Een nieuw statuut en veel stimulansen
Wat heeft het jaarvan de vrijwilliger i n de praktijk opgebracht?
Het internationaalvan de vrijwilliger loopt bijna ten einde. Heeft het iets meer opgeleverddan welgemeende schouderklopjesen verdiende huldigingen? Jazeker. Het langverwathte statuutvan de vrijwilliger, dat iedereen wat meer rechtszekerheid moet geven, i s zo goed als rond. En er zijn heel wat initiatieven genomen om hetvrijwilligerswerk t e stimuleren.
>>> Vnjwilligers werden ditjaar extra i n het zonnetje gezet. Her en der waren er wat meer feestjes dan gewoonlijk en minister Vogels van Welzijn, Gezondheid en Gelijke Kansen, liet een kleiI ne 20 000 badges i n de vorm van een bloem uitdelen. Maar ook 1 de concrete steun was niet mis. Onder meer de ontwikkeling van het statuut voor de vrijwilliger is een goede zaak, vindt minister 1 Vogels. Veelvan de zaken diein hetstatuut worden opgenomen, zijn i n de praktijk a1 gerealiseerd maar het statuut geeft ze we1 een wettelijke basis en zorgt ervoor datiedereen voortaan gelijk is voor de wet: uitzondenngsregelingen en regionaleverschillen zijn verdwenen. 'Het wetgevend werkvoor het statuut moest op federaal niveau gebeuren', zegt de minister. 'Maar het is de Vlaamse overheid die i n de praktijk met de vrijwilligers i n contact komt. Daarom hebben we als doorgeefluik gefungeerd. Begin juni organiseerden we een eerste consultatieronde van de vrijwilligersorganisaties om te kijken wat precies de grootste behoeften en pijnpunten waren. Die informatie hebben we doorgegeven aan onze federale collega's. Ook de federale kamercommissie heeft nog een consultatieronde georganiseerd. Het statuut is er dus gekomen i n nauwe samenwerking met de mensen op hetterrein.' Over bepaalde zaken was iedereen het tijdens de consultatierondes eens. Dater meer rechtszekerheid moest komen voor werkloze vrijwilligers, bijvoorbeeld. En dat vnjwilligers niet burgerlijk aansprakelijk mogen worden gesteld voor fouten die ze tijdens hun werk begaan. 'Maar veel organisaties maakten
1
1
I
I u
u u
3 Dit nummer van handblad i s volledig gewijd aan de vele v r i j ~ i l l i ~ e r sde i n gehandicaptensector. Met onder meer: wat u over de praktische kant van vrijwilligerswerk moet weten: verzekeringen, onkostenvergoeding, enzovoort de provinciale steunpunten nader belicht interviews met vrijwilligers en de organisaties waar ze werken.
3
zich ook ongerust. Ging het statuut niet t e veel papierwerk meebrengen? En zouden ze de facto niet worden gedwongen om onkostenvergoedingen uit te betalen?Vooral kleine organisaties met weinig geld en een minder fors uitgebouwde structuur zaten met dergelijke vragen.' Het statuut heeft daar rekening mee gehouden: de papierberg is t o t een minimum beperkt. Overeenkomsten tussen organisatie en vrijwilliger hoeven niet per se op papier t e worden gezet.
pakketten gemaakt voor de steunpunten waarmeezediejongeren warm kunnen maken voor vrijwilligerswerk. Daarnaast benaderen de steunpunten ook de personeelsdiensten van bedrijven: mensen die met pensioen gaan; krijgen vaak een voorbereiding op hun gepensioneerde leven en vrijwilligerswerk kan daareen mooie plaatsin innemen.'Minister Vogels Liet voorts een goedepraktijkengids samenstellen voor organisaties die hun vrijwilligers willen blijven motiveren.
