BRUGSE OMMELAND WIN EEN ETENTJE VOOR 2 BIJ HERTOG JAN***! Genieten in het CULINAIR CULINAIR NOSTALGISCH FIETSEN BRUGSE KANT KUSTPOLDERS DAMME KASTELEN

CULINAIR

BRUGSE OMMELAND DOOR PIETER VAN DOVEREN & FOTO’S KRIS VLEGELS

Genieten in het

CULINAIR NOSTALGISCH FIETSEN BRUGSE KANT KUSTPOLDERS DAMME KASTELEN

WIN 1

EEN ETENTJE VOOR 2 BIJ HERTOG JAN***!

p met de p a le ie b o De gratis m Vlaanderen ts e W in s beste route droid. n A n e e n o voor iPh West-Vlinderen. Synoniem voor actief genieten. genieten In de Westhoek, het Brugse Ommeland, de Leiestreek en aan de Kust. Heerlijk fietsen of wandelen. En genieten van goede adressen.

www.west-vlinderen.be

WELKOM IN HET BRUGSE OMMELAND In het Brugse Ommeland tikt de klok net iets trager. Hier primeert het goede leven. Je vindt hier dan ook een hele resem sterrenchefs én kleine, gepassioneerde streekproducenten. Voeg daarbij de stemmige kanalen die het Brugse Ommeland doorklieven, de vlakke polders die uitnodigen tot fietsen en de vele kastelen in het groen en je krijgt een regio die beklijft. Werelderfgoedstad Brugge is het kloppende hart van de streek, de vele kleine nostalgische dorpjes vormen samen haar ziel. En dat allemaal vlak bij zee. BELGIË

INHOUD Culinair

4

Nostalgisch fietsen

8

Brugse kant

14

Kustpolders

16

Damme

21

Kastelen

24

Tielt

31

Kruiswoordraadsel

34

Antwerpen

Brugge

Gent

Hasselt

Leuven

Brussel

Hoog tijd dus om het Brugse Ommeland te ontdekken!

Colofon Realisatie: Roularta Custom Media, projectverantwoordelijke Els Vanhuysse. Redactie: Sophie Allegaert, Pieter van Doveren. Fotografie: Kris Vlegels, Michael Dehaspe, Layla Aerts, B.ad, Daniël de Kievith, Johan De Meester, Jan Darthet, Jan D’Hondt, Michel Decleer, David Samyn, Toerisme Brugge, Toerisme Brugse Ommeland, Westtoer. Vormgeving: Marie Vannesche. Eindredactie: Gerda Waeyaert. Verantwoordelijke uitgever: Westtoer apb.

www.brugseommeland.be

3

Chef Gert De Mangeleer en sommelier Joachim Boudens

HERTOG JAN verhuisde recent naar een pittoreske hoeve in Zedelgem, midden in het groen van het Brugse Ommeland.

S

terrenchef Gert De Mangeleer en wijnkampioen Joachim Boudens zijn vier jaar in de weer geweest met de voorbereidingen van de nieuwe Hertog Jan. Om niets aan het toeval over te laten, werd alles tot in de details uitgedacht. Daardoor zijn decor en gerechten van een niet eerder getoond raffinement. In de ruime, door daglichtlampen verlichte keuken werken de koks in groen maopak met pincet in de hand rustig aan de opbouw van de eetbare artefacten: een babyworteltje hier, een plukje groene kruiden daar en wat eetbare bloemetjes als versiering. De hoeve beschikt over een 1,5 ha grote groente- en fruittuin. Gert De Mangeleer is een aanhanger van het groene geloof en zijn menu’s bestaan voor 75% uit groenten en kruiden.

4

Brugse Ommeland

Gert De Mangeleer: “De huidige tendensen in de keuken brengen het product, de smaak en de authenticiteit naar de voorgrond. Daarom kozen wij voor ons nieuwe concept voor een eigen groente-, fruit- en kruidentuin. De eigen kweek is een aanvulling op het aanbod aan kwaliteitsproducten uit onze grote regio. Vroeger kocht ik nobashigarnalen of toro van tonijn die van de andere kant van de wereld werden overgevlogen. Nu doe ik dat niet meer en ben ik in de ban van wat boeren en kwekers uit eigen streek voortbrengen. Ik voel mij meer verbonden met die producten. Die ingeboren affiniteit met lokale producten is de basis van zuivere bereidingen. In de nieuwe Hertog Jan klopt het hele verhaal. Terroir is authenticiteit en respect voor tradities

en onze roots. Tegelijkertijd ben ik als kok verplicht om open te staan voor nieuwe tendensen, waarbij ik kies voor de gulden middenweg. Bij ravioli van winterraap met gerookte oosterscheldepaling en eendenlever uit Bekegem gebruik ik een beetje Japanse yuzu om het gerecht een frisse toets te geven. Ik ben dus niet extreem in mijn uitgangspunten. Ik had ook citroen kunnen gebruiken, maar die is eigenlijk ook niet van hier. In de meeste driesterrenkeukens tref je jonge koks van over heel de wereld. Niet in de keuken van Hertog Jan, waar uitsluitend Vlaamse krachten werken. Het maakt deel uit van een natuurlijk proces, waarbij kennis doorstroomt naar eigen grond en eigen streek. Vlaamse koks voelen de terroirkeuken beter aan dan stagiairs

CULINAIR DOOR PIETER VAN DOVEREN

RAVIOLI VAN WINTERRAAP MET GEROOKTE PALING EN TERRINE VAN EENDENLEVER Voor 4 personen: 1 kg rauwe eendenlever, 2 g witte peper, 8 g pekelzout, 1 grote raap, 500 g uien, 500 g wortelen, 1 bol knoflook, 250 g bonitovlokken, 400 g graten van de gerookte paling, 250 g gerookte palingfilet, 20 g fijngesnipperde bieslook, 1 dl zure room, 2 g fleur de sel, 1 rammenas, 1 dl bergamotcrème, 20 g anijszaad

uit Australië of Japan en houden tegelijkertijd ons culinair gedachtegoed zuiver. Het is ook uit sociale overweging dat ik kies voor Vlaamse jongens, want er is nog steeds veel werkloosheid. Als chef-kok heb ik de mogelijkheid om in het buitenland te proeven. Binnenkort ga ik naar Japan. De ervaringen en ideeën die ik daar opdoe, neem ik mee naar huis en projecteer ik op onze eigen kookstijl. In Japan maken de koks dashi van bonito, wij doen het hier met oosterscheldepaling. Als je met terroir bezig bent, heb je er belang bij om het product te respecteren en zo veel mogelijk te tonen. Als ik groenten van eigen opbrengst schoonmaak, ben ik een beetje ‘wacko’ en borstel ik de groenten heel voorzichtig schoon. Wanneer ik daarmee bezig ben,

ontstaat er een gevoeligheid, die ik overdraag op de klanten. Daarom moet in de tuin alles zo natuurlijk en zo gezond mogelijk zijn. Het goede gevoel uit de tuin reflecteert zich in het restaurant. Vanuit het zo zuiver mogelijk behandelen van producten is een soort meditatiekeuken ontstaan, die voor mij een religie is geworden. Klanten voelen dat en gaan na het eten gezuiverd en met een licht gevoel van tafel.”

Restaurant Hertog Jan Loppemsestraat 52, 8210 Zedelgem. Tel. +32 50 67 34 46, [email protected], www.hertog-jan.com Zondag en maandag gesloten

Meng de eendenlever met de witte peper en het pekelzout. Vul er een terrinevorm mee en laat 12 uur opstijven. Gaar de eendenlever daarna 12 minuten in de stoomoven en laat onder een gewicht opstijven in de koelkast. Snij er ten slotte vier schijven van en steek er rondjes van 3 cm diameter uit. Snij de raap in schijfjes van 2 mm dik en blancheer. Dep goed droog. Schil de uien en de wortelen en hak grof. Kook de groenten in 1 liter water, samen met de knoflook. Laat 1 uur trekken onder deksel. Zeef de groentebouillon en breng weer aan de kook met de bonitovlokken. Haal de vlokken er na 5 minuten uit. Voeg de graten van de paling toe en laat 4 uur trekken. Zeef de bouillon nogmaals. Plet de gerookte palingfilet met een vork en meng er de bieslook en de zure room door. Kruid met de fleur de sel. Leg in het midden van de schijfjes raap een theelepel van het palingmengsel en vouw dicht in de vorm van een driehoek. Snij de rammenas in schijfjes van 2 mm dik en steek er rondjes van 3 cm diameter uit. Leg in diepe borden een schijf rammenas op de eendenleverterrine en spuit daar een puntje bergamotcrème op. Schik er de ravioli van gerookte paling op en werk af met het anijszaad. Warm de palingbouillon op en serveer apart.


5

CULINAIR

TORTUE VAN KALFSKOP MET KROKANTE LANGOUSTINE EN CRÈME VAN GEROOKTE BOONTJES Voor 4 personen: 500 g witte bonen in blik, 50 g gedroogde kruiden (rozemarijn, tijm, laurier), 2 eierdooiers, 2 dl druivenpitolie, 2 g zout, 80 g kataifi (Grieks engelenhaardeeg), 4 gepelde langoustines, 4 grote witte champignons, 50 g tomatenpoeder Voor de kalfskop: 1 kalfskop, 1 stengel selderij, 1 kg wortelen, 200 g afsnijdsels van de champignons, 3 g tijm, 3 g laurier, 50 g zout, 3 g dragon, 3 g salie, 8 g basilicum, 2 g marjolein, 1 g korianderzaad, 80 g peperkorrels, 1 kg uien, 20 kruidnagels, 100 g tomatenpuree, 1 l madera, 2 bollen knoflook Kook de kalfskop driemaal op in koud water. Spoel de kalfskop de laatste keer goed af om alle onreinheden te verwijderen. Doe de kalfskop samen met de selderij, de bollen knoflook, de wortelen en de afsnijdsels van de champignons in een grote pan. Voeg tijm, laurier en zout toe en laat 4,5 uur koken. Haal de kalfskop uit het kookvocht en zeef de bouillon. Pel de kalfskop en snij het vlees in grove stukken. Kook 2 liter ontvette bouillon op met de overige kruiden en laat 12 minuten trekken onder deksel. Voeg de peperkorrels toe, laat nog 3 minuten trekken en zeef de bouillon. Snij de uien grof, prik er de kruidnagels in en stoof ze lichtbruin. Voeg de tomaten-

6

Brugse Ommeland

puree toe en laat het geheel uitzweten. Laat de madera met de helft inkoken. Giet de bouillon en de madera bij de uien, mix het geheel en zeef. Voeg het vlees van de kalfskop toe, meng door elkaar en schep in een vorm. Laat 12 uur opstijven in de koelkast. Snij de tortue van kalfskop in sneden van 8 mm dik en steek er rondjes van 6 cm diameter uit. Spoel de witte bonen en doe ze in een diepe braadslee met de gedroogde kruiden. Steek de kruiden in brand en dek de braadslee af, zodat de rook in de bonen kan trekken. Zet de bonen in de oven om te roken. Haal de bonen daarna uit de braadslee en mix ze fijn. Voeg de eierdooiers en de druiven-

pitolie toe. Kruid met het zout en duw door een fijne zeef. Leg de kataifi open en snij er vier rechthoeken uit van dezelfde lengte als de langoustines. Rol de langoustines in de kataifi en laat drogen in de koelkast. Frituur 30 seconden op 180°C. Leg een snee tortue van kalfskop op de borden. Spuit één grote toef bonencrème in het midden van de tortue en drie kleinere toefjes errond. Leg de gefrituurde langoustine op de grote toef bonencrème. Snij de champignons in schijfjes van 2 mm dik. Schik deze speels over de langoustine en de kalfskop, zodat je niets meer ziet van wat erin zit. Werk af met het tomatenpoeder.

