Een vrouw met J E Z U S in witte steekjes op haar hoofddoek zegt: We kunnen onze tomaten zelf op de markt brengen

Jaarverslag 2012

In het kleine lokettenzaaltje in Gitarama zitten zes mensen rustig op een rij: drie mannen en drie vrouwen. De bevallige vrouw in het midden is de voorzitster, een oudere man met laarzen is de comptable. Allen zijn ze landbouwers en landbouwsters. Ze kweken tomaten, maniok, bonen of houden enkele varkens en een koe. Voor die teelten werken ze met microkredieten. Samen vormen ze één solidariteitsgroep. Ze kennen elkaar al lang, maar zijn geen familie. Ze vertrouwen elkaar vooral als goede ondernemers die onderling voor elkaar garant staan. “Waarom kozen jullie voor Duterimbere?” “De mensen van Duterimbere waren de enigen die tot in ons afgelegen dorp kwamen met hun guichet mobile.” “Wat als een van jullie niet kan terugbetalen?” “Dat is nog nooit gebeurd.” De comptable zegt: “Vroeger aten we één keer per dag, nu drie keer. Onze oogsten zijn nu groter dankzij de formation.” Een vrouw met J E Z U S in witte steekjes op haar hoofddoek zegt: “We kunnen onze tomaten zelf op de markt brengen.” En de oudere man die nog niets had gezegd, voegt eraan toe: “We willen niet de enigen zijn die rijk worden.”

Jaarverslag 2012

Inhoudstafel Brief van de voorzitter

7

Zuidwerking

9

Projecten

10

Kennis delen is een verrijking

14

Microfact: vorming, software en beleidsinstrumenten

16

Noordwerking

19

Cera4BRS met passie

20

Drie mandjes uit Rwanda

24

Microfinance Lunch Break

26

KBC-personeel loopt warm voor BRS

28

Organisatie

31

Cera en KBC, partners van BRS

32

BRS werkt samen met …

34

Raad van Bestuur

35

BRS-Team

36

BRS-Instituut

36

Cera4BRS

37

Financieel

39

Balans

40

Resultatenrekening

41

Toelichting

42

Colofon

44 [ 5 ] Jaarverslag 2012

Brief van de voorzitter “Hoop is dat koppige ding in ons binnenste, dat nooit opgeeft.”, Barack Obama

Deze uitspraak van Barack Obama bij zijn verkiezing voor een tweede ambtstermijn als Amerikaans president, typeert ook de coöperatieve filosofie en werking van BRS die in 2012 haar twintigste verjaardag vierde. Twintig jaar samen microfinancieren en microverzekeren in het Zuiden. Twintig jaar helpen om de levenskwaliteit van de armere bevolking in het Zuiden duurzaam te verbeteren. Niet alleen met geld, maar vooral met advies en in dialoog met de betrokken partners. Vandaar ook een “dikke merci” aan al diegenen die de voorbije twee decennia hebben meegewerkt aan de uitbouw van BRS. 2012 was niet alleen een jubileumjaar voor BRS, maar voor iedereen die het coöperatieve gedachtegoed koestert. De Verenigde Naties riepen het immers uit tot het ‘Internationale Jaar van de Coöperaties’ en benadrukten hiermee het belang van de coöperatieve filosofie en waarden, ook voor onze toekomst. ‘Coöperaties bouwen aan een betere samenleving’ was het leitmotiv voor het Internationale Jaar. Coöperatief denken is per definitie denken vanuit een langetermijnperspectief. Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, stelt hierbij: “Coöperaties zijn een bewijs voor de internationale gemeenschap dat het mogelijk is economische leefbaarheid te combineren met maatschappelijke verantwoordelijkheid”. BRS kan opnieuw tevreden terugblikken op een boeiend werkjaar vol activiteiten zowel in het Zuiden als in het Noorden. In het Zuiden concentreert BRS zich op haar projectwerking, kennisdeling en via Microfact op vorming, software en beleidsinstrumenten. In de Noordwerking kunnen wij rekenen op de dynamiek en de passie van Cera4BRS en het KBC-personeel, die warm lopen voor BRS. ‘Drie mandjes uit Rwanda’ was een uniek concept in ons jubileumjaar, naast de Microfinance Lunch Break die ondertussen al aan zijn 6e en 7e editie toe was en stilaan een baken is geworden in de wereld van microfinancieren en microverzekeren. Naast financiële steun bood BRS voornamelijk steun op het vlak van adviesverlening en vorming aan haar projectpartners en financierde ze opleidingsprogramma’s. Het is bemoedigend vast te stellen dat de BRSadviesverlening een steeds grotere rol speelt en een belangrijke meerwaarde betekent. De actieve groep KBC-personeelsleden die zich als vrijwilliger inzetten met hun ervaring en kennis vormen samen met het BRSInstituut een unieke bron van knowhow in bankieren en verzekeren.

[ 7 ] Jaarverslag 2012

Via tal van activiteiten brengt BRS de wereld van microfinanciering en -verzekeringen dichter bij het publiek in België. Jaar na jaar groeien de activiteiten en de interesse en betrokkenheid. ‘KBC4BRS’, ‘KBC steunt BRS’, de acties van CBC, Omnia, de BRS-Club en ‘Cera4BRS’ vormen hiervan het levende bewijs. In deze editie wordt via een reeks van vijf dubbelinterviews dieper ingegaan op initiatieven van KBC en Cera als structurele partners van BRS, activiteiten in België met Cera4BRS, fondsenwerving en drie mandjes uit Rwanda en tot slot hoe BRS steunt: advies op maat. In 2012 namen wij afscheid van Bart Verbeek als lid van de Raad van Bestuur. Een afscheid met veel dankbaarheid voor zijn inzet en enthousiasme. Wij heten Koen Van der Steen en Koen Peeters van harte welkom als nieuwe bestuurders. Namens de Raad van Bestuur en in mijn persoonlijke naam dank ik u allemaal voor uw solidariteit, steun en medewerking en ben ik ervan overtuigd te kunnen rekenen op eenzelfde dynamiek en inzet in 2013. Met coöperatieve groet,

