Een tuin om van te smullen

Een tuin om van te smullen Inheemse bomen en struiken: wat betekenen ze voor ons vandaag?

[email protected]

Tuin 

Historisch –

Mens = nomade  



–

Zwerver Plukker: bessen, granen, fruit, medicijnen Jager: vlees en vis

Settler 

Tuin = omheind stuk grond = bescherming en voorraad –

Omheining = houtkant – Functie = grensafbakening, windscherm, brandhout, voedsel, medicijn, nutshout

www.velt.be

annick.hollebeke@telenet. be

Tuin van Eden 

Bomen – –



Moestuin –



Groenten

Kruidentuin –

– –

www.velt.be

Fruit Bessen

Culinair Medicinaal (officinalis) Cosmetisch


Tuin nu 

Tuin in Vlaanderen – – –

Groen: immergroen = nooit kleur Doods Niet eetbaar

www.velt.be


Waarom? 

Bang –

Chaos 

–

Werk 

–

Zoeken naar orde en structuur

Creëren plastiek-achtige toestanden (gladgeschoren klimop, buxus, bamboe …)

Uit de toon vallen 

We kopiëren de buren (met uitzondering van de brievenbus)

www.velt.be


Waarom? 

Opdat:  



Honger naar voedsel Honger naar privacy geworden is

Bijgevolg: 

evolutie van  

kleine open tuintjes met praatje met de buren over de oogst naar kleine gesloten tuinen waar niemand inkijk heeft.

www.velt.be


Time to change 



Tijd voor verandering Tijd voor een ecologische, eetbare tuin

MAAR HOE ?

www.velt.be


Ecologische tuin = genotstuin • Siertuin met spelende kinderen,drogende was • Met vogels, vlinders, vallende herfstbladeren (een paar slakken)

• Met bessen, kruiden, kippen • Met bloeiende fruitbomen • Een gezonde voorraadschuur, altijd vers (voor mens en dier)

Ruimte, waar genieten gewoon is

www.velt.be


Hoe doen we dat ? •Ban gif •Plant zoveel mogelijk streekeigen planten •Beperk gazon en verhardingen •Zorg voor gelaagdheid •Beperk blote grond •Beperk tuinafval •Kringlooptuinier •Wees gastvrij voor natuurlijke vijanden •JPJP

•Werk een beetje minder en geniet meer !!!

www.velt.be


Eetbare inheemse bomen en struiken •Enkelvoudige bloemen = bijen makkelijker bij nectar •Bessen en bottels = wintervoedsel voor vogels •Stekelige planten = nestgelegenheid •Groenblijvende struiken (hulst, klimplanten) =schuilplaats voor overwinterende vlinders (atalanta, citroentjes…) www.velt.be


Streekeigen = méér biodiversiteit •Aardappelgal op zomereik (Wageningen UR – insectenweb)

 Op

zomereik in Nederland 55 verschillende soorten gallen  Op Amerikaanse eik in Nederland niet één gal www.velt.be


KIES STREEKEIGEN geef de natuur een kans •Bessen •Struiken en bomen •Fruitbomen •Noten •Rozen •

Behaag Onze Kempen www.velt.be


Bessen … een greep uit onze zoete overvloed Frambozen (geel, rood, herfst) Bramen (ook doornloze) Rode bessen (rode, witte, roze, cassis) Stekelbessen (kruisbessenmeeldauw resistente soorten) Blauwbessen (Vaccinium corymbosum) Echte bosbessen (Vaccinium myrtillus) Cranberry = veenbessen (Vaccinium macrocaron) (blaasontsteking) Sleedoorn Appelbes (Aronia arbutifolia of Aronia melanocarpa) Moerbei

www.velt.be


Pareltjes uit onze fruittuin •Morus nigra •Morus alba

www.velt.be


Bessen … oh zo gezond 

   



Lange tijd onze basisvoeding geweest Boordevol anti-oxidanten Bevatten veel vezels (cholesterol verlagend) Altijd vers Prima voor ecologische voetafdruk De meeste caloriearm

www.velt.be


Culinair met bessen 

Frambozenazijn 1 kg frambozen verbrijzelen en overgieten met 1l ciderazijn of witte wijnazijn, roeren, bedekken en 1 week laten trekken, dagelijks roeren. Na 1 week door neteldoek en in flesjes doen.

 

Confituren en geleien (fruitkorfje, zuur-zoet bijv. aardbei-rabarber, aardbei met limoen) Invriezen als wintervoorraad voor cakes, crumbles, coulis, op pannenkoeken, pavlova’s ….

www.velt.be

[email protected]

Natuurlijke middeltjes uit de tuin



Voorjaarkuur : –



Tisane met blad van cassis en citroenmelisse

Lekker excuus om verkoudheid te bestrijden: – –

Cassisjenever of sleedoornjenever 1 l jenever, 250 gr cassisbessen, 200 gr suiker

www.velt.be


Bessen toepassen in de tuin   

   

Als haag/afscheiding In kwadraat In de bloemenborder Als structuurelement in de moestuin Geleid tegen een kastanjefencing Steeds in het zicht, dat je kan snoepen als je in de tuin komt In de kippenren

www.velt.be


Struiken •Vlier •Cornus mas •Lijsterbes •Mispel

www.velt.be


Vlier wondermooie, magische struik





www.velt.be

Sambucus nigra bestaat ook met purper blad en roze bloesems Sambucus racemosa (bergvlier/tros vlier) met de rode bessen


Vlier …. De meest magische (judasboom, onvruchtbare vrouwen slaan, dodenkoets)

