Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013(2de zittijd) Promotor Mevrouw Griet Laenen Docent Student Vincent Petrov
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013(2de zittijd) Promotor Mevrouw Griet Laenen Docent Student Vincent Petrov
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 4 Voorwoord .............................................................................................................................................. 7 Verklarende woordenlijst ........................................................................................................................ 8 Abstract ................................................................................................................................................. 10 Inleiding ................................................................................................................................................. 11 1
Hoofdstuk 1: Fietsen algemeen ..................................................................................................... 12 1.1
Wat is fietsen? ....................................................................................................................... 12
1.2
Wat is recreatie? ................................................................................................................... 12
1.3
Wat is recreatief fietsen? ...................................................................................................... 12
1.3.1
Lusvormige fietsroutes .................................................................................................. 12
1.3.2
Fietsnetwerken .............................................................................................................. 12
1.3.3
LF-routes ........................................................................................................................ 13
1.3.4
Groene assen ................................................................................................................. 13
1.3.5
Thematochten op het fietsnetwerk .............................................................................. 14
1.4 2
Het toeristisch landschap van vandaag ......................................................................................... 15 2.1
3
Besluit: Waar sluit mijn fietstocht bij aan? ........................................................................... 14
Wat is een trend? .................................................................................................................. 15
2.1.1
Belang van trends in de toeristische sector?................................................................. 15
2.1.2
Trends in de toeristische sector. ................................................................................... 15
2.1.3
Algemene trends ........................................................................................................... 15
2.1.4
Kleinschaligere trends(toepasbaar op mijn fietstocht) ................................................. 17
2.2
Stad vs periferie ..................................................................................................................... 21
2.3
Besluit .................................................................................................................................... 22
Het Brugse Ommeland .................................................................................................................. 24 3.1
Situering Brugse Ommeland.................................................................................................. 24
3.2
Swot analyse Brugse Ommeland ........................................................................................... 25
3.2.1
Het Brugse Ommeland als toeristische regio ................................................................ 25
3.2.2
Het Brugse Ommeland en toeristisch-recreatief beleid................................................ 26
3.2.3
Enkele aandachtspunten bij deze SWOT-analyse ......................................................... 27
3.3
Dagtoeristen in het Brugse Ommeland ................................................................................. 28
3.3.1
Het Brugse Ommeland is de fietsregio bij uitstek in West-Vlaanderen ........................ 28
3.3.2
Huidige fiets aanbod Brugse Ommeland ....................................................................... 29
3.3.3
Themafietsroutes Brugse Ommeland............................................................................ 29
3.3.4
Wat zijn de mogelijkheden? .......................................................................................... 31
3.3.5
Wat zijn de obstakels? ................................................................................................... 32
3.4
Huidig aanbod van culinaire fietsproducten in het algemeen .............................................. 32
3.4.1
Culinaire fietsproducten buiten België.......................................................................... 33
3.4.2
Culinaire fietsproducten binnen België ......................................................................... 35
3.4.3
Culinaire fietsproducten in het Brugse Ommeland ....................................................... 37
3.5
Conclusie huidige aanbod ..................................................................................................... 37
3.5.1 4
De totaalervaring. .......................................................................................................................... 38 4.1
5
Is er wel ruimte voor mijn culinair fietsproduct? ......................................................... 37
Het belang van het creëren van een totaalervaring ............................................................. 38
4.1.1
De belevingseconomie .................................................................................................. 38
4.1.2
Het theatermodel: ......................................................................................................... 39
4.1.3
Het creëren van die totaalervaring ............................................................................... 39
4.2
Inleiding stageplaats Vizit ...................................................................................................... 41
4.3
Het bepalen van het thema ................................................................................................... 42
4.4
Aandachtspunten bij het ontwikkelen / obstakels ............................................................... 42
Concreet Product: Nieuwe Culinaire themafietstocht in het Brugse Ommeland. ........................ 43 5.1
Inleiding ................................................................................................................................. 43
5.2
De fietstocht .......................................................................................................................... 44
5.2.1
Oorspronkelijk idee ....................................................................................................... 44
5.2.2
Uitgewerkt idee ............................................................................................................. 45
5.2.3
De twee programma’s ................................................................................................... 45
5.2.4
Wat als het regent? ....................................................................................................... 46
5.2.5
Doelgroep? .................................................................................................................... 47
5.2.6
Grootte van de groep .................................................................................................... 47
5.2.7
Culinaire fietstocht Verhalen op pedalen...................................................................... 47
5.2.8
De geschiedenis van de culinaire cultuur ...................................................................... 47
5.2.9
Verloop Culinaire verhalen op pedalen(belangrijk voor de begeleider) ....................... 49
5.2.10
Begeleiding .................................................................................................................... 65
5.2.11
Kostenplaatje ................................................................................................................. 66
5.3
Brochure ................................................................................................................................ 66
5.3.1
Voorbeeld arrangement Kokirina .................................................................................. 66
5.3.2
Volledige flyer ................................................................................................................ 66
5.4
Promotie van de fietstocht .................................................................................................... 66
5.4.1
Promotie ........................................................................................................................ 66
5.4.2
Verkoop ......................................................................................................................... 67
5.4.3
Officiële lancering en persvoorstelling “Culinaire verhalen op pedalen” ..................... 67
6
Besluit ............................................................................................................................................ 68
7
Bibliografie..................................................................................................................................... 70
8
7.1
Websites ................................................................................................................................ 70
7.2
Artikels ................................................................................................................................... 72
7.3
Rapporten .............................................................................................................................. 72
7.4
Literatuur ............................................................................................................................... 72
7.5
Folders ................................................................................................................................... 73
7.6
Diensten ................................................................................................................................ 73
7.7
foto’s, kaarten ....................................................................................................................... 73
Bijlagen .......................................................................................................................................... 74 8.1
Interviews .............................................................................................................................. 74
8.2
Mails ...................................................................................................................................... 74
8.2.1
Edelhertenkwekerij ....................................................................................................... 74
8.2.2
Restaurant de Karmeliet................................................................................................ 77
8.2.3
Hof ter Caleshoek .......................................................................................................... 78
8.2.4
Fort Lapin ....................................................................................................................... 82
8.2.5
Hertog Jan...................................................................................................................... 86
8.2.6
Westtoer ........................................................................................................................ 87
8.2.7
Kokirina .......................................................................................................................... 89
8.3
Lijst van figuren ..................................................................................................................... 91
8.4
Knooppunten kaart ............................................................................................................... 92
8.5
Voorbeeld arrangement Kokirina .......................................................................................... 93
8.6
Participanten ......................................................................................................................... 95
8.6.1
Hof ter Caleshoek .......................................................................................................... 95
8.6.2
Kokirina .......................................................................................................................... 96
8.6.3
Fort Lapin ....................................................................................................................... 98
8.6.4
Popelier Bikes ................................................................................................................ 99
8.7
Brochure .............................................................................................................................. 100
Voorwoord Het heeft me tijd gekost om er mij aan te zetten, “de bachelor proef”. Is dit echt het einde van mijn studententijd? Het einde van mijn gelukzalige studentenleven? Ja "Lamme Goedzak" geeft eigenlijk goed mijn karakter weer. Een zachtmoedige man die op zijn gemak van het leven geniet, verzot op eten en drinken. Volgens Wikipedia is: “Lamme Goedzak” iemand die “hevig verlangt naar zijn eigen vrouw (die hij nergens vinden kan) en intussen de verleiding van andere vrouwen goed weerstaat.” Genoeg over mezelf, “Lamme Goedzak”, was dat geen personage uit Tijl Uilenspiegel? Had Tijl toevallig geen band met Damme en ligt Damme nu niet toevallig in het Brugse Ommeland? Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland is mijn uitgangspunt. Misschien een beetje te veel toeval, moest dit al bestaan. Ik wou iets anders dan anders doen, vertrekken vanuit de praktijk, de ervaring en dat is niet evident bij een bachelorproef waar voornamelijk onderzoek aan de basis ligt van de case. Dit werk was daarom helemaal niet gemakkelijk voor mij. Ik kan de dingen beter uitleggen dan ze neerschrijven, wat misschien voortkomt uit mijn vooropleiding als dramastudent. Het was dus een werk dat verliep met ups en downs, veel downs, maar achteraf gezien iets waar ik veel uit geleerd heb. Het was niet gemakkelijk om na twee jaar voor acteur te studeren over te schakelen naar een veel meer theoretisch georiënteerde opleiding. De keuze voor de opleiding Toerisme en recreatiemanagement was niet eenvoudig, maar ik heb ze me nog op geen enkel ogenblik beklaagd. In plaats van de gebruikelijke drie jaar, voltooide ik de opleiding in vier jaar, met als kroon op het werk, deze bachelorproef. Het was een mooie opleiding met als hoogtepunt voor mij persoonlijk mijn Erasmus semester in Noorwegen en een heel leerrijke stage bij gidsenorganisatie Vizit en natuurlijke ook alle lessen op Howest campus Renaat de Rudderlaan. In dit voorwoord wil ik enkele mensen bedanken, mijn mama en mijn broer die me door de jaren heen altijd gesteund en aangemoedigd hebben te blijven gaan voor mijn diploma. Dat ik zopas, ondanks het feit dat ik het nog niet heb, al verzilverd zag bij mijn eerste sollicitatie en daarbij aansluitend mijn eerste job als vakantieadviseur bij Thomas Cook. Ook wil ik via deze weg enkele mensen bedanken die mij geholpen hebben met de verwezenlijking van dit eindwerk. In de eerste plaats zou ik mijn mentor mevrouw Griet Laenen willen bedanken.Zij bracht me tijdens de weinige ontmoetingen toch telkens op de juiste weg. Ook zou ik mijn stagementor Evelyn Cruyt, oprichtster van gidsenorganisatie Vizit, willen bedanken voor haar ideeën en opmerkingen. Tenslotte wil ik ook alle mensen bedanken die meewerkten aan de fietstocht. Ik denk hierbij aan de eigenaars van een streekproduct, die met plezier het verhaal achter hun product vertelden. Ik wens u alvast veel plezier bij het lezen van dit werk. Vincent
Verklarende woordenlijst BOL: Brugse Ommeland BNP: Bruto nationaal product BRIC: Brazilië, Rusland, India en China
“If a story is not about the hearer he will not listen. And I here make a rule – a great and lasting story is about everyone or it will not last. The strange and foreign is not interesting – only the deeply personal and familiar.” John Steinbeck
Figuur 1 Erfgoed dat verdwijnt is verarming
Abstract In dit eindwerk bestudeer ik of er ruimte is voor een nieuw fietsproduct in het Brugse Ommeland. Het is natuurlijk van belang eerst te bekijken wat er al bestaat aan fietsroutes in de betrokken streek. Vervolgens moet er rekening gehouden worden met de huidige toeristische trends. Fietsproducten die vroeger succes hadden kunnen nu misschien helemaal geen publiek meer trekken. Het is ook een feit dat de fietstoerist van vandaag heel wat veeleisender geworden is. Mensen willen iets beleven, iets nieuws ontdekken. Aan de hand van deze twee aspecten (wat er al is en de huidige trends) ontwikkel ik dan een gloednieuw fietsproduct. Dit eindwerk omvat zowel het voorbereidend onderzoek als de concrete uitwerking van het fietsproduct.
Figuur 2 Auteur van dit werk
11
Inleiding Een onderwerp kiezen voor mijn eindwerk was niet gemakkelijk. Mijn interessegebieden zijn namelijk vrij uitgebreid en divers . Uiteindelijk heb ik mijn keuze gemaakt in overleg met mijn stagementor, Evelyn. Zij reikte mij enkele mogelijke onderwerpen aan. Tijdens mijn zoektocht en in mijn beslissingsfase heb ik veel informatie opgezocht om te komen tot een geschikt onderwerp . Zo ging, mijn voorkeur, uit naar een originele fietstocht. Fietsen is het tijdverdrijf bij uitstek van de Vlaming en de Belg. Zelf ben ik trouwens ook een fervent fietser. Een andere passie van mij, het schrijven en vertellen van verhalen(storytelling) bracht me op het idee, om de twee te combineren. Omdat ik mijn eindwerk toeristisch relevant wilde maken, heb ik nauw samengewerkt met Vizit, mijn stageplaats. Daar is storytelling steeds het uitgangspunt. Bij Vizit is de vraag naar begeleide wandelingen en fietstochten heel groot. Aangezien er al zoveel bestaat is het moeilijk om nog uniek of origineel uit de hoek te komen. Mijn eindwerk heeft als doel om toch nog iets nieuws te vinden, iets unieks. Ik baseerde mijn onderzoek op twee essentiële vragen. Wordt er voldoende aangeboden buiten de stadsgrenzen van de kunststad Brugge? Hoe kunnen we een fietsprogramma maken vanuit Brugge naar het Brugse Ommeland? De uitwerking van de fietstocht werd opgedeeld in verschillende hoofdstukken. Hoofdstuk één bespreekt de term “fietsen”. Het biedt een antwoord op vragen zoals “wat is fietsen?” en “wat zijn de verschillende universele fietsproducten binnen Vlaanderen en België?” Waar zou mijn nieuw fietsproduct passen binnen het hedendaags toeristisch aanbod? In hoofdstuk twee geef ik een beeld weer van het huidige toeristische landschap en benadruk ik hedendaagse trends. Ook het luik storytelling krijgt in hoofdstuk twee de volle aandacht. Hier wordt ook duidelijk wat het verschil is tussen de stad(Brugge) en haar periferie, het Brugse Ommeland. Niet de stad zelf, maar het gebied en de regio rond de stad staan dus centraal. Een marktonderzoek van het Brugse Ommeland is van essentieel belang. Wat is er voorhanden, wat bestaat er al, wat zijn de mogelijkheden, wat zijn de obstakels? Wat zijn de klassiekers, hoe kan je deze overstijgen? Deze vragen komen allemaal aan bod in hoofdstuk drie, waar ik het Brugse Ommeland onder de loep neem. Hoofdstuk vier bespreekt het concept ‘totaalervaring’. Wat is een totaalervaring? Waarom creëer je een totaalervaring? Hoofdstuk vijf bevat, het eigenlijke programma en het uitgangsidee. De uiteindelijke route wordt uitgewerkt tot in de logistieke details. Hoofdstuk zes: Besluit
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
12
1 Hoofdstuk 1: Fietsen algemeen 1.1 Wat is fietsen? Fietsen is de ideale manier om een regio te verkennen en zo de cultuur en de natuur van een welbepaalde streek of stad te ontdekken. Fietsen is ook nog eens laagdrempelig en daarom in vele gevallen de ideale activiteit om te ontspannen. Volgens de richtlijnen van Toerisme Vlaanderen is fietsen een doelgerichte verplaatsing als recreatie-activiteit. De toerist-recreant fietst naar bepaalde punten die hij kiest op basis van belevingswaarde, toeristische bezienswaardigheden, horeca… Belangrijk hierbij is, dat het afgelegde traject, niet per definitie over de kortste route loopt. Met fietsen wordt dus niet woon-werk en woon-winkelverkeer bedoeld.
1.2 Wat is recreatie?1 Recreatie zijn vormen van vrijetijdsbesteding. Het zijn alle activiteiten die kunnen plaatsvinden naast dagelijkse verplichtingen zoals werken, het huishouden en zorg voor anderen. Het is het geheel van gedragingen die men in zijn vrije tijd vrijwillig onderneemt of ondergaat, waarvan verondersteld wordt dat ze primair gericht zijn op het bevredigen van de eigen verlangens naar ontspanning als belevingsactiviteit. Het woord op zich, 're-creatie' duidt op vernieuwing. De bedoeling van recreëren is het vernieuwen van de energie waarover we beschikken. Zo kan een persoon zijn zinnen verzetten en opgelopen spanning loslaten.
1.3 Wat is recreatief fietsen? We kunnen spreken van recreatief fietsen wanneer men fietst met als doel zich te ontspannen. In Vlaanderen kunnen we recreatief fietsen op drie verschillende types van routes of banen: 1.3.1
Lusvormige fietsroutes2
Lusvormige fietsroutes zijn routes die bewegwijzerd zijn met de gekende zeshoekige rood-witte borden. Ze zijn gelinkt aan een bepaald thema en bieden een mooi alternatief voor netwerkfietsen. Ze lopen over een afstand van minimum 30 en maximum 50 kilometer 1.3.2
Fietsnetwerken
We kunnen spreken van fietsnetwerken zodra een gebied van voldoende omvang omsloten wordt door een aaneenschakeling van routes die zijn bewegwijzerd door middel van knooppuntenbewegwijzering. Het gaat dus om een geheel van fietstrajecten die in beide richtingen worden bewegwijzerd en waarbij de fietstrajecten elkaar kruisen. Zo ontstaat een knooppunt. Deze knooppunten krijgen een nummer toegewezen. Zo ontstaat een netwerk van routes en knooppunten.
1
Van Den Heede, V. (2009)Structuur incoming toerisme: Hoofdstuk 4 Kennismaken met recreatieve productontwikkeling-Recreatieve terminologie. 2 Toerisme Vlaanderen. Richtlijnen voor de bewegwijzering van toeristisch-recreatieve fietslussen en fietsnetwerken. Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
13
Op een knooppunt krijgt de fietser de mogelijkheid om naar eigen keuze andere knooppunten te volgen. Een fietsnetwerk stelt op die manier de fietser in staat om à la carte zijn fietsprogramma samen te stellen, iets wat niet van toepassing is in de case, van deze bachelorproef. 1.3.3
LF-routes
Een Landelijke fietsroute (LF-route) is een langeafstandsroute waarbij je van punt A naar B fietst. Landelijke fietsroutes maken deel uit van een netwerk dat verbonden is met Nederland. 1.3.4
Groene assen
Groene assen, zijn oude spoorwegbeddingen die nu dienst doen als recreatief fiets- en wandelpaden De term Groene assen wordt in West-Vlaanderen gebruikt. Er zijn er negen in totaal. Twee van deze Groene assen(de groene 62(20km) die van Oostende naar Torhout loopt en de Frontzate(14km) die tussen Nieuwpoort en Diksmuide ligt) lopenparallel met een tussenafstand van 15km. Dat leverde een fietstocht op van 98km die zo goed als volledig vrij van verkeer is.
Figuur 3 Kaart Groene Assen in het Brugse Ommeland
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
14
1.3.5
Thematochten op het fietsnetwerk
Een thematocht of een themaroute is een fietsroute die op een fietsnetwerk loopt over een afstand van minimum 30 en maximum 50 km. Deze tochten gaan dieper in op een centraal thema dat centraal staat in de regio. Er is geen specifieke bewegwijzering, dus de thematochten worden via de knooppunten gereden. Uit een onderzoek bij recreatieve fietsers blijkt dat er nog steeds interesse bestaat voor fietsen rond een bepaald thema. Dat hangt natuurlijk af van het soort thematocht. Het is dus belangrijk om een sterk en goed thema te hebben dat een breed publiek aanspreekt. Enkele voorbeelden van thematochten in het Brugse Ommeland komen later in dit werk uitgebreid aan bod.
1.4 Besluit: Waar sluit mijn fietstocht bij aan? De fietstocht die ik ontwikkel in deze case sluit het dichtst aan bij een thematocht. Mijn fietstocht vertrekt dus vanuit een thema en de twee parameters die ik hanteer zijn: -
De fietstocht is niet langer dan 50 km. De tocht bezit een specifiek thema, dat centraal staat in de regio.
Ik heb geprobeerd een thema te vinden dat hier bij aansluit. Hiervoor was het noodzakelijk om te kijken naar het toeristisch landschap van vandaag en om naar trends te zoeken die het huidig toeristisch landschap karakteriseren.
Figuur 4 Voorbeeld van knooppuntenbewegwijzering
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
15
2 Het toeristisch landschap van vandaag 2.1 Wat is een trend? ‘Een trend is een duurzame maar nooit een definitieve verandering in mentaliteit, houding of gedrag van een identificeerbare groep mensen.’3 We kunnen trends dus zien als een verandering in de gedachtegang van de consument waardoor een product of dienst kan rekenen op meer interesse. Bij het introduceren van een product valt het allemaal af te wachten of het al dan niet in de smaak valt. De mate van interesse zal bijgevolg dan ook mee bepalen hoe lang het product op de markt blijft. Een trend kan blijvend zijn of terug opflakkeren als consumenten zien hoe belangrijk een product is of welk effect het heeft. 2.1.1
Belang van trends in de toeristische sector?
