UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN
3G: Een diffusie par excellence?
Wetenschappelijk artikel Aantal woorden: 9322.
Constantijn Seys
MASTERPROEF COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN afstudeerrichting Nieuwe media en maatschappij
PROMOTOR: PROF. DR. L. De Marez COMMISSARIS 1: Mr. D. Schuurman COMMISSARIS 2: Mevr. K. De Moor
ACADEMIEJAAR 2009 - 2010
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Inzagerecht in de masterproef Ondergetekende, Constantijn Seys geeft hierbij toelating aan derden, nietbehorend tot de examencommissie, om zijn proefschrift in te zien.
Datum en handtekening: 3/10/2010 Constantijn Seys
-----------------------------------------------------------------------------------
Masterpaper Constantijn Seys.
2
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Inhoudstabel Abstract. ..................................................................................................................................... 4 1) Inleiding. ................................................................................................................................ 5 2) Probleemstelling. ................................................................................................................... 6 3) Theoretisch luik. .................................................................................................................... 7 3.1) Een theoretische reprise. ................................................................................................. 7 3.2) Status questionis van de theorie. ................................................................................... 11 4) Empirisch luik. ..................................................................................................................... 13 4.1) Operationalisatie van 3G............................................................................................... 13 4.2) Beperkingen van het onderzoek.................................................................................... 18 5) Resultaten en validatie. ........................................................................................................ 19 6) Besluit en discussie. ............................................................................................................. 30 7) Literatuurlijst........................................................................................................................ 31 8) Bijlagen. ............................................................................................................................... 38 Bijlage 1: Theoretische basis AGM-model...................................................................... 38 Bijlage 2: Rudementair overzicht overlap percepties.. ................................................... 41 Bijlage 3: Transcriptie focusgroepen................................................................................ 44 Bijlage 4: Constructie vragenlijst. .................................................................................... 73 Bijlage 5: Vragenlijst ......................................................................................................... 81 Bijlage 6 :Logboek.............................................................................................................. 87 Bijlage 7 : T-testen en anova. ............................................................................................ 88 Bijlage 8: Interviews (na de survey). ................................................................................ 97
Masterpaper Constantijn Seys.
3
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Abstract. The tradition of the research concerning the adoption of innovations is already relative long; recently there has been some discussion about the next steps in the theoretical and empirical application of the research models. Some researchers tried to identify the milestones in order to keep the theory relevant despite recent changes in the ICT-environment. In this paper we compare different models, by using a survey and qualitative research methods. By doing this we try to find the variables and models that are still relevant. We also developed a TAM++ model in order to do this. This can be helpful to make the research more cumulative but we also have to integrate some new perspectives. These understandings can help us to cope with the current restrictions of the theoretical framework. We used 3G mobile phones as research objects because this innovation is still diffusing so we were able to compare adopters and non-adopters. We tested six models and relate the results back to previous studies. The results indicate that the frequently used models can explain a lot of variance but they have certain limitations that we have to be aware of. It is important to determine if we want general models or more specific models.
Keywords: Innovatie, 3G, adoptie, modellen, cumulatief onderzoek.
Masterpaper Constantijn Seys.
4
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 1) Inleiding. Rogers (2003, p. 261) stelt dat mobiele telefoontoestellen van de tweede generatie bijna optimale kenmerken hadden om de adoptie op een snelle manier te laten gebeuren. In deze studie willen we op basis van de percepties van respondenten nagaan of dit ook voor de derde generatie het geval is. Daartoe vergelijken we verschillende modellen en bestuderen we welke variabelen belangrijk zijn om de intentie tot adoptie te verklaren. Grosso modo kunnen we stellen dat er vijf belangrijke actoren zijn op de markt van mobiele telefoontoestellen: de operatoren, de fabrikanten van de halfgeleiders, de producenten van de toestellen, de producenten van de software en de bedrijven die beiden integreren (Liu & Chlamtac, 2004, pp. 9-10). Voor elk van hen is inzicht hebben in deze determinanten van belang. We proberen om ook aandacht te hebben voor de recente theoretische ontwikkelingen. Bergvik, Svendsen & Evjemo (2006, pp. 59-62) wensen duidelijk te maken dat het belangrijk is om goed af te bakenen wat men onder een innovatie verstaat zodat het mogelijk is om te bepalen op welke innovaties en in welke situaties men de onderzoeksresultaten kan toepassen. Verder specificeren we dan ook wat we onder deze derde generatie mobiele telefonie verstaan. Deze paper is als volgt gestructureerd: na een theoretisch luik presenteren we de resultaten uit het empirisch onderzoek, gevolgd door het besluit. We gebruiken daarbij het diffusionisme als uitgangspunt.
Masterpaper Constantijn Seys.
5
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 2) Probleemstelling. Beaudry & Pinsonneault (2005) illustreren op basis van een kwalitatieve studie hoe uiteenlopend de reacties tegenover een innovatie kunnen zijn, gaande van euforie tot bittere frustratie. Inzicht in de adoptie van innovaties heeft al diverse generaties onderzoekers begeesterd; de eerste aanzetten van het onderzoek naar de adoptie van innovaties dateren al uit de jaren zestig (Rogers, 1995, pp. 90-91). Recent zien we meer en meer oproepen om een interludium te houden zodat men een overzicht kan maken (Benbasat & Barki, 2007, p. 213). Zo kan men het slechts incrementeel verder uitbreiden van reeds lang bestaande modellen tegen gaan, wat gezien de stijgende complexiteit van de innovaties en de grotere diversiteit aan innovaties zeker geen sinecure is (Williams, Dwivedi, Lal & Schwarz, 2009, p. 9). Het model dat we zelf opstelden heeft aandacht voor het beslissingsproces, de percepties van de kenmerken van de innovatie en tenslotte innovativeness. Zo blijven we incrementeel werken maar omdat we veel modellen vergelijken en de resultaten toetsen aan andere studies, hopen we een overzicht te genereren van de verklarende kracht van deze modellen en zo een inzicht te geven in de opportuniteiten die een cumulatievere traditie kan bieden (Mathieson, 1991, pp. 178-179). Daarbij gaat onze aandacht zowel naar algemene als naar (innovatie)specifieke determinanten. Momenteel kunnen we een verdere transitie van dumb- naar smartphones opmerken en er was vaak een (dure) licentie nodig om mobiel internet te mogen aanbieden, zodat inzicht hebben in het potentieel van deze innovatie van primordiaal belang is (Yan, 2004, pp. 213-214). Als innovatie opteerden we daarom voor de derde generatie mobiele telefonie (verder: 3G-telefonie of 3G). Verder is de diffusie van deze innovatie nog bezig, zodat we zowel adopters als non adopters kunnen bestuderen
(cfr. infra).
Volgens cijfers van Gfk (2010) ligt het aantal verkochte toestellen dat 3G compatibel is in België voor de maand december 2009 rond de 16.5% van het totaal aantal gsm’s verkocht in die maand. Wat volgens de meeste rapporten neerkomt op een, procentueel gezien, lagere penetratie en gebruik dan in onze buurlanden (Europese Commissie, 2009, p. 25; RM, 2010, 10 april; Comscore, 2010). Omdat men al graag refereert naar de volgende generatie (4G), is inzicht in deze determinanten dan ook essentieel omdat een latere adoptie er voor kan zorgen dat de gebruikers bepaalde skills missen (Liu & Chlamtac, 2004, pp. 9-10). Dit onderzoek probeert de inzichten rond de diffusie van innovaties die er reeds zijn te overlopen en toe te passen op de derde generatie van mobiele telefonie. Daartoe formuleerden we enkele hypothesen. We streven in dit overzicht geen exhausiviteit na; de meest prominente modellen worden besproken.
Masterpaper Constantijn Seys.
6
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 3) Theoretisch luik. 3.1) Een theoretische reprise. Vaak is het de bedoeling van onderzoekers om na te gaan wat de vorm is van de diffusiecurve; men benadert het diffusieproces dan vanuit een geaggregeerd niveau (Cestre & Darmon, 1998, pp. 123124). In deze paper zijn we voornamelijk geïnteresseerd in welke factoren de beslissing om een innovatie over te nemen beïnvloeden (gedesaggregeerd niveau). Utterback (1994, p. 99) toont aan dat de meeste op technologie gebaseerde innovaties eigenlijk op een continuüm kunnen worden geplaatst. Dit sluit aan bij het onderscheid tussen incrementele en disruptieve innovaties (Golder, Shacham & Mitra, 2009, pp. 168-170; Hauser, Tellis & Griffin, 2006, p. 703). We kunnen dit ook toepassen op 3G omdat bepaalde toestellen (vb. Edge-compatibele toestellen) analoge kenmerken kunnen hebben als 3G toestellen. Dit is voor pure 2G toestellen vaak minder het geval. De perceptie van een persoon determineert echter of iets als een innovatie kan worden beschouwd (Rogers, 2003, pp. 1-15). Percepties spelen een grote rol in de adoptie van innovaties; in de beslissingmodellen is er dan ook vaak een prominente rol voor de percepties of beliefs omdat men er van uit gaat dat deze, beter dan veel andere variabelen, goed deze beslissing kunnen verklaren (Compeau, Higgins & Huff, 1999, pp. 147-150). Dit is echter geen negatie van andere variabelen maar deze worden (bijvoorbeeld in TAM en TRA) als externe variabelen in rekening gebracht, die via de percepties toch de beslissing kunnen beïnvloeden (Ajzen & Fishbein, 1980, p. 6; Davis Bagozzi & Warshaw, 1989, pp. 985-986). Recent neemt men steeds meer variabelen op in de modellen om de verklarende kracht te optimaliseren (cfr. infra). Waar de innovation diffusion theory adoptie eerder als een procesmatig gebeuren ziet, zijn er ook modellen die de adoptiebeslissing eerder beschrijven en voorspellen aan de hand van bepaalde variabelen (Rogers, 1995, pp. 171- 182).
De Theory of the Reasoned Action (TRA) probeert via zo weinig mogelijk variabelen een zo breed mogelijke verscheidenheid aan gedrag te verklaren (Ajzen & Fishbein, 1980, p. 4). Daarbij gaat men er van uit dat mensen op een rationele manier beslissen en op een systematische wijze informatie verwerken (Ajzen & Fishbein, 1980, pp. 5-12).
Masterpaper Constantijn Seys.
7
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Het Technology Acceptance Model (TAM) is deels op TRA gebaseerd maar TAM gebruikt slechts twee beliefs (PU en PEOU) die met attitude samenhangen, attitude is op zijn beurt verbonden met behavior intention (BI) dat dan uiteindelijk usage (behavior) zou moeten verklaren (Davis, 1989, pp. 328-330). Verder kan men nog andere modellen onderscheiden zoals SCT en TPB; deze modellen verschillen voornamelijk naar het aantal en het type antecedenten van BI dat ze identificeren (Ajzen, 1991, pp. 180-185; Compeau, Higgins & Huff, 1999, p. 147). Hoewel men niet volledig zeker was welke rol attitude speelt in het TAM-model, werd het initieel toch behouden (Davis, 1989, p. 335). Bij TAM 2 en UTAUT gaat men ervan uit dat de beliefs en intention (to use) rechtstreeks met elkaar in verband staan, zodat attitude niet meer wordt opgenomen (Venkatesh & Davis, 2000, pp. 188-192).
Op basis van een studie van de verschillende adoptiemodellen stellen Venkatesh, Morris, Davis & Davis (2003, p. 439) dat de voorgenoemde modellen allemaal tussen de 17 en 42% van de variantie in intentie kunnen verklaren. Consistent met de andere theorieën gebruikt men in UTAUT behavioral intention om de adoptie van een innovatie te verklaren (Park, Yang & Lehto, 2007, p. 198).
Masterpaper Constantijn Seys.
8
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Daarbij gebruikt men vier beliefs die in relatie staan met BI maar deze relatie wordt gemedieerd door gender, leeftijd, ervaring en het al dan niet vrijwillig gebruik van de innovatie (Venkatesh et al, 2003, pp. 447-455). UTAUT vertrekt van de volgende vier beliefs: performance expectancy, effort expectancy, social influence en facilitation conditions (Venkatesh et al, 2003, pp. 447-455). Performance expectancy verwijst daarbij naar de mate waarin men gelooft dat een systeem het mogelijk maakt om bepaalde werkgerelateerde doelen te bereiken (Venkatesh et al, 2003, p. 447). Dit concept omvat PU, extrinsic motivation, relative advantage, job fit en outcome expectations die we ook al in de eerder besproken modellen aan bod zagen komen (Venkatesh et al, 2003, p. 447). Effort expectancy is eerder gerelateerd aan de concepten PEOU en complexity terwijl social influence conceptueel verwant is met social norm, social factors en image (Venkatesh et al, 2003, pp. 450- 453). Faciliting conditions tenslotte is de mate waarin men percipieert dat er ondersteuning aanwezig is bij het gebruik van het systeem; dit is gelijkaardig aan compability en perceived behavioral control (Parveen, Abessi & Ainin, 2009, pp. 583-585). Het is opmerkelijk dat Venkatesh (2000, pp. 345-347) in een eerder onderzoek een onderscheid wou maken tussen interne controle (self-efficacy) en externe controle (facilitating conditions) terwijl dit onderscheid in UTAUT niet meer wordt gehanteerd. Dit model bleef dan ook niet zonder kritiek. In sommige gevallen (voornamelijk bij adoptie door consumenten) wordt het ontbreken van attitude bekritiseerd en ook de uitgebreidheid van het model werd aangehaald als een minpunt (Bruner & Kumar, 2003, p. 555). Deze modellen ontwikkelde men om de adoptie in de werkplaats te bestuderen en daarom worden ze ook verder uitgebreid om de adoptie door consumenten te verklaren (Bergvik et al, 2006, p. 59). Omdat TAM een prominent model is in veel acceptance-studies is het, zoals UTAUT deels aantoont, mogelijk om een meta-analyse van de resultaten uit te voeren. Volgens Lee et al (2003, p. 768) blijkt daaruit dat: ‘This studie found that TAM has progressed continually during that time and was elaborated by researchers, resolving its limitations, incorporating other theoretical models or introducing new external variables, and being applied to different environments, systems, tasks, and subjects.’. Bij een nadere bestudering van de artikelen die een aan 3G verwante innovatie opnemen, valt onmiddellijk op dat er veel studies zijn die TAM gebruiken als basis. Via een literatuuronderzoek ontwikkelden we zelf een model (verder: acceptance model of 3G of AMG; zie figuur 4 en bijlage nr. 1). We verwijzen naar de respectievelijke artikelen voor een volledig(er) overzicht van deze beslissingmodellen.
Masterpaper Constantijn Seys.
9
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Om dit te concretiseren, stellen we de volgende hypothesen op: H 1: TAM en UTAUT kunnen de adoptiebeslissing van 3G-telefonie goed verklaren. We gebruiken verschillende statistische testen om deze modellen te vergelijken op hun toepasbaarheid op 3Gtelefonie .
H 2: Een model met een hedonische variabele, perceived cost en innovativeness (als persoonlijkheidskenmerk) als onafhankelijke variabelen kan meer variantie van attitude en intentie verklaren dan TAM en UTAUT indien men 3G-telefonie als innovatie neemt en de adoptie vrijwillig is.
Masterpaper Constantijn Seys.
10
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 3.2) Status questionis van de theorie. Dergelijke uitbreidingen van TAM zijn op hun beurt weer niet zonder kritiek gebleven. De meeste auteurs zijn het er wel over eens dat TAM in veel situaties snel kan worden toegepast (Shin, 2007, p. 477). Volgens Lee, Kozar & Larsen (2003, p. 765-767) hangt voornamelijk met dat element een nefaste ontwikkeling samen omdat er veel onderzoekers zijn die TAM slechts in beperkte mate uitbreiden. Benbasat & Barki (2007, p. 212) verwijzen naar deze uitbreidingen van TAM als TAM++ modellen en vermelden er bij dat het louter uitbreiden van TAM nergens toe leidt. Ook Chuttur (2009, p. 17) komt ongeveer tot dezelfde conclusie maar beperkt zijn aanbevelingen tot het zoeken naar nieuwe modellen. Dit terwijl Benbasat & Barki (2007, pp. 213-214) stellen dat men beter extra theorieën zou toevoegen en men best teruggrijpt naar TPB (Theory of the Planned Behavior) aangezien UTAUT er enkel een afgeleide van is. Park et al (2007, pp. 199-201) merken echter op dat UTAUT een grotere verklarende kracht heeft dan TPB. Mathieson (1991, pp. 178-179) wees er dan weer op dat TPB erg moeilijk toe te passen is zodat de vergelijkbaarheid en repliceerbaarheid van de onderzoeken in het gedrang komt. Langs de andere kant houdt TPB wel rekening met beliefs om het belang van de items te wegen terwijl TAM eerder van regressie gebruik maakt (Ajzen, 1991, p. 196; Davis et al, 1989, pp. 986-987). Alle auteurs wijzen er ook op dat het van belang is om zowel theoretisch onderbouwd als (qua sample) representatief onderzoek af te leveren terwijl dit nu al te vaak niet het geval is (Furneaux & Wade, 2009, p. 9). Het nalaten om extra theorieën en onderzoeksmethoden aan het onderzoek toe te voegen is volgens Mingers (2001) en Choudrie & Dwivedi (2005) nefast voor verder IS onderzoek (onder andere gezien het toenemend aantal innovaties). Er is dus discussie over de volgende stappen in de theorievorming met betrekking tot de adoptie van innovaties. Benbasat & Zmud (2003, p. 183) hebben het zelfs over een identiteitscrisis in de IS discipline. Ook Venkatesh (2006, p. 498) verwijst onder meer daar naar als hij stelt dat: ‘The maturity and extensive research in this area suggest a need to pause, take stock, and ask the question of “where to go from here”?’. Straub & Burton-Jones (2007, p. 227) menen dat het nodig dat er een nieuwe meta-analyse wordt opgesteld van alle relaties omdat UTAUT misleidend eenvoudig is opgebouwd.
Bij een status questionis is het dan ook nodig om na te gaan wat het doel van het adoptie-onderzoek eigenlijk is; wil men theoretisch blijven werken of zoekt men ook naar praktische toepassingen (vb. design, verkoop) omdat modellen als TAM voor dit laatste vaak de vanzelfsprekenheid niet overstijgen (Lee et al , 2003, p. 766). Ook Venkatesh et al (2003, p. 470) stellen dat UTAUT goed intentie kan voorspellen maar geen aanbevelingen voor bijvoorbeeld design kan doen omdat er te weinig inzicht is in de antecedenten van de determinanten. Deze opmerking werd eerder al gemaakt door Tornatzky & Klein (1982, p. 34). Recent is er veel aandacht voor mediërende variabelen en antecedenten die deze beperkingen kunnen overwinnen (Sun & Zhang, 2006; Im, Kim & Han, 2008, pp. 1-3).
Masterpaper Constantijn Seys.
11
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Het valt dus op dat bepaalde modellen (vb. het model van Cheong & Park (2005) met 9 variabelen) een veel holistischer beeld van het adoptieproces schetsen dan andere modellen (vb. TAM met slechts 4 variabelen). Als men louter de verklarende kracht van een model wil uitbreiden is parsimoniousness van belang waarbij de uitdaging dan is om het onderzoek toch op de (categorieën van) innovatie(s) te laten toespitsen (Lu, Yao & Yu, 2005, pp. 247-248). Als de bedoeling langs de andere kant is om ook praktische toepassingen uit het onderzoek te halen, kan men het belang van parsimoniousness eerder nuanceren (Plouffe, Hulland & Vandenbosch, 2001, p. 209). In hun roep naar een cumulatieve traditie blijven De Lone & McLean (1992, p. 87) er echter bij dat parsimoniousness van belang is. De vooruitgang in het onderzoek is dus deels gekenmerkt door een contradictie omdat parsimoniousness er voor zorgt dat we slechts incrementele stappen vooruitgaan; in bepaalde gevallen is het aangeraden het aantal gebruikte variabelen te negeren bij het opstellen van een model.
In veel studies laat men een kritische interpretatie van TAM en UTAUT en de daarmee samenhangende discussies in het onderzoeksveld echter achterwege en beperkt men zich tot een loutere reproductie van de modellen, zo blijft men uitbreidingen op TAM publiceren (Parveen, Abessi & Ainin, 2009). Om de identiteitsproblemen te overwinnen moeten we echter dergelijk plug en play onderzoek overstijgen omdat de modellen zo te veel los van elkaar komen te staan zodat de theoretische invalshoek maar gestaag evolueert (Straub & Burton-Jones, 2007, p. 227). Dit hangt samen met de discussie of er niet te veel (gelijkaardige) variabelen worden gebruikt en of deze constructen elkaar niet te veel overlappen (zie voor een rudimentair overzicht Tornatzky & Klein, 1982; Jeyaraj, Rottman & Lacity, 2006 en bijlage 2). Furneaux & Wade (2009, p. 13) melden dat deze overlap er kan op wijzen dat er problemen zijn met de inhoudsgeldigheid van de constructen zodat dit de vooruitgang van de discipline kan stremmen. Langs de andere kant is de overlap ook een opportuniteit zodat we meer comparatief te werk kunnen gaan. Er zijn zodanig veel variabelen dat men een selectiesysteem voor de determinanten en de subdimensies, waarvan het belang immers verschilt per innovatie, moet gebruiken vooraleer het onderzoek start (Ajzen, 1991, pp. 180-185). Een optie is dan om analoog aan Taylor & Todd (1995) en Mathieson (1991) meer comparatief te werken (dus dezelfde innovatie, context en respondenten gebruiken om de modellen te vergelijken) zoals we proberen te illustreren in dit onderzoek. Dit kan aanleiding geven tot een cumulatievere traditie (cfr. infra). Men kan daarbij al dan niet aandacht hebben voor de uitgebreidheid van het model. Ook nieuwe theorieën en methoden toevoegen is van belang (Mingers, 2001, pp. 240-247). Zo gebruikte Bandura (1986, pp. 228-229) andere theorieën die ruimer gaan dan het enkel toevoegen van extra variabelen, terwijl de uitgangspunten toch in verder onderzoek werden geïncorporeerd. Williams, Dwivedi, Lal & Schwarz (2009, p. 9) volgen deze gedachtegang als ze stellen dat er nood is aan een grotere theoretische en methodologische diversiteit.
Masterpaper Constantijn Seys.
12
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 4) Empirisch luik. 4.1) Operationalisatie van 3G. Aangezien UTAUT een relatief recent model is, is het ook nodig om na te gaan wat de waarde van het model is in verschillende situaties (Basaglia, Caporarello, Magni & Pennarola, 2009, p. 2). Oshlyansky, Cairns & Thimbleby (2007) hebben UTAUT cross-cultureel getest. Ze komen tot de bevinding dat het model toepasbaar is in al de onderzochte contexten ook al werden de items telkens vertaald (Oshlyansky et al, 2007, p. 6). Li & Kishore (2006, pp. 183-188) roepen dan weer op tot omzichtigheid met UTAUT omdat niet alle constructen een even goede verklarende kracht hadden bij de verschillende subgroepen die ze onderzochten. Er moet worden opgemerkt dat men bij de ontwikkeling van UTAUT ook niet helemaal overtuigd was van de gebruikte werkwijze omdat een deel van de content validiteit verloren ging; de aanbeveling van de auteurs was dan ook om de items te herwerken (Venkatesh et al, 2003, pp. 467-468). Aangezien TAM echter veel vaker is gebruikt dan UTAUT, zijn er ook meer items beschikbaar om de constructen te meten (Moore & Benabasat, 1991, p. 195). Daarom gaan Doll, Hendrickson & Deng (1998) na welke items van de TAM-schalen consistent robuust, geldig en betrouwbaar zijn. In hun studie komen ze tot het besluit dat de items van TAM geldig en betrouwbaar zijn maar dat dit zeker niet in alle studies zo blijkt te zijn voor alle items (Doll et al, 1998, pp. 861-862). De meeste auteurs zijn het er wel over eens dat TAM gevalideerd is doorheen verschillende studies (Shin, 2007, p. 477). Er wordt echter opgemerkt dat het gebruik van slechts twee items per construct voor biases in de resultaten kan zorgen (Agarwal & Prasad, 1997, p. 576; Kim, 2008, p. 392).
Mathieson, Peacock & Chin (2001, p. 93) en Chesney (2006, p. 239) wijzen er dan weer op dat het vaak nodig is om de items aan de innovatie aan te passen. Terwijl Bruner & Kumar (2005, p. 555) aantonen dat het belangrijk is om de verschillende items op hetzelfde niveau te operationaliseren (vb. een specifiek onderdeel van het gedrag of het gedrag in het algemeen meten). Om de validiteit van het meetinstrument te optimaliseren, raden Davis & Venkatesh (1996, pp. 38-39) aan om de items van een construct gegroepeerd te bevragen. Om al deze overwegingen ook in de operationalisatie op te nemen, hebben we analoog aan Shin (2007, p. 477) en Agarwal (2007, p. 261) verschillende stappen ondernomen bij de operationalisatie (zie figuur 5 en bijlage 4). Zo bekwamen we meer dan 100 items waarbij enkel de bewoordingen en het meten van intentie op een andere manier gebeurde bij de adopters dan bij de non adopters.
Masterpaper Constantijn Seys.
13
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Pretest (n=5)
Figuur 5: Operationalisatie van de items van TAM, UTAUT en AGM (items van de andere papers waar we mee vergelijken werden slechts in beperkte mate aangepast). Focusgroep 1: non adopters, focusgroep 2: adopters (zie bijlage 3).
Maar wat is deze derde generatie mobiele telefonie (of 3G) nu precies? Men was al lang bezig met de ontwikkeling van mobiele telefonie en er waren al verschillende gelijkaardige systemen, toch duurde het tot in de jaren tachtig vooraleer men besliste om tot commercialisatie over te gaan (Kumar & Zahn, 2003, pp. 515-516). De overgang van analoge (1G) naar digitale (2G) telefonie gebeurde deels onder invloed van een grotere vraag naar draadloze telecommunicatie en tevens wenste men de beschikbare bandbreedte efficienter te beheren (Gruber & Verboven , 2001, pp. 578-579). De digitale variant kende al snel een hoge penetratiegraad op verschillende continenten waarbij GSM de standaard werd voor Europa. Als gevolg daarvan, dacht men dat er ook interesse zou zijn voor dataverkeer (vb. 2.5G). In het verleden bleek dit echter geen onverdeeld succes (Tanguturi & Harmantzis, 2006, pp. 400-402; Fuentelsaz et al., 2008, p. 477). Men kan stellen dat dataverkeer via de derde generatie verder matuur geworden is omdat het heel wat voordelen heeft op het gebied van snelheid en extra diensten als video conferencing, applicaties en dergelijke kan faciliteren.
Masterpaper Constantijn Seys.
14
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Rogers (2003, p. 140) benadrukt het belang van (de koppeling van) hard- en software. Ook Jarvenpaa & Lang (2005, p. 8) verwijzen naar dit contingentiebegrip als ze stellen dat: ‘For the purpose of this article, we define mobile technology as handheld IT artifacts that encompass hardware (devices), software (interface and applications), and communication (network services). Because they are so intertwined, it does not make sense to disentangle device, interface, and applications when studying how mobile services create value for users.’. Het is inmiddels duidelijk geworden dat 3G moeilijk te operationaliseren is omdat er erg veel manieren zijn waarop dit kan gebeuren. In de operationalisatie die wij gebruikten valt het op dat we er niet van uit gaan dat de adoptie van een 3G toestel linea recta het abonneren op een 3G (of data) dienst met zich meebrengt omdat er alternatieven zijn (Liao, Tsou & Huang, 2007, pp. 771). Dit verschilt met Basaglia et al (2009, p. 15) die enkel focussen op de aankoop van het toestel terwijl men in de studie van Teng et al (2009) deze combinatie wel opneemt. We laten de respondent, na een familiarisatie met de innovatie, zelf bepalen wat hij het meest interessant vindt: het geavanceerder toestel (~niet online), het toestel en wifi (~soms online) of het toestel en een (3G) data-abonnement (en eventueel wifi) (~’overal’ online)1. Zo kunnen de respondenten zelf bepalen welke elementen hen het meest aanspreken. Mensen operationaliseren 3G dus zelf zodat we de rol van percepties maximaal kunnen uitspelen. Het was de bedoeling dat de respondenten deze keuze bij de rest van hun antwoorden in rekening namen. We focussen op 3G compatibele toestellen omdat deze meer toegespitst zijn op het gebruik van online diensten dan eerdere varianten (Yan, 2004, pp. 213-214).
Men kan opmerken dat de artikelen die we gebruiken om mee te vergelijken zich niet beperken tot 3G maar de auteurs maken wel elke expliciet een referentie naar 3G als technologie die binnen het toepassingsdomein van de studie valt (cfr. infra). Het model van Cheong & Park (2005) brengt ongeveer dezelfde variabelen in rekening als het AGM model maar de relaties zijn anders geconcipieerd zodat een vergelijking erg relevant is. Tevens gebruikt het model van Cheong & Park (2005) en dat van Parveen, Abessi & Ainin (2009) zaken als ervaring met het internet die ook relevant kunnen zijn voor de adoptie van 3G terwijl ze niet voorkomen in het AGM model. Verder gebruiken we nog de studie van Basaglia, Caporarello, Magni & Pennarola (2009) omdat ze analoog aan Park, Yang, Lehto (2008) en El Gayar & Moran (2004) attitude toevoegen aan UTAUT omdat dit in een consumer context volgens hen van belang is. We selecteerden deze artikelen omdat ze recent zijn en (quasi) dezelfde modellen gebruiken als deze die al opgenomen waren in deze studie.
1
Wifi en een (3G) data-abonnement zijn complementair zodat bepaalden het hebben over mobiel internet en het onderscheid tussen de twee minder maken omdat de overschakeling automatisch kan gebeuren (Evens, Schuurman, De Marez & Verleye, 2010, p.10; Al-Shafi, 2008, pp. 22-24; Lehr & McKnight, 2003, p.35). Afbakening: geen mensen die een toestel kregen wegens focus op de adoptiebeslissing.
Masterpaper Constantijn Seys.
15
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Verder is het zo dat twee van de studies uitgevoerd zijn in Azië en een in Italië, waar we worden geconfronteerd met meer mature markten2.
2
3G-telefonie is voornamelijk in delen van Noord-Amerika, Azië (onder andere Japan, Korea, Maleisië en Taiwan) en Europa (bepaalde Scandinavische landen als Denemarken evenals in Italië) al doorgebroken (Chu & Pan, 2008, pp. 1055-1056; ITU, 2007, p. 52; Teo & Pok, 2003, pp. 282-283). Het 3G-netwerk wordt ook gebruikt om mobiel internet te consulteren via andere dragers (voornamelijk laptops) maar daar gaan we niet verder op in.
Masterpaper Constantijn Seys.
16
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Op basis van het voorgaande stellen we volgende hypothesen op:
H 3: Modellen die innovatiespecifieke determinanten en variabelen die over verschillende innovaties hun verklarende kracht behouden combineren, kunnen de intentie tot adoptie beter verklaren dan modellen zonder innovatiespecifieke variabelen.
H 4: We kunnen de adopters en de non adopters (bij de respondenten) goed van elkaar onderscheiden op basis van hun percepties van de kenmerken van 3G.
Masterpaper Constantijn Seys.
17
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 4.2) Beperkingen van het onderzoek. Huh & Kim (2008, pp. 40-42) en Wei (2001, pp. 703-704) wijzen er op dat de antwoorden kunnen worden vertekend door het gebruik van de innovatie. Daarom was het de bedoeling om mensen zo snel mogelijk na hun adoptie te bevragen, wat niet volledig is gelukt3. De gevoerde vooronderzoeken (focusgroepen en pretesten) dragen zeker bij tot een betere operationalisatie. De combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek is dus zeker nuttig (Choudrie, Dwivedi, 2005, p. 9). De n is relatief groot (een n rond de 150 is aanvaardbaar; voor de adopters zitten we daar wel onder) en de steekproef bleef niet beperkt tot studenten (Legris, Ingham & Collerette, 2003, p. 202). Toch heeft deze studie enkele beperkingen. Onze steekproef is niet representatief (geen aselecte steekproef) te noemen (Mathieson, 1991, pp. 90-95). De representativiteit naar geslacht en leeftijd werd ook niet altijd bekomen; we kunnen dus moeilijk algemene uitspraken doen4. Het feit dat we een online survey gebruikten kan ook voor vertekeningen zorgen, zeker omdat de innovatie ook aan het internet gerelateerd is (Evens, Schuurman, De Marez & Verleye, 2010, p. 18). De modellen zullen hoe dan ook een abstrahering van de werkelijkheid blijven. Zeker omdat het onderzoeksopzet niet longitudinaal is opgesteld en de modellen statisch zijn (Al-Natour & Benbasat, 2009, p. 663).
Omdat bepaalde schalen van UTAUT, TAM en AGM in hun huidige constellatie nog niet waren getest, voerden we eerst een factoranalyse uit om de construct validiteit te testen. Daaruit en uit de chronbach’s alpha waarden bleek dat we enkele items moesten verwijderen (zie bijlage 5). Ondanks deze stap bleef de chronbach’s alpha (scale if item deleted) soms te laag (<0.70), dit kan deels komen omdat de vragenlijst erg uitgebreid is (Moore & McCabe, 2006, pp. 156-160). Toch werd er beslist om schalen aan te maken mits we met deze beperking van de psychometrische kenmerken van de schalen rekening houden bij de interpretatie van de resultaten (Basaglia et al, 2009, p. 11).
Tabel 1: Chronbach’s alpha van de schalen.
3
Initieel hoopten we om zo een n=400 (200 adopters en 200 non adopters) te bekomen. Daartoe namen we contact op met de operatoren en wilden er 8 verkooppunten in 3 grote steden (Antwerpen, Gent en Kortrijk) meewerken; het uiteindelijke resultaat viel echter tegen. De huidige grootte van de steekproef laat ook statistische analyses toe. We beperkten ons tot mensen tussen de 16 en 60 jaar zodat ze zeker begrepen wat 3G is. Iedereen moest alle vragen beantwoorden. 4
Op basis van een vergelijking met cijfers van het NIS (2010) ; we gebruikten een weging als oplossing. We beperkten ons bij de steekproef tot Vlaanderen.
Masterpaper Constantijn Seys.
18
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 5) Resultaten en validatie. Uiteindelijk bekwamen we via verschillende methoden die tot responsmaximalisatie moesten leiden een n= 225 na datacleaning. Voor bepaalde analyses pasten we dan ook een weging toe.
Er is wel degelijke variatie in de voorkeur; de opdeling (enkel toestel, soms internet of overal internet) was dus gerechtvaardigd. Na de analyse van de schalen, konden we via regressie de verklaarde variantie analyseren.
Tabel 3: Regressie en logistische regressie.
Masterpaper Constantijn Seys.
19
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Tabel 4: Regressie en logistische regressie (vervolg).
Via regressie is het mogelijk om na te gaan in welke mate de modellen de variantie in de intentie en attitude van de non adopters kunnen verklaren. Vooral de aan TAM gerelateerde modellen scoren hier goed hoewel de voorwaarden soms worden geschonden. De standaard regressie passen we enkel toe bij de non-adopters omdat we comparatief te werk willen gaan en de steekproef voor de adopters te klein is om regressie uit te voeren (Davis, 1989, pp. 328-335). We hebben daarbij aandacht voor hoe uigebreid het model is zodat we de adjusted r2 rapporteren (cfr. supra). De spreiding in de verklaarde variantie is analoog (of iets groter) aan deze gevonden in eerdere studies (Lee, Kozar & Larsen, 2003, p. 762; Venkatesh et al, 2003, p. 439). Het model van Cheong & Park (2005) scoort in deze onderzoekscontext iets minder goed voor intentie dan in het artikel werd aangegeven5 terwijl het model van Basaglia et al (2009) ongeveer gelijkaardige resultaten genereert. Op basis van de voorgaande analyses kunnen we H2 maar deels bevestigen (wel voor attitude, niet voor intentie).
Om ook de adopters in rekening te brengen, gebruikten we logistische regressie. Cox en Snell en Nagelkerke r2 zijn pseudo r2 waarden die vaak worden gebruikt bij logistische regressie; ze proberen een beeld te geven van de adequaatheid van het model daarbij moet men deze waarden echter met de nodige omzichtigheid benaderen omdat er nog veel andere methoden bestaan om dit te doen (Moore & McCabe, 2006, pp. 629-645). Ook het percentage correct geclassificeerde respondenten rapporteren we evenals de –2LL (deze valt echter moeilijker te vergelijken). Als we ook de adopters in rekening brengen, zien we dat UTAUT en het model van Basaglia et al (2009) een betere fit met de data kennen. 5
Deze waarde staat tussen haakjes naast de r2 die we zelf berekenden.
Masterpaper Constantijn Seys.
20
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Dit kan er op wijzen dat UTAUT beter geschikt is om gebruik van de adopters te verklaren dan intentie tot aankoop van de non adopters (cfr. infra).
Tabel 5: Output SEM
De volgende stap in de analyse is SEM; Roberts & Gover (2009, pp. 55-85) wijzen er op dat deze methode erg performant is en vaak wordt gebruikt in IS studies maar dat dit toch een n van rond de 150 vereist. Omdat de n relatief laag was voor de adopters en TAM en UTAUT ook als enigen gedrag als een variabele expliciteren, gebruikten we enkel deze modellen bij de adopters. Enkel bij TAM (non adopters) kunnen we de H0, die stelt dat het model goed bij de data past, behouden. De andere waarden waarmee we de adequaatheid van een model testen, voldoen echter redelijk goed aan de voorwaarden bij de andere modellen. Verder worden de resultaten per model besproken. We gebruiken daarbij, conform aan de literatuur, 0.05 als referentiewaarde om een relatie al dan niet significant te verklaren. We rapporteren altijd de gestandardiseerde regressiegewichten.
Masterpaper Constantijn Seys.
21
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 TAM:
Xin (2004, p. 2758) kan concluderen uit zijn onderzoek dat PEOU een rol speelt bij de adoptieintentie tegenover 3G. Hier wijzen de resultaten in een andere richting. Tscherning & Damsgaard (2008, p. 48-52) tonen aan dat TAM erg vaak met succes is gebruikt om de adoptie van innovaties die gerelateerd zijn aan telecommunicatie te verklaren. Maar ook bij andere types van innovaties is TAM vaak gevalideerd (Lee, Kozar, Larsen, 2003). Hier zijn de resultaten niet volledig conform aan de theorie. Voor een verdere uitwerking van de rol van de determinanten over verschillende studies heen, verwijzen we naar bijlage 1.
Masterpaper Constantijn Seys.
22
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 AGM:
De voornaamste uitbreiding van TAM gebeurt in het AGM model door innovativeness als persoonlijkheidskenmerk toe te voegen. Dit kan men op verschillende niveau’s meten. Vaak maakt men een onderscheid tussen innovativeness in het algemeen (innate innovativeness), innovativeness tegenover een bepaalde product categorie (domain-specific innovativeness) en product specific innovativeness (Shoham & Ruvio, 2008, p. 282). Dit moet men strikt onderscheiden van innovativeness als gedrag (= de adoptiebeslissing) (Rogers, 2003, pp. 220-223). Hier focussen we op domain-specific innovativeness omdat PIIT vaak wordt gebruikt om innovativeness te verbinden aan de percepties (en zo aan het beslissingsproces) en we kunnen zo nagaan welk uitgangspunt het beste is (Burns, 2007, p. 480). Prasad & Agarwal (1998, pp. 204-207) zien personal innovativeness op het domein van IT (PIIT) als onafhankelijke variabele functioneren die zowel de basis als de gevolgen van percepties beïnvloedt (het moderating model). Uit de resultaten van hun studie blijkt dat hun theoretisch opgebouwd moderating model enkel de mediërende rol van PIIT op compability verklaart en niet significant is bij relative advantage en PEOU (Prasad & Agarwal, 1998, p. 213).
Masterpaper Constantijn Seys.
23
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Hoewel Prasad & Agarwal (1998, pp. 214-215) benadrukken dat dit aan de context of aan de technologie in kwestie kan liggen, gebruiken Lewis, Agarwal & Sambamurthy (2003, pp. 660-662) personal innovativeness als een determinant van PEOU. Men kan in dit onderzoek de hypothese bevestigen en stellen dat personal innovativeness een antecedent is van PEOU hoewel de externe geldigheid van de resultaten beperkt is (Lewis et al , 2003, pp. 668-671). Toch nemen Lee et al (2003, pp. 760-762) het moderating model op in hun meta-analyse van het TAM-model. Yi, Fiedler en Park (2006) vergelijken dan weer het direct determinant model (waarbij innovativeness wordt geconceptualiseerd als een determinant van de percepties) en het moderating model (cfr. supra). Net als Prasad & Agarwal (1998) gebruikte men compability, PU, PEOU en PIIT. Hoewel niet alle relaties significant waren, stelde men in dit onderzoek dat het determinant model de adoptiebeslissing beter kan verklaren dan het moderating model (Yi et al, p. 414). Agarwall & Karahanna (2000, p. 674) gaan er van uit dat cognitive absorption (een intrinsieke motivatie) de relatie tussen PIIT en PU en PEOU medieert. Er zijn ook auteurs die opmerken dat PIIT op een te algemeen niveau wordt gemeten (Roehrich, 2004, p. 671-673). Hier zien we echter geen problemen op dit gebied en kunnen we het direct determinant model bevestigen. Bij innovativeness als gedrag is er discussie over het aantal adoptiecategorieën men kan onderscheiden en op basis van welke criteria dit moet gebeuren (Moore, 1999, pp. 15-19). Hier onderscheiden we enkel adopters en non adopters.
De rol van de prijs konden we echter niet valideren in de geteste modellen hoewel dit in het kwalitatieve luik van het onderzoek wel relevant bleek te zijn6. Ook in het onderzoek van Teng et al (2009, p. 9) zijn de kosten en de gerelateerde risico’s niet significant bij de adoptie van een 3G toestel. Agarwal, Wang, Xu & Poo (2007, p. 263) rapporteren dan wel een impact van deze variabele op perceived value in een gelijkaardig onderzoek. Uit het kwalitatieve na-onderzoek bleek dat ook het merk en het design van het toestel van belang kunnen zijn (zie ook Tornatzky & Klein, 1982; De Marez, Vyncke, Berte, Schuurman & De Moor, 2007).
6
De twee focusgroepen voor de survey en de kwalitatieve interviews na de survey (n=7); zie bijlage 3 en 7.
Masterpaper Constantijn Seys.
24
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 UTAUT en Basaglia et al (2009)7:
.
7
Bij UTAUT namen we leeftijdscategorie 2 en 3 samen om de mediërende variabele leeftijd te testen (wegens het beperkte aantal vrijheidsgraden). Enkel indien de relatie tussen intentie en de variabele significant was, werden de mediërende variabelen toegevoegd. Bij het model van Basaglia et al (2009) werden de controle variabelen niet opgenomen omdat deze niet significant bleken in de studie van Basaglia et al (2009, p.13). Wegens de onderzoekscontext werd er enkel getest naar geslacht en leeftijdscategorie.
Masterpaper Constantijn Seys.
25
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 We kunnen meteen opmerken dat UTAUT moeilijker toe te passen is; om intentie en gebruik te meten moet men een longitudinale aanpak hanteren wat in een consumer context moeilijker ligt. Daarom hanteerden we de operationalisatie die ook door Wu, Tao & Yang (2008, p. 942) voor 3G succesvol werd toegepast; alle variabelen in UTAUT bleken significant te zijn in die studie. Social influence en facilitating conditions zouden volgens de theorie bij de non adopters in casu geen impact mogen hebben op intentie maar dit model lijkt dan sterk op TAM (Venkatesh, 2003, pp. 453). We kunnen de theorie hier echter niet volledig bevestigen, ook niet bij de adopters. Leeftijdcategorie en geslacht zijn niet altijd differentiërende factoren bij intentie (getest via Anova en t-testen) maar in casu zijn ze wel relevant in het model (getest via SEM). Social influence is enkel in het model van Basaglia et al (2009) niet significant, bij UTAUT is het zowel bij de adopters als bij de non adopters significant. Bij Yi (2006, p. 3595) et al was deze variabele ook significant. Basaglia et al (2009, p. 13) rapporteerden ook dat social influence niet significant was bij hen, misschien moet men deze items dus eens herbekijken. De Inovation Diffusion Theory stelt dat er twee soorten communicatie te onderscheiden zijn: massamedia die vooral in het begin van een diffusie van belang zijn en interpersoonlijke communicatie dat pas later in het proces aan belang wint (Rogers, 1995, pp. 281-300).
