere sleutels moeten zijn.” Ook decaan Cohen vindt dat de omstandigheden bij zijn faculteit anders zijn op andere plekken waar de sleutelkluis is ingevoerd. “We zijn in

gesprek met DIZ over dit onderwerp en we proberen elkaar op dit vlak te vinden. De contacten met DIZ en DH zijn echt niet zo slecht als sommigen willen doen voorkomen. Op kamers waar het een probleem is je sleutel even snel aan de buurman af te geven, zullen we er voor pleiten om daar elke bewoner zijn eigen sleutel te geven.” Bij algemene onderwijsruimtes die niet enkel door W&I gebruikt worden, wijst Van Dongen op een aantal onlogische zaken bij de inrichting ervan. De lokalen zijn voorzien van klassieke krijtborden en van een smartboard. Het smartboard op de zevende etage is echter zodanig opgehangen dat op de tweede rij een student al niet meer kan zien wat onderop het smartboard geprojecteerd wordt. Dit komt omdat de beamer direct boven het bord is gemonteerd en het plafond te laag is om het de juiste hoogte te geven. Dat gebrek aan hoogte speelt ook de krijtborden parten. Die zijn daardoor eigenlijk niet volledig te gebruiken, omdat het achterste bord niet volledig omhoog geschoven kan worden. Ook is er geen spons aanwezig om die borden goed schoon te maken. Van Dongen: “Daarom hebben nu veel docenten zelf

een emmertje met een spons op hun kamer, die ze meenemen als ze les gaan geven. Eigenlijk absurd.” Op andere etages zit de beamer aan het katheder vast, waardoor het volgens Van Dongen bijna onmogelijk is om niet in de straal van de beamer te gaan staan bij een presentatie. Aangezien deze zalen niet direct onder de verantwoordelijkheid van de faculteit vallen, is Cohen niet bekend met deze problemen. Hij belooft wel het te laten uitzoeken. Last but not least een onderwerp dat bij elke dienst en faculteit hoge prioriteit heeft: de koffie. Koffiemachines en waterkokers zijn verboden op de kamers. Alleen in de officiële koffiehoeken staan automaten. Van Dongen: “De eerste maand was de koffie nog gratis, toen moesten we ervoor betalen. Inmiddels hebben we per afdeling een pasje. De koffie is niet te drinken. Oké, dat is een kwestie van smaak. Maar per stuk moeten we wel 40 cent aftikken. De kosten worden omgeslagen over de groep. Na de eerste maanden blijkt de gemiddelde koffieprijs 2,20 per persoon per dag. Daar kunnen we omgerekend per afdeling drie aio’s van betalen. Zonde, want er zijn genoeg goede en goedkopere alternatieven. Ook geven

Tot slot steekt het ook velen dat architect Joost Ector nog veel zeggenschap heeft over wat wel en niet mag in het gebouw. Van Dongen noemt als voorbeelden het niet mogen ophangen van kunst aan de buitenmuur van de kamers, het glazen rechthoekige raam in de deur mag niet worden beplakt met folie en zelfs voor een haakje op de toiletdeur zou goedkeuring van Ector nodig zijn. “Mensen begrijpen dat we niet alles mogen doen wat vroeger wel mocht, maar het gaat soms wel absurd ver”, aldus Van Dongen. Ook DIZ-hoofd Martin Boers is niet altijd gelukkig met deze regeling. Zo wilde zijn dienst de open prullenbakken in de pantries afsluiten om zo stankoverlast en overlast door vliegjes te voorkomen, maar ook daarbij was het laatste woord aan de architect. Bij Project 2 zou Boers graag zien dat dit anders wordt geregeld. Cohen denkt dat Ector een fraai gebouw heeft ontworpen voor zijn faculteit en heeft begrip voor het feit dat de architect daar ook na oplevering nog enige zeggenschap over wil houden. “Het is ontworpen met een bepaald idee, er zijn leuke hoekjes gecreëerd en spannende doorkijkjes. Het is een inspirerende werkomgeving en we kunnen er niet mee omgaan met de manier waarop we dat deden in het Hoofdgebouw.” Eind december hoopt directeur bedrijfsvoering Groothuis de meeste problemen die nu zijn aangekaart te hebben opgelost. Half januari zal middels een enquête onder de medewerkers worden getoetst of dat ook daadwerke­ lijk het geval is. Volgens Groothuis is er ook dan nog de mogelijkheid om nieuwe problemen aan te dragen.

