Een uitgave van de Stichting Drukwerk in de Marge, issn , oktober 2011

n i e u w s b r i e f 138 Een uitgave van de Stichting Drukwerk in de Marge, issn 1382-1962, oktober 2011

Van het bestuur Boekkunstbeurs De jaarlijkse Boekkunstbeurs in de Pieterskerk in Leiden is dit jaar in het weekend van zaterdag 5 en zondag 6 november. Het bestuur nodigt alle contribuanten van Drukwerk in de Marge uit om langs te komen of deel te nemen aan de beurs.

Deelnemen Een standaardtafel voor exposanten is 2 meter. Per dag kost deze H 20. Het is ook mogelijk om een halve tafel huren, of een tafel van meerdere meters. De verschul digde standhuur wordt op de beurs zelf door de voorzitter geïnd. Als de standhuur bij een individuele exposant op bezwaren stuit, neem dan vooraf contact op met het bestuur. Opgeven voor een eigen stand kan via beursAdrukwerkindemarge.org, of met een briefje aan de secretaris (Gerard Doustraat 4, 2311 xp te Leiden). De inschrijving sluit op 15 oktober. Aanmeldingen na deze datum worden wel in behandeling genomen, maar we kunnen niet garanderen dat er nog plek is. Ook wordt de kans minder groot dat u op de door u gewenste plek terechtkomt. Deelnemers aan de beurs krijgen eind oktober een plattegrond en een deelnemers lijst toegestuurd.

Verzameltafel Nieuw dit jaar is de Verzameltafel, speciaal bedoeld voor contribuanten die niet genoeg inbreng hebben voor een eigen tafel. Tot een maximum van twee uitgaven kunnen zij zich via deze tafel toch op de beurs presenteren. Daar zijn geen kosten aan verbonden. Geef bij aanmelding voor de Verzameltafel ook aan of u bereid bent om zelf (een gedeelte van de dag) achter de tafel plaats te nemen. Het aanleveren van drukwerk voor de Verzameltafel geschiedt op de beurs zelf, of vooraf bij één van de bestuurs leden. Aanmelden voor de Verzameltafel kan via beursAdrukwerkindemarge.org of een briefje aan de secretaris (zie hierboven).

Borrel en vergadering Als u niets aan te bieden heeft op de beurs, bent u natuurlijk wel van harte welkom op 5 of 6 november in Leiden. Ingesloten

n ie uws b r i e f Drukwerk in de Marge nummer 138, oktober 2011

2/3

vind u een gratis toegangskaart. In de envelop zit ook een affiche en een flyer. Door het affiche op te hangen kunt u helpen nog meer bezoekers naar de Pieterskerk te lokken. Als altijd is er een borrel op zaterdagmiddag na afloop van de beurs. Op zondag ochtend om 10 uur zijn alle contribuanten — dus niet alleen deelnemers aan de beurs — uitgenodigd voor de Algemene Contribuanten Vergadering. Plaats van handeling is de Pieterskerk, ingang Kloksteeg 16 (precies aan de andere kant van de kerk dan de hoofdingang).

‘Druk- en bindstraat’ Om de samenwerking met de Stichting Handboekbinden dit jaar nog eens extra te benadrukken, wordt er in de ommegang van de kerk een zogenaamde ‘druk- en bindstraat’ ingericht. Het bestuur heeft A.L. Snijders gevraagd speciaal voor de beurs een zkv (zeer kort verhaal) te schrijven. Zijn verhaal, Cokes en Incunabelen, wordt gedrukt in een oplage van 2000 exemplaren. Bij de ingang van de beurs krijgt elke bezoeker een plano van het zkv. Bezoekers kunnen er op de beurs zelf een omslag bij drukken en het boekje vervolgens op bijzondere wijze inbinden. Naast zelf drukken kan er ook een (gratis) vooraf gedrukt omslag gekozen worden. Om een keur aan omslagen aan te bieden hebben we een aantal drukkers gevraagd om voor de beurs alvast een omslag te drukken, in een oplage van 100 tot 150 exemplaren. Op zaterdagmiddag zal A.L. Snijders op de beurs aanwezig zijn.

Lodewijk de Groot giet de tekst van Cokes en Incunabelen bij de Stichting Lettergieten in Westzaan.

