Een structurele samenwerking per vallei Une collaboration structurelle par vallée Beslissingen en verslag van de ontmoeting van 10/06/2014 in de Vogelzangbeekvallei Conclusions et compte-rendu de la rencontre du 10/06/2014 dans la vallée du Vogelzangbeek Enkele beslissingen: De beheerders van de waterloop werken samen, houden elkaar op de hoogte van hun projecten en werken op een proactieve manier. Op intergewestelijke schaal bestaan koepelorganisaties (Scaldwin), maar op het niveau van de vallei is de samenwerking niet structureel, maar eerder interpersoonlijk. Het toekomstig masterschema NeerpedeVogelzang/Vlezenbeek/Sint-Anna Pede is intergewestelijk en geïntegreerd. De indienststelling van de collectoren heeft een duidelijke kwaliteitsverbetering van de Vogelzangbeek teweeg gebracht. Op het terrein blijven de problemen echter aanslepen en verhinderen een volledige herstelling van het aquatisch milieu. Die problemen worden niet systematisch geïnventariseerd en vormen dus geen prioriteit. Ze zijn niet noodzakelijk prioritair voor de beheerders. De buurtbewoners beschikken over eerstelijnsinformatie (lozing van mest op bepaalde uren, illegale aansluitingen, zichtbare vervuilingen,…) maar weten niet tot wie ze zich moeten richten. Wanneer mogelijk bemiddelt de CCN Vogelzang CBN… op voorwaarde dat ze geïnformeerd wordt, dat ze op dat moment tijd heeft… wat niet gemakkelijk te verzekeren is met een kleine ploeg vrijwilligers waarvan dit niet de missie is… De beheerstructuur van de waterloop is niet eenvoudig voor de burger en het is dan ook niet eenvoudig om een probleem aan de juiste instantie voor te leggen… dit brengt een ontmoediging met zich mee of
Quelques conclusions: Les gestionnaires du cours d’eau collaborent, se tiennent informés de leurs projets et travaillent de manière proactive. A l’échelle interrégionale, des structures faitières existent (Scaldwin), mais au niveau de la vallée, la collaboration n’est pas structurelle, mais plutôt interpersonnelle. Le futur schéma directeur NeerpedeVogelzang/Vlezenbeek/Sint-Anna Pede est interrégional et intégré. La mise en service des collecteurs a permis une nette amélioration de la qualité du Vogelzangbeek. Cependant, sur le terrain, des problèmes persistent et empêchent une restauration complète du milieu aquatique. Ces problèmes ne sont pas systématiquement répertoriés et donc priorisés. Ils ne sont pas forcément prioritaires pour les gestionnaires. Les riverains disposent d’informations de er 1 ordre (déversement de lisier à certaines heures, raccordements sauvages, pollutions visibles…) mais ne savent pas à qui s’adresser. Lorsque c’est possible, CCN Vogelzang CBN sert de relais…à condition qu’elle soit informée, qu’elle ait du temps à ce moment-là… ce qui n’est pas facile à assurer avec une petite équipe de bénévoles dont ce n’est pas la mission. La structure de gestion du cours d’eau n’étant pas simple pour le citoyen, il n’est pas simple non plus de remonter un problème à la bonne instance… ce qui génère du découragement ou demande parfois beaucoup d’énergie. Il semble intéressant d’intégrer les
vraagt soms zeer veel energie. Het lijkt interessant om de problemen inherent aan de waterloop te integreren in het kader van een globaler project; masterschema of toekomstige projecten voorgesteld door de VLM. De agenda’s zijn erg vol. Niemand is kandidaat voor een zware coördinatiestructuur, dat tijd zou nemen om op te richten.
problèmes inhérents au cours d’eau dans le cadre d’un projet plus global ; schéma directeur ou futurs projets présentés par VLM. Les agendas sont très chargés. Personne n’est candidat pour une structure de coordination lourde, qui mettrait du temps à se mettre en place.
