eenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

nummer 129 / eenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

2 Colofon Midden-Delfkrant nr. 129 Uitgave van de Midden-Delfland Vereniging Verschijnt viermaal per jaar. Losse nummers € 3,00 Gedrukt op chloorvrij gebleekt papier. Redactie Arie van der Kooij Ankie Maessen (eindredacteur) Pia van Oord (hoofdredacteur) Frits van Ooststroom Joke Rodenburg-van der Ende

Redactie-adres Midden-Delfkrant, Keenenburgweg 3, 2636 GK Schipluiden, [email protected] Basis lay-out Frits van Ooststroom, Stad en Streek Cultuurhistorie

Productie en druk Drukgroep Maasland, Maasdijk-Coldenhove

Redactioneel Dit is alweer de laatste MiddenDelfkrant van het jubileumjaar: de eenendertigste jaargang zit erop. Het was tot het laatst een productief jaar en daarvan leest u ook in deze krant. Het boerenboelhuis werd nieuw leven ingeblazen en er werd voor het eerst een streekmarkt in Midden-Delfland gehouden. Een andere jarige doet verslag van 25 jaar vogelweidebeheer in dit gebied. De wandeling is dit keer met de Maaslander Arie Roza; Jan van den Berg beschrijft het tweede deel van zijn poldertocht. Als markante MiddenDelflander is oud-wethouder Brüning geportretteerd.

Overname van artikelen is in vele gevallen mogelijk in overleg met de redactie. Kopij en suggesties voor kopij zijn van harte welkom bij de redactie.

Verantwoording Publicatie van artikelen behoeft niet te betekenen dat de daarin vervatte meningen het inzicht van de Midden-Delfland Vereniging weergeven.

Abonnementen op de Midden-Delfkrant zijn alleen mogelijk door lid te worden van de Midden-Delfland Vereniging. De minimum contributie bedraagt € 15,- per jaar.

Aanmelding door storting op postrekening 3928463 ten name van de MiddenDelfland Vereniging te Maassluis, onder vermelding van ‘nieuw lid’. U kunt ook bellen: (010) 591 90 93 of schrijven: ledenadministratie Midden-Delfland Vereniging, Albert Schweitzerdreef 305, 3146 AP Maassluis.

Opzegging van het lidmaatschap/ abonnement uitsluitend schriftelijk aan de ledenadministratie. Opzegging kan slechts geschieden tegen het einde van het verenigingsjaar en met inachtneming van een opzegtermijn van vier weken. Website www.middendelflandvereniging.nl

In dit nummer vindt u het laatste artikel van een serie van vier waarin de voorzitter terugblikt op 30 jaar Midden-Delfland Vereniging. Over beleid en bestuur en hoe de vereniging zich daarin door de jaren heeft opgesteld. We zijn blij met de columns van Jaap van Duijn, ze roepen bij u reacties op en die horen wij graag. Ook als u suggesties hebt voor onderwerpen dan houden wij ons aanbevolen. De winkel heeft een nieuwe outfit gekregen, hopelijk is hiermee duidelijker en aantrekkelijker geworden wat de vereniging op dat gebied te bieden heeft. Tenslotte: het aantal leden groeit gestaag, aan het eind van dit jaar staat de teller op ruim 1750.

Inhoud

Redactioneel / 2 Herfstig? / Govert van Oord / 3 Knotten in Midden-Delfland Is het werken of recreëren? / Bert de Jong / 4 Aantasting van landschap Klei uit Dijkpolder afgegraven en verkocht / Pia van Oord / 5 ‘Midden-Delfland is heemtuin’ Wandelen met Arie Roza, natuurman pur sang / Marjan Overgaag / 6 Waterstaatsgeschiedenis Romeinen aan de wieg van Midden-Delfland / Aviva Boissevain / 8 Onderzoek Tweede Kamer naar A4 / PO / 9 Uitwaaien op Nieuwjaarsdag / 9 Poldertochten (2) Op een mooie septemberdag in Midden-Delfland / Jan van den Berg / 10 Midden-Delfland, domein van onthaaste beleidsmakers 30 jaar Midden-Delfkrant / Govert van Oord / 12 Wind of geen wind De vierde Delflandrace / Flip van der Eijk / 14 Bontepaal staat weer fier rechtop / 15 Boekje over molens Van ’t Oft naar ’t Oofd 6 / Frits van Ooststroom / 15 Oud-wethouder kijkt met dankbaarheid terug Portret van een Midden-Delflander: Jan Brüning / Gemma van Winden / 16 25 jaar weidevogelbescherming Vogelwachters zien resultaten / Niek Praagman en Nico van Paassen/ 18 ‘Groene’ maatschappelijke stages “Investeren in scharrelkinderen om hangjongeren te voorkomen” / Elly van de Bree en Arie van der Ende / 20 Streekproducten in de lift / Mirjam Warnars / 21 Streekevenement ‘De tuin van de Randstad’ groot succes! Bericht van Vockestaert / Joke Rodenburg / 22 Gedichtenoogst / 23 Gevelsteen / Arie van der Kooij / 23 Beste Redactie / 24 Elke maand een wandeling / 24 Cursus Boerderijerven / 24 Uit onze winkel / 25 Verenigingsnieuws / 26 Contributie 2008 / 27 Rijkdom / Jaap van Duijn / 28 Boerenboelhuis op jongveeterrein / PO / 28 Foto voorzijde: Paul Meuldijk, Holierhoekse polder

eenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

3

Herfstig? Soms heb je het gevoel dat dingen door je vingers weglopen. Het kan iets met de herfst te maken hebben. Het is over, de natuur geeft het op, de groei is er uit, het weer wordt vochtig en dampig en de bomen laten hun bladeren vallen. Maar voor mij heeft dat gevoel meer met de weerbarstigheid van de beleidswerkelijkheid te maken. In het overzicht van dertig jaar Midden-Delfland beleid elders in dit nummer staat te lezen dat ooit de uitvoering van een deelplan officieel werd gestart met het vullen van enkele gaten in de grond met zakken vol oude beleidsdocumenten. Ludiek bedoeld, met een zelfspot die je tegenwoordig niet veel meer ziet bij bestuurders. Ongetwijfeld ingegeven door de gedachte dat beleidspraatjes zelden gaatjes vullen. En dat ligt dicht bij de oorzaak van mijn herfstig gevoel. Onlangs verschenen er verschillende beleidsdocumenten die gebaseerd zijn op de stelling dat MiddenDelfland ‘mooi en vitaal’ is. Van de voorzitter van de Midden-Delfland Vereniging hoeft u niet te verwachten dat die dat feit zal ontkennen. Midden-Delfland is zelfs érg mooi en dankzij u, de vereniging en de actieve zusterorganisaties in dit gebied is Midden-Delfland zeker ook héél vitaal. Maar tegelijk bekruipt me - na enkele vergaderingen waarop de slogan ‘mooi en vitaal’ voortdurend werd gebezigd - het gevoel dat het in die nieuwe beleidsdocumenten helemaal niet over ons MiddenDelfland gáát. Het gaat meer over geldstromen veiligstellen en plannen stroomlijnen, voorwaarden scheppen en kaders stellen, afspraken maken en resultaten boeken, bestuursdrukte voorkomen en grenzen verleggen, enzovoort. Allemaal dingen van belang, geen twijfel. Maar toch, als ik naar buiten kijk, voel ik de dingen die er echt toe doen door mijn handen weglopen. Dat komt denk ik, omdat ik ervan overtuigd ben dat Midden-Delfland in de eerste plaats van mensen is:

Sneeuwlandschap ten westen van de Breeweg. Foto Birgit Slee.


mensen die er werken, die het landschap maken en beheren en er met meer en minder succes een boterham aan proberen te verdienen. Midden-Delfland is daarnaast zeker ook van de mensen die er, vaak met grote regelmaat, een bezoek aan brengen. Om hun zinnen te verzetten, de spieren soepel te houden, er rust te vinden of wat vertier. Midden-Delfland is misschien ook wel heel erg van de levende natuur: vogels en de hazen, fazanten en kwartels, een groepje rillerige koeien in een striemende regenbui, de koppen berustend gebogen over de slootrand. Dat zijn de beelden die ik heb bij een levend Midden-Delfland. Midden-Delfland is wat mij betreft vooral van mensen en dieren die er wat te zoeken hebben en er ook wat vinden; mensen en dieren die van het gebied houden! En dus niet van notaschrijvers, bureauhoofden en overijverige regelaars. De minnaars van Midden-Delfland moeten het op de een of andere manier ook voor het zeggen hebben en houden, want (vrij naar een bijbeltekst) alléén de liefde maakt en houdt Midden-Delfland echt mooi en vitaal! Ik moet me verontschuldigen. Mijn mistroostigheid ligt eigenlijk helemaal niet aan de herfst. De werkelijke reden is dat ik gewoon te weinig Midden-Delfland intrek om de schoonheid van óók dit jaargetijde te zien. Ik heb er geen tijd meer voor, want ik moet naar een volgende beleidsvergadering…. Laten u en ik er de komende kerstdagen nog maar eens overdenken hoe we de gaten in de toekomst van Midden-Delfland kunnen dempen met heel die overvloed aan beleidsstukken en nota´s. Daarna dekken we dan alles verder toe met een liefdevolle mantel van sneeuw, want die komt er deze winter vast! En dan beginnen we 2008 met een schone lei, een nieuw jaar vol spontaan groeien en bloeien.

Govert van Oord

Voorzitter Midden-Delfland Vereniging

4 Is het werken of recreëren?

Knotten in Midden-Delfland Werken en recreëren in Midden-Delfland is van alle seizoenen… Kijkt u maar om u heen. Er is altijd wel ergens een boer in of om het land actief, er is altijd wel een sporter te bekennen die aan zijn conditie werkt. En werken zowel als recreëren kunnen een bijdrage leveren aan het behoud van het landschap. Het knotten is daar een voorbeeld van.

Regelmatig knotten is het behoud van de bomen. Locatie Oostveenseweg.

“Vroeger” werden wilgen en essen rondom de boerderij of achter in het land als geriefbos gebruikt. Naast als bescherming tegen de wind werden ze ook voor de houtopbrengst gehouden. Dit hout werd gebruikt voor gereedschappen en het maken van afscheidingen. Vandaag de dag staat de boer ander materiaal ter beschikking. Bovendien heeft hij (te) weinig tijd om het arbeidsintensieve knotwerk te doen. De wilgen en essen hebben daarmee hun ‘economische’ bestaansgrond verloren. Een andere reden om te knotten was (en is) het behoud van de boom. Door regelmatig te knotten wordt voorkomen dat de boom volgroeid raakt of doorschiet. Want in ons open landschap gaat het dan nog wel eens mis. Dat hebben we kunnen zien tijdens de januaristorm, afgelopen winter. Menige boom moest het ontgelden. Wilgen en essen met een volle kruin kregen de volle laag, terwijl de geknotte bomen ‘nergens last van hadden’. Als je goed om je heen kijkt zie je dat er nog altijd regelmatig geknot wordt. Werkgroep Wolf is één van de groepen die in Midden-Delfland door te knotten een bijdrage levert aan het behoud van het landschap. Op verzoek van en in overleg met

Landschapsbeheer Zuid-Holland onderhoudt deze groep bomen op een stuk of twaalf locaties in de directe omgeving van Schipluiden. Wout van Houdt is coördinator van deze groep. Wout: “Onze groep bestaat uit zo’n 20 vrijwilligers. Wij werken in de periode van november tot en met maart elke twee weken op zaterdagmorgen. Deze groep is voortgekomen uit wat ooit in de zeventiger jaren een anwb-activiteit was. Nadat de toenmalige coördinator, de heer Wolf, was overleden zijn we onder diens naam verder gegaan. De vrijwilligers komen voor een groot deel uit ‘de stad’.

Hoe verloopt zo’n knotdag? Om 9 uur wordt eerst overlegd wat er op de betreffende locatie moet gebeuren. Soms moet een boom helemaal kaal, dan weer wil een eigenaar er liever een paar kleine takken op laten staan (geen probleem, u vraagt maar!). Vervolgens gaat iedereen aan de slag. Om veilig te kunnen werken wordt niet aan bomen naast elkaar gewerkt maar wordt er altijd een boom tussen gehouden. In de praktijk vindt iedereen heel natuurlijk zijn of haar (we hebben ook een respectabel aantal dames binnen de groep!) rol. De één staat


liever hoog op een ladder, terwijl de ander liever met beide benen op de grond staat. Jong en oud, groot en klein, iedereen kan zich nuttig maken. Je kunt je volop in het zweet werken, of een ochtend heerlijk ‘onthaasten’ met het opruimwerk rondom de bomen. En natuurlijk ‘moet’ je ook genieten van het landschap. Zo’n frisse winterochtend met de rijp op het land is prachtig. En wat dacht u van een koude wind met dreigende wolken? De koffie van de boer smaakt dan nog lekkerder. Wout: “Voor het knotten gebruiken we professioneel handgereedschap. Dankzij sponsoring en een bescheiden bijdrage van Landschapsbeheer Zuid-Holland kunnen we ons materiaal op orde houden. We beschikken over zagen, snoeischaren, ladders, touwen en zelfs een kettingzaag. Die laatste gebruiken we alleen als het niet anders kan. Zo’n zaag werkt natuurlijk snel, maar je hebt meteen veel meer risico en een hoop herrie”. Knot mee op 5 januari! De knotters hebben eer van hun werk. De boer en boerin zijn er mee geholpen, de bomen kunnen weer een tijd vooruit, u en ik kunnen in de lente weer genieten van zo’n mooi laantje dat ons landschap zo typeert. Het antwoord op de vraag: is knotten nou werken of recreëren?, mag u zelf ontdekken. Want werkgroep Wolf nodigt u uit op 5 januari van 9-13 uur te komen knotten in de directe omgeving van Schipluiden. Aanmelden graag uiterlijk 30 december bij Bert de Jong, (015) 380 94 02 of [email protected]. U krijgt bericht waar op 5 januari 2008 geknot zal worden.

