Bijeenkomst MKB Noord op woensdag 21 januari, ter gelegenheid van het afscheid van voorzitter Riek Siertsema. CdK J. Tichelaar is ‘key note speaker’,
Dames en heren, Een zaal vol ondernemers. MKB’ers. De ruggengraat van de economie, zeker hier in Noord-Nederland. Ik kom er zo op. Eerst wil ik naar de aanleiding voor deze bijeenkomst. En ik wil net als de voorgaande spreker (Michael van Straalen, en in zijn openingswoord waarschijnlijk ook Lambert Zwiers) iets zeggen over Riek Siertsema: Zij is een bestuurder die betrokken is bij het wel en wee van ondernemers. Want zelf is ze ook uit ondernemershout gesneden. Naast het runnen van haar gezin en het voorzitterschap van MKB-Noord, heeft ze een eigen adviesbureau en is ze actief in allerlei projecten en netwerken. Dan moet je wel een mens zijn van een bepaald type. En dat klopt: Riek is enthousiast, vrolijk en energiek. Hard werken, daar houdt ze van. Altijd vroeg op en ’s avonds laat naar bed. Dat was al zo bij de padvinders. Als de Sint Vitusgroep uit Winschoten ging kamperen, dan was Riek als eerste op de bestemming. Ze had in haar eentje de grote tent al opgezet, terwijl de anderen nog onderweg waren. En ‘s avonds de laatste bij het kampvuur. Ik zie haar kijken: ,,Hoe weet hij dat nou?”
Riek Siertsema is iemand die voor haar plezier met vriendinnen een breicursus volgt, maar die daarna zelf een wolwinkel begint. Ik maak me even schuldig aan sluikreclame: Knitted knots in Rolde; ‘breien en meer’. Uw vertrekkende voorzitter heeft ook een Rol gespeeld in het samengaan van VNO/NCW en MKB-Noord. Samen sterker, op de bres voor ondernemend Noord-Nederland. Maar ik waarschuw jullie wel even: pas op dat je niet wordt overvleugeld. Ik reken er op dat we op het volgende ondernemersgala een spreker hebben uit de rijen van het MKB! Jouw opvolger Riek, mag daar voor zorgen… Dames en heren, In Noord-Nederland, waar de economie toch al ijl is, heeft de economische malaise diepe sporen getrokken. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldde in december dat Drenthe voor het tweede achtereenvolgende jaar meetbaar het zwaarst heeft geleden onder de economische malaise. En dan kampen delen van Friesland, Groningen en Drenthe ook nog met krimp. Vergrijzing en tegelijk ontgroening; goed geschoolde jongeren trekken in toenemend tempo weg. Landelijk is er inmiddels weer sprake van economische groei. Bovendien trekt de huizenmarkt aan, en neemt voor het eerst in jaren de koopkracht toe. (licht sarkastisch:) 0,5 procent: gefeliciteerd. Fantastisch.
Dus we zijn de crisis voorbij? Ik gun het ons graag. Maar mijn persoonlijke opvatting is dat het nooit weer net zo wordt als voor 2009. Ieder jaar forse groei van de welvaart? Dat gaat niet meer gebeuren. Stel u daar maar op in. Het wordt misschien wel íets beter, maar het wordt vooral anders. De wereld verandert in ijltempo en wij moeten mee. U moet mee. Ik ben het dus eens met wat uw vertrekkende voorzitter zaterdag zei in het Dagblad van het Noorden: ,,Bedrijven die de crisis hebben overleefd en die zich aanpassen aan de tijd, die kunnen gelouterd verder.’’ Op de Horecava hebben ze dat ook begrepen. De branche is weer optimistisch. Voor het eerst, na vijf schrale jaren groeide in 2014 de totale omzet - met 4,6 procent. Maar let op: die groei werd volledig behaald door de helft van de bedrijven. De andere helft, vooral de klassieke cafés, restaurants en discotheken, blijft worstelen. En kan amper het hoofd boven water houden. Ondernemers die hun bakens verzetten, die doen het goed. Kijk maar naar de Chinezen. Zij kregen door dat het publiek genoeg had van babi pangang en fu yong hai. Dus de Chinees ging wokken. En hij bedacht nieuwe arrangementen met leuke kleine gerechtjes en vingervoedsel. Díe restaurants zitten weer vol. Niet voor niets barst de horecabeurs juist in dit ‘omslagjaar’ van de noviteiten: zelfschuimende bierglazen, composteerbare koffiecupjes, frituren zonder vet, gerechten met zeewier, sprinkhanen en meelwormen. Smakelijk…
Dames en heren, Ik zei het al: het MKB is de ruggengraat, de motor van de economie. Zeker hier in het Noorden. In mijn eigen provincie Drenthe is meer dan 95 procent van het bedrijfsleven midden en klein. Vooral klein, want van de 41.000 bedrijven in mijn provincie telt het merendeel tussen de 5 en 10 werknemers. Ook voor u is voortdurend en snel innoveren meer dan ooit van levensbelang. Ik sluit hiermee ook aan bij wat econoom en voormalig staatssecretaris Willem Vermeend onlangs zei op een symposium in Leeuwarden: ,,We staan aan de vooravond van een vierde industriële revolutie: op het gebied van ICT. Voor bedrijven is het aan zaak van aanhaken of afhaken. Ondernemers die denken: het zal mijn tijd wel duren, die kunnen het schudden.’’ In mijn nieuwjaarstoespraak heb ik gezegd dat Drenthe weer hunebedbouwers nodig heeft. Welnu, die zijn er: Zo maakt de chemische industrie rond Emmen tegenwoordig groene producten: -de eerste beweegbare klapbrug van biocomposiet, ter wereld -walbeschoeiing van biocomposiet -afbreekbare pluizen voor fabricage van visnetten -100 procent afbreekbare plastic flesen -kunststof fietsen -supervezels, voor kogelvrije vesten Allemaal geweldige innovaties.