Niet in al deze onderzoeken werden al de (mediërende) variabelen van UTAUT opgenomen (Basaglia et al, 2009, p. 13). En ze waren ook niet altijd allemaal significant (Park et al, 2007, p. 201). Wang & Wang (2010, p. 402) komen op basis van hun onderzoek tot de conclusie dat UTAUT goed de adoptie van mobiel internet kan verklaren; ze voegden nog de variabele perceived playfulness toe maar deze bleek niet significant te zijn. H1 kunnen we niet volledig bevestigen omdat niet alle variabelen significant zijn en r2 voor UTAUT niet zo hoog is. Een interessante opmerking is dat er studies zijn die attitude gebruiken in UTAUT ondanks dat dit construct oorspronkelijk geëlimineerd was omdat de waarde ervan niet altijd duidelijk is (Venkatesh et al, 2003, p. 455). De motieven daarvoor lopen uiteen. Zo nemen El-Gayar & Moran (2004, p. 2847) dit op om de verklarende kracht van het model te verbeteren. Andere onderzoekers argumenteren dat het interessant is om attitude op te nemen in het onderzoeksmodel indien de innovatie nog niet ruim verspreid is onder de onderzoekspopulatie (Park et al, 2007, p. 198; Kurnia et al, 2006, p. 8). In dit geval blijkt attitude elke keer een significante invloed te hebben op BI. Westlund & Bohlin (2008, p. 9) komen via een onderzoek op de Zweedse markt tot de conclusie dat de attitude tegenover mobiel internet van gebruikers en niet gebruikers van 3G sterk verschilt. Uit de t-testen die we uitvoerden blijkt dit ook in ons onderzoek het geval te zijn; de gemiddelden verschillen significant van elkaar. H4 kunnen we op basis van logistische regressie en via de uitgevoerde t-testen dan ook bevestigen (zie bijlage 7).
Masterpaper Constantijn Seys.
26
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Cheong & Park (2005):
Zoals gesteld werd Tam ook uitgebreid met innovatiespecifieke kenmerken. Kim & Garrison (2009, p. 324) gebruiken ook nog perceived ubiquity en perceived reachability bij een studie met betrekking tot draadloze technologie. Shin (2007, p. 475) hanteert dan weer perceived quality en perceived ubiquitous availability als extra variabelen.
Hier blijken de variabelen die door Cheong & Park (2005) naar voor worden geschoven vaak significant te zijn (zowel internet expierence, perceived content quality als perceived system quality).
Masterpaper Constantijn Seys.
27
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 In de studie van Cheong & Park (2005) zelf konden ze het gebruikte onderzoeksmodel volledig valideren. We kunnen H3 maar deels confirmeren omdat de variantie die dit model kan verklaren (adjusted r2) in intentie niet hoger is dan deze van TAM. Er zijn wel veel innovatiespecifieke determinanten significant.
Volgens Venkatesh (2000, p. 351) zijn er empirische bevindingen die zowel het effect van PEOU op hedonische variabelen rapporteren als een effect van hedonische variabelen op PEOU. We zien dit ook bevestigd door te kijken naar AGM en het model van Cheong & Park (2005, p. 135) die elkaar op dit gebied tegenspreken terwijl de relatie wel in beide gevallen significant is. Parveen et al (2009) :
Facilitating conditions kan net als bij Wu et al (2008, p. 942) iets bijbrengen aan het model, dit in tegenstelling tot bij Lu, Lui, Yu & Yao (2008, p.103). De in TAM geconcipieerde relaties zijn in deze operationalisatie wel allemaal significant. Parveen et al (2009, p. 589) zelf bekwamen een gelijkaardig resultaat, facilitating conditions was wel niet significant in hun studie. Teng & Lu (2010, p.14) maken een onderscheid tussen de adoptie en de aankoop van een PDA en stellen elk van deze verschillende antecedenten heeft; dit kan eerdere inconsistenties verklaren. Ook de verschillen tussen de toestellen kunnen van belang zijn.
Masterpaper Constantijn Seys.
28
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Dit geeft het volgende beeld:
Masterpaper Constantijn Seys.
29
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 6) Besluit en discussie. In deze paper probeerden we aan te tonen dat comparatief te werk gaan ons iets kan bijbrengen. Toch blijven er heel wat opportuniteiten open liggen die de theoretische invalshoek nieuw leven kunnen inblazen (Tscherning & Damsgaard, 2008, p.53). Een optie is om een roadmap op te stellen zodat we via een gestructureerde inspanning tot een cumulatieve traditie kunnen komen in plaats van een incoherente aanpak te volgen (Benbasat & Barki, 2007, pp. 213-214). Verder is het nodig dat men nagaat of men niet verder kan gaan met de bekomen data. Zo is het mogelijk om, geïnspireerd op modellen als Maturity Models, een model op te stellen via dewelke men op basis van een assessment (de gemeten percepties) per adoptiecategorie verschillende stadia onderscheidt in de adoptie van een innovatie (Jokela, 2001, p. 16; Rogers, 2003, p. 267-296). Zoals gesteld liggen er ook in de definiëring van de innovaties opportuniteiten (Kohlegger, Maier & Thalmann, 2009, p. 15). Zo kan men bij 3G ook focussen op de mogelijkheden van voip, dat men via netwerkeffecten snel zou kunnen verspreiden, of van koppelverkoop (Rogers, 2003, pp. 350-351). Ook het vergelijken van de determinanten tussen de verschillende landen is mogelijk evenals longitudinaal onderzoek (Rogers, 1995, p. 106). Het is belangrijk om de studies niet te beperken tot intenties maar ook het echte gebruik te meten zodat het verband tussen beide verder kan worden uitgeklaard (Webb, Sheeran, 2006). Besluitend kan men dan ook stellen dat het nodig is dat er zowel op methodologisch (vb. representatief werken in plaats van het gebruik van studenten) als op theoretisch vlak (vb. intentie beter meten) stappen vooruit gezet worden indien men het onderzoek relevant wil houden (Furneaux & Wade, 2009, p. 9). Er is al een uitgebreide empirische basis die we via kwalitatieve en kwantitatieve methoden verder kunnen uitbouwen (Choudrie, Dwivedi, 2005, p. 9). Daarbij moet men soms keuzes maken, zo bleek uit het onderzoek van Taylor & Todd (1995, p. 168) dat het decomposed TPB-model een beter verklarende kracht had dan TAM maar dat via de onderzoeksobjectieven moet worden afgewogen of het de moeite is om de extra (innovatiespecifieke)variabelen te meten. Bij de adoptiebeslissing van 3G gaat men verschillende factoren in rekening brengen; louter zoeken naar een killer app kan dus de aandacht afleiden van de gestegen complexiteit van de innovaties (West & Mace, 2010, p. 10). Uit dit onderzoek kunnen we afleiden dat niet iedereen deze innovatie op dit moment als een meerwaarde aanziet.
Masterpaper Constantijn Seys.
30
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 7) Literatuurlijst. Agarwal, R. & Prasad, J. (1997). The Role of Innovation Characteristics and Perceived Voluntariness in the Acceptance of Information Technologies. Decision Sciences, 28(3), 557-582. Agarwal, K.N., Wang, Z., Xu, X. & Poo, D.C. (2007, juli). Factors Affecting 3G Adoption: An Empirical Study. Paper gepresenteerd op de 11th Pacific-Asia Conference on Information Systems, Auckland. Agarwal, R. & Karahanna, E. (2000). Time Flies When You’re Having Fun: Cognitive Absorption and Beliefs About Information Technology Usage. MIS Quaterly, 24(4), 665694. Ajzen, I. & Fishbein, M. (1980). Understanding Attitudes and Predicting Social Behavior. Englewood Cliffs (N.J.): Prentice-Hall. Ajzen, I. (1991). The Theory of Planned Behavior. Organizational Behavioral and Human Decision Processes, 50(2), 179-211. Al-Natour & Benbasat (2009). The Adoption and Use of IT Artifacts. Journal of the Association for Information Systems, 10(9), 661-685. Al-Shafi, S. (2008). Free Wireless Internet Park Services: An Investigation of Technology Adoption in Qatar from a Citizens’ Perspective. Journal of Cases on Information Technology, 10(3), 1-10. Bandura, A. (1986). Social foundation of Thought and Action: a Social Cognitive Theory. New York: Prentice-Hall. Basaglia, S., Caporarello, L., Magni, M. & Penarola, F. (2009). Individual adoption of convergent mobile phone in Italy. Review of Managerial Science, 3(1), 1-18. Beaudry, A. & Pinsonneault, A. (2005). Understanding User Responses To Information Technology: A Coping of User Adoption. MIS Quarterly, 29(3), 493-524. Benbasat, I. & Barki, H. (2007). Quo vadis, TAM? Journal of the Association for Information Systems, 8(4), 211-218. Benbasat, I. & Zmud, R.W. (2003). The Identity Crisis Within The IS Discipline: Defining and Communicating the Discipline’s Core Properties. MIS Quarterly, 27(2), 183-194. Bergvik, S., Svendsen, G. & Evjemo, T. (2006). Beyond Utility. Modeling User Acceptance for Mobile Devices. Niet uitgegeven onderzoeksrapport, Tromso, Telnor Research and Innovation. Bruner, G.C. & Kumar, A. (2003). Explaining consumer acceptance of handheld Internet devices. Journal of Business Research, 58(5), 553-558. Burns, D.J. (2007). Toward an explanatory model of innovative behavior. Journal of Business and Psychology, 21(4), 461-488. Cestre, G. & Darmon, R.Y. (1998). Assessing consumer preferences in the context of new product diffusion. International Journal of Research in Marketing, 15(2), 123-135.
Masterpaper Constantijn Seys.
31
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Cheong, J.H. & Park, M.C. (2005). Mobile internet acceptance in Korea. Internet Research, 15(2), 125-140. Chesney ( 2006). An acceptance model for useful and fun information systems. Human Technology, 2(2), 225-235. Choudrie, J. & Dwivedi, Y.K. (2005). Investigating the Research Approaches for Examining Technology Adoption Issues. Journal of Research Practice, 1(1), 1-12. Chu, P.C. & Pan, J.G. (2008). The forecasting of the mobile Internet in Taiwan by diffusion models. Technology Forecasting & Social Change, 75(7), 1054-1067 Chuttur M.Y. (2009). Overview of the Technology Acceptance Model: Origins, Developments and Future Directions. Working Papers on Information Systems, 9(37), 1-23. Compeau, D., Higgins, C.A. & Huff, S. (1999). Social Cognitive Theory and Individual Reactions to Computing Technology: A Longitudinal Study. MIS Quarterly, 23(2), 145-158. Comscore (2010, 31 maart). UK Leads European Countries in Smartphone Adoption with 70% Growth in Past 12 Months. Geraadpleegd op 10 april 2010 op het World Wide Web: http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2010/3/UK_Leads_European_C ountries_in_Smartphone_Adoption_with_70_Growth_in_Past_12_Months Davis, F.D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly, 13(3), 319-340. Davis, F.D. ; Bagozzi, R.P. & Warshaw, P.R. (1992). Extrinsic and Intrinsic Motivation to Use Computers in the Workplace. Journal of Applied Social Psychology, 22(14), 1111-1132. Davis, F.D. & Venkatesh, V. (1996). A critical assessment of potential measurement biases in the technology acceptance model: three experiments. International Journal HumanComputer Studies,45(1) 19-45. De Lone, W.H. & McLean, E.R. (1992). Information System Success: The Quest for the Dependent Variable. Information System Research, 3(1), 60-95. De Marez, L., Vyncke, P., Berte, K., Schuurman, D. & De Moor, K. (2007). Adopter segments, adoption determinants and mobile marketing. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 16(1), 78-95. Doll, W.J.; Hendrickson, A. & Deng, X. (1998). Using Davis’s Perceived Usefulness and Ease-of-use Instruments for Decision Making: A Confirmation and Multigroup Invariance Analysis. Decision Sciences, 29(4), 839-869. European Commission. (2009). Broadband acces in the EU: situation at 1 July Brussel: European Commission.
2009.
El-Gayar, O.F. & Moran, M. (2006). College students’ acceptance of Tablet PC’s: an application of the UTAUT model. Paper gepresenteerd op de 36th Annual Meeting of the Decision Sciences Institute: 2845-2850. Evens, T., Schuurman, D., De marez, L. & Verleye, G.. (2010). Forecasting broadband Internet adoption on trains in Belgium. Telematics and Informatics, 27(1), 10-20.
Masterpaper Constantijn Seys.
32
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Fuentelsaz, L., Maicas, J.P. & Polo, Y. (2008). The evolution of mobile communications in Europe: the transition from the second tot the third generation. Telecommunications Policy, 32(6), 436-449. Furneaux, B. & Wade, M. (2009).Theoretical Constructs and Relationships in Information System Research. In: Dwivedi, Y.K., Lal, B., Williams, M.D., Schneberger, M.L. & Wade, M. (Ed)., Handbook of Conptemporary Theoretical Models in Information Systems (pp. 1-18). IGI Global: London. Gfk. (2010, januari). Gfk Panelmarket Belgium: 3G. Brussel: Gfk paneldata. Golder, P.N., Shacham, R. & Mitra, D. (2009). Innovations’ Origins: When, By Whom, and How Are Radical Innovations Developed? Marketing Science, 28(1), 166-179. Gruber, H. & Verboven, F. (2001). The difussion of mobile telecommunications services in the European Union. European Economic Review, 45(3), 577-588. Hauser, J., Tellis, G.J. & Griffin A. (2006). Research on innovation: a review and agenda for marketing science. Marketing Science, 25(6), 687-717 Huh, Y.E. & Kim, S.H. (2008). Do early adopters upgrade early? Role of the post-adoption behavior in the purchase of next-generation products. Journal of Business Research, 61(1), 40-46. Im, I., Kim, Y. & Han, H.J. (2008). The effects of perceived risk and technology type on users’ acceptance of technologies. Information & Management, 45(1), 1-9. International Telecommunication Union. (2007). World Information Society Report 2007: beyond WSIS. Genève: International Telecommunication Union. Jarvenpaa & Lang (2005). Managing the paradoxes of mobile technologie. Information System Management 22(4), 7-23. Jeyaraj, A., Rottman, J.W. & Lacity, M.C. (2006). A review of the preditors, linkages and biases in IT innovation adoption research. Journal of Information Technology, 23(1), 1-23. Jokela, T. (2001). Assessment of User-Centered Design processes as a basis for improvement action: an experimental design in an industrial setting. Oulu: Oulu University Press Kim, H.S. (2008). Moderating effects of Job Relevance and Experience on mobile wireless technology acceptance: Adoption of smartphone by individuals. Information & Management, 45(6), 387-393. Kim, S. & Garrison, G. (2009). Investigating mobile wireless technology adoption: An extension of the technology acceptance model. Kohlegger, M., Maier, R. & Thalmann, S. (2009). Understanding Maturity Models Results of a Structured Content Analysis. Paper gepresenteerd op de 10th proceedings of I-know, Austria. Kumar, S. & Zahn, C. (2003). Mobile communications: evolution and impact on business operations. Technovation, 23(6), 515-520.
Masterpaper Constantijn Seys.
33
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Kurnia, S., Smith, S. & Lee, H. (2006). Consumers’ Perception of Mobile Internet in Australia. Niet uitgegeven onderzoeksrapport, Victoria, Departement of Information Systems. Lee, Y., Kozar, K.A., Larsen, K.R.T. (2003). The technology acceptance model: past, present, and future. Communications of the Association for information Systems, 12(50), 752-780. Legris, P., Ingham, J. & Collerette, P. (2003). Why do people use information technology? A critical review of the technology acceptance model. Information & Management, 40(3), 191204. Lehr, W. & McKnight, L.W. (2003). Wireless Telecommunications Policy, 27(5-6), 351-370.
Internet
access:
3G
vs.
WiFi?
Lewis, W., Agarwal, R. & Sambamurthy, V. (2003). Sources of Influence on Beliefs About Information Technology Use: An Empirical Study of Knowledge Workers. MIS Quarterly, 27(4), 657-678. Li, J.P. & Kishore, R. (2006, April). How Robust is the UTAUT Instrument? A Multigroup Invariance Analysis in the Context of Acceptance and Use of Online Community Weblog Systems. Paper gepresenteerd op Proceedings of the 2006 ACM SIGMIS CPR conference on computer personnel research: Forty four years of computer personnel research: achievements, challenges & the future, Claremont. Liu, M.T., Chen, Z. (2007). A Research on Chinese Consumers’ Using Intention on 3G Mobile Phones. Integration and Innovation Orient to E-Society, 251(1), 363-370. Liao, C.H., Tsou, C.W. & Huang, M.F. (2007). Factors influencing the usage of 3G mobile services in Taiwan. Online information review, 31(6), 759-777. Lu, J., Yao, J.E. & Yu, C.S. (2005). Personal innovativeness, social influences and adoption of wireless Internet services via mobile technology. Journal of Strategic Information Systems, 14(3), 245-268. Lu, J., Liu, C., Yu, C.S. & Yao, J.E. (2008). Exploring Factors Associated with Wireless Internet via Mobile Technology Acceptance in Mainland China. Communications of the International Informationa Management Association, 3(1), 101-121. Mathieson, K. (1991). Predicting User Intentions: Comparing the Technology Acceptance Model with the Theory of Planned Behavior. Information Systems Research, 2(3), 1731991. Mathieson, K.; Peacock, E. & Chin, W.W. (2001). Extending the Technology Acceptance Model: The Influence of Perceived User Resources. The DATA BASE for Advances in Information Systems, 32(3), 86-112. Meeuws, Roland (2010, 10 april). Internet op de gsm: deze keer echt! De Morgen. Mingers, J. (2001). Combining IS Research Methods: Towards a Pluralist Methodology. Information Systems Research, 12(3), 240- 259. Moore, G.C. & Benbasat, I. (1991). Development of an instrument to measure the perceptions of adopting an information technology innovation. Information Systems Research, 2(3). 192-222.
Masterpaper Constantijn Seys.
34
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Moore, G.A. (2002). Crossing the chasm. Marketing and selling disruptive products to mainstream consumers. (4th edition). New York: Harper Collins Publisher. Moore, D.S. & McCabe, G.P. (2006). Statistiek in de praktijk (5th ed.). Sdu Uitgevers: Den Haag. Nationaal Instituut voor de Statistiek. (2009). Structuur van de bevolking volgens leeftijd en geslacht: Vlaanderen. Geraadpleegd op 10 april 2010 op het World Wide Web: http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/bevolking/structuur/leeftijdgeslacht/vlaanderen/inde x.jsp Oshlyansky, L.; Cairns, P. & Thimbleby, H. (2007, september). Validating the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology (UTAUT) tool cross-culturally. Paper gepresenteerd op de 21st BCS HCI Group Conference, Lancaster. Park, J., Yang, S. & Lehto, X. (2007). Adoption of mobile technologies for Chinese consumers. Journal of Electronic Commerce Research, 8(3), 196-206. Parveen, F. & Sulaiman, A. (2008). Technology Complexity, Personal Innovativeness And Intention To Use Wireless Internet Using Mobile Devices In Malaysia. International Review of Business Research Papers, 4(5), 1-10. Plouffe, C.R., Hulland, J.S. & Vandenbosch, M. (2001). Research Report: Richness Versus Parsimony in Modeling Technology Adoption Decisions-Understanding Merchant Adoption of a Smart Card-Based Payement System. Information Systems Research, 12(2), 208-222. Prasad, J. & Agarwal, R. (1998). A conceptual and operational definition of personal innovativeness in the domain of information technology. Information Systems Researchn, 9(2), 204-215. Roberts, N. Grover, V. (2009). Theory Development in Information Systems Research Using Structural Equation Modeling: Evaluation and Recommendations. In: Dwivedi, Y., Lal, B., Williams, M., Schneberger, S. Wade, M. (Eds.). Handbook of Research on Contemporary Theoretical Models in Information Systems, Idea Group Inc (IGI), London. Roehrich, G. (2004). Consumer innovativeness; concepts and measurements. Journal of Business Research, 57(6), 671-677. Rogers, E.M. (1995). Diffusion of innovations (4th ed.). New York: The Free Press. Rogers, E.M. (2003). Diffusions of innovations (5th ed.). New York: The Free Press. Shin, D.H. (2007). User acceptance of mobile Internet: Implication for convergence technologies. Interacting with Computers, 19(4), 472-483. Shoham, A. & Ruvio, A. (2008). Opinion leaders and followers: a replication and extention. Psychology & Marketing, 25(3), 280-297. Straub, D.W. & Burton-Jones, A. (2007). Veni, Vidi, Vici: Breaking the TAM Logjam. Journal of the Association of Information Systems, 8(4), 223-229. Sun, H. & Zhang, P. (2006). The role of moderating factors in user technology acceptance. International Journal of Human-Computer Studies, 64(2), 53-78.
Masterpaper Constantijn Seys.
35
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Tanguturi, V.P. & Harmantzis, F.C. (2006). Migration to 3G wireless broadband internet and real options: the case of an operator in india. Telecommunications Policy, 30(7), 400-419. Taylor, S. & Todd, P.A. (1995). Understanding Information Technology Usage: A Test of Competing Models. Information Systems Research, 6(2), 144-176. Teng, W., Lu, H.P. & Yu, H. (2009). Exploring the mass adoption of third-generation (3G) mobile phones in Taiwan. Telecommunication Policy, 33(10), 628-641. Teng, W. & Lu, H.P. (2010). Consumer adoption of PDA phones in Taiwan. International Journal of Mobile Communications, 8(1), 1-20. Teo, T.S.H. & Pok, S.H. (2003b). Adoption of WAP-enabled phones in Singapore. Behavior & Information Technology, 22(4), 281-289. Tornatzky, L.G. & Klein, K.J. (1982). Innovation characteristics and innovation adoptionimplementation: a meta analysis of findings. IEEE transactions on engineering management, 29(1), 28-43. Tscherning, H. & Damsgaard, J. (2008), Understanding the diffusion and adoption of telecommunication innovations: What We Know and What We Don’t Know. In: IFIP International Federation for Information Processing. Open IT-Based Innovation: Moving Towards Cooperative IT Transfer and Knowledge Diffusion. Springer: Boston. Utterback, J.M. (1994). Mastering the dynamics of innovation. Boston: Harvard Business School Press. Venkatesh, V. (2000). Determinants of Perceived Ease of Use : Integrating Control, Intrinsic Motivation, and Emotion into the Technology Acceptance Model. Information Systems Research, 11(4), 342- 365. Venkatesh, V. (2006) Where To Go From Here? Thoughts on Future directions for Research on Individual-Level Technology Adoption with a Focus on Decision Making. Decision Sciences, 37(4), 497-518. Venkatesh, V., Morris M.G., Davis, G.B. & Davis, F.D. (2003). User acceptance of information technology: toward a unified view. MIS Quarterly, 27(3), 425-478. Venkatesh, V., Davis, F.D. & Morris, M.G. (2007). Dead Or Alive? The Development, Trajectory And Future Of Technology Adoption Research. Journal of the Association for Information Systems, 8(4), 267-286. Wang, H.Y. & Wang, S.H. (2010). User Acceptance of Mobile Internet Based on the Unified Theory of Acceptance and Use of Technology: Investigating the determinants and gender differences. Social Behavior and Personality, 38(3), 415-426. Webb, T.L. Sheeran, P. (2006). Does Changing Behavioral Intentions Engender Behavior Change? A Meta-Analysis of the Experimental Evidence. Psychological Bulletin, 132(2), 249-268. Wei, R. (2001). From Luxury to Utility: A Longitudinal Analysis of Cell Phone Laggards. J&MC Quarterly, 78(4), 702-719. West, J. & Mace, M. (2010). Browsing as the killer app: Explaining the rapid success of Apple’s iPhone. Telecommunication Policy, in press.
Masterpaper Constantijn Seys.
36
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Westlund, O. & Bohlin, E. (2008). Mobile Internet Adoption and Use: Results from a National Survey in Sweden. Paper gepresenteerd op de 17th Biennial Conference, Montreal. Williams, M.D., Dwivedi, Y.K., Lal, B. & Scharz, A. (2009). Contemporary trends and issues in IT adoption and diffusion research. Journal of Information Technology, 24(1), 1-10. Wu, Y.L., Tao, Y.H., Yang, P.C. (2008). The use of unified theory of acceptance and use of technology to confer the behavioral model of 3G mobile telecommunication users. Journal of Statistics & Management Systems, 11(5), 919-949. Xin, X. (2004, augustus). A model of 3G Adoption. Paper gepresenteerd op de Americas Conference on Information Systems, Omaha.
Tenth
Yan, X. (2004). 3G licensing in Hong Kong: The debate. Telecommunication Policy, 28(2), 213-226. Yi, M.Y., Fiedler, K.D. & Park, J.S. (2006). Understanding the Role of Individual Innovativeness in the Acceptance of IT-Based Innovations: Comparative Analyses of Models and Measures. Decision Science, 37(3), 393-426.
Masterpaper Constantijn Seys.
37
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 8) Bijlagen. Bijlage 1: Theoretische basis AGM-model. Via een literatuurstudie van onderzoeken gerelateerd aan ons onderzoeksobject, gingen we na welke relaties er vaak significant zijn en zo stelden we het AGM model op. Een rood kruisje geeft aan dat de relatie niet significant is. Een belangrijke opmerking is dat indien attitude staat aangekruist, het effect van PU, PEOU en de andere variabelen via attitude verloopt. Omdat sommige onderzoekers ook de relatie tussen PU en BI onderzochten naast deze tussen PU en attitude, namen we dit apart op (analoog voor perceived enjoyement en BI). Indien attitude niet staat aangekruist, werd in het onderzoek ervan uitgegaan dat het effect tussen de percepties rechtstreeks naar BI ging. Tabel 1: TAM/TAM 2/ MM
Artikel Kim et al (2007) Cheong & Park (2006) Xin (2004) Agarwal et al (2007) Kim (2008) innovatie MI8 MI 3G 3G smartphone n 161 1279 4412 101 389 PU x x x PU-BI x PEOU-PU x x PEOU x x x Attitude x P enjoyment x P playfulness x P playfulness-PEOU x P playfulness- BI x P price level x P price level-BI x monetary value x perceived price-P value x perceived cost savings x
8
MI: mobile internet.
Masterpaper Constantijn Seys.
38
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Tabel 3: PBC/TRA
artikel Moon et al (2007) innovatie HSDPA (3,5G) n 1000 PU PEOU Attitude Attitude-BI x risk SN x SN-PU PBC x PBC-PEOU Tabel 4:
Teo & Pok (2003, a) WAP 1012 x x x
Yi et al (2006) PDA 222 x x
x x x
x x x x
SCT
artikel Peters (2009) El-Gayar & Moran (2006) innovatie mobile video telephony 9 tablet pc n 310 263 Attitude x social influence x effort expectations x performance expectation x self efficacy x x expected outcome x 9
Dit omvat verschillende aan 3G-telefonie verbonden mogelijkheden: streamen van videos en mobile video conferencing (Peters, 2009, pp. 78-80).
Masterpaper Constantijn Seys.
39
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Tabel 6: UTAUT Artikel Lu et al (2008) Park, Yang, Lehto (2008) Basaglia et al (2009) El Gayar & Moran (2004) innovatie WIMD mobile technology convergent mobile phone tablet pc n 139 231 103 263 PU-BI x PEOU x system complexity x Attitude x x x social influence x x x x facilitating conditions x x x effort expectations x x x performance expectation x x x
Masterpaper Constantijn Seys.
40
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 2: Rudementair overzicht overlap percepties (met de verschillende dimensies: zie * in de linkerkolom).
Hier streven we absoluut geen exhausiviteit na; we willen louter illusteren dat er verschillende subdimensies zijn per construct en dat men moet nagaan welke constructen en subdimensies er relevant zijn voor het onderzoek. We focussen vooral op de clusters en (sub)dimensies die tijdens deze studie aan bod kwamen bij de besproken artikelen.
Masterpaper Constantijn Seys.
41
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
42
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Voor een verdere specifiëring zie onder andere: bijlage 4, Tornatzky & Klein (1982); Jeyaraj, Rottman & Lacity (2006) en Agarwal & Karahanna (1998).
Masterpaper Constantijn Seys.
43
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 3: Transcriptie focusgroepen Focusgroep 1: non adopters, Datum: maandag 26 oktober 2009 Naam audiobestand: non adopters focusgroep 1 Deelnemers: vrouw: 21 jaar man: 21 jaar man: 22 jaar, vrouw: 25 jaar vrouw: 28 jaar man: 28 jaar, vrouw: 47 jaar man: 51 jaar.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
Moderator: Het is de bedoeling om vanavond een groepsgesprek te houden over gsm’s. Het is belangrijk dat iedereen zijn mening wordt geapprecieerd; er zijn geen foute antwoorden. We zullen beginnen met te praten over wat u en de mensen in uw omgeving met hun gsm doen. Is er iemand die wil beginnen? Vrouw 21 jaar: Ja, ik gebruik mijn gsm vooral eigenlijk om te sms’en en te bellen maar ik merk wel bij mensen in mijn omgeving dat dit meer en meer onmisbaar is geworden. En dat niet enkel om te bellen maar ook bijvoorbeeld iemand die bij mij op kot zit, die gebruikt haar gsm bijvoorbeeld om op msn te zitten terwijl ze aan het koken is of op de trein ook om te babbelen of zo.
Man, 22 jaar: Ja, ik wil er nog iets aan toevoegen ik gebruik mijn gsm eigenlijk enkel om te sms’en nooit om te bellen, behalve in noodsituaties bijvoorbeeld naar mijn lief om te vragen of het eten klaar is of zo. Maar voor de rest merk ik wel dat de familie van mijn vriendin allemaal iphone-achtige toestellen hebben; het zijn niet enkel iphones maar gsm’s met dezelfde mogelijkheden. Zij gebruiken dat effectief om er mee op facebook te gaan en te surfen op het internet en zo. Zij sms’en en bellen daarom niet zoveel want daarvoor hebben ze zelfs aparte gsm’s. Maar bepaalde gsm’s gebruiken ze gewoon om te surfen Man, 21 jaar: Ik gebruik ook mijn gsm voornamelijk om berichten te sturen, om te bellen en voornamelijk om naar muziek te luisteren. Voor de rest niets bijzonders. Man, 51 jaar: Ik gebruik hem voornamelijk om te bellen en om af en toe eens een sms te sturen. Als ik eens rondkijk naar mijn collega’s, die gebruiken meer en meer de 3G toestellen. En dan is dat ook voor agenda’s, spellerij ook af en toe. Ook om eens dingen op een site te raadplegen. 3G komt wel sterk op in de onmiddelijke omgeving. Vrouw 47 jaar: Ik gebruik hem enkel maar om berichtjes te sturen, om te bellen gebruik ik bijna nooit mijn gsm. Bij collega’s een beetje in mijn leeftijd is dat ook zo. Jongere collega’s hebben wel een modernere versie er van en over de middag is het dan naar elkaar… maar ik ben niet zo modern hé. Vrouw, 28 jaar: Ik gebruik mijn gsm voornamelijk om te bellen en ook om berichtjes te sturen en niet echt voor veel andere zaken. In mijn omgeving zie ik bijna niemand met een nieuwe generatie, derde generatie gsm’s. Ik denk dat onze vrienden daar niet zo mee bezig zijn, ik heb het zelfs nog nooit van dichtbij gezien. Misschien de iphone of zo maar voor de rest… Man, 28 jaar: Ik gebruik het ook voornamelijk om te bellen en te sms’en voor de rest, moet ik wel zeggen dat sommige collega’s op school hem gebruiken als agenda omdat ze die kunnen syncroniseren met hun Macintosh. Op die manier. Maar voor de rest,… en als ik het zie gebruikt worden is het met de meest onnozele applicaties. Mensen die op café aan de box zitten en dan herkent het toestel welk liedje speelt dan kun je het aankopen via itunes. Maar voor de rest, echt handig… Interessante applicatie hé? Hij analyseert de muziek en als het een bekend nummer is, koppelt hij terug naar itunes. Man, 22 jaar: Serieus? Man, 28 jaar: Wel grappig Man, 22 jaar: Leuk zeg. Man, 28 jaar: Maar voor de rest, nee ik vind. Moderator: Waarom hebben jullie jullie gsm aangekocht? Man, 22 jaar: Waarom niet? Voornamelijk om te sms’en, afspraken maken voor feestjes en zo. Of naar je ouders als je ergens bent dat ze je komen ophalen. Het is een gemak, puur gemak. Het kost natuurlijk wel geld. Het is een overbodige luxe die je nuttig kunt gebruiken. Vrouw, 21 jaar: Het is langs de ene kant nuttig en handig om overal en altijd bereikbaar te zijn maar soms ook overbodig. Ik heb momenten dat ik gewoon mijn gsm uitzet en soms ook overbodig.
Masterpaper Constantijn Seys.
44
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
5
5,5
6
6,5
7
7,5
8
8,5
9
9,5 10 10,5
11 11,5
Ik gebruik bijvoorbeeld meer en meer facebook om af te spreken dan mijn gsm. Vrouw 25 jaar: Ik heb een ding nog niet gehoord waarvoor je je gsm kan gebruiken en dat is wekker dat doe ik wel omdat ik niet tegen het tikken van de klok kan. Man, 28 jaar: Wij ook hé. Man, 22 jaar: Ik moet zelfs zeggen, een nokia 3310, mijn eerste gsm die ik ooit had had ik eigenlijk gekocht om stoer te doen. Om te tonen dat ik een gsm had. Moderator: Liep u er echt mee rond zo van… Man, 22 jaar: Ja, eens mee zwaaien en doen of ik hem liet vallen. Man, 51jaar: Dat toestel mocht je nog laten vallen, hé. Ik heb hem gekregen op het werk omdat er op een bepaald moment een nieuwe baas kwam die vroeg wie heeft er al een gsm? Ik denk dat dat al een jaar of … toch al een aantal jaren terug. De helft had er een. De week erna lag er jammer genoeg ook een op mijn bureau. Man, 22 jaar: Waarom jammer genoeg? Man, 51 jaar: Voordien hadden we een semafoon, als we dringend moesten bereikt worden, konden ze een berichtje sturen. Maar daar op kon je reageren of niet reageren. Een gsm is iets vervelender. Moderator: Denken jullie dat het gemakkelijk is om te gebruiken? Vrouw 25 jaar: Het hangt er van af hoeveel zin je hebt om er tijd in te investeren. Mijn vader kan zelfs zijn berichtjes niet openen omdat hij niet weet hoe hij het moet doen. Hij kan ook de computer niet aanzetten. Het hangt er echt van af hoeveel tijd je er in wil steken. Als je het wil leren, ben je rap weg met verschillende soorten gsm’s. Als je niet wilt, heb je pech. Man, 28 jaar: Een sms sturen is wel ook handig hé, ik vind het wel verschrikkelijk om iets te typen maar het heeft wel iets, het is handig en goedkoop. Moderator: Vonden jullie het niet te duur? Man, 22 jaar: 30 euro voor zo ’ n toestel, kom. Vrouw, 21 jaar: Aan een gsm geef je ook zoveel uit als je wil. Van twintig euro tot, ja dat gaat erg ver hé; dat is afhankelijk van welke functie je wil. Man, 28 jaar: Ik heb de mijne gratis gekregen van base omdat mijn vorige niet meer compatibel ging zijn met het netwerk. Dan hebben ze mij gebeld en zo heb ik mijn tweede gsm gekregen en die heb ik nu nog altijd, dus heb ik er niets aan uitgegeven. Moderator: Ik zal proberen om uit te leggen wat 3G is. 2G zijn de gewone gsm’s 2G staat voor de tweede generatie; dat is digitaal. De eerste generatie was analoog; dus van die grote toestellen uit de jaren ’80. Man, 28 jaar: Die brooddozen? Moderator Ja, inderdaad. De kleinere toestellen zijn al een digitale variant. De derde generatie komt er voornamelijk op neer dat men internet heeft toegevoegd aan die toestellen. Het is dus mogelijk om te surfen op die toestellen, ook om te chatten (zoals iemand zei), ook om e-mails te bekijken en zoals u zei ook, extra programma’s te downloaden. Gaande van programma’s om een radiozenders te beluiteren tot programma’s om een kleerkast volledig te indexeren om programma’s om de weg terug te vinden of een restaurant in uw buurt. Man, 28 jaar: In NY is er nu ook een applicatie; je moet op een knop duwen en de dichtstbijzijnde taxi komt. Moderator Dat is een voorbeeld van zo ‘n toestel Zoals u kunt zien is het mogelijk om op internet te surfen, dus u kunt zoeken op google en ook de basis functionaliteiten zoals een alarmklok en video’s, foto’s bekijken. E-mails en films bekijken op youtube is ook mogelijk. Dus ook deels de zaken die u op uw vaste computer kan doen. Sms’en e-mails en chatconversaties komen in een scherm. Dit zijn enkele voorbeelden van toestellen. Zijn er mensen die al zo’n toestel hebben gezien, wat denk je ervan? Man, 22 jaar: Jamais de ma vie, nooit. Ik heb thuis een mac, ik heb een gsm om te sms’en ik moet met mijn gsm niet op het internet kunnen. Moderator Er zijn twee opties: een abonnement nemen (ongeveer 15 euro per maand, afhankelijk van uw gebruik, exclusief sms en belkosten) of gratis surfen maar dit is niet overal mogelijk (vb in hotels). Wat denken jullie er van? Man, 28 jaar: Veel café’s hebben nu ook zo’n wifi installatie. Man, 22 jaar: Ja, als ik het nu zie is het wel nuttig. Vijftien euro per maand valt eigenlijk wel nog mee. Man, 28 jaar: Je draait heel om, eerst zeg je totaal niet en nu.
Masterpaper Constantijn Seys.
45
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 12
12,5
13
13,5
14
14,5
15
15,5
16
16,5
Man, 22 jaar: Ja ik vind het een belachelijk concept om internet op een gsm te hebben. Voor een student is het niet betaalbaar. Maar uiteindelijk als je later genoeg geld verdient, waarom zou je het er niet bijnemen, vijftien euro per maand? Man, 28 jaar: De vraag is elke keer waarom? Elke keer als ik mensen dat zie hebben, net zoals ik ook geen facebook heb. Mensen die op facebook zitten dat die daar in op gaan. Hetzelfde met die dingen, ik bedoel het is zo klein dat scherm. Ik bedoel, je moet inzoomen, uitzoomen op google moet je zien wat je typt. Ik bedoel de bandsnelheid, dat werkt niet altijd. Ik zat een tijdje in Londen en het internet was gecrasht. Ik moest dus via iemand zijn iphone werken en via telenet dat ging dat niet. Iedere keer dat ik in mijn mailbox zat, crashte het. Dan moest ik opnieuw inloggen, werd ik automatisch uitgelogd voor veiligheidsredenen. Compleet absurd, je kan er gewoon niets mee doen. Man, 22 jaar: Het staat misschien nog niet op punt? Man, 28 jaar: Misschien niet, maar het heeft ook zo’n klein scherm. Man, 51 jaar Het eerste contact dat ik had met een dergelijk toestel was televisie dat ze daarop presenteerden. Ik kan mij niet voorstellen om televisie te volgen op zo iets klein. Man, 28 jaar: Het is inderdaad klein en slecht van kwaliteit maar op zo’n scherm ziet het er nog erger uit, waarom zou je dat dan doen. Man, 22 jaar: Nee maar als je iets wil opzoeken, of op facebook of zo of mails sturen kan dat wel handig zijn. Als het nu echt dringend is. Als ik nu een paar uur op de trein zit waarom zou ik het dan niet gebruiken? Man, 51 jaar: Wat is dan het verschil tussen sms en een e-mail sturen? Man, 22 jaar: Met een sms raak je niet op facebook bijvoorbeeld of als je iemand zijn gsm nummer. Man, 28 jaar; De vraag is ook hoe dringend kan iets zijn? Vrouw, 28 jaar:Ja, dat is waar. Vrouw, 47 jaar: Vroeger bestond dat niet en het ging ook. Man, 22 jaar: Er waren toen ook geen sms’en Vrouw, 47 jaar: Ja, dat wel maar vroeger als je niet thuis was, was je niet bereikbaar. Nu iedereen is of moet overal bereikbaar zijn is dat goed? Vrouw, 28 jaar: Nee dat niet. Man, 28 jaar; Dat heeft te maken met verslaving hé, er is laatste een psychologisch onderzoek geweest dat mensen de toon van dat er een mail binnenkomt of het geluid van een sms dat dat bepaalde endorfines losmaakt. Joepie hé. Vrouw, 25 jaar; Ik heb dat ook gehad. Man, 28 jaar; Als je continu online bent … Vrouw, 25 jaar; Ik heb dat al gehad maar dat was in negatieve richting. Dat was iemand die berichtjes kreeg en die berichtjes hadden hetzelfde geluid als mijn wekker. Ik kreeg altijd koude rillingen van omdat ik dacht dat mijn wekker afliep als ze een bericht kreeg en dat ik vroeg moest opstaan. Ik moest om zes uur opstaan en dat was altijd een nachtmerrie. Dan hoor ik dat geluid en dacht ik dat ik moest opstaan. Het werkt echt. Is facebook en een gsm inderdaad niet een beetje een vergiftigd geschenk? Het is inderdaad gemakkelijk, je bent altijd te bereiken en facebook, je kunt gemakkelijk uw vrienden terugvinden. Maar je moet er altijd naar toe om te controleren of er iemand iets heeft gestuurd zijn er bepaalde dingen die ik moet weten, afspraken die ik moet nakomen. Je moet er ook wel constant mee bezig zijn ook. Uiteindelijk is het handig maar je zegt van ik zal nog eens kijken. En voor je het weet heb je weer geld verspeeld en heb je een rekening van wow wat heb ik weer uitgespookt. Man, 22 jaar Je kan ook doen zoals Constantijn: hem nooit aanleggen Man, 28 jaar: Nee, maar het is ook een netwerk, mensen zijn gemiddeld een uur per dag bezig met sms’en en mails. Man, 22 jaar: Een uur per dag? Ik dank dat het meer is bij mij. Man, 51 jaar: Mja bij mij ook. Man, 28 jaar: een uur dat je niet kunt lezen, praten. Man, 22 jaar Jamaar het is wel lezen he. Man, 51 jaar In bedrijven misbruikt men het ook, in de zin van ik heb het gestuurd naar iedereen en de verantwoordelijkheid is gedeeld he. Heb je dat niet gelezen? Ik heb het jou gestuurd, je krijgt er wel 12.000 op een jaar, tof he? Vroeger moest je je collega’s definieren en moest je het kopiëren en nieten dat was al een rem op zich, dat was een rem. Nu maakt het niet uit hoeveel je er adresseerd.
Masterpaper Constantijn Seys.
46
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 17
17,5
18
18,5
19
19,5
20
20,5
21
21,5
22
22,5
23
Je wordt overstelpt met rommel en de essentie verlies je. Man, 21 jaar Ik denk dat de applicaties die er voor bestaan er eigenlijk niet voor dienen, surfen op een gsm. Dat is niet echt de bedoeling. Dan koop je beter een laptop waar het internet voor dient. Ik denk die applicaties vb van die taxi’s in NY maar op zo’n klein scherm. Die resolutie is ook niet zo goed, het is niet de bedoeling om er films op te bekijken. Muziek eventueel wel vb op de iphone, wat een combinatie geeft van muziek en bellen. Dan vindt ik wel goed. De toevoeging van het internet wordt dan weer gehypt terwijl het echt niet de bedoeling van is. Ik zou het daar ook niet voor kopen. Ik zou eerder een laptop kopen. Man, 28 jaar Misschien inderdaad in de toekomst dat die kleine applicaties een meerwaarde kunnen bieden. Man,51 jaar Parking ook. Man, 28 jaar Zo van die kleine dingen is wel handig maar internet als gebeuren dat dat toch niet echt doorbreekt. Vrouw, 21 jaar Ik vind het wel een handig concept maar ik zie een gsm nog als een toestel om gewoon bereikbaar te zijn als je wilt, kunt en moet. Die 3G maakt het dan meer als een ontspanning, zo zie ik het dan toch en voor ontspanning zou ik nooit met mijn gsm …. Zitten op internet te surfen of zo, dus. Vrouw, 25 jaar : Ik ook niet tenzij voor spelletjes. Vroeger heb ik mijn gsm nog gebruikt om spelletjes te spelen, we zaten toch in een grote aula en dan viel dat niet zo op. Man, 28 jaar: Games zijn er grafisch wel goed uit. Vrouw, 28 jaar Of Snake. Vrouw, 25 jaar dat stond op mijn gsm Man, 28 jaar: Het gaat zelfs zo ver dat ik naar de winkel ging en vroeg om een toestel dat enkel kom bellen en de mensen krabben in hun haar om er zo een te vinden. Er lag misschien nog een exemplaar Man, 22 jaar Nu vind je geen zo’n toestel meer dat enkel kan bellen en sms’en. Vrouw, 25 jaar Dat is moeilijk geworden. Man, 22 jaar: Als je nu nog een vindt zonder camera heb je geluk. Vrouw, 25 jaar Ja inderdaad. Man, 51 jaar: Ik vind het echt tof, recent zijn er ook heel wat collega’s die ook zo’n htc genomen hebben of een ander toestel. Als ze bellen zoeken ze dan van hoe ga ik hier antwoorden? Dan met dat klein stifje, ik weet het niet. Ik vind het niet gebruiksvriendelijk op dat vlak. Vrouw, 25 jaar Ik denk dat je in het begin er veel mee prutst en dan tikt en te er tikt. Man, 28 jaar: Het is ook niet echt een alternatief voor een papieren agenda. Je moet in de dag, per uur, welk kleur (persoonlijk, werk en zo). Man, 51 jaar: Je kan soms wel synchroniseren met een bestaande computer. Ik heb er ook geen behoefte aan. Man, 22 jaar: Het kan zijn binnen een aantal jaar dat het veel gemakkelijker is. Hoe lang bestaat de gsm al? Hij staat nog in zijn kinderschoenen. Als je binnen honderd jaar gaat kijken, welke snufjes gaan er dan niet opzitten. Het zou mij sterk verwonderen dat die agenda dan nog altijd even ontoegankelijk is. Man, 28 jaar: Dan kan de gsm zelf de borstvergroting en de penisverlengingen doen waarvoor je reclame krijgt. Gewoon ja, dan hou je het tegen u en dan… wie weet binnen honderd jaar. Moderator: Is er iemand die een zou kopen? Man, 22 jaar: Met welk geld? Vrouw, 21 jaar Nee, ik zie mijn gsm nog om te bellen en niet ter ontspanning, ik zou daar zeker geen 10 euro extraaan geven per maand. Vrouw, 28 jaar Ik zou het gewoon niet gebruiken, alles wat ik moet en wil doen is op de computer gecentraliseerd. Ik zie het nut er van in maar niet voor mij. Ik kan mij het voorstellen dat het erg handig is en maar ik heb het niet echt nodig dus zou ik het niet kopen. Als je echt een ingewikkelde agenda hebt die moet worden afgestemd op iemand anders zijn agenda, dat je dat dan kan doen. Als je echt altijd moet bereikbaar moet zijn en je mails checken. Als het echt super nodig, kan ik me voorstellen dat het voor bepaalde mensen wel interessant is. Man, 28 jaar: Ik heb nog nooit iemand een mail zien deftig beantwoorden op zo’n toestel, meestal zijn dat kattebelletjes en korte dingen. Vrouw, 28 jaar: Je kan hem wel ontvangen
Masterpaper Constantijn Seys.