Bert de Jong

Meer informatie op www.werkgroepwolf.nl.

Foto’s: Wout van Houdt

Aan het werk aan Abtswoude.

5 Klei uit Dijkpolder afgegraven en verkocht

Aantasting van landschap Afgelopen winter trok de ongeruste melkveehouder Wim Nell bij de gemeente Midden-Delfland aan de bel. Hij vreesde dat zijn biologische bedrijf schade zou ondervinden van grote hoeveelheden aangevoerde grond op percelen naast zijn bedrijf aan de Parallelweg in de Dijkpolder bij Maasland. De grond diende ter vervanging van eerder op grote schaal afgegraven klei. Hij had het ernstige vermoeden dat de aangevoerde grond vervuild was. Er was verontreiniging zichtbaar van plastics en puin en er sijpelde een verdachte drab in zijn sloot. De eigenaar van deze 7 ha. in de Dijkpolder is dan sinds kort, na de kavelruil van de Reconstructie, het internationale bedrijf Lely. De nieuwe eigenaar heeft de kleihoudende bodemlaag verkocht en laten afgraven om er elders veendijken mee te verstevigen. Het grondverzet had ook tot gevolg dat domweg niet meer over het openbare kerkepad (de zg. Polderpadroute) kon worden gewandeld, omdat enorme bergen grond de doorgang belemmerden. Vervuilde grond Begin maart trof de milieupolitie inderdaad vervuilde grond aan en

legde de gemeente onmiddellijk de werkzaamheden stil. Onduidelijk was aanvankelijk of voor deze activiteiten bij de provincie een ontgrondingsvergunning zou moeten worden aangevraagd en wie het voortouw bij de handhaving heeft: het Hoogheemraadschap (waterkwaliteit), de gemeente (vervuilde bodem) of de provincie (ontgrondingen). Na de nodige aandrang van de gemeente Midden-Delfland heeft de provincie erkend, dat voor de winning van deze klei inderdaad een ontgrondingsvergunning nodig is. Bodemmonsters toonden verder aan dat een deel van de aangevoerde grond licht vervuild was; deze

De ingang van het Polderpad in de Dijkpolder bij Klein Huis te Velde. Foto Henk Groenendaal.


grond is intussen weer afgevoerd. De gemeente die toeziet op de kwaliteit van de aangevoerde grond, heeft besloten dat de overige (schone) grond kan achterblijven, mits puin en plastic worden weggezeefd. Dit was eind oktober nog steeds niet gebeurd; het natte weer kreeg de schuld. De afgravingen zijn intussen op een volgend perceel weer verdergegaan, opnieuw zonder vergunning, zodat de provincie zich eind oktober genoodzaakt zag de werkzaamheden – voor de tweede keer – per direct stil te leggen. De gemeenteraad van Midden-Delfland is 30 oktober door de wethouder van Milieu over de laatste stand van zaken geïnformeerd. Het is verontrustend dat een grondbezitter zo ver zou mogen ingrijpen in een waardevol en vooral ook zo gewaardeerd cultuurlandschap. We zijn dan ook erg benieuwd, hoe het oordeel van de provincie, die deze vorm van dagmijnbouw moet toetsen, zal uitpakken. Voorlopig is de Dijkpolder een voorbeeld van de aantasting van de kwaliteit waar Midden-Delfland zo trots op is.

Pia van Oord

Naschrift redactie: Sinds begin december is het pad weer provisorisch begaanbaar.

6

Wandelen met Arie Roza, natuurman pur sang

‘Midden-Delfland is heemtuin’ De afspraak die we deze herfstige zondag in november met Arie Roza (69) hebben, is meer dan een maand geleden gemaakt. En als we ons melden op de afgesproken plek, zijn woonhuis in Maasland, blijkt hij ons eigenlijk een week later te verwachten. Maar subiet trekt hij z’n jas aan en troont ons mee naar de Trekkade, die praktisch achter zijn huis ligt. Hier komt hij elke dag. “Ik vind het fijn om hier te zijn. Maakt me niet uit wanneer. In de schemer heb je de meeste kans een uil te zien; waarschijnlijk een ransuil, maar soms een steenuil.” Zijn belangstelling voor het buitengebied van Midden-Delfland ontstond toen hij bij de gemeente Vlaardingen werkte. “Het was 1959 en de Broekpolder werd opgespoten met havenslib uit Rotterdam. Er moesten woningen komen, maar dat plan was snel van de baan toen bleek dat de grond vervuild was. De polder werd een recreatiegebied met een golfbaan, een manege en sportverenigingen. Inmiddels is de bovenste grondlaag weer vrij eenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

schoon en ontstaat er een prachtig bos van allerlei (zaailing)bomen, er zitten bunzings en hermelijnen en het stikt er van de vogels.”

Polderjongen Ondanks een carrière als ambtenaar ligt Arie’s passie buiten, in de natuur. “Ik ben een polderjongen. Vroeger wilde ik boer worden, maar daar was geen geld voor. Ik heb nog wel een poosje een onderwijsopleiding biologie gevolgd, want ik

wilde leraar biologie worden. Na de militaire dienst kwam ik weer bij de gemeente terecht. Eerst in Vlaardingen, daarna in Maasland. Ja, ook toen lag mijn hart bij het behoud van Midden-Delfland.” “Waarom ik zo van dit gebied houd? Ik ben gek op dieren, vooral vogels. Er zitten hier vele soorten. Maar ook allerlei zoogdieren: vossen, hazen, egels, wel vijf soorten muizen en soms zie je een ree. Heel anders dan in Drenthe, daar heb je alleen maar bos, hier is alles. Ja, ook dieren die hier van oorsprong niet thuishoren, zoals de muskusrat, de halsbandparkiet en de roodwangschildpad. Ze zijn niet meer weg te denken. Dat moet je accepteren en weet je, de natuur regelt dat zelf. Op een gegeven moment is er een punt van verzadiging. En er zitten hier wolhandkrabben en rivierkreeftjes. Die laatste zijn terug van weggeweest. Dat komt omdat het water weer van goede kwaliteit is.” Niet alleen de dieren, ook de diversiteit aan planten bekoort de Maaslander “Er groeien orchideeën, veenpluis, elfenbankjes – ook die zijn terug van weggeweest. Dat komt omdat de uitstoot in de Botlek

7

Zicht vanaf de Vlieten op de Botlek.

tegenwoordig wordt gefilterd, de lucht is daardoor schoner.”

Heemtuin Zijn werkzame bestaan zit er weliswaar op, maar dat wil niet zeggen dat Arie stil zit. Voor Warbout Rondvaarten doet hij gidswerk. “Ik vaar hier graag met mensen, promoot het gebied en vertel over deze prachtige heemtuin. Dankzij de boeren, want zij onderhouden het landschap. Ik ben blij dat het hen financieel weer wat beter gaat.” Hij onderbreekt zijn verhaal om te wijzen op een els aan de andere kant van de Vliet - “Dat is een zaailing van ongeveer zes jaar oud” – om zich vervolgens weer om te draaien en te wijzen: “Zie je die bossage daar… dat is een oude eendenkooi – die wordt weer in oude luister hersteld. De Commandeurspolder was van oorsprong veel groter. Het bos daar is de natuurlijke buffer tussen de polder en de woningen. Er zitten hier brandganzen, kolganzen en grauwe ganzen – duizenden. Hoor je de smienten in de molendwarssloot?” Om zich weer om te draaien naar een bosje op de eerste Vliet. “Daar zit een reigerkolonie. En weet je, dat in de plasdrasgebie-

den lepelaars en kluten zitten. Ja, het Recreatieschap heeft veel gedaan voor het buitengebied van Midden-Delfland.”

Bomen overleven Behalve dat hij zich lokaal inzet voor de natuur is Roza ambassadeur voor de Stichting Bomen Over Leven, een landelijke natuurorganisatie die in de bres springt voor groen en natuur. De stichting geeft aanzetten tot bijvoorbeeld boomplantprojecten of het behoud van oude, waardevolle bomen in het hele land. “Hoogstambomen zijn belangrijk als aanvliegboom voor, bijvoorbeeld, roofvogels en reigers.” We lopen verder langs het oude jaagpad en Arie wijst op een klein plasje in de dijkberm. “Hier stonden een aantal jaren geleden oude boomstobben. Een stobbe heeft vaak enorme wortels, die diep door de waterkering lopen. Als je zo’n stronk weghaalt heeft dat consequenties voor de dijk. Aan het plasje zie je dat de dijk lekt.” “Er gebeurt veel goeds. Als recreatiegebied is Midden-Delfland enorm in waarde gestegen. Dat vraagt wel om meer toezicht, want het vandalisme neemt met het


gebruik ook toe. Dit bankje bijvoorbeeld, moet elk jaar vernieuwd worden. Da’s jammer. Maar ik ben blij dat zoveel mensen hier genieten.”

Marjan Overgaag

Foto’s: Greet Arkesteijn.

8 Romeinen aan de wieg van Midden-Delfland

Waterstaatsgeschiedenis

Wie denkt dat de waterstaatsgeschiedenis van Nederland begint bij de ontginningsprocessen uit de middeleeuwen, doet er goed aan de lezing van Heleen van Londen te bezoeken over haar proefschrift ‘Midden-Delfland. The Roman Native Landscape Past and Present’. In deze studie presenteert Van Londen (Archeologie, UvA) de resultaten van haar archeologisch onderzoek naar het inheems-Romeinse landschap in het reconstructiegebied Midden-Delfland. Hieruit wordt duidelijk dat de strijd tegen het water in de natte delen van Holland reeds begint met de ontginningen door de Romeinen. Van Londen baseert haar gegevens op opgravingen die zij met een team van de Universiteit van Amsterdam uitvoerde in de periode tussen 1991 en 1999, op zeven verschillende locaties, verspreid over een oppervlakte van 6700 hectare. Aanleiding voor haar onderzoek was de planologische reconstructie van de bufferzone MiddenDelfland. Vanwege het experimentele karakter van het project was er ook ruimte om archeologie als nieuwe discipline bij de ruimtelijke opgave te betrekken. Deze integratie van archeologie in de ruimtelijke ordening was toen (begin jaren ’90) ongewoon, maar is inmiddels gangbaar beleid. De input van het archeologische onderzoek leidde tot inpassing van oude Romeinse landschapselementen in de nieuwe inrichting van Midden-Delfland, zodat deze behouden blijven voor de toekomst.

Gulden Snede In december 2006 verdedigde Van Londen de uitkomsten van haar onderzoek. Een van haar stellingen was, dat de eerste planmatige ontginning van onze Lage Landen zo’n 700 jaar eerder moet worden gedateerd dan tot dusver werd aangenomen: niet in de negende of elfde eeuw, maar al in de tweede eeuw na Christus, door de Romeinen dus.

Van Londen laat niet alleen zien hoe deze ontginning door de Romeinen een sterke omslag maakte, van kronkelige slootjes naar kaarsrechte en kilometers lange sloten, maar ook dat deze patronen behalve een zeer grote regelmaat zelfs het meetkundige principe van de z.g. Gulden Snede1 vertoonden. Bovendien bleek de grootte van de kavels steeds te voldoen aan gangbare Romeinse maten: in eenheden van de z.g. actus (ca. 35,52 meter). Verrassend? Bezien in het licht van de rest van de Europese landontginning misschien niet: zoals wij van het Romeinse Rijk gewend zijn verliep er wel meer via regelmatige patronen, dus waarom niet ook de landontginning? Voor Nederland is de conclusie van Van Londen echter wel degelijk baanbrekend: alles in haar onderzoek wijst erop dat de invloed van de Romeinen in de waterstaatsgeschiedenis van Nederland in deze tweede eeuw

Lezing

De Romeinse hand in het ontstaan van Midden-Delfland Op woensdag 20 februari houdt de archeologe dr. Heleen van Londen een lezing over de rol van de Romeinen voor de ontginning van Holland. Dit is het centrale thema in haar proefschrift, waarover meer in het artikel hiernaast. De lezing is gratis toegankelijk, zij vindt plaats in de Hoornbloem in Den Hoorn en begint om 20.00 uur. De programma bestaat uit een tweeluik. Vóór de pauze vertelt Heleen van Londen over het uitgebreide opgravingsprogramma in de regio en ontvouwt zij haar theorie over de rol van de Romeinen en hun keizer Hadrianus voor het cultuurlandschap van Midden-Delfland. Na de pauze maakt Epko Bult, archeoloog en gespecialiseerd in Midden-Delfland het beeld van de ontstaansgeschiedenis van dit gebied compleet en neemt hij u mee van de periode na de Romeinen naar de Middeleeuwen. Deze lezingenavond is een gezamenlijk initiatief van de Midden-Delfland Vereniging en stichting Midden-Delfland is Mensenwerk.

veel sterker is geweest dan tot dusver werd aangenomen. Blijkbaar is het grote ontginnen niet door de graven van Holland begonnen, zoals algemeen wordt aangenomen, maar hoogstwaarschijnlijk al onder keizer Hadrianus (117 – 138), die in het jaar 121 of 122 Forum Hadriani stichtte op de plaats van het huidige Voorburg. Kom naar de lezing van Heleen van Londen en hoor wat de rol was van deze rondreizende keizer voor het begin van de landontginningen in deze regio.

Aviva Boissevain

Opgravingen in de Kerkpolder (zomer 2007). Links Heleen van Londen.

1 De Gulden Snede of ‘goddelijke verhouding’ (divina proportione) dateert als term uit de 15e eeuw, maar als getalsmaat van ver voor de Klassieke Oudheid. De Gulden Snede levert vaak natuurlijke verhoudingen op en werd veel toegepast in de Griekse architectuur. In de natuur valt deze verhouding opmerkelijk genoeg ook te ontdekken in met name de bloemenwereld: in de vorm van een z.g. ‘Gulden Hoek’.