16 | Student

Clmn

Alain Starke, ee rstejaars masterstudent Innovation Scien ses

29 november 2012

Activiteitenkalender 1000 years of Music Quiz | Donderdag 6 december, 20.00 uur Gaslab

Cinema Curioso | filmevent | Dinsdag 11 december, 20.00-22.30 uur Plaza Futura Leenderweg 65

Studium Generale organiseert i.s.m. Quadrivium een wel heel speciale muziekquiz: 1000 jaar muziek! Stel daarom een goed team (2-4 personen) samen dat alles in huis heeft en strijd gezellig voor de eer en natuurlijk ook voor de prijzen. Deelname slechts 5 euro per team. Aanmelden via www.tue.nl/sg.

Cinema Curioso is een hilarische tocht langs de miskleunen van de cinema. De goede bedoelingen van filmmakers blijken vaak onbedoeld te leiden tot lachwekkende en tenenkrommende pulpmeuk. Filmkenner Ronald Simons selecteerde de fragmenten en verzorgt het live commentaar. Speciale toegangsprijs voor studenten: 5 euro Reserveren kan bij kassa’s van Zwarte Doos en Plaza Futura of via 040-2946848.

040-branding

At your service - Dispuut Latent Talent | Maandag 10 december, 19.00 uur verzamelen bij het Gaslab

Afgelopen hemelvaart was ik aan het liften naar Saint-Malo. Een gesprek aanknopen over je afkomst doet het altijd goed: “J’habite dans Eindhoven.” Aangezien Eindhoven altijd in één adem wordt genoemd met Philips en PSV draaide het hier ook vaak op uit.

Vanwege het vijfde lustrum brengt Dispuut Latent Talent dit jaar een bijzondere cabaretvoorstelling met hilarische situaties waar Koefnoen, Jiskefet en de Lama’s nog iets van kunnen leren. Actualiteiten zoals politiek worden onder de loep, en BN’ers op de hak genomen. Dit keer ontkomen ook de studies en de TU/e niet aan een kritische blik!

Zo glunderde een Marokkaans-Franse chauffeur, toen ik Eindhoven liet vallen: “Ahhh, savez-vous Ibrahim Afellay, Zakaria Labyad? Ils sont footballeurs magnifiques!” Maar buiten deze PSV-associaties waren de 040associaties schaars. Ja, misschien wat over wiet en prostituees, maar geen: “Bien sûr! Brainport, the Smartest Region of the World 2011!”

De voorstelling begint om 19.00 uur in het Gaslab. Vanuit hier word je vervoerd naar een geheime locatie waar de voorstelling voortgezet wordt. Reserveer via www.tue.nl/sg. Tot 3 december 9.50 euro daarna 12,50 euro.

Op 10 december vindt dit spektakel plaats.

Foto | Merlijn Doomernik

TU es

Wat is de meest bijzondere gebeurtenis sinds je in Eindhoven studeert? De opening van het MetaForum en het ombouwen van de verouderde W-hal tot de grootste studie- en ontmoetingsplaats op de campus is toch wel een noemens­waardig dingetje. Slechtste gewoonte? Ik heb, zoals zoveel studenten, zo nu en dan last van een hardnekkige vorm van procrastinatie.

Waar denk je aan bij Eindhoven? Ik woon er al heel mijn leven, maar het is in die tijd zelfs uitgroepen tot de saaiste stad van Nederland, niet echt iets om trots op te zijn. De technologie is er nu wel, maar zichtbaar en herkenbaar is het niet. Hoe maak je daar iets van?

Op wie of wat ben je het meest trots? Alle bijdrages die ik tijdens mijn studententijd heb mogen leveren aan Demos, Japie en de ESR. Wat heb je afgelopen week geleerd? De solo van het nummer ‘When you’re gone’ van Bryan Adams en Mel C.

Het antwoord ligt naast de TU/e: de bowlingkegels. Aan het begin van het collegejaar klimmen de nieuwe buitenlandse studenten er steevast in. Die kegels zijn opvallend; dát zet je op een 040-ansichtkaart. Die kegels zijn nog vrij willekeurig, maar wat nou als je Eindhoven met technologie herkenbaar maakt?

Op www.cursor.tue.nl vind je meer columns. De volgens de redactie beste column plaatsen we hier.

