Een zero-emission Utrecht CS

PROJECT

Een ‘zero-emission’ Utrecht CS Informatie voor de leerlingen

Inhoud 1 2 3 4 5 A B C D [1]

De opdracht Het beroep De organisatie Begeleiding Beoordeling en evaluatie Plan van Aanpak Persoonlijk verslag Evaluatie van mezelf Evaluatie van een ander teamlid

PROJECT Een ‘zero-emission’ Utrecht CS

© [Technasium] mei 2008

Geachte docent, Voor u ligt de door Movares en het Gerrit Rietveld College ontwikkelde les over een “zero-emission” Utrecht Centraal Station. Dit projectboekje is speciaal voor de leerlingen geschreven. De leerling functioneert in dit project als opdrachtnemer en krijgt hierbij de rol van energietechnicus bij Movares. Een dergelijk project beginnen wij eventueel met een introductiecollege over de rol van energietechnicus bij een bedrijf als Movares. Halverwege het project gaan we een keer kijken naar de tussentijdse presentaties van de leerlingen om ze te helpen binnen de ingeslagen richtingen. Uiteindelijk presenteren de vier tot zes beste groepjes van de deelnemende klassen hun oplossingen in het bedrijfsrestaurant van Movares. Na een spannende finale, juryberaad en prijsuitreiking is het project ten einde.

Samen met de leerlingen en docenten ervaren wij dit project als een maatschappelijk relevant en stimulerend project. De leerlingen ontdekken wat het vak energietechniek inhoudt en maken kennis met tal van duurzame technologieën. Mocht u over dit project of over onze samenwerking nog vragen hebben, dan kunt u contact opnemen met: Anne-Jan van Hulst, projectleider Jet-Net bij Movares: [email protected] / 030-265 4789

Veel leesplezier en met vriendelijke groet, Anne-Jan van Hulst MSc Movares

[2]



1

DE OPDRACHT Een ‘zero-emission’ Utrecht CS Waar je werkt Je bent energietechnicus in dienst van Movares. Als er onderzoek moet worden gedaan op het gebied van energievraagstukken word jij ingeschakeld. Movares is een advies- en ingenieursbureau dat veel werk doet voor de spoorwegen. De deskundigen van Movares ontwerpen, onderzoeken en adviseren. Movares houdt zich bezig met mobiliteit en infrastructuur. Twee voorbeelden van projecten waaraan ze meewerken zijn de Hogesnelheidslijn-Zuid en de Betuweroute. Movares en energie Nederland heeft een van de drukste spoorwegnetten van de wereld. En de groei is er nog lang niet uit. Dat betekent dat er nu al veel energie wordt verbruikt op en rond het spoor en dat dat in de toekomst alleen maar zal toenemen. Met de wereldwijde roep om een schoner milieu en de stijgende kosten van bijvoorbeeld olie is het de uitdaging voor Movares om op zoek te gaan naar zowel energiebesparende ideeën als bronnen voor “groene” energie.

Situatie ProRail is het bedrijf dat verantwoordelijk is voor alles wat met het spoor te maken heeft, zoals bijvoorbeeld seinen, bovenleidingen, enzovoorts. ProRail moet ook zorgen voor nieuwbouw van het spoor. Daarom bouwen ze stations, viaducten, geluidsschermen, bruggen en spoorverdubbelingen. Wat is er aan de hand? Utrecht CS moet worden verbouwd. ProRail wil dat het station ‘Zero-emission’ wordt. Dus totaal geen uitstoot van CO2. Dit moet decentraal, wat betekent dat het station niet afhankelijk is van een stroomleverancier maar zelf duurzame stroom opwekt in/op/om het station. Movares wil de opdracht graag doen en moet dus een zo goed mogelijk plan indienen bij ProRail. Daar ga jij hen bij helpen.

De opdrachtgever ProRail vraagt een advies aan Movares. Dit advies zullen zij gebruiken bij de uiteindelijke plannen voor Utrecht CS. Jouw team werkt in opdracht van de heer Herke Stuit van Movares, hij is adviseur bij de afdeling innovatie. Deze afdeling wil meegaan in de trend “duurzaam bouwen” om een bijdrage te leveren aan het tegengaan van het broeikaseffect.

De opdracht Verzin een vernieuwende oplossing voor de stroomvoorziening in Utrecht CS. Het onderzoek moet leiden tot een adviesrapport en een visuele voorstelling van jullie oplossing. In het adviesrapport staat beschreven waar er op Utrecht CS bezuinigd kan worden en met de visualisatie wordt duidelijk hoe jullie de benodigde energie opwekken. Jullie presenteren het adviesrapport samen met de oplossing aan meneer Stuit van Movares.

