Boordevol vijveradvies & inspiratie
gratis editie 2014
Gratis
meeneeme
xemplaar
!
Cadeau-ac tie binnenin! s
Een gemengde siervijver in de tuin
Makkelijk aanleggen
met het stap-voor-stap
vijverplan
De pracht van
vijverplanten
een waterpartij in de tuin is puur genieten maand na maand
een vijver
in goede conditie
www.heldervijveren.com
www.heldervijveren.com Boordevol heldere vijverinfo helder water ecologisch vijveren verschillende vijvertypes productinfo professionele tips & advies vijveragenda stap-voor-stap vijverplan functionele video’s inspirerende realisaties referenties & kostenindicatie handige zoekfunctie naar een betrouwbare aanlegger of verdeelpunt bij u in de buurt
De Vijverprofessor Heeft u specifieke vragen over uw waterpartij; van aanleg en materialen tot onderhoud? Of heeft u een probleem met uw vijverwater, vissen, planten, ...? Dan weet de Vijverprofessor raad!
D
eze doorwinterde vijverspecialist staat tot uw dienst! Contacteer hem rechtstreeks op
[email protected] of bekijk de veelgestelde vragen op www.heldervijveren.com.
Waarom zet men vaak goudwindes in tuinvijvers? Veel of weinig zon voor de vijver? Werkt een UV-straler tegen alle algen? …
Schrijf u via de website in op onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van alle vijverinfo, nieuwigheden, commerciële acties, tips & tricks, enz. 2
inhoud Siervijver 4 Stap-voor-stap vijverplan
6
VIJVERPLANTEN 8 Zwemvijver 10 Koivijver 14 Eco vijveren
16
Vijverbehandeling 18 Vijveragenda 20 ACTIES 23
3
Vijvertypes
Een gemengde siervijver in de tuin Aan een goed aangelegde siervijver is minder werk dan aan hetzelfde oppervlak siertuin. Bovendien is water in de tuin leuk… en boeiend!
E
en gemengde siervijver, waarin planten de belangrijkste rol spelen en de meeste aandacht trekken, voldoet prima voor de meeste tuinliefhebbers. Naast een beperkt aantal vissen die zich hier thuis voelen, bezoeken kikkers, salamanders en libellen spontaan dit type vijver. Een goed uitzicht hebben over de vijver is een pluspunt. Het is een echte luxe als dat kan vanuit de woonkamer of keuken. Er gemakkelijk bij kunnen, is ook belangrijk. Is er een terras in de buurt? Heerlijk om vlakbij de vijver te genieten.
4
Zon en schaduw hebben elk hun effect op de waterpartij. In de zon schitteren de stralen op het wateroppervlak. In de schaduw zal het water voor licht zorgen door reflectie. Vijverplanten hebben behoorlijk wat licht nodig, zeker waterlelies. Een plaats beschut tegen de wind is beter voor het plantenleven, zeker voor gewassen uit warmere klimaten zoals snoekkruid of Thalia.
Strak of natuurlijk gevormd... Een waterpartij kan de vorm van een plek visueel veranderen, in de positieve zin. Een lange smalle vijver in de lengterichting van de tuin zal deze langer doen lijken. Terwijl een vijver in de breedte aangelegd de tuin korter doet lijken. Vlonders kunnen de oever overlappen en de indruk opwekken dat het water eronderdoor vloeit. Een spiegelende waterplas vlak naast de woning laat deze dan weer visueel verdubbelen.
Bij de formele vijver is de buitenlijn duidelijk afgebakend en de vorm is geometrisch (vierkant, rechthoekig, rond....) of mooi gebogen. Meestal is dit type vijver strak gescheiden van andere tuindelen. Vaak wordt de rand van deze vijvers afgewerkt met arduin, hout, klinkers, plaveien e.d. Bij de informele vijver is de rand niet duidelijk, maar vervloeit in de omgeving door middel van bijvoorbeeld een moerastuin of rotstuin. De omtrek is onregelmatig om de vijver zoveel mogelijk te laten lijken op een natuurlijke waterplas. Moerasplanten en keien onttrekken de randen aan het oog. Een afhellend ‘kiezelstrand' langs een oever kan grote diepte en natuurlijkheid suggereren. In grotere tuinen, zeker met semi-wilde beplanting kan een informele vijver de beste keuze zijn.
vooral aan amfibieën, zoals kikkers en salamanders. Die hebben enkele diepe plekken water (overwintering) nodig, maar ook veel ondiepe. Daar kunnen ze in de zon zitten in het warme water. Vaak kiezen we voor een trap van 15 à 25 cm diep voor de oeverplanten, een zone van ongeveer 50 cm voor de waterlelies en een diepwaterzone van 80 à 100 cm. Deze laatste beslaat best minstens 20 à 30 % van het totale oppervlak.
Het idee om een ‘natuurlijk ogende’ vijver aan te leggen geeft meestal de doorslag om te kiezen voor een onregelmatige vorm. We moeten er echter rekening mee houden dat grillige vormen verhoudingsgewijze wat meer constructiemateriaal (zoals folie) vergen.
Het voornaamste voor een evenwichtige biotoop is een goede verhouding tussen planten, dieren en water. Wanneer minstens een derde (tot twee derde in volle zomer) van het wateroppervlak is beplant ofwel ‘beblad’ dan bevordert dit het juiste evenwicht van het vijverwater. Bovendien zorgt dit voor een fraai en uiterst boeiend aanzicht. De gedeeltelijk vrije waterspiegel brengt rust en ruimtelijk effect. De zon warmt de bovenste waterlagen op en zorgt zo voor een ideale omgeving, ideaal voor klein waterleven en waterlelies. Tal van inheemse maar ook tropische en subtropische vijverplanten komen in aanmerking om water- en oeverzones te bevolken.
Weldoordachte verhoudingen
Denken aan filtering
Zones van 80 tot 100 cm diep zijn een must in een gemengde siervijver. De diepere zones helpen het vijverleven door de winter. Diepte is ook nuttig in de zomer. Ondiepe vijvers warmen overdag te snel op en koelen ‘s nachts te vlug af wat ongunstig is voor het evenwicht. Vijvers met voldoende grote diepe zones zijn dus zeker aangeraden.
Wat onderhoud betreft valt een siervijver erg mee. Men laat deze natuurvriendelijke vijver evolueren, nu en dan wordt de beplanting bijgesnoeid. Er kunnen verschillende soorten vissen in gehouden worden zoals goudwindes en goudrietvoorns, maar ook goudvissen kunnen. Zeker deze laatsten vragen de aanwezigheid van een filtersysteem. Het water filteren betekent de vijver helpen door natuurlijke processen te bespoedigen. Het is dus geen onnatuurlijk proces, integendeel. Een goede filter werkt mechanisch efficiënt (wegvangen vuildeeltjes) en biologisch efficiënt (begunstigen van omzettingsprocessen met behulp van nuttige micro-organismen).
We voorzien als plantenliefhebbers brede, ondiepe vijverzones en werken trapsgewijs. Dan zijn er plekken van verschillende dieptes, wat de toepassing van allerlei vijverplanten toelaat. Ook dieren zullen onze vijver appreciëren. We denken dan
5
vijverplan
Stap-voor-stap
vijverplan
Heeft u de keuze gemaakt om zelf de handen uit de mouwen te steken voor de aanleg van uw droomvijver? Dan kan het stap voor stap vijverplan u begeleiden.
1 2
TIP
Plaats en model bepalen Zet de gekozen vorm uit in uw tuin.
Vijver uitgraven
Een siervijver moet voldoende diep zijn, met zones van 80 à 100 cm diep. Deze helpen het vijverleven de winter door en brengen een gunstig temperatuurevenwicht in de zomer. Een vijver met schuin afhellende wand geeft meer watervolume voor de vissen t.o.v. een vijver met enkele horizontale niveaus. Deze ‘trappen’ in de vijver kunnen mooi benut worden voor oeverplanten en waterlelies.