47
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
23,5
24
24,5
25
25,5
26
26,5
27
27,5
28
28,5
. Man, 28 jaar: Ja dat wel maar beantwoorden als je continu moet bereikbaar zijn of attachement heb ik nog nooit zien doorsturen. Het zijn meestal van die korte dingen Man, 51 jaar: Het is wel leuk om dat te doen op restaurant als je in een goed gezelschap bent Man, 22 jaar: Desnoods kun je toch sms’en. Volgens mij is 3G een volgende stap voor sms. Voornamelijk mails sturen is handig. Man, 28 jaar: Ik ben nog ouderwets, mijn sms’en zijn allemaal in volzinnen en al mijn zinnen bij een sms beginnen met een hoofdletter. Zo ’n ding leent zich daar niet echt toe Vrouw, 28 jaar: Dat is inderdaad wat ouderwets Man, 28 jaar: Het is inderdaad zo dat jongeren anders schrijven Vrouw, 47 jaar: Wij kennen die taal ook niet. Vrouw, 28 jaar: Het heeft waarschijnlijk ook te maken met de manier waarop je internet gebruikt. Als je inderdaad veel op facebook zit, wil je dat met je 3G gsm dat inderdaad veel checken en zo. Maar voor mij… ik heb ook geen facebook en ik gebruik het internet voornamelijk voor mijn werk en mail ook professioneel. Internet is niet echt ontspanning, dus zie ik het niet in waarom ik het zou gebruiken. Ik denk dat het ook daar mee heeft te maken. Moderator: zijn er mensen die er iets nuttig in zien? Man, 22 jaar: Echt nuttig? Plezant, ja maar nuttig niet. Vrouw, 25 jaar: Moest ik het gratis krijgen zou ik het wel eens gebruiken maar … Man, 22 jaar: Sms’en is plezant, maar uiteindelijk 15 euro sms’en per maand, moest ik via 15 euro kunnen mailen, je kan dan nog sms’en ook. Als het 15 euro per maand is waar om niet? Man, 28 jaar: Je verandert helemaal: eerst jamais de ma vie. Vrouw, 47 jaar: Je moet ook nog het toestel kopen Man, 22 jaar: Voor 15 euro per maand zie ik dat nog zitten. Man, 28jaar: Maar het is toch ook niet zo goedkoop, overlaatst las ik dat iemand een rekening had van 1500 euro of zo. Man, 51 jaar: In het buitenland, daar is het verschrikkelijk duur. Moderator: de prijs hangt ook af van hoeveel je het gebruikt. Man, 22 jaar: Ik was er tegen omdat ik dacht dat het erg duur was maar voor 15 euro zie ik het wel zitten. Nu zou ik het niet doen omdat ik er als student geen geld voor heb. Maar als ik later zou gaan werken aan een mooi maandloon, dan vraag ik mij af waarom kan er geen 15 euro per maand van af als je het ooit eens nodig hebt. Waarom zou ik het niet doen als het mij 15 euro per maand kost? Vrouw, 25 jaar: Het is inderdaad bizar: wanneer is het dringend? Als het echt dringend is ga je toch telefoneren? Man, 22 jaar: Mja Vrouw, 22 jaar: Het kan wel nuttig zijn in bepaalde situaties, ik had daar bijvoorbeeld een discussie over met een kotgenoot van mij en hij zei we waren vorige week onderweg en we waren op weg naar de winkel we stonden in de file zodat we niet wisten of we er op tijd zouden geraken dus heb ik het via mijn gsm opgezocht of de winkel nog open was dat we daar niet voor niets stoden. In bepaalde situaties kan het dus echt wel handig zijn. Vrouw, 28 jaar: Mja, dan bel ik naar 1207, zo vind ik het ook. Vrouw, 22 jaar: Dat is dan al omslachtiger dan gewoon, het is meer werk dan gewoon. Vrouw, 28 jaar: Het duurt inderdaad dan wel wat langer. Vrouw, 25 jaar: Tenzij je de website niet direct vindt Vrouw, 21 jaar: Je kan dat wel snel opzoeken Vrouw, 25 jaar: niet altijd Man, 51 jaar: Het is toch iets onhandiger om te zoeken in die zin of ten opzichte van een computer. Hetgeen dat wordt weergegeven is ook niet exact hetzelfde omdat dat wordt gefilterd omdat het anders niet mooi zichtbaar zou zijn.. Man, 21 jaar: Nu zou ik geen aankopen omdat ik denk dat je dat als student totaal niet nodig hebt. Later in het bedrijf zullen de bazen waarschijnlijk wel willen dat je altijd bereikbaar bent en dat je alles kunt ontangen: e-mails, berichten, gewoon bellen. Anders zou ik het niet kopen Ik denk ook dat het qua technologie nog niet volledig op punt staat. Als je het met elkaar vergelijkt, kun je een gsm kopen, een camera, een mp3speler. Ze moeten eerst alles normeren zodat er een soort protocol is zodat je alles tezamen kan gebruiken. Nu heb je een gsm, je zet er muziek op, het werkt dan niet op je apple. Je moet dan naar windows om het er op te zetten, zo… Moest alles genormeerd zijn zou het veel handiger zijn.
Masterpaper Constantijn Seys.
48
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
29
29,5
30
30,5
31
31,5
32
32,5
33
33,5
34
34,5
35
Zoals nu ook, de mensen kopen dan zo een gsm en ik denk dat 90% van de mensen dat maar aan 20% van de capaciteit gebruiken van wat eigenlijk kan. Ik denk dat er toekomst zit in het eerst alles normeren en vastleggen. En ook weten wat je koopt. Veel mensen kopen het om te komen of worden het aangeboden door het bedrijf. Uit modetrend of zo maar die eigenlijk niet gebruiken voor wat het dient. Moest alles genormeerd zijn zou ik zeker wel een kopen. Zeker moest ik dan zo werken. Ik denk dat je nu erg veel tijd steekt in het converteren en te kijken waar dat wat staat in plaats van hem effectief gebruiken. Vrouw, 28 jaar: Hoeveel kost het toestel eigenlijk, is dat veel duurder dan een gewoon toesel. Moderator: Vanaf ongeveer 170 euro kan je zo ’n toestel kopen Man, 21 jaar: Het feit is dat als je hem kan combineren met een fototoestel en gewoon berichten sturen, bellen en muziek is dat even duur als je het allemaal apart zou kopen, converteren is dan weer extra moeite. Man, 51 jaar: Je kan ook een fototoestel niet vergelijken met een gewoon toestel, qua definitie. Als je dan spreekt van een navigatietoestel in je gsm, dan kan je de kwaliteit moeilijk vergelijken met een specifiek toestel. Het is altijd een toegift. Man, 28 jaar Inderdaad, we zijn zo gewoon geraakt aan ultraslechte resolutie’s. Mp3 is slecht qua compressie, we zijn zo gewoon geraakt aan zaken die gebrekkig zijn qua klank en textuur van beeld. Je moet veel toegevingen doen om het op een klein toestel aan zo weinig mogelijk bandbreedte te ontvangen Man, 22 jaar Ik denk dat ze voornamelijk bezig zijn om een nood te creeëren. Uiteindelijk hebben mensen niet echt nood aan een 3G toestel maar omdat het op de markt is creeërt men een nood om het toestel aan te kopen. Uiteindelijk bepaalde zaken interesseren mij totaal niet, ik geef nu maar een dom voorbeeld: ipod. Mac heeft nu een systeem ontwikkeld waarbij je een plug in je schoen kan stoppen. Als je dan loopt of fiets registreert dat al je bewegingen en dat wordt automatisch op de computer gezet via uw ipod. Men heeft 2000 à 3000 jaar kunnen gaan lopen zonder zo’n toestel en nu is het toestel op de markt en iedereen moet het hebben. Ik kan mij voorstellen dat dat voor sommige mensen wel een meerwaarde geeft. Je kan bijvoorbeeld vergelijken met andere mensen maar vroeger was dat niet nodig. Omdat het nu wordt verkocht zijn er mensen die dat nodig hebben. Zelfs de vader van mijn vriendin heeft dit, ik vraag mij af waarom doe je dat nu? Ik moet eigenlijk niet veel praten want ik trap er zelf ook wel in. Het niet echt nodig maar toch verkoopt het. Ik denk dat 3G ook zo iets is. Het is wel goed gezien want mensen zoals ik trappen er altijd in. Het is gewoon zo. Ik zou het kopen omdat het cool is. Man, 28 jaar Om te weten wanneer het eten klaar is. De grap is eigenlijk dat alle toekomst fantasieën van cyborgs en toestanden in kop en zo, alles is eigenlijk geëxternaliseerd, we zijn eigenlijk cyborgs geworden. Het is nog niet zo erg maar toch misschien. Moderator: Wie zou zo’n 3G abonnement nemen? Vrouw, 28 jaar: Ik niet, tenzij mijn werk betaald. Man, 22 jaar: Ik zou het wel doen, ik zou dan wel vb. thuis niet meer gratis surfen omdat dat geen zin heeft dan. Man, 28 jaar: Er zijn al veel wifi hotspots: vb in de stations, in de vooruit. Natuurlijk is het ook wel iets, je kan dan gewoon met je gsm koffie drinken. Vrouw, 25 jaar: Het is wel handig voor je werk als je op reis moet, kun je zo gratis werken. Man, 28 jaar: In de meeste hotels staat er ook een vaste computer waarop je kunt werken dan. Man, 51 jaar: zeker in de meeste businesshotels Man, 28 jaar: En die is toch niet bezet want iedereen heeft 3G. De computer staat daar te blinken. Vrouw, 21 jaar: als het ter beschikking staat en je hebt het nodig, ja. Vrouw, 25 jaar: Het nadeel is dat men verwacht dat je altijd beschikbaar bent. Man, 22 jaar: Ik heb daar geen probleem mee, Vrouw, 25 jaar: Ik slaap graag nog eens Man, 22 jaar: Ik zet hem gewoon op stil, ik leg mijn gsm nooit uit. Man, 51 jaar: Het is nog reclame geweest; uw gsm, uw vrijheid. Ze zaten er wel goed naast. Man, 22 jaar: Ik voel me wel vrij met mijn gsm, ik heb nog nooit gedacht: miljaar alweer een sms.
Masterpaper Constantijn Seys.
49
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
35,5
36
36,5
37
37,5 38
38,5
39 39,5 40 40,5
41
41,5
42
42,5
Ik denk altijd, yes, weer een kans om uit te gaan. Ik zit er echt niet mee in om altijd beschikbaar te zijn, totaal niet. Echt niet, zelfs niet als ik slaap omdat ik er niet wakker van kom. Ik wil altijd beschikbaar zijn, ik heb er totaal geen probleem mee. Vrouw, 28 jaar: Ja ik wel, ik vind dat wel vervelend. Ik heb liever het systeem van vroeger dat men je enkel via de vaste telefoon kan bereiken; Mensen verwachten soms dat je altijd opneemt. Je hebt soms mensen die zeggen van : waar was je wel dat je niet opnam. Dat vind ik echt vervelend. Maar dat heeft niet echt iets te maken met 2 of 3G gsm’s. Man, 51 jaar: Dat valt ook wel op, vroeger had je een gsm om altijd bereikbaar te zijn, je hebt meer en meer mensen die hem afzetten. Dat valt wel op. Man, 28 jaar: De laatste twee jaar neem ik niet direct op, ik kijk wie er heeft gebeld, ik beluister eventueel de voicemail en bel dan eventueel terug. Dan krijg ik wel hoge rekeningen Vrouw, 28 jaar: Er zijn wel perioden waarin men je veel belt. Man, 28 jaar: Ja, het is daar mee, ik ben na vanavond overtuigd om mijn gsm gewoon tout court weg te doen. Man, 51 jaar: 0G in plaats van 3G. Man, 21 jaar: Moest het gratis zijn zou ik het wel gebruiken maar ik moet eerst het nut er van inzien, nu geeft het meer problemen dan het opbrengt. Ik zie niet direct iets nuttigs, ik kan leven zonder. Zolang het niet nodig is zal ik het niet doen. Moderator: Zijn er mensen die een functie gehoord hebben die hen aanspreekt? Man, 22 jaar: Ja, er is niemand van ons die een heeft en er aan gewend is, natuurlijk kan iedereen het missen.. Het is een kwestie van gewenning Eens je het gewoon bent, kan je niet meer zonder. Op lange termijn is het verslavend denk ik. Ik denk dat het voor je werk wel nuttig kan zijn maar dan moet je wel duidelijke afspraken maken. Dat je baas s’avonds niet meer sms’st. Normaal kan het mij niet schelen maar mijn baas zou mij s’ nachts niet moeten sms’en om te vragen of ik langskom. Man, 28 jaar: En om uit te gaan met de baas? Man, 22 jaar: Dat mag. Vrouw, 25 jaar: Het nut wordt eigenlijk gecreeërd door dat je het toestel hebt en nieuwe zaken leert kennen. Man, 28 jaar: Men kan via applicaties ook mensen traceren. Bijvoorbeeld de post om de beste route te vinden. Vrouw, 28 jaar: Voor een kindje lijkt me dat wel nuttig zodat je het kan localiseren. Maar als puber willen ze dan hun privacy Man, 22 jaar Wat gaat zo’n kind doen met zo een gsm. Vrouw, 21 jaar: een chip. Man, 28 jaar: Het stralingsgevaar is ook nog altijd niet onderzocht. Dat zit vol straling. Er is geen eensgezindheid Man, 51 jaar : Het komt er op neer dat als je een zware gebruiker bent dat dat wss niet zo gezond is. Man, 28 jaar: Er is een filmpje van twee gsm’s naast elkaar met een ei er tussen die naar elkaar bellen en dat ei is hardgekookt. Man, 22 jaar: Dat is niet echt zo geloofwaardig. Moderator: Denken jullie dat het makkelijk is om het te leren gebruiken of heb je iemand nodig die je het aanleert? Man, 28 jaar: Ik denk dat het veel gelijkenissen vertoont met een computer gebruiken. Vrouw, 21 jaar: Ik merk ook niet echt een verschil met een gewoon gsm toestel, tenzij je het niet gewoon bent om met internet te werken dat de drempel zo hoog is dat Vrouw, 51 jaar: Het zal wel lukken zonder hulp. Man, 21 jaar: Het is gewoon hetzelfde als bij een computer, het is nog geen 3G maar het is uitgebouwd met wimo. Koop dan gewoon een goede kleine laptop in plaats van windows op zijn gsm. Moderator: Denken jullie dat het goed is voor jullie imago? Man, 22jaar: Ja natuurlijk, ik zeg het de eerste reden om mijn gsm te kopen was om stoer te doen. Het is nog niet verandert. Het is leuk dat als je een nieuw snufje hebt iedereen komt vragen wat je vasthebt. Man, 51 jaar: Dat doet mij terugdenken aan de semafoon. Je moest dat aan de buitenkant hangen zodat
Masterpaper Constantijn Seys.
50
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
43
43,5
44
44,5
45
45,5
46
iedereen het kon zien. Met die nieuwe spullen is dat ook zo, in de lift staan en wat tokkelen, ik moet naar mijn volgende vergadering, ik ben belangrijk. Man, 28 jaar Mijn imago bestaat er juist uit dat ik niet op facebook zit en geen 3G toestel heb. Echt waar, ik zit in een hele kliek van mensen die echt fier zijn om geen lid te zijn van facebook. Die daar niet aan mee doen. Man, 22 jaar Waarom? Man, 28 jaar Als je er op gaat krijg je van die boodschappen die niet relevant zijn, een quote of iemand die plots fan geworden is van een of andere televisie serie. Ok, tof voor u maar ik zie er niets speciaals aan. Man, 22 jaar: pokeren Man, 28 jaar Ja, dat . Maar ik heb nog nooit het gevoel gehad dat ik uitgesloten ben uit de sociale omgeving omdat ik het niet gebruik. Vrouw, 21 jaar: Mijn imago verbeteren, niet echt denk ik hoewel ik denk soms, ik zit in een richting nieuwe media en dan zie je je leerkracht rondlopen met een iphone. En men vraagt wie twittert er van jullie? Dan heb ik soms een raar gevoel waarom doe ik dat niet. Maar uiteindelijk heb ik er totaal geen behoefte aan en zou het dan ook niet kopen om mijn imago te verbeteren of om beter in de groep te liggen, dat niet nee. Moderator: Zou het voor jullie vervelend zijn als iedereen in uw omgeving een zou hebben en u zou aanmoedigen om er ook een te kopen? Iedereen: Nee. Vrouw, 28 jaar: Nee, maar ik zou het wel vervelend vinden mocht ik op vb café gaan en iedereen is daar constant mee bezig. Ik vind het nu zelfs vervelend als iedereen digitale foto’s bekijkt, ik weet het niet. Soms gaat dat ten koste van face to face communicatie Man, 28 jaar Familiefeesten zijn toch nog meer horror geworden sinds dat iedereen zelfs de kleinste pagadder foto’s begint te trekken. Alsof jij de enige bent die dat niet doet. Niemand praat tegen je. Man, 22 jaar Was het maar zo dat ze niet meer praten Man, 28 jaar Doe iedereen een 3G toestel cadeau en het is opgelost. Vrouw, 25 jaar Het is wel zo dat iedereen foto’s zit te trekken.
46,5 47
47,5
48
48,5
49 49,5 50
Man, 28 jaar Niets vervelender dan foto’s bekijken van iets dat al niet prettig was Vroeger kon je alles nog beleven door de foto’s van anderen te bekijken maar door die toestellen. Vrouw, 22 jaar Ik denk dat 3G handig is als je alleen bent en niets te doen hebt. Als je sociaal contact kunt hebben, heb je dat niet nodig. Ik zou het alleen gebruiken in situaties dat je alleen bent is dat wel handig om. Vrouw, 28 jaar Dan kun je ook op je laptop Vrouw, 22 jaar Ja, je kunt ook een boek lezen, ik wil alleen maar zeggen, mensen die in to internet zijn. Vrouw, 28 jaar Je hebt nu ook mensen die constant online willen zijn, ook al zijn ze op onderweg, op de trein en hebben ze hun laptop niet mee want zo’n tas weegt toch wel zwaar. Ik heb recent een artikel gelezen van verschillende persoonlijkheden waarbij bepaalde dan een online bestaansleven hebben zonder dat ze eigenlijk in de werkelijke wereld veel vrienden hebben. Maar dat ze dan online een vriendenkring opbouwen. Omdat ze nood hebben aan het internet om sociaal contact te hebben omdat ze dat gemakkelijker vinden. Ik denk dat die mensen inderdaad gebaat zijn met zo’n 3G toestel zodat ze nog veel contact kunnen hebben online dan. Zonder dat ze in de echte wereld contact hebben Man, 28 jaar De Matrix he, je hebt de illussie dat je in een bepaalt soort wereld leeft. Maar je leeft eigenlijk in een cocon terwijl je wordt leeggezogen. Man, 22 jaar Ik zou nog iets positiefs willen toevoegen. Ik ben op reis geweest. En er was een blind meisje mee, via een applicatie kon ze alles volgen. Omdat alles werd voorgelezen. Voor haar is dat erg handig. Daarvoor had ze dan wel een 3G toestel nodig. Iedereen: Ja, dat is inderdaad handig. Vrouw, 25 jaar : Voor hen is het inderdaad wel de moeite
50,5
Masterpaper Constantijn Seys.
51
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
51
51,5
52
52,5
53 53,5
54
54,5 55
55,5 56
56,5
57 57,5 58
58,5
Als het goedkoper is voor hen. Moderator: Wat denken jullie van de prijs van een 3G toestel? Man, 51 jaar Dat gaat kelderen als het een massaproduct wordt. Vrouw, 21jaar Ik vind het wel vrij duur, ik heb voor mijn laatste gsm 20 euro betaald. Ik zou daar toch het geld niet kunnen aan geven. Man, 28 jaar Mja is toch vrij duur. Zeker omdat je een gsm enkel gebruikt om te bellen en te sms’en dus waarom zou ik er zoveel dan zoveel geld aan uitgeven. Man, 22 jaar De prijs gaat toch weer dalen, als er 4G uitkomt, gaat het evenveel kosten als een 2G nu. Ik zou kijken welke functies ik nodig heb en niets meer. Vrouw, 28 jaar: Hoeveel kost een iphone? Moderator: er zijn verschillende versies, minimum 450 euro. Vrouw, 47 jaar: 450 euro, vrij veel. Man, 28 jaar In amerika was dat iets van 150 dollar. Vrouw, 28 jaar Het is een ander concept met de koppelverkoop. Vrouw, 28 jaar Deze zomer zijn we naar Amerika geweest, daar loopt iedereen met een dergelijk toestel rond: iphone, blackberry, alles. Man, 28 jaar 3G allemaal Vrouw, 28 jaar Dan denk ik ja dat zal hier op termijn ook wel komen maar trager zeker. Het is eindeloos veel goedkoper daar Man, 28 jaar Ook in het gebruik, in Europa zijn we denk ik een van de duurste landen. Daar kun je voor dezelfde prijs als wij hier met een camera kun je daar al 3G kopen. Moderator: is de prijs dan belangrijker dan de functies voor jullie? Man, 28 jaar Neen, ik blijf vragen naar een die enkel kan bellen Man, 22 jaar Het kan mij niet schelen wat hij kan als hij maar goedkoop is. Meer dan 200 euro voor een gsm zou ik niet geven. 170 euro als het 3G is? Waarom niet? Man, 28 jaar Als ik verkoper wordt ben jij de eerst waar ik langs ga, met van alles. Ik overtuig u op 10 minuten. Man, 22 jaar Maar nee, ik neem ook altijd de goedkoopste hoor, hoe oud is de mijne al niet. Mijn pricipe nu is: je moet een gsm hebben die kan sms’en en bellen en eventueel iets extra maar hij moet goed zijn, hij moet erg goed zijn. Moest het binnen enkel jaren niet zoveel kosten, dan zou ik zeker een 3G toestel kopen. Ik zou de goedkoopsten kopen dan. Vrouw, 21 jaar Het moet echt wel de prijs zijn van een gewoon toestel. Ik denk ook dat je in de toekomst waarschijnlijk geen andere gaat vinden Man, 28 jaar Dat is hetzelfde als met die televisies nu, al die platte televisies, je vind geen andere meer. Vaak zijn ze van slechte kwaliteit. Ik ga soms toestellen repareren bij mensen die vegen krijgen op het scherm, die daar trauma’s van krijgen. Ik maak docementaires en analoog is beter van kwaliteit. Moderator: Denkt u dat dat ook zo is bij…. Man, 22 jaar Het is te zien welke tv dat zijn Bij mijn schoonouders is het wel mooi. Man, 28 jaar Er zijn goede maar de goedkope laten de kwaliteit achteruit gaan. Moderator: Denkt u dat dat ook zo is bij gsm’s? Man, 28 jaar Ik heb een zeer negatieve ervaring gehad waarbij ik niet kon inloggen. Nee het is echt op google als je iets induwt, dan moet je inzoomen en het toetsenbord terug opvragen want Dat is al weg. Het is gewoon gekkenwerk. Vrouw, 21 jaar Het is gewoon handiger om te surfen op een laptop. Het is een beetje een geklungel Man, 22 jaar Als het hetzelfde principe is van mac dat je enkel met je vingers moet werken, lukt het wel. Als je met knoppen en scrolltoetsen moet beginnen, wordt het erg complex. Man, 28 jaar Ik vind het wel leuk dat het beeld kan omvallen, dat is toch grappig, ja. Een hele dag zo. Dat zou ik dan doen. Vrouw, 47 jaar Ik denk ook dat het niet echt gebruiksvriendelijk is. Op een computer is gemakkelijker. Moderator: Wat denken jullie over de manier waarop men in de media over 3G rapporteert? Vrouw, 21 jaar Ik heb er nog niet zoveel over gehoord of tegengekomen. Maar aangezien dat dat sowiezo de toekomst gaat worden, denk ik dat die er ook wel positief gaan tegenover staan. Ze kunnen ook niet anders hé.
Masterpaper Constantijn Seys.
52
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
59
59,5
60
60,5
61
61,5 62
62,5
63 63,5
64
64,5
65 65,5
66
Man, 21 jaar Ik heb er nog iets over gelezen. Man, 22 jaar Ik vorige week in de Metro, het was positief. Ik zou wel niet meer weten wat er in stond. Moderator: Zijn er mensen in uw omgeving die het kennen zonder daarom er een te hebben? Vrouw, 21 jaar: De meeste mensen die het kennen hebben een denk ik. De mensen die geen hebben gaan niet weten wat het inhoud. Denk ik. Vrouw, 28 jaar: De mensen die er in geïnteresseerd zijn hebben een, denk ik. De andere mensen zijn er gewoon niet zo mee bezig. Vrouw, 25 jaar Bij mij op kot zijn het vooral de mensen die bezig zijn met ICT en de economisten. Het zijn ook nogal mensen die up to date zijn die het daarvoor niet hebben omdat ze het geld daarvoor niet hebben. Maar als ze het lezen in de kranten zullen ze wel mee zijn. Moderator: Zijn er ook mensen waar naar je op kijkt die zo’n toestel hebben Vrouw, 22 jaar Ik vind het wel intrigerend als mensen daar mee bezig zijn; als ze zeggen van ah kijk een nieuwe applicatie of zo. Of iemand die iets aan het opzoeken is, ah ja dat is interessant. Maar echt naar opkijken? Nee, ja de mensen zien daar het nut van in en gebruiken dat omdat ze het nuttig of cool of tof vinden of zo maar ik ga niet naar die mens opkijken. Man, 51 jaar Ik heb nog collega’s gehad die alles uitproberen, dat ze bijvoorbeeld op internet gaan en zeggen dat het niet handig is en het niet meer doen. Ze hebben de applicaties wel eens getest maar daar stopt het. Vrouw, 28 jaar Dat heb ik ook al gehoord, zo dat mensen zeggen van waw maar dan gebruiken ze het niet. Man, 51 jaar Om te tonen ook. Vrouw, 28 jaar Bijvoorbeeld Hannes, een vriend van ons die heeft dat wel maar gebruikt dat nooit maar het zal ook van zijn werk zijn. Die gebruikt daar niets van nee. Man, 28 jaar Maar die blindefunctie interigeert me wel. Moderator: Spreken die applicaties jullie aan? Man, 28 jaar Ik zou nu denken van wel, maar ik werk ook op een mac Man, 22 jaar ja, dat is handig. Man, 28 jaar In het begin deed ik ook een pokerspel maar na twee dagen is dat voorbij. Ik heb dat zelfs afgezet omdat ik het nooit meer wil zien. Je hebt veel stomme apllicaties. Man, 22 jaar In Je hebt altijd stomme applicaties maar als 3G lang gaat bestaan gaan er veel apllicaties zijn. Er moet toch een tussen zitten die je wilt gebruiken Vrouw, 22 jaar Ja, als ze een meerwaarde bieden, dat je zegt, ja kijk dan is dat erg handig. Maar juist daarvoor zou ik geen toestel kopen. Maar dat is dan misschien juist prijsgerelateerd. Als het toch even goedkoop is dan een ander toestel. Man, 52 jaar Nog een beetje wachten tot de prijs inzakt. Moderator: Jij hebt nog gesurfd op een gsm? Man, 22 jaar Ja, dat is lang geleden, in het derde of vierde middelbaar. Dat was WAP, dat trok op niets. Ik heb dat misschien een minuut gedaan en terug afgelegd. Verder nooit meer gebruikt. Ik vond dat zever. Op die manier vind ik het wel handig omdat het toestel er meer op afgestemd is. Het is niet dezelfde kwaliteit als bij een pc maar ik vind het wel praktisch Ik zou zelfs meer zeggen, ze zouden op dezelfde manier op een computer de info moeten tonen als op een gsm. Want dan heb je bijvoorbeeld geen reclame geen. Vrouw, 28 jaar Ja dat is wel waar. Op een (3G)gsm heb je dat niet, dat vind ik de max omdat je enkel de relevante info terug ziet. Moderator: Nog mensen die denken dat ze zo relevantere info gaan vinden vb nieuws? Vrouw, 22 jaar Ik doe eigenlijk niets liever dan s’morgens de krant lezen bij het ontbijt. In bepaalde situaties is het inderdaad misschien handig om informatie op te zoeken vb de weg of zo. Maar voor echte programma’s of nieuws zou ik het niet echt gebruiken; Man, 28 jaar De grap is dat nieuws enkel verworden is tot slagzinnen waarbij je enkel de info krijgt wat er gebeurt is maar nooit meer achtergrond. Veel mensen gaan gewoon naar de redactie, zoals teletekst bijna. Man, 52 jaar Je moet wel opletten als je verder leest dan, de titel verraad niet alles
Masterpaper Constantijn Seys.
53
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 66,5
67
67,5
68
68,5 69 69,5
70
70,5
71
71,5
72
72,5 73
73,5
Man, 28 jaar Zelfs bij kranten is er minder duiding. Moderator: Zijn er mensen die het interessant vinden om hun toestel volledig te personaliseren? Vrouw, 22 jaar Je kan dat nu ook al. Man, 28 jaar bijvoorbeeld van je lievelingscafé. Man, 28 jaar Het ware handig Man, 52 jaar Dan moet je wel een groot scherm hebben Vrouw, 22 jaar Het maakt het toestel wel persoonlijker natuurlijk Man, 28 jaar Je moet dan niet meer kiezen uit de standaard opties. Vrouw, 28 jaar Ik kan dat nog eens niet op mijn gsm, of ik weet het misschien gewoon niet Vrouw, 25 jaar Ik vind dat wel leuk maar dat moet daarom niet. Ik bedoel ik woon niet in mijn gsm. Ik denk ook dat ze op den duur reclame gaan tonen op websites. Man, 22 jaar Er is geen plaats meer voor reclame, als je iets opzoekt op google. Vrouw, 25 jaar Voorbeeld voor je de website ziet Man, 22 jaar Ja, zo dan. Vrouw, 22 jaar Dat bestaat ook al dat je geld krijgt om reclame te bekijken. Man, 22 jaar Oh, ik zou er toevallig moeten opkomen zou ik er wel iets mee doen maar ik zou er mij geen hele dag mee bezig houden. Moderator: denk je dat je effectiever gaat zijn in je werk door zo’n toestel? Voor school niet, later voor mijn werk. Ik denk als je alleen maar voor mailen of overal bereikbaar bent dat dat niet veel verschil maakt in je efficientie. Je maakt misschien beter afspraken in plaats van zo’n toestel te gebruiken. Man, 28 jaar Juist minder effectief denk ik. Je moet doorheen al de nutteloze mails voordat je kunt doen wat je wilt. Moderator: Zijn er mensen die het zouden gebruiken als ze moeten wachten? Vrouw, 25 jaar Ja, dat lijkt mij wel handig. Stel dat je op de trein zit en moet wachten Dan ga ik kunnen kijken naar iets, het is een kleiner scherm maar je bent even weg van het gezeur van de mensen rond mij. Het is wel tof maar ik ga het niet ongeloofelijk missen als ik het niet mee heb want dan vind je andere manieren om te ontspannen. Man, 28 jaar Ik zou geen film kunnen bekijken op zo’n klein scherm. Vrouw, 28 jaar Ik ook niet, het is echt te klein. Man, 51 jaar Het is eerder een inspanning dan een ontspanning Vrouw, 21 jaar Ik associeer een gsm ook niet met onstpanning. 3G zal daar geen verschil in maken. Man, 51 jaar Ik vond het tof om eens te zien wat het kan, daar stopt het voor mij. Man, 21 jaar Ik heb er al een gezien, maar ik was niet echt onder de indruk omdat het niet zoveel kan. Het is vooral gehypt. Als je de processor bekijkt is dat niet zo goed. Man, 22 jaar Ik vind dat ook, je hebt internet, spelletjes hebben betere graphics, mijn sms’en komen in een mooier handschrift. Het is wel cool Voor het nut? Nee om stoer te doen? Ja! Man, 21 jaar Bij ons als je kijkt op school in de richting ICT, moeten ze zelf programmeren en applicaties maken. Als je dan zelf gaat kijken welke toestellen ze hebben; totaal geen 3G toestellen, allemaal simpele toestellen. Dan denk je dat ze dat zouden hebben terwijl het niet zo is. Ik denk als je er echt mee bezig bent, dat je doorhebt dat dit niet echt zo een meerwaarde heeft. Moderator: Daarjuist zei u dat je dacht dat je geld kon besparen door te mailen via 3G in plaats van te sms’en. Man, 22 jaar Ja, dat is juist voorbeeld vorige week stuurde ik van hey, keppe voor ouderjaarsavond wat gaan we doen. Van die berichten kon ik ook later sturen ik kon het evengoed gemaild hebben als het in die 15 euro zat. Man, 28 jaar Een sms’je kost toch niets? Man, 22 jaar Per herlaadbeurt krijg ik gratis sms’en dus kost het niet veel maar ik stuur erg veel zo’n berichten Man, 28 jaar Uw vrienden moeten dan ook zo’n toestel hebben Man, 22 jaar Ja maar niet al die berichten zijn dringend. Moderator:Zijn er mensen die een 3G abonnement zouden betalen en hoeveel extra zou je willen betalen per maand?
Masterpaper Constantijn Seys.
54
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 74 74,5
75
75,5
Man, 51 jaar 1 euro. Vrouw, 21 jaar Ja, extra niet hé, als het gewoon in een standaardabonnement zit. Man, 28 jaar Ik zou me beperken tot gratis hot spots, niet extra betalen Vrouw, 28 jaar Ja, ik ook. Man, 22 jaar Je hebt er toch genoeg, hier in Gent Moderator: Zou dat jullie leven aangenamer of confortabeler maken?. Vrouw, 22 jaar Comfortabelen, ja in bepaalde situaties eigenlijk. Dat je direct bereikbaar bent of dat je dingen moet opzoeken. Zoals concreet de weg opzoek of kijken welk restaurant er open is. Man, 22 jaar Comfortabeler maken? De eerste week dat je hem hebt ja, dat je kunt stoefen en dat is het. Man, 51 jaar Je moet hem dan doorgeven aan je vrienden. Moderator: Moest je morgen moeten een gsm kopen, naar wat zou je eerst kijken?
76
76,5 77
77,5 78
78,5
79
79,5
80
80,5
81
De tijdsduur van de batterij, ik steek dat niet graag in dat stopcontact omdat ik dan niet Man, 22 jaar bereikbaar ben en ik ben graag 24/24 u bereikbaar. Dus dat is wel belangrijk, hoe minder je ze moet opladen hoe beter. Vrouw, 28 jaar Ja, de basisfuncties. En ook mag hij niet te lelijk zijn want er zijn veel lelijke gsm’s. er niet te plastieker uitzien. simpel Man, 22 jaar Hij moet openschuiven, dat is erg belangrijk voor mij omdat dit praktisch is vanuit mijn perspectief. Behalve om te stoefen is de vorm belangrijk en de functies iets minder. Man, 51 jaar Dus een grote batterij. Man, 22 jaar Ja, en hij moet kunnen sms’en, zolang ik student ben, later wil ik meer. Moderator: Zouden jullie ouders een kopen? Man, 22 jaar Nee, ze zouden er niet mee kunnen werken. Mijn ma kan nog geen sms sturen. Mijn pa raakt niet verder dan sms’en. Vrouw, 25 jaar: Bij mij is het juist omgekeerd, mijn ma kan al sms’en met schrijffouten en mijn pa weet net hoe hij moet opnemen. Vrouw, 21 jaar: Mijn mama kan ook niet zo goed overweg met gsm’s. Mijn papa zie ik het nog kopen omdat hij iemand is die alles eens wil uitproberen. Dat zou dan goed zijn, een week uitproberen en er na geen gebruik meer van maken. Man, 21 jaar Ik denk ook niet echt dat mijn ouders er mee om zouden kunnen gaan. Mijn pa gebruikt hem voor zijn werk, mijn ma om bereikbaar te zijn. Maar voor de rest. Ze hebben ook totaal geen nood. Ze leven niet in de denkwereld van altijd bereikbaar zijn. Ik denk dat dat ook een verschil is met de oudere generaties dat ze dat totaal niet mee bezig zijn. Vrouw, 28 jaar: Ik denk dat mijn ma een iphone wel siiek vindt maar ze zou er nooit zelf een kopen. Ze kan wel bellen en sms’en. Maar ze zou het nooit kopen. Mijn pa interesseert het niet. Moderator: Praten jullie met jullie vrienden of familie over 3G? Man, 28 jaar: na vanavond heb ik al een overdosis. Vrouw, 25 jaar Stel dat ik het krijg van mijn werk en niet weet hoe ik het in gang moet steken, dan zou ik er wel met iemand mee praten Met wat prutsen zou ik het wel kunnen. Met prutsen lukt alles. Vrouw, 28 jaar Als iemand het een keer toont, ben je er mee weg. Vrouw, 21 jaar Zou ik zou er niet over overleggen, ook niet als ik andere toestellen koop. Gewoon je informeert je zelf en kijkt wat Er je het best past en je koopt dat. Vrouw, 47 jaar Ik zou wel moeten vragen hoe ik hem zou moeten gebruiken. Ik zou dat dan wel aan mijn zoon vragen, die het mij zou uitleggen. Moderator: Zijn er mensen die denken dat ze er direct mee weg zijn? Vrouw, , 21jaar Ik denk het wel als je met een computer kan werken Man, 51 jaar Gebuiksaanwijziging lezen. Man, 28 jaar Een iphone wijst zichzelf uit Vrouw, , 21jaar Of dat er een menu op komt doe nu dit, doe nu dat. Man, 21 jaar Mac wijst zichzelf ook niet uit.
Masterpaper Constantijn Seys.
55
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
81,5
82
82,5
83
83,5 84
84,5
85 85,5 86
86,5 87
87,5
88 88,5
Man 51 jaar: het is een gewoonte hé Man 28 jaar: Ja windows, je hebt al heel je leven rare toestanden moeten doen en opeens is alles logisch dat moet de hel zijn gewoon Vrouw, , 25 jaar Inderdaad als je moet overschakelen. Man 51 jaar: Het is een cultuurshock Vrouw, , 25 jaar Het is inderdaad wennen. Moderator: denk je dat je beter moet zorgen voor zo’n toestel? Vrouw, 21 jaar Ja, ik ben nogal onhandig met zo’n apparaten. Dan laat je het vallen of laat je het liggen en weet je niet meer waar. Dus voor mij speelt dat wel een rol. Man, 28 jaar: Ik had vroeger de neiging om mijn frustratie af te reageren door mijn gsm weg te gooien. Vrouw, 25 jaar Hoe vaak heb je dat kunnen doen met 1 gsm? Man, 28 jaar: Als ik jonger was sloeg ik mijn moeder of mijn zus maar sinds ik die gsm heb gooi ik hem weg. Man, 52jaar: Nokia 3310, daar mocht je alles mee doen buiten water, dat ging niet kapot. Vrouw, 25 jaar Dat is ook het voordeel van zo’n goedkope gsm, als hij eens op de grond valt is dat niet zo’n groot probleem. Moderator: Denken jullie dat 3G matuur is, want daarjuist zie iemand van niet. Man, 28 jaar: Het ging er over dat het niet echt een subsituut is voor de middelen die we nu hebben. Vrouw, 21 jaar: Ik denk dat het misschien nog niet helemaal op punt staat maar dat het wel al goed werkt. Volgens mij is de grootste hinder de prijs is; eerst al je gsm dan nog een extra abonnement. Ik denk dat dat de grootste hinderpaal is. Man, 22 jaar: Nog niet matuur in de zin van het klein schermpje, dat is nog niet volledig te verhelpen. Een gsm is gemaakt om portabel te zijn en in je zak te passen. Dat is het voordeel van een gsm tegenover een laptop. Maar ik denk in de toekomst met de hologramtechnologie zou dat kunnen opgelost zijn. Man, 51 jaar: Verduidelijk eens. Man, 22 jaar: Bepaalde leds in uw scherm zorgen er voor dat je scherm groter wordt. Man, 51 jaar: Projecteren? Man, 22 jaar: Nee, holografisch, in de lucht gewoon, als dat zou lukken. Binnen hier en honderd jaar zal dat wel lukken Het kleine scherm moet worden verholpen voor het echt ruim toepasbaar is. Vrouw, 25 jaar: Zoals met een uitklapbaar toetsenbord? Man, 22 jaar: Nee, echt een hologram, uitklappen is nogal omslachtig. Ik zie dat niet gebeuren. Moderator: zou het nuttig zijn moest iedereen een hebben en direct kunnen antwoorden op je mails? Vrouw, 25 jaar: Voor bedrijfsleiders wel maar ik zou het als mens heel vervelend vinden. Vrouw, 21 jaar: Ja, dan zullen er meer toepassingen zijn. Man, 22 jaar: En virussen en zo Vrouw, 21 jaar: Ja, dat is wel een groot nadeel, ik ken iemand die problemen heeft gehad met zijn gsm daardoor. Moderator: Wachten jullie op de mening van anderen? Vrouw, 25 jaar: Juist hetzelfde alsof je zei dat iedereen in je omgeving je vraagt waarom je hem koopt. Die mensen kennen mij dan niet goed. Man, 22 jaar: Ik wil de eerste zijn om er mee te stoefen. Omdat het handig zou zijn zou ik het niet kopen , zeker nu ik nog studeer. Later als ik ga werken wil ik dat wel. Moest ik 170 euro hebben voor een gsm direct maar nu niet direct onmiddellijk. Moderator: Denk je dat het aangenaam is in je leven? Man, 21 jaar: Ik denk dat het nu meer miserie is dan wat anders. Ik denk dat het maar handig zou zijn moesten alle functies in 1 apperaten zitten. Als het echt nodig is koop ik een, niet omdat iemand anders mij het zegt. Ik vind dat niet echt zo leuk om te tonen aan andere mensen. Ik heb er geen drang naar. Vrouw, 47 jaar: Ik zou het ook niet echt willen tonen. En ook niet kopen op aanraden anderen. Het schijnt in Azië bijvoorbeeld dat men constant bezig is met zijn toestel, dat ze er Man, 51 jaar: constant zo mee rondlopen Vrouw, 28 jaar: Zo asociaal. Met 3G zal het nog een stap verder gaan. Man, 51 jaar:
Masterpaper Constantijn Seys.
56
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
89
89,5 90
Vrouw, 28 jaar: Het is een artificiële behoefte In Amerika viel het ook erg op. Een echte hype Man, 51 jaar: Vrouw, 28 jaar: Ja, maar daar was het ook veel goedkoper dan hier. Het zal waarschijnlijk ook hier komen. De eerste keer dat ik in Amerika was, was wel onder de indruk. Met de nieuwe dingen is dat altijd zo he, duur. Tot de kritische massa wordt bereikt. Even een pauze.