CULINAIR DOOR PIETER VAN DOVEREN

NOG MEER CULINAIR BEERNEM Alain Meessen www.alainmeessen.be De Luxemburgse kok werd opgeleid in de keuken van Ronnie Jonkman. Samen met zijn echtgenote betrok hij een elegant gedecoreerde witte villa met tuin en terras. De smakelijke gerechten van Alain Meessen zijn gestoeld op de klassieke Franse keuken. Persoonlijke accenten zorgen voor verfrissing en verrassing. Bruggestraat 259, Oedelem (Beernem), tel. +32 50 36 37 84

BRUGGE ’t Apertje www.apertje.be Bruggelingen die van lekker eten houden en de drukte van de stad willen ontvluchten, kennen de verdiensten van ’t Apertje maar al te goed. Zij reserveren op gepaste tijden een van de acht tafeltjes om eens lekker, zonder nonsens, in alle rust te komen eten tegen een verteerbare prijs. Damse Vaart Zuid 223, Brugge (Sint-Kruis), tel. +32 50 35 00 12

BEERNEM d’afspanning www.afspanning.be De 33-jarige Joost Meire genoot een slagersopleiding en ging aan de slag in de keuken van de betere eethuizen (Manoir Stuyvenberg, Maison van Damme, Channel 16, Oud Sluis en Hof van Vivenkapelle). In zijn eigen restaurant heeft Joost Meire gekozen voor actualisatie van de traditionele Belgisch-Franse keuken. Het restaurant is ondergebracht in een historisch gebouw. Bloemendalestraat 2, Beernem, tel. +32 50 68 38 87

DAMME De Zuidkant www.restaurantdezuidkant.be Intiem en lekker tafelen in een oud huisje met open keuken in het hoger gelegen achterhuis. Patrick Van Hoorn kookt. Hij komt uit het Nederlandse Kerkrade en deed ervaring op in de keuken van Maison Vandamme in Zeebrugge en in Restaurant Renard in Beervelde. Hij bereidt klassiek geïnspireerde gerechten met wereldse invloeden. Er zijn maar weinig plaatsen, dus reserveren is gewenst. 1 Michelinster – GaultMillau: 15/20 Jacob van Maerlantstraat 6, Damme, tel. +32 50 37 16 76

BRUGGE Tête Pressée www.tetepressee.be Dit geliefde middagrestaurant met traiteurwinkel is een realisatie van Pieter Lonneville. Hij was onder meer drie jaar in de leer bij Sergio Herman in Oud Sluis en was chef-kok in IJsland. In zijn vrije tijd verbouwde hij een oude slagerij. Op de plaats waar vroeger de slachterij was, is nu een moderne traiteurwinkel. In het verlengde van de winkel is een eettoog met plaatsen aan een open keuken. Het eetrepertoire is beperkt, de kookkunst is puur. Koningin Astridlaan 100, Brugge (Sint-Michiels), tel. +32 470 21 26 27 BRUGGE Sans Cravate www.sanscravate.be Het restaurant ligt in de buurt van de Kruispoort, een paar honderd meter buiten het toeristisch circuit. Het intieme kooktheatertje werd tien jaar terug in de markt gezet door Henk Van Oudenhove en zijn vrouw. De twee waren goed opgeleid en wisten hun restaurant beetje bij beetje te vervolmaken. Er werd een aanpalend huisje gekocht en de keuken werd uitgebreid. Er kwamen ook een privéparking en een B&B bij. 1 Michelinster – GaultMillau: 16/20 Langestraat 159, 8000 Brugge, tel. +32 50 67 83 10

KLEMSKERKE De Kruidenmolen www.kruidenmolen.be Stijn Bauwens en Veerle Quintens verbouwden een molenaarswoning tot een laagdrempelig familierestaurant. De twee gingen professioneel te werk en hun Kruidenmolen groeide uit tot een vaste waarde met een uitgebreide fanclub. Stijn leerde koken bij Geert Van Hecke in De Karmeliet maar koos in zijn eigen restaurant voor een vereenvoudigde kookstijl. Veerle ontpopte zich tot voorbeeldige gastvrouw en alles loopt al vele jaren op wieltjes. Dorpsstraat 1, Klemskerke, tel. +32 59 23 51 78 ZEDELGEM Ter Leepe www.terleepe.be De familie Marrannes baat al decennia lang haar salons, feestzalen en restaurant Ter Leepe uit. In 2005 nam zoon Kristof de leiding en zorgde voor een culinaire omwenteling. De jonge chef kwam goed beslagen op het ijs: hij deed ervaring op in De Karmeliet, Hof van Cleve en Radisson SAS Sea Grill. Kristofs picturale creaties hebben smaak, zijn innovatief en zijn een spel van texturen. 1 Michelinster – GaultMillau: 16/20 Torhoutsesteenweg 168, Zedelgem, tel. +32 50 20 01 97

Ben je op zoek naar een restaurant waar elk gerecht als een kunstwerk op tafel komt en bovendien ook overheerlijk smaakt? Dan ben je in Brugge en het Brugse Ommeland aan het juiste adres. Er zijn maar liefst 14 Michelinsterren (verdeeld over 9 restaurants), 10 Bib Gourmands en een score van gemiddeld 14,5 bij GaultMillau.


7

Het Brugse Ommeland grossiert in verstilde dorpen, plekken waar de tijd jaren geleden al bleef stilstaan. En ook het landschap dat ze met elkaar verbindt, lijkt al eeuwenlang onaangeroerd. Instant nostalgie dus en een tracé zonder valse noten. Of hoe een knooppuntenparcours je terug in de tijd kan katapulteren. 8

BBrugse Br r ug u g se ugse s e OOmmeland m m eell an mm mmel and

NOSTALGISCH FIETSEN DOOR SOPHIE ALLEGAERT

NOSTALGISCH FIETSEN LANGS VERSTILDE DORPEN

D

Lissewege

it nostalgische fietsparcours start in Lissewege, op een boogscheut van Brugge, het kloppende hart van het Ommeland. Lissewege mag dan klein en fijn zijn, het lijkt opgetrokken voor een postkaart. Net echt, maar toch niet helemaal. Een authentiek, onbezoedeld dorpsgezicht voorzien van een mastodont van een kerk, een stil kanaal en eindeloze vlakke weiden omzoomd door kromgebogen knotwilgen. Of de essentie van het betere dorpsleven. In de schaduw van die immense 13de-eeuwse Onze-LieveVrouw-Bezoekingskerk vind je Café Den Ouden Toren waar op zondag naarstig gekaart wordt en wielertoeristen komen uitblazen bij een pintje of twee, drie. Alleen toeristen vragen zich af hoe het komt dat dit dorp van hoop en al 300 inwoners zich ooit zo’n kathedraal van een kerk kon permitteren. Wie dat mysterie wil ontsluieren, moet terug naar de middeleeuwen. In die tijd was Lissewege een bekend Mariabedevaartsoord en de eerste halte aan de Vlaamse kust voor pelgrims uit het noorden op weg naar Santiago de

Compostella. Er wordt gefluisterd dat ridderlijke Tempeliers hun veiligheid verzekerden door die bedevaartsroute te bewaken. Die Tempeliers waren aanvankelijk een arme religieuze ridderorde, maar hun populariteit leidde tot mooie schenkingen waardoor ze al snel tot een rijke en machtige orde evolueerden. Naar verluidt lieten zij, deels op hun kosten, deze indrukwekkende kerk optrekken. Niet dat die kerk hen kon beschermen, uiteindelijk is het de Tempeliers niet zo goed vergaan. In 1312 belandden ze op de brandstapel. Zoek de Tempeliers Vandaag kan je in de Lisseweegse kerk nog steeds sporen van de Tempeliers ontwaren. Het vergt wat zoekwerk, maar oplettende ogen vinden ongetwijfeld het half verborgen stenen hoofdje van Baphomet terug. De Tempeliers zouden immers onvrijen ingehuurd hebben om kapellen en kathedralen te bouwen. Eens hun taak erop zat, werden ze beloond met een vrijgeleide. Het werden vrije metselaars. En in elke kerk, ook in Lissewege, lieten ze hun handtekening na. www.brugseommeland.be

9


Verstilde dorpen die je al fietsend aan elkaar rijgt

Als je wil aanschouwen wat deze fietstocht nog in petto heeft, moet je de 264 kerktreden bedwingen om boven te genieten van het polderpanorama dat zich voor je uitstrekt. Van Oostende tot Walcheren. Met dorpslegendes, kapelletjes en cafeetjes onder de kerktoren De Blankenbergse Dijk brengt ons in stijl naar Zuienkerke. “Ik zal voorbij zijn en het dorp zal duren”, staat er op een Zuienkerks monument te lezen en gelijk had Anton van Wilderode. Al eeuwenlang etaleert Zuienkerke zich elegant tussen de Kust en

Zicht op het lieflijke Houtave

10

Brugse Ommeland

Brugge en sieren witgekalkte, vaak omwalde, hoeves dit polderlandschap. Dit is het Vlaanderen van onze overgrootouders, compleet met dorpslegendes, kapelletjes en gemoedelijke cafeetjes waar het bier en de roddels rijkelijk vloeien. Maar eerst moet er gebeden worden! In Zuienkerke gebeurt dat in het romaanse Sint-Michielskerkje dat omringd wordt door een oud stemmig kerkhof waar al wie geschiedenis schreef in de schaduw van de eeuwenoude linde rust vond. Word je geplaagd door kwalen, rep je dan naar de nabije Koortsen Krampkapel, toepasselijk gelegen ter hoogte van de Vagevuurstraat, waar de dorpelingen sinds mensenheugenis verlossing vinden. Ook in het aanpalende dorpje Houtave, gezapig soezend in de groene polders, is het kerkje het middelpunt van alle aandacht. Hier helpt de heilige Apollonia tandpijn verdrijven. Wie het liever anders aanpakt, kan zijn kans wagen in een van de herbergen die de kerk omringen. Misschien brengt een boterham met zelfgemaakte boerenpaté ook soelaas. En anders is er nog altijd kunst. ’s Zomers organiseert kunstenares Jenny Verplanke (www.jennyverplanke.be) immers kunstweken in het oude dorpsschooltje. Soms

wordt er les gegeven, maar je kunt ook vrij werken. Een plek waar schilders, beeldhouwers en houtbewerkers elkaar ontmoeten. Een estafette van verstilde polderdorpen Wij slingeren verder naar Stalhille, opgetrokken langs het befaamde kanaal GentBrugge-Oostende dat meandert langs Beernem, Oostkamp, Brugge, Jabbeke, Oudenburg en Oostende. Dit gehucht aan de waterkant mag dan maar een zakdoek groot zijn, het grossiert in lieflijkheid. Bovendien is het polderdorp een reputatie als kunstambachtoord aan het opbouwen. Van eind juni tot eind september is Stalhille bijvoorbeeld uitgedost met kleurrijke kunstpanelen. Nog voor je de dorpskern bereikt, kun je al halt houden aan Ter Rode Poort (Spanjaardstraat 47, Stalhille) voor een versgedraaid hoeve-ijsje. En net voorbij het dorp beland je alweer in een ander nostalgisch sprookje. ’t Kruidenboerderietje (Cathilleweg 68, Stalhille, +32 485 43 58 45, www.kruidenboerderietje.be), een klein kabouterwinkeltje, grossiert in honderden kruiden en staat volgestouwd met zowel artisanale choco als geurige natuurzepen en tientallen plantenthees. Vanaf


Vlissegem

Stalhille

de eerste lentezon tot en met de laatste herfststralen kun je bovendien op het terras genieten van een kruidenwijn, wat honingbier of suikervrije limonade. Eens aangesterkt gaat het richting Vlissegem. Een van de oudste dorpen aan onze kust en toch slechts een speldenknop groot. Eens de kerk voorbij ben je het onberoerde polderdorp alweer uit. Maar toch loont een passage de moeite. Je fietst voorbij akkers, weiden en grachten vol geurige papavers en boterbloempjes. Die grachten zouden trouwens een overblijfsel zijn van

de Romeinse afwateringssystemen. De Romeinen ruimden ondertussen plaats voor hele hordes gehaaste wielertoeristen. Niet dat snelheid hier primeert. In het verstilde Vlissegem gaat het leven zo zijn eigen gezapige gangetje. En wie daar even van wil proeven, kan al kuierend langs de kerkwegels piepen op het erf van een van de vele historische hoeves. Weinig spectaculair maar net daarom zo onweerstaanbaar. Of hoe geluk soms in een klein hoekje schuilt. Dat geluk gaat verder in de schaduw van de kerk, in In Den

Witten Doorn (Warvinge 33, Vlissegem, +32 59 23 44 52, www.wittendoorn.be). In dit rustieke etablissement kun je zowel van huisgemaakte garnaalkroketten als van filet pur of paling smullen. In de verte, aan de horizon, lonkt de kust, maar we laten die grote publiekstrekker letterlijk links liggen om in de luwte, al fietsend, verder het Ommeland te doorkruisen. Eenzaam slingerend van dorp tot dorp om dan, onder elke kerktoren, te proeven van authentieke ambiance, goed verborgen voor de rest van de wereld.

