EEN STAPPENPLAN: DOORLOOP ALLE STAPPEN EN ONTDEK IN WELKE ZONE HET LOKAAL LIGT stap 1: Controleer het Gewestplan Kan je nakijken via het geoloket: http://geovlaanderen.agiv.be/ geo-vlaanderen/grb/
Het gewestplan is een landkaart van België die men in de jaren ’70 heeft ingekleurd. Elke zone kreeg een kleur naargelang de bestemming van die zone. Woonzones bijvoorbeeld werden allemaal rood gekleurd. Recreatiegebied daarentegen kreeg oranje. Enzovoort.
BUI TEN Ruimtelijk Kwetsbaar Gebied.
Op het geoloket kan je nakijken in welke zone jouw jeugdlokaal ligt. Met de functie ‘inzoomen’ kan je zelf op zoek gaan naar je lokaal. Voorwaarde is natuurlijk dat je het lokaal kan terugvinden op een kaart. Kies je voor de functie ‘zoom naar een straat of een gemeente’, dan kan je ook op adres zoeken naar je lokaal. Jeugdlokalen mogen in woongebied (rode zone) of in recreatiegebied (oranje zone) liggen. Voor de volledigheid geven we hiernaast ook een overzichtje van de andere zones. Ligt je lokaal hierin, dan ligt het zonevreemd. Bouwen of grote renovatiewerken doen in zonevreemde gebieden is onderhevig aan strikte voorwaarden.
Ruimtelijke ordening houdt rekening met “Ruimtelijk Kwetsbaar gebied”. Hoe kwetsbaarder het gebied, hoe kleiner de kans dat grote werken (anders dan onderhoudswerken) zullen toegestaan worden. Ligt het lokaal in één van deze zones? Dan ligt het BUITEN Ruimtelijk Kwetsbaar Gebied.
Woongebied
Jeugdlokaal is toegestaan
Dagrecreatie
Jeugdlokaal is toegestaan – géén overnachting mogelijk
Verblijfsrecreatie
Gebied voor openbaar nut
Parkgebied
Bufferzone
Agrarisch gebied
KMO – industrie gebied
IN Ruimtelijk Kwetsbaar Gebied.
Ligt het lokaal in één van deze zones? Dan ligt het IN Ruimtelijk Kwetsbaar Gebied.
Jeugdlokaal is toegestaan – overnachting is mogelijk
Jeugdlokaal is toegestaan
Een jeugdlokaal bouwen is niet toegestaan. Aan bestaande lokalen mag je volgende werken uitvoeren: - onderhoudswerken - stabiliteitswerken - kleine werken Volgende werken zijn mogelijk onder voorwaarden: - verbouwen, herbouwen, uitbreiden - bepaalde functiewijzigingen zijn mogelijk - werken naar aanleiding van brand
Natuurgebied Een jeugdlokaal bouwen is niet toegestaan Bosgebied
Dienstverlening gebied Andere zones in Ruimtelijk Kwetsbaar gebied: - Agrarische gebieden met ecologisch belang/waarde - Brongebieden - Groengebieden - Natuurreservaten - Overstromingsgebieden - Valleigebieden
Aan bestaande lokalen mag je volgende werken uitvoeren: - onderhoudswerken - stabiliteitswerken - kleine werken Volgende werken zijn mogelijk onder voorwaarden: - verbouwen, herbouwen, uitbreiden - werken naar aanleiding van brand Een functiewijziging is niet mogelijk (vb. van een oude boerderij een jeugdlokaal maken).
stap 2: Controleer of het lokaal in een BPA ligt.
Een BPA is een Bijzonder Plan van Aanleg. Het geeft gedetailleerd weer hoe een bepaald gebied moet ingericht worden. Het BPA bestaat uit een kaart en daarbij horende voorschriften zoals hoever huizen van de straat mogen staan of welke wegen in een bepaald gebied mogen aangelegd worden. Een BPA wordt opgesteld door de gemeente.
Informeer bij je gemeente (dienst Stedenbouw of Ruimtelijke Ordening).
Waar en hoe je jeugdlokalen kan bouwen/verbouwen binnen een BPA is steeds verschillend en afhankelijk van de voorschriften die het BPA oplegt. Om te weten of je lokaal in een juiste zone ligt moet je de kaart en voorschriften van het BPA erbij nemen.
stap 3:
Een RUP is een Ruimtelijk Uitvoeringsplan. Er worden RUP’s opgemaakt op drie niveau’s: gewestelijk, provinciaal en gemeentelijk.
