Een nuchtere kijk op je gezondheid

Alcohol- en drugsbeleid op het werk

Een nuchtere kijk op je gezondheid

Infobrochure voor de personeelsleden van de gemeente Knokke-Heist

Versie 27-04-2010

Woord vooraf van de schepen

Beste medewerker, Beste medewerkster,

Als werkgever is het gemeentebestuur begaan met het welzijn van zijn medewerkers. Een beleid rond alcohol en drugs opstellen, draagt hiertoe bij. Er is geen plaats voor alcohol of drugs tijdens de werkuren. Niet alleen de gezondheid en de veiligheid van de medewerkers, maar ook het imago van het bestuur kan erdoor geschaad worden. Dit beleid, dat duidelijk stelt wat kan en wat niet, vermijdt onduidelijkheden en voorkomt problemen. Het is een aanvulling op een kwaliteitsvolle personeelsondersteuning. Om dit te benadrukken keurde de gemeenteraad het middelenbeleid goed. In deze brochure vind je wat dit concreet voor jou betekent.

Piet De Groote Schepen voor personeelsbeleid

2

Een alcohol- en drugbeleid? Het gemeentebestuur wenst via een alcohol- en drugbeleid verminderd functioneren door alcohol- of druggebruik te voorkomen. Met duidelijke afspraken weet iedereen wat van hem/haar verwacht wordt en wat de gevolgen zijn wanneer hij/zij zich niet aan de afspraken houdt. Personeelsleden die hulp nodig hebben krijgen informatie over hulpverlening.

Voor wie?

Het beleid geldt voor alle personeelsleden van de gemeente. De afspraken en procedures gelden voor alle medewerkers, ongeacht het statuut, het niveau of de graad.

Wanneer?

De procedures en de regelgeving zijn van toepassing tijdens de werktijd. Hieronder wordt verstaan: alle bezoldigde werktijd. Personeelsleden die in wachttijd zijn en hiervoor een wachtvergoeding ontvangen, vallen ook onder de richtlijnen. Personeelsleden die voor of na hun bezoldigde werktijd in de lokalen van het bestuur verblijven, vallen eveneens onder de bepalingen van dit plan. Hou er rekening mee dat gebruik van alcohol of drugs die genomen wordt in de tijd (onmiddellijk) voorafgaand aan het werk bijv. lunchpauzes, de weg van en naar het werk een invloed kan hebben op je functioneren.

3

Wat kan niet? 1. Het onder invloed zijn van alcohol of drugs tijdens de diensturen Werknemers die onder invloed zijn, presteren minder en schaden het imago van het gemeentebestuur. Om dan nog maar te zwijgen van mensen met een veiligheidsfunctie, die niet alleen zichzelf maar ook hun collega’s in gevaar brengen. Als je je middagpauze buiten de lokalen van het gemeentebestuur houdt, zorg er dan voor dat je niet onder invloed terug op het werk komt. Vooral medewerkers die in contact komen met externen dienen ervoor te zorgen dat hun adem niet naar alcohol ruikt.

2. Het gebruik van alcohol of drugs op de werkplek en tijdens de diensturen Het gebruik van alcohol of drugs is uiteraard verboden in de lokalen van het gemeentebestuur. Medicatie op voorschrift vormt een uitzondering. Licht steeds je leidinggevende in, als dit invloed heeft op je functioneren. Met ‘drugs’ bedoelen we alle stoffen die een invloed hebben op ons bewustzijn. Die stoffen kunnen zowel legaal als illegaal zijn.

Wat bij een feestje?

Een verjaardag, geboorte, of pensioen… Het blijft uiteraard mogelijk om dit te vieren met de dienst, maar het hoeft daarom niet noodzakelijk met alcohol. Wat dacht je van een stuk taart? Of heerlijke vruchtensappen?

Wens je toch een drink te organiseren waarop ook alcohol geschonken wordt, neem dan de volgende regels in acht:

Wat na het werk of een evenement?

•

Je moet vooraf het akkoord krijgen van het college en je diensthoofd of directeur.

•

De receptie is beperkt in tijd en vindt plaats na de diensturen.

•

Het aanbod moet verplicht alcoholvrije dranken bevatten.

•

Het aanbieden van sterke dranken is nooit toegestaan.

Vanuit de voorbeeldfunctie t.o.v. de lokale bevolking moeten volgende regels in acht genomen worden: • Na de diensturen in werkkledij op café gaan kan niet. • Na een evenement worden het materiaal en de dienstvoertuigen naar hun standplaats gebracht. Daarna kan men in de vrije tijd (diensturen stoppen) verder deelnemen aan het evenement. • Bij recepties, lunches waaraan i.f.v. het werk wordt deelgenomen, gebruikt men het gezond verstand.