90,5 91 91,5 92
92,5
93
93,5
Moderator: waarom denken jullie dat er mensen zijn die er veel tijd in kunnen stoppen? Vrouw, 21 jaar Ik denk dat het mensen zijn die veel met internet bezig zijn zodat ze er veel tijd in steken. Ik zou er persoonlijk niet veel tijd in kunnen steken. Ik gebruik het internet voor school en facebook maar het is niet zo dat ik een halve dat achter mijn computer ga zitten om alle laatste nieuwtjes te checken. Man, 21 jaar Ik denk dat ze gewoon tijd over hebben Man, 22 jaar Het is bewezen dat mensen ¼ van zijn leven besteed aan wachten. Als je dan zo’n toestel hebt is het wel interessant om vb een serie te bekijken. Man, 28 jaar wachten is toch leuk? Man, 22 jaar Ondertussen kun je leukere dingen doen. Vrouw, 21 jaar Met wachten zit ik niet in, ik kan een boek lezen of zo. Ik zou niet naar mijn gsm grijpen. Vrouw, 47 jaar Ik zou dan liever een boek lezen dan zoiets
94
94,5 95
95,5 96 96,5 97
97,5
98
98,5
Vrouw, 28 jaar Ja, ik ook Man, 51 jaar Een maal om te zien wat het kan Vrouw, 21 jaar Ik denk dat het voor mensen die het gebruiken eerder een verderzetting is van hun bezigheden, ik denk dat toch ja. Moderator: Je hebt ook van die supermoms die alles moeten regelen, kan zo’n toestel hen helpen? Vrouw, 21 jaar Geef ze een boekje of assistent Man, 51 jaar Het is niet gebruiksvriendelijk genoeg daarvoor. Vrouw, 21 jaar Ik denk ook niet dat dat voor een werkende moeder handiger is; ik kan mij geen situatie inbeelden waar het zou kunnen helpen. Man, 22 jaar Ze kunnen dat waarschijnlijk niet betalen. Ik denk dat het voor een supermum niet haalbaar is. Om dan nog je geld eens te steken in een overbodige luxe die voor zo iemand niet relevant is. Voor een bedrijfsleider met een vrouw die burgerlijk ingenieur is zonder kinderen dan wel. Je moet er geld voor vrij maken hé. Man, 21 jaar Ik denk dat je je met andere middelen even goed of zelfs beter kan organiseren. Vrouw, 47 jaar Ik denk ook dat er andere manieren zijn om het te organiseren, als je dan alles moet volgen; ik weet niet of dat dat kan. Ik denk dat je het ook zo een beetje moet zien. Man, 51 jaar Als je je programma moet overhoop halen, dan moet je het aan je gsm vragen of zo. Moderator: Wie denken jullie dat er zo een toestel gaat aankopen? Vrouw, 25 jaar; Ik denk dat dat niet altijd zo is. Ik denk nu aan mijn werk in de resto en er werken daar meer zo van die oudere dames. Iemand die echt constant bereikbaar wil zijn en die krijgt ook constant berichtjes van haar dochter en zo. En je ziet dan dat ze erg vaak naar haar gsm kijkt. Als de baas dan langskomt moet ze het wegleggen. Ik denk dat zij het wel zou aanschaffen terwijl ze het niet echt nodig heeft want een gsm waarmee je kan sms’en versturen en ontvangen is voldoende. Toch denk ik dat ze dat haar zou aanschaffen om gewoon het gevoel te hebben van, ja ik ben echt compleet bereikbaar, ik ga niets missen.
Masterpaper Constantijn Seys.
57
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Vrouw, 21 jaar; Ja, ik denk ook mensen die werken en langs de andere kant mensen die altijd bereikbaar willen zijn. Dat ze niet weten wat anders te doen. Man, 28 jaar: Geen idee, ik denk dat we allemaal een beetje van mening zijn dat het initieel spannend is of zo maar na een tijdje, na een aantal weken dat het nut niet naar boven komt. 99 Dus ik weet het niet. Mensen die de beurs moeten volgen of zo. 99,5 Moderator: Mag ik besluiten dat de functies/ het nut van een toestel van belang zijn voor jullie? Man, 22 jaar: Dat zal wel zijn toepassingen hebben de eerste twee weken zal ik coole dingen er mee doen maar er na zal ik gewoon doen zoals met dit toestel. Het design is ook van belang 100 Vrouw, 21 jaar: Ik koop eerder voor het design dan voor de functies. Nee ik koop beslist op basis van functies 100,5 Bedankt iedereen. 101
Masterpaper Constantijn Seys.
58
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Focusgroep 2: adopters, Datum: Donderdag 29 oktober 2009 Naam audiobestand: adopters focusgroep 2 Deelnemers: vrouw: 21 jaar vrouw: 21 jaar man: 21 jaar, vrouw: 33 jaar (enkel grps toestel) man: 39 jaar, man: 40 jaar vrouw: 51 jaar. (ook iemand aanwezig die het deels of voornamelijk voor zijn beroep gebruikt om PU verder te kunnen uitwerken omdat dit een belangrijk onderdeel is van TAM). 0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
Moderator: Bedankt om te komen iedereen, vanavond gaan we een groepsgesprek hebben over gsm’s Om te beginnen zal iedereen zijn naam zeggen en welk toestel hij heeft. Vrouw, 51 jaar: Ik ben vrouw, 51 jaar en ik heb een Samsung (Preston). Ik ben leerkracht van beroep. Man, 21 jaar: Ik ben man, 21 jaar, ik heb een iphone en ik ben programmeur. Vrouw, 33 jaar: Ik ben vrouw, 33 jaar ik heb een nokia (enkel grps, geen 3G). Ik ben even terug student. Man, 40 jaar: Ik ben man, 40 jaar en ik heb een nokia E66. Ik ben werkzaam bij Belgacom. Man, 39 jaar: Ik heb een iphone en ook een kindle, een boeklezer die via het 3G netwerk werkt. Ik ben consultant. vrouw, 21 jaar: Ik ben vrouw, 21 jaar, studente marketing en ik heb een blackberry curve. vrouw, 21 jaar: Ik ben vrouw, 21 jaar, studente communicatiewetenschappen en ik heb een LG KS20. Moderator: Het is de bedoeling om een groepsgesprek te hebben waarbij er geen foute antwoorden zijn en iedereen zijn mening is dus geapprecieerd. We zullen beginnen door te praten over wat u en de mensen in uw omgeving met hun toestel doen. Man, 21 jaar: Een beetje van alles, op internet in de trein, youtube filmpjes bekijken, facebook en social networking. Eigenlijk alles, of toch bijna alles, wat je ook met een gewone computer doet. En via internet doe ik meestal via 3G ook al. Ik weet eigenlijk niet wat je er niet mee kan doen. Misschien bankieren niet omdat dat veel knopjes zijn en zo. Ik denk dat het meeste toch wel kan worden gedaan met een iphone of zo. vrouw, 21 jaar Bij mij is dat eerder nog beperkt tot sms’en en bellen. Omdat ik heb ondervonden dat deze telefoon eigenlijk niet zo handig is. Soms gebruik ik wel eens wifi maar 3G gebruik ik niet omdat het wel heel duur is als je geen abonnement hebt. vrouw, 21 jaar: Ik gebruik mijn toestel voor alles: om naar muziek te luisteren, om te sms’en, om te bellen. Voornamelijk om op het wifi en het 3G netwerk te surfen. Voornamelijk om op social networks te zitten. Ik zou eigenlijk ook niet weten waarvoor ik mijn toestel niet kan gebruiken behalve dan om foto’s te nemen want de camera is nogal beperkt. Man, 39 jaar: Bij mij is dat hetzelfde, ik heb het geluk dat mijn werk betaald. Ik doe er van alles mee. Social network sites, schrijven (blog), lezen, spelletjes spelen Man, 40 jaar: Ik doe er ook bankieren mee omdat ik hem als modem voor mijn computer gebruik. Ik gebruik mijn gsm voornamelijk om te sms’en en te bellen. Soms gps en mijn kalender die met mijn computer in verbinding staat. Surfen? Nee, niet echt omdat ik het via mijn computer doe, het is beter, vlugger en groter. vrouw, 33 jaar: Ik gebruik het ook enkel om te bellen en te sms’en en de kalender, dat is het zo ongeveer. En eens een foto maar de kwaliteit is inderdaad niet zo goed. Moderator: Zijn er mensen die speciaal een 3G toestel kochten terwijl hun vorige eigenlijk nog niet aan vervanging toe was? vrouw, 21 jaar: Ja, er was niets mis met mijn vorig toestel behalve dat de batterij begon de geest te geven. Maar dat toestel kon je nog perfect gebruiken. Het toestel kon je enkel gebruiken om te bellen en te sms’en terwijl ik gewoon zin had om ook internet bij mij te hebben, plots. Want ja, mensen in mijn omgeving hadden dat ook en ik was toch al aan het uitkijken voor een nieuw toestel en dan zag ik dat en daarom heb ik dat dan gekocht, het feit dat je er op het wifi en 3G netwerk kan. Man, 39 jaar: Ik had een nokia N95 en die werkt nog altijd goed maar ik liep constant rond met een nokia en een ipod touch om filmpjes te bekijken en om te spelen en dergelijke. Dus toen de iphone 3GS uitkwam heb ik hem gekocht om twee toestellen in een te hebben. vrouw, 51 jaar: Van mij was het eerder vanuit praktisch oogpunt om handvrij te kunnen telefoneren ook wil ik mee zijn met de jeugd. Als ze het zogezegd gebruiken om naar het uurwerk te kijken maar ze doen andere dingen te doen dat ik toch ook wel weet waarvoor het anders dient dan enkel telefoneren Want ze zouden ondertussen naar TV kunnen zitten kijken, achteraan zie je het ook niet allemaal. Tijdens de examens kunnen ze het woordenboek raadplegen en zo meer. Man, 40 jaar: Bij mij was mijn werkgever zodanig gul om mij een dergelijk toestel aan te bieden dus
Masterpaper Constantijn Seys.
59
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
6
6,5
7
7,5
8
8,5
9
9,5
10
10,5
11
11,5
dacht ik waarom niet. Man, 21 jaar: Omdat het cool is. Mijn gsm was ook niet echt aan vervanging toe maar ik wilde een toestel met 3G op en ik heb gewoon beslist om er een te kopen en dan een iphone gekozen. Om overal alles te kunnen zien en bij te hebben, overal op het internet. Als je bijvoorbeeld, nu in België niet maar de treinen wil controleren kan dat via je toestel, 3G. De bus kan je ook via je gsm controleren, als je naar een film wilt kan je meteen nakijken welke film er waar speelt en zo. Dat is wel handig vrouw, 33 jaar Die van mij was kapot vrouw, 21 jaar Die van mij ook. Moderator: Hebben de mensen in jullie omgeving dat ook gedaan? vrouw, 21 jaar Nee, en ze keuren het ook niet zo goed, heb ik de indruk. Omdat ik redelijk verslaafd ben aan mijn gsm, zeker aan het internet dat er op zit. Ik heb mijn toestel nog niet zo lang en hoeveel opmerkingen ik al niet gekregen heb, meerdere keren per dag van ja, jij bent verslaafd aan je toestel en twitter. En telkens als ik je zie ben je bezig met je gsm. Nee, mijn omgeving is nog niet zo ver heb ik de indruk. vrouw, 21 jaar Ik denk ook dat er een generatiekloof is. Tussen de jeugd zal ik maar zeggen die 3G megaveel gebruikt omdat er veel social networking en zo is en omdat dat een must aan het worden is. Er zijn veel mensen die communiceren via social networking sites zoals facebook of msn. Ik denk dat er een oudere generatie is die er het nut niet van inzien. Ik denk dat er veel mensen zijn die boven de 40 en de 50 zijn en die zeggen dat amai zie ze afkomen, dat ze gewoon eens praten met elkaar maar het is gewoon een nieuwe manier van communiceren. Die door de jeugd meer aanvaard wordt. Man, 39 jaar: Ik heb mijn oud toestel, die nokia n95 aan mijn vrouw gegeven en die doet er niets mee. Ze is tevreden dat ze een betere ringtone heeft. Voor de rest, mensen in mijn omgeving, op mijn werk zijn er wel mensen met een 3G toestel maar in mijn weide vriendenkring niet. Die beperken zich tot sms’en en als een gek naar een computer lopen om hun facebook eens up te daten, dat wel. Het abonnement is nog te duur denk ik, dat is vooral het probleem. vrouw, 51 jaar Ja, ik denk het ook dat het voor studenten erg duur is en dat ze het ook als basis gebruiken. vrouw, 21 jaar Nochtans, ik zit bij mobile vickings, dat is zo een nieuwe telefoniemaatschappij die online sterk groeit en voor 15 euro per maand krijg je een gigabyte aan dataverkeer waarmee je toekomt als je dat enkel gebruikt voor twitter, facebook en nmbs en zo (ik gebruik dan enkel edge omdat 3G niet is ondersteund hoewel ik dat vroeger wel gebruikte). Dat is perfect genoeg dan krijg je nog 1000 smsjes en 15 euro belwaarde dus ik zie niet in. Er zijn veel studenten die bij proximus die voor 15 euro per maand sms’en. Ik krijg bij mobile vickings je 3G netwerk er bij. Man, 39 jaar Ja, en binnenkort, als de geruchten waar zijn, gaat telenet ook aan koppelverkoop beginnen, dat je een gsm koopt voor 1 euro en 200 megabyte 3G per maand en nog allerei dingen er bij krijgt, het wordt wel goedkoop Man, 21 jaar Als je het niet heel intensief gebruikt vb films bekijken, op dat klein schermpje lukt dat ook niet zo goed. Als je een hele dag youtube filmpjes bekijkt doe je dat op je laptop. Ik denk daarom dat de prijs niet zo hoog is. Als je mensen 1000 of 2000 euro moeten betalen voor je 3G abonnement, dan denk ik wat heb jij allemaal gedaan. Man, 39 jaar Je bent er rap als je het in buitenland hem laat aanstaan en je computer begint zaken te downloaden via je gsm, dan heb je het vangen. Man, 21 jaar Als consument moet je opletten natuurlijk. Vrouw, 51 jaar Ik zie wel een aantal studenten maar niet echt collega’s die er een hebben. Ze zeggen misschien dat wij wat gierig zijn maar. Ik zie niet direct dat ze er veel mee werken. Met hun gewone gsm, ja. Tijdens ons werk mogen we dat natuurlijk niet gebruiken. Maar ik zie niet direct veel mensen met een 3G toestel. Man, 40 jaar Bij ons hebben de meeste mensen een laptop en een gsm. Ik denk dat de keuze tussen een laptop en een gsm rap gemaakt is. Een laptop is rapper en groter. De meeste van mijn collega’s hebben ook een 3G gsm maar de meeste gebruiken het enkel om te bellen en te sms’en, outlook en al. Dat is het.
Masterpaper Constantijn Seys.
60
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 12
12,5
13
13,5
14
14,5
15
15,5
16
16,5
17 17,5
18
18,5
Voor de rest doe ik alles op mijn laptop… generatiekloof. Vrouw, 21 jaar Ik vind het persoonlijk een levensstijl wissel. Waar ik nu, dikwijls besef ik dat nog niet, maar onlongs stond ik in de hema waar ik batterijen ik nodig had terwijl ik niet wist welk batterij type het was. Dan dacht ik eerst dat ik naar mijn kot ging gaan en het daar op zoeken welk batterijtype dat het is maar dan dacht ik, ik heb mijn gsm bij, ik zal het even opzoeken. Dan wist ik het onmiddellijk. Veel mensen zeggen: ik heb het niet nodig, ik zoek dat op voorhand op. Maar eenmaal je het hebt, dan zie je snel hoe handig het is. Vrouw, 33 jaar Dat is het, zolang je het niet hebt, zie je de voordelen er niet van in. Man, 39 jaar Je loopt rond in een boekenwinkel en je ziet een boek en je vraagt je af of het wel een goed boek is. Je zoekt de reviews op via Amazon. Je loopt in de Fnac en je denkt dat je een computerspel wilt kopen. Eerst kijk ik of het wel goed gereviewd is. Man, 40 jaar Het is dan wel jou mening niet meer Man, 39 jaar Dat is altijd zo. Je moet een beetje filteren wat er gezegd wordt, of vraag het aan je vrienden op facebook. Heeft er iemand dat al gekocht of op twitter: is dat wel een goede film om naar toe te gaan? Zo vraag je het ook aan je vrienden. Het is een verschillende manier om met de dingen om te gaan. Ik ga er van uit dat ik overal op het internet kan. Waar je ook bent kun je, je ziet iets hangen en je weet niet wat het is, kunt een woord of een plaats opzoeken via je gps. Vrouw, 51 jaar Ja, dat is wel handig Man, 40 jaar Dan kan je bijna zeggen ik kan zonder internet of niet, uw 3G is dan uw internet. Man, 39 jaar Nee Man, 40 jaar Internet is voor mij wel handig als een tweede opinie maar gaat mijn leven niet bepalen of hoe ik ga kiezen. Ik zou het aan iemand anders vragen. Ik reken niet altijd op de mening van anderen Moderator: Zijn er mensen in uw omgeving die een dergelijk toestel hebben? Vrouw, 21 jaar Ik ken een iemand die een blackberry heeft maar dat is voornamelijk uit zakelijke overwegingen. Van mijn vrienden, bijna niemand. Ik denk dat ze lang wachten om hun gsm te vervangen. Maar als hun gsm het zou begeven zouden ze er waarschijnlijk ook aan denken om hun gsm te vervangen door wifi en 3G. Ik denk dat het nog aan het opkomen is. Er zijn weinig mensen die het volop gebruiken. Ik heb wel een dergelijk toestel maar ik doe het niet. Dat zal in de toekomst wel stijgen. Ik heb het voornamelijk voor de wifi gekocht, als ik thuis wil surfen en niet bij mijn laptop zit. Maar ik zeg het, ik gebruik hem echt nog niet zoals ik het zou willen gebruiken. Man, 21 jaar Ik denk ook dat het iets is waar je niet aan ontsnapt zoals gsm’s zoveel jaar geleden. Dat het binnen enkele jaren enkel maar 3G gsm’s of het volgende zal zijn. Dat je een zou kopen en proberen. Geleidelijk aan wordt het geïntegreerd. Vrouw, 21 jaar Ik denk dat ook. Dat het alomtegenwoordig zal zijn. Je hebt nu veel soorten 3G abonnementen, dan zal dat meer op maat gemaakt zijn. I Man, 39 jaar k denk dat mensen zich vroeger niet konden inbeelden, waarom zou je nu altijd met een telefoon op zak rondlopen. Je hebt toch een telefoon thuis en op het werk. Zul je aan kinderen een gsm geven? Ze gaan dat toch doen, er zijn veel voordelen. Je hebt een fax of je kan ook een brief sturen. Man, 40 jaar Nee maar, het is eigenlijk heel dom want we waren vergeten waar we moesten zijn dus neem ik mijn gsm. Direct gps op mijn gsm kijk waar we zijn. In dat geval is het zeer handig om zo een gsm te hebben. Je hebt het en gebruikt het maar er zijn betere alternatieven. De gsm wordt wel intensief gebruikt maar uiteindelijk heb je het nodig? Nee, het is handig, het is extra als je het hebt, het is handig meegenomen. Ik denk dat je gewoon meegaat met je tijd. Hoe meer ze er in steken, maar ga je het gebruiken? Ik heb bijvoorbeeld ook tv op mijn gsm maar ik heb het nog maar twee keer gebruikt. Het is toch maar een klein beeld. Moderator: Zijn er mensen die niet zonder 3G gsm zouden kunnen? Man, 39 jaar Ja, absoluut. Zowel professioneel als privé. Het gemak van altijd iets te kunnen opzoeken als je iets niet weet.
Masterpaper Constantijn Seys.
61
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
19
19,5
20
20,5
21
21,5
22
22,5
23
23,5
24
24,5
25
Of het gemak van altijd uw mails te kunnen bekijken, tot vijf à zes jaar geleden kon dat niet. Om opzoekingen te kunnen doen, winkels en kaarten te bekijken. Niet dat ik ga doodvallen zonder en tijdens mijn vakantie kan ik het drie maanden laten liggen als het moet. Maar het gewone dagelijkse leven is het handig. Man, 39 jaar Ik vind het zalig om tijdens mijn vakantie en tijdens het weekend mijn gsm uit te zetten dan mis ik hem niet. Volgens mij verschilt het sterk van toestel tot toestel, toen ik mijn nokia had die ook 3G compatibel was, gebruikte ik het slechts als het echt niet anders kon. Het was dan prutsen en doen als je moest mail sturen dat was een nachtmerrie. En de batterij dat ging na een dag of twee af. Dan was hij een week niet opgeladen ergens in een zak. Met mijn iphone is dat toch wel een groot verschil, dat gebruik je gewoon iedere dag. Dat is echt wel nuttig en bruikbaar. Ik heb ook nog zo’n blackberry gebruikt, dat is ook wel goed. De technologie verdwijnt, het is de informatie die overblijft. Terwijl bij toestellen met van die knopjes moet prutsen, heb je constant het gevoel dat je het internet via een soort trechter tot je ziet komen, en ik zie het niet en vetvlekken en wat nog allemaal. Dat is het verschil van technologie denk ik. Vrouw, 21 jaar Iphone, de gebruikers met een dergelijk toestel, dat past volledig in hun levensstijl. Ik denk niet dat je 500 euro of wat is het nu aan zo ’n toestel gaat hangen als je weet dat je dat niet iedere dag gaat gebruiken. Man, 39 jaar Ik kan mij inbeelden dat er mensen zijn die het niet nodig hebben, dat is waar. Het kost er veel . Man, 21 jaar De gebruikerservaring is in principe zo anders dat het zijn geld wel waard is. Je kan er over discussieren, het is veel geld maar het is geen gsm, het is je computer. Vrouw, 21 jaar Het is een twijfelgeval, ja en nee. Ja in de zin van ik zou zonder kunnen omdat de controle. Omdat ik sommige dagen zeg: ik ga het nu niet gebruiken, ik spreek dan voornamelijk over sociale netwerken. Maar nee voor het gemak. Je bent onmiddellijk geconnecteerd met je vrienden of dat je alles weet zonder dat je nog maar oet bellen of sms’en wat sociale netwerken betreft en ook, ja de informatie die je bij je hebt is, maakt het leven zoveel eenvoudiger Als ik op vakantie ga of zo heb ik het ook niet nodig. Moest er iemand zijn die vraagt om hem een maand af te geven, zou ik dat doen. Want ik weet toch dat ik er verslaafd aan ben. Dus ja en nee, dubbel. Ik merk ook wel dat er mijn dichte omgeving niet veel mensen zijn met een dergelijk toestel maar in mijn brede omgeving, ik studeer marketing bij mensen die bezig zijn met marketing, die geen studenten meer zijn. Heeft iedereen een dergelijk toestel, of een iphone, of een blackberry en die zijn er ook constant mee bezig. Ik denk dat het ook afhangt van sector tot sector of er veel 3G toestellen zijn of niet. Man, 21jaar Het is ook omdat het snelle sectoren zijn bijvoorbeeld IT Man, 40 jaar Ze krijgen het ook vaak van hun baas dan. Man, 21 jaar De baas eist dan ook dat je meestal binnen een bepaalde tijdspanne hun mails beantwoorden. Man, 40 jaar Vaak krijgen ze een budget van de baas dat ze volledig gebruiken maar daarom gebruiken ze het nog niet. Er zijn veel mensen die evengoed een kunnen kopen van 50 euro en hem evenveel gebruiken terwijl ze nu een budget hebben en een nemen van 300 euro. Dat ze die gsm hebben Vrouw, 21 jaar De mensen die ik ken gebruiken hem ook wel effectief Man, 39 jaar Bij ons werkt er een kleine 20 man en niet iedereen zit constant op het werk, dat wordt zelfs niet geeïst Maar het gebeurt niet dat een mail een uur onbeantwoord blijft. Of je nu ergens anders bent, op de trein of je zit, in het park zit of bij een klant, dat maakt niet uit. Men gaat er van uit dat je bereikbaar bent en daarmee uit. Man, 40 jaar Bij ons ook maar dan bellen ze ons gewoon. Als het dringend is dan bellen ze, als ze mailen is het niet dringend. Vrouw, 21 jaar Vaak weet je het van een persoon: deze mailen we beter en die bellen we beter. Het is de levensstijl. Man, 40 jaar Ik ga er van uit dat je per definitie stoort als je belt.
Masterpaper Constantijn Seys.
62
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
25,5
26 26,5
27 27,5 28
28,5
29
29,5
Negen mensen op tien zeggen toch eerst of ze niet storen als ze bellen. Een mail stoort in principe nooit want dan kun je zelf beslissen. Een telefoon stoort altijd. Man, 21 jaar Hoeveel keer bellen ze niet: ja, heb je mijn mail gezien, twee minuten nadat ze hem verstuurden. Ze verstuuren toch dringende mails. Man, 40 jaar Het is een manier van werken, je leert het ook aan aan de mensen. Ik heb nog een vaste bureau en als het dringend is bellen ze op mijn gsm. Ik krijg 70 à 80 mails per dag dus als het erg dringend is bellen ze me op. Man, 21 jaar Het is inderdaad een manier van werken Man, 40 jaar Ik vind niet dat je constant je e-mail bekijkt ook. Er zijn mensen die een e-mail sturen als je met verlof bent. Man, 39 jaar Het is ook een gewoonte, dat je duidelijk bent in je e-mails en onderwerp regels. Dat je zegt waarover het gaat bij ons sturen ze geen mail als het niet nodig is. Het is wel zo dat er veel bedrijven zijn waarin men mails cc’t. Dan is e-mail minder efficient Vrouw, 51 jaar Ik krijg ook veel berichten waarbij ik mij afvraag of het wel nodig is. Je verliest soms de belangrijkste info. Moderator: Zijn er mensen die applicaties hebben staan en waarvoor? Vrouw, 21 jaar Ik gebruik, vnl voor sociale netwerken ook, zo gebruik ik twitterberry en ubertwitter. Dat is eigenlijk omdat als ik surf naar de site van twitter, dan kan ik geen status updates doen, enkel lezen wat er geschreven is. Mijn privé berichten kan ik dan ook niet zien. Ook een internet browser en een applicatie van wordpress om mijn blog te kunnen updaten. Vrouw, 21 jaar Ik heb alleen facebook als applicatie maar ze werkt niet zo goed, spijtig genoeg. Voor de rest een programma om mijn programma’s sneller te kunnen sluiten. Man, 39 jaar Talrijke applicaties, vrees ik. Facebook, wordpress, twitter en wikipedia en dingen om muziek te identificeren, spelletjes, de standaard en de new york times Vrouw, 21 jaar Vind je dan nog alles terug? Man, 40 jaar Ja, dat is zo doen en gewoon typen. Ja, er is wel over nagedacht Man, 25 jaar Ja, idem van alles. Wat interessant lijkt hoewel het niet altijd zo is. En na 5 minuten er terug afgaat bijvoorbeeld spelletjes en zo. En via 3G werkt het ook veel uitgebreider, zo kan je tegen mensen spelen en zo. Het is wel Vaak niet zeer erg nuttig
30
30,5
31
31,5
32 32,5
33
33,5
34
Man, 40 jaar Ik vind het wel leuk om te kunnen scrabbelen tegen anderen over het internet. Je bepaalt je eigen tempo. Dat maakt het wel tof. Moderator: Gebruiken jullie jullie toestel graag? Man, 21jaar Ja omdat het cool is. Je hebt altijd alles bij, dat is wel handig. Je kan erg snel bijvoorbeeld je agenda opzoeken behalve als ze juist bellen Vrouw, 21jaar Ik denk dat iedereen die al een iphone heeft vast gehad zal zeggen dat het cool is. Man, 21jaar En iedereen die er nog geen vast heeft gehad, zal dat niet cool vinden Man, 40 jaar Meer dan cool, gewoon ook echt nuttig, een gemak Ik zit wel nog te wachten op een iphone met een echt klavier, prutsen op het scherm is niet ideaal. Maar er zijn technologieën waarbij het scherm dan relief zal krijgen. Het is gewoon geen vergelijk een mail schrijven op een klavier of op een scherm. Foto’s bekijken en swipen en het gebeurt onmiddellijk is erg eenvoudig. Je kan ze snel na elkaar bekijken. Het is heel anders dan klik, wacht, klick, wacht. Het is iets helemaal anders. Ik raar er niet van in extase maar het is makkelijk, efficient. Man, 39 jaar Laten we zeggen, hoe meer je op je gsm hebt, hoe meer je gaat gebruiken. Ik denk dat dat typisch is bij toestellen als een iphone. Er komen steeds nieuwe zaken bij en je probeert het eens. Man, 40 jaar Mijn nokia N95 deed alles wat mijn iphone deed en zelfs meer, het fototoestel was beter. En het was ook nuttig wat er op stond. Ik kon mijn mails bekijken en zo. Maar ik werd nijdig als ik met dat toestel moest werken. Je moet zoeken en prutsen en de interface werkte erg traag. Als ik vergelijk met toen wordt ik er niet nijdig meer van. Vrouw, 21jaar Ik werd vroeger ook nijdig van mijn toestel omdat als je berichten wil schrijven, dan moest je drie keer drukken voor de letter laatste letter, dat duurde te lang. 10 seconden wachten of zo.
Masterpaper Constantijn Seys.
63
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
34,5 35
35,5
36
36,5
37 37,5
38
38,5
39
39,5
40
40,5
41
41,5
42
Dat wachten, vandaag moet alles snel gaan en ik evolueer daar gewoon in mee. Dat klavier heb je ook op andere toestellen. Ik heb mijn toestel 6 maanden geleden Man, 40 jaar gekocht, als ik rond mij kijk is het al verouderd. Als ik wil mee zijn moet ik al een nieuw kopen. Maar dat kost te veel geld voor mij. Man, 39 jaar Ik heb mijn vorige ook twee jaar gehad dus. Vrouw, 51jaar Ik ken er te weinig van. Ik ben nog van de generatie die er wat bang van zijn om ergens verkeerd te drukken. Ik neem al de basis en neem er af en toe iets bij. Ik ben al blij dat ik goed met de computer kan werken. En dat komt er nu nog eens bij. Ik moet dat een beetje stilletjes aan maar ik wil wel mee zijn. Anderen kunnen er zo snel mee werken, dan denk ik: tegen dat ik dat kan zijn er weer nieuwe zaken. Ik doe toch mijn best om mee te kunnen en af en toe iets te leren. Natuurlijk, dat internet is wel leuk maar al de rest is nog een beetje zoeken. In de auto (bluetooth) vind ik ook wel handig Je moet hem gewoon naast je leggen, niet dat ik dat zoveel doe maar we mogen hem tijdens het werk niet gebruiken en ze bellen me vaak terwijl ik in de auto zit. In het drukke verkeer is het minder gevaarlijk. Vrouw, 33 jaar Het is handig, ja maar ik doe niet zoveel met mijn gsm. Zoals nu de gps op zijn gsm, je gebruikt da top het moment dat je het nodig hebt maar ik zou moeten beginnen zoeken. Ik zou dat niet op voorhand hebben bekeken hoe het werkt. Als je het nodig hebt is het wel handig dat je het hebt. Man, 40 jaar Het is een gewoonte, vroeger sms’te ik en nu doet iedereen dat maar ik bedoel Man, 21 jaar Het is een nood die zichzelf creeërt ook. 10 jaar geleden ging je het ook zonder gps hebben gevonden; nu wordt je lui omdat je weet dat je bijvoorbeeld een gps hebt. Man, 40 jaar Nu wist ik dat het in de buurt was, ik was er al erg dicht bij. Vrouw, 21 jaar Het nuttige van het toestel is ook dat als ik naar een plaats ga waar er geen radio staat, dan neem ik mijn gsm mee en dan speel ik zo muziek af. Als ik op straat iets interessant zie, dan neem ik een foto terwijl de kwaliteit niet perfect is maar dan moet ik niet alles apart meeslepen. Het is erg praktisch dat alles tesamen zit. Het is gewoon een luxe Vrouw, 51 jaar absoluut Moderator: vinden jullie het gemakkelijk om jullie doelen te bereiken via jullie gsm Man, 39 jaar Als je het toestel kent, kan je er wel raken denk ik Die nokia, ik wist ook alles zitten, maar als mijn vrouw iets moet zoeken… een kat verliest er haar jongen in. Dat is drie à vier niveaus diep. Man, 40 jaar Ik programmeer dat dan Man, 39 jaar Ja, eer je dat gevonden hebt. Dat zijn vrouwen hé. Nee, het is niet gemakkelijk in het gebruik. Man, 21 jaar Ik denk dat het ook een beetje mentaliteit is, als je het dan over 3G zelf hebt als je zit te surfen of iets zoekt, zijn er veel mensen die gemakkelijk afgeleid zijn en zo hun doel niet bereiken. Als je echt selectief bent en je doel wenst te bereiken zonder afgeleid te zijn door reclame, dan doe je er mee wat je wil en vind je het snel. Vrouw, 21 jaar Ik denk dat het ook afhangt van toestel tot toestel bijvoorbeeld een iphone, ik vind dat super handig behalve dan het feit dat je geen klavier hebt, daar kan ik niet mee werken terwijl je dat bij een blackberry wel hebt. Maar dan is het scherm kleiner en heb je geen touchscreen dus het is zo afhankelijk van het toestel, bepaalde toestellen zijn goed voor het ene en dan slecht voor iets anders en vice versa. Vrouw, 21 jaar Ik denk echt dat je je gsm kiest in functie van de doelen die je wenst te bereiken. Ik doe er niet zoveel mee maat ik heb wel een goede laptop die ik overal kan meenemen. Dat is nu, als student, voor mij nog belangrijk. Later kan dat veranderen maar nu kan ik alles wat ik wil bereiken via mijn laptop en de rest via mijn gsm. Dat is nog gescheiden, misschien zullen al mijn doelen ooit nog eens in mijn gsm zitten, maar nu nog niet. Moderator: Heb jij snel met je toestel leren werken? Man, 21 jaar:Ja, ik ben ook zo een IT’er die alles probeert en die hem bijna kapot maakt en dan beseft van ow, opletten maar ja. Het is ook als je het wil, leer je het jezelf aan. Dat is de essentie. Bijvoorbeeld bepaalde zaken gebruik ik niet en die interesseren me dan ook niet. vrouw 21 jaar:Ja, eigenlijk dat ging vanzelf. Ik weet nog toen ik het kreeg dat ik dacht van ow: dat is hier precies een computer
Masterpaper Constantijn Seys.
64
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
42,5
43
43,5 44
44,5
45 45,5
Waarbij je anders bij een berichtje enkel de optie beantwoorden of verwijderen hebt, heb je nu veel meer zaken die eigenlijk logisch zijn. Bijvoorbeeld als iemand mij een sms met een telefoonnnummer doorstuurt, dan kan ik gewoon op dat telefoonnummer staan en bellen en sms’en selecteren. Waar je anders eerst nog dat nummer zou moeten opschrijven en zo, dat is wel heel makkelijk. vrouw 21 jaar Bij mij is dat ook wel zo, wat ze zegt van die gsm nummers, dat is zo logisch, dat is goed dat het er in zit maar vanals je weet dat dat er in zit, denk je er niet meer over na. Ah ok, dat zit er in, ik gebruik dat. Ik heb mij dan ook vrij snel aangepast aan mijn nieuwe gsm. vrouw 21 jaar Ik vind het leukste bij een nieuw toestel dat je zaken ontdekt door het te gebruiken. Hoe zit het hier allemaal in elkaar. vrouw 51 jaar Ik ben daar soms nogal ongeduldig in. Ik ben er dan ook niet echt mee opgegroeid, ik neem het er bij en probeer mee te zijn maar het is nu niet echt mijn dada. Stap per stap en met geduld. Mijn zoon helpt mij ook wel en mijn man eens of een collega waar ik een iets aan vraag. Dat moet wel lukken maar wij hebben daar iets meer tijd voor nodig. Jullie zijn daar waarschijnlijk iets meer mee bezig. Man 21 jaar Ik denk ook dat er een verschil is tussen gepusht worden of dat je het wilt uit interesse. vrouw 51 jaar Ik ben het deels opgedrongen. vrouw 33 jaar Ja, er is ook iemand die mij kan helpen maar ik zal eerder problemen hebben met mijn laptop omdat er daar veel op staat. De laatste tijd toch Man 40 jaar Uw gsm is wel een minicomputer geworden vrouw 33 jaar Ik hou dat wel nog gescheiden. Man 40 jaar De jeugd heeft nu geen gsm bij maar een kleine portable computer met een gsm kaart in. Ze sluiten dat dan op een scherm aan indien nodig, ze hebben overal hun laptop mee. Die gsm gebruiken ze dan bijna niet meer, dat is wat ik zie bij de jonge mensen. Ik heb de indruk dat dat meer en meer een netbook is die van belang is. Man 21 jaar Dat kost evenveel en meer dan een gsm. Man 40 jaar Binnenkort zullen we waarschijnlijk wel met zoiets rondlopen.
46
46,5
47
47,5 48 48,5
49
Man 21 jaar Hopelijk met iets grotere (broek)zakken Man 40 jaar Ik vind het scherm te klein om te surfen op het internet of om filmpjes te kijken op youtube. Man 21 jaar Volgens mij is dat ook omdat de meeste websites er nog niet op afgestemd zijn. Man 40 jaar Ja dat is wel waar maar als het er niet voor gemaakt is, hoe kan je er dan zo lang op zitten kijken. Een vriend van mij zei van ja ik heb zoveel moeten betalen om op youtube filmpjes te kijken, hoe kun je dat nu doen op je gsm? Man 21 jaar Op de trein of zo Man 21 jaar Of je het nu zo bekijkt of op een scherm van 40 inch op vijf meter van u is dat hetzelfde. Man 39 jaar Ik vind dat redelijk klein Man 40 jaar Nochtans is de resolutie beter dan uw tv thuis. vrouw 21 jaar Zou ik eens mogen vragen hoe lang uw batterij meegaat als u uw gsm zo intensief gebruikt? Man 40 jaar at is een dag, s’nachts laat ik hem aan de computer hangen. Op mijn gsm kun je surfen en filmpjes bekijken maar om te lezen, moet je het niet hebben. Man 21jaar Op een laptop lees je ook geen boeken, het scherm is er ook niet voor gemaakt. Man 40 jaar Ja, dat is waar, je kan ook niet in klaarlichte zon lezen. Bij e-readers kan dat wel. Moderator: Is er nog iemand die nog op grps heeft gesurfd? Man 40 jaar Iedereen, hé, als je geen 3G hebt schakelt hij over naar grps. Man 21jaar De iphone gebruikt edge. Moderator: zouden jullie onmiddellijk een toestel van de vierde generatie kopen mocht het beschikbaar zijn? Vrouw 21jaar Bij mij zou de prijs vooral een rol spelen en in hoeverre mijn vorige gsm nog werkt
49,5
50
Man 21jaar Ik denk dat de eerste ook weer zullen zijn degen van wie hun baas het betaald omdat ze in het begin veel te duur zijn af als je het kunt afschrijven en zo. Vrouw 51jaar Nee, dat moet niet nog sneller voor mij, het is goed zo.
Masterpaper Constantijn Seys.
65
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Vrouw 21jaar Ik denk ook dat ik voorlopig bij mijn laptop blijf Vrouw 21jaar Dat weet ik niet, het hangt er van af. Als het enkel de internetverbinding is die sneller is, waarschijnlijk niet. Als er andere leuke features zijn en de prijs valt mee, misschien wel. 50,5
51
51,5
52
52,5
53 53,5
54
54,5
55
55,5
56
56,5
57
57,5
58
Het hangt er ook van af voornamelijk van de prijs en hoe sterk ik het wil wat er bij is gekomen. Afhankelijk daarvan, normaal gezien niet. Moderator: Was de prijs voor een 3G toestel ook een issue voor jullie? Vrouw 21jaar Voor mij is dat moeilijk omdat ik wist dat een iphone zoveel kost. Uiteindelijk heb je ook veel meer waarde voor zijn prijs. Bij mij hangt het ook af van toestel tot toestel. De mijne kost 200 euro (tweedehands) wat ik echt een koopje vindt. Ik zocht iets daarrond dus was ik heel blij om het te vinden. Man 39 jaar Bij mij maakte de prijs niet zoveel uit, niet dat ik er zelf zoveel geld aan wou geven maar. Als je kijkt in de uurprijs van een consultant om zo een toestel te kopen want zelfs al was het 600 euro. En als je kijkt hoeveel tijd je er mee uitspaart, voor mijn werk was het dan geen grote rekensom. Man 21 jaar Ik denk dat het ook een beetje speelgoed is, als je het wil dan koop je dat. Het is zo. Als je dat niet wil, dan koop je het niet. Man 39 jaar Ik kocht mijn nokia omdat er een goed fototoestel in zat en de filmpjes. Man 21 jaar Dat is speelgoed hé. Man 40 jaar Wat ik nu kreeg van mijn baas, normaal zou ik het niet uit mijzelf hebben gekocht omdat mijn gsm nog vooral dient om te bellen en te sms’en. Mijn kalender, internet en gps zijn wel handig dat ze er bij komen maar ik zou verder kunnen zonder. Vrouw 33 jaar Die van mijn was 90 euro, dat vind ik een goed gemiddelde voor wat ik er mee wil doen. Moest ik het nodig hebben zou ik er meer uit geven. Vrouw 51 jaar Ik spendeer het liever aan iets anders, ik zou er zeker niet te veel meer aan uitgeven. Moderator: Daarjuist zei iemand dat hij het cool vond, is dat dan ook om te tonen aan anderen? Man 21 jaar Neen, het is het gebruiksgemak, het is eigenlijk de som van alles. Natuurlijk zit er een status symbool of zo bij maar er had misschien iets anders toffer en gebruiksvriendelijker en beter hebben gevonden of zo dan had ik dat gekocht. Ik denk dat het gewoon een totale som is waaruit je besluit of je al dan niet het speelgoed wil. Vrouw 21 jaar Ik heb de mijne ook deels omdat het hip is hoewel de meeste reacties uit mijn omgeving niet altijd positief zijn: je hebt het niet nodig want je werkt niet. Ik ben studente en ik doe marketing dus vindt ik het noodzakelijk dat ik mee ben met de dingen die op de markt zijn. Voor mij moet dat gewoon en ik vind het leuk dat andere mensen dat niet hebben en er wat in achter komen. Voorbeeld mijn medestudenten dat ze dat niet hebben vindt ik deels schandalig. En die toetsllen zien er ook gewoon goed uit, dat kan je niet ontkennen. Iphone of gelijk wat, die toestellen zien er beter uit dan gelijk wel goedkoop toestel, dat is altijd mooi meegenomen. Man, 39 jaar: Ik heb een afweging gemaakt, die iphone daar zag ik geen enkele reden om te veranderen. Het is maar bij de 3GS dat ik zei nu is het de moeite want hij doet nu ook gps Voorbeeld ik had op mijn nokia een gps en het feit alleen al dat er geen gps zat op de gewone iphone was direct al een reden om hem niet te kopen. Het feit dat er in deze iphone een gps met compas zit. Ik liep voortdurend verloren in Brussel, nu heb ik dat dus niet meer. Het is echt wel een afweging vanaf wanneer het de moeite is om een te kopen, niet omdat het een statussymbool is of zo. Neen, normaal toon ik het niet aan mensen, ze zitten dan in mijn zak de toestellen . Man, 21jaar Ik toon het wel aan mensen, dat is dan persoonlijk waarschijnlijk. Als er mensen zijn die constant zagen over een iphone toon ik hem wel, het is wel enkel om te lachen dat ik dat doe. Maar onbewust toon je dat wel aan de mensen. Sommige mensen zeggen wel van oh een blackberry of een iphone Vrouw, 21jaar Ja, veel mensen hoor, ja jij met je fancy gsm. Man, 21jaar Andere mensen halen ook hun gsm uit Man, 39jaar Je kunt dingen doen om de mensen de ogen uit te steken, die kan al wat jij kan. Dan zoeken we om het snelst om pizza te zoeken. Dan zoeken zij op internet en zeg ik gewoon pizza tegen mijn gsm en hij toont een kaartje met alle pizza tenten, niet echt nuttig maar je kan wel mensen onder de indruk maken. Man, 21jaar Veel zaken zitten er ook juist daarom in, je kan niet zeggen dat apple alles maakt die nuttig is , die speech recognition is deels ook daarom gemaakt.
Masterpaper Constantijn Seys.