Franky Depickere voorzitter

Jaarverslag 2012 [ 8 ]

Zuidwerking

Projecten Pilarh, Honduras Pilarh betekent letterlijk: ‘lokale projecten en initiatieven voor de regionale zelfontwikkeling in Honduras’ (Proyectos e iniciativas locales para el autodesarollo regional de Honduras). Pilarh ondersteunt al sinds 1991 kleine boeren en micro-ondernemers in het arme West-Honduras. Zij bood hen oorspronkelijk enkel microkredieten aan om hen de kans te geven een inkomen te verwerven in eigen streek. Sinds 2003 steunt BRS de microfinancieringsactiviteiten van Pilarh in samenwerking met de Belgische ngo Trias. Het opzetten van een spaarluik was al lang een droom van Pilarh. Veel van hun cliënten hebben niet het geld om hun kinderen naar school te laten gaan. Met de extra steun van KBC (vrijwilligers) en Cera (extra financiële middelen) werd intussen een aanbod voor jongeren uitgewerkt gaande van studiebeurzen en schoolpremies tot spaarproducten en steun voor jonge starters. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan de ‘educacion financiera’ om de ouders en kinderen bewust te maken van het belang van sparen. Jonge ondernemers hebben het niet gemakkelijk in Honduras. Er is een enorme werkloosheid onder de Hondurese jeugd en de jongeren krijgen weinig of geen toegang tot faciliteiten en financiële diensten. Voor deze jonge ondernemers ‘in spe’ ontwikkelde Pilarh een specifiek startersprogramma (Joven Emprendedor) met gratis opleidingen en begeleiding en een aangepast kredieten spaarproduct. BRS en Trias hopen zo de kansen van jongeren op de arbeidsmarkt te vergroten. Pilarh heeft op 31.12.2012 8.620 cliënten en 9 kantoren.

Mucoba, Tanzania In Tanzania werkt BRS samen met de eerste gemeenschapsbank, de Mufindi Community Bank (Mucoba). Deze lokale spaar- en kredietinstelling startte haar activiteiten in het stadje Mafinga en breidde haar activiteiten verder uit naar het omliggende platteland waar de armere bevolking weinig of geen toegang heeft tot aangepaste spaar- en kredietproducten. De boerengroepen die Trias steunt, hebben Mucoba als financiële partner. Deze ontwikkelt aangepaste financiële diensten voor deze cliënten.


BRS geeft het management van Mucoba de nodige ondersteuning om tot een efficiënte en moderne microfinancieringsinstelling uit te groeien. Zo zal Mucoba ook op langere termijn een belangrijke sociaaleconomische rol blijven vervullen.

CGAT, RD Congo Mutualiteiten in Kinshasa, Neder-Congo en Bandundu krijgen de nodige ondersteuning om zich verder te ontplooien. Mutualiteiten in Congo zijn meestal kleinschalige gemeenschapsinitiatieven die de kennis en ervaring missen om hun ziekteverzekering professioneel te beheren. Met steun van BRS zag CGAT drie jaar geleden het levenslicht. CGAT is een organisatie die de mutualiteiten achter de schermen bijstaat met raad en daad. De focus ligt nu op de technische ondersteuning van de mutualiteiten. Op termijn gaat CGAT ook het risicobeheer op zich nemen. Via CGAT werkt BRS mee aan de uitbouw van twee mutualiteiten in Kinshasa. Deze mutualiteiten moeten uitgroeien tot een model voor andere mutualiteiten in het immense land.

Rural Banks, Ghana De rurale banken in het noorden van Ghana versterken hun capaciteit. In het noorden van Ghana is een aantal ‘Rural Banks’ actief. Met lokale ondernemers en overheden als aandeelhouders bieden ze lokale financiering aan, ook aan de armere boeren. Deze kleine lokale banken slagen erin om in het armere noorden van Ghana toch spaargeld te mobiliseren. De ‘Rural Banks’ hebben nog te weinig mogelijkheden om deze middelen in de eigen streek te investeren. Om lokale investeringen te stimuleren slaan BRS, Trias en het Felixfonds de handen in elkaar. Hun gezamenlijke programma in Ghana focust op de versterking van bestaande productie- en boerengroepen. Zij krijgen ondersteuning om beter te produceren en sterker te staan bij de verkoop van hun productie. Dankzij dit programma werken de Rural Banks voortaan nauwer samen met deze boerengroepen met aangepaste landbouwkredieten en verzekeringen.


Afrika Ghana Capaciteitsversterking van de rurale banken in het noorden van Ghana i.s.m. Felixfonds/Trias. 66.050 euro RD Congo Ondersteuning van de mutualiteiten in Kinshasa i.s.m. Christelijke Mutualiteiten. 64.500 euro

Ghana Togo Kameroen RD Congo

Oeganda Rwanda Tanzania

Kameroen Financiering en begeleiding van het informatiseringsprogramma van het coöperatieve netwerk CamCCUL. 61.000 euro Mudef: omzetting van lening naar kredietfonds. 13.385 euro Oeganda Decentralisatie en landbouwfinanciering van de microfinancieringsinstelling Hofokam i.s.m. Trias. 44.000 euro

Rwanda Capaciteitsversterking en informatisering van microfinancieringsinstellingen i.s.m. Aquadev Kigali. 20.000 euro

Togo Versterking van de spaar- en kredietwerking van UCMECS voor boerengroepen in Noord-Togo i.s.m. Louvain Coopération. 35.000 euro

Tanzania Ondersteuning van de spaar- en kredietactiviteiten van de Mufindi Community Bank (Mucoba) i.s.m. Trias. 25.000 euro

Verbetering van de toegang tot gezondheidszorgen via mutualiteiten in NoordTogo via 3ASC i.s.m. Louvain Coopération. 45.000 euro


Latijns-Amerika Brazilië Expansie van spaar- en kredietcoöperaties in het Z.O. van Brazilië i.s.m. Confesol. 20.000 euro