De nieuwe vrijwilliger
Zuurstof in het bloed
Een tweede belangrijke pijler van het overheidsbeleid is de rekrutering en ondersteuning van devrijwilligers. Minister Vogels: 'Het klopt niet dat er minder vrijwilligers zijn dan vroeger. We1 zijn de "natuurlijke" toeleidingskanalen weggevallen. Tien jaar geleden was het simpel: wie als meisje op een katholieke school zat, ging naar een katholieke jeugdbeweging, kreeg het vrijwilligerswerk als het ware met de paplepel ingegoten en bleef ook later actief i n allerlei verenigingen.' 'Vandaag is vrijwilligerswerk meer een individuele keuze. Daardoor is het werkveld van vrijwilligers veel gevarieerder geworden: milieuzorg of palliatieve hulp zijn therna's die i n het klassieke vrijwilligerswerk minder aan bod kwamen. Maar anderzijds is de automatische vrijwilligerstoevoer via verenigingen verdwenen. Mensen zijn nog bereid om vrijwilligerswerk te doen maar organisaties moeten meer moeite doen om ze voor hun zaak t e winnen'. In elke provincie en i n Brusselis daarom een steunpunt vrijwilligerswerk opgericht. De steunpunten bestaan a1 langer dan vandaag maar hebben het voorbije jaar meer armslag en subsidies gekregen. Ze geven cursussen en nemen ook rekruteringsinitiatieven bij specifieke doelgroepen. 'Een belangrijke doelgroep zijn jongeren. We hebben specifieke
'De provinciale steunpunten groeien zo uit t o t een belangrijke motor achter het vrijwilligersleven', vindt minister Vogels. 'Ze ondersteunen de vrijwilligers en de organisaties en brengen de verschillende organisaties ook dichter bij elkaar zodat ze van elkaar kunnen leren. Op die manier krijgt het vrijwilligerswerk een flinke dosis zuurstof toegediend. En die zuurstofbron zal ook de volgende jaren blijven bestaan.'
-
-
:Laatste Persoonlijke Ass,,,,ntie4 budgetten voor dat jaar toege$ kend. Voor zover ze een geldige 7 aanvraag hebben ingediend, kreE gen alle mensen die tevoren aan g - het PAB-experiment deelnamer E een PAB. Ook alle mensen die ir een (semi-)residentiele instelLing verbleven en daar met behulp van het PAB uit wilden I stappen, hebben een PAB ver $ gen. De overige aanvragen wer den behandeld volgens hur i s uraentie en binnen de beschikba -
: -
*i
-
n
Nieuwe rnanier om hulpmiddelen toe te kennen We schreven het a1 i n het vorige handblad maar willen het toch nog eens herhalen: vanaf 1 januari 2002 treedt de nieuwe regle nentering inzake Individuele Yateriele Bijstand (M I B) i n werting. Hulpmiddelen worden ~ a n a fdan niet alleen per func-
I n hetvorige handblad gaven we een overzicht van de mogelijkheden als u een gezinslid wilt aannemen als ~PAB-assistent. Grondregel was dat tussen beiden een normale werkgever-werknemersrelatie mogelijk moest zijn. Op $en punt gingen we echter de mist in: we schreven dat een PAB-assistent de zoon of dochter van de PAB-houdermag zijn maar dat klopt niet helemaal. Alleen meerderjarige kinderen mogen PAB-assistent zijn, en mindejarige kinderen niet. Dat staat ookzo i n het oprichtingsdecreet van het Vlaams Fonds: 'Persoonlijke assistent: een meerderjarige die persoonlijke assistentie verleent i n het kader van een overeenkomst met de persoon met een handicap of zijn
type van toegewezen artikelen z zich aanschaffen. Bovendien kunnen ze hulpmiddelen voortaan ook aankopen bij buitenlandse leveranciers. Het budget dat de gebruikerc kunnen besteden, wordt voor taan voor vier jaar toegekend er heeft een duidelijke maximum grens. Gebruikers die advies w i l Len bij de besteding van hun bud get, kunnen altijd terugvallen 01 I Multidiscipl Team.
Defilosofievan het open huis Jean ~ e n d rkx i over het werk met vrijwilligers
sofie van het open huis. Niet dat de deur hier platgelopen wordt maariedereen uit de buurt is welkom. En dan is het natuurlijk erg mooi dat buurtbewoners zich werkelijk inzetten voor onze mensen en een deel van hun vrije tijd gebruiken om ze t e helpen - als ze dat wilLen, natuurlijk.'