3
Vijverrand waterpas maken met Ecolat® van ECOlogics
Een keurig afgewerkte vijverrand is mooi waterpas en toont zo weinig mogelijk folie. Dit kunt u perfect realiseren met Ecolat® afboordingslatten. Deze zijn gefabriceerd uit gerecycleerde kunststof, rotbestendig en bijzonder duurzaam. Ze zijn bovendien erg buigzaam en dus ideaal voor glooiende vormen. Ecolat® wordt bevestigd d.m.v. Ecopic® paaltjes met een H-profiel. Deze zijn om de 50 cm eenvoudig in de grond te slaan en garanderen een hoge stabiliteit. Op deze paaltjes bevestigt u horizontaal en waterpas de Ecolat® met roestvrijstalen schroeven, langs de binnenkant van de vijver. De lat steekt 5 cm boven de paaltjes uit.
1
6
2
4
Info & verkooppunten van ECOlogics materialen vindt u op www.ecologics-garden.com
Beschermvlies leggen
Ter bescherming van de vijverfolie tegen wrijving en scherpe voorwerpen in de ondergrond is een degelijk beschermvlies noodzakelijk. U legt dit best over de volledige oppervlakte van de bodem en wanden en over de Ecolat® boord.
5
Vijverfolie plaatsen
Firestone PondGard EPDM folie is de top qua kwaliteit en duurzaamheid en biedt u een officieel garantiecertificaat. Om de lengte en breedte van uw vijverfolie te bepalen, hanteert u de volgende formule: vijverlengte + 2x de diepte + 2x 40 cm reserve voor de randbevestiging. U legt de folie in de put en laat hem de bodem en wanden volgen. Leg de vouwen zo verticaal mogelijk. Deze zijn nog nauwelijks zichtbaar eens de vijver gevuld is.
6
Vijver vullen
Meestal wordt een nieuwe vijver gevuld met kraantjeswater. Verzwaar vooraf de folie die buiten de vijverrand ligt tegen verschuivingen. Pas nadat de vijver volledig gevuld is, kunt u de overtollige folie afknippen. Laat rondom ongeveer 30 à 40 cm folie over voor de verankering. Vervolgens start de definitieve randafwerking.
3
4
5
6
8
7
10
Meer dan 40 jaar duurzaam genieten
TIP
7
Gebruik AquaStart in uw nieuwe vijver. Ontdek de voordelen op pag. 18
Vijver beplanten
Bij een siervijver horen mooie waterplanten. In vijvermandjes kunnen ze later makkelijk verplaatst en onderhouden worden. Voor de vulling of afdekking van plantenmandjes raden we Clinopti Plus® filtermineraal aan. Door zijn groot inwendig oppervlak en unieke werking doet dit mineraal meer dan andere substraten. Er ontstaat bijgevolg een veel stabieler vijvermilieu, met veel minder schommelingen en algenproblemen.
8
In 1973 werd Firestone rubbermembraan gebruikt voor de aanleg van een baanbrekend irrigatiebekken in Murcia, Spanje. Dit 10m diepe opslagbekken is meteen een kanjer van formaat met zijn 27.000m2 en 150.000m3. Het gebruikte Firestone membraan is nu nog steeds even functioneel als op de dag van de installatie. Hiermee wordt het bewijs geleverd van de kwaliteit en duurzaamheid van dit product. Met Firestone PondGard EPDM vijverfolie kunt u vol vertrouwen voor vele jaren genieten van uw vijver, mét een officieel garantiecertificaat!
De technische uitrusting voorzien
Sommige vijverliefhebbers hebben een spiegelklare vijver zonder enig filtersysteem. Een weelderig beplante waterpartij met in verhouding erg weinig vissen. Als de omstandigheden meezitten kan dit, maar wanneer we voor meer of grotere vissen opteren, moeten we de natuur een handje helpen. Dit kan door het gebruik van een degelijke filter aangedreven door een vijverpomp. Bij voorkeur heeft de pomp een laag verbruik en kan grote vuildeeltjes transporteren. De Eco-XN of Eco-Tec2 vijverpompen van Messner bijvoorbeeld. Ze zijn bijzonder onderhoudsvriendelijk doordat ze volledig kunnen gedemonteerd worden.
9 10
Filter verbinden met de pomp Verbind de uitgang van de pomp met de ingang van de filter met een soepele pvc vijverslang.
Systeem in werking zetten U dient enkel nog de pomp aan te sluiten op een installatie met aardlekschakelaar (30mA) en contactdoos met randaarde.
TIP
Een uitgebreide versie van deze toelichting inclusief instructievideo vindt u op www.heldervijveren.com
Water in beweging Wat is het toch leuk te kijken naar bewegend water. Het gefonkel en gespetter, vervolledigd door aangenaam geklater doet ons wegdromen en genieten. Eventuele storende achtergrondgeluiden van stad en verkeer worden teniet gedaan door een waterval of fontein. Dit is ons kleine paradijs, spiegelend in de waterrimpels… Bewegend water betekent ook meer zuurstofrijk water, noodzakelijk voor een gezonde tuinvijver. Zuurstof is belangrijk voor de vissen en dankzij zuurstof kunnen de nuttige bacteriën schadelijke stoffen omzetten tot bouwstoffen.
7
VijverPLANTEN
De pracht van vijverplanten Vijvergewassen worden niet alleen toegepast om hun biologisch nut en waterzuiverende eigenschappen maar ook om hun schoonheid. Met hun speelse groei krikken ze de architectuur van de waterpartij op. Vijverplanten verlevendigen de waterpartij en voegen vormen toe die kunnen harmoniëren met het vijverconcept maar ook gewild kunnen contrasteren. Wanneer we spreken over de vorm van planten dan bedoelen we hun effect op afstand.
Verticale hoogheid Rechtopgroeiende smalbladige planten zoals hoge biezen zorgen voor verticale elementen. Ze staan haaks op het horizontale watervlak. Dit soort vijverplanten zijn volop voorhanden: wilde rijst, biezen, liesgras. Het zijn slanke ‘grasachtige’ planten die zachtjes gaan wuiven bij het geringste briesje.
met lijnen wil spelen. De cultivar Scirpus lacustris ‘Albescens’ heeft in de lengterichting roomwit gestreepte stengels. De andere cultivar, Scirpus lacustris ‘Zebrinus’ is ongetwijfeld de meest opvallende. De stengels zijn horizontaal gestreept. ‘Albescens’ mag tot zo’n 45 cm diep staan en ‘Zebrinus’ tot 30 cm.
In deze categorie hoort ook het riet (Phragmites australis) dat minder geschikt is voor de doorsnee tuinvijver. Riet wordt te hoog, woekert fel en vormt een gevaar voor de vijverfolie. De bontvorm (Phragmites australis ‘Variegatus’) is iets minder agressief maar dient toch ook onder strikte controle gehouden te worden. Om dezelfde redenen moeten we ook oppassen met lisdodde (Typha). Een aantal soorten zegge (Carex) vormt te dichte bestanden die op termijn veel druk veroorzaken. Ook met paardestaarten (Equisetum) is voorzichtigheid geboden want deze bevatten heel veel silicium (glasscherp). Er zijn andere oeverplanten die meer aangewezen zijn voor algemeen gebruik.
Het liesgras, Glyceria maxima, is een snelle groeier en wordt normaal gezien alleen toegepast in wat grotere vijvers en in moerasbedfilters voor zwemvijvers. De plantdiepte bedraagt -10 à - 50 cm. Beduidend meer gebruikt is de veel aangeboden bontvorm, Glyceria maxima ‘Variegata’, die kleiner blijft. Deze kan geplant worden tussen 5 en 40 cm waterdiepte.