Schrijver Kader Abdolah maakte een reis langs 22 wetenschappers, uitvinders, kunstenaars en onder­ nemers. In gesprekken ontdekte hij de mooie ideeën en boeiende visies op de toekomst van dit bonte gezelschap. Een oosterse vertelling met harde wetenschappelijke feiten en verrassende moderne sprookjes. Inspiratie voor iedereen. Wil je zeker zijn van een plek, reserveer dan via www.tue.nl/sg

Zo gek is het natuurlijk niet; voordat alle Brainport-branding tot stand kwam, dacht je bij Eindhoven aan PSV en Philips. Brainport, dat kende ‘geen mens’. Maar de titel ‘Slimste Regio’ zet Eindhoven niet blijvend op de kaart. De leek zal zich altijd nog meer associëren met Pieter van den Hoogenband en Mark van Bommel, en niet met de TU/e, DAF of ASML.

Ik stel voor technologische attracties en bouwwerken neer te zetten. Geen blob, maar een chip. Geen nieuwe Primark, maar een Eindhovense Nemo. Nee, nog beter, een Natural Science Museum zoals in London. Iets wat door en voor onze inwoners Eindhoven met wetenschap en vooral technologie op de kaart zet.

Een reis langs toekomstdromen - Kader Abdolah | Woensdag 12 december | lezing interview, 20.00-21.30 uur, Blauwe Zaal, Auditorium, 20.00-22.30 uur Plaza Futura Leenderweg 65

Wat ontbreekt er aan de universiteit? Een bruisend studentenleven in de stad, alles is nu erg naar binnen gekeerd. Wat wil je worden als je groot bent? Ik heb al een droombaan als buschauffeur. Laatste whatsapp? Lijn 15? Ultieme kijk- ,lees-, web-, luister-, of doe-ervaring? Enige voorbereiding vereist, maar haal je rijbewijs, koop een motor en ga knallen over schitterende Alpenweggetjes. Er zijn weinig dingen die ik liever doe.

Rob Kleijnen, 24 jaar is tweedejaars masterstudent Polymers and Composites, voormalig lid van de universiteitsraad.

Foto | Bart van Overbeeke

De vraag die ik sch rap is ‘Laatste w hatsapp?’ . In de plaats da arvan wil ik vragen : ‘Voor wie moeten ze een standbee ld oprich ten?’

Waar heb jij je deze week ontzettend aan geërgerd? Ik heb met plaatsvervangende schaamte zitten kijken naar het filmpje pje Film lende van de brullende blurmeneer l u br die wordt aangehouden blur eer l omdat hij geen gordel .n e u .t r o men urs aanheeft. (FvO) www.c

Student | 17

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

In the picture

die ik Hetty de Groot van Studium Generale: “Op de bovenste rij zie je foto’s serie een r Daaronde Geldrop. in drijf recyclebe een bij genomen vorig jaar heb metaal van mij met bloemen. Het ging om de tegenstellingen: hard en zacht, m. versus bloemen. De acht beelden hangen op de galerij in het Auditoriu Derksen. Brian ga oud-colle mijn van swens De expositie was een afscheid . Tot zijn pensioen regelde hij voor Studium Generale de tentoonstellingen hangen Brian wilde voor de gelegenheid graag mijn werk eens zien. De foto’s er vanaf maart. Eigenlijk was het bedoeld voor een week. Of het nu een permanente expositie wordt? Denk het niet, anders dreigt het een soort behang te worden. Hoewel. Wat mij betreft mogen ze nog wel even blijven hangen.” (FvO) ? Volgende keer jouw foto op deze plek Mail ‘m naar [email protected]

Foto van foto’s

En hoe is het in Kolkata?

Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat weken twee iedere kunnen ers Cursorlez verplicht is of omdat ze het leuk vinden. n. meekijke d buitenlan het in dent TU/e-stu over de schouder van een

Overvolle straten met druk toeterende brommer-, fiets-, en loopriksja’s. Uren wachten in de rij voor je treinkaartje. Mensen wonend met hun voordeur tegen de spoorrails. Een markt waar ter plekke vissen, kippen en geiten geslacht worden. Elke ochtend is het net of ik de filmset van Slumdog Millionaire binnenstap. Sinds begin juli woon ik in Kolkata (voorheen Calcutta) om een halfjaar Environmental Engineering te studeren als onderdeel van mijn master Innovation Sciences. Mijn keuze voor India kwam uit een drang naar een compleet contras­ terende wereld ten opzichte van ons leven aan de TU/e. En inmiddels kan ik zeggen dat ik die heb gevonden. Op Jadavpur University, een gerenommerde universiteit in India, is efficiënte orga-

nisatie ver te zoeken. Bij het aanmelden van tentamens moet je langs drie balies met lange wachtrijen en het lesrooster wordt mondjesmaat gehanteerd. Waar lessen gepland staan van 10.00 tot 17.00 worden ze eerder gegeven van 12.00 tot 19.00 en spreken docenten graag extra af op zaterdag, waarbij ze zelf gerust twee uur te laat komen om een half uurtje uitleg te geven. Soms denk ik: ‘de TU/e is zo slecht nog niet’. Ook krijg ik een kijkje in de problemen die spelen bij de implementatie van een technologie in een land dat nog in ontwikkeling is, een aspect waar ik me met mijn studie op focus. Samen met onderzoekers van UC Berkeley ontwikkelen en implementeren we een technologie die grondwater zuivert van arseen. De besmetting van dit mineraal

in het drinkwater is oorzaak van twintig procent van de sterfgevallen in buurland Bangladesh en ook de regio waarin ik me bevind, is zeer vervuild. Talloze barrières als bureaucratie en regelmatige stroomuitval zijn hindernissen die dit project zeer uitdagend maken.

shoppingmalls, en het wassen in een zwaar vervuilde heilige rivier de Ganges zijn maar een paar aspecten die dit land zo indrukwekkend maken. Hier een halfjaar te leven is voor mij een uitgelezen

Omdat ik de enige exchange student ben op de universiteit ben ik blij dat ik inmiddels goede vrienden geworden ben met mijn Indiase huisgenoot. Naast samenwerken aan het project gaan we vaak samen op pad. Zo hebben we onder meer eind oktober het Durga Puja-festival bezocht. In meer dan tweeduizend tijdelijk gebouwde (mega-) tempels van bamboe en stof wordt dan de overwinning van de godin Durga op de demoon Mahishasura uitgebeeld. Dit is misschien wel het grootste festival ter wereld; door de stad heen zijn vier dagen (en nachten) lang meer dan tien miljoen mensen op de been om alle tempels te bezoeken. De vrije tijd die ik naast het studeren overhoud, gebruik ik om stukjes van dit adembenemde land te bezoeken. De voortdurende drukte, extreme armoede tegenover megalomane

kans een andere kant van de wereld te leren kennen. Peter Kuin, masterstudent Innovation Sciences

Peter voor een van de tweeduizend tijdelijke tempels tijdens Durga Puja.

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij komende winter in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl

18 | Uitgelicht

29 november 2012

OBP’ers on the move Zit ik nog wel op mijn plek in deze functie, of zou ik bij een andere dienst binnen de TU/e aan de slag willen en kunnen? Deze vraag zouden alle OBP’ers (ondersteunend beheerspersoneel) zich geregeld moeten stellen, is de insteek van het nieuwe loopbaanbeleid van de TU/e. Er is de laatste jaren hard gewerkt aan het nieuwe loopbaanbeleid, door onder anderen drs. Rian Campen en ir. Trees Klaver. Samen met project­ coördinator Tineke van den Bosch zijn zij enthousiast lid van het projectteam dat het nieuwe beleid uitwerkt. Anja Klomps, voormalig directeur van de Dienst Personeel en Organisatie, constateerde al dat er wél een structureel loopbaanbeleid was voor het wetenschappelijk personeel, maar niet voor het OBP. Zij zette het nieuwe beleid in gang. Nadat het College van Bestuur het groene licht gaf, werden de plannen na Klomps’ vertrek in 2010 onder leiding van het nieuwe hoofd DPO, Nicole van der Wolk, verder uitgewerkt.