Knooppuntenparcours (45 km)

Lissewege

27

28

29

18

19

61

58

21

20

22

23

22

13

7

6

9

10

30

29

28

27

Lissewege


11


5 NOSTALGISCHE STOPS Snoepstop in Lissewege

Biertje drinken

Een snoepwinkel die uit 1920 lijkt weggelopen en die uitpakt met meer dan 60 soorten ouderwetse snoep. Van ‘smoelentrekkers’ over ‘sneeuwballen’ tot toverbollen. Voeg daarbij de verse appelflappen, Berlijnse bollen en confituurtaart en je begrijpt dat dit een niet te versmaden adres voor zoetekauwen is.

In Estaminet Ter Spinde wordt al ruim driehonderd jaar spijs en drank verschaft. Een kwaliteitsgarantie die kan tellen. Estaminet Ter Spinde, Stationsstraat 174, Jabbeke, www.terspinde.be

Snoepwinkel De Soete Paepe, Walram Romboudtstraat 7, Lissewege, www.desoetepaepe.be

Boerenkost in Houtave Zeggen dat de tijd hier bleef stilstaan, is een understatement. Sinds mensenheugenis worden hier de hongerigen gespijsd en de dorstigen gelaafd. En hoe! Stevige boerenkost uit de polders, genre runderwang, koeientong en stoverij, en zelfgestookte kruidenjenever doen je de afgelegde kilometers meteen vergeten. Een plek die voorgoed in je geheugen gegrift staat! Herberg Driekoningen, Kerkhofstraat 17, Houtave

Cadeautje kopen in Stalhille

Verse paardenmelk in Vlissegem

In Glasblazerij De Sfeermaker, pal onder de kerktoren van Stalhille, vind je glasgeblazen sierstukken en juwelen én een heerlijk zonneterras waar je geniet van honingbier, honingwijn of honingthee.

Wist je dat paardenmelk je weerstand verhoogt, je darmflora herstelt, bijzonder voedzaam is en toch licht verteerbaar? Een uitstekend alternatief voor koemelk dus. In De Vlakte in Vlissegem kun je het hele jaar terecht voor heerlijke, verse paardenmelk. Santé!

De Sfeermaker, Kalsijdeweg 18, Stalhille, www.desfeermaker.be

12

Brugse Ommeland

Paardenmelkerij De Vlakte, Vijfwegenstraat 22, Vlissegem


NOG MEER NOSTALGIE Oldtimer Motoren Museum

Cinema De Keizer

Je vindt hier een 85-tal motorfietsen, scooters en bromfietsen. Van een Solex uit de jaren 50, over pastoorsbromfietsen tot en met klassiekers van Ducati, BMW, Guzzi,…

Cinema De Keizer opende zijn deuren in 1924 en is vandaag een van de laatste dorpscinema’s. Hier bewonder je films van vandaag in een fluwelen zaaltje uit de tijd van toen.

Groenedijkstraat 5a, Oudenburg, www.oldtimermotorenmuseum.be

Neerstraat 11, Lichtervelde, www.cinemadekeizer.be

Herberg Sint-Maarten

Hofstede De Stamper

In weekendcafé Herberg Sint-Maarten herinnert de ronkende stoof nog aan vroegere tijden. Je vindt er onder meer 750 Heilig-Hartbeelden en andere voorwerpen uit grootmoeders tijd. Open op vrijdagavond.

Geen plek authentieker dan deze 17de-eeuwse hofstede waar de tijd bleef stilstaan en waar er in charme gegrossierd wordt.

Dorp 8, Zedelgem

Zuiddijk 12, Damme, www.destamper.be

Museum Gistelse flandriens

’t Eeuwfeestpaleisje

Dit museum over de Gistelse flandriens Johan Museeuw en Sylveer Maes beschikt over tal van wielermemorabilia die elke wielerfanaat weten te bekoren. Gelegen op de Oostmolensite, met zalig terras en bezoekmolen.

In dit schattige, volgepropte museumpje ontdek je een kristalontvanger en de meest complete verzameling SBRradio’s, ’s lands grootste radiomerk. Geluidsfragmenten loodsen je door onze vaderlandse omroepgeschiedenis. Open elke eerste vrijdag en laatste zaterdag van de maand.

Warandestraat 29, Gistel, www.demolenhoeve.be

Westkerkestraat 79, Eernegem, www.eeuwfeestpaleisje.be

’t Een en 't Ander Een dorpswinkel én café, de plek voor een frisse pint of een vergeten boodschap. Van een pot mayonaise tot een paprika. Met terras waar een fijne selectie streekbieren geserveerd wordt. Schuiferskapelledorp 3, Tielt, www.teenentanderkapelle.be

Spijshuis Godelieve Deze voormalige en beschermde herberg werd van kelder tot nok gerestaureerd, reden genoeg om eens halt te houden. Tempelhofstraat 1, Gistel, www.spijshuis.be

B&B Droomkerke De nieuwe master suite The Red Starline dompelt je onder in het verhaal van de rederij die twee miljoen landverhuizers, waaronder honderden Doomkerkenaren, naar Amerika bracht. Smisseweg 23, Ruiselede, www.droomkerke.be

Café De Hert Een rasecht authentiek volkscafé waar je uren nodig hebt om alle wielerprullaria grondig te bestuderen. Patron Dirk is dan ook een notoir wielerfanaat en geeft al meer dan een decennium deskundig commentaar tijdens tal van koersen. Markt 9, Ichtegem www.brugseommeland.be

13

BRUGSE KANT Geen souvenir zo gegeerd en tegelijkertijd zo cliché als Brugse kant. Hoewel. Anno 2015 heeft die Brugse kant een heuse metamorfose ondergaan. Het Kantmuseum kreeg een nieuw hip kleedje aangemeten, er kwam een nieuwe kantwandeling en de Hedendaagse Kunst en Architectuur Triënnale Brugge 2015, Cracking the City Gene, bewijst nog eens treffend dat Brugge meer dan kant alleen is. Maak kennis met kant 2.0.

14 14

BBrugs Br r uugg s Omme OOm Ommeland mm meela e la l a nndd

BRUGSE KANT DOOR SOPHIE ALLEGAERT

Het vernieuwde Kantmuseum pakt de dingen multimediaal aan

Brugge en kant zijn sinds mensenheugenis met elkaar verbonden. In de middeleeuwen was Brugge het Europese centrum van rijkdom en luxe en werden de magnifieke outfits van de rijke Bruggelingen getooid met prachtig kantwerk. Toen de stad in de loop der jaren verarmde, was de kantproductie een van de weinige nijverheden die standhield. Halverwege de 19de eeuw had Brugge het grootste aantal kantscholen in Vlaanderen. Duizenden vrouwen- en meisjeshanden bezorgden de Brugse kant wereldfaam en tegelijkertijd leverde die kant de vrouwen en meisjes een welkome bijverdienste op. Ooit was zelfs de helft van de Brugse vrouwen aan het kantklossen. De handgemaakte Brugse kant vergaarde wereldroem en heeft, dankzij het internationaal gerenommeerde Kantcentrum, nog steeds een uitstekende reputatie. Sinds vorig jaar heeft dat Kantcentrum bovendien zijn intrek genomen in de oude, gerenoveerde kantschool van de zusters apostolinnen. Op de benedenverdieping vertellen multimedia-installaties en internationale kantdeskundigen het verhaal van de Brugse kant en maak je touchscreengewijs kennis met het spellenwerk of kantklossen. Zo kun je zelfs digitaal een eigen kantwerkje maken. Geen bestoft museum dus, maar net heel fris. Een etage hoger zie je kantfans aan het werk. En die tellen alle

leeftijden, sterker nog, steeds meer kinderen schrijven zich in om te leren kantklossen. Bovendien komen hier kantfans van over de hele wereld zich bijscholen. Wie zich verder in Brugges kantgeschiedenis wil verdiepen, kan een kantwandeling boeken en samen met een gids het verstilde SintAnnakwartier doorkruisen. Ver weg van de platgetreden toeristische paden ontdek je de vroegere kantscholen, eenvoudige arbeiderswijken en het oudste café van Brugge.

Ronddolen in het Brugge van weleer dus met kant als fijne leidraad.

Kantcentrum Balstraat 16, Brugge www.kantcentrum.eu Kantwandeling: 75 euro per gids (2 u.), max. 25 personen, reserveren bij Toerisme Brugge

Hedendaagse Kunst en Architectuur Triënnale, Cracking the City Gene, 20 mei - 18 oktober 2015 Uiteraard is Brugge veel meer dan kant alleen, dat bewijst de allereerste Hedendaagse Kunst en Architectuur Triënnale. Cracking the City Gene wordt een imposant, grensverleggend kunstproject. Sinds 2007 woont meer dan de helft van de wereldbevolking in snelgroeiende miljoenensteden en onvoltooide megapolissen die voortdurend in beweging zijn. Tegenover die eindeloze dynamiek staat het tijdloze, onveranderlijke karakter van Brugge. De Triënnale brengt beide extremen samen in het historische centrum van Brugge. Meer dan 40 kunstenaars, architecten, wetenschappers en beleidsmakers uit binnen- en buitenland gingen met dit thema aan het werk en presenteren ingrijpende werken. En dat in drie ‘archipels’ verspreid over een noord-zuidas doorheen de stad. Van architecturale en sculpturale werken tot geluidsinstallaties. Indoortentoonstellingen borduren verder op hetzelfde thema en pakken uit met plannen en modellen van ideale steden en publicaties over utopische polissen uit verleden en toekomst. Zo worden de verhalen van kunstenaars, architecten, wetenschappers, beleidsmakers en publiek samengebracht. Brugge wordt even een imaginaire megapolis, de stad waarin alle steden samensmelten. www.triennalebrugge.be


15

KUSTPOLDERS DOOR SOPHIE ALLEGAERT

VERKEN DE POLDERS De kustpolders die het Brugse Ommeland lijken in te dijken en de regio gracieus omarmen, bekoren al wie de moeite neemt om eens achter die populaire kustlijn te piepen. Dit vlakke hinterland, van de Zwinstreek tot de Oudlandpolder, charmeert met zijn eindeloze groen. Het ene natuurgebied schurkt hier tegen het andere aan en vormt zo een natuurlijk lappendeken dat dorpsgrenzen overstijgt. Te ontdekken per fiets, al dan niet beukend tegen de wind, of te voet.

Een eigenzinnige selectie van de 9 mooiste plekken, van officiële natuurreservaten tot officieuze stiltegebieden.

1

De Groene 62, fietsen op de sporen Oostende – Torhout Spoor 62, de lijn Oostende-Torhout, maakte deel uit van het traject Oostende-IeperArmentières, een privé-initiatief uit 1867. Het doel: Parijzenaars in een recordtempo naar de opkomende badstad Oostende brengen. Honderd jaar na de aanleg van de spoorlijn reed de laatste trein uit. Spoor 62 werd de Groene 62, een groene as voor wandelaars en fietsers die zich uitstrekt van Oostende (Stene) tot Torhout en het grondgebied van Gistel (Snaaskerke, Gistel, Moere) en Ichtegem (Eernegem) doorklieft. Goed voor 22 km. Starten doe je aan de vlakke kust om daarna het drassige krekenlandschap van de historische polders en veenmoerassen te doorkruisen en uiteindelijk in de Zandstreek te belanden. Een landschapestafette dus, elk met zijn

eigen typische fauna en flora. Van boerenwormkruid, pastinaak en brem tot bergeenden, veldleeuweriken en schoenlappers. De Stationsput in Eernegem is nu de plek bij uitstek om te wandelen en te hengelen, maar fungeerde vroeger als waterreservoir. Via een ondergronds pijpleidingennet werd van hieruit water naar Oostende versast om daar de stoomlocomotieven te bevoorraden. Na het Plateau van Wijnendale volgen Kasteel d’Aertrycke en Kasteel Wijnendale in Torhout. Domein d’Aertrycke imponeert met een uniek kasteelpark met vijver, weides en bossen, Kasteel Wijnendale is een bewoond waterslot met museum. In het bijbehorende Wijnendalebos groeien eiken, beuken, elzen, essen, weelderige voorjaarsbloeiers en wel meer dan 500 soorten paddenstoelen. De zwarte specht, zijn kleine bonte broertje, de buizerd, de wespendief en de goudvink bouwen hier hun nesten

Fietsen op een oude spoorwegbedding

16

Brugse Ommeland

terwijl vleermuizen de boomholtes bevolken. Wie geluk heeft, kan zelfs een levendbarende hagedis aantreffen. Bovendien was het hier, in en rond het waterslot, dat Maria van Bourgondië op haar paard rondreed, dat Keizer Karel de tijd doodde telkens zijn schip richting Spanje in Vlissingen op zich liet wachten en dat Leopold III de Koningskwestie inleidde. De Groene 62 vormt geen lus. Je kunt het tracé heen en terug fietsen, je terugtocht knooppuntgewijs (www.knooppunter.com) samenstellen of opteren voor de Wijnendale fietsroute (60 km) waar de Groene 62 deel van uitmaakt (www.brugseommeland.be).