De toeristische sector wint voortdurend aan belang en oefent een steeds grotere invloed uit op de economie. Zo creëert toerisme werkgelegenheid en heeft het belangrijke maatschappelijke en ecologische implicaties. Het economisch belang van toerisme vertaalt zich in het aandeel van de inkomsten uit internationaal toerisme in het BNP. Ook het gedrag van de toerist is in de loop van de jaren sterk veranderd door de invloed van sociale, culturele en economische trends en ontwikkelingen. 2.1.2
Trends in de toeristische sector.
Wereldwijde maatschappelijke ontwikkelingen hebben een sterke impact op de evolutie binnen de toeristische sector. Toerisme is zeer dynamisch en kent heel wat globale trends. Deze evoluties en trends bieden heel wat mogelijkheden die de komende jaren de toeristische sector sterk zullen beïnvloeden. Ze worden in het volgende gedeelte kort samengevat. 2.1.3
Algemene trends
2.1.3.1 Macro-economische trends Wereldwijde inkomens stijgen Het inkomen per hoofd van de wereldbevolking groeit. Vooral in Oost-Azië, in het Westen en in de BRIC landen. Zo gaan ontwikkelingslanden zich verder ontwikkelen en vormen ze nieuwe bestemmingen voor het toerisme. Globalisatie leidt tot meer contact tussen landen. Grenzen worden geopend waardoor het toeristisch verkeer toeneemt. Veel landen zullen hun inkomen zien stijgen. Aangezien de inkomens in deze opkomende landen stijgen, zullen deze mensen ook meer geld kunnen spenderen aan reizen. Het is aan de toeristische sector om op toenemend aantal internationale toeristen in te spelen.
3
( Konings, 2008, p.28 )
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
16
2.1.3.2 Leeftijdsgebonden trends De veroudering van de bevolking Ouderen blijven globaal gezien, langer fit en kunnen hun vrije tijd actief invullen. De generatie babyboomers (1945-1960) beschikken over flink wat kapitaal en zijn ook bereid om dit te besteden aan reizen. Voor hen zijn betrouwbaarheid, comfort, gemak en veiligheid van belang. Zij kiezen voor cruises, wellness-en zorgvakanties en rondreizen. Vakanties staan voor hen voornamelijk in het teken van ontspannen, uitrusten en genieten van de natuur. De generatie na de babyboomer(1960-1985) de post-babyboomers genaamd, beschikken meestal over minder geld dan hun voorgangers, zijn echter een bepaald niveau van luxe gewoon en zijn kritisch. Zij geven de voorkeur aan citytrips en singlereizen. De jonge toerist kan omschreven worden als actief en houdt van avontuur en beleving. Zij reizen het liefst “lowbudget” waardoor luxe niet noodzakelijk is. Jongeren zijn gevoelig voor hypes en regelen alles digitaal. 2.1.3.3 Nieuwe gezinsstructuren In Europa zullen er in 2020 meer singles zijn en minder gezinnen met kinderen. Het aantal eenoudergezinnen wordt groter en het aantal nieuw samengestelde gezinnen stijgt. Er zal een toename zijn aan georganiseerde singlereizen, citytrips en verre rondreizen. De behoefte aan logistieke ondersteuning met betrekking tot kinderen op reis zal stijgen. Jonge ouders willen samen met hun kinderen de vakantie doorbrengen maar hebben ook behoefte aan zelfontplooiing. Gezinnen zijn heel vaak sterk prijsgericht. 2.1.3.4 Vrije tijd= Identiteit Sinds de jaren 80 speelt vrije tijd een steeds grotere rol in de identiteit van het individu. Door de flexibilisering van de arbeid (deeltijds werken of meer lange werkdagen) kan men zijn beschikbare vrije tijd meer spreiden. Deze vrije tijd heeft vaak een grote waarde en wordt intensief ingevuld door bijvoorbeeld meerdere kortere vakanties verspreid over het jaar. De vraag naar korte reizen en weekendarrangementen zal nog toenemen. De toerist zal meerdere activiteiten plannen op een plaats (clustering) 2.1.3.5 Opleidingsniveau verhoogt Wereldwijd neemt het opleidingsniveau toe. Cultureel toerisme is steeds meer in opmars. Mensen met een hogere opleiding vertonen brede interesses in de lokale culturen, geschiedenis, de levensstijl van de plaatselijke bevolking, de natuur en het milieu. Ze gaan meer op zoek naar informatie en duiding bij wat ze doen en bezoeken. De verwachtingen ten aanzien van de gids en of interactieve middelen worden steeds groter. 2.1.3.6 Belevingseconomie ontwikkelt zich tot betekeniseconomie Mensen hechten meer waarde aan belevenissen. Iets beleven en intens ervaren zijn belangrijke drijfveren. Belevingseconomie wordt omschreven als “alle producenten en dienstverleningen die gericht zijn op het vervullen van de emotionele behoeften van de mens.” Consumeren moet dus een bijdrage leveren aan de persoonlijke ontwikkeling.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
17
Trendwatchers spreken van een tweede generatie belevingseconomie: de betekeniseconomie. Er is meer aandacht voor immateriële zaken zoals duurzaamheid, authenticiteit, gezondheid en welzijn. Tijdens vakanties willen toeristen niet langer enkel iets zien en bezoeken: ze willen ook meer “doen” en actief deelnemen. In de zoektocht naar betekenis wenst de toerist diepgang en verrijking. Voorbeelden hiervan zijn themareizen (themafietstochten) zoals pilatesreizen, kookreizen,… 2.1.3.7 Groeiend gezondheidsbewustzijn Gezondheidsbewustzijn ligt in het verlengde van de toegenomen levensverwachting. Het belang dat aan gezondheid wordt gehecht neemt toe naarmate de bevolking ouder wordt. Vijftigers en zestigers doen al het mogelijke om zo lang mogelijk jong, gezond en fit te blijven. Daardoor stijgt de vraag naar “gezonde” vakantiebestemmingen. Bestemmingen die echter mogelijk gezondheidsrisico’s inhouden komen onder druk te staan. Wellnessvakanties hebben het grootste groeipotentieel. Ze kunnen een gans jaar door opereren. De behoefte aan ontspanning en onthaasting is immers niet seizoensgebonden. 2.1.3.8 Technologie De opkomst van internet is geen trend meer, maar al lang een realiteit. Wereldwijd wordt de meeste toeristische informatie geraadpleegd op het internet. Binnen afzienbare tijd zal de consument altijd mobiel online zijn! Toekomstige reizigers zullen meer rekenen op smartphones en tablets om hun reizen te plannen. Het is belangrijk dat correcte up-to-date informatie beschikbaar is. Mobiele reisgidsen worden de komende jaren de norm. 2.1.3.9 Feminisatie Heel wat vrouwen gaan samen of alleen op vakantie. Zij kiezen vooral vakanties met aandacht voor welzijn, wellness, schoonheid, mode, design, cultuur,… Vrouwen verwachten dat deze aspecten gewaarborgd worden. 2.1.4
Kleinschaligere trends(toepasbaar op mijn fietstocht)
2.1.4.1 Waarden en zekerheden worden belangrijk Door de snel veranderende maatschappij wordt de behoefte om terug te keren naar traagheid en bezinning groter. De toerist gaat op zoek naar authentieke recreatieve producten die hen verrijken. Ook de eigen cultuur wordt weer aantrekkelijk. De populariteit van dichtbij vakanties stijgt spectaculair. Er is ook meer vraag naar “groene” vakanties waarbij de beleving met het gezin centraal staat. De trend om contact te zoeken met lokale mensen en lokale evenementen bij te wonen groeit. 2.1.4.2 Glocalisation Glocalistatie, in de toeristische sector zijn globalisering en lokalisering nauw met elkaar verbonden. Het mondiale en het lokale zijn met andere woorden onlosmakelijk geworden. De wereld evolueert continu als gevolg van de globalisatie. Globalisering wordt algemeen omschreven als een toename van de wereldwijde afhankelijkheidsrelatie. Het duidt op een proces van schaalvergroting via het ontstaan van verschillende supranationale en internationale instellingen, wat ten koste gaat van de nationale soevereiniteit. Er is uiteraard een verspreiding van cultuurproducten. Glocalisering wijst op een proces van schaalverkleining dat vaak wordt opgevat als een tegenreactie op de schaalvergroting. Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
18
“Glocalisation” is een woord dat ontdekt werd door Roland Robertson in de Japanse taal. “In the real world, there is always a combination, an interaction, of glocal and global processes.” In Japan is glocalisatie een term waarmee marketing experts producten afstemmen op verschillende lokale smaken en interesses, ondanks dat de producenten een globaal bereik hebben. Glocalisatie gaat dus om een interactie tussen lokale en globale processen die elkaar beïnvloeden. Het is de wisselwerking tussen mondiale, transnationale verschijnselen waarden en normen en de lokale invulling en aanpassing aan die mondiale verschijnselen. 2.1.4.3 Authenticiteit “Authenticiteit heeft vele gedaanten: echt, onvervalst, natuurlijk, oorspronkelijk en vertrouwd”4 Authenticiteit is een veelgebruikte term met betrekking tot toerisme. Het woord komt van het Grieks en betekent oorspronkelijk “echt zijn, eigen aard van een cultuur, zonder sporen van vreemde invloeden.” Het wordt de dag van vandaag zodanig veel gebruikt dat men soms niet meer weet wat het exact betekent. Vandaar dat woorden zoals ‘echtheid’ en ‘oorsprong’ misschien wel duidelijker zijn. Authenticiteit wordt gebruikt om consumenten te (mis-) verleiden. Zo ontdekte men bij de mens de drang naar echtheid, naar een ‘waar verhaal’. Het is een kwaliteitskenmerk. Vaak is authenticiteit het ultieme doel van toeristen. Zij willen op vakantie in een zone leven die anders is, dan zijn of haar thuisomgeving. Toeristen willen zaken beleven die typisch, oorspronkelijk en echt zijn voor de streek. De zoektocht naar het andere of het verschillende kan wel eens leiden tot een idealistische voorstelling of droombeeld. Bij authentiek denken we nog wel eens aan eerlijke mensen, die met eigen arbeid de eerlijke grond bewerken en eigenhandig echte en originele producten creëren in een unieke plek waar de verbondenheid tussen verleden en heden nog bestaat. Wanneer we dit koppelen aan reizen naar verre bestemmingen wordt het beeld nog vermengd met een zoektocht naar primitiviteit, exotische rassen en historische stagnatie. Authenticiteit is in de eerste plaats iets dat door de ogen van de mens gezien wordt. Niet enkel in het Westen maar langzamerhand over de hele wereld veranderen economische en sociale ontwikkelingen en vervaagt het typisch lokale. Het plaatsgebonden begint te veranderen in het tijdsgebondene. Existentiële authenticiteit is de verrijking van het ik, wat de toerist beschouwt als authentieke ervaring en is eveneens het gevolg van de verschuiving naar immateriële zaken zoals authenticiteit en duurzaamheid. In de steeds sneller veranderende maatschappij, grijpt men terug naar traagheid, bezinning en authenticiteit. Authenticiteit beperkt zich dus niet tot traditioneel vakmanschap of heimwee naar vroeger. Authenticiteit gaat vooral over het herontdekken en interpreteren van waarden en tradities op een nieuwe manier. Dit sluit aan bij de trend ‘back to basics’. De Westerse mens houdt weer van dingen die eenvoudig zijn, onaf en onverpakt. Als een soort tegengif tegen de sterke hightech maatschappij, worden waarden als “het gezin” en “de natuur” opnieuw centraal gesteld. Een levensstijl waarbij duurzaamheid in de vorm van ethische, sociale, ecologische waarden centraal staat, vormt een steun voor een groeiende groep mensen die streven naar zekerheden en houvast in het leven. Deze houding manifesteert zich onder meer door te investeren in vastgoed.
4
Citaat van Greet Sterenberg
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
19
2.1.4.4 “Slow travel” 5 Slow travel werd door de “independent traveler” omschreven als ‘a grassroots movement that has quietly emerged as a solution to tourist burnout’. Een grassroots groep is een beweging van gewone mensen die dus aan de basis lag van dit fenomeen. Slow travel probeert ervoor te zorgen dat je een sterkere band krijgt met de plaats die je bezoekt. Je voelt je minder opgejaagd. Met een trage reisroute ervaar je minder de stress doordat je niet alles hoeft te doen wat in je vakantiegids staat. In plaats daarvan, blijf je beter een paar dagen langer op dezelfde plaats en maak je kennis met de lokale bevolking of neem je wat tijd vrij om te winkelen in de lokale supermarkt om af te sluiten met een kopje koffie bij de plaatselijke barista. Eigen aan slow travel is dat iedereen het kan doen, ongeacht je inkomen en levenssituatie. Maar om dat te doen, moet je een aantal veranderingen in je eigen levensstijl doorvoeren. Vervolgens stel je vooraf een aantal doelen, die je kunnen leiden naar plekken waar je normaal niet eens zou overwegen om naartoe te gaan, maar die uiteindelijk kunnen uitdraaien op een zeer kostbare levens ervaring. Zelf aan ‘slow travel’ doen Slow travel is niet per se een trip rond de wereld maken, verre van zelfs. Een jaar lang, rond trekken van land naar land is geen slow travel maar eerder het tegenovergestelde. Slow travel betekent net meer tijd doorbrengen op minder plaatsen. Slow travelers verkiezen kwaliteit boven kwantiteit. Slow travel gaat om dingen doen en zaken te ervaren in plaats van hen enkel juist te kijken. Slow travel gaat ook over het creëren van een soort van routine die comfortabel en ontspannend is. Toen ik in Noorwegen studeerde nam ik meteen een abonnement in het lokale fitness center. Elke ochtend of avond, afhankelijk van mijn dag planning ging ik daar trainen en ontspannen. Het is de plaats waar ik buiten de school het meeste contact had met Noren zelf. Na verloop van tijd kenden de mensen aan de balie me en begroetten me. Vanaf het moment dat je een soort van routine creëert in het buitenland, ben je meer dan juist een toerist, hoe onbelangrijk die routine ook lijkt. Reizen wordt opnieuw uniek en speciaal Ooit was er een tijd dat reizen zo exclusief was of het zoveel tijd koste om een bepaalde plaats te bereiken dat het een hoogtepunt van iemands leven kon zijn. Nu reizen velen jammer genoeg omdat het cool is en het weinige dat ze terug meenemen naar huis is een fototoestel dat vol met foto’s staat van henzelf met een of andere bekende bezienswaardigheid. Ook ik moet eerlijk bekennen dat ik zelf vaak ook tot deze categorie hoor. Op een bepaalde manier gaat slow travel erom reizen en vakantie weer betekenisvol te maken.
5
Artikel The Art of Slow travel: http://www.independenttraveler.com/travel-tips/none/the-art-of-slow-travel
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
20
2.1.4.5 Identiteit De unieke geschiedenis van een volk en de omgeving waarin zij wonen zorgen voor een bepaalde identiteit. De natuur en het landschap, de culturele geschiedenis, streekgerechten, accommodaties, attracties en lokale evenementen vormen de identiteit van een streek of regio. Een sterk gevoel van trots versterkt het gevoel van samenhang dat belangrijk is om samen te werken aan de streekontwikkeling en toelaat om nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Zo biedt de eigen identiteit unieke kansen voor de toeristische sector. Vrije tijd staat immers gelijk aan identiteit. Vrije tijd speelt een steeds grotere rol in de individuele identiteit en beleving. 2.1.4.6 Streekverhalen Streekverhalen bieden dan weer een inkijk op de stad, regio het land of zelfs het continent. Storytellers vervatten de cultuur, geschiedenis, en het erfgoed… van de bestemming in de verhalen die zij vertellen aan toeristen. Het zijn vaak culturele (be)middelaars die het contact tussen de plaatselijke cultuur en de toerist versterken en de dialoog stimuleren. 2.1.4.7 Storytelling Een trend die nauw aansluit bij deze streekverhalen is die van het storytelling. In mijn eindwerk wil ik graag gedeeltelijk teruggaan naar de basis van het storytelling en niet uitsluitend kijken naar het marketingproduct waar het de dag van vandaag voor wordt gebruikt. Het originele storytelling gaat terug naar oorlogs- en jachtverhalen die soldaten en jagers aan elkaar vertelden rond het kampvuur. Storytelling zorgt er voor dat bepaalde verhalen, tradities en anekdotes overgeleverd worden van generatie op generatie zodat ook de verhalen van toen nog steeds verteld worden vandaag. Storytelling is dus het letterlijk overbrengen van gebeurtenissen in woorden, beelden of geluiden. Vaak wordt het verhaal dan nog wat opgeluisterd door improvisatie. 2.1.4.8 Slow food Slow food heeft als doel de culturele of traditionele keuken te behouden en maakt gebruik van lokale producten en recepten die eigen zijn aan de regio. Wat is er leuker dan een avondje gezellig tafelen met gezonde streekproducten? De slow food trend wil het gebruik van gewassen, zaden en de regionale landbouw stimuleren. De achterliggende gedachtegang het plezier van een (h) eerlijke lekkere maaltijd leren kennen. 2.1.4.9 Lokale producten Het hele jaar door is een immens aanbod van groenten en fruit in de winkel terug te vinden. Dat is erg handig, maar toch staan we er best bij stil dat het vervoeren van boontjes uit onder meer Kenia of appels uit Zuid-Afrika weegt op onze ecologische voetafdruk. Hoe kunnen we zelf helpen dit overtollige energieverbruik te doen dalen? Een goed initiatief is het kopen van lokale seizoens groenten en seizoens fruit. Ze zijn bovendien verser en hebben meer smaak en voedingswaarde. Kiezen voor producten van lokale land- en tuinbouw betekent kiezen voor een korte voedselketen. Hierdoor omzeilen we allerlei tussenstappen in de distributieketen en wordt de plaatselijke economie versterkt. Door de afstand tussen het veld van de boer en de keuken te verkleinen, worden de voedselkilometers beperkt. Als u bij de boer koopt, weet u wat u op uw bord krijgt. En vaak leert u de producent van uw voedsel persoonlijk kennen. Kortom, lokale producten winnen terug aan populariteit. Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
21
Vroeger hadden we meer de drang naar internationale consumptie waar we nu weer terug gaan naar het verkiezen van lokaal geproduceerde of geteelde producten. Er is zelfs een heuse term voor, lokavoor.6 Deze definitie staat voor iemand die enkel voedsel consumeert dat binnen een straal van 150 km van zijn of haar woonst is gekweekt of geoogst wordt. 2.1.4.10 Ecologie7 Eco as a way of living Bij de bevolking is er vandaag de dag een groeiend ecologisch bewustzijn. Dit bewustzijn uit zich in verschillende vormen, zo zijn er mensen die zich bijvoorbeeld beperken tot het recycleren van hun afval. Anderen gaan een stapje verder en kopen bio-groenten waarbij geen gebruik werd gemaakt van pesticiden. Niet iedereen hoeft er per se extreem ver in te gaan door een veganistisch of kluizenaarsleven te gaan leiden. Meer bewust worden in alles wat we doen en vooral in wat we consumeren zou al een mooie eerste stap zijn. Bewust consumeren is een middenweg vinden tussen wat je doet met je geld en de impact die consumeren heeft op onze omgeving. Wanneer onze ecologische, groene waarden, meer dan ons inkomen, onze aankoopkeuzes gaan bepalen van ons als consumenten. Dan kunnen we onszelf als conscious consumers8 noemen. Deze conscious consumers, zijn consumenten die zich baseren op een drietal productcategorieën: ecologische voertuigen, biologische voeding en groene bouwindustrie. Het aanbod aan producten die voldoen aan deze eigenschappen groeit sinds de laatste vijf jaar. Denk maar aan fairtrade koffie en zonnepanelen bijvoorbeeld.