9

Onderzoek Tweede Kamer naar A4 De A4 houdt de gemoederen binnen en buiten MiddenDelfland al vier decennia bezig. Acht opeenvolgende ministers van Verkeer zetten er hun tanden in. Dit najaar kwamen er twee berichten in het nieuws, die een bijzonder licht werpen op de rol van het ministerie van Verkeer en Waterstaat en Rijkswaterstaat (RWS). De Tweede Kamer gaf eerder dit jaar het eigen onderzoeksbureau opdracht om de besluitvorming over de A4 te onderzoeken, dit naar aanleiding van de in 2006 ontdekte

fouten in de rekenmodellen van RWS voor de A4 en de A13 (deze fouten hadden tot gevolg dat verbreding van de A13 veel ongunstiger uitviel en zich zo uit de markt

Het zandlichaam van de beoogde A4 bij Schiedam / Vlaardingen. Foto Frits van Ooststroom.

prees als variant voor aanleg van de A4). De onderzoekers ontdekten nog meer fouten. Zij stelden bovendien vast, dat deze fouten hadden kunnen worden voorkomen en dat de gevolgen aanvankelijk werden gebagatelliseerd. Tenslotte kon worden geconcludeerd dat departement en RWS zo vooringenomen zijn, dat er voor hen maar één uitkomst mogelijk is: aanleg van de A4.

Betere variant Amper een week na het bekend worden van dat rapport onthulde Pieter Winsemius voormalig minister van VROM, dat er vorig jaar nog een andere – veel betere – variant op het departement circuleerde: het tracé van dit alternatief loopt via Naaldwijk langs de kust en de Tweede Maasvlakte naar het zuiden. Dit alternatief is onder druk van bestuurders weer in de la verdwenen. Winsemius hekelde de angst voor eigen procedures, die er toe leidt dat bestuurders niet meer over ontwikkeling durven na te denken. In zijn toespraak stelde Winsemius dat de A4 MiddenDelfland te klein en bovendien niet toekomstvast is. “Er wordt niet gebiedsgericht gedacht bij de A4.” Volgens de oud-minister blijven er ook mét de weg een heleboel problemen in de Zuidvleugel bestaan. “Er is geen passende oplossing voor een west-oostverbinding, geen Périférique bij Rotterdam, geen ontsluiting van Den Haag en geen oplossing voor een nieuwe kustlocatie.” PO Bron: NRC 20 oktober 2007 en Cobouw 31 oktober 2007.

Uitwaaien op Nieuwjaarsdag Natuurlijk wordt op nieuwjaarsdag weer de wandeling over het dijklichaam van de A4 door MiddenDelfland gehouden. Voor de 10e keer alweer! Het kan nog steeds, zonder lawaai en uitlaatgassen en een A4 slechts als stippellijn op de kaart, maar hoe lang kunnen we hier nog de stilte ervaren die in de randstad bijna nergens meer bestaat? Iedereen kan op dinsdag 1 januari deelnemen aan deze inmiddels traditionele wandeling tussen Schiedam en Delft van ca. 12 km.

Het is een initiatief van de MiddenDelfland Vereniging, Te Voet, Stichting Stop RW19/A4, Fietsersbond, Rover, Milieudefensie, KNNV, NIVON, PvdA-afd. Delft, Groen-Links-afd. Delft en the International Institute for the Urban Environment. We verzamelen om 11.45 uur in de hal van het station in Delft, nemen dan de trein naar SchiedamNieuwland en tram 1 naar de Brederoweg (uitstappen Bachplein) waar we om ongeveer 12.45 uur (voor wie nog wil aansluiten) het zandlichaam opgaan. We komen


dan al snel in het open weidegebied, met een prachtig wijds uitzicht en een onvoorstelbare stilte. Onderweg is er geen horeca, dus zelf thermoskan met warme drank en restanten oliebollen meenemen. Vlakbij Delft volgen we de oude Tanthofkade tot Den Hoorn; langs het water van de Buitenwatersloot komen we tenslotte weer uit in de binnenstad van Delft. Daar zullen we deze 10e nieuwjaarswandeling op passende, feestelijke wijze vieren. Nadere inlichtingen en aanmelding liefst per e-mail ([email protected]), anders per telefoon bij Janneke Zomervrucht (06) 441 583 61).

10 Op een mooie septemberdag in Midden-Delfland

Poldertochten (2)

De afgelopen jaren organiseerde LTO Delflands Groen een aantal wandelingen voor agrariërs en belangstellenden met als doel de deelnemers een kijkje te bieden in de keuken van boeren en tuinders. De wandelingen trokken telkens zo’n 60 tot 90 deelnemers van jong tot oud. Onlangs kregen wij van veehouder Jan van den Berg een levendig verslag van twee van deze wandelingen toegestuurd, het eerste deel over een wandeling in 1999 stond in het vorige nummer. Hieronder neemt Jan van den Berg u in een volgend jaar voor de tweede maal mee dwars door de polders van het MiddenDelflandgebied. Na een ritje op een aantal grote hooiwagens komen we aan bij de Zijde waar we instappen in twee westlanders voor een vaartochtje naar het begin van onze voettocht van vandaag. Ter hoogte van waar de Lange Watering uitkomt in de Zweth proberen we aan wal te komen op de Zwethkade wat nog niet helemaal makkelijk was vanwege het moerassige vlietlandje. We zien in de verte de kerktoren van ’t Woudt en beginnen onze tocht achterin de Woudsepolder. ’t Woudt. Foto Pia van Oord.


Op de plaats waar we over de kade naar beneden lopen was in september ’98 de toestand niet best. Het water liep over de kade de polder in en een doorbraak van de kade was een reële mogelijkheid. Honderden vrijwilligers zijn met zandzakken in de weer geweest om erger te voorkomen.

Slotenpatroon Terwijl we door het weiland lopen zien we – heel specifiek voor de Woudsepolder – het wat grillige slotenpatroon. Links van ons zien we de Woudse droogmakerij, een tuinbouwgebied dat flink lager ligt dan het weiland waarop we lopen. Aan het fietspad door deze polder is een informatiezuil geplaatst door de Westelijke Land- en Tuinbouworganisatie met steun van de Gemeente. Bij de Dorppolderbrug, het instappunt van ons vaartochtje, staat er een met informatie over het gebied, de polder en het gebruik ervan. In het achterste gedeelte van de Woudse polder is het Hoogheemraadschap Delfland druk doende een noodwaterberging te realiseren om calamiteiten te voorkomen. We naderen nu ’t Woudt en de kerk aan de achterzijde en lopen langs de bebouwing met een tweetal zeer oude boerderijen in oorspronkelijke staat maar niet meer in gebruik voor de veehouderij. Iets meer van deze tijd is ‘De Hooiberg’ voor koffie en een drankje gerund door de familie De Jong, als tweede activiteit ontstaan naast de veehouderij. De Woudselaan en de drukke Woudseweg steken we veilig over en we komen aan op de Woudhoeve van Nico en Ria van Paassen waar we een rustpauze hebben met drinken en een knapzak voor de honger. Hier worden we

bijgepraat over de manier van boeren van Nico en Ria en over hoe boeren samen met vrijwilligers de weidevogelbescherming invullen. Ze vertellen ook over de Agrarische Natuurvereniging Vockestaert waarvan naast veel boeren ook burgers lid zijn.

Voddijkpad Uitgerust en veel wijzer geworden lopen we schuin naar het midden van de Klaas Engelbrechtspolder. Onderwijl geeft Nico ons nog onderricht over hoe met de polsstok een wat bredere sloot over te komen. Groot was de lol toen, doordat de polsstok brak, Nico drijfnat uit de sloot kroop. Deze sloot was het laatste obstakel om op het oude Voddijkpad te komen, een heel oud kerkepad van Schipluiden naar ’t Woudt. Dit pad dat in vroeger tijden veel gebruikt werd was in de jaren 50 in verval geraakt en is nu met de Reconstructie van het gebied hersteld. Het pad vervolgend zien we links en rechts van de hoofdwatergang verschillende windwatermolentjes geplaatst om de wat lagere percelen in de polder een betere droogligging te geven. Bij Kees en Carolien van ’t Hoog komen we een aantal Friese paarden tegen, geen alledaags gezicht. Zij brengen afwisseling in de polder. Naast Kees zit Wim van Vliet te boeren. Hij melkt tweemaal daags zijn koeien in een doorloopmelkwagen in de polder. ’s Winters staan de koeien in stro op de grupstal met veel ruige mest. In deze polder staan ook nog wat geriefbosjes en een oude erfbeplanting van een boerderij die rond 1800 is afgebroken.

Snijmais Een rijk gekleurd koppel melkkoeien, spikkels, rood- en zwartbont, witruggen en lakenvelders komen we tegen in het weiland van de familie Ammerlaan. Senior, de oude baas, werd de kleurenboer genoemd om zijn hobby. We passeren nu een perceel snijmais dat over ongeveer 2 weken geoogst gaat worden. Snijmais heeft een goede invloed op het rantsoen van melkkoeien en wordt met mate geteeld in Midden-Delfland. Vanwege de bodemgesteldheid zal dat niet veel meer toenemen. Tussen de laatste snijmaïsplanten door zien we dat we het dorp Schipluiden naderen. Leuk dat de boeren uit deze polder onlangs nog verrast werden door enkele dames die namens een groep bewoners van de noordrand van Schipluiden met een bloemetje en cadeaubon hun dank

11

Weiland Klaas Engelbrechtspolder. Foto Henk Groenendaal.

uitspraken voor de koeien in de wei en het mooie uitzicht. We zijn weer kort bij het beginpunt van deze tocht bij de Dorppolderbrug en er schiet mij iets in gedachten dat ik u niet wil onthouden. Enkele jaren geleden is in de Dorppolder, op de grens tussen ‘gras en glas’ door Tineke van Gils de Midden-Delflandschaal met het bijbehorende prachtige gedicht over Midden-Delfland overhandigd aan de burgemeester en een toevallige voorbijganger. De schaal is door Tineke, partner van de eerdergenoemde Wim van Vliet, melkveehouder in de Klaas Engelbrechtspolder, ontworpen en gemaakt in haar pottenbakkerij. Ondertussen zijn we gearriveerd op de boerderij waar we zijn gestart ‘Mariestein’. Verschillende mensen hebben gezorgd dat er soep, pannenkoeken, biest en alles wat lekker en goed is klaar staat voor de groep

die mee is geweest op deze poldertocht. Met een “volgend jaar gaan we weer mee” nemen we afscheid en zowel deelnemer als begeleiders hebben een goed gevoel over deze dag.

Jan van den Berg

Meidoorn in de Woudse polder. Foto Pia van Oord


12 30 jaar Midden-Delfkrant

Midden-Delfland, domein van onthaaste beleidsmakers Midden-Delfland is al dertig jaar lang niet alleen het terrein van natuurliefhebbers, boeren en recreanten geweest, maar zoals een terugblik ons leert, ook een speelterrein (geweest) van vele bestuurders en hun bijpassende beleidsnota’s. Eén eigenschap lijken ze wel van Midden-Delfland te hebben overgenomen: het ‘onthaasten’, want als er iets wel blijkt uit een terugblik dan is dat de lengte van de bestuurlijke besluitvorming. Het gras in Midden-Delfland groeit gelukkig sneller. Zelfs zoiets als het opstarten van de Reconstructiecommissie duurde toch zeker meer dan een heel jaar! Wie aan iemand ‘van buiten’ de combinatie Midden-Delfland en besturen voorlegt, krijgt gegarandeerd een reactie over de A4, of zoals ie vroeger heette Rijksweg 19. Dat is ook in de oude MiddenDelfkranten te merken. De MiddenDelfkrant van de afgelopen dertig jaar heeft zijn steentje aan de discussie wel bijgedragen. Het is ook een vrij uniek geval. De weg staat al sinds 1953 op de agenda en moet eind 2007, 54 jaar later, nog met veel kracht door de bestuurlijke machine geduwd worden!

Wisselende posities In de eerste jaargangen van de Midden-Delfkrant blijkt de aanleg van de weg een veel terugkerend thema te zijn. En ook wel breed als probleem ervaren. Op een actiedag in 1978 zijn CDA en PvdA eensgezind aanwezig. Het CDA Kamerlid Rienks krijgt nadrukkelijk een A4, februari 1997. Illustratie Len.


pluim, want ondanks het hondenweer van die dag fietst hij met de actievoerders door MiddenDelfland. Maar na deze schijnbare eensgezindheid ontstaat vervolgens volgens de opeenvolgende MiddenDelfkranten een bizar boompje wisselen van politieke standpunten. Opvallend is dat steeds de posities wisselen, soms staat de provincie pal vóór de aanleg van de weg, terwijl op dat moment de Kamer aarzelt. Een paar nummers verder is de situatie juist omgedraaid. De Midden-Delfland Vereniging loopt ondertussen op eieren. In 1980 spreekt de Reconstructiecommissie Midden-Delfland zich uit tegen de aanleg van de rijksweg, maar deze stem van de verenigingsvertegenwoordiger Peet levert hem direct een ‘motie van wantrouwen’ van de boerenleden in het bestuur op. Bestuurslid Van Noordt maakt van de gelegenheid gebruik om ook zijn ongenoegen uit te spreken over de steeds dikker wordende MiddenDelfkrant, waarin naar zijn idee veel te veel aandacht is voor vogels en natuur. Gerard Peet overleeft de interne spanningen en later zal de vereniging met een enquête over de omstreden rijksweg aantonen dat 80% van de leden tegen de aanleg is. Maar de geringe respons op de enquête maakt die uitslag tot een weinig betrouwbaar kompas voor het bestuur. Daarom richt de vereniging zich meestal maar op de voorwaarden voor de aanleg. Ook daarover is echter door de bestuurders niet weinig ‘gesteggeld’. De weg óp het maaiveld, of juist eronder, viaduct óver de Gaag of juist een aquaduct eronderdoor, over elke aanpassing is in de voorbije jaren geknokt door voor- en tegenstanders.

December 1983. Illustratie Len.