_Halt houden!_ • De Buuzestove, Stationsstraat 74, Eernegem Wie Eernegemse kasseileggers wil horen vertellen over hun glorieperiode, zit goed in café De Buuzestove. In dit bruine café wordt ook het Eernegemse Kasseileggersbiertje geschonken. • SPOOR.62, Moerdijkstraat 29, Moere, www.spoor62.be Dit voormalige stationnetje in het verstilde Moere werd gepromoveerd tot een boetiek b&b waar discrete luxe en rust primeren. Goed voor twee gastenkamers, gevuld met designklassiekers.


2

Grasduinen in de Grasduinen Bredene Bredene, zijn naaktstrand, zijn afwezige Zeedijk en zijn… Grasduinen. Zowaar een nieuw recreatiedomein, goed voor 9 ha, te vinden tussen de campingzones en makkelijk te bereiken via diverse fietsen wandelpaden. Grasduinen wordt doorkruist door een mountainbikeparcours en een fietsen wandelpad, en pakt uit met een vijver, verschillende sportvelden, een fit-o-meter en een speelplein. Sinds kort mag er in de vijver zelfs gehengeld worden en zijn ook miniatuurbootjes toe gestaan. Het domein is gratis toegankelijk en beschikt over een sanitair gebouw waar er kan worden gedoucht. Handig na een intens partijtje (tafel)tennis, (beach)volley, basket of voetbal.

_Halt houden!_

Genieten met de voeten in het water

• Watertoren, Dorpsstraat, Bredene Wie die Grasduinen en polders van bovenaf wil bewonderen, kan de watertoren beklimmen en genieten van het uitgestrekte panorama. Volwassenen betalen 1 euro, kinderen 0,50 euro, open elke zaterdagnamiddag in juli en augustus, de rest van het jaar elke eerste zaterdag van de maand. • ’t Fietskotje, Zandstraat 69, Bredene, www.fietskotje.be Pannenkoekenfanaten halen hun hart op in ’t Fietskotje waar die pannenkoeken per meter verkocht worden. Ideaal om een klein hongertje te kelderen.

3

Grenzen overstijgen via de Duinbossen De Haan De Duinbossen, die zich uitstrekken van Vosseslag tot Wenduine, zijn goed voor 152 ha en hun naam verraadt precies wat je kunt verwachten. Duinen en bossen dus. Of een afwisselend duingebied met bos, duinstruweel en duingraslanden netjes opgedeeld in drie gebieden: de Duinbossen van Klemskerke, de Duinbossen van Vlissegem en de Duinbossen van Wenduine. Die laatste vormen een tracé van 5 km dat de twee badsteden elegant met elkaar verbindt. Deze duinen ontstonden omstreeks de 11de eeuw en zeven eeuwen later werden ze beplant met olmen om de rijke landbouwgronden te beschermen. Er werd nog grove den aan toegevoegd, maar de lokale boeren lieten hun dieren grazen en na een tijdje bleef er van die beplanting niet veel meer over. De Eerste Wereldoorlog maakte die klus helemaal af. In 1922 werd een nieuwe poging ondernomen en verschenen ook esdoorns, populieren en wilgen; deze mix hield wel stand. De Duinbossenwandelroute (10,3 km) doorkruist het gebied en toont je misschien een nestkoepel. Hier resideren immers de beschermde rode bosmieren die wel met 700.000 exemplaren een mierenhoop durven betrekken. Gelukkig ruimen ze in hun vrije tijd dode dieren op en jagen ze op plantenetende insecten.

Slenteren tussen Wenduine en De Haan

_Halt houden!_ • Hof Ter Meulen, Ter Bieststraat 7a, De Haan, www.hoftermeulen.com In de hoevewinkel die bij dit hof hoort, koop je aardbeien uit volle grond, duinasperges, peterselie, oogst van collega-boeren en zowat alles van het Mangalicavarken. Een vergeten, bijna uitgestorven varkensras met wollen vacht; schattige en bijzonder smakelijke varkentjes dus die ook nog eens fotogeniek in de modder rollen.


17


4

Een Groen Lint rond Oostende Oostende 360 ha groen rond Oostende of 30 km fietsplezier. Dat is het Groen Lint in een notendop, het halssnoer van de koningin der badsteden. Bij dat Groen Lint hoort bovendien een interactieve app die je zowel thuis op je pc als ter plekke via je smartphone of tablet kunt consulteren. Zo kom je op een interactieve manier alles te weten over de 15 punten die samen dat groene lint rond de stad vormen. Wat geschiedenis, een blik op de toekomst en vele hapjes streekinfo, handig geserveerd op je tracé. Bovendien kun je meteen je bevindingen doorseinen of wat zelfgemaakte foto’s uploaden. Streekverkenning 2.0 www.groenlintoostende.be

_Halt houden!_ • De Vlasschaard, Oud strijdersplein 5, Stene, www.devlasschaard.be Stene, het idyllische gehucht dat in de schaduw van Oostende ligt, grossiert in gemoedelijkheid en restaurants. In De Vlasschaard staan, naast ribbetjes, lamskroon en paling, maar liefst 45 soorten gin, met aangepaste tonics, op de kaart en worden ook alle bieren van Brouwerij Strubbe (Ichtegem) met plezier geschonken. De Hazegraspolder, Knokke-Heist zoals je het nog nooit zag

5

Grazen in de Hazegraspolder Knokke-Heist Toen de Hazegraspolderdijk in de 19de eeuw werd opgetrokken, was dat niet om de regio tegen overstromingen te beschermen, maar wel om de vruchtbare poldergrond te ontginnen. Menselijke inmenging dus die ondertussen al lang natuurlijk lijkt. De Hazegraswandelroute (5,5 km) verkent dit gebied tussen de Oosthoek en het Zwin. Een tocht langs de binnenduinen van het Zoute en zijn achterliggende polders om via onverharde wegen bij zowel de Nieuwe als de Oude Hazegraspolder te belanden. Hier wijzen de talrijke zeeweringdijken op die eeuwenoude krachtmeting tussen de mens en de natuurelementen. Ook vandaag is deze plek nog net zo desolaat als toen, een grotere contradictie met het mondaine Zoute lijkt amper mogelijk. Maar net die schijnbare dualiteit is wat Knokkefans zo bevalt, of zo beweren ze toch.

_Halt houden!_

Ontdek het groene Oostende

18

Brugse Ommeland

• Hoeve Hazegras, Hazegrasstraat 122, Knokke, www.hazegras.be De ijsjes van Hoeve Hazegras zijn gemaakt met melk van de hoeve, verse room en eieren. Het resultaat? Vijftien heerlijke smaken. De dames van de hoeve zijn bovendien ‘gastvrouw van de Zwinstreek’ en kunnen je dus op streektips trakteren.


6

Vogels spotten in De Zwaanhoek Oudenburg In Oudenburg, goed omringd door Oostende, De Haan en Bredene, trokken de Romeinen het enige Belgische kustcastellum op, wat de stad tot een van de oudste sites van ons land maakt. Maar ook het Oudenburgse poldergebied maakt indruk en wel met zijn grillige slootstructuur en afwisselende mix van weilanden, sloten en moerassen. Broedgebieden die bevolkt worden door de slobeend, de grutto, de rietgors en de blauwborst. ’s Winters overwinteren hier dan weer duizenden ganzen. Je kunt al dat gefladder onbespied bewonderen vanuit Het Rietnest, een wondermooie uitkijktoren die in het landschap lijkt te verdwijnen. De toren symboliseert het nest van een karekiet en is een toevluchtsoord voor elke zichzelf respecterende ornitholoog.

_Halt houden!_ • Romeins Archeologisch Museum (RAM), Marktstraat 25, Oudenburg, www.ram-oudenburg.be In het RAM zie je hoe het dagelijkse leven van een doorsnee Romeinse soldaat eruitzag. Je komt te weten wat de soldaten aten en dronken, hoe ze stierven en werden begraven, en alles daartussenin.

Vogels spotten in De Hoge Dijken

7

Ornithologisch bijscholen in De Hoge Dijken Oudenburg/Jabbeke Het natuurreservaat De Hoge Dijken is dé plek voor wie zich ornithologisch wil bijscholen. Elk jaar opnieuw strijken hier zo’n 120 tot 130 verschillende vogelsoorten neer. Smient, wintertaling, kuifeend, grote zaagbek, grauwe gans, aalscholver, wilde eend, tafeleend, bergeend, fuut... en de grootste kolonie oeverzwaluwen van Vlaanderen. Kortom, als het kan vliegen is de kans groot dat je het hier ziet. Eigenlijk hebben we die bonte vogelparade aan de autosnelweg te danken. Tot in de jaren zeventig torenden De Hoge Dijken hoog boven de laaggelegen polders uit. Maar bij de aanleg van de snelweg werden er tonnen zand uitgegraven en evolueerde de oude binnenduin tot een kunstmatige vijver, beter bekend als de Roksemput. En laat die vijver nu net de grote aantrekkingspool voor onze gevleugelde vrienden zijn. Of hoe de vooruitgang de natuur soms ook een handje kan helpen.

_Halt houden!_

Vanuit het Rietnest kun je ongezien fauna en flora bespieden

• Het Baliehof Zuivelboerderij, Gistelsteenweg 577, Zerkegem, www.baliehof.be In de hoevewinkel van Het Baliehof sla je naast heerlijke hoevekazen, kwark en yoghurt ook een voorraadje boter, chocomousse, chocopasta, pudding en roomijs in. Allemaal ter plekke bereid! • B&B Ter Brugge, Stationstraat 119, Jabbeke, www.terbruggejabbeke.com Deze B&B staat voor landelijk logeren in een charmelocatie midden in de polders aan het Kanaal Oostende-Brugge. Je kunt er ook heerlijk verpozen in de boomgaard.


19


8

Fietsen door de polders Gistel Het indrukwekkende fietsnetwerk Brugse Ommeland is goed voor een flinke 1.000 km fietsplezier, waarmee je je persoonlijke fietstracé kunt samenstellen. Het concept is eenvoudig. Door knooppunten te verbinden, ontwikkel je je eigen bewegwijzerde fietsparcours. Het Brugse Ommeland beschikt over twee fietsnetwerkkaarten. De eerste kaart beslaat het noorden van de regio, de tweede het zuiden. Op

deze gedetailleerde, scheurvrije en waterbestendige kaarten staan alle knooppunten, bijzondere dorpjes en interessante bezienswaardigheden vermeld. Het Brugse Ommeland laat zich dan ook makkelijk per fiets verkennen. Zelfs als je aan de kust of in Brugge verblijft, even de fiets op hoppen en je zit zo in de groene polders. Gistel is met zijn deelgemeenten Moere, Zevekote en Snaaskerke een fietsparadijs op de grens van de Polders en het Houtland. Zo is het fietspad langs het kanaal Plassendale-

Snaaskerke-Nieuwpoort een van de belangrijkste verbindingsroutes van de Kust met het Brugse Ommeland. In het oosten van Gistel vind je de eeuwenoude gerestaureerde Oostmolen wiens roots tot 1302 teruggaan. Toen werd hier graan gemalen, vandaag is dit een heerlijke rustoase langs je fiets- of wandeltraject, met een zalig terras, petanquebaan, speeltuintje, molen- en Flandrienmuseum. De fietsnetwerkkaarten kosten 6 euro per stuk.