66
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
58,5
59
59,5
60
60,5
61
61,5
62
62,5 63
63,5
64
64,5
65 65,5
66
Ze weten ook wel dat een gsm het nuttige bijna voorbij is. Er zitten veel zaken in waarvan je denkt. Man, 39 jaar Ik bel of sms er niet veel meer mee Vrouw, 51jaar Ik toon hem niet direct veel aan andere mensen, dat zit in mijn handtas maar verder komt het er niet veel uit. Man, 40 jaar Volgens mij is een gsm om te gebruiken, niet om te tonen aan anderen of om er mee te stoefen. Ik voel mij niet belangrijker dan iemand anders omdat ik een betere gsm heb. Mijn gsm zal niet bepalen wie ik ben. Ik heb hem enkel omdat hij alles kan wat ik wil. Man, 39 jaar Ik kan mij voorstellen dat er mensen zijn die hem nodig hebben en hem inderdaad ook koopt en gebruikt. Bij mij was het eerder ik wil bepaalde zaken hebben op mijn gsm voor de rest niet eigenlijk. Ik zou niet zeggen tegen anderen ik heb een gsm gekocht, kijk hier. Het is een gebruiksvoorwerp eigenlijk een gsm. Moderator: zijn er mensen uit jullie omgeving die jullie een dergelijk toestel hebben aangeraden? Vrouw, 21 jaar Bij mij niet Man, 21jaar Bij mij zijn er toch enkele mensen die ook een hebben en je gebruikt het dan eens en zegt dat is goed en leuk en Man, 40 jaar U laat zich wel beïnvloedden Man, 21 jaar Iedereen denk ik Man, 40 jaar Ja misschien wel ja. Man, 21 jaar Als je dat eens probeert dan denk je dat het wel handig kan zijn. Ik denk dat iedereen die een 3G toestel heeft wel wist wat het kan doordat hij het gezien heeft bij iemand anders. Ik denk niet dat men het koopt zonder te weten wat het kan. Het is niet echt een peer pressure, misschien wel bij kleine kinderen maar iedereen is toch wel deels beïnvloed. Moderator: Raden jullie andere mensen een dergelijk toestel aan? Vrouw, 21jaar Ja, misschien wel maar ik zou mensen aanraden om toch een ander toestel te kopen dan het mijne. Ik denk dat naarmate het meer alomtegenwoordig wordt dat er mensen zullen zijn die dit volgen, ik denk dat het de toekomst is dus zou ik het zeker aanraden. Maar niet nu. Vrouw, 21jaar Ik raad het ook aan andere mensen aan, het is gewoon omdat het goed is. Moest dit nu een computer zijn of een paar schoenen, dat maakt niet uit, als het goed is, denk ik, raad je het aan. Man, 40 jaar Ik vraag eerst aan de mensen wat ze met hun gsm willen doen. Als ze enkel willen bellen en sms’en raad ik hen een gsm van 50 euro aan. Man, 39 jaar Ja, je moet dan natuurlijk ook wel de juiste vragen stellen. Ben je een vertegenwoordiger en loop je altijd verloren Man, 40 jaar Dan raad je hem een gsm met gps aan. Ik bedoel dat je moet kijken naar hun noden.. Dan moet je er geen kopen van 300 of 400 euro Vrouw, 33 jaar Ik ken enkel mensen die dat hebben voor hun werk en die dat dan ook effectief verkopen omdat ze veel op vergadering zijn. Ondertussen kunnen ze dan ook mails bekijken en zo. Vrouw, 51 jaar Ik heb een aantal collega’s die het wel hebben aangekocht omdat ze in de horecasector zitten en vaak ook stage moeten doen om hun weg te vinden. Dat is ook wel handig, soms kunnen ze dan ook in het buitenland makkelijk een connectie leggen. Mijn directe collega’s hebben dat niet, eerder een laptop. Mijn leeftijdsgenoten dan. Mijn jongere collega’s hebben wel de nieuwste dingen. Moderator Denkt u dat de meeste mensen zich bewust zijn van de functies van een dergelijk toestel als ze het kopen? Man, 21 jaar Ik denk dat er veel mensen het als een statussymbool beschouwen en gewoon een iphone hebben omdat het een iphone is. Dat ze hem dan op den duur misschien gaan gebruiken omdat ze er het nut van inzien. Ik denk dat er twee doelgroepen zijn voor 3G: mensen die het nodig hebben en mensen die het hebben om te tonen dat ze een hebben. Ik denk dat beide groepen ongeveer even groot zijn zelfs. Man, 39 jaar Ik denk dat de interface deels bepaald of je het gebruikt. Een iphone of een blackberry: het toestel verdwijnt gewoon: je leest je mails of je surft op het internet, je bent niet met uw toestel bezig, dat is echt een enorm groot verschil Vrouw, 51 jaar Ik weet wel dat er echt studenten in het weekend gaan werken voor een toestel.
Masterpaper Constantijn Seys.
67
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Die er dan ook wel eens mee gaan stoefen. Vrouw, 21 jaar Van dat stoefen, ik stoef nooit met mijn toestel, als ik hem uithaal is het om te gebruiken. Maar ik denk dat je iets uitstraalt. Als ik denk dat ik binnen twee jaar in de marketingsector gaan werken en mensen zien u per ongeluk met een gsm, dan straal je uit dat je het serieus neemt. 66,5
67
67,5
68
68,5 69
69,5
70
70,5
71
71,5
72
72,5
Blackberry is voornamelijk een toestel gericht op proffesionele mensen, ik vind dat het dat ook uitstraalt en dat je ook niet moet afkomen bij een marketeer of ik weet wel wat er gebeurt in de online wereld als jonge mens. Als je dan afkomt met een toestelletje van 20 euro, dan vind ik dat dat ook niet past. Vandaar geef ik het ook toe om er iets mee uit te stralen naast de functionaliteit. Idem dito met de iphones, daar straal je ook iets mee uit. De meeste mensen hebben daar hun mening mee uit. Vrouw, 51 jaar Als het in het verlengde ligt van u job of studiekeuze is het wat anders maar ik sta bij mensen die secundair onderwijs volgen dus zij hebben het niet echt nodig. Zij mogen dat hebben, ik moet het niet betalen maar ik vind het soms jammer dat ze daar hun geld aan besteden en zo andere dingen moeten missen. Ze mogen het zeker hebben. Moderator: Wat denken jullie dat de opinie is van de massamedia tov dergelijke toestellen? Vrouw, 21 jaar Positief, van de mensen die ik ken heeft iedereen zo een toestel omdat het nodig en handig is. Zo ken ik iemand die pendelt tussen twee werkplaatsen, dat is gewoon zijn mobile office. Hij doet er alles mee. Man, 40 jaar Stel nu dat er iemand bij u zit met een goedkope gsm, zal die nog passen? Vrouw, 21 jaar Ja, maar. Ik bedoel voornamelijk als marketeer waar je vaak in een omgeving zit waar er veel digitaal is of in een reclame- of internetbedrijf Of bijvoorbeeld bij netlog werken en er geen profiel op hebben, snap je. Maar het is niet zo dat ik een ander beeld heb van mensen met een ander toestel, dat maak t mij niet uit. Ik vind dat het in het verlengde ligt van wat je doet. Als je het niet gebruikt, moet je het inderdaad niet kopen dat is ook onnozel. Man, 39 jaar Voor mij is het een gereedschap, er is een groot verschil tussen een gsm met en zonder 3G maar niet enkel 3G speelt een rol. Het is ook de functionaliteit maar vanaf een bepaald punt maakt het mij echt niet uit. Het is alsof je zou zeggen van heb je een boek met een parker pen geschreven of met een potlood? Je hebt een boek geschreven, het is het resultaat dat telt. Maar als je en foto maakt dat niet uit met welk toestel je het maakte, als het een goede foto is, is het een goede foto. Als je op een sociaal netwerk zit en je zegt interessante dingen, maakt het voor mij niet uit via welk toestel dat gedaan is. Er is wel een drempel; je moet wel een aantal dingen kunnen maar er boven maakt het niet uit welk toestel het is. Ik ga niemand verkeerd aankijken omdat hij met een typmachine werkt en niet met een touchscreen. Moderator: bij een iphone is de standaard handtekening: gemaakt op een iphone; vinden jullie dat goed of slecht? Man, 39 jaar Dat is de standaard handtekening maar ik heb dat er direct weer afgehaald. Man, 21 jaar Idem Bij mij staat er nu op geschreven met een gsm, sorry voor eventuele fouten. vrouw, 21 jaar Voor mij is dat ook niet belangrijk Bij mij staat het er niet op vrouw, 21 jaar Ik vind het wel leuk om te zien bij anderen omdat ik het interessant vind. Het doet er niet toe maar ik weet graag welk toestel ze hebben. vrouw, 33 jaar Ik vind dat niet interessant, je hebt mensen die constant op facebook zitten dat je zegt hebben ze niets anders te doen, man, 39 jaar Als ik thuis werk, gebruik ik verschillende schermen en een ervan met twitter en al die mensen, altijd de usual suspects Altijd de zelfde heel den dag aan een stuk door vrouw, 33 jaar dat is waar man, 39 jaar Er zitten dan zo mensen bij waarvan je weet van dat is een bedrijfsleider, dat is een
Masterpaper Constantijn Seys.
68
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
73
73,5
74
74,5
75 75,5 76 76,5
77
77,5
78
78,5
79
79,5
80
80,5
consultant, dat is een lesgever. Wat doen zij hele dagen? Nonsens verkopen. Dat is alle dagen. vrouw, 51 jaar Hoe doen die dat? man, 39 jaar Ik kan hier direct namen geven die nu op twitter zitten terwijl ze eigenlijk met hun kinderen moeten bezig zijn. man, 21 jaar Ze twitteren misschien naar hun kinderen vrouw, 51 jaar Dat is dan toch een verslaving? man, 39 jaar Ik denk dat dat vooral is mensen die hele dagen niets te doen hebben vrouw, 33 jaar Ik denk dat het afleiding is. Ik weet mensen die zelfs tijden hun werk dat doen. man, 39 jaar man, 21 jaar Ik denk dat er veel studenten zijn die dat deden en verder doen tijdens hun werk. Tonen en dat de illusie wordt gecreeërd dat je er niet meer uitraakt. vrouw, 33 jaar Misschien een extra pauze daarvoor? Ik wou het even counteren want ik ben een hevige twitterfan en dat is niet. Zo verneem ik nieuwe zaken vrouw, 21 jaar Als je selectief bent in wie je volgt. Ok het is deels wel een verslaving man, 39 jaar Inderdaad maar mijn punt is dat het niet altijd gepast is om te twitteren of het toestel te gebruiken. Het valt wel op, moesten ze facebook, netlog en twitter afzetten op computers en solitair er af wippen Stijgt de productiviteit in België sterk. En spelletje.be en maffiawars en dergelijke. man, 21 jaar U kent ze zelf toch ook? man, 39 jaar Na de werkuren, het is een vorm van discipline Ik zit elke dag een uur en een half op de trein dus. Moderator: In welke mate vinden jullie personaltie belangrijk? man, 21 jaar Ik denk dat het sowieso gepersonaliseerd is, ok de applicaties zijn persoonlijk maar voor de rest. Veel mensen laten het standaard staan. Het is een eigen stijl. Man, 40 jaar Het is zoals bij een computer vrouw, 51 jaar Oh, ja ik zou dat niet echt doen. vrouw, 21 jaar Ik vind dat wel tof vrouw, 21 jaar ik vind dat ook tof maar het is niet echt nodig. Moest de achtergrond niet kunnen aangepast worden je m’en fous. Maar ik heb hem wel verandert. Het heeft even geduurd. vrouw, 21 jaar facebook kan je ook niet veranderen en veel mensen gebruiken het. Man, 39 jaar Myspace kan je wel veranderen en zie hoe het er uit ziet. Mensen die de interface maken weten het meestal beter dan veel anderen. Modertor: Neemt uw flexibiliteit toe door zo’n toestel te hebben? man, 21 jaar Ja en nee, het is handig dat je je mails kan zien maar na een tijdje verwachten ze ook dat je binnen een uur zeker reageert zelf al is het niet nodig. Als je constant je mails moet controleren, verlies je wel tijd Vrouw, 33 jaar Ja, als je ergens mee bent verlies je je concentratie. man, 21 jaar Je producitiviteit daalt zelfs, ja je bent flexibeler maar is dat echt nodig Je moet zelf een gulden middenweg vinden tussen productiviteit en flexibilteit. man, 40 jaar Daarom zeg ik ook dat ze mij maar moeten bellen en tussen twee taken in lees ik mijn mails wel. Maar ik lees niet constant mijn mails man, 39 jaar Het hangt ook af van welk werk je doet, vandaag heb ik bijvoorbeeld een handleiding geschreven en daar kan het mij niet schelen dat ik wordt gestoord Je moet daar maar half met je hoofd bij zijn, screenschots nemen en uitleg geven. Dan kan ik gemakkelijk op een scherm naar een televisie serie kijken of wat dan ook. Maar als ik moet programmeren moet ik een halfuur opwarmen om echt goed te werken. Als ik nog maar 5 minuten wordt gestoord, moet ik weer een halfuur er in komen. Als ik moet programmeren dan zet ik mijn gsm af en internet af en dan moet niemand mij storen. Dan is het inderdaad een pay off tussen flexibiliteit en productiviteit. Daarjuist zie u dat u binnen een uur een mail moet beantwoorden man, 40 jaar man, 39 jaar Je weet het op voorhand dat je moet programmeren. Dat spreek je dan af. Je zet je dan bijvoorbeeld niet beschikbaar.
Masterpaper Constantijn Seys.
69
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
81
81,5 82
82,5
83 83,5
84
84,5
85
85,5
86
86,5
man, 40 jaar Bij mij weten ze ook wanneer ze mij kunnen bellen. E-mail is voor mij niet dringend, om binnen de twee dagen te behandelen. vrouw, 21 jaar Volgens mij is het ook persoonlijk. Mijn vrienden weten bijvoorbeeld dat ze mij sneller kunnen bereiken via facebook dan door mij een berichtje te sturen. Of voor ik het internet altijd bij me had, wisten ze dat ze me beter konden mailen dan me bellen want dan ziet ze dat niet zo snel. man, 40 jaar Ik heb twee e-mail adressen professioneel, dat lees ik enkele keren per dag. Privé, dat lees ik een keer per week maximum. Als het dringent is weten ze dat ze mij moeten bellen, die weten dat ook. vrouw, 21 jaar Ik denk dat het is echt afhankelijk van persoon tot persoon hoe je wilt worden bereikt. Moderator: Als je het dan ruimer ziet om bijvoorbeeld tijdsgebonden nieuws of twitter te volgen, is dat dan van belang? Ja, uiteraard anders als je altijd moet wachten tot je een computer vindt zijn er al weer zoveel updates gepasseerd en uiteindelijk soms staat er niets tussen maar het zal maar het ene belangrijke bericht zijn dat je mist. Vandaar is het wel handig. vrouw, 21 jaar Nieuws is voor mij ook belangrijk dus daarvoor zou ik ook wel echt maar niet voor twitter of zo, maar aan nieuws hecht ik wel veel waarde. Moderator: wie heeft er een abonnement op 3G, is dat een grote meerwaarde? vrouw, 21 jaar Ja. Man, 21 jaar Wifi is zoals met een laptop: je bent tijd en plaatsgebonden, soms moet je zelfs betalen om op een hotspot te zitten. Met een 3G abonnement kun je overal. Waar ik woon, redelijk op den buiten, kun je wel met edge of zo. Ok het kost redelijk wat geld. Maar ik denk dat de meeste mensen wel als je het intensief gebruikt 20 à 30 euro er voor betalen. vrouw, 21 jaar Ja, het is gewoon ja een wifi netwerk is vaak moeilijk omdat het beveiligd is en zo. En dan de rompslomp van wat is het paswoord, mijn vader weet het dan niet meer van thuis. Dat is het dan van ik doe het wel via 3G. Man, 21 jaar Dan moet je het netwerk van de gebuur niet gebruiken en zo. Man, 39 jaar Ik heb twee 3G abonnementen van mijn werk een met zo’n kaart. Het zijn alletwee erg dure abonnementen, honderden en honderden megabytes. Ik zou dat wel niet zelf betalen, moest ik het nodig hebben wel maar op dit ogenblik zou ik moest ik het zelf moeten betalen het goedkoopste abonnement nemen en gewoon voorzichtig zijn. Lezen en downloaden, via mijn abonnement van telenet kan ik op de hotspots, dus zou ik wat voorzichtiger zijn dan. Nu kan het mij niet schelen. Moderator: Je hebt ook powermums met een erg druk leven (werk+kinderen etc) is het voor dergelijke mensen interessant om een dergelijk toestel te hebben? Vrouw, 51 jaar Dat zal wel interessant zijn maar je moet kijken dat je niet te verslaafd raakt aan je toestel zodat je ook nog kunt kijken naar je kinderen. Vrouw, 21 jaar Voor het werk wel, om enkel de andere activiteiten te regelen, denk ik dat een agenda beter is. Man, 39 jaar Wij hebben 4 kinderen en werken beiden. Via verschillende googlecalenders houden we alles bij. Een keer per week printen we dat uit en plakken we het op de koelkast; erg simpel. Mijn vrouw heeft een gsm maar ik mag van geluk spreken als ze hem thuis niet is vergeten en dat de batterij is opgeladen. Vrouw, 33 jaar Mja, ik denk dat je als je het begint te gebruiken dat je er aan went maar dat je het ook op andere manieren kunt. Vrouw, 21 jaar ja powermums, je moet toch ook nog kuisen en koken. Dat is toch waar.
87 87,5
88
Man, 21 jaar Stofzuigen kan met zo’n afstandsbediening Moderator: wat is het grootste nadeel van een dergelijk toestel? Man, 21 jaar Die batterij is een aanpassing. Man, 40 jaar Maximum 1 à 2 dagen Man, 39 jaar Het is ook een gewoonte. Vrouw, 33 jaar Als het plots begint lawaai te maken. Man, 40 jaar Reminders op je gsm is ook vervelend
Masterpaper Constantijn Seys.
70
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
88,5 89
89,5 90 90,5
91
91,5
92
92,5
93
93,5
94 94,5 95 95,5
96
96,5
Man, 39 jaar Dat is miserie vooral van die herhaalde afspraken. Je verandert het op je computer maar dan krijg je het driedubbel op je gsm. Dan moet je over en weer; ik begin er zelfs niet meer aan. Man, 40 jaar Ik heb het opgelost maar een collega van mij stuurde reminders naar mij. Ik leg hem s’avonds nu gewoon af. Vrouw, 51 jaar Bij mij ook de batterij, ik vergeet het dan eens. Vrouw, 21 jaar Bij mij is het nog met een stylus, dat is niet erg praktisch. Man, 40 jaar Ze bellen ook op de meest onmogelijke momenten Vrouw, 51 jaar Als de boodschappen geschreven zijn interpreteer je ze ook anders dan dat ze geschreven zijn; je voelt de context beter aan. Of ze nemen het verkeerd op of we zijn erg haastig Man, 40 jaar Bij email krijg je inderdaad wel gemakkelijk ruzie en misverstanden. Vroeger had je dat wss ook wel maar het ging iets minder snel, je dacht iets meer na. Vrouw, 51 jaar Je leest het ook vaak maar half en stuurt iet te snel terug. Moderator: zijn er mensen die echt multitasken? Man, 21 jaar Dat kan met de meeste toestellen nog niet, de meeste toestellen kunnen maar 1 applicatie tegelijk draaien, behalve bij een android toestel Man, 39jaar J e kan wel over en weer gaan tussen apps Man, 21 jaar Waarom zou je op zo’n klein toestel twee dingen tegelijk doen? Man, 40 jaar Soms ook tegelijk op een pc werken en op je gsm Man, 39 jaar Ook je mail lezen en naar muziek luisteren kan. Man, 21 jaar Veel meer kan wel niet omdat het scherm te klein is. Man, 39 jaar Ik denk waarom multitasken zou kunnen nuttig zijn. Vrouw, 21 jaar Voor de powermums Man, 21 jaar Kind 1 doet dit en kind 2 dat Man, 39 jaar Als je pusht (e-mail) dan krijg je wel een notificatie dat er een e-mail is of een facebook update is. Er zijn twee zaken op facebook bijgekomen sinds ik hier ben. Ik vind het een groot nadeel dat je snel er aan verslaafd wordt, ik toch. Als we het 3G netwerk bespreken in termen van nodig, ik had het niet echt nodig maar gewoom omdat het zo gemakkelijk is en mensen zag die het wel hadden. Dan probeer je het eens en ben je snel verkocht. Man, 21 jaar Het heeft veel sociale gevolgen, je bent altijd en overal beschikbaar. Ik zeg maar iets als je op café zit of zo in plaats van met mensen te praten zijn er die een hele avond sms’en. Het is asociaal Man, 39 jaar Langs de andere kant enkele jaren geleden kon je op café staan zonder dat er iemand af komt, nu kan je via facebook afspreken als je er al staat. Dat is al ik moet soms lachen als mensen zeggen dat de jeugd geen brieven schrijven of dat ze niet meer met elkaar communiceren. Ze doen niets anders meer hele dagen. Man, 40 jaar Vorige week waren we op restaurant en er zat iemand constant op zijn gsm te kijken Man, 39 jaar Anders keken ze misschien gewoon de hele avond naar hun vlees, het is niet de schuld van de gsm maar van de mensen. Man, 40 jaar Ik zou moeten gaan eten dan weet je dat er iets mis is. Moderator: Denken jullie dat het netwerk en de toestellen voor 3G matuur zijn? De toestellen zullen wel nog evolueren. Het netwerk is momenteel nog niet matuur. Zit op de trein van Brussel tot Gent dan heb je onderweg niet altijd 3G en zelfs geen grps meer. Man, 21 jaar Dat ligt niet enkel aan het netwerk ook aan de snelheid van de trein. Man, 39 jaar Ja maar op de trein zouden ze ook een netwerk kunnen voorzien. Het staat dus nog niet helemaal op punt. Vrouw, 51 jaar Dat is wel vervelend omdat het gemakkelijk uitvalt. Vrouw, 21 jaar ik denk dat een iphone toch al in de buurt komt van wat het moet zijn. Op andere vlakken als mijn toestel is er wel nog wat werk aan. Maar het is misschien ook goed dat nog niet alles goed werkt, nu hebben de mensen een die het echt willen en vernieuwend zijn en nieuwsgierig zijn. Later als het goed werkt zullen er dan meer en meer mensen mee kunnen werken. En zal iedereen er tevreden van zijn denk ik. Vrouw, 51 jaar Het is ook een beetje de klick willen maken. Je moet de stap durven zetten en niet denken dat het jou niet zal lukken. Je moet eens willen proberen ook zeker voor mensen die er niet mee
Masterpaper Constantijn Seys.
71
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
97
97,5 98
98,5 99
99,5
100
100,5
101
101,5
102
102,5 103
103,5
104 104, 5 105 105,5
opgegroeid zijn. Man, 39 jaar dat is een verkeerde redenering. Als je het niet kunt gebruiken is het uw schuld niet, maar de schuld van de ontwikkelaars. Een iphone kun je aan iedereen geven. Je moet er niet bij nadenken, dat is de bedoeling als het goed werkt. Als je moet beginnen nadenken hoe het werkt en na twee weken weet je het niet meer dan ligt het aan het toestel, het is slecht gemaakt. Vrouw, 51 jaar voor ons is het van je ziet al de functies, gaan we daar nu wel uit wijs raken? Man, 39 jaar Precies maar het feit dat je te veel keuze hebt ligt aan de fout van de programmeur. Je moet niet alles kunnen aanpassen, het moet goed zijn. Het contrast moet zich bijvoorbeeld vanzelf aanpassen. Bijvoorbeeld als je je mail wil bekijken op je gsm, dan zou je geen serveradressen moeten intypen maar via een knop moet dat werken. De iphone begint in de richting te komen. Het is er nog niet helemaal maar het begint in de richting te komen. Moderator: Om af te sluiten zou ik het graag nog eens hebben over de doelgroep van 3G, wie denken jullie dat dat zal kopen? Vrouw, 21 jaar Ik denk dat het voorlopig zal blijven tot mensen die werken in branches die er baat bij hebben. Ict, marketing en communicatie Ik denk dat de bakker om de hoek niet onmiddellijk met een 3G toestel gaat rondlopen, er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen. Ik denk dat eens de 3G abonnementen markt gaat opengebroken worden, men snel de weg gaat vinden. En dan ja, ook de toestellen dat het dan wel de weg gaat vinden naar het grote publiek. Man, 21 jaar Ik denk dat je sowieso een verloren generatie hebt bijvoorbeel 60 à 70 jarigen. Ik denk dat je ze op een hand kan tellen die een dergelijk toestel gebruiken. Zoals gezegd marketing en IT zijn mensen die er graag mee bezig zijn. En die en bepaalde trendsetter zijn voor de bevolking. Ik denk dat je ook een heel deel van de bevolking niet gaat aanspreken. Mensen die sms’en nu al te veel vinden bijvoorbeeld. Of die al bellen via een gsm moeilijk vinden of mensen die niet willen e-mailen. Vrouw, 33 jaar Ik denk dat er veel zal afhangen van de prijs. Zoals de prijs nu is, iemand die dat niet nodig heeft. Als de prijs zakt zal men er eerder een kopen. Als de mensen het meer gaan gebruiken, eens ze er mee weg zijn en het nut ervan inzien dat ze hem dan wel meer gaan gebruiken, ja. Man, 40 jaar Ik denk dat mensen het meer en meer gaan gebruiken, niet iedereen maar Als je bijvoorbeeld verdwaald bent, kun je de weg opzoeken. Dan ga je dat gebruiken als dat op je gsm staat. Vrouw, 51 jaar Als dat financieel haalbaar is, de meeste mensen tonen wel interesse En willen wel mee zijn, als ik zie in de nieuwe rvt’s dat er ook overal internetverbindingen zijn en dat de mensen dat effectief willen. Er zijn ook veel kleinkinderen die oma en opa pushen. Er zijn ook mensen in geïnteresseerd Man, 40 jaar Misschien is het wel de nieuwe computer, vroeger was dat ook te duur. Vrouw, 21 jaar Het is zoals met alles, je hebt mensen die er op springen en mensen die zich verzetten en stilletjes aan inzien dat het niet weggaat. Man, 39 jaar Ik denk dat het onvermijdelijk gaat zijn. Als je 5 jaar geleden dezelfde vraag had gesteld: wat denk je van digitale televisie? Maar nee, wie heeft er dat nu nodig. Maar als je de vraag stelt in de zin van Een televisie waar op je een knop kunt duwen en de programma’s selecteren, ja iedereen zal dat dan hebben. Dat zal geen gsm meer zijn, dat zal een boekje zijn waarop je gewoon een optie moet selecteren. Misschien is het dan maar de helft zo groot. Uitklapbaar, pioneer heeft mij een paar jaar geleden hun OLED scherm getoond. Tegenwoordig kun je je inbeelden dat het een balpen is die je kan uitklappen. Maar dat is onvermijdelijk. Dat komt er zeker. Die 3G is maar een technologie die er achter zit. Moderator: Ok dat was het, bedankt iedereen.
Masterpaper Constantijn Seys.
72
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 4: Constructie vragenlijst. Deze tabellen geven een overzicht hoe we tot de uiteindelijke vragenlijst zijn gekomen; we vergeleken de uitkomsten van de focusgroepen met artikelen rond innovaties verwant aan 3G (Legris, Ingham & Collerette, 2003, p. 202). Twee criteria om te selecteren of we een item al dan niet opnamen: hoe vaak het werd gebruikt in andere artikelen en hoe belangrijk het was voor de deelnemers van de focusgroepen. De zaken die omgekeerd in een focusgroep aan bod kwamen zijn rood ingekleurd, de artikels die gebruikt werden om te vergelijken met onze operationalisatie staan in het blauw. In fluo geel/oranje staan items die niet conform onze visie op een bepaald construct werden geoperationaliseerd (cfr. overlappingen tussen constructen, supra). De focus ligt dan ook op items die werden gebruikt door een bepaalde auteur, niet op wie ze heeft ontwikkeld. Van UTAUT zijn er minder artikelen beschikbaar die 3G gebruiken als innovatie omdat het model nog relatief recent is. Opmerking: door het vertalen en het aanpassen aan de onderzoekssetting, zijn bepaalde bewoordingen nog gewijzigd (en in exceptionele gevallen zijn bepaalde items uit de artikelen die we gebruikten om te vergelijken verwijdert omdat ze niet relevant waren voor de onderzoekssetting zie bijlage nr. 5). Een probleem is dat niet iedereen de in de studie gebruikte items vermeld of men neemt ze gewoon over van anderen.
Masterpaper Constantijn Seys.
73
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
74
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
75
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
76
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
77
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
78
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
79
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
Masterpaper Constantijn Seys.
80
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 5: Vragenlijst Analoog aan onder meer Basaglia et al (2009, pp.15-16) gebruikten we een 5 punten likert schaal om de items te meten (*: verwijdert uit de analyse obv chronbach’s alpha en factoranalyse). Familiarisatie:
U bent waarschijnlijk vertrouwd met bellen en sms’en via uw gsm (dit is de tweede generatie mobiele telefonie). De bedoeling van dit onderzoek is om na te gaan in welke mate u geïnteresseerd bent in de derde generatie mobiele telefonie (3G). Wat is dit? De derde generatie mobiele telefonie verwijst naar mobiel bellen en sms’en maar er zijn extra mogelijkheden bijgekomen. Het toestel is ontworpen om toegang tot het internet mogelijk te maken. Zo kunt u onder andere uw e-mails bekijken en versturen (vb. in plaats van te sms'en), op het internet surfen, online video’s en foto’s bekijken, chatten en facebook gebruiken via uw gsm. Verder is het ook mogelijk om kleine applicaties te gebruiken (gaande van spelletjes tot routebeschrijvingen). U moet dus wel een nieuw toestel kopen indien u van 3G wenst gebruik te maken (prijs: +/- 300 euro). Dergelijke toestellen hebben vaak een aanraakscherm (zoals bij een bankautomaat soms het geval is) en kunnen ook muziek en video afspelen , foto’s nemen en het is mogelijk om het toestel aan uw wensen aan te passen. Omdat het internet mobiel is kan u vb in een winkel iets opzoeken of ergens de dichtstbijzijnde bakkerij zoeken.
Gelieve het aanbod te selecteren dat u het meest aanspreekt. Gelieve met deze keuze rekening te houden bij het beantwoorden van de rest van de vragen. Alle items op een 5 puntenschaal (helemaal niet akkoord-helemaal akkoord). 1) Vragenlijst non adopters: Gelieve het aanbod te selecteren dat u het meest aanspreekt * Gelieve met deze keuze rekening te houden bij het beantwoorden van de rest van de vragen.
Masterpaper Constantijn Seys.
81
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 (a) nieuw 3G toestel aankopen + ook speciaal data-abonnement *U kan een extra 3G abonnement nemen (minimum 15 euro extra per maand naast uw kosten om te bellen en te sms'en; afhankelijk van de mate waarin u het gebruikt) zodat u ‘altijd en overal’ kan surfen en van alle beschreven functies kunt gebruik maken (b) nieuw toestel maar GEEN abonnement, WEL nu en dan (gratis) mobiel internet. * U kan er voor kiezen om enkel op bepaalde plaatsen (vb. in bepaalde cafés, hotels en restaurants, luchthavens en ook thuis kan dit ook indien u een draadloos netwerk hebt) toegang te hebben tot het internet. Dit is (meestal) gratis. (c) enkel toestel en extra toepassingen, maar GEEN mobiel internet *U kan het toestel gebruiken zonder dat u het internet consulteert maar u kan dan wel gebruik kunt maken van de extra mogelijkheden die het toestel biedt (zo kunt u onder andere video’s en foto’s afspelen die u op het toestel plaatste, het toestel kan aan de wensen worden aangepast, aanraakscherm en gps gebruiken). Als ik iets hoor over een nieuwe (informatie)technologie, zal ik een manier zoeken om er mee te experimenteren. Vergeleken met mijn kennissen ben ik meestal bij de eersten om een nieuwe (informatie)technologie te gebruiken. Algemeen genomen twijfel ik om nieuwe (informatie)technologieën uit te proberen. Ik experimenteer graag met nieuwe (informatie)technologieën. Ik denk dat de aankoop van 3G een goed idee is. Ik denk dat het kopen van 3G voordelen biedt voor mij. Ik heb een positieve perceptie tegenover 3G. Ik vind het een leuk idee om 3G te gebruiken. 3G is een goed idee 3G kan mijn dagelijkse activiteiten interessanter maken Interageren met 3G lijkt me leuk Ik denk dat het fijn is om te interageren met 3G 3G hebben is: goed/slecht, wijs/niet wijs, positief/negatief, voordelig/nadelig, verkiesbaar/wordt het best vermeden. 3G kan mij niet efficienter laten werken (performantie verhogen) 3G kan mijn effectiviteit verhogen 3G kan mij tijd en moeite laten besparen . In het algemeen vind ik 3G nuttig in mijn leven. 3G geeft me minder controle over mijn leven * Het is handig om alle zaken in één toestel te hebben (vb.fototoestel, muziekspeler,…) Moest ik de batterij van mijn toestel dagelijks moeten opladen, zou dat het nut voor mij beperken . * Ik denk dat 3G nuttig is voor mijn dagelijkse activiteiten 3G kan er voor zorgen dat ik taken sneller kan afronden 3G kan mijn productiviteit verhogen 3G kan mijn flexibiliteit verhogen 3G verhoogt mijn effectiviteit in mijn dagelijkse activiteiten. Als ik 3G gebruik, verhoogt mijn kans op opslag Ik denk dat 3G eenvoudig is om te gebruiken 3G kan de tijd reduceren die ik nodig heb voor mijn werk/studie/taken. 3G kan de kwaliteit van mijn werk verhogen zonder dat ik veel extra inspanning moet doen. Gezien alle taken die ik moet doen, kan 3G bijdragen tot mijn werk/studie of leven. Ik denk dat het moeilijk is om het toestel te laten doen wat ik wil
Masterpaper Constantijn Seys.
82
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Volgens mij zou mijn interactie met 3G duidelijk en verstaanbaar zijn. Ik denk dat een 3G toestel flexiblel is om mee te interageren. Algemeen genomen denk ik dat 3G eenvoudig is om te gebruiken Om met het 3G te werken is er volgens mij een grote mentale inspanning nodig. Het scherm is te klein om echt bruikbaar te zijn. Ik denk dat mijn interactie met 3G duidelijk en verstaanbaar zou zijn. Het zou makkelijk zijn voor mij om goed te worden in het gebruik van 3G. Leren hoe ik 3G moet gebruiken is eenvoudig voor mij. Algemeen genomen denk ik dat 3G eenvoudig is om te gebruiken. Volgens mij biedt 3G voldoende waarde voor zijn prijs. * Voor mij maakt de prijs niet zoveel uit. Algemeen genomen denk ik dat 3G duur is. Ik denk dat de prijs van 3G een belemmering is voor mij. Het spreekt me erg aan dat ik een toestel goedkoper kan krijgen ook al moet ik dan een duurder abonnement nemen. Hoeveel euro wil u maximum per maand betalen voor uw gsm abonnement? Ik zou niet kunnen genieten van het gebruik van 3G. Als ik niets te doen heb, zou ik me kunnen ontspannen door het gebruik van 3G. Wanneer ik 3G zou gebruiken, zou ik niet doorhebben dat de tijd voorbijgaat. Ik zou me kunnen ontspannen door het gebruik van 3G. Ik denk dat ik niet zou horen wat er rond mij gebeurt als ik 3G gebruik. Ik zou me goed voelen als ik 3G gebruik. Mensen die 3G hebben zijn trendy. Mensen met 3G hebben een hoger profiel. 3G is geen status object.* In de media staat men positief tegenover 3G. Ik raad 3G aan anderen aan.. Mensen die mijn gedrag beïnvloedden denken dat ik 3G moet hebben. Mijn vrienden en collega’s denken dat 3G niet nuttig is.* 3G is een status symbool.* Mensen die belangrijk zijn voor me denken dat ik het 3G moet hebben.* Mijn vrienden en collega’s denken dat het nuttig is om 3G te hebben.. Algemeen genomen zijn de opinies van mijn vrienden en collega’s belangrijk voor mij.* Ik denk dat 3G toegang kan geven tot een breed gamma aan informatie en diensten Ik denk dat de info en diensten die ik kan bereiken waardevol zijn 3G biedt de info en diensten die ik nodig heb. . Ik denk dat ik familiair ben met het internet Ik spendeer vele uren online Ik gebruik het internet vaak. De volgende vragen gaan over het 3G netwerk (van vb. proximus of mobistar): in welke mate denkt u dat: Ik denk dat 3G erg betrouwbaar is Ik denk dat 3G snel is Ik denk dat 3G veilig is om te gebruiken Als ik 3G zou gebruiken, ben ik zeker dat ik de data die men over mij verzamelt kan bereiken. Als ik 3G zou gebruiken, ben ik er zeker van dat er procedures bestaan om mijn persoonlijke informatie te beschermen
Masterpaper Constantijn Seys.
83
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Als ik 3G zou gebruiken, ben ik er niet zeker van dat het overal mogelijk is om dit te doen*
Mijn vrienden en collega’s kunnen mij helpen als ik problemen heb met 3G. Ik heb de kennis die nodig is voor het gebruik van 3G. Ik heb voldoende middelen om mij 3G te kunnen veroorloven. 3G is compatibel met de mobiele toepassingen die ik gebruik. Volgens mij is de aankoopkost van het 3G toestel geen belemmering. Hulp is beschikbaar zodat ik assistentie kan krijgen bij problemen met 3G. Gespecialiseerde instructies zijn beschikbaar over 3G. Er zijn mogelijkheden om te leren werken met 3G. De kosten om 3G te bezitten en te gebruiken zijn nog altijd te hoog.* Ik kan mijn dagelijkse activiteiten afronden door het gebruik van 3G.* Ik kan iemand om hulp vragen als ik een probleem heb met 3G. Stel dat ik toegang zou hebben tot 3G, ik zou het kopen. Stel dat ik toegang zou hebben tot 3G, dan denk ik dat ik het zal kopen. Ik voorspel dat ik binnen 3 maanden 3G zal hebben. Ik plan dat ik binnen de 3 maanden 3G zal hebben. Ik heb de intentie om binnen de 3 maanden 3G te hebben. Ik plan om 3G in de toekomst te kopen. Stel dat ik toegang heb tot 3G, dan zou ik het kopen. Ik denk dat ik 3G zoveel als mogelijk zou gebruiken. Geboortejaar/beroep/geslacht 2) vragenlijst adopters: U kan enkel deelnemen indien u het toestel zelf hebt gekocht (dus niet indien u het hebt gekregen van iemand anders). OPMERKING: 3G verwijst naar uw ervaringen met het toestel ( én mobiel internet indien u dit gebruikt). Type toestel: Speciaal toestel gekocht voor 3G: ja/nee Abo: ja/nee/van het werk Wifi gebruik: nooit/maandelijks/wekelijks/verschillende keren per week/dagelijks 3G gebruik: nooit/maandelijks/wekelijks/verschillende keren per week/dagelijks Aantal maanden dat u uw gsm al heeft: Als ik iets hoor over een nieuwe (informatie)technologie, zal ik een manier zoeken om er mee te experimenteren. Vergeleken met mijn kennissen ben ik meestal bij de eersten om een nieuwe (informatie)technologie te gebruiken. Algemeen genomen twijfel ik om nieuwe (informatie)technologieën uit te proberen. Ik experimenteer graag met nieuwe (informatie)technologieën. Ik denk dat de aankoop van 3G een goed idee is. Ik denk dat 3G voordelen biedt voor mij. Ik heb een positieve perceptie tegenover 3G.
Masterpaper Constantijn Seys.
84
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Ik vind het een leuk idee om 3G te gebruiken. 3G is een goed idée 3G kan mijn dagelijkse activiteiten interessanter maken Interageren met 3G is leuk Ik vind het fijn om te interageren met 3G 3G hebben is: goed/slecht, wijs/nietwijs, positief/negatief, voordelig/nadelig, verkiesbaar/wordt het best vermeden 3G kan mij niet efficienter laten werken (performantie verhogen).* 3G kan mijn effectiviteit verhogen. 3G kan mij tijd en moeite laten besparen . In het algemeen vind ik 3G nuttig in mijn leven. 3G geeft me minder controle over mijn leven.* Het is handig om alle zaken in één toestel te hebben (vb.fototoestel, muziekspeler,…).* Moest ik de batterij van mijn toestel dagelijks moeten opladen, zou dat het nut voor mij beperken .* Ik denk dat 3G nuttig is voor mijn dagelijkse activiteiten. 3G zorgt er voor dat ik taken sneller kan afronden. 3G kan mijn productiviteit verhogen. 3G kan mijn flexibiliteit verhogen. 3G verhoogt mijn effectiviteit in mijn dagelijkse activiteiten. Als ik 3G gebruik, verhoogt mijn kans op opslag. Ik denk dat 3G eenvoudig is om te gebruiken. 3G kan de tijd reduceren die ik nodig heb voor mijn werk/studie/taken. 3G kan mijn kwaliteit van mijn output verhogen zonder dat ik veel extra inspanning moet doen. Gezien alle taken die ik moet doen, kan 3G bijdragen tot mijn werk/studie of leven. Ik denk dat het moeilijk is om het toestel te laten doen wat ik wil* Mijn interactie met 3G is duidelijk en verstaanbaar. Ik denk dat een 3G toestel flexiblel is om mee te interageren. Algemeen genomen denk ik dat 3G eenvoudig is om te gebruiken Om met het 3G te werken is er volgens mij een grote mentale inspanning nodig. Het scherm is te klein om echt bruikbaar te zijn. Mijn interactie met 3G is duidelijk en verstaanbaar. Het was makkelijk voor mij om goed te worden in het gebruik van 3G. Leren hoe ik 3G moet gebruiken was eenvoudig voor mij. Algemeen genomen denk ik dat 3G eenvoudig is om te gebruiken. 3G biedt voldoende waarde voor zijn prijs. Voor mij maakt de prijs van 3G niet zoveel uit. Algemeen genomen denk ik dat 3G duur is. Ik denk dat de prijs van 3G een belemmering was voor mij. Het spreekt me erg aan dat ik een toestel goedkoper kan krijgen ook al moet ik dan een duurder abonnement nemen. Ik zou niet kunnen genieten van het gebruik van 3G.* Als ik niets te doen heb, zou ik me kunnen ontspannen door het gebruik van 3G. Wanneer ik 3G gebruik, heb ik niet door dat de tijd voorbijgaat. Ik kan me ontspannen door het gebruik van 3G. Ik hoor niet wat er rond mij gebeurt als ik 3G gebruik.
Masterpaper Constantijn Seys.
85
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Ik voel me goed als ik 3G gebruik. Ik wil maximum… euro per maand geven voor een gsm abonement Mensen die 3G hebben zijn trendy. Mensen met 3G hebben een hoger profiel. 3G is geen status object. In de media staat men positief tegenover 3G. Ik raad 3G aan anderen aan. Mensen die mijn gedrag beïnvloedden denken dat ik 3G moet hebben.* Mijn vrienden en collega’s denken dat 3G niet nuttig is.* 3G is een status symbool. Mensen die belangrijk zijn voor me denken dat ik 3G moet hebben. Mijn vrienden en collega’s denken dat het nuttig is om 3G te hebben. Algemeen genomen zijn de opinies van mijn vrienden en collega’s belangrijk voor mij. Ik denk dat 3G toegang kan geven tot een breed gamma aan informatie en diensten. Ik denk dat de info en diensten die ik kan bereiken via 3G waardevol zijn. 3G biedt de info en diensten die ik nodig heb. Ik denk dat ik familiair ben met het internet. Ik spendeer vele uren online. Ik gebruik het internet vaak. Ik denk dat 3G erg betrouwbaar is. Ik denk dat 3G snel is. Ik denk dat 3G veilig is om te gebruiken. Als ik 3G gebruik, ben ik zeker dat ik de data die men over mij verzamelt kan bereiken.* Als ik 3G gebruik, ben ik er zeker van dat er procedures bestaan om mijn persoonlijke informatie te beschermen. Als ik 3G wil gebruiken, ben ik er niet zeker van dat het overal mogelijk is om dit te doen. Mijn vrienden en collega’s kunnen mij helpen als ik problemen heb met 3G.* Ik heb de kennis die nodig is voor het gebruik van 3G. Ik had voldoende middelen om mij 3G te kunnen veroorloven. 3G is compatibel met de mobiele toepassingen die ik gebruik Volgens mij is de aankoopkost van het 3G toestel geen belemmering. Hulp is beschikbaar zodat ik assistentie kan krijgen bij problemen met 3G. Gespecialiseerde instructies zijn beschikbaar over 3G. Er zijn mogelijkheden beschikbaar om 3G aan te leren. De kost om 3G te bezitten en te gebruiken is nog altijd te hoog.* Ik kan mijn dagelijkse activiteiten afronden door het gebruik van 3G. Ik kan iemand om hulp vragen als ik een probleem heb met 3G. Beroep/geslacht/geboortejaar.
Masterpaper Constantijn Seys.
86
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 6 :Logboek. Augustus: items organiseren en winkels bezocht, mensen gezocht voor focusgroep, artikelen gelezen en gezocht. September: winkels bezocht, mensen gezocht voor focusgroepen, artikelen gelezen. Oktober: via longlist van items tot gesprekgids gekomen, 2 focusgroepen (26 en 29 oktober), artikels gelezen en gezocht. November: verwerking focusgroepen, op basis van artikelen die bekomen items toespitsen op 3G, vragenlijst opstellen. December: Vragenlijst lanceren na een pretest, artikelen lezen. Januari: Deelnemers zoeken en afronden empirisch luik. Februari: Statistische analyse en terugkoppeling aan de literatuur. Maart: Afwerken statistische analyse en terugkoppeling literatuur; uitvoeren van de interviews. April: Samenvoegen documenten en herwerken tot een coherent geheel; uitvoeren van de interviews. Mei: Afwerken document.
Masterpaper Constantijn Seys.