Bij het omslag Op de valreep en nog wel tijdens het mooie weer heeft Alex Barbaix de ‘Mercedes’ aan de loop gebracht, nadat hij zijn drukkerij opgeruimd had om ruimte te bieden aan het drukken van het Nieuwsbrief-138-omslag. Mijn hartelijke dank Alex, voor je inzet en kunde! Het omslag is gemaakt naar aanleiding van een kalenderblad dat ik gemaakt heb voor onze Duitse beursvrienden/drukkers, Marc Berger en Thomas Siemon. Ieder jaar maken zij met meerdere drukkers een kalender met een specifiek onder werp en dit jaar gaat het over Roken/Rauchen. Voor mijn bijdrage aan de kalender heeft Sander van der Pal het gedicht geschreven en Winnie Urban heeft het in ’t Duits vertaald. (De kalender is op de Boekkunstbeurs te koop.) Marc en Thomas geven twee keer per jaar een literair tijdschrift uit onder de naam ‘edition Plumbum’. In herfst 2006 las ik: Plumbum wird im (wiederentdeckten) Bleisatz- und Buchdruckverfahren her gestellt: Gerade die Langsamkeit und die Beschränkungen, die diese mittler weile fast nur noch museal zu bewundernde Technik dem Benutzer auferlegen, sind es, die auch ihren Reiz ausmachen. Bleisatz ist »Typografie zum Anfassen«, ist im Gegensatz zur modernen Computertechnik (be-)greifbar. Statt Millionen von Zeichen sind es nur einige Hundert, die pro Stunde zu einen fertigen Satz zusammengefügt werden, einen Satz, den man anfassen kann, dessen Materia lität schon am gewicht des Bleis spürbar ist, der sich nicht mit einigen Maus klicks beliebig veränderen lässt, dessen Lettern eine Biographie haben. Doortje de Vries/ Eikeldoorpers Eindelijk heeft Doortje tijd vrijgemaakt voor het drukken van het omslag. De vori ge nieuwsbrief 137 bleek niet haalbaar, en ja nr. 138 moet volgende week verstuurd! Drie drukgangen in een middag, dat moet lukken. En ja, het lukte bijna, toen Doortje om negen uur de trein wilde halen waren de linosnedes klaar en op kleur. De tekst de volgende ochtend, fris en uitgeslapen, was voor mij een peuleschil. Gelukt. Het omslag samen drukken met een margedrukker is iedere keer een lust. Een prima manier om iemand beter te leren kennen. Ook in het geval van Doortje de Vries is het een genoegen zo’n doorgewinterde kunstdrukster over de vloer te hebben. De kleur mengen in een minimum van tijd; een puntje zwart doet won deren. Kleine stapeltjes wegleggen en de pers draait maar door. Een geweldige tijd, tot de pizza aan toe met een heerlijke wijn en uitgeleide tot aan het Centraal Station, lopend, nagenietend. Is het gelukt, Alex? vanmorgen via de telefoon. Yes, we did it. Alex Barbaix


De laatste roker De laatste roker blaast het laatste rookgordijn waarachter de wantrouwers en de verloren wereld zijn waarachter reeds de ratio ligt in doortrapte hinderlaag ’t is wachten tot de rook optrekt nog even blijft alles vaag het laatste rookgordijn hangt als dekmantel van zijn bestaan voor alles wat hij verspeelde voor alles wat hij liet gaan maar de laatste roker blaast niet langer zijn rookgordijn en langzaam maar heel zeker verliest hij zijn domein de barman wordt al zichtbaar hij sluit de zaak voorgoed de ogen naar beneden een verrader, evengoed de laatste roker drukt zijn peuk uit in de as heft zijn blik en denkt tenslotte: jullie zijn één voor één mijn Judas. Sander van der Pal

4/5

Kees 80 Op 11 juni 2011 werd Kees Baart 80 jaar. Kees maakt al sinds het begin van het druk kersgezelschap Corps 8 deel uit van deze actieve club die van tijd tot tijd het nodige gezamenlijke drukwerk maakt. Bekende titels daarbij zijn o.a. ’t Eeuwig keeren der seizoenen van J.C. Boem (2002) voor contribuanten van Stichting Drukwerk in de Marge, de Doos voor Koos (2003) ten behoeve van het Noodfonds Vluchtelingenwerk Haarlemmermeer, het Hornboek (2004) i.s.m. 26 margedrukkers ter ondersteuning van een restauratieproject van de Zeeuwsche Bibliotheek, Gewoon je palet klaar maken, dan komt de rest vanzelf (2004) als in memoriam voor het overleden Corps 8 lid Arnold van Kessel, en Windstreken (2009), reisindrukken van de diverse drukkers. Kees raakte tijdens zijn onderwijzerschap op de Freinetschool in de ban van het boekdrukken, schafte een pers aan voor op school en maakte zijn leerlingen al even enthousiast voor het drukken, waarbij creativiteit, inventiviteit en sociale bewogenheid belangrijke pijlers bleken te zijn. Kees breidde zijn drukactiviteiten in Hoofddorp gestaag uit met zijn eigen margedrukkerij ‘t Schuurtje’, waarbij de Adana tafelpers een belangrijke rol speelde voor het snel verspreiden van allerhan de drukwerk. Want Kees is zeer begaan met het onrecht in de wereld en heeft op schitterende wijze vorm gegeven aan het op sociale wijze bestrijden van dit euvel. Zijn vele actieposters en hand outs munten uit door de opvallende kleuren, (grafi sche) creativiteit en humor. Ook zijn kinderen en kleinkinderen ontkwamen er niet aan, hij wist ze allen warm te maken voor ‘het klooien met letters en inkt’ en zo uren bezig te zijn met de Adana en andere persen. Kees kon en kan zich nog steeds kwaad maken over al het onrecht, maar het heeft hem tegelijkertijd gemaakt tot een unieke persoon en margedrukker die zeker op ‘zijn’ Corps 8 een onuitwisbaar stempel zette. De andere zeven Corps 8ers hebben Kees’ 80ste jaardag aangegrepen voor een huldebetoon: een feestslinger in de vorm van een gedrukte leporello. Iedere drukker maakte een persoonlijk drukvel voor Kees met een verjaardagswens, de vellen werden via een slingerende band tot een verbindend geheel gesmeed en samen met een inleiding en colofon tussen ruwe grijsbordplatten gebonden. De platten kregen de titel-blinddruk kees80. Het was de bedoeling dit boekwerkje op 4 juli aan hem te geven op zijn ‘landgoed’ te Ermelo waar hij al jaren met zijn vrouw Joop de vakantie doorbrengt. Helaas moest deze feestelijke samenkomst worden uitgesteld vanwege gezondheidsproblemen, daarom kreeg Kees het druk werk eerder in zijn bezit. Zijn reactie erop was als volgt: ‘Een feestslinger van drukkers waarmee je al jaren avonturen beleeft. Ik heb ze allemaal met belangstelling en zelfs ontroering beke ken. Dat drukkers dat voor je over hebben! Het is tekenend voor de club die we in