2.2 Stad vs periferie9 Letterlijk is de periferie de aardrijkskundige benaming voor "achterland”. Dat kan gaan over de buitenwijken en voorsteden van echte grootsteden zoals Marseille, Parijs of Brussel. Op kleinschaliger of regionaal niveau is de periferie vaak ruraal en in het binnenland gelegen. De periferie staat vaak in contrast met het centrum van de stad waar de meeste voorzieningen zijn. De eenentwintigste eeuw zal de eeuw van de stad zijn. De historische steden hebben Vlaanderen groot gemaakt. Stedelijke levenswijzen hebben zich verspreid over nagenoeg het hele territorium en laten niet meer toe volgens traditionele tweedelingen te denken: stad versus platteland. Centrum versus periferie. Bebouwde ruimte versus open ruimte. Er is nog steeds een stijgende behoefte om de ruime periferie rond Brugge op toeristisch-recreatief vlak verder te ontwikkelen. De vraag naar ontwikkelingskansen en de inpasbaarheid van toerisme en recreatie in het Brugse Ommeland is heel actueel. Het gebied kent een homogeen karakter en wordt gekenmerkt door een grote mate van authenticiteit.
6
Lokavoor: http://www.talkinfood.nl/dictionary.php?searchstr=Lokarista%20(lacapour) Eindwerk: Trendanalyse als meerwaarde bij innovatie. 8 Artikel: THE GLOBAL, SOCIALLY CONSCIOUS CONSUMER 9 Wikipedia: Periferie 7
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
22
Ook de landbouwsector wil zijn steentje bijdragen aan de ontwikkeling van de toeristische sector, aangezien zij op zoek zijn naar een nieuwe rol. Het inschakelen van landbouw in het toeristisch recreatief aanbod is dan ook in opmars. De periferie van Brugge, het Brugse Ommeland, valt voornamelijk samen met het agrarisch polderlandschap. Er zijn diverse dorpskernen en de verspreide bebouwing. Het gebied is één van de nog zeldzaam gave landschapsrestanten en wordt vaak als “groene long” omschreven. Deze kwaliteit wordt ten zeerste gewaardeerd door verblijfstoeristen. De toeristisch-recreatieve ontwikkeling van de periferie van Brugge dient rekening te houden met het behoud van dat authentieke karakter van de natuur en het landschap.
2.3 Besluit Kleinschaligheid en de vlucht uit het alledaagse en terugkeren naar de basis zijn misschien wel de sleutel factoren die het toeristische landschap vandaag kenmerken. Met dit in het achterhoofd is het nu aan mij om binnen een van deze thema’s te werken. Wat mezelf erg aanspreekt is de culinaire ervaring die lokale producten met zich meebrengt. De rol van voeding is de laatste 50 jaar sterk veranderd. Het is een goedkoop en veel gebruikt medium geworden om ervaringen aan te koppelen. Voeding en drank zijn nu essentiële componenten geworden van de toeristische ervaring. Dat bewijst de groeiende aandacht voor gezonde voeding. Eten wordt tegenwoordig zelfs gezien als een primaire motivatie om te gaan reizen. Sommige mensen reizen enkel om het lokale eten en de lokale keuken te ontdekken. De eetcultuur is een belangrijke factor om een bepaalde gemeenschap beter te begrijpen of beter te verstaan. Je bent wat je eet. Het kan ook dienen als motivatie om een lokale cultuur te ontdekken via hun lokale producten. Daarbij komt nog eens dat eten een fysiologische basisbehoefte is, zoals de piramide van Maslow demonstreert.
Figuur 5 Behoeften piramide van Maslow
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
23
Er zijn zo van die streken die net iets meer inhouden dan wat de norm voorschrijft. Het Brugse Ommeland is zo’n regio waar verborgen schatten wachten om ontdekt te worden. In het groen op een boogscheut van een wereldberoemde historische stad worden kanalen en dijken, historische hoeves en abdijen verenigd. Hier kun je wegdromen op een terras in de schaduw van de kerktoren, met zicht op beschermde dorpszichten. Kom mee en geniet van Brugge en zijn achtertuin!
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
24
3 Het Brugse Ommeland 3.1 Situering Brugse Ommeland
Figuur 6 Het Brugse Ommeland
Het Brugse Ommeland (zie fig. 6 ) is één van de vier toeristische regio’s van West-Vlaanderen, naast de Vlaamse Kust, de Westhoek en de Leiestreek. Het Brugse Ommeland combineert de achtertuin van de Noordzee met de voortuin van Wereld Erfgoedstad Brugge. Het Brugse Ommeland kan beschreven worden als een landelijk, open gebied dat rust uitstraalt en waarin landbouw een belangrijke plaats inneemt. Brugge fungeert als centrumstad en wordt omgeven door een gordel van gemeenten met een vrij landelijk karakter. In het Brugse Ommeland kunnen twee duidelijk verschillende landschapstypes worden onderscheiden: de kustpolders in het noorden en de zand- en zandleemstreek in het zuiden.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
25
De scheidingslijn tussen beide landschapstypes loopt ruwweg langs het traject van de Romeinse heirweg Oudenburg-Aardenburg (van Gistel en Oudenburg in het zuidwesten over Jabbeke en Brugge naar Vivenkapelle en Moerkerke in het noordoosten). Het Brugse Ommeland is de enige regio in Vlaanderen die de Kust en de kunststeden tot haar onmiddellijke buren mag rekenen. Aan de buitenzijde wordt het Brugse Ommeland begrensd door:
de kust in het noordwesten; de Westhoek in het zuidwesten; de Leiestreek in het zuiden; het Meetjesland in het oosten (provincie Oost-Vlaanderen); Zeeuws-Vlaanderen in het noordoosten (provincie Zeeland, Nederland).
3.2 Swot analyse Brugse Ommeland10 De SWOT- analyse is een model waarmee we de sterktes en zwaktes van het Brugse Ommeland als toeristisch-recreatieve bestemming kunnen analyseren. Bovendien stelt het ons in staat de kansen en bedreigingen te schetsen die van buitenaf invloed hebben op toerisme en recreatie in de regio. 3.2.1
Het Brugse Ommeland als toeristische regio
Sterktes Het Brugse Ommeland ligt zowel in de nabijheid van de kunststad Brugge als van de Belgische Kust. De streek is overwegend groen.
Op recreatief gebied is er al heel wat gerealiseerd. Er zijn heel wat pittoreske dorpjes en kleine historische steden. De streek telt veel kastelen. Er is een belangrijk immaterieel erfgoed: verhalen, legendes…
Zwaktes Niet alle troeven van de kleine stadjes en dorpen worden uitgespeeld De groengebieden gaan niet altijd in elkaar over en in het zuiden zijn er slechts een beperkt aantal groene gebieden. Er bestaat een grote recreatiedruk vanuit Brugge. Attracties en evenementen trekken dikwijls weinig toeristen. Te weinig kastelen en kasteeldomeinen zijn toegankelijk voor het publiek. De regio heeft geen eenduidige identiteit en toeristen vinden nog veel te weinig de weg er naar toe.
Er zijn op verschillende plaatsen bezoekerscentra en musea.
10
SWOT-analyse-Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie in het Brugse Ommeland 2013-2018
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
26
Kansen Er is meer vraag naar groepsactiviteiten. Vakanties dichtbij en buiten het seizoen kennen steeds meer succes. (Economische toestand) Er is meer belangstelling voor vakanties in de natuur en in gezinsverband. Men hecht meer belang aan authentieke bestemmingen dan aan homogene massaproducten. 3.2.2
Bedreigingen Toeristen en recreanten worden steeds veeleisender. Toeristische bestemmingen moeten zich meer en meer gaan onderscheiden. De economische crisis brengt een beperking van het budget met zich.
Het Brugse Ommeland en toeristisch-recreatief beleid
Sterktes Vlaamse en Europese subsidies hebben nieuwe acties mogelijk gemaakt. Het landschapspark Bulskampveld geeft impuls aan recreatieve ontsluiting van de streek.
Zwaktes Er zijn veel actoren op het gebied van toerisme en recreatie. Het is niet mogelijk om grote marketingcampagnes te realiseren wegens beperktheid van de bestaande promotiepool. Men moet zich nog meer afstemmen op het lokale niveau. De lokale overheden beschikken over te weinig bestuurskracht ivm toerisme. Er bestaat geen uitgewerkte visie op het onthaal in de regio. De publieke en private sector werkt te weinig samen. De kleine musea en bezoekerscentra hebben maar een beperkte slagkracht.
Kansen Dankzij een impulsprogramma voor de Vlaamse regio’s worden nieuwe acties mogelijk.
Bedreigingen Toerisme wordt als economische sector nog te weinig erkend. Ook vanuit Europa is toerisme bij subsidieprogramma’s geen prioriteit. Toerisme Vlaanderen voert in Nederland onvoldoende marketingcampagnes voor het Brugse Ommeland. Mobile strategy is van groot belang voor de toeristische sector. Er is geen referentiekader voor diensten voor toerisme. De erkenning voor infokantoren vanuit Toerisme Vlaanderen bestaat niet meer.
Over de grenzen heen kan er samengewerkt worden met Nederland, Frankrijk en Engeland mbv Europese projectprogramma’s Ook niet-toeristische actoren zorgen voor interessante projecten. Er zijn interessante mogelijkheden voor samenwerking tussen private en publieke sector. De samenwerking met de vijf aangrenzende kustgemeenten kan geoptimaliseerd worden. De regio heeft authenticiteit: mensen gaan dit verkiezen boven homogene massaproducten.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
27
3.2.3
Enkele aandachtspunten bij deze SWOT-analyse11
Na een grondige SWOT analyse van het Brugse Ommeland, kwamen ze bij Westtour tot enkele belangrijke aandachtspunten voor het Brugse Ommeland. Een aantal hiervan zijn zeer bruikbaar in de voorbereiding van mijn themafietstocht in het Brugse Ommeland. Daarom beschrijf ik hieronder de opmerkingen die het meest relevant zijn voor mijn case. Het fietsnetwerk Brugse Ommeland heeft nood aan nieuwe adem, al is het nog maar sinds 20052006 dat het Brugse Ommeland beschikt over een fietsnetwerk. Het netwerk op zich is in orde, maar er blijven nog een aantal aanpassingen noodzakelijk en wenselijk. Ook qua verkeersveiligheid zijn er nog groeimogelijkheden. Er is bovendien ook een tekort aan belevingsvolle elementen. Mijn fietsproduct moet een mogelijke oplossing bieden voor deze zwakke punten. Een bijkomend aandachtspunt is dat het Brugse Ommeland niet echt beschikt over een duidelijk imago doordat er geen rode draad is doorheen de verschillende deelgebieden. Het is een regio die nog onvoldoende gekend is bij potentiele toeristen. Dat is natuurlijk iets waar ik met mijn culinaire fietstocht een oplossing voor bied. Cafés en restaurant met karakter worden te weinig uitgespeeld als troef voor de regio, maar kunnen meer mensen naar de regio trekken zodat ze ook andere dingen leren kennen.
11
Strategisch beleidsplan voor toerisme en recreatie in het Brugse Ommeland
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
28
3.3 Dagtoeristen in het Brugse Ommeland
Figuur 7 Inschatting van het aantal dagtoeristen in het Brugse Ommeland
3.3.1
Het Brugse Ommeland is de fietsregio bij uitstek in West-Vlaanderen
In 2011 steeg het aantal recreatieve fietsers op het fietsnetwerk in het Brugse Ommeland tot 1572 000. Dat is een stijging met ruim 120 000 fietsers in vergelijking met 2010 en maakt het netwerk van het Brugse Ommeland het meest populaire binnen West-Vlaanderen. Het recreatief fietsseizoen valt tussen april en september en piekt in het zomerseizoen. Heel wat recreatieve fietsers zijn vakantiegangers die in de zomer verblijven aan de kust.
Figuur 8 Aantal recreatieve fietsers op het fietsnetwerk van het Brugse Ommeland
Het aantal dagtoeristen in 2011 was naar schatting 744 000 bezoekers. Dat aantal is op te delen in twee ongeveer even grote groepen: de Vlaamse dagtoeristen die van thuis uit vertrekken (49,7%) en de vakantiegangers die logeren aan de Kust en van daaruit fietstochten of daguitstappen maken van meer dan één uur naar het Brugse Ommeland (50,3%). Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
29
3.3.2
Huidige fiets aanbod Brugse Ommeland
Een greep uit het aanbod. De Maerlant fietsroute(52km)
Het grenslandschap tussen Damme, Sluis, Aardenburg en Maldegem wordt aaneengeregen door de Maerlantfietsroute. De streek is een aaneenschakeling van oude schorren die werden ingepolderd en drooggelegd door middel van dijken en kanalen. Het Zwin was eeuwenlang de slagader van oude havenstadjes als Damme, Sluis, Aardenburg en Middelburg. De omwallingen, schansen en forten op het fietsparcours zijn daar sporen van. De Beverhoutsfietsroute (38km)
Beernem is deze keer de startplaats voor een route in het Brugse Ommeland. De Route laat je de omgeving zien ten zuiden van Brugge die rijk is aan weilanden, bossen en kastelen. Ze loopt van de Assebroekse Meersen naar het Ryckeveldebos, via Damme en Beernem. Even fiets je over de provinciegrens tussen Oost (Knesselare) en West Vlaanderen (Sint- Joris ten Distel). De Bulskampveldfietsroute(43 km)
Het Bulskampveld is een prachtig rustgevend parklandschap gelegen ten zuidoosten van de stad Brugge. De fietsroute vertrekt in het grote provinciedomein Lippensgoed-Bulskampveld. Langs de route liggen onder andere het Aalterse Hooggoed, en het Nieuwenhovebos dat gelegen is in Oostkamp. De Kanaalroute Brugge- Gent vormt eveneens een mooi decor voor de terugweg. De Kastelen fietsroute (47 km)
Tussen de steden Brugge, Oostkamp en Torhout ligt het Houtland. Deze streek onder andere bekend om zijn wielerklassieker de ‘omloop van het Houtland’ ligt bezaaid met landgoederen en pittoreske kasteeltjes die nog steeds onderhouden worden en bewoond zijn. Zij vormen een sfeervol karakter in deze regio. De route start in provinciedomein Tillegembos en voert je mee via het Merkemveld in Zedelgem naar Oostkamp, wat het hoogtepunt van de fietstocht is met zijn drie kastelen: het Pecsteen, de Raepenburgh en het lakebos. Verder passeert het parcours Wingene en Vrijgeweed en gaat vervolgens door naar de bosrijke omgeving van het mooie Zedelgem. Als u denkt dat dan het kruit al verschoten is hebt u het mis want als u terug rijdt passeert u de mooie kasteelparken van Beisbroeck en Tudor gelegen te Sint- Andries. 3.3.3
Themafietsroutes Brugse Ommeland
Een goed uitgangspunt is van essentieel belang om een themafietstocht te organiseren in het Brugse Ommeland. Daarom nam ik het reeds bestaande aanbod van themafietstochten onder de loep. Hieronder kan je kort de verschillende themafietstochten vinden die lopen op het fietsnetwerk van het Brugse Ommeland. Ik stond er op een deel van deze fietstochten zelf af te leggen om een beter beeld te krijgen over hoe een themafietstocht juist in elkaar steekt. Het was niet genoeg enkel de routes te kopen en de inhoud te lezen.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
30
3.3.3.1 Buitengoed, zomerverblijven van de Brugse elite Met deze in thema gebrachte fietsroute ‘Buitengoed, zomerverblijven van de Brugse elite’ fiets je ten zuiden van de stad Brugge langs de hoger en lager gelegen gedeelten van een door kastelen bezaaid landschap. Niet alleen op het grondgebied Brugge maar ook op deze van de steden Zedelgem en Oostkamp krijg je een spectaculair aanbod aan architecturaal erfgoed. Terwijl je langs deze route fietst leer je over de interessante geschiedenis van tal van adellijke families en hun landgoederen. Doorheen heel deze streek reiken cultuur en natuur elkaar de hand zodat het architecturaal hart bevoorraad wordt van zuurstof door een groene long. Zo kan je perfect even ontspannen in een oase van natuurlijke rust. Door de groene gordel zijn tal van initiatieven gekomen: er is onder andere een volkssterrenwacht te vinden maar ook wilde orchideeën en zelfs grasetende Galloway-runderen. Wie de voorkeur geeft aan geschiedenis en sport kiest beter voor de langere route. Zij die willen genieten van een terrasje en het eerder “op het gemak” willen doen, adviseren we de kortere fietsroute. 3.3.3.2 Fietsen tussen weidevogels en vriezeganzen Van de stad Brugge tot aan de oostkust vind je een groot polderland met rivieren, beken en plassen waar het riet welig tiert. Het is een ideaal toevluchtsoord voor de verscheidene vogelsoorten. In de maanden januari tot en met juni kun je hier de weidevogels spotten en in het najaar is dit stukje natuurlijk erfgoed thuisbasis van wilde “vriezeganzen”. Dit gebied heeft de naam Oostkustpolder en huisvest tal van kleine historische monumenten zoals kerkjes en restanten van torentjes die terug te vinden zijn in de polderdorpen. Deze regio is overigens nog niet volgebouwd of aangetast door de oprukkende industrie. Kom zelf kijken en ontdek het onontdekte.
3.3.3.3 Forten en Dijken tussen Brugge en Damme Het landschap tussen de steden Brugge en Damme is een prachtig rustgevend gebied. Niemand zou ooit vermoeden dat ditzelfde landschap het decor was van een van de grootste oorlogen die de wereld ooit heeft gekend. Bijna alle fietspaden zijn gelegen op restanten van de gegraven dijken die het indrukwekkende polderlandschap moesten beschermen tegen dreiging van niet alleen de zee, maar ook van de vijand. Langs deze waterwegen en dijken vinden we veel oorlogsrestanten terug, zoals verdedigingslinies en versterkte forten die nog grotendeels bewaard zijn gebleven. Met de fietsroute: ‘Forten en Dijken’ rijden we langs de Damse Vaart die u zijn verleden zal laten zien. Als u vanuit Brugge komt, fietsen we langs deze vaart in de richting van Damme en doen we onder andere de mooie gemeenten Hoeke en Oostkerke aan.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
31
3.3.3.4 Fietsen tussen zoet en zout water De stad Brugge heeft in het noorden een polderland liggen. Vroeger leverde deze regio een hevige strijd tegen het zeewater. Dankzij het zwin en andere kanalen heeft ditzelfde zeewater echter al heel wat winst opgeleverd voor de regio. De haven van Zeebrugge onder andere heeft de capaciteiten om de concurrentie op wereldvlak aan te gaan. Naast informatie over het ontstaan van industrie maak je ook kennis met de mooie ongerepte natuurgebieden en historische plaatsten in deze polder.
3.3.3.5 Fietsen tussen abdijen en kastelen De groene rand rond Brugge staat in elke richting vol met architecturaal erfgoed. Vestigingsmolens, kastelen met bijhorende domeinen en pittoreske stadspoorten zijn voorbeelden van het rijke verleden van de streek. Deze route schetst onder andere het verhaal van twee abdijen uit de streek. Met ‘De Abdijenroute ‘ passeer je onder meer voorbij de Assebroekse Meersen en de Oedelemberg.
3.3.3.6 Malende molens Deze fietstocht start in Ruiselede en toont je de vele molens in het landschap. Van de startplaats Ruiselede tot Tielt en Pittem fiets je doorheen verscheidene jaren ‘molengeschiedenis’. De meeste molens zijn actief en anderen ondergaan een restauratie. Fietsers kunnen genieten van een prachtig glooiend landschap dat een echte uitdaging vormt. U kan kiezen tussen een langere lus en een kortere.
3.3.4
Wat zijn de mogelijkheden?
De strategische ligging van het BOL is een belangrijk pluspunt. Brugge ligt dichtbij de kust en vlakbij het zuiden van Nederland. Dat maakt van het BOL ook een fijne bestemming voor dagtrips die tijdens een vakantie in Brugge of de kust worden ondernomen, of voor dagtrips die een Nederlands publiek aanspreken. Het BOL kan, met zijn vele karaktervolle logies, ook de uitvalsbasis vormen voor de verkenning van de omliggende toeristische regio’s. Op die manier kunnen ze ook inkomsten genereren van verder gelegen regio’s
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
32
Het Brugse Ommeland leent zich uitstekend voor een fietstocht. Het kan dienen als uitvalsbasis vanwege de nabijheid van de historische kunststad Brugge. De regio heeft nu al heel wat mogelijkheden beschikbaar om te fietsen via bestaande routes, lussen, groene fietsassen of langs doorlopende langeafstandsfietsroutes. De aanwezigheid van het fietsnetwerk is dus een troef. Mijn fietstocht kan hier zeker nog een plaats krijgen, aangezien het concept gastronomie(zie case) nog heel wat extra mogelijkheden biedt. 3.3.5
Wat zijn de obstakels?