[3]



De opdrachtgever ProRail wil dat een aantal zaken in het advies meegenomen wordt: 1

Een onderzoek naar duurzame energiebronnen Energie van windmolens en uit zonnecellen is bekend bij veel mensen, maar op welke manier kan je nog meer energie opwekken zonder te vervuilen? ProRail wil in het adviesrapport een goed overzicht van bestaande alternatieve energiebronnen. Zoek naar voorbeelden van gebouwen of systemen waarbij gebruik wordt gemaakt van duurzame energieopwekking.

Een nieuw wisselverwarmingssysteem Wissels berijdbaar houden op een betrouwbare en betaalbare manier, ook onder extreme omstandigheden. Dit systeem maakt gebruik van een volop beschikbare natuurlijke energiebron: aardwarmte. Het gebruik van de milieuvriendelijke bodemwarmte reduceert de C02-uitstoot tot vrijwel nihil. Zie www.icesolution.nl

2

Wat zijn je ideeën? ProRail wil weten welke duurzame energiebronnen jij wil gebruiken en dat je bekijkt of je die in/op/om het station kan toepassen. Als je bijvoorbeeld 20 windmolens nodig hebt om aan de vraag te voldoen, heb je dan wel ruimte om die te plaatsen? Denk bij mogelijkheden juist aan innovatieve dingen! Kan jij iets nieuws bedenken om energie op te wekken? Natuurlijk moet de essentiële functies van het station blijven bestaan.

3

Levert jouw oplossing voldoende energie? ProRail wil een onderzoek naar de bestaande situatie. Wat voor energieverbruikers zijn er op Utrecht CS en waar zou er bezuinigd kunnen worden? De resultaten van dit energieonderzoek worden opgenomen in jullie adviesrapport. Denk bij het zoeken aan begrippen als “duurzaamheid”, “CO2-balans”, “energiezuinig”, etc. NB. Het gaat dus niet om de stroom die de treinen nodig hebben, maar puur om het station zelf. Als je weet wat voor energieverbruikers er zijn dan is de volgende stap om te bepalen wat hun totale verbruik is. Daarmee bepaal je hoeveel energie de alternatieve energiebronnen moeten leveren. Movares en andere ingenieurbureaus werken met standaarden. Zo weten ze bijvoorbeeld wat een kantoorpand per m2 gemiddeld verbruikt. Je kan zelf op zoek naar deze standaarden of gebruik maken van de helpdesk (zie hoofdstuk 4). Beschrijf in je adviesrapport hoe jouw oplossing aan de energievraag voldoet.

4

Maak oplossing visueel Maak een visuele voorstelling van de oplossing die jullie adviseren.

Afronding Als afronding geef je een presentatie aan meneer Stuit van Movares. Breng goed naar voren wat je onderzocht hebt en wat de sterke punten zijn van jullie oplossing. Hij is vooral ook benieuwd naar energiebronnen die je bewust niet wil toepassen. Omdat hij werkt voor de afdeling innovatie zullen nieuwe ideeën zorgen voor een hoge waardering!

[4]



2

HET BEROEP Energietechnicus Heb jij nog een beetje energie(verbruik)? Je gebruikt de hele dag door energie. Niet alleen zelf doordat je beweegt, maar ook elektriciteit. Denk maar aan de lampen boven je hoofd of de batterij in je mobiel of MP3-speler.

Het beroep

Energietechniek gaat over het opwekken, vervoeren en toepassen van energie; van hoogspanningsleiding tot stopcontact en alles er tussenin. Als er plannen voor een nieuw gebouw worden gemaakt zal jij worden ingehuurd om te bedenken hoe de energievoorziening geregeld moet worden. Je weet ook wat er leeft in de politiek. En dat is niet alleen weten welke nieuwe wetten er aangenomen worden, maar ook probeer te voorspellen wat men over 5 jaar wil.

Werkzaamheden o o

o o

o

Je geeft advies bij bouwprojecten welke energiesysteem gebruikt moet worden. Vernieuwing is belangrijk in je vak. Als een bestaand systeem goedkoop is in de aanschaf, maar duur in gebruik dan zal jij adviseren om een nieuw systeem te gebruiken dat uiteindelijk goedkoper is. Je hebt veel contact met andere mensen. Opdrachtgevers, andere adviseurs en technici die in het project werken, de architect, etc. Om een goed advies te geven moet je natuurlijk goed op de hoogte zijn van alle systemen die er bestaan. Dat betekent vakliteratuur bijhouden, (internationale) congressen bezoeken, etc. Als je een innovatief idee hebt dan zal je dat bespreken met mensen die ervaring hebben op dat gebied. Wil je bijvoorbeeld iets doen met aardwarmte maar weet je niet hoe je dat technisch moet uitvoeren, dan zal je mensen of bedrijven zoeken die dat wel weten.