Minister (toen nog Smit-) Kroes die in 1983 de eendenkooi van Natuurmonumenten in MiddenDelfland bezocht, presteerde het zelfs om vragen van een kritisch Kamerlid over de inpassing eerst in haar richting te veranderen en vervolgens die veranderde vraag te beantwoorden. De discussie en de sfeer werden er niet helderder en gemakkelijker door. Een snelle move om de Blankenburgtunnel door de Zuidbuurt te persen, mislukte dankzij rechterlijk ingrijpen. Pas na het aanbreken van het nieuwe millennium slaagde de ZuidHollandse gedeputeerde Marnix Norder er in om de patstelling tussen ‘aanleggers’ en ‘beschermers’ enigszins te doorbreken. Zijn plan voor een ‘integrale ontwikkeling’ van de aanlegzone koppelde de aanleg van de A4 aan nieuwe natuur en investeringen in de kwaliteit van Midden-Delfland. Zijn inzet was politiek handig: zorg ervoor dat de aanleg van de A4 niet alleen winnaars of verliezers kent, maar zorg dat er ook voor de tegenstanders wat te winnen is. Hoe het met de A4 afloopt is nog steeds niet echt te zeggen, maar zelfs als alles en iedereen vanaf nu meewerken aan de aanleg, zal het zeker de snelweg zijn met de langste politieke geschiedenis! Midden-Delfland kende natuurlijk nog meer hete of minder hete bestuurlijke thema’s en de vereniging deed daarvan ook trouw verslag in de Midden-Delfkrant. Opvallend daarbij was in de beginjaren de sterke oriëntatie op de provincie en het rijk. Streekplanherzieningen, niet een echt sexy thema, komen steevast

13

aan bod. Voor de bestemmingsplannen of het gemeentelijk beleid van de ‘inliggende’ gemeenten is veel minder oog. En dat is niet zo vreemd, als we in 1992 tenminste het betoog van (dan inmiddels oud-) burgemeester Bruggeman van Schipluiden bij het 15-jarig bestaan van de vereniging als tekenend mogen zien. Zijn toespraak droeg de titel ‘De rijksbufferzone als beperkende factor voor de inliggende gemeenten van MiddenDelfland’. De gemeenten van Midden-Delfland zagen de ontwikkelingen tot midden jaren negentig nog niet echt als een kans, maar vooral als een beperking waarmee ze moesten leren leven!

Wakker blijven Toch komen in de loop der jaren de gemeenten regelmatig langs in de Midden-Delfkrant, want er tekent zich opnieuw een soort boompje wisselen af. Was het eerst de actieve provincie die hier de zaak op poten zette – en wie van de mensen uit die tijd denkt niet terug aan de ‘grote vriendelijke reus’ van MiddenDelfland gedeputeerde Jo Borgman, met handen als kolenschoppen en een groen hart – later was het juist de provincie Zuid-Holland die Midden-Delfland begon te bedreigen en waren het de gemeenten die ingrepen en de aantasting keerden. Vlaardingen stond pal tegen de puinstort in de Lickebaert, hoe mooi ook verpakt in een soort kunstproject en Maasland probeerde tevergeefs een provinciaal plan voor een transportcentrum in MiddenDelfland te verijdelen. Delft neemt in 2001 een stap om te komen tot een nieuwe samenwerking met het landelijk gebied van Midden-Delfland en voorkomt daarmee dat op langere termijn Midden-Delfland alsnog verglaast. Al in 1989 is de vertegenwoordiger van de Midden-Delfland Vereniging Dick van den Bosch niet erg optimistisch als hij naast het transportcentrum en de Blankenburgtunnel ook nog de plannen noemt om het vliegveld Zestienhoven richting MiddenDelfland te draaien en de wens van de Kamer van Koophandel Delft om Midden-Delfland open te leggen voor bedrijven. Besturen en meebesturen door onze vereniging is altijd al een kwestie van goed wakker blijven geweest en op tijd met alternatieve plannen komen.

1982 maakt onze vereniging bezwaar tegen de vergunningen voor de Afvalverwerking Rijnmond, net over de Waterweg ter hoogte van de Zuidbuurt. Enkele jaren later blijkt ook hoe terecht dat was, als het drama van de dioxinevervuiling en de fluorbesmetting van de Zuidbuurt voluit aan het licht komen. Voor veel actieve veehouders in het gebied is deze affaire de laatste druppel die hen doet besluiten om hier niet langer te blijven boeren. Tot op de dag van vandaag is het probleem van de dioxine in de Zuidbuurt nog niet opgelost, er kunnen geen daders worden aangewezen en de overheid compenseert gedupeerde boeren maar mondjesmaat en met vele jaren vertraging. En dan zijn we eigenlijk weer terug bij de opening van dit overzicht. Bestuurlijke molens in en rond Midden-Delfland malen traag. Zó traag dat het laatste deelplan voor de ontwikkeling van het gebied pas in 1995 wordt vastgesteld. Zeventien jaar na de start van de Reconstructie. Nu, in 2007 bestaat niet alleen de Midden-Delfland Vereniging maar ook de Reconstructiewet 30 jaar. Kennelijk geen reden voor een feestje zoals bij de vereniging, want nóg zijn de landinrichtingsplannen voor Midden-Delfland niet af!

Bestuurlijke spaghetti In een opwelling van zelfspot startten in 1985 enkele bestuurders de uitvoering bij voorrang van het deelplan Kerkpolder bij Delft met het dempen van een aantal putten in het land. Ze deden dat niet met grond maar met zakken vol beleidsstukken, die hen vooral nuttig leken om dat soort gaatjes te vullen! De bestuurlijke spaghetti rond MiddenDelfland is helaas niet overgegaan. Nieuwe visies tuimelen over elkaar en vullen steeds enkele maanden de overheidsberichten. Tot ze worden ingehaald door een volgend visiestuk, dat ruikt naar nieuwe budgetten of ruimere kansen. En ondertussen strompelen de uitvoering en de verandering in Midden-Delfland vooruit. Geen prettig inzicht. Maar het áárdige van deze en de andere terugblikken is, dat er ook uit te leren is dat Midden-Delfland ondertussen voor een belangrijk deel zichzélf stuurt met behulp van actieve mensen en organisaties van boeren, recreanten en natuurliefhebbers. Vanuit een gedeeld besef dat we hier een uniek gebied midden in de Randstad moeten bewaken en verfraaien. Midden-Delfland is in alle opzichten een echt Hollands polderland.

Govert van Oord

Ambtenaren en bestuurders bij de start van de werkzaamheden in de Kerkpolder (september 1985). V.l.n.r. zien we Cor van Leerdam (wethouder Schipluiden), Bart Jan Mandos (wethouder Delft), DLG-man Jan van Rheenen (met zoon), gedeputeerde Jo Borgman, een vertegenwoordiger van het kadaster en Hans Zwethsloot van LNV. Foto Frits van Ooststroom.

Dioxine Een donkere episode in de afgelopen dertig jaar, die eigenlijk nog steeds voortduurt, is de milieuvervuiling in de Zuidbuurt. In maart


14 De vierde Delflandrace

Wind of geen wind De vierde editie van de Delflandrace viel op door twee totaal verschillende ‘winddagen’. Was het zaterdag 15 september nagenoeg windstil, op zondag stond er een stevige zuidwestenwind. Twee dagen met ieder een eigen karakter. Op beide viel er te genieten van een spannende race, mooi weer, prachtige oer-Hollandse plaatjes en veel gezelligheid.

Aanwakkerende wind Op zondag is er meer wind; windkracht 4 tot 5. Er is spanning bij de schippers. Nauwkeurig worden tuig en zeilen in orde gemaakt. Vanaf de start wordt er al ingehaald. Wandelaars en fietsers die met de trekpont oversteken worden verrast door de grote snelheid van deze schuiten. Er wordt gescholden door de schippers. Op de Foppenplas komen de westlanders elkaar tegen. Bakboord – stuurboord situatie; ramkoers, er wordt geschreeuwd en geprotesteerd. Vandaag is er echt spektakel en volop strijd. Er is veel publiek op en rond het water.

Een spannende finish Met volle zeilen komt daar de Vaerdigheijt door de bocht het dorp in. ‘Het gaat snel, te snel,… de schipper moet ingrijpen, de gang is eruit. De Onderneming loopt in. Een spannende finish. In korte tijd lopen alle schuiten binnen en worden geklokt. Winnaar van de zondag is schipper Nico Persoon met de De Antonius. De Tijdgeest van schipper Peter Barendse heeft de voorsprong van zaterdag knap weten te verdedigen en wint het eindklassement en de wisselbokaal van de Delflandrace 2007.

Flip van der Eijk Arti Delflandiae

De Tijdgeest in de race. Foto Pia van Oord.

De verwachte wind op zaterdag blijft uit. Dat betekent jagen. Maar dat wil niet zeggen dat er geen strijd is. De Tijdgeest, vandaag gevaren door de mannen van het hok ‘Huize Anne-Marie’, gaan er als een speer met hun schip vandoor en steken de schuiten die voor hen zijn gestart al snel voorbij. Op de terrasboot van Vlietzicht moeten de mensen een veilig heenkomen zoeken als de jaaglijn over de tafeltjes scheert.

Sneller dan verwacht Opeens zien we vanaf de Paardenbrug in de bocht een groepje kerels die in een razend tempo de Tijdgeest voortsleuren. De jongens hebben met schipper Peter Barendse wel een heel snelle tijd gevaren. Pas veertien minuten later komt de Antonius als tweede Schipluiden binnen. Op de wal begint het schippersfeest. Het zeemanskoor ‘Onder zeil’ zorgt voor een gezellige sfeer met overbeeenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

kende meezingers. Er worden sterke verhalen verteld bij een goed glas bier. De mannen van Kleyweg Bedrijfsauto’s (van de Nostalgie) en Loterijvereniging Moed Houden (van de Antonius) jagen tegen elkaar op. Foto Henk Groenendaal.

15

Bontepaal staat weer fier rechtop

In de westberm van de Harreweg, ter hoogte van nummer 72, staat een oude stenen grenspaal. Deze zg. Bontepaal staat op de plaats waar de vroegere gemeenten Zouteveen, Kethel en Vrijenban bij elkaar kwamen. In de loop van de tijd was deze paal steeds schever en schever gezakt. De fotografe heeft dit bij de gemeente Midden-Delfland aangekaart en tot haar grote tevredenheid staat de Bontepaal sinds een tijdje weer fier rechtop. Foto´s Birgit Slee.

Van ’t Oft naar ’t Oofd 6

Boekje over molens 2007 is het ‘Jaar van de Molen’. Reden voor het Streekmuseum Jan Anderson om daar een tentoonstelling aan te wijden en een boekje te laten verschijnen. Dat laatste natuurlijk in de serie ‘Van ’t Oft naar ’t Oofd’. Als deel zes. Het gaat over de molens van Vlaardingen. In Vlaardingen is nog maar één molen over: die op de Korte Dijk, met de prachtige naam Aeolus, genoemd naar de god van de wind. Auteur van het boekje is Gera van der Weijden.

Watermolens Er stonden vroeger heel wat molens in Vlaardingen, zeker vóór 1942 toen zowel aan de oostkant als aan de noordkant Vlaardingen een stuk groter was dan nadien. Onder andere lagen toen de Babbersmolen (aan de Poldervaart) en de Zweth- en de Schouwmolen (in de Zouteveense

Molententoonstelling in Het Tramstation

Tot 8 maart is in museum Het Tramstation in Schipluiden de expositie “Voor de wind gaan, molens in en om Schipluiden” te zien. Er wordt aandacht besteed aan 24 watermolens en industriemolens. Openingstijden: elke zaterdag en elke eerste zondag van de maand van 14 tot 16 uur en op afspraak (015) 380 93 89.


Polder) op Vlaardings grondgebied. Ook langs Vlaardingervaart stonden de Hooglandse Molen,de Nieuwe Molen en de Grote Broekmolen. Dat waren watermolens. Behalve de aan de Korte Dijk stond er ook een korenmolen aan de Zuidbuurt. En er waren industriemolens, o.a. bij het Westerhoofd en aan de Galgkade. Het is jammer dat al deze verdwenen molens maar weinig aandacht krijgen in het boekje, vooral de watermolens. Van die watermolens wordt wel een paragraaf gewijd aan o.a. de Stenen Molen aan de Boonervliet. Die molen stond overigens weliswaar in de (Vlaardingse) Broekpolder, maar wel op Maaslands grondgebied. Peperbus De meeste aandacht is er voor de Aeolus. En die aandacht is terecht. De eerste steen voor deze hoge stellingmolen werd in 1790 gelegd. Er waren tijden van bloei en van neergang. De molen draaide tot 1915, toen verdwenen de wieken. Sindsdien heeft de molen er als een peperbus bijgestaan. In 1956 werd de molen gerestaureerd en op Koninginnedag 1957 weer in gebruik gesteld. Het is een mooie molen die regelmatig in gebruik is (en te bezoeken).

Ondanks het wat eenzijdige accent, is het toch een erg aardig boekje met interessante tekst en afbeeldingen. Het vlot geschreven boekje is voor 2 euro te koop bij de Vlaardingse boekhandels en natuurlijk bij het Streekmuseum Jan Anderson.

Frits van Ooststroom

Boven: In het boekje wordt gemeld dat dit één van de molens van de Holierhoekse en Zouteveense Polder is. Welke molen zou het zijn? Onder: De molen Aeolus aan de Korte Dijk.