Spontaan
Hoe kijkt een instellingeigenlijktegen zijn vrijwilligers aan en hoe gaat ze er precies mee om?Wat vindt een organisatie positief ofjuist moeilijkaan vrijwilligerswerk? Westaken ons licht op bij Jean Hendrikx, algemeen directeurvan deinstellingAgoin Borgloon. >>>
Ago is een instelling voor mensen met een Lichte t o t zware mentale handicap. Op drie Locaties dicht bij het centrum van Borgloon zorgt Ago voor hun behuizing (eventueel beschut o f begeleid wonen) en hun dagtaken. 'We hebben grosso modo twee soorten vrijwilLigers', zegt Jean Hendrikx. 'Enerzijds zijn er
'Wat i k erg belangrijk vind, is dat die hulp spontaan gebeurt 6n i n samenwerking met onze opvoeders. De maatschappij heeft de plicht om voor mensen met een mentale handicap t e zorgen en vrijwilligers mogen die taak niet overnemen: we moeten er geen tweede soort professionelen van maken. Maar ze kunnen onze mensen we1 heel wat bieden boven op de taken van de opvoeders. A1 was het maar omdat ze meegaan en een rolstoel de vrijwilligers met organisatorische taken: helpen duwen: als ze er niet waren, zou de logistiek en administratie. Administratief is opvoeder de deur niet uit kunnen voor een dat voor ons de gemakkelijkste categorie wandelingetje.' want j e kunt er heel duidelijke en sluitende afspraken mee maken over hun taken o f het I n totaal telt Ago ongeveer 25 'vaste' nietaantal uren dat ze eraan willen besteden. administratieve vrijwilligersvoor 100 mensen Daarnaast hebben we vrijwilligers die af en met een handicap. 'Maar bij speciale gelegentoe helpen bij uitstapjes, zich wat met onze heden, bijvoorbeeld een feest, kan dat snel mensen bezighouden bij hun dagelijkse a&'- oplopen t o t 100 vrijwilligers.' Dat zijn alforse viteiten o f gewoon af en toe een babbeltje aantallen en daarom w i l Jean Hendrikx de met hen slaan. Het kunnen familieleden zijn komende jaren een en ander wat strakker of mensen die speciaal gemotiveerd zijn, regelen. 'Net als de rest van onze werking is maar vaak gaat het gewoan om buren die een onze vrijwilligerswerking kleinschalig en praatje komen maken en meehelpen.' spontaan begonnen. Die spontaniteit willen we behouden: het is niet de bedoeling dat het 'Het belang van die tweede soort vrijwilligers hier een hele papierwinkel wordt die de dremis niet t e onderschatten. Van bij het begin i n pel voor vrijwilligerswerk verhoogt. Maar we 1981 was h e t onze bedoeling om onze men- willen we1 duidelijker regels voor bijvoorsen met een handicap zoveel mogelijk te inte- beeld deintake of de begeleiding van een vrijgreren i n de buurt. Ze gaan naar de bakker en williger. Die wil immers ook weten waar h i j de kruidenierzoalsiedereen, eventueel onder aan toe is, hoe een en ander het bestverloopt begeleiding. Zo raken ze aan de buurtgewoon en hoe de taakverdeling met de opvoeders en de buurtaan hen. Ago hanteertook de filo- eruitziet.'
Vrijwilligers hebbentot opvandaag nog geen wettelijk statuut, a1zit dat welin de pijplijn (zie de pagina hiernaast). Als vrijwilliger moet u dus goed weten waar u aan toe bent: heeft uw organisatie een verzekering? Kunt u een onkostenvergoeding krijgen zonder dat u daar op belastwordt? En hoe zit het met werklozen die vrijwilliger willen worden? Een kort ovemchtvan de belangrijkste regels.
>>> Vrijwilligers hebben sowieso een (mondelinge) overeenkomst met de vereniging voor wie ze werken. Datis geen arbeidsovereenkomst maar ze houdt niettemin een aantalrechten en plichten in. Zo kunnen vrijwilligers momenteel i n principe nietjonger zijn dan 15, mogen ze niet meer dan 8 uur per dag werken en kunnen ze ook niet op zondag werken, tenzij voor verzorgendetaken. Voor wie jonger is dan 18, gelden strengere regekjongeren mogen bijvoorbeeld geen nachtarbeid doen.