4

Wat als je toch gebruikt of er een vermoeden is dat je onder invloed van alcohol of drugs op het werk verschijnt? Indien je de afspraken niet volgt, zal je leidinggevende je daarop aanspreken. Verder wordt ook een procedure gestart. De procedures worden verder in deze brochure besproken.

Procedures

Wat als je leidinggevende niet goed functioneert?

Wie de afspraken niet naleeft zal hierop aangesproken worden door zijn leidinggevende. Dat spreekt voor zich. De leidinggevende zal een voorgeschreven procedure volgen. Er zijn twee procedures: één voor eenmalige en één voor herhaaldelijke feiten. Beide procedures vind je verder in de brochure.

Gaat het over een leidinggevende, dan moet dit in eerste instantie gesignaleerd worden aan diens leidinggevende. Slechts indien deze leidinggevende afwezig is, of in geval van een conflictsituatie, kun je melding doen bij de volgende aanspreekpunten: • (wd.) Secretaris • Ann Rabaey (Preventieadviseur) • Kristof Schotsmans (diensthoofd Personeelszaken), Fanny Van De Genachte (adjunct-diensthoofd personeelszaken) • Maureen Vermeersch (medewerker Dienst Vrije Tijd) Deze melding wordt gestaafd met actuele feiten. Het aanspreekpunt geeft deze informatie door aan de leidinggevende van de persoon over wie het vermoeden gaat. Indien gewenst kan de melder anoniem blijven. Deze gecontacteerde leidinggevende moet de medewerker hierover aanspreken en wijzen op de regels die gelden voor het voltallige gemeentepersoneel. Een leidinggevende heeft bovendien een voorbeeldfunctie. De procedure wordt gestart.

Wens je nog meer informatie?

Drink je regelmatig een glaasje en wil je weten of je drinkgedrag een risico vormt voor je gezondheid, dan kan je bvb. op de website wwww.drinktest.nl een test doen. Na de test krijg je een deskundig advies. Bij de preventiedienst liggen interessante brochures. Interessante websites zijn: www.boodschapineenfles.be www.druglijn.be www.vad.be www.vig.be www.bekijkheteensnuchter.be

5

Procedure bij eenmalig (acuut) gebruik Situatie: er is een vermoeden dat je onder invloed aan het werk bent of je gebruikt alcohol of drugs tijdens de diensturen. Het is de eerste keer dat dit gebeurt.

Op de dag zelf

Vermoeden van werken onder invloed door leidinggevende of collega of melding door externe.

Je leidinggevende gaat na of je geschikt bent om te werken: vaststelling door waarneembare feiten. Bij discussie zal je leidinggevende informatie inwinnen bij een collega of de tweede leidinggevende.

JA

Informeel gesprek tussen jou en je leidinggevende

GESCHIKT

NEE

Gevolgen

1. Je krijgt een afspraak voor een gesprek

2. Je wordt begeleid naar huis gestuurd

Je mag weer aan het werk

3. Verlof wordt in mindering gebracht

4. Je leidinggevende noteert dit op het opvolgformulier middelenbeleid.

Werkdag na de gebeurtenis •

• • • •

Je moet op gesprek bij je leidinggevende. Tijdens dit gesprek zal je gewezen worden op je verantwoordelijkheden. Je mag een beroep doen op je tweede leidinggevende en/of op een afgevaardigde van je vakbond. Je leidinggevende maakt van dit gesprek een verslag op en gebruikt hiervoor het document ‘opvolgformulier middelenbeleid’. Jij ondertekent dit document met ‘Voor gezien’. Eventueel kan een getuige mee ondertekenen. Je leidinggevende bewaart dit document en kan beslissen om het door te geven aan de tweede leidinggevende. Jij krijgt een kopie.

6

Procedure bij veelvuldig (chronisch) gebruik Situatie: het is niet de eerste keer dat er een vermoeden is dat je onder invloed aan het werk bent of dat je alcohol of drugs gebruikt tijdens de diensturen. Op de dag zelf: Vermoeden van werken onder invloed door leidinggevende of collega of melding door externe.