“De wereld om je heen verandert, ook de TU/e” Trees Klaver, voorzitter van de U-raad en voor twee dagen per week projectmanager bij DPO: “De wereld om je heen verandert, ook de TU/e. Dan is het goed om bij te blijven, zodat mensen uitdagend en interessant werk blijven doen. De TU/e wil ook een goede werkgever zijn en medewerkers de kans geven om zich te ontwikkelen. Dat mensen goed werk doen en daar enthousiast over zijn, is voor de TU/e ook belangrijk om een aantrekkelijke werkgever te zijn en te blijven.” Als voorbeeld noemt Rian Campen, adviseur HR-communicatie bij DPO, Strategie 2020: dat zal veranderingen meebrengen voor onderzoekers, maar ook voor de ondersteunende instanties. Klaver: “CvB-lid Jo van Ham stipte dat ook aan in zijn inleiding bij de kick-offbijeenkomst: de samenwerking tussen de diensten wordt steeds belangrijker. Ook daar kan het nieuwe beleid bij helpen.” Het nieuwe loopbaanbeleid heeft ook persoonlijke voordelen, betogen ze: “Het werk kan er interessanter door worden, zodat medewerkers anders in hun werk staan en met meer plezier naar hun werk gaan. Het is ook een kwestie van je eigen kapitaal goed benutten”, aldus Campen. Medewerkers moeten zelf het initiatief nemen, maar worden nu meer ondersteund. Niet alleen is informatie makkelijker en gestructureerder te vinden, er zijn ook speciale activiteiten. Naast de bestaande voorzieningen komen er ook nieuwe instrumenten (zie kader). Hoeveel geld is er voor beschikbaar? Klaver: “Er is niet gezegd: ‘Hier is een X bedrag.’ Nu volgen mensen ook opleidingen en een aantal onderdelen van het loopbaanbeleid hoeft weinig te kosten, zoals uitwisselingsprojecten of het digitaal feedbackinstrument.

Opleidingen willen we zoveel mogelijk intern verzorgen. Wat van buiten komt, doen we zo efficiënt mogelijk.” Campen: “De automatische verwachting moet niet zijn: ‘Ha, ik krijg dadelijk een andere baan en ik ga meer verdienen’. Dat kan het geval zijn, maar loopbaan­ ontwikkeling kan net zo goed om extra taken of nieuwe uitdagingen binnen de eigen functie gaan. De insteek is om te kijken wat wél kan, maar de TU/e zal niet alle wensen kunnen realiseren.” Campen en Klaver wijzen bijvoorbeeld naar het inschalen van medewerkers. Dat gaat via het UFO-profiel en dat is geen onderdeel van het nieuwe loopbaanbeleid, maar een onderdeel van de cao. “We willen kijken hoe we wensen van OBP’ers kunnen vervullen als die hun blik willen verruimen of ervaringen willen uitbreiden, zodat men lekkerder op zijn plek zit”, vertelt Klaver. Campen: “Doel van de ‘Inspiration Days’ is om inspiratie op te doen door bij OBP’ers te gaan kijken die een andere functie hebben bij een andere faculteit of dienst. Dat kan een nieuwe kijk geven op je eigen werk, zodat je daar je voordeel mee kunt doen, en ideeën geven voor een overstap naar een andere richting.” Werknemers mogen van leidinggevenden verwachten dat ze hieraan meewerken. Campen: “Insteek van het loopbaanbeleid is dat loopbaanwensen laagdrempelig bespreekbaar zijn met de leidinggevende. Medewerkers mogen niet het idee krijgen: ‘Als ik zoiets bespreek, denkt hij dat ik weg wil.’”

“Het is ook een kwestie van je eigen kapitaal goed benutten” Klaver: “Het is de bedoeling dat leidinggevenden het open bespreken en meewerken met de uitvoering. Het beleid maakt overigens geen onderscheid in leeftijd, ook 55-plussers zijn welkom.” Campen: “Ook als 55-plusser wil je met plezier naar je werk gaan, toch?” De animo voor het nieuwe loopbaanbeleid lijkt zeker aanwezig. Op de eerder gehouden ‘OBP@TU/e Career Events’ waren in totaal ruim driehonderd mensen, een kwart van alle twaalfhonderd OBP’ers. Campen: “De reacties waren enthousiast. Mensen waren blij om instrumenten te hebben om met hun loopbaan aan de slag te gaan. De TU/e heeft dit nieuwe beleid niet als enige, maar ons palet aan instrumenten is wel breed. En wij zijn één van de vernieuwers op dit gebied.” (GV)