verenigingen die erkend zijn door het Vlaams Fonds worden ertoe verplicht. Om onaangename verrassingen t e vermijden, vraagt u uw organisatie het best om te controleren of iedereen, dus niet alleen de werknemers, onder deverzekering vallen. Wat moet u zeker hebben? ., Een verzekering burgerlijke aansprakelijkheid. Die is min of meer te vergelijken met de familiale verzekering: ze beschermt u als u schade aan anderen hebt veroorzaakt. Ze dekt niet de schade aan eigen kleren of materialen die u gebruikt, en ze dekt Verzekering Niet alle verenigingen hebben een goede verook geen verlies o f vandalisme. Daarvoor zekering voor hun vrijwilligers afgesloten. bestaat een verzekering alle risico's maar Dat is nochtans sterk aan t e raden en alle dieis zo duur datze alleen wordtafgesloten
Waar u OD moet Ietten Praktische tip;voor
~ r i j w i l l i ~ e r s w ezonder rk zorgen voor bijvoorbeeld een speciaal evenement. Ook uw eigen auto is niet verzekerd. Daarvoor dient de autoverzekering. ., Een ongevall6nverzekering. Die dekt Lichamelijke ongevallen tijdens de activiteit en tijdens verplaatsingen van en naar de werkplek.
Daarnaast is het ook mogelijk dat uw organisatie andere verzekeringen heeft afgesloten.
Zoals uit het artikel hiemaastblijkt, kanvrijwilligerswerk
Met een verzekering Loonverlies hoeft u bijvoorbeeld geen Loonverlies te lijden als u thuis moet blijven door een ongeval tijdens uw vrijwilligerswerk.
worden niet alle vrijwiltigers op gelijkevoet behandeld:
nogalwat angels en voetklemmen verbergen. Bovendien voor amateurvoetbalclubsiser bijvoorbeeldeen uitzonderingsstatuut. Om die onzekerheden en ongelijkhedenweg te werken, beloofdendeVLaamse en
Belastingen
I
I
Als vrijwilliger ontvangt u natuurlijk geen loon maar u kunt we1 een onkostenvergoeding krijgen. Het is de organisatie die beslist of dat kan: u hebt er niet automatisch recht op. Er zijn twee systemen die niet kunnen worden gecombineerd. Ofwel krijgt u de kosten terugbetaald die u kunt bewijzen. Maar die mogen we1 de spuigaten niet uitlopen: anders beschouwen de belastingen ze als (belastbaar) Loon. En als u Later op hetjaar bij de organisatiein dienst treedt, worden de vergoedingen automatisch beschouwd als loon. -, Ofwel werkt u met een forfaitair systeem. Dan kunt u maximum 1000 frank per dag en 40 000 frank per jaar krijgen, anders wordt uw onkostenvergoeding beschouwd als Loon. U kunt als vrijwilliger ook kleine voordelen i n natura krijgen: bloemen of een doos pralines bijvoorbeeld. Maar grotere voordelen, zoals kosten inwoon, worden beschouwd als loon.
Werklozen, gepensioneerden?
federale politici een vrijwilligersstatuutdat een aantal bestaandeen nieuwe maatregeleni n een wetverankert. Dat statuut treedt waarschijnlijkvanaf maartin werking.
Hoe wordt het stra ks?
Als alles goed gaat, komt er in maart een vrijwilligersstatuut
Meer info? Dit artikelis gebaseerd op het boek Vrijwilligerswerk. Wat kan, mag en moet. Een concrete stand van zaken. Het boekis uitgegeven bij de Koning Boudewijnstichting en kan worden besteld bij de KBstichting op het nummer
Werklozen moeten opletten met vrijwilligerswerk. Pas afgestudeerden kunnen t o t aan de stempelcontrole zonder problemen als vrijwilliger werken, maar daarna moet elke werkLoze toestemming vragen aan de RVA. Wie dat niet doet, kan een schorsing krijgen en speelt dus stem pelgeld kwijt. Het is de directeur van het werkloosheidsbureau die beslist of de werkloze als vrijwilliger actief mag zijn: watin deene regio kan,isin de andere regio soms verboden. Ook werklozen mogen overigens een onkostenvergoeding krijgen maar ook hier geldt: als die te hoog Ligt, heeftdat gevolgen voor de uitkering. 070 233 728 Het boekis gratis. Bruggepensioneerden moeten een toelating vragen om als vrijwilliger t e mogen werken, tenzij hun organisatie een speciale algemene toelating heeftverkregen om met bruggepensioneerden te werken. Gepensioneerden moeten alleen maar melden dat ze als vrijwilliger werken: ze moeten er geen toelating voor krijgen. En ook mensen met een handicap mogen werken alsvrijwilliger.