16 Portret van een Midden-Delflander: Jan Brüning

Oud-wethouder kijkt met dankbaarheid terug

Met grote dankbaarheid kijkt Jan Brüning (87) terug op zijn leven. Samen met zijn vrouw Rie Brüning-Boon (84) haalt hij graag herinneringen op. Als een naam hem soms ontschiet, vult Rie zijn gedachten aan. “Rie is ook hierin mijn steun en toeverlaat,” zegt Jan die zeer interessant weet te vertellen. Tweeënzestig jaar zijn zij nu getrouwd en ze voelen elkaar uitstekend aan. Beiden zijn begiftigd met een flinke dosis humor. Jan Brüning werkte decennialang aan de veiling als afslager. Bovendien was hij twintig jaar actief in de gemeentepolitiek van Schipluiden, waarvan hij zestien jaar lang het wethouderschap vervulde. Jan werd geboren aan de Maasdijk, toen nog in de gemeente Maasland, als zoon van de tolgaarder. Iedere fietser en de enkele automobilist die in die tijd over de dijk wilden, moesten eerst bij vader Brüning langs om de portemonnee te trekken. “Fietsers betaalden 2,5 cent,” weet Jan zich te herinneren. Jan kreeg het gevoel voor rechtvaardigheid thuis met de paplepel ingegoJan Brüning anno 2007. Foto Gemma van Winden.

ten. Als iemand met zijn rijwiel probeerde stiekem onder de tol uit te komen, riep moeder Brüning de smokkelaar tot de orde. Kleine Jan had dat zo eens aangehoord en imiteerde zijn moeder door ook luidkeels te reageren: “Hé, je moet talen!” Van het geld werd onder andere het wegdek onderhouden. Op een dag kwam Jan uit school en toen stond de tolboom omhoog, het verkeer kon gratis doorrijden. De tol was opgeheven omdat de provincie Zuid-Holland de doorgang had overgenomen van de Maasdijkcommissie. De dijk werd gemoderniseerd. Het paardenpad met wat grint en basalt, kreeg meer aanzien met een betonnen wegdek, precies breed genoeg om een auto langs te laten gaan. Het gezin bleef nog enige tijd in het huis op de dijk wonen, maar uiteindelijk moest het wijken voor de ontwikkeling. “Mijn vader vertikte het om in Maassluis Het ouderlijk (tol)huis aan de Maasdijk.


te gaan wonen. Aan de Weverskade, die pas in 1942 van Maasland overging naar de gemeente Maassluis, werden 52 woningen gebouwd voor de touwfabriek. Omdat er veel huizen leeg stonden, kon de familie haar intrek nemen op nummer 32.

Westlandsche Courant Ook Rie zag het levenslicht aan dezelfde kade. Heel jong had Jan zijn zinnen al op het meisje gezet, maar hij moest geduld hebben totdat zij zestien was, zo vond vader Boon. Intussen ging Jan naar de Ulo in Maassluis op voorspraak van de hoofdonderwijzer van de lagere school. Er was veel werkeloosheid, dus toen Jan in mei 1937 voor fl 2,50 per maand aan het werk kon bij Boekhandel en Drukkerij Van Deventer in ’s-Gravenzande, nam hij de job met twee handen aan en dagelijks fietste hij naar zijn baas. In de drukkerij werd de Westlandsche Courant uitgegeven. Tijdens zijn werkzaamheden viel zijn oog op een advertentie waarin om een jongste bediende aan de veiling van ’s-Gravenzande gevraagd werd. De boekhouder had de annonce ook gezien. Hij gaf Jan een vel papier, inkt en een pen met het advies te solliciteren. Jan moest echter wel wachten met het verzenden van zijn brief totdat de krant officieel bij de mensen op de deurmat lag. Nadat Jan vijf jaar op de veiling had gewerkt kreeg hij in 1942 een tip met als gevolg dat hij als afslager ging werken bij de Delftsche Groentenveiling. Naar Indië Tijdens de oorlogsjaren was Jan betrokken bij een verzetsploeg van Maassluis. “Toen de Tweede Wereldoorlog eindelijk voorbij was, besloten we ons als leden van de

17

Jan Brüning tijdens zijn werk op de veiling, 1955.

Jan bij het afscheid naar Indië, november 1945.

Binnenlandsche Strijdkrachten aan te melden voor Indië. Ondanks zijn verkering, besloot Jan de grote stap te wagen. “Ik had de moed niet om te zeggen dat hij niet weg mocht gaan,” herinnert Rie zich. Jan ging onder de wapenen en kwam alleen even terug om in ondertrouw te gaan. Meteen vertrok de aanstaande bruidegom opnieuw naar zijn legeronderdeel om pas daags voor zijn trouwdag weer terug te komen. Twee dagen hadden de jonggehuwden samen, toen riep de plicht weer. In oktober zag Jan kans om tien dagen thuis te komen, waarna hij voor drie jaar naar Indië verdween. Rie was inmiddels zwanger. Af en toe stuurde Jan een pakketje met zemen of sigaren, die in het verre land nog te koop waren. Rie ruilde ze om voor babyspullen. Zij woonde in bij de ouders van Jan en daar is ook hun eerste kind geboren. Pas toen het ventje ruim twee jaar oud was, in 1948, zag Jan zijn zoon voor het eerst. Het gezinnetje was in de tussentijd naar een benedenwoning in Maassluis verhuisd en Jan kon opnieuw terecht bij zijn oude werkgever. Toen de ramp van 1953 ook het huisje van Jan en Rie onder water zette, moesten ze uitwijken. De Delftsche Groenteveiling liet op dat moment huizen bouwen aan de Hof van Delftstraat in Den Hoorn en daar namen zij korte tijd later hun intrek in. Ze bleven er met veel genoegen wonen tot 1990.

naast mij zat. Het was een mooie tijd,” zegt Jan Brüning met pretoogjes.

Veiling Jan vertelt graag over zijn tijd bij de veiling. “De meeste tuinders kwamen met de schuit naar Den Hoorn. Alleen Piet van Vliet, die zelf aan de Tramkade woonde maar zijn tuin had aan de Oranjelaan, kwam nog met paard en wagen. De boten met producten moesten onder de Hoornse brug doorvaren en zo kwamen zij op het veilingterrein dat vele kanalen telde. Ze werden in series ingedeeld en moesten loten voor hun volgorde. Stuk voor stuk kwamen ze ‘onder de klok door’ zoals dat heette als hun producten geveild werden. Ik zat te draaien met de klok. Jan van Holsteijn stond op de schuit en stak een paar komkommers of een bloemkool omhoog om te tonen wat er geveild werd. De kooplui zaten tegenover mij. De afslagwijzer van de klok draaide van 100 terug naar 0 en de handelaar die het eerste op een knopje met een bijgehorend genummerd lampje drukte kreeg de waren voor de prijs die de klok aangaf. Afhankelijk van de aard van de groente werd er per dubbeltje, centen of stuivers gedraaid. Als de kleinhandel slechts vijf kisten goeie sla wilde hebben, seinde hij me van tevoren in, ook daar hadden we een oplossing voor. De grossiers kwamen uit het hele land. Zodra de prijs vastgesteld was werd die met de naam van de koopman genoteerd door Lau van den Akker, die


Gemeenteraad In 1962 kwam Brüning in de gemeenteraad namens de protestantse combinatie ARP en CHU. Van 1966 tot 1982 was hij wethouder en in 1975 is hij een half jaar loco-burgemeester geweest toen burgemeester Bolten wegging. Het was een intensieve tijd en Jan Brüning was geliefd bij de mensen. Hij maakte zich o.a. sterk om aardgas te krijgen voor de tuinbouw en waterleiding voor de Zouteveenseweg. “Dat ging niet vanzelf. Het waren hele toestanden om geld los te peuteren. Ik heb heel wat schoenen versleten tijdens mijn gangen naar Den Haag om zaken te kunnen regelen. Maar het was een mooie tijd.” Op 17 december 1975 voltrok hij zijn eerste huwelijk als ambtenaar van de burgerlijke stand. Er zouden nog 242 bruidsparen volgen, waaronder ondergetekende en haar man. In 1990 verruilden Jan en Rie hun geliefde Den Hoorn voor de Kasteellaan in Schipluiden waar zij, ondanks ernstige gezondheidsproblemen in het verleden, nu van hun oude dag genieten.

Gemma van Winden

18 Weidevogelbescherming in Midden-Delfland bestaat 25 jaar

Vogelwachters zien resultaten

Veranderingen in bedrijfsvoering en de natuur vormen belangrijke bedreigingen voor de weidevogels in MiddenDelfland. Toch is het aantal nesten er de afgelopen jaren stabiel gebleven en zelfs licht gestegen. Alleen dit jaar liet voor het eerst een daling zien, mogelijk veroorzaakt door de droge start van het seizoen. Duidelijk is dat bescherming van de weidevogels noodzakelijk blijft. De weidevogelgroep Schipluiden is in 1982 opgericht door Aad van Paassen. Hij vroeg de eerste boeren persoonlijk om mee te doen. De harde kern van de groep vrijwilligers werd in die eerste periode gevormd door Aad samen met Sam Berkhout, Koos Roessen, Hans Vermeulen en Fred van der Lans. Aanvankelijk was het werkgebied de Klaas Engelbrechtspolder. Met een beperkt aantal boeren werden afspraken gemaakt over de wijze van beschermen. De resultaten waren zo bemoedigend dat zich al snel meer mensen aansloten, zowel boeren met land als vrijwilligers: weidevogelwachters die de nesten gingen zoeken en zonodig markeren. Doorbraak De echte doorbraak in aantallen kwam aan het eind van de jaren ’90 toen er subsidieregelingen in het kader van de Subsidieregeling

Alarmerende grutto. Foto Aad van Paassen.

Agrarisch Natuurbeheer (SAN) werden ingesteld. Hierdoor waren steeds meer boeren bereid om, meer nog dan daarvoor, rekening te houden met de weidevogels. Er werden regels opgesteld voor het beschermen van nesten bij de vele agrarische activiteiten als maaien, beweiden, eggen en zaaien. Later werden ook afspraken gemaakt over het later (uitgesteld) maaien van hele percelen. In 2003 werden de vrijwillige Weidevogelwacht van Schipluiden en die van Maasland samengevoegd. Daardoor liep het ledental van de Vogelwacht op tot circa 70. Door de SAN waren de boeren al lid van de ANV Vockestaert (de vereniging die zorgt voor de administratie en controle van de uitvoering van de SAN). Daarnaast zijn circa zestig boeren behalve agrarisch lid van Vockestaert ook vrijwillig lid van de weidevogelvereniging.

Alarmtellingen De eerste jaren dat de weidevogelbescherming actief was, werd het resultaat afgelezen uit het aantal uitgekomen nesten. Ook werd gekeken of het plaatsen van nestbeschermers en het om-de-nesten-heenmaaien succesvol was. Uit deze laatste gegevens bleek dat 75% van de nesten, die daadwerkelijk beschermd werden, ook uitkwam. In die begintijd werd gedacht dat als de nesten uit waren er direct kon worden gemaaid. Later kwam het besef dat ook de jonge vogels bescherming en voedsel nodig hebben. Daarom moeten de percelen met nesten later worden gemaaid. Ter controle van de resultaten worden sindsdien in de Klaas Engelbrechtspolder alarmtellingen gehouden. Ongeveer drie weken na het uitkomen van de gruttonesten, wordt in de polder geïnventariseerd hoeveel vogels alarmeren om hun jongen te waarschuwen. Afgezet tegen het aantal nesten kan zo worden geschat hoeveel procent van de uitgekomen nesten in het gebied op dat moment nog minstens één levend jong heeft.

Enthousiaste verhalen Elk jaar stelt de weidevogelgroep een jaarverslag samen waarin per bedrijf de aantallen opgespoorde en beschermde nesten worden weergegeven. Bovendien vertelt een aantal van de wachters daarin wetenswaardigheden over het afgelopen jaar. In de eerste plaats gaat het daarbij om specifieke weidevogelfeitjes zoals een nest met vijf eieren (vier, soms minder, is het gebruikelijke aantal voor kievit, grutto en tureluur), een nest met een albino (wit) ei of een nest met twee gruttoen twee kievitseieren. Uit de enthousiaste verhalen over waarnemingen van veel soorten, als ooievaar, patrijs en vooral lepelaar en over de rust en de pracht van het landschap in Midden-Delfland in het voorjaar, blijkt waarom de wachters dit werk een leuke hobby vinden. Als weidevogelwachter heb je een ‘eigen’ stukje land waar je zo maar rond mag lopen en waar je, ook al kun je aan de horizon de dichte bebouwing zien, toch een oase van rust ervaart.

Stabiele resultaten De tabel met de belangrijkste soorten geeft een indruk van de resultaten over de laatste vijf jaar in ons gebied. In de onderstaande tabel staat het aantal geregistreerde nesten, maar in 2007 zijn in een deel van het gebied nesten voor het eerst


19

Soort/Jaar Kievit Grutto Tureluur Scholekster Totaal nesten

2003 1.023 298 144 138 1.603

2004 1.171 341 192 198 1.902

2005 1.309 318 156 196 1.979

2006 1.381 350 196 241 2.168

2007 1.113 371 201 129 1.814

Aantallen nesten in diverse jaren voor vier soorten weidevogels.

geteld via monitoring. Hierdoor kunnen de resultaten van dit jaar en de voorgaande jaren niet helemaal één op één met elkaar worden vergeleken. Uit de gegevens kan voorzichtig worden afgeleid dat het aantal nesten in Midden-Delfland tenminste stabiel blijft, alhoewel de resultaten over 2007 voor vraagtekens zorgen. Mogelijk vormt de erg droge start van het broedseizoen in 2007 de reden dat de kievit en de scholekster dit jaar veel lager scoorden. Droog weer zorgt voor een harde grond. Daardoor vonden de vogels (te) weinig voedsel en kwamen ze niet of slechts laat aan nestelen toe. Dat werd later dit jaar weer beter, waardoor de grutto en de tureluur wellicht minder voedselproblemen hebben gekend. De totale oppervlakte van het gebied in Midden-Delfland dat door de weidevogelwachten op nesten wordt gecontroleerd, bedraagt ongeveer 1.300 hectare en is de laatste jaren vrijwel constant gebleven. In tegenstelling tot de populaties elders in ons land zijn de aantallen kieviten, grutto’s en tureluurs in het

Midden-Delfland niet wezenlijk teruggelopen! Maar de leeftijdsopbouw van de weidevogelpopulatie in het gebied is moeilijk vast te stellen. Daardoor is niet direct duidelijk of het stabiele karakter zich ook de komende jaren zal handhaven. Onze inzet om te beschermen blijft dus onverminderd nodig.