_Halt houden!_ • Godelievemuseum, Abdijstraat 84, Gistel Sinds jaar en dag staat Gistel synoniem voor Godelieve en haar onfortuinlijke lot. In het gezegende jaar 1070 werd de jonkvrouw hier gewurgd in opdracht van haar echtgenoot Bertolf, de toenmalige heer van Gistel. In het Sint-Godelievemuseum in de verstilde Abdij Ten Putte, zovele eeuwen geleden de plaats des onheils, kom je alles te weten over Godelieve en haar Bertolf. • Gastenverblijf ’t Sevencoote, Zevekotestraat 30, Gistel, www.sevencoote.be B&B ’t Dorpshuis, Dorpsstraat 55, Snaaskerke (Gistel), www.tdorpshuis.be Wie vlakbij wil verblijven, heeft tal van opties. ’t Sevencoote beschikt over vier sfeervolle kamers, en de gloednieuwe B&B ’t Dorpshuis duikt op langs het kanaal Plassendale-Nieuwpoort.

9

Van veenmoeras tot Meetkerkse Moeren Zuienkerke De Meetkerkse Moeren, goed voor 570 ha, waren eeuwen geleden een veenmoeras. In de middeleeuwen werd hier turf of brandstof gewonnen tot op de onderliggende zandlaag. Om aan landbouw te doen, werd het gebied drooggelegd. En omdat we hier onder de zeespiegel zitten, werd het overtollige water in de Blanken-

bergse Vaart gepompt. Een stenen windmolen uit 1811, vandaag een beschermd monument, klaarde die klus. Zovele jaren later mag hij op zijn lauweren rusten en de polders pittoresk opsmukken. De Moeren zijn vandaag haast eilandjes tussen het kanaal en de polders. Je ziet er bedreigde planten zoals de brede orchis en meer dan 30 verschillende vogelsoorten die hier jaarlijks komen broeden. Van aalscholver tot buizerd, van tureluur tot riet-

Ga op visite bij de molenaar

zanger. De kleine rietgans, wilde eend en smient komen dan weer graag overwinteren terwijl de goudplevier en wulp hier neerstrijken tijdens hun trektochten. De Meetkerkse Moeren wandelroute (15 km) doorkruist dit afwisselende landschap van open water, natte hooilanden en reliëfrijke weilanden. Een paar laarzen is dus geen overbodige luxe.

_Halt houden!_

Rondtoeren in de Moeren

20

Brugse Ommeland

• Het Mortierken, Dorpweg 88, Meetkerke, www.mortierken.be Midden in wat ongetwijfeld een van Vlaanderens mooiste dorpsgezichten is, herken je dit fietscafé. Een gezellige landelijke bistro die heerlijke seizoensuggesties serveert: hutsepot, konijn op Vlaamse wijze of een zomers slaatje.

CCULINAIR ULINAIR DOOR DO ORR PIETER P IE I TER TEE R VA VVAN A N DO DDOVEREN O VVEE RE R E N & FO REN FFOTO’S FOT O TTOO ’SS KKRIS RRII S VL VVLEGELS L EG E G EL E LLSS

De molen van Hoeke

HET VERHAAL VAN DE DAMSE VAART

D

e Damse Vaart, ook het Napoleonkanaal genoemd en misschien wel ’s lands meest pittoreske kanaal, mag dan dankzij ‘200 jaar slag bij Waterloo’ in de kijker staan, zijn geschiedenis is heel wat ouder. Historicus Jan Hutsebaut vertelt het verhaal van een bijzonder kanaal. Een verhaal doorspekt met krijgsgevangenen, burenruzies en stadsdelen die verdwijnen. Damme, de eerste belangrijke haven van Vlaanderen Deze historie begint in 1134 wanneer een reeks overstromingen het bestaande geulenstelsel omtoveren tot de Zwingeul die vertrekt aan het huidige Zwinreservaat om in Sluis een bocht te nemen en zo tot in Damme te reiken. “Damme was het verst bevaarbare punt en al heel snel, zo rond 1180, werd, in opdracht van Brugge, een kanaal gegraven tussen Damme en Brugge zodat Brugge over een zeehaven kon beschikken”, weet Jan Hutsebaut. In de 12de, 13de eeuw floreert Damme

en de stad groeit uit tot de eerste belangrijke haven van Vlaanderen, voorhaven van Brugge en Gent. “Eeuwen later verzandt de Zwingeul en de steeds grotere schepen geraken niet meer tot in Damme, de havenfunctie wordt overgenomen door onder andere Sluis. In Sluis worden goederen overgeladen op kleinere schepen die dan via Damme naar Brugge kunnen koers zetten. Maar ook die oplossing verzandt.” Er volgt een drastische aanpak van het probleem. “Naast de oorspronkelijke geul wordt een tweede kanaal gegraven, de Verse Vaart genoemd, en wanneer de relaties tussen Brugge en Damme wat bekoelen, graaft Brugge zelfs een kanaal rond Damme.” In de woelige 16de eeuw krijgt Damme zijn vestingen en wordt zowel de geul als het kanaal voor een stuk afgesloten. Op het einde van de 18de eeuw beschikt Damme wel over waterlopen en kanalen, op sommige plekken zelfs twee naast elkaar, maar van scheepvaart is er nog weinig sprake. De verbinding Brugge-DammeSluis is al lang niet meer bevaarbaar.

De plannen van Napoleon Dat is de toestand die Napoleon aantreft. De kleine Franse krijgsheer kan niet meer op de Noordzee en wil kost wat kost een verbinding tussen Duinkerke en Antwerpen, zijn twee oorlogshavens. “Precies daarom wou hij een kanaal graven dat Brugge via Sluis met Breskens verbond zodat hij via de Westerschelde Antwerpen kon bereiken. Een militaire reden dus, maar Napoleon had ook economische motieven: via die nieuwe vaarroute konden immers ook goederen getransporteerd worden. Er moet dus eerst een kanaal komen dat Brugge met Damme en Sluis verbindt. Er wordt geld voorzien, een speciale belasting geheven en in 1811 slaan Spaanse krijgsgevangenen aan het graven. Verblijven doen ze waarschijnlijk in barakken opgetrokken in de buurt van De Siphon, het bekende restaurant, en in Damme.” Wanneer Napoleon in 1814 voor het eerst verslagen wordt, is het kanaal nog niet af. Hier en daar is wel een stuk klaar. Het stuk tussen Brugge en Damme is af, net zoals www.brugseommeland.be

21

DAMME DOOR SOPHIE ALLEGAERT

200 JAAR DAMSE VAART We vieren 200 jaar Damse Vaart met een evenementenprogramma dat zijn troeven en verhaal accentueert. Wie deze mooie streek wil verkennen, doet dit het best tussen juni en september. Dan worden er, bijna dagelijks, bijzondere activiteiten georganiseerd langs die Damse Vaart. Blikvangers zijn een tentoonstelling rond de historiek van de Damse Vaart en een culinair weekend, maar je kunt ook ‘suppen’ (stand up paddle) of je wagen aan een zoektocht. Bovendien schilderen we met z’n allen aan een openluchtschilderij en wordt die fietsrit langs de Damse Vaart helemaal compleet dankzij de theaterfietstochten. Het volledige programma wordt onthuld na Pasen, houd dus zeker de website www.200jaardamsevaart.be in de gaten! Je verblijf kun je uiteraard al eerder boeken: op www.200jaardamsevaart.be vind je nu al fijne logeertips!

het stuk voorbij Damme tot voorbij De Siphon. Maar de werkzaamheden worden gestaakt. Napoleon belandt in Elba en wanneer België in 1815 bij Nederland gevoegd wordt, komt het onafgewerkte kanaal niet meteen ter sprake. “Maar al snel wordt Napoleons idee weer opgepikt en in 1817 volgt een aanbesteding, in 1818 wordt verder gegraven. Sterker nog, het kanaal snijdt dwars door Damme en de stad wordt zowat gehalveerd. Bestaande vaarten worden opgevuld, de Korenmarkt verdwijnt, kortom de komst van dat nieuwe kanaal laat grote sporen na.” Tot in Sluis Er wordt traag maar gestaag verder gegraven tot op 1 kilometer voor Sluis. Napoleon was van plan om Sluis links te laten liggen want hij wilde zo efficiënt mogelijk Breskens bereiken. “De Nederlanders volgen Napoleon gedeeltelijk. Geen kanaal tot in Sluis dus. Hun redenen zijn onbekend. Was het geld op? Vreesden ze de Belgische onafhankelijkheid of hadden ze het gewoon gehad met dat jarenlange graven?” In 1829 pikken ze het Breskensplan van Napoleon toch weer op. Er worden plannen getekend. Maar de revolutie van 1830 betekent het einde van het project. Wanneer België in 1830 onafhankelijk wordt, ligt het nieuwe kanaal er maar wat te liggen. Gebruikt wordt het niet. De Belgische staat laat bovendien bij Oostkerke dammen opwerpen, kwestie van de

22

Brugse Ommeland

Nederlandse buren in geval van nood te kunnen afweren. Wanneer er negen jaar later een wapenstilstand komt, verdwijnen die dammen en kan het kanaal eindelijk bevaren worden. “Er komt een barge die personen en goederen van Brugge naar Sluis, of tot op 1 kilometer van Sluis, brengt. De boeren uit de streek verschepen zo hun oogst naar de markt van Brugge en langs de vaart ontstaat ook economische activiteit. Zo verrijzen er her en der steenbakkerijen die tot in de jaren 1970 dienst

zullen doen.” Op het einde van 1857 wordt ook het laatste stukje kanaal aangelegd en wordt Sluis eindelijk bereikt. En om te bewijzen dat de verhouding tussen de Nederlandse en de Belgische overheid weer goed zit, worden de Belgische notabelen zelfs uitgenodigd bij de inhuldiging. Brugge en Sluis zijn eindelijk weer met elkaar verbonden. Een pluim op de hoed van Napoleon, niet dat hij het ooit geweten heeft.

Verken de Stadswallen van Damme

CULINAIR DAMME DOOR PIETER VAN DOVERENDOOR & FOTO’S SOPHIE KRIS ALLEGAERT VLEGELS

NOG MEER DAMME

De Damse Vaart bedwingen

Ontdek zelf de Damse Vaart

Bootje varen

Het Brugse Ommeland mag dan veel mooie plekken hebben, de Damse Vaart is terecht een van de populairste. Een kanaal dat de polders doorklieft en omzoomd wordt door een statige populierenrij, idyllischer wordt het niet. Dit is Le Plat Pays zoals Jacques Brel het bezong. Bij mooi weer kun je langs dit 16 kilometer lange autoluwe traject tussen Brugge en Sluis heerlijk fietsen, wandelen of skeeleren, en bij winters vriesweer binden durfals hun schaatsen aan. Enthousiaste wandelaars kunnen zich in het Damse toerismekantoor de Gids voor de Damse Vaart aanschaffen (goed voor acht wandelingen) en zo al wandelend die groene corridor ontdekken.

Vanaf april tot eind september doet de Lamme Goedzak, de enige West-Vlaamse boot met Mississippi-allures, vier keer per dag zijn trage ding. Inschepen in Brugge en sloom maar in stijl naar Damme cruisen terwijl je geniet van de Damse Vaart met zijn statige populierenrijen en het voorbijglijdende polderlandschap. Zelfs je fiets mag mee! www.toerismedamme.be of www.bootdamme-brugge.be

Bedwing forten Even voorbij Brugge leidt een kronkelend pad je door velden en over slootjes naar het Fort van Beieren. De naam verwijst naar de Oostenrijkse landvoogd Maximiliaan van Beieren die hier in 1702 het fort liet aanleggen. De nooit aangevallen vesting bestond uit een dubbele verdedigingsgordel met een hoge aarden wal en een brede gracht. Vandaag kun je in dit provinciedomein van zonsopgang tot zonsondergang heerlijk wandelen en speuren naar sporen in het landschap.

Logeren vlak bij de Damse Vaart B&B Hoeve De Steenoven, Damse Vaart Zuid 24, Damme, www.hoevedesteenoven.be Je vindt deze gerenoveerde hoeve, met zes elegante kamers, midden in de Damse polders. De Cosy Room pakt uit met een romantische bedstee, de Cottage Room zit verscholen in de nok van het dak en de Family Room herbergt een compleet gezin.

Nog meer groen Damse Vaart West 1-5, Damme, www.toerismedamme.be De dubbele grachten die Damme omwallen, werden aangelegd tijdens de Tachtigjarige Oorlog en evolueerden tot heuse moerasbiotopen met unieke moerasvarens, moerasbos, rietkragen, ondiepe waterpartijen en hooiland. Infoborden verschaffen je tekst en uitleg en zetten je op het goede pad in de Stadswallen van Damme.