>>> Op het ogenblik dat we dit schrijven, is het wetsvoorstel voor het vrijwilligersstatuut pas ingediend en moet het nog een hele weg doorlopen voor het uiteindelijkin het Staatsblad zalverschijnen. Er kunnen dus eventueel nog veranderingen i n worden aangebracht, maar d i t zijn i n elk geval de kernpunten.
van het werkloosheidsbureau vindt dat de werkloze door het vrijwilligerswerk niet langer beschikbaar is voor de arbeidsmarkt, moet hij o f zij dat zelf bewijzen. Ook bruggepensioneerden, bestaansminimumtrekkers en arbeidsongeschikten mogen, als ze dat melden, actief zijn als vrijwilliger. Gepensioneerden hebben niet langer een meldingsbe aansprakelijkheid voor ongeval- plicht. len ligt vanaf nu duidelijk bij de organisatie en niet bij de vrijwilli- Kosten bewijlen gaat ongeveer op ger. Als u met een rolstoelgebrqi- dezelfde manier als i n de huidige ker op stap gaat en een ongeval regeling, met 66n verschil: het krijgt, kunt u niet worden vervolgd wordt mogelijk om alle kosten te tenzij u een zware fout hebt bewijzen behalve reis- en vergemaakt, bijvoorbeeld omdat u plaatsingskosten, waarvoor dan dronken was. een forfait mag worden aangerekend. Belastingen en sociale zekerheid: de huidige regeling blijft bestaan Minder beperkingen. Tot slot laat maar wordt nu wettelijk veran- de wet ook enkele beperkingen kerd. Dat verhoogt de rechtsze- verdwijnen die i n een vrijwillikerheid: de regels kunnen niet gerscontext sowieso weinig zin meer worden teruggeschroefd. hadden. Zo wordt het verbod op zondagwerk afgeschaft. Werklozen moeten alleen nog melden dat ze vrijwilligerswerk doen. Ze moeten geen toelating meer krijgen. ALs de directeur
Sinds 1998 bestaanin allevlaamse provincies en in Brussel steunpuntenvrijwilligerswerk, Ze moeten het contacttussen vrijwilligersen de organisatiesverbeterenen een betere rekruteringmogelijk maken. Zegeven ookvorming, informatie en advies. 'Dit jaar is een en ander op kruissnelheid gekomen', zegt Ingrid De Meester,verantwoordelijkevan het Provfnciaal Steunpunt Oost-Vlaanderen.
Provinciale steun punten op kruissnel heid >>> Oorspronkelijk bestond de taakvan de provincialesteunpuntenvooral i n het promoten van het vrijwilligerswerk en de opmaak van een databank met organisaties die vrijwilligers zoeken. Die databank kreeg de blitse naam Elwis mee: Het Elektronisch VrijwilligersVacature Informatiesysteem. I n het begin ging hetom een databankdie alleen bij de steunpunten zelf t e raadplegen was maar intussen werken de steunpunten aan een collectieve website www.vrijwiL1igerswerk.be waarop de databank zal kunnen worden geraadpleegd. De website kwam t o t stand met de stem van de Koning Boudewijnstichting. Het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk (Platform voor Voluntariaat) zorgt voor de praktische uitwerking.
Website: www.vrijwilliqerswerk.be Steunpunt Vrijwilligerswerk Oost-Vlaanderen PAC Het Zuid Woodrow Wilsonplein 2,9000 Gent Tel.: 09 267 75 22, Fax: 09 267 75 99 E-mail:
[email protected]
Het Punt Treurenberg 24,1000 Brussel 'De databank is uiteraard belangrijk. Maar het werd ons gaandeweg Tel.: 02 218 55 16, Fax: 02 218 71 66 duidelijk dat onze taak een stuk ruimer was', zegt Ingrid De Meester. E-mail:
[email protected] 'Organisaties raken lang niet zo gemakkelijk meer aan vrijwilligers en website: www.Hetpunt.vqc.be daarom hebben we i n samenspraak met de Vlaamse overheid ook specifieke rekruteringsacties georganiseerd voor middelbare scholieren, Steunpunt Vrijwilligerswerk Antwerpen Boomgaardstraat 22 bus 100,2600 Berchem hogeschoolstudenten en pre-gepensioneerden i n bedrijven. Tel.: 03 240 61 65, Fax: 03 240 61 62 E-maik ~rijwilliqerswerk@pro~ant.be
Vorming 'Ook de vorming voor de organisaties i s nu goed uit de startblokken geschoten. Hoe kom j e t o t een taakafbakening tussen vrijwilligers en opvoeders, hoe zorg je voor een goede rekrutering, hoe blijfjeje vrijwilligers motiveren, aan welke wettelijke bepalingen moetjevoldoen, enzovoort: daar bestaat nu een cursus over en aan de reacties van de organisaties te horen, was daar veel behoefte aan. De cursus zal dus zeker worden voortgezet en er zitten ook andere onderwerpen i n de pijplijn. Onder meer voor een cursus communicatievaardigheden, of beroepsgeheim blijkter nogal wat belangstelling te bestaan.'