www.tue.nl/watdoejij

Illustratie | David Ernst

Gluren bij de buren en andere mogelijkheden Voor het nieuwe loopbaanbeleid is een aantal (nieuwe) instrumenten beschikbaar, naast reguliere regelingen en het overleg met de leidinggevende en de HR-adviseur. Hier volgen de belangrijkste. • Uitwisselingsprojecten: zoals de ‘Inspiration Days’ (29 januari, 7 februari 2013) ook wel ‘gluren bij de buren’ genoemd. Medewerkers geven informatie aan collega’s over hun werk, afdeling/dienst en ervaringen. Daarnaast zijn er presentaties en rondleidingen door faculteiten en diensten. Ook zijn er speciale bijeenkomsten voor secretaresses (was op 22 november) en technici (op 29 november) om ervaringen en expertise uit te wisselen met collega’s die al

een horizontale of verticale stap maakten, bijvoorbeeld na een opleiding. Voor technici wordt ook nagedacht over een kennisnetwerk. • Opleidingen en ontmoetingen: een pakket van opleidingen die de TU/e zou willen aanbieden. Voor de belangrijkste OBP-functies is aan de hand van de UFO-profielen nagegaan welke competenties daarbij horen. Vervolgens is gekeken welke opleidingen daarbij passen. Een werkgroep is dat aan het concretiseren. • De functieplattegrond (naar verwachting eind 2012 klaar): een digitale plattegrond waarop men al klikkend alle OBP-functies aan de TU/e kan verkennen

(inclusief aantallen per faculteit/ dienst). Bij elke functie staan ook de bijbehorende profielen. • Digitale Feedback: Het Digitale Feedback Instrument (DiFi) is een online feedbackinstrument waarmee je op toegankelijke wijze van meerdere personen feedback verzamelt over je eigen competenties. De feedback kan gebruikt worden als input voor gesprekken over persoonlijke- en loopbaanont­ wikkeling. • TOP: het TU/e Opportunity Programma (in ontwikkeling) wil een talentenprogramma bieden voor wie versneld wil doorgroeien naar een hogere leidinggevendeof coördinerende functie.

Mens | 19

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Cees van Keulen | Jongleren in ‘deze ballentent’

Hij kwam met snor, hij gaat gladgeschoren. Daartussen zitten 33 jaren waarin Cees van Keulen de pers te woord stond over allerlei kwesties aan eerst de TH en aansluitend de TU/e. Hij is een levend doorgeefluik van informatie met passies voor wielrennen, dorpspolitiek en vooral nieuwtjes. Cursor kent hem als naaste collega en doet verslag van een wandeling en gesprek ter ere van zijn afscheid. Cees is een gepassioneerd verteller. Als je met hem over het TU/e-terrein loopt, vertelt hij bij ieder gebouw, kunstwerk of trapje een anekdote. Als je met hem aan een tafel zit, geeft hij op iedere vraag wel vier antwoorden. De wandeling die we maakten, was bedoeld om Cees de gelegenheid te geven dingen te tonen die hij bijzonder vindt aan de campus. “Kijk, dat is toch geweldig”, roept hij om de paar honderd meter. Dan staan we bij het Studenten Sportcentrum, of naast de Dommel, of voor de lijfspreuk van de TU/e aan de muur van het Paviljoen, ‘Mens agitat molem’. Cees vindt de campus prachtig: “Het lijkt hier aan de Dommel wel een vakantiepark.” En: “Als je ziet hoe die studenten in de watten worden gelegd.” Jaloers? “Nee, het is geweldig toch. En ik heb ook een mooie studententijd gehad.” Als student Elektro aan de hts kwam hij in 1970 al als stagiair naar de faculteit Elektrotechniek. Na zijn afstuderen

werkte hij zes jaar bij de Persdienst van Philips. In die tijd kwam hij geregeld bij het Instituut voor Perceptie Onderzoek over de vloer, een samenwerkings­verband tussen Philips en de TU/e. Het eind van het liedje is dat hij als voorlichter/redacteur TH-berichten naar deze universiteit kwam. Sinds september 1979 is Cees hier niet weg te denken. Hij kent inmiddels iedereen, en iedereen kent hem.