Het Brugse Ommeland kampt met een imagoprobleem. De regio voldoet niet aan de standaardcriteria van een toeristische regio. Er is geen exclusief thema dat dienst kan doen als “rode draad” binnen de regio. Het enige wat de verschillende gemeenten gemeenschappelijk hebben is het feit dat ze “rondom” Brugge zijn gelegen, maar zelfs dat kan je als kritische toeschouwer in vraag stellen. De “zuidelijke toegangspoort”, Tielt is immers niet vlakbij Brugge gelegen. Ook de naam van de regio roept de nodige verwarring op. Hoe verkoop je aan een toerist dat het Brugse Ommeland alles behalve de kunststad Brugge zelf omvat? Het gebrek aan grote bezoekersattracties is een tweede, belangrijk minpunt van het BOL. Op Damme na is er nauwelijks een dorp of plaats in de regio die door buitenlanders of zelfs door Belgen als reismotivator wordt beschouwd. Dit minpunt heeft de regiowerking proberen om te buigen tot een pluspunt. Het BOL is niet de regio van de grote kleppers, maar een regio voor fijnproevers, die weg van de platgetreden paden willen onthaasten in idyllisch aandoende plaatsen. Het is de regio van de charmeverblijven, waar je kunt wandelen en fietsen in een mooie omgeving, en waar je kleine maar fijne bezoekersattracties kunt “degusteren” in een rustige omgeving.
3.4 Huidig aanbod van culinaire fietsproducten in het algemeen Het is van belang te onderzoeken wat het aanbod aan culinaire fietsproducten is in het binnen- en buitenland. Het concept om fietstochten met de culinaire geneugten van een streek te combineren is relatief nieuw. Tijdens mijn intense zoektocht naar informatie over culinair fietsen en culinaire fietsproducten werd ik steeds terug verwezen naar Vlaanderen en Nederland. Misschien is dat niet onlogisch omdat Nederland en Vlaanderen door hun vlak landschap de meest toegankelijke streken zijn om te fietsen. Toch komen een aantal minder vlakke landen aanzetten met initiatieven voor culinaire fietstochten. Die bespreek ik kort bij het deeltje “culinaire fietstochten buiten België”. Wat wel algemeen geldt bij culinaire fietstochten is dat de fietsers een dagje gezond fietsen willen koppelen aan lekker eten. Een ruim aanbod culinaire producten aanbieden is een methode om snel en fris in te spelen op de nieuwe trends en zorgt dat een steeds breder en jonger publiek bereikt wordt. Vooral jongeren kiezen voor meer eigentijdse vormen van toeristische beleving. We merken eveneens op dat zowel publieke als private toeristische actoren samenwerking trachten te bevorderen en te intensifiëren.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
33
3.4.1
Culinaire fietsproducten buiten België
Zoals reeds vermeld in voorgaande inleiding heb ik heel wat pogingen ondernomen en opzoekingswerk gedaan om culinaire fietstochten buiten Europa te ontdekken. Als we Nederland buiten beschouwing laten zijn er weinig culinaire fietsproducten of wordt er tot nu toe nog heel weinig informatie ter beschikking gesteld over fietstochten met culinaire producten buiten België. Nochtans worden er heel veel culinaire reizen naar verschillende continenten en vele landen georganiseerd. Binnen deze landen worden wel culinaire autoroutes georganiseerd. De combinatie met een gezonde fietstocht is niet altijd vanzelfsprekend. De lange afstanden en de desolaatheid van vele regio’s lenen zich niet altijd goed om een culinair programma in te betten dat op een haalbare fietsafstand te bereiken is. Toch geef ik graag enkele locaties mee waar er reeds culinaire programma’s bestaan. Laat ons beginnen buiten Europa. 3.4.1.1 Buiten Europa De Verenigde Staten In de Verenigde staten liggen er letterlijk en figuurlijk heel veel pistes open. Amerikanen hebben intussen ontdekt dat fietsen gezond en leuk is. Vele Amerikanen krijgen de smaak ervan te pakken in Europa. Amerikaanse culinaire ondernemers staan reeds te popelen om hun lekkerste specialiteiten en wijnhuizen aan te bieden. Denk maar aan de wijnregio bij uitstek in De Verenigde Staten, Californië. Australië Het immense continent Australië heeft ook heel wat culinaire mogelijkheden. Zo kan je in Zuid Australië reeds een culinaire fietstocht ondernemen: “Culinair fietsen in South Australia.” South Australia heeft als bijnaam Empty State, dat klinkt niet echt spannend maar bijnamen kunnen misleiden. Zuid Australië heeft de beste wijngaarden van het land, fantastische groenten- en fruitplantages, biologische veeboerderijen en de oceaan om de hoek. De hoofdstad Adelaide is culinair gezien een van de hoogtepunten van Australië en het mekka voor het begin van culinaire toeristische producten. Nieuw Zeeland12 “Nieuw Zeeland op de fiets” Sinds 2011 introduceerde Nieuw Zeeland 18 fietsroutes. Nieuw Zeeland wordt niet voor niets het “Pedallers Paradise”13 genoemd. Asian Way of life heeft ook een fietsaanbod door Nieuw Zeeland. Het bijhorend fietsrouteboekje bevat ook informatie over overnachtingsmogelijkheden, eet- of drinkgelegenheden. Het verder uitwerken van deze fietsroute met culinaire producten is zeker haalbaar op relatief korte termijn.
12 13
http://wiki.vakantiefietser.be/index.php?title=Nieuw-Zeeland PEDALLERS PARADISE boek van Nigel Rushton
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
34
Afrika Op het Afrikaanse continent zullen er in de toekomst heel wat culinaire fietsbestemmingen/producten gecreëerd kunnen worden. De troeven van cultuur, gastvrije bevolking, plaatselijke marktjes, lekker eten zijn alvast reeds aanwezig. Enkele bestemming die naar mijn inzien zeker potentieel hebben voor culinaire fietstochten: Burkina Faso, Gambia, Marokko, Ghana,… 3.4.1.2 Binnen Europa Nederland ‘Happen en Trappen in Nederland’. Overal in Nederland zijn deze culinaire fietstochten uitgezet. De routes zijn ontwikkeld door lokale ondernemers. Zij zorgen ervoor dat je de mooiste plekjes uit de regio passeert. De routes hebben een afstand tussen de 40 en 50 kilometer. Je vindt ze in elke provincie en overal werken ze volgens hetzelfde principe: Ontvangst met koffie en gebak, trappen naar het voorgerecht, op naar een smakelijk soepje, een heerlijk voorgerecht en om af te sluiten het dessert. Als voorbeeld, een culinaire fietstocht in Zeeland (41.5km) “Zeeland Bourgondischer dan je denkt.” Naast het natuurschoon in Zeeland kan je op culinair gebied volop genieten van eigen gebrouwen bier, fruit, chocolade en allerlei lekkers uit de zee. De fietstocht gaat langs het prachtige Veerse meer. Alleen al van de plaatsnamen van de eilandjes die je ziet liggen, krijg je trek: Mosselplaat, de haringvreter, de aardbeienplaat. De eerste culinaire stop is in Kortgene. Daar geniet je van een lekker visje. De route wordt vervolgd langs de akkers van Noord-Beveland waar de vele groenten en granen vandaan komen. Je bezoekt er een kwekerij waar Zeeuwse tongen gekweekt worden. In Wissenkerke kan je dan weer proeven van Zeeuwse wijn uit “De druivenwijngaarde”. Er is eveneens gelegenheid om de zorgboerderij ‘ Catharine Mariahof’ te bezoeken in Kamperland. Aan variatie geen gebrek in deze fietstocht. Frankrijk “Provence culinair”, een culinaire fietstocht in de Provence. Het is een fietstocht die door een historisch rijk gebied loopt. Je kan er genieten van de enorme variëteit aan zongerijpte wijnen, groenten en fruit. Het is ook het gebied van de truffel, olijven en lavendel. Denemarken Denemarken is een echte fietsbestemming. Fietstochten kunnen gecombineerd worden met “Dinner with Danes14” een concept waar je tijdens het fietsen langs gaat bij Deense gezinnen en aanschuift bij hen aan tafel. Een ander soortgelijk concept uit Denemarken is “Meet the Danes”15 Een fietstocht waar Denen thuisdiners aanbieden.
14
http://www.dinewiththedanes.dk/main/default.asp
15
http://www.meetthedanes.dk/en/
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
35
3.4.2
Culinaire fietsproducten binnen België
België beschikt over een uitgebreid gamma aan fietsproducten. Om het enigszins overzichtelijk te houden heb ik per provincie enkele voorbeelden opgesomd. Antwerpen Antwerpen beschikt over een uitgebreid aanbod aan culinaire fietstochten. De Antwerpse Kempen steekt er boven uit. Een dagje “happen en trappen” vol culinaire verwennerij in Malle, waar je uit 3 routes kan kiezen. Deze lopen langs een gevarieerd landschap met onderweg enkele culinaire stops. Het programma verloopt als volgt, je start met koffie en bij het einde van je fietstocht heb je kunnen genieten van een voor-, hoofdgerecht en een dessert. In Lier hebben we “Cycling dinner” of “Smullen met Pallieter op de fiets”. Die laatste is een nieuwe waterrijke fietslus die loopt over de slingerende dijken van de Nete en de Dijle. De tocht start met een ontbijt op de vernieuwde markt in Lier. Van hieruit fiets je van gerecht naar gerecht: Een lekkere soep, een typisch Mechels hoofdgerecht en een fijn dessert in zorgvuldig gekozen eetgelegenheden. ‘Culinaire fietstocht in de Noordertuin van Antwerpen’. In deze fietstocht verken je de gemeenten Brasschaat, Brecht, Wuustwezel, Essen, Kalmthout en Kapellen aan de hand van drie smaakvolle fietslussen met onderweg een lekkere hap. Er zijn vier culinaire stops voorzien. Jij bepaalt in welke van de horecazaken je start. De deelnemende horecazaken zijn: Brasserie “De goeie tijd”, Brasserie “Eikenhof” en Brasserie “Harlekijn”. Culinaire fietstochten in het land van Playsantiën. Het land van Playsantiën is een groene long in de Antwerpse Kempen. Er zijn drie smaakvolle fietstochten waaraan een culinaire verwennerij gekoppeld is in vier zorgvuldig gekozen horecazaken. “Klavertje 1” is een 42 kilometer lange fietstocht tussen Westmalle-Halle-Zoersel. Het ontbijt is een huiskoffie en een citroengebakje met rode vruchten. De lunch bestaat uit paté van Kempisch konijn met gelei van lindebloesem en huisgemaakte peperkoek vergezeld van een fris slaatje van Kempense groenten of varkenswangetjes op Kempense wijze. Als dessert krijgen de fietsers apfelstrudel met ijs en slagroom. Verder in Antwerpen vinden we de Duvelroute, een fietsroute opgebouwd rond de grondstoffen van Duvel: gerst, water, hop en gist. Tijdens de fietstocht ontdek je doorheen het landschap elementen die naar deze natuurproducten verwijzen, in “Ssst-hier rijpt den Duvel”. Je kan uiteraard ook een bezoek brengen aan brouwerij Duvel-Moortgat. Twee mooie horecazaken vormen de vertrekpunten van de Duvelroute. Limburg Culinair happen en trappen in Limburg. “Mmm...Meeuwen-Gruitrode in geuren en kleuren”. Deze fietsroute is een ware prikkel voor al je zintuigen, proef de blauwe bes en het ambachtelijke roomijs. Smeuïge verhalen vertellen alle bijzonderheden terwijl je fietst of kookt. Je kan de recepten ontdekken en er zelf mee aan de slag gaan in deze landbouwgemeente. “Van blauw en groen”: gedurende deze drie uur durende fietstocht bezoek je drie restaurants Het is een ware culinaire ontdekkingsreis. Je fietst van aperitief naar hoofdgerecht en dessert.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
36
“Spraakwater”: de 44 km lange fietstocht ‘Spraakwater’ vertelt het verhaal van smaken smaakmakers. Smaak is een combinatie van proeven, ruiken en beleven. Tijdens deze fietstocht proef je enkele creatieve gerechten op smaak gebracht met een pittige anekdote. Verder zijn dit ook nog enkele interessante culinaire routes in Limburg:
de Aspergeroute in Kinrooi Fietsen door het fruitige Haspengouw(Alken, Bilzen, Borgloon en Sint-Truiden)
Oost-Vlaanderen Oost-Vlaanderen beschikt ook over een degelijk aanbod culinaire fietsroutes
Zoete hoeve route: Deze fietstocht situeert zich rondom Brakel en Sint-Martens-Lierde. Zoetebekken vinden er hun gading: heerlijke ijsjes, mattentaarten.
“Oud bruin route”, Tijdens deze fietstocht in Oudenaarde en Maarkedal worden enkele brouwerijen bezocht: Roman, Liefmans, Cnudde en Smisje.
“Water route” Deze fietsroute loopt door Zottegem, Oosterzele, Gavere en Zwalm. Je leert de talrijke bronnen in de Vlaamse Ardennen kennen. Je maakt ook kennis met de waterkers en hoe die op het zuivere water gedijt. Je bezoekt ook enkele horecazaken die ondergebracht zijn in watermolens. Bij stokerij Van Damme ben je op het juiste adres voor een echte O’ de Flander.
Vlaams Brabant Fietsroute “Paters en prinsen”, tussen de abdijen van Tongerlo en Averbode ligt de mooie streek het Merodegebied. Het domein was eigendom van de adellijke familie de Merode tot de Vlaamse regering het kocht. Je fietst door prachtige bossen, uitgestrekte heidevlaktes en dit in volstrekte rust. Onderweg doe je volgende leuke plekken aan:
ecoboerderij de Ploeg in Herstel wijndomein Kapittelberg in Herstelt Norbertijnenabdij van Tongerlo Norbertijnenabdij van Averbode
Verder noteren we in Vlaams Brabant nog de culinaire druivenroute in de regio Overijse, de ganzeroute in de regio van Beersel, de bierseizoenenfietsroute in de regio van Aarschot en de hoppefietsroute in de regio Affligem. West-Vlaanderen Toeren en tafelen in “Bachten de kupe” in Veurne. Tijdens deze fietstocht kan je een keuze maken uit verschillende restaurants en etablissementen om typische streekgerechten te degusteren. De horeca van Veurne werkt hiervoor intens samen met de diensten voor toerisme van Alveringem en Veurne. Ze brachten een brochure uit met de beschrijving van alle culinaire geneugten van Bachten de Kupe.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
37
De “Lekkere Oudlandroute” loopt tussen Bredene en Blankenberge en is 45 km lang. Onderweg passeer je langs een aantal producenten van streekproducten die een aangename en lekkere afwisseling bieden voor het mooie landschap. Een Amuse Gueule op de fiets in Kortrijk, het kon natuurlijk niet uitblijven: een fietsproduct van mijn eigen stageplaats Vizit, die sinds kort ook samenwerkt met de stad Kortrijk. De fietstocht loopt rond het centrum van Kortrijk, je fietst van aperitief over voorgerecht en hoofdgerecht naar het dessert. De formule neemt ongeveer 5 uur in beslag. 3.4.3
Culinaire fietsproducten in het Brugse Ommeland
In het Brugse Ommeland zijn er al enkele aanzetten gegeven voor toeristische en recreatieve fietsproducten. Toch is er nog heel wat toeristisch-recreatief fietspotentieel aanwezig dat kan worden uitgebouwd. Enkele culinaire producten die reeds op de markt zijn:
“Damme in 3 gangen”, Er wordt gefietst vanuit Brugge en door het Brugse Ommeland naar Damme. Daar kan je in een eerste restaurant genieten van een voorgerecht. Daarna wandel je naar een tweede restaurant waar je een hoofdgerecht gebruikt. Daarna fiets je terug naar Brugge voor een lekker dessert in een derde restaurant.
“Damse Ommeland” Deze fietstocht start in Damme en je fietst naar Oostkerke waar je een voorgerecht gebruikt in een typisch restaurant. Je kan ook kiezen voor en tijd nemen om er volksspelen van vroeger te spelen. Daarna fiets je naar de Sifon waar je in de buurt van een hoofdgerecht geniet. Daarna rijd je terug naar Damme voor het dessert.
3.5 Conclusie huidige aanbod 3.5.1
Is er wel ruimte voor mijn culinair fietsproduct?
We kunnen concluderen dat er in het Brugse Ommeland nog ruimte is voor een nieuw culinair fietsproduct. De regio beschikt wel al over een vrij groot aanbod van lusvormige fietsroutes, maar wat het aanbod aan culinaire fietstochten betreft is er zeker nog ruimte voor een nieuw product. Mijn culinair fietsproduct houdt immers meer in dan fietsen afgewisseld met eten. Er wordt aan de deelnemers een actieve deelname gevraagd in de workshops.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
38
4 De totaalervaring. 4.1 Het belang van het creëren van een totaalervaring16 Het creëren van een totaal ervaring is niet evident en niet gemakkelijk. In de ontwikkelingsfase van mijn fietstocht is het dan ook nodig om te weten hoe je een totaalervaring creëert en hoe je nadien die ervaring optimaliseert. Volgens het ervaringsmodel van Pine en Gilmore zijn amusement, leren, esthetiek en ontsnapping de verschillende elementen die deel uit maken van een ervaring of waar een ervaring toe moet behoren om als een ervaring omschreven te worden.
Figuur 9 Ervaringsmodel Pine and Gilmore
4.1.1
De belevingseconomie
Work is theatre and every business is a stage17 is eigenlijk de ideale uitgangspositie voor mijn fietstocht in het Brugse Ommeland. Voor dit eindwerk las ik het boek “De beleveniseconomie: werk is theater en elke onderneming creëert zijn eigen podium”. van Pine en Gilmore . Handig omdat hierin een case beschreven staat aan de hand van de delen van een theaterstuk. Ik koos ervoor om mijn fietstocht ook eens op deze manier te benaderen.
16
Welcome to the experience economy Pine and Gilmore: http://www.slideshare.net/erynellbe/welcome-to-the-experience-economy-pine-and-gilmore 17 The Experience economy: B. Joseph Pine, James H. Gilmore Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
39
4.1.2
Het theatermodel:
Figuur 10 Het theatermodel
De kern van het theatermodel is het drama, dat volgens Pine en Gilmore van essentieel belang is voor de beleving en de voorstelling. Je kan dit schema zien als de handleiding voor alle betrokkenen. Dit schema vormt het basisplan en geraamte van mijn fietstocht. In het theaterconcept volgt na drama het script. Het script is een vastgelegde structuur en fungeert als een rode draad doorheen het toneelstuk. Bij mijn fietstocht zal dit het overheersende thema worden. Vervolgens hebben we het theater zelf. Met dit theater wordt het toneelstuk of de voorstelling zelf bedoeld. Het theater in mijn fietstocht is het belangrijkste want het zijn de activiteiten die aan bod komen in de fietstocht. De voorstelling is de uiteindelijke fietstocht. Het publiek, zijn de deelnemers aan de fietstocht. 4.1.3
Het creëren van die totaalervaring
De perfecte totaal ervaring is een onvergetelijke ervaring die de mensen lang bijblijft. Om van de themafietstocht een totaal ervaring te maken moeten er een aantal criteria gevolgd worden. Net zoals in het besproken theatermodel moet ik de ervaring sturen zoals een regisseur een toneelstuk vorm geeft. Hierna beschrijf ik enkele belangrijke zaken waar ik als regisseur en ontwerper van de fietstocht rekening moet mee houden om voor een succesvolle totaalervaring te zorgen. Denken in emoties Het is als ontwikkelaar erg belangrijk je in de plaats te stellen van de consument. Daarom moet je jezelf als ontwikkelaar enkele vragen stellen. Door gevoelens zoals ‘geluk’, ‘grenzen verleggen’, ‘vernieuwing’ te creëren bij de klanten zorg ik voor loyale consumenten die het product waarderen.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
40
Het prikkelen van de zintuigen Een ander belangrijk aspect, is het prikkelen van de zintuigen van de fietsers. Ik moet de fietser zoveel mogelijk proberen prikkelen door hem dingen te laten horen, speciale dingen te laten zien, dingen te laten voelen en ruiken. Het allerbelangrijkste zintuig voor mijn culinaire fietstocht is echter de smaak. De fietstocht moet mensen in staat stellen eten voor de eerste maal te proeven, of lang vergeten gerechten te herontdekken.