6/7

de loop van jaren geworden zijn. De betrokkenheid bij het wel en wee van elkaar is niet altijd zichtbaar, maar is er wel. Als je ouder wordt ga je dit soort betrokkenheid extra op prijs stellen.’ Henk Francino

All That Jazz And Other Stuff Al vele jaren is Dick — Het Gonst – Wessels een trouw deelnemer aan projecten voor drukkers die een kroonjaar of een ander gedenkwaardig moment te vieren hebben. Toen we verleden jaar hoorden dat hij stilletjes 65 geworden was, sloeg de schrik toe. Wachten tot zijn zeventigste? Dan waren hij of wij misschien wel aan de Over zijde! Er moest dus iets gebeuren. IJlings werden mededrukkers gemobiliseerd voor een project dat onder het mom van ‘het wordt nu echt eens tijd dat je een open dag organiseert, Dick, want er zijn veel mensen heel nieuwsgierig naar de riante drukkerij die jij in Deurne hebt ingericht’ aan het slachtoffer verkocht zou worden. Nou het had wel enige voeten in aarde, voordat ook hij van de wenselijkheid daarvan over tuigd was. Vermoedelijk ging hij pas echt om, toen hij nattigheid begon te voelen... ze zouden toch niet voor mij...? Intussen zaten wij voor het pro bleem van thema en uitvoering. Iemand had gehoord dat de nietjubilaris een groot liefhebber van Jazz was. Dat leek ons wel wat. Een ander bedacht dat het dan misschien leuk was om niet naar een gebonden boek of zo te streven, maar om losse bijdragen te vragen met het formaat van ouderwetsche 45-toeren plaat jes, oftewel 18 · 18 cm. En toen op het laatste moment bleek dat door onvoorziene omstandig

heden de geplande dozen niet door konden gaan, werd ijlings de jacht geopend op jaren vijftig platenkoffertjes, en die bleken een prachtige finishing touch aan het geheel te geven. Een kleine kink in de kabel was dat – toen iemand langs zijn neus vroeg waar toch die fascinatie voor jazz vandaan kwam – Dick liet weten deze muzieksoort wel te waarderen, maar dat hij een veel bredere smaak had. Gelukkig waren er nog maar weinig mensen daadwerkelijk bezig, zodat de optie voor Other Stuff nog tijdig kon worden rondgemaild. Op 20 augustus was het dan zover en meldde – ondanks de vakantietijd – een aanzienlijk contingent van de maar liefst 30 deelnemers zich voor de ‘open dag’ in Deurne. Het onthaal was zeer royaal, het weer gedroeg zich keurig, en Dick toonde zich blij verrast toen hij na een toespraakje het eerste koffertje in ontvangst mocht nemen. Goed, dat hij vervolgens een klein spiekbriefje uit zijn zak toverde met een paar aantekeningen over zaken die hij in zijn dankwoord niet wilde vergeten, gaf te denken. Maar dat hij toch wel wat overdonderd was door het fraaie resultaat van ons gezamenlijk zwoegen, bleek zonneklaar. Overigens was de koek hiermee voor hem nog niet op. Hans van Eijk prees de bedrevenheid van Dick om met triplex en figuurzaag zijn drukwerk op zeer kleurrijke manier te verlevendigen en overhandigde hem een houten ridderorde, waaraan, geheel in stijl, een kleinere ‘draagmedaille’ werd toegevoegd. De dag werd afgesloten met een gezamenlijke maaltijd in een Antwerps établissement, en moe maar tevreden spoedde ieder zich huiswaarts.