Honduras

Ecuador Peru

Brazilië

Ecuador Ghana Capaciteitsversterking van Refich: een unie van Oeganda veertien Togo spaar- en kredietcoöperaties en 4 spaar- en kredietkassen i.s.m. Trias. Rwanda 30.000 euro

Kameroen RD Congo

Tanzania

Peru Ontwikkeling en capaciteitsversterking van een overkoepelende spaar- en kredietcoöperatie Ciderural in de Andesregio i.s.m. SOS Faim. 38.000 euro Honduras Uitbreiding van de financiële dienstverlening van de spaar- en kredietorganisatie Pilarh i.s.m. Trias. 38.000 euro

Andere Microfact Onder de merknaam ‘Microfact’ ontwikkelt BRS het gezamenlijke ondersteuningsprogramma van vorming en technische assistentie i.s.m. de ngo ADA uit Luxemburg. 44.566 euro

In 2012 bood BRS 385 dagen vorming en adviesverlening en 546.501 euro financiële steun aan 14 projecten in 11 landen in Afrika en Latijns-Amerika.


Kennis delen Een van de grote troeven van BRS is gespecialiseerde adviesverlening. Hiervoor kunnen we rekenen op het enthousiaste engagement van deskundige vrijwilligers. De experts van het BRSInstituut zijn ervaren bankiers en verzekeraars die na hun actieve loopbaan onze partners in het Zuiden met raad en daad bijstaan. Ook actieve personeelsleden van KBC zetten zich als KBC4BRS vrijwillig in voor BRS. Met de steun van KBC engageren zij zich om, deels tijdens de werkuren en deels in hun vrije tijd, microfinancierings- en microverzekeringsinstellingen te ondersteunen bij het optimaliseren van hun werking.

Jeroen Rottiers en Wim Moens

is een verrijking Wim: ‘Jeroen en ik zijn net terug uit Rwanda. Daar ondersteunen we een project rond landbouwfinanciering van Aquadev Kigali, een Rwandese ngo die microfinancieringsinstellingen (MFI’s) begeleidt. Die stelde vast dat heel wat landbouwkredieten slecht terugbetaald werden.’ Jeroen: ‘Ik heb altijd in de landbouwsector gewerkt. Eerst als ontwikkelingssamenwerker voor een landbouwproject in Oeganda, daarna bij Boerenbond en nu bij KBC op de dienst Kredieten aan Landbouw. Toen BRS mijn hulp vroeg, heb ik mij meteen geëngageerd. MFI’s hebben doorgaans weinig ervaring met de landbouwsector. Ook in Rwanda waren medewerkers niet opgeleid om kredietaanvragen vanuit de landbouw juist te evalueren. Daardoor liep het vaak fout. Samen met de mensen van Aquadev en de MFI’s hebben wij een opleidingspakket opgesteld. Dat hebben we geëvalueerd.’ Wim: ‘Niet als controleurs, hé. We gaan ter plaatse praten met de medewerkers van de MFI’s. Hun ervaringen en concrete dossiers leren ons wat goed is en wat nog ontbreekt aan de opleiding.

Onze inbreng is dat wij een aantal zaken faciliteren en advies verlenen. Wij vormen een klankbord. We coachen, zoals de coach van een sportploeg.

Wim: ‘Waarom ik dit doe?... Niet omdat ik niet kan thuiszitten, zoals mensen wel eens beweren. Ik ben zo geboren. Als ik iets zie dat moet gebeuren, pak ik dat vast en doe het gebeuren. Ik heb zelf 35 jaar kansen gekregen bij de bank en een hoop ervaring opgebouwd. Ervaring die ze in het Zuiden goed kunnen gebruiken. Zij hebben ook talenten, ze willen vooruit en nemen initiatief. Als ze dan vragen of je wil helpen, waarom zou je dat dan niet doen?’ Jeroen : ‘Een betere kredietbeoordeling

betekent voor elke boer en voor zijn gezin een stap vooruit. Als wij daaraan iets kunnen bijdragen, is dat fantastisch.’ Wim: ‘Het geeft ook voldoening: zien dat iets waaraan je een klein beetje hebt meegewerkt, gaat draaien. Da’s fijn! Iets gratis doen geeft een meerwaarde aan je leven.’ Jeroen: ‘Het is zeker een verrijking. Wat ik in Rwanda doe, geeft een surplus aan mijn werk hier. Verscheidene puzzelstukjes uit mijn leven vallen bij BRS mooi op hun plaats. Mijn ervaring in Afrika en bij Boerenbond, mijn werk bij KBC nu, ... ik kan het allemaal inzetten. En ik krijg de kans af en toe terug te keren naar mijn oude liefde, Afrika. Da’s toch mooi! Wat ik via BRS kan doen, is super voor mij.’

We staan niet van buitenaf toe te kijken om dan te zeggen hoe het moet. We gaan ter plaatse, bij de boeren zelf. We lopen mee door de velden en maken onze voeten vuil.’ Jeroen: ‘Alles gebeurt in samenwerking. Het is geen eenrichtingsverkeer. Wij leren veel in Rwanda, en dat kunnen we gebruiken in andere projecten rond landbouwfinanciering. Zo wordt deze ervaring veel ruimer.’ [ 15 ] Jaarverslag 2012

Microfact:vorming, software en beleidsinstrumenten Microfact groepeert de kennis en ervaring van BRS en haar partner ADA inzake performantiemanagement voor microfinancierings- en microverzekeringsinstellingen. Het aanbod omvat praktijkgerichte opleidingen en praktische software die via een gespecialiseerde website, www.microfact.org, beschikbaar is. In 2012 vonden meer dan 38.000 bezoekers de weg naar deze website. In 2012 organiseerde Microfact opleidingen in Brazilië, Democratische Republiek Congo, Peru en Viëtnam. Tijdens de eerste Microfact Summer Academy werden 17 microfinancieringspecialisten uit 12 landen opgeleid tot trainer. Deze ploeg staat klaar om de stijgende vraag naar vorming te beantwoorden.