Meerwaarde van dergelijke vergadering: Ze laat toe dat de personen die betrokken zijn bij de waterloop en zijn vallei, elkaar ontmoeten en dialogeren op het terrein in een constructieve en gemoedelijke sfeer. Dit zal de uitwisselingen in de toekomst vergemakkelijken. De verantwoordelijkheden van de respectieve beheerders van de waterloop werden verduidelijkt. Wie moet worden gecontacteerd op welk moment; o Gemeente Sint Pieters Leeuw o Provincie Vlaams Brabant – dienst waterlopen o Bekkensecretariaat o Leefmilieu Brussel – waterbeleid o Milieupolitie De buurtbewoners en de verenigingen hebben, in een enkele keer, bepaalde zwarte punten kunnen tonen aan de betrokken personen en de projecten van de beheerders kunnen aanhoren. Nieuwe informatie werden meegedeeld.
Plus-values d’une telle réunion : Elle a permis aux personnes concernées par le cours d’eau et sa vallée de se rencontrer et dialoguer sur le terrain, dans une ambiance constructive et conviviale. Ce qui facilitera les échanges par la suite. Les responsabilités des gestionnaires respectifs du cours d’eau ont été clarifiées. Qui doit être contacté à quel moment ; o Commune Sint-Pieters-Leeuw o Province Brabant flamand – service cours d’eau, o Bekkensecretariaat o Bruxelles Environnement – stratégie eau, o Police de l’environnement Les riverains et associations ont pu montrer, en une seule fois, certains points noirs aux personnes concernées et entendre les projets des gestionnaires. De nouvelles informations ont été partagées.
Pistes voor de toekomst: Dit soort vergaderingen periodiek organiseren (niet op frequente manier!), om een nieuw stuk van het terrein te ontdekken, op de hoogte te blijven van nieuwe projecten, andere problemen aan te tonen en ze te proberen op te lossen. Vergelijkbare ontmoetingen organiseren in andere valleien om dezelfde soort dialogen te bevorderen. In het licht van het werk dat werd uitgevoerd door de riviercontracten, een inventaris opstellen van de zwarte punten op schaal van de vallei. Met een
Pistes pour l’avenir : Organiser ce genre de rencontres de manière périodique (pas de manière fréquente !), pour découvrir une nouvelle portion de terrain, se tenir informé des nouveaux projets, montrer d’autres problèmes pour essayer de les solutionner. Organiser des rencontres similaires dans les autres vallées pour favoriser le même type de dialogues A l’image du travail réalisé par les contrats de rivières, réaliser un inventaire des points noirs à l’échelle de la vallée.
financiering zou dit werk kunnen worden gecoördineerd door de verenigingen en met de buurtbewoners en vrijwilligers kunnen worden uitgevoerd? Dat zou toelaten een globaal beeld te hebben op het niveau van het deelstroomgebied.
Moyennant un financement, ce travail pourrait être coordonné par des associations et réalisé avec des riverains et bénévoles ? Cela permettrait d’avoir une vue globale au niveau du sous-bassin.
Wat ontbreekt: [Bral] Een structureel reactief contact. [Regionaal landschap] Een link tussen de verschillende partners. [Riviercontract Zenne] Beginnen met vergaderingen 2x/jaar, vooraleer een zware structuur te creëren. [Coördinatie Zenne] De intergewestelijke dialoog bevorderen op schaal van de vallei om de grijze zones te verduidelijken. Dit zonder nieuwe structuur, maar wel door regelmatige dialoog, soepel, met bewoners en organisaties, intergewestelijk. [CCN Vogelzang CBN] Een tweede keer samenkomen om de concrete problemen te onderzoeken en te bekijken hoe ze op te lossen. Halfjaarlijks samenkomen zal volstaan. Ieder wordt opgeroepen er verder over na te denken.