En terwijl winkeliers zuchten onder de concurrentie van Marktplaats, Bol.Com en Zalando, pakken ook hier in de regio steeds meer internetondernemers hun kans: In Assen zit bijvoorbeeld de verzamel- en veilingsite Catawiki. Het begon als digitale catalogus voor verzamelaars van stripboeken. Inmiddels bieden ze online veilingen voor boeken, sieraden, munten, spelletjes, platen, cd’s, modeltreinen-, auto’s en noem maar op. Drie miljoen bezoekers per maand, een omzet van 10 miljoen euro, zeventig werknemers in dienst en de verwachting dat het komend jaar in omvang zal verdubbelen! De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat de hoogte van de investeringen in innovatie in Noord-Nederland nog steeds achter ligt bij het landelijk gemiddelde… Dat moet omhoog! Dames en heren, Ik wil vandaag ook iets kwijt over mensen die zich graag afzetten tegen politiek en openbaar bestuur. Het bedrijfsleven doet er graag aan mee: ,,Met de overheid kun je maar beter niks te maken hebben.’’ Tot het eerste beste moment dat zich een probleempje voordoet. Dan klopt diezelfde ondernemer maar wat graag bij de overheid aan voor risico-afdichting. Blijven de komkommers in de schappen liggen vanwege angst voor de EHEC-bacterie? Boycotten boze Russen ons vlees en
vis? Hebben de aardappelen een natte of droge zomer? Zitten er muizen in het Friese grasland? ,,Help ons! Betalen!’’ U mag het zeggen. Willen we een overheid die op zijn handen gaat zitten? Of doen we het samen… Dat kán: -In maart 2013, op het dieptepunt van de crisis was ik te gast bij de NVBU in Ruinen. Een zaal vol bouwers, aannemers. Het water stond ze aan de lippen. Ik had uit alle Drentse gemeenten een burgemeester of wethouder meegebracht. Voor de ondernemers was het daarmee gelijk al geslaagd. Want ze kwamen in gesprek met hun eigen bestuurders. Die kenden ze nauwelijks. Hoe is het mogelijk! Een van de klachten uit de zaal was dat bouwprojecten met potentie vaak vastlopen in stroperigheid en regelneverij. Wethouder Anno Wietze Hiemstra in Hoogeveen pakte het op. Hij heeft de doorlooptijd van bouwvergunningen verkort. Op voorwaarde dat een aannemer voor een bouwplan een gecertificeerd adviesbureau inschakelt, is de procedure in no time geregeld. -En dan lees ik vorige week, in een mooie bedrijvenbijlage van het Dagblad van het Noorden (omhoog houden), over het succes van de containerterminals van MCS in Meppel, Leeuwarden en Westerbroek. Directeur Willem van der Ark vertelt tevreden dat het transport over water toeneemt. Maar er wordt ondertussen bezuinigd op bediening van bruggen en
sluizen. Daar lekt winst weg. Dan denk ik: kom op VNO/NCW, MKB, Schuttevaer: doe ‘der’ wat aan! -En hoe kan het nu zijn dat er in Duitsland schreeuwend behoefte is aan vakmensen, terwijl wij hier een groot aanbod hebben aan werkzoekenden? Waarom matcht dat niet?! Er wordt al jaren over gepraat, op alle niveau’s aan beide kanten van de grens, maar het schiet niet op. Voor sigaretten, koffie en benzine gaan Nederlanders de grens over, maar voor werk doen ze dat niet. Want volgens de wet hoeven werkzoekenden geen baan in het buitenland te aanvaarden en dus kijken ze niet vlak over de grens in Duitsland of België. Ik zeg het ook tegen u als ondernemers: ophouden met aarzelen. Er rijden s’ochtends bouwvakkers, stratenmakers en elektriciens van Emmen naar Amsterdam. Maar vlakbij, in Meppen, Lingen en Oldenburg, komen ze niet. ,,Want hoe zit het dan met pensioen-opbouw, verzekeringen, en belastingen…’’ Ik zou zeggen: kom op, regel het. Laat dat busje rijden, we gaan de grens over! -Bedrijfsleven en overheid kunnen veel aan elkaar hebben, elkaar versterken. Speciaal voor u: de provincie Drenthe heeft een MKB-fonds. Wij stellen kapitaal beschikbaar voor bedrijven die innoveren of willen uitbreiden. Er is 13 miljoen euro in kas. Bedrijven kunnen er terecht voor een achtergestelde lening of participatie. Consejo in Dalen, leverancier van verpakkingsmachines, kreeg uit ons MKB-fonds binnen zeven weken een financiering van
150.000 euro. Het maakte uitbreiding en een groei met zeven werknemers mogelijk. Dames en heren, Ik rond af. Ik heb vertrouwen in ons regionale bedrijfsleven. In u. Probeer niet te imiteren wat anderen doen. Boots niet na wat er in de Randstad gebeurt. Zoek het niet in bulk, ga geen concurrentie aan op prijs. Zoek het in nichemarkten. Innoveer en wees onderscheidend. Eigenwijs en eigenzinnig. Concurreer op kwaliteit. Op uw eigen kwaliteiten en op de kwaliteiten van uw regio. Dan bent en blijft u succesvol. Dank u.