Kurt Van den Neste tijdens de eerste Microfact Summer Academy in Luxemburg Jaarverslag 2012 [ 16 ]

Internationale erkenning voor indicatoren ontwikkeld door BRS CIMA (la Conférence Interafricaine des Marchés d’Assurances) ontwikkelt een wetgevend kader over microverzekeren. De nieuwe regelgeving integreert performantie-indicatoren die zijn opgesteld door BRS en ADA, in samenwerking met het Microinsurance Network. De lidstaten van de CIMA ondertekenden in 2012 een akkoord om een reglement te implementeren rond microverzekeren. Dit overkoepelende orgaan groepeert de nationale verzekeringssector van 14 Franstalige West-Afrikaanse landen. Het akkoord vormt een belangrijke mijlpaal voor de regelgeving rond microverzekeren in deze regio. Deze wetgeving garandeert een betere bescherming van de arme bevolking tegen allerlei risico’s. De opvolging door de regulator zal gebeuren via de performantie-indicatoren voor microverzekeren die ontwikkeld zijn door BRS en ADA, in samenwerking met het Microinsurance Network. Deze indicatoren worden sinds 2007 wereldwijd gepromoot als opvolginstrument in de microverzekeringssector. De set van performantie-indicatoren voor microverzekeren bestaat uit courante verzekeringsratio’s, waarvan de berekening en interpretatie is aangepast aan de specificiteiten van microverzekeren. Naast een schade- en kostenratio worden de snelheid van schadeafhandeling en het aantal contractvernieuwingen gemeten.

NE CAI FRI ES ERA ANC INT SUR NCE S D’AS E R E FE S E D CON MARCH S STRE DES MINI S DES E SEIL SSURANC CON A 12 CE/20 NCE DANS CMA/P A CIMA/P ICROASSUR _____/ EM ______ RATIONS D IMA __ OPE T N° LA C ES E EN D D M N ES REGLE MENTATIO EMBR ATS M LE LES ET NT REG PORTA s Assu ES rie de INISTR l’Indust DES M ée de et 42 ; intégr NSEIL isation 6, 39, 40, 41 ; LE CO an 12 rg eO es ril 20

rances

Niger

Tsjaad

Mali

Kameroen

Senegal

Centraal Afrika

s dans le

fricaine Intera av nt un s articl du 05 érence institua ment en se inistres la Conf ril 2012 ; Traité m l des M rts de av ei VU le ricains nota pe 3 ns Ex s Co 2 et e; mité de ars et les final du suranc Etats af x du Co uniqué microas 30 m comm sur la s travau des 29 et VU le A) flexion ndu de pte re rances (CIM e de ré m it m co VU le chés d’Assu x du Co travau des Mar u des e rend rts ; itions compt s Expe dispos VU le ité de m Co r les E avis du été pa DECID Après compl et ié odif est m rances s assu de de er : le co 1 Article s : II te suivan IVRE V

Guinee-Bissau

Equatoriaal Guinea

Burkina Faso

Ivoorkust

Congo

Togo

Benin

Gabon

L ANCE ASSUR MICRO

I TITRE ASSURANCE MICRO AT DE CONTR ER TRE I CHAPI GENERALES S SITION DISPO la 700 t par Article ion lemen s, des Définit principa ture ctérisé é des couver stres et ra ca sini icit nce assura par la simpl aration de cl me d’ écanis ux assurés, rats, de dé sques des ri ta t un m nt contre nce es /ou des capi ion des co ra nu su ve et roas gest le re ib s. fa La mic e des primes iption, de nes à tisation cr person es ou de co faibless és de sous victimes. er les im it



Noordwerking

Cera4BRS: Pau BRS is niet alleen actief in het Zuiden. We informeren ook hier mensen over microfinancieren en microverzekeren. Onder meer via de vrijwilligers van Cera4BRS. Cera4BRS (vroeger BRSAdviesraad) bestaat uit BRSleden die vennoot zijn van Cera en zich extra willen engageren. Als ambassadeurs geven zij mee bekendheid aan ons werk en dragen zij de coöperatieve waarden uit. Dat doen ze niet alleen met bijzonder veel overtuiging, maar ook met een heel warm hart. Zo blijkt uit het verhaal van voorzitter Paul Troch en vrijwilliger Piet Haers.

Piet Haers en Paul Troch Jaarverslag 2012 [ 20 ]

ul en Piet, met de P van passie Piet: ‘Ik was al langer Cera-vennoot, maar niet actief. Tot ik de mensen van BRS ontmoette en hoorde dat zij binnen de wereld van microfinanciering ook bezig zijn met verzekeren. Dat interesseerde mij omdat ik daarin professioneel actief ben. Ook het coöperatieve gedachtegoed sprak mij heel erg aan. Zo ben ik twee jaar geleden bij Cera4BRS beland.’

Paul: ‘Ik las onlangs een artikel over BRS met als titel “Wij willen niet als enigen rijk worden”. Dat is precies waar het bij coöperatief samenwerken over gaat. Er stond ook een foto bij van zes Rwandezen, leden van een solidariteitsgroep die met microkredieten werkt. Mooie, fiere mensen die zelfverzekerdheid en kracht uitstraalden.

Paul: ‘Piet kwam precies op het juiste moment. Hij had nieuwe en frisse ideeën, die bijdroegen tot een belangrijke herbronning.’

Om dat optimisme in die Rwandese gezichten te kunnen bereiken, moet ook onze werking hier gepassioneerd zijn. We hebben geëngageerde vennoten nodig die BRS steunen en mee initiatieven lanceren.’

Piet: ‘Doelgroep en doelstelling zijn heel duidelijk nu.

We richten ons met Cera4BRS op de 412.000 Cera-vennoten hier in België. Als ambassadeurs voor BRS maken we hen warm voor het verhaal van microfinanciering en microverzekering.’ Paul: ‘Door die duidelijke aflijning van onze opdracht, werken we nu met een zeer geëngageerde groep. Dat bewijst het succes van onze eerste actie op 3 november, de BRS-dag in dierenpark Planckendael. Met die dag wilden we BRS meer bekend maken. Verspreid over het domein waren er standen waar je kon kennismaken met microfinancieren en microverzekeren. Er was een zoektocht, een Zuiderse lunch, een optreden van Lies Lefever, ... Iedereen van 7 tot 77 kwam aan zijn trekken. 2500 mensen waren er. Een groot succes!’