Que manque-t-il : [Bral] Un contact structurel réactif. [Regionaal Landschap] Un lien entre les différents partenaires. [Contrat de Rivière Senne] Commencer par des réunions 2x/an avant de créer une structure lourde. [Coordination Senne] Favoriser le dialogue interrégional à l’échelle de la vallée pour clarifier les zones d’ombres. Ceci sans créer une nouvelle structure, mais par un dialogue régulier et harmonieux avec les riverains et organisations, interrégional. [CCN Vogelzang CBN] Se réunir une seconde fois pour examiner des problèmes concrets pour voir comment les résoudre. Il suffire de se réunir tous les six mois. Tout le monde est incité à y réfléchir encore plus.
Verslag: Samenwerking tussen het Brussels Gewest en de Vlaamse Rand
Compte-rendu: Collaboration entre la Région Bruxelles et la périphérie bruxelloise
De Vlaamse Landmaatschappij en Leefmilieu Brussel – BIM werken reeds sinds een tiental jaar samen. Ze hebben een intergewestelijk (Vlaanderen/Brussel) masterschema ontwikkeld voor de valleien van de Pedebeek en de Vogelzangbeek. Dit schema omvat onder andere de landschaps-, landbouw-, recreatie- en ecologische aspecten van de zone. Het schema zal worden voorgesteld aan de gemeenten en betrokken actoren voor het deel uitvoering. De VLM ontwikkelt 9 andere projecten aan de grenzen van Brussel die een link leggen tussen stad en platteland om de schaarse open ruimte in de rand rond Brussel te versterken. Voor een overzicht van de projecten, klik hier.
La Vlaamse Landmaatschappij et Bruxelles Environnement – IBGE/BIM collaborent déjà depuis une 10aine d’année ensemble. Ils ont développé un schéma directeur interrégional (Flandre/Bruxelles) pour les vallées du Pedebeek et Vogelzangbeek qui englobe entre autres les aspects paysager, agricole, récréatif et écologique de la zone. Ce schéma sera présenté aux communes et acteurs concernés pour la partie exécution. La VLM a développé 9 autres projets aux frontières de Bruxelles qui créent un lien entre la ville et la campagne pour renforcer les rares espaces ouverts dans la périphérie bruxelloise. Pour un aperçu des projets, cliquez ici.
Per landinrichtingsproject wordt een planbegeleidingsgroep opgericht, deze begeleidt en stuurt de opmaak van de landinrichtingsplannen en bestaat uit een vertegenwoordiging van alle belanghebbenden: zowel de diensten van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, de provincies, de gemeenten, openbare besturen als instellingen, verenigingen en particulieren.
Pour chaque projet d’aménagement rural un groupe planbegeleiding est formé. Ce groupe accompagne et dirige la mise en forme des plans d’aménagement rural et se compose d’une représentation de tous les intéressés: aussi bien les services du ministère de la Communauté flamande, les provinces, les communes, les administrations publiques, que les institutions, les associations et les personnes privées.
Specifiek voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd een ontwerp voor organisatie van het waterbeleid opgesteld. Dit is drieledig:
Pour la Région Bruxelles-Capitale un projet d’arrêté de coordination a spécifiquement été établi pour l’organisation de la stratégie d’eau. C’est un projet à trois volets :
-
Platform: verzamelt alle betrokken actoren binnen het gewest
-
Plateforme: réunit tous les acteurs concernés de la Région.
-
Thematische werkgroepen en comités per stroomgebied binnen het gewest
-
Des groupes de travail et des comités thématiques par bassin de la Région.
Op een globaler niveau bestaat Scaldwin. Tussen de bevoegde administraties van de 2 gewesten/provincie, een visievorming per bekken bestaat.
A un niveau plus global, Scaldwin existe. Il existe une vision par bassin entre les administrations compétentes des deux régions/provinces.
Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei
Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei
Het strategisch project ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ werd met de gemeentelijke, regionale en provinciale partners op 3 jaar opgesteld om een visie te ontwikkelen van het noordoostelijk deel van de Zennevallei.
Le projet stratégique ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ (‘De l’oxygène pour la Vallée de la Senne’) a été développé sur 3 ans pour développer une vision de la vallée de la Senne dans sa partie nord-est avec les partenaires communaux, régionaux et provinciaux.