De mattenbiezen hebben verschillende toepassingen. De hoge wildvormen (tot 3 m hoog) worden vooral gebruikt in natuurtuinen. De mooie kweekvormen met bontgestreepte stengels zijn erg geschikt wanneer men
8
Het lang cypergras, Cyperus longus, is minder exotisch dan de ‘echte’ papyrus maar men kan er toch heel wat effect mee creëren. Meestal wordt Cyperus longus 1,2 m hoog. De plantdiepte bedraagt maximaal 30 cm. Er worden dichte bestanden gevormd, een beetje warrig van structuur. Van een echte lijnvorm kan men hier niet spreken. Wel vormt een dergelijke compacte groep planten een mooie achtergrond voor bijvoorbeeld bloeiende planten.
Voor wat uitgestrektere waterpartijen is wilde rijst, Zizania aquatica, zeker de moeite waard. Ook in middelgrote vijvers is deze minder bekende oeverplant schitterend toepasbaar als achtergrond. In de herfst eist ze de volle aandacht met de eerst felgele verkleuring gevolgd door een opvallende verbleking. Als maximale plantdiepte moeten we ongeveer 20 cm vooropstellen. Wanneer we een (wilde) vijver bekijken zal het opvallen dat de smalbladige oevergewassen in de meeste gevallen overduidelijk domineren. Dat is voor een groot deel te wijten aan het succes van de leden uit de ‘grassenfamilie’. Opgerichte vijverplanten met brede bladeren zijn er beduidend minder. Toch loont het de moeite er enkele toe te passen, dit juist om de monotonie te breken. De slangewortel Calla palustris is zeker op zijn plaats in kleine of grote watertuinen. De cultuur is helemaal niet moeilijk. Het is een gemakkelijk te houden vijverplant met hartvormige glanzende bladeren. Hij verkiest stilstaand of zeer zacht stromend water van 4 tot 10 cm diep, maar kan ook dieper, zelfs tot 25 cm.
Waterlelies en andere planten met een vlak uitzicht benadrukken het horizontale van de waterlijn. Planten met eerder horizontale structuren zijn volop te vinden. We denken aan waterlelies, drijvend fonteinkruid, kikkerbeet, waterdrieblad, waternavel en watergentiaan. De schijfvormige, horizontaal op het wateroppervlak drijvende bladeren van waterlelies kunnen zorgen voor een herhalingseffect bij ronde of ovale vijvers. Anderzijds zal het ronde van zowel de bladeren als de bloemen van de waterlelie prachtig contrasteren met het rechtlijnige van een strak geometrisch vierkant of rechthoekig bassin. Krabbescheerplanten geven een gelijkaardig, misschien nog uitgesprokener effect. Er zijn ook heel wat goede bloeiers te vinden tussen de vijverplanten, die lang, zelfs zeer lang kleur kunnen brengen in de watertuin. Hierbij denken wij in het bijzonder aan lobelia’s, irissen, snoekkruiden, zwanebloemen en natuurlijk aan de waterlelies. Zeker de midden in de zomer bloeiende planten verdienen wat meer toepassing in de watertuin. Want het is dan dat we het meest van de nabijheid van het water genieten.
De pijlkruiden Sagittaria worden veel te vaak vergeten, wat begrijpelijk is. Hun groeiseizoen begint erg laat, ergens half mei, op een ogenblik dat het ‘plantseizoen’ voorbij lijkt. Pijlkruiden worden best in een vrij grote groep toegepast. Dan komen ze het best tot hun recht. Pijlkruiden worden tussen 2 en 30 cm diepte geplant. De grote waterweegbree Alisma plantago-aquatica is een hoge, soms meer dan een meter hoge, plant met een zeer ijle witte bloeiwijze. De langgesteelde bladeren zijn lepelvormig. De plant floreert op vijveroevers in rustig, ondiep water (0-20 cm diepte) en dat in volle zon.
Schuine en vlakke schoonheid Er zijn ook een aantal oever- en moerasplanten die eerder schuine structuren ontwikkelen. Het loont zeker de moeite specifiek te zoeken naar enkele van deze gewassen die nóg meer afwisseling brengen in het vijverlandschap. Schuin groeiende of er schuin uitziende vijverplanten zijn bijvoorbeeld snoekkruid, bonte kalmoes, pijlkruid en krabbescheer in volle zomer. Doordat deze gewassen echt opvallen door hun vorm gaan we ze toepassen op een strategische plaats, als solitair.
In de kijker
Clinopti Plus®: filtermineraal van het zuiverste soort in uw vijver Dit filtermineraal is een natuurlijk en onbehandeld gesteente dat van oorsprong is opgebouwd uit stof van vulkanische rook. De steentjes hebben een open kanalenstructuur waardoor ze als een soort moleculaire zeef van vuildeeltjes fungeren en ook schadelijke stoffen opnemen uit het vijverwater. Het gesteente is door en door poreus waardoor het echt superieur is aan klassiek vijversubstraat waar een harde dichte kern in zit. Door zijn negatieve lading en het zeer groot contactoppervlak is Clinopti Plus® een optimaal materiaal voor hechting van nuttige filterbacteriën in de vijver. Deze bacteriën zetten immers afvalstoffen om in bouwstoffen. U krijgt helderder water met minder algen en gezondere, tammere en snel groeiende vissen. U kunt Clinopti Plus® aanwenden in de filterzone, meerkamerfilters, plantmandjes, als bodembedekking en ook in aquaria.
9
Vijvertypes
Een zwemvijver in de tuin is puur genieten Een zwemvijver voegt een heel andere dimensie toe aan de tuin. Natuurlijk helder en zuiver water om in te zwemmen. Een zwemvijver is veel meer dan een zwembad… het is een levensstijl.
10
D
TIP
e aanleg van een zwemvijver zal een belangrijke ingreep worden in de tuin die tijdelijk in een werf verandert. Om goed te zwemmen is een diepte van 140 cm nodig. Dat maakt dat er heel wat grond verplaatst wordt en dat de wanden stabiel moeten zijn. Vaak zullen de wanden of een deel ervan in beton of betonsteen opgetrokken worden. Voor het realiseren van de eigenlijke waterdichting zal men in de praktijk meestal kiezen voor 1 mm dikke folie in synthetisch rubber. Uiteraard gaat het om speciale, op zuiverheid en milieuvriendelijkheid geteste, rubberfolie voor vijvertoepassingen (Firestone PondGard). Rubberfolie voelt immers aangenaam aan tegen de huid, trekt door zijn zwarte kleur de zonnewarmte aan en heeft een uitzonderlijk lange levensduur. De folie kan in één stuk geplaatst worden (bestaat in standaardbreedtes tot zelfs 15 m) maar kan ook tegen betonnen wanden gekleefd worden en de naden kunnen ter plaatse gevulkaniseerd worden. Zo voldoet dit materiaal voor de meest veeleisende mensen die geen vouwen aanvaarden.
De bekleding van zwemvijvers is in de meeste gevallen PondGard EPDM folie van Firestone. Daar zijn goede redenen voor. Deze rubbberfolie is UV- en ozonbestendig en zal bijgevolg vele tientallen jaren meegaan. De zwarte kleur van de folie laat de watertemperatuur al vlug enkele graden stijgen door de gecapteerde zonnestralen zodat in de zomer vaak watertemparturen van 26°C gehaald worden zonder enige bijverwarming.
TIP
Wat betreft vorm en afwerking zijn er veel mogelijkheden. Men kan kiezen voor een architecturale, rechthoekige of ronde zwemvijver. Men kan ook kiezen voor een informele, onregelmatige vorm, die zich integreert in de rest van de tuin. Elk technisch detail (zoals pomp, slangen, afschuimer enz.) kan zonder al te veel problemen uitgewerkt en gecamoufleerd worden door professionele aanleggers.