Bedreigingen De laatste jaren is duidelijk geworden dat nogal wat factoren de weidevogels bedreigen. De veranderde bedrijfsvoering (zoals steeds vroeger maaien), de lagere grondwaterstand en de toenemende verkeersintensiteit zijn daar belangrijke voorbeelden van. Maar ook speelt mee dat predatoren zoals onder meer de hermelijn en de vos, maar ook vogels zoals de kraai en de meeuw eieren uit de nesten eten. Om de omstandigheden toch zo goed mogelijk te maken heeft ANV Vockestaert de laatste jaren geld gereserveerd om boeren te belonen die bereid zijn een aantal ‘nieuwe’ maatregelen toe te passen. Daarbij kan worden gedacht aan het plasdras zetten van een aantal percelen, zodat de vogels die na de overwin-

Plas-dras gebiedje in de Klaas Engelbrechtspolder. Foto Henk Groenendaal.

tering elders weer terugkeren een aangename plek hebben om te fourageren en op krachten te komen. Ook het zogeheten mozaïekbeheer (waarbij boeren in één polder in onderling overleg maaien in maaitrappen) en het zorgen voor voldoende pullenverblijven (onaangetaste ruimte voor jonge weidevogels om groot te worden). Tot slot valt onder de genomen maatregelen ook het bepalen van territoria (en daarmee van de meeste nesten) via het monitoren van de oudervogels naast het opzoeken van de nesten waardoor mogelijk nog minder verstoring plaatsvindt. Effectieve maatregelen De eerste maatregel blijkt bijzonder effectief voort de grutto: het afgelopen voorjaar stonden bij een paar kunstmatig gevormde binnenplassen in het Midden-Delfland gebied geregeld een paar honderd grutto’s met hun poten in het, toen nog, ijskoude water. De tweede maatregel, het maaien in maaitrappen, wordt al langer uitgevoerd en zorgt voor extra voedsel en extra bescherming voor de jonge vogels. Het is wel zaak dat boeren via overleg overeenstemming bereiken over het maaien in de diverse polders. Dit om er voor te zorgen dat er ook werkelijk een mozaïek ontstaat en niet alles na een bepaalde datum opeens toch kaal wordt gemaaid.

De pullenverblijven zijn bedoeld om dat nog eens extra te benadrukken: houd lokaal wat extra beschermde gebiedjes voor de allerjongsten. Overigens is vroeg beweiden en daarna een tijdlang niet meer betreden en bewerken ook een optie. Wanneer de andere percelen gemaaid gaan worden, hebben de vroeg beweidde en vervolgens met rust gelaten percelen weer voldoende gras om voor voedsel en beschutting voor de jongen te zorgen. De laatst genoemde maatregel, het monitoren, zou er toe kunnen leiden dat de weidevogelwachters iets minder vaak van hun hobby, lekker door het boerenland lopen, kunnen genieten. Dat is op zich niet leuk, maar daar staat tegenover dat weidevogelwachters vogelliefhebbers zijn en dus graag willen helpen om de vogelstand zo goed mogelijk op peil te houden.

Niek Praagman en Nico van Paassen Weidevogelwacht


20 “Investeren in scharrelkinderen om hangjongeren te voorkomen”

Groene maatschappelijke stages Vanaf het schooljaar 2007 – 2008 moeten alle leerlingen in het voortgezet onderwijs in hun schoolloopbaan een stage van tenminste 72 uur lopen. Deze maatschappelijke stage biedt leerlingen een vorm van buitenschools leren binnen het onderwijsprogramma. Door vrijwilligersactiviteiten maken de leerlingen actief kennis met allerlei aspecten van de samenleving. Hierdoor wordt positief bijgedragen aan het vergroten van hun maatschappelijke betrokkenheid, van hun besef van waarden en normen en wordt actief burgerschap gestimuleerd. In het ‘groen’ betekent dit met name verantwoordelijkheid nemen voor de zorg voor de groene leefomgeving. De stagiair van nu is immers de vrijwilliger van de toekomst! Gerda Verburg, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, bezocht op 14 oktober jl., samen met de staatssecretaris van OCW Marja van Bijsterveldt, het Holland College Maasland. Zij benadrukte het belang van maatschappelijke stages. “Investeren in scharrelkinderen om hangjongeren te voorkomen”, stelde zij. Aanleiding voor het bezoek was een door het ministerie van LNV georganiseerde conferentie met als thema ‘Een plaats in het groen, maatschappelijke stages in het groene domein’. Westlander Het Holland College werkt al jaren intensief samen met het bedrijfsleven uit Midden-Delfland voor de beroepsgerichte stages, maar ook in de non-profitsector worden steeds

Minister Gerda Verburg, staatssecretaris Marja van Bijsterveldt en André Bomers van de Agrarische Onderwijs Centra. Foto Richard Kok.


meer initiatieven ondernomen. Een mooi voorbeeld daarvan is dat vmbo-leerlingen meegeholpen hebben om de omgeving van het viaduct bij de rijksweg richting Vlaardingen/Rotterdam schoon te maken. Ook de leerlingen van het leerwerktraject zijn actief in Midden-Delfland. Zij onderhouden in Maasland het groen aan de Singel en bieden hulp bij het tuinonderhoud rondom een basisschool; ook gaat deze groep aan de slag met het vaarklaar maken van een echte Westlander. Deze boot kan dan ook recreatief ingezet worden voor bewoners van Midden-Delfland. In het kader van natuureducatie worden wilgen geknot en wordt in samenwerking met Natuurmonumenten geholpen bij het onderhoud van de Vlietlanden.

Stage-makelaars De komende jaren moet de samenwerking met de gemeente, vrijwilligersorganisaties, zorginstellingen en bedrijven om te komen tot maatschappelijke stages verder worden uitgebouwd. Er zal gebouwd moeten worden aan een locale en regionale infrastructuur. In elke gemeente met een school voor voortgezet onderwijs moeten zogenaamde ‘stage-makelaars’ aangesteld worden, die in nauw overleg met de school scholieren koppelen aan een geschikte, leuke en leerzame stageplaats. Het Holland College Maasland staat garant voor modern ‘groen’ onderwijs. Het accent in het aanbod van stages ligt natuurlijk binnen de groene omgeving maar onze jongeren kunnen en mogen straks meer. Immers, de maatschappe-

Het Holland College in Maasland is een bijzondere school. Met ruim 1100 leerlingen en 130 medewerkers is het waarschijnlijk het grootste bedrijf in Midden-Delfland. Het onderwijsprogramma komt voort uit de agrarische functie van het gebied. In vier artikelen gaat de school in op de relatie met Midden-Delfland en de ontwikkelingen schetsen die zij doormaakt. Eerdere artikelen gingen over de nieuwbouw van de school (1) en de beroepspraktijkvorming (2). lijke stages kunnen ook in alle andere sectoren van vrijwilligerswerk ingezet worden. Denk hierbij aan bejaardenzorg, gehandicaptenzorg, activiteiten organiseren voor kinderen en jongeren, wijkactiviteiten, opknappen van speeltoestellen e.d.

Wintermarkt Het Holland College Maasland ziet maatschappelijke stages (ook) als een vertrekpunt in het verbeteren van het contact van de jongeren met de bewoners van Midden-Delfland waarmee ook het beeld en het imago van jongeren als hangjongeren kan veranderen in een beeld van actieve scharreljongeren. Het Holland College Maasland organiseert ook in de school activiteiten met een maatschappelijk doel waarbij ook de bewoners van Midden-Delfland betrokken worden. Zo trekt de jaarlijkse wintermarkt, dit jaar op 20 december van 19.00 - 22.00 uur, die de school organiseert veel bekijks van omwonenden maar ook vanuit de verdere omgeving. De opbrengst van deze kerstmarkt wordt ingezet voor een goed doel.

Elly van de Bree, teamleider vmbo Arie van der Ende, teamleider mbo

21

Streekproducten in de lift Sinds de oprichting in oktober vorig jaar, kan de stichting h’Eerlijk Delfland terugkijken op een succesvolle periode. Velen sloten zich aan bij het nieuwe initiatief om de streekproducten in Delfland e.o. te bundelen in een organisatie. In april van dit jaar kwamen de deelnemers voor het eerst gezamenlijk naar buiten tijdens MiddenDelfland: Open. In mei werden de eerste nieuw ontwikkelde streekproducten ‘Vlaardingse Vissersjam’ en ‘Vlaardingse Vissersvrouwenjam aangeboden aan burgemeester Bruinsma van Vlaardingen. Specifieke samenwerkingsverbanden werden aangegaan m.b.t. agrorecreatie & streekproducten met ANV Vockestaert, ANV VoornePutten, Natuurlijk Platteland West, Promotieplatform Midden-Delfland, Natuurcentrum de Boshoek, Arrangementenorganisatie Midden in het Delfland, Arti Delflandiae, Stichting de Witte Roos, Groei & Bloei, de Historische Markt te Vlaardingen, de Parlevink, Vrienden van het Platteland en Streekeigen Producten Nederland.

Druivenbommetje Tijdens streekmarkten in Delft, Schiedam, Vlaardingen, Delfgauw, Midden-Delfland en Vierpolders was er volop gelegenheid bestaande streekproducten te presenteren, maar ook de nieuwe streekproducten te introduceren. Het ‘druivenbommetje’ sloeg dan ook in als een Hoeve Avondrust op Delfse Streekmarkt. Foto Mark Krags.


bom, tijdens de Delfse streekmarkt in september. Dit gebakje is helaas alleen tijdens het druivenseizoen verkrijgbaar, dus moeten we weer wachten tot juli volgend jaar….. Ook werd er streekijs gemaakt, met melk van een biologische melkveehouderij, druivensap, honing en jam van andere deelnemers. Dit streekijs zal mogelijk volgende zomer op meerd adressen verkrijgbaar zijn. Voor de komende wintermaanden worden de ‘hartverwarmende’ streekproducten Boerengoud, Zacht & Warm en Schelvispekel aanbevolen.

collectief ondernemerschap, bundeling van netwerken en de identiteit van de streek, daarbij rekening houdend met het agrarische karakter en het open- en groene imago van de streek.

Mirjam Warnars

Voorzitter stichting h’Eerlijk Delfland

Meer weten over de stichting h’Eerlijk Delfland? E- mail ons: [email protected] of schrijf naar: Zuidbuurt 46, 3132 KB Vlaardingen.

VVV-etalages Tijdens de zomermaanden arrangeerde de stichting i.s.m Midden in het Delfland diverse VVV-etalages. Dit was een goede gelegenheid om streekproducten samen met de recreatieve arrangementen in de regio te promoten. Beide organisaties staan voor het promoten, het bevorderen van de ontwikkeling, de productie en de vermarkting van bestaande en nieuwe streekproducten en agro-recreatieve activiteiten in het Delflandgebied. De promotie is gericht op het gehele gebied bekend onder de naam Delfland:

Bakker Jeroen Holtkamp uit Schipluiden tijdens ‘de Tuin van de Randstad’. Foto Ellen Zwetsloot.

22 Bericht van Vockestaert

Streekevenement ‘De tuin van de Randstad’ groot succes! Op zaterdag 13 oktober werd onder de vlag van de Agrarische Natuurvereniging Vockestaert een streekevenement georganiseerd bij de druivenkwekerij Nieuw Tuinzight van Arnold en Hilde Jansen. Dit naar aanleiding van het 10-jarig bestaan van Natuurlijk Platteland West, de overkoepelende organisatie van de Natuurverenigingen van Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. Mede-organisatoren van ‘De tuin van de Randstad’ waren de stichting voor streekproducten h’Eerlijk Delfland en Druivenkwekerij Nieuw Tuinzight. Het beloofde een mooie dag te worden toen iedereen al vroeg in de weer was met het inrichten en opbouwen van de kramen in de druivenkas. Het was een waar genot om de kleurige kraampjes te zien staan, met links en rechts de druiventrossen van verschillende rassen en kleuren. Om 10 uur werd het startsein gegeven door wethouder Chr. van der Kamp, die dit initiatief aanmoedigde en de wens uitsprak dat het een jaarlijks terugkerend evenement mocht worden. De dag werd officieel geopend door het knippen van een prachtige tros blauwe druiven door de wethouder in de oude druivenkas. De stand van zuivelboerderij Nellestijn. Foto Joke Rodenburg.


Lekkere dingen De diversiteit van de streekproducten was voor de in groten getale gekomen bezoekers een lust voor het oog en de mond. Zo waren er de honingproducten, jam, mosterd, dessertsauzen van Delflandse bodem, kaas van de zuivelboerderij, heerlijk brood van de bakker, minitomaatjes, ambachtelijke distillaten, Oudhollands snoepgoed, historische maaltijden, kortom: voor ieder wat wils. Het ijskarretje met het ijs gemaakt van streekproducten (ook druivenijs) werd door velen aangedaan. Behalve lekkere dingen proeven en kopen, konden de bezoekers ook

informatie verzamelen soms op een speelse manier, zoals het leven in het slootwater bekijken. Diverse kraampjes gaven informatie over boeken, arrangementen en workshops en er waren aquarellen te bezichtigen.

Quiz Kinderen konden meedoen met de quiz, om te kijken hoe het gesteld was met hun kennis over de boerderij. De winnaar mag met zijn/haar klas op bezoek bij de boer georganiseerd door Vockestaert. Arti Delflandia had een gedichtenwedstrijd georganiseerd waarbij de gedichten konden worden gespijkerd op een hek in de oude druivenkas. Prachtige gedichten, overdenkingen, grappige en mooie uitspraken tussen de Westlandse druiven. Het mooie weer bood de geweldige kans om het ‘druivenommetje’ te fietsen dat voor deze dag speciaal was uitgezet. Bij terugkeer konden de fietsers een bijzondere Vockestaertjam verkrijgen, gemaakt van druiven van Nieuw Tuinzight.