De leidinggevende gaat na of je geschikt bent om te werken. Dit kan door vaststelling door waarneembare feiten, psychomotorische testen. Bij discussie heeft je leidinggevende de mogelijkheid om een ademtest uit te voeren. Dit kan enkel onder de beschreven voorwaarden. (zie verder)

JA

Informeel gesprek tussen jou en je leidinggevende

NEE

GESCHIKT

Gevolgen

1. Er wordt een afspraak gemaakt voor een gesprek

2. Je wordt naar huis begeleid

Je mag weer aan het werk

3. Er wordt verlof in mindering gebracht.

4. De feiten en genomen acties worden op het opvolgformulier middelenbeleid genoteerd

Afspraken betreffende de ademtest. o Bij discussie kan er overgegaan worden tot het uitvoeren van een ademtest. o Dit kan enkel als jij er mee akkoord gaat. o De test gebeurt in het bijzin van een getuige (dit kan een collega zijn of de tweede leidinggevende). Je mag steeds om 15 minuten wachttijd verzoeken vanaf het ogenblik dat een ademtest werd voorgesteld. o Is het resultaat positief, dan is dit een bevestiging van het vermoeden van de leidinggevende en ben je ongeschikt om je taak die dag verder uit te voeren.

7

Werkdag na de gebeurtenis Gesprek tussen jou en je leidinggevende over je niet goed functioneren

NEE

JA Geef je een onderliggend probleem aan?

Je wordt verwezen naar je huisarts, de arbeidsgeneesheer of andere hulpverlening (afhankelijk van wat je verkiest).

Je leidinggevende noteert de duidelijke werkafspraken op het opvolgformulier middelenbeleid.

Je tekent het document ‘voor gelezen’ en krijgt een kopie. Een kopie gaat ook naar je tweede leidinggevende en de dienst personeelszaken.

Op regelmatige tijdstippen (bijv. om de 14 dagen) heb je een gesprek met je leidinggevende betreffende je werkafspraken.

Dienst Personeelszaken stelt een collegedossier op + je leidinggevende blijft OPVOLGEN. NEE

Evaluatie na 6 maanden VERBETERING

College beslist

JA

Nog opvolging nodig?

NEE Genoteerd om mee te nemen bij de evaluatie (niet enige criterium)

JA

Opvolgingsafspraken maken (3 exemplaren) Evaluatie na 3 maanden NEE

JA Nog functioneringsproblemen?

Tijdens het gesprek kan je een beroep doen op je tweede leidinggevende en/of een afgevaardigde van je vakbond. • Tijdens het gesprek worden werkafspraken gemaakt die je helpen om beter te functioneren op het werk. • Je leidinggevende zal je ook enkele adressen en gegevens van hulpverleners aanreiken. • Je kunt vragen om i.f.v. de werkafspraken gedurende de periode van begeleiding/opvolging je af en toe te laten testen om op deze manier je gedragsverandering te ondersteunen. • Je leidinggevende kan altijd beslissen om een afspraak met de arbeidsgeneesheer te maken. Gedurende 6 maanden krijg je de kans om je functioneren te verbeteren. Op regelmatige tijdstippen (bijv. om de 14 dagen) is er een opvolging van de werkafspraken. Is er na die 6 maanden geen verbetering, dan stelt de dienst personeelszaken een collegedossier op met voorstel van tuchtmaatregelen, mutatie, het niet-verlengen van een contract, een ongunstige evaluatie, tot ontslag (rekening houdend met de ontslagperiode).

8

1. Wegwijsfiche alcohol- en drugproblemen Iedere problematiek vereist een specifieke aanpak. Belangrijk om weten is dat niemand verplicht kan worden tot hulpverlening, dit gebeurt altijd op vrijwillige basis. Maar een leidinggevende kan wel bijdragen in de bewustwording van een probleem.