U kunt ook besparen op de aanleg van uw vijver. Veel aanleggers leveren u de juiste materialen en begeleiden u bij een doe-het-zelf project. Voor een betrouwbare aanlegger: www.heldervijveren.com
Voor de kinderen kunnen er minder diepe zones voorzien worden. Kinderen moeten leren hoe zich te gedragen in en rond een vijver. Wees echter altijd waakzaam en voorzichtig zoals dat het geval is met alle zwembaden en diepe vijvers. Let nog meer op wanneer er vriendjes komen spelen want deze kennen het element water niet en lopen soms pardoes in de zwemvijver. Indien u een speciale ondiepe zone voorziet voor de kinderen, baken deze dan duidelijk af zodat de kinderen niet per ongeluk in de gevaarlijke diepe zones kunnen. Het ideale is een afzonderlijk ploeterbad. Laat in ieder geval nooit kinderen bij het zwembad zonder toezicht en scherm de plaats af.
Dankzij het gebruik van energiezuinige materialen vraagt een zwemvijver slechts een beperkt werkingsbudget en een minimaal onderhoud. Een zwemvijver in uw tuin staat synoniem voor genieten. Het wordt een aandachtstrekker waar niemand aan zal weerstaan. Zwemvijvers kunnen gemakkelijk geïntegreerd worden in het totaalconcept van de tuin.
Een ladder of trap wordt meestal voorzien om gemakkelijk in en uit het water te geraken. Een ladder is de goedkoopste van beide oplossingen, terwijl een mooie trap klasse uitstraalt. Rond de zwemvijver zal men vaak gaan combineren met warme materialen zoals houten terrassen, vlonders en natuurstenen. Scherpe stenen worden meestal vermeden, men kiest beter voor afgeronde rolkeien, die komen aangenamer over. Men kiest ook vaak voor gebakken kleiklinkers. Die zijn veel aangenamer naast een zwemgelegenheid en volledig kleurvast.
Wat betreft de afmetingen bestaan er al zwemvijvers vanaf 20 m2, maar wanneer men de ruimte heeft voor meer dan 40 m2 zijn er beduidend meer mogelijkheden. Vanaf een oppervlak van 100 m2 is royaal zwemmen echt mogelijk. Hoe groter de zwemvijver hoe stabieler het biologische evenwicht.
11
Vijvertypes
Grote filters
TIP
De echte ecologische zwembassins zijn vriendelijk voor de mens en voor de natuur. Hierin worden geen chloorderivaten en zuren toegevoegd en erin zwemmen is aangenaam en erg relaxerend. Zwemvijvers worden - om kristalhelder water te garanderen - uitgerust met erg grote biologische filterzones, die minimaal 20%, meestal echter 25% uitmaken van het totale volume van het vijverwater. De filterzones worden bij een zwemvijver vrij diep gemaakt, met een diepte tussen 100 cm en 150 cm. Dit geeft in de praktijk de beste resultaten. Te ondiepe filters hebben immers de neiging vlug te verstoppen, terwijl diepere dan weer kunnen lijden aan chronisch zuurstoftekort.
Via een luchtpomp kunt u extra zuurstof in de filterzone toevoegen zodat de bacteriën die het water zuiveren dat in de beste omstandigheden kunnen doen.
Eén of meerdere oppervlakteskimmers worden vaak toegepast. De bedoeling is immers dat het water echt uitnodigt om in te springen. Een skimmer zorgt ervoor dat alle onreinheden die op het wateroppervlak terechtkomen zoals pollen, blaadjes, zaadjes en dergelijke weggezogen worden. De beste systemen zijn voorzien van een grote, eenvoudig uitneembare filterkorf.
Het belang van helofyten De beplanting van de zwemvijver is erg belangrijk en mag niet verwaarloosd worden, want het zijn de planten die een belangrijke rol spelen in het zuiveren van het water. Vijverplanten die in het water groeien, in de bodem verankerd zijn maar met stengels en bladeren boven het water uitsteken noemt men wetenschappelijk helofyten. In de gewone omgangstaal spreekt men van moerasplanten of oeverplanten. Dergelijke planten hebben holle ruimten
12
in hun structuren. Het zijn luchtkanalen die actief zuurstof transporteren van de bladeren via de stengels naar de wortels, zelfs tot in de fijnste wortelhaartjes. Daardoor ontstaan er rond de wortels zuurstofrijke zones. Dat is precies wat de nuttige aërobe bacteriën nodig hebben. Deze bacteriën zijn essentieel voor de omzetting van afval in opneembare basisbestanddelen voor de planten. Een goed voorbeeld hiervan zijn de nitrificerende bacteriën die met behulp van zuurstof ammonium omzetten in nitriet en vervolgens in nitraat. Nu blijkt dat het vooral de planten zijn uit de ‘grassenfamilie’ die erg goed voldoen als zuiverende moerasplanten. Men geeft vooral de voorkeur aan planten met zwaardvormige bladeren: gele lis, kalmoes, egelskop… Irissen beginnen ook vlug in de lente te groeien, geven mooie bloemen en zijn erg eenvoudig te onderhouden (1 x per jaar afsnijden). Hoewel riet en lisdodden ook goede waterzuiveraars zijn worden ze niet gebruikt voor zwemvijvers: ze worden te groot, woekeren verschrikkelijk en kunnen met hun puntige wortelstokken door de waterdichting priemen.
Mits een goed werkend filtersysteem blijft het water natuurlijk helder en zuiver, het hele jaar door De filtering van de zwemvijver functioneert vaak volgens het ‘downflow’ principe: zwem- en moeraszone zijn gescheiden door een tussenmuur die onder het waterniveau ligt en afgewerkt wordt met stapstenen die fungeren als een soort skimmer. Een natuurlijke waterstrooming brengt bladeren en andere vuiltjes die zich op het wateroppervlak bevinden vanuit de zwemzone langsheen de stapstenen naar de moeraszone. Hier gebeurt de biologische zuivering van het water: door middel van moerasplanten zoals de gele lis en de kalmoes en een combinatie van poreuze gesteenten zoals lava en Clinopti Plus filtermineraal. Dit laatste hecht nuttige filterbacteriën, neemt schadelijke stoffen op en verbetert de waterkwaliteit. In de moeraszone kan een Drain Connector fungeren als drager voor de drainagebuizen en als controleput voor de pomp.
Meer luxe kan Voor de verwarming van het water kan een warmtepomp aangesloten worden. Wanneer men de temperatuur instelt op 26° en in volle zomer op maximaal 28° dan is er geen nadelige invloed op de biologie van de zwemvijver in ons klimaat.
TIP
Verlichting kan echt perfect in de wanden worden ingebouwd. Daarvoor werden door Pond Technics speciale wanddoorvoeren ontwikkeld met een diameter van 50 mm of 110 mm waarin de inbouwverlichting kan geplaatst worden op een eenvoudige en toegankelijke manier. Verlichting zorgt voor een aangename sfeer en nodigt uit om gezellig rond de vijver te vertoeven op een warme zomeravond. Een prachtig schouwspel, ook tijdens donkere winteravonden!
De nieuwste LED spots zijn de Brightpower LED van Pond Technics. Deze hebben een ingebouwde microchip die de lamp automatisch beveiligt en die zorgt voor een zeer constante lichtintensiteit en kleurtemperatuur, onafhankelijk van de lengte van de kabel en de spanning. Meer info op www.heldervijveren.com
TIP
TIP
Een zwemvijver kan eveneens opgebouwd worden volgens het ‘upflow’ principe. Hier wordt de zwemzone gefilterd a.d.h.v. skimmers die zich tamelijk onzichtbaar net onder de boordsteen bevinden. Ze halen het vuil van het wateroppervlak, filteren dit een eerste maal en transporteren de fijnere vuildeeltjes via een pompput naar de onderzijde van de moeraszone. Het vijverwater loopt vervolgens van onder naar boven doorheen zuiverend lavagesteente en Clinopti Plus filtermineraal. Dit systeem is bijzonder makkelijk in onderhoud. Het vuil bezinkt in de holle ruimte onder het moerasbed en kan hier 1 à 2 maal per jaar weggezogen worden via de Dirt Remover van Pond Technics waarin een dompelpomp geplaatst wordt. Een spiegelend wateroppervlak als resultaat! Om het zwemwater extra zuiver en helder te maken installeren aanleggers vaak een boogzeeffilter en een inox UV-C unit. Deze professionele UV-C apparaten zijn de top op het gebeid van waterbehandeling en maken het vijverwater vrij van vuil en zweefalgen. Ze hebben in tegenstelling tot ander systemen geen enkele negatieve invloed op de samenstelling van het zwemwater. Dat blijft dus 100 % natuurlijk.