87
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 7 : T-testen en anova. PIIT Group Statistics dummyvar PIITschaal
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,6460
1,05709
,09194
89
4,2722
,65710
,06965
De gemiddelde PIIT verschilt significant tussen de adopters en non adopters. Attitude TAM en AGM Group Statistics dummyvar attitudeTAMenAGM
N
non adopter
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,7069
1,11720
,09717
89
4,5034
,62188
,06592
adopter
De gemiddelde in attitude van TAM verschilt significant tussen de adopters en non adopters. Attitude Basaglia (2009): Group Statistics dummyvar attitudebasaglia
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,6738
1,08051
,09398
89
4,3402
,70847
,07509
Masterpaper Constantijn Seys.
88
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
De gemiddelde in attitude van Attitudebasaglia verschilt significant tussen de adopters en non adopters. Attitude Parveen et al (2009) en Cheong & Park (2005): Group Statistics dummyvar attitudeparveen
N
non adopter adopter
attitudecheong
non adopter adopter
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
3,0755
,77654
,06754
89
4,3737
,68545
,07265
132
2,7567
1,15237
,10023
89
4,5067
,64918
,06881
De gemiddelde in attitude van TAM verschilt significant tussen de adopters en non adopters. PU Group Statistics dummyvar PUTamenAGM
non adopter adopter
PUparveen
non adopter adopter
PUcheong
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,9484
,83992
,07305
89
4,2705
,68978
,07311
132
2,4376
1,01293
,08810
89
3,8598
,81410
,08629
132
2,6924
,92943
,08083
89
3,4788
,49338
,05230
Masterpaper Constantijn Seys.
89
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
De gemiddelde in PU verschillen significant tussen de adopters en non adopters. PEOU: Group Statistics dummyvar PEOUtamenAGM
N
non adopter adopter
PEOUcheong
non adopter adopter
PEOUparveen
non adopter adopter
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
3,2745
,71612
,06228
89
3,8297
,61679
,06538
132
3,2287
1,02776
,08939
89
4,1300
,55661
,05900
132
3,4130
,76247
,06631
89
3,7936
,71927
,07624
De gemiddelden in PEOU verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Effort expectancy: Group Statistics dummyvar effortexputaut
non adopter adopter
effortexbasaglia
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
3,1422
1,03436
,08996
89
4,2214
,51450
,05453
132
3,1795
,98893
,08601
89
4,1304
,52467
,05561
Masterpaper Constantijn Seys.
90
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
De gemiddelden in effortex verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Prijs Group Statistics dummyvar PrijsAGM
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,1011
,77112
,06707
89
3,0008
,79133
,08388
De gemiddelden in prijsperceptie verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Hedonische elementen: Group Statistics dummyvar hedonischAGM
non adopter adopter
PPFcheong
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,9120
,91624
,07969
89
3,5426
,91011
,09647
132
2,5115
,81905
,07123
89
3,1976
,72976
,07757
Masterpaper Constantijn Seys.
91
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 De gemiddelden van de hedonische var verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Social influence: Group Statistics dummyvar socialinfluenceAGM
N
non adopter
Mean
non adopter
2,5371
,74186
,06452
89
3,4953
,69983
,07418
132
2,0113
,82632
,07187
89
2,2693
,70958
,07521
132
2,0113
,82632
,07187
89
2,0556
,84169
,08921
adopter socialinfluencebasaglia
non adopter
Std. Error Mean
132
adopter socialinfluenceutaut
Std. Deviation
adopter
De gemiddelden van social influence verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Dit is niet het geval bij Socialinfluencebasaglia 3G specifieke variabelen Cheong en Park (2005): Group Statistics dummyvar pcqcheong
non adopter adopter
IEcheong
non adopter adopter
psqcheong
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
3,3089
,95636
,08318
89
4,4217
,63656
,06747
132
3,7050
1,13773
,09895
89
4,6333
,58407
,06191
132
3,1800
,77008
,06698
89
3,7396
,61185
,06485
Masterpaper Constantijn Seys.
92
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
De gemiddelden van deze variabelen verschillen significant tussen de adopters en non adopters. Systemtrust: Group Statistics dummyvar systemtrustparveen
N
non adopter
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
2,8521
,79745
,06936
89
3,0084
,75125
,07963
adopter
De gemiddelden van deze variabelen verschillen niet significant tussen de adopters en non adopters (H0 behouden). Facilitating Conditions: Group Statistics dummyvar faccondutaut
non adopter adopter
faccondparveen
non adopter adopter
faccondbasaglia
non adopter adopter
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
132
3,1148
,85685
,07452
89
4,0059
,57345
,06078
132
3,2673
,86574
,07530
89
3,0364
,64987
,06888
132
2,8775
1,01462
,08824
89
3,1655
,67515
,07156
Masterpaper Constantijn Seys.
93
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
De gemiddelden van deze variabelen verschillen significant tussen de adopters en non adopters (H0 verwerpen). Leeftijd en geslacht op intentie: Descriptives 95% Confidence Interval for Mean N intentieTAMenAGM
intentiebasagliaenUTAUT
intentieparveen
intentiecheong
Mean
Std. Deviation
Std. Error
Lower Bound
Upper Bound
Minimum
Maximum
1,00
24
2,7473
1,11383 ,22549
2,2813
3,2133
1,00
5,00
2,00
39
2,4433
1,17840 ,18773
2,0634
2,8232
1,00
5,00
3,00
68
2,0404
1,08939 ,13172
1,7776
2,3033
1,00
4,67
Total
132
2,2910
1,14707 ,09976
2,0936
2,4883
1,00
5,00
1,00
24
1,7568 ,86346
,17480
1,3956
2,1181
1,00
5,00
2,00
39
1,7589 ,93925
,14963
1,4561
2,0617
1,00
5,00
3,00
68
1,5136 ,88675
,10722
1,2997
1,7276
1,00
5,00
Total
132
1,6316 ,90009
,07828
1,4768
1,7865
1,00
5,00
1,00
24
2,5861
1,15691 ,23421
2,1020
3,0701
1,00
5,00
2,00
39
2,3921
1,12750 ,17963
2,0286
2,7556
1,00
5,00
3,00
68
2,0921
1,19295 ,14424
1,8042
2,3800
1,00
5,00
Total
132
2,2727
1,17535 ,10222
2,0705
2,4749
1,00
5,00
1,00
24
2,7473
1,11383 ,22549
2,2813
3,2133
1,00
5,00
2,00
39
2,4433
1,17840 ,18773
2,0634
2,8232
1,00
5,00
3,00
68
2,0404
1,08939 ,13172
1,7776
2,3033
1,00
4,67
Total
132
2,2910
1,14707 ,09976
2,0936
2,4883
1,00
5,00
Masterpaper Constantijn Seys.
94
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Group Statistics Mijn volgend e gsm zal 3G onderst eunen intentieTAMenAGM
intentiebasagliaenUTAUT
intentieparveen
intentiecheong
N
Mean
Std. Deviation
Std. Error Mean
neen
85
1,6730 ,71500
,07764
ja
47
3,3966 ,92212
,13394
neen
85
1,2638 ,48881
,05308
ja
47
2,2897
neen
85
1,7052 ,76763
ja
47
3,2880
neen
85
1,6730 ,71500
,07764
ja
47
3,3966 ,92212
,13394
1,08144 ,15708 ,08336 1,09558 ,15913
Masterpaper Constantijn Seys.
95
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Multiple Comparisons Scheffe (I) Dependent Variable
(J) leeftijdc leeftijdc Mean Difference (I-J) ategorie ategorie
intentieTAMenAGM
1,00
2,00 3,00
2,00
3,00
intentiebasagliaenUTAUT
1,00
2,00
3,00
intentieparveen
1,00
2,00
intentiecheong
1,00
Upper Bound
,577
,26453
,031
-,30395 ,28899
,577
-1,0196 ,4117 -,1528 ,9585
,203
1,00
-,70682 ,26453
,031
2,00
-,40287 ,22436
,203
2,00
-,00205 ,23166
,40287
-,4117 ,0517
-1,3619
1,000
-,5758 ,5716
,21205
1,00
,00205
,23166
3,00
,24524
,17986
,397
-,2002 ,6906
1,00
-,24319 ,21205
,520
-,7683 ,2819
2,00
-,24524 ,17986
,397
-,6906 ,2002
,520
-,2819 ,7683 1,000
-,5716 ,5758
2,00
,19393
,30095
,813
-,5514 ,9392
3,00
,49396
,27547
,204
-,1882
-,19393 ,30095
,813
-,9392 ,5514
,23365
,441
-,2786 ,8786
1,00
-,49396 ,27547
,204
-1,1762 ,1882
2,00
-,30003 ,23365
,441
-,8786 ,2786
,28899
,577
-,4117
,26453
,031
-,30395 ,28899
,577
-1,0196 ,4117 -,1528 ,9585
2,00
,30003
,30395 ,70682
*
1,00 ,40287
,22436
,203
1,00
*
-,70682 ,26453
,031
2,00
-,40287 ,22436
,203
-,0517
-,9585 ,1528
,24319
1,00
1,0196 1,3619
3,00
3,00 3,00
Lower Bound
,28899 *
,22436
3,00 2,00
,70682
Sig.
*
3,00 3,00
Std. Error
,30395
1,00 3,00
95% Confidence Interval
,0517
1,1762
1,0196 1,3619
-1,3619
-,0517
-,9585 ,1528
*. The mean difference is significant at the 0.05 level.
ANOVA Sum of Squares intentieTAMenAGM
intentiebasagliaenUTAUT
intentieparveen
intentiecheong
Between Groups
df
Mean Square
10,288
2
5,144
Within Groups
162,342
129
1,258
Total
172,629
131
Between Groups
1,973
2 ,986
Within Groups
104,321
129 ,809
Total
106,293
131
Between Groups
Sig.
4,087 ,019
1,220 ,299
5,189
2
2,594
Within Groups
176,056
129
1,365
Total
181,244
131
Between Groups
F
10,288
2
5,144
Within Groups
162,342
129
1,258
Total
172,629
131
1,901 ,154
4,087 ,019
Masterpaper Constantijn Seys.
96
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Leeftijdcategorie is niet altijd een differentiërende factor mbt intentie (getest via Anova). Wel bij intentie TAMenAGM (de jongsten een hogere intentie dan de oudste cat) en intentiecheong (de jongsten een hogere intentie dan de oudste cat). Group Statistics Wat is uw geslac ht? intentieTAMenAGM
Std. Error N
Mean
Std. Deviation
Mean
vrouw
67
2,0140
1,05448 ,12921
man
66
2,5722
1,17634 ,14524
intentiebasagliaenUTAU vrouw
67
1,4930 ,78392
,09606
T
man
66
1,7724 ,99067
,12231
intentieparveen
vrouw
67
2,0120
1,09106 ,13369
man
66
2,5373
1,20649 ,14896
vrouw
67
2,0140
1,05448 ,12921
man
66
2,5722
1,17634 ,14524
intentiecheong
Opnieuw enkel bij intentieTAMenAGM en intentiecheong dat de verschillen tussen de twee geslachten naar voor komen (t test).
Independent Samples Test Levene's Test for Equality of Variances
t-test for Equality of Means 95% Confidence Interval of the Difference
Std. Error F intentieTAMenAGM
Equal variances assumed
Sig. 4,568 ,034
Equal variances not assumed intentiebasagliaenUTAUT
Equal variances assumed
2,352 ,128
Equal variances not assumed intentieparveen
Equal variances assumed
3,791 ,054
Equal variances not assumed intentiecheong
Equal variances assumed Equal variances not assumed
4,568 ,034
t
df
Sig. (2-tailed)
Mean Difference
Difference
Lower
Upper
-2,874
130 ,005
-,55814 ,19423
-,94240
-,17388
-2,871
128,226 ,005
-,55814 ,19440
-,94278
-,17350
-1,799
130 ,074
-,27936 ,15525
-,58651 ,02778
-1,796
122,843 ,075
-,27936 ,15553
-,58722 ,02849
-2,627
130 ,010
-,52534 ,20001
-,92102
-,12965
-2,625
128,489 ,010
-,52534 ,20016
-,92137
-,12930
-2,874
130 ,005
-,55814 ,19423
-,94240
-,17388
-2,871
128,226 ,005
-,55814 ,19440
-,94278
-,17350
Masterpaper Constantijn Seys.
97
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Bijlage 8: Interviews (na de survey). Opmerking: de meeste respondenten hadden meegewerkt aan de survey. Toch kregen ze eerst nog eens uitgelegd wat 3G precies is zodat ze de vragen op een gedegen manier konden beantwoorden. Vrouw, leeftijdscategorie 1: wil een nieuw toestel kopen (waarschijnlijk geen 3G).
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Interviewer : Zou je kunnen zeggen waarom je je eerste gsm kocht? Respondent: :Mijn eerste gsm heb ik gekregen. Dat was nog een groot model; waar ik het kocht weet ik niet meer. Het was zo een grote Nokia, in het eerste of het tweede middelbaar had ik dat. Dat waren natuurlijk pure basis gsm’s. Verder weet ik er niet zo veel meer over omdat ik hem heb gekregen. Interviewer Als je nu een nieuwe gsm koopt, naar waar ga je dan? Respondent Ik ben trouwens op zoek nu, ook naar de Belcompany en zo. Ik heb gehoord dat de Fnac duur is, dus daar ga ik beter niet. Zo eens rondhoren waar de goede winkels zijn. In Kortrijk hebben ze nu een gigantische Saturn, misschien daar ook eens kijken.
Interviewer Waarom koopt u een nieuwe gsm? Respondent Ja, ik doe het echt niet omdat het een folieke is of zo, het is omdat het echt nodig is. Mijn gsm ontvangt geen sms’en meer en het ligt niet aan de SIM-kaart maar aan het toestel. Hij is onderzocht geweest en het ligt aan het toestel, dus moet ik wel een nieuwe kopen. Nu heb ik een tijdelijke vervang gsm. Interviewer Waar let je als je een gsm koopt? Respondent Een criteria, ik wil geen gsm die opengaat als een schelp. Hij mag ook niet te duur zijn. Ik ben niet op zoek naar een superduur toestel maar het mag wel wat kosten. Minder dan 200 euro, meer wil ik daar niet aan geven. Het moet een Nokia zijn, al mijn vorige toestellen waren van Nokia, dus dat wil ik. Ik wil ook wel naar de radio luisteren, fototoestel en zo is niet zo belangrijk maar dat zit er tegenwoordig altijd op. Ja, een beetje stylish, niet te groot. Redelijk klein maar niet te flashy. Interviewer Wat bedoel je als je zegt dat je op het design let? Respondent Je hebt van die rare modellen; van die uitschuifbare dingen. Het moet een gewone normale gsm zijn, niet te groot. Interviewer Waarom blijft u altijd bij hetzelfde merk? Respondent Ik heb nog andere merken gehad ook maar ik vind mijn draai niet in dat menu en ik ben erg tevreden van wat ik nu heb. Nokia maakt ook de mooiste gsm’s. Interviewer Heb je veel uitleg nodig als je een toestel koopt? Respondent Nee, de prijs wil ik weten. Ik moet hem mooi vinden; de prijs moet goed zijn. Een aantal basisapplicaties wil ik weten; zit dit er op? Maar voor de rest kan dat voor mij binnen het kwartier afgerond zijn. Dat is niet zo een levenskwestie. Interviewer Vraag je alles aan de verkoper of zoek je ook op voorhand info op? Respondent Op internet is dat niet zo relevant, welk model hebben ze en zo. Ik zie wat ze in stock hebben. Als ik twijfel tussen twee modellen vraag ik wel wat de verkoper aanraad maar voor de rest is dat niet echt een lange zoektocht.. Interviewer Is dat bij abonnementen ook zo? Respondent Och, ik zit al een tijdje bij JIM Mobile, op een bepaald moment kon je gratis bellen naar andere base netwerken; al mijn vrienden deden dat dus ik ook. Uiteindelijk veranderenden al mijn vrienden naar Proximus en zit ik nog altijd met JIM mobile. Ik zou er meer aandacht moeten aan geven; welke netwerken het goedkoopst zijn of de tarieven want dat doe ik echt te weinig. Ik denk dat ik zeker te veel betaal. Ik ben wel een sms’er en weinig bellen. Ik zou dat meer moeten doen, ik zeg dat altijd maar het komt er niet van. Interviewer Als u zegt van ik wil ook naar de radio kunnen luisteren, zijn er nog dingen waar u aan denkt?
Masterpaper Constantijn Seys.
98
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
4,5
5
5,5
6
6,5
Respondent Nee, puur de radio. Ik vind dat zeer handig want ik heb geen mp3 speler. Als ik later wat meer geld heb, zal ik dat dan wel eens kopen. Het is wel fijn dat je naar de radio kan luisteren. Een goede agenda wil ik er ook wel in dat je zo kan memo’s verjaardagen en herinneringen kan stockeren. Dat doe ik ook wel veel, dus moet dat ook wel in orde zijn. Voor de rest heb ik niet zoveel eisen aan een gsm. Interviewer Zou je dan die agenda willen syncroniseren met de computer? Respondent Ja, later zal ik dat dan doen. Nu heb ik nog een zakagenda. Ik weet dat dat zeer handig is om dat te doen; ik denk dat dat ook niet zo moeilijk is. Ik wil dat zeker later doen. Interviewer Wat denk je dat je binnen 5 jaar met je gsm kan doen? Respondent Ik denk dat je er nu al alles mee kan doen, zelfs meer dan dat je nodig hebt, vind ik. Er zullen wel nog nieuwe dingen bijkomen. Ik kan mijn niet direct mee inbeelden wat. Je kan echt al alles doen met een gsm, zelfs al gitaar spelen op een iphone. En trompet spelen, ik vind dat er over maar er zullen wel nog dingen bijkomen. Interviewer Heeft u al nuttige dingen gezien? Respondent GPS is uiteraard nuttig. Voor mij is het fototoestel wel nuttig, je kan er wel iets mee doen. De kranten lezen online en zo is wel nuttig maar voor mij hoeft dat niet. Ik doe dat dan nog liever via een apart fototoestel en op mijn computer de krant lezen en zo in plaats van op een klein machientje Interviewer Daarnet zei u dat het soms moeilijk is om uw draai te vinden in de menu’s, kan u er iets meer uitleg over geven? Respondent Gewoon, het moet zeer duidelijk zijn. De menu moet makkelijk zijn; je moet snel kunnen gaan van het ene naar het andere; het moet niet te moelijk zijn vind ik. Van Nokia vind ik het altijd best; van de andere vind ik er mijn weg niet in of zijn de pictogrammen te kinderlijk of niet mooi.
Mijn eerste toestel was al een Nokia, ik heb een Samsung gehad, dat was ook wel goed. Toch ben ik terug overgestapt naar een Nokia.
7
7,5
8
8,5
9
9,5
10
Interviewer Vind je het vervelend om nieuwe menu’s te leren kennen dan? Respondent Nee, ik vind dat wel fijn. De nieuwe geluidjes eens beluisteren en zo maar het nieuwe is daar rap af. Dan zit ik daar een halfuur alle geluidjes te testen. Maar uiteindelijk gebruik ik die extra applicaties niet op mijn gsm. Bij mij is het bellen en sms’en en naar de radio luisteren. Dat doe ik wel veel. Ik speel nooit spelletjes, foto’s neem ik zelden met mijn gsm. Interviewer Spreekt een touchscreen u aan? Respondent Neen, ik ben iemand die zijn gsm in veel situaties gebruik. Die toetsen zijn al snel vuil omdat ik eet terwijl ik met mijn gsm bezig ben. Hij zou snel vuil zijn; mijn gewone gsm is al snel vuil maar met zo een zou het nog erger zijn. Ik denk dat dat niet goed is voor zo een scherm als je het veel moet afkuisten. Ik denk dat het snel kapot gaat; het is zo een gigantisch scherm. Je kan er snel krassen in krijgen, wat dan ook wel jammer is. Dat hoeft voor mij dus niet. Interviewer Vind u het fijn als u een van de nieuwste gsm’s hebt? Respondent Nee, totaal niet eigenlijk. Gewoon voor mezelf, het mag wel wat geld kosten maar het moet niet de nieuwste ipod of iphone zijn. Dat hoeft niet voor mij. Interviewer Welk toestel hebben de mensen die je kent? Respondent Ik ken er wel een paar met een iphone en zo. Die zijn daar wel gelukkig mee. Maar dat is altijd vuil of vol met vlekken. Al de rest van mijn vriendinnen heeft een gewone gsm. Het zijn vooral mannen met een dergelijk toestel. Ik ken bijvoorbeeld geen enkele vrouw met een iphone. Het zijn meestal gewone toestellen. Dat gaat van 70 tot maximum 200 euro maar nooit meer. Interviewer Denkt u dat het momenteel nog een statussymbool is? Respondent Natuurlijk, dat zeker. Het kost veel geld en het is nieuw dus heeft het een statuswaarde. Maar het wordt al snel weer een product als een ander. In het begin was het nieuw maar die modellen volgen elkaar snel op en de prijs daalt. Het nieuwe is er snel van af; ik wil daar niet aan mee doen en ik heb er het geld niet voor. Interviewer Praat je soms met anderen over gsm’s? Respondent Eigenlijk zelden of nooit. Mensen met een iphone die iets nieuws hebben gevonden, gaan dat wel eens tonen. Ik ga er zelf nooit naar vragen; dat houd me niet echt bezig.
Masterpaper Constantijn Seys.
99
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
10,5
11
11,5
12
12,5
13
13,5 14
14,5
15
15,5
16
16,5
17 17,5
Interviewer Leest u er soms iets over in de media? Respondent Ja, als Steve Jobs een nieuw product aankondigd. Dan wil ik wel weten wat het is en wat het kan doen. Ik onderga het en heb er mijn eigen mening over. Alweer iets nieuws? Interviewer Moet het dan vooral nuttig zijn? Respondent Ja, ik geef ook toe dat hij mooi moet zijn. Hij mag niet te klein zijn. Moest mijn vorige niet kapot zijn, dan zou ik hem houden. Eens ik hem een mooi toestel vind, blijf ik er ook bij. Het is niet zo dat ik altijd een toestel koop als ik een nieuw model zie. Als ik een nieuw toestel koop, dan moet het wel een mooi zijn. Al die extra opties gebruik ik toch niet. Interviewer Denkt u dat u zich kan ontspannen via uw gsm? Respondent Nee, naar de radio luisteren is voor mij al ontspanning, dus dat wel. Maar echt ontspannen? Telefoneren of een bericht sturen kan wel ontspannend zijn maar voor de rest weet ik niet echt hoe ik mij er mee zou moeten ontspannen. Interviewer Zou u hulp kunnen vragen bij problemen? Respondent Ik denk dat wel, ik ken wel een paar mensen die er veel van af weten. Omdat ik niet zoveel functies gebruik, werkt dat altijd dus heb ik nooit geen problemen. Interviewer De recenste toestellen integreren verschillende andere toestellen vb. camera en gps; lijkt u dat interessant? Respondent Ergens is het wel interessant. Als je de prijs vergelijkt met het toestel elk apart kopen. Maar ik ben toch nog geneigd om alles apart te kopen. Een eigen gps die je in je auto laat en zo. Als je dat ene toestel kwijt bent, dan is dat een grote ramp. Ik vind de aparte toestellen fijn. Interviewer Denkt u dat het scherm groot genoeg is? Respondent Voor mij is dat wel voldoende maar het zou op mijn zenuwen werken moest ik daar de krant op moeten lezen. Of op internet er mee gaan. Ik zit al de hele dat op mijn computer; om dan nog op zo iets kleiner te beginnen lezen, dat spreekt mij niet echt aan. Interviewer Spreekt wifi u aan (uitleg wifi)? Respondent Ja, dat is wel interessant. Internet is altijd handig. Als je ergens aan denkt en je wil dat eens nazien en zo. De uren van de trein en zo; dat is wel handig. Op verplaatsing kan het dus wel interessant zijn, dat geef ik toe. Maar als je gewoon je laptop mee hebt, kan je ook op het internet gaan. Het is wel iets groter. Het is nuttig maar ik zou het daarom niet speciaal kopen. Interviewer Zou u er voor willen betalen? Respondent Ik vind dat het nog te veel kost; ik kan het nu nog niet betalen. Misschien later, hoewel ik zie me nog geen iphone of zo kopen. Ik vind een klassieke gsm ook mooier ook al is het klein. Interviewer Moest je met die klassieke toestellen online kunnen? Respondent Voor een keer is dat nuttig maar dat zou mijn leven niet drastisch veranderen. Ik zou het zeker gebruiken moest het er op zitten. Dat denk ik wel maar het kost dan ook weer geld. Voor mij moet ik niet overal internet hebben hoewel het wel nuttig is. Interviewer Spreekt koppelverkoop u aan? Respondent Het is niet ik daar iets tegen heb. Ik weet het niet. Momenteel heb ik geen abonnement als student. Moest ik later werken zou ik het wel overwegen als het een mooi toestel is. Je bent dan natuurlijk ook weer gebonden. Als er dan iets is met je gsm, moet je terug gaan naar dezelfde. Voor sommigen zal dat wel interessant maar ik heb het gevoel dat je dan meer vast zit. Interviewer Daarjuist zei u dat u uw laptop gebruikt om te surfen, denkt u dat dat beter gaat dan op een gsm? Respondent Het is groter, je kan het beter zien. Op een gsm moet je direct beginnen met scrollen om een krantenartikel te lezen. Je hebt ook kleine laptops. Een gsm is te klein voor mij om er echt iets op te lezen. Ik vind dat niet zo tof. Interviewer Bellen via het internet is ook een nieuwe mogelijkheid, spreekt u dat aan? Je neemt dan enkel een data-abonnement wat in theorie goedkoper zou moeten zijn. Respondent Skypen, op je gsm? Het zijn allemaal goede uitvindingen. Ik kan het al op mijn computer doen, dan moet je thuis zijn en afspreken. Misschien is het handiger via je gsm maar ik moet dat nu niet hebben. Moest het er op zitten zou ik het wel gebruiken maar het is geen must voor mij.
Masterpaper Constantijn Seys.
100
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
18
18,5
19
19,5
20
20,5 21
Interviewer Sociale netwerken bezoek op uw gsm, denkt u dat dat interessant is voor u? Respondent Nee, je kan al op je computer voldoende op facebook en zo zitten, als je dat dan ook nog eens op je gsm dat kan doen, heb je geen grenzen meer. Op mijn computer doe ik dat een keer per dag, dat hoeft niet op mijn gsm. Mensen die er hun tweede leven van gemaakt hebben, voor hen is dat wel interessant maar voor mij niet. Interviewer Wie denkt u dat er momenteel zo een geavanceerder toestel heeft? Respondent Ik ken alleen mannen die dat hebben. Ik zou wel eens willen weten wat andere vrouwen daar van vinden. Er zullen er wel zijn die altijd de duurste hebben. Waarom meer mannen weet ik ook niet precies. Interviewer Denkt u dat het interessant is om sneller nieuws te bekijken? Respondent Dat kan je nu ook al. Als je nog meer afhankelijk bent. Je kan nu al online kijken op je laptop. Je ziet direct wat er is gebeurt. Met je gsm ben je nog meer op de hoogte. Als je twee keer per dag doet weet je ook wat er is gebeurd. Dat zijn allemaal applicaties die ik zou gebruiken moest het op mijn gsm zitten maar het zou veel tijdverlies en afleiding teweeg brengen. Interviewer Bekijk je de applicaties die op een gsm zitten, ook al vroeg je er niet om? Respondent Alles wat er op mijn gsm zit probeer ik uit. Op mijn vorige gsm zaten er ook veel zaken die ik maar een keer heb geprobeerd en dan nooit meer heb gebruikt. Interviewer Wat zou er moeten veranderen voor je een toestel koopt waarmee je internet verbinding hebt? Respondent Die toestellen zijn gemaakt zijn zoals ze zijn, het toestel moet niet echt veranderen. Het is duurder; voor mij zijn het overbodige kosten.
Misschien is het daarom dat meer mannen dat hebben omdat het volgens mij toch wel nog moeilijk is om mee te werken. Als je het leert zal dat wel meevallen. Interviewer Dat waren de vragen, wil u nog iets toevoegen? Respondent Neen. Interviewer Bedankt!
Masterpaper Constantijn Seys.
101
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Vrouw, Leeftijdscategorie 2, matige intentie.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5 6
6,5 7
Interviewer: Het is de bedoeling om na te gaan welke aspecten van 3G je eventueel aanspreken. Ik zou beginnen met de vraag waarom heb je je eerste gsm gekocht? Respondent: Voornamelijk om te bellen en sms’en naar vrienden; anders gebeurde dat altijd via de vaste telefoon. De nadruk op bellen en sms’en ja. Als ik anders de vaste telefoon moet gebruiken was dat soms moeilijk om te vragen aan mijn ouders. Gewoon een beetje meer vrijheid. Interviewer: Als je nu een nieuwe gsm koopt, waarom doe je dat? Respondent: Omdat de vorige kapot is voornamelijk, ik had een gsm waarvan de batterij kapot was. Ook mijn andere was kapot, daarom kocht ik een nieuwe maar ik doe er altijd wel redelijk lang mee. Ik koop geen nieuwe omdat er nieuwe snufjes zijn, wel omdat de vorige kapot is. Interviewer: Waarop let je als je een nieuwe gsm koopt? Respondent: Voornamelijk makkelijk in het gebruik. Dat vind ik wel belangrijk, niet dat je er van alles mee kan doen. Maar wel dat het makkelijk is om te gebruiken. In de winkel hangen de modellen uit en dan kan je de knoppen en zo eens testen. Ik vind het ook belangrijk dat de knoppen niet te klein of te hard zijn. Dat vraag ik wel of ik het eens mag uittesten maar gewoon om te weten of hij makkelijk is in gebruik. Interviewer: Zijn er nog zaken waar je op let? Respondent Het uitzicht waarschijnlijk; ik vind het ook wel leuk als het een mooie gsm is. Dat het geen lelijk toestel is, daar let ik ook wel op maar dat is iets minder belangrijk. En de prijs, dat het niet te duur is. Interviewer: Zoek je dan op voorhand info op of vraag je info in de winkel? Respondent Ik ga naar de winkel en vraag info aan de verkoper. Wat er het best is of info vragen over zaken die me interesseren. Maar het is niet zo dat ik op voorhand info opzoek Er zijn er waarschijnlijk wel die dat doen maar ik heb nog niet zoveel gsm’s gekocht. Ik ga er van uit dat de verkoper voldoende info zal geven. Interviewer:Welke info is dat dan? Respondent Over het gebruik van het toestel, waar de knopjes voor dienen, wat je er mee kan doen. De prijs natuurlijk. Ik heb onlangs verandert van abonnement en momenteel ben ik daar tevreden van. Momenteel zal ik niet veranderen maar de verkopers proberen dat natuurlijk wel eens te veranderen. Ik heb nu een abonnement en ik zal daar bij blijven. Interviewer: Wat denk je dat je gsm binnen 5 jaar zal kunnen doen? Respondent Hetzelfde, bijvoorbeeld internet gebruik ik hier thuis op de computer. Voor mij is het belangrijk dat ik kan bellen en sms’en naar mensen aangezien ik geen vaste telefoon heb. Als je wil afspreken en zo. Dat is het enige waarvoor ik mijn gsm gebruik en voor de klok om te weten hoe laat het is. Interviewer: Bepaalde nieuwe toestellen combineren verschillende functies (eg. gps, muziek, fototoestel) Respondent Ja, dat vind ik wel interessant. Ik heb mijn gsm inderdaad al een aantal keer gebruikt om foto’s te trekken. Als je dan geen aparte camera bij hebt dan is het wel interessant. Als je dan zelf geen gps hebt is dat wel gemakkelijk. Dat wel, voor de mensen die het niet apart hebben maar momenteel heb ik nog alles apart. Het gemak zou wel zijn om maar een toestel mee te doen maar ik zou het niet expres daarvoor kopen. Moest het er in zitten, dan misschien wel maar niet expres aangezien ik nu alles al apart heb. Interviewer: Zou je daar willen voor bijbetalen? Respondent Ja, eigenlijk wel maar het is dan waarschijnlijk weer dan een stuk duurder wat mij toch zou weerhouden aangezien ik ze al apart heb. Moest ik ze niet apart hebben, dan zou ik er wel over twijfelen. Dan zou ik misschien wel zoiets kopen. Ik zou er maximum 50 tot 100 euro meer voor betalen. Interviewer: Denk je dan dat het eenvoudig zou zijn om te bedienen? Respondent: Voor mezelf denk ik het niet, eens je er mee weg bent is het wel te doen. Maar misschien voor bepaalde mensen wel. Voor mezelf denk ik het niet, dat het niet moeilijker zou zijn om te bedienen. Als ze het me goed uitleggen. Interviewer: Denk je dat je uitleg zou vinden?
Masterpaper Constantijn Seys.
102
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
7,5
8
8,5
9
9,5
10 10,5
11 11,5
12
12,5
13 13,5
14
14,5
Respondent Ik verwacht dat ze dat doen in de winkel om te beginnen, er zit een handleiding bij. Moest ik het zelf niet vinden zou ik het vragen aan iemand die er meer van kent. Ik verwacht wel dat ze dat doen in de winkel zelf. Eigenlijk zou ik er wel deels tegenop zien om het te leren. Bij mijn vorige gsm was dat ook zo; mijn vriend had dan eens gekeken wat je er mee kon doen en uitgelegd. Dat ligt misschien aan mij dat ik het wil gebruiken in plaats van daar naar te zoeken. Als ze me het uitleggen ben ik er wel mee weg. Interviewer: Denk je dat je er ook nuttige zaken mee kan doen? Ik denk dat dat meer is voor mensen die op gelijk welk moment op internet willen, voor mij probeer ik het onder te verdelen dat als ik thuis ben ik wel eens op internet ga. Maar als ik niet thuis ben is dat niet vervelend voor mij dat ik dan geen toegang heb tot het internet. Ik ga wel eens surfen of facebook bezoeken en met vrienden te communiceren. Ik beperk het tot thuis en doe het niet buiten. Ik denk dat dat mij weerhoud van dat ook buiten te doen. Ik versta wel dat mensen dat tof vinden omdat ze dan van alles op de hoogte zijn. Ik beperk dat liever tot thuis. Interviewer: Wat denk je van de extra applicaties? Respondent Dat is niet echt nodig op mijn gsm, ik doe dat op de computer raadpleeg. Voor mij is dat niet echt nodig om dat ook nog eens op de gsm te bekijken. Interviewer: Moest het op je toestel zitten en je kan het gratis gebruiken (vb. via wifi); zou je het dan doen? Respondent Ja, ik denk dat dan de verslaving er een beetje in zit. Daarom probeer ik het ook van elkaar te onderscheiden en surf ik enkel thuis op het internet. Ik denk dat als je het gratis kan gebruiken, dat je het dan teveel gaat gebruiken. Interviewer: Ken je mensen die het zo actief gebruiken? Respondent Mensen die het nodig hebben voor hun job, die veel info moeten opzoeken. Persoonlijk ken ik geen zo een mensen maar ik kan er wel inkomen dat bepaalde deze info nodig hebben. Je moet veel info nodig hebben om daar veelvuldig mee bezig te zijn. Ik ken eigenlijk niet veel mensen die zo een toestel hebben. Interviewer: Denk je dat je je kan ontspannen via een dergelijk toestel? Respondent Ik denk dat wel, ja. Maar de vraag is moet je het daarvoor speciaal kopen, ik denk dat er nog andere dingen zijn waardoor je kan ontspannen dan via je gsm. Interviewer: Praat je soms met andere mensen over gsm’s? Respondent Eigenlijk niet. Tenzij ja, als ik een bericht of foto toon aan mijn vriendinnen. Maar niet echt praten over gsm’s. Wel als er iemand een nieuwe gsm kocht en dat ze dan tonen welk een toestel maar eerder opervlakkig. Eerder opervlakkig. Ze tonen het omdat ze trots zijn, zeker over zo een toestel. Normaal gezien als je een gsm koopt is die altijd iets mooier en beter dan de vorige gsm. Je toont wel eens wat je er mee kan en hoe hij er uit ziet. Interviewer: Is het dan een statussymbool? Respondent Ik denk het wel, natuurlijk hoe mooier en duurder je gsm, toont dat onmiddellijk van ‘waw’. Je hebt er onmiddellijk een ander beeld over dan dat het een oude gsm is. Ik denk dat wel ja. Interviewer: Zou je het zelf ook gebruiken als een statussymbool? Respondent Als ik zelf een nieuwe gsm heb zou ik dat wel eens tonen maar niet echt om te stoefen, gewoon eens tonen. Ook omdat ik het maar zeer beperkt gebruik. Om berichten te sturen en te bellen, anders niet. Interviewer: Denk je dat je hem ook nog voor andere zaken zou kunnen gebruiken in de toekomst? Respondent: Zo een fototoestel en camera zou ik nog sneller doen dan op internet, dat wel. Als je er niet direct voor moet bijbetalen, zou ik het internet wel gebruiken. Andere zaken niet direct, moest het er toevallig bij zitten dan wel. Ik zou mijn aankoop er niet door laten beïnvloedden. Interviewer: Wat denk je van de grootte van het scherm van dergelijke toestellen? Respondent: Ik denk dat het scherm voldoende groot is eigenlijk. Ik vind het persoonlijk wel voldoende groot, ja. Ik weet niet als je moet surfen of het dan nog voldoende groot is. Ik denk dat je het eerst moet gebruiken voor je het weet.
Masterpaper Constantijn Seys.
103
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
15
15,5
16
16,5
Interviewer: Wat moet er veranderen vooraleer je zo een toestel koopt met een 3G abonnement? Respondent: Ik denk vooral de prijs, moest het goedkoper zijn, dan zou ik het wel kopen. Verder mijn idee er over aangezien ik niet te veel online wil zijn. Ik zou het moeten hebben en er onbeperkt op kunnen, dan zou ik het wel vaak doen. Maar ik wil het wat beperken. Interviewer: Vind je het fijn als je iets eerder hebt dan andere mensen? Ja, dat wel. Het is natuurlijk wel leuk dat je een model hebt dat niet iedereen heeft maar daarom wil ik niet de eerste zijn. In het algemeen, ruimer dan gsm’s wel, omdat je dan uniek bent. Maar voor gsm’s minder. Wel omgekeerd, bijvoorbeeld mijn zus had een gsm gekocht en ik had gezien hoe gemakkelijk hij was. Ik heb dezelfde gekocht; het was dus niet dat ik iets anders wou dan zij. Ik had hem gekocht omdat ik zag bij haar dat het gemakkelijk was. Ik wil van andere zaken misschien wel meer uniek zijn. Interviewer: Was je dan snel met dat toestel?
17
17,5
18
18,5
19 19,5 20 20,5
21
21,5
22
22,5
23 23,5 24
Respondent: Ja, ik had het snel geleerd. Dat lukte snel en ik vroeg waar ze het kocht en kreeg wat extra uitleg en heb dan beslist om het te kopen. Wel in een ander kleur natuurlijk zodat het niet helemaal dezelfde zou zijn maar ja. Dat het gemakkelijk is in gebruik is wel belangrijk voor mij. Dat ik er snel mee weg ben. Nadat ik het geprobeerd had bij haar heb ik dan niet veel uitleg meer nodig gehad. Ik had van haar al gezien hoe het werkte. Ik weet wel graag wat ik koop, ik zoek het niet op voorhand op maar ik weet wel graag hoe het werkt voor ik het koop; wat is het best. Interviewer: Zag je al toestellen die echt niet handig zijn om te gebruiken? Respondent: Ja, met kleine knopjes. Mijn zus heeft nu zo een met een pennetje, zo een touchscreen. Ik zou daar persoonlijk ook niet goed mee kunnen werken. Bij mij moet het nog met knopjes zijn. Je scherm wordt al snel vuil en je moet al goed kunnen mikken met je vinger er op. Persoonlijk vind ik dat niet zo handig. Anderen kunnen dat wel handig vinden. Interviewer: Denk je dat volledige touchscreens beter zijn? Respondent: Misschien dat dat nog iets handiger is. Ik denk dat de meeste toestellen op elkaar lijken, elk merk heeft wel zijn specialiteiten. Ik weet dat niet zo goed. Interviewer: Twijfel je dan tussen verschillende toestellen als je een nieuwe koopt? Bij die laatste wist ik wel goed wat ik wou. Maar bij de eerste twijfelde ik wel omdat ik er niet zoveel van ken. Je verwacht wel dat de verkoper het uitlegt maar ze willen het ene toestel ook sneller verkopen dan een ander. Het is moeilijk om de beslissing te maken omdat je het een tijdje wil gebruiken. Ik probeer om niet de goedkoopste toestellen te kopen, misschien onterecht, maar ik heb dan de indruk dat dat niet de beste zijn. Ik koop ook wel een merk dat ik goed ken; ik laat mij daar misschien door beïnvloedden maar ik probeer wel altijd om een redelijk bekend merk te kopen. Ook iets waarvan ik al reclame zag, dat je zegt dat is ook iets wat ik al ken. Dat beïnvloed mijn aankoop. Interviewer: Denk je dat het interessant is dat de nieuwe toestellen een uitgebreidere OS hebben? Respondent Dat is leuker, het heeft een leuker zicht; het is waarschijnlijk ook makkelijker om te interpreteren dan tekst. Dat het leuker is in gebruik dat wel, dat het noodzakelijk is, is iets anders. Ik denk dat het aangenamer is om te gebruiken, dat wel. Interviewer: Wat bedoel je met aangenamer? Respondent Je kan het makkelijker interpreteren, dat het met foto’s en iconen is, is toffer. Het is zowel leuker als aangenamer maar het is niet noodzakelijk. Het kan ook gewoon in tekst. Het oog wil ook wat, het is leuker. Ik zou er wel niet direct meer voor willen betalen, het is voor het zicht. Interviewer: De nieuwe gsm’s kun je ook personaliseren, is dat interessant?
Masterpaper Constantijn Seys.
104
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
24,5
25
25,5
26
26,5
27
Respondent Dat is weer hetzelfde, het oogt mooi en je kan het efficienter gebruiken. Het is tof om dat eens te tonen aan andere mensen. Maar voor mij hoeft dat niet. Ik vind dat wel mooi maar ik zou het niet echt doen. Interviewer: Waarom denk je dat andere mensen een 3G toestel kopen? Respondent Omdat een gsm een belangrijke rol speelt in hun leven, dat kan wel hé. Dat ze hem gebruiken om bepaalde dingen te doen voor hun werk. Ik denk dat ze dat voornamelijk doen om te gebruiken, het oogt wel mooier maar toch om te gebruiken. Aangezien er meerdere mogelijkheden zijn, willen ze dat misschien wel eens tonen aan anderen, wat hij kan. Interviewer: Wat denk je van koppelverkoop? Respondent Ik persoonlijk vind dat niet interessant omdat ik een voordelig abonnement heb dat op mijn maat is gesneden. Met een factuur op basis van hoe ik vroeger belde en smste en wanneer deden ze mij een voorstel. Het meest voordelige abonnement dat op mij maat is gemaakt. Om meer te betalen zou ik wel wat weigerachtig staan, ik zorg er wel voor dat het wat beperkt blijft. Tegenover vroeger is het veel goedkoper, daar ben ik wel blij mee. Interviewer: Ok dat was het, is er nog iets wat je wil toevoegen Respondent Nee Interviewer: Ok, bedankt.
Masterpaper Constantijn Seys.
105
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Vrouw, leeftijdscategorie 3: matige intentie, vaak gebruik van gsm.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Interviewer: Zou u nog weten waarom u uw eerste gsm kocht? Respondent: Als je kleine kinderen hebt, is het zeer handig dat je je partner kan bereiken in geval dat je afspraken wil maken. Bijvoorbeeld de kinderen halen en zo. Dat was de belangrijkste reden. Interviewer: Als u nu een nieuwe gsm koopt, waarom doet u dat dan? Respondent Omdat de oude niet meer gaat, ik heb een in de wasmachine laten meedraaien, hij ging niet meer en een waarvan de batterij altijd plat was. Dan hebben we een nieuwe gekocht. Interviewer Waarop let je dan als je een nieuwe koopt? Respondent Heel handig, niet moeilijk. Niet te groot en niet te veel knoppen. Interviewer Hoe weet je dan dat hij niet te moeilijk is? Respondent We vragen dat aan de verkoper. Mijn man kan daar wel het een en ander van. Dat zie je ook wel. Die touchscreens en zo zijn niet nodig voor mij. Tot nu toe is bellen en sms’en voldoende voor mij. Interviewer Wat vraag je dan aan de verkoper? Respondent De kostprijs, het abonnement, hoe het allemaal verloopt. En vragen of het handig is en niet te moeilijk. Interviewer Gebruikt u hem vaak of niet? Respondent Ik gebruik heel vaak mijn gsm, ja, eigenlijk wel. Voor de praktische zaken, de kinderen. Om afspraken te maken als mijn partner onder weg is. En een sms’je, mijn vriendenkring stuurt graag een sms’je dus moet je een terug sturen. Interviewer Wat denk je dat je binnen 5 jaar met je gsm kan doen? Respondent Ik denk dat dat hetzelfde zal blijven. Momenteel kan ik foto’s nemen er mee. Dat is iets dat ik al 3 of 4 keer heb gedaan maar niet meer. Dat zegt mij ook niet echt veel om daar mee foto’s te nemen of daar ingewikkelde dingen mee te doen. Het bellen en bereikbaar zijn is belangrijker voor mij. Iemand bereiken is het belangrijkste voor mij. Interviewer Waarom neem je er niet vaak foto’s mee? Respondent Ik vind het niet echt een handig ding om foto’s mee te nemen en ook omdat de kwaliteit niet echt optimaal is. Ik ga niet zeggen moest je een auto-ongeval tegenkomen dat je dan zegt van kijk ik ga de situatie fotograferen, voor zo een dingen maar om te zeggen ik ga de kindjes fotograferen, dan nemen wij daar het fototoestel voor. De kwaliteit is dan beter. Interviewer Ja, vindt u het fijn als u eerder iets heeft dan de mensen rondom u? Respondent Och, eigenlijk niet. Eigenlijk, ik zeg het mijn gsm is om iemand te bereiken of om bereikt te worden. Meestal is dat in verband met de kinderen of met de partner of een collega die daar iets wil vertellen. Om daar nu een nieuw voor te kopen, nee. Interviewer Denk je dat je snel met een geavanceerder toestel zou kunnen werken? Och ja, door te gebruiken. Zoals met alles leer je het door het te doen.