“Dat was een leuk interview, meneer van Keulen” Velen weten ook dat hij te pas en te onpas, maar alleen binnenshuis, de TU/e aanduidt met ‘deze ballentent’. Gevraagd om uitleg bezweert hij rap dat dat niet negatief bedoeld is. “Dat heeft te maken met de uitdrukking ‘de ballen hoog houden’. Het is een metafoor die ik van toepassing vind op de TU/e en op mijn functie. Je (lees: ik) mag geen ballen laten vallen en steeds meer ballen komen op je (lees: mij) af. Verder zit er niets achter, hoor.” Het is interessant om met Cees over de campus te lopen. Steeds staan we even stil. “Ik word geïnterviewd, want ik ga

met pensioen”, zegt hij tegen zowat iedereen die hem groet, en dat zijn er heel wat. Wie reageert met een “Nu al?” krijgt een gulle lach en een compliment. We lopen gewoon rond, komen overal binnen, staan opeens in de docenten­ kamer in het Paviljoen “Hier aan deze tafel hebben Juliana en Bernard de handtekening gezet onder de oorkonde bij de openingsplechtigheden.” Voortdurend destilleert hij nieuwtjes: hij bekijkt ieder prikbord, pakt elk recent clubblad, eindigt een gesprek bij een toevallige ontmoeting niet voor hij een nieuw adres heeft mogen noteren. Hij noemt het informatie verzamelen. Nieuwsgierig is hij altijd geweest, vertelt hij enkele weken later aan een tafel in MetaForum. Daar komt hij graag. Hij vindt het opvallend dat dit nieuwe gebouw zo snel het hart van de universiteit is geworden. “Dat was ook de bedoeling, maar je moet maar zien of het lukt.” Wat Cees betreft is het gelukt. Hij zit op een gele praatstoel. Gebeurtenissen die hij nooit zal vergeten zijn er teveel om op te noemen. Maar Cees houdt van aanpakken, kan snel schakelen en wil transparant zijn (“eigenschappen van een goede voorlichter”) dus hij aarzelt niet en begint met een voorval van lang geleden. “Voor het zilveren jubileum van de universiteit had ik als redacteur van TH-berichten bedacht dat Frits Philips geïnterviewd moest worden. Ik mocht

dat zelf doen en we publiceerden voorafgaand aan het bezoek van Frits Philips. Tijdens het feestje stapte Frits uit de rij van bestuurders en professoren om mij de hand te schudden en te zeggen ‘dat was een leuk interview meneer van Keulen’. Een fijne herinnering: “Je ziet de mensen kijken en zich afvragen wat Frits Philips nou moet met zo’n redacteur van het universiteitsblad.”

“Ik fiets door het protocol om mensen van dienst te zijn” Een ander onvergetelijk moment is de dag dat Beatrix op bezoek kwam in 2006 bij het gouden jubileum. Cees is inmiddels honderd procent persvoorlichter. “Dan komen er veel journalisten en dan fiets ik door het protocol om mensen van dienst te zijn.” En dat NRC Handelsblad aan Cees vroeg of het mogelijk was dat zij Marco Borsato in de Blauwe Zaal interviewden over War Child en of Cees daar zonder ruchtbaarheid honderd man publiek bij kon regelen, vergeet hij ook nooit meer. Natuurlijk lukte dat. Het inspirerendste aan het werken aan de TU/e noemt de voorlichter het contact met jonge mensen. Hij bewondert

studenten die naast hun studie bezig zijn met de maatschappij of met sport. Zoals de jongens en meisjes van raceteam URE, de Robocup, de Intro, de bierkrattenbrugbouwers en de topsporters. Zelf is hij ook maatschappe­ lijk verantwoord bezig in zijn vrije tijd. Als voorzitter van de dorpsraad van Gerwen geeft hij met zes medecommissieleden advies aan de gemeente Nuenen c.a. Dit jaar vooral met adviezen voor het inrichten van de doorgaande weg en het plein in het dorp. En sporten doet hij ook; ’s winters met schaatsen onder, ’s zomers op de fiets. Uiteraard is hij lid van de fanclub van Steven Kruijswijk, de Nuenense wielrenner die nu in Spanje woont. Geen angst dat Cees in een gat valt na 33 jaar over de TU/e-campus te hebben gewandeld. Hij schat zo in dat hij zich wel blijft vermaken. En hij heeft al afspraken staan om vrienden in plaats van journalisten de bijzonderheden van dit geweldige science park te tonen. Mensen die Cees bij zijn afscheid de hand willen drukken, zijn welkom bij de receptie in de Lounge van De Zwarte Doos, donderdag 17 januari van 16.00-17.30 uur.

Interview | Norbine Schalij Foto | Bart van Overbeeke