Drie thema’s werden in het bijzonder ontwikkeld:
Trois thématiques ont été développées en particulier :
Openbare ruimte
espace public
Geïntegreerd waterbeleid
gestion de l’eau intégrée
Recreatief netwerk
réseau récréatif.
Om overstromingen te vermijden moet opnieuw ruimte worden gecreëerd voor het water, met name voor de Zenne, het kanaal en de Zuunbeek. Principe van de ‘groene parels’ waarvoor het nodig is dat ze onderling verbonden worden.
Pour éviter les inondations il faut recréer de l’espace pour l’eau, notamment pour la Senne, le canal et le Zuunbeek. Principe des ‘groene parels’ qu’il est nécessaire de relier entre elles.
Onlangs werd bij het Agentschap Ruimtelijke Planning een aanvraag tot verlenging van het project ingediend.
Récemment une demande pour renouveler ce projet a été introduite auprès de l’ Agentschap Ruimtelijke Planning (Agence de l’Aménagement du Territoire).
Riviercontract Zenne
Contrat de Rivière de la Senne
De Riviercontracten zijn platformen die actoren samenbrengen, die betrokken zijn door een vallei in het Waalse Gewest. RC Zenne werkt samen met 2 provincies, 13 gemeenten en belangenverenigingen (landbouw, vissers, oeverbewoners, …). Ze probeert een link te zijn tussen partners die doorgaans weinig contact hebben met elkaar en is ook actief aanwezig op het terrein om onregelmatigheden op te merken en te signaleren. Op basis van een terreininspectie baseren de RC zich op de ‘zwarte punten’ om een actieprogramma voor 3 jaar op te stellen. In 2013, was 80% van het programma van het Riviercontract Zenne uitgevoerd.
Les Contrats de Rivières sont des plateformes réunissant les acteurs concernés par une vallée en Région Wallonne. CR Senne collabore avec 2 provinces, 13 communes et associations d’intéressés (agriculture, pêcheurs, résidents de la rive,… ). Elle essaye d’être un lien entre les partenaires, qui, généralement, ne se contactent rarement. Elle est également présente, de manière active, sur le terrain pour observer et signaler les irrégularités. Sur base d’un relevé de terrain, les CR se basent sur des ‘points noirs’ pour établir un programme d’action sur 3 ans. En 2013, 80% du programme du Contrat de Rivière Senne a été réalisé.
Bekkensecretariaat
Bekkensecretariaat
Het bekkensecretariaat staat in voor de dagelijks werking van het bekken.
Le bekkensecretariaat garantit le fonctionnement quotidien du bassin.
Vragen – Brainstorming 1. Is een samenwerking in de Vogelzangbeekvallei nodig? [Peter Vanbellinghen] Er zijn problemen van vervuiling van de Vogelzangbeek die onopgelost blijven. Voorbeelden : fluogroene kleur van het water met Allerheiligen 2013, dagelijkse lozing van mest tegen 17 uur (de openbare diensten zijn gesloten) tijdens de werken van Aquafin, studentenverblijven van Erasmus die niet (of slecht?) zijn aangesloten op de riolering, ontbreken van een riool voor de Rattendaalbeek, …. Er is wel samenwerking, maar soms kost het wel veel moeite om het juiste antwoord en resultaten te krijgen. Er is een gebrek aan communicatie tussen instanties enerzijds en verenigingen/bewoners anderzijds. Het is niet gemakkelijk te weten tot wie zich te richten in welk geval…
Questions-Brainstorming 1. Une collaboration dans la vallée du Vogelzangbeek est-elle nécessaire ? [Peter Vanbellinghen] Il a y des problèmes de pollution du Vogelzangbeek qui reste non résolus. Exemples : couleur verte fluo de l’eau à la toussaint 2013, dépôt de lisier tous les jours vers 17h lorsque (les administrations sont fermées) lors des travaux Aquafin, résidences estudiantines d’Erasme qui ne sont pas (ou mal ?) connectées aux égouts, manque égout pour le Rattendaalbeek, …. Il y a une collaboration, mais parfois beaucoup d’efforts sont demandés pour obtenir la réponse correcte et des résultats. Il y a une manque de communication entre les services d’un côté et les associations/riverains de l’autre côté. Il n’est pas facile de savoir à qui s’adresser, dans quel cas…
[Jos Dammans] De contactpunten zijn de milieudiensten van de gemeenten, die belast zijn met de communicatie van het probleem aan de betrokken instanties.