Culinair genieten Restaurant Noorderlicht, Damse Vaart Noord 33, Hoeke, www.noorderlicht.be Pal aan die Damse Vaart, vlak bij de brug van Hoeke vind je restaurant Noorderlicht, bekend om zijn palinggerechten. www.brugseommeland.be

23

DE KASTELEN VAN HET HOUTLAND Ten zuiden van Brugge strekt zich een bosrijk gebied uit, een melange van stijlvolle dreven, elegante kastelen en imponerende abdijen. Dit Houtland is de meest bosrijke streek in West-Vlaanderen. Groen in overvloed dus, bossen à volonté. Voeg daarbij een reeks geheimzinnige kastelen en je krijgt een uniek gebied doorspekt met eeuwenoude, mysterieuze verhalen. Drie kastelen openen hun deuren en zetten je op het goede spoor. Tijd om de vaderlandse geschiedenis in te duiken. Kasteel Wijnendale

24

Brugse Ommeland

KASTELEN DOOR SOPHIE ALLEGAERT

Kasteel Wijnendale in het Torhoutse Er zijn vele redenen om het Kasteel Wijnendale te bezoeken. Het was hier dat Maria van Bourgondië en haar paard galoppeerden, dat Keizer Karel de tijd doodde telkens zijn schip richting Spanje in Vlissingen op zich liet wachten en dat Leopold III de Koningskwestie inleidde. En ondanks al die vaderlandse geschiedenis blijft dit goed geconserveerde waterslot bovenal de thuis van Jean-Jacques Matthieu de Wynendaele en zijn familie. Hoewel het kasteel wel duizend lentes telt, begint de familiesaga pas omstreeks 1830 wanneer Josse-Pierre Matthieu, de betovergrootvader van de huidige kasteelheer, het gehavende domein koopt om het te renoveren. Vijf generaties later zal zijn verre achterkleinkind het domein promoveren tot beschermd monument en openstellen voor het grote publiek. De linkervleugel is toegankelijk voor publiek, in de rechtervleugel, opvallend gemarkeerd door twee slagtanden, resideert de familie Matthieu. Hoewel de kasteelheer hier niet geboren werd – de familie leefde in Brussel en betrok het slot alleen ’s zomers – is zijn leven innig met de geschiedenis van het slot verweven. Tijdens de oorlog verkast het gezin naar Torhout, een treinrit die maar liefst tien uur duurt, om erachter te komen dat het kasteel bezet is en zij de hovenierswoning dienen te betrekken. Niet dat de kleine kasteeljongen dat

aan zijn hart laat komen. Samen met de dorpsjongens speelt hij soldaatje, omringd door Duitsers, andere keren doorkruisen ze het spergebied (verboden voor iedereen behalve voor kinderen jonger dan achttien) of fietsen ze naar Oostende. De jaren kabbelen verder, Jean-Jacques Matthieu de Wynendaele behaalt zijn diploma burgerlijk ingenieur, huwt en bouwt een internationale carrière uit. Wanneer zijn vader sterft, keert de uitgeweken kasteelheer naar zijn roots terug. Niet dat het kasteelleven bijzonder comfortabel was. De kasteelheer en zijn vrouw restaureren het kasteel dan ook grondig. De kapel wordt bureau, de kolenkachels ruimen plaats voor mazoutexemplaren en de keuken, die aanvankelijk kilometers ver lag, wordt handig dicht bij de eetkamer geïnstalleerd. Een hele opdracht, of zoals Jean-Jacques Matthieu de Wynendaele het verwoordt: “Zo’n kasteel is geen geschenk, maar een fulltimejob. De inkomsten zijn net genoeg om de torenhoge kosten te dragen, maar dikke sigaren moet je er niet mee roken.” En toch heeft de kasteelheer zijn hart verpand aan dit slot. “Daarom vecht ik elke dag opnieuw om al die schoonheid te bewaren voor de volgende generaties.” Hoewel zijn zoon en dochter met hun gezin in Brussel wonen, zakken ze elk weekend trouw naar Torhout af zodat ook de vijf kleinkinderen kunnen ken-

nismaken met de geneugten en de plichten van het kasteelleven. Wie het kasteel wil bezoeken, kan terecht in het museum waar zijn geschiedenis netjes gepresenteerd wordt. 200 jaar Graven van Vlaanderen, 100 jaar Graven van Namen, de eeuw van Bourgondië, 200 jaar de Heren van Kleef, 165 jaar de Heren Pfalts en de breuk tussen Koning Leopold III en zijn regering op 25 mei 1940. Maar ook het dagdagelijkse kasteelleven, van banketten over personeelsmiserie tot beruchte feesten, komt aan bod. Een inventaris van het kasteel anno 1528 schetst een levendig beeld van hoe het er toen aan toeging. In het bezoekerscentrum, te vinden in de portierswoning van weleer, krijg je bovendien ook heel wat informatie over het zachtglooiende Torhoutse Houtland. Een bosrijk gebied – zijn naam liet het al vermoeden – dat onder andere Ichtegem, Lichtervelde, Ruddervoorde, Baliebrugge en Aartrijke omvat. Goed voor mooie landschappen, dreven in dambordpatroon en charmante dorpen.

Kasteel Wijnendale Oostendestraat 390, Torhout www.kasteelwijnendale.be

Een luchtfoto toont de indrukwekkende omwalling


25


Het elegante Kasteel van Loppem

Het Kasteel van Loppem en de Groene gordel Brugge Het Kasteel van Loppem, compleet met doolhoflabyrint, paardenstallen, Engels park en privébibliotheek, zet aan het dromen. Dit kasteel werd in 1859 opgetrokken als zomerresidentie in opdracht van de adellijke familie van Caloen. Neogotiek, maar met een Vlaams tintje. En ook dit kasteel speelde een belangrijke rol in onze vaderlandse geschiedenis. Guido Gezelle was hier kind aan huis, Koning Albert I verbleef er met zijn familie en de hier gevormde ‘regering van Loppem’ nam twee historische beslissingen: het algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen en de vernederlandsing van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Vandaag is dit het enige Bel-

26

Brugse Ommeland

gische kasteel waarvan zowel de buiten- als de binnenkant nog steeds in zijn oorspronkelijke staat verkeert. De hal werd uitgerust met tal van geweiluchters, een immense, opgezette beer (cadeautje van de Zoo van Antwerpen), het oudst bekende schilderij van de Brugse Burg en een biljart waarop de plannen van het kasteel en enkele memorabele foto’s van koninklijke bezoekers geëtaleerd liggen. De vloer kreeg een tegelmotief geïnspireerd door de Chinese zodiak, tegen de muren een monumentale houten trap. In het rode salon, een fumoir, verzamelden de heren van stand. De dames groepeerden zich in een roziger salon en de eetkamer werd gedecoreerd met de wapenschilden

van de aanverwante families. Een etage hoger staan alle kunstschatten netjes verzameld. Van een albasten reliëf over Portugese koloniale kunstwerken tot ivoren minibeeldjes. De vele houten sculpturen illustreren de befaamde vroomheid van de familie. Opmerkelijk zijn de Brueghelgravures die treffend de zeven hoofdzonden afbeelden. Maar de eenvoudige, volgestouwde etalagekast van Monseigneur Joseph van Caloen trekt de meeste aandacht. Deze vrome kasteelzoon trok van Rome naar Palestina en keerde gezond en wel terug, zijn koffers volgestouwd met tal van bijzondere souvenirs die zijn moeder in een rariteitenkabinet etaleerde. Een doornenkroon, een Grieks


beeldje uit Jeruzalem, een zeefossiel, schelpen uit Pompei, water uit de Jordaan,… Enkele jaren later zou deze zoon des huizes nieuw leven in de Abdij van Zevenkerken blazen. De banden tussen kerk en kasteel waren altijd al behoorlijk innig. Op deze plek stond immers 300 jaar lang het pastoriegoed dat de pastoors van Loppem betrokken. De kerkkapel is haast een kopie van de kasteelkapel en in het brandglas, een gift van de adellijke familie, staan de namen van de van Caloens gegrift. Bovendien waren zowat alle kunstenaars die in de kerk aan de slag gingen, eerder ook al in het kasteel aan het werk. Heel wat adellijke fa-

milies hadden een zomerkasteel in Loppem en elk van hen wilde zijn hemel verdienen, dus ontstond er een adellijke wedijver en regende het schenkingen. Vandaag schurkt Loppem zich nog steeds elegant tegen Brugge aan en kan het dorp prat gaan op groen in overvloed. Geen toeval want Werelderfgoedstad Brugge wordt letterlijk omarmd door weelderig groen. In die Groene gordel Brugge vind je een veelzijdige mix van bossen, prachtige kasteelpanorama’s, open landschappen, loodrechte kanalen, het culinaire Damme en pittoreske dorpjes. Een lang uitgestrekt fietsparadijs dat bovendien bewegwijzerd is. Gedurende

53 kilometer ontdek je zo, al fietsend, verrassend aantrekkelijke groengebieden en dat op een boogscheut van de stadsrand. Zo verrassend kan een ommetje Brugge zijn.

Kasteel van Loppem Steenbrugsestraat 26, Loppem www.kasteelvanloppem.be www.brugseommeland.be/ groenegordelbrugge

Het Kasteel Bulskampveld en het Landschapspark Bulskampveld Ten zuidoosten van Brugge tref je een geheimzinnig landschap, gekenmerkt door meersen, beekvalleien, heidegebieden, drevenlandschappen en rijkelijk beboste kasteeldomeinen. Het ideale decor voor tal van mysteries en daar lijkt dit gebied een patent op te hebben. De natuur die vandaag de rijkdom van deze streek uitmaakt, was eeuwen geleden de oorzaak van al haar armoede. Wie aandachtig de

vele plaatsnamen over zijn tong laat rollen, kan niet anders dan een gemeenschappelijke noemer ontdekken. Bulskampveld, Kampveld, Sint-Pietersveld, hun overeenkomstige achtervoegsel wijst erop dat deze streek eeuwenlang, van de 16de tot de 18de eeuw, het grootste heidegebied van Vlaanderen uitmaakte. Deze veldgebieden waren wastines, onvruchtbare en ontoegankelijke ‘woeste gronden’. Voor

Het bezoekerscentrum van het Kasteel Bulskampveld


27


de bevolking die moest leven van wat het land voortbracht, was dit de poverst denkbare streek. Een regio waarin alleen bezembinders en turfstekers wisten te overleven. Pas onder Oostenrijks bewind werden de heidegebieden gecultiveerd en opgewaardeerd tot akkerland of bosgebied. Alleen rijke heren konden het zich permitteren om die bossen ongemoeid te laten. Precies daardoor werd dit een toevluchtsoord voor de stadsadel, die er zijn weekendkastelen optrok. Een van Vlaanderens zeldzaamste groene oases was geboren. Hoewel de roots van dit immense lappendeken eeuwenoud zijn, werd dit immense bosgebied, goed voor 90 km², pas onlangs weer verenigd onder de noemer ‘Landschapspark Bulskampveld’. Vandaag is dit het bosrijkste gebied van West- en Oost-Vlaanderen. Dit zijn de Bossen van Vlaanderen. Het kloppende hart van het Bulskampveld is het kasteel van Bulskampveld. Een sober neogotisch landhuis opgetrokken door de eerste heer van Bulskampveld in 1892 en later uitgebreid met een koetshuis, stallen, een ommuurde moestuin, een watertoren

Hier kunnen de muren spreken

en een park in Engelse stijl. Het gerenoveerde kasteel herbergt vandaag het bezoekerscentrum. Aan de balie vind je alle info over het domein en het Houtland en op de benedenverdieping onthult een interactieve tentoonstelling de vele natuurgeheimen. Een verdieping hoger beland je in de salons van de kasteelheer, compleet met pratende

muren en een rariteitenkabinet. Aan mysterie hier geen gebrek. Het Landschapspark strekt zich uit over Oostkamp, Beernem, Ruiselede, Wingene en Aalter. Ontdek meer via www.landschapspark-bulskampveld.be

Het Bulskampveld beschikt over zijn eigen wandelnetwerk

28

Brugse Ommeland


Ontdek het Houtland Wandelplezier Het wandelnetwerk Bulskampveld pakt uit met meer dan 150 km wandelplezier. Een mix van bossen en akkers, kasteeldreven en boerenpaadjes. Dankzij de 112 knooppunten kun je zonder veel moeite je eigen unieke parcours uitstippelen. De bewegwijzering met de knooppuntnummers leidt je door dit immense gebied. Heb je het liever kant-en-klaar, opteer dan voor de bewegwijzerde Bulskampveldwandelroute, goed voor 8,9 km.