8/9

Nog een enkel woord over het project. Zoals altijd is het weer fascinerend om te zien met hoeveel enthousiasme ieder zich op zijn bijdrage heeft gestort. Sommige drukkers hadden zich niet tot een ‘singletje’ beperkt, maar ook een bijpassend hoesje gemaakt. Eén drukker had zelfs elk exemplaar voorzien van drie gebor duurde poppetjes en een dito kader. Navraag leerde dat enige buurvrouwen te hulp waren geschoten toen rsi-verschijnselen de kop op begonnen te steken. Ook inhoudelijk is er veel te genieten, het Hooglied (!), gedichten en liederen van Hanny Michaelis, Jan Hanlo, Bernlef, John Cooper Clarke, K. Michel, Jules Deelder, Randy Newman, Ingmar Heytze, S. Vestdijk, and many, many more! Kees Thomassen nb Er zijn nog een paar exx. beschikbaar. Wie het eerst komt... De prijs is H 75. Een antiek koffertje dient men zelf te scoren via Markplaats of kringloopwinkels. Inlichtingen: uitvreterAharkelhoeve.nl De netto opbrengst van het project gaat naar de vriendenvereniging van Museum Meermanno.

Deelnemende muzikanten aan All That Jazz... In de orkestbak: Banjo — Augustijn Pers, Hans Rombouts Basgitaar — Avalon Pers, Jan Keijser Blokfluit — De Baaierd, Silvia Zwaaneveldt Cello — Boktor, Carolien ten Oever Contrabas — Bureau Claxon, Hester Verkruissen Cornet — Druksel, Johan Velter Doedelzak — Eierlandpers, Peter Duijff Drums — Eikeldoorpers, Doortje de Vries Dwarsfluit — Enkidu Pers, John Cornelisse Fagot — Ergo Pers, Rein Ergo Gitaar — Hinderickx & Winderickx, René Hesselink Hammondorgel — Houtpers, Niek Smaal Harp — Huis Clos, Piet Gerards Klarinet — In de Bonnefant (Io. Quercus), Hans van Eijk Luit — Kalamos Pers, Dick Jalink Mandoline — De Klaproos-le Coquelicot, Marja Scholtens Mondharmonica — De Koekanger Handpers, Frans Peter Bekker

Orgel — De Lojen Deur Pers, Bubb Kuijper Pauken — Marlies Louwes, Marlies Louwes Piano — Mercator Press, Willem Kramer Piccolo — Mikado Pers, Frans den Breejen Saxofoon — Pastei, Alex Barbaix Triangel — Pers No. 14, Ernst Boissevain Trombone — The Rather Obscure Press, Johan de Zoete Trompet — Statenhofpers, Jaap Schipper Tuba — Studio-Eggink, Saskia Eggink-du Burck Ukelele — Triona Pers, Dick Ronner-Flora de Jong Vibrafoon — De Uitvreter, Kees Thomassen Viool — De Vier Seizoenen, Elze ter Harkel Xylofoon — De Zwarte Hen, Roosje Keijser Partituurkoffertjes — Herman van der Kruijk Alex Barbaix

Titi in de prijzen Hoera! Ik ben blij! Hierbij wil ik iedereen bedanken die op mij heeft gestemd. Dankzij alle stemmers ben ik met mijn Racehond nummer 25 de winnaar geworden van de bas-grafiekprijs 2011! Titi Zaadnoordijk

Racehond nummer 25, lino, 4-kleuren, 43 × 54 cm, € 275


10/11

Frederik Mullerlezing over traditie in grafisch ontwerp De Bijzondere Collecties en de leerstoelgroep Boekwetenschap en Handschriften kunde van de Universiteit van Amsterdam organiseerden op vrijdag 2 september de derde Frederik Mullerlezing, met aansluitend de presentatie van de publicatie Body Type van Anthon Beeke. De Frederik Mullerlezing 2011 werd uitgesproken door Frans A. Janssen en had als titel Traditie in grafisch ontwerp. Van Gutenberg tot Beeke. Aan de hand van vijftien voorbeelden uit de geschiedenis van de boekdrukkunst wees Janssen tradities in het grafisch ontwerpen aan. Sommige tradities zijn slechts kort van kracht geweest, andere werken tot op heden door. Body Type is de heruitgave van het legendarische blote-meisjes-alfabet van Anthon Beeke uit 1969. Met dit alfabet, opgebouwd uit zorgvuldig gecomponeerde groe pen naakte meisjes, maakte Beeke een knipoog naar het experimentele new alpha bet van Wim Crouwel. Het verschijnt in deze uitgave voor het eerst in kleur en is aangevuld met cijfers, gemodelleerd uit groepen zwarte jongens. Prof. dr. Frans A. Janssen (1939) is emeritus hoogleraar Boek- en Bibliotheekge schiedenis aan de UvA. Hij was tevens directeur van de Bibliotheca Philosophica Hermetica. Janssen publiceerde een aantal boeken en vele artikelen over de geschie denis van de typografische technieken, van de typografische vormgeving en van het boekverzamelen. De Frederik Mullerlezingen zijn vernoemd naar de oprichter van de bibliotheek van het Boekenvak, die ondergebracht is bij de Bijzondere Collecties. De lezingen