Het gebruiken van authentieke verhalen Dit gedeelte komt overeen met storytelling dat in hoofdstuk twee aanbod kwam Ervaringen draaien vaak rond een bepaald thema. Het is dus cruciaal om de ervaring, mijn fietstocht, te voorzien van een goed thema. Pine en Gilmore omschrijven dit als volgt: “Theming an experience means scripting a particular story”18 of vrij vertaald, een thema toekennen aan ervaring zorgt meteen voor een verhaal bij de totaalervaring. Een belangrijke factor bij het ontwikkelen van een bepaald thema is ervoor zorgen dat de ervaring niet alledaags is, dit kan door een deel van de ervaring aan te passen. Het belangrijkste hierbij, iets te ontwikkelen dat anders is dan het alledaagse. Bijvoorbeeld het gebruik maken van elektrische fietsen, picknicken op een boerderij, een oversteek maken met een veer, bezoeken van een boerderij,…
18
The Experience economy: B. Joseph Pine, James H. Gilmore
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
41
4.2 Inleiding stageplaats Vizit Het was mijn persoonlijk doel om de visie van Vizit te laten terugkomen in mijn fietsproduct. Het was dus noodzakelijk om deze visie bij de hand te nemen en te gebruiken tijdens de uitwerking van de fietstocht. Vizit is een alternatieve gidsenorganisatie met een hart voor de authentiek bruisende geschiedenis van de stad. Zij zien geschiedenis niet alleen als de betekenis van het grote en het kleine ‘waargebeurde’ verhaal, maar vooral de geschiedenis van de mens achter het verhaal.
Vizit wil met haar activiteiten mensen op een aangename manier kennis laten maken met het Belgische cultureel erfgoed. Het aanbod van Vizit is laagdrempelig. De organisatie wil de liefde voor de geschiedenis van de stad met zoveel mogelijk mensen delen. Op die manier draagt Vizit bij aan de sociale cohesie van de stad. De diversiteit van de stad wordt belicht en ingekleurd met plaatselijke verhalen en anekdotes. Het feit dat zij zich concentreren op de stad en niet het ommeland, betekent niet dat het elkaar uitsluit. Evelyn, de oprichtster van Vizit wist me te vertellen dat men voor de stad Brugge veel vraag kreeg, maar dat de stad Brugge al vrij verzadigd is. Dat kon ik aan de lijve ondervinden na enkele bezoeken aan de stad tijdens de voorbereiding van mijn fietstocht. We vertrekken vanuit de stad Brugge en ruilen het hart van deze mooie kunststad zo snel mogelijk in voor haar minstens even prachtige ommeland. Dat leek me een eerlijke deal. Om de visie van Vizit te realiseren in mijn fietstocht stelde ik voor mezelf enkele parameters op die me moesten leiden tijdens de uitwerking.
Originaliteit
Vernieuwing, aangepast aan de evoluerende vraag van de klant
Gebruik van historische feiten en weetjes
Mensen op een ludieke manier doorheen de verhalen loodsen
Kwaliteit hoog in het vaandel dragen
Lage instapdrempel om op die manier zoveel mogelijk doelgroepen te bereiken. (Is achteraf gebleken
Flexibiliteit naar de doelgroep toe
Aandacht voor kwetsbare doelgroepen zoals mindervaliden en personen met een verstandelijke beperking. Deze parameter is moeilijk vol te houden doordat een fietstocht een aantal groepen mensen uitsluit.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
42
4.3 Het bepalen van het thema Alvorens aan mijn route te beginnen was het noodzakelijk om een gepast thema te vinden. Er waren heel wat thema’s mogelijk, maar een keuze maken was moeilijk. Mijn thema moet de rode draad zijn tijdens de fietstocht. Volgens Pine en Gilmore moet een thema zeer beknopt maar wel onweerstaanbaar zijn. Het is de drijvende kracht achter alle activiteiten: de rode draad zoals ik eerder al vermeldde. Het doel van mijn thema is het creëren van een belevenisimago waarin de nadruk wordt gelegd op de belevenis. Daarom krijgt u in eerste instantie een weergave van de rode draad binnen mijn fietstocht, namelijk de gastronomie.
4.4 Aandachtspunten bij het ontwikkelen / obstakels Er worden steeds nieuwe fietsroutes ontwikkeld, maar die blijken niet altijd even goed gestructureerd. We zien hierbij telkens weer enkele weerkerende problemen. Een groot aantal initiatiefnemers hebben bijvoorbeeld niet altijd toerisme en recreatie als hoofdactiviteit. Ook het overleg tussen deze initiatiefnemers loopt soms spaak. Daarbuiten zijn er vaak onveilige trajecten. Er kunnen verschillende types van routes en bewegwijzeringen zijn. Omdat iedereen belang heeft bij een kwalitatief toeristisch-recreatief product, stelde Toerisme Vlaanderen samen met haar partners richtlijnen op voor de ontwikkeling en bewegwijzering van toeristisch-recreatieve lussen en netwerken. Deze hebben tot doel:
De ontwikkeling van kwalitatieve toeristisch-recreatieve lussen en netwerken in Vlaanderen, rekening houdend met de toeristische troeven van de regio;
De ontwikkeling van toeristisch-recreatieve lussen en netwerken die passen in en gedragen worden door het strategisch toeristisch beleidsplan van de regio of stad;
De bestendiging van uniforme bewegwijzering;
De ontwikkeling van minder kwalitatieve lussen en netwerken tegengaan;
De ontwikkeling van lussen en netwerken afstemmen ten einde een eenduidige communicatie en promotie te voeren naar de toerist en recreant.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
43
5 Concreet Product: Nieuwe Culinaire themafietstocht in het Brugse Ommeland. 5.1 Inleiding In hoofdstuk 3 heb ik het aanbod van het Brugse Ommeland besproken. In de hoofdstukken daarvoor kaartte ik de relevante en hedendaagse trends aan die van toepassing zijn in het huidige toeristische landschap. Verschillende elementen duiden aan dat er zeker ruimte is voor een nieuwe themafietstocht. In dit hoofdstuk werk ik de case van deze bachelorproef uit: een nieuwe culinaire themafietstocht in het Brugse Ommeland. Ik maak hierbij gebruik van de fietsnetwerkkaarten en de bijhorende knooppunten alhoewel mijn route niet helemaal deze knooppunten volgt . Het werd me snel duidelijk dat ik fietsen wou combineren met een culinaire ervaring. Belgen zijn immers gekend als Bourgondiërs en zijn altijd wel te vinden voor een natje en een droogje. Ik beschreef reeds dat het belevingsaspect heel belangrijk is in mijn fietstocht. Dit probeerde ik te creëren door activiteiten te voorzien(zelf de oversteek maken op de Damse vaart, edelhertkwekerij bezoeken, seizoensproducten kopen en afsluiten met een heuse kookworkshop,…) en door exclusieve elementen te integreren. Naast het culinaire gegeven heb ik een aantal aspecten gekozen die zeker in de route moesten worden opgenomen en keek ik waar ik deze aan bod kon laten komen. Deze aspecten hielpen me het traject te bepalen. Hierbij heb ik rekening gehouden met verschillende zaken: de eigendommen van de paden, de staat van de weg, de drukte van de baan,… Toen ik zekerheid had over het realiseren van mijn route ben ik verder aan de slag gegaan met de praktische uitwerking van alle onderdelen, zoals het schrijven van de nodige teksten, foto’s kiezen en terreinbezoeken doen om aan extra informatie te komen. Na het verzamelen van alle nodige informatie heb ik een brochure ontworpen. In samenspraak met Vizit hoor ik nu nog een plechtige opening van de fietstocht te organiseren, eventueel met de pers erbij om de nieuwe fietstocht in de kijker te zetten. Het is mijn uiteindelijke doel om de fietstocht zo efficiënt mogelijk op de markt te brengen en maximaal rendement te genereren. Een goede kennis van marketing- en promotiestrategie is dan ook essentieel.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
44
5.2 De fietstocht 5.2.1
Oorspronkelijk idee
Aanvankelijk had ik een volledig concept uitgewerkt: een culinaire fietstocht die “van ster tot ster” zou heten. België beschikt over een aantal culinaire toprestaurants met zoals Hertog Jan, Het Hof van Cleve, De Karmeliet. Twee van die toprestaurants, Hertog Jan en De Karmeliet zijn gelegen in Brugge. Juist over de grens van het Brugse Ommeland, in de Nederlandse gemeente Sluis, ligt een derde toprestaurant Oud Sluis van kok Sergio Herman. Mijn idee was om een fietstocht te organiseren tussen twee van deze toprestaurants, tussen Hertog Jan, waar een goede vriend van werkt en restaurant Oud Sluis. Het parcours zou nagenoeg hetzelfde zijn als dat van de uitgewerkte fietstocht, maar het concept zou toch enigszins anders geweest zijn. “Van Ster tot Ster” zou een culinaire themafietstocht worden met een zoektocht naar ingrediënten (rode draad). De geleide fietstocht zou vertrekken aan een van de twee restaurants, afhankelijk van wat het beste gelegen is voor de klant. De fietsers zouden een rondleiding krijgen in het restaurant, genieten van een hapje en een aperitiefje en een heuse boodschappenlijst ontvangen. De boodschappenlijst zou hen leiden via een prachtige fietstocht door het Brugse Ommeland om te eindigen aan het andere drie sterrenrestaurant. Onderweg verzamelen de fietsers alle ingrediënten van het lijstje. Deze ingrediënten zijn te vinden op de talrijke bioboerderijen of bij lokale zelfstandigen. Nadat alle ingrediënten verzameld zijn en de deelnemers een mooie fietstocht achter de rug hebben komen ze aan bij het andere restaurant waar ze kunnen genieten van een kookworkshop waar ze met hun verzamelde producten moeten koken. Natuurlijk wordt er ook aandacht besteed aan de oorsprong van de restaurants, de producten en de mooie geschiedenis van het Brugse Ommeland. Maar zoals de titel al verklapt, was dit het oorspronkelijke idee en uiteindelijk is het dit niet geworden. Dat kwam door verschillende redenen Ten eerste had ik contact opgenomen met Hertog Jan via email en kreeg al gauw een telefoontje terug dat het restaurant zijn jaarlijks verlof had. Ze zouden mijn idee na de vakantie behandelen. Uiteindelijk hoorde ik er achteraf niks meer van. Bovendien verandert Hertog Jan binnenkort van locatie. Ze zijn nu gelegen op de Torhoutse steenweg te Sint-Michiels Brugge, maar verhuizen naar een nieuw pand te Zedelgem, wat zuidelijker ligt van Brugge en verder verwijderd van mijn oorspronkelijke route. Ze vonden het concept wel zeer interessant. Uniek aan restaurant Hertog Jan is dat zij zichzelf voorzien van al hun groenten, kruiden en fruit. Die worden gekweekt en geteeld op hun eigen biologische boerderij in Zedelgem. Het zou ook heel leuk geweest zijn, om die invalshoek te betrekken in de fietstocht. Oud Sluis bleek ook geen optie te zijn. Enkele maanden geleden liet Sergio Herman weten dat hij niet meer doorgaat met Oud Sluis en zich gaat richten op zijn restaurant in Cadzand en een nieuw project in Antwerpen, La Chapelle. Dit idee kon dus niet langer worden uitgewerkt.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
45
5.2.2
Uitgewerkt idee
Mijn oorspronkelijk idee kon dus voorlopig niet uitgewerkt worden. Niets weerhoudt me er natuurlijk van ooit, de draad terug op te pikken en ermee verder te gaan. Het was natuurlijk niet leuk om na deze tegenslag, deze ontgoocheling mijn project nieuw leven in te blazen en aan te passen. Ik moest dus op zoek gaan naar een waardig alternatief. Dat bleek niet eenvoudig want ik moest op zoek naar iets dat beschikte over een goede locatie(Brugse Ommeland of de stad Brugge) en de ruimte om te koken. Ik dacht hierbij aan een van de talrijke Brugse restaurants, maar ik twijfelde aan de meerwaarde van een gewoon restaurant. De zoektocht verliep stroef tot we op eindejaarsreis gingen met onze opleiding. In Hongarije stond een kookworkshop in de hoofdstad Boedapest op het programma. Dat bleek een echte meevaller te zijn, met een uitstekende sfeer en toch zeer kwalitatief. Zo’n workshop kon wel eens de ideale vervanger zijn voor de sterrenrestaurants. Na wat opzoekwerk, kwam ik terecht bij Kokerina. Dat ligt bij toeval ook in de Langestraat waar ik mijn fietstocht aanvankelijk wilde laten beginnen aan restaurant de Karmeliet. Na een mailtje en telefonisch contact, kon ik een afspraak maken met de bezielster van Kokirina, gastvrouw en chef kok Sabrina Crijns, auteur van het complete Ketnet kookboek. Bij mijn aankomst wist ik meteen dat deze locatie een schot in de roos was. Het pand in de Langestraat is beschermd en heeft een prachtige voorgevel. Het interieur maakte nog meer indruk. Er is een splinternieuwe open keuken en eetruimte zodat een bezoeker zich in een heus televisiedecor waant, zonder dat het daardoor iets van zijn charme verliest. Sabrina vertelde mij over haar concepten en werkwijze. Toen ik haar mijn idee voorstelde was ze er volledig voor te vinden. Samen kwamen we tot twee basisprogramma’s die we in de nabije toekomst zouden kunnen aanbieden en zelfs uitbreiden als de fietstocht aanslaat. Kokirina biedt reeds een ruim aanbod van activiteiten aan zoals kookworkshops, kookateliers, thermomix demonstraties, een heuse vespa tour en een speciaal programma voor kinderen. Er was gelukkig nog ruimte voor een nieuw programma. 5.2.3
De twee programma’s
Later in dit werk wordt er een uitgebreid verloop neergeschreven over alle plaatsten die de fietstocht aandoet, maar de twee verschillende programma’s krijgen hier alvast vorm. 5.2.3.1 Ochtendpicknickformule De mensen worden verwacht met of zonder hun fiets in de Langestraat 19, in het Kookatelier van Sabrina. We starten vanaf 9u30 met het voorbereiden van een heuse picknick. De verschillende recepten kan u vinden in bijlage. Na de kookworkshop die ongeveer drie uur duurt vertrekken we dan op onze fietstocht. Deze loopt via de Brugse vesten, langs het Zuidervaartje over Damme naar Lapscheure waar we in het prachtige decor van Hof ter Caleshoek onze picknick opeten. Na een lekkere, gezonde en vooral deugddoende maaltijd rijden we verder via het veerpont Kobus, over de Krinkeldijk richting Koolkerke naar onze laatste stop brouwerij Fort Lapin, waar we genieten van een rondleiding en een bijhorende bierdegustatie van het Fort Lapin bier.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
46
Programma ochtend picknick formule Aankomst bij kookinitiatie 9u30 Kookinitiatie 9u30-12u30 Vertrek fietstocht 12u30 Aperitief Damme of bezoek Edelhertenkwekerij Lapscheure Aankomst Hof ter Caleshoek Picknick 13u30 Fietsen Bezoek brouwerij Fort Lapin 15u30 Einde 16uur 5.2.3.2 Namiddag/avondformule We beginnen met de fietstocht omstreeks 14u30. Onderweg genieten we van een lekkere aperitief en een heerlijke degustatie van het streekbier Fort Lapin, alvorens we omstreeks 18u aan de kookinitiatie beginnen. Programma namiddag avond formule Aankomst Langestraat 14u30 Start Fietstocht 14u30 Aperitief Damme of bezoek Edelhertenkwekerij Lapscheure Fietsen Bezoek brouwerij Fort Lapin 15u30 Aankomst Langestraat-Start kookworkshop 18uur Einde omstreeks 21 uur 5.2.4
Wat als het regent?
Heel belangrijk bij een fietstocht is natuurlijk het weer. Aangezien het in België niet altijd mooi weer is, is er nood aan een plan B voor als het te hard zou regenen en fietsen echt niet mogelijk is. Samen met Sabrina, zocht ik naar een waardig alternatief. De workshop zouden we sowieso laten doorgaan, maar de keuze om te fietsen laten we aan de klant over. Het fietsen zou dan kunnen worden vervangen door een begeleide wandeling in Brugge. Dit is enkel een noodplan.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
47
5.2.5
Doelgroep?
Ik richt me met deze culinaire fietstocht niet echt op een specifieke doelgroep. Gidsenorganisatie Vizit richt zich altijd al tot heel uiteenlopende doelgroepen en ik vind het belangrijk dat mijn fietstocht toegankelijk is voor iedereen. Hij onderscheidt zich al van andere fietstochten door de prijs. De exacte prijs komt later in dit eindwerk nog aan bod. De fietstocht is echter niet goedkoop en zal daarom een aantal doelgroepen uitsluiten. Het is natuurlijk het totaalverhaal, met eten inbegrepen. De mensen hoeven nadien niet meer op restaurant te gaan, wat ook weer extra budget vrijmaakt om mee te fietsen. 5.2.6
Grootte van de groep
De grootte van de groep is door de klant zelf te bepalen. Als ik kijk naar hoe het zit bij de al bestaande fietstochten van Vizit, dan zijn er vele opties mogelijk, zelfs alleen fietsen. Maar dit is in verhouding natuurlijk heel duur. Voor deze fietstocht is er een minimum aantal deelnemers van tien.Indien de groep kleiner is dan 10 personen, geen enkel probleem. Dan rekenen we een extra € 80 aan voor de hele groep. Er staat wel een maximum op de het aantal deelnemers, namelijk 20 personen. Indien er groepen zijn van meer dan twintig personen kunnen deze worden opgesplitst en op het einde van de fietstocht herenigd worden in de kookworkshop. 5.2.7
Culinaire fietstocht Verhalen op pedalen
5.2.8
De geschiedenis van de culinaire cultuur19
Eten is voor mens en dier een noodzaak, maar alleen de mens weet hiervan een genot te maken. Eetlust en lekker eten worden pas belangrijk naarmate de zorg om voedsel op tafel te krijgen, afneemt. We kunnen dus spreken van een soort van civilisatie van de eetlust. Door de eeuwen heen hebben klimaatveranderingen, godsdienstige taboes, sociale structuren, oorlogen en revoluties, ontdekkingsreizen en technische uitvindingen de culinaire cultuur van bepaalde volkeren ingrijpend beïnvloed. Kookkunst was de eerste vorm van cultuur die de mens creëerde, en deze is het diepst geworteld. Eten en drinken zijn voor schilders, schrijvers, dichters en muzikanten steeds een grote inspiratiebron geweest. Arm vs rijk Duizenden jaren lang at iedereen hetzelfde: jachtbuit, vis uit meer en rivier, alles wat er maar in het veld verzameld kon worden. Later werd dit aangevuld met ongerezen brood, groenten, melk en wrongel van schapen en geiten en af en toe vlees. Omstreeks het jaar 3000 na Chr. groeide er langzaam een kloof tussen de keuken der armen en de keuken der rijken. De armen bleven in alle eenvoud eten wat ze al eeuwen gegeten hadden. Maar de keuken van de rijken kon zich ontwikkelen tot gastronomische cultuur.