Meer weten over de voordelen van een natuurlijke zwemvijver t.o.v. een zwembad? Of nood aan inspiratie? Surf naar www.heldervijveren.com.
Raadpleeg www.heldervijveren.com voor meer info over upflow en downflow systemen voor zwemvijvers
Pompen die weinig verbruiken Het water van de zwemvijver wordt traag door de filterzones geleid. De bacteriën en planten moeten immers de tijd krijgen hun werk te doen. Men gebruikt meestal degelijke, erg weinig energie verbruikende vijverpompen (zoals de Eco-Tec2 van Messner). Door hun speciaal geconcipieerde rotor zijn deze pompen zo goed als onderhoudsvrij.
13
Vijvertypes
De Koivijver van Karel uit Geel Karel, gepensioneerde zelfstandige uit Geel, staat fier naar zijn troeteldieren te kijken. Terecht, deze vijver mag gezien worden. Hij is 150 cm diep, een ideale diepte voor koi, en meet 7 x 4,3 meter. Dat betekent veel bewegingsruimte voor deze statige vissen.
H
et water is kristalhelder, door en door tot op de bodem. Een stevig hekwerk rondom zorgt voor veiligheid. Twee mooie bonsai, Ilex crenata, gesnoeid in informeel opgaande stijl (moyogi), zorgen voor sfeer. Een knusse overdekte zithoek gericht op het zuiden laat toe ten volle te genieten, ook bij wat minder goed weer. Naast een verzameling koi, waarvan verschillende duidelijk meer dan een halve meter lang, glijden ook nog andere vissen door het water. We zien kleurrijke goudvissen en een grote steur die de wanden proper houdt door er vlak tegen te zwemmen. Voorts zien we vier grote goudwindes van 50 cm. Dat is een heel goed teken. Het betekent immers dat deze vijver 100% in orde is want dit zijn erg gevoelige vijverbewoners die bij het minste probleem het loodje leggen. Men gebruikt windes als testvissen voor het bepalen van de waterkwaliteit.
14
Reporter: Hallo Karel, mooie vijver met gezond helder water, vertel eens. Karel: Deze vijver heb ik vorig jaar laten aanleggen. Ik ben al lang koiliefhebber en heb veel aangerommeld met allerlei filtersystemen, niets voldeed. Maar ik heb doorgebeten, nu moest het goed zijn. Het heeft geld gekost maar andere hobby’s kosten ook. En ik heb er veel plezier aan, hier bij mij thuis. Reporter: Hoe is deze vijver gebouwd? Karel: Met betonblokken en daarop is Firestone PondGard folie zonder vouwen aangebracht, die EPDM folie wordt speciaal gefabriceerd om vijvers aan te leggen. Reporter: Ik heb horen zeggen dat hier een speciaal filtersysteem is maar ik zie niets. Karel: Deze vijver is technisch heel goed uitgerust. Ik zal het u uitleggen en daarna laat ik het zien. Het water wordt aangezogen door een bodemaanzuiger en een satellietskimmer daar in de hoek. Het water wordt dan fijn voor-
gefilterd door een boogzeef en door een Nirox UV-c straler gevoerd. Die gaat de microscopische zweefalgen te lijf en de ongewenste ziektekiemen. Het water wordt dan door het moerasbed geduwd, van beneden naar boven. Het moerasbed meet 2 x 4,3 meter. Daarin ligt meer dan 15 ton filtermateriaal op roosters, eerst lava en daarop Clinopti Plus. Daarin staan de moerasplanten die ervoor zorgen dat de bouwstoffen terug gebruikt worden. Via een watervalletje loopt het propere water terug naar de vijver. Reporter: Ik zie het moeras en nu u het zegt zie ik daar een klein stukje van een skimmerdeksel, maar van de rest is niets zichtbaar. Karel: Je kan er niets van zien, ik heb de filterput verstopt. Alles zit in een pompkamer. Die heeft een stevig overkappend deksel. Ik zal het u tonen. Karel haalt een hark uit zijn tuinhuisje en gaat daarmee aan de slag. De contouren van het perfect gecamoufleerde deksel worden zichtbaar en fier heft hij het op. Ja hier zien we het hart van het systeem, de professionele pomp-
kamer, de Pond Sieve Chamber met geïntegreerde zelfregelende boogzeef en 110 mm aanvoerkranen en een droog gedeelte met daarin een Messner pomp en de UV-c straler. Veel degelijke techniek in een compacte ruimte. Reporter: Moet dat deksel dikwijls open, die boogzeef moet toch onderhouden worden? Karel: Nauwelijks, momenteel kuis ik de zeef maar eens per maand, in de zomer wat meer. Het is zo gebeurd, een groot verschil met wat ik vroeger moest doen. Reporter: En Karel, nog plannen met de vijver? Karel: Ja, ik zou nog een bonsai willen plaatsen in de hoek. En ik wil nog een paar mooie koi bijkopen, zeker een hele grote die vlug tam wordt, een chagoi bijvoorbeeld. Reporter: Goed zo, bedankt Karel, proficiat en geniet nog wat van het zonnetje en… van uw vissen.
In de kijker Een luchtpomp voor extra zuurstof Een luchtpomp is een zegen voor elke vijver. In de winter zorgen de opstijgende luchtbelletjes voor een wak in het ijs waarlangs schadelijke gassen uit de vijver kunnen ontsnappen. De luchtpomp is ook erg nuttig in de zomer. Tijdens zwoele, warme dagen wordt het water van zuurstof voorzien. Zuurstof is een belangrijke factor in onze vijver. Water bevat veel minder zuurstof dan lucht en hoe warmer het water, hoe lager het zuurstofgehalte. En dan is er ook nog de invloed van de atmosferische druk. Die daalt tijdens onweer, wat weer minder zuurstof in het vijverwater betekent. Het zuurstofgehalte hangt ook af van de hoeveelheid planten in de vijver. Die maken door fotosynthese zuurstof aan overdag... maar verbruiken deze ’s nachts voor de celademhaling. Daarom leggen veel zuurstofbehoeftige vissen, zoals steur en winde, vaak het loodje in volle zomer. Vijvers waar dit soort vissen in huizen moet zeker voorzien zijn van een luchtpomp. Per 1000 liter vijverinhoud voorziet men minimaal een luchtdebiet van 50 liter/uur. Beluchtingspompen worden altijd op een droge plaats ondergebracht en liefst beschermd tegen de regen. Ze worden ook best boven het waterniveau opgesteld. Indien dit niet mogelijk is worden zeker anti-terugloopventieltjes gebruikt en leggen we een lus in de slang. Kleinere luchtpompen, zoals de Air Flow van Pond Technics, worden meestal geleverd inclusief accessoires zoals luchtstenen. Bij grotere luchtpompen moeten die vaak afzonderlijk aangekocht worden. De top onder de luchtpompen zijn de Nitto Kohki blowers. Dit zijn luchtpompen zonder membranen maar wel met pistons die lang meegaan en nooit plots defect gaan. Ze worden al vele jaren gebruikt in laboratoria, industrie en waterzuiveringssystemen omwille van hun hoge betrouwbaarheid. Nu staan ze ook ter beschikking van de vijverliefhebber en worden meer en meer gebruikt voor zwemvijvers en vooral koivijvers. Luchtstenen bestaan onder de vorm van bollen, cilinders of schijven. Welke uw voorkeur geniet kan afhangen van waar u ze gaat gebruiken. De schijven zijn bedoeld om ergens op te liggen terwijl de cilinders en bollen eerder worden opgehangen. Na verloop van tijd gaan luchtstenen dichtslibben en moeten ze vervangen worden. Zorg ervoor dat ze gemakkelijk te bereiken zijn. Meestal is een jaarlijkse vervanging aangewezen.