Prof. dr. Frans A. Janssen

beogen de Boekhistorische Collecties van de UvA in een breed en internationaal perspectief te plaatsen. Eerdere lezingen werden gegeven door de Engelse boek historicus David McKitterick en de Duitse ontwerper Erik Spiekermann.

Agenda Inspiratieworkshop in Titi’s atelier op 12 en 13 november 2011

Wegens het succes van de vorige keer heb ik weer een inspiratieworkshop in mijn atelier gepland, en wel in het weekend 12 en 13 november. Geïnspireerd door mij en mijn atelier, de prachtige omgeving en niet te vergeten de medecursisten kan je aan de slag: tekenen met krijt of inkt; drukken met linoleum, met vinyl, of gebruik stempels, met loden letters kan ook; schilderen met verf en kwast. Of schrijf een gedicht en maak een collage, leef je uit, maak je eigen plan of ga aan het werk aan de hand van mijn opdrachten. Niets moet, alles mag en dat in je eigen tempo. Er is plek voor maximaal 5 mensen. De kosten zijn voor 2 dagen 250 euro incl. materiaal, koffie, thee en lunch. Het is eventueel mogelijk om 1 dag mee te doen voor 150 euro. Voor meer informatie en inschrijven kan je contact met mij opnemen: halloAtiti.nl, Voetpad 69, 8483 jr Scherpenzeel Titi Zaadnoordijk

Najaarscursus Typografie bij Grafisch Centrum Groningen Je eigen gedichten zetten en drukken, of je zelf-ontworpen briefpapier? Dat kan tijdens de cursus typografie/boekdruk die het Grafisch Centrum Groningen dit najaar weer organiseert voor zowel beginners als gevorderden. Beginners maken in de eerste twee lessen kennis met de beginselen van het hand zetten met loden letters, het typografisch maatsysteem, en het drukken op de proefpers; daarna werken zij aan hun eigen projecten. De docenten helpen de cursist de eigen ideeën vorm te geven met de ruime collectie ornamenten en loden/ houten letters waarover het Grafisch Centrum beschikt. Ook begeleiden ze de


12/13

c ursist bij het drukken, zodat tijdens de cursus één of meer projecten kunnen wor den afgerond. Boekdruk heeft een unieke, tactiele uitstraling die zich duidelijk onderscheidt van een computerprint, en verheugt zich de laatste jaren weer in een groeiende belang stelling. Deze cursus kan worden gebruikt als kennismaking met typografie en boekdruk of als aanzet naar zelfstandig werken op de drukpers. Najaar 2011, op woensdag van 19.00–22.00, 12 weken lang, prijs: H 190 Docenten: Feike Boorsma en Marlies Louwes

Afrikaanse reclameborden bij galerie Sopit Op uithangborden boven winkels, langs de weg, op voertuigen en muren... Overal in Afrika vind je kleurrijk geschilderde reclame-uitingen en kunst, bedoeld om de aandacht van voorbijgangers te trekken. Deze manier van reclame maken gaat ver der dan alleen het trekken van klanten. Veel mensen zijn analfabeet en de afbeel dingen laten vaak op humoristische wijze zien waar het bedrijfje voor staat. Het begon ooit met kappersborden. Waarna anderen het voorbeeld al snel opvolg den; heelmeesters, restaurants, garagebedrijfjes, slagers, kleermakers. Menig

erinkje is met een in het oog springende advertentie op een uithangbord uitge n groeid tot een bedrijf. De borden worden gemaakt met minimale middelen, met triplex en simpele muurverf. Afbeeldingen worden vaak nageschilderd uit tijd schriften. Gemiddeld werkt een schilder een paar dagen aan een bord en verdient er zo’n 25 euro mee. Een stukje unieke Afrikaanse cultuur dat onder invloed van de toenemende digita lisering ook in Afrika gedoemd is op den duur te verdwijnen. Deze tentoonstelling is een ode aan de talrijke artiesten die met verf en kwast kleur en levendigheid brengen in hun dorpen en steden. Een groot aantal van deze unie ke borden zijn bij Galerie Sopit te koop. Het grafisch atelier is tijdens de bezoekuren van de galerie open. De tentoonstelling is te zien van 2 oktober t/m 27 november 2011. Galerie & grafisch atelier Sopit Anna Paulownastraat 22, 1901 bv Castricum infoA sopit.nl, www.sopit.nl, 06 51285404 Iedere zondag open van 11.00 uur–17.00 uur