De opleiding Echt een opleiding voor Energietechnicus bestaat niet. Wel een bekende opleiding is elektrotechniek. De opleiding elektrotechniek kent drie hoofdstromen. Energietechniek is er daar een van. Daar houd je je bezig met de opwekking, distributie en gebruik van energie. Het vakgebied van een elektrotechnicus is veelzijdiger geworden. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor transport, opslag en opwekking van elektriciteit. Het liefst op een veilige en milieuvriendelijke manier, zoals met windmolens. De opleidingen elektrotechniek maken allemaal gebruik van een of andere vorm van projectonderwijs. In groepjes werk je aan problemen uit de latere beroepspraktijk. Natuurlijk is bij HBO elektrotechniek enige aanleg voor de exacte vakken gewenst. Met een HAVOof VWO-profiel Natuur & Gezondheid (NG) of Natuur & Techniek (NT) kun je direct aan de studie beginnen. VWO’ers met een ander profiel kunnen ook aan deze studie beginnen, als ze wiskunde en natuurkunde hebben gevolgd. o o

o

[5]

De opleiding Elektrotechniek/Energietechniek is te volgen op veel hogescholen in Nederland. Zie www.keuzegids.org/download/voorbeeldartikel.pdf In onze regio zijn er op de universiteit van Utrecht verschillende opleidingen die zich bezighouden met energievraagstukken. Zoals Milieunatuurwetenschappen, Natuurwetenschap en Innovatiemanagement en ook de studies Natuur- en scheikunde. De technische universiteiten in Nederland (Twente, Delft en Eindhoven) houden zich uiteraard meer bezig met de technische kant van energie. Denk maar aan de wedstrijden voor de snelste elektrische auto’s. www.solpower.nl



Beroepsprofiel energietechnicus, onderzoeken Competentie

Belang voor de functie nauwelijks behoorlijk 1

2

erg

speciaal 3

4

Individueel werken zelfreflectie

X

vragen stellen

!

kritisch over onderzoeksresultaten

!

werken zonder eindpunt

X

ambitie en interesse uitstralen

X

Kennisgerichtheid gebruiken basiskennis & specifieke kennis

X

analyseren van gegevens

!

hoofd- en bijzaken onderscheiden

!

de lat hoog leggen

X

positioneren van het eigen onderzoek

X

Procesgericht werken vooruit denken

X

communiceren

X

openstaan voor nieuwe informatie

X

presenteren

X

onderzoek documenteren

X

Doorzettingsvermogen discipline

[6]

X

omgaan met kritiek

X

eigen ongelijk erkennen

X

omgaan met mislukkingen

X

kalm blijven

X



3

DE ORGANISATIE Groepsindeling Tijdens het eerste dagdeel van dit project worden er teams samengesteld. In een goed team werken mensen samen met verschillende kwaliteiten. Lees de informatie over het beroep en het beroepsprofiel in de handleiding. Schrijf daarna hieronder drie kwaliteiten van jezelf op die goed van pas komen bij deze opdracht en dit beroep. Kwaliteit 1: _____________________________________________________________________ Kwaliteit 2: _____________________________________________________________________ Kwaliteit 3: _____________________________________________________________________ Iedereen heeft zwaktes. Daaraan kan je werken. Geef hieronder aan wat voor jou een leerpunt is. Zwakte:

_____________________________________________________________________

Rooster

Week 1

Dagdeel 1

Dagdeel 2

Introductie van de opdracht.

Excursie naar Utrecht CS

Indelen groepjes.

Week 2

Week 3

Plan van aanpak. Groen licht door de docent.

Persoonlijk verslag

Maken plan van aanpak week 2. Groen licht door de docent.

Uitvoeren plan van aanpak week 2.


Persoonlijk verslag.





Ergens halverwege zal dhr. Stuit een bezoek brengen aan de klas en moet elk groepje een korte presentatie geven over wat ze op dat moment hebben. Week 4


Gesprek docent met elke groep.






Verslaglegging in je logboek.

Week 6

Afronden opdracht + voorbereiden presentatie.