15
eco vijveren
Eco vijveren Een natuurlijke vijver of zwemvijver is op zich al een ecologisch gegeven. Water leeft en trekt allerlei mooie waterdieren en nuttige insecten aan; een teken dat uw water gezond is! Helder vijveren betekent natuurlijk en gezond vijveren zonder toevoeging van chemische middelen.
U
kunt nog een stapje verder gaan en uw eigen privaat natuurreservaat aanleggen in de tuin. Een reservaat voor onze elders zo bedreigde inheemse planten en dieren uit de waterrijke gebieden. Bedreigd door de teloorgang van hun biotopen. Die geven we hen terug, goed voor de natuur en heel leuk en interessant voor ons en ons gezin. Vele uren plezier gegarandeerd. Zo een biotoopvijver hoeft niet groot te zijn en is uiterst goedkoop en eenvoudig aan te leggen. Weinig inspanning, veel nut en plezier. Libellen en amfibieën staan momenteel erg in de belangstelling. We bekijken even hun noden en kunnen aan de slag.
16
Libellen zijn van de weinige insecten die door vrijwel iedereen gekend zijn. Ze zijn zeker zo populair als vlinders, maar met een mysterieuze toets. Het grootste deel van hun leven brengen ze door onder water als onopvallende larven. Libellen en waterjuffers worden aangetrokken door allerlei vijvers en waterpartijen, maar wanneer we ze een echt interessant leefgebied willen bieden, zorgen we voor specifieke omstandigheden. De ideale libellenvijver heeft een rijke beplanting, helder water en bevat bij voorkeur geen vissen. Deze vijver ligt best beschut, zo wordt het microkli-
Kiezen voor ecologische materialen
Kiezen voor een laag energieverbruik
Met Firestone PondGard vijverfolie engageert u zich echt op ecologisch vlak. Als toonaangevende fabrikant van EPDM rubbermembranen, biedt Firestone Building Products duurzame producten en opteert voor milieuvriendelijke productieprocessen.
Eco-vijveren betekent niet enkel milieubewust werken met materialen. Ook het energieverbruik speelt een belangrijke rol, voor milieu én voor uw portemonnee.
Firestone PondGard vijverfolie wordt zo geproduceerd dat het absoluut vis- en plantvriendelijk is. Dit wordt gewaarborgd door de speciale markering op de folie. Het is een inert membraan dat ook bestendig is tegen bacteriën en algen, met natuurlijk gezonde vijvers als gevolg.
Ecolat® afboordingslat en Ecopic® bevestigingspaaltjes van ECOlogics worden gebruikt als ecologisch alternatief voor het minder duurzame (tropisch) hardhout. Ze zijn vervaardigd uit gerecycleerde kunststof, zijn rotbestendig en zowel bruikbaar voor gebogen als rechte vormen. Ze zijn plooibaarder dan houten latten en bovendien goed voor het milieu! Meer info: www.ecologics-garden.com.
U kunt tegenwoordig kiezen voor vijverpompen met een zeer laag energieverbruik. De modernste Messner pompen, zoals de Eco-XN reeks, zetten veel water in beweging met weinig elektriciteit. Het stroomverbruik ligt tot 30% lager dan bij vergelijkbare bestaande pompen. Meer info: www.messner.be.
Om het sfeervolle aspect van uw (zwem)vijver extra in de verf te zetten, kunt u opteren voor vijververlichting met LED-technologie van Pond Technics. Hierbij houdt u de energiekost laag en creëert u toch een extra dimensie. LED’s hebben bovendien een zeer lange levensduur zodat u niet om de haverklap in de weer bent om lampjes te vervangen.
maat gunstig beïnvloed. Uit de wind zullen hoge oeverplanten bovendien minder gemakkelijk knakken. Planten die in de waterbodem wortelen, maar waarvan de meeste bladeren boven het wateroppervlak uitsteken (oeverplanten) zijn onontbeerlijk in de libellenvijver. Ze zijn voor libellen erg belangrijk op het moment dat de nimfen uit het water komen voor de gedaanteverwisseling. Kikkers, padden en salamanders zijn amfibieën die het momenteel moeilijk hebben, wereldwijd. Gelukkig is er tegenwoordig veel belangstelling om het lot van deze interessante dieren te verbeteren en ook u kunt daaraan meewerken. Een biotoopvijver legt u liefst aan op een plaats waar het wilde dierenleven zo weinig mogelijk gestoord wordt. U kiest best een zonnig gelegen plaats. Het water warmt dan snel op zodat hier veel soorten planten gedijen. Het dierlijk plankton en de amfibieën houden van warmte. Een zonnig gelegen poel is soortenrijker dan een beschaduwde. Hagen, muren of omheiningen houden de plas uit de wind en brengen de temperatuur erin wat hoger. De hagen en grote planten die voor beschutting zorgen liggen op voldoende afstand zodat hun schaduw niet teveel op de biotoopvijver valt.
17
Helder water
Vijverbehandeling D
e producten van Sobo Aqua Doc zijn ontwikkeld in samenwerking met een aantal vooraanstaande Duitse universiteiten en Amerikaanse onderzoekscentra. Ze zijn eenvoudig toepasbaar en biologisch erg werkzaam.
Elke vijver verschilt en evolueert anders. Als het water niet uit zichzelf kristalhelder wordt, kunnen we het vijvermilieu een handje helpen op een veilige manier.
Met de behandeling wil Sobo Aqua Doc meer bereiken dan enkel symptomen en kwalen bestrijden. We willen ook het vijvermilieu corrigeren zodat de kwalen in de toekomst niet meer optreden. Daarom bestaat elke behandeling uit 2 fasen, in afzonderlijke flacons aanwezig in de verpakking.
Snelkeuzemenu Waterbehandeling Opstart, herstart, lente
AquaStart 1+2
Groen troebel water
AquaKlar 1+2
Draadalgen
AquaAlg 1+2
Herfst, winter
AquaStabil 1+2
Stress bij vissen
AquaStart 1 Humine-extract
Parasieten bij vissen
AquaStart 1 Humine-extract * of
AquaAlg 1 AquaAlg *
Zonnebrand bij koi
AquaStart 1 Humine-extract
Slechte plantengroei
AquaStart 1 Humine-extract
Te hoge pH
AquaKlar 1 Troebelheid binding
Te lage pH
AquaKlar 1 Troebelheid binding
Te lage carbonaathardheid
AquaKlar 1 Troebelheid binding
Modderlagen
AquaAlg 2 Slibafbraak
Zuurstofgebrek
AquaStabil 1 O2 Depot
Olieachtige waterfilm
AquaStabil 2 Micro-organismen
* Het is traditioneel bekend dat dit product bij vissen de afweerreactie tegen parasieten verhoogt
18
Eenvoudig! Slechts 4 producten voor het verhelpen van bijna alle problemen AquaStart Gebruik: bij het opstarten van een nieuwe vijver in de lente van maart tot juni na een grondig onderhoud van filter of vijver om algenproblemen te voorkomen ook na het gebruik van AquaKlar en AquaAlg Dit is het product bij uitstek wanneer we een nieuwe vijver opstarten. Het zuivert het vaak agressieve vulwater tot dit als vijverbiotoop geschikt is voor planten en dieren. Natuurlijke reinigingsbacteriën brengen de biologische zelfreiniging van het vijverwater heel snel op gang. Ook in de lente als de vijver zijn biologisch evenwicht opnieuw moet opbouwen, is AquaStart aangeraden. Dit is bovendien het moment waarop een grondige onderhoudsbeurt van het filtersysteem heeft plaatsgevonden. AquaStart helpt de activiteit van onze vijver en filter terug op gang te brengen. Naast de gezondheidsbevorderende aspecten voor vissen en planten wordt ook een ‘zonnebrileffect’ bereikt. Lichtstralen, verantwoordelijk voor de groei van algen, worden bijgevolg gefilterd.