[Jos Dammans] les points de contact sont les services environnement des communes, qui se chargent de communiquer le problème aux instances concernées.
[Peter Vanbellinghen] De structuur is er, maar er moet ook doorwerking zijn op het lokale terrein. Er is nood aan een coördinerend aanspreekpunt / ombudsman.
[Peter Vanbellinghen] La structure existe, mais il faut un effet prolongé sur le terrain local. Un point d’information coordinateur / médiateur est nécessair. [ ?] Est-ce que la VMM peut enquêter activement sur le pollueur ?
[?] Mag de VMM actief een onderzoek instellen naar de vervuiler? [Tom De Bie] Ja (enkel op het grondgebied van het Vlaams Gewest) [Luc Vander Elst] De openbare diensten handelen op een proactieve wijze tegenover de problemen binnen de zone van het project. Voor een reactieve oplossing zou de milieupolitie moeten worden aangesproken. 2.
3.
[Tom De Bie] Oui (uniquement sur le territoire de la Région Flamande) [Luc Vander Elst] Les administrations agissent de manière proactive face aux problèmes dans la zone du projet. Pour une solution réactive il faudrait s’adresser à la police de l’environnement.
Welke vorm van coördinatie? Een intergewestelijk beekcontract, ombudsman, nieuwe dienst, netwerk? [Peter Vanbellinghen] Een structuur is nodig die kan handelen op lokaal en intergewestelijk niveau, die kan worden gecontacteerd in geval van bijzondere problemen en die de schakel is naar de betrokken diensten. Een coördinatie, een infopunt?
2. Quelle forme de coordination ? Un contrat de ruisseau interrégionale, un médiateur, un nouveau service, un réseau ? [Peter Vanbellinghen] Il faut une structure pouvant agir au niveau local et interrégional, à qui s’adresser lors de problèmes particuliers et qui serait le relais vers les administrations concernées. Une coordination, un point d’info ?
[Erik Meerschaut] Hoe het beheer verzekeren van de waterlopen en hun natuurreservaten op lange termijn ? Er is continuïteit nodig tussen de burgers, de verenigingen en de diensten, een decreet.
[Erik Meerschaut] Comment assurer la gestion des cours d’eau et de leurs réserves naturelles à long terme ? Il faut une continuité entre les citoyens, les associations et les administrations, un décret.
Welke zijn uw beperkingen? Welke engagementen zou u kunnen aangaan? [VLM] Akkoord, maar op basis van projecten en in lijn met het beleid. [Renaud Bocquet] Ja, ik sta open, maar projectmatig binnen mijn specificiteit ‘water’. [Tom De Bie] Het bekkensecretariaat is beperkt in mensen en in middelen. Nu gaat
3. Quelles sont vos contraintes ? quels engagements pourriez-vous prendre ? [VLM] D’accord mais sur base de projets dans le droit fil de la politique. [Renaud Bocquet] Oui, je suis ouvert, mais de manière thématique dans ma spécificité ‘eau’. [Tom De Bie] Le bekkensecretariaat dispose de peu de personnes et de moyens. Maintenent une priorité est donnée aux
prioriteit naar werking in speerpuntgebieden. Bekkenwerking staat achter structureel overleg, maar eerder naar kwaliteit en met gemeenten / provincie.
domaines de pointe. Bekkenwerking est d’accord avec une concertation structurelle, mais plutôt au niveau de la qualité et avec les communes / province.