4,5 Maar tot nu toe had ik het niet nodig. Doet even de deur open. 5 5,5 6
6,5
7
Interviewer Zou je hulp kunnen vragen bij problemen? Respondent Aan de verkoper kan je wel het een en het ander vragen en anders is mijn partner wel nog nieuwsgierig naar die dingen en zal hij het mij wel uitleggen. Interviewer Welke gsm hebben de mensen die je kent? Respondent De meeste hebben een gewoon of een touchscreen. Maar die hele nieuwe heb ik nog niet veel gezien bij mijn collega’s.
Masterpaper Constantijn Seys.
106
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
7,5
8
8,5
9
9,5
10
10,5
11
11,5
12 12,5
13
13,5
14
Voor de meeste is het sms’en en berichtjes sturen. Een telefoontje en zo. Interviewer Waarom denk je dat ze nog geen toestel hebben met meer functies? Respondent Omdat hun oude nog niet versleten is denk ik. Nee, ik ken wel een paar collega’s die op punt staan van zo een te kopen. Die hopen dat hun ander kapot is zodat ze zo een kunnen kopen. De meeste onder ons hebben nog een gewoon toestel. Interviewer Als ze zo een willen kopen, waarom is dat dan? Respondent Om ‘in’ te zijn, ik heb wel collega’s die daarvoor gevoelig voor zijn. Een nieuw kleurtje, vooral zo een dingen. Als je oude kapot is, kan je beter een kopen waar je veel mee kan doen denk ik. Omdat iedereen nu zo een heeft, omdat er veel reclame rond wordt gemaakt of misschien ook omdat er veel functies op staan die ze kunnen gebruiken. Interviewer Denk je dat je je zou kunnen ontspannen met een dergelijk toestel? Respondent Och, ik zie een gsm nu niet als een ontspanning. Ik denk dat de generatie zal zijn die een nintendo heeft gehad. Ik zie dat ook bij mijn kinderen. De gsm wordt dan gebruikt voor spelletjes en zo maar voor mijzelf zie ik dat niet echt als ontspanning. Interviewer Praat je soms met anderen over gsm’s? Respondent Als er iemand een nieuwe heeft, gaan we daar natuurlijk eens naar kijken en een complimentje geven maar veel over gsm’s neen. Als er iemand een nieuwe heeft, anders niet. Interviewer Is het dan vooral in de winkel dat je kijkt? Respondent Ja, vooral met mijn dochter die nu haar communie doet en een gsm wou voor haar communie. Dan ga je wel eens meer een winkel binnen en kijk je wat er bestaat, wat de mogelijkheden zijn en wat je kan krijgen voor haar budget. Op die manier maar anders zegt het mij niet zoveel. Interviewer Zijn er u dingen opgevallen toen u naar de winkel ging? Respondent Dat er heel veel soorten bestaan, kleuren, maten en prijscategorie. Er zitten daar al heel dure toestellen tussen. Eigenlijk ook vrij goedkope. Maar ik zeg het, ik heb eens een goedkope gehad en die is amper een maand of drie meegegaan dus. Maar er zitten al erg dure toestellen bij, ik vond dat opvallen. Interviewer Wie denk u dat er zo een toestellen koopt? Respondent Mensen die willen in zijn, het is ook een gadget en prestige object. Als je wil in zijn en ook wel meer de jongere generatie. Er zijn ook veel jonge mensen met de gsm constant in hun handen, voor hen is dat wel een hype om in te zijn. Interviewer Denkt u dat het momenteel nog een statussymbool is? Respondent Volgens mij niet echt. Ik denk dat er mensen zijn die zich tekortdoen om mee te kunnen. Daarom steelt men ook dergelijke toestellen. Interviewer Wat vind je dan wel aanvaardbaar qua prijs? Respondent Ik vind dat een hele moeilijke vraag, vooral omdat je moet zien wat je er allemaal mee kan doen. Bijvoorbeeld die toestellen waarmee je online kan, het is normaal dat dat duurder is dan een gewone gsm. Iets tussen de 100 en 150 euro vind ik genoeg. Interviewer Hoeveel wil je dan betalen voor een abonnement? Respondent Momenteel schommelt het tussen de 10 en 15 euro denk ik, het moet niet meer zijn dan dat. Ik vind dat al een mooi bedrag, vooral omdat het alleen maar is om te sms’en en te bellen. Ik denk dat online gaan er mee wel duur is maar daar heb ik geen zicht op. Interviewer Daarjuist zei u dat er vaak reclame is voor gsm’s, waar zag u dat wel? Respondent Op televisie hé, nu gsm’s voor een euro. De jonge gastjes komen daarmee thuis van mama een gsm voor 1 euro, ik wil ook zo een. Dan moet je beginnen uitleggen van er komen nog dingen bij maar men vertelt dat niet. Vooral op televisie maar ook langs de weg, grote borden. Het is zoals ik zeg een stuk hype die gsm’s en alles die er bij hoort. Interviewer Wat denk je van die gsm’s die je voor een goedkope prijs kan krijgen? Respondent Daar trap ik niet in, ik vind het erg dat ze dat durven aanbieden aan de mensen want uiteindelijk is dat een grote farce. Het is met alles zo. Wat kan je kopen voor 1 euro, ik heb mijn twijfels bij die praktijken. Het moet zijn dat er mensen zijn die daar voor vallen maar ik doe daar niet aan mee.
Masterpaper Constantijn Seys.
107
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
14,5
15
15,5 16
16,5 17
17,5
18
18,5
19 19,5
20
20,5
21 21,5
22 22,5
23
Interviewer Denk je dat de schermen van de toestellen groot genoeg is? Respondent Ik heb er nog bitter weinig mee gewerkt, dus weet ik het niet. Ik vind het wel niet zo handig, ik vind dat ze weer groter en groter worden door die touchscreens. Om dat op te bergen vind ik het niet zo handig. Om er mee te werken, weet ik het niet zo goed omdat ik nog nooit echt gewerkt heb met een touchscreen. Bij een gewone gsm vind ik dat groot genoeg. Interviewer Zijn er functies waarvan u denkt dat ze interessant zijn voor u? Respondent Voor het moment heb ik alles wat ik wil maar als je zegt dat je bij die nieuwe gsm’s op internet kan, kan dat wel handig zijn. Maar als je een gps hebt kun je ook al veel. Ik weet het eigenlijk niet, ik heb er weinig ervaring mee. Ik vind het moeilijk om te zeggen wat ik daar van vind. Interviewer Als alles in een toestel komt, is dat interessant voor u? Respondent Voor foto’s heb ik twijfel bij de kwaliteit omdat we een erg goed fototoestel hebben. Qua gps kan ik daar wel inkomen dat het nuttig is als je gsm als gps kan dienen. Waarschijnlijk zie ik daar wel het nut van in, van een fototoestel niet. Enkel bij noodgevallen. Interviewer Denkt u dat uw privacy voldoende beschermt is (vb. de netwerken beveiligd)? Respondent Ja, dat is ook zo iets. Pas op als je met een draadloze computer werkt is dat ook wel zo. We leven nu ook wel in zo een maatschappij. Dat is nu niet wat mij zou tegenhouden om zoiets te kopen. Als ze willen kunnen ze toch alles via internet vinden en uw privacy beperken. Interviewer Wat beperkt u er dan wel om een dergelijk toestel te kopen? Respondent De prijs voor een stuk en omdat mijn oude nog niet kapot is. Ik ga mijn gsm niet wegdoen als er niets aan is, ik vind het nu niet zo belangrijk. Interviewer Wat bedoel je dan met kapot? Respondent Als je constant de batterij moet opladen of als je merkt dat er een paar toetsen niet meer functioneren, dan is hij kapot voor mij. Respondent Recent onderzoekt men voip (uitleg voip), spreekt u dat aan? Och, dat goedkoper en dat gratis. Gratis, ik hoor dat eigenlijk niet zo graag. Gratis is er nooit iets. Er zijn altijd twee kanten aan. Men moet toch ergens het geld halen om te blijven draaien. Dus geloof ik niet echt in die praktijken van, ja het is dan goedkoper en zo. Het komt volgens mij ongeveer op hetzelfde neer. Interviewer Heb je al andere mensen veel zien werken met dergelijke toestellen? Respondent Mijn neefjes werken daar veel mee maar voor de rest eigenlijk niet. Een paar uit de vriendenkring maar er zijn er nog niet veel die zo een toestel hebben. Ik ken wel mensen die een touchscreen hebben maar mensen die echt internet hebben kan ik buiten mijn neefjes niet veel mensen opnoemen. Interviewer Waarom zijn er nog niet veel mensen met een dergelijk toestel? Respondent De prijs die hen weerhoud en de meeste mensen hebben een laptop en een computer. Ik denk dat het nog niet voldoende geïntegreerd is omdat er nog niet voldoende mensen zijn die er nood aan hebben. En ook de prijs. Misschien wachten de mensen het ook nog wat af. We zitten nog in het beginstadium. Interviewer Denk je dat een laptop interessanter is om mee te werken? Respondent Je kan dat niet echt vergelijken, het is een zeer klein toestel. Ik denk niet dat de mensen het vlug als vervangmiddel gaan zien. Het kan wel nuttig zijn maar vinden mijn leeftijdsgenoten dat minder nuttig. Ik denk dat het eerder iets is voor de jonge gasten die dat echt wel heel tof vinden. Als je er mee op facebook kan en zo is dat voor de jonge gasten wel belangrijk. Interviewer Waarom denk je dat jonge mensen dat interessant vinden? Respondent Omdat dat een groot deel van hun leefwereld geworden is, hun gsm, facebook en al die andere toestanden. Ik denk dat dat voor hen wel belangrijk is. Ze zijn er mee opgegroeid en het is voor hen een statussymbool en constant bereikbaar willen zijn. Interviewer Vind u het iets minder belangrijk om altijd bereikbaar te zijn? Respondent Ik vind dat zeer belangrijk naar mijn partner en familie toe maar het zegt me niets om een wildvreemde persoon te laten weten wie ik ben en wat ik gisteren gedaan heb, dat zegt mij niets. Interviewer Wat bedoelt u er mee als u zegt dat het tot de leefwereld van de jongeren behoort?
Masterpaper Constantijn Seys.
108
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
23,5
24
24,5
25 25,5
26
26,5
27
Respondent Constant zie je de jonge gasten met hun gsm bezig, het is een hype en statussymbool. Een manier om zich te uiten. De jonge mensen zitten constant met hun gsm in hun handen. Onze generatie heeft ook wel een gsm maar men gebruikt het minder om op het internet te gaan en zo. Men gebruikt het eerder functioneel naar de kinderen toe en dergelijke. Wij gebruiken dat minder, het is niet dat ik al zo oud ben. Ik kan me niet inbeelden dat dat nu iets is ter ontspanning, we zijn er ook niet mee opgegroeid. De generatie van de Nintendo’s zijn ook opgegroeid met zo een dingen. Mijn kinderen zullen er waarschijnlijk ook wel meer en beter mee omgaan dan ik. Interviewer Hoe bedoel je dan dat het bij jongeren een statussymbool is? Respondent Ze tonen het aan elkaar en ze kopen heel vaak een nieuwe gsm. Als je dat hoort op school, dan ben je in als je de nieuwste gsm hebt. Dat is wel belangrijk voor de jonge gasten, in zijn. Interviewer Ze willen niet zomaar een gsm? Respondent Ja, je ziet toch wel veel gasten met een mooie gsm. Een groten; die touchscreens is het van het voor het ogenblik. Ik zie niet veel jonge mensen met een gewoon schermpje sms’en of telefoneren. Dat zal wel zijn als bij alles dat dat toch wel een statussymbool is. Interviewer Als je zelf een toestel koopt, let je dan op de vorm en zo? Respondent Ik heb graag een klein en gemakkelijk toestel in de handtas, dat ik het gemakkelijk kan wegstoppen. Die grote toestellen kunnen al in veel handtassen niet meer. Het moet praktisch zijn en gebruiksvriendelijk. Interviewer Wil je er onmiddellijk mee werken of is het niet erg als je eerst vb. de handleiding moet lezen? Respondent Ik moet toch de handleiding lezen omdat er zo danig veel functies op zijn. Ik vind dat ook niet erg, het hoort er bij. Het is maar door er mee te werken dat je het leert, de handleiding lezen vind ik niet erg. Interviewer Is er nog iets dat u zou willen toevoegen? Respondent Nee. Interviewer Ok, bedankt om mee te werken!
Masterpaper Constantijn Seys.
109
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Man, leeftijdscategorie 1: recent een low-end 3G toestel gekocht. 0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Interviewer: Zou u kunnen zeggen waarom u uw eerste gsm kocht? Respondent: Zodat ik een lief kon hebben waarschijnlijk; ja zodat ik haar kon bereiken. Dat was al het eerste punt, ik heb hem ook niet gekocht maar gekregen. Het was zo een oude die we thuis liggen hadden. En gekocht, de eerste kocht ik over van mijn zus; tweedehands. Ik was die andere kwijt, daarom kocht ik deze dan over. Om te kunnen afspreken met vrienden en zo. Interviewer: Als je nu een nieuwe gsm koopt, waarom doe je dat dan? Respondent: Hij moet zeker internet enabled zijn zodat ik overal internet kan bereiken. Ik denk dat vooral berichten kunnen sturen en op internet kunnen gaan het belangrijkste zijn. Interviewer: Kocht je je toestel speciaal om 3G te hebben? Respondent: Ja, ik kocht het speciaal verleid door de lessen over nieuwe media. Ik had eerst een review opgezocht en dan gekocht. Interviewer: Waarop heb je gelet toen je hem kocht? Respondent: Vooral op wat ze in de reviews zeggen; ze hebben deze blijkbaar niet lang gehad want hij is redelijk slecht. Waar let ik op? Dat hij ergonomisch goed in de hand ligt, dat de toetsen gemakkelijk zijn als hij toetsen heeft. Ik heb nog altijd geen touchscreen gehad. Dat de toetsen goed werken, dat hij niet vastloopt. En dat hij 3G heeft. Interviewer: En voor een specifiek toestel? Respondent: Ja, dan zal de prijs ook meespelen uiteraard. Wat je van dat merk weet, wat je leest op het internet ook gewoon. Interviewer: Dat is wel een goede bron daarvoor. Verzamel je dan ook nog info in de winkel? Respondent: Nee, op voorhand. In de winkel ga ik meestal recht op mijn doel af. Interviewer: Ook bij abonnementen? Respondent: Ja, dat zoek ik ook op het internet op, allé, ik heb geen abonnement. Ik heb die pre-paid van mobile vikings. Meestal proberen ze je toch maar iets aan te smeren dus kijk ik op voorhand wat ze er van zeggen. De performantie van het netwerk, of ze veel downtime hebben. En de prijs, zeer hard, misschien het aller belangrijkste. Interviewer: Wat denk je dat je binnen 5 jaar zal kunnen doen met je gsm? Respondent: Ja, de web of things zal waarschijnlijk wel een belangrijke plaats innemen. En ook dat je dingen kan raadplegen op je toestel die via je desktop als server kan beheren. Ook meer in the cloud dingen opzoeken en opslaan. Gewoon alomtegenwoordigheid. Belangrijkste toestel om informatie op te zoeken waarschijnlijk en meer applicaties natuurlijk. Interviewer: Vind je 3G nuttig Respondent: Ja, ik moest dat gewoon hebben, emotioneel.
4,5 Niet specifiek dit toestel maar wel mobiel internet, 3G leek me wel tof om het eens te proberen.
5
5,5
6
6,5
Voor mijn studies wou ik ook wel weten waarover het gaat. Interviewer: Wat bedoel je met tof: eerder nuttig of om je te amuseren? Respondent: Ja, je hoopt natuurlijk wel dat het nuttig zal zijn maar de intentie was er vooral omdat het wel tof leek. En omdat ik dacht dat er wel nuttige dingen zouden zijn. Hoewel ik niet echt een nuttig ding in mijn achterhoofd had. Bij de aankoop zag ik niet echt nuttige dingen. Interviewer: Nu al nuttige dingen gevonden? Respondent: Mmm, ja het is wel handig dat je niet altijd je pc moet opstarten, je kan direct internet raadplegen en info opzoeken. Ja, als ik ergens ben waar ik geen internet heb kan ik ook tetheren via mijn gsm op mijn pc, dat is wel handig. Ja, ik doe dit wel dagelijks een paar keer, toch wel een 200 MB per maand. Interviewer Surf je dan of doe je dan ook andere zaken? Respondent Ja, het is maar een java telefoon. Ja, google maps gebruik ik wel eens, dat is wel handig. Ja, facebook mobile gebruik ik ook wel eens, hoewel op zich is dat ook weer een browser.
Masterpaper Constantijn Seys.
110
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
7
7,5
8
8,5 9
9,5
10
10,5
11
11,5
12
12,5
13
13,5
14
14,5
Dus echt applicaties zitten er niet op, moest dit wel zo zijn zou ik dat wel gebruiken. Interviewer Had je liever een toestel die nog meer applicaties ondersteunt? Respondent: Ja, ik had liever een dergelijk toestel gehad, dit is eerder een low-end toestel dat inderdaad niet zo supergoed is. Ik had moeten kiezen tussen 3G en een toestel met meer applicaties, dan zou ik toch voor dat 3G toestel gaan. Interviewer Waarom koos je voor dit low-end toestel? Respondent: Ja, de prijs als enige reden. Interviewer Vind je het fijn om als eerste zoiets te hebben? Respondent: Nee, het is voor mezelf dat ik dat heb, niet voor de show of zo. Aan mensen die er in geïnteressseerd zijn zal ik het wel eens zeggen of tonen maar niet speciaal van kijk eens hier. Interviewer Wat is hun reactie als je het toont? Respondent: Wel, het is wel nog nieuw natuurlijk. 3G verbinding met zo een toestel en zeker het gebruik is nieuw. Bepaalde kijken wel zo van: internet op je gsm? Veel twijfels zoals waarom heb je dat nodig? En is dat niet duur? Als je wat rondkijkt, en misschien ook wel nog voorzichtig bent, valt dat mee. Er is nu misschien nog geen killer application maar dat zal wel komen. Interviewer Wat zal de killer application zijn? Respondent Totaal geen idee, ja. De bandbreedte moet groter zijn. Wat zou een killer app kunnen zijn? Ik denk dat het vooral veel informatie, nieuwsdiensten en zo, dat dat een belangrijk ding is. Ik las onlangs een artikel dat in Amerika men de meeste info bereikt via dergelijke toestellen. Of dat de meeste websites mobiel worden bezocht. Dat zou dus wel een belangrijke applicatie kunne worden in de toekomst. Interviewer Raad je mensen zo een toestel aan? Respondent Misschien wel, als je een deftig abo kunt hebben, dat is wel een struikeblok want momenteel is het nog duur. Anders ja, absoluut Interviewer Dus je denkt dat er nog zaken zijn die bepaalde mensen tegenhouden? Respondent Ja, de prijs en misschien voor bepaalde mensen ook zo een touchscreen. Dat hen dat nog afschrikt, dat ze liever een basic gsm hebben. Ik weet niet of je dergelijke mensen kunt overtuigen. Mensen die het wel overwegen zien de prijs waarschijnlijk als een barrière omdat het toestel al niet goedkoop is. Dan nog je abonnement dat nog duur is. Interviewer Denk je zelf dat het makkelijk is om te werken met een dergelijk toestel? Respondent Een touchscreen is nu wel handig omdat je snel kan scrollen, bij mij is dat nog met een pijltje en de toetsen zijn redelijk hard; dat is wel een barrière, ja. Het scherm is klein maar het gaat wel nog om te browsen. In het begin vond ik dat geen beperking maar naarmate ik het meer gebruikte, dan wel. Ik zou dat het scherm toch wel groter is en wat vlotter te bedienen is. Maar niet echt een reden om direct een nieuw toestel te kopen. Interviewer Wat bedoel je dan met in het begin niet? Respondent Ja, het is de eerste keer dat ik een nieuw toestel koop, meestal is het een tweedehands toestel. Het was een totaal nieuwe ervaring maar na een tijdje merk je wel dat hij nu ook weer niet zo super is. Dus dat is wel een reden. Interviewer: Vergt het dan een grote inspanning om het te bedienen? Respondent Je zal het minder snel doen, hé. Je zal het minder snel gebruiken om iets op te zoeken. Als het minder aangenaam is om er mee te werken zal je het minder snel doen. Interviewer: Wist je snel hoe het toestel werkt? Respondent Dat wat niet echt een probleem omdat we dagelijks werken met dergelijke toepassingen. Voor ons is dat echt totaal geen probleem. Ik vond het aangenaam om iets nieuw te gebruiken; je gaat op zoek naar applicaties. Als je eens niets te doen hebt, ga je op zoek naar wat je er mee kan doen. Maar na verloop van tijd weet je dat wel. Dan ben je bezig met de basic stuff, je download vb. minder java applicaties omdat die sowieso al beperkt zijn. Je download die en bekijkt ze eens en dan laat ik ze meestal staan of doe ik ze weg.
Masterpaper Constantijn Seys.
111
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
15
15,5
16
16,5
17
17,5
18 18,5
19
19,5
20
20,5
21 21,5
22
22,5
Interviewer: Denk je dat je gebruik anders is dan wat je verwachtte toen je het toestel kocht? Respondent Niet echt een idee van, het is mogelijk van wel maar dat zou ik op het eerste zicht niet kunnen zeggen. Interviewer: Waarvoor gebruik je je 3G? Voornamelijk om te surfen; sporza.be, destandaard.be Wat heb je daar nog allemaal? Respondent Ook als je naar tv kijkt en je komt in een discussie, rap iets opzoeken op wikipedia en zo. Dat is wel handig of iets opzoeken via google maps. Interviewer: Gebruik je internet ook vaak op je pc? Respondent Ja, dagelijks hé. Ik weet niet of het echt complementair is, je zou het denken maar soms is het wel kannibalistisch dat je als je wakker bent snel eens een website consulteert via je gsm. Dan sta je op en heb je het nieuws al gelezen. Op je computer ga je misschien wel nog eens naar de site. Momenteel zitten ze naast elkaar maar ook deels aanvullen. Interviewer: Kan je het dan overal gebruiken? Op de trein lukt dit soms wat moeilijker, soms heb je ook wel even dat het netwerk plat ligt. Dat gebeurt niet zo vaak. Respondent Tegen dat je merkt dat het netwerk plat ligt, is dat wel een teken dat je internet op dat moment wil gebruiken. Niet omdat je het echt nodig hebt; dus echt gemist heb ik het nog niet. Interviewer: Had je dat ook verwacht toen je het toestel kocht? Respondent Ja, de netwerkprovider is wel redelijk open. Ze hebben een facebook pagina met een levendig forum waarop wel dingen worden gezegd als het netwerk platligt. Interviewer: Kan je je daar ook mee ontspannen? Respondent Natuurlijk, Youtube filmke bekijken, of spelletjes spelen. Als je niets te doen hebt is dat wel handig dat je gratis spelletjes kan spelen. Ja, je zal je daar geen hele avond mee bezig houden. Dat is eerder als je niet kunt slapen of op de trein zit, als je niets te doen hebt. In het begin uiteraard wel ook ruimer. Op den duur pas je dat in in je dagelijkse leven. Interviewer: Vind je convergentietoestellen interessant? Respondent Ja, dat kan wel handig zijn maar, de camera is eerder beperkt. Gps ook, ik denk niet dat je dat gaat gebruiken in de auto, tenzij als je er geen hebt of hij is kapot. Dan misschien wel eens als vervanging gebruiken. Dat is meer als je op stap bent in een stad die je niet kent maar anders. Interviewer: Hebben de mensen rond jou ook een dergelijk toestel? Respondent Ik ken wel een aantal mensen met een dergelijk toestel maar die dan geen abonnement hebben. Als ze dan wifi hebben, gebruiken ze dat dan wel. Ja, van 3G gebruikers minder. Interviewer: Praat je dan over dergelijke toestellen met hen? Respondent Dat gebeurt, ja maar dat neemt niet het grootste deel van onze tijd in, dat is eerder eens terloops. Dat we er iets over zeggen. Interviewer: Wie denk je dat er momenteel een dergelijk toestel heeft? Respondent Gadget mensen, mensen die een gadget willen. Of mensen die altijd het nieuwste toestel willen. Die dan ook niet echt kijken naar abonnementen of naar de kosten. Of mensen die zich mispakken aan de kosten van een abonnement. Ik ken niet echt mensen die dat voor nuttige zaken gebruiken. Wat is nuttig? Voor hun werk dat ze hun mails kunnen lezen, ja. Maar zo ken ik geen mensen. Ik zoek wel info op, als dat nuttig is. Interviewer: Is het ook een statussymbool? Respondent Ja, het is wel nog altijd iets, als je op de trein zit en je ziet iemand rondlopen met een iphone. Respondent Dan zijn het meestal wel de zakenmensen, dus is het wel nog een statussymbool, ja. Interviewer: Zou je dan al hulp kunnen vinden bij problemen? Respondent Niet in mijn directe omgeving maar wel online. Online wel, niet in mijn directe omgeving. Interviewer Denk je dat er nog veel onwetendheid is?
Masterpaper Constantijn Seys.
112
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
23
23,5 24 24,5
25
25,5
26 26,5
27 27,5
28
28,5
29 29,5
30
Respondent Ja, zowel onwetendheid als onzekerheid. Niet weten welke providers er zijn. Hoeveel het kost, onzekerheid kan ik hier wel het internet gebruiken, wat zal het kosten. Verstaan dat bepaalde applicaties van 3G kunnen gebruik maken. Interviewer Is het nog te complex? Wel, er zijn nog niet zo heel veel sites mobiel gemaakt. Als je opera mini hebt zodat je de totale website hebt, dan wel maar niet alle sites ondersteunen dit. Er zijn nog dingen vatbaar voor verbetering. Reclame kan wel helpen, dan niet enkel voor die toestellen maar ook in het algemeen. Reclame voor sites bijvoorbeeld de standaard mobile op je gsm. Moest bijvoorbeeld de vrt dat doen. Reclame daarrond. Zij zouden wel nog wat dingen kunnen doen zoals applicaties ontwikkelen. Zoals de NOS gedaan heeft. Je hebt nu al gebruikers, ik denk dat naarmate er meer content beschikbaar zal zijn dat men dat meer zal dat kopen. De fabrikanten zullen dit ook meer in de lowmarket toestellen 3G integreren. Interviewer Men maakt soms reclame voor apps voor de iphone, heb je al interessante gezien? Respondent Ja, shazam, daar is nu wel veel rond te doen. Ik weet niet van buiten welke apps er allemaal zijn. Een directe mail zou wel nuttig zijn. Bijvoorbeeld dat je bijlagen kan bekijken en toevoegen. Een pdf reader; office mobile zou wel handig zijn. Interviewer Denk je dat de gegevens voldoende worden beschermd? Respondent Mmm, ja ze zullen wel gehackt worden maar ik weet niet of het netwerk echt beveiligd is. De code van het gewone gsm netwerk is wel al eens gekraakt dacht ik. Ik weet niet of UMTS al gekraakt is, ik denk het wel. Het is te zien wat je er mee doet. Als je zaken koopt zou het wel beter moet beveiligd zijn. Voor mijn part mogen ze weten welke sites ik bezoek, ik heb niet echt iets te verbergen. Als ze in al die gegevens moeten beginnen zoeken. Als je zaken aankoopt via je toestel moet het wel veiliger worden. Interviewer Wat denk je van koppelverkoop? Respondent Het is interessant en ook niet. De penetratie zal wel stijgen. Als de prijzen voldoende gezakt zijn zullen de mensen dat wel meer gebruiken maar je bent gebonden aan je provider. Aangezien ik nog nooit een abo had, kan ik daar niet over meepraten. Voor sommigen zal dat wel goed zijn maar het is ook gevaarlijk want ze kopen het en moeten het dan afbetalen. Zolang mobile vikings bestaat zou ik het niet overwegen. Interviewer Wat denk je van voip? Respondent Als je netwerk het toelaat, dan wel. En als je provider het toelaat. Zelf bel ik ook niet zoveel, dus zo interessant is het voor mij ook niet. Interviewer Bedankt!
Masterpaper Constantijn Seys.
113
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Man, leeftijdscategorie 2: recent een high-end 3G toestel gekocht.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
Interviewer : Zou je kunnen zeggen waarom je je eerste gsm kocht? Respondent: :Mijn eerste gsm kocht ik omdat de gesprekken toen tussen vaste en mobiele telefonie, dat is tien jaar geleden, zeer duur was. Mijn ouders en mijn broers hadden een gsm en ik moest dan volgen om de kosten van mijn ouders te drukken. In mijn klas was ik bij een van de eersten die een gsm had. Verder waren mijn ouders zelfstandigen en was ik ook vaak niet thuis, zodat we elkaar toch makkelijk konden contacteren.
Op zich zelf was dit ook handig om eens af te spreken met vrienden. In het begin was dat wat moeilijker omdat er weinig waren die al een hadden maar na een tijdje was dit makkelijker; sms’jes sturen en zo. Zo konden we afspreken en verwittigen als we later waren. Interviewer : Als je nu een nieuwe gsm koopt, waarom doe je dat dan? Respondent:Meestal koop ik een nieuwe gsm als mijn oude de geest geeft. Meestal doe ik redelijk lang met mijn gsm. Mijn vorige gsm was wel de kortste tot nu toe, ik heb een miskoop gedaan ik zal het zo zeggen. Naar wat kijk ik? Prijs vooral en ook uiterlijk. Maar ook functionaliteit. Bluetooth mag zeker niet ontbreken, camera vind ik ook wel handig om eens een foto te nemen. Op mijn nieuwe gsm is het wel zo dat ik ook keek naar de software functionaliteiten; e-mail, push of niet push en al dan niet kunnen surfen en facebook et cetera. Bij mijn laatste gsm was dat ook doorslaggevend. Aan die nieuwe toestellen zijn er natuurlijk minder en minder gebrekken. Nu kan ieder toestel wel facebook en e-mails sturen, vroeger was dat moeilijker. Dus prijs en operating system was voor mij belangrijk. Interviewer : Kocht je dit toestel speciaal om 3G te kunnen gebruiken? Respondent: Het is mijn eerste 3G toestel, dat wel. En natuurlijk gezien de functionaliteiten was het natuurlijk wel noodzakelijk om 3G te beginnen gebruiken maar het was niet. Het was niet het toestel gebruiken om 3G te gebruiken. Wel de functionaliteiten gebruiken en daar 3G voor nodig hebben. Om mijn wensen en behoeften te kunnen vervullen. Bepaalde toestellen waren zeer duur. Interviewer Kun jeuitleggen wat die wensen en behoeften precies waren? Respondent Wel, ik zit een bepaalde vzw als bestuurslid, dus is het voor mij wel interessant om mijn mails vlug te kunnen ontvangen en beantwoorden. Dat was een belangrijke functionaliteit die ik zeker wou, de push functionaliteit. Daarnaast om de minder interessante momenten door te komen, is twitter en facebook wel interessant om te hebben. Maar dat is niet specifiek 3G gelinkt. Navigatie heb ik ook, de weinige keren dat ik navigatie gebruik, neem ik dan mijn gsm daarvoor. Een gps heb ik niet altijd bij me, ik heb wel een liggen maar die is ook al redelijk oud en heb ik niet altijd bij. Het is handig om iets te zoeken als je bent waar je niet veel zaken kent als een café of een bibliotheek. Dan is het makkelijk om via googlemaps iets op te zoeken. Interviewer Vind je het interessant dat er verschillende functionaliteiten in een toestel komen? Respondent Ja, ik vind het zeer interessant omdat je maar een toestel moet bijhebben. Natuurlijk mag je niet verwachten dat een fototoestel in een gsm de kwaliteit van een digitale reflexcamera benadert. Ik heb zelf zo een DSXLR toestel liggen, daarmee probeer ik dan meer te fotograferen. Het is wel handig als je ergens bent en je neemt een foto van iets dat je direct kan doorsturen of je wil iets onthouden en neemt er een foto van. Of van een barcode of een auto die je eens wil tonen. Dan is het handig dat je het bij hebt. Hetzelfde bij gps als er wegomlegging is of zo. Dan is het handig om het bij de hand te hebben. Interviewer Als je een nieuw toestel koopt, vraag je dan uitleg aan de verkoper of zoek je het zelf op? Respondent Nee, ik zoek het op voorhand op, op websites. En van fabrikanten ook, dan heb ik meestal wel een bepaalde voorkeur. Voor bepaalde fabricanten en of operating systems. Meestal selecteer ik snel een toestel of enkele
Masterpaper Constantijn Seys.
114
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
6,5
7
7,5
8
8,5
9
9,5
10 10,5
11 11,5
12
12,5
13
13,5
toestellen en dan is het nog gewoon op basis van verschillende criteria kiezen als prijs, functionaliteit en looks. Die keuze is redelijk vlug gemaakt, dan wil je nog bevestiging zoeken over je keuze. Vooral door gebruikers gemaakt, als ze er al zijn. En nu ook wel per merk waar ik al ervaring mee heb, ofwel in dezelfde productgroep of uit een andere productgroep zoals computerproducenten die ook gsm’s maken. Ik ben redelijk royaal tegenover merken. Interviewer Wat bedoel je dan met looks? Respondent Wel, ik vind een gsm is iets dat je constant bij hebt. De functionaliteiten zijn ook belangrijk maar de mensen zien je er ook mee werken. Het interessant dat het iets is dat je graag ziet omdat je er ook vaak naar moet kijken. De meeste mensen geven ook commentaar van: ah dit is lelijk of welk toestel is dat? Dat maakt natuurlijk een groot verschil. Als het een lelijk toestel is, is het van: zo lelijk waar kocht je dat, als ze het mooi vinden vragen ze meer uitleg. De manier waarop ze je benaderen en de eerste indruk hangt af van de looks. Je hebt erg veel verschillen: een met een kin, met veel of weinig knoppen en zo. Interviewer Vind je het belangrijk hoe anderen praten over je toestel? Nee, ik ben niet de persoon die mij laat beïnvloedden door iemand die zegt van dit is een lelijk toestel of dit is een mooi. Het moet vooral voor mij mooi zijn. Wat ik mooi vind is voor mij het belangrijkste. Ik heb nu niet zo een afwijkende smaak dat wat ik mooi vind, andere dat lelijk vinden maar dit is zeker geen doorslaggevende factor. Het is altijd leuk meegenomen als anderen niet afbreken wat je koopt. Interviewer Praat je soms ook met anderen over gsm’s of niet? Respondent Ik praat toch wel met bepaalde mensen uit mijn vriendenkring over gsm’s . Ik heb enkele vrienden die eerder iphone gericht zijn, ik ben dan eerder de tegenhanger die meer android gericht is. Dus van google. Dus daar gaan we soms wel eens in discussie. Er waren een aantal mensen in mijn klas die tot voor kort op zoek waren naar een gsm en die komen dan wel naar mij omdat ik toch wel redelijk veel ken van computers en sinds kort ook van gsm’s. Ook omdat ik zelf die gsm kocht. Mensen die iets vragen, geef ik wel advies. Sinds een maand of vier zit ik ook op een blog die specifiek over een bepaald operating system gaat. Alle nieuwe zaken over android komen aan bod. Het is niet altijd praten, soms ook via blog of via e-mail. Dat ik op het forum mijn mening naar voor breng of anderen bekritiseer of een oplossing geef als mensen problemen hebben met hun toestel. Interviewer Als mensen vragen voor advies, op welke zaken letten ze dan? Respondent Ik denk dat de prijs en functionaliteit voor hen het meest belangrijk is. Niet iedereen heeft een 3G toestel nodig omdat er bepalden zijn die enkel bellen en nog geen sms kennen. Functionaliteit is dus een doorslaggevende factor, veel van mijn vrienden zijn nog student of zijn net afgestudeerd, dus is prijs belangrijk. Looks ook, als je ze iets aanraad en ze zien hem niet graag, zullen ze hem meestal niet kopen. Interviewer Denk je dat het momenteel nog een statussymbool is? Respondent Zelf denk ik niet dat het nog een statussymbool is maar ik denk dat er wel nog mensen rondlopen die het aanzien als een statussymbool en zullen ze er zo mee om gaan. Zelf zie ik dat niet zo, bepaalden vinden kleren belangrijker en geven daar meer geld aan. Voor mij maakt dat weinig uit. Er zijn bepaalde merken als prada en andere exclusieve kledingsmerken die ook dure gsm aanbieden en die worden ook verkocht. Interviewer Wie heeft er momenteel een 3G toestel? Respondent Ik denk dat het vooral de jongere generaties zijn, mensen onder de dertig jaar. En verder ook mensen die het nodig hebben voor hun werk; de business men and women. Die het echt nodig hebben en constant moeten mailen, niet van willen maar van moeten. Interviewer Hoe bericht men in de media over dergelijke toestellen? Respondent Ik denk dat het verschilt per medium. De basismediums als kranten en televisie komen onwetend over omdat men nog niet echt thuis is in die dingen. Men past zich aan aan de kennis van de doelgroep. Als we dan zeer specifieke communicatiekanalen bekijken, zijn ze daar eerder positief. In de kranten en via tv, informeren ze meer en zijn ze niet echt specifiek positief of negatief.
Masterpaper Constantijn Seys.
115
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 14 14,5
15
15,5
16
16,5 17
17,5 18 18,5
19
19,5
20
20,5
21
21,5 22
22,5
23 23,5
Online heb je ook communities die rond een bepaalde fabrikant een website maken. Meestal is alles van hen dan goed en de concurrent is slecht. Interviewer Hoe bedoel je? Respondent Iedere fabrikant en gsm heeft zijn zwakke punt, men probeert dat uit te vergroten; de positieve kanten negeert men. Compabiliteit is voor sommigen een probleem. Geheugenopslag en batterijduur is bij anderen dan een zwak punt. Bepaalden gebruiken een captive, anderen een resistive scherm. Iedereen heeft zijn voorkeur. Het hangt ook af van wat je zelf doorslaggevend vindt. Als je zelf looks belangrijk vindt, zal je daar op focussen. Mensen die eerder technisch aangelegd zijn zullen meer op de functionaliteit en batterijduur letten. Kun je makkelijk overschakelen tussen softwarepakketen, back-ups maken en dergelijke. Interviewer Wat denk je zelf van de compabiliteit? Respondent Dat is momenteel soms een probleem omdat iedereen zijn eigen programeertaal heeft, iedereen zit daar een beetje vast. De communicatie met pc en mac loopt niet altijd vlot. Ook een usb kabel kan gespecialiseerd zijn. Dit kan vb. verschillen van de kabel voor je externe harde schijf. Bijvoorbeeld iphone heeft dan een redelijk specifieke connector. Als je dat niet bij hebt, kan je het niet gebruiken. Interviewer Denk je dat je kan ontspannen met dergelijke toestellen? Respondent Dat is zeker mogelijk, je kan filmpjes online en offline bekijken in verschillende formaten. De formaten worden meestal wel ondersteund of men werkt er aan. Iedereen heeft wel Youtube en zo worden wel ondersteund. Ik zit af en toe wel op facebook en twitter. En ik heb ook een aantal spelletjes staan, gratis maar het zijn daarom geen slechte spelletjes omdat ze simpel zijn. En op de saaie momenten is simpel meestal genoeg. Interviewer Waarop lag de nadruk toen je het toestel kocht: ontspanning of nuttige functies? Respondent Beide. Voor mij was het belangrijk dat bepaalde dingen gewoon werken. Dat ik kan bellen en zo. Dus voor mij was er niet een van de twee die meer doorslaggevend was dan de andere. Natuurlijk ontspanning is tot nu toe toch veel voorkomend op de meeste gsm’s. Zelfs de basis nokia’s hadden snake dergelijke spelletjes. Teksverwerking en zo is recenter. Beiden waren belangrijk, misschien het ene iets meer dan de andere. Interviewer Had je interesse in bepaalde apps toen je het toestel kocht? Respondent Qua kennis van applicaties, wist ik nog niet zoveel. Ik had nog niet echt bepaalde apps in gedachten. Ik wist wat ik wel en niet wou doen en het merendeel was standaard toegelaten door het toestel en voor de rest had ik wel het gevoel dat er een applicatie voor zou bestaan of in de nabije toekomst er zal komen. Interviewer Aan wat dacht je dan? Respondent Mijn mails kunnen sturen en ontvangen op een relatief makkelijke manier Bellen en sms’en, agenda is ook belangrijk omdat ik veel afspraken die ik niet mag missen heb. Facebook en nu ook twitter. Ieder operating system kan dat. De basis moet nog altijd kunnen De basis moet nog altijd kunnen. Ik denk dat dat de belangrijkste waren. Interviewer Voldoet het toestel aan de verachtingen? Respondent Het toestel voldoet zeker aan de verwachtingen; ik ben er erg tevreden over. Er is wel een minpunt: de batterij maar dat is standaard aan 3G toestellen die altijd online zitten en een touchscreen hebben. Als je dan nagaat hoe vaak je er mee bezig bent. Bepaalde dagen ben ik er erg intensief mee bezig dus is het normaal dat de batterij minder lang meegaat. Maar dit is niet onoverkomelijk; autoladers en computers zijn vaak in de buurt. Interviewer Denk je dat het scherm groot genoeg is? Respondent Van mij is het in ieder geval groot genoeg. Ik heb redelijk grote handen dus mag het van
Masterpaper Constantijn Seys.
116
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
24
24,5
25 25,5
26
26,5
27
27,5
28 28,5 29
29,5
30 30,5 31 31,5
32 32,5
mij niet te klein zijn omdat ik anders moeite heb om er mee te werken. Het mag ook niet te groot zijn zodat het nog in je broekzak past. In het begin was het wat wennen omdat het groter is dan mijn vorig toestel maar al bij al is het niet te groot of te klein. Het scherm reageert ook goed en alles reageert goed. Mijn vorige gsm was iets kleiner, deze nu is iets groter maar niet abnormaal groot. Ongeveer even groot als een iphone. Hij steekt enkel wat uit, hij is wel iets dikker omdat er veel zaken in zitten. Daarom heb je voorlopig nog geen flinterdunne toestellen maar voor mij is het confortabel. Ik heb er geen problemen mee. Interviewer Heb je snel leren werken met je toestel? Respondent De meeste dingen vond ik redelijk vlot zelf om dat ik redelijk goed met computers kan omgaan. Als ik het niet direct vind, denk ik nog eens na. Als ik het echt niet vind, zoek ik het op maar de meeste dingen vond ik zelf. De geavanceerdere dingen, instelling, daarvoor kreeg ik dan wel hulp. Interviewer Is de interactie met je toestel vlot genoeg? Respondent Ik vind dat dit goed meevalt, ik heb de meest gebruikte applicaties op mijn homescherm staan dus. Veel zoekwerk heb ik niet. Ik vind dat dat redelijk vlot gaat. Interviewer Daarjuist zei u iets over de prijs van een dergelijk toestel, zou u daar iets meer over kunnen zeggen? Respondent Tegenwoordig voor een nieuw toestel die een bepaalde capaciteit heeft, gaan snel boven de 400 euro. De HTC Hero, magic en de milestone/droid zijn allemaal toch 400 à 500 euro. Als student vind ik dat de prijs belangrijk is, dat is zeker doorslaggevend. Ik kocht een toestel onder de 400 euro, dus dat viel mee. Interviewer Wat denk je dat je binnen 5 jaar zal kunnen doen met je toestel? Respondent Ja, veel. Laatst volgde ik er een discussie over. Normaal zouden de graphics binnen 3 jaar full hd moeten zijn, net als ps3. Internet zal waarschijnlijk LTE worden, dat 1GB of 100 MB per seconde toelaten. Het schijnt dat wimax uit de boot zal vallen. Video conferencing is nu ook wel mogelijk maar is nog niet veel gebruikt. Ik denk dat dat wel zal doorbreken hoewel ik eigenlijk niet veel meer telefoneer. Ik denk dat bij bepaalde groepen dit wel zal doorbreken. Bij de gewone gebruikers misschien wat minder. Voip zal waarschijnlijk ook nog ontwikkeld worden, dit zal nog groeien. Dan kan je enkel een internetabonnement nemen; alles kan dan online. Voip ben ik zelf niet zo mee bezig omdat mijn vrienden dit niet gebruiken. Voip is volgens mij interessant als je vaak op lange afstand belt, met vrienden of zo.