Controleer of je in een gewestelijk, provinciaal of gemeentelijk RUP ligt. Informeer je via de juiste dienst (zie einde stap 4).
stap 4: Ga naar de gemeente
Een RUP bevat een kaart van een bepaald deel van de gemeente, het gewest of de provincie. Bij deze kaart horen ook voorschriften. Ze bepalen bijvoorbeeld waar gebouwd kan worden, hoe hoog en hoe diep het gebouw mag zijn, … Waar en hoe je jeugdlokalen kan bouwen/verbouwen binnen een RUP is steeds verschillend en afhankelijk van de voorschriften die het RUP oplegt. Om te weten of je lokaal in een juiste zone ligt moet je de kaart en voorschriften van het RUP erbij nemen.
Plannen die je kan consulteren op het internet geven niet altijd een sluitend antwoord op je vragen. Sommige plannen zijn niet digitaal beschikbaar, andere zijn misschien achterhaald door een detailplan (BPA, RUP, verkaveling). De enige manier om met zekerheid de bestemming en voorschriften op een perceel te achterhalen is waarschijnlijk ook de gemakkelijkste: vraag de gegevens op bij de dienst ruimtelijke ordening van de gemeente. Als je daar de uittreksels uit het plannenregister vraagt, krijg je een overzicht van alles wat geldig is.
Gewestelijk RUP: te informeren via internet: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geovlaanderen/rup/
Provinciaal RUP: te informeren via je gemeenten of provincie. Soms ook via internet, bijvoorbeeld provincie Antwerpen http://www.provant.be/leefomgeving/ruimtelijke_orden ing/ruimtelijke_uitvoeri/prup_s_per_gemeente/ Gemeentelijk RUP: te informeren via je gemeente (dienst Ruimtelijke Ordeninig).
Het lokaal ligt in een foute zone. Help! Wat nu?! In een foute zone liggen met het lokaal, wil niet zeggen dat je scouts en gidsengroep zal moeten vertrekken. Het lokaal renoveren of verbouwen zal daarentegen wat moeilijker lopen. Een nieuwbouw zetten is helemaal onmogelijk. Hoewel… Er is een achterpoortje in het verhaal: de gemeente kan de bestaande zonering wijzigen. Het initiatief hiervoor kan echter niet komen van je vereniging. Dat moet van de gemeente, provincie of het gewest komen. Via de juiste kanalen komt het erop aan het beleid de goede richting uit te sturen: Elke gemeente is verplicht een Ruimtelijk Structuurplan op te maken. Dit is een beleidsplan waarin, in grote lijnen, wordt uitgelegd hoe de gemeente het gebruik van ruimte wil invullen op haar grondgebied. Het plan zegt dus niets over de invulling van individuele percelen, maar vormt wel de basisvisie waarbinnen een RUP of BPA moet passen. Het is mogelijk acties te laten opnemen in dit Ruimtelijk Structuurplan. Vb. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan kan zonevreemde jeugdlokalen als knelpunt vermelden. In dit geval kan de gemeente meteen aan de slag om het probleem te verhelpen. De beste methode om het beleid te sturen, is gebruik maken van de jeugdraad. De jeugdraad bepaalt namelijk mee wat er in de gemeente gebeurt voor kinderen en jongeren! De jeugdraad kan een advies schrijven aan de gemeente in verband met de zonering van jeugdlokalen. Vb. Inventariseer alle zonevreemde jeugdlokalen in de gemeente en vraag het beleid hiervoor acties te ondernemen. Door bijvoorbeeld een sectoraal RUP op te maken, kan de gemeente de percelen waarop jeugdverblijven staan en gebouwen waar jeugdverenigingen in zitten van zone of functie wijzigen. Zelfs in de jeugdraad ben je maar best goed geïnformeerd. Je kan ook extra toelichting en uitleg vragen aan de schepen van Jeugd, de dienst Ruimtelijke Ordening, de jeugdconsulent, enz. Vanuit de Vlaamse Overheid zijn er al enkele besluiten genomen om tegemoet te komen aan het probleem:
Het bestaande lokaal ligt zonevreemd, maar BUITEN ruimtelijk kwetsbaar gebied De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (www.ruimtelijkeordening.be) De Vlaamse Codex is de verzameling van de Vlaamse wetgeving. Ook over ruimtelijke ordening kan je hierin heel wat terugvinden. Volgens artikel 4.4.19 mag een bestaand jeugdlokaal dat zonevreemd ligt uitgebreid worden, indien de uitbreiding noodzakelijk is vanwege enkele voorwaarden. Paragraaf 2 en 3 stellen echter enkele beperkingen op: zo mag enkel het ‘overdekt volume’ gebruikt worden voor de uitbreiding. Dat wil zeggen dat alle ruimte dat al een dak heeft een andere invulling mag krijgen. Ruimte zonder dak of de binnenkoer, mag niet bebouwd worden. Lokalen die in ruimtelijk kwetsbaar gebied liggen (uitgezonderd parkgebied) vallen niet onder deze regel. Wat is mogelijk volgens dit artikel? Vb.: Een groep die de voorbije jaren een stijging van het ledenaantal kende en dringend extra lokalen nodig heeft om alle leden te kunnen herbergen, mag van de oude overdekte stallen nieuwe lokalen maken. Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, Artikel 4.4.19, §1: Het uitbreiden van een bestaande zonevreemde constructie, niet zijnde woninggebouw is vergunbaar, op voorwaarde dat de uitbreiding noodzakelijk is omwille van:
1° milieuvoorwaarden 2° gezonheidsredenen 3° maatregelen opgelegd door de sociale inspecteurs die bevoegd zijn in het kader van de wet van 16 november 1972 betreffende de arbeidsinspectie 4° de bestrijding van voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen, de dierengezondheid of het dierenwelzijn 5° infrastructurele behoeften ingevolge de uitbreiding van de werking van erkende, gesubsidieerde of gefinancierde onderwijsinstellingen of van een erkende jeugdvereniging in de zin van het decreet van 14 februari 2003 houdende de ondersteuning en de stimulering van het gemeentelijk, het intergemeentelijk en het provinciaal jeugd- en jeugdwerkbeleid en het decreet van 18 juli 2008 houdende het voeren van een Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid of van een erkend jeugdverblijfcentrum overeenkomstig het decreet van 18 juli 2003 betreffende de verblijven en verenigingen die een werking uitoefenen in het kader van ‘Toerisme voor Allen’. §2: Aanpassingswerken aan of bij een zonevreemde constructie, niet zijnde woningbouw, zijn vergunbaar, op voorwaarde dat het overdekte volume niet wordt uitgebreid §3: De mogelijkheden, vermeld in §1 en §2, gelden niet in: 1° Ruimtelijk kwetsbare gebieden, met uitzondering van parkgebieden
De boerderij waar de groep z’n oog op liet vallen voor de nieuwe lokalen, ligt in agrarisch gebied. Zonevreemd voor jeugdverenigingen… Uitvoeringsbesluiten van de Vlaamse Regering (www.ruimtelijkeordening.be) Het Besluit van de Vlaamse Regering van 28 november 2003 tot vaststelling van de lijst van toelaatbare zonevreemde functiewijzigingen (www.ruimtelijkeordening.be) is een aanvulling op artikel 4.4.23 van de Vlaamse Codex. Dat artikel zegt dat gebouwen van functie mogen veranderen als ze voldoen aan dit besluit. De functie van een gebouw bepaalt waartoe een gebouw mag dienen. Een boerderij is natuurlijk geen jeugdlokaal. Toch kan je vragen aan de gemeente om de functie te veranderen. Er zijn echter enkele voorwaarden. De eerste belangrijke voorwaarde is dat het gebouw in agrarisch gebied ligt. Het moet tevens aan een “voldoende uitgeruste weg” liggen. Dat is een verharde aangelegde weg met straatverlichting. Daarbij moet het gebouw ook bouwfysisch in staat zijn om een jeugdvereniging te herbergen. Een verkrot gebouw zal niet van functie kunnen veranderen. Met de nieuwe functie ben je verplicht jeugdlogies te organiseren. Besluit van de Vlaamse Regering, 28 november 2003, ART. 2. §1. De functiewijzigingen, vermeld in dit besluit, kunnen enkel worden toegestaan als voldaan is aan de generieke voorwaarden, vermeld in artikel 4.4.23, eerste lid, van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. §2. De functiewijzigingen, vermeld in artikel 4 tot en met 9, kunnen enkel worden toegestaan als het gebouw of het gebouwencomplex gelegen is aan een voldoende uitgeruste weg, die op het ogenblik van de aanvraag reeds bestaat. Het begrip “voldoende uitgeruste weg” wordt gelezen in de zin die artikel 4.3.5 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening daaraan geeft.