19
Eten door de eeuwen heen. De geschiedenis van de culinaire cultuur. Wina Born Stephen Mennel, All manners of food, 1985. Vertaald als Smaken verschillen. Eetcultuur in Engeland en Frankrijk vanaf de Middeleeuwen tot nu, Bert Bakker, Amsterdam, 1989, 523p. Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
48
In de middeleeuwen aten boeren in West-Europa allerlei soorten brij en pap, bestaande uit granen en groenten. De rijken eigenden zich het jachtrecht toe en konden zich daardoor tegoed doen aan enorme hoeveelheden van diverse soorten vlees. Dit was een van de opvallendste tegenstellingen voor die periode. De rijken konden zeldzame heerlijkheden uit verre landen kopen. De rijken konden zich permitteren de dieren die de armen voor melk, mest en trekkracht hielden, op te eten. De rijken beschikten verder over mogelijkheden, grote keukens, grote vuren, personeel, keukengereedschap en kostbare specerijen om ingewikkelde en uitgelezen maaltijden te laten bereiden. Ze hadden ook de tijd om ervan te genieten. Vanaf de renaissance, met de verbetering van de voedselvoorziening, veranderde de tegenstelling geleidelijk. Edelen konden niet meer eten dan dat ze al deden. Dus (vooral aan het Franse) aan het hof verschoof de nadruk van het verorberen van grote hoeveelheden naar het eten van verfijnde en delicate gerechten. De aristocratische keuken maakt meer en meer gebruik van oosterse specerijen om zich te onderscheiden van de gewone volkskeuken. Geïnspireerd door de opkomst van de haute cuisine aan het hof, en gedwongen door sociale wedijver gingen steeds grotere groepen welgestelden de elite op culinair vlak kopiëren. Onze gastronomische cultuur is aldus ontstaan in de keuken der rijken. De geschiedenis van de gastronomie is geschreven door keukenmeesters in paleizen. Mannen vs vrouwen In diezelfde tijd voltrok zich ook de scheiding tussen mannenkeuken en vrouwenkeuken, tussen koken als beroep en koken voor het eigen gezin. Toen koken voor de hogere klasse een gespecialiseerd beroep werd, kwam dit in handen van mannen. Aan het hoofd van vorstelijke keukens, stond een mannelijke chef, hoewel veel van het eenvoudige werk wel door vrouwen werd gedaan. Zo is het nu nog meestal. De mannenkeuken is een royale keuken geworden, waarin alles mogelijk is, een keuken voor eer en prestige; de vrouwenkeuken daarentegen een eenvoudige keuken, waarin men zuinig moest zijn met wat men had, want de voorraden waren niet onuitputtelijk. Kok is tot op deze dag een mannenberoep gebleven, al werk ik in mijn kookworkshop aan het einde van de fietstocht samen met een echte vrouwelijke top kok.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
49
5.2.9
Verloop Culinaire verhalen op pedalen(belangrijk voor de begeleider)
Figuur 11 De Damse Vaart
Culinaire verhalen op pedalen
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
50
Begin Culinaire verhalen op pedalen (knooppunt 3)
Figuur 12 Restaurant De Karmeliet
De officiële fietsroute vertrekt in de Langestraat te Brugge, aan het historische gebouw waar de kookinitiatie plaatsvindt. Plaats van afspraak kan natuurlijk variëren in functie van wat de klant verlangt. Mogelijkheden zijn: het station, het Zand,… Beschikken de fietsers niet over hun eigen fietsen dan maken we gebruik van fietsenverhuur Eric Populier, gelegen in de Mariastraat Eveneens gelegen in de Langestraat is het drie sterrenrestaurant De Karmeliet. Het is één van de drie Belgische restaurants met drie Michelinsterren. Die andere zijn Hertog Jan, eveneens gelegen in het Brugse Ommeland en Het Hof Van Cleve. De chef van de Karmeliet is Geert Van Hecke. Het restaurant werd geopend in 1983. De naam De Karmeliet verwijst naar de eerste plaats waar het restaurant gelegen was, dit was in een oud karmelietenklooster dat gebouwd werd ten tijde van de Franse Revolutie. Sinds 1996 kan men genieten van Belgische top gastronomie.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Figuur 13 Langestraat en Kruisvest
Vincent Petrov
51
Kruispoort en Kruisvest (knooppunt 3)
Figuur 14 Molen op de Kruisvest
We verlaten de Langestraat en fietsen richting de Kruispoort. De Kruispoort is een overgebleven stadspoort uit 1297. We slaan linksaf aan de Kruispoort en rijden op het fietspad, de Kruisvest. Dit was het deel van de Brugse omwalling van 1297 dat tussen de Dampoort en de Kruispoort lag. Op de vroegere vesting liggen er tot op vandaag nog vier molens: de Sint-Janshuismolen, de Koeleweimolen, de Bonne-Chièremolen, de Nieuwe Papegaai. Van de vier molens zijn er vandaag nog twee die werken: De Sint-Janshuismolen en de Koeleweimolen. Het zijn korenmolens, of graanmolens waarmee uit graan meel wordt gemalen. Graan wordt al doorheen heel de geschiedenis gemalen, eerst met twee over elkaar wrijvende stenen, later met ronddraaiende handmolens. Parallel met het fietspad op de vesten ligt een straat met dezelfde naam, de Kruisvest. Deze loopt van de Kruispoort tot aan de Peterseliestraat. In deze straat staat het geboortehuis van Guido Gezelle. Hier zou men een eerste culinair verhaal kunnen verwachten, maar niets is minder waar. De straat heeft zijn naam niet te danken aan het bekende kruid peterselie, maar aan een bewoner die daar woonde. Nu woonde daar een zekere Pieter Celle en zo kreeg de straat de naam Pieter Cellestraat. Nadat die Pieter Celle al lang gestorven en vergeten was zijn de mensen de naam Pieter Celle toch blijven gebruiken, dan wel de West-Vlaamse versie Piercelle en Perselle.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
52
Zuidervaartje202122 (knooppunt 8)
Figuur 15 Art Deco brug Figuur 16 Het Zuidervaartje
Als eerste riviertje buiten het echte centrum van Brugge vinden we het Zuidervaartje: Het Zuidervaartje is een natuurlijke waterloop in tegenstelling tot enkele andere waterlopen die op onze route liggen. De Zuidervaart loopt langs de vesten tussen de Katelijne- en de Dampoort. Aan de Dampoort maakt het vaartje een bocht naar het oosten en vloeit zo door de polders richting Damme. Dit is tevens ook de weg die wij volgen, via het Zuidervaartje naar de Polderstraat, richting de Kerkstraat van het prachtige Damme. Aan de linkerzijde van het fietspad (fietsend richting Damme) loopt dus het Zuidervaartje. Wat opvalt zijn enkele mooie, witgeschilderde Art-Deco bruggen over het Zuidervaartje. Dicht hierbij in de buurt liggen de restanten van een oude gistfabriek. De fabriek was begin 1900 de eigenaar van een aantal gronden, tussen de Dampoortstraat en het Zuidervaartje, die ze ten dienste stelde van het personeel. In 1926 legt de fabriek het sportterrein "Rust Roest" aan met een voetbal-, tennisveld. Naast het voetbalterrein verhuurde de fabriek op het eind van de jaren 1920 een 200-tal volkstuintjes aan het personeel.
Figuur 17 Het Zuidervaartje
20 CAFMEYER M., Sint-Kruis, oud en nieuw, 1970, pagina's 105-107. 21 D'HONDT J. (en andere), Leven rond de fabriek, 1997, pagina's 23-24, pagina's 70-71. 22 SCHOUTEET A., De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, 1977, pagina 243.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
53
Polderstraat (knooppunt 15)
Figuur 18 Kruispunt tussen de Polderstraat en de Broekweg
We volgen de weg nog steeds richting Damme en het parcours leidt ons via de Polderstraat en de Broekweg naar het centrum van Damme. Tussen de Polderstraat en het Zuidervaartje ligt het natuurreservaat "De Damse Stadswallen
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
54
Damme (knooppunt 14)
Figuur 19 Brasserie ter Smisse
Afhankelijk van het programma houden we hier halt voor een aperitief in brasserie ter Smisse te Damme.
Figuur 20 De Polderstraat en Damme
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
55
Schipdonkvaart Zuid (knooppunt 60-59-63)
Figuur 21 Leopoldsvaart-Oost vs Schipdonkvaart Zuid
We fietsen langs de kant van het Schipdonkkanaal richting het Molentje. Het Schipdonkkanaal is een 56 km lang kanaal en loopt vanaf Deinze tot in Zeebrugge, waar het uitmondt in de Noordzee. Het Schipdonkkanaal werd gegraven tussen de Leie en de Noordzee om het vervuilde water van de vlasindustrie rond Kortrijk, niet door Gent te laten stromen. Het Schipdonkkanaal speelde tevens een belangrijke rol tijdens WOI. Tijdens de Duitse terugtocht aan het einde van de Eerste Wereldoorlog in oktober 1918 waren er zware gevechten langs het kanaal. Iets verder stroomopwaarts van Deinze splitst het kanaal zich af van de Leie om in noordelijke richting, dwars door het centrum van Nevele, tot het kanaal Gent-Brugge (Brugse Vaart) te lopen. De laatste 20 kilometer voor de monding in zee lopen het Schipdonkkanaal en het Leopoldkanaal parallel, enkel gescheiden door een dijk. Op dit traject kruisen de parallelle kanalen de Damse Vaart bij De Sifon, niet ver van Oostkerke. De Damse Vaart werd onder beide parallelle kanalen geleid. Voorheen was de Damse Vaart een ononderbroken waterweg. In 1940 werd de sifon verwoest. De kanaalkruising vormt tegenwoordig een schilderachtig geheel, mede door de hoge bomen langs alle drie de kanalen.
Figuur 22 Oude Sluissedijk
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
56
Molentje (knooppunt 58)
Figuur 23 Marquettepolder Figuur 24 Molentje
Het Molentje is een gehucht van Moerkerke en heeft zijn naam te danken aan een molen die hier vroeger stond. We gaan hier langs bij de bioboerderij van Luc Snauwaert waar we enkele van de ingrediënten voor onze kookworkshop kopen en meenemen in onze aangepaste rugzak.
Figuur 25 Leopoldsvaart
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
57
Edelhertenkwekerij Cervus (knooppunt wijkt af)
Figuur 26 Edelhertenkwekerij Figuur 27 Edelherten
Onze tocht brengt ons via de Damweg en Haringat naar de Marquettepolder, waar edelhertenkwekerij Cervus gelegen is. We worden op een bijzonder hartelijke manier verwelkomd door de vrouw des huizes Jeannine, in hun prachtige landhuis. Daar vertelt zij ons met veel passie het verhaal achter de edelhertenkwekerij. Na een rondleiding op het landgoed met grote moestuin en de weilanden waar de edelherten vertoeven, genieten we van een heerlijke degustatie van edelhertenpastei en een passend drankje. De edelhertenkwekerij ligt in de Marquettepolder vlakbij het pittoreske Damme. Dit is niet hun enige boerderij waar ze herten houden, de andere boerderij ligt in Frankrijk, in het dorpje Journet. Deze Franse boerderij is eigenlijk de belangrijkste, daar verblijven de meeste dieren. Paul en Jeannine houden al een tijdje geen rondleidingen meer op hun kwekerij in de zomer. Het wildseizoen situeert zich meer in het najaar. In de zomer zijn zij vaak weg van huis, Paul op de boerderij in Frankrijk en Jeannine haar dochter volgend op loopwedstrijden. Een van de dochters is Belgisch kampioen op de 400 meter horden en was ook actief op het voorbije WK in Moskou. Dit vraagt veel tijd en daarom is het niet altijd evident tijd te vinden om mensen te ontvangen. Indien we lang genoeg op voorhand een afspraak maken kan het zijn dat we met onze groep toch welkom zijn.
Figuur 28 Marquettepolder Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
58
Hof ter Caleshoek(knooppunt 57)
Figuur 29 Hof ter Caleshoek
In een uithoek van het landelijke Lapscheure vinden we Hof ter Caleshoek. Voor de mensen die voor de picknickformule gekozen hebben, is dit de plaats waar men bij goed weer kan eten. Op deze boerderij vindt men een uitgebreid aanbod aan hoeveproducten,gaande van boter, karnemelk, yoghurt, platte kaas, chocomousse, roomijs, ijstaarten,… Dankzij een plantaardige voedertechniek is de melk die afkomstig is van die koeien op Hof ter Caleshoek bijzonder rijk aan meervoudige onverzadigde vetzuren. De bijzondere eigenschap is de hoge concentratie van CLA en Omega 3. Dit houdt in dat er meer onverzadigde en minder verzadigde vetzuren in hun producten zitten. Heel technisch neergeschreven, maar boerin Christine vertelt dit op een zeer toegankelijke manier.
Figuur 30 Kaleshoek
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
59
Veerpont Kobus (knooppunt 54)
Figuur 31 Veerpont Kobus
Aan het einde van het Moordenaarsstraatje fiets je op de oever van de Damse Vaart en daar vind je geen brug, maar een heuse zelfbedieningsveerpont, die je naar de overkant van de oever brengt. Het veer draagt de naam Kobus en Kobus is een samentrekking van Jacobus en Corneel. Jacobus is de patroonheilige van Hoeke en Corneel die van Lapscheure.
Figuur 32 Veerpont Kobus
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
60
De Damse Vaart (knooppunt 55-56)
Figuur 33 De Damse Vaart
Na onze oversteek met het Kobusveer, fietsen we een stuk langs de Damse Vaart. Dit kanaal is ongeveer 15 km lang en verbindt Brugge met het Nederlandse stadje Sluis. Het kanaal werd gegraven op bevel van Napoleon in 1810 en heeft daaraan zijn bijnaam te danken, Napoleonvaart. Het kanaal moest Brugge met de Westerschelde verbinden. Het kanaal werd dwars door het stadscentrum van Damme getrokken, waardoor een deel van het stadje diende afgebroken te worden, zoals de Korenmarkt en enkele herenhuizen. De Damse Vaart werd gebruikt voor scheepvaart, vooral voor de bevoorrading van de dorpen, en vervoer tussen Brugge en Sluis. De scheepvaart duurde tot de sifons in 1940 door Franse troepen werden opgeblazen. Na de oorlog werden ze niet meer hersteld. Later kreeg de Vaart vooral een recreatieve bestemming.
Figuur 34 Krinkeldijk Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
61
Het Leopoldkanaal (knooppunt 19-20-22-21)
Figuur 35 Het Leopoldkanaal
Het Leopoldkanaal is een aangelegde waterweg die door de provincies Oost- en West-Vlaanderen loopt, Het Leopoldkanaal is 46 km lang. Het kanaal werd gegraven tussen 1843 tot 1854 maar zou nooit volledig het oorspronkelijke plan volgen. De Leopoldvaart mondt niet uit in het kanaal Gent-Terneuzen maar stopt plotseling ergens op het grondgebied van Boekhoute.
Figuur 36 Leopoldkanaal
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
62
Brouwerij Fort Lapin (knooppunt 23-11-12-10)
Figuur 37 Brouwketels brouwerij Fort Lapin Figuur 38 Bar brouwerij Fort Lapin
Onze voorlaatste culinaire stop is bij een vrij recente brouwerij, Brouwerij Fort Lapin, gelegen op de Koolkerkse Steenweg 32 te Brugge. Bruggeling Kristof Vandenbussche is de bezieler van deze brouwerij, die sinds 2012 opereert vanuit een pand op de Koolkerkse Steenweg. Vroeger huisde daar een chocolaterie. De brouwgeschiedenis van Kristof gaat ver terug. Al van in zijn studententijd experimenteerde hij met bier en probeerde hij samen met enkele kotgenoten een bier te brouwen. Na enkele jaren haakten de kotgenoten af en ging hij alleen verder met brouwen. Hij werkte eerst als zelfstandig koeltechnieker tot hij in 2012 besliste full time te gaan brouwen. Het eerste bier, de Fort Lapin 8, is een blond bier dat wel wat weg heeft van Duvel maar naar mijn mening nog lekkerder is. Na zijn blond brouwde Kristof een Quadrupel 10. Dit natuurlijke bruine bier, zonder enige toevoeging van kleurstoffen is een echte topper. Op dit moment is hij volop bezig met het brouwen van de Fort Lapin amber 6. De capaciteit van de brouwerij is 1000 liter bier per week, klinkt veel voor leken zoals ons, maar voor mensen uit de bierwereld valt dit heus wel mee. Dit komt overeen met 2 paletten bier of 128 bakken. Kristof maakt eigenlijk suikerwater en het is de gist die dat suikerwater doet gisten tot bier. Als we een kijkje nemen in het brouwhuis, waar hij het Fort Lapin bier brouwt, zien we dat het bier gebrouwen wordt in zelfgebouwde melktanks. Dit maakt het allemaal nog een stukje ambachtelijker. De ingrediënten die hij gebruikt zijn ook allemaal producten afkomstig uit België. De mout komt uit Luik, “Malterie du Château.” Kristof rijdt zelf om zijn mout, zodat hij nog een extra kwaliteitscontrole kan uitvoeren. De hop komt dan weer uit Poperinge. Alles gebeurt ter plaatse in de brouwerij, van brouwen over bottelen tot etiketteren. Dat maakt het verhaal achter Fort Lapin nu zo speciaal. De naam Fort Lapin komt van een van de forten die Brugge vroeger rijk was. Het fort werd in 1664 gebouwd om de Handelskom te beschermen.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
63
Deze Handelskom was de uitloper van het Kanaal Brugge-Oostende dat gegraven werd tussen 16181622 . Het Fort Lapin lag op de grens van de voormalige gemeenten Brugge en Koolkerke. Vandaag ligt hier de stadswijk Sint-Jozef. Kristof Vandenbussche noemt zijn bier dus naar de oorspronkelijke plaats van de brouwerij. Er zijn geen restanten meer van het Fort in de buurt. Drie jaar geleden besloot Kristof de naam van zijn bier te laten beschermen. Regelmatig komen er internationale bezoekers voornamelijk uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, echte bierkenners die de kleinschaligheid en ambachtelijkheid heel erg op prijs stellen en kwaliteit hoog in het vaandel dragen. Hierdoor is Fort Lapin de ideale meerwaarde in mijn culinair fietsproject.
Figuur 39 Koolkerke Figuur 40 Pompestraat
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
64
Einde: kookworkshop kokirina (knooppunt 2)
Figuur 41 Kokirina
De fietstocht begint of eindigt met een kookworkshop, naargelang het programma dat de groep gekozen heeft. In dit voorbeeld eindigen we met een kookworkshop. Rond 18 uur bereiken we na een namiddag fietsen in het prachtige Brugse Ommeland terug het centrum van de kunststad Brugge. We parkeren onze fietsen en beginnen aan een ontspannende en leuke kookinitiatie, waarbij alle zintuigen volledig aan hun trekken komen en waar we de onderweg verzamelde producten gebruiken in de recepten.
Figuur 42 Langestraat Kokirina Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
65
5.2.10 Begeleiding De begeleiding van de fietstocht wordt gedaan door een (Vizit)gids of iemand die de route grondig kent en kennis heeft van de kleine tussenverhalen die hij onderweg vertelt. Het is dus voldoende om dit eindwerk goed te lezen, over een basiskennis geschiedenis te beschikken en een beetje te kunnen fietsen om deze fietstocht te kunnen begeleiden. Als mijn product effectief geboekt wordt en het past binnen mijn werkschema dan ga ik natuurlijk proberen de fietstocht zelf te begeleiden. De fietstocht zal een eerste maal plaatsvinden eind september voor vrienden en familie en mensen die mee gewerkt hebben om deze fietstocht te kunnen realiseren. De begeleiding van de eerste fietstocht zal ik uiteraard voor mijn rekening nemen. Als in de toekomst andere mensen de fietstocht willen begeleiden zijn er een aantal zaken die wel essentieel zijn. Hieronder som ik enkele praktische zaken op die echt wel belangrijk zijn voor de gids/begeleider om de fietstocht tot een goed einde te brengen. Het is belangrijk om als begeleider op tijd te zijn, zeker als de groep niet over eigen fietsen beschikt en fietsen heeft gehuurd. Iedereen moet een fiets krijgen, soms moet hier en daar nog een zadel versteld worden. Wil je geen half uur te laat vertrekken, kom dan zelf ook beter een beetje vroeger. Alvorens we vertrekken op de tocht, is het belangrijk om aan de groep uit te leggen wat er op het programma staat. Belangrijk is dat je ook zegt dat dat je af en toe zal stoppen om iets te vertellen. Fietsen in groep is niet altijd eenvoudig. Het is dus aan te raden om op voorhand een aantal duidelijke afspraken te maken: a. Let op, we fietsen in het begin even in de stad Brugge, dat betekent dat er hindernissen zijn als kasseien en verkeerspaaltjes. Probeer die natuurlijk zoveel mogelijk te vermijden maar waarschuw de groep toch. b. Spreek af dat je op tijd zal aangeven of er naar rechts of naar links moet worden ingeslagen door je arm uit te steken. Wil je stoppen, dan steek je tijdig je arm omhoog. Maak duidelijke, grote gebaren. c. Spreek af dat één van de deelnemers als laatste rijdt. d. Vraag aan de deelnemers om zoveel mogelijk achter elkaar te fietsen. Ook belangrijk als begeleider is om je aan de verkeersregels te houden: enkel oversteken waar het mag, uitkijken voor éénrichtingsstraten, stoppen voor rode lichten… Met een hele groep achter je, hang je beter niet de kamikazepiloot uit. Sommige fietspaden zijn al wat avontuurlijker dan andere in het Brugse Ommeland, zeker ook in deze fietstocht. Het is belangrijk hiermee rekening te houden. Het is best handig in het begin van de fietstocht te vragen of er mensen zijn die niet gewoon zijn om te fietsen. Probeer deze dan vooraan te laten rijden, dan bepalen zij het tempo en geraken ze niet achterop. En tot slot, de verantwoordelijkheid van de begeleider. De gids/begeleider is enkel verantwoordelijk voor ongevallen als hij de groep op een onverantwoorde manier begeleidt. Rij je door het rood en wordt iemand van je groep aangereden, dan ben jij verantwoordelijk.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
66
5.2.11 Kostenplaatje De totale prijs van deze zes uur durende culinaire fietservaring is 80 euro.
Prijsberekening culinaire verhalen op pedalen Op basis van 10 personen
Kookworkshop: 59euro p.p.