Statig logeren

1

B&B Castel ’t Haantje, Brandstraat 91, Ruiselede-Doomkerke, www.castelthaantje.be Een logeerkasteel aan de rand van het Bulskampveld vormt de ideale uitvalsbasis om het Houtland in stijl te verkennen.

2

Fleur de Lys, Torhoutsesteenweg 66, Zedelgem, www.hotelfleurdelys.be Vlak bij Brugge ligt deze gerenoveerde kasteelvilla te blinken. Voorzien van een ongehinderd polderzicht, een groot terras met palmbomen en een verwarmd buitenzwembad.

3

B&B Domein Leegendael, Kortrijksestraat 498, Ruddervoorde, www.bedandbreakfast-leegendael.be Dit stijlvolle kasteeldomein ligt verscholen in een bos en telt zeven kamers, elk met hun eigen karakter en tuinzicht.

Culinair genieten

1

Het Mosterdwinkeltje, Conscienceplein 7, Torhout, www.mostaardwostyn.be Wist je dat zowat elk gezin tot op het einde van de 18de eeuw zijn eigen mosterd klaarmaakte? En dat de eerste Torhoutse mosterd al in 1869 gefabriceerd werd en je vandaag nog altijd bij dezelfde familie Wostyn een potje kunt aanschaffen of vullen?

2

Den Haze, Predikherenstraat 18, Wingene, www.denhaze.be Vlak bij de bossen van het Bulskampveld geniet je van een heerlijk terroirmenu dat al het lekkers van de streek serveert.

3

Brouwerij De Leite, De Leiteweg 32, Ruddervoorde, www.deleite.be De Leite staat garant voor een fijne collectie streekbieren. Femme Fatale, Bon Homme, Enfant Terriple, Ma mère spéciale,...

Cultuurmusts

1

Permekemuseum, Gistelsteenweg 341, Jabbeke, www.muzee.be Het wondermooie Permekemuseum is een absolute aanrader. Niet alleen de verzamelplaats van ’s mans kunstwerken, maar tevens zijn voormalige woonhuis.

2

Beeldentuin, Keibergstraat 6, Ichtegem, www.ireneeduriez.be ’s Zomers kan je elke zaterdag-, zondag- en maandagnamiddag in de toontuin van Irénée Duriez terecht. Een formele, maar rustgevende cirkeltuin ontworpen rond een permanente tentoonstelling van bronzen naakten, een unieke verzameling van een 25-tal imposante kunstwerken. Tijdens het evenement ‘Zomer in Ichtegem’ ontdek je nog meer kunstenaars via een kunstzinnig parcours.

Permekemuseum

3

Museum voor Torhouts Aardewerk, Kasteel Ravenhof, Ravenhofstraat 5, Torhout, www.museum-torhouts-aardewerk.be Hier bewonder je het befaamde werk van de Torhoutse kunstpottenbakkers. Hun aardewerk verspreidde zich niet alleen over het continent, maar maakte ook het mooie weer in Noord-Amerika.

Torhouts aardewerk


29

CULINAIR KASTELEN DOOR SOPHIE PIETER VAN ALLEGAERT DOVEREN & FOTO’S KRIS VLEGELS

NOG MEER NATUUR Beverhoutsveld Dit 483 ha grote desolate akker- en weidegebied beslaat zowel delen van Beernem als van Oostkamp. Het natuurgebied heeft zijn naam te danken aan het beverhout of de ratelpopulier, een inheemse wilde boomsoort die in heidevelden groeit. Jarenlang poogden officiële instanties het hele gebied in handen te krijgen, maar dat lukte pas in 1902. De reden is te zoeken bij de Vrouwe van Beveren, die het gebied in de 13de eeuw aan de ‘aanborgers’ schonk. Zij hadden via aangeborenschap rechten verworven op gemeenschappelijk bezit en werden zo dus tot in de eeuwen der eeuwen mede-eigenaar. Brasserie De Zotte Mutse zorgt er voor bevoorrading op hun knusse terras (www.zottemutse.be).

Tip! In de buurt vind je ook de groene omgeving van ‘Oedelemberg’. Aan de voet heb je Casale del Vino, een wijnhandel in een authentieke hoeve. Een verzamelplek waar Italofielen hun voorraad delicieuze wijnen komen inslaan. Casale del Vino, Egyptestraat 17, Oedelem, www.casaledelvino.be

Kanaal Gent-Brugge in Beernem en Moerbrugge Ook langs het kanaal dat Gent met Brugge verbindt, zijn heel wat natuurparels te vinden. In Beernem kom je erachter dat de steile oevers van natuurreservaat Gevaerts de favoriete broedplaats van ijsvogels en oeverzwaluwen zijn. Van juni tot november wandel je hier tussen de grazende, Schotse Gallowayrunderen die vriendelijk opkijken wanneer je ze kruist. Ter hoogte van Moerbrugge liggen de Warandeputten (10 ha) verborgen. Dwars doorheen dit natuurgebied kronkelt een wandelpad (2 km) dat je naar de mooiste plekjes brengt. Je passeert een zeldzame moerasbiotoop vol kriebelbeestjes en kikkers en vanuit de twee kijkhutten kun je ongemerkt de vele watervogels bespieden.

Kampveld in Oostkamp Kampveld (238 ha), onderdeel van de Bulskampveldfamilie, kan trots uitpakken met twee meanderende beken en was ooit een melange van arme zandgronden, moerassen en woeste heidegronden. Je vindt hier zowel dennen en sparren als berken, wilgen, ratelpopulieren, mossen, varens en heide. De dierenpopulatie is al net zo gevarieerd: spechten, gekraagde roodstaarten, kuifmezen, wespendieven, bosuilen, wielewalen, vossen, hermelijnen, wezels, reeën,… Het lijkt Fabeltjesland wel!

Tip! De Kampveldwandelroute (9,1 km) concentreert zich op het noordoosten van Waardamme. Een mooie mix van bossen die zich elegant uitstrekken, akkers en weilanden.

30

Brugse Ommeland

CCULINAIR ULINAIR DDOOR DO O R PIETER OR P IE I TE TERR VA VANN DO DOVE DOVEREN V RE VE RENN & FO FOTO’S O TTOO’S O S KKRIS R I S VL RIS RI VVLEGELS L EGE E G EELL S EG

TIELT EN DE GROOTE OORLOG

D

e Groote Oorlog lijkt synoniem voor de Westhoek, maar ook Tielt bleef niet gespaard. Piet Chielens, coördinator van In Flanders Fields Museum, licht een tip van de sluier op en weet zo ons collectieve geheugen lichtelijk te heroriënteren. Of Tielts oorlogsverhalen zoals je ze nog nooit hoorde. Hoe raakte Tielt in die Eerste Wereldoorlog verzeild? Piet Chielens: “Het Vierde Duitse leger, een reserveleger dat in oktober 1914 vervroegd werd opgeroepen, koos Tielt als zijn hoofdkwartier. Een strategische keuze. Tielt bevond zich geografisch gezien voldoende ver van het IJzerfront en van het front bij Ieper, en beschikte ook over nogal wat grote herenhuizen. Die werden opgeëist door het leger om er hun administratie in onder te brengen. Van hieruit leidde hertog Albrecht von Württemberg, het hoofd van het Vierde Duitse leger, het militaire en dagelijkse bestuur van België ten westen van de Schelde.”

Wat voor impact had dit op de stad? Piet Chielens: “Tielt bevond zich behoorlijk ver van het front, er waren geen beschietingen of vijandelijke vliegtuigen want doordat het legerhoofdkwartier zich hier bevond, was er ook luchtafweer. Relatief veilig dus, maar de stad was wel bezet en afgesloten met prikkeldraad. Een heus militair bolwerk. Tielt behoorde tot het etappegebied, een gebied waar, in dit geval Duitse, frontsoldaten hun vrije tijd doorbrachten, herstelden en weer op adem kwamen. Maar omdat het hoofdkwartier zich hier bevond, ging het er in Tielt behoorlijk ordentelijk aan toe. In Gent waren er casino’s en bordelen bij de vleet en gold de stad als één grote uitgaansbuurt voor Duitse soldaten. In Tielt gedroegen diezelfde soldaten zich net iets beter. Maar uiteraard heeft de aanwezigheid van het hoofdkwartier van dat Vierde Duitse leger de oorlogsjaren van Tielt volledig bepaald. Er ontstond een heel groot contrast tussen het dagelijkse bestaan van de Tieltenaar en de Duitse soldaat. En naarmate de oorlog vorderde, werd dat contrast al-

leen maar schrijnender. Het leger zorgde in de eerste plaats voor zichzelf, ten koste van de burgers. Tielt en zijn bewoners werden steeds armer. Er werd steeds meer gerantsoeneerd, de landbouwers moesten steeds meer oogst afdragen. Kortom, de burgerbevolking leed, terwijl de Duitse militairen in hun hoofdkwartier elke avond, mooi uitgedost, uitgebreid dineerden.” En dan groeit er een idee… Piet Chielens: “In januari 1915, midden in de patstelling aan het front, stelt een Duitse chemicus voor om die situatie krachtdadig te doorbreken. Hij pakt het humaan in. Een wapen zo krachtig dat het de vijand meteen uitschakelt en dus de oorlog zal verkorten. Het klinkt haast eerbaar. Het leger gaat akkoord en het Vierde Duitse leger mag de taak klaren. Voor het eerst in de geschiedenis worden chemische wapens ingezet en de rol van de Duitse legerleiding in Tielt is hierin cruciaal. Maar in de oorlog zijn er geen onschuldigen. Ook de geallieerden waren op zoek naar een manier om een doorbraak te forceren. Iedereen zit www.brugseommeland.be

31

TIELT DOOR SOPHIE ALLEGAERT

Het panorama geserveerd van op de Poelberg

in dezelfde killing business. De hele mensheid is schuldig.” Op 22 april 1915 komt vanuit Tielt het bevel voor de eerste gasaanval. Piet Chielens: “Zodra de teerling geworpen was, was het, letterlijk, wachten tot de wind goed zat. In het voorjaar wordt er getest en vanaf maart is men klaar. In de frontboog rond Ieper wordt op drie plaatsen alles gereedgemaakt, nu is het nog een kwestie van de juiste wind. De rest is geschiedenis. Het chemische team dat de installatie maakte waarmee het gas verder dreef over de vijandelijke linies mag later, na de tweede slag bij Ieper, naar het Oostfront om het succes nog eens over te doen. Vandaag, 100 jaar later, zijn wij nog steeds met die oorlog bezig. En ja, ondertussen zijn er nog vele andere verschrikkelijke dingen gebeurd en nog aan het gebeuren. Maar die oorlog is ons overkomen, wij moeten er een houding tegenover aannemen. Bovendien legt de geschiedenis de gruwelijke logica van zo’n oorlog bloot. Men wist bijvoorbeeld dat die gasaanval mensen een vreselijke verstikkingsdood ging injagen, maar toch werd het verkocht als de humane optie want hiermee zou de oorlog verkort worden. Een redenering die vandaag nog gebruikt wordt en die de oorlog van zijn gruwel ontdoet en haast steriel maakt. Door oorlogen te overdenken en

32

Brugse Ommeland

herdenken kom je tot fundamentele inzichten. Wat vreten wij mensen toch uit? Wat doen we elkaar aan?” Tielt is een beetje het onbekende broertje in het grote oorlogsverhaal. Piet Chielens: “Elke stad in België heeft haar oorlogsverleden, maar in Tielt was een volledig leger jarenlang gehuisvest en dat had toch wel een bijzondere impact. Maar dat verhaal is door de jaren heen

wat ondergesneeuwd geraakt. In de Westhoek kun je de honderdduizenden graven gewoonweg niet negeren. In Tielt zijn de opgeëiste herenhuizen na de oorlog weer betrokken door hun oorspronkelijke bewoners en het is eigen aan ons mensen om kwalijke geschiedenissen zo goed mogelijk weg te vegen. Bovendien ging het om de vijand. In de Westhoek regeert de retoriek van de overwinnaar. Geen oorlog die zo barbaars was, maar na de oorlog wordt alles overgoten met de saus van de overwinnaar. Combineer dat met de visuele impact van de begraafplaatsen in de Westhoek en de vele monumenten van de Commonwealth War Graves Commission en je krijgt een erfenis waar je niet omheen kunt. Maar het verhaal van de oorlog is helaas veel groter en minder glorieus dan wat men ons wil laten veronderstellen. Een hoerastemming is dus nooit op haar plaats. De oorlog is meer dan een Britse overwinning in de Westhoek, maar de rest is veel moeizamer, moeilijker en minder hapklaar. Dit is een zeer complexe geschiedenis met vele kanten en we moeten proberen om dat hele verhaal zo genuanceerd mogelijk in ons collectief geheugen te prenten. En vooral blijven onthouden dat elke oorlog alleen maar verliezers telt.”