Piet: ‘Ik wil hier overbrengen wat ik leer van het Zuiden: dat niet alles om geldgewin draait en dat je met coöperatieve samenwerking veel kan bereiken. En hoe kan je dat beter doen dan door zelf het voorbeeld te geven? De samenwerking in onze groep vind ik iets heel moois. In onze individualistische wereld creëert het een band en geeft het een stuk geborgenheid.’ Paul: ‘De BRS-dag in Planckendael was echt een dag van coöperatief samenwerken en prettig bezig zijn met elkaar. Ik kan mij nergens goed voelen tenzij er warmte is tussen mensen. En Cera4BRS is een warme werkgroep van geëngageerde mensen.’

Piet: ‘Zo’n dag brengt mensen samen. Het maakt hen weer bewust van het feit dat ze Cera-vennoot zijn en waar dat voor staat. Een coöperatieve vennootschap gaat over meer dan een aandeel kopen. Als vennoot van Cera schaar ik mij achter de coöperatieve waarden: samenwerken, solidariteit, respect voor het individu. En steun ik organisaties die vanuit die waarden werken, zoals BRS.’ [ 21 ] Jaarverslag 2012

Welkom Bienvenue Willkommen


Karibu Bienvenidos Welcome

BRS-dag in Planckendael: 3 november 2012 [ 23 ] Jaarverslag 2012

Drie mandjes BRS wil in eigen land mensen informeren over microfinancieren en microverzekeren. In 2012 lanceerden we het hartverwarmende doorgeefboekje ‘Drie mandjes uit Rwanda’. Deze fabelachtige vertelling wil mensen op virale wijze enthousiast maken voor een eigenzinnige vorm van bankieren en verzekeren.

Koen Peeters en Jeroen Janssen Jaarverslag 2012 [ 24 ]

‘Drie mandjes uit Rwanda’ is het resultaat van de onbezoldigde inzet van heel wat talent. Koen Peeters, auteur van de roman ‘1000 heuvels’ en lid van de Raad van Bestuur van BRS, schreef het verhaal. Tekenaar Jeroen Janssen, bekend van zijn Bakamé-strips en dorpstekenaar van Doel, zorgde voor de tekeningen. Piet Hendrickx ontfermde zich over de lay-out. Schrijver Koen Peeters en tekenaar Jeroen Janssen vertellen over hun gezamenlijke creatie.

s uit rwanda Koen: ‘Voor mijn roman ‘1000 heuvels’ ben ik samen met Wim Moens van het BRS-Instituut naar Rwanda gegaan. Daar heb ik microfinanciering leren kennen. Ik wilde heel graag uitleggen wat dat is en hoe het werkt. In mijn roman lukte dat niet, daarom is het een autonoom boekje geworden: ‘Drie mandjes uit Rwanda’. ’ Jeroen: ‘Ik heb vier jaar in Rwanda gewoond, van 1990 tot het moment van de genocide in april 1994. Ik woonde daar heel graag. ‘1000 heuvels’ heb ik dan ook met veel plezier gelezen. Ik herkende heel veel en ontdekte ook nieuwe dingen. Toen Koen mij vroeg of ik als tekenaar mee wilde werken aan ‘Drie mandjes uit Rwanda’ heb ik meteen ‘ja’ gezegd. BRS kende ik toen nog niet, maar ik had in Rwanda wel gehoord van groepen die samen sparen en elkaar geld lenen als dat nodig is.’ Koen: ‘In zijn informele vorm bestaat microfinanciering al lang. Het is een authentieke en duurzame vorm van ontwikkelingssamenwerking. Geen paternalistisch helpen van armen en behoeftigen, maar mensen steunen in hun ondernemingszin.

Microfinanciering gaat over respect, solidariteit, vertrouwen geven. Het gaat om warm geld: geld dat gekleurd is door een relatie. Iemand geeft jou krediet omdat die in jou gelooft.’

Jeroen: ‘Ik heb geprobeerd de schoonheid van Rwanda te laten zien. Mensen praten meestal over de oorlog en de genocide als ze het over dit land hebben.

Terwijl het er zo prachtig is en er zoveel positieve verhalen zijn van mensen die elke dag opnieuw dingen opbouwen. ‘Drie mandjes uit Rwanda’ brengt zo’n positief verhaal. Ik vind het belangrijk dat dat verteld wordt.’ Koen: ‘Door mensen in hun alledaagsheid te portretteren creëer je meer openheid en kansen tot inleving. Dat is boeiender dan een beroep te doen op schuldgevoelens. Mensen moeten dit boekje absoluut lezen. Ten eerste omdat het een fijne lees- en kijkervaring is. Maar ook om een ketting in gang te zetten. Zoals microfinanciering gaat over geld dat doorgegeven wordt en zo de relatie en het vertrouwen tussen mensen bevestigt, willen wij ook dat dit verhaal doorgegeven wordt. Dat mensen er met elkaar over praten. ‘Drie mandjes uit Rwanda’ wil viraal gaan en mensen enthousiast maken voor wat microfinanciering kan betekenen.’

Jeroen: ‘Omwille van het respect en de solidariteit vind ik dit een mooi project. Ook omdat het dicht bij de mensen staat. En aan goeie projecten wil ik graag mijn tekeningen geven.’ Koen: ‘Als schrijver kan je proberen iets uit te leggen, maar als tekenaar kan Jeroen sommige dingen toch beter vatten. Hij toont hoe de wereld daar in elkaar zit, hoe mensen gekleed zijn, hoe het landschap eruitziet. Dat maakt het veel rijker.’ [ 25 ] Jaarverslag 2012

Microfinance De Microfinance Lunch Break biedt de financiële wereld in België tweemaal per jaar een update over microfinanciering. De videoverslagen en teksten van de Lunch Breaks zijn te vinden op www. microfinancelunchbreak.be

Governance for Microfinance : the cooperative benchmark? 7 februari 2012

‘High speed growth in microfinance transforms itself in a danger for the organisation. And corporate governance - if well understood can be the shield against this danger.’ ‘What is expected from Boards is very often just overrated.’