Hof ter Caleshoek: 3euro p.p.
Aperitief in Damme of bezoek aan de edelhertenkwekerij: 6 euro p.p.
Gids: (6 uur) 120euro/10=12euro p.p.
Fietsen: (optioneel) 12euro gewone fiets
30 euro elektrische fiets
Totaal= 80 euro zonder fiets/92 euro met fiets
5.3 Brochure 5.3.1
Voorbeeld arrangement Kokirina
Zie bijlage. 5.3.2
Volledige flyer
Zie bijlage.
5.4 Promotie van de fietstocht 5.4.1
Promotie
Promotie is van essentieel belang bij de verkoop van een nieuw product. Er zijn verschillende promotiekanalen die ik kan hanteren voor mijn fietsproduct. Als mijn voormalige stageplaats Vizit het product echt als een verrijking van hun aanbod ziet, dan willen ze dit opnemen in hun al uitgebreide aanbod en loopt de promotie via hen. Dit gaande van een plaatsje op de website, een nieuwsbrief, een plechtige opening met persmoment. Ook Kokirina wil meewerken aan de promotie van mijn fietsproduct. Zelf heeft ze in haar aanbod al een vespa-tour. Mijn idee kwam net op het juiste moment want ze was eigenlijk op zoek naar iets nieuws. Via haar site en via haar netwerk kan er ook zeker publiciteit gemaakt worden. Maar de allerbelangrijkste vorm van publiciteit, is de mond-tot-mondreclame.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
67
Dit werk gaat deels over het belang van storytelling, het vertellen van verhalen en het terugbrengen van de authenticiteit en dan is mond-tot-mond reclame de ideale vorm van promotie. Daarvoor is het natuurlijk belangrijk alle stakeholders te overtuigen met een eerste goede testtocht. Als deze dan goed verloopt dan maak ik me geen zorgen over de goede afloop van het project. 5.4.2
Verkoop
5.4.3
Officiële lancering en persvoorstelling “Culinaire verhalen op pedalen”
De officiële lancering van de fietstocht zal plaatsvinden eind september. Een precieze datum zal vastgelegd worden in samenspraak met Vizit en Kokirina. Van Kokirina uit is er wel al een concrete vraag geweest naar de fietstocht. Hoe kan deze lancering eruit zien? Het is de bedoeling dat het fietsproduct bekend wordt en dat vraagt natuurlijk enige promotie. Om te beginnen moeten er een aantal mensen worden uitgenodigd: de personen die een actieve rol spelen in het geheel (Vizit, Kokirina, …), de verantwoordelijke van de toeristische dienst van Brugge en eventueel de schepen bevoegd voor toerisme. Aan de plaatselijke pers kan eerder al een tekst (publiciteit) worden toegestuurd ter publicatie. Op deze manier kan men zeker al een aantal geïnteresseerde fietsers bereiken. Het zou natuurlijk ook fijn zijn mocht iemand van de pers aanwezig zijn als de eerste deelnemers vertrekken. Op de dag zelf kan aan de genodigden een drankje en een hapje aangeboden worden en aan de deelnemers een bonnetje om onderweg iets te consumeren in een bepaald café. Verder krijgen de deelnemers natuurlijk ook een folder met de becommentarieerde fietsroute. Bij de aankomst kan aan de mensen gevraagd worden hoe ze de activiteit hebben ervaren. Weerom kan dan een artikeltje geplaatst worden in de plaatselijke kranten zodat “Culinaire verhalen op pedalen” aan bekendheid wint. In het totaalpakket is er ook geld vrijgemaakt voor een gadget, ik had hierbij gedacht aan een rugzakje, met het logo van Vizit en Kokirina. Een vorm van reclame. De rugzak kan dient ook om de ingrediënten onderweg te verzamelen en bij te houden. De figuurlijke betekenis van een rugzak, is dat je een rugzak kan vullen met ervaringen Hetgeen dat ik tracht te doen in mijn fietstocht.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
68
6 Besluit Het uitgangspunt van deze bachelorproef was een oplossing aanreiken voor de grote vraag naar begeleide wandelingen en fietstochten voor de stad Brugge bij gidsenorganisatie Vizit. Aangezien er al een uitgebreid gamma aan fietstochten in de stad Brugge voorhanden is en vermits de binnenstad van Brugge op sommige momenten verzadigd is van fietsende toeristen en recreanten leek een fietstocht buiten de stadsgrenzen een betere optie. Het was belangrijk om niet enkel buiten de reële stadsgrenzen van Brugge te gaan maar ook buiten de grenzen te treden van het alledaagse. Past een nieuw origineel (culinair) fietsproduct binnen het reeds gevarieerde aanbod van fietsroutes in Brugge en het Brugse Ommeland? In dit besluit tracht ik aan te tonen dat mijn fietstocht hieraan voldoet en dat mijn fietstocht een innovatieve meerwaarde betekent in het Brugse Ommeland. Gedurende de realisatie en het uitschrijven van mijn eindwerk heb ik steeds na elk hoofdstuk een korte conclusie geschreven. In hoofdstuk één heb ik mijn fietstocht gesitueerd binnen het aanbod van recreatieve fietstochten. Ik ben van mening dat mijn fietsproduct het dichtst aansluit bij een themafietstocht. De criteria afstand en een streekgebonden thema waren hierbij van doorslaggevend belang. In hoofdstuk twee bespreek ik, aan de hand van literatuurstudie, het toeristisch landschap van vandaag: huidige trends in de toeristische sector in het algemeen en trends die eerder van toepassing zijn op het actieve domein (recreatief fietsen). Kleinschalige trends worden extra benadrukt. Stad versus periferie komt hier eveneens aan bod. Mijn keuze en motivatie voor een fietstocht in de periferie van Brugge wordt meer en meer onderbouwd. In hoofdstuk drie buig ik me over het Brugse Ommeland. Aan de hand van een SWOT-analyse distilleer ik enkele kansen die de streek in petto heeft: het Brugse Ommeland heeft nog heel wat ruimte om originele toeristische recreatieve producten te ontwikkelen. Een themafietstocht waarbij intens kan samengewerkt worden met plaatselijke zelfstandigen is zeker haalbaar. Hoofdstuk vier gaat over de totaalervaring. Het streven naar beleven en intens ervaren van nieuwe dingen in de vorm van reizen, wandelen, fietsen, genieten zit diep in de mens geworteld. Het belang van de totaalervaring wordt steeds meer als een elementaire behoefte gezien en (h)erkend. Terug naar de natuur! Dat is zeker mogelijk op de fiets in en langs het Brugse Ommeland. In hoofdstuk vijf breng ik mijn concreet product: een nieuwe culinaire themafietstocht in het Brugse Ommeland. Ik schets kort mijn zoektocht naar het product dat mijn fietstocht uiteindelijk geworden is. Ik bespreek systematisch ook alle praktische zaken op hun haalbaarheid, rekening houdend met onvoorziene omstandigheden. Mijn fietstocht “Culinaire verhalen op pedalen” is een feit.
Onbekend is onbemind. Kunnen we beminnen door beter te leren kennen?23
23
Eigen citaat
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
69
Het Brugse Ommeland was eigenlijk vrij nieuw voor mij. Een fietstocht organiseren in het vertrouwde Waasland, als Lokeraar lag me misschien beter. Maar wat is de uitdaging daar nu van. Nee dit werk van lange adem heeft me heel wat bijgebracht. Ik heb veel geleerd. Ik leerde gestructureerder te werken. Het is belangrijk voldoende tijd te nemen om het concept te laten groeien, te laten rijpen. Soms werd ik rusteloos en bang dat er tijdens dat rijpingsproces te veel tijd verloren ging. Achteraf gezien is dit geen verloren tijd geweest. Het proces, de weg(vaak kronkelig en ietwat onherbergzaam) naar mijn product was vruchtbaarder dan ik verwacht had. Ik groeide en veranderde door het doornemen van achtergrondinformatie, contact met plaatselijke zelfstandigen die streekproducten vervaardigen, maar vooral door het op geregelde tijdstippen fietsen in het mooie Brugse Ommeland. Voor het uitwerken van een originele fietstocht is het belangrijk om de omgeving zeer goed te verkennen, contact te nemen met officiële instanties(diensten voor toerisme van steden, gemeenten, provincie), en met de plaatselijke stakeholders en het doornemen van de relevante toeristische beleidsplannen. Ook vakliteratuur en bestaande routes raadplegen was noodzakelijk. Een waargenomen tekortkoming is het prijskaartje. €80 voor een zes uur durende culinaire fietsbeleving is niet voor iedereen haalbaar. Mensen moeten echter wel beseffen dat we hen een totaalpakket aanbieden en dat het sop de kool echt wel waard is.
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
70
7 Bibliografie 7.1 Websites https://inventaris.onroerenderfgoed.be/ https://www.onroerenderfgoed.be http://www.scriptiebank.be/sites/default/files/3fd698c7b0faddc456587d66da7790e9.pdf http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/12730/storytelling-marketing-het-verhaal-achter-hetmerk.html http://www.grinta.be/upload/attach-image/anschelde.pdf http://maps.google.be/maps?hl=nl&tab=wl https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/58090 http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdij_Ter_Doest http://www.feestelijkvlaanderen.be/detail.php?id=508 http://www.brugseommeland.be/bol/gemeente.aspx?id=122307 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/relict/76962 http://www.scriptiebank.be/sites/default/files/3fd698c7b0faddc456587d66da7790e9.pdf http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/12730/storytelling-marketing-het-verhaal-achter-hetmerk.html http://www.grinta.be/upload/attach-image/anschelde.pdf http://www.visitsluis.nl/ http://www.slowfood.nl/index.php?page=Slowfoodnederland http://www.theartofslowtravel.com/2011/03/what-is-slow-travel/ http://www.theartofslowtravel.com/how-do-you-slow-travel/ http://www.toerismevlaamsbrabant.be/info/route-info/recreatieve-routes/fietsroutes/index.jsp http://www.toerismelimburg.be/nl/fietsen http://www.westtoer.be/westtoer/fietsen.aspx?id=100072 http://www.unwto.org/ http://www.fairtrade.be/ons-verhaal www.faithpopcorn.com
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
71
http://trendwatching.com/trendreport/content/ http://www.nxt.be/ http://www.trendwolves.com/nl/ http://www.westtoer.be/uploadedFiles/westtoerbe/corporate/onderzoek_en_cijfers/RA-BOL.pdf http://www.dekarmeliet.be/ http://www.een.be/programmas/vlaanderen-vakantieland/iedereen-flandrien-in-het-brugseommeland http://www.kokirina.be/overmij.php http://www.brugge.transitie.be/userfiles/nieuwsbrieven/transitie%20brugge%20&%20ommeland%2 0-%20lente%202013.pdf http://www.kriskras.be/reis/burgse-ommeland/12-04-2013 https://inventaris.onroerenderfgoed.be/dibe/geheel/10578 http://www.knooppunter.com/nl/Routeplanner/ http://www.youtube.com/watch?v=YJRiLV3UiCI http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20110425_centrumperiferie01 http://www.knack.be/beeldreportages/in-beeld-stad-vs-platteland/album4000269310290.htm#photo-0 http://www.thesimpledollar.com/2007/09/27/the-city-versus-rural-debate-which-is-the-betterplace-to-live/ http://www.slideshare.net/peterbernaers/citymarketing-tongeren http://www.inagro.be/sites/onthaal-op-deboerderij/Lekkers%20van%20de%20hoeve/Paginas/default.aspx http://hoftercaleshoek.weebly.com/index.html http://zoeken.onthaalopdeboerderij.be/hof-ter-caleshoek http://www.brugseommeland.be/uploadedFiles/brugseommelandbe/Pers/Streekpocket08.pdf http://www.nbtc.nl/nl/homepage/cijfersentrends.htm http://www.nederlandfietsland.nl/fiets-nieuws/culinaire-fietsroutes-in-week-van-de-smaak-van-29sept-7-okt http://books.google.be/books/about/The_Experience_Economy.html?id=5hs-tyRrSXMC&redir_esc=y http://www.talkinfood.nl/dictionary.php?searchstr=Lokarista%20(lacapour) Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
72
http://www.independenttraveler.com/travel-tips/none/the-art-of-slow-travel http://www.storytellingmatters.nl/personal-branding/item/vijf-onmisbare-trends-voor-storytellingin-2013.html http://www.bier-brouwerij.be/ http://www.krentjesuitdepap.nl/nl/producenten/1064/hof-ter-caleshoek/producten http://www.slideshare.net/erynellbe/welcome-to-the-experience-economy-pine-and-gilmore http://natuurpuntdamme.be/fietstochten/trip1/route.pdf http://www.eetcafe-desmisse.be/
7.2 Artikels Actief Brugse Ommeland: Door Glimmend Groen
7.3 Rapporten Strategisch beleidsplan toerisme en recreatie in het Brugse Ommeland 2004-2008 Impulsprogramma Vlaamse regio’s (ondersteuning van toeristische projecten) Impulsprogramma Vlaamse regio’s (Aanvraag tot het bekomen van een subsidie) Trendrapport toerisme en recreatie Brugse Ommeland editie 2006-2011 Eindwerk: Trendanalyse als meerwaarde bij innovatie Van bereiken naar beraken. (Femke Schavemaker)
7.4 Literatuur Het Brugse Ommeland (Van Ardooie tot Zuienkerke) Marcel Gevaert Monumenten, landschappen en archeologie 25/2 maart-april 2006 (Inventarisatie van landelijk bouwkundig erfgoed: De mogelijkheden van historisch kaartmateriaal en kadasteronderzoek voor Het Ommeland van Damme) Brugs Ommeland (tijdschrift) CAFMEYER M., Sint-Kruis, oud en nieuw, 1970, pagina's 105-107. D'HONDT J. (en andere), Leven rond de fabriek, 1997, pagina's 23-24, pagina's 70-71. SCHOUTEET A., De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, 1977, pagina 243. Vasco15 Het Spook van Brugge, Gilles Chaillet(strip)
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
73
7.5 Folders Love Brugge Bezoekersgids 2012 Een schat van een streek: Het rijke erfgoed van het Brugse Ommeland In de voetsporen van… (Een reeks historische groepswandelingen en fietstochten in het Tieltse Ommetoertjes het Brugse Ommeland Wandel weg (Onbegrensd op stap in Oost-West-en Frans-Vlaanderen Zeebrugge en Lissewege-aan-zee Genieten in het Brugse Ommeland 2011 Genieten in het Brugse Ommeland 2012 Genieten in het Brugse Ommeland 2013 Logeren in Vlaanderen Vakantieland
7.6 Diensten Dienst voor toerisme Damme Westtoer Brugse Ommeland Vizit
7.7 foto’s, kaarten Damme stadsplan Fietsnetwerk Brugse Ommeland Noord Fietsnetwerk Brugse Ommeland Zuid Molenkaart West-Vlaanderen Ontdek het Brugse Ommeland overzichtskaart Groene Gordel Brugge Troeven kaart van De Kust (Vlaanderen-België)
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
74
8 Bijlagen 8.1 Interviews Interview met Sabrina Crijns, eigenares van Kokirina Interview met Bruggeling Kristof Vandenbussche, bedenker en eigenaar van de brouwerij en het bijhorende bier Fort Lapin
8.2 Mails 8.2.1
Edelhertenkwekerij
Van: Paul Audenaerde [
[email protected]] Verzonden: woensdag 24 april 2013 8:39 Aan: Stagiair Onderwerp: RE: culinaire fietstocht Brugse Ommeland Goeiedag, Het is al jaren dat we geen groepen meer rondleiden op onze hertenboerderij. Excuus, maar het kan niet meer. Vriendelijke groet, Paul Audenaerde
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
75
Van: Stagiair [mailto:
[email protected]] Verzonden: Tuesday, April 23, 2013 5:15 PM Aan:
[email protected] Onderwerp: culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik aan een originele fietstocht in het Brugse Ommeland. (Dit in samenwerking met mijn stageplaats Vizit= topper op vlak van culinaire wandelingen/fietstochten) Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot u/jullie. Het zou de bedoeling zijn bij een aantal plaatsen te stoppen in het Brugse Ommeland die een specifiek product aanbieden. De deelnemer zou dan wat meer info krijgen over dit product en het eventueel degusteren/proeven. Nu is een edelhertenkwekerij iets unieks en zou het zeker een meerwaarde zijn in mijn programma. Mijn vraag is of u soms mensen ontvangt op u/jullie kwekerij en of u/jullie het eventueel ziet zitten mee te werken aan dit project? Het is een korte tussenstop en zeker geen uitgebreide rondleiding. Alvast Bedankt Met vriendelijke groeten Vincent
Van: Stagiair [mailto:
[email protected]] Verzonden: vrijdag 26 april 2013 8:39 Aan:
[email protected] Onderwerp: culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste, We zijn maandagnamiddag met z’n drieën (zaakvoerder en 2 medewerkers) in de buurt en zijn heel nieuwsgierig naar jullie kwekerij. Is het geen idee dat wij even langskomen zodanig dat we bij een volgende groepsactiviteit zelf informatie, en vooral correcte, info kunnen geven als we voorbij jullie kwekerij fietsen? Met vriendelijke groeten, Vincent, Vera en Evelyn Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
76
Van: Stagiair [mailto:
[email protected]] Verzonden: donderdag 2 mei 2013 10:44 Aan:
[email protected] Onderwerp: culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste Paul en Jeannine Nogmaals bedankt voor de goede ontvangst afgelopen maandag op jullie kwekerij. We zijn heel wat wijzer geworden over het kweken van edelherten en de manier hoe jullie dit aanpakken. Zoals we toen reeds vertelden zijn wij van een gidsenorganisatie, Vizit, neem gerust een kijkje op www.vizit.be. We organiseren wandelingen in heel België. Op dit moment zijn we bezig met het ontwikkelen van een culinaire fietstocht in het Brugse Ommeland. We zouden een aantal plaatsjes aandoen in het Brugse Ommeland waar de mensen kort ontvangen worden en kunnen genieten van een hapje en/of een drankje met natuurlijk een beetje uitleg over de locatie. Nu ligt jullie unieke kwekerij ideaal op ons traject en zou het een absolute meerwaarde zijn voor onze fietstocht. Wie wil er nu eens niet proeven van een stukje ovenverse hertenpaté? U vertelde ons dat u soms nog groepen ontvangt en dat jullie dit eventueel voor ons ook willen doen. Deze fietstocht zal deel uitmaken van een groot aanbod aan andere activiteiten van Vizit en zal zeker niet dagelijks, zelfs wekelijks doorgaan. Wat we onthouden hebben is dat we op voorhand altijd bellen naar jullie om te kijken of het al dan niet past langs te komen met een groep en hoe we het dan juist aanpakken. Hopelijk tot heel binnenkort, en nog eens heel hartelijk bedankt Vincent, Vera en Evelyn
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
77
8.2.2
Restaurant de Karmeliet
Van:
[email protected] Verzonden: maandag 29 juli 2013 16:47 Aan:
[email protected] Onderwerp: culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste
Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot uw/jullie restaurant. In het Brugse Ommeland zijn er tal van culinaire restaurants. Met als absolute top De Karmeliet. Mijn vraag is of u het eventueel ziet zitten mee te werken aan dit project? Een driesterren restaurant betrekken in deze culinaire fietstocht, zou de fietstocht naar een hoger niveau tillen, zo niet het hoogste.