Afronden opdracht + voorbereiden presentatie Doormailen definitief verslag naar dhr. Stuit zodat hij het alvast kan doorlezen.

Week 7

Presentaties en productbeoordeling.

Procesbeoordeling en evaluatie.

Week 5

[7]



Materiaalvoorziening Internet De volgende sites hebben wij gebruikt voor deze opdracht: www.cbs.nl www.movares.nl www.prorail.nl www.solpower.nl www.ns.nl Æ Nederland Æ Reisinformatie Æ Stationsinformatie www.wnf.nl Æ Over het WWF Æ Natuurbescherming Æ Werkterreinen Æ Klimaatverandering Æ Wat doet het WWF Æ Energiezuinig bouwen

Overige info Er zal veel informatie beschikbaar zijn op internet over het onderwerp energie en de besparing ervan. Denk ook aan boeken of brochures die je zou kunnen raadplegen en bedrijven die je kan bellen of mailen.

Knutselmateriaal Als je voor je visuele voorstelling van je oplossing gebruik wilt maken van bepaalde materialen, overleg dat dan met je docent. Hij weet wat er voor materialen beschikbaar zijn en kan anders eventueel zorgen dat het wordt aangeschaft. Denk dus minimaal een week vooruit!

Eigen materiaal Het is handig om per groepje een digitale camera te hebben. En zelf zorg je natuurlijk voor een goed gevulde etui.

[8]



4

BEGELEIDING Begeleidende docenten De docenten die dit project begeleiden zijn: • Ester Ernst, docent Biologie • Sybren de Jong, docent Natuurkunde • Fred Pruis, docent Biologie

Helpdesk Je hebt de mogelijkheid om vragen te stellen aan een echte energietechnicus. Stel deze vraag eerst aan je eigen docent. Als hij toestemming geeft stuur je een email aan de Technator ([email protected]) . Hij zal dan beoordelen welke vragen doorgestuurd worden aan de deskundige bij Movares. Deze deskundige zal één keer per week de vragen van alle klassen beantwoorden. Het duurt dus minimaal een week voordat je antwoord hebt.

Plan van aanpak en groen licht Aan het begin van elke week maak je met je team een plan van aanpak (zie het formulier Plan van Aanpak achterin deze handleiding). Daarin schrijf je op wat je deze week gaat doen en hoe jullie team de taken verdeeld. De begeleidende docent moet groen licht geven. Dat betekent dat er een handtekening onder het plan van aanpak wordt gezet. Pas dan mogen jullie met het werk aan de slag.

Persoonlijk verslag Iedereen maakt elke week een persoonlijk verslag. Je beschrijft hoe het werk verlopen is en wat jouw bijdrage is geweest. Meld waar je tevreden over bent, maar noem zeker ook zaken die je wilt verbeteren. Doe dit steeds aan het eind van de week. Je verzamelt op deze manier gegevens die je later kunt gebruiken voor de procesbeoordeling en de evaluatie. De docent kan op elk moment je persoonlijke verslagen opvragen zodat hij kan zien of het bijgewerkt is en om te zien wat er in staat. Zorg dat je ze tijdens het project steeds bij je hebt.

Ruzie of vastlopen Als het team vastloopt of ruzie krijgt, blijf er dan niet mee rondlopen. Verberg het niet voor de docenten, daar verlies je een heleboel tijd mee. Stap op tijd op de docent af en maak een afspraak om over de problemen te praten. De docent kan je helpen om weer op het goede spoor te komen.

Vakdocenten Het kan gebeuren dat je iets wilt weten dat de begeleidende docent(en) jullie niet kunnen leren, maar wel een bepaalde vakdocent. De docent tekenen kan jullie bijvoorbeeld uitleggen hoe je driedimensionaal kunt tekenen, of een docent die goed is met computers kan je helpen met een Powerpointpresentatie. Alle docenten zijn op de hoogte van het project. Als je hulp nodig hebt van een bepaalde vakdocent vraag dan in de les of de docent er een paar minuten aandacht aan wil besteden. Vragen staat altijd vrij.

[9]



5

BEOORDELING EN EVALUATIE Productbeoordeling (de punten voor dit onderdeel krijg je als team) Onderdeel

Maximaal te behalen punten

Behaalde punten

1 Adviesrapport en visuele voorstelling oplossing

25 punten

punten

2 Eindpresentatie

25 punten

punten

50 punten

punten

Totaal

Procesbeoordeling (de punten voor dit onderdeel krijg je individueel) Onderdeel

Maximaal te behalen punten

Behaalde punten

1

Procesgericht werken Hoe zorg jij ervoor dat de groep goed kan samenwerken?