14/15

Nieuw verschenen Triona Pers Nieuwe uitgave met houten letters As dattiende dailtje verschient t boukje Ain ien Ark Reeks. Artikel ain van Neder landse grondwet is omtoald noar t Grunnegers deur Tiny Veldhuis. Tekst is oet hol ten ledders en loden Lectura zet. Der binnen 70 eksemplaoren drukt. Deel dertien in de Ark Reeks is een omtaling naar het Gronings van artikel één van de Nederlandse grondwet door Tiny Veldhuis. De tekst is uit biljetletters en de loden Lectura gezet. Er zijn 70 exemplaren gedrukt. 16 pagina’s. Oplage 70 exx. Prijs: H 13 (plus verz.k.).

Over Gerard Reve en het bouwen Klaas Iwema, Steen voor steen, woord voor woord — Over Gerard Reve en het bouwen. Mono grafie over de bouwactiviteiten van Gerard Reve. De auteur beschrijft de vele verbouwings- en bouwactiviteiten van de Grote Volks schrijver in Greonterp en Frankrijk. Hij legt een verband tussen Reve’s bouwlust en zijn schrijverschap. ‘Ik ga wederom aan het werk — metselen en schrijven: Dichter und Bauer’ (citaat uit 1976 uit een brief aan Josine Meyer). Een unieke aanvulling op de biografie van Nop Maas. Verlucht met zwart-wit foto’s en twee plattegron den. Oplage: 150 exx; 60 pp; H 10,00. Havenstraat 2, 9973 pl Houwerzijl, 0595 577 247, www.zolderman.nl, mailAzolderman.nl

Alauda Publications Arnon Grunberg: Brieven aan Esther Arnon Grunberg schreef romans, toneelstukken, gedichten en talloze tijdschriften krantenartikelen, maar is, zoals genoegzaam bekend, ook een verwoed brie venschrijver. In de aanloop naar zijn eerste roman Blauwe maandagen (1994) correspondeerde hij een jaar met ‘studente’ Esther. Deze brieven zijn nu voor het eerst bij elkaar gebracht. Brieven aan Esther kwam tot stand in een uitzonderlijke samenwerking tussen Arnon Grunberg en uitgeverij Alauda Publications en is

ontworpen en uitgegeven door degene aan wie de brieven zelf gericht zijn: Esther Krop. — Reguliere editie: 84 p., 13,5 · 20 cm, paperback, isbn 9789081531450, H 13,50 Los bijgevoegd: heruitgave van het gedicht: ‘De dood zal mijn moeder zijn’ van Arnon Grunberg. Dit feuille volante werd in 1992 gepubliceerd door Kasimir Uitge verij in oplage van 50 exemplaren. — Facsimile-editie: 80 p., 22,3 · 30,7 cm, genaaid gebonden, in doos, isbn 9789081531467, H 200 Eenmalige facsimile uitgave, scans van de originele brieven en enveloppen. 200 door Arnon Grunberg gesigneerde en genummerde exemplaren. — E-book: in epub formaat, isbn 9789081531474, H 7,50 (los) of H 4,00 (in combi natie met papieren editie) Meer informatie: www.brievenaanesther.nl of 020-6204213.

Manuel Kurpershoek Hersenspinsels — Hirngespinste Een boek met 100 pentekeningen van Manuel Kurpershoek Het boek komt uit onder eigen beheer van Manuel Kurpershoek, omvat 232 pagi na’s, oplage 550 exemplaren. Maat 2,5 · 21 · 34 cm oblong, offset. Teksten Thomas Swinkels en Alfred Becker (Duits) Vertaling Gerda Forster. Vormgeving Simone Weijs. isbn 978-908947000-3


16/17

Voor bestelling van het boek Hersenspinsels — Hirngespinste bij Manuel Kurpershoek: stort H 54,90 (H 49,50 plus H 5 verzendkosten binnen Nederland) op ing 2270622 t.n.v. M.Kurpershoek, Breehofstraat 26, Nijmegen, o.v.v. Boek Hersenspinsels Hirngespinste. Vergeet niet uw adres met postcode! Het boek is te koop bij Galerie Stills te Nijmegen, De Eerste Bergensche Boekhan del Bergen nh en museumwinkel Museum Het Valkhof, Nijmegen Speciale aanbieding: H 275,- gesigneerd boek plus ingelijst origineel, oplage 1 t/m 100, alleen bij koop bij galerie Stills. Openingstijden donderdag t/m zondag van 12:00 tot 17:00 uur. Zie www.galeriestills.nl voor het adres. Vanaf 21 oktober bij de Eerste Bergensche Boekhandel, Bergen nh of bij Manuel zelf op afspraak. Zie verder: www.kurpershoekmanuel.nl.