Alvast Bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest 0498755809
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
78
8.2.3
Hof ter Caleshoek
Beste Christine en Willy Alvast bedankt, de laatste loodjes van mijn eindwerk,... Nu had ik woensdag een afspraak voor mijn fietstocht met Sabrina van Kokirina. Mijn fietstocht zou beginnen of eindigen met een kookinitiatie van haar. Nu was ze lovend over mensen waar ze mee samenwerkte in Lapscheure. Bleek dat dit jullie zijn. Heel leuk en toevallig. De fietstocht heeft wel wat gelijkenissen met hun Vespa tour. Nu vertelde ze me dat ze soms bij jullie picknicken. Dit is een leuk idee om te integreren in mijn fietstocht. Als jullie dit zien zitten en Sabrina krijgt een boeking voor zo een picknick zie ik het zeker zitten om samen te werken. Ik pas mijn product natuurlijk volledig aan aan jullie voorwaarden. Alvast bedankt Vriendelijke groeten Vincent Toerisme en recreatiemanagement Kortrijk
From:
[email protected] To:
[email protected] Subject: Re: bezoek hof ter Caleshoek Date: Mon, 12 Aug 2013 21:28:48 +0200 Hallo Vincent, Nu weten we toch al iets meer. Fijn dat je al even langs geweest bent. Spijtig dat we niet even hebben kunnen praten over je eindwerk. Als er iets van komt dan horen we het wel. Veel succes met je eindwerk. mvg Willy en Christine
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
79
From: Vincent Petrov Sent: Sunday, August 11, 2013 11:16 A To: christine Subject: RE: bezoek hof ter Caleshoek Beste Bedankt voor de snelle reactie. Heel leuk. Ik ben gisteren middag een ijsje komen proeven bij jullie op de boerderij en het smaakte heerlijk. Wat ik persoonlijk heel belangrijk vind, is dat het door jullie zelf gemaakt is. Met melk van jullie eigen koeien. Dat spreekt me enorm aan. Om jullie vragen te beantwoorden. De fietstocht is deel van mijn eindwerk op school en is dus op dit moment nog in ontwikkeling. De kans bestaat zeker dat hij op de markt zal komen, mijn stageplaats, Vizit, een gidsenorganisatie uit Gent is vragende partij. De groep zou bestaan uit minimum 6 personen en maximum 15 personen, eerder wat minder dan 15 vermoed ik. Aan het weer kunnen we in België nu eenmaal weinig doen, op voorhand wordt dit aan de groep fietsers gevraagd om zich te verzien aan eventuele mindere weersomstandigheden. De exacte data is op dit moment nog niet gekend. Ik moet eindwerk afgeven in september, dus als het goedgekeurd wordt, zal de fietstocht vanaf oktober kunnen doorgaan. Maar ik verwittig jullie altijd ruim op voorhand wanneer er een groep zou langskomen. Ik hoop dat ik een antwoord heb kunnen geven aan jullie vragen.
Ik kijk er alvast enorm naar uit. Alvast bedankt
Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Kortrijk
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
80
From:
[email protected] To:
[email protected] Subject: Re: bezoek hof ter Caleshoek Date: Fri, 9 Aug 2013 22:31:10 +0200
beste Vincent, Wat je voorsteld zouden wij eventueel wel willen op ingaan. We hadden daarbij toch nog enkele vragen. Voor welke datum zou dat voorzien zijn? Hoe groot is de groep ongeveer? Wat indien het slecht weer is?
mvg Willy en Christine
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
81
From: Vincent Petrov Sent: Thursday, August 08, 2013 4:55 PM To:
[email protected] Subject: bezoek hof ter Caleshoek Beste Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot u. De themafietstocht zou vertrekken in Brugge en via Lapscheure over Damme terug naar Brugge gaan. Onderweg, zullen de fietsers enkele malen stoppen bij een boerderij of kwekerij waar ze een ingrediënt krijgen. Aan het einde van de fietstocht zouden ze dan met hun verzamelde ingrediënten een gerecht maken, aangevuld met de noodzakelijke andere ingrediënten natuurlijk. In mijn zoektocht naar enkele leuke, kleinschalige culinaire stops, kwam ik uit bij u/jullie. Ik hecht zelf veel belang aan kleinschaligheid, lokale producten en authenticiteit in mijn fietstocht en een bezoek aan jullie hof lijkt me daarin een zeer interessante tussen stop. Mijn vraag is of u soms een klein groep mensen ontvangt op bepaalde tijdstippen om even rond te leiden? En er dan eventueel gedegusteerd kan worden van de zelfgemaakte zuivel. Het is een onderdeel van mijn bachelorproef en op dit moment dus nog iets fictief. Maar als het product aanslaat, heeft het zeker kans op slagen. De potentiële klanten betalen ook voor het pakket van de fietstocht, dus alles wordt vergoed zoals het hoort en met uiteraard de prijzen die u hanteert voor een bezoek en de gekochte producten. Alvast Bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
82
8.2.4
Fort Lapin
Beste Mijn excuses dat het een beetje op zich liet wachten, maar in bijlage kan u het stukje tekst over Fort Lapin vinden dat ik, als u het goed vind uiteraard ga gebruiken in mijn eindwerk. Nogmaals dank voor het interessante en leuk gesprek vorig weekend. Als ik een groep fietsers heb die geïnteresseerd zijn dan laat ik u dat ruim op voorhand weten. Vriendelijke groeten Vincent Petrov Howest Kortrijk
From:
[email protected] To:
[email protected] Subject: RE: Website fort lapin Date: Fri, 2 Aug 2013 19:57:20 +0200
Ok ik zal er zijn Met vriendelijke groeten, Kristof Vandenbussche Zaakvoerder __________________________ brouwerij Fort Lapin Kristof Vandenbussche Koolkerkse Steenweg 32- 8000 Brugge, Belgium Gsm +32 495 50 26 70 BTW BE 0477.106.277 ING 380-0431803-30 mailto:
[email protected] Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
83
site : www.fortlapin.com From: Vincent Petrov [mailto:
[email protected]] Sent: vrijdag 2 augustus 2013 12:51 To:
[email protected] Subject: RE: Website fort lapin Beste Super Bedankt voor de snelle reactie. Volgende zaterdag, 10 augustus zou ik eens kunnen langskomen tussen 14u en 16u. Als dat voor u ook past? Alvast bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest Kortrijk
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
84
From:
[email protected] To:
[email protected] Subject: RE: Website fort lapin Date: Fri, 2 Aug 2013 12:44:13 +0200 Beste, Bedankt voor de interesse. Op dit moment zijn we open op zaterdagmiddag tussen 14u en 16u, en op afspraak gedurende de rest van de week. Kom gerust langs om verdere details te bespreken. Met vriendelijke groeten, Kristof Vandenbussche Zaakvoerder __________________________ brouwerij Fort Lapin Kristof Vandenbussche Koolkerkse Steenweg 32- 8000 Brugge, Belgium Gsm +32 495 50 26 70 BTW BE 0477.106.277 ING 380-0431803-30 mailto:
[email protected] site : www.fortlapin.com
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
85
From: Vincent [mailto:
[email protected]] Sent: vrijdag 2 augustus 2013 11:38 To:
[email protected] Subject: Website fort lapin Beste Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot u. De themafietstocht zou vertrekken in Brugge en via Lapscheure over Damme terug naar Brugge gaan. Onderweg, zullen de fietsers enkele malen stoppen bij een boerderij of kwekerij waar ze een ingrediënt krijgen. Aan het einde van de fietstocht zouden ze dan met hun verzamelde ingrediënten een gerecht maken, aangevuld met de noodzakelijke andere ingrediënten natuurlijk. In mijn zoektocht naar enkele leuke, kleinschalige culinaire stops, kwam ik uit bij jullie brouwerij. Ik hecht zelf veel belang aan kleinschaligheid, lokale producten en authenticiteit in mijn fietstocht en jullie brouwerij lijkt me daarin een zeer interessante tussen stop. Mijn vraag is of de brouwerij open is voor het publiek op bepaalde tijdstippen en er dan eventueel gedegusteerd kan worden. Het is een onderdeel van mijn bachelorproef en op dit moment dus nog iets fictief. Maar als het product aanslaat, heeft het zeker kans op slagen. De potentiële klanten betalen ook voor het pakket van de fietstocht, dus alles wordt vergoed zoals het hoort en met uiteraard de prijzen die u hanteert voor een bezoek. Alvast Bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest 0498755809
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
86
8.2.5
Hertog Jan
From: Vincent [mailto:
[email protected]] To:
[email protected] Subject: Culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste
Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot uw/jullie restaurant. In het Brugse Ommeland zijn er tal van culinaire restaurants. Met als absolute top Hertog Jan. Mijn vraag is of u het eventueel ziet zitten mee te werken aan dit project? Een van mijn beste vrienden Jef Poppe, werkt bij jullie en is vol lof over de culinaire topomgeving waarin hij mag werken. Een driesterren restaurant betrekken in deze culinaire fietstocht, zou de fietstocht naar een hoger niveau tillen, zoniet het hoogste.
Alvast Bedankt
Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest 0498755809
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
87
8.2.6
Westtoer
From: Siel Nollet [
[email protected]] Sent: woensdag 7 augustus 2013 9:45 To:
[email protected] Beste Vincent, Bedankt voor uw e-mail en de interesse in onze werking. Mijn excuses voor het late antwoord, dit is te wijten aan de verlofperiode. Wij beschikken niet over een draaiboek voor het ontwikkelen van themafietsroutes. Ik kan je wel kort meegeven hoe wij ongeveer te werk gaan. We beginnen met een basisidee waarrond de route zal draaien. In jou geval wordt het dus een culinaire tocht. Daarna kijken we welke aspecten zeker in de route moeten opgenomen worden en waar we deze aspecten aan bod zullen laten komen. Dan gaan we over tot het bepalen van het tracé via het linken van de opgenomen aspecten. Hierbij moet rekening gehouden worden met de eigendommen van de paden. Wij hebben steeds overeenkomsten met de eigenaren van de routes (dit kan een stad of gemeente zijn, de provincie maar ook privépersoon). Wanneer alle akkoorden zijn gemaakt en er dus zekerheid is betreffende de route, kunnen we verder met de uitwerking van alle aspecten die in de route opgenomen zijn (teksten schrijven, foto’s kiezen, terreinbezoeken voor extra informatie, …). Wanneer we alle nodige informatie verzameld hebben, gebeurt de lay-out van de brochure. Daarna organiseren wij nog een opening, een persmoment om de nieuwe route in de kijker te zetten. Ik denk dat het vooral interessant is voor jou om onze thematochten eens te bekijken en af te rijden, om zo inspiratie op te doen. Hopelijk kun je hiermee wat verder. Met vriendelijke groeten, Siel Nollet Medewerkster routes en netwerken Westtoer Koning Albert I-laan 120 8200 Sint-Michiels België Work: 050 305 554
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
88
From: Vincent [mailto:
[email protected]] Sent: maandag 29 juli 2013 11:17 To:
[email protected] Subject: Culinaire fietstocht Brugse Ommeland
Beste
Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot u. In mijn onderzoek naar het ontwikkelen van deze thema fietstocht wil ik geen geen stappen overslaan. Mijn vraag is nu, beschikken jullie zelf over een concreet stappenplan bij het ontwikkelen van themafietstochten? Bestaat er zoiets als een draaiboek bij het ontwikkelen van een themafietstocht? Indien ja, zijn deze dan raadpleegbaar? Alvast Bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
89
8.2.7
Kokirina
Hallo Sabrina Nogmaals dank voor de info deze ochtend en nu via mail. Heel leuk. Ik ga de informatie nu verwerken in mijn eindwerk. Ik probeer u morgen het stukje tekst door te sturen dat ik ga gebruiken en een overzicht van het programma. Als werknaam had ik "culinaire verhalen op pedalen" omdat het eerste deel van mijn eindwerk gaat over storytelling(het vertellen van verhalen). Maar die titel is iets wat ik zeker kan aanpassen. Die extra tips om met met kinderen te werken is echt wel leuk. Ik probeer dit zeker nog te integreren. Vriendelijke groeten Vincent Howest(Kortrijk) 0498755809 From: Sabrina Crijns, Kokirina [
[email protected]] Sent: woensdag 14 augustus 2013 15:50 To:
[email protected] Subject: Culinaire fietstocht Brugse Ommeland Dag Vincent, Na ons aangenaam gesprek van vanmorgen stuur ik zoals beloofd de info betreffende de cook en drive arrangement en het ketnet logo. Tevens stuur ik ook de locatiebeschrijving van mijn kookatelier, zodat je extra foto’s hebt. Indien je nog iets nodig hebt geeft een seintje. Ondertussen heb ik enkele mogelijkheden bedacht: -
Naam van arrangement “cook en bike” of “bike en cook” (indien ze eerst gaan fietsen)
Mogelijkheid om dit te doen met gezinnen, leeftijd kids, prijs voor kids eventueel 59EUR (maar het minimum aantal personen moet 10 volwassen zijn dan), uiteraard moet je bekijken of je dan in Fort Lapin een alternatief hebt …. Veel succes nog verder, Sabrina 0495.88.88.45. www.kokirina.be
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
90
From: [mailto:
[email protected]] Sent: dinsdag 30 juli 2013 12:40Petrov To:
[email protected] Subject: Culinaire fietstocht Brugse Ommeland Beste Laat ik me even voorstellen ik ben Vincent, student Toerisme en recreatiemanagement te Kortrijk. In het kader van mijn bachelorproef/eindwerk werk ik een originele fietstocht in het Brugse Ommeland uit. Het zal een culinaire tocht worden, waarbij ingrediënten zoeken de rode draad is. Waarom richt ik mij nu tot u. De themafietstocht zou vertrekken in Brugge en via Lapscheure over Damme terug naar Brugge gaan. Onderweg, zullen de fietsers enkele malen stoppen bij een boerderij of kwekerij waar ze een ingrediënt krijgen. Aan het einde van de fietstocht zouden ze dan met hun verzamelde ingrediënten een gerecht maken, aangevuld met de noodzakelijke andere ingrediënten natuurlijk. Nu had ik nog niet echt een idee hoe ik dit praktisch zou uitvoeren. Maar door wat te surfen op het net, vond ik uw website met uw aanbod aan kookcursussen. Heel leuk en innovatief. Heb het zelf ook al eenmaal gedaan in Boedapest en dat was een enorm leuke en leerrijke ervaring. Mijn vraag is of u het eventueel ziet zitten mee te werken aan dit project? Het is een onderdeel van mijn bachelorproef en op dit moment dus nog iets fictief. Maar als het product aanslaat, heeft het zeker kans op slagen. De potentiele klanten betalen ook voor het pakket van de fietstocht, dus alles wordt vergoed zoals het hoort en met uiteraard de prijzen die u hanteert voor een kookworkshop/initiatie. Alvast Bedankt Vriendelijke groeten Vincent Petrov Toerisme en recreatiemanagement Howest 0498755809
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
91
8.3 Lijst van figuren Figuur 1 Erfgoed dat verdwijnt is verarming ........................................................................................... 9 Figuur 2 Auteur van dit werk ................................................................................................................. 10 Figuur 3 Kaart Groene Assen in het Brugse Ommeland ........................................................................ 13 Figuur 4 Voorbeeld van knooppuntenbewegwijzering ......................................................................... 14 Figuur 5 Behoeften piramide van Maslow ............................................................................................ 22 Figuur 6 Het Brugse Ommeland ............................................................................................................ 24 Figuur 7 Inschatting van het aantal dagtoeristen in het Brugse Ommeland ........................................ 28 Figuur 8 Aantal recreatieve fietsers op het fietsnetwerk van het Brugse Ommeland .......................... 28 Figuur 9 Ervaringsmodel Pine and Gilmore ........................................................................................... 38 Figuur 10 Het theatermodel .................................................................................................................. 39 Figuur 11 De Damse Vaart ..................................................................................................................... 49 Figuur 12 Restaurant De Karmeliet ....................................................................................................... 50 Figuur 13 Langestraat en Kruisvest ....................................................................................................... 50 Figuur 14 Molen op de Kruisvest ........................................................................................................... 51 Figuur 15 Art Deco brug ........................................................................................................................ 52 Figuur 16 Het Zuidervaartje................................................................................................................... 52 Figuur 17 Het Zuidervaartje................................................................................................................... 52 Figuur 18 Kruispunt tussen de Polderstraat en de Broekweg ............................................................... 53 Figuur 19 Brasserie ter Smisse .............................................................................................................. 54 Figuur 20 De Polderstraat en Damme ................................................................................................... 54 Figuur 21 Leopoldsvaart-Oost vs Schipdonkvaart Zuid ......................................................................... 55 Figuur 22 Oude Sluissedijk .................................................................................................................... 55 Figuur 23 Marquettepolder ................................................................................................................... 56 Figuur 24 Molentje ................................................................................................................................ 56 Figuur 25 Leopoldsvaart ........................................................................................................................ 56 Figuur 26 Edelhertenkwekerij ............................................................................................................... 57 Figuur 27 Edelherten ............................................................................................................................. 57 Figuur 28 Marquettepolder ................................................................................................................... 57 Figuur 29 Hof ter Caleshoek .................................................................................................................. 58 Figuur 30 Kaleshoek .............................................................................................................................. 58 Figuur 31 Veerpont Kobus ..................................................................................................................... 59 Figuur 32 Veerpont Kobus ..................................................................................................................... 59 Figuur 33 De Damse Vaart ..................................................................................................................... 60 Figuur 34 Krinkeldijk .............................................................................................................................. 60 Figuur 35 Het Leopoldkanaal................................................................................................................. 61 Figuur 36 Leopoldkanaal ....................................................................................................................... 61 Figuur 37 Brouwketels brouwerij Fort Lapin ......................................................................................... 62 Figuur 38 Bar brouwerij Fort Lapin........................................................................................................ 62 Figuur 39 Koolkerke............................................................................................................................... 63 Figuur 40 Pompestraat .......................................................................................................................... 63 Figuur 41 Kokirina.................................................................................................................................. 64 Figuur 42 Langestraat Kokirina .............................................................................................................. 64
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
92
8.4 Knooppunten kaart
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
93
8.5 Voorbeeld arrangement Kokirina
Beste, Hierbij stuur ik de informatie betreffende het arrangement Picknick kookworkshop – fiets dag. Dit is een fantastisch arrangement waarbij niet alleen onze smaakpapillen mogen werken maar ook onze handen. Dit is het verloop van de dag: * 9u -9u30 Verwelkoming van de groep met koffie en versnapering, bespreking menu en samen gezellig koken onder mijn begeleiding, we eten alvast een hapje…. * 12u-12u30 start “fietstocht verhalen op pedalen” * 13u- 13u30 aperitief in ter Smisse Damme of bezoek aan de edelhertenkwekerij * 14u midden tussen het mooie groen en hopelijk met het zonnetje op ons hoofdje (maar geen nood indien regen van de partij hebben wij ook een leuk plekje…) genieten we van het heerlijke menu dat we s’morgens hebben bereid * na het eten verder fiets avontuur! Dit is alvast het uitgebreid picknick menu: Tapenade van zongedroogde tomaten met ciabattabrood Koude Komkommer-appel soepje met snippers van Italiaanse ham Rozencourgetterol met zalm en crumble van peterselie Wraps met appel-tonijn Kurkuma aardappeltjes met Ibericoham en truffelsaus Farfalle met brocollipesto Vegetarische Notenbolletjes met chutney van tomaat-courgette Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
94
Bataat- appelsien salade met traag gegaarde kip Salie Focaccia Gemarineerde asperges (seizoen) Bessen-Crumble Chocomousse met witte chocolade schilfers Smulaardbeien Kookworkhshop: locatie, kooklessen, receptuur, ingrediënten, aperitief, 1 glaasje wijn per persoon, water, koffie en thee (tijdens workshop), gebruik schorten - Soms kan deze menu een beetje wijzigen, daar ik met verse en seizoen gerichte producten werk - Betalingsvoorwaarden: voorschot van 30% , ter bevestiging. Zo, ik hoop hiermee voldoende gegevens door te sturen. Bij vragen of aanpassingen kan u mij altijd contacteren. Vriendelijke groeten, Crijns Sabrina www.kokirina.be www.dethermomix.be 0495.88.88.45
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
95
8.6 Participanten 8.6.1
Hof ter Caleshoek
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
96
8.6.2
Kokirina
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
97
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
98
8.6.3
Fort Lapin
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
99
8.6.4
Popelier Bikes
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
100
8.7 Brochure
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov
101
Een originele fietstocht in het Brugse Ommeland
Vincent Petrov