Steunpunt Vrijwilligerswerk Vlaams-Brabant Gemeenteplein 5,3010 Kessel-Lo Tel.: 016 46 83 26, Fax: 016 46 83 29 E-mail:
[email protected] Steunpunt Vrijwilligerswerk West-Vlaanderen Koning Leopold 111-Laan 41,8200 Brugge Tel.: 05040 35 55, Fax: 050 40 31 07 E-mail:
[email protected]
Steunpunt Vrijwilligerswerk Limburg Maar de steunpunten zijn er zeker niet alleen voor de organisaties. Universiteitslaan 1,3500 Hasselt 'Ook vrijwilligers zelf bellen geregeld met vragen. Die zijn vooralvan Tel.: 011 23 72 24, Fax: 011 23 82 80 praktische aard. We geven uiteraard graag info aan de telefoon, maar E-mail:
[email protected] ook op de website staat heel wat praktischeinformatie.' Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk Marie-Joselaan 73,2600 Berchem E-mail:
[email protected]
'Heel leerrij k! '
Veerle Helpers, vrijwilliger voor 66n dar >>> Op 4 oktober gingen medewerkers van het Vlaams Fonds voor een dag proeven van het vrijwilligerswerk. Veerle Helpers volgt i n het dagelijks leven de Loonsubsidie van de Beschutte Werkplaatsen op en ging als vrijwilliger aan de slag i n Omega, een dagcentrum voor mensen met een mentale handicap i n Wetteren. 'Het was een heel Leuke ervaring', zegt Veerle enthousiast. 'In het dagcentrum is een papieratelier waar onder meer kerstkaarten worden gemaakt. Daar worden mooie en originele dingen gemaakt, en daar heb i k bij meegeholpen. Ook erg gezellig was de ontspanningsactiviteit achteraf, met muzikale expressie waar alle bewoners enthousiast aan deelnamen.' 'Wat me vooral opviel, was de rustige atmosfeer, ook bij de begeleiders. I n een beschutte werkplaats ligt er toch meer nadruk op de oroductiviteit en die druk is i n Omeaa afwezig. Er heerste een heel creatieve, ontspannen sfeer. En voor mezelf was het heel Leerrijk om eens aan deandere kantvan de barriere t e staan. Bij het Vlaams Fonds doe i k vooral administratief werk en hier kwam i k nu eens echt met de dagelijkse praktijkin contact.' J
1
tev,,,~ aangekondigd en ze Z ~ Y F I Ier blijkbaar echt naar uit. I n het begin was i k een beetje onwennig en wist i k niet goed hoe me te gedragen maar a1 snel klikte het. Sommige bewoners vroegen zelfs of we de volgende 'Het is zeker een ervaring die voor herhaling week terug zouden komen, voor dezwemactivatbaar is. Ook voor de bewoners zelf, had i k viteit!' de indruk. Onze komst was een tijdje van
De vele vrijwilligers i n de gehandicaptensector i n de bloernetjes zetten? Dat konden we het beste doen met een blijvend aandenken, vonden we. Beeldhouwer Frans Wuyttack, zelf een bijzonder sociaalvoelend man die onder rneer vrijwilliger was bij de voedselhulp aan Sarajevo, rnaakte een sculptuur die helemaal uitdrukt waar vrijwilligerswerk juist voor staat. 'Het beeld is een cornbinatie van gezicht en handen', zei hij bij de onthulling. 'Het gezicht als symbool voor iemand die de liteit onder ogen ziet, de kop niet i n het steekt. En de handen als helpende overLevingstekens.' Het beeld is te bewonderen i n de ontvangsthal van de Vlaarns Fonds hoofdzetelaan de Sterrenkundelaan i n Brussel.