Joke Rodenburg

Ingang Nieuw Tuinzight. Foto Jan van der Loos.

23

Gedichtenoogst

Een kleine bloemlezing uit de vele gedichten die zijn gemaakt bij Arti Delflandiae op de streekmarkt, 13 oktober, Druivenkwekerij ‘Nieuw Tuinzight’. Niet alle gedichten zijn ondertekend. Feest Van hier vertrokken. Lang weggeweest. Nu weer terug. ’t Is een feest..!

Vockestaert, Lickebaert. Wat een prachtige dag..! Soms niet, maar meestal wel. Ben ik blij dat ik dit beleven mag..! De klok Als de oogst ter veiling gaat. Zal de klok vertalen. Wat de koper na de keur, Uiteindelijk zal betalen. Vraag en aanbod maakt de prijs. Soms laag, soms sterk gerezen. Dat was gisteren dat is nu. Dat zal morgen ook zo wezen. H. v.d. Laar

De druif Wit en blauw, ochtenddauw. Zoet in de mond, maakt het hart gezond.

Onze landen Westland, Delfland, Laag-land. Tussen glaskastelen. Innovatie in vele delen. Van gedachten-land. Riet de druif Die naar iedereen wuif….

Spannend Ronde vormen. Fluweelzachte huid. Beroeren mijn ,lippen, Ik hou het niet uit…!

Druif Geënt. Geleid. Gekrent. Met zorg geknipt. In een kistje geschikt.

Een westlands schaap zegt mekker Ik vind druiven ook zo lekker..! Laurens Terpstra Ik zie allemaal druiven Ik wil je wel opkluiven Lekker dat ze zijn. Je hebt ze groot en klein. Jelle Kootstra

Midden-Delfland Een koe in de wei. Mensen zijn weer blij. Planten in een kas. Dan is iedereen in zijn sas. Vogels in de lucht. Wij weer een schone zucht. Water in de sloot Hier en daar een prachtige boot. Vogels en veldbloemen. Ik hoor de bijen zoemen. Vele mensen wonen hier. Met heel veel plezier. Laura van der Kamp, 11 jaar

‘De druiventeelt is al heel oud’. Foto Jan van der Loos.

Gevelsteen Deze gevelsteen is ingemetseld in de Lickebaertshoeve, aan de Oostgaag 55 te Maasland. Op de gevelsteen staat:

‘Deese Wooning Is Gebouwt Door Pieter Van Der Kooy En De Eerste Steen Gelegt door zyn zoon Simon Van Der Kooy Ouwt 13 jaar en 23 daage Op Den 14 april 1778’. Pieter Jacobszn van der Kooij leefde van 20 april 1733 tot 20 april 1792. Zijn zoon Simon was het eerste kind uit zijn tweede huwelijk. Pieter trouwde tweemaal; in 1759 met zijn achternichtje Barbara van de Hofwoning in ’t Woudt en in 1764 met zijn achternichtje Neeltje uit Hodenpijl. Beide huwelijken werden bevestigd in het nu nog bestaande kerkje op ’t Woudt. Pieter werd geboren in Pijnacker en trouwde dus op ’t Woudt. Hoe hij daarna in 1778 op de Oostgaag terecht kwam is niet bekend maar al eerder woonden Van der Kooijen aan de Gaag. Zo leefde rond het jaar 1700 op de (huidige) Oostgaag 49, Pleun Jacobszn. de broer van Pieters grootvader, en zijn achterneef Johan Jacobszn., bewoonde tussen 1750 en 1800 de boerderij op de (huidige) Gaagweg 46. Trouwen met bloedverwanten wat Pieter dus twee keer deed, was in zijn tijd niet ongewoon. Zo trouwde ook Pieter’s zus Hester in 1758 met ‘familie’, de broer van bovengenoemde Barbara: Gabriel Jacobszn., 3e generatie Van der Kooij op de Hofwoning (’t Woudt). Pieter kreeg uit zijn twee huwelijken in totaal 13 kinderen maar de hoge kindersterfte van die tijd ging ook aan zijn familie niet voorbij. Zeker vijf van zijn kinderen stierven al op zeer jeugdige leeftijd evenals eerder zijn 4 broers, alle Arij geheten en zijn zus Neeltje. Zij werden ook geen van allen ouder dan 2 jaar. Tekst en foto Arie van der Kooij.


24 Beste Redactie, Contrast

Ik heb met veel genoegen het stukje ‘Niks doen’ van de heer van Duijn gelezen. Helemaal mijn idee van Midden-Delfland! De schoonheid van het pure en van de eenvoud. Laten we dat alstublieft vasthouden en koesteren. Dat is de grote kracht en charme van het Midden-Delfland gebied!! Het land waar het leven nog goed is, zonder toeters en bellen. Want ook: ik heb ze gezien in het echt die 'uitkijkstoelen', ik vind het frappant dat het naast het stukje van de heer van Duijn staat. Ik weet niet of het echt als contrast bedoeld is: want die stoelen vind ik dus helemaal drie keer niks. Zonde van het geld! En ik wil zelfs zo ver gaan dat ik het zonde van het uitzicht vind! Dita Molenaar, Maasland

Hulde!

Nummer 128, september 2007 hebben wij met veel genoegen gelezen. Het ging o.a. over de wandeltocht met Frits van Ooststroom vanaf zijn woning aan de Trekkade via wegen rond Midden-Delfland en weer terug naar de Trekkade. Wij kijken vanuit ons appartement naar de Trekkade, en verder weg over de Holierhoeksepolder en nog verder weg naar het kerktorentje van Schipluiden en nog veel verder weg

met de verrekijker naar de ministeries in Den Haag. Maar in dit verhaal wil ik toch even met opzet kwijt dat de Midden-Delfkrant er elke keer weer fantastisch goed uitziet en de artikelen lezen wij met interesse en veel genoegen. Hulde! A.L.Boon, Vlaardingen

Foto Zuidbuurt

Door een bekende werd mijn aandacht gevestigd op het artikel ‘Bruggen en heulen Over water’ in de uitgave Water & Waterwegen, mei 2007, van uw MiddenDelfkrant. Daar blijkt de tweede foto op pagina 31 een foto van de oude boerderij met ‘valbrug’ aan de Zuidbuurt 29, de locatie waar ik momenteel woon, of heb ik het mis? U begrijpt: ik ben benieuwd naar de herkomst van de foto, wie heeft hem wanneer gemaakt en was er een speciale gelegenheid voor en eventueel andere wetenswaardigheden. Zou u mij er meer van kunnen vertellen? A.R.T. Dorresteijn, Maassluis Naschrift redactie: De foto komt uit het dia-archief van Frits van Ooststroom. Op de boerderij woonde(n) (de voorouders van) ons oud-bestuurslid Siem van der Kooij.

IJsvogel

Zondagmorgen 15 oktober was ik aan het wandelen op de Abtsrechtseweg (naast het golf-

terrein Schipluiden) en zag ik een ijsvogel! Fantastisch. Hij vloog over het water van boom naar boom. Iedere keer als ik zo dichtbij kwam dat ik hem goed kon zien met zijn grote snavel, vloog hij weer naar de volgende boom met zijn mooie blauwe lijfje. Ik heb nu voor het eerst een ijsvogel hier in Midden-Delfland gezien. Zijn ze hier al meer gesignaleerd? Anneke Hijszeler-Scheper

Naschrift redactie: Eén van onze redacteuren had eind augustus ook deze mooie ervaring, toen bij de jachthaven in Schipluiden. Volgens de KNNV, regio Delft worden ze wel wat vaker gezien. Onze vraag is nu: Wie was snel genoeg om er een foto van te maken? We zijn benieuwd.

Elke maand een wandeling Wegens overweldigend succes heeft de Midden-Delfland Vereniging besloten om in 2008 door te gaan met de maandelijkse wandelingen. Onder leiding van de enthousiaste gids Eef Boeve zal iedere eerste zaterdag van de maand om 13.00 uur één van de routes uit de serie wandelkaarten worden gelopen.

Zaterdag 5 januari 2008 13.00 uur Hodenpijlroute 7 km, start in Schipluiden bij de bushalte in de Dorpsstraat.

Zaterdag 2 februari 2008 13.00 uur Polderpadroute 12 km, start in Maasland, bij busstation Viaduct. Zaterdag 1 maart 2008 13.00 uur Dorppoldertoure 11 km, start in Schipluiden bij de bushalte in de Dorpsstraat.


Zaterdag 5 april 2008 13.00 uur Berkelsche Zwethroute 7,5 km, start in buurtschap De Zweth bij restaurant Zwetheul aan de Rotterdamseweg Delft. Zaterdag 3 mei 2008 1300 uur Kralingerpadroute 7 km, start bij de NH kerk in De Lier.

Zaterdag 7 juni 2008 1300 uur Aalkeet-Buitenroute, 10 km, start in Maasland, bij busstation Viaduct. De mapjes met wandelkaarten zijn te koop bij de organisatoren.

Cursus boerderijerven

Komend voorjaar wordt de cursus Beheer en gebruik cultuurhistorische boerderijerven in Midden-Delfland voor de vierde keer georganiseerd door de stichting Midden-Delfland is Mensenwerk. Het programma omvat zes cursusavonden en twee excursies op zaterdag. Gekozen is voor de maandagavonden; de eerste cursusavond is op 10 maart, de laatste op 21 april. Het volledige programma vindt u op de site van de vereniging. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden per e-mail: [email protected] of info@middendelflandismensenwerk. nl . Of per post: Keenenburgweg 3, 2636 GK Schipluiden. Wilt u svp uw naam, adres, telefoonnummer, e-mail-adres of faxnummer doorgeven.

25

Uit onze winkel

Speciale uitgaven van de Midden-Delfkrant

Al deze artikelen zijn ook zeer geschikt om cadeau te doen.

Bestellen?

Als u in het bezit wilt komen van een van deze producten, maakt u het bedrag incl. verzendkosten (de prijs tussen de haakjes) over op giro 3928463 t.n.v. MiddenDelfland Vereniging te Maassluis, onder vermelding van ‘aantal en omschrijving publicatie’. Verzeker u ervan dat uw naam en adres staan vermeld. U ontvangt de bestelling dan per post.

Mapjes met 6 handzame wandelkaarten

Boerderijen & Erven

48 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties.

Met beschrijvingen van de bezienswaardigheden no 1, 2 of 3

Prijs € 5,00 (7,00)

Prijs leden per mapje € 4,00 (5,80) / niet leden € 5,00 (6,80)

Fietskaart Cultuur & Historie Prijs € 2,00 (3,00)

Planten & Dieren

52 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties. Prijs € 3,00 (5,00)

Waterkaart Water & Oevers

Water & Waterwegen

52 pagina’s; veel informatie, (kleuren)foto’s en illustraties.

Prijs € 2,50 (3,50) In combinatie met de special ‘Water & Waterwegen’ kost de kaart € 1,50. U kunt de kaart samen met de special bestellen voor € 8,50 inclusief verzendkosten.

Boeken over de streektaal van Delfland door Henk Tetteroo ‘Kreen en Gruizig’ Prijs € 12,00 (14,00)

‘Wonen in Woorden’ Prijs € 14,50 (16,50)

Cultureel erfgoed Midden-Delfland

Inspiratiebron voor beheer en ontwikkeling van het agrarische cultuurlandschap en streekeigen boerenerven. Een uitgave van Midden-Delfland is Mensenwerk en Vockestaert. Prijs € 5,00 (7,25)

Bouwplaat van de authentieke boerderij ‘In ’t Rietveld’ Prijs € 2,00 (3,00)

T-shirts en vlag

T-shirts L en XL geel of groen,

Prijs € 5,00 (7,00)

€ 7,50 (10,10)

Kinder T-shirts maat 128 en 152 wit met opdruk koe of boer € 7,50 (10,10) Vlag Mooi Dichtbij (150 x 225 cm) € 10,00 (14,90)


Set van 6 dubbele wenskaarten

Foto’s van schilderachtige locaties in Midden-Delfland. Prijs € 1,00 (2,80)

26

Verenigingsnieuws Bestuur Bestuurslid Mirjam Warnars heeft haar taken als bestuurslid neergelegd. We hebben begrip voor haar beslissing en danken Mirjam voor haar bijdrage aan de vereniging. We wensen Mirjam succes met haar andere activiteiten met name op het gebied van de streekproducten. De opengekomen plaats willen wij zo snel mogelijk opvullen. Kent u iemand die in aanmerking komt om de vacature op te vullen en ook beschikbaar is, dan zouden wij het prettig vinden als u contact met ons opneemt. Verhuizing Het secretariaat van de vereniging is verhuisd. Op 16 november was het zover. Omdat de verhuurder van onze huidige etage aan de Kasteellaan in Schipluiden zelf wilde uitbreiden zat er voor ons niets anders op dan op zoek te gaan naar een ander onderkomen. Gelukkig hebben we dat snel kunnen vinden boven het kantoor van de Rabobank aan de Keenenburgweg 3, ook in Schipluiden.

Maak de Midden-Delfland Vereniging groter en sterker De Midden-Delfland Vereniging groeit gestaag, maar het draagvlak voor onze activiteiten kan niet groot genoeg zijn. Maak daarom een vriend(in) lid en ontvang zelf een cadeaubon van € 5,- te besteden in onze winkel. Stuur een briefje of e-mail met uw naam, adres en telefoonnummer en dat van het nieuwe lid aan de Midden-Delfland Vereniging, Kasteellaan 3, 2636 HW Schipluiden of aan [email protected].