Medische opvolging Een bezoek aan de arbeidsgeneesheer kan opgelegd worden. Een oriënterend gesprek bij een arts kan een eerste stap zijn. Iedere arts valt onder het beroepsgeheim. Ook kan de werknemer opteren om zijn eigen arts te consulteren. De huisarts OF De arbeidsgeneesheer: Contacteer hiervoor Evelien De Jaeger dienst Personeelszaken 050 630 157 Of Ann Rabaey de preventieadviseur 050 630 240 Drughulp te Knokke-Heist Iemand met een verslavingsproblematiek ontkent vaak dat er een probleem is. De stap naar de hulpverlening wordt daarom veel te laat gezet. Als bestuur kunnen wij de drempel naar de hulpverlening verlagen door een gesprek voor te stellen met de drugshulpverlener te Knokke-Heist. Een gesprek is kosteloos en valt uiteraard onder het beroepsgeheim. Men gaat na in welke mate er sprake is van een probleem, en of verdere begeleiding nodig is. In geval van een onderliggend probleem kan de hulpverlener doorverwijzen naar de aangewezen dienst. Drughulp de Sleutel Knokke-Heist (vooral voor drugs, niet voor alcoholproblemen) Bianca Lemahieu E. Verheyestraat 3 8300 Knokke-Heist 050 630 472 [email protected] zitdagen (geef vooraf een belletje zodat Bianca tijd kan maken voor je): woe 14u00 tot 20u00 do 15u00 – 17u00 Alcoholhulp Sommige personen opteren voor een groepsgesprek in een zelfhulpgroep. Ze kunnen wekelijks samenkomen in Knokke-Heist: Anonieme Alcoholisten Zelfhulpgroepen Knokke-Heist 050 683 230 (Freddy) dinsdag 20u Heist 050 510 938 (Luc) dinsdag 20u Heist 0478 33 31 28 (Julien) maandag 20u Knokke Tijdelijke opnames bestaan er voor personen met een (zwaar) problematisch gebruik, maar dit gebeurt vaak na doorverwijzing van de hulpverlener. In het POC is opname niet verplicht. Poliklinisch Ontwenningscentrum (POC) Ruddershove 10 8000 Brugge 050 45 23 90

OLV Ter Linden Graaf Jansdijk 162 8300 Knokke-Heist 050 633 111

Op www.jellinek.nl wordt online hulp aangeboden. Doorklikken naar preventie & behandeling – Jellineklive:online hulp Zelfhulp alcohol Start zelfhulpprogramma alcohol Ingeven gebruikersnaam en login (opmaken) Andere nuttige vlaamse website = www.hoeveelisteveel.be. Op deze site kan je ondermeer je kennis en je gebruik testen. 9

Andere problematieken Andere problematieken (bijv. relationele, financiële of psychiatrische) kunnen aan de basis liggen van het gebruik van verdovende middelen. In een Centrum Algemeen Welzijnswerk kan men terecht voor een eerste gesprek. Na het gesprek kan men je doorverwijzen naar de gespecialiseerde dienst of persoon. Centrum Algemeen Welzijnswerk (CAW) antennepunt bij vzw familiezorg Albertlaan 65, 8300 Knokke-Heist 050 627 474 Zitdag op vrijdagvoormiddag van 10 tot 12 uur

Gezondheidscentrum van de Oostkust Astridlaan 35, 8370 Blankenberge 050 418 422 [email protected] Maandag 9 u – 12 u 14 u -17 u Dinsdag 9 u – 12 u 14 u -17 u Woensdag 14 u -17 u donderdag vrijdag 9 u – 12 u 14 u -17 u

Psychosociale en psychiatrische problemen: Het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg verleent ambulante zorg voor psychosociale en psychiatrische problemen. Ze hebben de thema’s ‘alcohol en andere drugs’ en ‘zelfmoord’ uitgebouwd. Centra Geestelijke Gezondheidszorg Langestraat 113, 8000 Brugge 050 342 424 of [email protected] • •

•

De aanmelding gebeurt bij voorkeur telefonisch. Dit kan door de verwijzer (huisarts, CLB,.. ) of persoon zelf. Dit kan elke werkdag van 8u30 tot 12u 330 en van 13u00 tot 17u30. Na de eerste telefonische aanmelding wordt binnen de twee werkdagen een telefonisch contact geregeld met de persoon die het eerste verkennende gesprek zal voeren (de intaker). In dit eerste gesprek (intake) wordt stilgestaan bij de problemen en moeilijkheden die de medewerker of zijn familielid ondervindt, en bij de leefsituatie waarin de betrokken persoon zicht bevindt. Verder peilt de intaker naar de verwachtingen die er zijn omtrent de aan te bieden hulp. Indien de betrokkenen daartoe de toestemming geeft kan er informatie worden opgevraagd bij de verwijzer. Op basis van het eerste gesprek en de verzamelde bijkomende informatie brengt de intaker verslag uit op de wekelijkse intakebespreking. Op deze vergadering wordt nagegaan welke hulpverlening voor de betrokkenen kan geboden worden of naar welke hulpverlening de betrokkene zal worden doorverwezen. Na dit overleg wordt er met de betrokkenen contact opgenomen en wordt de beslissing besproken. Dan start de behandeling in overleg met de betrokkene.

TELEONTHAAL: 106 is 24/24 uur bereikbaar en biedt tevens ook online hulp aan.

10