De voorwaarde, vermeld in het eerste lid, heeft geen betrekking op de private toegangsweg tot het commerciële, ambachtelijke of industriële gebouw of gebouwencomplex of tot de woning voor zover deze private toegangsweg aansluit op een voldoende uitgeruste weg. §3. De functiewijzigingen, vermeld in artikel 4 tot en met artikel 10, kunnen enkel worden toegestaan als het gebouw of gebouwencomplex bouwfysisch geschikt is voor de nieuwe functie. Een gebouw of gebouwencomplex is bouwfysisch geschikt voor een nieuwe functie als aan het gebouw of gebouwencomplex uit financieel of bouwtechnisch oogpunt geen ingrijpende werken uitgevoerd hoeven te worden voor de nieuwe functie. Daarmee wordt bedoeld dat de functie gerealiseerd kan worden als de bestaande structuur van het gebouw grotendeels wordt benut en gevaloriseerd, waarbij het gebouw aangepast kan worden aan hedendaagse comfort-, energie- of milieueisen. Besluit van de Vlaamse Regering, 28 november 2003, ART. 9. Met toepassing van artikel 4.4.23 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening kan een vergunning worden verleend voor het geheel of gedeeltelijk wijzigen van het gebruik van een gebouw of gebouwencomplex van de hoofdfunctie "landbouw in de ruime zin", voor zover aan al de volgende voorwaarden voldaan is: 1° het gebouw of gebouwencomplex is gelegen in een agrarisch gebied in de ruime zin; 2° de nieuwe functie heeft betrekking op volgende activiteiten of combinaties daarvan: een paardenhouderij, een manège, een dierenasiel, een dierenpension, een dierenartsenpraktijk, jeugdlogies, een tuinaanlegbedrijf, een kinderboerderij, een centrum voor dierentherapie (animal assisted therapy) of een instelling waar personen al dan niet tijdelijk verblijven en bij wijze van therapie, onderwijs, opleiding of voorbereiding op de reguliere arbeidsmarkt ondermeer landbouwactiviteiten of aan de landbouw verwante activiteiten uitoefenen, telkens met inbegrip van de gedeelten van het gebouw of gebouwencomplex die worden aangewend voor ondergeschikte functies (handel, horeca, kantoorfunctie of diensten) die noodzakelijk zijn voor de uitoefening van de hoofdfunctie. Voor de toepassing van het eerste lid, 2°, geldt dat de volledige vloeroppervlakte die door eventuele ondergeschikte functies (zowel binnen het hoofdgebouw als binnen de bijgebouwen) in beslag genomen wordt, ten hoogste gelijk is aan 100 vierkante meter.
Het lokaal ligt zonevreemd in agrarisch gebied en de groep wil een nieuw materiaalkot bouwen Uitvoeringsbesluiten van de Vlaamse Regering (www.ruimtelijkeordening.be) In hetzelfde besluit als hierboven is artikel 8 ook nog interessant. Een gebouw dat bestemd is voor landbouw én in agrarisch gebied ligt, mag van functie gewijzigd worden naar een materiaalkot. Besluit van de Vlaamse Regering, 28 november 2003, ART. 8. Met toepassing van artikel 4.4.23 van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening kan een vergunning worden verleend voor het geheel of gedeeltelijk wijzigen van het gebruik van een gebouw of gebouwencomplex van de hoofdfunctie "landbouw" in de ruime zin, voor zover aan al de volgende voorwaarden voldaan is: 1° het gebouw of gebouwencomplex is gelegen in een agrarisch gebied in de ruime zin 2° het gebouw of gebouwencomplex maakt deel uit van een gebouwengroep 3° de nieuwe functie heeft louter betrekking op de opslag van allerhande materialen of materieel