Markten / braderieën Ook de afgelopen maanden was de vereniging weer op diverse markten present. Zo hadden we een stand op het Nazomerfeest in Maasland, de Culturele markt in Den Hoorn, op het evenement Delft Vers, tijdens de Delflandrace, in de Tuin van de Randstad aan de Zweth en op de Duurzame Dag in Maassluis. Zelf organiseerden we met veel succes een boerenboelhuis op het jongveeterrein bij Hodenpijl. Tijdens al deze bijeenkomsten konden we weer veel informatie verschaffen over het prachtige en waardevolle MiddenDelfland en onze vereniging. Opnieuw bleek dat de MiddenDelfland Vereniging een belangrijke functie vervult. We schreven weer tientallen nieuwe leden in. LOP Het LOP (Landschapsontwikkelingsplan) beoogt een nadere invulling te zijn van de Gebiedsvisie 2025. Zes Midden-Delflandgemeentes, het Hoogheemraadschap en een aantal maatschappelijke organisaties zijn bij het LOP-proces betrokken. De Midden-Delfland Vereniging organiseerde al in juni dit jaar een informatieve bijeenkomst over dit onderwerp. Onlangs besloot de gemeente MiddenDelfland om meer personen en partijen middels LOP-cafés de gelegenheid te geven om mee te praten. Toch hopen wij zeer dat hierna de eerder ingeslagen weg weer wordt voortgezet. O.i. is er al zeer veel kennis bij de betrokken partijen aanwezig die op een wat systematischer manier zou moeten worden gebruikt.

Informatiecentrum Zoals wij eerder lieten weten zou de vereniging graag een informatiecentrum voor het Midden-Delflandgebied realiseren. De speciaal in het leven geroepen werkgroep heeft de doelstellingen van een dergelijk centrum vastgelegd en overlegt met regelmaat over de positie die het centrum in de recreatieve en educatieve sector zou kunnen innemen. Momenteel verrichten wij ook een studie naar de taken die het centrum zal moeten uitvoeren. Veel suggesties zijn ons al toegespeeld. Toch kijken we ook verder om ons heen en zullen we binnenkort een bezoek brengen aan twee aansprekende informatiecentra buiten Midden-Delfland.

Met behulp van een financiële provinciale bijdrage hebben de stichting Op Hodenpijl en de MiddenDelfland Vereniging in samenwerking met de gemeenten uit het gebied op 2 november een workshop georganiseerd over de rol van de poorten in/naar MiddenDelfland. Begin volgend jaar zal door ons nog een afsluitend seminar over de poorten en het bezoekerscentrum worden georganiseerd. Zo hopen we nog meer inspiratie en ideeën op te doen. In de loop van volgend jaar zal dan besloten kunnen worden of en hoe het informatiecentrum gestalte zal kunnen krijgen. Groen Goud! De ontwikkelingsmaatschappij waarover wij in het vorige nummer van deze krant berichtten, zal naar verwachting binnen niet al te lange tijd als stichting van start gaan. Naast de Midden-Delfland Vereniging nemen in deze stichting deel de ondernemersverenigingen van Maasland en Schipluiden/Den Hoorn, LTO Delflands Groen, Stichting Midden-Delfland is Mensenwerk en Vockestaert. Doelstelling is de verrommeling en culturele verarming van MiddenDelfland tegen te gaan door ondernemersinitiatieven die MiddenDelfland een warm hart toedragen, te ondersteunen en samenwerkingsverbanden van ondernemers op dit vlak te stimuleren. De naam voor de stichting hebben we al: Groen Goud. Omdat dit initiatief van ondernemen in een vitaal Midden-Delfland uitstekend past in de doelstellingen van de Gebiedsvisie 2025 en van groot belang kan zijn voor zowel de bescherming als de vitalisering van heel Midden-Delfland, is de Provincie Zuid-Holland middels een gedegen rapport om een financiële bijdrage verzocht. Wanneer hiermee wordt ingestemd zal Groen Goud met verve van start kunnen gaan. Bij aanvang zal zij zich vooral richten op de stimulering van de regionale economie, de bevordering van nieuwe toeristische activiteiten, het organiseren van trainingen en de instandhouding van het cultureel erfgoed van Midden-Delfland. Wordt vervolgd…… ! Maaslandse Dam De gemeente Midden-Delfland heeft een extern bureau (Twynstra Gudde - TG) verzocht te onderzoeken op welke wijze de sanering van het kassenareaal in ons gebied het best gefinancierd kan worden en welke mogelijkheden de

27

Maaslandse Dam in dit kader biedt. Twynstra Gudde heeft als onderdeel van zijn werkzaamheden gesprekken gevoerd met de Provincie ZuidHolland, het Stadsgewest Haaglanden, de Dienst landelijk gebied (DLG), vertegenwoordigers van de gemeente Midden-Delfland en met de Midden-Delfland Vereniging. Uit de verslaglegging lijkt het erop dat de opdracht voor TG niet zozeer was om te onderzoeken hoe de financiering gerealiseerd kan worden maar eerder hoeveel woningen op de Maaslandse Dam gebouwd moeten worden om de sanering te kunnen financieren. Wij menen dat dit een volstrekt verkeerd uitgangspunt is. De MiddenDelfland Vereniging is tegen substantiële woningbouw in MiddenDelfland en het is maar de vraag of beperkte woningbouw voldoende gelden kan opleveren voor de kassensanering. Het verheugt ons dan ook dat vanuit de Provincie ZuidHolland en Haaglanden steun voor onze mening bestaat. Een speciale werkgroep van de vereniging werkt al enige tijd aan een geheel andere opzet dan het bouwen van woningen op de Maaslandse Dam. Ons uitgangspunt hierbij is niets anders dan de kerngedachte van de Gebiedsvisie: ‘Open en groen houden van het Midden-Delfland’. Wij gaan niet uit van woningbouw maar baseren ons op kansen in de recreatieve, de educatieve en de zorgsector. Vanzelfsprekend vinden ook wij dat onze plannen financieel haalbaar moeten zijn en voldoende opbrengsten dienen te genereren om de kassensanering te kunnen financieren en zo woningbouw op de Maaslandse Dam overbodig te maken. Overigens worden wij hierover steeds optimistischer. In de komende maanden organiseren wij voor een aantal deskundigen en (politiek) betrokkenen een bijeenkomst om onze plannen en ideeën te toetsen en verder uit te werken. Wij nemen ons voor om daarna een eerste aanzet te doen een breed draagvlak voor onze plannen te krijgen, onder bestuurders én burgers. Heeft u ook suggesties voor de inrichting van de Maaslandse Dam? Laat het ons weten !

Vrijwilligersavond Op 9 november jl. werd voor de vrijwilligers van de vereniging als dank voor hun inzet een speciaal avondje belegd. Het werd heel gezellig en we zullen het volgend jaar zeker herhalen. Bestuurslid Hanneke Blokdijk gaf een interessante en vooral ook komische presentatie over haar werkzaamheden

Bestuur Midden-Delfland Vereniging Govert van Oord, voorzitter Telefoon (015) 380 81 45 Kees van der Sar, penningmeester Telefoon/fax (010) 591 90 93 Hanneke Blokdijk E-mail [email protected] Wil Boonstra Telefoon (010) 474 76 86

Dirk Post Telefoon (015) 380 83 25

Website www.middendelflandvereniging.nl

Knot mee op 5 januari Werkgroep Wolf nodigt u uit op 5 januari van 9 tot 13 uur een keer mee te knotten in de directe omgeving van Schipluiden. Aanmelden graag uiterlijk 30 december bij Bert de Jong (015) 380 94 02 of [email protected]. Lees meer over deze knotploeg op pagina 4 van deze krant.


Werkgroep Ruimtelijke Ontwikkeling Midden-Delfland p/a Dirk Post Telefoon (015) 380 83 25 Werkgroep Historie en Landschap Midden-Delfland p/a Frits van Ooststroom Trekkade 20, 3137 KD Vlaardingen Telefoon (010) 474 25 98

Arie van der Kooij Telefoon (010) 880 40 73

als dierenarts in Midden-Delfland. Voorzitter Govert van Oord meldde een forse groei in het ledenaantal tot ruim 1750, amper één jaar na het registeren van het 1500ste lid. Voor volgend jaar streven we naar 2008(!) leden. En dat moet lukken. Geeft u het 2008e lid aan? Dan wacht er een mooie prijs op u. (AvdK)

Midden-Delfland Vereniging Secretariaat: Keenenburgweg 3 2636 GK Schipluiden Telefoon 06 42 10 54 07 (overdag) [email protected] Postbank 3928463 (Midden-Delfland Vereniging te Hoek van Holland) Verenigingenregister Haaglanden V 397143

Werkgroep Paden Midden-Delfland p/a Hein van Bohemen Holierhoek 36, 2636 EK Schipluiden Telefoon (015) 380 99 40

Contributie 2008 Geacht lid, Evenals vorig jaar verzoek ik u de contributie voor 2008 (minimaal €15,-) voor 31 januari 2008 te voldoen op giro 3928463 t.n.v. Midden-Delfland Vereniging, Maassluis onder vermelding van contributie 2008, uw lidnummer en uw postcode en huisnummer. Uw lidnummer is te vinden op het etiket van de Midden-Delfkrant-envelop, het nummer is onder de 3000. Afgelopen jaar heeft ca. 35% van de leden gehoor gegeven aan dit verzoek, wat veel werk en port scheelde. Hebt u eind januari nog niet betaald, dan ontvangt u begin februari gewoon een contributienota. Bij voorbaat hartelijk dank, C.J. van der Sar Penningmeester Midden-Delfland Vereniging

28

Rijkdom

Toen Jan Wolkers op Texel ging wonen en voor de eerste keer zijn nieuwe bezit verkende, riep hij: ‘Karina, we zijn rijk, we hebben vliegenzwammen en kluifjeszwammen in de tuin!’ Jan Wolkers wist het 26 jaar geleden al: de echte rijkdom komt van de natuur – niet van miljoenenbonussen.

Het ministerie van LNV heeft vorig jaar een brochure laten maken: ‘Natuur en landschap op waarde geschat’. Daarin staat dat overheden en private partijen jaarlijks ongeveer een miljard euro aan natuur en landschap uitgeven, iets meer dan 60 euro per Nederlander, maar dat de baten een veelvoud daarvan bedragen. Sommige baten kunnen vrij gemakkelijk gemeten worden. Voorbeeld: een huis dat meer waard is omdat het vlakbij een natuurgebied ligt. Andere zijn niet zo gemakkelijk in geld uit te drukken: de weldadigheid van de natuur, de ruimtelijkheid van het landschap, de rijkdom van Jan Wolkers. Het bijzondere is dat de meeste baten gratis zijn, althans voor wie ze wil zien, maar dat ze tegelijkertijd schaarser en schaarser worden. Het is een beetje als met water. Op school leerden we dat water heel goedkoop is, terwijl we niet zonder kunnen. Maar diamanten, zonder welke je een heel gelukkig leven kunt leiden, zijn juist heel duur.

De fiets kwam van een onderduikadres uit WOII. Foto Paul Meuldijk.

Drinkwater kun je nog maken, maar voor de schaarse natuur in een dichtbevolkt land als Nederland geldt inmiddels een heel ander verhaal. Met alle miljarden die we hebben kunnen we de meeste natuurwaarden die verloren zijn gegaan, niet meer terugkopen. Dat is de echte paradox van onze materiële welvaart. We kunnen alles kopen, maar het landschap zoals dat een halve eeuw geleden nog bestond, is voorgoed verloren gegaan. Daarom is MiddenDelfland zo’n kostbaar bezit en vele malen meer waard dan 60 euro per man per jaar.

Jaap van Duijn

Jaap van Duijn is oud-topman van Robeco. Hij is opgegroeid in het Westland en woont al een kwart eeuw aan de rand van MiddenDelfland.


Boerenboelhuis op Jongveeterrein

Een van de bijzondere activiteiten die de jarige Midden-Delfland Vereniging op haar verlanglijstje had gezet, was het boerenboelhuis. Dat is een min of meer traditionele veiling van attributen uit het vroegere boerenbedrijf, aangevuld met spullen uit grootmoeders tijd. Vroeger vond zoiets plaats bij de verkoop of het faillissement van een boerderij, als gereedschap, vee, wagens en inboedel onder de hamer gingen. Schipluiden kende jarenlang een boelhuis in de Zouteveensepolder; een lokaal team bracht de kavels bij elkaar, een veilingmeester annex stand-in-comedian hanteerde de veilinghamer en de opbrengst was bestemd voor een lokaal goed doel. Maar aan die traditie was een eind gekomen. De Midden-Delfland Vereniging vond een aantal vrijwilligers die opnieuw een boelhuis wilden organiseren. Op Monumentendag, zaterdag 8 september, was het zover. Plaats van handeling was het zelf ook al weer klassieke Jongveedagterrein: de naam voor het weitje naast de buitenplaats Hodenpijl, dat nu door de aanleg van de A4 en de uitbreiding van het golfterrein zijn natuurlijke achterland heeft verloren. Tot veeziekten er in de jaren

negentig een eind aan maakten, werd hier de jaarlijkse jongveedag gehouden, een lokale feestelijke veekeuring. Ruim honderd (niet-levende) kavels werden op deze zonnige zaterdag voor publieke bezichtiging uitgestald. Kramen met koffie, koeken en andere versnaperingen completeerden het geheel. Veilingmeester Jan Kroes jaste de kavels er in een hoog tempo doorheen. In anderhalf uur tijd was een groot aantal bezoekers de gelukkige eigenaar geworden van een nieuwe aanwinst: van een paardestrontzak, een uit een onderduikadres uit WO II opgedoken fiets, een melkkoelder, een achterschamel (wie weet wat dat is?), een boerenwagen, tot een koperen rijtuigstoof. Altijd weer leuk om te zien, hoe mensen verleid worden tot het aanschaffen van nutteloze of zelfs onbruikbare spullen, maar wel spullen met een verhaal. De uiteindelijke opbrengst was, na aftrek van de kosten en uitbetaling aan de aanbieders, zo’n duizend euro. Dit bedrag zal de MiddenDelfland Vereniging besteden aan het beter toegankelijk maken van het gebied voor mindervaliden. Hiervoor kunnen nog suggesties worden ingediend bij de vereniging.

PO

eenendertigste jaargang nr. 4, december 2007

Recommend Documents