AquaAlg Gebruik: bij draadalgenproblemen vooral van april tot september Deze poedervormige bereiding geeft uitzonderlijke resultaten en zorgt voor een vijver vrij van draadalgen. U dient slechts een kleine hoeveelheid van AquaAlg uit te strooien boven de te behandelen zone. het is traditioneel bekend dat dit product bij vissen de afweerreactie tegen parasieten verhoogt Het bijgevoegde slibafbraakconcentraat bestaat uit microorganismen die zorgen voor afbraak van afvalproducten zodat de draadalgen de kans niet meer krijgen opnieuw te gaan groeien. afbraak van te dikke modderlagen.
AquaStabil Gebruik: bij (dreigend) zuurstofgebrek vooral van augustus tot december als noodhulp vooral in de winter als noodhulp bij onweer
AquaStart bevat een lichtfilter op basis van humine die ook wordt gebruikt: om koi te beschermen tegen zonnebrand (bij zeer helder weer) om stress te verminderen bij vissen bij slechte plantengroei- omdat ijzer terug ter beschikking komt van de planten het is traditioneel bekend dat humine bij vissen de afweerreactie tegen parasieten verhoogt.
Dit product, dat zuurstof afgeeft, heeft een legendarische reputatie verworven als ‘poeder voor noodgevallen’ bij zuurstofgebrek. De bijgevoegde micro-organismen zijn zelfs bij winterse lage temperaturen buitengewoon effectief. Zo verhindert u dat in de herfst en winter ernstige problemen optreden, zeker onder een gesloten ijsdek. Ook bij de aanwezigheid van olieachtige waterfilms levert AquaStabil prima werk.
AquaKlar
olieachtige waterfilms worden afgebroken
Gebruik: bij troebel water bij groen water vooral in de periode van mei tot augustus Dit product herstelt het onevenwicht bij troebel of groen water. De troebelheid, zwevende deeltjes en voedingsstoffen die algen veroorzaken worden verwijderd. Ze vormen een brei die u makkelijk uit het water kunt halen. Vervolgens wordt de filterwerking verhoogd en het vijverwater wordt binnen enkele uren opnieuw helder.
Voordelen van Sobo Aqua Doc vijverbehandeling: Eenvoudige werking: waterwaarden moeten vooraf niet ge meten worden Natuurlijke stoffen en micro-organismen: volkomen veilig in gebruik voor mens en dier Bevatten geen zware metalen
Dit product kan ook gebruikt worden als buffer: te hoge pH daalt te lage pH stijgt de stabiliserende carbonaathardheid verhoogt
19
Januari/februari
TIP
Vijveragenda Surf naar www.heldervijveren.com, schrijf u in op de nieuwsbrief en ontvang elke maand nuttige vijvertips!
Bij dreigende ijsvorming is het verstandig een luchtpomp te installeren. Daarmee gaat we volledig dichtvriezen tegen en blijft het water zuurstofrijk. We kunnen ook AquaStabil toevoegen aan het water als zuurstofreserve en voor het bespoedigen van de omzettingen in de winter. Meer info op pag. 18. We beschermen de filters zoveel mogelijk tegen de koude door ze te isoleren. Sneeuw houdt licht tegen dat echter wel noodzakelijk is voor het vijverleven. Daarom verwijderen we sneeuw die op het vijverijs ligt. Ook in de winter blijven we doorgaan met de vissen voeren, toch bij watertemperaturen van 5°C of meer. We voeren spaarzaam, al is het maar eens om de 14 dagen en gebruiken daarvoor speciaal wintervoer.
Maart/april
We ontfermen ons over de waterplanten. Afgestorven delen plukken of knippen we af. We hebben respect voor het prille lentegroen en vermijden het te beschadigen. Het is ook een ideaal seizoen om waterplanten bij te plaatsen of om ze te verjongen. We gebruiken best mandjes met fijne gaatjes. Vanaf nu kunnen we nieuwe waterlelies aanbrengen en onze aanwezige waterlelies van een nieuwe voedingsbodem voorzien. Waterlelies hebben een duidelijke voorkeur voor kleihoudende grond en bloeien dan rijker en langer. We laten de topscheut diagonaal naar het midden van de mand wijzen. We zetten de filter terug in werking. Indien hij is blijven werken in de winter dan zorgen we voor een onderhoudsbeurt. Het toevoegen van AquaStart zal helpen om de filterwerking terug op te starten en beschermt de vijver tegen problemen zoals algen. Meer info op pag. 18. Het is verstandig de UV-lamp van de UV-C unit te vervangen. De UV-lampen verliezen immers erg veel van hun effect wanneer ze ouder worden. Ze zijn jaarlijks aan vervanging toe. Wanneer we geen UV-C unit hebben en het water kleurt troebel en groen door de zweefalgen dan gaan we AquaKlar gebruiken. Meer info op pag. 18. De vissen worden weer actiever en vragen meer voedsel en aandacht. We voederen nog spaarzaam met lichtverteerbaar wintervoer.
20
Mei/juni
Twee groeimaanden ideaal voor het poten, verplaatsen of verjongen van nieuwe planten. Ook waterlelies kunnen we nu nog scheuren. Sommige vijverplanten groeien massaal naar het wateroppervlak. Als het oppervlak dreigt toe te groeien gaan we het teveel aan planten uitdunnen (bijvoorbeeld het teveel aan zuurstofplanten). De vijver mag niet verstikken door ongewenste algen. In het geval van groen water met zweefalgen gaan we AquaKlar gebruiken. In het geval van helder water met draadalgen gebruiken we AquaAlg. Beide preparaten bieden bescherming op langere termijn. Meer info op pag. 18. Deze periode voederen we de vissen rijkelijk met zomervoer. We letten op dat het verstrekte voer wel degelijk wordt opgegeten. Daarom is het beter een aantal keren achter elkaar kleine porties te voeren, dan teveel in één keer. We zijn op onze hoede voor mogelijke ziekten en ongedierte. Bij een vlugge reactie gaan we veel ongemak besparen. Bij een invasie door bladluizen is het vaak voldoende de bladeren met een tuinslang af te spuiten. We gaan ook op zoek naar waterleliekevers en hun gitzwarte larven. We kunnen ze met de hand plat drukken of we gebruiken en preparaat op basis van Bacillus thuringensis.
Juli/augustus
We nemen de tijd om zoveel mogelijk te genieten van de vijver. De waterlelies en snoekkruiden bloeien volop. We dunnen de zuurstofplanten eens uit en verwijderen nu en dan de uitgebloeide bloemen en vergeelde bladeren van waterlelies en moerasplanten. Bij warm weer kan de temperatuur van het vijverwater oplopen. Warmer water bevat minder zuurstof. We zorgen daarom voor extra waterbeweging d.m.v. een luchtpomp. In noodgevallen biedt AquaStabil soelaas, een preparaat dat dadelijk zuurstof vrijgeeft. Meer info op pag. 18. De honger van onze vissen is nu moeilijk te stillen. Door de warmte hebben ze ook meer behoefte aan voedsel. We mogen ze nu rijkelijk voeren maar gaan ook weer niet overdrijven. We geven als afwisseling nu en dan wat met heet water overgoten sla en een paar regenwormen. Regelmatig kijken we de filter na en indien nodig spoelen we een deel van het filtermateriaal. Als kwalitatief filtermateriaal en om onverwachte problemen zoals ammoniumpieken te vermijden gebruiken we Clinopti Plus®. Dit filtermineraal doet meer dan andere filtermedia en haalt schadelijke stoffen uit het water.