Marc Labie Jaarverslag 2012 [ 26 ]

e Lunch break Microinsurance – Distribution approaches that reach the poor 19 oktober 2012

‘Insurance is going to work with the poor because the need is tremendous. It’s a matter of finding the right innovations, operational efficiencies and distribution mechanisms.’

Brandon Mathews [ 27 ] Jaarverslag 2012

KBC-personee Heel wat vrijwilligers zetten zich in om de visie en opdracht van BRS mee waar te maken. ‘KBC steunt BRS’ bijvoorbeeld, een personeelskring van enthousiaste KBCmedewerkers die met hun wervende acties BRS in de kijker zetten én geld in het laatje brengen. Een van de vele enthousiaste kernen binnen ‘KBC steunt BRS’ is het team van KBC Asset Management. Gedelegeerd bestuurder Peter Buelens, ook voorzitter van ‘KBC steunt BRS’, en medewerkster Sylvie Vinckier vertellen waarom zij warm lopen voor BRS.

Sylvie Vinckier en Peter Buelens Jaarverslag 2012 [ 28 ]

el loopt warm voor BRS Sylvie: ‘Tot twee jaar geleden was mijn inzet voor BRS beperkt tot meedoen met de jaarlijkse KBCquiz. Dat veranderde na een werkbezoek aan India, waar ik erg geraakt was door de armoede die ik zag. Peter vertelde me toen over microfinanciering en ‘KBC steunt BRS’. Al snel groeide het idee om binnen KBC Asset Management ook iets te ondernemen. We hadden meteen een team van enthousiaste mensen bij elkaar.’ Peter: ‘De oorsprong van ‘KBC steunt BRS’ ligt

bij een aantal KBC-medewerkers die binnen het bedrijf iets wilden doen om collega’s te informeren over en te sensibiliseren rond het werk van BRS. De link naar onze eigen professionele kennis en ervaring vormde in dit engagement een sterke troef.

De personeelskring die zo ontstond, vormt nu een kapstok voor allerlei initiatieven. De bekendste actie is de jaarlijkse KBC-quiz, een superevent bekend bij alle medewerkers. Maar er zijn ook fietstochten, vestiaire-acties, wafelverkopen, ... In veel KBCafdelingen en commerciële regio’s zijn er initiatieven ontstaan, als kleine zaadjes die vrucht dragen. En centen opbrengen voor BRS.’ Sylvie: ‘Ook binnen Asset Management heeft zo’n zaadje bodem gevonden. We hebben vorig jaar een valentijnsactie georganiseerd, een ontbijt, een dessertenbuffet waar experts van het BRS-Instituut over hun werk in Oeganda kwamen vertellen-... Fondsenwerving is heel belangrijk, maar het moet ook plezant zijn en bijdragen tot een groter bewustzijn en meer kennis van BRS. Het beste voorbeeld daarvan is ‘KBC loopt warm voor BRS’. Op 23 september 2012 deed KBC Asset Management voor de tweede keer mee aan een stratenloop dwars door Mechelen. Met een vijftigtal collega’s lieten we

ons sponsoren per kilometer. En in één beweging zetten we ook BRS in de kijker. Het was superleuk! En het heeft veel geld opgebracht: 5000 euro.’ Peter: ‘Het directiecomité heeft daar nog eens hetzelfde bedrag bovenop gelegd. Zo hebben we, voor het tweede jaar op rij, 10.000 euro kunnen overmaken aan BRS. Je hoopt op die manier, samen met gelijkgestemden, toch een zinvolle bijdrage te leveren aan een betere wereld. Bescheiden misschien, maar toch ... Ik geloof sterk in de kracht van organisaties die solidair gestructureerd zijn en van mensen die samenwerken. De coöperatieve waarden als samenwerking, solidariteit en respect voor anderen - vooral voor wie zelf verantwoordelijkheid neemt - zijn een belangrijke drijfveer voor mij.’ Sylvie: ‘Kansen geven aan mensen die zelf initiatieven nemen, is de beste manier om hen vooruit te helpen. Dat is wat microfinanciering doet en daarom steun ik BRS. Een kleine bijdrage, maar deel van een groter geheel.’ Peter: ‘En als je van arme mensen hoort wat het voor hen betekent samen te kunnen sparen, dan besef je dat élke bijdrage, hoe klein ook, belangrijk is. Dat het hen zelfstandiger maakt en ook hun kinderen kansen geeft. En dat zijn toch dingen die er toe doen.’


studiereis rwanda 2012

Organisatie Ontmoeting met boerin Alphonsine


Cera en kbc, p Samen microfinancieren en microverzekeren in het Zuiden: we doen het niet alleen. BRS werkt samen met bedrijven, organisaties en netwerken die net als wij kansen willen geven aan mensen in het Zuiden die economische initiatieven nemen. Cera en KBC nemen in deze samenwerking een bijzondere plaats in. Zij zijn structurele partners van BRS. Thomas Leysen, voorzitter van KBC Groep, en Franky Depickere, naast voorzitter van BRS ook gedelegeerd bestuurder van Cera, vertellen waarom zij BRS steunen.

Franky Depickere en Thomas Leysen Jaarverslag 2012 [ 32 ]

partners van BRS Thomas: ‘KBC Groep is geen liefdadigheidsinstelling. Onze eerste verantwoordelijkheid als financiële groep is de financiering van de economie en de gezinnen. Daarnaast zetten wij graag onze schouders onder een aantal maatschappelijke projecten.