[Jos Dammans]. Is bereid mee te werken, maar ziet meer slaagkans als knelpunten Vogelzangbeek in een plan of project van een instantie (zoals VLM) worden gegoten. Dit moet gestimuleerd worden. Staat negatief t.o.v. een nieuwe organisatie boven bestaande organisaties
[Jos Dammans]. Est prêt à collaborer, mais estime que la chance de réussite augmentera si les points noirs sont réunis dans un plan ou un projet d’un service (comme VLM). Ceci doit être stimulé. N’est pas d’accord avec une nouvelle organisation au-dessus des organisations existantes.
[Gemeente Anderlecht] Ja, op basis van een masterplan bijv. Neerpede.
[Commune d’Anderlecht] Oui, sur base d’un schéma directeur p.ex. Neerpede.
[Marleen Maldeghem] Ombudsman boven bestaande structuren is te veel. Eerder projectmatig vinden we elkaar wel.
[Marleen Maldeghem] Un médiateur audessus des structures existantes est trop. Nous nous retrouverons plus de manière thématique.
Interventie waterkwaliteit door Tom De Bie – planningsverantwoordelijke Dijle-Zennebekken: Op http://geoloket.vmm.be/Geoviews/ moet je Fysico-chemie aanvinken bij de lagen. De oranje vierkantjes geven de meetpunten weer. Als je hierop klikt kan je de rapporten oproepen onder “analyseresultaten via meetplaats”. Op het eindmeetpunt van de Vogelzangbeek kan je dan de gegevens terugvinden tot en met 2013. In bijlage nog enkele figuren en grafiekjes met de meest recente info. Enkel het eindmeetpunt (363950) wordt nog maandelijks opgevolgd. De bemonsteringen op de andere meetpunten zijn gestopt in 2010 (364200, 364300) en 2012 (364000, 364100). De Belgisch Biotische Index (010) is ter hoogte van het eindmeetpunt op korte tijd gestegen van 2 (2010) tot 5 (2012). Op meetpunt 364000 hadden we in 2012 een BBI van 6. Kort samengevat: spectaculaire verbetering van de waterkwaliteit (o.a. zuurstofhuishouding en fosforconcentaties) en biologische kwaliteit (macroinvertebraten) na aanleg collector. Concentraties aan nitraat schommelen nog sterk en zijn nog aan de hoge kant. De concentraties aan zwevende stoffen schieten af en toe de hoogte in, maar dit kan liggen aan de weersomstandigheden tijdens de bemonstering (zware regenval?). Coordination Senne – Coördinatie Zenne David Kuborn
Intervention qualité d’eau par Tom De Bie – Résponsable de plannification Dijle-Zennebekken: Sur http://geoloket.vmm.be/Geoviews/ vous cochez Fysico-chemie dans les couches (lagen). Les point oranges montrent les points de mesure. Si vous cliquez dessus, vous pouvez demander les rapports sous “analyseresultaten via meetplaats”. Au point de mesure final du Vogelzangbeek vous retrouverez les données jusque 2013. En annexe encore quelques figures et graphiques avec l’information la plus récente. Seulement le point de mesure final (363950) est encore suivi mensuellement. Les échantillonnages des autres point de mesures ont été arrêté en 2010 (364200, 364300) et en 2012 (364000, 364100). L’Indice Biotique Belge (0-10) a augmenté en peu de temps de 2 (2010) à 5 (2012) au niveau du point de mesure final. Au point de mesure 364000 nous avons constaté un IBB de 6 en 2012. En résumé : amélioration spectaculaire de la qualité d’eau (e.a. cycle de l’oxygène et concentration de phosphore) et la qualité biologique (invertébrés macros) après l’installation du collecteur. Les concentrations de nitrate oscillent fortement et sont encore élevées. Les concentrations des matières en suspension flambent parfois, mais ceci peut être dû aux conditions météorologiques pendant les échantillonnages (pluies torrentielles).
CCN Vogelzang CBN Peter Vanbellinghen
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei Marleen Maldeghem