Evenementen Tielt en WO I In het kader van 100 jaar Eerste Wereldoorlog pakt de Provincie West-Vlaanderen uit met GoneWest. Verspreid over vijf jaar herdenkt GoneWest verschillende historische momenten via unieke evenementen. Na het geslaagde Lichtfront, is het nu aan het Woordfront. Ditmaal in het teken van de herdenking van de eerste geslaagde gasaanvallen. Met 4.600 participanten, van 12 tot 112 jaar, wordt een Woordfront gevormd om zo symbolisch de 1.150 dodelijke slachtoffers van de eerste geslaagde gasaanvallen te herdenken. In vier straten van Tielt zullen telkens 1.150 mensen naar elkaar toe marcheren terwijl ze een tekst scanderen. Elke groep acteert een emotie: woede, angst, verdriet en hoop. Dat het Woordfront in Tielt start, is geen toeval. Hier werd immers beslist om tot gasaanvallen over te gaan. Het Woordfront vindt plaats op 18 april 2015 van 19.00 tot 20.00 uur in Tielt, het openingsweekend start op 17 april met onder andere een première in Theater Malpertuis. Op www.gonewest.be vind je het volledige programma. Tielt herdenkt de Eerste Wereldoorlog het hele jaar met onder meer een stadstentoonstelling (18 april – 11 november), de wereldwijde Last Post op 9 juli, een historische evocatie (18 – 20 september), het lerarenconcert ‘L’histoire du soldat’ (oktober) om op 11 november het herdenkingsjaar af te sluiten.

CULINAIR TIELT DOOR PIETER VAN DOVERENDOOR & FOTO’S SOPHIE KRIS ALLEGAERT VLEGELS

IN HET TIELTSE DOEN

1 Beklim de Poelberg

Ondanks zijn bescheiden hoogte, 45 meter, wordt de Poelberg al sinds mensenheugenis beklommen want deze Tieltse berg heeft een verrassend steil percentage van gemiddeld 7,3%. Op sommige plekken zelfs 10%... Boven vind je een bezoekerscentrum, bistro, terras en een panoramisch uitkijkpunt. Poelberg, Poelberg 1, Tielt, www.poelbergsite.be

2 Doorkruis ’t Veld

Ooit waren deze bossen, vijvers en schrale hooilanden, vandaag goed voor 44 ha, niet meer dan een heideveld met hier en daar een visvijver. In de 18de eeuw werd dit gebied ontgonnen en tot bos omgetoverd, compleet met typisch, recht drevenpatroon. In het bos tref je vooral eiken, berken, tamme kastanjes, populieren én… De Keunepupe. Een houten paviljoen waar je geniet van een eenvoudige, maar lekkere snack. Provinciaal Domein ’t Veld, Bloemgatstraat, Ardooie

LOGEREN

1 Bed & Breakfast Het Brembos

Eiken cottages in het groen, compleet met een petanquebaan, een jacuzzi en een infraroodcabine. Kwestie van dat Brugse Ommeland ten volle te beleven. Bremdreef 112, Wingene, www.hetbrembos.be

2 Hoevetoerisme de Landweg

Billenkarren, zandhoop, trampoline, speelhuisje, poolbiljart, tafeltennis, veel terrassen, petanquebaan, barbecue,… en 7 kamers en 2 kinderkamers (goed voor 10 kinderen). Landweg 2,Tielt, www.landweg.be

3

B&B’s Kanegem

In Kanegem vind je deze 18de-eeuwse gerestaureerde hoeve op een domein van wel 18 ha. In 2009 werd het Gezellehof omgebouwd tot een B&B met 5 suites, stuk voor stuk bijzondere logeerplekken. Axpoelmolenstraat 13, Kanegem, www.gezellehof.be In dit bloemendorp heb je ook de eigentijdse B&B Kanegem Onverbloemd. Oude Gentweg 31, Kanegem, www.onverbloemd-bnb.be

4

Overnachten Dichter bij Poeke

Gezelligheid, stilte en natuur zijn hier vanzelf aanwezig. Ongedwongenheid, vrijheid en service worden toegevoegd aan de stijlvolle luxekamers van deze B&B. Parkstraat 1, Ruiselede, www.dichterbijpoeke.be

NIET TE MISSEN

1 Bezoekerscentrum Ferdinand Verbiest

Ferdinand Verbiest, geboren in 1623, was zowel pater jezuïet, missionaris, astronoom als diplomaat. Sterker nog, hij bracht een belangrijk stuk van zijn leven door aan het keizerlijk hof in China en overleed er uiteindelijk in 1688 als mandarijn. De ene na de andere uitvinding van de missionaris passeert in het bezoekerscentrum de interactieve revue. Markt 1, Pittem, www.pittem.be

2 Huis Mulle de Terschueren

In het koetshuis van Huis Mulle de Terschueren werd een gloednieuwe belevingsruimte ingericht: Tielt in de Eerste Wereldoorlog. Je ziet er het contrast tussen het dagelijkse leven van de gewone Tieltenaar en dat van de Duitse elite. De impact op de bevolking en de historische gebeurtenissen, de aanslag op keizer Wilhelm II en de eerste gasaanval, worden op een interactieve en multimediale manier getoond. Blikvanger is een maquette met audioverhalen die toont hoe Tielt er in 1914-1918 uitzag. Ieperstraat 42, Tielt, www.toerismetielt.be

CULINAIR GENIETEN

1 IJsjes

IJsjesfanaten hoeven in het Brugse Ommeland niet te wanhopen, bij Serelly’s en De Bossneppe krijg je de crème de la crème geserveerd. En terwijl je je te goed doet aan dat overheerlijke hoeve-ijs kan de kroost ravotten in de aanpalende speeltuin of op het boerengazon. Zo simpel kan geluk zijn. Serelly’s, Gavermeersstraat 15, Aarsele, www.serellys.be De Bossneppe, Kortrijkstraat 16 , Lichtervelde, www.debossneppe.be

2 De smaak van ‘het zwien van vruger’

Verrassend lekkers uit eigen streek. Dat vind je bij Cuisine Kwizien waar The Duke of Berkshire, of ‘het zwien van vruger’ geregeld op de kaart staat. Iets wat perfect past bij een Femme Fatale, Enfant Terriple, Cuvée Mam’zelle of Bonne Homme van brouwerij De Leite. Cuisine Kwizien, Bruggestraat 45, Zwevezele, www.cuisinekwizien.be

3 Tafelen in molendorp Ruiselede

Bij Tafel 10 kun je gezellig tafelen en genieten van eerlijke streekproducten. Tafel 10, A. Rodenbachstraat 10, Ruiselede, www.tafel10.be


33

Lezerswedstrijd

WIN

EEN ETENTJE VOOR 2 IN HERTOG JAN*** + OVERNACHTING IN HOTEL FLEUR DE LYS

In het Brugse Ommeland kan je lekker eten. Je vindt er heel wat bekroonde restaurants met als absolute uitschieter restaurant Hertog Jan. Chef Gert De Mangeleer kan pronken met drie Michelinsterren. Het restaurant verhuisde een paar maanden geleden naar een nieuw pand, waar het verder bouwt aan zijn internationale uitstraling.

Gert De Mangeleer van Hertog Jan

Wedstrijd Het Brugse Ommeland is de enige groene regio vlak bij Brugge en de Vlaamse Kust. Je geniet er van eindeloos groen in de polderlandschappen nabij de Kust, de bosrijke groene rand van Brugge met zijn kastelen en het landelijke Tieltse. Stadjes en dorpjes en tal van leuke cafés en restaurants ontvangen je hartelijk met streeklekkernijen. Een plek waar je je even kan terugtrekken in een heerlijk charmant logeeradres.

Situeer volgende foto’s en maak kans op een lunch voor 2 in Hertog Jan

Waar situeer je deze foto?

Welk kasteel zie je hier?

Damme Beernem Tielt

Kasteel Beisbroek Kasteel Wijnendale Kasteel van Loppem

Speel de wedstrijd op www.brugseommeland.be/plus * Bekijk je deze pagina als pdf of op een Apple device, klik dan gewoon door. Via Google Play Store zoek je het best de antwoordpagina op het net.

34

KALENDER EVENEMENTEN EN MARKTEN

‘When in Rome, do as the Romans do.’ Zo zegt het spreekwoord en voor het Brugse Ommeland is dat niet anders. Bezoek de plaatselijke markten, doe je te goed aan streeklekkernijen en feest zoals alleen de Brugse Ommelanders dat kunnen. Hieronder een selectie van streekeigen marktjes en evenementen.

BOERENMARKT - TIELT

ZOMER IN ICHTEGEM 2

VÉLO BAROQUE 3

Elke zaterdagnamiddag

Elke zaterdag, zondag en maandag in juli en augustus

MAfestival - 9 augustus tickets vanaf 2 april

DAMME BOEKENMARKT

Kunsttuinenparcours

Fietstocht met onderweg zeven concerten in Brugge, Zuienkerke en Meetkerke

Elke tweede zondag van de maand

DE OMMEGANG - LISSEWEGE 3 mei Eeuwenoude jaarlijkse Maria-Ommegang

HEILIG BLOEDPROCESSIE - BRUGGE

ZANDFEESTEN – BRUGGE 5 juli, 2 augustus, 27 september

KUNSTROUTE – ZUIENKERKE

Antiek en brocantemarkt

8 - 9 augustus en 15 - 16 augustus Parcours langs kunst op diverse locaties

BEELDEN IN HET WITTE DORP – LISSEWEGE 10 juli – 27 september Openluchtexpo

14 mei

INTERNATIONALE ROMMELMARKT – OUDENBURG 15 augustus

TRIËNNALE BRUGGE

SINT-GODELIEVEPROCESSIE – GISTEL 12 juli

20 mei - 18 oktober Hedendaagse kunst en architectuur in binnenstad

21 en 22 augustus 24 en 25 juli

juni - september

Volksfestival

KOOKEET – BRUGGE

MAFESTIVAL

Proeven van gerechten van topchefs

26, 27 en 28 september

Evenementenprogramma

27 juni

Vuur en spektakel

ZILLEGHEM FOLK – KASTEELPARK LOPPEM

200 JAAR DAMSE VAART

PAARDENMARKT – TORHOUT 1

LICHTFEEST – LISSEWEGE 4

31 juli – 9 augustus Oude Muziek in Brugge en Lissewege

WINTERWANDELINGEN DAMME Elke zondag van december en januari

ZOMERWANDELINGEN DAMME Elke maandag in juli en augustus

1

MOLENFEESTEN RUISELEDE

Winterse wandelingen met streekbiertje

31 juli – 2 augustus Optredens en vuurwerk

2

3

BEKIJK NOG MEER EVENEMENTEN OP WWW.BRUGSEOMMELAND.BE

4

LANDSCHAPSPARK BULSKAMPVELD LOGEREN IN HET GROEN

Een welkomstdrankje, ontbijt met streekproducten én… de beste insidertips. Onze gastheren serveren je een echte Bulskampveld-ervaring in het grootste groene wandelgebied van West-Vlaanderen!

Op www.landschapspark-bulskampveld.be ontdek je de ultieme aanraders en arrangementen voor een prachtig verblijf in het groen. 1 Bij B&B Castel ’t Haantje slaap je onder de torens! 2 Geniet van een menu Terroir bij restaurant Den Haze.

In de voetsporen van Baron van der Bruggen met gids Leo! Slapen in zijn achtertuin doe je bij vakantiewoning Het Verloren Goed. Kruip onder de wol bij B&B Droomkerke en ontdek het verhaal van The Red Starline. Aardbeien plukken in de zelfpluktuin van bioboerderij De Levende Aarde. Speur naar sporen van de moorden van Beernem tijdens een verblijf bij B&B ’t Soete Water.

3 4 5 6

1

2

3

3

4

5

6

6

BRUGSE OMMELAND WIN EEN ETENTJE VOOR 2 BIJ HERTOG JAN***! Genieten in het CULINAIR CULINAIR NOSTALGISCH FIETSEN BRUGSE KANT KUSTPOLDERS DAMME KASTELEN

Recommend Documents