Druksel Er zijn twee nieuwe boeken bij Druksel verschenen: Weerloos overgeleverd, een dichtbundel van G. Brands Een paard vrijlaten in het veld, een gedicht van Jan Lauwereyns en Kiwao Nomura, met filmstills van Kris Martin Beide boeken kunnen bij Druksel besteld worden. Elk exemplaar kost 20 euro (zonder verzendingskosten). Meer informatie kunt u vinden op www.druksel.be of via Gentbruggestraat 106, be-9040 Gent.

Katarina Rudebeck Het ochtendverkeer is geen theekransje Enkele jaren geleden kwam ik via de dichtbundel Nu och før alltid in contact met de gedichten van Per Lindberg (Stockholm, 1957). In zijn werk valt de genereuze neiging op om indrukken, gedachten en invallen aan ons mede te delen. Een direct aanspreken en een vermogen om innerlijke beelden op te roepen hoort tot het ken teken van zijn poëzie. Zijn gedicht ‘Platte muizen’ is daar een mooi voorbeeld van. Het gedicht begint als volgt: ‘Wij moeten rekenen op harige mist, zegt het knmi,/ en auto’s die platte muizen achter zich laten op de rijbaan./ Het ochtendverkeer is geen theekransje.’ Poëzie die met lichtheid, humor en scherpte iets wezenlijks zegt over het Zweden van nu. De gedichten van Per Lindberg zijn in Nederland nog niet uitgegeven, op een enkele vertaling na, verschenen in het blad ‘de Hond’.

Voor de Beurs voor Kleine Uitgevers heb ik een kunstenaarsboek vervaardigd waarin het gedicht is opgenomen in twee talen (Nederlands — Zweeds). Deze uitgave, for maat 29,7 · 21 cm., bezit 11 bladzijden, Biotop 120 grs. Het boek is Japans gebonden en iedere omslag van deze uitgave is uniek. Zowel de voor- als de achterkant heb ik met de hand gedrukt, op Johannot 240 grs., met behulp van een speelgoedauto ‘made in China’. Elk exemplaar, genummerd en ondertekend, kost H 35,00 incl. verzendkosten. Informatie: boeken.ocolaAkpnmail.nl

Bucheliuspers Ave atque vale Wie rond 1970 volwassen werd (of dat meende te worden) had op zijn studenten kamer naast de posters van Flight to Lowlands’ Paradise en Che er een hangen naar een tekening van Aubrey Beardsley. Meestal The Peacock Skirt of een andere illustra tie van Wildes Salome. Misschien ligt hij nog op zolder, gescheurd, omgekruld en beroet door walmende wierookstokjes. Zonde. Beardsley (1872–1898) is weer wat weggezakt in de belangstelling, maar helemaal vergeten is hij nooit. Hij werd beroemd om die krachtige tekeningen in een nooit eerder vertoonde stijl, minder bekend is hij als schrijver. Toch heeft hij in zijn pro ductieve korte leven ook aan een roman gewerkt en een paar gedichten geschreven. Drie daarvan verschenen in het fameuze tijdschrift The Savoy, dat maar één jaar (1896) bestaan heeft, en van die drie verschenen in 1974 vertalingen van Wiebe Hogendoorn in De Revisor. Originelen plus vertalingen verschijnen nu in een her ziene versie en met een nawoord van de vertaler, als nieuwe Bucheliuspers-uitgave.


18/19

Beardsleys beste gedicht is een vertaling van Catullus’ Carmen ci, dat eindigt met de woorden die de titel van dit bundeltje vor men: Gegroet en vaarwel. De beide andere, The Ballad of a Barber en The Three Musicians zijn, in de woorden van de vertaler, luchtigironische tafereeltjes, technisch knap, met de decadente thematiek en frivole sfeer die ook Beardsleys beeldend werk kenmerkt. Tijdens de productie van het boek dook er tot, tot schrik van vertaler en drukker, een uitgave van Beardsleys werk uit 1998 op, waarin nog negen gedichten zijn opgeno men. Opgelucht konden we constateren dat zeven daarvan jeugdige probeersels zijn, en de twee andere niet meer dan frag menten. De Bucheliuspers — rond 1970 in het bezit van een Ali Baba, gedrukt op houthoudend beige pakpapier alsmede van The Best of Beardsley, in knalgeel omslag (Hfl 4,95 bij De Slegte), heeft Beardsleys werk altijd geassocieerd met de kleur geel. Of kwam het door zijn omslagen voor The Yellow Book? Hoe het zij, de nieuwe Buchelius-uitgave vroeg om geel: gele Jugendstil kaders en initialen en een gele band met een blinddruk van een groetende arm, detail van een van Beardsleys fraaiste, en meest serieuze tekeningen, de illustratie bij Catullus’ gedicht, die in zijn geheel ook als facsimile is opgenomen. Vanzelfsprekend wekte het drukken van dit boekje nostalgische gevoelens bij uw drukker, en hij heeft zijn rommelhok ondersteboven gehaald. Hij lag er nog, Ali Baba, opgerold, verbrokkeld, en met behalve een schimmellucht ook een lichte maar onmiskenbare cannabisgeur. Ave atque vale / en twee andere gedichten van Aubrey Beardsley / vertaald door Wiebe Hogendoorn, 2011. Gezet uit de Lutetia en de Bembo cursief in zwart en geel, met facsimile van een prent van Beardsley. 40 exx., 28 pag., 26 · 15 cm, gebonden, halflinnen (met erratumstrookje), H 35. Van de blinddruk op het omslag werd een dubbele afdruk in geel en zwart gemaakt, als plano verkrijgbaar, 12 exx., 25 · 16 cm, H 10 Meer informatie: buchellAdds.nl, Oude Kamp 14, 3512 kh Utrecht.