20 punten

punten

2

Aandeel bij beslissingen Wie brengt de meeste ideeën in? Wie stelt de beste vragen daarover?

10 punten

punten

3

Taakvervulling Hoe efficiënt ga je met je tijd om?

10 punten

punten

4

Afspraken maken en nakomen Wat is je aandeel bij het maken van het PvA en doe je wat is afgesproken?

10 punten

punten

Totaal

50 punten

punten

Evaluatie (hier krijg je geen punten voor, maar het is een verplicht onderdeel) Onderstaande vaardigheden worden door een energietechnicus het belangrijkst gevonden voor het uitoefenen van hun beroep. Daarom zijn dit de vaardigheden waar je naar kijkt bij het evalueren. Hoe goed kun jij dit? Hoe graag doe jij dit? Waar zou je beter in kunnen en willen worden? Vragen stellen Kan je interessante vragen bedenken over het onderwerp waarmee je aan het werk gaat? Kan je vragen stellen die zorgen dat je de informatie krijgt die je nodig hebt? Kritisch over onderzoeksresultaten Weet je zeker dat de informatie die je van internet haalt klopt? Ben je niet te snel tevreden met je resultaten? Analyseren van gegevens Weet je het verschil tussen bijvoorbeeld kWh en megawatt? Begrijp je alle technische termen? Hoofd- en bijzaken onderscheiden Weet je wanneer details juist wel belangrijk zijn en wanneer niet? Hou je de hoofdopdracht steeds goed voor ogen?

[10]



A

PLAN VAN AANPAK Teamleden:

___________________________________________________________

Begeleider:

___________________________________________________________

Week van het jaar: Naam van het project:

Projectweek:________________________ Een ‘zero-emission’ Utrecht CS In te vullen

Onderdeel Aan welk onderdeel of onderdelen gaan jullie deze week werken? Vragen Welke vragen heeft de opdrachtgever bij dit onderdeel?

Taakverdeling Hoe verdelen jullie de werkzaamheden? En hoeveel tijd kost elk? NB. Mail tijdig je docent welk materiaal je nodig hebt!

Afspraken Welke afspraken maken jullie over: A wanneer jullie overleggen B wanneer iets af moet zijn

Tijd

A B

Resultaten Wat willen jullie af hebben aan het eind van de week?

Groen licht door de docent: ___________________________________________ (handtekening)

[11]



B

PERSOONLIJK VERSLAG Naam:

___________________________________________________________

Begeleider:

___________________________________________________________

Week van het jaar: Naam van het project:

Projectweek:________________________ Een ‘zero-emission’ Utrecht CS

Wat heb ik deze week gedaan? Kijk naar jouw taken in jet PvA.

Hoe heb ik deze week gewerkt? Waar ben je tevreden over? Wat kan je verbeteren?

Schrijf iets over minimaal twee punten uit de procesbeoordeling:

Schrijf iets over minimaal twee punten uit het beroepsprofiel:

[12]



C

EVALUATIE VAN MEZELF Project

Paraaf docent

Projectnaam

Een ‘zero-emission’ Utrecht CS

Beroep

Energietechnicus

Klas Naam

Lijkt het beroep mij iets? Ja /nee, omdat

Onderdeel

Hoe goed was ik hierin? Slecht

Niet zo goed

Best goed

Heel goed

Vragen stellen Kritisch over onderzoeksresultaten Analyseren van gegevens Hoofd- en bijzaken onderscheiden Ruimte voor een opmerking:

Onderdeel

Wat vinden anderen van mij? Slecht

Niet zo goed

Best goed

Heel goed

Vragen stellen Kritisch over onderzoeksresultaten Analyseren van gegevens Hoofd- en bijzaken onderscheiden Als ik kijk naar het proces, wat zijn dan mijn goede voornemens bij een volgend project? 1

2

3

[13]



D

EVALUATIE VAN EEN ANDER TEAMLID Let op! Dit doe je voor jezelf zonder dat de ander meekijkt! Project Projectnaam

Een ‘zero-emission’ Utrecht CS

Klas Mijn naam Naam teamlid

Onderdeel

Hoe goed was hij/zij hierin? Slecht

Niet zo goed

Best goed

Heel goed

Vragen stellen Kritisch over onderzoeksresultaten Analyseren van gegevens Hoofd- en bijzaken onderscheiden Ruimte voor een opmerking:

[14]



Een zero-emission Utrecht CS

Recommend Documents