'Voor de vreugde van het samenzijn'
De vrijwilligsters van de Witte Mol
>>> De vrijwillige naaisters praten allemaal door elkaar maar houden er opvallend vaak dezelfde mening op na; 'Waarom we dit werk doen? "Voor de vreugde van het samenzijn", zoals de spreuk van de gepenioneerdenbond Luidt. Maar eigenlijk voor de voldoening om iets t e doen voor iemand anders. Toen de Witte Mol drie jaar geleden werd opgericht, hebben we geen moment getwijfeld. We zagen i n het Parochieblad dat ze nadisters zochten en zijn aan de slag gegaan.'
'Ja, er moet hier inderdaad heel wat worden versteld -en niet zoats i n een gewoon huishouden. Sommige kleren zijn zo aan stukken gescheurd dat het bijna kunst wordt om ze weer convenabel t e krijgen. Echt puzzelwerk. Maarje hebt er veel voldoening van als j e toch iets moois kunt maken van de brokstukken. We maken ookveel kleren op maat. Sommige bewoners zitten voortdurend aan hun neus t e krabben en dan maken we bijvoorbeeld handschoenen zodat ze zichzelf niet kunnen vetwonden, o f jasjes met houten spijlen i n de mouwen. Dat spaart deinstelling heel wat geld uit: alsjezo'n dingen door een firma laat maken, kosten ze algauw 10 000 frank.'
Veel voldoening
I
r
Josb, Dympna, - - Roraen Lisette: metzijnvieren komenzeelke week klerenverstellen en nieuwe kteren makenvoor de bewoners van de Witte Mol, een instellingvoor mensen met een zware mentale handicap. Werken van 12 uur 's middagstot zelfs na 20uur,zonderenigevergoeding:'sommige hebben onsinderdaad algezegd datwezot e n . Iets doen dat nietdirect
'De eerste keer hebben we zitten naaien i n de leefgroep zelf, maar dat hebben we vlug opgegeven. Om te beginnen mochten we geen naaimachine gebruiken omdat die de mensen vaakzenuwachtig maakt. En het is niet plezant als je daar zit te werken en je wordt plots door iemand vastaeoakt. Bovendien zou de leefaroeo er aauw onoverzichtelijk bijliggen, met de rommeldie we soms maken. Daarom zitten we nu i n een aparte ruimte. Maar sommige bewoners komen regelmatig eens Langs. En dan geven we ze af en toe eens een goede knuffel.' a
a
8
n
-
'Verzekerd? We zullen welverzekerd zijn, zeker? Een ongelukje is toch gauw gebeurd - er mocht ons eens iets overkomen op weg naar hier. Maar eigenlijk zijn-dat zaken waar we nooit echt veel over hebben nagedacht. En over betaling zeker niet - anders is het geen vrijwilli: gerswerk nietwaar? Het enige waar we na een tijdje toch op stonden, was wat uitgebreidere catering dan altijd die eeuwige sandwich met kaas. Maar sinds we daar eens over hebben aeklaaad, is het eten er -, met sprongen op verbeterd.'
-
'Eigenlijk halen we hierveelmeervoldoening uitdan toen we nogvoor ens beroep naaiden -in de confecfie,of regentes snit en naad. Je voelt datje werk echt gewaardeerd wordt. En datis belangrijk.'
opbrengt, hetis blijkbaaruit de mode.' ~dblad1s een driemaandelijks servi
Q 4 m -
ebt u handblad via iemand anders t e Lezen gekregen en bent u
We kijken metveel belangstelling uit naar uw suggesties. Hebt u ideeen voor artikels dieveel mensen met een handicap kunnen interesseren? Laat het ons weten en schrijf, fax of mail naar: Redactie Handblad, Informatiedienst Vlaams Fonds, Sterrenkundelaan 30,1210 Brussel, :ax: 02 225 84 05, e-mail: handblad@vlafo,be
:ebladvan hetVLaams Fondsvoor Sociae Integratie van Personen met een jandicap. Verantwoordelijke uitgever: Foubert, Sterrenkundelaan 30,121( ssel. Redactie en realisahe: Janser ,,anssen,
Gent.
ilolgend nummer: 15 maart 2002. HetVLaams Fondsvoor Sociale htegratievan Personen met een Handicap is een Vlaamse openbare instelling.