Zwaluwpers Alle dagen zwaluw, een jaarronde ‘Alle dagen zwaluw’ gaat niet zomaar over zwaluwen, maar over alle zwaluwen van de wereld en wel in dichtvorm. Ze vliegen een heel jaar rond. Daarbij heb ik arabes ken gesneden en met rollers dit boek verder vorm gegeven. Aan deze gedichten uit veel verschillende talen ben ik niet zomaar gekomen. Marijke Stapert-Eggen, let terkundige, heeft deze gedichten verzameld en een toelichting geschreven. De citaten heb ik gezet en gedrukt op een Asbernpers in een oplage van 50 exem plaren. 96 pagina’s en 24 pagina’s toelichting met bronvermelding op cd, 23 · 20,5 cm. Prijs H 125 of H 110 bij de presentatie of voorintekening. De presentatie van ‘Alle dagen zwaluw’ vindt plaats in dok Delft, de mediatheek van deze stad, op vrijdagmiddag 28 oktober (www.dok.info). We hebben livegezongen zwaluwliederen en een kort verhaal over citaten. Meer informatie via www.rosemarijnvanlimburgstirum.nl, of Anthony Duyck straat 4, 2613 gz Delft.


20

Private Pers Jozef Moetwillig — Gent ‘zeg maar ze6’ van Leo Vroman (isbn 9789081689618) is de 27ste bibliofiele uitgave en realisatie van de private pers Jozef Moetwillig te Gent en verschijnt in de wijnmaand van dit jaar 2011. Dit werkje in gotisch formaat bevat in twee gedichten onsterfelijke en broze poëzie van de meester-dichter: zeg maar zes, het titelgedicht, kent hier zijn primeur en is dus nergens eerder gepubliceerd, het dateert van 18 maart 2010, Fort Worth — Texas, usa. Het gedicht ‘Ik noem het desnoods een klok’ is ook in Vromans laatste bundel Daar opgenomen. Voor boekdruk en -vormgeving tekent Jos Brabants. Het beeld steunt op een foto van Keke Keukelaar. De gedichten zijn uit de hand gezet in de John Baskerville c. 6, 12, 16 en 18 en gedrukt op Zerkall-Bütten Werkdruk Edelweiss 145 g/qm. De oplage bedraagt 64 exemplaren, 24 pag., formaat 144 · 250 mm, waarvan 14 Romeins genummerd van I tot xiv, niet in de handel, en 50 Arabisch van 1 tot 50. Binding: garengenaaid. De prijs is H 14,95. Meer informatie via postAboekdruk.be of www.boekdruk.be/moetwillig of +32 (0)9 228 90 89.

colofon Deze nieuwsbrief is een uitgave van de Stichting Drukwerk in de Marge. Voorzitter: Bubb Kuyper, bubbkuyperAnetaffairs.nl Secretaris: Silvia Zwaaneveldt, Gerrit Doustraat 4, 2311 xp Leiden, silviaAdrukwerkindemarge.org Penningmeester: Frans den Breejen, Korte Vleerstraat 8, 2513 vm Den Haag, fransAdrukwerkindemarge.org Overige bestuursleden: Alex Barbaix, Roosje Keijser, Sander Pinkse Nieuwe contribuanten/adreswijzigingen graag doorgeven aan de secretaris. Nieuwsbrieven verschijnen 4 maal per jaar, begin januari, april, juli en oktober. Kopij voor de nieuwsbrief dient uiterlijk halverwege de voorafgaande maand b innen te zijn. Bijdragen liefst per e-mail naar nieuwsbriefAdrukwerkindemarge.org, of per post naar Nieuws brief Stichting Drukwerk in de Marge, Herengracht 51, 1015 bc Amsterdam. Redactie nieuwsbrief: Alex Barbaix, Sander Pinkse

Een uitgave van de Stichting Drukwerk in de Marge, issn , oktober 2011

Recommend Documents