September/oktober
De vijver evolueert langzaam van zomer naar herfst. We knippen geknakte en omgevallen stengels van waterplanten af, liefst een 10-tal cm boven het wateroppervlak. Wat nog mooi recht staat laten we staan, anders zal de vijver er vele maanden ‘te kaal’ uitzien. Het is nu de periode van de bladval van de bomen. De skimmers vragen nu wat meer aandacht dan tijdens andere jaargetijden. We verwijderen zoveel mogelijk afgestorven bladeren en ander organisch materiaal uit de vijver. Dat kan met het schepnet Deluxe van Pond Technics met handige telescoopsteel. Daarna spannen we een beschermend afdeknet over het water. We blijven de vissen voederen maar schakelen over op licht verteerbaar wintervoer zonder paraffine. Naarmate de temperatuur daalt geven we minder en minder.
21
TIP
Vijveragenda
November/december
Kijk op www.heldervijveren.com voor een uitgebreide versie van de vijveragenda!
De vijver vraagt nu minder aandacht. De meeste planten zijn gestopt met groeien en de vissen bevinden zich dicht bij de bodem. We passen op wanneer onze vijver afgeboord is met een overstekende deksteen. We verlagen de waterstand om opvriezen van deze rand in de winter te vermijden. Meestal schakelen we de filter uit om hem te beschermen tegen bevriezen en om energie te sparen. Bij heel grote systemen zoals zwemvijvers en koivijvers laten we de filter in werking maar we verminderen wel het debiet tot de helft. Willen we echt probleemloos door de winter raken dan voegen we AquaStabil toe aan de vijver. Dit preparaat bevat een langzame zuurstofreserve en koudeminnende bacteriën die speciaal in de winter actief zijn. Meer info op pag. 18.
UV-C units Hét wapen tegen zweefalgen Een UV-C apparaat zorgt voor een heldere vijver met gezonde vissen. Het vijverwater wordt d.m.v. een pomp door het UV-C apparaat gevoerd, waar het wordt blootgesteld aan UV-C straling op een golflengte van 254 nanometer. Deze straling wordt geproduceerd door een speciale lamp en zorgt ervoor dat zweefalgen, bacteriën en ziektekiemen geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Zo elimineren we ongewenste organismen, zonder het gebruik van chemische stoffen. Alleen wat in het water zit en langs de buis passeert wordt aangevallen door deze lichtstralen.
Om groen water tegen te gaan volstaat een ‘dosis’ die overeenkomt met een wattage van 2 Watt per 1000 liter vijverwater in het geval van een normale vijver. Voor zuivere koivijvers (veel vissen, nauwelijks planten) wordt 4 à 5 Watt per 1000 liter vijverinhoud aangeraden.
En de nuttige bacteriën? De voor het vijverevenwicht belangrijkste micro-organismen, zoals de nitrificerende bacteriën, zweven niet in het water maar zitten vast op dragers (vijverfolie, planten, filtervulling…) en worden dus helemaal niet aangetast door de stralen omdat ze er niet mee in contact komen. Wel een aandachtspunt: wanneer u commerciële bacteriën aan het systeem toevoegt dient u de UV-C installatie gedurende 48 uur uit te schakelen om deze nieuw toegediende bacteriën de kans te geven zich te settelen.
In de kijker Pond Clean UV-C units Pond Technics ontwikkelde UV-C apparaten die optimaal kunnen ingezet worden voor professionele filtersystemen, de UV-C Pond Clean.
Voordelen UV-C Pond Clean Dankzij de lengte van het apparaat, wordt het water extra lang blootgesteld aan de hoge dosis straling. Bovendien zorgt de inox behuizing voor reflectie van de UV-C straling waardoor de efficiëntie tot 35% wordt vergroot. De behuizing van het apparaat heeft aan 4 zijdes een in/uitlaat voor het water waardoor u het UV-C apparaat op elke gewenste manier kunt monteren in uw leidingsysteem. Het apparaat is bovendien geaard.
22
ACTIES
ie t c a g u r e t d Gel XN Messner Ecovijverpomp
0 2 € RETOUR
Met een Messner Eco-XN pomp brengt u energiebesparende spitstechnologie in uw vijver! Profiteer van deze actie en stuur de gevraagde gegevens terug (zie achterzijde) Voorwaarden actie: • Deze aanbieding is geldig op de volledige Messner Eco-XN 4500, 7500, 10000, 13000, 16000 en Eco-X2 20000 pompenreeks • Actieperiode: 01/04/2014 t.e.m. 31/07/2014 • Geldig zolang de voorraad strekt • Geldig voor particuliere gebruikers, uitsluitend in België en het Groothertogdom Luxemburg • Enkel geldig met originele aankoopbon, barcode en volledig ingevulde gegevens • Slechts één deelname per klant mogelijk
Meer info vindt u op www.heldervijveren.com
25m
e i t c a u a e Cad
Ecolat op rol
GRATIS* Ecolat®: Ecologische afboording voor talloze toepassingen in de tuin Gefabriceerd uit 100% gerecycleerde kunststof Uitzonderlijk duurzaam Voor speelse en strakke vormen Eenvoudige en snelle installatie Bevestiging d.m.v. stevige Ecopic® paaltjes Voorwaarden actie: • Actieperiode: 01/04/2014 t.e.m. 31/08/2014 • Geldig zolang de voorraad strekt • Geldig voor particuliere gebruikers, uitsluitend in België en het Groothertogdom Luxemburg • Enkel geldig voor elke 20ste registratie bij volledig ingevulde gegevens op www.heldervijveren.com/gratis • Slechts één deelname per klant mogelijk
* GRATIS 25m Ecolat op rol t.w.v. €73,95 incl. BTW
Voor elke 20ste registratie op www.heldervijveren.com/gratis
Meer info vindt u op www.ecologics-garden.com
23
Geld-terug actie
Messner Eco vijverpom -XN p
€ 2 0 RE
Stuur deze antwoordkaart samen met de originele kassabon (aankoopdatum vanaf 01/04/2014) en de uit de verpakking geknipte barcode in een gesloten briefomslag uiterlijk tot 31/07/2014 (datum poststempel) naar:
TOUR
Distri Pond NV Geld-terug actie Nikelaan 33 B-2430 Vorst-Laakdal Naam: Straat, nr.: Postcode, plaats: E-mail: Telefoon: Bankrekeningnr.: BIC: IBAN: Datum, handtekening:
Deze gegevens worden gebruikt voor het afhandelen van deze geld-terug actie en automatisch opgenomen in ons klantenbestand voor commerciële doeleinden. Gegevens worden niet doorgegeven aan derden. Door het versturen van deze antwoordkaart geeft u toestemming voor het gebruik van uw persoonlijke gegevens op de beschreven manier en voor het genoemde doeleinde. U kunt steeds uw toestemming schriftelijk herroepen t.a.v. Distri Pond NV, Nikelaan 33, B-2430 Vorst-Laakdal. Uw gegevens worden dan enkel nog gebruikt voor het afhandelen van deze geld-terug actie.
Meer info vindt u op www.heldervijveren.com
Cadeau-a ctie
25m Ecolat op rol
GRATIS*
GRATIS 25m Ecolat op rol t.w.v. €73,95 incl. BTW
Registreer u met de actiecode “Ecolat” op www.heldervijveren.com/gratis Elke 20ste registratie ontvangt een bon voor een gratis rol van 25m Ecolat met hoogte 14cm
Meer info vindt u op www.ecologics-garden.com
© Helder Vijveren is een uitgave van Distri Pond NV. Gehele of gedeeltelijke overname van tekst of afbeeldingen zonder de schriftelijke toelating van de verantwoordelijke uitgever zijn verboden. Distri Pond NV kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele drukfouten.
24 Tekst: Distri Pond • Fotografie: Distri Pond, PSGstudio • Vormgeving: PSG • Verantwoordelijke uitgever: Koen Verhaert, 2480 Dessel.