Bloesems (zweetafdrijvend bij koorts en griep) –Siroop

–Beignets –Limonade

–Tisane

Bessen (vitamine A,B en C) –Siroop(hoestsiroop) –Confituur –Vogels

www.velt.be


Vlierbloesemsiroop in wording

www.velt.be


Cornus mas … de vroegste bloeier Vroege

bloei

–winterblues

Bessen –Siroop

–Gelei –vogels

www.velt.be


Bessen worden gelei

www.velt.be


Hondsroos (Rosa canina)

– –

–

Bloei juni – juli Bloem wit of roze Bottels in winter voor koperwiek en kramsvogel

www.velt.be


Culinair met rozen 

Bloemen – – –



Siroop: 1 dl water, 250 blaadjes van goed ruikende rozen, sap van 1 citroen, 100 gr suiker Versuikeren Bijen / stuifmeel

Bottels – – –

Tisane veel vitamine C Gelei Vogels wintervoeding

www.velt.be


Lijsterbes = Sorbus aucuparia  



 

‘Sorbus’ = vrucht ‘aucupor’= vogelvangst De Romeinen gebruikten de oranje bessen als lokaas. Gelei Gedroogde bessen voor hese stem

www.velt.be


Mispel … laatste bloeier (ijsheiligen) Vroeger

stond die in

elke tuin Mooie bloei Lekkere vruchten (oogst na lichte vorst, zoeter) Mispels op jenever, een lekkernij

www.velt.be


Fruitbomen de meest gekende   

  

Appel: smaakpallet van oude variëteiten; appelsap van gevallen fruit Peer: valfruit = lokaas voor Atalanta Kriek: inmaken Kers: mooiste bloeier Pruim Perzik: likeur van de bladeren

www.velt.be


Fruitbomen Oude

soorten uit eigen tuin , Veel hogere voedingswaarde (commerciële teelt selectie op bewaar, kleur,…) www.velt.be


Perzik •Perzikenlikeur –45 blaadjes –10 klontjes –1 glas alcohol 45° –1 l rode wijn 6 weken laten trekken

www.velt.be


Fruitbomen minder gekend 

  

Nashi peer: Japanse kruising tussen appel en peer Kweepeer Kerspruim - Prunus cerasifera Wilde kers - boskers

www.velt.be


Kweepeer een Koninklijke geur

  

www.velt.be

Kweepeerpasta Kweepeergelei Kweepeerpitten gel


Fantasie met kerspruim en wilde kers 

Kerspruim op gekruide wijn – –



Vruchten ontpitten en koken in 1/2 l water met 50gr suiker Wijn verwarmen met 30 gr suiker, kaneel, kruidnagel,

Tisane van gedroogde wilde kers –

–

Diurethisch, reminaliserend en tonifiërend Rijk aan provitamine A en kalium

www.velt.be


Snoep uit eigen tuin … hoogzomer

www.velt.be


Noten … voedsel voor het brein   







Walnoten: notenporto Kastanje Hazelnoot Topbron van plantaardige eiwitten Leverancier van zink en foliumzuur = goed voor brein Noten best in dop bewaren www.velt.be


Hazelaar juweeltje in de winter





Hazelnoot voedzamer als walnoot Crème de noisette – – – –

www.velt.be

500 gr hazelnoten fijnmalen Vermengen met 200gr ruwe rietsuiker Voeg dat mengsel bij 1 l slagroom Fantastisch op de pannenkoeken !! annick.hollebeke@telenet. be

Winterlinde … kapellekesboom •Zalige geur in de lente •Schaduw in de zomer •Zachte dromen in de winter •Bodemverbeteraar op zandgrond (smakelijk blad, lekkere strooisellaag, zorgt voor rijk bodemleven –regenwormen = humusboomblad.nl)

www.velt.be


Klimplanten … groen dat weinig plaats vraagt • Perfect toe te passen in een geveltuintje • Ideaal om berging te camoufleren • Soms goed om oude, dode boom mee te laten begroeien (structuur in de tuin) • Geef klimplanten een steun

www.velt.be


Hop

www.velt.be


Druiven… Glorie van Boskoop

www.velt.be


Kamperfoelie… honingbes •Zalige avondgeur •Geitenblad …. wellicht opdat hij klimt als een geit

www.velt.be


Nog een paar om niet te vergeten •Zomereik: •Zwarte Els: goed voor sijsjes , groenvinken … •Berk: berkensap •Boswilg: vroege bloeier voor bijen

www.velt.be


Niet zo eetbaar … maar wel bruikbaar



  

 



Meidoorn = hartmedicijn Jeneverbes = structuur in de tuin = Hulst = kleur en Kerst Wilg = knotten Gelderse roos = wintervoorraad voor de vogels Ligustrum Spork = de bijenboom

www.velt.be


www.velt.be


Meidoorn = Hagedorn in Duits   



Afscheiding tussen weiden/tuinen (?) Beschutting voor vogels (nestgelegenheid) Bessen eetbaar voor vogels Hartmedicijn voor de mens

www.velt.be


Spork … oh zo Kempisch

www.velt.be


Spork Meest interessante boom voor bijen Blad waardplant voor rups citroenvlinder Hout ideaal voor houtskool Laxeermiddel

www.velt.be


Zin om je tuin te verrijken Bestel nu je inheemse bomen en struiken via www.iok.be/behaagonzekempen of vraag hier je bestelformulier Aarzel je nog: bezoek op zondag 23 oktober van 10u-12u een ecologische tuin met heel wat inheemse bomen en struiken

www.velt.be


Een tuin om van te smullen

Recommend Documents