Het is wel goedkoop en makkelijker via skype. Om gewoon een pizza te bestellen zou ik het misschien niet doen. Interviewer Als je een abonnement neemt, waarop let je dan. Respondent Recent ben ik van operator verandert, vooral omdat de prijs van internet erg duur was. Daarom veranderde ik. Bij de Belgische operatoren is het 3G verkeer erg duur. Zeker vergeleken met het buitenland waar je een hogere datalimiet krijgt voor minder geld. Er is nog niets ongelimiteerd.. De meeste mensen zullen het waarschijnlijk wel niet zo intensief gebruiken. Interviewer Denk je dat de info die je kan bereiken voldoende relevant is? Respondent Het hangt er van af waarvoor je het nodig hebt. De info die ik bereik is zeker relevant; ik zit niet random te surfen op het internet op mijn gsm. Meestal krijg ik links doorgestuurd of ga ik naar sites die me nauw aan het hard liggen. Voor mij is een ongelimiteerd abonnement niet nodig. Tot enkele dagen geleden had ik 100 MB per maand en kwam ik daar mee toe met voorzichtigheid. Nu heb ik een hogere datalimiet voor de helft van de prijs, dus nu kan ik mij wel iets meer laten gaan. Ik gebruik nu ook tethering voor mijn pc. Dat is wel handig aangezien ik nu een hogere datalimiet hebt. Interviewer Is het gebruik van internet op je gsm complementair of kannabalistisch tov het gebruik van
Masterpaper Constantijn Seys.
117
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
33
33,5
34 34,5
35
35,5 36 36,5 37
37,5
38 38,5
39
internet op je pc? Respondent Meestal ben ik thuis en werkt het internet, dan gebruik ik mijn pc omdat het makkelijker is om op te werken. Als ik niet thuis ben en ik heb info nodig, dan gebruik ik mijn gsm. Of als ik geen sociale interactie kan hebben, dan gaat het internet aan. Interviewer Wat denk je van koppelverkoop? Respondent In principe ben ik voor koppelverkoop aangezien de prijzen dalen. Ofwel van de gsm of van de abo’s. Voor de consument als voor de producent kan het voordelen hebben maar men moet de kleine lettertjes lezen. Je moet je goed informeren. Niet iedereen heeft een toestel nodig met een ongelimiteerd toestel. Afhankelijk van de prijs van het abonnement en mijn noden op dat moment kan dat wel gebeuren. Maar nu heb ik net een nieuwe gsm en operator maar anders zou ik het wel overwegen. Interviewer Welke combinatie van prijs en datalimiet wil je dan hebben? Respondent Voor mij moet dat niet ongelimiteerd zijn. 500 MB tegen 20 à 25 euro lijkt me wel goed. Hoewel ik redelijk wat overschot is maar als je dan net een grote pdf moet zien voor school, heb je toch wat meer overschot. Met internet en telefonie; de prijs om te telefoneren en te sms’en moet dan wel meevallen. Voor mij mag een gsm dan meer kosten dan 1 euro. Iets rond de 150 euro als het abonnement dan meevalt. Als ze mij een geven van 1 euro, zal ik niet nee zeggen. Maar het is misschien niet altijd haalbaar voor de producent en operator. Interviewer Wil je nog iets toevoegen? Respondent Voor mij was de aankoop van mijn toestel online omdat het nog niet in de Belgische winkels te verkrijgen was. Dat was voor mij geen probleem, ik had het toestel al langer op het oog. Ik was als sinds juni dergelijke toestellen aan het volgen. Maar omdat mijn oude gsm toen defect was, heb ik snel een nieuwe moeten kopen terwijl de toestellen die ik op dat moment wilde nog niet op de markt waren. Ik koop mijn toestel om er zo lang mogelijk mee te doen. Maar mijn vorig toestel was een miskoop en het toestel dat ik wou stond zeven maanden later dan online. Dat heb ik dus op een Belgische site gekocht. Voor andere mensen is een telefoonwinkel waarschijnlijk relevanter. Interviewer Wat bedoel je met een miskoop? Respondent Wel, mijn voorlaatste gsm was kapot; de batterij wou niet meer opladen. Ik moest snel een nieuw toestel hebben, de dag er na ging ik al naar de winkel. Ik heb wat reviews kunnen lezen. Maar de gsm crashte regelmatig en berichtjes stuurde hij niet of meermaals door. Het liep vast en was er traag. Het was echt geen goed toestel. Daarom kocht ik dan toch dat nieuwe toestel. Interviewer Dat was het, bedankt!
Masterpaper Constantijn Seys.
118
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Man, leeftijdscategorie 2: lage tot zeer matige intentie.
1
Interviewer: Weet je nog waarom u uw eerste gsm kocht? Respondent: Mijn eerste gsm kocht ik omdat ik met de fiets naar school ging en ik regelmatig iets tegenkwam met mijn fiets vb. een platte band en ik mijn ouders toch moest bereiken bij problemen. Ik moest toch bereikbaar zijn. Ik reed langs een weg waar er niet veel woningen zijn. Interviewer: Als je nu een nieuwe gsm koopt, waarom doe je dat dan? Respondent Wij hebben thuis geen telefoon en ik wens toch bereikbaar te zijn en natuurlijk ook voor mijn hobby’s dat ik toch kan rondbellen naar mensen die ik kan bereiken en de communicatie met de familie. Voor mijn werk moet ik ook af en toe bereikbaar zijn, ik heb geen gsm van het werk. Op het werk gebruik ik nooit mijn eigen gsm om te bellen maar om opgebeld te worden.
1,5
Interviewer: Ja, als je nu een nieuwe gsm koopt, waarom doe je dat dan? (herhaalt de vraag). Respondent Ik zou pas een nieuwe gsm kopen als mijn gsm die ik nu heb versleten is of als deze niet meer werkt zoals het hoort. Maar ik gebruik mijn gsm vooral om te bellen en te sms’en, dus het zou pas zijn moesten deze functies niet meer voldoen dat ik een nieuwe gsm koop of dat mijn batterij te veel moet worden opgeladen.
0 0,5
2
2,5
3
3,5
4 4,5
5
5,5
Interviewer: Waarop let je als je een nieuwe gsm koopt? Respondent Dat zal zeker ook op de prijs zijn, ik wens niet te veel te betalen voor mijn gsm. Ik zazl er ook op letten dat de gsm zo eenvoudig mogelijk is. Voor mijn part moet hij niet veel functies hebben. Je moet er zelfs geen foto’s mee kunnen nemen of filmpjes of naar de radio luisteren moet voor mij niet. Enkel bellen en sms’en moet van mijn. Ik koop ook geen hele goedkope gsm omdat deze vaak een minder goed bereik hebben. Toch een degelijke gsm. Ik zou er ook voor opteren om een merk te kiezen, een bekend merk dat als degelijk gekend is. Want mijn huidige gsm is eerder van een onbekend merk, ik heb er toch al wat problemen mee gehad. Vandaar mijn keuze om toch voor een merk, een bekender merk te kiezen in het vervolg. Interviewer Waarom spreekt het je niet aan dat je geen foto’s kan nemen of filmpjes bekijken? Respondent: Omdat ik andere toestellen heb om dat te doen, ik heb een foto toestel thuis. Ook is het zo dat ik met mijn huidige gsm foto’s kan nemen en filmen maar ik kan dit niet exporteren; ze staan vast op mijn gsm. Het is wel een aantal keer handig geweest om dit te doen maar als ze vast staan op mijn gsm, heeft dat weinig nut. Interviewer En als je ze wel kan exporteren, is het dan nuttig? Respondent Misschien wel, maar eerder in uitzonderlijke gevallen. Ik denk bijvoorbeeld aan een situatie waarin ik met de auto van het werk in een put gereden waarbij er beschadigingen waren aan de auto. Ik kon met mijn gsm een foto nemen maar dit niet doorsturen naar de verzekeringen. Moest ik dan een gsm hebben dat ik het wel kan exporteren, zou het wel interessant zijn. Maar ik zeg het, dat is eerder uitzonderlijk. Interviewer Met de nieuwe gsm’s kan je ook gps gebruiken en dergelijke, is dat interessant voor u? Respondent Op zich wel, maar het moet dan wel een volledig gps systeem zijn. Want ik heb onlangs eens een nieuwe gsm gebruikt als gps maar dit was vooral route bepaling dat hij deed. Je kon het vergelijken met het opzoeken op internet en dat je stap per stap het opvolgt. Het was dus geen echte gps, moest dit wel het geval zijn, dan zou het wel handig zijn. Die routeplanner vond ik niet handig want je moest iedere stap klikken, wat niet zo handig was. Ik moest naar Brussel en dat was niet praktisch. Ook is het zo dat ik thuis al een gps heb, indien nodig kan ik gewoon deze meenemen. Met dat apart toestel, vind ik mijn weg wel. Interviewer Moesten al deze toestellen in je gsm zitten, zou het dan interessant zijn? Respondent Moest ik die toestellen nog niet apart hebben wel, maar uiteindelijk heb ik al al die toestellen. Natuurlijk is het wel handig dat alles in een toestel zit zodat je niet altijd moet denken welk toestel je nodig hebt. Je kan het ook moeilijker vergeten. Maar uiteindelijk voor de momenten dat ik het nodig heb, is het voor mij niet interessant om de investering te doen om een dergelijk toestel te kopen. Interviewer Als je een nieuw toestel koopt, heb je dan veel uitleg nodig van de verkoper? Respondent Ik probeer van alle toestellen zoveel mogelijk informatie zelf op te zoeken. Dat kan ik dan altijd aftoetsen bij de verkoper of het klopt.
Masterpaper Constantijn Seys.
119
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
6 6,5
7
7,5
8
8,5
9
9,5
10
10,5
11
11,5
12
Ik zal het toch wel eens opzoeken dat ik de echte waarde van het toestel ken en niet louter moet vertrouwen op verkoopspraatjes. Interviewer Wat zoek je dan op? Respondent Ik ga vooral de prijs opzoeken en wat je er mee kan doen. Opzoeken waar het interessant is om het te kopen en welke functies het toestel heeft. Ja, voor mij is eenvoudig werken wel belangrijk. Wat ik ook doe is bij mensen die ik ken en ook iets dergelijks hebben, aftoetsen en indien nodig vragen of ik het kan gebruiken. Het gebruiksgemak zelf kan ik zo eens bekijken. Dat deed ik ook bij mijn huidige gsm, welk type zij kochten en dergelijke. Interviewer Denk je dat de 3G toestellen nog eenvoudig zijn in gebruik? Respondent Ik denk dat het voordeel is van die nieuwe toestellen dat ze vaak een touchscreen gebruiken en een soort van pc bureaublad geven. Zo kan je makkelijk van de ene functie naar de andere skippen. Bij de oude toestellen werkt alles nog met vaste knoppen. Elke knop heeft zijn vaste functie waardoor je natuurlijk heel wat extra knoppen nodig hebt om al die functies weer te geven. Ik denk dat dat wel een voordeel is bij dergelijke touchscreens. Of met die knoppen die veranderen van functie. Dat geeft wel een grote meerwaarde aan het toestel. Interviewer Zou je dan specifiek zo een toestel kopen? Respondent Voor mij persoonlijk niet onmiddellijk. Maar ik kan wel geloven voor mensen die veel dergelijke applicaties gebruiken, dat dat wel grote voordelen heeft. Maar zoals in het begin gezegd, gebruik ik mijn gsm vooral om te bellen en sms’en. Zo heel veel meerwaarde heeft dat voor mij dus niet. Interviewer Zou je dan zaken opzoeken online moest dit mogelijk zijn via je gsm? Respondent Het is zo dat ik voor werktoepassingen internet heb en ik mijn mail ook op computer heb. Ik heb ook mijn mail op mijn computer. Verschillende collega’s hebben wel een pda waarmee ze hun mail op het werk of op locatie kunnen bekijken maar voor mij persoonlijk is dat niet interessant. En ook privé heb ik thuis een laptop met internet. Ik heb geen behoefte om overdag dit te doen.. Als ik aan het werk ben is dat ook niet mogelijk Als ik s’avonds thuis kom is een van de dingen die ik doe mijn mail controleren en enkele websites bekijken. Tijdens mijn werk heb ik daar geen tijd voor en tijdens de pauze ook niet. Een laptop met internet verbinding is voor mij voldoende. Interviewer wat denk je van de schermgrootte? Respondent Ik denk wel dat het noodzakelijk is dat de schermgrootte aangepast is aan de schermgrootte zodanig dat je niet meer moet scrollen. Want ik herinner nog in het begin van dergelijke toestellen dat je vb. op de site van de NMBS er veel moest scrollen om de dienstregeling op te zoeken. Je moest heel wat vakjes invullen, het beginstation en zo. Dat was heel moeilijk om dit in te vullen. Ik zag onlangs een recentere versie en dat is al heel wat gemakkelijker. Mensen die dergelijke websites ontwikkelen, zouden ze dus moeten aanpassen. Interviewer Denk je dat je snel zou kunnen leren werken met een dergelijk toesel? Respondent Ik heb geen zicht op de snelheid van dergelijke toestellen, maar ik heb wel vernomen dat er verschillende soorten verbindingen zijn. Dat het afhankelijk is van het type verbinding hoe snel het gaat. Ik weet wel dat als er grote bestanden moeten binnenkomen vb. via e-mail , dat dat vaak wel lang kan duren. Mijn huidige ervaring is dat mijn laptop met internet verbinding snel gaat en ik veronderstel dat dat voor een pda of een dergelijk toestel trager gaat omdat het moet worden omgezet. Maar ik heb weinig ervaring met de snelheid en het gebruiksgemak er van dergelijke toestellen. Interviewer Als je nu een nieuw toestel koopt, lees je dan de handleiding? Respondent Het is zo dat als ik nu een toestel koop, dat ik de handleiding enkel raadpleeg bij problemen. Ik probeer altijd zelf uit te zoeken hoe een toestel werkt omdat de meeste toestellen analoog werken. Zo raadpleegde ik de handleiding van mijn dvd speler of laptop nog niet omdat ik nog geen problemen heb gehad. De handleidingen zijn ook niet altijd praktisch. Ik zoek meestal zelf mijn weg, ook zo bij nieuwe programma’s op een computer. Desnoods gebruik ik de help.
Masterpaper Constantijn Seys.
120
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 12,5
13
13,5
14
14,5
15
15,5
16
16,5
17
17,5
18
18,5
19
Interviewer Denk je dat je ook leuke dingen kan doen met een dergelijk toestel? Respondent Ik ben zelf geen zo een spelletjesfreak maar er zijn waarschijnlijk wel mensen die wel behoefte hebben aan spelletjes. Er zullen ook wel nog andere applicaties zijn. Maar ik heb weinig behoefte om mij te ontspannen met een gsm omdat ik andere ontspanningsmogelijkheden heb. Ik ontspan me liever door te sporten of te luisteren naar muziek. Dat laatste kan ook met je gsm maar ook door naar de radio te luisteren of cd’s af te spelen. Ik veronderstel wel dat bepaalde mensen zich kunnen ontspannen met een dergelijk toestel maar voor mij zelf niet. Ik moet ook zeggen dat ik op mijn huidige gsm spelletjes heb maar ik speelde die amper. Als je eens 5 minuten tijd hebt, dan misschien wel maar dit gebeurt maar bitter weinig. Films bekijken kan ik via de dvd speler of via de computer. Als ik nood heb aan ontspanning, is dat meestal thuis en thuis heb ik een laptop met internet. Dus heb ik niet echt nood aan een dergelijk toestel om mij te ontspanne. Interviewer Als we nu focussen op iets anders, praat je soms met anderen over gsm’s of niet? Respondent Nee, eigenlijk niet. Een gsm is voor mij vooral een gebruikstoestel; ik praat er niet echt over met anderen. Ik zeg niet als ik een nieuw toestel koop, dat ik niet eens met anderen er over zal praten over hun ervaring. Maar momenteel praat ik weinig over gsm’s. Misschien zou ik met anderen nog eens overleggen over gsm abonnementen om te zien of er nog interessante trends zijn maar over toestellen zelf weinig. Interviewer Zou je hulp kunnen vinden moest je problemen hebben met het toestel? Respondent Ik denk dat ik bij de leverancier van mijn toestel wel hulp kan vinden. Het is ook zo dat ik enkele vrienden heb die werken in de telecomsector. Ik denk dus wel dat ik op een gemakkelijke en snelle manier hulp zou kunnen vinden. Zoals ik al zei gebruik ik mijn gsm vooral om te bellen en te sms’en en ik ken die handelingen ondertussen al. Moest ik nieuwe toepassingen op mijn gsm hebben die ik nog moet ontdekken, daarvoor zou ik dan misschien wel hulp voor nodig hebben. Interviewer Welke gsm’s hebben de mensen die je kent? Respondent Op mijn werk worden er veel pda’s gebruikt voor verschillende toepassingen. Dus van daar ken ik het wel maar in mijn vriendenkring hebben de meeste een gewone gsm. Niet echt met meerdere functies. In de familie zijn er wel bepaalde, vooral mensen die enkele jaren jonger zijn dan ik, die een dergelijk toestel hebben. Ik zie dat ze daar regelmatig mee bezig zijn om facebook en dergelijke te raadplegen maar zelf heb ik geen facebook account en ook netlog gebruik ik niet voor privé gebruik. Ik heb dus ook geen behoefte om dat op gelijk welk moment dat te raadplegen. Het is wel zo dat ik kan geloven dat mensen die opgroeiden met zaken als facebook en netlog dat die dit op alle mogelijke momenten dit willen raadplegen. Zij hebben dan ook wel leeftijdsgenoten van hen die dat raadplegen en vaak gebruiken. Ik ben al een stukje ouder dan hen. Ik heb ook minder vrienden die dit gebruiken, wij gebruiken elkaar vooral via mail, telefoon of sms of soms via msn. De communicatiemiddelen die enkele jaren ouder zijn gebruiken wij nog steeds. Interviewer Gebruikt men de gsm voor nog andere zaken dan om sociale netwerken te bezoeken? Respondent Op het werk is het zo dat men dat voor functionele aangelegenheden gebruikt, om te bellen en mails te beantwoorden. Bij de anderen weet ik niet echt wat ze nog allemaal met het toestel doen. Interviewer Denk je dat een dergelijke gsm een statussymbool is? Respondent Daar heb ik nog niet echt bij stilgestaan. Het is wel zo dat een dergelijk toestel duur is in aankoop dus ik denk wel dat je echt moet geïnteresseerd zijn of de trends wil volgen. Voor mij persoonlijk, als je er weinig meerwaarde in ziet, is het te duur om het aan te kopen. Dus zou ik het niet echt een statussymbool noemen. Ik zie het eerder als een gebruiksvoorwerp voor mensen die er nuttige zaken mee doen. Ik weet bijvoorbeeld dat je applicaties kan downloaden en gebruiken. Ik kan wel veronderstellen dat dat voor bepaalde mensen een meerwaarde biedt. Dus om de vraag te beantwoorden: voor mij is het geen statussymbool. Voor mensen die het interessant vinden of die er in willlen investeren, kan het een nuttig gebruiksvoorwerp zijn. Interviewer Ben je al interessante applicaties tegengekomen? Respondent Ik hoorde onlangs iemand spreken over een applicatie waarbij je via je toestel de liedjes op de radio kan laten herkennen. Dit lijkt me wel leuk maar op den duur gebruik je dat niet meer. Voor de rest ken ik niet veel applicaties
Masterpaper Constantijn Seys.
121
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
19,5
20
20,5
21
21,5
22
22,5
23
23,5
24
24,5
25
25,5 26
Interviewer Lees je soms iets over dergelijke toestellen in de media? Respondent Dat gebeurt wel eens dat het in de krant staat, dan lees ik het wel eens. Maar ik kom dit niet vaak tegen. Soms vergelijkt men toestellen of abonnementen omdat je verschillende types abonnementen hebt. Maar heel vaak kom ik dat niet tegen. Het is maar omdat mensen die ik ken het hebben dat ik weet dat dit bestaat maar anders wordt er niet zo veel rugbaarheid aan gegeven. Ik denk dat het in de werksfeer al enkele jaren bestaat. Maar het feit dat jongeren dat gaan kopen om er van alles en nog wat mee te doen, voornamelijk surfen op locatie, is wel redelijk nieuw voor mij. Voornamelijk door die mensen kom ik er mee in contact maar verder weet ik daar niet zo veel van. Interviewer Daarjuist zei u dat dergelijke toestellen wat duurder zijn, zou u iets meer willen betalen voor dergelijke toepassingen? Respondent Ja, zoals ik al zei de voornaamste zaken waar ik aan denk is het surfen op internet en het maken van video’s die je dan onmiddellijk online kan plaatsen, het raadplegen van sociale netwerken en het gebruiken van de gps. Dat zijn allemaal zaken die ik via andere toestellen gebruik, dat zijn dus toestellen waar ik al voor betaald heb. Om dan nog eens een nieuw toestel te kopen, dan zou ik daar geen meerprijs voor willen betalen. Interviewer Wat zou er moeten veranderen voor je een dergelijk toestel koopt? Respondent Ik denk dat, wat er voor mij persoonlijk moet veranderen, de toestellen die ik nu heb niet meer accuraat zijn of dat die kapot zijn. Dan zou ik het misschien overwegen om een dergelijk toestel te kopen. Dat heeft niet echt met het toestel zelf te maken, wel met dat ik de toestellen nu apart heb en dat ik niet wens om die dubbel te kopen. Wat zou veranderen is dus dat mijn andere toestellen defect zijn of een toestel er van. Het toestel zelf (de gsm) zou voor mij niet moeten veranderen. Interviewer Heb je zelf al eens gewerkt met een dergelijk toestel? Respondent Nee, ik heb het nog niet geprobeerd. Ik heb wel al mensen er mee bezig gezien en applicaties aan het werk gezien maar zelf heb ik er nog niet mee gewerkt nee. Interviewer Een van de recente aanbiedingen is koppelverkoop, lijkt je dat interessant? Respondent Ik ben dit al een aantal keer zien staan dat men dergelijke toestellen voor 1 euro aanbied maar ik denk dat men dit toch in het abonnement zal verwerken. Dat men de meerkost die het toestel met zich meebrengt, dat men dit wil terugverdienen. Onlangs zag ik dat in een reclameblaadje staan. Dat was een toestel ter waarde van 250 euro dat je voor 1 euro kan krijgen in combinatie met een abonnement. Natuurlijk zijn het commerciële firma’s die dit verkopen. Zij willen natuurlijk winst maken. Ik heb het nog niet grondig onderzocht maar ik veronderstel dat men die meerkost toch ergens wil uithalen. Dus dat het abonnement waarschijnlijk iets duurder zal zijn dan een klassiek abonnement plus dat ik een sterk vermoeden heb dat je voor een bepaalde periode bij die operator moet blijven. Zodanig dat men die klanten vasthoudt en men zo het toestel kan terugwinnen voor men de klant loslaat. Ik veronderstel dat je een stevig contract moet onderteken waar in staat dat je zo’n soort abo koopt en dat je zo lang blijft en dergelijke. Ik denk dat je dan gebonden bent aan de operator. Persoonlijk zou ik er niet in instappen, zeker niet als je een interessant abo hebt. Nu is het ook zo dat je in bepaalde gevallen voor een korting moet onderteken dat je een tijdje bij een operator blijft. Dat wordt bij de gewone abonnementen ook al vaak gevraagd. Ik vrees voornamelijk voor de meerkost op de lange termijn; dat die dubbelverkoop of koppelverkoop je duurder zal uitkomen op de lange termijn. Nu is het zo dat men bij de operatoren, degene die ik ken toch, dat je een abonnement op maat voorstelt op basis van je eerdere facturen. Verschillende deelaspecten voegt men samen die op je lijf is geschreven. Ik denk dat dit bij koppelverkoop minder het geval zal zijn. Men zal dan voornamelijk gefocust zijn op het terugwinnen van de kosten van het toestel. Interviewer Moest je gratis kunnen gebruik maken van de nieuwe mogelijkheden op bepaalde plaatsen, spreekt je dat aan? Respondent Ja, ik sta daar wat skeptisch tegenover omdat ik ondervonden heb dat gratis bij commerciële firma’s niet bestaat. Men zal proberen om dit op een andere manier in rekening te brengen. Ik veronderstel dat volledig gratis niet zal bestaan omdat men dan via andere manieren je zal laten betalen. Je zal altijd wel ergens kosten hebben, vermoed ik. Interviewer Wat denk je van voip? Respondent Mensen die veel bellen of naar het buitenland bellen, lijkt me dat wel interessant. Maar ik
Masterpaper Constantijn Seys.
122
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
26,5
27 27,5
28 28,5
29
moet zeggen dat ik mijn gsm weinig gebruik om zelf te bellen. Enkel indien het strikt noodzakelijk is of om afspraken te maken. Ik vermoed dat gezien mijn frequentie van bellen in combinatie met de kost voor het internet niet interessant is. Laat ons zeggen dat ik per week maximum 5 minuten bel. Ik heb ook geen ervaring met het bellen via het internet. Ik heb er ook geen idee van of je dan vanaf je computer naar een vaste lijn kan bellen. Of van je computer naar een gsm. Of dit kan vanaf je gsm, daar heb ik ook geen zicht op. Maar zoals ik zeg, ik bel zo weinig dat het voor mij geen meerwaarde is. Voor anderen misschien wel omdat het goedkoper kan zijn, zeker als je geen vaste lijn hebt. Interviewer Zou je zelf info zoeken over applicaties of verwacht je dat je operator je informeert? Respondent Wat ik ook niet goed weet is of je de applicaties moet downloaden of dat men je dat doorstuurt. Ik veronderstel dat er wel websites zijn waarop je kan zoeken. Ik zou eerder zelf op zoek gaan naar die applicaties dan dat mijn overstelpt met info. Zelf zoeken lijkt me beter als de operatoren je de keuze laten. Interviewer Wat denk je dat je binnen 5 jaar met je gsm zal kunnen doen? Respondent Ik denk dat men de gsm’s als maar meer zal uitbouwen zodat je er steeds meer mee kan doen. Alhoewel ik ook vermoed dat men er daar ook grenzen aan zijn. Men heeft inderdaad al een gps functie ingebouwd. Je kan nu al surfen overal, op een bepaald moment zal dat ook wel zijn plafond bereiken. Ik denk ook dat we er bijna zijn van functies die men in een gsm kan stoppen. Ik vermoed dat er op een bepaald moment een stagnatie zal optreden. Ik denk dat men bepaalde zaken nog kan verfijnen maar dat men geen applicaties kan blijven uitvinden.
Ik vermoed binnen x aantal tijd dat het hetzelfde zal zijn, alleen sneller en beter. 29,5
30 30,5
31
Interviewer Denk je dat er tegen dan al meer zaken zullen zijn die je aanspreken? Respondent Ik moet zeggen dat ik voorlopig de boot nog afhoud omdat ik nu nog weinig meerwaarde zie in dergelijke toestellen. Voor mensen die het vaak gebruiken is het wel interessant maar ik denk dat ik wel nog even zal wachten voor ik zal instappen in een dergelijk systeem. Ik vermoed dat je na een tijdje ook wel geen hele normale gsm meer zal kunnen kopen. Ik denk dat ik dan wel zal volgen. Interviewer Wat spreekt je het meest aan: de zaken die nuttig zijn of zaken om je te ontspannen? Respondent Ik denk vooral de zaken die nuttig zijn. We zitten in een tendens dat men ontspanning al maar meer aan computers en computerspelletjes wil linken, ik denk vb. aan de wii fit, maar ik doe dit liever op een gewone manier. Net zo voor muziek, voor mij komt dit uit een radio, niet uit een gsm. Interviewer Dat was het, wil je nog iets toevoegen? Respondent Nee Interviewer Ok, bedankt!
Masterpaper Constantijn Seys.
123
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 Man, leeftijdscategorie 3: recent een 3G toestel gekocht 0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
6,5
7
Interviewer : Zou je kunnen zeggen waarom je je eerste gsm kocht? Respondent: Dat is zeer simpel: ik kon minder uitgaan anders. Interviewer Als u nu een gsm hebt, waarom is dat dan? Respondent Dat is gewoon, ik heb geen vaste telefoon, dan is dat een makkelijk contactpunt. Ik besef dat het ergens wel weg te laten is maar dat dit vrij moeilijk is. De meeste mensen zijn er aan aangepast als je het doet. Ik heb een vriend die geen gsm gebruikt en hij is daar vrij consequent in. Het heeft zijn voordelen; mensen zeggen hun afspaken niet meer af omdat ze het niet kunnen afzeggen bijvoorbeeld. Op den duur vinden ze u wel de speciale lasterik die speciaal moet doen. Interviewer Waarom koop je een nieuwe gsm? Respondent Als mijn oude kapot is. Ik heb deze toevallig gekregen. Interviewer Op welke zaken let je dan als je een nieuw toestel koopt? Respondent Prijs. In alle toestellen zitten over het algemeen de zaken die ik wil. Dit is het eerste toestel waar er een fotocamera in zit. Ik geef toe, als je dat hebt is dat leuk. Maar ik doe dat niet zoveel dus is het niet noodzakelijk. Ik snap wel dat eens je het gewoon bent, dat dat iets anders is. Dat is persoonlijk dan. Ik wil bellen en sms’en. Onlangs zag ik een programma waarin ze toonden wat je allemaal kon met de nieuwe gsm’s. Ik was daar ook een beetje verwonderd over; Ik weet niet meer over welke gsm’s het specifiek ging. Dat je barcodes kon scannen, dat via het internet gebeurt, en dan info krijgt. Nu, het ding dat mij het meeste interesseert is gps. Om het ontbreken van degelijk systeem voor op de fiets te compenseren. Snap je? Het is eerder van gps is interessant voor mij. Maar ik vind geen gps die ik degelijk kan aansluiten op mijn fiets. En opladen en zo voort want dat was het probleem omdat de batterij niet lang mee gaat. Dan kom je bij zo een toestellen uit. Het is wel fijn dat je functies kan combineren. Het probleem bij internet op je gsm is dat als je iets moet opzoeken je vaak bij een tekst terechtkomt die je moet lezen. Dat zie ik mij niet lezen op een dergelijk scherm. Interviewer Hoe bedoel je? Respondent Stel nu dat je iets vind en wil lezen op wikipedia. Als je daaraan moet beginnen, is dat een hels karwij, lijkt me. Om op zo een scherm te lezen. Ofwel zijn de letters te klein ofwel moet je beginnen scrollen wat dat ook niet aangenaam is. Interviewer Denk je dan dat het moeilijk is om dergelijke toestellen te gebruiken? Respondent Och, ik weet het niet. Ik denk dat het eenvoudig kan gemaakt worden; ik weet nu niet hoe ze nu zijn. Ik weet wel dat men in het algemeen streeft naar iets zo eenvoudig mogelijk maken. Of het dan ook effectief zo is, dat is een andere zaak. Ze doen wel pogingen, dus kan het wel dat het eenvoudig is. Het is meestal in de logica van de maker. Interviewer Als je een nieuw toestel koopt, hoe leer je er dan mee werken? Respondent Ik lees de handleiding, iets wat niet veel mensen doen. Interviewer Als je een gsm koopt, zoek je dan op voorhand ook info op? Respondent: Meestal vergelijk ik de prijzen van een aantal winkels en meestal kies ik toch iets dat basic is. Bij computers is dat anders. Dus als je je gsm gaat ombouwen tot computer, waar het toch op neerkomt, dan vermoed ik dat het anders zal zijn. Voorlopig is voor mij een gsm nog basic; bellen en sms’en. Als ik meer wil, kan ik mij aansluiten bij het idee dat ik meer info zal opzoeken voor ik beslis wat ik koop. Ik ga dat opzoeken. Ik investeer ook in mijn fotomateriaal en ik ervaar dat ik daar ook veel info bij opzoek. Ik vergelijk de lenzen en de kwaliteit dan. Interviewer Aan welke prijs denk je dan als maximum? Respondent Dat hangt natuurlijk samen met de functies. Ik kan er wel inkomen dat als ik een gsm koop waar er gps op zit, dat dat meer zal kosten, dat besef ik. Als ik er van alles mee kan doen, als online gaan en zo, dat zal meer kosten. Dat besef ik. Met deze kan ik eigenlijk ook op internet (gprs-toestel). Maar ik besef dat dat meer zal kosten. Wat is mijn maximumprijs? Over het algemeen zoek ik de
Masterpaper Constantijn Seys.
124
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
7,5
8
8,5
9
9,5
10
10,5
11
11,5
12
12,5
13 13,5
minimumprijs als dat mogelijk is. Interviewer Ben je al online geweest met het toestel dat je nu hebt? Respondent Nee, het idee dat dat veel geld kost beperkt mij. Ik zeg het idee want ik weet eigenlijk niet wat het kost. En ten tweede dat ik er momenteel het nut niet van inzie. Ik ben niet in die mate verslaafd aan het internet dat ik dat overal moet hebben. Internet is wel zoiets, in feite alle vormen van hoogtechnologische communicatie, hebben wel het effect dat je vaak uw laptop open zet om te kijken wat er is gebeurt. Ook al ben je van 3 tot 5 uur s’nachts weg geweest. Dan zijn er twee uren verlopen waarbij er waarschijnlijk niemand online zit, toch heb je de neiging om eens rap te checken of er niets gebeurt is. Ik zie dat eerder als een nadeel. Moest ik dat hebben dat ik zeg van op mijn gsm moet ik nog eens mijn mails checken. Dan zie ik dat eerder als een nadeel. Interviewer Daarjuist zei u dat u niet weet hoeveel het kost om online te gaan, zoekt u soms info op over abonnementen? Respondent Ik heb in het verleden gsm abonnementen vergeleken en toen heb ik gezocht wat het best bij mij past.. Ik vermoed dat het momenteel niet meer klopt; dat is natuurlijk een van de problemen; dat verandert constant. Een mens kan ook niet constant zijn abonnement veranderen. Ik heb dat gedaan. Af en toe ben ik me er wel bewust van als ik andere mensen hoor spreken over wat de zaken kosten. Maar ik ben er nog niet zo consequent in geweest. Interviewer U zei dat gps wel interessant zou zijn in uw gsm, vindt u het interessant dat alle toestellen samen komen? Respondent Daar zitten twee kanten aan. Langs de ene kant is het wel handig. Langs de andere kant denk ik opnieuw: dat is toch een klein schermpje. Dat heb ik ook wel bij gps. Hoewel een gps ook wel niet zoveel groter is maar toch wel voldoende. Is het een voordeel of een nadeel? Ik bekijk het langs de twee kanten. Het effect dat alles bij elkaar komt maakt wel dat je het altijd bij hebt. Nu kan ik in het wilde weg een foto maken zonder dat ik mijn fototoestel bij heb. Het is dan wel slechte kwaliteit. Op dat gebied vind ik het een voordeel maar ik zou het daarom niet kopen. De vraag is of ik mij zou laten verleiden om een te kopen met fototoestel als deze kapot is. Ik vermoed dat dit niet noodzakelijk zal zijn. Interviewer Hebt u nog interessante zaken ontdekt die u aansprkeen in de nieuwe gsm’s? Respondent Nee, niet echt. Momenteel zijn het eerder gadgets. Het ging over dat je onmiddellijk de prijs en zo kan scannen. Gps heeft een duidelijke functie. Mijn interesse heeft een duidelijke reden; ik ben ongelofelijk slecht in het vinden van straten en dergelijke. Daarom is het nuttig voor me. Interviewer Denkt u dat u snel zou kunnen werken met een dergelijk toestel? Respondent Ik denk dat dat afhangt van toestel tot toestel. Ik kan dat wel analyseren. Hoewel ik met mijn huidige gsm wel ervaar dat hoewel ik weet hoe hij in elkaar zit, dat toch niet vanzelf gaat. Dus vind ik het niet zo handig. Maar dat hangt af van toestel tot toestel. Mijn vorig toestel kon ik bijna blindelings gebruiken. Ik heb het niet over functies, het gaat eerder over gewoontes. Interviewer Denkt u dat u zich zou kunnen onspannen door het gebruik van een dergelijk toestel? Respondent Ik geef gps wel een voordeel maar echt ontspannen niet; dat kan wel eens leuk zijn op een moment. Maar ik denk niet dat die moment niet leuk zou geweest zijn omdat het toestel er niet was, dan was er iets anders wel leuk geweest. Ik denk dat we eerder iets verliezen dan winnen door constant bereikbaar te zijn. Facebook als voorbeeld waar iedereen gigantisch veel vrienden heeft. Dat eigenlijk niets betekent. En dan gaat men inderdaad kijken van is er iets gebeurt in mijn vriendenkring. Interviewer Zijn er in jouw vriendenkring al mensen met een geavanceerder toestel? Respondent De meeste hebben nog een gewoon toestel. Ik ben aan het twijfelen bij iemand maar ik ben niet zeker. Maar het zal niet veel zijn, 1 maximum 2. Interviewer Praat je soms met anderen over gsm’s? Respondent Er word wel eens iets over gezegd maar het is hetzelfde. Je ziet dat in een programma en
Masterpaper Constantijn Seys.
125
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010 je verwondert je erover maar het verleid me niet om te zeggen dat ik het wil hebben. De gps functie wel maar dat heeft te maken met een gebrek bij de gps’en namelijk dat ze niet voor mijn fiets zijn gemaakt. Interviewer Heb je het nog in andere media gezien? 14
14,5
15
15,5 16
16,5
17 17,5 18
18,5
19
19,5 20
20,5
21
21,5
22
Respondent Reclame en zo maar dat zal het zo zijn. Interviewer Denkt u dat het momenteel nog een statussymbool is? Respondent Och ja, statussymbool. Ik denk dat alle technische snufjes in het begin per definitie een statyssymbool is. Idem dito met nieuwe esthetische veranderingen. De i mac was ooit het typische statussymbool wegens de esthetische vernieuwing. Dat is voor elk product zo in het begin. Is dat nu nog zo bij die gsm’s? Ik vermoed van wel omdat het nog vrij nieuw en onbekend is. Wij leven in een maatschappij waarin het idee van ik kan meer als positief wordt ervaren. Interviewer Waarom denkt u dat het nog vrij onbekend is? Respondent Dat is een vermoeden van mij maar misschien is dat niet volledig correct. Ik weet het niet. Het is niet zo dat de mensen iets missen. Men brengt het op de markt en men probeert mensen wijs te maken dat ze dat missen. En dat ze zo bijna gedwongen worden tot aankoop. Volgens mij was de afwasmachine veel revolutionairder omdat iedereen elke dag afwast. Ik denk dat dat hier iets anders is. Ik denk dat je zelfs via sms er voor kan zorgen dat er iets op uw facebook account komt. Ik denk dat ze bij facebook u willen wijsmaken dat bepaalde van uw vrienden dat gebruiken. Maar zo creeërt men iets; heeft men een gebrek daar aan? Je kan zo het idee krijgen van wel maar ik geloof dat er niet echt een gebrek is. Het gsm fenomeen op zich is wel vrij recent. Ok, de jongere generatie is er mee opgegroeid. . Ik denk dat dat totaal anders is. Dat gegeven is er ook nog wel. Interviewer Wat denk je dat je binnen 5 jaar met je gsm kan doen? Respondent Omdat de markt niet echt op zoek gaat naar dingen die we missen, heb ik er geen idee van Het cliché is dat ze een chip inbouwen en dat je zo kunt bellen en zo. Op een bepaalde manier zie ik wel dat dat niet zo moeilijk is maar dat is niet op 5 jaar. Dat die toestellen samen komen, ja. Ik sta er wel van versteld dat je nog geen usb stick op je gsm kan aansluiten, dat zal wel niet zo lang meer duren. Dat dat er gewoon standaard op zit. Dat je de bestanden die je onderweg bewerkt hebt, dan op je computer kan zetten. Al dan niet via spraak input. Interviewer Vindt u het dan interessant dat uw computer compatibel is met uw gsm? Respondent Compatibel zijn vind ik niet slecht, dat is waar. Ik wel al de neiging gehad om bijvoorbeeld een bericht te bewaren. Ik weet dat het al kan maar momenteel investeer ik er niet in. Moest er een gewone usb stick kunnen ingestoken worden, dan was het gemakkelijker. Interviewer Een van de recente fenomenen is goedkoper bellen via het internet, spreekt u dat aan om dat ook via uw gsm te doen? Respondent Ik ken iemand die dat thuis heeft, via het thuisnetwerk. Qua geld spreekt me het aan als goedkoper is, ik maak de afweging kost toestel-besparing. Ik vind het niet slecht maar ik ben geen voorstander van zoveel mogelijk signalen in de lucht te sturen; ik vrees wel dat het al wat te laat is. Ik ben er geen voorstander van. Interviewer Denkt u dat dat voor privacy problemen kan zorgen? Respondent Daar heb ik geen schrik van, ik vermoed dat dat kan maar daar heb ik geen schrik van. Computers worden gehackt en zo meer. Interviewer Zou u hulp kunnen vinden bij problemen met uw toestel? Respondent Dat ga ik gewoon langs bij de gsm maker. De meeste mensen en ik ook, hebben de neiging om hem snel weg te werpen. De batterij is snel een probleem. Interviewer Let u ook op het uiterlijk van een gsm als u er een koopt? Respondent Neen, niet bewust. Ik ken ook wel de verkooptrucs; als men een bepaalt licht gebruikt en zo. Ik doe een poging om dat te negeren. Interviewer Vind u het fijn als u iets als eerste hebt? Respondent Neen, absoluut niet.
Masterpaper Constantijn Seys.
126
3G: Een diffusie par excellence? Academiejaar 2009-2010
22,5
23
23,5
24
24,5 25
25,5 26
26,5 27
27,5
28 28,5
Dat wringt met mijn overtuigingen. Ik ken iemand die dat vroeger wou maar hij is er in gewijzigd. Dat is iets om te tonen. Interviewer Men denkt ook aan koppelverkoop; toestel + abonnement. Is dat interessant volgens u? Respondent Dat gebeurt al hé. Daar is er een heel verhaal rond geweest dat ze het afgeschaft hadden maar dat het niet mocht van Europa. Ik zou opnieuw de afweging maken; ik ben iemand die nagaat of hij niet in de luren wordt gelegd. Ik weeg dat af door alles in rekening te brengen. Hoeveel goedkoper kan ik bellen en zo meer. Interviewer Zou het u interesseren om enkel thuis via uw thuisnetwerk internet te hebben op uw gsm? Respondent Het voordeel is dan dat het niets kost natuurlijk. Op dat gebied wel ja. Maar ook waarom neem ik mijn computer dan niet. Ik weet niet of ik het zou gebruiken; het scherm is wel redelijk klein. Ik vrees dat het te klein is voor me. Ik sprak vandaag met iemand die een mini laptop heeft en ik vroeg of het niet te klein was. Ze zei dat het af en toe handig is maar niet als standaard laptop. Het scherm van een gsm is nog kleiner dus voor mij is het waarschijnlijk te klein. Interviewer Zijn er nog zaken die je niet aanspreken bij dergelijke toestellen? Respondent Moest het even duur zijn en ik zou de optie hebben, dan zou ik het wel nemen. Om eens te zien wat het is; ik heb niets te verliezen. Maar ik heb momenteel niet echt een nood aan een gsm. Ik wil ook niet ongelofelijk veel aandacht besteden aan een gsm aankoop. Ik bekijk niet alles. De nieuwste snufjes interesseren mij niet altijd omdat ze niet altijd even nuttig zijn. Wat wel interessant zou zijn is afstandsbediening in gsm. Op dat gebied ben ik wel pro een aantal toestellen samenbrengen. Het gaat er om welke toestellen. Een afstandsbediening kan je missen in se. Interviewer Wie denk u dat er momenteel dergelijke toestellen heeft? Respondent Vooral mensen die zich belangrijk voelen of op die manier zich belangrijk willen voelen. De mensen aan de top die dat kunnen gebruiken en mensen die dat zien als een vorm van profilering Interviewer Dat waren de vragen. Zou u nog iets willen toevoegen. Respondent Ergens als je zegt heb je dat binnen vijf jaar? Wie weet loop ik er dan wel mee rond maar misschien heeft dat meer te maken met dat het dan standaard ingeburgerd is. Deels is dat vandaag al het geval; nu kan je bijna geen gsm’s krijgen die enkel bellen en sms”en. Dus op dat gebied zie ik mij er wel mee rondlopen binnen 5 jaar. Interviewer Zou je het dan ook gebruiken? Respondent Ik zou het bekijken, ik sluit het niet per definitie uit, ik bekijk het zeker eens. Interviewer Bedankt voor het interview!
Masterpaper Constantijn Seys.
127