Ons partnerschap met BRS past perfect in deze traditie van maatschappelijke betrokkenheid en sluit bovendien mooi aan bij ons basismetier: financieren.’ Franky: ‘De steun van Cera aan BRS kadert in de maatschappelijke opdracht van onze coöperatieve financiële holding. BRS is ontstaan uit de geschiedenis van Cera en vormt de voortzetting van het coöperatieve gedachtegoed van Raiffeisen, dat wij hoog in het vaandel dragen. We zijn ervan overtuigd dat dit solidaire model, dat hier in het verleden zijn kracht bewezen heeft, ook het Zuiden kan helpen. Dat dit effectief zo is, hebben we zelf kunnen zien toen we in september 2012 met een groep mensen van BRS, Cera en KBC Rwanda bezochten.’ Thomas: ‘Intellectueel was ik er al langer van overtuigd dat microfinanciering een belangrijk middel is om ondernemerschap op kleine schaal te stimuleren en zo mensen vooruit te helpen. Maar de praktijk kende ik niet. De reis naar Rwanda gaf mij de kans die te leren kennen. Zo heb ik ontdekt dat die ene term ‘microfinanciering’ heel diverse initiatieven omvat. Van professionele en goed georganiseerde instellingen tot kleine, lokale coöperatieven die hun weg nog zoeken.

En daarmee ook het leven van hun gezin en van de mensen met wie zij samenwerken. Ik denk bijvoorbeeld aan marktkramers die met een klein krediet een naaiatelier hadden opgestart. Dat atelier is uitgegroeid tot een zaak waar een tiental mensen werken. De ontwikkeling van deze economische activiteit betekent voor hen het verschil tussen een precair bestaan en een minimum aan welstand.’ Franky: ‘Zelf ben ik sterk getroffen door de ervaring dat je vanuit het niets iets kan creëren, net zoals hier 125 jaar geleden gebeurde via de eerste Raiffeisenkassen. Dat je met coöperatief bankieren en microfinanciering iets in gang kan zetten dat duurzaam is en in het dagelijkse leven van heel veel mensen een enorme vooruitgang betekent.’ Thomas: ‘In vergelijking met Europa is Rwanda een arm land. Maar de economische ontwikkeling evolueert er positief. In die zin is het een hoopgevend verhaal. En microfinanciering kan daarin een belangrijke rol spelen.’ Franky: ‘Om het met de woorden van Obama te zeggen: Hoop is dat koppige ding in u dat nooit opgeeft. En als je ter plekke alle inspanningen ziet en wat die betekenen in het dagelijkse leven van veel mensen, dan denk ik dat hoop gewettigd is.’

Daarnaast heeft deze kennismaking bevestigd dat microfinanciering een uitgelezen middel is om armoede te bestrijden. Dat het de levens van heel wat cliënten die ik ontmoet heb echt veranderd heeft. [ 33 ] Jaarverslag 2012

brs werKt saMen Met …

European Microfinance Programme


Raad van Bestuur

In 2012 kwam er een einde aan het mandaat van Bart Verbeek als vertegenwoordiger van de BRS-Club. Koen Van der Steen en Koen Peeters zijn de nieuwe leden sinds de Algemene Vergadering van mei 2012. Franky Depickere (voorzitter) Ghislaine Van Kerckhove (ondervoorzitter) Matthieu Vanhove Danny De Raymaeker Philippe Matthijs Jean Masscheleyn (niet op foto) Peter Buelens (niet op foto) Koen Peeters Olivier Lambin Marc Peelaers Johan Struyvelt Paul Troch Koen Van der Steen Guido Van Elsen Dirk Vyncke (niet op foto)

Cera Cera Cera KBC Bank KBC Verzekeringen CBC Banque BRS-Club (KBC Steunt BRS) BRS-Club (KBC Steunt BRS) BRS-Club (Cera4BRS) BRS-Club (Cera4BRS) BRS-Club (Cera4BRS) BRS-Club (Cera4BRS) BRS-Club (Cera4BRS) BRS-Instituut Onafhankelijk expert [ 35 ] Jaarverslag 2012

BRS-Team Franky Depickere Kurt Moors Bert Opdebeeck Kurt Van den Neste Caroline Tielens

voorzitter (niet op de foto) programmacoördinator BRS programmacoördinator Microverzekeringen programmacoördinator Microfinanciering Administratie BRS

BRS doet een beroep op de diensten van Cera voor logistiek, juridisch advies, administratie, boekhouding en communicatie.

BRS-Instituut Leden op 31.12.2012 Van links naar rechts: Albert Kessler, Jacques De Raeymaeker, Francis Vansteenwinkel, Wim Moens, Piet Vandendriessche, Ivo Stevens, Eric De Vos, Guido Van Elsen, Paul Steppe, Jacques Morjaen, Paul Roukaerts (tot 04/13) Niet op de foto: William Brondeel, Guy Dumont, Philippe Marlier (tot 05/13), Frans Rymenans en Paul Vanheuverzwijn.


Cera4BRS Leden op 31.12.2012

Van links naar rechts: Jan Vanhulst (tot 09/12), Lieven Boone, Marc Peelaers, François Peetermans, Koen Van der Steen, Johan Struyvelt, Frans Leempoels, André Hellemans, Bart Verbeek (tot 09/12), Herman Jacobs, MarieLouise Van Craenenbroeck, Geert Debeerst, Annemie Verhaevert, Wim Vanwalleghem, Monique Nijs, Bart Van Aken, Olivier Lambin, Marc Daems, Louis Peeters, Leo Nijsen, Paul Troch, Antoine De Caluwe. Niet op de foto: Luc Bosschem, Arseen Goossens, Piet Haers, Virginie Marchal, Frans Moortgat, Frans Parren, Jos Peeters.



Financieel

FINANCIEEL BALANS (in euro)

ACTIVA VASTE ACTIVA Financiële vaste activa VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op ten hoogste één jaar Handelsvorderingen Overige vorderingen Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen PASSIVA EIGEN VERMOGEN Fondsen van de vereniging Bestemde fondsen Overgedragen winst SCHULDEN Schulden op ten hoogste één jaar Leveranciers Overige schulden


2012

2011

1.883.128

2.018.897

323.452 323.452

179.208 179.208

1.559.676 103.786 3.143 100.643 1.397.788 57.112 990

1.839.689 20.633 4.500 16.133 1.507.789 311.267 0

1.883.128

2.018.897

1.620.189 700.000 500.000 420.189

1.699.146 700.000 500.000 499.146

262.939 262.939 201.850 61.089

319.751 319.751 163.125 156.626

Resultatenrekening (in euro) 2012

2011

Bedrijfsopbrengsten Omzet Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies Andere bedrijfsopbrengsten

475.762 145.411 329.949 403

596.765 522.358 74.407 0

Bedrijfskosten Diensten en diverse goederen Andere bedrijfskosten

709.406 706.378 3.028

789.359 786.843 2.516

41.817 125 40.826 865

19.156 127 18.639 390

621 305 317

1.314 933 381

Uitzonderlijke Opbrengsten

113.491

0

Te Bestemmen winst/verlies van het boekjaar

-78.957

-174.752

FinanciEle opbrengsten Opbrengsten uit financiële vaste activa Opbrengsten uit vlottende activa Andere financiële opbrengsten FinanciEle kosten Kosten van schulden Andere financiële kosten


Toelichting Balans Op afsluitdatum bedraagt het balanstotaal 1.883.128 euro. Het belangrijkste gedeelte van de activazijde zijn de vlottende activa (1.559.676 euro). Deze activa omvatten: • handelsvorderingen (3.143 euro); • overige vorderingen (100.643 euro); • geldbeleggingen (299,5497 aandelen in een Sicav van KBC met een boekwaarde van 1.397.788 euro); • liquide middelen (57.112 euro); • over te dragen kosten (990 euro): kosten die werden gemaakt tijdens het boekjaar 2012 maar die ten laste zijn van boekjaar 2013. De financiële vaste activa (323.452 euro) omvatten de volgende deelnemingen: • Cera Beheersmaatschappij (boekwaarde: 248 euro); • Almancora Beheersmaatschappij (boekwaarde: 100 euro); • Alterfin (boekwaarde: 2.500 euro); • Incofin (boekwaarde: 2.604 euro); • BRS Fonds (boekwaarde: 318.000 euro). Op 20 december 2012 werd het BRS Fonds opgericht. BRS bracht haar participatie van Rural Impulse Fonds (boekwaarde: 173.756 euro) in, samen met 30.753 euro in cash. Hiervoor ontving BRS 318 aandelen BRS Fonds en realiseerde een meerwaarde van 113.491 euro op de oorspronkelijke investering van Rural Impulse Fonds. Het voornaamste bestanddeel aan de passivazijde is het eigen vermogen (1.620.189 euro). Voor BRS bestaat dit eigen vermogen uit het patrimonium dat in 2012 afneemt met 78.957 euro. De schulden op ten hoogste één jaar (262.939 euro) omvatten: • nog niet-betaalde en nog te ontvangen facturen (201.850 euro) met betrekking tot geleverde prestaties in de voorbije boekjaren; • toegezegde projectschulden (8.000 euro); • overige schulden (53.089 euro).


Resultatenrekening De resultatenrekening sluit met een negatief resultaat van 78.957 euro. De bedrijfsopbrengsten omvatten in hoofdzaak: • bruto-opbrengsten tombola’s van Cera (139.875 euro); • giften (329.949 euro). De brutomarge bedraagt -230.616 euro en is het negatieve saldo van de bedrijfsopbrengsten (475.762 euro) en de diverse goederen en diensten (706.378 euro). De diensten en diverse goederen kunnen aan de volgende kostenplaatsen worden toegewezen: • communicatie: 62.101 euro; • werkingskosten: 23.539 euro; • projecten en financiële dienstverlening: 546.501 euro; • consultancy: 34.218 euro; • vorming: 15.920 euro; • organisatie en prijzen tombola: 24.098 euro. De andere bedrijfskosten (3.028 euro) hebben betrekking op de betaalde patrimoniumtaks, kosten met betrekking tot de neerlegging van de jaarrekening en publicaties in het Belgisch Staatsblad. De financiële opbrengsten omvatten in hoofdzaak de opbrengsten van de Sicav (40.780 euro). De financiële kosten (621 euro) omvatten in hoofdzaak kredietdossierkosten en kosten voor niet-Europese overschrijvingen.

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Op afsluitdatum bedragen de verplichtingen met betrekking tot de gegeven garanties 6.991 euro: Wasasa Microfinance S.C. ten gunste van Awash international bank. De verplichtingen met betrekking tot reeds goedgekeurde projecten, waarvan de uitvoering en de uitbetaling in de volgende boekjaren zullen plaatsvinden, bedragen op afsluitdatum 378.000 euro. In het kader van het programma ‘Microfact’ is een overeenkomst afgesloten voor een maximumbudget van 125.000 euro voor 2013.


Colofon

BRS vzw Philipssite 5 bus 10 3001 Leuven België (Vanaf najaar 2013: Mgr. Ladeuzeplein 15, 3000 Leuven) Tel. Fax Mail Site

+32 (0)16 27 96 43 +32 (0)16 27 96 91 [email protected] www.brs.coop

Redactie Kurt Moors, Bert Opdebeeck, Kurt Van den Neste, Ann Thoelen en Martine Verbraeken Grafische vormgeving Raf Berckmans Foto’s BRS Raf Berckmans, Leo Nijsen, Anneleen Meeuws, Lode Van Pee, Erwin Donville Eindredactie Greet Leynen Coördinatie Kristien Martens Verantwoordelijke uitgever Hilde Talloen, Cera CVBA, Philipssite 5 bus 10, 3001 Leuven Ondernemingsnummer RPR Leuven BTW BE0403.581.960


Doe een gift ten voordele van de projecten van BRS Voor giften vanaf 40 euro ontvang je een fiscaal attest. IBAN-nummer: BE 07 7300 0700 0766 BIC (swift): KREDBEBB

BRS vzw onderschrijft de ethische code van de VEF. U beschikt over het recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, medewerkers en personeelsleden tenminste jaarlijks geïnformeerd worden over de besteding van de verworven fondsen. Meer informatie vindt u op www.brs.coop en www.vef-aerf.be.



Een vrouw met J E Z U S in witte steekjes op haar hoofddoek zegt: We kunnen onze tomaten zelf op de markt brengen

Recommend Documents